Leeftijdsdiscriminatie; hoe ga je ermee om?

dr. Wesley Appermans

Leeftijds- discriminatie;

hoe ga je ermee om?

Vooroordelen en stereotype beelden zitten vaak al van jongs af aan ingebakken in onze denkwijze. En dat is niet zonder gevaar. Zo zorgt een negatieve ingesteldheid tegenover verouderen ervoor dat je levenskwaliteit als oudere en zelfs je levensduur verminderen. Geriater dr. Wesley Appermans legt uit waar het schoentje knelt en hoe we hiermee kunnen omgaan.

Wat is ‘ageism’?

“Deze Engelse term betekent discriminatie naar een bepaalde leeftijdsgroep. In praktijk uit zich dat vooral naar ouderen en jongeren toe. We hanteren hierbij - vaak onbewust – al van jongs af aan vooroordelen en stereotype beelden. Bij ouderen gaat het bijvoorbeeld om het beeld van de grijze persoon die in een zetel zit of met een rollator sukkelt, al dan niet met geheugenproblemen. Voorbeelden van vooroordelen? ‘Ouderen hebben een zee aan tijd, waarom moeten ze dan op zaterdag naar de winkel?’ Of ‘Het is weer een bejaarde die dat accident veroorzaakt heeft,

moeten we oudere mensen hun rijbewijs niet afpakken?’ Ook spreken met verkleinwoordjes, een oudere dame met madammeke aanspreken, … is een vorm van discriminatie, ook al is het zo niet bedoeld. Je geeft volwassen mensen die beschikken over tonnen levenservaring hiermee een minderwaardig gevoel.”

Welk gevaar schuilt hierin?

“Het grootste gevaar schuilt erin dat ouderen zich minderwaardig, niet meer relevant of een last voor hun familie gaan voelen. Ze ervaren een gevoel van waardeloosheid. We groeien op met het idee: als ik een hoge leeftijd heb, ben ik niet meer nuttig. Het gevaar is dat je je daar ook naar gaat gedragen, dat je vast zit in dat stereotype patroon. Onderzoek heeft uitgewezen dat ouderen met een negatieve instelling tegenover verouderen gemiddeld 7,5 jaar minder lang leven dan hun leeftijdsgenoten die wel positief staan tegenover verouderen. Ze gaan medisch gezien sneller achteruit, revalideren minder snel na ziekte of een operatie, voelen zich beperkt in het uiten van hun seksualiteit, komen sneller in het ziekenhuis terecht, geraken sociaal geïsoleerd, … Wie daarentegen redeneert: ‘leeftijd is maar een getal. Ik voel me goed, waarom zou ik me anders moeten gaan gedragen?’ blijft actiever en behoudt een hogere levenskwaliteit. We zien dat verschil ook in het ziekenhuis. Actieve, positief ingestelde ouderen revalideren vaak sneller, ook omdat ze er alles aan doen om terug actief te zijn.”

Hoe gedragen we ons best als omgeving?

“Denk als familie niet: pa moet rusten of hij mag dat of dat niet eten, hij stopt best met die hobby of hij is te oud geworden om nog veilig in zijn hof te kunnen werken. Ouderen zijn perfect in staat om te zeggen en doen wat ze willen. Ze mogen gerust voor zichzelf opkomen en zeggen: ik kan mijn eigen beslissingen nemen.”

“Daarnaast is er ook in de maatschappij – te beginnen met de scholen - een belangrijke verandering nodig in de manier waarop we naar ouderen kijken. Ouderen hebben net een levenswijsheid die je alleen maar met het stijgen van de jaren kan krijgen. We kunnen heel veel van hen leren.”

5

Ouderen die negatief staan tegenover verouderen, leven gemiddeld 7,5 jaar minder lang.

Nog tips voor een kwaliteitsvol leven op oudere leeftijd?

“Geef je hobby’s niet op, ga niet in de zetel zitten wachten, pas je niet aan het stereotype beeld van de oudere aan. Onderhoud je sociaal netwerk, blijf actief, profiteer en geniet, ongeacht je leeftijd. Een positieve, actieve ingesteldheid helpt je om langer fysiek, sociaal, mentaal én cognitief gezond te blijven.”