Rijnstreek Business, nummer 6 - Oktober 2024

Champagne

Elk familiebedrijf is anders, wat het werk voor accountants, adviseurs en notarissen dynamisch maakt

In dit themanummer over bedrijfsopvolging en familiebedrijven sprak ik met ondernemers die directeur-grootaandeelhouders bijstaan op het kruispunt van hun ondernemersleven. Het grootste kruispunt in dat leven is die van de bedrijfsopvolging, al dan niet aan een familielid, wat overigens anno 2024 geen vanzelfsprekendheid is.

Dat zo’n traject niet alleen fiscaal-technisch complex is, maar ook een emotionele aangelegenheid, blijkt uit het volgende citaat dat ik optekende uit de mond van een adviseur die ondernemers helpt met het zoeken naar een geschikte opvolger: “Een mooi voorbeeld is een bedrijf waar de derde generatie huilend aan tafel zat en het bedrijf wilde verkopen. Na een periode met een interim-manager en een mooi uitgestippeld ontwikkeltraject voor de ondernemer is hij nu, vier jaar later, een gelukkige directeur-eigenaar.”

Twee woorden duiken elke keer weer op in alle gesprekken over bedrijfsopvolging in familiebedrijven: dynamiek en betrokkenheid. Elk familiebedrijf is anders, wat het werk voor accountants, adviseurs en notarissen dynamisch maakt. Door de sterke betrokkenheid van de familie is het zaak om de overdracht aan de volgende generatie goed te regelen, zodat gedoe achteraf wordt vermeden, met alle trieste gevolgen van dien zoals familieleden die niet meer door één deur kunnen en jarenlang niet met elkaar praten. De inspanningen van iedereen zijn erop gericht om dit soort situaties te vermijden.

Een van de geïnterviewden vatte het overnameproces heel beeldend samen: “Het is een zwaar proces van gemiddeld zo’n negen maanden, een soort omgekeerde bevalling eigenlijk, want aan het eind draag je je kindje over.”

Niet voor niets wordt die omgekeerde geboorte daarom vaak feestelijk gevierd bij de notaris. Een citaat van een notaris: “Om alle zaken aan het einde van de rit te mogen bezegelen, dat maakt het ambt van notaris heel mooi en interessant. Daarom staat vaak een flesje champagne koud voor dit soort transacties.”

Dat vieren van een bedrijfsoverdracht kan ook op een andere, meer ingetogen manier, zo blijkt uit een citaat van een andere notaris: “Ik heb het meegemaakt dat een ondernemer die net getekend had, een zakbijbeltje tevoorschijn haalde en vroeg of hij met zijn kinderen en ons een stukje mocht lezen en bidden.”

Waarvan akte!

Veel leesplezier!

Henk Hogewoning Redacteur Rijnstreek-Kennemerland BUSINESS

MBDB helpt u kiezen. Diesel of Elektrisch?

Bij Mercedes-Benz Dealer Bedrijven staan we klaar om u te ondersteunen bij de keuze tussen een elektrische of diesel bedrijfswagen. De beslissing tussen elektrisch of diesel heeft grote impact op uw bedrijfsvoering en budget. We helpen u graag bij een weloverwogen keuze voor de beste deal. Overweegt u de overstap naar elektrisch te maken? Dan bieden we tijdelijk € 5.000,- overstapvoordeel op de eVito en EQV, € 2.000,- korting op de eCitan en tot € 1.500,- korting op een ServiceCare onderhoudscontract.*

Onze prioriteit is uw tevredenheid, of u nu kiest voor elektrisch of diesel, met onze kennis en uitgebreide voorraad helpen we u graag met kiezen.

Scan de QR-code en ontdek meer

*Actie geldt op nieuwe bestellingen en modellen uit voorraad.

RIJNSTREEK-KENNEMERLAND BUSINESS

Zakenmagazine voor ondernemers en managers in de regio Rijnstreek

JAARGANG 31, OKTOBER 2024

Een uitgave van: De Reus media

Smidstraat 16a 2231 EM Rijnsburg Postbus 74

2230 AB Rijnsburg

Telefoon: 071 - 4080557

E-mail: info@rijnstreekbusiness.nl www.rijnstreekbusiness.nl

Uitgever

Harry de Reus

Bladmanager

Paul Schelvis

Redactiemedewerkers

Henk Hogewoning, Hans van Dalen, Henk Bremer, John Vroom

Redactie bijdragen

Menno Smitsloo, Peter de Boer, Pieter van Sligtenhorst

Fotografie

Martine Goulmy Frum van der Zwart

Vormgeving

Studio De Reus media

Druk

Okay Color Graphics B.V.

Advertentie-exploitatie

Paul Schelvis

Telefoon: 071 - 4080557 paul@rijnstreekbusiness.nl www.rijnstreekbusiness.nl

Advertentietarieven op aanvraag

Copyright

Het auteursrecht op de in dit tijdschrift verschenen

grote moment: de Sterkste Schakel jury heeft haar besluit genomen!

tien

hebben hun website het beste op orde?

GRANDE FINALE VRIJDAG 6 DECEMBER 2024

2024 GRAND HOTEL HUIS TER DUIN NOORDWIJK

Finale op vrijdag 6 december 2024 in de Kerstsfeer van Grand Hotel Huis ter Duin te Noordwijk

Zo’n 40 genomineerden, verdeeld in 9 sectoren, zijn in de race voor de felbegeerde titel van De Sterkste Schakel van de regio Kennemerland 2024. Op de finaleavond zullen, naast de Sterkste Schakel Trofee, de Grant Thornton Groeiversneller, de Publieksprijs, de That’s Lease Penning voor Internationaal Zakendoen ook nog 8 andere sectorpenningen worden uitgereikt aan de winnaars in de sectoren Bouw, Installatie & Techniek Groot en Klein, Dienstverlening Groot, Middelgroot en Klein, Automotive, Retail Non-Food en Horeca & Retail Food. Dit alles in de sfeervolle ambiance van de Keizerzaal van Grand Hotel Huis ter Duin in Noordwijk aan Zee. De presentatie is in handen van Bob Heeren. Het belooft een spannend evenement met een super gezellige nazit en verrassend entertainment te worden.

De dresscode van de avond is feestelijk!

ORGANISATIE & PARTNERS

De Sterkste Schakel van de regio Kennemerland is mogelijk gemaakt door het zakenmagazine Rijnstreek/Kennemerland Business, Grand Hotel Huis ter Duin, Grant Thornton, That’s Lease, Solid Rental, Lemkes Bloemsierkunst, Plein 10 en SEO Ninja.

TICKETS BESTELLEN

Zo lang de voorraad strekt zijn er tot vrijdag 22 november 2024 om 17.00 uur online (extra) e-tickets te bestellen. Elk genomineerd bedrijf en elk Kring-Jurylid ontvangt sowieso 1 gratis ticket. Speciaal voor genomineerde bedrijven zijn er bedrijfsvouchers vanaf 2 personen verkrijgbaar inclusief onbeperkt hapjes en drankjes vanaf 19:30 uur tot 01.00 uur. www.ticketkantoor.nl/shop/kennemerland2024

Moet Leiden dan maar met Dordrecht fuseren?

Voor een sportcontrole moest ik naar het Alrijne Ziekenhuis dat tegenwoordig een samenwerking heeft met de grootprikker SCAL, een onderdeel van het internationale concern voor bloedonderzoek Eurofin. Ik zal jullie de details besparen, maar wist niet dat je bij zoiets ongezelligs zoveel leed kunt ondervinden.

Mede door personeelsgebrek wordt er daar maar wat aan geklungeld en geprikt. Stagiairs zonder ervaring worden gewoon op ons losgelaten. Je mag bijna blij zijn als er in je arm wordt geprikt en niet ergens anders. Ook fijn als je niet het hele ziekenhuis bij elkaar hoeft te gillen van de pijn als het in één keer lukt. De bestuursvoorzitter van het ziekenhuis heeft het personeel verboden om de pers over deze onacceptabele en onverantwoorde bedrijfsvoering te woord te staan. Diezelfde grote baas van het ziekenhuis weigerde ook bij haar recente vertrek een afscheidsinterview te geven. Hoe is zoiets mogelijk, er is toch ook nog een raad van toezicht, onder voorzitter van oud-minister Onno Bruins. Die faalt dus ook. Hopelijk laat de per 1 november benoemde nieuwe voorzitter Annemiek Rutters een nieuwe wind waaien. Zij heeft bedrijfskunde gestudeerd, werkte bij multinationals en was tot heden directeur van het Albert Schweizer ziekenhuis in Dordrecht. Wordt die stad anno 2024 het nieuwe Brielle, waar vanuit 450 jaar geleden Leiden werd ontzet?

En zo vertrok er nog iemand uit

Dordrecht. Oud-burgemeester Wouter Kolff is als Commissaris van de Koning in Zuid-Holland in de voetsporen getreden van zijn voorganger Jaap Smit. Als 47-jarige ook een jonkie, gelijk Heijkoop, die 41 lentes telt. Hij was onder andere door zijn voorzitterschap van het Veiligheidsberaad ook landelijk actief. Zo is hij gespecialiseerd in het oplossen van crises. Iets wat kan helpen in zijn nieuwe functie, gezien de weerstand die nog steeds bij meerderen bestaat om tot een noodzakelijke fusie in de Leidse regio te komen.

De nieuwe burgemeester van Leiden, Peter Heijkoop, komt ook uit Dordrecht. Overigens getuigt het van lef van de vertrouwenscommissie dat er voor een man werd gekozen. De gemeenteraad had namelijk de voorkeur voor een vrouw uitgesproken. 12 van de 27 kandidaten waren vrouw. Heijkoop was er wethouder, met onder meer in zijn portefeuille volkshuisvesting, financiën, werk en inkomen. Ook was hij bestuurder van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Hij wordt omschreven als een betrokken aanvoerder met een groot sociaal hart. Een empathisch persoon. Zelf zegt hij met inwoners, bedrijven en organisaties te willen samenwerken aan een toekomst waarin iedereen zich thuis en gehoord voelt en waar Leiden zelfbewust en verbindend samenwerkt, binnen een vitale regio vol kansen. Dordrecht is van oudsher een belangrijke handelsstad met een stevige handel in hout, graan en wijn. Die ervaring neemt Heijkoop ook mee.

Peter van der Velden, 1 september jl. waarnemend burgemeester van Leiden, sprak zich bij zijn afscheid duidelijk uit voor de urgentie van het snel tot stand brengen van samenwerking, zo niet een fusie in het Leidse. Hij heeft daar elders goede ervaringen mee. Volgens hem dient dit alleen al te gebeuren om verdere economische stagnatie te voorkomen, getuige ook een rapport van bureau Blaauwberg. Dus ook Van der Velden heeft er oog voor waar het er wat het bedrijfsleven in de Leidse regio betreft aan schort. Hij ziet daarin een taak voor zijn voornaamgenoot en opvolger, samen met de collega’s uit de regio voor weggelegd. Die collega’s zien daar tot nu toe echter zelf aantoonbaar geen heil in. Misschien omdat ze anders hun baan verliezen? Hoe dan ook en hoe toevallig, Van der Velden vervangt Wouter Kolff en wordt interim-burgemeester in, ja, u raadt het al: Dordrecht

Gezien de geschetste gang van zaken zou Leiden bijna een fusie met Dordrecht bespreekbaar moeten maken. n

Menno Smitsloo reacties via mennosmitsloo@gmail.com op Twitter te volgen met @mennosmitsloo

Boardtrust staat naast ondernemer

‘Het begint met professioneel koffiedrinken’

“Het belang van familiebedrijven en directeur-grootaandeelhouders voor de economie wordt nog weleens onderschat”, zeggen Ron Nap en Femke Storm, oprichters van Boardtrust, een bedrijf gespecialiseerd in het maken van opvolgingsplannen en het zoeken van geschikte directieleden en leden van de raad van advies. “Als familiebedrijven en directeur-grootaandeelhouders niet goed draaien, heeft Nederland een groot probleem.”

“In ons land zijn zo’n drieduizend bedrijventerreinen waar ondernemers vaak onzichtbaar voor de rest van Nederland hun werk doen. Zij zijn de levensader van ons land en staan garant voor een groot

percentage van de sociale voorzieningen in Nederland. Daarvoor zijn allemaal supermooie bedrijven verantwoordelijk. De ondernemers van die bedrijven hoor je niet, maar runnen gewoon hun bedrijf

en zorgen dat mensen kunnen werken en dat hun monden worden gevoed.”

Grote doelgroep

Na deze inleidende monoloog van Ron Nap is het even stil, waarna Femke Storm het stokje al even enthousiast overneemt. “Wij richten ons met ons bedrijf op deze doelgroep, een doelgroep van directeurgrootaandeelhouders, vaak actief in familiebedrijven. Dat is een grote doelgroep, die wij in heel Nederland met in totaal twaalf mensen bedienen, dicht bij onze klanten.”

Wat Boardtrust doet, is deze bedrijven helpen aan management en directieleden op het moment dat een directielid vertrekt, of als de eigenaar overweegt om zijn bedrijf over te dragen. Een aanleiding voor Boardtrust om in actie te komen, kan ook zijn dat een bedrijf hard gegroeid is, met als gevolg een complexere bedrijfsvoering en behoefte aan bijvoorbeeld verdergaande digitalisering. In zo’n geval is het de vraag of de directeur-eigenaar klaar is voor de nieuwe uitdagingen.

Kruispunten

Op dat soort kruispunten staan de mensen van Boardtrust naast de ondernemer om met hem of haar te kijken hoe het verder moet met het bedrijf en welke vervolgstappen nodig zijn. Vertrouwen speelt daarbij een grote rol, wat niet voor niets ook tot uiting komt in de naam van het bedrijf. “Daarbij hoort een eerlijk tarief waarover we van tevoren goede afspraken maken”, legt Ron Nap uit.

“Bedrijfsopvolging en praten over het al dan niet overdoen van je bedrijf is een precaire zaak”, gaan Ron en Femke verder. “Je bent wat wij noemen een trusted

Femke Storm en Ron Nap: “Als familiebedrijven en directeur-grootaandeelhouders niet goed draaien, heeft Nederland een groot probleem.”

professioneel

advisor voor de ondernemer en kijkt samen met hem of haar naar de bedrijfsvoering. Dat doen we met respect en liefdevol, niet wijzend met het vingertje. Je zou het professioneel koffie drinken kunnen noemen, waarbij we samen met de ondernemer kijken waar die staat en wat die wil. Vaak zijn dat emotionele en lastige gesprekken waarin mensen met de billen bloot moeten. Maar ondanks dat zijn dit mooie momenten.”

In je kracht komen

Ron en Femke: “Een vraag die we dan bijvoorbeeld stellen is: ben je ondernemer of manager en waar ligt je hart? Bij nieuwe markten aanboren of het aansturen van mensen? Als dat laatste je minder ligt, wordt het misschien tijd om een operationeel manager aan te nemen die je dat werk uit handen neemt. Zo komt de ondernemer weer in zijn kracht. Het kan

ook zijn dat de eigenaar besluit te stoppen. Dat kan een bevrijding zijn en beter voor de gezondheid en het geluk van hem of haar.” De conclusie kan ook zijn dat het bedrijf behoefte heeft aan een raad van advies of een raad van commissarissen, die als klankbord en inspiratiebron kan dienen voor de ondernemer.

Bij het zoeken naar geschikt management of een lid van de raad van commissarissen helpt Boardtrust ook. Hiertoe heeft het bedrijf een groot netwerk van kandidaten waaruit wordt geput en waarbij streng wordt gekeken of hij of zij past in de cultuur van het bedrijf, los van de cv die de potentiële manager of het mogelijke directielid heeft. “Daarbij geven we ook garantie van maximaal een jaar”, zegt Ron. “Als binnen die termijn blijkt dat het toch niet klikt, gaan we opnieuw op zoek.”

‘FAMILIEBEDRIJVEN ZIJN DE LEVENSADER

Profiel Boardtrust

In november 2024 is het vijf jaar geleden dat Boardtrust werd opgericht. Mijlpalen de afgelopen jaren voor oprichters Ron Nap en Femke Storm waren en zijn de spontane telefoontjes van klanten die vragen om advies en waaruit blijkt dat er wederzijds vertrouwen is. Andere mijlpaal was de oprichting in 2020 van de eigen Boardtrust Academy, in samenwerking met Nyenrode Business Universiteit, waar leiders zichzelf kunnen ontwikkelen. Per leergang stromen zo’n 20 mensen in.

Ron Nap en Femke Storm begonnen met z’n tweeën in november 2019, enkele maanden voordat de coronapandemie uitbrak. Inmiddels werken er twaalf mensen in twee vestigingen (Oegstgeest en Zwolle) en wordt gezocht naar versterking van het personeelsbestand en een locatie voor een derde kantoor.

Gelukkige eigenaar

Aan het einde van het gesprek concluderen Ron en Femke dat opvolgingskwesties in bedrijven, veelal bij familiebedrijven, het vaakst voorkomen in hun praktijk. “Een mooi voorbeeld is een bedrijf waar de derde generatie huilend aan tafel zat en het bedrijf wilde verkopen. Na een periode met een interim-manager en een mooi uitgestippeld ontwikkeltraject voor de ondernemer is hij nu, vier jaar later, een gelukkige directeur-eigenaar. Zo’n traject geeft heel veel voldoening.” n

Boardtrust

Rhijngeesterstraatweg 58 2341 BV Oegstgeest T 071-785 73 65

Stationsweg 2 8011 CZ Zwolle T 071-785 73 65

E info@boardtrust.nl I www.boardtrust.nl

Familiebedrijven zijn van groot belang voor de Nederlandse economie. Zij zijn goed voor een kwart van alle omzet en toegevoegde waarde. Toch lijkt verreweg de meeste aandacht uit te gaan naar beursgenoteerde corporates, startups en snelgroeiende techbedrijven. Recente onderzoeken brengen de meerwaarde én knelpunten van familiebedrijven in kaart. Meer oog van de politiek voor hun specifieke problematiek is nodig. De bedrijfsopvolgingsregeling is een heet hangijzer.

Familiebedrijven vergroten economische stabiliteit

Stille krachten van de economie

FBNed – netwerk voor eigenaren van familiebedrijven – constateert dat het belang van het familiebedrijf in Nederland wordt ondergewaardeerd. Daarom kreeg SEO Economisch Onderzoek opdracht om de impact van familiebedrijven in kaart te brengen. Dit leidde tot het rapport ‘De maatschappelijke bijdrage van familiebedrijven in beeld’ dat in maart 2024 verscheen.

Steunpilaar

Van de 490.000 Nederlandse bedrijven met medewerkers in dienst zijn er zo’n 300.000 een familiebedrijf. Bijna één op de drie Nederlanders werkt bij zo’n onderneming. “Familiebedrijven zijn een belangrijke steunpilaar voor de Nederlandse samenleving,” meldt Bas ter Weel bij de lancering van de onderzoeksresultaten. Ter Weel is directeur van SEO en

hoogleraar economie aan de Universiteit van Amsterdam. “Familiebedrijven vergroten de macro-economische stabiliteit en dempen de effecten van economische schommelingen door een hogere mate van liquiditeit en solvabiliteit. Met lagere maatschappelijke kosten tot gevolg. Ons onderzoek laat zien dat familiebedrijven stabieler zijn in onzekere tijden. Daar moeten we zuinig op zijn.”

"POLITIEK HEEFT TE WEINIG OOG VOOR FAMILIEBEDRIJVEN"

De kracht van familiebedrijven

Familiebedrijven zijn een steunpilaar voor de Nederlandse samenleving. Voor de economie, als werkgever en als sociale verbinder in de regio.

Wat is een familiebedrijf?

Een bedrijf waar de zeggenschap in handen is van één of enkele families en zij actief vertegenwoordigd zijn in het ondernemingsbestuur.

Kleine familiebedrijven bieden meeste

Goed voor 1 op de 3 banen

61%

van de bedrijven is een familiebedrijf

Dit zijn 299.000 van de 490.000 bedrijven in Nederland.

38%

grootste bedrijven

“RoosRos staat voor respectvol rentmeesterschap. Dat gaat over de lange termijn; voor de aarde zorgen en deze zo goed mogelijk nalaten aan komende generaties.”

Zus en broer Anja Nobel-Ros en Sander Ros, RoosRos Architecten

30% van het BBP

Bijna 30% van de toegevoegde waarde in het niet-financiële bedrijfsleven.

Ultieme testcase

Eigenaren staan zelf aan het roer bij familiebedrijven. Die kunnen daardoor bij veranderingen sneller bijsturen, stelt SEO. Uit internationaal vergelijkend onderzoek blijkt dat familiebedrijven vaker het hoofd boven water houden tijdens crises en recessies. Ook blijft meer werkgelegenheid behouden.De uitbraak van COVID was de ultieme testcase. Tijdens de lockdowns was de overheidssteun aan familiebedrijven 18 procent lager dan de steun aan nietfamiliebedrijven, zoals beursgenoteerde ondernemingen en bedrijven in handen van private investeerders. Ook hielden zij meer mensen aan het werk.

De lagere maatschappelijke kosten van familiebedrijven verklaart SEO door hun kenmerkende karakteristieken. Dankzij de grotere financiële buffer hadden zij in coronatijd minder overheidssteun nodig om hun werknemers te betalen, in dienst te houden en de vaste lasten te betalen.

Langetermijnperspectief

Focus op toekomst in plaats van meer winst

Rol buiten Randstad nóg groter

Banen bij familiebedrijven

“Familiebedrijven zijn essentieel. Ze vergroten de macroeconomische stabiliteit. Ze dempen het effect van economische schommelingen door hun hogere liquiditeit en solvabiliteit. Met lagere maatschappelijke kosten tot gevolg.”

Bas ter Weel, hoogleraar economie UVA en directeur SEO Economisch Onderzoek

minder kans op ontslag

De kans dat je bij een familiebedrijf je baan verliest is een kwart kleiner dan elders.

Dit valt op bij familiebedrijven

• Focus op lange termijn en continuïteit

• Toekomstbestendig dankzij financiële stabiliteit

• Slagvaardig bij marktontwikkelingen

• Grote betrokkenheid bij bedrijf en omgeving

• Investeren in eigen regio

• Minder faillissementen en banenverlies bij recessies en crises

• Lagere salarissen, maar grotere baan- en inkomenszekerheid

Innoveren met hoger rendement

Familiebedrijven…

→ investeren continu in innovatie

→ kiezen voor praktisch innoveren: beheerst innoveren in kleine stappen

→ zijn succesvoller in omzetten van innovatieve ideeën naar de praktijk

Bronnen: ‘De maatschappelijke bijdrage van familiebedrijven in beeld’,

“Pionieren, nieuwe vestigingen opbouwen, andere bedrijven overnemen: we zijn altijd op groei gericht geweest. Je kunt geen honderd worden als je niet ondernemend bent.”

Peter Rietberg, Van Leeuwen Buizen

SEO Economisch Onderzoek (2024). Elsevier Weekblad (2023). CBS (2023).

Naar aanleiding van onderzoeksresultaten benadrukt FBNed-directeur Albert Jan

Thomassen dat familiebedrijven zorgen voor economische en maatschappelijke stabiliteit. “Het langetermijnperspectief van familiebedrijven is niet alleen gericht

"FAMILIEBEDRIJVEN HOUDEN VAKER HET HOOFD BOVEN WATER"

op het belang van de aandeelhouders maar van alle stakeholders. Dat zorgt voor een langdurige betrokkenheid van een stabiele groep eigenaren, een hechte band tussen familie en werknemers, sterke regionale verbondenheid en continue investeringen in innovatie.”

Weinig vertrouwen

Desondanks heeft de politiek te weinig oog voor het belang van familiebedrijven, als stille kracht van de Nederlandse economie. Dit blijkt uit een panelonderzoek van Nyenrode Business Universiteit, RSM en Van Lanschot Kempen onder directeuren en eigenaren. Het onderzoek vond plaats in het najaar van 2023, ruim voor de verkiezingen en de kabinetsvorming. Aangezien de nieuwe regering nog amper heeft geregeerd, is de mening van familieondernemers uit dit onderzoek nog altijd actueel. Het blijkt dat 85% van de directeuren en eigenaren van Nederlandse familiebedrijven vindt dat de politieke partijen te weinig rekening houden met hun belangen. Slechts 5% had er vertrouwen in dat de verkiezingen positief zullen uitwerken voor het familiebedrijf. Ruim 78% denkt dat een nieuw kabinet de belemmeringen waar het familiebedrijf op dit moment mee te maken heeft, niet goed gaat aanpakken.

Blijven ondernemen

“Het wordt tijd dat de politiek meer aandacht gaat besteden aan familiebedrijven”, aldus Roberto Flören bij de lancering van de onderzoeksresultaten. Hij is RSM-hoogleraar Familiebedrijven en Bedrijfsoverdracht bij Nyenrode Business Universiteit. “Familie- en mkb-bedrijven zijn een belangrijke economische motor,” vult Mark Buitenhuis (Managing Director Private Banking Regio’s bij Van Lanschot Kempen) bij dezelfde gelegenheid aan. “De politiek zou meer oog moeten hebben voor hun belangen zodat ook volgende generaties kunnen blijven ondernemen en werkgelegenheid kunnen blijven verschaffen.”

Niet vanzelfsprekend

Nyenrode, RSM en Van Lanschot Kempen publiceerden in mei 2024 een volgend panelonderzoek. Daaruit blijkt dat op dit moment ruim 85.000 familiebedrijven (zo’n 29%) bezig zijn met het proces

"HOGERE

MATE VAN LIQUIDITEIT EN SOLVABILITEIT"

van eigendomsoverdracht. Bijna de helft van de eigenaren wil dat het bedrijf in familiehanden blijft. Toch is het niet vanzelfsprekend dat het eigendom wordt overgedragen naar de nieuwe generatie. Belangrijke overwegingen voor een externe overdracht zijn onder meer de groei van het bedrijf, toekomstverwachtingen van de branche en capaciteiten en interesses van de nieuwe generatie. Verder is bijna 20% van de eigenaren van familiebedrijven afhankelijk van de verkoopopbrengst voor hun oudedagsvoorziening.

Zekerheid

“De overdracht van de eigendom van een familiebedrijf is een onvermijdelijk onderdeel in de levensfase van bedrijven,” stelt Laura Bles-Temme, Co-managing Partner RSM Netherlands in een toelichting op het onderzoek. Daarbij spelen zowel emotionele als rationele afwegingen een rol. “Bij een overdracht aan familie kan onder voorwaarden gebruik gemaakt worden van de bedrijfsopvolgings regeling en doorschuiffaciliteiten. Dit heeft grote impact op de hoeveelheid belasting die betaald moet worden en dit speelt vaak een wezenlijke rol in een traject van bedrijfsoverdracht. Zekerheid

over de financiële gevolgen is voor families van groot belang.”

Doel van de regelingen die gelden bij overdracht aan de volgende generatie is om te voorkomen dat voortzetting van het bedrijf moeilijker of zelfs onmogelijk wordt door de grote bedragen aan schenkof erfbelasting. Het voormalige kabinet bracht een aantal maatregelen in internetconsultatie die de BOR en de doorschuifregeling (DSR) eenvoudiger en robuuster moeten maken.

Toegang beperken

Tot nu toe kan iedereen met een aanmerkelijk belang gebruik maken van de BOR, ongeacht de omvang van het aandelenpakket. Bij een beperkt aanmerkelijk belang is volgens het demissionaire kabinet echter eerder sprake van beleggen dan van ondernemen. Dit leidde tot het voorstel om per 2026 de toegang tot BOR en DSR te beperken tot gewone aandelen met een minimaal belang van 5%. Andere maatregelen moeten onbedoeld gebruik van de BOR via zogenaamde rollatorinvesteringen en dubbel-BOR tegengaan. Bedoeling is dat de wijzingen onderdeel vormen van het Belastingplan 2025. n

De notarissen Johan Wolterink en Gerrit van den Berg van Limes Notarissen hebben elk vanuit hun eigen expertise, respectievelijk ondernemingsrecht en familierecht, regelmatig te maken met opvolgingskwesties in familiebedrijven. Wat kunnen zij voor deze bedrijven betekenen? En welke tips hebben zij om dit soort zaken gladjes te laten verlopen. Een interview.

Limes Notarissen over bedrijfsopvolging

‘We zijn de huisarts van het recht’

Hoe mooi is het om betrokken te zijn bij bedrijfsopvolging?

Gerrit van den Berg: “Familiebedrijven hebben hun eigen dynamiek. Het is mooi om te zien hoe dit soort bedrijven balanceren tussen enerzijds het familiebelang en anderzijds het economisch belang van het bedrijf. Alles wat hierbij een rol speelt, moet je goed vastleggen in bijvoorbeeld huwelijkse voorwaarden,

testamenten en levenstestamenten. Soms maken we een familiestatuut.”

Johan Wolterink: “Vanuit het ondernemingsrecht kijk ik naar zaken als zeggenschap en de bedrijfsstructuur met bijvoorbeeld bv’s. Ik loop al zo’n 35 jaar mee in het notariaat en heb bij sommige bedrijven al tweemaal een bedrijfsoverdracht meegemaakt. De betrokkenheid bij in zo’n

geval drie generaties is mooi. Daarom ga ik ook regelmatig naar de bedrijven toe, zodat je een goede voorstelling kunt maken van de situatie.”

Wat is er bij familiebedrijven anders dan bij niet-familiebedrijven?

Gerrit van den Berg: “Bij familiebedrijven is het vaak uitdagender. Meestal zijn er ook andere kinderen bij betrokken en dat maakt dat je allerlei zaken, bijvoorbeeld

"ALS JE OP TIJD BEGINT, VOORKOM JE PROBLEMEN. HOE EERDER WE ERBIJ BETROKKEN WORDEN, HOE BETER”

plotseling overlijden en wat dat betekent voor de opvolging, goed geregeld moet hebben. Dat proberen we de eigenaren duidelijk te maken. Ook bij allerlei praktische zaken helpen we.”

Wolterink: “Het is ook altijd maatwerk. Het is geen kwestie van een standaardakte uit de kast trekken. Elk familiebedrijf heeft zijn eigen structuur en dynamiek.”

Doen jullie vaak bedrijfsoverdrachten?

Johan Wolterink: “Ja, dat komt zeer regelmatig voor. Vooral aan het eind van het jaar is er een piek vanwege de jaarafsluiting en verandering van wetten en regels. Dan zit er ook echt tijdsdruk op.”

Heb je tips voor bedrijven?

Johan Wolterink: “Maak onderscheid tussen zeggenschap en het economisch belang in een bedrijf. Zo kun je bijvoorbeeld het economisch belang in delen laten overgaan naar de volgende generatie en pas daarna de zeggenschap, al dan niet verdeeld over meerdere kinderen. Er zijn meerdere mogelijkheden. Je moet aftasten wat het wordt. Afspraken die je hierover maakt in de familie, kun je vastleggen in een familiestatuut, een soort herenakkoord. Daarbij is het belangrijk dat je dit altijd samen doet met alle partijen die bij de overdracht zijn betrokken. Je kunt het niet op je eigen houtje.”

Gerrit van den Berg: “Tip is ook om de notaris er in een vroegtijdig stadium bij te betrekken en niet pas aan het einde van de rit. Zo hebben we wel eens meegemaakt dat er bij een overdracht geen taxatie van de panden was geweest. Het is niet prettig als je zoiets pas aan het eind signaleert, want dan ben je eigenlijk te laat. Als je op tijd begint, voorkom je dat soort problemen. Hoe eerder we erbij betrokken worden, hoe beter.”

Wat is de rol van de notaris bij bedrijfsopvolging?

Johan Wolterink: “De kracht van de notaris is dat deze onpartijdig en onafhankelijk is. We behartigen de belangen van alle partijen, niet zoals een accountant die toch vooral gericht is op zijn eigen klant. Vertrouwen is het sterke punt van de notaris. En daarnaast hebben we natuurlijk alle juridische kennis in huis.

"HET IS GEEN KWESTIE VAN EEN STANDAARDAKTE UIT DE KAST TREKKEN"

Bij de notaris komen alle partijen en belangen samen. Je kunt ons zien als de huisarts van het recht waar mensen als eerste terecht kunnen voor juridisch advies en die ervoor zorgt dat toekomstige conflicten worden vermeden.”

Wat zijn de sterke punten van Limes Notarissen?

Johan Wolterink: “We richten ons vooral op het Groene Hart, dus het gebied rond Alphen, Boskoop, Benthuizen, Hazerswoude en Nieuwkoop. We hebben veel agrarische bedrijven als klant maar ook de mkb-bedrijven in Alphen aan den Rijn. Een heel gevarieerd klantenbestand dus, met daarnaast ook bedrijven van heinde en verre die meestal via accountants of ons netwerk bij ons terecht komen.

We hebben een algemene praktijk met behalve familie- en ondernemingsrecht ook juridisch advies op het gebied van vastgoed. Onze compagnon Victor The heeft dat onder zijn hoede. We hebben dus alle expertise in eigen huis. En gaat het om dienstverlening op echt specialistisch gebied, bijvoorbeeld internationaal, dan kunnen we altijd terugvallen op het netwerk waar we deel van uitmaken: Netwerk Notarissen met 150 zelfstandige kantoren en 250 notarissen.”

Heeft een overdracht ook altijd iets feestelijks?

Gerrit van den Berg: “Zeker een overdracht binnen families kan feestelijk zijn. Dat zijn mooie momenten, want het gaat per slot van rekening wel om het ‘kind’ van de ondernemer. De sfeer is dan vaak gemoedelijk. Maar het gebeurt ook dat we bij elkaar zitten met vreemden of vanwege een overlijden. Dan spelen er heel andere emoties of heerst er een afstandelijke of zelfs een ijzige sfeer. Recht is emotie, op elk moment.”

Tot slot, is er een overdracht die je speciaal is bijgebleven?

Johan Wolterink, na enig nadenken:

“Ik heb het meegemaakt dat een ondernemer die net getekend had, een zakbijbeltje tevoorschijn haalde en vroeg of hij met zijn kinderen en ons een stukje mocht lezen en bidden. Zoiets blijft je wel bij.” n

Limes Notarissen

Kantoor Alphen aan den Rijn

Raadhuisstraat 64

2406 AG Alphen aan den Rijn

Kantoor Hazerswoude/Boskoop

Engelandlaan 58

2391 PN Hazerswoude-Dorp

T 0172 49 24 47

E info@limesnotarissen.nl

I www.limesnotarissen.nl

Gerrit van den Berg (l) en Johan Wolterink: “Familiebedrijven hebben hun eigen dynamiek.."

Rabobank en familiebedrijven

‘Met de overdracht van je niet vroeg genoeg

Met zo’n 66.000 mkb-klanten in de regio Leiden-Haaglanden is het logisch dat Rabobank veel familiebedrijven bijstaat bij de financiële overdracht van hun bedrijf en alles wat daar verder bij komt kijken. Een interview met Danny Winkel, manager MKB regio Zuid-West Nederland bij Rabobank, over waarom adviseren van familiebedrijven zo bijzonder is.

Wat heeft Rabobank met familiebedrijven?

“Het grootste deel van de familiebedrijven in Nederland bankiert bij ons. Vandaar dat wij een sterke focus hebben op familiebedrijven in allerlei branches. Onze zakelijke adviseurs zitten dagelijks bij vertegenwoordigers van die bedrijven om de tafel. Familiebedrijven zijn speciaal. Er zit veel trots en emotie bij dit soort ondernemingen. Vaak hebben ze een jarenlange historie – net als Rabobank trouwens – en een goede naam, en uiteraard willen zij graag dat dit zo blijft.”

“Het is daarom interessant en leuk om deze ondernemers bij te staan, zeker bij speciale trajecten als een bedrijfsoverdracht. Dan komt alles samen, niet alleen de financiële kant, maar ook het privévermogen van de familie. Daar komt veel emotie bij kijken. Dat zorgt voor de mooiste gesprekken die je als adviseur kunt hebben. En wanneer dat dan leidt tot een voor alle partijen mooi resultaat, is dat prachtig.”

Wat is jullie rol bij een bedrijfsoverdracht?

“Die van verbinder. Bij een bedrijfsoverdracht schuiven wij aan om de financiële kant van de zaak te bespreken en dat kan advies zijn aan zowel de kopende als de verkopende partij. Wij kijken dan bijvoorbeeld hoe de financiering voor de ko-

van je bedrijf kun beginnen’

pende partij het beste geregeld kan worden, dus hoe hoog worden de lasten van de nieuwe eigenaar? Maar het gaat ook over de vraag hoe het inkomen en het vermogen van de verkopende partij zich op de korte en de lange termijn ontwikkelen en hoeveel financiële ruimte er is om te doen wat hij wil blijven doen. Dit zijn vaak complexe zaken. Het is dan fijn als er een specialist is die dit regelt en die vaker met dit soort trajecten te maken heeft gehad.”

“Bij deze trajecten kunnen wij de rol van sparringpartner vervullen, vaak in nauwe samenwerking met specialisten, bijvoorbeeld fiscalisten maar ook mensen die de waardebepaling van het bedrijf doen. Wij kunnen alle partijen samenbrengen. Hiervoor hebben wij een vaste partner, Rembrandt Fusies & Overnames, die specialisten in huis heeft op divers gebied. Bijvoorbeeld op het gebied van de waardebepaling van een bedrijf en het zoeken van kopers, maar je kunt ook denken aan een coach die de ‘zachte’ kant van een overname begeleidt en de opvolger helpt om zich verder te ontwikkelen.”

Zie je een rode lijn bij bedrijfsovernames, behalve een grote emotionele component?

“Elke overname is anders. Een slagerij die van vader op zoon overgaat, is heel anders dan een groot bedrijf met een paar honderd man en meerdere vestigingen. Vaak werkt de zoon in die kleine slagerij al langere tijd mee en gaat de overgang dus geleidelijk. Dat kan bij een groot bedrijf met meerdere kinderen en veel verantwoordelijkheden anders zijn.

Daar gaat het ook over de vraag of de opvolgers wel geschikt zijn om het bedrijf over te nemen en zo ja, hoe ga je die

overdracht dan op een goede manier regelen? Wat bij dit soort trajecten ook meespeelt, is hoe vervolgens de zeggenschap wordt geregeld door de opvolger en zijn vader, die vaak nog deels blijft meewerken. In dat geval is het ook belangrijk om te kijken naar de visie en eventuele botsende belangen tussen generaties over bijvoorbeeld automatisering en robotisering.”

Wat is een goed moment om je bedrijf over te dragen?

“Vaak zie je in de praktijk dat een ondernemer rond zijn vijftigste begint na te denken over zijn opvolging. Je kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen, want regeren is vooruitzien. Bij het overdragen van een bedrijf heb je tijd nodig om dingen te regelen. Het kan zomaar een paar jaar duren voordat alles geregeld is. Het gaat dan dus onder andere over de waardebepaling van het bedrijf, zoals ik al zei, en de vraag of de prijs die de verkopende partij in zijn hoofd heeft, realistisch is. En vervolgens moet je kijken hoe het bedrijf wordt overgedragen. Bij een overdracht aan de kinderen kan een ondernemer zijn bedrijf op een fiscaal-vriendelijke manier schenken, maar er zijn ook tussenoplossingen mogelijk waarbij een deel van het geld uit de zaak wordt gehaald.”

Boeiende trajecten dus…

“Inderdaad, bij een overname komen allerlei specialismen samen, intern bij ons en erbuiten uit ons netwerk. Zeker bij familiebedrijven, die altijd gericht zijn op de toekomst en de lange termijn, is dat boeiend. Wat die toekomstbestendigheid betreft: in dat verband is het nog mooi om te vermelden dat we ook helpen bij het verduurzamen van bedrijfsactiviteiten met onze Rabo MKB Duurzaamheidsbij-

Danny Winkel: “Het grootste deel van de familiebedrijven in Nederland bankiert bij ons. Vandaar dat wij een sterke focus hebben op familiebedrijven in allerlei branches."

drage, waarbij bedrijven 12,5 procent van hun factuurbedrag voor een duurzame investering terugkrijgen tot een hoogte van 10.000 euro. Zo staan we bedrijven dus ook op andere manieren bij om toekomstbestendig te blijven, niet alleen wat betreft de opvolging.” n

www.rabobank.nl

Van Wezel Accountants over bedrijfsopvolging:

‘Het

is een soort omgekeerde bevalling’

“Iedereen kan een bedrijf verkopen, maar het voordeel van ons is dat we het bedrijf en de ondernemer kennen, vaak al jarenlang.” Een gesprek met de directieleden Willem Vriend en Willem van Duijn (beiden tevens accountant) en fiscalist Derk Kraakman over het overdragen van je bedrijf en wat daar allemaal bij komt kijken.

“Je bedrijf verkopen doe je als ondernemer maar één keer in je leven. Wij hebben dat als adviseurs al honderden keren meegemaakt en dus weten wij wat er gaat komen en wat er gedaan moet worden om van de verkoop een succes te maken”, trapt Willem Vriend af in de sfeervolle vergaderkamer in het kantoor van Van Wezel Accountants aan de Oegstgeesterweg in Rijnsburg. “Bij de overdracht van een onderneming zien we platgeslagen vier verschillende situaties. Er is sprake van een verkoop aan derden, verkoop aan een kind, schenking aan een kind of een combinatie van die laatste twee. Te midden van alle emoties en stress die bij zo’n overdracht komen kijken, blijven wij rustig en geven we adviezen waarmee de ondernemer verder komt”, vult Willem van Duijn aan.

Fiscaalvriendelijke overdracht

Dat advies wordt op meerdere gebieden

gegeven. Willem Vriend ondersteunt de ondernemer daarbij op het emotionele en strategische vlak, Willem van Duijn begeleidt de verkoop en Derk Kraakman zorgt voor een fiscaal zo vriendelijk mogelijke manier van overdragen. “Wij zorgen voor de juiste financiële structuur en wijzen op fiscale regelingen zoals de bedrijfsopvolgingsregeling, om dit mogelijk te maken”, legt Derk zijn rol uit. “Bij een schenking aan een kind zorgt de bedrijfsopvolgingsregeling ervoor dat dit fiscaal zeer voordelig kan. Uiteraard denken we ook mee over hoe een en ander aangepakt kan worden wanneer bijvoorbeeld het ene kind wel en het andere kind geen aandelen geschonken krijgt. Dat zijn juist de zaken die een overdracht binnen de familie op de langere termijn succesvol maken.”

“Iedereen kan een bedrijf verkopen,” zegt Willem Vriend, “maar het voordeel van

ons is dat we het bedrijf en de ondernemer kennen, vaak al jarenlang. Samen hebben we van alles meegemaakt en zijn we soms door meerdere crises heengegaan, zowel privé als zakelijk. Daardoor is er een vertrouwensband ontstaan.”

Huis verkopen

De overdracht van een bedrijf is niet een op zichzelf staand traject. Vaak komt het idee op rond het vijftigste jaar van een ondernemer, maar ook vóór die tijd is het een kwestie die zo af en toe ter tafel komt. “Vergelijk het maar met een huis verkopen”, legt Derk Kraakman uit. “Een huis moet je goed onderhouden gedurende de tijd dat je er woont. Om er zelf prettig in te leven maar ook om het in goede staat te kunnen overdragen als je er ooit nog eens uitgaat.”

En Willem van Duijn vult aan: “De basis moet op orde zijn, zonder lijken in de

“JE BEDRIJF

VERKOPEN DOE JE ALS ONDERNEMER MAAR ÉÉN KEER IN JE LEVEN"

kast die eruit kunnen komen op het moment dat je gaat overdragen. Je moet voorkomen dat die er zijn, dan behoudt het bedrijf te allen tijde zijn waarde. Dat is het fundament voor succes, zoals niet voor niets onze bedrijfsfilosofie luidt.”

Stapje terug doen

Voor een bedrijfsoverdracht heeft Van Wezel alle specialisten in huis. Het begint altijd met de accountant die regelmatig met de ondernemer spart over de strategie, de resultaten en vaak ook de privésituatie. Willem Vriend: “Maar op het moment dat de overdracht concreet wordt, doe ik een stapje terug. Dan verplaats ik mij wat meer naar de achtergrond en komen mensen van onze Corporate Finance-afdeling erbij om het bedrijf door te lichten en met de kopende partij of partijen te onderhandelen over de prijs en de voorwaarden. Bij het verkopen gaat het ook altijd over de vraag met welke koper je de beste klik hebt, los van de prijs. Niet altijd hoeft de hoogste prijs doorslaggevend te zijn.”

De koper kan iemand van buitenaf zijn, bijvoorbeeld een private equity-partij, maar ook een familielid. Willem van Duijn: “En als er geen geschikte koper is dan gaan wij daar voor de ondernemer naar op zoek. Bij familiebedrijven gaat het vaak over de vraag wie van de familieleden het stokje overneemt en of hij of zij geschikt is om het bedrijf te leiden. Wanneer een of meerdere kinderen daarvoor geschikt zijn, is het ook van doorslaggevend belang of diegene dat überhaupt wel wil. Daarnaast kan het ook zo zijn dat niet ieder kind geschikt is of de ambitie heeft om het bedrijf over te nemen. Dan is de vraag: wat doe je met de kinderen die niet in de zaak komen? Op dat soort momenten moet je soms durven zeggen waar het op staat als dat nodig is. Zodat we knopen door kunnen hakken. Soms worden mensen dan wel eens boos. Maar als er een vertrouwens-

band is, zoals wij hebben met onze klanten, gaat dit soort processen gemakkelijker.”

Onverwachte gebeurtenissen

Gedurende het overdrachtsproces bekijken de specialisten van Van Wezel de situatie zo breed mogelijk. “Wat vinden wij dat het bedrijf waard is? Wat doe je bij onverwachte gebeurtenissen als ziekte, overlijden, crisis en financiële tegenvallers? Wordt alles goed vastgelegd in contracten en testamenten? Hoe bepaal je het salaris van de nieuwe eigenaar, hoe financiert hij de koop en hoe zorg je dat de verkopende partij genoeg geld heeft om ook na zijn pensioen zijn hobby’s te kunnen blijven doen? En mocht er naar verwachting geld overblijven, hoe krijgen we dat zo gunstig mogelijk bij de volgende generatie?”

Wakker liggen

“Dit zijn allemaal zaken waar een

ondernemer van wakker kan liggen en waarover hij ons altijd kan bellen”, concluderen de drie aan het einde van het gesprek. “Er komt in zo’n periode heel veel op onze klant af, met alle emoties van dien. Het is een zwaar proces van gemiddeld zo’n negen maanden, een soort omgekeerde bevalling eigenlijk, want aan het eind draag je je kindje over. De overdracht, die bij de notaris wordt afgesloten, is een feestelijk moment, ook voor ons. Uiteraard zorgen we daarom op dat moment voor champagne om het te vieren.” n

Van Wezel Accountants

Oegstgeesterweg 199 2231 AT Rijnsburg 071 409 21 00 www.vanwezelacc.nl info@vanwezelacc.nl

Vlnr Derk Kraakman, Willem van Duijn en Willem Vriend.

Fiscale bedrijfsopvolging zonder directe afrekening

Geruisloze doorschuiving,

Bij de overdracht van een onderneming moeten ouders normaal gesproken direct de fiscale claim afrekenen. Dankzij de regeling voor geruisloze doorschuiving is dit echter niet altijd noodzakelijk.

In de Nederlandse fiscale wetgeving is er een mogelijkheid om uw onderneming door te schuiven naar uw zoon of dochter zonder direct af te rekenen met de Belastingdienst. Deze zogenoemde geruisloze doorschuiving is mogelijk als uw kind minimaal 36 maanden als medeondernemer heeft meegewerkt of in dienst is geweest. De regeling is vooral gunstig wanneer het moeilijk is om financiering rond te krijgen of wanneer er niet genoeg liquide middelen beschikbaar zijn om de belasting over de stakingswinst te betalen. In dit geval kan uw kind de koopsom verschuldigd blijven, waardoor de overdracht er als volgt uitziet (afb. 1):

Gevolgen van overname tegen fiscale boekwaarde

Bij geruisloze doorschuiving neemt uw kind de fiscale boekwaarde van de bezittingen en schulden over zoals die op het moment van overdracht op de balans

staan. Dit betekent dat de werkelijke waarde van de onderneming niet direct zichtbaar is, wat in de toekomst problemen kan opleveren bij het aanvragen van financiering. Bovendien kan uw kind geen investeringsaftrek claimen. Het is ook belangrijk te realiseren dat er in de toekomst belasting moet worden betaald

afb. 1

doorschuiving, hoe werkt het?

over de goodwill en meerwaarden binnen de onderneming. Bij het vaststellen van de koopsom dient daarom rekening te worden gehouden met een belastinglatentie, die de waarde van de koopsom drukt. Deze latentie hangt vaak af van de afschrijvingsperiode.

Geen

afrekening over meerwaarden

De geruisloze doorschuiving zorgt ervoor dat u niet direct hoeft af te rekenen over de meerwaarden van de onderneming en dat een eventuele desinvesteringsbijtelling achterwege blijft. Uw zoon of dochter moet wel een zakelijke prijs voor de onderneming betalen, inclusief rente die aftrekbaar is van de winst. Voor u is de ontvangen rente echter niet belast als inkomsten. Wel dient u de vordering in box 3 op te geven, waarover afhankelijk van uw totale vermogen belasting wordt geheven.

Wat als u een bedrijfspand heeft?

Als u een bedrijfspand bezit en dit wilt aanhouden voor uw pensioen, kunt u ervoor kiezen om het pand buiten de overdracht te laten. U verplaatst het pand dan van uw ondernemingsvermogen naar uw privévermogen. Als er meerwaarde in het pand zit, moet hierover worden afgerekend. Door het gebruik van een stakingslijfrente kunt u de belastingheffing

echter uitstellen tot de lijfrente-uitkeringen ingaan. Ook een buitenvennootschappelijk pand kan onder de faciliteit geruisloos worden doorgeschoven.

Administratieve vereisten bij overdracht

In het jaar van overdracht moet u samen met uw kind vastleggen dat de onderneming onder de geruisloze doorschuiving wordt overgedragen. Dit document moet samen met de aangifte naar de Belastingdienst worden gestuurd. Let op: in het jaar van overdracht geldt de MKB-winstvrijstelling niet, maar u kunt wel gebruik maken van de stakingslijfrentevrijstelling. De oudedagsreserve (FOR) kan niet worden overgedragen, en u zult hierover moeten afrekenen, tenzij u ook hiervoor een lijfrente bedingt. Aangezien de aangifte inkomstenbelasting in het jaar van overdracht complexer is, is het verstandig om een belastingadviseur in te schakelen.

Als u na de overdracht nog betrokken wilt blijven bij de onderneming, kunt u ervoor kiezen om de onderneming gefaseerd over te dragen. Dit kan bijvoorbeeld door eerst 50% over te dragen en samen met uw kind een vennootschap onder firma (VOF) op te richten. U blijft dan fiscaal ondernemer totdat de volledige overdracht heeft plaatsgevonden. De fiscale gevolgen van een gefaseerde doorschuiving zijn vergelijkbaar met een volledige overdracht (afb. 2)

Andere opties

Naast geruisloze doorschuiving is er de mogelijkheid om te kiezen voor een ruisende overdracht, waarbij u wel direct afrekent met de Belastingdienst. Bij deze methode kan de stakingswinst in een stakingslijfrente worden gestald, en betaalt u pas belasting zodra de lijfrente-uitkeringen ingaan. Een ander alternatief is de overdracht van uw onderneming binnen een B.V.-structuur, waarna u de B.V. op een later moment overdraagt aan uw zoon of dochter. U brengt feitelijk eerst de volgende structuur tot stand, alvorens uitvoering te geven aan de bedrijfsopvolging (afb. 3) n

afb. 2

afb. 3

Het einde van het jaar is traditioneel een drukke periode voor de notaris. Want vaak willen ondernemers vóór 1 januari van het nieuwe jaar deals rondmaken. Dat geldt in de regel ook voor de overdacht van (familie)bedrijven aan een nieuwe eigenaar. Notaris Willem van den Eijkel van Verhees Notarissen vertelt wat de rol is van de notaris bij dit soort trajecten.

Verhees Notarissen over bedrijfsopvolging

‘Wij regelen het onverwachte’

“We hebben elke maand wel een of meer overdrachten, maar de druk ligt inderdaad op het einde van het jaar”, bevestigt notaris Willem van den Eijkel van het Katwijks-Rijnsburgse notariskantoor, die kan bogen op dertig jaar ervaring in het notariaat. “Dat heeft te maken met regels en wetten, onder ander op fiscaal gebied, die veelal in het nieuwe jaar ingaan of veranderen, maar ook met het sluiten van het boekjaar op 31 december.”

Juiste route

Bij de overdracht van een bedrijf sluit de notaris meestal aan het einde van het traject aan, hoewel het soms wel eens voorkomt dat een ondernemer allereerst bij de notaris aanklopt. “Maar dat is meestal niet de juiste route”, legt Van den Eijkel uit. “Je moet eerst goed onderbouwde cijfers hebben om onder andere de waarde van het bedrijf te kunnen bepalen en die moeten toch echt bij de accountant vandaan komen.”

“Wij zijn er ten eerste voor het vastleggen van de transactie”, gaat de notaris verder. “Wij managen het hele juridische proces, zodat alle afspraken tussen de kopende en de verkopende partij netjes worden nagekomen, de nieuwe eigenaar ook echt eigenaar wordt en de verkopende partij zijn geld krijgt. Nadat dit allemaal goed is geregeld, wijzen we de ondernemer vervolgens op eventuele onvoorziene gevolgen.”

‘WE ZIJN GETRAIND IN DE VRAAG: WAT ALS?’

Potentieel kruitvat

Willem van den Eijkel geeft een voorbeeld: “Junior heeft de zaak van zijn ouders overgenomen en korte tijd later overlijdt hij onverwacht, waarna zijn partner het bedrijf erft. Je kunt je afvragen of dat de bedoeling was. Zoiets is een potentieel kruitvat. Dit is dan voor ons een reden om er voor te zorgen dat de opvolgingskwestie goed wordt vastgelegd in een testament, bijvoorbeeld door af te spreken dat de aandelen in zo’n geval teruggaan naar de ouders. Dit soort zaken worden in de regel niet aangekaart door de accountant of de fiscalist, die zich meer op de financiële aspecten richten. Wij zijn getraind in de vraag ‘wat als?’ Dus zaken als dood, echtscheiding, faillissement en andere onverwachte gebeurtenissen, en wat dat betekent voor inkomen en vermogen. Daar denken wij in mee en daar zit onze toegevoegde waarde. We doen meer dan alleen de overdracht, die op zichzelf niet zo spannend is, we regelen ook het onverwachte.”

Wat hier bij familiebedrijven nog bijkomt, is dat er vaak nog meer kinderen zijn, die geen aandeelhouder worden

maar wel recht hebben op een deel van de erfenis na het overlijden van de ouders die het bedrijf hebben overgedragen. Met name als bij de bedrijfsoverdracht ook vermogen aan de bedrijfsopvolger is geschonken, is het verstandig om hier in het testament van de betreffende ouder aandacht aan te schenken, stelt de notaris.

Onderhandelen

De gemiddelde doorlooptijd van een bedrijfsopvolging ligt voor de notaris doorgaans op twee tot drie maanden, maar afhankelijk van de grootte van het bedrijf en de juridische complexiteit kan het ook langer duren, legt de notaris uit.

“Bij familiebedrijven gaat het meestal wel snel, onder meer omdat er minder scherp hoeft te worden onderhandeld over de prijs.”

“Maar ook daar kan het langer duren, bijvoorbeeld als de vraag op tafel komt of de opvolger het bedrijf wel echt kan leiden en of die de verantwoordelijkheid wel aan kan. Ook wat betreft de waarde van het bedrijf kunnen de verwachtingen verschillen. Het is belangrijk om over al dat soort zaken goed na te denken van

tevoren. Dit voorkomt gedoe in de familie, en dat familieleden niet meer met elkaar willen praten. Leg daarom zaken goed vast”, is het advies van de notaris.

Psychologie

“Er komt veel kijken bij bedrijfsopvolging, zeker bij familiebedrijven”, concludeert Willem van den Eijkel aan het einde van het gesprek. “En dan bedoel ik niet alleen het technische proces, maar ook de psychologie erachter. Om al die zaken aan het einde van de rit te mogen bezegelen, dat maakt het ambt van notaris heel mooi en interessant. Daarom staat vaak een flesje champagne koud voor dit soort transacties.” n

Verhees Notarissen Valkenburgseweg 2

2223 KD Katwijk

T 071-207 73 00

Sandtlaan 45

2231 CB Rijnsburg

T 071-207 74 00

E info@verheesnotarissen.nl

I www.netwerknotarissen.nl/kantoren/verhees-notarissen

Willem van den Eijkel: “Wij managen het hele juridische proces, zodat alle afspraken tussen de kopende en de verkopende partij netjes worden nagekomen."

Accountant Bouwer & Officier over bedrijfsovernames:

‘De directe betrokkenheid

Michel Duijm van accountantskantoor Bouwer & Officier in Alphen aan den Rijn heeft veel bakkersbedrijven als klant in alle delen van het land en daarnaast veel mkb-bedrijven in de regio Rijnland. Negentig procent van deze ondernemers is eigenaar van een familiebedrijf. Hoe gaat de acacountant om met het thema bedrijfsopvolging en wat doet hij om deze ondernemers hierbij te helpen? Een interview.

Komt bedrijfsopvolging in de familie nog veel voor?

Michel Duijm: “Ik heb er heel regelmatig mee te maken. Toch zie je dat bedrijfsopvolging van vader op kind niet meer zo vanzelfsprekend is. Kinderen willen niet altijd meer het bedrijf overnemen en kiezen hun eigen pad. Dat komt trouwens niet alleen in de bakkerijsector voor, maar ook in andere segmenten. En dat is maar goed ook, want ik heb meegemaakt dat een bakker min of meer gedwongen de zaak overnam van zijn vader. Na verloop van tijd besloot hij de bakkerszaak toch te verkopen om vrachtwagenchauffeur te worden.”

"BEDRIJFSOPVOLGING VAN VADER OP KIND NIET MEER ZO VANZELFSPREKEND"

“Maar het overnemen van een bedrijf gebeurt nog steeds. De faciliteiten om dit fiscaal-vriendelijk te doen, bijvoorbeeld de bedrijfsopvolgingsregeling, zijn er nog steeds en de voorwaarden zijn zelfs iets versoepeld, overigens niet alleen voor familieleden maar ook voor niet-familieleden, hoewel daar een schenking meestal niet aan de orde is. Dan gaat het vaak om

"MEER BEREIDHEID

BIJ BANKEN OM TE HELPEN VERGELEKEN MET ENKELE JAREN GELEDEN"

verkoop tegen marktprijs. Het is op dit moment ook wat gemakkelijker om de financiering rond te krijgen. Bij banken is weer wat meer bereidheid om te helpen vergeleken met enkele jaren geleden.”

Wat is jouw rol bij een bedrijfsopvolging?

“Als een ondernemer aangeeft dat hij wil stoppen, kijk ik eerst samen met de ondernemer of er familie of personeel is die de zaak kan overnemen. Een partij uit de eigen branche kan ook een goede optie zijn. Overigens is de markt voor het verkopen van een bedrijf op dit moment goed, zeker als de orderportefeuille goed gevuld is en er goed personeel aanwezig is. Dat laatste is tegenwoordig, door de krappe arbeidsmarkt, ook geld waard. Ik verzorg vervolgens de cijfers, geef een indicatie van de waarde en voer vaak samen met de ondernemer de gesprekken met geïnteresseerde partijen. Samen met andere partijen doe ik dan een boekenonderzoek bij het bedrijf dat verkocht wordt. Hier wordt een jurist bij betrokken, die ook zorgt voor het opstellen van de intentieverklaring en het koopcontract."

Welke partijen zijn er nog meer betrokken bij een bedrijfsoverdracht?

“Ik trek altijd samen op met mijn klant. In elk geval is er van buitenaf dus een jurist bij voor met name arbeidsrechtelijke

Michel Duijm : “Ik trek altijd samen op met mijn klant."

betrokkenheid maakt het leuk’

"IK KEN DE CIJFERS EN HISTORIE VAN HET BEDRIJF, KEN ALLE

INS EN OUTS EN WEET

HOE HET BEDRIJF LOOPT"

zaken en de beoordeling van de contracten en overeenkomsten die worden overgenomen. En aan het eind van de rit de notaris voor de aandelenoverdracht en de overdracht van het onroerend goed. Uiteraard is er ook altijd een fiscalist bij, maar die hebben we zelf in huis.”

Hoe is dat om te doen?

“Heel leuk. Ik ken de cijfers en historie van het bedrijf, ken alle ins en outs en weet hoe het bedrijf loopt. Bij nichepartijen vraag je je weleens af hoe je een bedrijf verkocht moet krijgen, maar vaak lukt dat toch tegen een goede prijs. In dat

geval zet je zo’n bedrijf vaak breder in de markt met behulp van bedrijfsmakelaars. Er staan sowieso veel bedrijven te koop doordat de babyboomers ermee stoppen.”

“Wat het ook leuk maakt om opvolgingskwesties in familiebedrijven te regelen, is dat je heel breed met de ondernemer allerlei zaken regelt: niet alleen de opvolging zelf, maar ook of de opvolger geschikt is, of er genoeg overblijft voor een leuke oude dag en de toekomst van de ondernemer na de verkoop. Vooral de directe betrokkenheid is leuk.” n

Bouwer & Officier Accountants en Belastingadviseurs Hoorn 99

2404 HH Alphen aan den Rijn

085-00 26 900

info@bouwer-officier.nl www.bouwer-officier.nl

Vier tips van Michel Duijm

Begin op tijd

“Vaak zie je dat ondernemers rond hun vijftigste beginnen na te denken over stoppen, hoewel ze tegenwoordig wel vaak langer doorgaan. Maar om te voorkomen dat je op je 75ste nog steeds rondloopt in je bedrijf moet je wel op tijd beginnen met de overdracht.”

Kijk naar je persoonlijke financiële situatie

“Kijk goed naar je financiële situatie na de verkoop van je bedrijf, om te voorkomen dat je van een koude kermis thuiskomt. Dus hoe zit het met je pensioen, welk vermogen kun je uit je bedrijf halen, hoe zit het met de fiscale afrekening en wat kun je nog doen in het bedrijf om inkomsten te behouden?”

Bedenk wat je na de verkoop gaat doen

“Om te voorkomen dat je in een gat valt, is het goed om na te denken over wat je wilt gaan doen in je vrije tijd. Je kunt bijvoorbeeld goede afspraken maken over bepaalde taken die je nog blijft doen in het bedrijf of een deel van het aandeel dat je nog houdt. Die zaken kunnen worden vastgelegd in een aandeelhoudersovereenkomst.”

Kijk of een werknemer de zaak kan overnemen

“Wat je tegenwoordig vaker ziet gebeuren, is dat werknemers participeren in het bedrijf. Zo bind je je personeel aan je bedrijf en dat is in de huidige gespannen arbeidsmarkt gunstig. Ze delen dan mee in de winst en voelen zich meer gewaardeerd. Uiteindelijk is een goede werknemer ook een soort familie. En wie weet is hij of zij een geschikt persoon om het bedrijf over te nemen.”

“Wij begeleiden veel familiebedrijven”, antwoordt Jolanda van der Maden, partner en accountant bij JAN© Accountants en Adviseurs, op de vraag wat haar organisatie heeft met familiebedrijven. “Om die reden heeft een aantal accountants van ons bedrijf de leergang Trusted Family Business Advisor gedaan aan de TIAS Business School om ondernemers met een familiebedrijf goed te kunnen adviseren.”

JAN© Accountants en Adviseurs over bedrijfsoverdracht:

‘Bij familiebedrijven is het echt anders’

“De opleiding is een goede basis om te leren omgaan met de speciale dynamiek in familiebedrijven”, legt Jolanda van der Maden uit. “Het is een theoretische leergang waarin vakken worden gegeven als bedrijfskunde en psychologie. Maar je leert ook dat het belangrijk is dat je je verdiept in de familiegeschiedenis, de (familie)structuur en in de historie van het bedrijf waarop de familie terecht trots is.”

Een accountant is sowieso vaak al een vertrouwenspersoon van de ondernemer, maar dat gevoel is doorgaans nog sterker bij bedrijven met familie aan het roer, zeker op belangrijke momenten als een bedrijfsoverdracht aan bijvoorbeeld een zoon of dochter. “Vooral dan is het nuttig dat je de familiestructuur met partners, kinderen en kleinkinderen kent en weet hoe de privésituatie is”, legt Jolanda uit. “Je kunt het maar één keer goed doen.”

Geschikte opvolger

In de regel komt de opvolging aan de orde in de jaarlijkse gesprekken die Jolanda en haar collega’s hebben met de ondernemer. “Dan kijken we samen waar de onderneming staat en wat de plannen zijn voor de korte en de langere termijn. Als dan de opvolging op tafel komt, hebben we het onder andere over de vraag in welke vorm dat zou kunnen en wie een geschikte opvolger zou kunnen zijn. Stel dat dit een van de kinderen is, dan wordt hij of zij er vervolgens bijgehaald.”

“In die volgende fase kijk je of de opvolger het echt wil, hoe die de toekomst van

Jolanda van der Maden: "Als vertrouwenspersoon van de familie leg je stap voor stap uit wat er gaat gebeuren, in 'jip-en-janneketaal'."

‘JE KUNT DE OVERDRACHT MAAR ÉÉN KEER GOED DOEN’

het bedrijf ziet en wat hij of zij nodig heeft om het bedrijf te kunnen leiden. Want dat is geen vanzelfsprekendheid. De vader heeft zich in de loop van de jaren wel bewezen, de volgende generatie moet dat nog maar laten zien.” Daarbij kan het dan ook gaan over de competenties van de opvolger, het zo nodig doen van een assessment en de vraag of deze bereid is 24/7 voor het bedrijf in touw te willen zijn. “Een eigen bedrijf leiden is keihard werken en goed omgaan met personeel, leveranciers en klanten. Dat moet je je goed realiseren als je het bedrijf wilt overnemen.”

Echt anders

Op die momenten stuur ik de gesprekken, vraag ik door en schets ik scenario’s, gaat Jolanda verder. “Daarna betrekken we er andere adviseurs bij, zoals een fiscalist of andere specialisten die we bij JAN© zelf in huis hebben van fusies & overnames. Tijdens deze gesprekken hebben we het over de fiscale aspecten, financiële afspraken over koop, verkoop en financiering en zaken als samenwerking en opvolging (welke afspraken maken we met elkaar).”

Op de vraag of een bedrijfsoverdracht bij familiebedrijven anders is dan in een niet-familiebedrijf is Jolanda stellig: “Dat

is echt anders ja. Als vertrouwenspersoon van de familie leg je stap voor stap uit wat er gaat gebeuren, in 'jip-en-janneketaal'. Het is ook belangrijk om goed te luisteren wat de familie wil, zodat de juiste keuzes worden gemaakt en de gevolgen van de te zetten stappen goed duidelijk worden, ook voor de kinderen die niet in de zaak komen (indien wenselijk). De afspraken die gemaakt worden, ook over eventuele onverwachte gebeurtenissen als overlijden, echtscheiding of arbeidsongeschiktheid, worden vaak vastgelegd in een aandeelhoudersovereenkomst, een managementovereenkomst en/of een testament, zodat daar achteraf geen misverstanden over kunnen ontstaan.”

Goede afspraken

Ook het maken van goede afspraken over de samenwerking nadat de vader is teruggetreden, verdient aanbeveling, want daar kan het naderhand spaak lopen. Vaak zie je ook dat de overdracht geleidelijk gaat en de vader nog voor een periode van drie tot vijf jaar deels blijft meewerken. Dit soort afspraken kan worden vastgelegd in een aandeelhoudersovereenkomst.

En wat tenslotte ook belangrijk is, is zorgen voor acceptatie bij het personeel van de nieuwe eigenaar (‘het zoontje van de baas’). Jolanda: “Dat kun je sturen door

Speciale dynamiek in familiebedrijven

Familiebedrijven zijn van groot belang voor Nederland. Van de 490.000 bedrijven met medewerkers zijn 300.000 een familiebedrijf. En bijna een op de drie Nederlanders werkt er. Zij zorgen voor economische stabiliteit in Nederland.

Uit onderzoek van de Erasmus Universiteit is gebleken dat er veel mis gaat na de overdracht van een familiebedrijf. Slechts 30 procent van de familiebedrijven overleeft een overdracht op de tweede generatie, slechts 3 procent een overdracht op de derde generatie. Dat heeft te maken met het feit dat ondernemen binnen het familiebedrijf onlosmakelijk verbonden is met het privéleven van de ondernemer en de familie. Gebeurtenissen binnen het familiebedrijf hebben behalve zakelijke ook persoonlijke en emotionele gevolgen voor zowel de ondernemer als de familie.

de opvolger op tijd erbij te betrekken. Je kunt daar gerust een jaar voor uit trekken.”

‘Krenten in de pap’

Aan het einde van gesprek zegt Jolanda van der Maden dat dit soort trajecten de ‘krenten in de pap’ zijn. “Waarom? Omdat je op die momenten met al je kennis en kunde van waarde kunt zijn voor de ondernemer. Je denkt mee, je brainstormt, legt de verbinding en er is een enorme dynamiek; alles zit erin en dat is superleuk om te doen.” n

JAN© Accountants en Adviseurs

Voorschoterweg 23G

2235 SE Valkenburg 088 220 22 00

Iwww.jan.nl  info@jan.nl

Wie druk bezig is met succesvol ondernemen, denkt er niet snel over na. Maar toch komt er een moment dat een directeur-grootaandeelhouder zijn bedrijf zal willen, of moeten, overdragen. Binnen de familie, binnen het bedrijf of juist aan een externe koper. Om een nieuwe uitdaging aan te kunnen gaan, of de volgende generatie ruimte te gunnen. Omdat je (gepland) een stapje terug wilt doen, of (ongeplande) een wat eeuwigere rust moet nemen. ‘In alle gevallen wil je goed voorbereid zijn. Weten wat je bedrijf waard is, hoe het met je opvolging zit, en hoe je de zaak het beste kunt overdragen.’

Baker Tilly – dit is het moment

‘Blijf niet te lang op je stoel zitten als dga’

Fiscalist Sophie Gunn en accountant Willem Jan Huizinga kunnen je hier bij helpen. ‘Het begint met een goede langetermijnplanning, uitzoeken wat voor jouw bedrijf, jouw situatie en jouw ambities het beste is. En daarna wil je dat blijven staven. Voor je dagelijkse business zorg je dat je weet wat er speelt, dat je in control blijft. Dat zou je voor je bedrijfsoverdracht of -opvolging ook moeten doen.’

`Tijd is onverbiddelijk, dus kun je maar beter voorbereid zijn. Het belangrijkste advies dat wij iedere dga geven is dan ook: begin op tijd. Mensen denken niet graag na over stoppen met werken - en zeker ondernemers niet. Maar wij helpen ze graag herinneren aan het belang van de continuïteit van hun onderneming: voor de familie en voor de werknemers, om nog maar te zwijgen over de klanten.’ Gunn en Huizinga hebben ook praktische overwegingen die hun verhaal kracht bij zetten: ‘Om gebruik te kunnen maken van bepaalde fiscale faciliteiten moet je je soms aan termijnen houden. Zowel vóór als ná het moment van bedrijfsoverdracht. Daar moet je dus wel op tijd rekening mee houden.’

Doe een APK op je financiën

Er is géén ‘standaard checklist’ voor het afhandelen van een bedrijfsoverdracht. ‘Er is - behalve de aansporing op tijd te beginnen - geen simpel advies dat voor ieder

bedrijf, ondernemer of familie hetzelfde is. Dat maakt ons werk juist zo boeiend. Daar komt de laatste tijd bij dat wetgeving en beleidsregels van de overheid steeds vaker veranderen. De Bedrijfsopvolgingsregeling, belastingen op vastgoed, box 3 en nieuwe belastingregels voor bijvoorbeeld de CV, het fonds voor gemene rekening en het familiefonds: dit soort wijzigingen zijn van invloed op de huidige structuur van de onderneming. En dus ook op hoe je je onderneming kunt overdragen.’ Huizinga raadt ondernemers daarom nadrukkelijk aan om een jaarlijkse ‘keuring’

te doen. ‘Houd de financiering, de eigendomsstructuur en afspraken voor de overdracht tegen het licht van de huidige regels. En houd rekening met eventueel veranderde omstandigheden. Vergelijk het met de APK van je auto: maak nu wat kosten om later grote uitgaven te besparen.’

‘Je hebt vaak niet door dat je te laat bent’

‘Dat is helaas iets dat bij nieuwe klanten niet altijd geregeld is: de ‘fiscale hygiëne’ die niet op orde is. Door op tijd aan je verplichtingen te voldoen voorkom je

Fiscalist Sophie Gunn en accountant Willem Jan Huizinga: ‘Het begint met een goede langetermijnplanning, uitzoeken wat voor jouw bedrijf, jouw situatie en jouw ambities het beste is.'

‘ZELFS IN EEN FAMILIEBEDRIJF DAT AL MEERDERE GENERATIES BESTAAT IS IEDERE OVERDRACHT UNIEK. EN IEDERE OVERDRAGENDE ONDERNEMER DOET DIT MAAR ÉÉN KEER’

boetes, rente en allerlei andere problemen. Wij wijzen ondernemers er op om in control te blijven, van deadlines en verplichtingen.. Niet om ze te plagen, maar omdat het anders zoveel geld kost.’ Ook in het kader van de opvolging of overdracht wil je niet te laat zijn. Daarom bespreken Gunn en Huizinga ook zaken als duurzaamheidsverantwoording, leningen vanuit de onderneming aan de ondernemer en de financierings- en zeggenschapsstructuur. `Vooral die laatste twee zijn in de aanloop naar een bedrijfsoverdracht belangrijk. Je wilt tussen ondernemer, opvolger en eventuele nietdeelnemende familieleden continu helder hebben of de gewenste verhoudingen goed vastliggen. En of die verhoudingen ná de overdracht ook nog goed zijn.’

Denk op tijd na over de overdracht

‘Succesvolle ondernemers zijn vaak

continu bezig met de dagelijkse zaken. De toekomst? Dat gaat over de toekomst van het bedrijf. Maar daar hoort ook de opvolging of overdracht bij.’ Gunn vervolgt: ‘Zelfs in een familiebedrijf dat al meerdere generaties bestaat is iedere overdracht uniek. En iedere overdragende ondernemer doet dit maar één keer.’ Reden genoeg om experts in te schakelen die álle aspecten in kaart kunnen brengen. Een externe adviseur kan ook helpen met het relativeren van persoonlijke belangen. ’De meeste ondernemers willen vaak niet stoppen. Die ambitie kan het bepalen van het juiste moment om over te dragen flink in de weg zitten. Dat moment zou vooral gebaseerd moeten zijn op zakelijke overwegingen,’ zegt Huizinga. ‘Wat heeft de onderneming nodig? Hoe en wanneer komt de bijdrage van de nieuwe generatie het beste tot zijn recht? Welke fiscale omstandigheden en regels beïnvloeden de timing? ’ vult Gunn aan. ‘Je kunt je

voorstellen dat het tijd kost om dat met elkaar te bespreken. Ook dat is een reden om op tijd te beginnen aan het denken over de overdracht.’

Wat is dan het ideale moment om dat te doen? Gunn: ‘Over veranderende regelgeving spreken we onze klanten doorlopend. Wij beginnen vaak specifiek over de bedrijfsoverdracht als de ondernemer een jaar of vijftig is. En daarbij houden wij er rekening mee dat ondernemers het dan nog een tijdje voor zich uit willen schuiven,’ lacht ze. n

Churchillplein 5D, DEN HAAG 070 358 9000 denhaag@bakertilly.nl www.bakertilly.nl

Baker Tilly Den Haag

Notariskantoor Van de Oudeweetering over bedrijfsopvolging

‘Betrokkenheid is de

het familiebedrijf’

Linda van de Oudeweetering begon in 2013 haar eigen notarispraktijk. Sindsdien groeide haar kantoor van drie naar veertien medewerkers. Een van hen is collega-notaris Rosalie Wesseling, die vijf jaar geleden overstapte van een notariskantoor in Den Haag, waar ze twintig jaar werkte. Met ondernemingsrecht en familierecht als specialiteit zijn zij regelmatig betrokken bij bedrijfsoverdrachten in families. Een interview inclusief vier gratis tips.

In het stijlvolle en eigentijds ingerichte pand op de hoek van De Kempenaerstraat en de Warmonderweg in Oegstgeest zijn Linda van de Oudeweetering en Rosalie Wesseling duidelijk: een overdracht binnen een familiebedrijf is echt anders dan in een willekeurig ander bedrijf.

Linda van de Oudeweetering (l) en Rosalie Wesseling: “Bij een familiebedrijf is de betrokkenheid groot, wat ook meteen de kracht is."

"WE VERZORGEN ALLE AFSPRAKEN RONDOM DE BEDRIJFSOVERDRACHT"

“Bij een familiebedrijf is de betrokkenheid groot, wat ook meteen de kracht is. Alles is veel meer gericht op de continuïteit van de onderneming. Een ouder kan zijn bedrijf wel overdragen, maar laat het daarmee niet gelijk los. De ouder wil toch dat het goed blijft gaan met het bedrijf. Op elke verjaardag heb je het er met elkaar over. Daarom heeft de opvolging van een onderneming binnen een familie veel impact.”

Goede communicatie

Dat vraagt van de notaris goede communicatieve vaardigheden, benadrukken Linda en Rosalie. “Je moet voorkomen dat achteraf kinderen jaloers worden of de ouders verwijten gaan maken over de waarde van het bedrijf of de schenking. Daarvoor ga je naar de notaris. We verzorgen alle afspraken rondom de bedrijfsoverdracht, van het in orde maken van de structuur en de statuten tot een

kracht van

ondernemerstestament, een levenstestament en een familiestatuut, waarin afspraken staan over de zeggenschap maar ook de missie en de normen en waarden van het bedrijf.” Een overdracht kan trouwens ook geleidelijk gebeuren waarbij de aandelen worden gecertificeerd, in een stichting ondergebracht en in delen worden overgedaan. “Wij zorgen dat alle afspraken die gemaakt zijn, duidelijk worden opgeschreven.”

Zowel Linda als Rosalie geeft aan dat bij dit soort trajecten het ondernemingsrecht en het familierecht samenkomen, wat het extra interessant maakt. “Omdat we alle kennis die we hebben – ook dat van vastgoed, dat ook een belangrijke rol kan spelen bij een bedrijfsoverdracht – in praktijk kunnen brengen. Die combinatie maakt het werk leuk en uitdagend.

Eigenlijk zou je een dag mee moeten lopen om het zelf te ervaren. We staan dichtbij onze cliënten en vinden het leuk om met andere adviseurs om de tafel te zitten waaronder accountants en fiscalisten.”

Duidelijke taal

Afsluitend zeggen Linda en Rosalie dat ze het belangrijk vinden dat alles wat met de overdracht te maken heeft, zo goed mogelijk wordt uitgelegd in duidelijke taal. “We steken veel tijd in het geven van toelichtingen en voorbeelden, die zijn toegespitst op de eigen situatie. Uit reacties die we krijgen van klanten blijkt dat zij dit een prettige manier van werken vinden. ‘Ik snap nu eindelijk hoe het zit’, krijgen we terug, Deze manier van werken past bij ons kantoor. We willen uitnodigend en laagdrempelig zijn.” n

Aanbevelingen

Linda van de Oudeweetering en Rosalie Wesseling geven de volgende adviezen aan ondernemers die overwegen om hun bedrijf over te dragen.

Op alles voorbereid zijn

“Het is noodzakelijk om op tijd te beginnen met een bedrijfsoverdracht, want je wordt altijd achterhaald door de tijd. Je moet op alles voorbereid zijn. Ze zeggen niet voor niets dat een ondernemer moet zorgen dat zijn of haar bedrijf altijd verkoopklaar is. Laat niets liggen en zorg dat alles goed beschreven is. Een ondernemer en niets regelen, die combinatie kan niet.”

Houd rekening met veranderende wetgeving

Wetten en regels kunnen veranderen, bijvoorbeeld fiscale wetten en wettelijke regelingen voor schenkingen. Vaak gebeurt dat op 1 januari van het nieuwe jaar. “Houd daar rekening mee bij een overdracht”, zeggen Linda en Rosalie. “Zorg dat je bedrijf qua structuur, ook fiscaal, goed op de bedrijfsopvolging voorbereid is.”

Benoem een opvolgend bestuurder

“Leg vast wie de beslissingen neemt als de directeur-eigenaar plotseling wegvalt door overlijden, ziekte of om een andere reden”, geven Linda en Rosalie als derde tip. “Want de zaken gaan door. Regel daarom wie tekenbevoegd is, wie opdracht geeft voor betalingen, wie de zaak dan overneemt en wie welke volmachten heeft. Dat kan iemand van het bedrijf zijn maar ook bijvoorbeeld de partner van de eigenaar.”

Leg zaken goed vast in een testament en huwelijksvoorwaarden

“Leg relevante zaken vast in huwelijksvoorwaarden en een testament, want doe je dat niet dan kan dat gevolgen hebben voor je bedrijf. En haal na verloop van tijd je huwelijksvoorwaarden en testament eens uit de kast om te kijken of alles nog klopt.”

Notariskantoor Van de Oudeweetering Warmonderweg 24 2341 KW Oegstgeest 071 515 71 50 info@mailnotaris.nl www.notarisvdo.nl

Sterkste Schakel van Kennemerland – jurydag in Landgoed Groenendaal

‘Wil ik dit bedrijf mijn toevertrouwen?

‘Ik wil weten hoe mijn collega’s het doen!’ ‘Je krijgt meer te horen dan op een gemiddelde netwerkbijeenkomst.’ ‘Het geeft mij ook weer andere invalshoeken.’ ‘Je ziet ze loskomen!’ Zomaar wat opmerkingen van nieuwe juryleden op de jaarlijkse jurydag van de Sterkste Schakel van Kennemerland. ‘Volgend jaar maak ik er weer tijd voor!’

TEKST VAN DALEN COMMUNICATIE, LEIDEN

NET ALS VORIG JAAR VOND DE JURYDAG

PLAATS IN LANDGOED GROENENDAAL IN HEEMSTEDE

praktische probleem

Net als vorig jaar vindt de Jurydag plaats in Landgoed Groenendaal in Heemstede. En opnieuw is het een zonovergoten dag. ‘De stemming zit er bij de meeste genomineerden al bij de voordeur in,’ zegt

juryvoorzitter Robin Peereboom (Patisserie Vermeer, Lisse). ‘Daar vang ik ze op, om kennis te maken en om uit te leggen hoe het verder verloopt. Zodra organisator Harry de Reus met zijn bel een nieuwe ronde aankondigt worden de ondernemers door de juryleden opgehaald. Juryleden zijn – op een uitzondering na – allemaal oud-deelnemers van de SterksteSchakel. Die weten dus waar ze het over hebben en waar ze hun medeondernemers op zullen beoordelen. Maar ze weten ook hoe ze het gesprek met de genomineerden makkelijk op gang brengen.’

‘Mag ik volgend jaar wéér Automotive doen?’

Wouter Heeremans (Autobedrijf Turenhout, Heemstede) won vorig jaar de Sterkste Schakel in de groep die hij nu mag beoordelen. ‘Ik wil gewoonweg weten hoe mijn collega’s het doen. Niet om bij ze af te kijken, maar omdat je je

‘Een jury van gelijken’

De organisatie van de Sterkste Schakel kan ieder jaar een beroep doen op winnaars en deelnemers van de competitie van vorige jaren. Zo ontstaat een jury van gelijken: ondernemers die weten wat er ‘aan de andere kant van de tafel’ speelt. Zowel wat betreft het vak, de aanpak, als wat betreft het deelnemen aan de competitie. De meeste deelnemers aan de jury, die eenmaal de smaak te pakken hebben gekregen, blijven járen bijdragen aan de Sterkste Schakel. Het is netwerken, maar dan anders.

vak met hen deelt en elkaar misschien wel verder kunt helpen. Vorig jaar was ik zelf doodziek. Maar ik ben toch gegaan. Wij hadden van tevoren ons verhaal voorbereid en dat was gelukkig een goed hou-

2024

STEM OP JOUW FAVORIET!

De stembus van de PUBLIEKSPRIJS is geopend van 30 november 2024 10.00 uur tot en met 5 december 2024 13.00 uur.

WWW.KENNEMERLAND.STERKSTESCHAKEL.NL/PUBLIEKSPRIJS

AANNEMERSBEDRIJF ASPECT HOOFDDORP

TENSION ELEKTROTECHNIEK HOOFDDORP

INSTALLATIEBEDRIJF KAMLAG CASTRICUM

PENTACON ENGINEERING BV HAARLEM

HOOGEWERF ENGINEERING BEVERWIJK

PHB WEST HEEMSKERK

BOUWBEDRIJF LA FRONDE HAARLEM

PBL DAKWERKEN VELSERBROEK

SAFE & SECURE VAN DER MEER HEEMSTEDE

SCHOONHEIDSCENTRUM ANNABELLE SANTPOORT-NOORD

EFKA BEVEILIGING EN TELEFONIE VIJFHUIZEN

MARGIT ANSINK ADVOCAAT & MEDIATOR HAARLEM

HEEMBORGH MAKELAARS NIEUW-VENNEP

YOUR SUPPORT HEROES AALSMEER

CYBERCOMPANY BEVERWIJK

RAY VAN DEN BERG KAPPERS & HAARWERKEN BEVERWIJK

WIM FACILITY SERVICES IJMUIDEN

BAAN PERSONEELSDIENSTEN B.V. BEVERWIJK

BE INK HOOFDDORP

AUTO VINK NIEUW-VENNEP

STEEMAN AUTOMOTIVE HAARLEM

VONDEL MONDZORG BEVERWIJK

AANHUIS.NL HEEMSTEDE DE ZWART HEEMSTEDE

BROERS VERHUUR/DCRT BRANDS HAARLEM

FEM SYSTEMS B.V. NIEUW-VENNEP

INTERTRAINING B.V. NIEUW-VENNEP

INTERSPORT VELDHUIS BEVERWIJK

HOORBEGRIP HAARLEMMERMEER HOOFDDORP

SIRO: ENORM, MARSKRAMER & TOP1TOYS UITGEEST

DIERENSPECIAALZAAK HEEMS HEEMSTEDE

CHALET PARKET HOOFDDORP

BAKKER RIJKENBERG HAARLEM

WIM KOELMAN BROOD-BANKET-BONBONS HEEMSKERK

BAKKERIJ JONGENEEL NIEUW-VENNEP

RON GASTROBAR BIJ DE C BLOEMENDAAL

BRASSERIE DE CANETTE HEEMSTEDE

SLIGRO HORECA GROOTHANDEL HAARLEM

VAKGARAGE JONGEJANS HEEMSKERK

ZWAGER TECHNIEK BEVERWIJK

EVERGREEN CILINDERS NIEUW-VENNEP

KAASFORT AMSTERDAM/BOURGONDISCH LIFESTYLE ASSENDELFT

vast om onze presentatie te doen.’ Collega jurylid Henk Nachtegaal (TST, Noordwijk), die al jaren meedoet aan de jury, vindt de afwisseling van bedrijfstakken juist leuk. ‘Het gaat bij de Sterkste Schakel tenslotte om één ding: wat betekent een bedrijf voor zijn klant?’ ‘Kan zijn,’ zegt Wouter, ‘maar voorlopig ben ik nog niet uitgekeken op collega-bedrijven, dus wil ik volgend jaar graag weer Automotive doen.’

Even – vriendelijk –doorvragen

De juryleden zoeken allemaal naar hun eigen manieren om erachter te komen hóe klantgericht een genomineerde is. ‘Daar hebben wij ze wel instructies over gegeven,’ zegt Peereboom, ‘maar laten het graag aan hen zelf over hóe ze het gesprek voeren.’ Henriette van den Anker (De Lekkerste Koffieboon, Lisserbroek) probeert er vooral achter te komen hóe de ondernemer zijn klantkennis aanvult. ‘Het jurygesprek gaat wel wat verder dan wat je op een gemiddelde netwerkborrel met elkaar uitwisselt. Ik vraag wel even door. De vragenlijst die genomineerden over zichzelf invullen biedt voldoende aanknopingspunten.’

Jolien is samen met haar vader Bert Bollemeijer eigenaar van Bollemeijer Opticien. ‘Ons eigen jurygesprek, vorig jaar, vond ik meteen inspirerend. De juryleden waren belangstellend en het gesprek ging meteen op een prettige manier de diepte in. Aan de andere kant van de tafel vind ik het leuk om mensen te leren kennen, van hen te leren en daarmee zelf

ook weer verder te komen.’ Bert verklapt dat hij ‘gewoonweg nieuwsgierig’ is: ‘Zodra ze beginnen te vertellen groeit bij mij het respect voor wat de ondernemer aangepakt en opgebouwd heeft. Dan gaat het gesprek makkelijk van het ene onderwerp, naar het andere.’

Hoe, wat, waar, welke, wanneer?

Het kijkje in de keuken, de kennismakingen. Wie vindt het niet leuk? Alle nieuwe juryleden noemen het. ‘Toen ik vorig jaar zelf, alleen, naar de Jurydag ging, was ik even nerveus. Je moet toch ‘optreden’ en je weet niet wat je kunt verwachten. Dat werd wel meteen duidelijk, want de juryleden maakten meteen duidelijk dat het voor hen ook boeiende kennismakingen zijn.’ Nico Breedijk (Aannemersbedrijf Breedijk, Hoofddorp) won er mee en was meteen enthousiast om dit jaar met de jury mee te doen. ‘Vanochtend heb ik mij

meteen bedacht dat ik de genomineerden op hun gemak wil stellen. Aan de andere kant van de tafel is een heel andere ervaring, maar als jury wil je natuurlijk ook dat mensen makkelijk over hun bedrijf spreken.’

Wat ze dan vertellen moet wel door de jury beoordeeld kunnen worden. Caroline van Reenen (HoeZo!, Heemstede) heeft de vragen over klantgerichtheid waar ze een antwoord op wil horen op een rijtje: ‘Wát heb je geregeld. Hoe merkt de klant dat? Waarmee maak je onderscheid? Zo maak ik het concreet, want iedereen vindt het vanzelfsprekend dat zijn of haar onderneming klantgericht is. Je bent tenslotte niet voor niets al genomineerd. Maar uiteindelijk wil ik in het gesprek ook vooral het gevoel krijgen of de ondernemer míj zou kunnen helpen. Of ik persoonlijk mijn praktische probleem aan hem of haar wil toevertrouwen.’ n

De Sterkste Schakel van Kennemerland 2024

De Genomineerden

Hierbij presenteren we de genomineerden voor de Sterkste Schakel van Kennemerland 2024! Dit zijn de bedrijven die uitblinken door hun klantgerichtheid, innovatie en betrokkenheid. Stuk voor stuk ondernemingen die een krachtige bijdrage leveren aan de economische dynamiek van de regio Kennemerland. Bekijk de foto’s en ontdek waarom zij tot de finalisten behoren. Wil je meer lezen over deze toppers? Ga dan naar www.kennemerland.sterksteschakel.nl/edities/24 voor de complete artikelen over elk genomineerd bedrijf!

RETAIL NON-FOOD

Safe & Secure Van der Meer – al sinds 1959 dé specialist in uw veiligheid

Grote voorraad, expertise medewerkers zorgen voor

Carla van der Meer is een bescheiden mens. En een heel discreet mens. Dat past natuurlijk bij de aard van haar werk: ‘Wij leveren fysieke veiligheidsoplossingen aan bedrijven, instellingen en particulieren. Dus terwijl ik heel graag praat over sloten, kluizen, alarmsystemen en sleutelplannen, zal ik – uiteraard – geen namen noemen van onze tevreden klanten.’ Met een staat van dienst die teruggaat tot 1959 mogen wij aannemen dat die er wél zijn.

en enthousiaste snelle dienstverlening

Opleiding, kennis en ervaring

‘Sterker nog,’ legt Carla uit, ‘door een paar heldere uitgangspunten in ons bedrijf breidt het aantal tevreden klanten alleen maar uit.’ Die klanten worden, allereerst, bediend door een team met vele jaren ervaring in het vak. ‘Ze kennen iedere cilinder en ieder sleutelprofiel. Ze kennen de klant en weten wat voor hen belangrijk is. Er bestaat geen opleiding voor slotenmaker, dus leiden wij zelf onze collega’s op. Onderling geven ze elkaar enorm veel ervaring door, waarmee wij in heel veel situaties raad weten.’ Die collega’s staan in de winkel en ze zijn op pad om sloten te installeren.

Snel helpen met grote voorraad

Het tweede punt waarmee Safe & Secure Van der Meer zich onderscheidt is de eigen montage. ‘Wij bouwen cilinders zelf op in onze werkplaats. Van vele merken houden wij een grote voorraad materialen aan. Daardoor kunnen wij zeer snel leveren. Stel je voor dat een aannemer sloten wil voor een pand met twintig deuren, waar tien bewoners of medewerkers in verschillende gedeelten toegang moeten krijgen. Dat kunnen wij desnoods binnen een dag aanleveren.’ Daarbij levert Safe & Secure overigens niet alleen de hardware. ‘Het kan niet anders dan dat wij daar ook het bijbehorende denkwerk voor het sleutelplan bij leveren. De ‘software’ van een goed doordacht sleutelplan is vaak net zo belangrijk als de hardware.’ Uiteraard geldt dit ook elektronische sleutelsystemen.

Niet iedereen hoeft overal bij te kunnen!

‘Sloten zijn bedoeld om ongewenste toegang te verhinderen én gewenste

makkelijk te maken.’ Hoe vaak gebeurt het niet dat de toegangsmogelijkheden van een medewerker van een bedrijf of instelling aangepast moeten worden?

Velen lossen dat op door zo’n medewerker een extra sleutel te geven. ‘Dat kan problematisch zijn: sleutels gaan ‘zwerven’ of mensen krijgen teveel toegang. Nog erger wordt het wanneer sleutels onderling worden uitgeleend. Het is slimmer om (de cilinders van) de sloten te veranderen. Het is veiliger en betrouwbaarder en wij kunnen die cilinders razendsnel vervangen. Onze sleutelplannen maken dat mogelijk en worden door ons continu up-to-date gehouden. Daarbij helpen wij onze opdrachtgevers vooraf goed na te denken over toegangsrechten.’

Geen stress, wel oplossingen

‘Meestal bellen mensen op met een probleem. Daar gaan wij zorgvuldig op in, want ergens niet in kunnen is stressvol. Die problemen lossen wij op.’ Carla laat het heel simpel klinken, maar bij het rondleiden door de zaak kun je zien hoe trots ze is. ‘Uiteindelijk zijn er in Nederland maar enkele tientallen bedrijven die net zo ver gaan als wij, maar het aantal bedrijven dat zelf unieke cilinders bouwt is nog veel kleiner. Hartstikke mooi dat particulieren en gebouwenbeheerders van soms hele grote organisaties in de loop der jaren hun fysieke veiligheid aan ons hebben toevertrouwd!’ n

Safe & Secure Van der Meer Binnenweg 73, Heemstede 023 528 0490 info@safesecure.nl www.safesecure.nl

De Sterkste Schakel Jury verdeelt de podiumplaatsen tijdens het grote juryberaad

Het grote moment: de jury heeft haar besluit genomen!

Onder leiding van juryvoorzitter Robin Peereboom heeft de Sterkste Schakel jury de knopen doorgehakt over welke bedrijven de sectorprijzen verdienen. Notaris Antal de Witte (Verhees Notarissen) heeft vervolgens vastgesteld welk bedrijf de Overall winnaar is geworden en de uitkomst in een envelop verzegeld.

Deze belangrijke bijeenkomst, het grote juryberaad, vond plaats in het mooiste Penthouse op de 11e etage van Grand Hotel Huis ter Duin. De juryleden keken allemaal hun ogen uit toen ze het Penthouse met het werkelijk betoverende uitzicht op de zee en het strand zagen.

Na maanden van intensieve werkzaamheden is de jury van de Sterkste Schakel Verkiezing klaar met haar taak. Zij heeft de podiumplaatsen bepaald voor de Grande Finale op vrijdag 6 december in het iconische Grand Hotel Huis ter Duin in Noordwijk.

Het jureren voor deze prestigieuze verkiezing is geen lichte opgave. Een toegewijd team van ervaren ondernemers, veelal oud-deelnemers en winnaars van eerdere edities, heeft deze uitdaging op zich genomen. Onder leiding van jury-

voorzitter Robin Peereboom, zelf een voormalige winnaar, heeft het team de genomineerde bedrijven zorgvuldig onder de loep genomen. Tijdens de intensieve Jurypresentaties en telefonische interviews is elk bedrijf getoetst op hun klantgerichtheid en ondernemerschap. Met elk team onder leiding van een teamcaptain, werden bezoeken gecoördineerd en gesprekken gevoerd, waarbij de jury nauwgezet elk detail beoordeelde.

De komende finale belooft een spannende afsluiting te worden van dit bijzondere traject! n

JURYSAMENSTELLING

INTERNATIONAAL ZAKENDOEN

Henk Griffioen (Teamcaptain)

That's Lease

Robert Schouten

That's Lease

AUTOMOTIVE

Henk Nachtegaal

ICT Ondernemer (Teamcaptain)

Wouter Heeremans

Autobedrijf Turenhout

DIENSTVERLENING KLEIN

Luuk Rensen (Teamcaptain)

Sparkz Networking Kennemerland

Robert de Swart

STN Kassasystemen

DIENSTVERLENING MIDDELGROOT

Martijn van Rijn (Teamcaptain)

Van Wezel Accountants B.V.

Caroline van Reenen

Hoezo!

DIENSTVERLENING GROOT

Ruud Glas (Teamcaptain)

Glas Groenvoorzieningen

Bert Bollemeijer

Bollemeijer Opticien

Jolien Bollemeijer

Bollemeijer Opticien

BOUW,

INSTALLATIE & TECHNIEK GROOT

Maarten Verweij (Teamcaptain)

Grant Thornton

Nico Breedijk

Aannemersbedrijf Breedijk

BOUW,

INSTALLATIE & TECHNIEK KLEIN

Roel Naves (Teamcaptain)

vh. Auton BV

Bram van Braak CCRS

HORECA & RETAIL FOOD

Henriette van den Anker (Teamcaptain)

De Lekkerste Koffieboon

Huibert Kralt

Grand Café Noordeinde

RETAIL NON FOOD

Ralph van der Hulst (Teamcaptain)

Donar Groen

Ritchie Soekhlal

Tummers Patisserie

BESTE WEBSITE

Jaap van Duijn

SEO Ninja

ALGEMEEN (geen juryinvloed)

Harry de Reus

De Reus media (Organisator)

Robin Peereboom

Patisserie Chocolaterie Vermeer (Juryvoorzitter)

Voor het bepalen van de Overall-winnaar brachten de Jurycaptains persoonlijk hun stem uit bij Notaris Antal de Witte (l).

Notaris Antal de Witte van Verhees Notarissen heeft nu als enige kennis van de overall-winnaar van de Verkiezing en houdt deze in een verzegelde envelop geheim tot de finale op 6 december.

Klantgericht ondernemen is tegenwoordig een belangrijk onderwerp

Is uw klant werkelijk koning?

Klantgericht ondernemen is tegenwoordig een belangrijk onderwerp. Niet alleen door economische omstandigheden voelen bedrijven de druk om hun klanten te behouden, maar ook door inzichten uit boeken zoals 'Kloteklanten' en ‘Kloteklanten 2.0’ van marketingexpert Egbert Jan van Bel.

Deze bestsellers hebben de aandacht gevestigd op de relatie tussen bedrijven en hun klanten. Veel ondernemers en managers werden hierdoor wakker geschud. Uit uitgebreid onderzoek naar klantervaringen bleek dat meer dan een derde van de respondenten geen enkele positieve ervaring met een bedrijf kon benoemen.

‘KLANTGERICHT ZIJN IS ESSENTIEEL, ZEKER IN UITDAGENDE TIJDEN’

“Ongelooflijk, maar niet helemaal onverwacht”, aldus een expert op het gebied van klantgerichtheid en kwaliteitsmanagement. “Wanneer ik ondernemers, ad-

viseurs en verkopers vraag wat klantgerichtheid betekent, krijg ik vaak standaardantwoorden zoals ‘de klant is koning’, ‘kwaliteit leveren’ en ‘goede ser-

vice bieden’. Hoewel deze intenties vaak oprecht zijn, betekent het niet per se dat je de kwaliteit levert die je onderscheidt van de concurrentie.”

Het belangrijkste inzicht, zo stelt de expert, is dat klantgerichtheid ervoor moet zorgen dat bestaande klanten terugkomen en jouw product of dienst aanbevelen aan anderen. “Klantgerichtheid is meer dan alleen vriendelijk zijn en kwaliteit en service leveren. Het is essentieel om te voldoen aan de verwachtingen van de klant. Dit begint met het correct interpreteren van die verwachtingen, wat kan helpen om een positief verschil te maken in de beleving van jouw product of dienst ten opzichte van de concurrentie.”

Wek reële verwachtingen

Het voldoen aan de verwachtingen van klanten is cruciaal. “Minstens zo belangrijk als voldoen aan eisen en wensen is het managen van de verwachtingen van de klant. Als je dat doet, beïnvloed je direct hoe een klant jouw product of dienst ervaart, en kun je jezelf positief onderscheiden van anderen.”

Los verwachtingen in

Een voorbeeld hiervan is wanneer je een klant belooft binnen vier dagen terug te bellen. Als je dit niet doet, creëer je een ontevreden klant. Bel je echter na drie dagen, dan heeft de klant misschien het gevoel dat je zijn verwachtingen hebt overtroffen, maar zelfs dit kan als onwenselijk worden ervaren. Het is belangrijk om precies te leveren wat je hebt beloofd om aan de verwachtingen te voldoen.

Let op elk detail

“Kwaliteit en klantgerichtheid komen samen in elk detail van de bedrijfsvoering. Het gaat om het voortdurend managen van de verwachtingen die klanten hebben, vanaf het eerste contact tot aan de levering van het product of de dienst. Elke stap in het proces moet worden beoordeeld op het effect dat het heeft op de klant en op diens verwachtingen.”

Lever continue kwaliteit

“De kwaliteit van een keten is zo sterk als de zwakste schakel. Je kunt alles nog zo goed doen, maar als de klant niet wordt teruggebeld op het afgesproken moment,

Klantgericht telefoneren

- Neem direct op, laat de telefoon niet meer dan drie keer overgaan; Beantwoord duidelijk en vermeld uw naam en die van uw bedrijf of afdeling;

- Noem de naam van degene naar wie u doorverbindt;

- Laat tussentijds iets van u horen als u iemand in de wacht zet, bijvoorbeeld elke 60 seconden;

- Communiceer duidelijk wat u doet tijdens het gesprek, zoals het invoeren van gegevens;

- Sluit positief af, noem de naam van de klant in de slotzin om een persoonlijke indruk achter te laten: ‘Bedankt voor uw geduld, mevrouw Van Leur.’

heb je een probleem. Door in alle aspecten van je dienstverlening een consistent kwaliteitsbeleid door te voeren, kun je zwakke schakels elimineren en een constante kwaliteit van dienstverlening garanderen. Dit leidt tot tevreden klanten die jouw bedrijf zullen aanbevelen.” n

Klantvriendelijkheid begint online

Welke tien genomineerde hebben hun website

Jaap van Duijn van SEO Ninja heeft alle websites van alle genomineerden van de 2024-editie van de Sterkste Schakel Kennemerland beoordeeld. In totaal zijn 41 websites kritisch geanalyseerd en getoetst aan de Google-richtlijnen. Dit jaar presenteren we de volgende top-10 genomineerden, in alfabetische volgorde:

- Aanhuis.nl Heemstede De Zwart

- Bouwbedrijf La Fronde

- Dierenspeciaalzaak Heems

- Hoogewerf Engineering

- Intersport Veldhuis

- Ron Gastrobar bij de C

- Siro: Enorm Marskramer & Top1Toys

- Sligro Horeca Groothandel Haarlem

- Vakgarage Jongejans

- Vondel Mondzorg

De winnaar wordt bekendgemaakt op de finaleavond, op vrijdag 6 december 2024 in Grand Hotel Huis ter Duin

SEO Ninja

Jaap van Duijn

SEO Ninja, gevestigd in Katwijk, is gespecialiseerd in zoekmachine-optimalisatie (SEO).

Met meer dan 20 jaar ervaring in webdevelopment en online marketing helpt Jaap van Duijn bedrijven beter vindbaar te worden in Google. SEO Ninja werkt voor uiteenlopende opdrachtgevers, van lokale ondernemers tot multinationals. Sinds 2015 verzorgt Jaap van Duijn de beoordelingen van de Beste Website voor de Sterkste Schakel.

Waarom is een goede website zo belangrijk voor bedrijven met een sterke visie op klantvriendelijkheid? De website is vaak het eerste contactpunt met nieuwe klanten. Waar dit tien jaar geleden minder cruciaal was, zijn de verwachtingen vandaag de dag hoog. Bezoekers willen snel antwoorden en inspiratie vinden. Geduld is een zeldzaamheid geworden.

Daarom spoort de Sterkste Schakel bedrijven aan om extra aandacht te besteden aan hun online aanwezigheid. De focus van de samenleving verschuift steeds meer naar het digitale domein, en bedrijven moeten hierin meegaan om niet achter te blijven.

Hoe worden de websites beoordeeld?

Google bepaalt grotendeels wat een goede website is. In Nederland worden 94% van de zoekopdrachten via Google uitgevoerd, en daarom is het belangrijk om aan hun richtlijnen te voldoen. Voor de Beste Website-verkiezing ligt de

nadruk op de technische aspecten van websites:

Performance: Snelheid is een belangrijke rankingfactor. Afbeeldingen en styling (CSS- en JavaScript) waren de grootste obstakels voor veel genomineerden.

Accessibility: Websites moeten voor iedereen toegankelijk zijn, inclusief mensen met visuele beperkingen.

Best Practices: We controleren op veiligheid, zoals SSL-certificaten, formulierbeveiliging en up-to-date broncodes.

SEO: We beoordelen de aanwezigheid van SEO-tools die nodig zijn voor een goede vindbaarheid.

Backlinkprofiel: Een krachtig backlinkprofiel draagt bij aan de online populariteit en helpt een website beter te scoren op zoekopdrachten met hoge zoekvolumes.

Snelheid is essentieel Hoewel veel websites er goed uitzagen, behaalden niet alle fraaie websites snelle laadtijden. Een mooie website is geen ga-

genomineerde bedrijven het beste op orde?

rantie voor een nominatie voor de Beste Website. De gemiddelde performancescore was 52 op een schaal van 100, een onvoldoende. Google streeft naar een laadtijd van 0,4 seconden, omdat bezoekers deze snelheid als ideaal ervaren. Eén genomineerde behaalde zelfs een perfecte score van 100, wat bij SEO Ninja voor veel enthousiasme zorgde!

Extra aandacht voor privacy in 2024

Dit jaar controleren we streng op de naleving van de privacyregels. Websites die voldoen aan de Google Consent Mode v2-richtlijnen profiteren niet alleen van betere naleving van de privacywetgeving, maar hebben ook toegang tot waardevolle statistieken die anders gemist worden. Dit

is essentieel voor een effectieve online marketingstrategie.

Rapportage

Elke genomineerde ontvangt na de finale een gedetailleerde rapportage met de scores en belangrijkste verbeterpunten. n

Jaap van Duijn, SEO Ninja

1 www.aanhuis.nl/winkels/aanhuis-heemstede

2 www.lafronde.nl

3 www.heems.nl

4 www.hoogewerf.nl

5 www.intersport.nl

6 www.rongastrobar.nl

7 www.enorm.nl

8 www.sligro.nl/vestigingen/haarlem

9 www.vakgaragejongejans.nl

10 www.vondelmondzorg.nl

Concertreeks Klamuze gaat 31ste jaar in

‘Op zondagmiddag

andere wereld’

In 2023 was het dertig jaar geleden dat er in de wintermaanden op zondagmiddag voor het eerst concerten waren in Grand Hotel Huis ter Duin in Noordwijk. Hoteldirecteur Stephan Stokkermans, sinds dit jaar voorzitter van de organiserende Stichting Klamuze (Klassieke Muziek aan Zee), vertelt over het ontstaan van het evenement en over de plannen om Klamuze verder te brengen.

“Toen mijn voorganger John Tjen vorig jaar te kennen gaf dat hij stopte met het voorzitterschap van Klamuze, is mij gevraagd om het stokje over te nemen”, zegt Stephan Stokkermans. “Dat is een hele eer, want het evenement heeft in ruim dertig jaar tijd een prominente en unieke plek gekregen in de regio Rijnland. Daarom verdient Klamuze het dat

we het verder gaan brengen de komende jaren.”

Bijzondere entourage

Toen de concertreeks in 1993 begon, was er weinig op dit gebied in Noordwijk aan Zee, kijkt Stephan Stokkermans terug op het ontstaan van Klamuze. “Mensen gingen wel naar concerten, maar dan naar de grotere concertzalen in steden als Amsterdam, Den Haag en Leiden. Men heeft toen bedacht om in de periode dat je niet naar het strand gaat, tussen november en

april, in Huis ter Duin vijf keer een concert op zondagmiddag te organiseren in de Keizerzaal of bij grote drukte in de Pickézaal: concerten met klassieke muziek maar ook jazzconcerten. Wat het extra bijzonder maakt, is de entourage met de zee op de achtergrond. Daardoor waan je je in een heel andere wereld.”

De bezoekers van de concerten – per keer zijn het er zo’n 350 – kunnen hun concertbezoek combineren met een lunch of een driegangendiner in La Terrasse of in een van de andere restaurants in Huis ter

Zondag 10 november 2024: Erasmus Trio

Zondag 9 maart 2025: Trio Pedano

waan je je in een heel

Duin. Ook een high-tea of een borrel na afloop behoort tot de mogelijkheden. “Bovendien is het evenement ook geschikt als relatiebeheer-event voor zakelijke gasten”, vervolgt Stokkermans. “We kunnen meerdere arrangementen aanbieden.”

Kidsclub

Voor de komende jaren ziet het bestuur van Klamuze het als zijn taak om van de concerten een echte belevenis te maken, waardoor er meer mensen komen. Een van de plannen is om een kidsclub in het leven te roepen zodat een nieuwe, jongere doelgroep wordt aangeboord. Stephan:

“Vaak kleeft aan concerten het imago dat daar alleen mensen van vijftig plus op af komen. Daarom zoeken wij nu de verbinding met de jeugd.”

In dat verband is Stephan Stokkermans er trots op dat het laatste concert van het komende seizoen, in april 2025, wordt opgeluisterd door cabaretier en tv-presentator Tijl Beckand. Stephan, afsluitend: “Onderdeel van dat concert is een apart kinderprogramma voor de jeugd tussen de 5 en 12 jaar. Dat zorgt voor meer beleving en past bij ons streven om het event verder te ontwikkelen de komende jaren.” n

Welke concerten zijn er dit jaar?

De Stichting Klamuze (Klassieke Muziek aan Zee) organiseert sinds 1993 buiten de zomerperiode klassieke en jazzconcerten in Grand Hotel Huis ter Duin in Noordwijk aan Zee. Dit gebeurt in samenwerking met de partners Wecountancy, notariskantoor Van de Oudeweetering, Van Poelgeest BMW & MINI en private banker InsingerGilissen. Elk jaar zijn er vijf concerten die op zondagmiddag plaatsvinden in de maanden november, december, februari, maart en april. De combinatie van jong talent en ervaren musici zijn de muzikale ingrediënten voor een mooie zondag.

Noteer onderstaande data in uw agenda:

• Zondag 10 november 2024: Erasmus Trio

• Zondag 15 december 2024: Gelders Opera- en Operette Gezelschap

• Zondag 16 februari 2025: Ruysdael Kwartet + Laura Bohn

• Zondag 9 maart 2025: Trio Pedano

• Zondag 6 april 2025: Tijl Beckand

Het boeken van een kaart is nu nog gemakkelijker op www.klamuze.nl

Geniet samen met vrienden, familie of zakelijke relaties van de muzikale klanken die Klamuze u heeft te bieden.

De prijs van het toegangsbewijs is 35 euro waarbij parkeren, garderobe, koffie of thee vóór aanvang van het concert en een consumptie in de pauze is inbegrepen. Wilt u meer weten, ook over de sponsormogelijkheden, neem dan contact op via info@klamuze.nl

Stichting Klamuze

Postbus 125

2200 AC Noordwijk

E info@klamuze.nl

I www.klamuze.nl

Zondag 16 februari 2025: Ruysdael Kwartet + Laura Bohn

DE SGF DIENSTEN

STERK IN ONDERHOUD VAN KLASSIEK TOT INDUSTRIEEL

Klassiek onderhoud

Schoonmaakonderhoud van o.a. theaters, musea, kantoren, evenementenhallen.

Industrieel onderhoud

Schoonmaakonderhoud van de voedsel verwerkende industrie zoals vlees- vis & fruit.

Glasbewassing Gevelreiniging

Glasbewassing met telewash, hoogwerkers en andere hulpmiddelen voor een glashelder resultaat.

Specialistisch onderhoud

Roetreiniging na brand en verantwoorde gevelreiniging zonder schade aan uw onroerend goed.

Facilitaire Diensten

Laat uw event soepel verlopen van parkeerwachters & conciërges tot facility managers.

De New Wings Foundation vierde het succes van haar vijfde Charity Gala met een recordopbrengst van maar liefst €109.950. Het gala, gehouden in Grand Hotel Huis ter Duin, bracht talloze donateurs, partners en ambassadeurs samen voor een avond vol feestelijkheden, gepresenteerd door ambassadeur Jamai Loman.

Vijfde New Wings Charity Gala enorm succes

New Wings Charity Gala haalt recordbedrag op

De opbrengst

De opbrengst van de avond gaat naar twee belangrijke doelen: het ondersteunen van de Nederlandse kinderen die gaan deelnemen aan de World Transplant Games 2025 in Dresden en het financieren van onderzoek naar verbeterde nazorg voor mensen die een orgaantransplantatie hebben ondergaan. Deze sportwedstrijden, die wereldwijd aandacht vragen voor orgaandonatie, laten zien hoe getransplanteerden dankzij een tweede kans opnieuw topprestaties kunnen leveren.

“We zijn enorm trots op de fantastische opbrengst van dit vijfde gala,” aldus Ewa Szalwinska, oprichter van de New Wings Foundation. “Dankzij de betrokkenheid van onze gasten kunnen we niet alleen onze sporters naar Dresden sturen, maar ook blijven investeren in wetenschappelijk onderzoek dat het leven van getransplanteerden verbetert.”

Feestelijke avond

De avond werd feestelijk geopend door soul diva Shirma Rouse, die de gasten betoverde met haar optreden. Het verdere entertainment werd verzorgd door Leo Lauffer Entertainment, wat zorgde voor een swingende sfeer tijdens het gala. De zaal werd aangekleed met de betoverende styling door ChuChu Events. Het culinaire hoogtepunt van de avond was een verfijnd viergangendiner, bereid door de chefs van Grand Hotel Huis ter Duin. Na het diner volgde een spannende veiling, gepresenteerd door JP Nijmeijer, waarbij mooie items en bijzondere ervaringen onder de hamer gingen. De avond eindigde met een spectaculaire show

van een bekende artiest, wat zorgde voor een onvergetelijke afsluiting van deze bijzondere avond

De New Wings Foundation zet zich al jaren in om het leven van kinderen na een transplantatie te verbeteren en meer bewustzijn te creëren rond orgaandonatie. Met de opbrengst van dit gala kan de stichting belangrijke stappen blijven zetten voor zowel sportieve prestaties als wetenschappelijke vooruitgang.

Over de New Wings Foundation

De New Wings Foundation richt zich op de kinderen die herstellende zijn van de transplantatie, maar ondersteunt ook de kinderen die middenin dit traject zitten.

De foundation wil de periode waar machteloosheid en onzekerheid een hoofdrol spelen verzachten. Door middel van o.a. sport- en speldagen en familie coaching. Daarnaast blijft de foundation aandacht vragen voor het belang van orgaandonatie. n

WWW.NEWWINGS.EU

Haalt meer uit jouw bedrijf

Abin accountants Noordwijk Keyserswey 89

● (071) 361 93 18 ~ Heemskerk De Trompet

1900 ● (0251) 75 02 71 ~ Voorburg Charlotte van Pallandtlaan 16 ● (070) 319 25 55 ~ info@abin.nl

Je wilt de juiste keuzen maken voor alles waar je hart naar uitgaat. Verstandig regelen wat belangrijk is of wordt. Met Verhees Notarissen weet je zeker dat je niets over het hoofd ziet. Wij kijken naar jou, je wensen én het hele plaatje om je heen. Zodat het samen goed geregeld is.

Bel voor een afspraak: (071) 20 77 300 verheesnotarissen.nl

Een van de leuke dingen van een dorp vind ik de plaatselijke winkeliers die er nog zijn. Boodschappen doen bij de bakker, slager en groenteboer is meer dan alleen je inkopen halen. Je kent elkaar, hebt een praatje en het plaatselijke nieuws wordt er besproken. Drie vliegen in een klap, zeg maar. Een van de leuke extraatjes van onze bakker vind ik dat er een bord buiten staat, met regelmatig een spreuk. Die van vorige week deed me glimlachen: ‘Maak het niet te groot, tenzij het een taart is’.

Taart!!!

Plat slaan, noemen we dat op kantoor. Als iemand ergens een groot probleem van maakt, samen kijken wat er nu écht aan de hand is. Zo spraken we een keer met een van onze medewerkers die bezig was met zijn scriptie. Hij had gedacht die eind juni af te hebben, maar dat ging niet lukken. Een drama, althans, zo ervoer hij dat. Want ja, wat zouden wij wel niet zeggen nu hij er langer over deed. Nou

hadden wij niets er over gezegd en dat gaven we hem dan ook terug.

Hadden wij van hem geëist dat hij zijn scriptie voor eind juni af moest hebben?

Nee. Hadden wij hem gezegd dat als dat als die niet af was, hij ontslagen werd?

Nee. Werd hij door zijn moeder het huis uit gezet? Nee. Hield zijn meisje niet meer van hem. Natuurlijk niet. Oké,

ALS IEMAND ERGENS EEN

GROOT PROBLEEM VAN MAAKT, SAMEN KIJKEN WAT ER NU ÉCHT

AAN DE HAND IS

wat was er dan aan de hand? Niets dus. Hij deed er langer over dan vooraf gedacht. Punt.

Het was fijn om te zien hoe er kilo’s van zijn schouder vielen toen wij zijn probleem terugbrachten tot wat het was. Een kleine tegenvaller en verder niets. Een mooie les om anders tegen zaken aan te kijken. Maak dingen niet groter dan nodig is. Tenzij het taart is natuurlijk. n

MINI

Cooper

SE Puur rijplezier!

AUTOTEST

Je kunt mij geen groter plezier doen dan mij met een MINI Cooper op pad sturen. Dat komt ongetwijfeld omdat ik de oer-MINI uit voorbije jaren heb gereden en in de nieuwe MINI nog steeds retro-elementen terugvind, maar dat terzijde.

De MINI heeft in zijn retrovorm in de loop der jaren al een aantal restylingen gehad, maar heel slim is het karakter toch gebleven. De nieuwe MINI herken je onmiddellijk aan de gewijzigde achterkant met de driehoekige achterlichten. Het grootste verschil is dat deze nieuwe uitvoering alleen in de elektrische variant leverbaar is. Het interieur is ingrijpend

DE DEALER

'Charismatisch'

‘De nieuwe volledig elektrische MINI Cooper SE staat voor eenvoud op de meest charismatische manier. Simpel en toch stijlvol’, volgens Michel Heus van dealer Van Poelgeest in Noordwijk.

gemoderniseerd. Fraai ontworpen prima zittend meubilair en op het dashboard speelt het uiteraard ronde infotainmentscherm een prominente rol. Daaronder op het middenconsole een aantal drukknoppen en als grappig detail de startknop in de vorm van een soort sleutel die de omdraait alsof je ouderwets start. Wat ik als ‘petrolhead’in deze automatisch schake-

FACTS

MOTOREN

Elektrisch S/SE

AFMETINGEN

Lengte 3.86 m

Breedte 1.76 m

Hoogte 1.48 m

INHOUDSMATEN

Bagageruimte 210 – 800 l

lende elektrische MINI het meest mis is het zelf schakelen en de sonore brom van de motor via de uitlaat, maar dat terzijde. De actieradius is overigens zo’n 400 kilometer. Ja, rijden met de MINI is voor mij nog steeds een waar genoegen. Sportief rijgedrag, strakke besturing, straffe vering en een prima wegligging. Elektrisch of niet, een MINI is altijd puur rijplezier! n

ONDER REDACTIE VAN

JOHN VROOM AUTOJOURNALIST

Autobedrijf Kleverlaan

Uw mobiliteit is onze prioriteit!

Al sinds 1975 staat Autobedrijf Kleverlaan klaar om uw mobiliteit te garanderen! Als voormalig Kia Dealer voor de gehele Duin- en Bollenstreek staat Autobedrijf Kleverlaan sinds januari 2022 te boek als Erkend Kia Reparateur.

Omdat zij al sinds 1993 gerelateerd zijn aan het merk hebben ze alle kennis en kunde aan boord! Daarnaast is Kleverlaan ook sterk in levering, reparatie en onderhoud van elk ander vreemd automerk. Op industrieterrein Gravendam in Noordwijkerhout, in hun universele werkplaats, werken de monteurs met veel plezier aan uw auto. Ook kunt u bij Kleverlaan terecht voor advies in lease, financiering, verzekering én schadeafhandeling welke via gecertificeerde partners afgehandeld worden. Heeft u tijdelijk vervoer nodig om iets te verhuizen, vervoeren of verplaatsen? Ook dan kan Autobedrijf Kleverlaan u daar prima bij helpen!

Eigenaar Erik Jan Kleverlaan liet weten dat de nieuwe Kia EV3 eind van het jaar in de showroom staat. Hoe ver kom je er mee is tegenwoordig de belangrijkste vraag. De EV3 heeft 204 pk met naar keuze twee accu-varianten. De Standaard

Range heeft een netto accucapaciteit van 58.3 kWh, met een WLTP-range van 436 kilometer en de Long Range heeft een uitzonderlijk grote accu van 81.4 kWh en haalt 605 kilometer waarvoor je 4.500 euro extra betaalt. De EV3 lijkt sprekend op de grote EV9, maar is veel compacter en handzamer en is 4.30 meter lang en 1.85 meter breed en wordt leverbaar in vijf uitvoeringen. De versie met de kleine accu laadt tot 102 kW en duurt 29 minuten om van 10% naar 80% vulling te komen. De Long Range doet datzelfde in 31 minuten. Wat design betreft oogt de nieuwe EV3 eigentijds net als zijn broer de EV9. Wat ruimte betreft zit je helemaal goed in deze EV3, zowel voor- als achterin en de bagageruimte met zijn in hoogte verstelbare bodem heeft een royale inhoud van 460 liter en een frunk van 25 liter aan de voorkant. Over de rest zal Erik Jan Kleverlaan u graag nader informeren. n

MENINGEN

OP TERMIJN ZULLEN ELEKTRISCHE AUTO’S MEER MOETEN GAAN

BIJDRAGEN AAN DE BELASTINGOPBRENGSTEN

Edwin Lelieveld, Autostad Leiden (Mazda), Leiden

Elektrische auto’s moeten wegenbelasting gaan betalen. Maar hiervoor moet er, net als bij benzine, diesel en LPG een eigen tarief komen. Het benzinetarief gecombineerd met gewicht is niet reëel.

Rachied Habbab, MaasDe Koning (VW/Audi/Seat/ Skoda) o.a. Alphen aan den Rijn

Links of rechtsom zal de Staat de belastinginkomsten in stand moeten houden, dus ontkomen we er niet aan helaas.

Aart Draijer, Zeeuw & Zeeuw (Renault/Dacia) Noordwijk/Leiderdorp

Ik denk dat dit al is ingezet. De bijtelling is al aangepast en vanaf januari 2025 wordt er een basis BPM van toepassing op elektrische auto’s. De houderschapsbelasting-vrijstelling wordt ook afgebouwd. En de SEPPregeling voor particuliere kopers stopt ook dit jaar.

De veelzijdige Hyundai TUCSON Plug-in Hybrid.

Soms even geen concessies.

Vanaf

De nieuwe Hyundai TUCSON Plug-in Hybrid is rijk uitgerust met geavanceerde technologie, waaronder intelligente veiligheidsfuncties en een state-of-the-art infotainmentsysteem. Doordat je zowel elektrisch als op benzine rijdt, ben je ook flexibel in het maken van lange reizen. En waarom zou je kiezen tussen prestatie, innovatie of duurzaamheid als de TUCSON je de perfecte combinatie biedt? Kom dus snel naar de showroom voor een veelzijdige proefrit.

Ontdek meer op hyundai.com/nl/vanderlinden

Waddinxveen: Coenecoop 141, tel. 0182 - 632 100

Zoetermeer: Edelgasstraat 5D, tel. 079 - 321 9302

Leiden: Hallenweg 2, tel. 071 - 522 5575

€ 43.995

Zakelijke Lease vanaf

Maak een proefrit en ervaar de TUCSON zelf. €

Gecombineerd verbruik: 1,38 (l/100km) / 72,5 (km/l); CO2 - emissie: 24 - 29 (gr/km). Uitstoot- en brandstofverbruiksgegevens zijn gebaseerd op tests die zijn uitgevoerd volgens de Europese richtlijnen EU 2018/1832 en 2017/1151. De vermelde WLTP-waarden voor het gecombineerde brandstofverbruik en de CO2-uitstoot zijn overeenkomstig de nieuwe WLTP-testmethodiek. De waarden zijn afhankelijk van de gekozen uitvoering en wielmaat. De Hyundai ‘5 jaar garantie zonder kilometerbeperking’ en de ‘8 jaar of 160.000 kilometer batterijgarantie’ zijn alleen van toepassing op Hyundai voertuigen die initieel aan een eindgebruiker zijn verkocht door een erkend Hyundai-dealer. Genoemde prijs is een adviesprijs en is excl. metallic lak en eventuele opties. Genoemde bedragen zijn onder voorbehoud van prijswijzigingen en verschillen per model. Kijk voor prijzen en voorwaarden op hyundai.nl of vraag ernaar bij de erkende Hyundai-dealer. De gedetailleerde garantievoorwaarden zijn beschreven in het service- & garantieboekje. Afgebeeld model en kleur kunnen afwijken van standaarduitvoering en beschikbare productiekleur. Druk- en zetfouten voorbehouden.

DACIA SPRING

De nieuwe Dacia Spring 100% electric is aantrekkelijker dan ooit met zijn nieuwe look. Connected, veelzijdig en nog steeds de meest betaalbare elektrische auto in Nederland.

RIJIMPRESSIE

Dacia Spring

Strakke no-nonsense uitstraling

De vernieuwde Dacia Spring is door Dacia flink aangepakt wat in- en exterieur betreft en niet te vergeten de prijs, want die is serieus verlaagd.

De Spring is leverbaar in twee vermogensvarianten; 44 pk en 65 pk met twee uitrustingniveaus; de Expression en de wat luxere Extreme. Het nieuwe dashboard is van een matte zijdeglanzende kunststof met een robuuste, strakke, no-nonsense-uitstraling, waarbij functionaliteit voorop staat. Het digitale instrumentarium geeft overzichtelijk en helder weer wat je tijdens het rijden zou moeten weten. Zoals gezegd staat functionaliteit voorop. Om de ergonomie te verbeteren is het stuur nu in hoogte verstelbaar. Op het middenconsole zit een paneel met een reeks fysieke knoppen voor de basisfuncties. Zelfs een knop waarmee je in één beweging alle irritante waarschuwingssystemen het zwijgen oplegt.

Fijn in stadsverkeer

Fijn in stadsverkeer en in files is dat je met een tik tegen het pookje van D naar B schakelt, waardoor je het rempedaal minder nodig hebt en op de motor afremt. Ook handig is dat je met een verloopstuk bij de topversie de laadaansluiting kunt gebruiken als stopcontact. Het verbruik van de 65 pk-variant is iets gedaald omdat hij niet meer op 14-inch wielen staat, maar nu 15-inch en de Chinese Lingtong banden hebben ook een kortere remweg, een lagere geluidsproductie en een stabieler bochtgedrag. Ga hem eens proeven bij Dacia dealer Zeeuw & Zeeuw in Leiderdorp. n

PREVIEW

Hyundai Inster

Afgestemd op comfort

Eerste kwartaal 2025 introduceert Hyundai de Inster. Volgens Hyundai ee A-segmenter op een B-segment wielbasis als u dat wat zegt. Een compact 5-deurs model met een lengte van 3.82 meter en 1.61 meter breed met een slim ruimtegebruik. Dankzij een optioneel verschuifbare en deelbare achterbank kan je tot 351 liter bagageruimte realiseren met de achterste zitplaatsen nog intact. Zet je de achterbank in de achterste stand voor zoveel mogelijk beenruimte dan blijft er nog 238 liter over. Het dashboard ziet er compact uit met standaard een 10,25 inch instrumentarium en een groot infotainmentscherm waarop met een usb-verbinding Apple CarPlay of Android Auto is op te roepen.

Snel laden

Ook is er een draadloze telefoonoplader net als een V2L-aansluiting. De Inster komt met een 42 kWh [97 pk] en een 49 kWh [115 pk] accu en een topsnelheid van 140 en 150 kilometer mogelijk is. Wat snelheid betreft is de Inster ook standaard klaar voor de snellader. Met de grootste accu laad je dan met 84 kW en bij de kleinere iets lager, maar in beide gevallen laad je in een half uurtje 80%. Wat actieradius betreft ligt dat tussen de 300 3n 355 kilometer. Wat de Inster gaat kosten is nog niet bekend maar er wordt gefluisterd zo’n 25.000 euro en dat is zeer concurrerend. Nog even wachten dus voor hij in de showroom staat bij Hyundai dealer Van der Linden Groep met vestigingen in Leiden, Zoetermeer en Waddinxveen. n

NIEUW IN DE SHOWROOM

Sportieve elegantie

BMW 3 Serie Touring

Recentelijk introduceerde BMW de nieuwe 3 Serie modellen voor de liefhebbers van de zeg maar ‘klassieke’ Sedan- en Stationmodellen met een ruime keus uit een grote verscheidenheid aan aandrijflijnen. Sportieve elegantie met een moderne uitstraling. Ongetwijfeld vertelt het team van BMW dealer Van Poelgeest in Noordwijk u er graag het fijne van. n

UW MOBILITEIT IS ONZE PRIORITEIT!

Al vanaf 1975 staan wij klaar om uw mobiliteit te garanderen!

Sinds 1993 zijn wij gespecialiseerd in Kia voor de gehele Duin- en Bollenstreek maar daarnaast sterk in levering, reparatie en onderhoud van elk ander vreemd automerk. Op industrieterrein Gravendam in Noordwijkerhout, in onze universele werkplaats, werken onze monteurs met veel plezier aan uw auto.

Daarnaast kunt u uiteraard bij ons óók terecht voor lease, financiering, verzekering én schadeafhandeling. Heeft u tijdelijk vervoer nodig om iets te verhuizen, vervoeren of verplaatsen dan kunnen onze twee huurbussen u daar prima bij helpen!

Voor meer informatie en een persoonlijke benadering verwelkomen wij u graag aan de Gieterij 2 waar ons team elke dag met veel plezier en passie voor u klaar staat.

RIJIMPRESSIE

Citroën C3

Typisch Frans

Naast de nieuwe elektrische ë-C3 is er voor de liefhebbers ook de C3 met benzinemotor. Eveneens komt er een hybride uitvoering met een 28 pk sterke elektromotor gekoppeld aan een zestraps automaat met een systeemvermogen van 100 pk.

Door zijn lage gewicht van 1.126 kilo heeft hij een prettig rijgedrag en is zeer comfortabel waarbij het weke gedrag van zijn voorganger verdwenen is. Door de SUV-achtige vorm heeft hij niet alleen meer bodemvrijheid, maar ook meer hoofdruimte.

Superstrak dashboard

Het dashboard ziet er superstrak uit met opvallend strakke lijnen. Het basismodel moet het doen zonder multimediascherm, maar wel met een houder voor je smartphone zodat je daarmee Google Maps en Spotify kunt regelen. Gelukkig kent deze C3 nog een serie knoppen op het middenconsole voor de basisfuncties.

Typisch Frans meubilair

Wat meubilair betreft zijn ze typisch Frans, met een zachte zit en wat minder steun, maar dat terzijde. Ondanks een wat hoge tildrempel heeft deze C3 een nette bagageruimte die met de achterbankleuning omhoog zo’n 310 liter kan herbergen. De basisuitvoering heeft een vanafprijs rond de 20.000 euro maar dan is hij wat basic uitgevoerd.

Als u prijs stelt op meer luxe, zoals led-verlichting, dakrails, multimediasysteem, deelbare achterbank, achteruitrijcamera en zo, dan is er de Max-uitvoering die 4.000 euro meer kost. Citroën-specialist De Jong Automotive in Katwijk vertelt u er graag meer over. n

PREVIEW

VW Transporter

Op alle fronten verbeterd

Volgens Volkswagen is de nieuwe Transporter die volgend jaar leverbaar zal zijn, een nieuwe generatie die op alle fronten verbeterd is.

Deze nieuwe modellen krijgen een verder uitgebreide standaarduitrusting met onder meer een digitale cockpit, centraal display, de nieuwste assistentie systemen, zoals Auto Hold functie, Lane Assist rijbaan assistent, autonomans emergency braking front assist, verkeersbordherkenning met eenrichtingsverkeer waarschuwing, multifunctioneel stuur en volledig nieuwe en efficiënte aandrijfsystemen. Het is de eerste Volkswagen bedrijfswagen die leverbaar wordt met diesel-, plug-in-hybride- en elektrische aandrijflijnen. Voor wat betreft laadruimte is deze nu 61 millimeter langer en de breedte is tussen de wielkasten met 148 millimeter toegenomen ten opzichte van zijn voorganger. De e-Transporter is straks leverbaar in vier volledig elektrische versie: met 85 kW [116 pk], 100kW [136 pk], 160 kW [218 pk] en 210 kW [286 pk] motorvermogen. Naast een groter laadvolume heeft deze nieuwe Transporter een hoger laad vermogen en een grotere trekkracht. Zoals gezegd is hij langer en breder dan zijn voorganger en biedt een brede keuze aan carrosserievarianten. In tegenstelling tot de oer-VW-bus heeft de nieuwe Transporter een strak ontwerp, ook in het interieur met een rijke standaarduitrusting.

Hij kan uitgevoerd worden als twee-, drie-, vier-, vijf-, of zeszitter en in de Kombi (personenwagen) met maximaal negen zitplaatsen. VW-dealer Maas-De Koning (met vestigingen in onder andere Alphen aan de Rijn, Gouda en Uithoorn) informeert u graag nader over de nieuwe Transporter. Tevens meldde MaasDe Koning dat er nog diverse Volkswagen modellen zijn in 2024 die nog bpm-vrij zijn. Maas-De Koning kijkt graag samen met u naar een bedrijfswagen die het beste past bij u en uw bedrijf.. n

Klaar voor morgen. Voor mekaar.

Als u aan een nieuwe bedrijfswagen toe bent, valt het niet mee nu de juiste keuze te maken. Samen is het zonder meer mogelijk om de bedrijfswagen samen te stellen die het meest geschikt is voor uw bedrijf, inclusief de beste financierings- of leaseoplossingen. Elektrificatie is een doeltreffende manier om de CO2-uitstoot van bestelwagens sterk te verminderen. Met een actieradius tot 459 km is o.a. de ID. Buzz Cargo zeer geschikt voor langere afstanden. Maar ook de plug-in hybride uitvoeringen van de Caddy en de nieuwe Transporter zijn interessant voor u als ondernemer. Deze modellen zijn in 2024 nog bpm-vrij en ook in 2025 zijn de prijzen relatief gunstig. Laten we samen kijken naar een bedrijfswagen die het beste past bij u en uw bedrijf.

CAPELLE AAN DEN IJSSEL - KRIMPEN AAN DEN IJSSEL

ALPHEN AAN DEN RIJN - GOUDA - UITHOORN

info@maasdekoning.nl maasdekoning.nl

MAAKO009 Advertentie Buzz Cargo 190x128mm v1.indd 1 30-09-2024 16:17

De nieuwe Toyota Land Cruiser Evolutie van een icoon

Een legende keert terug. Met het beroemde design van een waar icoon combineert de nieuwe Land Cruiser tijdloze styling met state-of-the-art technologie. Hij is geïnspireerd op het verleden, maar heeft zijn blik op de toekomst en is klaar om je overal naartoe te brengen.

DROOMAUTO

Stoere terreinwagen

Toyota Land Cruiser

Stoere terreinwagens hebben voor veel autoliefhebbers iets magisch. Zij dromen er van met dit type auto’s door moeilijk begaanbare gebieden te raggen. Heerlijk voor hen dat Toyota dit jaar de nieuwe Land Cruiser introduceert. n

Niet aansturen op kostenverlaging, maar verhoog de kwaliteit!

De kosten verlagen, dat wil elke organisatie! Logisch natuurlijk, waarom zou je onnodig hoge kosten maken? Je kunt op allerlei verschillende manieren kosten besparen. Door anders in te kopen of te kijken naar je lopende contracten bijvoorbeeld. Of door mensen niet onnodig allerlei materialen te laten gebruiken en verspillen. Met die manier van kosten verlagen is volgens mij niet zo veel mis.

Wat ik in de praktijk helaas vaak zie gebeuren, is dat we mensen gaan ontslaan of medewerkers gaan belonen om alles steeds goedkoper en sneller te doen. Dat vind ik dan weer een veel minder goed idee.

Mijn advies: Stuur niet op kostenverlaging, maar verhoog de kwaliteit! Door te streven naar een hogere kwaliteit zul je zien dat je kosten dalen. Echt waar!

Sturen op kostenverlaging leidt tot ellende

Als organisaties kosten willen verlagen, worden vaak medewerkers ontslagen. Dat is immers één van de grootste kostenposten. Realiseer je wel dat, als je 10% van de medewerkers ontslaat, de overgebleven 90% dat vrijgekomen werk erbij moet gaan doen. Gevolg is dat mensen meer werkdruk en stress ervaren (hoger verzuim en verloop) en meer fouten (herstelkosten) gaan maken. De kwaliteit gaat omlaag en klanten moeten langer wachten op de producten of diensten, waardoor ze ontevreden worden. Dit leidt weer tot meer werk, omdat ontevreden klanten gaan bellen om te vragen waar hun producten blijven of om te klagen over fouten. Je ziet dat mensen ontslaan dus veel extra verborgen kosten tot gevolg heeft en kan leiden tot ontevreden klanten. Wat op termijn weer zorgt voor een lagere omzet. Niet doen dus.

Als je medewerkers gaat aansturen op het verlagen van de kosten, betekent dat in de praktijk vaak dat alles sneller moet. Dus minder tijd om het goed te doen. Neem als voorbeeld de thuiszorg. Dat moet goedkoper, dus krijgen mensen minder tijd om hun werk goed te doen. Door die tijdsdruk maken we ook weer meer fouten, leveren we een lagere kwaliteit en krijgen we ontevreden klanten. Een ander gevolg kan zijn dat er goedkopere materialen gebruikt moeten worden, en dat we daardoor een lagere kwaliteit gaan leveren.

Dat kostenverlaging tot lagere kwaliteit leidt werd goed duidelijk bij Tesla. Zij stuurden continu op de kosten, alles moest steeds goedkoper. Gevolg was dat Tesla de eerste jaren heel veel fouten maakte. Elon Musk verwoordde dat ongeveer als volgt: ‘Wij stellen zulke hoge eisen aan de kwaliteit, dat 80% van de auto’s die uit onze fabriek komen niet aan onze eigen eisen voldoen’. Een mooie manier om te zeggen dat er rommel uit je proces komt, want 80% moest dus achteraf worden hersteld. Al dat herstelwerk is veel duurder dan je werk gewoon in 1x goed doen (kwaliteit leveren), wat initieel iets meer tijd kost. Gelukkig heeft Tesla hier ook van geleerd en gaat het tegenwoordig al een stuk beter.

Stuur op het leveren van kwaliteit

Door de kwaliteit van je werk te verhogen, zal je veel minder fouten maken en minder herstelwerk hebben. Ook wordt veel voorspelbaarder wanneer je iets kunt leveren, omdat er minder onverwachte dingen gebeuren. Dat alles scheelt aanzienlijk in de kosten. En je hebt ook minder ontevreden klanten die je van je werk houden wat veel tijd scheelt. Daarnaast is het veel leuker voor medewerkers om kwaliteit te leveren waar klanten blij mee zijn. De tevredenheid onder medewerkers zal dus ook toenemen, wat leidt tot minder verzuim en verloop en dus ook tot lagere kosten.

Medewerkers bewust maken van de kosten is prima. Onnodige werkzaamheden verminderen natuurlijk ook. Maar voorkom dat je je blind staart op lagere kosten. Focus op de kwaliteit van je werk en laat je verrassen door de hoeveelheid kosten die dit scheelt. n

PIETER VAN SLIGTENHORST

LEAN2SUCCES

PIETER VANSLIGTENHORST@LEAN2SUCCES.NL

uwwellnessexpert

sauna's-jacuzzi's-stoomkabine's zwembaden-infraroodkabines

Uw bedrijf is al goed beveiligd, daar kom je niet zomaar binnen.

U heeft toegangscontrole, een alarminstallatie en camera’s.

Zijn de gegevens in uw computersysteem ook goed beveiligd?

Veilig kunnen werken op een computer houdt meer in dan alleen een antivirusprogramma.

Auton helpt u graag.

Ga voor zekerheid

Online back-up

Cloud oplossingen

Server- en netwerkbeheer

Monitoring 24/7 storingsdienst

Hard- en software (voorradig)

Auton Heerenweg 7

2222 AM Katwijk

Tel: 071-4033199

E-mail: info@auton.nl

Web: www.auton.nl