SONATA OCAK 2017 SAYI: 05 JSP E-DERGİNİN EKİDİR.
JAPON MÜZİĞİNDE BÜYÜYEN AKIM: KIZ İDOL GRUPLARI
AYUMİ HAMASAKİ
JAPON DANS VE DİSCO MÜZİĞİNDE EN BİLİNEN ŞARKILAR
D.A.N & CERO
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
1
1.yıl
EDİTÖRDEN Merhaba Arkadaşlar, Japon Sineması Platformu olarak yayın hayatına başladığımız 2015 yılı Aralık ayından bugüne kadar Japon kültürü, sineması, edebiyatı, manga ve animeleri adına sizlere baş ucu kaynağı olabilecek bir yayın oluşturma ve Japonya’yı Türkiye’ye tanıtarak iki toplum arasında kültürel bir köprü kurma yolunda ilerlemeye devam ediyoruz.
JAPONSİNEMASİ.COM Aylık Japon Sinema E-Dergisi’nin müzik ekidir. SONATA’nın dergisinin tüm hakları Japon Sineması Platformu’na aittir. Yıl: Ocak 2017 Sayı: 05 Yayın Türü: İki Aylık E-Dergi Müzik Eki Sanat Yönetmeni & Grafik Tasarım Gökhan Kuloğlu Editörler Birsen Albayrak Gökhan Kuloğlu Katkıda Bulunanlar Medine Nureeva Songül Soysal Toruga (Japan-Fans) Kapak Fotoğrafı Illustrator: Yusuke Nakamura (Asian Kungfu Generation) Arka Kapak Fotoğrafı Başlangıcından Günümüze Japon Sineması (Kitap, JSP & Japon Yayınları) İletişim ve Reklam japonsinemasi@gmail.com JAPON SİNEMASI SOSYAL AĞLAR www.japonsinemasi.com facebook.com/japonsinemasi twitter.com/japonsinemasi issuu.com/japonsinemasi
2
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
Japon Sineması Platformu’nun (JSP) 1.yılını doldurmanın verdiği mutlulukla iki aylık periyodik Türkiye’de, Japon müziğinin sesi olan “SONATA” e-dergimizin 5. sayısıyla karşınızdayız. Disco ve dans teması çerçevesinde birbirinden önemli müzik grupları, idolleri ve türe dair terimler sizleri bekliyor. Japon müziğinin önemli seslerinden diva Ayumi Hamasaki’yi baş köşeye koyarak başladığımız bu ay ki sayımızda, bağımsız müzikte kendine özgü stil oluşturan D.A.N. ve Cero gruplarını bilinmeyenleri ile anlatıyoruz. Disco ve dans demişken 70’lerden günümüze Japonya’da ses getiren şarkılar yer vermemek olmazdı. Bu sebeple önemli şarkıları sizlerle paylaşıyoruz. Notlarınız arasına eklemeye unutmayın. Bu sayıda en özel yazımız tabiki de Japon müziğindeki kız idol gruplarına ayırıyoruz. Bu çılgın akıma dair tüm merak ettiklerinizi açıklıyoruz. Unutmadan idollere doyacaksınız... JSP’yi kurduğumuz İlk günden bugüne dek, bizleri hiçbir zaman yalnız bırakmayan ve desteğini bizden esirgemeyen tüm okurlarımıza teşekkür ediyoruz. Yeni yılda da “SONATA”nın iki ayda bir sizlerle buluşacağını berlirtermek isteriz. Japon müziğine dair merak ettiklerinizi bir sonraki sayıda sizlerle buluşturmak dileklerimizle, yeni sayıda görüşmek üzere... Gökhan Kuloğlu JAPON SİNEMASI PLATFORMU
YAZAR OLMAK iSTER MiSiNiZ? Japon Sineması Platformun’un Aylık Sinema dergisinde ve müzik ekinde yazar olmak isteyenleri aramıza bekliyoruz. Basvurular: japonsinemasi@gmail.com
İÇİNDEKİLER
SONATA
BİR DİVA: AYUMİ HAMASAKİ
ZIDAN’I SEVER MİSİN? PEKİ YA MORRISON? D.A.N.
4
6 İÇİNDE TSUBASA BARINRAN GRUP: CERO
JAPON DANS VE DİSCO MÜZİĞİNDE EN BİLİNENLER
9
8
JAPON MÜZİĞİNDE BÜYÜYEN AKIM: KIZ İDOL GRUPLARI
GÖRSEL KAYNAKÇASI
10
25 WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
3
SONATA
4
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
SONATA
Bir diva
AYUMİ HAMASAKİ J
apon müziği dendiğinde akla gelen divalardan birisidir Hamasaki Ayumi. 2 Ekim 1978 Fukuoka doğumlu olan şarkıcı, aynı zamanda söz yazarlığı, modellik ve oyunculuk da yapmaktadır. “Ayu” olarak da bilinen sanatçı “J-pop’un İmparatoriçesi” unvanını taşımaktadır. Şarkıcılık eve oyunculuk alanında kariyer hedefleyen sanatçı, 1993 yılında 14 yaşındayken Tokyo’ya taşınmıştır. 1198’te Avex’in CEO’su Max Matsuura’nın gözetiminde ilk single çalışması “Poker Face”i piyasaya çıkarmış ve aynı dönemde milyon satışa ulaşan A Song for XX kaydını piyasaya sürmüştür. Bu albümü Oricon’da 2 hafta boyunca zirvede kalmıştır ve Ayu’nun Japonya’da popüler oluşunun temellerini atmıştır. Bunu takip eden 5 albümü bir milyondan fazla satmış; üçüncüsü olan ”Duty” üç milyona yakın satış yaparak en çok satış yapan (kendisinin) stüdyo albümü olmuştur. “A Best” adını taşıyan ilk derleme albümü ise en çok satan albümü olmuş ve Japonya’da 4 binden fazla kopyası satılmıştır. Tüm kariyeri boyunca Ayu’nun şarkıları&albümleri her zaman top 5’te yer aldı. Ayu 53 milyon kayıt satışı ile Japonya’nın en çok bir numara single’ı bulunan bayan solo sanatçısı haline geldi. Japonya’da çok popüler olmasıyla birlikte moda ikonlarından biri haline gelen Ayu, 2001 yılında MTRLG (Material Girl) adında kendi markasını çıkardı. 2002 yılında kendi TV programı Ayuready? Fuji TV’de yayınlanmaya başladı. 2 Ocak 2011 yılında Avusturalya’lı aktör Manuel Schwarz ile evlendi. Bir yıl sonra ayrıldı; ancak resmi olarak 2016’da boşanmış oldu. Şu anda 38 yaşında olan sanatçı kariyerine ve müzik hayatına aynı başarı çizgisinde devam ediyor. DERLEME ALBÜMLERİ 2001: A Best 2003: A Ballads 2007: A Best 2 2008: A Complete ~All Singles~ 2012: A Summer Best
YAZAR: BİRSEN ALBAYRAK
STÜDYO ALBÜMLERİ 1995: Nothing from Nothing 1999: A Song for ×× 1999: Loveppears 2000: Duty 2002: I am... 2002: Rainbow 2003: Memorial Address 2004: My Story 2006: (Miss)understood 2006: Secret 2008: Guilty 2009: Next Level 2010: Rock ‘n’ Roll Circus 2010: Love Songs 2011: Five (mini-albüm) 2012: Party Queen 2012: Love (mini-albüm) 2012: Again (mini-albüm) 2013: Love Again FİLMOGRAFİ Twins Teacher (1993) Battle spirits ryûko no ken (1993) Nagisa no Şindobaddo (1995) Sumomo mo momo (1995) Miseinen (1995) Like Grains of Sand (1995) Ladys Ladys!! Soucho Saigo no Hi (1995) Shôjo A no satsujin (1996) Gakko II (1996) Tsuki ni Shizumu (2002) TalkAsia (2006) Distance Love (kısa film) (2007) Like Grains of Sand (2010) 3D ayumi hamasaki ARENA TOUR 2009 ~NEXT LEVEL~ (2010) WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
5
SONATA
. .
.
Zidane’ı sever misin? Peki ya Morrison? YAZAR: SONGÜL SOYSAL
D.A.N.
“Ne alaka?” diyenleri duyar gibiyim. Ama onlar seviyor. “Onlar kim?” D.A.N tabi ki. Şimdi ben biliyorum ki grubun ismini okurken bir ton sıkıntı çıkacak. O ad önce bir di.ey.en olarak okunacak sonra tekerlemeye bağlayıp de ne.a olacak. Biliyorum çünkü aynı şey bana da oldu. D.A.N’in D.N.A’ya evrimle süreci sizi üzmesin, biz dinlememize bakalım. D.A.N 2014 yılında Tokyo’da bir araya gelmiş bir ekip ve mis gibi de indie/dream-pop yapıyorlar. Böyle aklın ücra köşelerine dokunan şarkıları var. Hani belki sıkılabilirsiniz, ona lafım yok. Hadi diyeceksiniz ki “sözlerini anlamıyoruz bile”, ama müziğin evrenselliği bu değil mi sevgili okuyucu. Önemli olan armoniyi hissedebilmek. Şahsen ben D.A.N dinlerken bol bol Tokyo ve sokaklarını hissediyorum, beyin uyuşturan türden. Hey gidi hey! Grubun menajeri bile böyle sunmamıştır grubu. 2014 yılının güneşli ağustos aynın çok güzel günlerinden birinde D.A.N kısmen bir araya gelmiş. Kısmen diyorum çünkü grup tam teşekkülü hale eylül ayında gelmiş. Daigo Sakuragi ve Jinya Ichikawa grubun temel taşları, çünkü
6
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
onlar kurmuş grubu. Daha sonra eylül ayında Teru Kawakami aralarına katılmış. Ama benim fikrim şudur ki sevgili okuyucu; grubun şuan ki soundunun mimarı Kawakami. Araştırdım herhalde oradan biliyorum. Ve gelelim işin beni en çok heyecanlandıran kısmına… Bu arkadaşlar süper bağımsız müzik yapıyorlar. As bayrakları As! Albümleri sadece internet üzerinden satılıyor. Gelir platform ve grup arasında bölünüyor. Veyahut grup sahne aldığı zaman birebir elden satıyor albümlerini, EP’lerini. Ne güzel değil mi? İşte aradığım tavır. Hatta
SONATA o kadar bağımsızlar ki, o kadar az para kazanıyorlar ki grubun kurucusu Daigo Sakuragi bir kafede çalışıyor Tokyo’da. Kawakami ise zaten öncesinden müzikle iç içeymiş. Albüm prodüksiyonu ile ilgileniyormuş.İşte tam bağımsız indie neferleri. Zira bağımsızlıklarını iletişim kurduğunuz adresin gmail olmasından bile anlayabilirsiniz. Şimdi bu üç bağımsız ruh bir araya gelir ise ne olur. Tabi ki ortak bir müzik paydası bulurlar. Teru Kawakami diyor ki “Japon kulüplerinin minimal bir sesi vardır. Bunu dinledim, benimsedim. Bu sesi kendi müziğimize absorbe etme amacı güttüğümüz için, kendi işlerimizi yapma kararı aldık”. Çok iyi yapmışsınız bence. Ama bir sıkıntı var sevgili okuyucu. Para yok. İşte bu noktada Shugo Tokumaru gibi bir adam, adam gibi adam girmiş işin içine. Tutmuş ellerinden bu bağımsız ruhların. Tokumaru’ya da, bence Japonya’nın hatırı sayılır ses mühendislerinden Toshihiko Kasai katılmış. 11 Haziran 2015 tarihine kadar underground olarak kalan, sadece internet üzerinden parçalarını yayınlayan ekip, bahsettiğim tarihte ilk kez büyük çaplı (onlara göre tabi) bir etkinliğe katılmış: Shibuya Records’un düzenlediği “NEWWW”. Burada kendilerini duyurmuşlar, bol bol övgüler almışlar. Almışlar almasına ama, işin içine P-Vine records girmiş, SSWB ve Bayon Production girmiş. Şimdi söz konusu bir plak şirketi ortaya çıkınca hemen yayalım düşüncesi ile çalışmalar başlamış. Bunu takiben ilk EP’leri 8 temmuz 2015 tarihinden yayınlanmış. Sonra tabi gerisi gelmiş. Ama P-Vine gelmemiş. Çünkü ilk EP’den sonra P-Vine ile direkt olarak yollar ayrılmış. Sen git biz işimize bakarız
deyip, tam gaz olarak iki ay sonra ilk single’ları “POOL” çıkmış. SSWB ve Bayon tarafından tabi. Sonra gelsin konserler, sahneler. Ve gelelim bugüne sevgili okuyucu. Grup kendi adlarını taşıyan ilk albümleri “D.A.N” i 20 nisan tarihinde sundu dinleyicilerine. Ama albümün öncülünde, PCI Music ile anlaştı. Ne yapalım canım para yok değil mi? Şimdi diyeceksiniz ki “yazının başlığında Zidane var, Morrison var” evet var, çünkü bu grubun onlara yazdığı parçalar var. Hatta Gana’ya bile şarkı yapmışlar. Bu kadar laf salatası yeter ben dinlemek istiyorum diyenlere önerim ; Native Dancer, Curtain, Navy, Zidane parçalarını dinlemeniz. Yok ben internette biraz daha araştırayım diyenlere; http://danbandtokyo.weebly.com/ https://twitter.com/D_A_N_tokyo https://soundcloud.com/d-a-n-official www.instagram.com/d.a.n._official/ WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
7
SONATA
iÇiNDE
-CeroTSUBASA
BARINDIRAN
GRUP
/
YAZAR: SONGÜL SOYSAL
Ç
ok ünlü başlıklar attım bu kez, hayırlısı. Bu grupta Tsubasa var. Ama tabi top koşturmuyor, gitar çalıyor. Bu aralar müzik dinlemediğim zamanlarda bile kafamın içinde müzikleri çalıyor bu grubun. Şu günlerde hayatımın OST’u oldu. Zira yine bir dream pop ekibi. Ah! Adaletin bu mu dünya? Bu canım grup 2004 yılında Tokyo’da kurulmuş. Ama ilk albümleri “World Record” 2011 yılında çıkmış. Ve bu albüm öncülü herhangi bir single bile yok. Koskoca 7 sene dolu dolu underground çalışmalar. Sonra 2011 tarihinde ilk albüm ve BOMM!. Vokalist Shohei Takagi ve klavyeci Yu Arauchi aslında bu grubu 2004 öncesinde kurmuşlar. Ama neden 2004 çıkış tarihleri olarak kabul ediliyor derseniz, 2004 yılında beklenen insan ışık huzmesiyle gruba katılmış. Gitarist Tsubasa Hashimoto. İsim çok güzel bir kere. Ben bile bu isimi görüp dinlemeye başladım grubu, yalan yok. Peki Cero ne demek? Contemporary Exotica Rock Orchestra demek. Yani “çağdaş egzotik rock orkestrası.’’ Doğru mudur? Çok doğru! Tabi 2011 yılında “World Record” çıktığında patlamaları çat diye olmamış. Aslında radyocu olacan vokal Takagi ve onun radyocu dostları, el birliğiyle “şu grubu biz bir patlatıp gelelim” demişler. Zira bu sebeptendir ki Japon birçok radyocu bu ekibi çok sever. Yardımlar karşıklı olmuş. Cero’yu patlatan InterFM 897 2015 yılında bir revizyona gitmiş. Bu revizyona reklam lazım tabi. Cero’da radyonun bu değişiminin sözcülerin-
8
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
den olmuş. Konu iyice uçuruma gitmeden ben Cero’ya dönüyorum sayın okuyucu. Cero, 2012 yılında ikinci albümleri “My Lost City”i çıkardı. Sevgili okuyucu, bu albüm albüm gibi albümdür. Dinle, dinlet. Hele albümle aynı adı taşıyan “My Lost City” adlı şarkı (şöyle bulursunuz: マイ・ロスト・シティー. Bunu dinlediniz bunu dinleyin: マウンテン・マウンテン) enfestir. Deli gibi dans ediyorum ben mesela. Bir sonrası ise 2015 çıkışlı “Obscure Ride”. Bakın, ben dedim diye değil ama dinleyin yani. Pek bir sevilir bu albümler. Aslına bakarsanız bu grupla ilgili bir kafa karışıklığı yaşadım, yaşıyorum. Çünkü sadece indie müzik yapmıyorlar. Arada jazz, arada pop, arada rap tınıları geliyor. Arada ana akıma kaçıyorlar. Sevilmez mi? Sevilir tabi neden sevilmesin. Çünkü özlerimi kaybetmiyorlar. Gerçi adı üstünde “çağdaş egzotik”. Son bir not. Son albümleri “Obscure Ride” çıktığı hafta Oricon listesine sekizinci sıradan girdi ve albümün ilk basımı ilk haftasından tükendi. 2016’nın güzel bir şubat günü da ilk DVD’lerini çıkardılar: Zepp Tokyo & Obscure Ride Tour Document. Gerçekten son bir not. Albüm kapakları çok şık. Ben dinlemek istiyorum diyenlere önerim: Orphans, Summer Soul, My Lost City tüm albüm... Yok ben internette biraz daha araştırayım diyenlere: http://cero-web.jp/ https://www.facebook.com/cerotokyo https://twitter.com/cero_info
SONATA
JAPON DANS VE DİSCO MÜZİĞİNDE
EN BiLiNENLER 1960’
YAZAR: MEDİNE NUREEVA
ların sonlarında Amerika’da funk, soul, pop ve salsa müzik tarzlarının birleşmesiyle ortaya çıkan disco, 1970 ikinci yarısından sonra tüm dünyaya yayılıyor. Japonya’da ilk disco şarkıları 1975 yılında çıkmaya başlıyor. Zaman içinde j-pop müziğinin bir parçası haline gelen disco, 80lerden itibaren dans-pop olarak gelişmeye devam etti ve günümüzde bile güncelliğini yitirmedi. Peki listede neler mi var?
70’LER Hiromi İwasaki – Sentimental – 1975 Hideki Saijo – YMCA – 1978 1970’lerın ikinci yarısında tüm dünyaya saran disco müziği çılgınlığı aynı dönemde Japonya’ya da ulaştı. J-disco’nun ilk şarkılarından biri Hiromi Iwasaki’nin Sentimental şarkısı iki hafta boyunca 1 numara kaldı. Aynı dönemde öne çıkan diğer şarkı da Hideki Saijo’nun gelmiş geçmiş en ünlü disco şarkısı Amerikan grubu Village People’nın YMCA şarkısına yaptığı cover. WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
9
SONATA 80’LER Akina Nakamori – Desire -Jountesu- – 1986 Toshinobu Kubota – Dance If You Want It – 1988 80li yıllarda disco ve pop müzik türlerinin kaynaşmasıyla dans-pop ortaya çıkıyor. Bu dönemin dans ve pop müziğinin en popüler şarkıcı Akina Nakamori hala da en sık coverlanan sanatçılar arasında. Kariyerinin zirvesinde 1986 yılında çıkardığı Desire-Jountesu şarkısıyla 28th Japan Record Awards’ın Grand Prix ödülünü aldı. 80lerin diğer önde gelen dance-pop şarkıcılardan biri Toshinobu Kubota. O zamanki Amerika dans-pop şarkılarının taklidi olan en popüler eserlerinden biri Dance If You Want It şarkısını içeren Such A Funky Thang! albümü 1988’de milyon kopyayı aşan satışıyla Oricon albüm chart’ının 1 numara oldu. Şarkının single’i de Oricon single chart’ında 2. yere ulaşıp başarısını pekiştirdi.
90’LER Namie Amuro – Body feels exit – 1995 Ayumi Hamasaki – Boys&Girls – 1999 “Teen Queen”, “J-pop kraliçesi”, Japon Madonna’sı gibi lakaplarıyla bilinen Namie Amuro çok farklı müzik tarzlarında çalışsa da Japon dans-pop müziğini büyük ölçüde etkiledi. 1995’te çıkan ilk single’i Body feels exit Amuro’ya büyük başarı getirdi. Body feels exit şarkısını içeren Sweet 19 Blues albümü de o zamanda Japonya’nın en çok satılan albümü oldu. Japonya’nın şüphesiz en ünlü ve en fazla albüm satışları olan “J-pop İmparatoriçesi” Ayumi Hamasaki’nin Boys & Girls şarkısı en popüler dans parçalarından biri. Hamasaki’nin 4. Single’i olan Boys&Girls, RIAJ’ye göre iki kere platinum oldu. Boys&Girls şarkısını içeren Loveppears albümü de Hamasaki’nin en çok bilinen albümüdür.
japon sİneması platformu 1. yaşında! DAH
DERGİYİ OKUMAK İÇİN: issuu
#japons
10
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
SONATA 2000’LER Utada Hikaru – Wait & See (Risk) – 2002 Arashi – Believe – 2009 Japon ve Amerikan kökenli sanatçı Utada Hikaru’nun Distance albümünden Wait & See (Risk) dans-pop şarkısı çeşitli chartların ilk sıralarına yerleşip 2000li yılların ilk yarısında en bilinen dans şarkılarında biri oldu. Aynı zamanda Wait & See (Risk) şarkısını içeren Distance albümü de 2002 yılının en çok satılan albümüdür. Japonya’nın en ünlü idol erkek grubu Arashi’nin iki kere platinum olan Believe/Kumorinochi, Kaisei single’ından Believe şarkısı bu dönemin dans-pop’un iyi bir örneğidir. Takashi Miike’nin Yatterman filminde kullanılan Believe kısa sürede popüler oldu. Believe/Kumorinochi, Kaisei single’i de Japonya’nın 2009 yılında en çok satılan single’i oldu.
2010 ve GÜNÜMÜZ Exile – Exile Pride ~Konna Sekai o Ai Suru Tame~ – 2013 AKB48 – Koi Suru Fortune Cookie – 2014 19 kişilik J-pop ve dans grubu Exile’nin en çok satılan single’i ~Konna Sekai o Ai Suru Tame~ ile 2013 yılında 55th Japan Record Award ödülünü kazandı. Müzik tarzında Amerikan dans-pop’un etkisinde kalsa da, Exile modern Japon dans-pop müziğinin en önemli gruplarından biridir. Japon kız grupları arasında ülkenin albüm satış rakamları en yüksek olan idol grubu ABK48 bir sosyal fenomen olarak da kategorize edilir. AKB48’in 70-80’lerin disco tarzında olan Koi Suru Fortune Cookie single’inin satış rakamları ilk günden bir milyon kopyayı aştı ve çeşitli Japon chartlarının zirvesinde uzun süre kaldı.
HA FAZLA JAPONYA İÇİN BİZİ TAKİPTE KALIN...
u.com/japonsinemasi
sİnemasİ
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
11
SONATA
AKB48
JAPON MÜZİĞİNDEBÜYÜYEN AKIM
KIZ İDOL GRUPLARI YAZAR: TORUGA [JAPAN-FANS]
Kız idol gruplarının sayısı son yıllarda o kadar arttı ki, artık bu grupların hepsini tanımak, takip etmek mümkün olamaz hale geldi. Peki bu artışın sebebi ne? Bu gruplar nasıl ortaya çıktı? Nasıl bu kadar popüler olmayı başardılar? Nasıl Japonya’nın yeni popüler kültür ikonu olmayı başardılar? Japon popüler kültürünün dünyada 2 önemli temsilcisi vardı: Manga ve anime. Son yıllarda Japon dizi, sinema ve müzikleri de kendisini duyurmaya ve dünya çapında ün kazanmaya başladı. Müzik dediğimizde ise Japon popüler müziğini bilenler bu farklı ülkenin müzik tarzının
12
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
da çok farklı olduğunun farkındadır. İşte bu farklılık içerisinde giderek genişleyen, sayısız hale gelen, sektörü ele geçiren kız idol grupları son yıllarda hem Japonya içinde hem de dünya çapında dikkat çeker hale geldiler. Peki sektörde yer bulmayı, büyümeyi nasıl başardılar? İDOL NEDİR? Japonya’da “idol” denen kavramı ele almak gerekli öncelikle. “İdol” kavramı Japonya’da (Japonca okunuşu aidoru) en temel anlamıyla rol modeli olarak görülen sevimli, güzel genç ünlüler anlamına geliyor. İdoller müzik sektörü içerisinde günümüzde karşımıza grup şeklinde veya
SONATA
NOGİZAKA46
gruplarla kıyaslanamayacak derecede az olan solistler olarak çıkıyorlar. Bu terim hem kızlar için hem de erkekler için kullanılıyor. Dolayısıyla kız idoller kadar çok olmasa da erkek idoller de müzik sektörü içerisinde varlar (bkz: Johnny’s Entertainment grupları ve solistleri). Genel olarak kız ve erkek idollerin ortak özelliklere sahip olduğu söylenebilirse de aralarında sistemsel açılardan büyük farklar vardır. İdoller rol modeli olarak görüldükleri için her zaman iyi bir imaja sahip olmak zorundadır. Ve idoller müzik aktivitelerinin yanı sıra TV program sunuculuğu, radyo program sunuculuğu, dergiler için modellik (gravure idol), dizi ve filmlerde oyunculuk gibi bir çok yan iş yapabiliyor, bu tip işlerde de karşımıza çıkabiliyorlar.
MOMOE YAMAGUCHİ
İDOLLERİN TARİHİ 70’li yıllardan itibaren Japon pop müziğinin gelişmesine bağlı olarak “idol” teriminin kullanılmaya başlandığı bir çok bayan sanatçı çıkış yapmıştı. Bu isimler bugünkünün aksine genellikle solist olarak sektörde yer alıyordu, şarkı sözleri ve müzik tarzı olarak da bugünkü idol grup ve solistlerinin çok uzağındaydılar. Fakat “idol”lüğün temel özelliklerini taşıyorlardı. Onlar gençti, güzel veya yakışıklıydı, başarılırlardı ve birer rol modeli olmuşlardı. ‘70’lerde karşımıza çıkan bu ilk idoller arasında örnek olarak gösterebileceğimiz isim kesinlikle Momoe Yamaguchi’dir.
‘80’lerde ise Momoe Yamaguchi’nin başarısına da bağlı olarak benzerleri, yani yeni idoller ortaya çıkmaya başladı. ‘80’li yıllar idollerin altın çağı olarak anılıyordu. Bir yıl içerisinde 40-50 idolün birden ortaya çıktığı yıllardı. Bu yıllarda Seiko Matsuda (nam-ı diğer “Eternal Idol”) ve Akina Nakamori diğerleri arasından sıyrılarak kendilerini müzik tarihine altın harflerle yazdırdı. Yine bu yıllarda da idol grubundan çok solist idoller karşımıza çıkıyordu. Fakat 1984 yılında ortaya çıkan ve bugünkü idol gruplarının atası diyebileceğimiz Onyanko Club’u biraz daha derinden incelemek zorundayız.
SEİKO MATSUDA
ONYANKO CLUB
Onyanko Club, bugün AKB48 ve kardeş gruplarınının yaratıcısı olan Yasushi Akimoto tarafından kurulmuştu. Onyanko Club orijinalinde 11 üyeden oluşan bir gruptu. Fakat daha sonrasında gelen eklemeler ve ayrılıklarla birlikte toplamda 52 üye bu grupta yer almıştı. Akimoto-san’ın Onyanko Club’da kullandığı sistem, idol grupları için temel bir sistem olmuştur. Gruba seçimlerle sonradan yapılan eklemeler, “mezuniyet” sistemi, alt gruplar gibi bugünkü idol gruplarında direk kullanılan özellikler Onyanko Club’dan gelmiştir. Grubun en bilinen şarkısı “Sailor Fuku wo Nugasanaide”dir. Grup 1987 yılında toplu bir mezuniWWW.JAPONSİNEMASİ.COM
13
SONATA yet konseriyle sektöre veda etti. Aralarındaki bir çok üye solo olarak yoluna devam etti ve başarılı olanların sayısı az değildi. Kısa ömürlü de olsa Onyanko Club idol grupları tarihinde önemli bir yere sahiptir. ‘90’larda Japon pop müziği bir değişim içerisindeydi. ‘80’lerde zirve yapan kız idoller bu dönemde yavaş yavaş ortadan kaybolmaya başlamıştı. Bunun aksine erkek idoller (Johnny’s grupları) popülerliklerini arttırdılar. 1996’da kurulan Speed, başarılı bir kız grubu oldu fakat tam olarak idol grubu özelliği taşımıyordu. Kız idol gruplarının tarihini 1997’de Tsunku değiştirecekti. HELLO! PROJECT Sharam Q adlı rock grubunun vokalisti olan Tsunku (gerçek adıyla Mitsuo Tereda), o dönemde Asayan adlı TV programında grubuna bir bayan vokalist bulmaya çalışıyordu. Michiyo Heike bu seçmeleri kazanırken Tsunku finale kalmayı başaran diğer 5 kıza da bir şans vermek istedi. Onlara bir single yapacağını, 5 gün içinde 50.000 kopya satabilirlerse gerçek bir grup olabileceklerini söyledi. Kızlar “Ai no Tane” single’ı ile 4. Günde bu rakama ulaşmışlardı. Bu, Morning Musume’nin, dolayısıyla Hello! Project’in doğuşuydu.
MORNİNG MUSUME
Morning Musume kurulduktan sonra Tsunku grubun prodüktörü olmuştu ve grubun tüm şarkılarını bestelemeye başladı. 1998’de Hello! Project adlı oluşum Tsunku tarafından, UpFront Agency ajans şirketine bağlı olarak kuruldu ve artık Hello! Project, idol gruplarının, solistlerinin toplanacağı çok büyük bir oluşum olacaktı. Morning Musume direk olarak Onyanko Club’un oluşturduğu idol sistemini baz alarak kuruldu ve elbette üzerine yenilerini de ekledi. Alt gruplar, karışık gruplar, alternatif gruplar, yeni gruplar, solistler derken Hello! Project oluşumu büyümeye başladı. Gruplar artık hem kendi konserlerini hem de toplu olarak Hello! Project yaz ve kış konserlerini sergiliyorlardı. Morning Musume’nin 1999’da yayınlanan “Love Machine” single’ı 1,746,000 kopya satarak kız idol gruplarını yeniden Japonya’nın 1 numarası yapıyordu. Grup 2000-2001 döneminde de altın çağını yaşıyor, “Koi no Dance Site”, “The Peace!”, “Happy Summer Wedding” gibi bugün bile artık Japonya’da herkes tarafından bilinen idol müzik tarihine altın harflerle yazılacak şarkılar yayınlanıyordu. Gruba sürekli yeni üyeler (jenerasyon şeklinde) eklenirken, bir yandan da giden üyeler oluyor ve bunlar için de büyük mezuniyet konserleri düzenleniyordu. Hello! Project Onyanko Club’dan aldığı idol grupları mirasını bambaşka bir yere taşımayı başardı.
MORNİNG MUSUME [1.JENERASYON]
14
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
Bu büyük başarı Hello! Project’i daha da genişlemeye itti. 2002’de yapılan Hello! Project Kids seçmeleri sonucunda 2004 ve 2005’de Berryz Koubou ve C-ute gibi iki grup daha ku-
SONATA
BERRYZ KOUBOU & C-UTE
ruldu. Hello! Project’in bu yeni gruplarıyla da Tsunku-san ilgileniyordu. Artık Hello! Project müzik, şarkı sözleri, kıyafetler, yapılan TV programları (bkz: Hello! Morning) gibi bir çok alanda kendi tarzını oluşturmuştu. Özellikle Tsunku-san’ın müzik anlayışı ile ortaya çok farklı tarzda şarkılar çıkıyordu. Üretilen tüm bu işlerle kız idol grupları artık yeniden Japon müzik sektörü için mainstream hale gelmişti. Bir çok genç kız bu gruplara girebilmek için can atıyordu.
TSUNKU & MORNİNG MUSUME
Sektöre getirilen bu yenilik ve canlılık 20042005 dönemine kadar devam etse de çıkan skandallar ve popüler üyelerin mezuniyetleri Hello! Project’i kötü anlamda etkiledi. Tüm bu gelişmeler sonucu Hello! Project yoluna devam etse de o büyük satış rakamları artık uzaklaşmaya başlamıştı. İdol akımı yine aşağıya doğru iniyordu. O yıllarda idol grupları için yeni bir kurtarıcı doğacaktı: AKB48 AKB48 AKB48 (Akihabara 48), Onyanko Club’un yaratıcısı olan Akimoto Yasushi tarafından kuruluyordu. Yine çok farklı bir sistem üzerine kurulan grupta 48 üye olacaktı. Bu üyeler Team A, K ve B olmak üzere 16’şar 3 grupta
AKB48
toplanacaklardı. En önemlisi grubun Akihabara’da AKB48 Theater adında bir sahnesi yer alacaktı ve burada devamlı performans sergileyeceklerdi. Tüm bunlar ilk bakışta çok da tutmayacak bir girişim gibi duruyor olabilirdi. Gerçek şu ki, AKB48 bugün idol gruplarının Japonya’da ve dünyada bu kadar popüler olmasının yegane sebeplerinden birisi. İlk başladığında lokal olarak yola çıkan AKB48’in büyük patlaması 2010’a kadar gelmedi. İlk single’larının 100.000’i bile geçmeyecek, idol grupları için normal düzeyde denebilecek satışları vardı. 1.000.000 satışı geçen ilk single’ları 2010’da “Beginner” ile oluyordu. Akimoto-san eskisinden daha farklı bir sistem deniyor, kızları birbiriyle yarıştırmaya itiyor, fanları onları destekleme yoluna çağırıyordu. Bu doğru bir stratejiydi. Japonya’da idol gruplarının fanları arasında gerçekten çılgınları vardı. Yüzlerce single alıp sevdiği kıza oy verebilecek kadar çılgın fanlar.
AKB48 SENBATSU SEÇMELERİ 2013
2009’da başlayan Senbatsu seçmeleri basitçe fanların belirlenen single’ı alarak sevdikleri kıza oy verebilmeleri üzerine tasarlanmıştı. WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
15
SONATA
AKB48’NİN HANDSHAKE ETKİNLİĞİ
Böylece seçmelerde 16 (sonrakilerde sayı 80’e kadar yükseldi) kız seçilecek ve bu 16 kız gelecek single’da yer alacaktı. İlk sırayı alan üye ise merkez üye olacaktı. Tamamen bu basit algoritmaya dayalı seçim sistemi AKB48’in level atlamasına sebep oldu. Fanların sevdikleri kız için aldıkları sayısız kopyalar, basının ilgi göstermesi gibi sebepler sonucu AKB48’in popülaritesi giderek arttı. Ayrıca yine single’larla birlikte verilen handshake etkinliklerine ait biletler fanların sevdikleri kızlarla görüşebilmek için single’ları almasına sebep oldu. AKB48 tam bir pazarlama harikasıydı.
NOGİZAKA46
İşte 1998’de Hello! Project, 2005’de ise AKB48 Japon kız idollerini müzik piyasasında yer etmesini sağlayan iki büyük oluşum olarak ortaya çıktılar, bugün de 2 büyük temsilci olarak yollarına devam ediyorlar. Bu projelerin başarısı sebebiyle Japonya’da irili ufaklı bir çok kız idol grubu ortaya çıktı. Bunlardan bazıları diğerlerinden sıyrıldı. Momoiro Clover bunlara verilebilecek en güzel örneklerden birisi.
SKE48
2011 ile birlikte artık ilk gününden 1 milyona ulaşan single satışları geliyordu AKB48’den. En çok satan idol grubu olmayı başardılar. Başarı onlara yeni kapılar açtı. Kardeş grupları Nagoya çıkışlı SKE48 (Sakae 48), Osaka çıkışlı NMB48 (Namba 48), Fukuoka çıkışlı HKT48 (Hakata 48), Niigata çıkışlı NGT48 (Niigata 48) kuruldu. AKB ailesi genişliyordu. Ayrıca Akimoto-san kızların rakip grupları Nogizaka46’yı ve ardından onların kardeş grubu Keyakizaka46’yı da kurdu. AKB’nin ünü dünya çapında yayıldı ve grubun Çin ve Endonezya’da kardeş grupları kuruldu. Hala kurulmayı bekleyen kardeş gruplar da mevcut.
16
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
MOMOİRO CLOVER
MOMOİRO CLOVER Momoiro Clover (kısaca MomoClo), 2008 yılında Stardust Promotion’a bağlı olarak 6 üyeyle kuruldu. 2011’de Akari Hayami’nin gruptan ayrılmasının ardından ise isimlerini Momoiro Clover Z olarak değiştirdiler. Grup genel olarak çok hareketli, hiperaktif, eğlenceli şarkılara imza attı. Bu enerjik şarkılar onların idol grupları arasında farklı bir yerde olmalarını sağladı. Grubun konserleri oldukça hareketli geçiyor ve grup üyeleri
SONATA tipik idol danslarının yanı sıra sahnede sergiledikleri akrobatik hareketlerle farklı bir idol grubu imajı veriyordu. Üyelerinin görsel olarak ne çok güzel ne de çok çirkin olması, sadece ortalama görünmeleri onların oldukça sıradan bir grup olmasını sağladı. Fakat bu onlar için bir dezavantaj olmadı. Grup dünya çapında da hayranlara sahip ve farklı ülkelerde performanslar da sergilediler. Özellikle Super Sentai temalı “Z Densetsu (Owarinaki Kakumei)” ve son dönemde Sailor Moon Crystal animesi için söylediği “Moon Pride” şarkıları tavsiye olsun.
BABYMETAL
popüler kültürünün bir ürünü olarak idol müziği ve sisteminin dünya çapında duyurulup tanınmasına büyük katkıda bulundu.
BABYMETAL
BABYMETAL 2010 yılında idoller yeniden yükselişteyken yine öyle bir grup çıktı ki, Japonya’daki idol akımını dünyaya iyice yayacak ve bu tarzı daha da büyütecekti: Babymetal Babymetal aslen Sakura Gakuin adlı idol grubunun alt grubu olarak kuruldu. Grup üyeleri Suzuka Nakamoto, Yui Mizuno ve Moa Kikuchi Sakura Gakuin grubunun da üyesiydiler. Bu gruba girmeden önce de metal müziğin ne olduğunu bile bilmiyorlardı. Fakat Babymetal metal müzikle bilindik idol pop müziğinin, sözlerinin birleşimi olarak yaratıldı. Grup tüm dünyada ses getirmeyi başardı. Daha ilk single’ları “Ijime, Dame, Zettai”den bu grubun ne kadar gümbür gümbür geldiği belliydi. Arkasından gelen albüm ve single başarıları ile grup dünya çapında çok performans verdi ve bir çok ünlü rock, metal grubunun konserlerinde gruptan önce sahne aldı. Genel olarak idol müzik sektörüne getirdiği bu yenilikler, farklı tarzla Babymetal sektörün büyümesine yardımcı oldu ve Japonya
ANGERME
DİĞERLERİ: BİZ DE İDOLÜZ! Japonya’da sayısız idol grubunun hepsini burada tanıtabilmek mümkün değil. Sektörün her geçen gün büyümesi ve grupların birbirinden beslenmesi sebebiyle idol grupları devamlı sayısı artıyor. Diğer önemli veya adı bir şekilde duyulan idol gruplarına bir bakalım. Angerme, Juice=Juice, Country Girls, Kobushi Factory, Tsubaki Factory (Yazıda sözünü etmediğimiz diğer aktif Hello! Project grupları) Dempagumi Inc. Shiritsu Ebisu Chuugaku (Momoiro Clover Z’in kardeş grubudur, Stardust Promotion’a bağlı) Team Syachioko (Momoiro Clover Z’in kardeş grubudur, Stardust Promotion’a bağlı) Negicco Sakura Gakuin Up-Up Girls Tokyo Girls’ Style Ebisu Muscats Fudanjuku Fairies WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
17
SONATA
SCANDAL
AKB48 TEAM 8
ŞARKILAR, KIYAFETLER, KONSERLER, FANLAR VE DİĞER ŞEYLER... İdol grubu üyeleri genellikle 13-24 yaş aralığındaki kızlardan oluşur. Genel yoğunluk 15-20 yaş arasıdır. İstisnalar elbette vardır.
E-GİRLS
Idoling!!! AeLL Cheeky Parade Chu-Z Little Glee Monster Rev. From DVL GEM (Girls Entertainment Mixture) LinQ Passcode Dorothy Little Happy Bu ana medyada yer bulabilmiş bazı grupların yanı sıra lokal bir çok grup da mevcuttur. Japonya’daki her kız grubunun birer idol grubu olduğunu düşünmek yanlış olur. Örneğin Scandal, Kalafina, Lovendor, Band Maid gibi gruplar, tamamen kızlardan oluşan gruplar olsalar da idol grubu değildirler. Bunun yanında LDH ajansına bağlı olan Dream, Happiness, Flower, E-Girls gibi gruplar da idol gruplarına yakın olsalar ve bazı yerlerde idol grubu olarak anılsalar da bana göre bu grupların tam bir idol grubu olduklarını söylemek yanlış olur. Çünkü sistemleri, şarkı tarzları tipik idol gruplarına oldukça uzaktır.
18
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
REV. FROM DVL
İdol gruplarının şarkılarında genellikle aşktan bahsedilse de (ilk aşk, platonik aşk, okul aşkları gibi gibi), yerine göre arkadaşlık, büyümek, mezuniyet temalı şarkılara da rastlanır. Çok fazla olmasa da (genellikle olgun idol üyelerinin bulunduğu gruplarda) cinsel içerikli, cinsel imalı şarkılar da mevcuttur. Şarkı yazarları çoğunlukla erkektir. Şarkıların geneli kız açısıyla yazılmış olsa da bazı şarkıların erkek ağzıyla yazılmış olduğu da es geçilmemelidir. Yani şarkıyı kızlar söylüyor olsa da aslında şarkı bir erkek şarkısıdır. Erkek hislerini içerir, onun sözleri ve gözünden olayı dinleriz.
C-UTE
SONATA
MORNING MUSUME
İdol şarkılarının en önemli özelliği eğlendirmesidir. Ne kadar slow ve orta tempo şarkılara rastlansa da idol şarkılarının çoğunluğu hareketli, eğlenceli J-Pop şarkılarından oluşur. Şarkıların bir mesaj vermesi, iyi sözlere sahip olmasından çok dinleyiciyi eğlendiriyor olması önemlidir. Yine de son dönemde AKB48 ve kardeş gruplarının ballad çalışmaları da başarılı satış rakamlarına ulaşmıştır. Akimoto Yasushi ve Tsunku’nun başarılı şarkı sözleri idol grupları için çıtayı yükseltmiştir. Şarkıların müzik türü çok çeşitli olmasına rağmen çoğunluğu tipik J-Pop türündedir. Yer yer idol şarkılarında geleneksel Japon müziği, rock, funk, disco tarzını görebiliriz. Son dönemde Babymetal, Passcode gibi gruplar rock, metal’le idol müziğini birleştirerek kawaii metal adında yeni bir tarzı oluşturdular. Müziksel altyapı bakımından Hello! Project’e bir parantez açabiliriz. Prodüktörleri Tsunku rock alt yapısı ile geldiğinden bir çok şarkıda rock izlerine rastlayabiliriz. Ayrıca kendisi çok açık görüşlü bir müzisyen olduğu için çoğu Hello! Project şarkılarında değişik işler denemiştir. Geleneksel Japon müziğiyle örtülü şarkılar, aşırı yüksek BPM’li eurodance / eurobeat’e uzanan şarkılar gibi farklı işler yapmıştır. Onun bu farklı çalışmaları idol müziği üzerindeki çıtayı yükseltmiştir. Basitçe, şarkıları küçük kızlar söylüyor diye kaliteden kaçmamış, basitlik asla yapmamış, işlerinin en üst kalitede olmasını sağlamış ve sektörün
NMB48
ayarını değiştirmiştir. Hello! Project son dönemde, 2012’den bu yana özellikle Morning Musume üzerinden dünya üzerinde popüler olan elektronik dans müziğini denemiş ve kullanmıştır. Bu yeni tarzın bugün diğer Hello! Project gruplarında da izi görülebilir. Hello! Project bu yanıyla geleneksel J-Pop’dan biraz daha sıyrılmış, dünya üzerindeki herkesin rahatlıkla takip edebileceği popüler müzik tarzına yönelmiştir. Ve sektördeki müzik kalitesi çıtasını yine yükseltmiştir. AKB48 ve kardeş grupları geleneksel J-Pop’ı kullanmaya devam etmekte olup yer yer onların şarkılarında da farklı izlere rastlamak mümkündür. Fakat grubun en popüler şarkıları tipik J-Pop idol şarkısı örnekleridir. Tipik eğlenceli idol şarkılarının yanı sıra AKB48 ve kardeş gruplarının diskografisinde ballad şarkılara da sıkça rastlayabiliriz. Akimoto Yasushi’nin yazdığı şarkı sözleri yine idol müziği için kaliteyi ve çıtayı yükseltmiştir. Momoiro Clover pop tarzında hareketli işler yapmaktadır. Babymetal ise hepsinden sıyrılmış halde rock, metal müzik alt yapısı kullanmaktadır. Genel olarak arda kalan gruplar temel J-Pop, idol müziği ile devam etmektedirler.
SAKURA GAKUİN
İdol grup üyelerinin seslerinin çok iyi olması beklenmez. Fakat bu tüm üyelerin sesi kötüdür demek değildir. İyi sese sahip üyeler grup üyeleri arasında mevcuttur. Büyük ajans şirketlerinde ses eğitimi verilir. Hello! Project ve AKB48, Kenshuusei denilen sistemle yapılan seçmelerde potansiyel gösteren kızları alıp yetiştirirler. İlerleyen zamanda ilerleme gösteren kızlar büyük gruplarda çıkış yapabilir veya onlardan yeni bir grup oluşturulabilir. Görsellik önemlidir. Fakat çok güzel olunmasına gerek yoktur. Tatlı, sevimli olmak idol olaWWW.JAPONSİNEMASİ.COM
19
SONATA İdol gruplarında mutlaka bir lider bulunur. Bu lider genellikle en büyük üyedir. Liderin grup içinde sorumluluğu vardır. Yerine göre alt lider olarak ona yardımcı liderler seçilebilir. Bu özellikle üye sayısı fazla olan gruplarda olan bir uygulamadır.
DOROTHY LITTLE HAPPY
AKB48
C-UTE
Bir idol grubunun temel kıyafetleri tipik Japon lise kıyafetleridir. AKB48 ve kardeş grupları bu tarz kıyafetlerin farklı çeşitlerini kullanmaktadır. Hello! Project ve Momoiro Clover bu imajdan sıyrılmış gibi görünseler de yer yer tüm idol grupları bu tarzı bir klip, single, albüm veya TV programı üzerinden kullanırlar. Klip ve konser kıyafetleri genellikle renkli, canlıdır.
bilmek için yeterlidir. Japonya’da her şeyde bulunan “kawaii” akımı idollükle de direk ilgilidir. Görsellik dışında idol grup üyelerinden ağzı iyi laf yapanlar, farklı yeteneklere sahip olanlar rahatlıkla sıyrılır. Çok farklı kişilik özelliklerine sahip kızlar ajans şirketleri tarafından belirlenip yapabilecekleri işlere doğru yönlendirilirler. İdol grupları kesinlikle dans etmelidir. Dans bu müzik için olmazsa olmazdır. İyi dans eden üyeler ön planda tutulurlar. İyi dans eden gruplar medya tarafından övülürler. Son dönemde Hello! Project grupları C-ute ve Morning Musume çok iyi dans edebilen idol grupları olarak dikkat çekmekte ve medya tarafından övgü almakta.
GEM
20
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
MOMOİRO CLOVER Z
İdol grubu üyelerinin genelde kendisine ait bir rengi vardır. Bu renk olayı özellikle son 10 yılda popülerleşmiştir. Üyelerin rengi belirlendikten sonra o üye klip, konser kostümleri olarak hep o renkte kıyafetler giymeye başlayacaktır. Örnek olarak Hello! Project’in tüm gruplarında ve Momoiro Clover’da bu renk sisteminin örnekleri görülebilir. Bunun dışında Hello! Project’deki Juice=Juice grubunda her üyenin rengi olmasının dışında grup ismine de paralel olarak her üyenin temsil ettiği bir meyve de mevcuttur. Klipler genelde düşük bütçeli prodüksüyonlar olarak gözükseler de son yıllarda Hello! Project
SONATA ve AKB48 grupları çıtayı çok yükseltmiştir. Özellikle AKB48’in kısa film tadında yüksek prodüksüyonlu klipleri mevcuttur. Klipler renkli ve canlıdır. Stüdyo ortamı dışında açık alanda çekilen kliplerin sayısı da az değildir.
FUDANJUKU
JUICE=JUICE
Konserler hem idol grupları için hem de fanlar için muhtemelen en eğlenceli aktivitelerdir. İdol grubu konserlerinde fanların şarkıların belli bölümlerinde üye isimlerini haykırdıklarını, kendi özel tezahüratlarını seslendirdiklerini, bazen “ooo” çektiklerini, çeşitli hareketler yaptıklarını, zıpladıklarını görebilirsiniz. İdol fanlarına “wota”, fanların yaptığı bu tür dans ve bağırışların tümüne “wotagei” deniliyor. İdol konserlerindeki fanlar gençlerden orta yaşlı Japonlara kadar çeşitlilik gösterebilir. Konser ve fan kitlesi genelde erkeklerden oluşup yer yer kıza rastlamak mümkündür. İdollerin dünya üzerinde tanınması sebebiyle son yıllarda Japonya’daki konserlerde yabancılar da görülebiliyor. Yabancı ülkelerdeki fanların içinde kızların sayısı da az değil. Erkek fanların çoğunluklu olma sebepleri kızlara duydukları ilgi (hatta aşık olmaları, hangimiz olmuyoruz ki?) olarak gözükse de eğlence bir diğer önemli noktadır. Şarkıların eğlenceli, hareketli olması içindeki çocuğun ölmediği kız veya erkek Japonları eğlendirmektedir. Gerçekten de idol konserleri, içinde bulunduğum için de rahatça söyleyebilirim ki dünyanın dertlerini unutmanın, stres atmanın, eğlenmenin harika bir yolu.
WOTALAR WOTAGEİ YAPARKEN
İdol grupları genellikle liseli genç kız temasında olsalar da çok farklı tarz ve alanlarda idol grupları da mevcuttur. Erkek giyimli ve erkek ağzıyla erkek tarzınca şarkılar seslendiren Fudanjuku, gravure idol ve AV (Adult Video) yıldızlarının oluşturduğu Ebisu Muscats, şişman kızlardan oluşan Pottya ve Chubbiness grupları gibi farklı tarzlarda idol grupları mevcuttur.
TOKYO GIRLS’ STYLE
Üyelerin en başta da belirttiğimiz üzere saf, masum bir imajda olmaları beklenir. İdollerin tüm fanlara ait olduğu anlayışı hakimdir. Dolayısıyla eğer bir erkekle görülürlerse bu gruptan atılmaları anlamına gelir. Üyeler için bu fanlara ihanet anlamına gelmektedir. Gruptan atılmasalar da kendilerini affettirmek için çeşitli şeyler deneyebilirler (AKB48 üyesi Minegishi Minami’nin saçlarını kazıtması örneğinde olduğu gibi). Bu skandallar her zaman erkek arkadaş şeklinde olmayabilir, üyelerin sigara veya içki içerken görülmesi onların başlarını belaya sokabilir. Son yıllarda bu tarz skandallar sonucu gruptan atılan üyeye pek rastlanmasa da bu tarz örnekler mevcuttur. Erkek idol ajanslarında olduğu gibi kız ajans şirketlerinde de son yıllarda bir esneklik göze çarpmaktadır. Her ne kadar idoller sadece müzik sektöründe gibi görünseler de bu genelde böyle olmaz. Özellikle büyük şirketlerde grup üyeleri medya WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
21
SONATA
AeLL
YUKO OSHİMA AKB48 MEZUNİYET TÖRENİNDE
sektöründeki bir çok alanı tecrübe etme şansını bulurlar. Bu alanlar dizi ve film oyunculuğu, dergilerde modellik, photobook, TV ve radyo program sunuculuğu gibi alanlardır. Üyeler bu şekilde kendilerini de keşfederek gruptan mezun olduklarında bu alanlardan en iyi oldukları alanda devam edebilir veya şarkı söylemeye de devam edebilirler. Gruptan “mezun” olmak, artık üyenin kendi başına yoluna devam etmek istemesi veya ajans şirketinin artık kızın yeterli seviyeye ulaştığını düşünerek onu tek başına devam etmeye yönlendirmesi sonucu gerçekleşir. Bazen üyeler okul, hastalık gibi nedenlerle de grubu bırakma kararı alabilir ve mezun olabilirler. “Mezun olma” işlemi son dönemde uzun bir süreyi içine alan bir süreç olmuştur. Popüler üyeler aylar öncesinden ne zaman nerede mezun olacaklarını açıklar hale gelmişlerdir. Böylece fanlar şoku bir anda yaşamıyor, hala zaman olduğu için de idol de fanlar da birlikte son anlarının tadlarını çıkarabiliyor. “Mezun olma” işlemi “mezuniyet” konserlerinde gerçekleşir. Bu konserler kızların son konserleridir. Genelde popülerliklerine göre büyük sahne konserleri şeklinde olur (Tokyo Dome, Yokohama Arena, Budokan). Fakat hep böyle olmak zorunda değildir. Son dönemde AKB48’in popüler üyesi Haruka Shimazaki büyük bir mezuniyet konseri istememiş, Akihabara’daki küçük sahnelerinde mezun olmak istediğini söylemiştir. Morning Musume ve AKB48 gibi gruplar devamlı üye mezun edip, yeni üyeleri gruba dahil ederler. Böylece devamlı yenilenen bir kadroya sahip olurlar.
22
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
ERİNA MANO
Sayıca idol gruplar kadar olmasa da idol solistler de mevcuttur. Bunlar Aya Matsuura ve Erina Mano gibi direk solist olarak çıkış yapmış idoller olabileceği gibi bir gruptan mezun olup solist olarak devam eden üyeler şeklinde de olabilir. Grup içerisindeyken solo albüm, single çıkaran üyelere de rastlanmaktadır.
THE IDOLMASTER
ANİME VE MANGALARDA İDOL ETKİSİ İdol etkisi Japonya’da son zamanlarda bir çok alanda etkisini gösterdi ve idollerle ilgili oyunlar, anime ve mangalar üretilmeye başlandı. AKB48 grubu 2012’de kendi animesi AKB0048’i yayınladı. Aynı dönemde grupla alakalı AKB49
SONATA mangası da yayınlanmaya başladı. Bunların yanında Love! Live! School Idol Project, The Idolmaster (aynı zamanda bir oyun serisidir), Aikatsu yine son dönemlerde yayınlanarak çok popüler olmuş idol temalı anime serileridir. Anime ve oyunlardaki idol şarkıcı ve grupları seslendiren seslendirme sanatçıları animedeki grupları dünyamızda da canlandırmakta ve büyük konserler vermektedir.
JAPON BAŞBAKANI SHİNZO ABE VE MOMOİRO CLOVER
Festival. Festivale irili ufaklı bir çok idol grubu, solisti katılıyor ve çok harika performanslar veriyorlar. Festivalin 2016’daki son ayağına 80.000 izleyici katıldı. AKB48 ‘‘AKBINGO!’’ TV PROGRAMI
TELEVİZYONDA İDOL İdol grupları Japon televizyonlarını ele geçirmiş durumdadır. Grupların çoğunun kendisine ait bir TV programı veya programları mevcuttur. Son yıllarda idollere ait programlar oldukça fazlalaşmıştır. AKB48’in “AKBingo”, “AKB48 Show”, Nogizaka46’nın “Nogibingo”, “Nogizakatte, Doko?”, Hello! Project’in “The Girls Live” ve Youtube üzerinden yayınlanan “Hello! Station” programı, Momoiro Clover Z’in “Momoclo Chan” programı idol programlarına örnektir. Bu tarz programlar üyeleri fanlara daha yakından tanıtır, grubun konser ve yeni albüm, single’larını promosyon yapmalarına yarar. Bu ana programların dışında sayamayacağım kadar çok özel program mevcuttur. İdoller normal TV şovlarına konuk olarak da sık sık katılmaktadırlar. Müzik programlarında sıkça performans sergilerler. Ayrıca kanalların yayınladığı dizi ve filmlerde de idolleri sıkça görebilirsiniz. Son yıllarda AKB48 kendisine ait diziler üreterek kanallarda yayınladı (Majisuka Gakuen, AKB Love Night vb.). Ve bunlar yüksek reyting’ler almayı başardı. TOKYO İDOL FESTİVALİ İdol gruplarına dair bir çok festival yapılıyor ve bunların en büyüğü 2010’dan bu yana her sene Ağustos ayında düzenlenen Tokyo Idol
SON SÖZ... Bu yazıda Japon kültürünün son dönemde yükselen temsilcisi olan kız idol müzik gruplarını, önemli temsilcileri ve genel özellikleriyle incelemeye çalıştık. Elbette alan çok geniş olduğundan mutlaka atladığımız şeyler, gruplar olmuştur. Fakat genel olarak yeni fan olacak kişiler için bir çok şeyi açıkladık gibi gözüküyor. Hali hazırdaki idol fanlarının da yeni bir şeyler keşfettiklerine inanıyorum. Şu bir gerçek ki idol gruplarının sayıları artıyor, büyümeye ve dünya üzerinde daha çok fan kazanmaya devam ediyorlar. Bunun etkisi olarak Japon kültürüne ve müziğine olan ilgi de artıyor. Ben gelecekte kız idol gruplarının daha da büyüyeceğini, daha farklı tarzlarda yeni işlerin ortaya çıkacağını, 2020’den sonra Japonya’nın yeniden bir kültürel bombardıman yapacağını ve idol kız gruplarının bu bombardımanda büyük rol oynayacağını düşünüyorum. İdol grupları bizi eğlendirmek için ellerinden geleni yapıyor. Onları takip etmek, desteklemek çok eğlenceli. Eğer siz de eğlenmek istiyorsanız Japonya’dan yükselen bu yeni akımı takip edin. Çok farklı tatdaki bir çok grubun arasından hem müzik, hem de üye bakımından aradığınızı eminim ki bulacaksınız. WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
23
SONATA
İDOL GRUPLARINDAN ŞARKI ÖNERİLERİ MORNING MUSUME
COUNTRY GIRLS
BERRYZ KOUBOU
S/mileage-ANGERME Taiki Bansei Uchouten Love Shin Nippon no Susume Nana Korobi Yaoki Chikyuu wa Kyou mo Ai wo Hagukumu
Love Machine Koi no Dance Site The Peace Help Me!! Renai Hunter Utakata Saturday Night
Piriri to Yukou Ai wa Itsumo Kimi no Naka ni Jiriri Kiteru Nanchuu Koi wo Yatteru You Know? Rock Erotic
C-UTE
Tokaikko Junjou Kiss Me Aishiteru Adam to Eve no Dilemma Namida no Iro Sakura Chirari Crazy Kanzen na Otona
AKB48
Aitakatta Heavy Rotation Ponytail to Shushu Give Me Five Everyday Kachuusha
NMB48
JUICE=JUICE
Watashi ga Iu Mae ni Dakishimenakya ne Ijiwaru Shinaide Dakishimete yo Kaze ni Fukarete Senobi Kokoro ga Odoridashiteru
KOBUSHİ FACTORY
Nen ni wa Nen Sakura Night Fever Chotto Guchoku ni! Chototsumoushin Samba! Kobushi Janeiro
SKE48
Aishiteraburu Gomen ne Summer Aozora Kataomoi Banzai Venus
Zetsumetsu Kurokami Shoujo Oh My God Kamonegix Nagiichi
HKT48
NOGİZAKA46
KEYAKİZAKA46
UP UP GIRLS
BABY METAL
Barrette Kidzuitara Kataomoi Seifuku no Mannequin
Samurai Girls Party People Alien
24
Itooshikutte Gomen ne Koi Dorobou Koi wa Magnet Wakatteiru no ni Gomen ne
WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
Melon Juice Hikaeme I Love You Saikou ka yo
Silent Majority Sekai ni wa Ai Shika Nai Futari Saison Ijime Dame Zettai Doki Doki Morning Karate
SONATA MOMOİRO CLOVER Z
Hashire Moon Pride Mite Mite Kochichi Z Densetsu (Owarinaki Kakumei)
SHİRİTSU EBİSU CHUUGAKU Massugu Oh My Ghost? Watashi ga Akuryo ni Natte mo
CHEEKY PARADE Bunbun Nine9
GÖRSEL KAYNAKÇASI Dergimizdeki makalelerde kullanılan görseller, aşağıda belirtilen internet adreslerinden kaynak gösterilerek alınmış olup başlıklara göre kaynak linkleri aşağıda sırasıyla belirtilmiştir. [KAPAK] http://blogs.wsj.com/japanrealtime/2014/09/11/letthere-be-light-japan-panel-says-no-dancing-in-thedark/ [AYUMİ HAMASAKİ] http://www.santabanta.com/wallpapers/ayumi-hamasaki/ [D.A.N] http://ototoy.jp/feature/201604203 http://sigmafat.com/diary/53258?wid=54540 http://bayon-p.com/news http://www.music-apartment.red/entry/dan https://ototoy.jp/news/81751 [CERO] http://natalie.mu/music/pp/cero03/page/3 http://gairin.com/?p=771 https://soundcloud.com/kakubarythm/cero-my-lostcity-digest-1 http://www.albumoftheyear.org/album/36386-cero-obscure-ride.php [EN BİLİNEN DİSCO ŞARKILARI] https://www.amazon.co.uk/Sentimental-Hiromi-Iwasaki/dp/B002HFZRIG http://funk-disco-soul-groove-rap1970.blogspot. com.tr/2016/08/toshinobu-kubota-dance-if-youwant-it.html http://www.sonicomusica.com/jpop/namie-amuro/ body-feels-exit/body-feels-exit-original-mix/ http://www.jpopasia.com/hikaruutada/videos/5118/ wait-and-see-risk-wait-and-see-%EF%BD%9E%E3%8 3%AA%E3%82%B9%E3%82%AF%EF%BD%9E/ http://stage48.net/wiki/index.php/Koi_Suru_Fortune_Cookie https://www.flickr.com/photos/vinylism/3326026286 [İDOL KIZ GRUPLARI] Japan-Fans görsel havuzundan alınmıştır.
SOSYAL MEDYA’DA
BİZİ TAKİP EDİN! facebook.com/japonsinemasi twitter.com/japonsinemasi issuu.com/japonsinemasi prezi.com/user/osbburov0p10
plus.google.com/u/0/+JaponSinemas japonsinemasi@gmail.com www.japonsinemasi.com
DERGiMiZDE YAZAR OLMAK iSTER MiSiNiZ? Japon Sineması Platformun’un Aylık Sinema dergisinde ve müzik ekinde yazar olmak isteyenleri aramıza bekliyoruz. Basvurular: japonsinemasi@gmail.com WWW.JAPONSİNEMASİ.COM
25
.
1.yıl
KiTABIMIZ ÇIKTI! kitabevlerinde, online satış sitelerinde...
www.japonsİnemasİ.com