Iedere dag een glas wijn, is dat gezond?

dr. Emmanuel Maes

Een glas wijn iedere dag,

is dat gezond?

Je hoort dat wel eens zeggen. Maar is dat ook zo? Waarom reageert je lichaam bij het ouder worden anders op alcohol? En wanneer wordt drinken problematisch? We vroegen het aan dr. Emmanuel Maes, psychiater in Jessa.

Is iedere dag een glas wijn drinken gezond?

“Alcoholgebruik is niet gezond en ook niet risicoloos. Het kan goed zijn voor één kwaaltje maar tegelijkertijd is het slecht voor heel wat andere dingen. Daarom zeggen de makers van de richtlijnen tegenwoordig: ‘alcohol is een schadelijke stof en er is geen risicoloze grens. Wie geen risico wil lopen, drinkt dus beter geen alcohol’. De richtlijnen helpen wel om grenzen te bepalen.”

Wat zeggen die richtlijnen dan?

“De Vereniging voor Alcohol- en drugproblemen (VAD) hanteert 10 alcohol-eenheden per week, en dit zowel voor mannen als vrouwen. Hierbij wordt – in tegenstelling tot vroeger - niet gesproken over het inlassen van niet-drinkdagen. Dat vind ik geen goede zaak. Niet-drinkdagen vormen immers een goede (zelf)test. Kan je geen 2 dagen zonder ‘zonde’? Dan moet je opletten!”

Wanneer wordt drinken problematisch?

“Vroeger redeneerde men: zolang je niet méér moet gaan drinken om een roes te voelen (tolerantie) en er geen ontwenningstekens zijn als je stopt met drinken, is je drankconsumptie wel oké. Dat klopt niet! Je kan echt wel een groot alcoholprobleem hebben zonder tolerantie of ontwenning. Tegenwoordig hanteert men 11 criteria.” Je kan deze 11 criteria terugvinden op https://www.jessazh.be/web/geriatrischdagziekenhuis/gebruik-van-alcohol of de QR-code scannen.

Alcoholgebruik is niet gezond en ook niet risicoloos.

Moet je meer opletten bij het ouder worden?

“Toch wel, ja. Met het ouder worden, verdragen we alcohol slechter door minder lichaamsvocht en/of meer lichaamsvet. Ook onze lever en nieren werken minder efficiënt. Hierdoor breekt alcohol minder snel af. Het (negatieve) effect van alcohol is daarmee veel groter dan op jonge leeftijd. Toch zien we dat ouderen meer drinken dan in vorige generaties.

Dagelijks alcoholgebruik – dus zonder niet-drink- dagen - is zelfs het hoogst bij ouderen. Terwijl er maar liefst 200(!) ouderdomskwaaltjes en bijhorende medicijnen zijn die negatief beïnvloed worden door alcoholgebruik: hypertensie, hart- en vaat- lijden, diabetes, cholesterol, ….”

“We zien twee groepen van ouderen met wat we noemen een ‘stoornis in alcoholgebruik’. 1. mensen die al een alcoholprobleem hadden en daarmee oud worden. Zij hebben vaak een lange geschiedenis van lichamelijke, psychologische en sociale problemen door alcohol. 2. ouderen die pas op latere leeftijd beginnen drinken, vaak als reactie op levensgebeurtenissen of het wegvallen van sociale controle (eenzaamheid, …).”

Kan je geen 2 dagen zonder ‘zonde’? Dan moet je opletten!

Moet je dan volledig stoppen met drinken of is minderen ook voldoende?

“Voor je gezondheid stop je natuurlijk best helemaal met drinken. Maar ook minderen van je dagelijks alcoholgebruik en het inlassen van twee niet-drinkdagen, levert al een grote winst voor je gezondheid op.

2 belangrijke tips van de verslavingsexpert

Bespreek tijdig je (overdreven) alcoholgebruik met je huisarts. 1. Zeker als stoppen of minderen niet lukt of als je bij het stoppen lichamelijke klachten (zweten, beven, …) ervaart. Je huisarts kan je begeleiden met medicatie en doorverwijzen. Je kan ook bij diverse andere hulpverleners terecht zoals een psycholoog, psychiater-psychotherapeut, ….

Wil je minderen of stoppen, maar is dat moeilijk naar je omgeving 2. toe? - Gebruik de kapotte grammofoonplaat-techniek. Gebruik bij het afslaan van drankjes telkens een kort zinnetje dat je vooraf bedacht hebt en vraag om een alcoholvrij drankje. Breng na 2 herhalingen het gesprek op iets anders.

Bijvoorbeeld: 3 x ‘Neen, Ik drink al even geen alcohol meer, heb je iets anders?’ en bij de 3e keer ‘Zeg, hoe is het nu afgelopen met…’. - Kom 35 minuten te laat en zeg altijd vooraf dat je nog ergens moet zijn. Bij aankomst vallen tipsy mensen je niet meer lastig en de anderen zijn blij dat er iemand komt die ook alcoholvrij durft te drinken. En als het écht op een braspartij uitdraait, moet je zogezegd weer dringend ergens naar toe.

Dementievriendelijk Hasselt

Vlaanderen telt vandaag 142.000 mensen met dementie. Tegen 2035 zouden dat er al 202.000 zijn, een toename met 42,7%. “In Hasselt verwachten we zelfs nog een grotere toename (53,8%). Niet alleen de persoon met dementie wordt hier- door getroffen, ook de omgeving van mantelzorgers, familieleden en naasten,” vertelt Anneleen Janssens, coördinator Limburgs Expertisecentrum Dementie Contact en projectleider dementievriendelijk Hasselt. “We staan dus als samenleving voor een grote uitdaging. Daarom werken we sinds 2020 aan een dementievriendelijk beleid in Hasselt, samen met heel wat partners waaronder het Jessa Ziekenhuis, woonzorgcentra, mantelzorgers, Samana, …. We gaan daarbij niet uit van het vaak negatieve beeld van dementie, maar focussen op de mogelijkheden die onze inwoners met dementie wél hebben. We willen dat ze meetellen in onze gemeenschap, hun sociale identiteit kunnen behouden. Hiervoor organiseren we een mix van initiatieven zoals dementievriendelijke wandelingen of concerten, e-learning voor mantelzorgers, enz.” Het volledige overzicht vind je op www.hasselt.be/dementie.

Naast het partnerschap in dementievriendelijk Hasselt, zet Jessa ook volop in op een ‘dementievriendelijk ziekenhuis’. Zo wordt er op dit ogenblik gewerkt aan een opleidingstraject rond dementie voor élke ziekenhuismedewerker, dus ook voor onze mensen in schoonmaak, technische dienst, administratie, enz.