Pijn, samen maken we er werk van

Verpleegkundig pijnspecialisten Rina Mignolet en Els Vanderstraeten zijn werkzaam binnen de Acute Pain Service (APS) en maken samen met psychologe Steffi Menten en anesthesist-algoloog dr. Caroline Hens deel uit van het Multidisciplinair Algologisch Team (MAT). Els: “Met de hulp van onze verpleegkundigen op de afdelingen kunnen we voorkomen dat (sub)acute pijn bij patiënten uitmondt in chronische pijn. We proberen dus ervoor te zorgen dat patiënten niét in het MCCP (Multidisciplinair Centrum voor Chronische Pijn) terechtkomen.”

Waarvoor kunnen afdelingen een beroep op jullie doen? Els: “Wij zijn bereikbaar voor elke patiënt waarbij er een uitgesproken (sub)acute pijn aanwezig is die niet met het bestaande pijnbeleid onder controle is. We ondersteunen de afdelingen via educatie, want alles begint met gepaste aandacht voor het pijnprobleem. Afdelingen kunnen ons in samenspraak met de zaalarts ook via KWS contacteren voor een consult aan bed. We gaan dagelijks langs bij patiënten met een pijnpomp en op vraag volgen we het postoperatieve pijnmedicatiebeleid mee en sturen we bij waar nodig.”

Waarom is pijnmeting en -controle zo belangrijk? Rina: “Pijn is erg onaangenaam én heeft een negatieve weerslag op het herstel van de patiënt. Mensen met veel pijn hebben een oppervlakkigere ademhaling, de wondheling verloopt moeizamer, revalidatie wordt bemoeilijkt en er duiken sneller complicaties op. Bovendien kan lang aanhoudende pijn uitmonden in chronische pijn en angst. Het is dus belangrijk dat we tijdens de hospitalisatie nauw opvolgen of de patiënt comfortabel is.”

Hoe vaak is pijnbevraging nodig? Els: “Het pijnprotocol in ons ziekenhuis stelt minstens drie keer per dag een pijnbevraging voor, dus één keer per shift. Ligt de pijnscore hoger dan 4 op een schaal van 10, dan dien je best pijnmedicatie toe, tenzij de patiënt dit niet nodig vindt. Indien er een behandeling of actie heeft plaatsgevonden, bevraag je de pijn opnieuw na één uur. Enkel duidelijke registratie van de pijncijfers in het EPD maken een goede pijnopvolging mogelijk. Onze boodschap: bevraag, registreer én herevalueer de pijnscore zoals je dit ook voor andere parameters doet. Enkel zo is een gepast pijnbeleid mogelijk (= opvolging van effect van actie).”

Hoe kunnen verpleegkundigen mee voorkomen dat acute pijn chronisch wordt? Steffi: “Naast een goede pijnbevraging zijn er ook belangrijke psychosociale aandachtspunten – zogenaamde ‘gele vlaggen’ - die kunnen wijzen op een verhoogd risico tot chronificatie van pijn. Is de patiënt bijvoorbeeld terughoudend in de revalidatie, voelt de patiënt zich angstig of somber, slaapt hij of zij slecht, piekert hij of zij ...? Dan kan je een consultaan-

vraag voor het MAT indienen en nemen we contact op om de probleempunten te evalueren en het nodige advies te geven. Het is uitermate belangrijk dat de patiënt in het verdere herstel thuis ook de nodige psychosociale opvolging krijgt. Vanuit het MAT kunnen we in samenspraak met de behandelend arts de adviezen en eventuele verwijzingen voor verdere ondersteuning in de thuissituatie voorzien. We willen vooral voorkomen dat de patiënt in een situatie terechtkomt waarin hij of zij te horen krijgt: ‘Je moet leren leven met je pijn’.”

Laat pijn de 5e parameter zijn!

Mee helpen voorkomen dat (sub)acute pijn evolueert naar chronische pijn? > Bevraag minstens 3 keer per dag actief de pijn bij de patiënt, met behulp van de correcte pijnschaal! > Noteer de pijnscore in het EPD in

KWS voor en na een actie. > Let op psychosociale signalen die op pijn kunnen duiden. > Schakel indien nodig het MAT in. Zo verbeter je mee de kwaliteit van zorg, de patiëntbeleving en -tevredenheid.

CONTACT

Acute Pain Service (APS), Multidisciplinair Algologisch Team (MAT) Verpleegkundig pijnspecialisten: Rina Mignolet en Els Vanderstraeten: tel. 398 80 of aps@jessazh.be Psychologe: Steffi Menten, tel. 388 92 Anesthesist-algoloog: dr. Caroline Hens

Els Vanderstraeten, Rina Mignolet en Steffi Menten