Ethiek in de praktijk

“Ethiek zit soms in kleine

dingen, ook in moeilijke tijden.”

Kristien Fourier In COVID-tijden de zorg kunnen bieden die je wil bieden? Moeilijk is dat! Heel wat zorgverleners worstelen er mee. De geboden zorg stemt niet meer overeen met wat voor hen goed voelt, met hun ethische waarden. We vroegen Kristien Fourier, borstverpleegkundige én lid van het paramedisch ethisch comité in ons ziekenhuis, hoe zij hiermee omgaat.

Kristien is sinds een 3-tal jaren lid van het PEC (paramedisch ethisch comité) in Jessa. Samen met de andere leden van het PEC buigt ze zich -in gewone én in COVID-tijden- over dit soort dilemma’s. “We denken er na over hoe we de zorg kunnen verbeteren en bespreken moeilijke casussen. Hiervoor beschikken we over een aantal tools en we worden erin begeleid door een ethiekondersteuner, Katrien Ruytjens. Die begeleiding is een absolute must! Maar ook de invalshoek van de andere medewerkers vind ik altijd verrassend verrijkend. Het levert mij nieuwe inzichten op over hoe ik iets beter kan aanpakken.”

Kristien: “Er mag en kan in het PEC geventileerd worden, maar het is wel de bedoeling dat we ons eigen handelen in vraag stellen, zonder te oordelen. Waar loop ik tegenaan? Hoe kan ik dat anders aanpakken? Voor mij gaat ethiek over (onze) normen en waarden, grote ethische vragen maar ook kleine alledaagse handelingen. De omstandigheden in coronatijden geven heel veel mentale stress. Maar ook dan kunnen kleine aanpassingen een groot verschil maken.”

In de praktijk Maar hoe doe je dat in de praktijk? “Door jezelf te verplaatsen in de schoenen van de patiënt. Is het bijvoorbeeld (ongelooflijk) druk op de afdeling? Ga dan in dialoog met de patiënt: het is vandaag héél erg druk op de afdeling. Ik verwacht dat ik pas tegen 10 uur kan langskomen voor het ochtendtoilet, maar je mag mij altijd bellen als je mij nodig hebt. Je voorkomt op die manier frustratie bij de patiënt én je biedt de opening dat de patiënt je mag bellen. Bovendien hou je er zelf een beter gevoel aan over.”

Niet alleen sterven Kristien: “Ik zie vaak schitterende voorbeelden van ethiek in ons ziekenhuis. De echtgenote van een patiënt met COVID werd telefonisch gecontacteerd omdat zijn toestand pijlsnel achteruit ging. De patiënt gaf aan dat hij niet bang was om te sterven, maar wel om dat alléén te doen. Een verpleegkundige heeft – zonder veel woorden – de hand van de patiënt vastgehouden tot zijn vrouw aankwam. Dit was een ongelooflijk mooi gebaar. Blijven opkomen voor onze patiënten en je beroepsfierheid in stand houden, is zó belangrijk. Voor de patiënt maar ook voor je eigen welzijn!”

Mentale veerkracht

In moeilijke omstandigheden kan je soms niet de zorg geven die je wil geven. Goed voor jezelf en elkaar zorgen, is dan nog belangrijker. Want: voel je je goed in je vel, dan straalt dat af op je patiënten. Enkele tips om ethiek in kleine dingen toe te passen: > Vraag niet aan patiënt of collega: gaat het niet?

Vraag wel: waar ben je bezorgd over, wat houd je bezig? > Durf zorg in vraag te stellen om deze te verbeteren, maar vergeet ook niet wat al goed loopt. > Geef warme zorg in dagelijkse handelingen: meelopen met een patiënt die de weg kwijt is, wat extra uitleg, geruststellen, … > Heeft een patiënt het mentaal moeilijk omdat er bv. nauwelijks bezoek mag komen? Bekijk eens met de pastorale dienst of zij ruimte hebben om er even langs te gaan. > Laad tijdig je batterijen op! Plan ‘me-time’ in je agenda in. > Waardeer en respecteer collega's van alle beroepsgroepen. Geef eens een compliment. > Heeft een Jessa-collega, ook al ken je die niet, het moeilijk? Zeg: Ik zie dat je het moeilijk hebt.

Kan ik helpen of kan je bij iemand terecht? > Heb je het zelf even moeilijk om overeind te blijven? Praat met een collega, je leidinggevende, …

Of doorloop in Leeromgeving Jessa de module

‘Bouwen aan veerkracht’. Je kan dit deeltje per deeltje doen op verschillende tijdstippen.