Elk kind komt hier tot zijn recht

44 kinder -en jeugdgeneeskunde

“elk kind

komt hier tot zijn

recht”

kindaangepaste aanpak

E

en opname in het ziekenhuis is zowel voor kinderen als hun ouders een ingrijpende gebeurtenis. Kin-

deren hebben specifieke noden en verschillen in hun behoeften en reacties sterk van volwassenen. Ze verdienen daarom een ‘kindaangepaste’ opvang en aanpak. Zo gaf de directie van het Jessa Ziekenhuis enkele jaren geleden al zijn officiële erkenning aan het comité ‘kindaangepast ziekenhuis’. Vanuit deze optiek draagt het ziekenhuis ook het Charter van het gehospitaliseerde Kind hoog in zijn vaandel. Niet enkel in theorie, maar ook in de dagdagelijkse praktijk zo blijkt.

teddy bear hospital

45 rubriek

in jessa

46 kinder -en jeugdgeneeskunde

kindaangepaste aanpak Het Charter van het Gehospitaliseerde Kind is een 10-puntenpro-

van het kind, zowel letterlijk als figuurlijk”, legt Sonja Braeken, zorgma-

gramma van de European Association for Children in Hospitals

nager Moeder en Kind, uit. “Nog te vaak praten we onbewust over het

(EACH). “Voor ons vormt het een richtlijn rond kindaangepast werken

hoofd van het kind heen. We vinden het belangrijk dat we ons richten

in het Jessa Ziekenhuis”, vertelt Leen Coremans, orthopedagoge op

tot het kind en niet enkel tot de ouders. Dit is een aandachtspunt voor

de kinderafdeling. “We zien dit niet als een theoretisch concept maar

iedereen in het Jessa Ziekenhuis die met kinderen in contact komt.

wel als een werkinstrument waar we binnen het multidisciplinaire

Kinderen zien immers heel veel verschillende gezichten bij een onder-

team van kinderartsen, verpleegkundigen, orthopedagogen, kinder-

zoek of opname. Ook voor de ouders is het trouwens belangrijk om te

psychologen, diëtisten en pedagogisch medewerkers dagelijks mee

ervaren dat er tegen hun kind gesproken wordt.”

aan de slag gaan.”

Veerle Lynen, hoofdverpleegkundige pediatrie: “Door tegen kinderen te praten, voelen ze zich betrokken bij hun eigen lichaam. We Rechten van het kind

geven hen het gevoel dat ze ook iets mee kunnen beslissen en net

“Het Charter biedt ons een kader waarbij alle neuzen in dezelfde

dat gevoel van controle is voor kinderen erg belangrijk. Zo krijgt het

richting staan ten voordele van het kind”, voegt dr. Marc Raes,

kind bijvoorbeeld bij pijnlijke handelingen zoals een prikje de bood-

kinderarts en medisch manager Moeder en Kind, toe. “We vinden

schap: het moet gebeuren maar jij mag tellen tot drie. Het is ook erg

het trouwens onze plicht om te zorgen dat de rechten van het kind

belangrijk om steeds eerlijk te zijn tegen een kind. Als iets pijn doet,

gevolgd worden door iedereen in het ziekenhuis die met het kind in

vermeld je dat dus ook.”

contact komt, om erover te waken dat ieder kind hier daadwerkelijk ‘tot zijn recht komt’. Uiteraard vindt iedereen de rechten van het kind binnen het ziekenhuis belangrijk. Hierover moet zelfs niet nagedacht

Concrete acties

worden. Maar het wordt pas concreet als je bekijkt wat gerealiseerd

Het ziekenhuis heeft op dit ogenblik een aantal concrete acties lopen

is en wat nog niet. En vooral hoe kunnen we hierin verbeteren?”

die kaderen in artikel 4 van het Charter van het Gehospitaliseerde Kind - Bij geplande opnames, ingrepen of onderzoeken worden kinderen zo goed mogelijk voorbereid op voorhand. Er wordt op dit ogenblik

Recht op informatie voor kind en ouders

ook gewerkt aan een website waar iedereen info kan vinden op

De afgelopen maanden werkte het team van de kinderafdeling heel gericht rond artikel 4 van het Charter: “kinderen en ouders hebben

maat van de kleuter, leerling van de lagere school, tiener en ouder.

- Kinderen krijgen bij opname een voorleesboekje van Kaat en Milan

recht op informatie. De informatie wordt aangepast aan de leeftijd en het bevattingsvermogen van het kind”. Een artikel dat bovendien

met tekst en tekeningen over ziekenhuis, onderzoeken, operatie,…

- Kinderen die angstig reageren, meer vragen hebben of nood

perfect aansluit bij ‘klantgericht en hoffelijk werken’, één van de

hebben aan een specifiekere benadering kunnen op advies van de

basiswaarden van het Jessa Ziekenhuis.

kinderarts terecht bij de kinderpsycholoog of de orthopedagoog.

Zij maken deel uit van het team van de kinderafdeling.

- Het ziekenhuis krijgt regelmatig klassen op bezoek om kinderen Kind aanspreken

op bredere schaal te informeren. De pedagogisch medewerkers

“De grootste uitdaging binnen artikel 4 is communiceren op niveau

van de speelzaal besteden veel zorg aan deze klasbezoekjes.

47 kinder -en jeugdgeneeskunde

- Zaterdag 26 april 2014 werd een stukje van het Jessa Ziekenhuis door de geneeskundestudenten van BeMSA Hasselt omgedoopt tot ‘Teddy Bear Hospital’. De geneeskundestudenten van de UHasselt vingen er 120 kleuters van 4 tot en met 6 jaar op als volleerde teddybeerdokters en namen hen mee op sleeptouw langs de consultatieruimte, het operatiekwartier, de apotheek en de röntgenafdeling. Terwijl de kinderen op consultatie gingen met hun knuffel, kregen de ouders tips over hoe om te gaan met kinderen bij opname van het kind of een ernstig ziek familielid.

Kindaangepast werken in de (artsen)praktijk.

- Een wachtzaal vol speelgoed, een vogel of mobiel boven de onderzoekstafel, een zogenaamde prikmand met kleine geschenkjes waaruit het kind kan kiezen na een onderzoek of prikje, …

Deze extraatjes maken een bezoek aan de dokter een stuk leuker.

- Op ooghoogte met een kind spreken en het onderzoeken, komt minder bedreigend over. Ook een aangepaste taal en aangepast tempo van praten doen wonderen.

- Het loont om tijd te nemen om contact te leggen met het kind vooraleer aan de slag te gaan.

- Bij angstige kinderen is het een aanrader om het kind te onderzoeken op de arm van één van de ouders.

- Een eerlijke en open communicatie, afgestemd op het niveau van het kind, waarbij aangekondigd wordt wat precies gaat gebeuren, neemt angst weg. Het is vaak een evenwichtsoefening: eerlijk zijn (een prikje doet wel wat pijn), zonder teveel informatie te geven die het kind ongeruster kan maken.

- Een pijnstillende lokale zalf (bv. Emla® of Rapydan®) een halfuurtje voor het prikken of het kind laten blazen of hoesten tijdens prikken neemt al heel wat pijn weg.

- Moet het kind opgenomen worden in het ziekenhuis? Als huisarts kan u samen met de ouders een belangrijke rol spelen in het voorbereiden van het kind op de opname. Indien het gaat om een spoedopname, kan u alvast Emla® plakken op de handrug.

nog te vaak praten we onbewust over het hoofd van het kind heen.