March—April 2020
CALENDAR
March 2020 MON 2 > SUN 8
WOWMEN!20
WED 11 20:30 KHADIJA EL KHARRAZ ALAMI Nu ben ik Medea KAAISTUDIO’S THU 12 20:30 KHADIJA EL KHARRAZ ALAMI Nu ben ik Medea KAAISTUDIO’S FRI 13 20:30 FAUSTIN LINYEKULA/NTGENT Histoire(s) du Théâtre II KAAITHEATER SAT 14 20:30 FAUSTIN LINYEKULA/NTGENT Histoire(s) du Théâtre II KAAITHEATER WED 18 19:00 FC BERGMAN/TONEELHUIS/NTGENT/KVS JR PALEIS 12 WED 18 20:00 KRYSTIAN LADA & ALEJO PÉREZ Symphony of Expectation KAAITHEATER FRI 20 19:00 FC BERGMAN/TONEELHUIS/NTGENT/KVS JR PALEIS 12 FRI 20 20:30 RIMAH JABR & DAREEN ABBAS Broken Shapes KAAISTUDIO’S SAT 21 19:00 FC BERGMAN/TONEELHUIS/NTGENT/KVS JR PALEIS 12 SAT 21 20:30 RIMAH JABR & DAREEN ABBAS Broken Shapes KAAISTUDIO’S SUN 22 15:00 FC BERGMAN/TONEELHUIS/NTGENT/KVS JR PALEIS 12 MON 23 20:30 GRAHAM HARMAN on Immaterialism KAAITHEATER WED 25 20:30 BORIS CHARMATZ infini KAAITHEATER THU 26 20:30 BORIS CHARMATZ infini KAAITHEATER THU 26 20:30 TRISTERO Iemand van ons KAAISTUDIO’S FRI 27 20:30 BORIS CHARMATZ infini KAAITHEATER FRI 27 20:30 TRISTERO Iemand van ons KAAISTUDIO’S SAT 28 20:30 BORIS CHARMATZ infini KAAITHEATER SAT 28 20:30 TRISTERO Iemand van ons KAAISTUDIO’S TUE 31 20:30 TRISTERO Iemand van ons KAAISTUDIO’S
April 2020 TRISTERO Iemand van ons KAAISTUDIO’S DORIS UHLICH Every Body Electric [medium] KAAITHEATER GEERT MAK Grote verwachtingen KAAITHEATER GORGES OCLOO & DOMINIQUE PAUWELS/LOD Moby Dick KAAITHEATER
WED 1 THU 2 FRI 3 SAT 4
20:30 20:30 20:30 20:30
SAT 18
11:00>19:00 DAVID WEBER-KREBS & JEROEN PEETERS On Enclosed Spaces…
WED 22 WED 22 THU 23 FRI 24 FRI 24 FRI 24 SAT 25 SAT 25 SAT 25 SUN 26
20:30 SARAH & CHARLES In the Hands of Puppets KAAISTUDIO’S 21:30 KAOS + SARAH & CHARLES In the Hands of Puppets [talk] KAAISTUDIO’S 13:00>19:00 BENJAMIN VANDEWALLE Studio Cité BETLEHEMPLEIN 13:00>19:00 BENJAMIN VANDEWALLE Studio Cité BETLEHEMPLEIN 19:00 JONATHAN BURROWS Rewriting KAAISTUDIO’S 20:30 CLAIRE CROIZÉ & ETIENNE GUILLOTEAU Pole Reports from Space KAAISTUDIO’S 19:00 JONATHAN BURROWS Rewriting KAAISTUDIO’S 20:30 CLAIRE CROIZÉ & ETIENNE GUILLOTEAU Pole Reports from Space KAAISTUDIO’S 20:30 MICHIEL VANDEVELDE & PLATFORM K The Goldberg Variations KAAITHEATER 15:00 MICHIEL VANDEVELDE & PLATFORM K The Goldberg Variations KAAITHEATER
WED 29 THU 30
20:30 20:30
KAAISTUDIO’S
MAATSCHAPPIJ DISCORDIA Liebe Jelinek KAAISTUDIO’S MAATSCHAPPIJ DISCORDIA Liebe Jelinek KAAISTUDIO’S
WOWMEN! 2 > 8/03/2020 PERFORMANCES | TALKS & DEBATES FILMS | WORKSHOPS | PARTY
A
E
N
T
D
E
R
In the first week of March – the week before International Women’s Day – the fourth edition of WoWmen! is coming to Brussels. This programme of performances, talks, debates, films and workshops critically analyses the state of gender, art and society.
Discover the complete programme in the festival folder or online! www.wowmen.be | #wowmen20 PRESENTED BY KAAITHEATER IN COLLABORATION WITH BRUSSELS PARTNERS deBuren, Engagement, Espacetous, Finnish Cultural Institute for the Benelux, KVS, Passa Porta, rile*, RoSa, VUB-Rhea Centre for Gender and Diversity, workspacebrussels
S
O
C
I
E
T
Y
ALEXANDRA BACHZETSIS, ESCAPE ACT © ANUSHKA BLOMMERS & NIELS SCHUMM
G
R
© KASPER COSTER
KHADIJA EL KHARRAZ ALAMINL Nu ben ik Medea
theatre
WED 11, THU 12/03 20:30
Khadija El Kharraz Alami vervlecht perspectieven uit Euripides’ Medea met haar eigen verhaal over opgroeien tussen twee werelden. Ze legt uit hoe ze gevormd is door de rijkdommen uit de westerse en de Marokkaanse wereld… totdat deze rijkdommen clashen. Ze gaat er tussenin staan en probeert ze met al haar kracht vast te houden. Zo groeit ze verder op, niet langer met, maar tussen twee werelden in. KAAISTUDIO’S | THEATRE | DUTCH | 1H15 | € 14/10 | + POST-PERFORMANCE TALK 12/03
FC BERGMAN/TONEELHUIS/NTGENT/KVSBE JR SOLD OUT! TRY THE WAITING LIST
theatre
WED 18, FRI 20, SAT 21/03 19:00 + SUN 22/03 15:00
Met zijn magnum opus JR schreef William Gaddis in 1975 een even complexe als hilarische satire op het kapitalisme. FC Bergman gaat voor een ambitieuze bewerking die de hedendaagse mens ontmaskert. Het gezelschap bouwt een torenhoge set in Paleis 12, waarrond een uitgebreid spelersensemble een caleidoscopische wereld neerzet. Le chef-d’œuvre experimental de William Gaddis, JR, est une satire aussi complexe que désopilante du capitalisme. FC Bergman s’attaque à une adaptation ambitieuse qui démasque l’homme moderne. Au Palais 12 du Heysel, la compagnie installe son décor colossal autour duquel un vaste ensemble de comédiens reconstituent un univers kaléidoscopique. William Gaddis’ 1975 magnum opus JR is a complex and hilarious satire on capitalism. FC Bergman has made an ambitious adaptation that unmasks the modern individual. The company is building a towering set in Paleis 12, around which an extensive ensemble of performers will create a kaleidoscopic world. PRESENTED BY KAAITHEATER, KVS, CC WESTRAND, CC STROMBEEK, CC DE FACTORIJ, DE MUNT & THÉÂTRE NATIONAL
PALEIS 12 > MIRAMARLAAN, 1020 BRUSSEL THEATRE | DUTCH (SURTITLED FRENCH/ENGLISH) | 4H INCL. INTERMISSION | € 30/25
4
© KURT VAN DER ELST
ON LOCATION:
© AGATHE POUPENEY
Choreograaf en regisseur Faustin Linyekula creëert een voorstelling over sleutelmomenten in de geschiedenis van het theater. Samen met drie leden van het Congolese Nationale Ballet én acteurs Papy Maurice Mbwiti en Oscar Van Rompay onderzoekt hij bovendien wat de jonge Congolese staat had kunnen worden. Histoire(s) du Théâtre II zou vorig seizoen in première gaan, maar werd toen uitgesteld vanwege visaproblemen.
© AGATHE POUPENEY
FAUSTIN LINYEKULA/NTGENTCD/BE Histoire(s) du Théâtre II
theatre/dance
FRI 13, SAT 14/03 20:30
Faustin Linyekula crée un spectacle dans lequel il réfléchit aux moments clés de l’histoire du théâtre. Avec trois membres du Ballet National Congolais et les acteurs Papy Maurice Mbwiti et Oscar van Rompay, il se penche sur ce que le jeune État congolais aurait pu être. La première d’Histoire(s) du Théâtre II était prévue la saison passée, mais a dû être différée en raison de problèmes d’octroi de visas. KAAITHEATER THEATRE/DANCE | DUTCH/FRENCH | € 22/18/10 5
Symphony of Expectation combines two iconic, 20th-century compositions: Sinfonia by Luciano Berio and Erwartung by Arnold Schönberg. One second of the maximal spiritual excitement of a female main character explodes into an intense theatrical experience. An absolute tour de force for the orchestra conducted by Alejo Pérez, with immersive staging by Krystian Lada.
music
KRYSTIAN LADA, ALEJO PÉREZ & SYMFONISCH ORKEST OPERA VLAANDERENBE Symphony of Expectation
© LUKASZ WIERZBOWSKI
WED 18/03 20:00
PRESENTED BY KAAITHEATER & KLARAFESTIVAL KAAITHEATER | MUSIC | 2H | € 27/22/10
FRI 20, SAT 21/03 20:30
premiere
RIMAH JABRPS/BE & DAREEN ABBASSY/BE Broken Shapes Een jonge vrouw in een stad die al tientallen jaren bezet is. Op de dag van de begrafenis van haar vader ondekt ze zijn architecturale tekeningen. Broken Shapes is een hybride theatrale ervaring tussen installatie, video en performance in. Op scène staat één actrice, haar woorden worden ondersteund en onderbroken door de visuele ingrepen rondom haar.
A young woman in a city that has been occupied for decades. On the day of her father’s funeral, she discovers his architectural drawings. Broken Shapes is a hybrid theatrical experience between installation, video and performance. Onstage we see one actress, her words are supported and interrupted by the visual interventions around her.
theatre
Une jeune dans une ville occupée depuis des dizaines d’années découvre les dessins architecturaux de son père le jour de son enterrement. Broken Shapes est une expérience théâtrale hybride entre installation, vidéo et performance. Sur scène, une actrice dont la parole est interrompue et soutenue par des interventions visuelles autour d’elle.
‘WE SHARE A PHYSICAL SENSE OF THEATRICALITY’ Read our conversation with the artists > P. 23
KAAISTUDIO’S THEATRE | ENGLISH | € 14/10 6
© DAREEN ABBAS
PRESENTED BY KAAITHEATER & MOUSSEM
WED 25, THU 26, FRI 27, SAT 28/03 20:30 BORIS CHARMATZFR/BE infini Al eeuwenlang tellen dansers hun stappen tot 4, 6 of 8. Maar wat als dansers tellen tot oneindig? Boris Charmatz: ‘Ik heb altijd een hekel gehad aan tellen tijdens het dansen. In dit stuk tellen, spreken en zingen we om te dansen, maar vooral: om nog beter kunnen dwalen.’ In een wereld die meer en meer slaaf is van algoritmes, biedt Charmatz een moment van oneindigheid.
For centuries, dancers have been counting their steps to 4, 6 or 8. But what if dancers were to count to infinity? Boris Charmatz: ‘I have always hated counting while dancing. In this piece, we count, speak and sing not only so that we can dance, but first and foremost, so that our minds can wander even more.’ In a world that is being increasingly enslaved by algorithms, Charmatz offers a moment of infinity.
dance
Depuis des siècles, les danseurs comptent leur pas jusqu’à 4, 6 ou 8. Et s’ils comptaient jusqu’à l’infini ? Boris Charmatz : « J’ai toujours détesté compter en dansant. Dans cette pièce, nous comptons, parlons et chantons pour danser, mais surtout pour mieux divaguer. » Dans un monde de plus en plus esclave d’algorithmes, Charmatz offre un moment d’infini.
KAAITHEATER DANCE | 1H | € 27/22/10
Would you like to discuss infini in an informal setting? A moderator will provide a forum for you and a small group of audience members to share your perspectives on dance. What have you seen and what did it mean to you?
© MARC DOMAGE
FRI 27/03 LET’S TALK (ABOUT DANCE)
DISCUSSION | ENGLISH | STARTS 15 MIN. AFTER THE SHOW | FREE, WITHOUT RESERVATION 7
MON 23/03 20:30
HYPERPRESENT
GRAHAM HARMANUS on Immaterialism What objects exist in the social world and how should we understand them? In this season’s third Hyperpresent-talk, professor of philosophy at SCI-Arc and founder of object-oriented philosophy Graham Harman will shed light on the nature and status of objects in social life. What follows is a conversation with philosopher Laurent De Sutter – curator of the series. KAAITHEATER | TALK | ENGLISH | € 7 > KAAITHEATER.BE/HYPERPRESENT
Met wie zou je graag eens de lakens delen? En waar zou je het dan over hebben?
THU 26, FRI 27, SAT 28, TUE 31/03, WED 1/04 20:30 TRISTEROBE Iemand van ons Voor deze ‘remake’ van Iemand van ons (2005) mobiliseert Tristero een doorgewinterde cast met véél levenservaring. Reinhilde Decleir, Mark Verstraete, Janine Bischops, Bob De Moor, Kristin Arras en Kris Smet klimmen samen in een groot bed, en praten over politiek, de liefde en het leven. Met een trefzeker gevoel voor humor tasten ze elkaar af, liggen ze te luisteren en te woelen, en geven ze zichzelf bloot. KAAISTUDIO’S | THEATRE | DUTCH | € 18/14/10 | + POST-PERFORMANCE TALK 27/03
theatre
8
DORIS UHLICH
© KATARINA SOSKIC
‘MY INTEREST LIES IN FLESH THAT MOVES, NOT FLESH THAT POSES’
9
‘MIJN INTERESSE LIGT BIJ BEWEGEND VLEES, NIET BIJ POSEREND VLEES’ EEN GESPREK MET DORIS UHLICH DOOR KATLEEN VAN LANGENDONCK & EVA DECAESSTECKER (KAAITHEATER)
Welke lichamen krijgen we doorgaans te zien in dansvoorstellingen en met welke blik kijken we ernaar? Choreografe en danser Doris Uhlich besloot al vroeg in haar leven om de normen rond het dansende lichaam te doorbreken. Op 2 april staat ze in het Kaaitheater met Every Body Electric, waarin de performers allemaal een fysieke beperking hebben. Uhlich: ‘Ik ben meer geïnteresseerd in de energie van een lichaam dan in hoe het er uitziet.’
Het lichaam is erg aanwezig in je werk. Je stelt ‘het ideale lichaam’ vaak in vraag. Waar komt die interesse vandaan? Ik denk dat ik de kern van die interesse in mijn eigen biografie moet zoeken. Toen ik elf was, vertelde ik mijn pianolerares dat ik met dansles was begonnen. Ze antwoordde: ‘Wat? Jij, dansen, met dat figuur?’ Toen al, als zwaarlijvige jonge vrouw, vond ik het absurd dat alleen slanke mensen zouden kunnen of mogen dansen. Ook later hoorde ik geregeld dat mijn lichaam niet aan de norm voldeed, maar ik bleef dansen. Ik besloot dat dans waarvoor je een conform, slank lichaam nodig hebt, gewoon niet mijn soort dans is. Maar ik was ervan overtuigd dat ik een dans zou vinden die bij me paste. Vond ik die niet, dan zou ik mijn eigen dans wel maken. Ook al waren zulke confrontaties pijnlijk, ik begon vooral het lichaam en hoe je ernaar kunt kijken in vraag te stellen. Het uiterlijk van een lichaam is niet meer dan een enkel moment. Er bestaan miljoenen van die momenten in een lichaam en in de perceptie ervan. Ik ben meer geïnteresseerd in de energie van een lichaam dan in hoe het er uitziet. Je werkt met heel uiteenlopende lichaamstypes: het corpulente lichaam, het gegenderde lichaam, het naakte lichaam, het lichaam met een beperking. Loopt er een rode draad door al die types? Elk lichaam is een universum. Ik ben me ervan bewust dat iedereen met wie ik werk een ander lichaam heeft met zijn eigen complexe systeem. Elke keer zoek ik een individuele aanpak, op zoek naar een choreografie en bewegingen die passen bij dat lichaam. Ik zie het lichaam als een opslagsysteem waarin we onze eigen biografie en de biografie van de wereld opslaan – het lichaam is in de wereld, de wereld is in het lichaam. De huid is geen gesloten systeem, ze is een erg transparant weefsel dat ons vlees verbindt met de invloedsfeer van de economische, politieke of sociale wereld. Je werkt vaak met naakt, soms zelfs met grote groepen mensen of in de publieke ruimte. Je schrijft jezelf daarmee in in een hele geschiedenis van de kunsten. Tegelijk zien we een nieuwe preutsheid opduiken onder jongeren, die niet het risico willen lopen dat hun foto’s circuleren op het internet. Vanwaar die urgentie om op dit moment naakt op het podium te brengen? Als ik naakt ben, heb ik het gevoel dat ik dichter raak bij dat fysieke archief waar ik het net over had. Ik kan mijn hand op mijn huid leggen, en zo in nauwer contact komen met mijn archief. Ik kan mijn vlees schudden, mijn opslagsysteem, mijn fysieke brein, ik kan mijn lichamelijk denken activeren. Schudden en mijn vlees bewegen houdt mijn archief in beweging, en zo krijgen angst en geblokkeerde energie de kans om te verschuiven. Het is belangrijk dat allerlei soorten naakte lichamen zichtbaar zijn. Geen gefotoshopte lichamen. Je wordt naakt geboren, het is een natuurlijke staat van zijn. In mijn werk wil ik mezelf niet naakt op het podium of in de openbare ruimte presenteren, ik wil naakt zijn. 10
Dat wordt gedreven door een persoonlijke, politieke motor. Een goed voorbeeld daarvan is hoe ik met dat naakt dansen ben begonnen. Na een training stopte ik mijn sport-bh en ondergoed weg en ik zag mijn borst springen en kont wiebelen. Opeens zag ik beweging die ik nooit eerder had gezien, omdat mijn kleren ze altijd verstopt hadden. Dat maakte me erg gelukkig, en ik vond het prettig dat mijn vet begon te dansen. Ik zette Madonna op en sprong rond in mijn appartement. Ik wilde mijn ervaring delen, dus ik begon lessen ‘naakt zijn’ te geven, wat heel nieuw was in die tijd. En die lessen hebben tot de voorstelling more than naked geleid, die in première is gegaan in 2013. Mijn interesse ligt bij bewegend vlees, niet bij poserend vlees. In mijn vetdans-techniek zoek ik naar vibraties van het vlees in al zijn variaties. In de workshops probeerden professionele dansers en dunne mensen ook te wiebelen en te schudden. Opeens zeiden de dunnere dansers tegen de corpulentere: ‘Wauw, ik wou dat ik jouw billen had, want die schommelen zo goed! En dat ziet er zo mooi uit!’ Het was geen theorie die ik vooraf doordacht had, of ook geen groot concept voor een politieke workshop. Het gebeurde gewoon: uit het plezier en die momenten van bevrijding, ontstonden opeens zulke verschillende manieren om een lichaam te zien, om de heersende stroom in vraag te stellen en eenzijdige gedachten en opinies over wie ‘mooi’ is of ‘energetisch’ of ‘het waard om naar te kijken’. Je hebt de fragiliteit van naakt op het podium staan, maar er is ook het potentiële ongemak van het publiek, wanneer het naar naakte mensen kijkt. Vooral wanneer die lichamen niet de perfecte lichamen zijn die je gewoonlijk ziet. Zo werk je in Every Body Electric met mensen met een fysieke beperking. Hoe ga je daarmee om? Wanneer het publiek zich ongemakkelijk voelt, hoeft dat nog niet negatief of beangstigend te zijn. Theater is een plek voor comfort én ongemak, een plek voor verschuivende percepties, een plek voor transformatie. Ik hoor vaak van mensen die Every Body Electric hebben gezien dat ze zich geconfronteerd voelden met hun manier van kijken naar de lichamen op het podium. Dus gaat het stuk evengoed over de toeschouwer en zijn of haar blik. Het gebeurt ook dat het publiek na een tijd de beperkingen niet meer ziet, het ziet gewoon spelers met andere vaardigheden. Die omkering is super. Tijdens het repetitieproces van Every Body Electric zijn we zonder naakt begonnen. Het is er pas bijgekomen na weken repeteren, omdat een van de spelers al in een naakt werk van mij had gezeten. Ze wilde zichzelf naakt aan de groep tonen, in haar rolstoel, met de stoel als een verlengstuk van haar lichaam. Wanneer ze naakt is, voelt ze zich nauwer verbonden met dat verlengstuk. Nadien wilden enkele anderen het ook proberen. Ik was verrast! Ik dwong ze niet om naakt materiaal voor een publiek te brengen, maar ik ondersteunde hen met mijn expertise in naakte voorstellingen om ze in contact te brengen met het staal en met het rubber van de banden. En ze beslissen nog elke keer bij het begin van het stuk of ze zich volledig willen uitkleden of niet. Ook dat ligt niet vast. In Ravemachine, het stuk waarop Every Body Electric is gebaseerd, zien we jou samen met een danser met een fysieke beperking op scène. Nu, in Every Body Electric, zie je alleen mensen met fysieke beperkingen op scène. Waarom die evolutie? Tijdens Ravemachine gaf ik een workshop die enkel bedoeld was voor mensen met fysieke beperkingen. Nadien beslisten we om samen te blijven werken en zo ontstond Every Body Electric. Wanneer je het hebt over inclusie, betekent dat dat je een gemengd ensemble op het podium brengt. We reflecteren veel over de constellatie waarin we ons bevinden, ook over het feit dat ik als choreograaf geen beperking heb, maar we vonden dat uiteindelijk geen probleem. Er opeens nieuwe mensen zonder beperking bij betrekken, zou niet echt gevoeld hebben, als make-up. Kort voor de première zaten we nog eens samen om het te overdenken. Waarom zouden mensen met fysieke beperkingen alleen maar in gemengde groepen mogen dansen? We voelden ons goed in onze constellatie, we waren blij met onze samenwerking. 11
© FABIAN HEUBLEIN
Je noemt de bewegingen die je creëert met de uitvoerders ‘energetische iconen’. Leg je even uit wat dat zijn? Welk belang heeft energieniveau voor jou? En hoe is technomuziek daarmee gelinkt? Energetische iconen zijn individuele en uiterst persoonlijke bewegingen. Ik noem het ‘de archeologie van energie’: je creëert bewegingen die functioneren als een aangeboren brandstof om je lichaam op te laden. Aan de ene kant brengen die bewegingen je plezier, pret en energie, maar tegelijk verlies je energie door de beweging. Je kunt niet stoppen, want je vindt het plezierig, maar je wordt er wel moe van. Die vermoeidheid is echter iets positiefs, omdat je voelt dat je leeft. Een energetisch icoon is de beweging die je die levendige kracht brengt. Het is de beweging waar je lichaam op dat moment van houdt. Zelfs een kleine beweging kan een hoog energiegehalte voortbrengen, omdat ze een seismische kwaliteit heeft. Het kan iets explosiefs zijn, maar dan op een subtiel niveau. Ik heb voor het eerst techno gebruikt in mijn solo Universal Dancer, omdat die draaide om de relatie tussen lichaam en machine. In Every Body Electric staat die relatie nog steeds op het spel, dus ik gebruik opnieuw techno. Ik hou van de energetische flow van die muziek en de fysieke belofte dat ze nooit zal ophouden. Je kunt zo’n muziek heel lang na elkaar mixen, zonder ooit het einde van een geluid of melodie te horen. Toen ik vernam dat techno eerst Electronic Body Music werd genoemd, hield ik er nog meer van! Geluid is voor mij een partner in de ruimte. Ik hou van het idee dat muziek door de huid in het lichaam kan komen. Zo kan ze de pleziercellen en de energie wekken en je helpen om de archeologie van energie te bereiken. Vaak voelt het als een bad nemen in golven van geluid. Je had het al over het plezier dat de interactie tussen lichaam en technologie voortbrengt. Stel je ook de manier waarop lichamen en technologie in de maatschappij worden behandeld in vraag? Technologie is een heel groot woord met veel aspecten die je kunt bespreken. Ik zou zeggen dat technologie in de zin van medicijnen en het mogelijk maken van beweging, zoals prothesetechnologie, heel waardevol is om te onderzoeken en te gebruiken. Natuurlijk is de technologie in Every Body Electric een zichtbare technologie. Terwijl de technologie die we allemaal delen in de eerste plaats onzichtbaar is: internet, biochemische stoffen… Er bestaan technologische tendensen waar ik erg kritisch tegenover sta en tendensen waarvan ik het belangrijk vind dat ze bestaan. Technologie belooft bereikbaar en consumeerbaar te zijn voor iedereen, maar dat is niet zo. Dus voor wie is technologie bedoeld? Mij lijkt het dat rijk en arm een grote kloof tussen hen in het vooruitzicht zullen hebben, onder meer door toedoen van technologie. Technologie betrekt mensen en sluit ze uit. Van zulke mechanismen moeten we ons bewust zijn. Veel van je stukken zijn met elkaar verbonden, maar je bundelt ze niet tot reeksen. Kun je daar iets over vertellen? Een goede vraag heeft nooit één antwoord. Als je een stuk verscheidene keren brengt, leer je er zo veel over dat er ook weer nieuwe aspecten verschijnen. Het doet je terugkeren naar bepaalde vragen en stuurt je naar nieuwe antwoorden. Ik denk dat een artistiek pad niet gemaakt is van verschillende stukken en stenen. Het is een land van echo’s en ik vertrouw op mijn echo’s. In de podiumkunsten geeft de markt je vaak het gevoel dat je nieuwe dingen moet doen. Maar wat is nieuw? Ik denk dat iets net beter en dieper kan worden door ermee door te gaan. Bijvoorbeeld: ik zal naakt zijn tot ik sterf! Als ik oud zal zijn zal ik nog steeds naakt zijn en nadenken over hoe ik mijn vlees kan laten wiebelen.
13
« CE QUI M’INTERESSE, C’EST UNE CHAIR QUI BOUGE, NON PAS UNE CHAIR QUI POSE » UNE CONVERSATION AVEC DORIS UHLICH PAR KATLEEN VAN LANGENDONCK & EVA DECAESSTECKER (KAAITHEATER)
Quels corps nous donne-t-on à voir de manière générale dans les spectacles de danse et quel regard portons-nous sur eux ? Très jeune, la chorégraphe et danseuse Doris Uhlich a décidé de transgresser les normes autour du corps dansant. Le 2 avril, elle est à l’affiche du Kaaitheater avec Every Body Electric, un spectacle dont tous les performeurs ont un handicap physique. Uhlich : « Je m’intéresse davantage à l’énergie d’un corps qu’à son aspect extérieur. »
Le corps est très présent dans votre œuvre, vous mettez souvent en question le « corps idéal ». D’où vous vient cet intérêt ? Je pense que la quintessence de cet intérêt se situe dans ma propre biographie, lorsque j’ai commencé à danser à l’âge de onze ans. J’ai dit à mon professeur de piano que j’avais commencé à suivre des cours de danse, et elle m’a répondu : « Quoi ? Avec ta silhouette ? » Étant déjà une jeune fille corpulente à l’époque, je trouvais l’idée saugrenue ; la danse n’était destinée qu’à des personnes sveltes. Plus tard, j’ai encore souvent entendu que mon corps n’était pas conforme, mais j’ai continué à danser et décidé que la danse qui requiert des corps conformes et minces n’est peut-être pas ma danse. J’étais sûre de trouver une danse qui me conviendrait, et sinon, j’inventerais ma propre danse. Bien que ce type de confrontation soit pénible, je me suis rapidement interrogée sur le corps et sur la façon de le regarder. L’apparence d’un corps n’est qu’un instantané et ce corps ainsi que la façon de le percevoir comportent des millions de ces instants. Je m’intéresse davantage à l’énergie d’un corps qu’à son aspect extérieur. Vous travaillez avec un ensemble de corps différents : le corps corpulent, le corps sexué, le corps nu, le corps handicapé. Voyez-vous un fil conducteur à travers tous ces corps ? Chaque corps est un univers. Je suis consciente que chaque personne avec laquelle je travaille a un corps différent, avec son propre système complexe. Je cherche chaque fois une approche individuelle, je pars en quête de mouvements et d’une chorégraphie qui correspondent à un corps. Je conçois le corps comme un système qui abrite notre propre biographie et la biographie du monde – le corps est dans le monde, le monde est dans le corps. La peau n’est pas un système clos, mais un tissu très transparent qui relie notre chair aux vibrations du monde économique, politique ou social. Vous portez souvent la nudité à la scène, parfois avec de grands groupes de personnes, ou même dans l’espace public. En ce sens, vous vous inscrivez dans toute une histoire de l’art. En même temps, nous constatons une nouvelle forme de pudeur chez les jeunes, qui ne veulent pas prendre le risque de voir leurs images circuler sur la Toile. Pourquoi cette envie pressante de nudité sur scène en ce moment ? Quand je suis nue, j’ai l’impression de me rapprocher de mes archives physiques dont je parlais précédemment. Je peux poser ma main sur ma peau et me sentir plus proche de mes archives. Je peux secouer ma chair, secouer mon système d’entreposage, mon cerveau physique, j’active ma pensée physique. Secouer et bouger ma chair maintient mes archives en mouvement et permet à la peur et aux énergies bloquées de se mouvoir. Il est important que toutes sortes de corps nus soient visibles. Non pas des corps « photoshopés ». Quand on naît, on est nu, c’est un état d’être naturel. Dans mon travail, je ne cherche pas à me présenter nue sur scène ou dans l’espace public, je veux être nue. 14
Cela m’est insufflé par un moteur personnel et politique. Un bon exemple de ce moteur est la façon dont j’ai commencé la danse nue. Après un entraînement, je rangeais mon soutien-gorge de sport et mes sous-vêtements et j’ai vu ma poitrine et mes fesses se balancer. Tout d’un coup, j’ai vu un mouvement que je n’avais jamais vu auparavant, parce que mes vêtements le cachaient. Cela m’a rendue très heureuse, j’ai vraiment pris plaisir à voir ma graisse se mettre à danser. J’ai mis Madonna à fond et j’ai sauté dans mon appartement. Je voulais partager mon expérience, alors j’ai commencé à donner des cours nus, ce qui était nouveau à l’époque. Et ces cours ont abouti au spectacle more than naked dont la première a été présentée en 2013. Ce qui m’intéresse, c’est une chair qui bouge, non pas une chair qui pose. Dans ma technique de fat dance [danse de gros], je recherche la vibration de la chair dans toutes ses variations. Lors des ateliers, des danseurs professionnels et des personnes minces ont aussi tenté de se trémousser et de se secouer. Soudain, les danseurs plus minces ont dit aux danseurs plus corpulents : « Ouah, j’aimerais avoir vos fesses parce qu’elles se balancent si bien ! C’est tellement beau ! » Ce n’était pas une théorie à laquelle j’avais pensé au préalable ni un grand concept pour animer un atelier politique. C’est juste que cette joie, ces moments de libération ont soudain fait porter un regard différent sur le corps et permis de remettre en question le courant dominant, des pensées et des opinions uniformes sur qui est « beau », « énergique » et mérite d’être regardé. Se produire nu sur scène génère une certaine fragilité en tant que performeur, mais il y a aussi le malaise potentiel du public lorsqu’il regarde des personnes nues. D’autant plus lorsque ces corps ne sont pas les corps parfaits qu’on nous donne à voir habituellement, comme dans Every Body Electric, où vous travaillez avec des personnes ayant un handicap physique. Comment le gérez-vous ? Quand le public ressent un malaise, ce n’est pas nécessairement un état négatif et effrayant. Le théâtre est un lieu de confort et d’inconfort, un lieu de changement des perceptions, de transformation. J’entends souvent dire des spectateurs ayant assisté à Every Body Electric que le spectacle les a mis face à leur façon de regarder les corps sur scène. La pièce traite donc aussi du spectateur et de son regard. Il arrive également qu’au bout d’un certain temps, le public ne voie plus les handicaps, mais des performeurs disposant d’autres aptitudes. Ce moment de basculement est formidable. Lors des répétitions d’Every Body Electric, nous avons commencé à travailler sans nudité. Elle n’est venue qu’après des semaines de répétition, parce qu’une performeuse qui avait précédemment participé à un de mes spectacles nus voulait se montrer nue au groupe dans son fauteuil roulant, qu’elle considère comme une extension de son corps. Lorsqu’elle est nue, le contact avec son extension est plus direct. Ensuite, d’autres personnes ont également voulu essayer. À ma grande surprise ! Je ne les ai pas forcés à se montrer nus devant le public, mais j’étais là pour les soutenir de mon expertise en la matière et pour les mettre en contact avec l’acier et le caoutchouc des pneus. Toujours est-il qu’à chaque représentation, ce sont eux qui décident s’ils veulent se déshabiller complètement ou pas. Ce n’est pas fixé. Dans Ravemachine, la pièce dont s’inspire Every Body Electric, on vous voit sur scène avec un danseur handicapé. À présent, dans Every Body Electric, il n’y a plus que des personnes handicapées sur scène. Pourquoi cette évolution ? J’animais un atelier uniquement pour personnes handicapées physiques pendant Ravemachine. Ensuite, nous avons décidé de continuer à travailler ensemble et nous avons créé Every Body Electric. Quand on pense à la notion d’inclusion, cela signifie porter un ensemble mixte à la scène. Nous avons beaucoup réfléchi à notre constellation, et aussi au fait que moi, la chorégraphe, je n’ai pas de handicap physique, mais nous ne l’avons pas considéré ni ressenti comme un problème. Cela m’aurait fait l’effet d’un maquillage de demander à de nouvelles personnes sans handicap de nous rejoindre. Peu avant la première, nous nous sommes réunis pour réfléchir à ces questions. Pourquoi les personnes 15
© DAVID KAPLAN
EVERY BODY
DY ELECTRIC
handicapées ne seraient-elles autorisées qu’à danser dans des groupes mixtes ? Nous nous sentions bien dans notre constellation, nous étions très heureux de notre collaboration. Vous appelez les mouvements que vous créez avec les performeurs des « icônes énergétiques ». Pouvez-vous nous expliquer ce que sont ces icônes ? Quelle importance revêt le niveau d’énergie pour vous ? Et en quoi la musique techno y est-elle liée selon vous ? Les icônes énergétiques sont des mouvements individuels et très personnels. Je les appelle « archéologie de l’énergie » : on crée des mouvements qui font office de carburant intérieur pour énergiser son corps. D’un côté, ce sont des mouvements qui apportent de la joie, du plaisir et de l’énergie, mais en même temps, le mouvement entraîne bien sûr aussi une perte d’énergie. On ne veut pas s’arrêter, parce qu’on aime ça, mais on se fatigue. Cette fatigue est quelque chose de très positif, parce qu’on se sent vivre. Une icône énergétique est le mouvement qui apporte cette force vive, le mouvement que le corps aime à ce moment précis. Même un petit mouvement peut infuser une grande énergie par sa qualité sismique. Il peut être éruptif à un niveau subtil. J’ai commencé à utiliser la musique techno pour mon solo Universal Dancer qui traitait de la relation entre le corps et les machines. Dans Every Body Electric, cette relation est toujours en jeu, donc j’utilise à nouveau la techno. Ce que j’aime dans cette musique, c’est son flux énergétique et sa promesse physique de durer éternellement. On peut mixer la musique très longtemps et ne jamais entendre la fin d’un son ou d’un morceau. Et depuis que j’ai entendu dire qu’au début la musique techno s’appelait Electronic Body Music, je l’aime encore plus ! Pour moi, le son est comme un partenaire dans l’espace. J’aime l’image selon laquelle la musique peut pénétrer le corps à travers la peau. Elle peut réveiller les cellules de plaisir et d’énergie et aider à entrer dans cette archéologie de l’énergie. J’ai souvent l’impression de me baigner dans des vagues sonores. Vous avez déjà parlé du plaisir que produit l’interaction entre le corps et la technologie. Vous interrogez-vous aussi sur la façon dont la société aborde les corps et la technologie ? La technologie est un très grand mot aux aspects multiples dont on peut discuter. Je dirais qu’au sens médical et d’assistance au mouvement, comme la technologie des prothèses, elle vaut vraiment la peine d’être étudiée et utilisée. Bien sûr, la technologie d’Every Body Electric est visible. Et la technologie que nous partageons tous est avant tout invisible : l’Internet, les produits biochimiques… Il y a des tendances technologiques dont je suis très critique et d’autres dont je trouve l’existence importante. Le danger de la technologie est que, visible ou invisible, elle coûte de l’argent. La technologie promet d’être accessible à tous et consommable par tout le monde, mais ce n’est pas le cas. Alors, à qui s’adresse la technologie ? Selon moi, à l’avenir, la technologie fera partie intégrante, entre autres, du grand fossé entre riches et pauvres. La technologie inclut, mais exclut aussi. Il faudrait que nous soyons conscients de ces mécanismes. Beaucoup de vos pièces sont reliées les unes aux autres, mais vous ne les encadrez pas dans des séries. Pouvez-vous nous en parler ? Une bonne question n’a pas qu’une seule réponse. En mettant une pièce en scène plusieurs fois, on apprend tellement sur elle que de nouveaux aspects apparaissent. Cela vous fait revenir à certaines questions et vous incite à trouver de nouvelles réponses. Je pense qu’un cheminement artistique n’est pas fait de pièces et de pierres séparées. C’est une terre d’échos et je fais confiance à mes échos. Je n’ai pas peur de la répétition, de la continuité. Cela me permet d’aller plus en profondeur. Dans les arts du spectacle vivant, le marché donne souvent le sentiment qu’il faut créer des choses nouvelles. Mais qu’est-ce qui est nouveau ? Je pense que quelque chose peut devenir meilleur et plus profond dans la continuité. Par exemple : je serai nue jusqu’à ce que je meure ! Quand je serai vieille, je serai encore nue et je me demanderai « comment puis-je encore secouer ma chair ? » 18
‘MY INTEREST LIES IN FLESH THAT MOVES, NOT FLESH THAT POSES.’ A CONVERSATION WITH DORIS UHLICH BY KATLEEN VAN LANGENDONCK & EVA DECAESSTECKER (KAAITHEATER)
What kinds of bodies do we generally see in dance productions and how do we look at them? Choreographer and dancer Doris Uhlich decided at a young age to break through the norms dictating dancing bodies. On 2/04, she is coming to Kaaitheater to present Every Body Electric, in which the performers all have a physical disability. Uhlich: ‘I’m more interested in the energy of a body than its outward appearance.’
The body is very present in your work and you often question the ‘ideal body’. Where does this interest come from? I think the core of this interest lies in my own biography, when I started to dance at the age of eleven. I told my piano teacher that I had started taking dance classes, and she answered: ‘What? You, dancing, with your figure?’ Already then, being a corpulent young woman, I thought it was completely crazy that dance should only be possible and allowed for slim people. Later on I also often heard that my body does not fit the norm, but I have always continued to dance anyway. I decided that the dance for which slim bodies that conform are needed is perhaps not my kind of dance. But I was sure that I would find a dance that suited me, and if not, I’d make my own dance. Even though these kinds of confrontations were painful, I soon started to question the body and how you can look at it. The outward appearance of a body is just one moment. There are millions of moments that exist within a body and how you perceive a body. I’m more interested in the energy of a body than its outward appearance. You work with a varying set of bodies: the corpulent body, the gendered body, the naked body, the disabled body. Is there a leitmotif that connects all these different bodies? Every body is a universe. I’m aware that every person I work with has a different body with its own complex system. Each time I look for an individual approach, searching for movements and a choreography that matches a body. I see the body as a storage system in which we store our own biography and the biography of the world – the body is in the world, the world is in the body. The skin is not a closed system, it’s a very transparent tissue connecting our flesh to the vibes of the economic, political or social world. You often work with nudity, sometimes even with large groups of people, or in public spaces. In that sense, you inscribe yourself in the whole history of art. At the same time, we see a new kind of prudishness among youngsters, who don’t want to take the risk of having their images circulating on the internet. What is your motivation for using nudity now? When I am naked, I have the feeling that I get closer to the physical archive that I was talking about before. I can put my hand on my skin, get in closer touch with my archive. I can shake my flesh, shake up my storage system, my physical brain, I activate my physical thinking. Shaking and moving my flesh keeps my archive in motion and fear and blocked energies are able to shift. It’s important that all kinds of naked bodies are visible, not only photoshopped bodies. When you are born, you are naked, it is a natural state of being. In my work, I don’t want to present myself naked onstage or in the public space, I want to be naked. It comes from a personal, political motor. A good example of this motor is how I started dancing naked. 19
After a workout, I was putting away my sports bra and underwear and I saw my breasts bouncing and bottom wobbling. All of a sudden, I saw movement I had never seen before, because my clothes had been hiding it. It made me very happy, I really enjoyed that my fat started dancing. I turned on Madonna and I jumped around in my flat. I wanted to share my experience, so I started teaching naked classes, which was a new thing at that time. And these classes resulted in the show more than naked, which premiered in 2013. My interest lies in flesh that moves, not flesh that poses. In my fatdance-technique, I search for the vibration of the flesh in all its variations. In the workshops, professional dancers and thin people also tried to wobble and shake. Suddenly, the thinner dancers said to the more corpulent dancers: ‘Wow, I would like to have your butt because it swings so well! It looks so beautiful!’ It was not a theory I thought through beforehand or a big concept of making a political workshop. It just happened that out of this joy and moment of liberation, there were suddenly very different ways of seeing bodies, questioning the mainstream, and disregarding one-sided thoughts and opinions about who is “beautiful”, “energetic” and worth looking at. There is the fragility of working naked as a performer, but there is also the potential discomfort that the audience might feel when looking at naked people. Especially when the bodies are not the perfect bodies you normally see, like in Every Body Electric, in which you work with people with a physical disability. How do you deal with that? When the audience feels discomfort, it doesn’t have to be a negative or frightening state. Theatre is a place for comfort and discomfort, a place for shifting perceptions, a place for transformation. I often hear that audiences who have watched Every Body Electric were confronted with their way of looking at the bodies onstage. So the piece is also about the spectator and his or her gaze. It also happens that after a while, the audience doesn’t see disabilities anymore, they see performers with other abilities. This turn is great. In the rehearsal process of Every Body Electric, we started to work without nudity. It only came after weeks of rehearsing, because one of the performers had been part of a naked work of mine. She wanted to show herself to the group naked in her wheelchair, since she thought of her wheelchair as a body extension. When she is naked, she comes into closer contact with her extension. Afterwards, some of the others also wanted to try it. And I was surprised! I didn’t force them to show naked material in front of the audience, but I was there to support them with my expertise in naked performances to bring them into contact with the steel and the rubber of the tires. And still they decide, every time the piece is starting, whether they want to undress completely or not. It’s not fixed. In Ravemachine, the piece on which Every Body Electric is based, we see you together with a physically disabled dancer onstage. Now, in Every Body Electric, there are only people with physical disabilities onstage. Why that evolution? I was giving a workshop during Ravemachine for people with physical disabilities and it was a workshop only for them. Afterwards, we decided to keep on working together and developed Every Body Electric. When you think of inclusion, it means that you have a mixed ensemble onstage. We reflected a lot on our constellation, including on the fact that I as the choreographer have no disability, but we didn’t see and feel any problems with that. For me, it would have felt like make-up to ask new people without disabilities to join. Shortly before the première, we sat down together once more to think it through. Why should people with physical disabilities only be allowed to dance in mixed groups? We felt good in our constellation, we were very happy about our collaboration. You call the movements you create with the performers ‘energetic icons’. Can you explain what they are? What importance does the energy level have for you? And how is techno music linked to it? Energetic icons are individual and very personal movements. I call it ‘archaeology of energy’: you create movements that function like an indigenous fuel to load up your body. 20
On the one hand, these are movements that bring you joy, pleasure and energy, but at the same time of course you lose energy through movement. You can’t stop because you love it, but you do get tired. The tiredness is something very positive though, because you feel you’re alive. An energetic icon is the movement that brings you this lively power. It is the movement your body loves at that moment. Even a small movement can create a high energy because it has a seismic quality. It can be something eruptive on a subtle level. I started using techno music for my solo Universal Dancer because it dealt with the relation between the body and machines. In Every Body Electric, this relationship is still at stake so I’m using techno again. What I like about this music is its energetic flow and physical promise to last forever. You can mix the music for a very long time and you never hear the end of a sound or a tune. And since I heard that techno music was first called Electronic Body Music, I loved it even more! To me, sound is like a partner in space. I like the image that music can enter the body through the skin. It can awaken the cells of pleasure and energy and it can help you to go into this archaeology of energy. It often feels like taking a bath in the waves of the sound. You already spoke about the pleasure that the interaction between the body and technology produces. Do you also question the way bodies and technology are treated in society? Technology is a very big word with many aspects that we could discuss. I would say that technology in the sense of medicine and enabling movement such as prosthetics technology is really worth going into and using. Of course, the technology in Every Body Electric is a visible technology. And the technology which we all share is foremost an invisible technology: internet, bio-chemicals... There are technological tendencies I’m very critical about and tendencies of which I think it is very important that they exist. The danger in technology is that no matter if it’s visible or invisible, it costs money. Technology promises that it is reachable and consumable for everybody, but it isn’t. So who is technology for? For me the prospective is that rich and poor people will be deeply divided, in part because of technology. Technology includes and excludes people. We should be aware of these mechanisms. A lot of your pieces are connected to one another, but you don’t frame them into series. Could you say something about that? A good question doesn’t only have one answer. By staging a piece several times, you learn so much about it, and new aspects appear. It makes you go back to certain questions and pushes you to find new answers. I think an artistic path is not made of separate pieces and stones. It’s an echo land and I trust my echoes. I’m not afraid of repetition, continuation. It allows me to go deeper into something. In the performing arts, the market often gives you the feeling that you have to do new things. But what is new? I think something can become even better and deeper when you continue with it. For example: I’ll be naked until I die! When I’m old I’ll still be naked and thinking ‘how can I still wobble my flesh?’
DORIS UHLICHAT Every Body Electric [medium] THU 2/04 20:30 KAAITHEATER > P. 25 21
RIMAH JABRPS/BE & DAREEN ABBASSY/BE Broken Shapes FRI 20, SAT 21/03 20:30 KAAISTUDIO’S > P. 6
‘WE SHARE A PHYSICAL SENSE OF THEATRICALITY’ A CONVERSATION WITH DAREEN ABBAS & RIMAH JABR BY ESTHER SEVERI & EVA DECAESSTECKER (KAAITHEATER)
Rimah Jabr started writing plays in a workshop in Palestine. The workshop led her to Belgium, where she studied theatre at RITCS. She currently lives in Toronto and works as a theatre maker. She is also in her first year as a PhD student in theatre and performance studies at York University. Dareen Abbas graduated in printmaking before she finished her two-year Master’s at the Erg School of Graphic research. She is currently a visual artist who lives and works in Brussels. Together they are creating Broken Shapes, which will première at the Kaaistudios in March. Where did you both meet? And how did you decide to work together?
RJ: When Dareen was looking for a place to stay in Belgium, a mutual friend put us in touch with each other. We became friends and started following each other’s work. Three years ago, when I was already living in Toronto, I read about a residency programme at the Theatre Centre in Toronto. It was a two-year programme for artists, which would simply start from an idea. We decided to apply together. DA: The idea from which we started was on the one hand very concrete, but we also wanted to see more generally what might happen if we worked together. We are interested in each other's work and we have good conversations about our artistic approaches. So why not try to put these things together and see what comes out of it? I also noticed that we share a kind of physical sense of theatricality. I don’t make theatre myself, but I do have a strong experience of a kind of theatrical presence of matter in space. From this shared quality, we started to develop a character and a main focus on the spatial dimension. You each have quite different practices: one works as a theatre maker, writing and directing, and the other combines different visual arts practices – video, sculpture, etc. Were you also curious to cross disciplines and switch roles? How do you work together in general?
RJ: The initial idea was to work with space and spatiality. This was then translated into a combination of Dareen’s world and the visuals and my texts. DA: We are creating the piece together by showing each other what we are doing, but we stick to our own roles, though in a collaborative way. In the beginning, we really thought everything through together. Later, when the piece became more concrete, we separated the roles according to our backgrounds. How did you both work together from a distance?
RJ: Due to the distance between us (Brussels & Toronto), we do most of the collaboration via Skype and on the phone. I think we would have made something else if we had been working together in the same room. On the other hand, this distance gave us the opportunity to put restraints on our active ability to make something, and that forced us to think the piece through conceptually. So in the end, it was not a bad thing, it just resulted in a specific way of working. Broken Shapes tells the story of a young woman who discovers her father’s architectural drawings on the day of his funeral. Overcome with sadness, she slips into the imagined places that he created. How did you come up with this story?
RJ: I first developed monologues for a female character who was reflecting on her
23
spatial cognition, because that was something I wanted to explore in the writing. But the character needed a framing device. I didn’t want her to be an architect because that didn’t make sense to me. We needed another line of approach for the architectural world. And then I came up with the idea of the deceased father who was an architect. The death of her father and the mourning period she goes through forms a context for her to discover architecture and explore space in relation to her mental state of grief. What fascinates you so much about architecture and spatiality, Rimah? It comes back in Broken Shapes but also in you PhD research, so it seems to occupy an important place in your field of interest.
RJ: I can’t really point out what’s so fascinating about it. Perhaps it is because I have moved a lot in the past ten years. I moved from one place to another, from one geography to another. Besides that, I’m not only interested in physical space but also in mental space: how do you situate yourself in an environment? My interest in psychology made me want to explore how a space influences one’s psychology, the way one thinks, how one’s brain functions, etc. For example, I’m fascinated by the fact that when we walk, our experience of gravity changes completely in relation to when we sit or lie down. Or by the way in which our experience of the world changes while we grow up: as foetuses, we float in the womb of our mother, a warm, enclosed space filled with water. As babies, we get to know the world mainly lying down, slowly discovering how to sit up and see things differently. As kids, everything around us feels huge, until we are fully grown and things are more or less at our level. I’ve always been fascinated by these kinds of observations. What place does architecture have in your practice, Dareen?
DA: My work dives into the inner self and the environment around it. I’m very interested in exploring relationships between sculpture and cinema – that makes architecture come into my work by default, but it is never the aim. What I find most fascinating are the natural elements and matter – natural and industrial matter: how we relate to them, how we construct culture through them and how we reflect on them. The father’s architectural designs are never realized and exude a utopian way of thinking. In the piece, there is an overall tension between being in a concrete, physical space and wanting to escape into another, more mental kind of space. What does the possibility of a mental space outside of reality mean to you both?
RJ: The designs by the architect are indeed not realized, they are not even realistic. They were a product of his obsessive desire for hiding and safety. Some of the inspiration for the design for me came from a Japanese architectural movement called Metabolism, an avant-garde movement formed in Japan in the beginning of the 1960s. They developed utopian concepts to answer architectural and urban challenges that post-war Japanese society faced at the time. One of their projects was a building in the ocean, free from any nationality. Most of these architectural designs that I found were not realized, they only exist on paper. There is something very interesting about that because it is full of potential and not fixed in reality. For me, a mental space is a fluid space: something I wouldn’t be able to grasp or identify. DA: What is important to me when I create any work is to have a mental space to create a state of absorption. I need to be fully at one with what I am thinking and doing. That is perhaps what hiding could mean to me. What would be your ideal architectural space to hide in?
DA: The ideal architectural space to hide in will exist only when science has developed the biological capability to change our skin’s material, texture or colour, depending on the circumstances. RJ: For me this space will not be an actual building but a concept, and I am still searching for it. 24
THU 2/04 20:30
belgian premiere
DORIS UHLICHAT Every Body Electric [medium]
dance © THERESA RAUTER
Mensen met een lichamelijke beperking worden meestal eerder geassocieerd met stilstand dan met beweging. In Every Body Electric weerlegt Doris Uhlich die gedachte met vitaliteit en extase. Welke extra mogelijkheden tonen zich wanneer rolstoelen, protheses en krukken geen obstakels vormen maar net krachtige verlengstukken van het lichaam? Verwacht een boeiende dialoog tussen mens en machine, waarbij uiterst persoonlijke dansstijlen variëren van explosief tot zacht-poëtisch. Les personnes avec un handicap physique sont plus souvent associées à l’immobilité qu’au mouvement. Dans Every Body Electric, Doris Uhlich réfute cette idée avec vitalité et extase. Quelles possibilités supplémentaires se profilent lorsque fauteuils roulants, prothèses et béquilles ne constituent plus des obstacles, mais au contraire de puissantes extensions du corps ? Attendez-vous à un dialogue passionnant entre êtres humains et machines et à des styles de danse hautement personnels qui varient d’explosifs à doux et poétiques. People with physical disabilities are often more associated with stationariness than with movement. In Every Body Electric, Doris Uhlich refutes this idea with vitality and vibrancy. What other possibilities open up when wheelchairs, prostheses and crutches are not perceived as obstacles but as powerful extensions of the body? You can expect a fascinating dialogue between the human and the mechanical in which very personal dance styles vary from explosive to gently poetic.
KAAITHEATER DANCE | 1H15 | € 16/12/10 + POST-PERFORMANCE TALK
‘MY INTEREST LIES IN FLESH THAT MOVES, NOT FLESH THAT POSES’ Read our conversation with Doris Uhlich > P. 9
25
SAT 4/04 20:30
For this adaptation of Moby Dick, Gorges Ocloo called on Ben Okri, who adapted the novel into a magic-realist story about the gulf between high and low, rich and poor. Josse De Pauw and the soprano Nobulumko Mngxekeza-Nziramasanga take to the stage to perform an energized and jazzy opera about the need for rapprochement in an increasingly polarized society.
KAAITHEATER MUSIC THEATRE | ENGLISH (SURTITLED DUTCH) | 1H30 | € 18/14/10 + POST-PERFORMANCE TALK 26
© GORGES OCLOO
Voor deze bewerking van Moby Dick klopte Gorges Ocloo aan bij Ben Okri. Die herwerkte de tekst tot een magisch-realistisch verhaal over de kloof tussen hoog en laag, rijk en arm. Op scène staan Josse De Pauw en de sopraan Nobulumko Mngxekeza-Nziramasanga. Samen brengen ze een energetische en jazzy opera over de nood aan toenadering tot elkaar in een steeds meer gepolariseerde samenleving.
music theatre
GORGES OCLOOGH/BE & DOMINIQUE PAUWELS/LODBE Moby Dick. At last Queequeg speaks
© DIETER TELEMNAS
FRI 3/04 20:30 GEERT MAKNL Grote verwachtingen
talk
‘Er zit een seismograaf in elke journalist, en die begon te rinkelen en te springen bij mij. Ik had het heel sterk, zo rond 2015. Er zijn zoveel politieke aardbevingen in de wereld aan de gang. Dan moet je gewoon weer aan de gang.’
De turbulente eerste twintig jaar van deze eeuw noopte Geert Mak tot een vervolg van zijn succesboek In Europa. Hij vertelt in Grote verwachtingen de recente geschiedenis zoals alleen hij dat kan. En hoe beter, dan live voor je op scène? PRESENTED BY PASSA PORTA & KAAITHEATER KAAITHEATER | TALK | DUTCH | € 10/8 (PRESALE € 9/7)
DAVID WEBER-KREBS & JEROEN PEETERSBE On Enclosed Spaces and the Great Outdoors 4. Grounding We live in an age in which human activity has a profound impact on our physical and ecological surroundings. How can we create stories, aesthetics, and spaces of experience to deal with this situation reflexively and critically? What role can the performing arts play in the climate crisis debate? This is the fourth in a series of performative conferences curated by David Weber-Krebs and Jeroen Peeters. A variety of hybrid artistic and theoretical interventions will constitute a dramaturgy throughout an entire day. Contributions by Daisy Hildyard, Anne Lise Le Gac, Christophe Meierhans, Rolando Vázquez, Siegmar Zacharias & more TBC
© DAVID WEBER-KREBS
> find the detailed programme online
KAAISTUDIO’S PERFORMATIVE CONFERENCE | ENGLISH | 8H | € 14 INCL. LUNCH
performative conference
SAT 18/04 11:00 > 19:00
27
WED 22/04 20:30 SARAH & CHARLESBE In the Hands of Puppets [the performance] In deze performance over informatiefastfood, ijdelheid, fictie en bevestigingsdrang, gaat het kunstenaarsduo Sarah & Charles op zoek naar de ultieme vorm van overgave. In een tijdperk waarin sociale media en internet ons wereldbeeld verruimen, lijkt onze geest emotioneel te verengen. De performers nodigen je uit in een creatief wellness-oord, waar je beslissingen even kunt uitstellen. In this performance about information fast food, vanity, fiction and the urge for affirmation, the artistic duo Sarah & Charles goes in search of the ultimate form of submission. In an age in which social media and the internet are expanding our view of the world, our minds appear to be narrowing emotionally. The performers invite you to a creative wellness centre where you can put your decision-making on hold. KAAISTUDIO’S PERFORMANCE | ENGLISH | 45 MIN. | € 14/10
+ WED 22, FRI 24, SAT 25/04 19:00 > 22:00
In the Hands of Puppets [the video installation] Sarah & Charles use the online ‘chat form’ to research subjects like self-analysis, personality and social relations. They address how we relate to the virtual, share our intimacy with it, and how it starts taking control. KAAISTUDIO’S BEFORE & AFTER THE PERFORMANCES | FREE
+ WED 22/04 21:30
© KRISTOF VRANCKEN
In the Hands of Puppets [the conversation]
28
KAOS develops artistic projects with a link to psychiatry. In late 2018, the artistic duo had a residency there, resulting in three interviews about psychosis. Sarah & Charles and psychiatrist Erik Thys (KAOS) are now sitting down for a conversation moderated by Caroline Dumalin. KAAISTUDIO’S ENGLISH | FREE
MAATSCHAPPIJ DISCORDIANL Liebe Jelinek of is liefde een naar sprookje?
© FERRY ANDRÉ DE LA PORTE
theatre
WED 29, THU 30/04 20:30
Op zoek naar inzichten over de liefde, gaat Maatschappij Discordia bij Nobelprijswinnaar Elfriede Jelinek te rade. Waar Marguerite Duras hen vorig seizoen meevoerde in een levenslange poging om een eerste liefdeservaring onder woorden te brengen, stuit Discordia bij Jelinek meteen op de provocatie. Welk beeld schetst deze schrijfster – een ster in het onthullen van clichés – van de liefde… en de vrouwelijke beleving ervan?
KAAISTUDIO’S THEATRE | DUTCH | € 18/14/10
BENJAMIN VANDEWALLEBE Studio Cité Benjamin Vandewalle zet opnieuw zijn artistieke kermis neer die onverwachte ervaringen biedt op de stad. Betreed op je eentje een rijdende spiegelkar, vorm met andere toeschouwers een dansende cirkel, of blijf aan de rand staan kijken hoe mensen met periscopische maskers op hun weg zoeken. Studio Cité opende dit Kaaitheaterseizoen in Brussel en Molenbeek, en is nu opnieuw te zien in Sint-Gillis. Benjamin Vandewalle installe à nouveau sa kermesse artistique offrant des expériences urbaines inattendues. Studio Cité, qui a inauguré la saison du Kaaitheater à Bruxelles et à Molenbeek, est de nouveau à voir. Cette fois, à Saint-Gilles. Benjamin Vandewalle is bringing back his artistic fair that offers unexpected experiences of the city. Studio Cité opened this Kaaitheater season in Brussels and Molenbeek, and is now coming to Sint-Gillis.
ON LOCATION > BETLEHEMPLEIN, 1060 BRUSSEL DANCE/INSTALLATION | CONTINUOUS | FREE
© MARC DOMAGE
PRESENTED BY IN SITU
© THOMAS SEEST
artist-in-residence
dance/installation
THU 23, FRI 24/04 13:00 > 19:00
29
SAT 25/04
DAG VAN DE DANS 2020 This year Day of Dance celebrates its 5th birthday! Everyone is invited to get acquainted with the world of contemporary dance, in order to make this art form more known and loved in Flanders and Brussels. At Kaaitheater and the Kaaistudios, you will encounter these choreographers: > Jonathan Burrows > Claire Croizé & Etienne Guilloteau > Michiel Vandevelde
belgian premiere
CLAIRE CROIZÉ & ETIENNE GUILLOTEAU/ECCEFR/BE Pole Reports from Space
Claire Croizé en Etienne Guilloteau wagen zich samen met twee Poolse dansers aan de muziek van de Polish Radio Experimental Studio. Futurisme en utopie, old school sovjet-sciencefiction, activisme en vooruitgangsdenken inspireert hen tot een spannende choreografie die speelt met de aan- en afwezigheid van het lichaam in elektronische muziek. Claire Croizé & Étienne Guilloteau et deux danseurs polonais s’attaquent à la musique du studio expérimental de la radio polonaise. Futurisme et utopie, science-fiction soviétique désuète, activisme et pensée du progrès leur inspirent une chorégraphie captivante qui joue avec la présence/absence du corps dans la musique électronique. Claire Croizé and Etienne Guilloteau have made a production with two Polish dancers and with music by Polish Radio Experimental Studio. Futurism and utopia, old school soviet science fiction, activism, and progressivism have inspired them to make an exciting choreography that plays on the presence and absence of the body in electronic music. KAAISTUDIO’S DANCE | € 18/14/10 + POST-PERFORMANCE TALK 25/04 30
© KATARZYNA KLUDCZYNSKA FOR ART STATIONS FOUNDATION
FRI 24, SAT 25/04 20:30
Jonathan Burrows attempts – by turns hesitantly and exuberantly – to map out the strange territory known as choreography. In contrast to the dominant model, he proposes a practice of a slow, coincidental accumulation of meanings.
belgian premiere
dance/lecture performance
JONATHAN BURROWSUK Rewriting
© HUGO GLENDINNING
FRI 24, SAT 25/04 19:00
© TOM CALLEMIN
KAAISTUDIO’S DANCE/LECTURE PERFORMANCE ENGLISH | 45 MIN. | € 16/12/10
SAT 25/04 20:30 + SUN 26/04 15:00
artist-in-residence
MICHIEL VANDEVELDE/ PLATFORM-K & PHILIPPE THURIOTBE The Goldberg Variations Dansers Oskar Stalpaert, Michiel Vandevelde en Audrey Merilus gaan aan de slag met de magische composities van Bach. En met de choreografie die Steve Paxton erop maakte. Hun doel: de mogelijkheden van de dans verruimen. Hoe open, democratisch en toegankelijk is dans vandaag? Philippe Thuriot brengt de muziek live op accordeon. Les danseurs Oskar Stalpaert, Michiel Vandevelde et Audrey Merilus relèvent le défi de danser sur les compositions magiques de Bach d’après la chorégraphie de Steve Paxton. Philippe Thuriot interprète la musique sur scène, à l’accordéon. Dancers Oskar Stalpaert, Michiel Vandevelde and Audrey Merilus have created a production inspired by the magical compositions of Bach. And featuring the choreography that Steve Paxton set to the music. Philippe Thuriot will perform live music on the accordion. KAAITHEATER DANCE/MUSIC | € 16/12/10 + POST-PERFORMANCE TALK 25/04 0-12 Y
SUN 26/04 15:00 MATINEE KADEE
While you enjoy The Goldberg Variations, the children (4-12) take their first tentative steps into the world of dance. The very youngest kids (0-4) can play at the crèche.
NL FR EN
WORKSHOP | DUTCH/FRENCH/ENGLISH | FREE, SUBJECT TO A PAID BOOKING, WITH REQUIRED RESERVATION > WWW.KAAITHEATER.BE/MATINEEKADEE
31
KAAITHEATER
SAINCTELETTESQUARE 20 20 SQUARE SAINCTELETTE B-1000 BRUSSELS T 02 201 59 59
KAAISTUDIO’S
ONZE-LIEVE-VROUW VAN VAAKSTRAAT 81 81 RUE NOTRE-DAME DU SOMMEIL B-1000 BRUSSELS
MAGAZINE 6 EDITIES PER JAAR | VERSCHIJNT IN FEBRUARI, APRIL, JUNI, AUGUSTUS, OKTOBER & DECEMBER P3A9139 | FEBRUARI 2020 | AFGIFTEKANTOOR GENT X V.U.: BART CLAES, C/O AKENKAAI 2, 1000 BRUSSEL COVERBEELD: CLAIRE CROIZÉ POLE REPORTS FROM SPACE © KATARZYNA KLUDCZYNSKA FOR ART STATIONS FOUNDATION ONTWERP: PAUL BOUDENS