InfoAutisme 20

Page 1

Inf

Foto: Greg Foetz

20. Ausgab N°1/2016


Luxembourg

Reconnu organisme d’utilité publique

Wann Dir eis wëllt ënnerstëtzen: Eis Kontosnummer: Autisme Luxembourg

CCPL IBAN LU49 1111 0725 2061 0000

Parce que chaque donateur a le droit de savoir comment est dépensé son argent et s’il est bien géré, parce que chaque fondation ou association a un devoir envers ses donateurs, l’a.s.b.l. “Don en Confiance Luxembourg” a été créée le 18 janvier 2011. Autisme Luxembourg fait partie des 16 membres fondateurs.

All Don as steierlech ofsetzbar! Wann Dir wëllt Member gin, dann iwwerweist eis w.e.g. 25 €

Pour plus d’informations: www.donenconfiance.lu

mat der Mentioun “Member 2016”.

Berühmtes Zitat: Jeder Mensch macht Fehler. Das Kunststück liegt darin, sie dann zu machen, wenn keiner zuschaut. Peter Ustinov

Mir soen der Associatioun « Mir bewegen Lëtzebuerg » villmools Merci fir hier Ënnerstëtzung an hiren generéisen Don.


Virwuert

Léif Lieserinnen a Lieser, Zenter 2008 steet den 2. Abrëll am Zeechen vum Autismus mam Ziel Mënschen ob der ganzer Welt fir den Autismus ze sensibiliséieren.

An dem Sënn hinnen alleguerten en decke Merci fir hir aktiv Bedeelegung well nëmmen zesummen am Partenariat kommen mir eisen Zieler méi no :

De Ban Ki-moon, Generalsekretär vun der UNO, huet am Kader vun der Journée Mondiale de Sensibilisation à l’Autisme en Appel fir méi Respekt virun de Rechter vu Mënschen mat Autismus lancéiert. Hien plädéiert fir eng gréisser Participatioun an Integratioun vu Mënschen mat Autismus an eiser Gesellschaft déi zu enger würdeg- an generéiser Zukunft fir eis all bäidroe géing.

Leit fir den sensibiliséieren ;

Leit iwwert den informéieren ;

Virurteeler iwwert den Autismus Stéck fir Stéck ofzebauen.

Zousätzlech gouf 2010 d’Aktioun « Light It Up Blue » an d’Liewen geruff an domadder krut d’Thema Autismus eng Faarf an zwar déi blo ! Dëst Joer konnten mir zesummen mat eisen Kollegen vun der Fondation Autisme Luxembourg an der Association des Parents de Personnes Atteintes d’Autisme de Luxembourg asbl d’Aktioun « Light It Up Blue » lancéieren an dat mat groussem Succès. En ganz Rëtsch Entreprisen, Gemengen a Verwaltungen hunn ob eis Ufro hinn hier Gebailechkeeten a bloem Liicht vum 1. ob den 2. Abrëll presentéiert. Anerer hunn eis ënnerstëtzt andeems si hir Mataarbechter motivéiert hunn sech blo ze kleeden oder duerch eng Fundraising Aktioun. L’union fait la force !

Autismus Autismus

ze ze

Den Weltaustismusdag konnt dëst Joer bei schéinem Wieder mat engem groussen « Lâcher des ballons » op der Place d’Armes clôturéiert ginn. Vill Leit hunn sech et net entgoen gelooss fir déi sëllech Informatiouns-, Animatiounsa Verkafsstänn ze besichen. Photoen iwwert des zwou Aktiounen fannt dir ob de Säiten 19 bis 21. Vill Spaass beim kucken !

Danielle Philippi chargée de direction Autisme Luxembourg a.s.b.l.

3


Kontakt

Autisme Luxembourg a.s.b.l. Centre Roger Thelen 1, rue Jos Seyler L- 8522 Beckerich Tél: (+352) 266 233-1 Fax: (+352) 266 233-33 8h-12h / 13h-18h Internet: www.autisme.lu Email: administration@autisme.lu

Dréckerei: Tél.: 266 233 42 Greg Foetz

Back-Office: Tél.: 266 233 54

Kichen Tél.: 266 233 49 Pierre Gaertner

Pabeier: Tél.: 266 233 43 Cynthia Flesch

Gäertnerei Tél.: 266 233 44 Carmen Müller

Bitzerei/Wäscherei: Tél.: 266 233 45 Chantal Longhino

Konfiserie: Tél.: 266 233 50 Wilma Kirsch

Keramikfabrik: Tél.: 26 55 03 92 116, rue de Luxembourg L-4221 Esch-sur-Alzette Peter Stein

TAKE AWAY Du lundi au vendredi Plat du jour à emporter Consultation menu: www.autisme.lu Sandwichs à la carte Pains Surprise sur commande Réservation: Tél.: 266 233 49

4


Inhalt

Intern An dëser Kategorie, verëffentlechen mir Artikelen, déi vun eisen Leit geschriwwe goufen, wei och alles wat déi läscht Wochen hei gelaf ass.

Ech stellen mech vir Scheckiwwerreechung vum Här Ferber Den CDJ stellt sech fir Mir ginn bei d'Alpakas "Begleitetes Malen"

6 7 8 9 10

Kleng Artikelen Verschidden Aktivitéiten an Interessien vun eisen Usageren aus den leschten puer Méint ginn hei virgestallt.

Geschichte der Fußballweltmeisterschaft Paul Schaus Lexikon der Etymologie Buchvorstellung: Circle Das US-Militär Abgang SFP Ankunft SFP Aktioun "Light it up Blue"

12 14 15 16 18 18 19

Extern Wat gëtt vu baussen aus vun eis gebueden, ewéi och wat demnächst nach alles usteet

Nomëtten mam Foyer de Jour Syrdall 22 Suivi Plënneraktioun 23 Disc-O-tisme 24 Personalfeier Restaurant "Le Mazzo" 25 D'Bitzerei stëllt en neit Spill vir 26

Pädagogesch Hei fannt dir d'Geschicht vun Nintendo

Die Geschichte von Nintendo 27

Extern Natierlech wier eis Zeitung net komplett wann mir net e puer Witzer an Rätselen agebaut hätten, ewéi och d'Méiglechkeet eent vun eisen Kachbicher ze gewannen.

Witzer 30 Punkteverbinden 30 Präisrätsel 31

5


Intern

Ech stellen mech vir Moien Alleguer,! Ech heesche Markus Poschenrieder an schaffen zanter Januar 2016 hei zu Biekerech am Psycho-Péda Grupp. Ech hunn 49 Joer, si bestuet an hunn zwee Kanner. Ech wunnen zu Tréier an hunn do fir vill Joer als Therapeut a Psychologe fir Persoune mat Autismus geschafft. Ech freeën mech elo op de nei Erausfuerderung hei zu Lëtzebuerg. Hei ginn et vill interessant Leit, léif Kollegen an Usager'en an dofir gefält et mir gutt! An menger Fräizäit ënnerhuelen ech gär eppes mat menger Famill. Soss maachen ech gär Sport (Jogging, Tennis, Skifueren) a Musik - ech spille verschidden Instrumenter an hunn zu Tréier eng kleng Groupe de Jazz. L.G. Markus Poschenrieder

Joer al, bestuet a hunn Ech sinn den Ardian Kass, 48 den. Ech hunn fréier an 2 Kanner. Ech wunne zu Réi unen geschafft. Vierdrun verschiddenen Associatio ge (Service Migrantshunn ech bei der Croix Rou giär geschafft wou Sta an Réfugiés) als Bénévole g vun den Mineuren ech mech fir d’Betreiun tioun zu nt maachen ech eng Forma gekëmmert hunn. Am Mome nement pag om Acc en e lisé ion specia Arel : Bachelier en éducat psycho-éducatif. à domicile erz 2016 am Service Aide Ech schaffe säit dem 1. Mä Spaass an vill mir t sch D’Aarbecht më vun Autisme Luxembourg. kennen en ger Usa an ipe Equ ter flot ech si frou mat esou enger ze schaffen. in Hond ech matt der Famill wou mä Meng Fräizäit verbréngen Amy ëmmer dobäi ass. en an i Fussball, Dëschtennis, Laf Ech maache gäre Sport wé Fitness.

Moien, Mäin Numm ass Lis Sey ler, ech sinn 23 Joer al an vun Formatioun édu catrice diplômée. Wéi ech 2012 mäin Diplom krut , hunn ech direkt an enger Crèche ugefaangen mat schaffen. No 3,5 Joer hunn ech décidéiert den Berä ich ze wiesselen an hunn mech bei "Autism e Luxembourg" virgestallt. Am Dezember 2015 duerft ech dunn hei am CRT ufänken. Ech hun n mech immens doriwwer gefreet an et war scho nn laang mäin Wonsch an dësem Beräich ken nen ze schaffen. Wei ech hei ugefaangen hunn, hunn ech am Pabeiersatelier an am SFP geschafft. Do huet mäin Sch affplang gewiesselt an elo schaffen ech am Pabeiersatelier an Konfiserie. Mir mëscht meng Aarbecht wierklech vill Free d an ech sinn ganz frou dierfen en Deel vun esou eng er flotter Equipe ze sinn. Privat beschäftegen ech mech ganz vill mat gesonder Ernährung, enger 98% veganer Liew ensweis an Fitness. Och d'Famill an Frënn stinn ganz uew en op der Lescht. Mir ass et extrem wichteg d'Liewen pos itiv ze gesinn an sech net iwwert all Klengegkeet opzereegen . Ech kann also nëmmen jidderengem recommandéieren all Dag ze schätzen, fit ze bleiwen, sech gewëssenhaft ze ernä hren an deenen Leit mat deenen een frou ass an schätzt dat méi oft ze soen. 

6

, Hallo dir léif Lieser(innen) sinn 22 Joer al an Ech . ina Sab ass m Num in mä 2015 am Service ber tem schaffen zanter Sep e Lëtzebuerg. d‘Aide à Domicile bei Autism n ech just mat Bis zu dësem Zäitpunkt hun net vill mam ch me Kanner geschafft an dass ech den n soe ss mu ech Autismus befaasst, ält eien! D’Aarbecht hei gef Wiessel absolut net ber den gud den ls Dee groussen mir richteg gutt, wat ech hunn. ken dan ver ze er cht Mataarbe vill mat menger Schoul, déi ch me Privat beschäftegen ech oul rdeg hunn. Niewent der Sch ech am Juni dëst Joer fäe n gin nn, Frë den an ill Fam t der verbréngen ech vill Zäit ma er ied d’W llen Bowling. Wann gären an den Kino an spi l spadséieren. mo alt och matspillt ginn ech ch iech soss nach iwwert me Voilà, ech weess net wat ech  t! gee r due h iec t dës s das erzielen kéint. Ech hoffen

Moien, maïn Numm as Luc Martiny an hun 29 Jo ar. Ech sin be stued an hun en Bo uf vun 2 ½ Jo er. Mir wunnen um Briddel. Ech schaffen zanter März 2016 am CR T zu Biekerech. D ofirdrun hun Reih Joaren an ech eng engem Fleege heem gescha Héi am CRT fft. schaffen ech an 3 verschid Servicer: Back den office (Inform atik), Drécker am SFP (Servi ei an ce de Formatio n Professionne An menger Fr lle). äizäit ënnerh uelen ech oft matt menger eppes Famill an mat de Kollegen.

Moien, ech sinn d‘Vanessa Theissen an sinn elo säit November 201 5 als éducatrice diplômée bei „Autisme Luxembourg“. Ech schaffen am CRT an 3 verschiddenen Atelieren: 1x d‘W och an der Dréckerei, 2x am Pabeier satelier an 2x an der Bitzerei. Och wann een et net ëmmer mengt, et ass ëmmer eng lass, all Dag ass anescht an d‘ Woch bréngt fir mech vill Ofwiesslung mat sech . E bëssen zu mir, ech sinn aus dem schéinen „Norden“ vun eisem Land , verbréngen men g Fräizäit am léifsten mat menger Famill an Kollegen, sinn dobaussen an der Natur, sinn ënnerwee mat mengen Muppen, maachen gären Sport an fueren Motorrad. No mengem Ofschloss am Lycé e, hunn ech zu Berlin en Modedesign-Studium gemaach , mat Schwéierpunkt ob Stilismus an Modelismus. Viru m CRT hunn ech och well an aneren Ateliers protégés geschafft, vun dohier wousst ech ëmmer dat ech an dës em Beräich bleiwen wëll. Wat mech hei och immens glécklech mëscht, ass dat ech méng zwee erléierten Beru ffer an der Bitzerei verbannen kann, ech kann mec h hei éducativ, sou wei och kreativ mat eranbréngen , wat fir mech mäin Dramberuff ausmécht. Wei der gesi tt, sinn ech ganz frou dat se mech Alleguer sou gutt opg eholl hunn an freen mech ob vill nei Erfahrungen an Erausfuerderungen.


Intern

E grousse Merci fir dee flotte Geste Am Préizerdaul gouf grouss gefeiert an et gouf dobäi un eis geduecht. Den Herr René Ferber krut virun kuerzen sengem 90 Joer an huet déi Geleeënheet genotzt fir sozial Projeten ze ënnerstëtzen. Den 18 Februar huet hien eis invitéiert. Mat eis sinn emol Sos Kannerduerf vun Miersch gemengt, vertrueden duerch Directrice Marianne Brosius-Kolber an Autisme Luxembourg A.s.b.l., vertrueden duerch Ruppert Luc, een Erzéier aus hiren Atelier Protegéen vun Beckrech.

Den Herr Ferber huet bei eng klengen Patt deenen 2 Organisatiounen, déi vill op Donen ugewisen sinn, eng Enveloppe mat jeeweils 1000€ Iwwerrescht. Déi 2 Betriber hunn sech iwwert den léiwen Geste gefreet, an kennen des gutt gebrauchen fir hier nei Raimlechkeeten anzeriichten. Mir soen op dëser Plaz dem Herr Ferber nach emol Merci an wënschen him nach vill Joer dobäi. Ruppert Luc

7


Intern

Den CDJ stellt sech vir ,,Ausflich” Den CDJ mëscht vun Zäit zu Zäit verschidden Ausflich fir eis véier Wänn am C.R.T. mol ze verloossen an ënner d'Leit ze kommen. Dës Ausflich sinn virun allem d’Robbesscheier zu Munzen, wou verschidden Aktivitéiten ugebued ginn, wei z. Bsp. Backen, een Tour mat der Päerdskutsch maachen asw. ; ee pädagogeschen Haff zu Huewel mat verschidden Déieren, Alpaka’en, Zwerg- an Galloway-Kéi. Hei ginn mer mat den Alpaka’en spadséieren an mir fidderen déi verschidden Déieren. Mir hunn och lo ugefangen ob Habay an d’Belge ze fueren, wou mir ob een Haff mat Ieselen ginn, eis Usagern hunn zimlech schnell den Kontakt mat den gemittlechen Déieren gesicht an donnt, si heemelen Déieren an si hunn och bal alleguer schnell Vertrauen zu den Déieren opgebaut an hunn sech ob d’Ieselen gesat an sinn een Tour domat geridden. Aner Excursiounen déi den CDJ ënnerhëlt sinn Kaffie an Kuch ob verschidden Platzen drénken goen an sou bëssen ënnert d’Leit ze kommen. Mir ginn och oft spadséieren, hei kéint eis gutt entgéint, dass den CRT direkt bei der Vëlospiste ass, mee mer huelen fueren och vun Zäit zu Zäit mat der Camionnette an Bëscher déi bëssen ausserhalb vun Biekerech sinn. Ausserdeem iwwerhëlt den CDJ och meeschtens kleng Akeef fir den ganzen C.R.T., dat heescht wann déi eenzel Atelieren Saachen aus verschidden Butteker brauchen fiert den CDJ déi akafen. Natierlech geet den CDJ net nëmmen ob den Tour. Et fannen och vill Aktivitéiten am Gebai vum CRT statt, dozou eng aner Kéier méi. 

8


Intern

"Mir ginn bei d’ Alpakas" "On va chez les alpagas" Für einige von uns im „Centre de jour spécialisé“ betreute Personen ist das der Aufruf sich fertigzumachen um nach Hovelange auf den pädagogischen Bauernhof zu gehen. Dort besuchen wir die Alpakas, die Zwergziegen und die Galloways. Die Ruhe, welche bei den Tieren vorherrscht, der Kontakt zu diesen und die Möglichkeit im geschützten Rahmen eigene sensorische und perzeptive Grenzen überschreiten zu können, ist für die von uns betreuten Menschen eine wunderbare Erfahrung. Die Tiere fragen und bewerten nicht, sie erfreuen sich an der Aufmerksamkeit, die ihnen gewidmet wird. Wenn dann noch Futter im Spiel ist, welches von mehr

Ceci est le message clair de se préparer pour certains de nos usagers au centre de jour spécialisé le mardi matin. On se rend alors à la ferme pédagogique à Hovelange. On y rend visite aux alpagas, aux chèvres nains et au bétail Galloway. Le calme qui prédomine ce lieu de rencontre entre homme, nature et animaux facilite le contact de nos usagers avec leur entourage. Le cadre protégé leur permet de faire des expériences sensorielles et perceptives qui leur sont assez souvent renfermées. Ce sont des moments précieux et inoubliables. Les animaux ne sont pas en demande et ne jugent pas leur entourage. La seule chose qui les intéresse est l’ attention qui leur est attribuée et la main timidement tendue qui tient la nourriture. Lors des promenades, certains de nos usagers entrent en contact avec les alpagas par l’ intermédiaire de la laisse, d’ autres restent plutôt à distance et observent de loin ce qui se passe.

oder weniger zögerlichen Händen mit jedem Mal mutiger gereicht wird, dann ist das Zusammenspiel perfekt. Beim Spaziergang nutzen unsere Bewohner die Möglichkeit, des etwas distanzierteren Kontaktes mit den Alpakas an der Leine, oder gehen einfach nur mit und beobachten das Geschehen. Der positive Effekt der Tiere und des ruhigen Umfeldes sind sichtbar, vor allem dann, wenn eine unvorhergesehene Reaktion wie z.B. ein Lächeln oder ein „Küsschen“ für die Zwergziege erfolgt.

L‘ effet bénéfique des animaux et de l‘ environnement calme et paisible est observable et se montre parfois par des gestes non prévisibles comme un sourire inattendu ou un « bisou » pour la chèvre nain.

Nathalie Oberweis Chargée de Direction

9


Intern

“Begleitetes Malen” nom Arno Stern a Bettina Egger Moolleederin Dit Jungels Branebuurg

"Begleitetes Malen” ass fir Grouss a Kleng. Dëst Molen huet säin Ursprong an den Aarbechte vum Arno Stern an ass vum Bettina Egger virun entwéckelt ginn. D’Idee dovun ass fir an engem, vun der Aussewelt an jeeglechen Geräischer, geschütztem Raum, “Malort” genannt, duerch de Moolprozess, zu sengen eegenen Biller ze fannen. Ziel ass net engt perfekt schéint Bild, mee sech am Moolprozess selwer ze erliewen.

“Es geht nicht darum, die Bilder zu malen, die wir wollen, sondern die Bilder zu wollen, die wir malen” Bettina Egger Biller déi gemoolt ginn, ginn weder interpretéiert, nach analyséiert oder bewärt. Et geet drëm sech duerch den Moolprozess selwer erëmzefannen. Et kann een deen Moolprozess benotzen fir Erlieftent ze verschaffen, Neies ze bewältegen, seng eegen Rou ze fannen oder einfach mol ofzeschalten. Et huet een eng Méiglechkeet fir aus dem Alldag ze flüchten.

10

An deem Malort, gett groussformategen wäisse Pabeier op Moolwänn opgehaang. Schonn hei ass et um Moolenden fir ze decidéieren ob en horizontal oder vertikal moole wellt. Et soll een sech op dat éischt Bauchgefill verloosen an dovunner leeden loossen. An der Mëtt vum Raum steet een Faarwebuffet. Do kann den Moolenden sech déi Faarf eraussichen déi hien well, déi em fir d’éischt an d’Aen fält. Et ass hei egal wei eng Faarf en hellt, vue dat jo net interpretéiert gëtt huet och schwaarz a wäiss keng Bedeitung Gemoolt gëtt mat den Hänn. Doduerch huet een d’Meiglegkeet een direkten Zougang zu sengen eegenen Gefiller ze fannen. Et gett och deckend an lues gemoolt. Daat heescht fir den Moolenden: “Keen Zoufall mee Faarf bekennen”! Nom Arno Stern sollen dei Moolend mam Pinsel moolen. Et war Bettina Egger waat festgestallt huet, dat den Moolenden een besseren Zougang zu den eegenen Biller kritt wann en mat den Hänn moolt. Ausserdeem ass

d’Gefill vun der Faarf an den Hänn schonn eppes ganz besonnesches an et verleed fir Saachen ze molen mat deenen een selwer guer net gerechent huet. Dobei ass awer ze soen dat et och keen Probleem ass fir mat engem Pinsel ze moolen. Jidereen soll daat sou maachen, wei et fir heen richteg ass. Der Moollederin, Dit Jungels, hier Arbecht ass den Moolenden ze bedengen. Vum Ophänken vun den wäissen Blieder, iwwert Opfëllen vun Faarfdëppercher bis hin zur Expressioun, vun deem wat een well präisgin, huet een mat der Moolleederin eng neutral Persoun déi engem hëlleft duerch Interventiounen zu sengem eegene Bild ze kommen. Dobäi geet si emmer um Bild aus, ouni de Molenden ze beaflossen. De Molenden huet emmer d’Soen iwwert de Molprozess, hien steet emmer un eischter Stell. Duerch dei deinend Roll vunn der Molleederin, huet den Moolenden Zäit sech just em sech selwer an seng Biller ze kemmeren. Dëst bidt och eng Méiglechkeet sech auszedrécken, wann Saachen opgewullt ginn, déi een vläit schonn laang eijentwou ennerklasseiert huet. Moollederin ass awer net dofir do fir engem selwer ze soen wat een gemoolt huet, mee fir engem nozelauschteren wat een selwer an sengem Bild gesäit an duerch Froen Saachen ze klären an ze verstoen. Den Arno Stern huet 1946 den “Malort” erfonnt, wei en mat Kanner aus engem Heem fir Krigswaisen ugefaang huet ze molen. Seier ass him bewosst ginn wei wichteg et fir déi Kanner war ze molen, mee dat et nach méi wichteg war Arno Stern een geegneten


Intern

Hei e Beispill vun enger vun den Urformen. Kader dofir ze schaafen. Et war och hien deen festgestallt huet, dat de Prozess vum Moolen säin Sënn huet an net daat waat den Betrachter dran gesäidt. Dëst gëdt an den Aan vum Betrachter dachs als Sonn simboliseiert an ass an Wierklechkeet eng vun den Urformen, dei an all Mensch vun eis dran ass.An desem Bild ass des Urform genotzt ginn, fir eng Hand ze molen. Dës Symboler kann een bei Kanner beobachten dei een fräi molen leist, ouni dat een sie beaflosst duerch Viirlaagen. Un den Molenden ass keng Erwaardung gestallt a sou befreit hien sech ee Steck vun senger Ofhängegkeet un Viirbilder an Bewäertungen. Dëst Molen, virausgesat et lësst een et zou, gëtt duerch Verbuergenes, wat een an senger eegener Erënnerung gespäichert huet, gesteiert. Den Arno Stern huet dëst Molen als een Spill bezeechent, wat een weder am Beräich vun der Konscht, nach am Beräich vun der Therapie, zeréckfannen kann. Trotzdem huet et den Moolenden een gutt Gefill an een Gefill vu Sécherheet vermëttelt. Bettina Egger huet dësen Usaatz weiderentwéckelt. Sie huet therapeutesch Interventiounen, déi Ziel hunn een Kontakt tëscht dem Moolenden an sengem Bild hierzestellen, entwéckelt. Sie benotzt dofir eng ganz Rei vu Biller, déi den Moolenden gemoolt huet, Bettina Egger an benotzt déi als Metapheren déi hier eegen Logik, Geschicht an Konsequenz hunn. Et war och si déi festgestallt huet dat d’Molen engem hëlleft Liewenssituatiounen ze verschaffen, ze uerdnen an nei ze gestalten. Ech perséinlech fannen den Malort een ganz speziellen Raum. Wei ech déi éischte Kéier an deen geschützten Raum eragaangen sinn, ass et mir virkomm wei wann ech eng Schutzboule

betrieden géif. Fir deen Moment konnt ech einfach mol lassloossen an mech just op deen Raum konzentréieren. Un de Maueren an um Buedem fënnt een sou vill Spueren vun Leit, déi den Malort benotzt hunn, hier Geschicht do hannerlooss, an sech selwer do veréiwegt hunn. Ech sinn nach ëmmer faszinéiert vun där Rou déi ech do konnt erliewen, an dat schonn obwuel ech just am Raum war ouni ze molen. Wei ech ugefang hunn mam René, Sonia an Giulia dohin ze goen, war ech immens nervös. Och fir mech war dat ganz neien Terrain. Ech hu mir vill Froen gestallt, iwwert dat wat mech erwaard an wei si 3 géingen reagéieren. No deenen éischten 2 Stonnen, wou mer molen waren, war ech iwwerrascht.

Manéier, trotzdem aus wat en well. Hee waart och schéin bis et un him ass an soubal hien rëm een wäisst Blat huet, leet hien rëm lass mat molen. D'Giulia ass am Ufank vun den Molstonnen net ëmmer begeeschtert fir ze molen an hat seet och ganz kloer dat hat dat net well. Ech loossen hat dann ëmmer gewäerden an no kuerz oder laang freet hat dann awer fir Molen ze goen an moolt dann Saachen déi hat deen Moment beschäftegen. Hat schwätzt vill iwwert dat wat et moolt, wat weist dat hat sech gutt konzentréiert op dat wat hat am gaang ass op Blat ze bréngen. Hat well guer net mat den Hänn molen an hellt dofir léiwer de Pinsel. Mee och doriwwer kritt hat sech gutt ausgedréckt.

De René, deen sech jo net verbal äussert, weist engem do ganz kloer wat hien well an en mécht dat och. Hee ass an sengem Moolprozess ganz dran an et begeeschtert mech ëmmer rëm hien, an där Zäit wou mir do sinn, souvill laachen ze gesinn. Hee benotzt vu Kéier zu Kéier ëmmer rëm nei Faarwen an och seng Beweegungen, fir mat den Hänn ze molen, “entwéckelen” sech virun. Dat Verständnis wat hien an Moolleederin hunn, ass fir mech een Rätsel. Wann ech kucken weilaang Zäit hien am Foyer gebraucht huet, ei ech hien laachen gesinn hunn, dann fannen ech et super dat hien vun der éischte Kéier un, vill gelaacht huet an sech richteg frëen kann wann mir do sinn. Wann hien bis ufänkt mat molen dann ass et wei wann alles ronderëm net méi wichteg wier, an souguer an obwuel hien Moollederin net richteg kennt, kann ech de Raum verloossen an hien dréckt, op seng

D’Sonia war am Ufank net sou begeeschtert fir dohin ze goen, mëttlerweil freet et mech awer fir dohin. Hat moolt ëmmer direkt mat, allerdéngs ëmmer nëmmen kuerz mat den Hänn. Hat hellt dertëscht oft de Pinsel oder mëscht Pausen. An deenen Pausen profitéiert hat fir sech an eng Fotell virum Uewen ze setzen an wierkt dann ëmmer richteg entspaant op mech. Hat moolt mat ganz ënnerschiddlechen Faarwen an schwätzt heiansdo dertëscht oder stellt Froen. D’Aktivitéit am Malort huet mir een ganz neien Ableck erméiglecht. Dëst bedeit dat ech eis Bewunner op eng ganz nei Manéier kennegeléiert hunn, an gemierkt hunn wat déi Fräiheet, eegen Decisiounen ze treffen, hinnen erméiglecht. Mir stinn nach zimlech am Ufank vun deem ganzen Moolprozess, mee lo schonn fannen ech dat een vu Kéier zu Kéier ëmmer rëm nei Saachen bei hinnen entdecken kann. Dëst fänkt un bei der Auswahl vun den Faarwen an hält op bei den Aussoen déi si während dem Molen maachen. Fir weider Informatiounen: www.mol-mol.lu

11


Kleng Artikelen

Geschichte der Fußballweltmeisterschaften Als der Fußballweltverband FIFA (Féderation International de Football Association) 1904 gegründet wurde, war an eine Austragung eines Fußball-Weltmeisterschaft noch nicht zu denken, denn zum einem waren es nur sieben Gründungsmitglieder (Schweiz, Dänemark, Frankreich, Niederlande, Belgien, Schweden, und Spanien), die außerdem alle vom europäischen Kontinent kamen, zum anderen war einer dieser Verbände nicht durch den nationalen Fußballverband, sondern durch einen Fußballverein vertreten. Zwar gab es ab 1908 bei den Olympischen Sommerspielen ein Fußballturnier, ernsthafte Pläne zu einer Fußballweltmeisterschaft gab es aber erst in den 1920erJahren. Als der Franzose Jules Rimet Präsident der FIFA wurde, wurden die Pläne zu einer WM immer konkreter, und letztlich wurde 1930 in Uruguay erstmals ein Turnier ausgetragen, dessen Ziel es war, einen offiziellen Fußballweltmeister zu krönen. Allerdings war die Reise nach Südamerika mit hohen Kosten verbunden, und nur vier europäische Mannschaften, nämlich Belgien, Frankreich, Jugoslawien, und Rumänien, machten sich auf die Reise nach Südamerika. Zusammen mit den USA, Mexiko, und den sieben südamerikanischen Teams Argentinien, Brasilien, Bolivien, Chile, Paraguay, Peru sowie Gastgeber Estadio Centenario, Uruguay waren dies das Hauptstadion der nur dreizehn Bewerber. Weltmeisterschaft 1930 Deswegen gab es für die erste Weltmeisterschaft (zum einzigen Mal übrigens) gar keine Qualifikation, denn ursprünglich waren 16 Teilnehmer vorgesehen. Aufgrund der Tatsache, dass Uruguay ein ziemlich kleines Land ist (176.215 km2), und nur eine Stadt (Montevideo) für die Austragung der Spiele vorgesehen war, erwies sich die Organisation als schwierig. Zudem war das Hauptstadion, das Estadio Centenario, erst fünf Tage nach dem Eröffnungsspiel fertig. Außerdem schneite es zum Auftakt der WM am 13. Juli 1930. Dies hinderte den Franzosen Lucien Laurent Der erste Torschütze der WM(10.12.1907-11.04.2005) Geschichte: Lucien Laurent nicht daran, gegen Mexiko (Bild von 1936) nach 19 Minuten das

12

allererste Tor der WMGeschichte zu schießen. Diese erste Weltmeisterschaft bot allerdings auch das erste Skandalspiel: Beim Halbfinale zwischen Jugoslawien und Gastgeber Uruguay erzielten die Uruguayer ein Tor, bei dem die Vorlage von einem nicht mitspielenden Polizisten! Erster Torschützenkönig der gekommen sein soll, und WM-Geschichte: Guillermo den Jugoslawen wurde Stábile aus Argentinien ein reguläres Tor wegen einer falschen Abseitsentscheidung aberkannt. Am Ende wurde der Gastgeber Uruguay Weltmeister, nachdem sie ihren Finalgegner Argentinien mit 4:2 besiegten. Im Übrigen wurde keiner der Weltmeister Torschützenkönig, sondern mit Guillermo Stábile ein Spieler des Finalverlierers Argentinien. Er schoss während des Turniers acht Tore. 1934 fand die WM erstmals in Europa statt, Italien wurde zum Gastgeber auserkoren. Weil die Italiener allerdings 1930 nicht teilnahmen, boykottierte Titelverteidiger Uruguay nun seinerseits die Weltmeisterschaft. Zudem musste Italien, obwohl Gastgeber, durch die Qualifikation. Diese und die darauf folgende Weltmeisterschaft, die 1938 in Frankreich ausgetragen wurde, hatten drei große Parallelen: 1. Das Turnier fand ausschließlich im Ko-System statt, das heißt, wenn eine Mannschaft ein Spiel verloren hatte, war sie aus dem Turnier ausgeschieden. 2. Der Großteil der Teilnehmer kam aus Europa, weil die Mannschaften der anderen Kontinente weitestgehend entweder sich die Teilnahme nicht leisten konnten, oder das Turnier boykottierten (was innerhalb Europas aber auch auf die britischen Verbände England, Schottland, Wales und Nordirland) zutraf. 3. Beide Male wurde Italien Weltmeister. Dann kam allerdings der Zweite Weltkrieg, und deswegen konnten die Weltmeisterschaften 1942 und 1946 nicht ausgetragen werden. Die Weltmeisterschaft 1950 war somit die erste nach den beiden aufeinander folgenden Titelgewinnen der Italiener, allerdings litten sie unter gleich zwei einschneidenden Problemen: zum einen wurde Italien durch den zweiten Weltkrieg ziemlich geschwächt, zum anderen kam ein großer Teil der damals erfolgreichsten italienischen


Kleng Artikelen Vereinsmannschaft, AC Turin (heute als Torino FC oder auch als Torino bekannt), bei einem Flugzeugabsturz ums Leben. Dies war die einzige Weltmeisterschaft, in der der Turniersieger nicht durch ein „echtes“ Finale, sondern durch eine Finalrunde ausgespielt wurde. Letztlich gewann Uruguay seinen Maracanã-Stadion (2003) zweiten Titel, nachdem sie Brasilien im Maracanã-Stadion mit 2:1 besiegten. Dieses Spiel gilt seitdem in Brasilien als „Maracanaço“, dem

Sinn nach als „Schock von Maracanã“ 1954 gilt sowohl als eines der größten Wunder, aber auch als einer der größten Skandale der WM-Geschichte. Denn zum einem wurde mit der Bundesrepublik Deutschland eine Mannschaft Weltmeister obwohl sie nur Amateurspieler hatte. Zum anderen erkrankten in den Monaten nach der Weltmeisterschaft verdächtig viele der deutschen Spieler an Hepatitis, und obwohl keiner der Spieler das zugeben wollte, gibt es Berichte, nach denen die Deutschen Aufputschmittel zu sich nahmen. Allerdings dauerte es Jahrzehnte, bis erstmals ein ernsthafter Zusammenhang zwischen den Hepatitis-Erkrankungen und Doping hergestellt werden konnte. Deswegen gilt es als umstritten, ob die westdeutsche Nationalmannschaft beim Finale 1954 gegen Ungarn gedopt war.

Ronny Müller

Dem Schäfferot an der Kulturkommissioun vun der Gemeng Sandweiler en decke Merci fir den Erléis vum Concert de bienfaisance de 25.10.2015 vun der Militärmusek am Centre culturel zu Sandweiler. 13


Kleng Artikelen

Paul Schaus Lexikon der Etymologie Hallo zusammen, die drei Wörter von dieser Ausgabe könnten unterschiedlicher nicht sein, weil zum Beispiel eines der Wörter aus dem Hebräischen kommt und ein anderes Wort Wurzeln in einer Sprache hat, welche von den Ureinwohnern der Karibik gesprochen wurde.

"Kannibalismus"

"Golem"

Durch Christoph Kolumbus Entdeckungsfahrten um 1500, kam das Wort "Kannibale" in den europäischen Sprachen in Gebrauch. In der deutschen Sprache wurde das Wort erstmals 1508 bezeugt. Als Kolumbus auf seiner ersten Reise vor der Insel Hispaniola ankerte, notierte er am 23. November 1492 in seinem Logbuch, dass die Einwohner von dieser Insel in ständiger Furcht vor den "Caniba" oder "Canima" lebten. So nannte man die Einwohner der Nachbarinsel Bohío, welche angeblich einäugig, hundsgesichtig und menschenfressend waren. Der Name dieses Volkes lautete in deren Sprache "tapfer". Ein Vergleich zur TupiSprache, wo "caryba" mit "Held" übersetzt werden kann. Da in der Sprache in ihrer Sprache die Laute l, n, und r als Allophone variieren, entstand in Gebrauch der spanischen Seefahrer zum einen die Variante "caribe" beziehungsweise "caribal", was sich im Sprachgebrauch zur Bezeichnung der Bewohner der Küsten der Karibik, den sogenannten "Kariben" wandelte, und zum anderen "canibal" mit der Bedeutung "Menschenfresser". Da man in der vorwissenschaftlichen Ethnologie der Antike und des Mittelalters fest davon überzeugt war, dass am Rand der damals bekannten Welt menschenfressende und halbmenschliche Völker lebten, konnte die Literatur des 16. Jahrhunderts in karibischen "Canibales" eine besonders aktuelle und real scheinende Verkörperung dieser alten Idee entdecken. Der Name wurde zum Begriff; als solcher verbreitete er sich sehr schnell und verdrängte den zuvor üblichen griechischen Begriff "Anthropophage". In der modernen deutschen Sprache wird die Bezeichnung "Menschenfresser" vor allem für Märchenund Sagenfiguren oder-völker gebraucht.

Das Wort "Golem" wird als Bezeichnung für eine lebende Figur oder Statue verwendet, die ein menschenähnliches Aussehen aufweist und künstlich erschaffen wurde. Das Wesen besteht dabei aus nicht organischem Material, wie Lehm oder Stahl. Der Begriff wurde bereits in Psalmen und mittelalterlichen Schriften Verwendet. Das Wort "‫( "גולם‬golem) stammt aus der hebräischen Sprache. Es bedeutet so viel wie "formlose Masse" oder "ungeschlachter Mensch". Im Psalm 139:16 wird das Wort auch als Synonym für "Embryo" verwendet. Im modernen Hebräisch bedeutet das Wort auch "dumm" oder "hilflos".

"polyglott" Das Wort "polyglott" stammt vom altgriechischen Wort "πολύγλῶττος" (polýglōttos) und kann man in die beiden Wörter "πολυ" (poly) und "γλῶττα" (glōtta) zerlegen. "πολυ" bedeutet "viel" und "γλῶττα" bedeutet "Zunge" oder "Sprache". Zusammengestzt bedeutet das Wort "πολύγλῶττος" also "mehrsprachig". Es ist genau definiert, wie viele Sprachen eine Person sprechen muss um "polyglott" genannt zu werden.

Quellen: https://wikipedia.org/ Bild: Rune Weaver Cardfight Vanguard © 2012 Bushiroad http://cf-vanguard.com/en/ http://cardfight.wikia.com/ Hintergrund: Jüdische Gemeinde-Bibliothek in Berlin http://www.jg-berlin.org/

14


Kleng Artikelen

Buchvortellung: Circle Ich stelle euch das Buch "Circle" vor. Die Hauptfigur heißt Mae, sie ist eine junge Frau. Sie hat eine Freundin, die bei der Firma Circle arbeitet- Mae will selbst auch dort arbeiten und wird dort eingestellt. Ihre Freundin Annie ist sehr beliebt in der Firma. Der Circle ist eine IT Firma, die über das Internet herrscht. Sie ist größer als Facebook und Google. Die Firma will alles transparent machen, was zur totalen Überwachung führt. Es kann jeder alles erfahren über den anderen. Der Circle hat drei Hauptchefs. Diese heißen: Ty, Bailey und Stenton. Der Circle will Chips einsetzen in den Körper, um alles zu wissen über die Personen. Über Krankheit, wo man arbeitet, welche Hobbys man hat. Sie wollen, dass alle Krankheiten heilbar sind. Maes Vater ist krank, Mae erreicht, dass der Circle sich um die Gesundheit kümmert von ihrem Vater.

Mae arbeitet sich gut ran beim Circle leitet die Neuen Leute an. Maes Ex-Freund ist gegen den Circle, findet es Krankhaft, dass jeder alles wissen soll. Er heißt Mercer. Mae trägt den Wahn, der Transparenz auf die Spitze. Sie hat in der Firma einen Liebhaber, Francis.

Keine neue Meinung wird akzeptiert. Jeder soll laut Circle eine einzige Internet Identität bekommen. Das sei das Ziel. Der Circle bietet Freizeit-, Erholungsmöglichkeiten, Konzerte und Feiern.

Außerdem gibt es einen Mysteriösen Typ, Kalden. Der lange Zeit abtaucht, um plötzlich zu Erscheinen. Es werden Vorträge gehalten im Circle. Es gibt ein Internat, wo man übernachten kann. Der Circle hat ein Monopol geschaffen. Sie besitzen Drohnen und Kameras mit denen Leute angehalten werden können. Mae findet raus, dass Kalden Ty ist. Ty will verhindern, dass sich der Circle schließt. Wenn sich der Circle schließt, kommt nichts Positives und nichts Negatives.

Der Author Dave Eggers, geboren 1970, stammt aus Chicago

15


Kleng Artikelen

Das US Militär Das US Militär ist das zweit größte Militär der Welt. Sie sind global aktiv und haben überall Militär Basen. Der US Präsident ist der Oberbefehlshaber der Armee. Ihr Militär ist das am weit entwickelte der Welt .Sie entwickeln ihre Waffen immer weiter oder verbessern sie wie der Hubschrauber Black Hawk. Ihr Militär besteht aus: • Heer (522.ooo Soldaten), • Air Force (331.000 Soldaten), • Navy (325.000 Soldaten), • Marine Corps (186.000 Soldaten) Gesamt ergibt das 1.429.995 aktive Soldaten und 1.099.915 Reservisten. Das Budget beträgt 649 Milliarden US Dollar. Jede Teil der Streitkräfte Heer, Air Force , Navy , Marine Corps, hat ihren eigenen Geheimdienst: • United States Army Intelligence • Air Intelligence Agency • Office of Naval Intelligence • Marine Corps Intelligence Seit dem Vietnam Krieg sieht das US Militär sich immer häufiger der asymmetrischen Kriegsführung entgegen. Bei dieser Kriegsführung ist es wichtig zu wissen wo der Feind ist. Ihre Technik setzen sie daher auf Aufklärung aus der Luft oder mit Fahrzeuge die zu Aufklärung dienen wie den M1127 Stryker RV –Spähpanzer. Das US Militär muss sich ständig weiterentwickeln um den anderen Nationen immer voraus zu sein. Dafür hat das Militär eine Laserwaffe entwickelt; einen Prototypen dessen

16

Laser unsichtbar ist und der Feind auf so eine Waffe schwer reagieren kann. Auch die Navy wird ständig weiterentwickelt. Dazu hat sich das Militär einen gewaltigen Flugzeugträger von 13 Milliarden Dollar gekauft das mit einem elektromagnetischem Katapult ausgestattet ist, das getagte Kampfjets innerhalb von 45 Sekunden untauglich macht. Das Militär entwickelte die F-35 A CTOL für die Air Force die F-35 B STOVL für das Heer und die F-35 C CV für die Navy. Dieses Flugzeug wird die F 16 Staffel ablösen. Es wurde ein Tarnkappenjet. Sie ist vollgestopft mit Technik und erreicht eine Geschwindigkeit von 1.600 km/h und ist damit etwas langsamer als andere Kampfjets. Es kostet 121,97 Millionen. Die Air Force besitzt auch noch ihre F 22 Raptor Staffel. Das US Militär besitzt auch die Stryker Radpanzer von denen es 10 Ve r s c h i e d e n e Versionen gibt. Sie setzen auch noch den M1A2 Panzer ein der M1A1 sie entwickeln gerade M1A3. Die Panzer sind

mit einer 120mm Glattrohrkanone ausgestattet und einem M240 Maschinengewehr. Der Turm des Panzers kann sich um 360° drehen und braucht dafür 9 Sekunden. Die USA setzen auf Luftangriffe um eine Schlacht früh für sich zu endscheiten und das erste Flugzeug das zum Einsatz kommt ist der 2 Milliarden teure B2 Tarnkappenbomber. Die Air Force besitzt davon 20 Stück, seine Technische Daten sind streng geheim. Die Bewaffnung der Soldaten ist vielseitig sie benutzen eine 92 FS das Universal Sturmgewehr m16A4 , HK 416, HK mp 5, M16 Flinten usw. Die Grundausbildung der Soldaten dauert 9 Wochen. In der 1. Woche beginnt Phase 1 das Erlernen


Kleng Artikelen prinzipieller soldatischer Fertigkeiten. 2. Woche erste Hilfe Kurs, das Erlernen von Kompass und Kartenlesen und zur Verbesserung der Orientierung. 3. Woche da wird die Körperliche Physis verbessert mit Märsche am Tag oder in der Nacht auch Nahkampftraining mit und ohne Bajonett so wie der Umgang mit Kampfstoffen. 4. Woche steht Schießtraining auf dem Programm mit dem M 16 Sturmgewehr. 5. Woche beginnt Phase 2 das Erlernte im Gelände anwenden. Durch kooperative Übungen soll die Kameradschaft zwischen den Rekruten verstärkt werden. 6. Woche das Gleiche. 7. Woche werden die Rekruten psychologisch verbessert im Umgang mit Handgranaten und Gefechtslärm in einem Motivationstraining und Gefahrenbriefing, sowie auch der Umgang der mentalen Belastung während eines Gefechts und der Anblick schwer verletzter und toter Kameraden. In der 8. Woche werden die Rekruten an ihre Körperlichen Grenzen gebracht zum Beispiel durch 10 oder 15 Kilometer Märsche danach haben die Rekruten 2 Tage frei. Woche 9 ist die Abschluss Woche und ist zur Verabschiedung. Danach kommt die individuelle Grundausbildung wo der Soldat zwischen 17 weiteren Ausbildungsstätten wählen kann. Während der Grundausbildung werden die Rekruten von 3 Drill Sargents ausgebildet, wenn einer Mist baut schreien die 3 mit der Stärke von Presslufthammern von 3 Seiten auf einen ein. Ein weiteres Ziel der Grundausbildung ist es das ich der Rekruten zu zerstören und die Hemmschwelle im Gehirn auszuschalten. Die ganze US Armee besteht aus Killermaschinen die immer bereit sind jeden und alles zu töten. Die Armee hat viele verschiedene Eliteeinheiten die Navy Seals, Delta Force, Task Force 373, JSOC, Marins, Rangers, Grenn Berets. Die USA brauchen niemanden zu fürchten den ihre teurer Kriegsapparat ist das stärkste der Welt. Jede andere Nation respektiert sie oder hat Angst vor ihnen, das macht sie zu den inoffiziellen Herrschern dieser Welt.

Sam Klein

17


Kleng Artikelen

Abgang SFP Wie lange war ich im SFP? Ich war 2 Jahre lang im SFP.

Sachen die mir gefallen haben • Sozialtraining (meistens), weil ich damit gelernt habe, wie ich mich mental verbessern kann. • Tutorials, da ich am Ende der einzige war, der am weitesten mit dem Sozialtraining war, konnte ich meistens morgens auf den Computer Tutorials machen. • Neue Leute kennen lernen, denn für mich ist neue Kollegen machen sehr wichtig. • Dass alle Leute sich Mühe gegeben haben immer respektvoll zu sein. • Gesellschaftspiele (die meisten), denn nach einem harten Arbeitstag, ist es auch mal gut mit Kollegen zusammen zu spielen. • Sport (manchmal), denn manchmal durften wir auch Fußball spielen, und ich liebe es Fußball mit meinen Kollegen zu spielen.

Sachen die mir nicht gefallen haben • Airtramp, weil ich es nicht mochte mich immer an und auszuziehen... • Aktivitäten, denn die meisten Aktivitäten waren zu extrem harte Arbeit, wie zum Beispiel den anderen ihre Kleider falten und sie korrekt auf zu räumen, oder auch zum Beispiel, die Fotos auf den Kalendern korrekt drauf zu machen und die Kalendern zu aktualisieren und auch zum Beispiel Sachen schneiden, mit Kunststoff beschichten, sie wieder auszuschneiden und zu scratchen.

Was waren im allgemeinen die Aktivitäten im SFP? Die Aktivitäten waren: Spazieren, Airtramp, Sport, Relaxation, Zeitungsartikeln schreiben, Kalender machen und aktualisieren, Schneiden, mit Kunststoff beschichten, Scratchen, kleine Schul-ähnliche Aufgaben und Psychomotorik.

Kurz gefasst: SFP war für mich wie eine “bessere Schule”, denn nicht nur hatte ich dort bessere “Mitschülern” und “Lehrern” die respektvoll, konstruktiv und ehrlich waren, sondern auch Sozialtrainings wie ich mich mental verbessern kann. Und es hat mir sehr viel geholfen.

Werde ich den SFP vermissen? Nicht böse gemeint aber: Nein. Denn wenn ich den SFP hinter mir habe, kann ich endlich schon mit 20 Jahren in Autisme Beckerich Geld verdienen, indem ich dort mit einem Lohn arbeiten gehen werde.

Joé D. Ferres

Ankunft SFP Moien, ech sinn d’ Margréitchen Losch an sinn säit Januar 2016 am SFP (Service de Formation Professionel). Ech sinn 21 Joër aal an ech sinn vun Biekerech. Ech hunn keng Geschwëster.

Lieblingsgenre vun Filmer sinn Fantasy, Komödien, an heinsto Horror. Geschicht an Geographie Dokumentationen kucken ech ganz gär um Fernseh um Sender “ARTE”.

Ech sinn an verschidden Schoulen gaang: Dat iescht Joër Lycée war ech an der Staat zu Lëtzebuerg, duerno sinn ech véier Joër an Däitschland an een klasseschen Lycée zu Bad Honnef gaang, wou ech awer eng Dixième ofgeschloss hunn. No ménger Schoul an Däitschland sinn ech fir dräi Méint zu Ettelbréck gewierscht. Am Januar 2013 haat ech ugefaang fir eng Ausbildung zu Bitburg fir de Beräich Tourismus ze léiren, déi ech ofgebrach hunn.

Ech iessen gär chinesesch, japanesch, indesch, italienesch an och improviséiert Iessen(wann mäin Papp kacht). Eent vun ménger ganzer Lieblingsiessenlëscht ass Bastilla (eng marrokanesch Spezialitéit).

Ech lauschteren Metal, Rock an klassesch Musik.

An de Weekender spillen ech heinsto Playstation 4. Méng Lieblingskategorien vun de Spiller sind Rollespiller an Survival.

18

Ech hunn vill Lieblingsfilmer. Mäin

Ech sinn säit dräi Joër an kengem Veräin méi. Mat ménger beschter Frendin ginn ech gär an d’Staat. Do ginn mer heinsto shoppen oder eppes drénken an iessen. Mat méngem Frend ginn ech heinsto an de Kino, spillen mat him heinsto Playstation an ginn mat sengen Hënn spazéiren.

Meng Interessen, déi mech berouegen: Musik komponéiren, zeechnen, Musik lauschteren, liesen, Geschichten schreiwen, kachen, baaken an Saachen um Internet recherchéiren. Ech hunn

Sproochen immens gär, well ech se gär léiren. Fantasy an Geschichtsbicher an de Sproochen Däitsch an Englesch hunn ech gär. Wat mech séier rosen mecht ass, wann Leit mateneen streiden an wann iwwer Krich an aaner schlëmm Saachen geschwaat gëtt. Méng Virstellungen fir den SFP: Ech giff nach Saachen léiren, déi ech nach nët vill bäibruet kritt hunn (zum Beispill: mam Excel schaffen, Komptabilitéit, méi intensiven Sozialtraining an der Eenzelarbecht, méi Wëssen trainéiren) Méng Awardungen sinn, dass alleguer sou gudd wéi méiglech un hirer Situatioun schaffen (esou wéi ech och). D’sozialt Behuelen soll geübt, wéi och gefuerdert ginn an un de sozialen Kompetenzen muss geschafft ginn. Ech hoffen, dass ech déi Saachen , déi ech an der Theorie léieren, elo an méi spéit an Praxis emsätzen kann.

Margréitchen Losch


Extern

Aktioun « Light It Up Blue » am Kader vum Weltautismusdag den 2. Abrëll 2016

Mir soen all eise Partenairen en decke Merci fir hier formidabel Ënnerstëtzung ! Participante 2016 déi hir Gebailechkeeten blo beliicht hunn : • • • • • • • • • • • • • • •

Beckerich: Autisme Luxembourg Asbl Bertrange: Administration communale Capellen: Fondation Autisme Luxembourg Clervaux: Château Esch-sur-Alzette: Agora à Belval Ettelbruck: Administration communale, APPAAL Junglinster: Administration communale Luxembourg: Hôpitaux Robert Schuman (Clinique Bohler, Hôpital Kirchberg, Zithaklinik), Pavillon du Mudam, Service des Eaux, Verrière de la Gare CFL Mersch: Dragon sur la Place St. Michel Munshausen: Fondation Autisme Luxembourg Senningerberg: Atoz Tax Advisers Luxembourg Troisvierges: Administration communale Useldange: Château Walferdange: Tricentenaire Asbl Weiler-la-Tour: Administration communale

Aner Typen vun Partizipatioun (Photo vun Employéen, déi sech den Dag blo gekleet hunn, Fundraisingaktioun, Don, ...) • • • • • • • •

Banque Raiffeisen BIL Banque Internationale à Luxembourg Hôpitaux Robert Schuman KBL European Private Bankers Loterie Nationale Northern Trust Oeuvre Nationale de Secours Grande-Duchesse Charlotte Théâtre d'Esch

Mersch : Dragon sur la Place St. Michel

Walferdange : Tricentenaire Asbl

19


Extern

Beckerich: Autisme Luxembourg a.s.b.l.

Dem Jean-Marc an der ganzer Equipe vum Service technique ob dĂŤser Plaz en decke Merci ď Š !!!

Bertrange: Administration communale

Capellen: Fondation Autisme Luxembourg

Munshausen : Fondation Autisme Luxembourg

Junglinster : Administration communale

Senningerberg: ATOZ

20


Extern

D’Familljeministesch Corinne Cahen an d’Buergermeeschtesch vun der Stad Lëtzebuerg Lydie Polfer waren och um Rendez-vous.

« À l’occasion de cette Journée internationale de sensibilisation à l’autisme, je lance un appel pour que les droits des personnes atteintes d’autisme soient mieux respectés et pour qu’elles puissent participer pleinement à notre famille humaine diverse et y être intégrées en tant qu’éléments de valeur à même de contribuer à un avenir de dignité et d’opportunité pour tous. » M. Ban Ki-moon, Secrétaire général de l'ONU

Manon, Nathalie an Danielle haten gutt laachen bei dem schéine Wieder an de villen Visiteuren !

Catherine Fouss vun der FAL hat sichtlech Spass beim Montage vun de Stänn.

Den 2. Abrëll 2016 ware mir och présent ob der Place d’Armes fir mat eise Kollegen vun der FAL - déi fir desst gelongent Fest verantwortlech waren - a villen aneren méi dese flotten Dag ze feieren! Et ass sensibiliséiert, informéiert an animéiert ginn. Eng 500 blo Ballonen hunn dëst flott Evenement ob der Place d’Armes clôturéiert.

21


Extern

Flotten Nomëtten mam Foyer de Jour Syrdall Am folgenden Artikel wäerten mir Iech vun engem Nomëtten erzielen deen mir de 6. Februar verbruecht hunn. Dëst war eng ganz speziell Aktivitéit, well eisen Grupp e gutt Stéck méi grouss war wi normalerweis. Mir hunn dësen Samsten nämlech mat eisen direkten Noperen vum Centre d’Intervention Ambulatoire hei zu Sandweiler e flotten Dag organiséiert. Heibäi handelt et sech em en Foyer de jour vir eeler Dammen an Hären; mir hunn eis schonn ëmmer gutt verstanen,Sie haten eis ganz frëndlech empfaang wei mir am November 2014 mam CDL op Sandweiler geplënnert sinn.

Soumat hunn mir dunn decidéiert en Nomëtten zesummen ze verbréngen. D’Idee ass dunn séier opkomm vir vun eisen zwou Kichen ze profitéieren,eppes guddes ze kachen an dann gemittlech zesummen z’iessen. Well huet missen vir vill Leit gekacht ginn,hunn mir eis di verschidden Tâchen opgedeelt, an an deenen zwou Kichen ass am Kachdëppen geréiert ginn. D’Noperen hunn sech em den Haaptplat

22

gekëmmert an mir waren vir d’Entrée an den Dessert zoustänneg. Als éischt hunn mir eng lecker Geméiszopp virbereed; uschléissend ass vill Uebst geschielt a geschnidden ginn, well et als Dessert eng gutt Uebstzalot ginn ass. An der Kichen niewendrun ass gläichzäiteg den Haaptmenü, deen aus Ham,Fritten an Zalot bestanen huet, preparéiert ginn. Wei d’Iessen bis bal fäerdeg war hunn mir nach Still eriwwerbruecht, Dëscher zesummengeréckelt an dunn konnt et och schonn lassgoen. Et huet net laang gedauert, dunn sinn di éischt Gespréicher ënnereneen gefouert ginn. Et ass zesummen gelaacht ginn an interessant Geschichten sinn verzielt ginn. Net ze vergiessen, dass et eis alleguerten immens gutt geschmaacht huet an mir bal keng Reschter gelooss hunn.  Mir sinn nom iessen nach gemittlech beieneen setzen bliwwen, hunn eng Taass Kaffi gedronk an hunn eis e puer lecker Kichelcher gegënnt.

Dëst war awer nach net alles. Wi mir bis geraumt haten an d’Spull fäerdeg war,sinn mir alleguerten bei eis riwwer an den CIA komm an hunn zesummen op der Wii Bowling gespillt. Hei sinn

Striken geschoss ginn an et ass vill gelaacht ginn. Dëst war wierklech e super flotten Dag an Zäit ass alt nees ze vill séier emgangen.

Dofir hunn mir eis awer lo schonn fest virgeholl am Summer mol zesummen ze grillen 


Extern

Suivi Plënneraktioun: “ Mir plënneren op Weiler-la-Tour.” Interview mat den Usager'en vum Suivi déi op Weiler-la-Tour geplënnert sinn:

“Wei war d’Plënneren fir dech?”

“Wat ass fir dech een Virdeel hei ze wunnen?”

Pascal: “Fir mech war et net ze stresseg well ech Hëllef vun den Educateuren kritt hunn fir alles anzepaken.”

Pascal: “Ech hunn hei méi Plaatz ewéi am Studio, hei kachen mir méi oft zesummen an et sinn méi oft Educateuren hei. Mir gefält d’WG besser, virdrun war net esou gutt well ech alleng war.”

Domenica: “Ech hunn mech drop gefreet, well ech dann endlech net méi alleng war. Et gefält mir hei vill besser. Apaken war stresseg fir mech well et immens vill war.”

Domenica: “Ech fannen et ganz flott hei ze wunnen, Wunneng ass ganz schéin an d’Landschaft och well et ass vill Natur ronderëm. Ech hunn mech gutt agelieft, an ech fannen et hei besser well jiddereen sech d’Chargen opdeelt.”

Alex: “Fir mech war et net ze vill Stress, well et war alles gutt organiséiert.”

Alex: “Ech sinn engersäits frou dass ech elo alleng wunnen kann, awer och traureg well ech aus menger aler WG fort geplënnert sinn. Hei wunnen ech méi no bei menger Famill.”

Marion: “Fir mech war et stresseg fir d’Këschten anzepaken, dono hunn ech missen op Gemeng goen, dat ass einfach gaang.”

Marion: “Ech wunnen elo alleng, dat ass fir mech nach ongewinnt et ass anescht ewéi doheem ze sinn, et gëtt elo alles méi serieux an et sinn vill nei Erfahrungen.”

Fernando: “ Jo, gutt.”

23


Extern

Disc-O-tisme Wat ass Discotisme? Discotisme ass eng Disco fir Leit mat enger Behënnerung, natierlech awer och fir Leit ouni eng Behënnerung. Des Disco organiséiert Autisme Lëtzebuerg puer mol am Joer.

Wou fënnt des Disco statt? Locatioun war am Ufank ëmmer am Double Deuce zu Foetz, huet mëttlerweil awer gewiesselt, an zwar op Wickreng „beim Hollänner“. Emol d'Joer kréie mer awer och de Centre Culturel am Préizerdaul zur Verfügung gestallt. Dëst ass immens praktesch fir de Summer, wou mer aus organisatoresche Grënn et net kenne „beim Hollänner“ maachen, an sou kennen dohinner auswäichen. Dobäi kennt nach dat mer mëttlerweil dann Discoen net nëmmen am Süde maache mee och méi Uewen an eisem klenge Land.

Ween suergt dann fir gutt Stëmmung? Fir gutt Stëmmung suergt säit Ufank un den DJ Brave, deen keen onbeschriwwent Blat an der Musekwelt respektiv am Sozialsecteur ass. Méi Infoen zu him a senge Projete fannt der op: www.bamss.eu. Säit mer am Préizerdaul sinn hunn mer awer och nach aner DJen an eiser Ekipp. Dëst war allseicht den DJ Mani, deen bekannt ass duerch Discoteam „The Incredibles“. Lescht Joer war et dunn den Dj Doghnut deen fir gutt Stëmmung gesuergt huet, an dëst Joer haten mer gläich 2 DJen déi eis mat gudder Musek verwinnt hunn. Fir den Warm-Up war

den DJ Nasi Goreng zoustänneg an duerno huet den bekannten DJ Dee fir gutt Stëmmung gesuergt. Méi Infoe zu him fannt der ënnert www.djdee.net.

Gett et och eppes ze iessen an ze drenken? Zu Wickreng këmmert sech de Café selwer em Gedrénks, vue que dat mer am Préizerdaul an engem Centre Culturel sinn, hunn mer ee gesicht den eis hëlleft beim Iessen a Gedrénks organiséieren. Do hate mer dunn schnell de lokalen Theaterveräin „Dauler Schimmelkescht“ op eiser Säit, déi eis dobäi kräfteg ënnerstëtzen. „Beim Hollänner“ maachen mir och eis Bréidercher, di och ëmmer séier fort sinn.

Wou maachen mir dann Reklamm? Dat sou eng Disco dann awer ka lafen, däerf et natierlech net un der néideger Reklamm feelen. Mir maache Flyeren, weieng mir per Mail weider schécken, awer och op Plazen wie „beim Zak“ kenne verdeelen. Et gëtt Reklamm iwwert „MyWort“, Facebook, a bei „Info-Handicap“ gemaach. Bei InfoHandicap gin mer um Site oder och heiansdo um Radio an hire Reklammen erwähnt. Mir waren och schonn 3 mol beim DNR respektiv RTL an engem Interview. Duerch all di Saachen an zemools duerch eisen Email-Newsletter an duerch „Mund zu Mund Propaganda“ gëtt eise Bekanntheetsgrad ëmmer méi grouss an d'Disco erfreet sech ëmmer engem méi grousse Succès.

Wat kascht den Entrée? Den Entrée kascht 5 €. Et kann een sech am Viraus awer och iwwert discotisme@‌autisme.lu umellen an dann kennt een fir den Virverkafsrpreis eran vun 3€. Dëst maachen mer fir eisen treien Clienten entgéint ze kommen

Wéini war di lescht Disco? Di lescht Disco war den 24. Abrëll an di stoung ënnert dem Thema Discotisme meets ToSa.

Schéckt eng Mail mat ärem Numm op

discotisme@autisme.lu Schreift just dobäi dat der um Newsletter intresséiert wiert, an dir kritt ëmmer mat wann di nächsten Disco start. Des war wie all Joer zu Wickreng „beim Hollänner“ an war een groussen Erfolleg. Mir haten iwwert 150 Entréeën wat een riesen Erfolleg war. Dëst loung wahrscheinlech un eisem special Guest Perkussiounsgrupp ToSa ass Live opgetrueden.

Ginn et schonn weider Datumer?

Jo, déi sinn den 20. August 2016 am Préizerdaul an den 4. Dezember 2016 zu Wickreng. Carmen Müller Luc Ruppert

Autisme Luxembourg a.s.b.l. remercie l’Harmonie Ste Cécile Redange/ Attert pour une collecte de 800 € lors du concert de Noël qui s’est tenu le 18 décembre 2015 à l’église de Redange. 24


Extern

Personalfeier am Februar 2016 am Restaurant “Le Mazzo” Wéi all Joers fënnt eng Personalfeier an der Institutioun statt, dest Joer gouf se vum Chantal (Bitzerei), Lynn K (Foyer Cirpa) an dem Fabiano (Pabeier-/ Keramikatelier) Freides den 26/02/2016 organiséiert. D’Personalfeier gëtt och all Joers vun verschidden Servicer am Haus organiséiert fir kennen eng Ofwiesslung eran ze bréngen. Sie gëtt meeschtens ëmmer op enger anerer Plaatz gemaat, dest Joer huet se zu Bettborn an der Rue Principale am Restaurant “Le Mazzo” stattfonnt. Do kann een gutt iessen, drénken, danzen an sech gutt ameséieren oder och e flotten Owend mam Betrib verbréngen. De Restaurant “Le Mazzo” ass gutt gestallt fir kennen vill Léit opzehuelen (z.B. Betribsfeier) mat enger gudder Qualitéit wat d’Iessen ubelaangt, awer och an der Woch gemittlech mat Kollegen, Famill oder an enger Koppel iessen ze goen an en

schéinen Owend ze verbréngen. Dat ganzt Iessen gouf ganz gutt preparéiert, presentéiert an virbereed, och hinnen en decke Merci. D’Personalfeier bitt ëmmer erëm Méiglechkeet fir nei Mataarbechter an der Institutioun kennen ze leieren an och z’integréieren. Autisme Luxembourg a.s.b.l. besteet am Moment aus ganz villen Servicer, wou net jiddereen, jiddereen och kennt, trotz esou vill Joeren wou d’Léit fir des Institutioun schaffen. Dësen flotten Owend gëtt eben eng vun villen Méiglechkeeten, wou dat ganzt Personal vun der Asbl sech kann treffen ausserhalb vun der Aarbecht am Alldag. Des Feier erméiglecht och en Kontakt tëschent verschidden Léit vum Personal, wat soss am Alldag mat de verschiddenen Servicer nëmmen virtuell (Bildschierm) oder hannert dem Telefon geschitt. D’Personalfeier bréngt

De Restaurant vu baussen all Joer mat sech, dass et ofwiesselsreich opgestallt gëtt, wat d’Iddien ubelaangt fir kennen och en schéinen Amusement ze garantéieren. D’Iddien ginn wéit ausaneen, vun Spiller, Sketcher bis zu funny Fotoen..., jiddereen vum Personal fënnt säin Spaass. Natierlech war fir Ambiance an Stëmmung gesuecht. De ganzen Owend gouf d’Soirée vun engem DJ animéiert awer och vum ganzen Personal selwer, wou Stëmmung héich gehalen huet. D’Léit hunn vill gelaacht, geschwat, gedanzt an och vill gefeiert bis an de freie Moien eran. Mir freeën eis schonn op déi nächst Personalfeier 2017!

Fir gudd Stemmung wor gesuergt, Musekalesch ewei och waat d'Iessen ugeet.

Chantal/Lynn K./Fabiano

25


Extern

D'Bitzerei stëllt en neit Spill vir Mir wollten Iech eis neit Spill "de Sam leiert fléien" virstellen. Suergt fir vill Spaass, Kreativitéit an Hand-Aen-Koordinatioun.

Daat ass den Sam

Ass praktesch an engem Säckelchen verpaakt fir kënnen iwwerall matgeholl ze ginn. Besteet aus 4 Bambusstaangen, 2 Werf/ Opfänkdicher an een Sam. De Claude gëtt all Sam en individuellt Gesiicht, eent méi schéin wéi dat anert. Fir Ouschteren hunn mir eng limitéiert Editioun wou de Sam als Ouschterhues ëmgewandelt ginn ass.

Firwat de Numm Sam? Well eise Sam am haardsten gejaut huet wou mir e Numm gesicht hunn.

26


Pädagogesch

Hauptzentrale von Nintendo in Kyoto, Japan

Die Geschichte von Nintendo

Donkey Kong: Dieser Gorilla hat seinen Ursprung im gleichnamigen ArcadeSpiel von 1981.

Yamauchi gegründet.

Was ist Nintendo?

Wie oft hat die Firma den Namen geändert?

Nintendo ist eine Videospielfirma, welche am 23. September 1889 gegründet wurde. Da zu der Zeit keine Videospiele existierten, hat Nintendo damit begonnen japanische Spielkarten (Hanafuda) zu produzieren.

Wer gründete Nintendo? Nintendo wurde von Fusajiro

Liste von Nintendos Präsidenten • • • • • •

Fusajiro Yamauchi (1889-1929) Sekiryo Yamauchi geb. Kaneda (1929-1949) Hiroshi Yamauchi (1949-2002) Satoru Iwata (2002-2015) Shigeru Miyamoto & Genyo Takeda (2015; übergangsweise) Tatsumi Kimishima (2015-heute)

Was hat Nintendo nach den Hanafuda-Karten alles versucht? • • • • •

1889: Gründung: Nintendo Koppai (Nintendo Playing Card Co. Ltd.) • 1929: Yamauchi Nintendō (合名会社山内任天堂, Gōmei-gaisha ~, „Yamauchi-Nintendō OHG“) • 1947: K.K. Marufuku (株式会社丸福, „Marufuku AG“) (Ermöglichung des Vertriebs im Ausland) • 1949: K.K. Marufuku Karuta Hanbai (株式会社丸福か るた販売, „Kartenspielvertrieb Marufuku AG“) • 1950: Nintendō Karuta K.K. (任天堂かるた株式会社, „Nintendō-Spielkarten AG“) • 1951: Nintendō Koppai K.K. (任天堂骨牌株式 会社, engl. Nintendo Playing Card Co., Ltd.) (Zusammenlegung) • 1963: Nintendō K.K. (任天堂株式会社, engl. Nintendo Co., Ltd.) K.K. bedeutet Kabushiki Kaisha (engl. für Publicly Traded Company) Warum hat Nintendo angefangen, Videospiele zu produzieren? Nintendo hat angefangen, Videospiele zu produzieren, da die Firma 1974 die Vertriebsrechte für das Magnavox Odyssey Videospielsystem erhalten hat. 1977 begann dann die Produktion eines eigenen Systems mit dem Namen „Color TV-Game“.

1963-1968: Taxi-Unternehmen, „Love-Hotel“Kette, TV-Netzwerk, „Instant-ReisUnternehmen“,… (alles gescheitert) 1966: Japanische Spielwaren-Industrie: „Ultra-Hand“, „Ultra-Machine“, Liebestester, Lichtwaffenspiele 1977: Vermarktung des Color TV Game (erste selbst produzierte Videospielkonsole von Nintendo) 1980: Vermarktung des Game&Watch Link: Der Held aus „The (portables Videospielesystem mit nur 1 Legend of Zelda“ hatte seinen ersten Auftritt in Spiel, erfunden durch Gunpei Yokoi) 1986 auf dem NES 1980-heute: Unterhaltungselektronik

Was sind bekannte Marken von Nintendo? • • • • • • • • • •

Super Mario Bros. The Legend of Zelda Pokémon (produziert von Game-Freak) Kirby Super Smash Bros. Animal Crossing Fire Emblem (Intelligent Systems) F-Zero Metroid Yoshi‘s Island

27


Pädagogesch

Game & Watch 1980 - 1991

NES 01.09.1986

1980

Game Boy 28.09.1990

1985

Virtual Boy 21.07.1995 (Japan)

SNES 06.06.1992

1991

Game Boy Pocket 1996

1990

Nintendo 64 01.03.1997

Game Boy Color 23.11.1998

1995

Game Boy Advance 22.06.2001

GameCube 03.05.2002

Game Boy Advance SP 28.03.2003

2001

Nintendo DS 11.03.2005

Game Boy Micro 03.11.2005

2000

Nintendo DS Lite 11.03.2005

Wii 08.12.2006

Nintendo DSi 11.03.2005

2005

2010

Nintendo NX (Arbeitsname*) ? Nintendo 3DS 25.03.2011

2011

Nintendo 3DS XL 28.07.2012

Wii U 30.11.2012

Nintendo 2DS 12.10.2013

New Nintendo 3DS(XL) 31.02.2015

2015

2016-... *interner Firmenname vor Erscheinung

Zeitleiste verschiedener Nintendo-Konsolen und -Handhelds

28


Pädagogesch

Anekdoten: •

Nintendos 2. Präsident Sekiryo Kaneda übernahm den Nachnamen seiner Frau Tei Yamauchi, welche die Tochter von Nintendos Gründer und 1. Präsidenten Fusajiro Yamauchi war.

Außerdem ist Sekiryo der Großvater des 3. Präsidenten Hiroshi Yamauchi.

Mario hatte seinen 1. Auftritt im Arcade-Klassiker „Donkey Kong“. Zu der Zeit wurde er noch „Jumpman“ genannt.

Laut Mario-Erfinder Shigeru Miyamoto war Mario in „Donkey Kong“ von Beruf Zimmermann, weil die Handlung des Spiels auf einer Baustelle spielt. Ursprünglich sollte Marios Beruf dem Spiel angepasst werden. Im Spiel „Mario Bros.“ (nicht zu verwechseln mit „Super Mario Bros.“) wurde Marios Beruf in Klempner umgeändert, weil die Handlung dieses Spiels angeblich in der Kanalisation von New York spielt.

Herkunft des Namens „Nintendo“: Der Name wird mit „運を天に任せる“ (rom.: „un o ten ni makaseru“) „lass das Glück in den Himmel“ umgangsprachlich übersetzt, doch es gibt niemanden der die wahre Bedeutung des Namens kennt.

Herkunft des Namens von „Super Mario“: Der Klempner wurde ursprünglich „Jumpman“ genannt. Doch als der Vermieter von damaligen „Nintendo of America“-Gebäude, Mario Segale, beim damaligen NoA-Präsidenten Minoru Arakawa nach der Miete fragt, sagte dieser, dass Segale bezahlt werde und Nintendo benannte „Jumpman“ wegen seiner Ähnlichkeit mit Mario Segale in „Mario“.

Der Name der bekannten Videospielserie „Pokémon“ ist eine Abkürzung für „Pocket Monsters“.

Pikachu ist das wohl bekannteste Pokémon der Welt. Das erste „Pokémon“-Spiel erschien im Jahr 1996

Mario: Das Maskottchen von Nintendo

Hier als Vergleich zu „Super Mario“: „Jumpmans“ Namensgeber Mario Segale

Das „Nintendo“-Logo im Laufe der Jahrzehnte (Auswahl)

29


Fun-Eck "

apparat zu stehlen?

einen Fernseh in Ihrem Alter noch nicht, Angeklagter, doch keine!" "Schämen Sie sich es b rr Richter, ga in meiner Jugend, He Angeklagter: "Aber

Fremdenführe r bei der Stad trundfahrt: "M Stadt vorbei!" eine Herren, gleich fahren wir an der älte Eine Stimme sten Brauerei aus dem Hint der ergrund: "War um vorbei?"

Der Arzt wird mitten in der Nacht gerufen. Er untersucht den Patienten: "Haben Sie schon Ihr Testament gemacht?" "Nein, Herr Doktor, ist es denn wirklich so schlimm?" "Lassen Sie einen Notar kommen und rufen Sie sofort ihre nächsten Verwandten!" "Heißt das, dass es mit mir zu Ende geht?" "Das nicht, aber ich will nicht der einzige sein, der mitten in der Nacht sinnlos aus dem Bett geholt wird."

13

14 16

15

12 57

17 18

59

58

60

61

11 56

10

19 62

20

63

9

21

55

8

64

113

114 54

117

52

118

3

120

48 47

2

107

84 85 86

95

94

96

87

98

99 88

26

69

92

27

70

91 90

89

28

71

83

29

82 46

1 45

44

80

78

79

77

75

76

74

73

30 31

42

41

40

39

38

37

36

35

34

Gewënner vum Präis N°3/2015:

30

72

81 43

Die leutselige Frage an den Junior: "Na, Peter, weißt du denn auch, wogegen ich dich geimpft habe?" "Klar. Gegen meinen Willen!"

25 68

93

97 100

24 67

109

108

102 101

121

66

110

106

103

119

50 49

105 104

23

111

116

6

4

65

115

53

51

22

112

7

5

sten können näch werber: "Sie Be m zu ef ch ng." Personal ird nach Leistu en. Bezahlt w t leben!" ch ni Montag anfang h ic id, davon kann le ir m ut "T r: Bewerbe

Mme Lara Schmitz

33

32


Fun-Eck

Präisrätsel

Fëllt dëst Rätsel w.e.g aus, an deems der déi Wierder richtig afëllt. Schreiwt dann äer Léisung per Mail un grafik@autisme.lu. All richtig Léisungen huëlen un enger Auslousung Deel, wou des Kéier eng Persoun dëst flott Kachbuch (an däitscher Sprooch) gewanne kann. Einsendeschluss ass den 1. Juni 2016.

n:

04 Buchstaben: 05 Buchstaben: 06 Buchstaben: 07 Buchstaben: 08 Buchstaben: 09 Buchstaben: 10 Buchstaben: 11 Buchstaben: 13 Buchstaben: 20 Buchstaben: 30 Buchstaben:

W

anne Ze gew

FUSS-UFER-KIWI LAGER-FARBE-GOLEM-LEINE-SUMPF-REGEN-RADAR-DATUM-EINIG-WEICH WITZIG-TAGGEN-BIOTOP-WETTEN-KOENIG-PLAGEN-BAGGER EINFACH-AUTOMAT-THEATER-OHRRING-ANGRIFF OFENROHR-AUTISMUS-ILLUSION AUTOGRAMM-BOTENGANG-SIAMKATZE FEHLERHAFT-LANGWEILIG-KERNFUSION GARTENZWERG-KRANKENHAUS-LESEZEICHEN-KALLIGRAFIE-CHLOROPHYLLSPRENGSTOFF-ATOMENERGIE PHOTOSYNTHESE BIOCHEMIEWAFFENLABOR-WIRTSCHAFTSDATENBANK BUNDESVERTEIDIGUNGSMINISTERIUM

A

S 31



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.