7 minute read
SNAKKEN NAAR TOEKOMSTPERSPECTIEF
SNAKKEN NAAR TOEKOMSTPERSPECTIEF EN SOCIAAL CONTACT
TEKST Jellen Monsieur
Je mentale gezondheid onderhouden leren je ouders of leerkrachten je niet. Toch is je mentale gezondheid even belangrijk als voldoende nachtrust. Tijdens deze coronapandemie is mentaal gezond en gemotiveerd blijven belangrijker dan ooit. Koen Browaeys, privépsycholoog en psycholoog bij TEJO Gent, praat hieronder over de huidige mentale gezondheid bij jongeren.
TEJO biedt gratis psychologische hulpverlening aan Vlaamse jongeren tussen 10 en 20 jaar. Koen Browaeys: ‘Jongeren leven op dit moment in een wereld vol angst en onduidelijkheid. Zij weten niet hoelang deze coronacrisis nog duurt en hebben nood aan een sociaal vangnet. Eenzaamheid en depressie zijn exponentieel gestegen sinds de coronacrisis.’ WELKE VERANDERINGEN HEEFT DE HUIDIGE CORONAPANDEMIE TEWEEGGEBRACHT BIJ TEJO EN UW PRIVÉPRAKTIJK?
‘De leeftijd van personen die hulp zoeken bij TEJO is opgeschoven. Voor COVID-19 zochten vooral 14- tot 16-jarigen hulp bij ons. Nu kloppen vooral 18- tot 20-jarigen bij ons aan de deur. De coronamaatregelen hebben een grote impact gehad hebben op de jongeren en ze ervaren heel wat nieuwe problemen zoals eenzaamheid, de schoolcontext die veranderd is naar online lessen en het telewerk dat sommige jongeren moeten doen. Achttienjarigen die starten met hun eerste job kunnen geen band creeren met hun collega’s, ze voelen zich op een eilandje. Sociaal contact is amper nog aanwezig.’
‘We merken ook dat de aanmeldingsproblematieken van de hulpzoekenden zwaarder zijn geworden: moeilijkere situaties zoals geweldsituaties in de thuisomgeving, vereenzaming, depressie, zelfmoord en zelfmoordverminking. Voor COVID-19 kwamen jongeren bij ons voornamelijk voor problemen die gerelateerd waren aan externe zaken: gedragsproblemen, relatieproblemen, peergroepsdruk, sociale problemen met vrienden en leerkrachten. Deze problematieken komen nu veel minder voor, omdat het sociale contact veel minder is.’
HEEFT DE PANDEMIE UW WERK ALS JONGERENTHERAPEUT VERANDERD?
Zij hebben een vangnet nodig, zoals sociale netwerken en contacten. Momenteel kunnen zij deze niet onderhouden of opbouwen. De jongeren dragen de minste gevolgen van de coronamaatregelen, maar ondervinden het meeste last van de lockdowns. Jongeren tussen de 16 en 20 jaar kunnen moeilijker met de maatregelen omgaan.’
‘Hun wereld bestaat uit de peergroep: hun vrienden, sociale contacten, jeugdbeweging. Nu hebben jongeren amper contact met die peergroep. Sociaal contact is in deze levensfase heel belangrijk voor hen. Dit wordt vervangen door dat online contact, maar kan geen vervanging zijn voor echt sociaal contact. Jongeren zitten in een cruciale ontwikkeling van hun leven. Ik maak me zorgen over de langetermijneffecten op jongeren, zeker als de lockdown nog een tijd blijft duren.’
WELKE GEVOLGEN HEBBEN COVID-19 EN DE COVIDLOCKDOWNS OP DE (MENTALE) GEZONDHEID VAN JONGEREN?
‘Mensen en bijgevolg jongeren zijn angstiger geworden. We leven op dit moment in een wereld van angst en die wordt dagelijks gestimuleerd. De angst om iets verkeerd te doen en besmet te geraken. De angst om bestraft te worden als je je niet aan de maatregelen houdt. Corona is een onzichtbaar iets; we weten er nog weinig van en dat boezemt ook angst in. Jongeren die bijvoorbeeld een psychotische kwetsbaarheid hebben, worden door al deze onzekerheden getriggerd. Ze staan op een andere manier in het leven. Ze kunnen nog moeilijker met regels en wetgeving omgaan en deze ook handhaven. Gehandicapte jongeren hebben moeite de situatie te begrijpen, alle maatregelen te vatten en om te gaan met de constante wisseling van deze maatregelen.’
‘Op dit moment zijn jongeren verward over welke coronamaatregelen gelden. Deze coronamaatregelen zijn juridisch gezien niet wettelijk. Voor jongeren is het dan lastig om zich aan die regels te houden, zeker omdat de maatregelen van korte duur moesten zijn. De bedoeling was dat de lockdown kort zou zijn, maar dat is niet meer het geval.’
© Koen Browaeys
WELKE OPLOSSINGEN BIEDT U JONGEREN AAN?
voor even. Blijf niet in het digitale zitten. Maak in je vrije tijd contact met echte mensen. Als het echt fout loopt, ga snel hulp vragen. Probeer iemand in vertrouwen te nemen om je verhaal te doen.’
‘We hebben met een aantal therapeuten een oproep gedaan aan de regering om een aantal kleinschalige sport- en cultuurevenementen te laten plaatsvinden. De jongeren hebben nood aan veilige contacten met andere jongeren, ontspanningsmogelijkheden, jeugdwerk, sportclubs, evenementen.
Ze hebben nood aan uitlaatkleppen waarin ze elkaar in veilige omstandigheden kunnen ontmoeten. Het perspectief op een moment waarop deze maatregelen stoppen , wanneer ze hun vrijheid terugkrijgen en wanneer ze terug kunnen beslissen over hun leven. Er moet duidelijkheid komen.’
WAT WILT U NOG AAN DE JONGEREN MEEGEVEN?
‘Ik maak me zorgen dat jongeren binnenkort niet meer gaan reageren en een gelaten houding hebben bij de huidige situatie, omdat ze het zo gewoon zijn. De media reageren heel negatief over jongeren die de maatregelen overtreden. Ik vind dat eerder positief: de jongeren geven aan dat ze niet akkoord gaan, ze protesteren en proberen een manier te vinden om met deze situatie om te gaan. Ik hoop dat jongeren de groep van verandering zijn, wanneer de situatie verandert. Dat ze actief in verzet gaan, protesteren en een beweging op gang brengen die niet meer te stoppen is. Ik hoop dat ze nu en na de crisis de kracht hebben om dingen te veranderen. Het is belangrijk dat ze andere meningen hebben en regels blijven overtreden en deze in vraag stellen.’ n
MAXIME BESLOOT TIJDENS DE CORONACRISIS OPNIEUW MET ZIJN PSYCHOLOOG TE PRATEN
TEKST Jellen Monsieur
Wanneer je voelt dat het niet goed met je gaat, je problemen te zwaar lijken of je vastzit, overweeg je best met iemand te praten: een vertrouwenspersoon, of nog beter: een psycholoog. Maxime besloot tijdens de coronapandemie terug naar zijn psycholoog te gaan. Lees hieronder zijn getuigenis.
Maxime (25) woont in De Pinte en heeft eventmanagement gestudeerd aan de Arteveldehogeschool in Gent. ‘Het verliezen van mijn job bij horecakantoor Mise En Place deed iets met mij. De verwerking van dat verlies was nodig.’
‘WAAROM IK BESLISTE OM TE PRATEN MET EEN PSYCHOLOOG’ ‘Tijdens de eerste periode waarin ik naar de psycholoog ging, zocht ik mentale hulp om mezelf liever te zien, comfortabeler te worden met wie ik ben en trotser te leren zijn op de goede punten van mezelf. Ik had vooral last van body-image issues en ik piekerde constant over de negatieve punten van mezelf. Daarnaast heb ik door de therapie ook andere trauma’s verwerkt. Ik ontdekte toen dat ik een persoon ben die vijf keer nadenkt over alles.’
‘Ik besloot om opnieuw in therapie te gaan, nadat ik de droom waarmee ik al anderhalf jaar bezig was, verloor. Ik werkte bij een uitzendkantoor dat studenten inhuurt op horeca-evenementen. Mijn volledige toekomst stond uitgestippeld, en dan opeens: corona. De horeca viel stil en ik zat zonder werk. Ook voelde ik me binnen de kortste keren afgesloten en alleen, omdat ik mijn vrienden zo weinig zag. Door dat alles voelde ik dat het tijd was om voor de tweede keer sessies te volgen bij mijn psycholoog.’
EMOTIONELE ROLLERCOASTER ‘Ik worstelde ermee om in therapie te gaan voor mijn mentale problemen. Ik wou niet toegeven dat ik therapie nodig had en dat therapie goed voor mij kon zijn. Het taboe over naar een psycholoog gaan had een groot stigma in mijn omgeving. Ik vertelde mijn mama dat ik met een psycholoog over mijn problemen wou praten en zij zei dat als ik dat nodig had, ze mij daarin zou steunen. Mijn grootste hindernis om in therapie te gaan was mijn trots. Aan mezelf durven toegeven dat ik hulp nodig had. Ik ben zelf een vrij trots en zelfstandig persoon en probeer eerst alles zelf op te lossen. Maar uiteindelijk heb ik de stap gezet en ik zou de keuze elke keer opnieuw maken.’
‘Ik voelde vooral nieuwsgierigheid tijdens mijn eerste sessie. Ik was benieuwd waarnaar dit proces zou leiden en wat ik kon verwachten van de therapiesessies. Achteraf ben ik blij dat ik de stap heb gezet. Ik voel mij comfortabel tijdens de sessies met mijn psycholoog en heb geen schaamte dat ik voor de tweede keer in therapie ben gegaan. Ik had tijdens de eerste therapiesessies wel een gevoel van schaamte door het taboe dat je zwak bent omdat je mentale hulp zoekt. Praten met een psycholoog zie ik niet als een zwakte. Anders was ik er ook niet mee begonnen.’
