Kinesitherapeute Elvi Lemmens en revalidatiearts dr. Joyce Steenberghs
Revalidatiecampus is ook expertisecentrum voor De revalidatiecampus St.-Ursula van het Jessa Ziekenhuis – gehuis-
aan deze criteria, dan kunnen we hen ‘wak-
vest in Herk-de-Stad - beschikt sinds 2004 over een erkenning voor
ker’ verklaren.”
vijf comabedden. De afgelopen jaren is de werking rond comapatiënten er verder uitgebouwd en op punt gesteld. Zo paste het revalidatiecentrum vorig jaar nog zijn stimulatieprogramma voor deze patiënten aan. Jessalinea sprak met dr. Joyce Steenberghs, revalidatiearts en medisch coördinator van de revalidatiecampus en Elvi Lemmens,
Welke behandeling krijgen de comarevalidanten? “Enerzijds werken we eraan om het lichaam in goede conditie te houden: gewrichten mobiel en spieren op lengte houden, doorligwonden voorkomen, de ademhaling op punt houden. Anderzijds proberen we het bewustzijn te sti-
kinesitherapeute.
muleren en zoeken we naar prikkels waarop de revalidant reageert. Vorig jaar hebben we
Hoeveel erkende bedden voor comapatiën-
ben geen ondersteuning meer nodig om hun
onze werking grondig geëvalueerd en ons be-
ten zijn er in Limburgse expertisecentra?
hartritme en lichaamstemperatuur te regelen.
handelprogramma verder op punt gesteld. Elvi
Dr. Steenberghs: “In totaal beschikt Limburg
Toch zijn hier heel wat gradaties in.
heeft hiervoor een uitgebreid literatuuronder-
over tien bedden: vijf in ons centrum en vijf
• Comarevalidanten in vegetatieve toestand
zoek gedaan, dat we gecombineerd hebben
in revalidatie- en MS-centrum Overpelt. Onze
reageren niet op hun omgeving al zijn ze
revalidanten verblijven hier gemiddeld onge-
soms wakker. Ze maken oogbewegingen
veer zes maanden.”
maar fixeren niet met de ogen en zijn zich niet bewust van wat er rondom hen gebeurt.
Welk soort patiënten komen in het exper-
met onze eigen bevindingen.”
Is het behandelprogramma wetenschappelijk onderbouwd?
• Revalidanten met een minimaal bewustzijn
Elvi Lemmens: “Er is tot nu toe nog geen we-
tisecentrum voor comapatiënten terecht?
volgen je met de ogen. Sommigen kunnen
tenschappelijk onderzoek gedaan naar de
“Het gaat onder meer om neurochirurgische
voorwerpen aanpakken maar ze reageren
behandeling van comapatiënten, maar je kan
patiënten die een zwaar hersentrauma heb-
niet functioneel op hun omgeving.
stellen dat ons programma qua ervaring on-
ben opgelopen, mensen met een herseninfarct
• De meest alerte groep zijn de revalidanten
derbouwd is. We hebben ons bijvoorbeeld
of hersenbloeding, cardiologische patiënten
die wel functioneel kunnen communiceren
gebaseerd op de ruime ervaring van revalida-
die gereanimeerd zijn en zuurstoftekort heb-
en dus ontwaakt zijn uit hun toestand van
tiecentrum Leijpark in Nederland, een centrum
ben geleden, enz. Zolang de patiënten in een
minimaal bewustzijn. We testen dit door te
dat sterk gespecialiseerd is in de behandeling
diep coma zijn verblijven ze in het ziekenhuis.
kijken of ze 6 op 6 ja/nee vragen correct
van jonge comapatiënten. Daarnaast heb ik
Onze revalidanten zijn in een soort subcoma.”
kunnen beantwoorden of twee verschil-
ook een thesis van een studente in België over
lende voorwerpen functioneel kunnen ge-
dit onderwerp doorgenomen. Op basis hiervan
bruiken. Dat kan bijvoorbeeld zijn een pen
hebben we een vast stimulatieprogramma
Wat moeten we verstaan onder ‘subcoma’?
vastnemen en ermee proberen te schrijven,
uitgewerkt dat heel wat voordelen biedt (zie
“Mensen in subcoma ademen zelf en heb-
ongeacht hoe het schrijven lukt. Voldoen ze
kadertjes ‘voordelen nieuw stimulatieprogram-
18 JESSALINEA