Bulletin Kaaitheater sep-okt 2014 by Kaaitheater

SEPTEMBER>OKTOBER 2014 SEPTEMBRE>OCTOBRE

AGENDA 09/2014 FR 5 SA 6 SU 7

20:30 20:30 15:00

Rosas Verklärte Nacht Rosas Verklärte Nacht Rosas Verklärte Nacht

ROSAS PERFORMANCE SPACE ROSAS PERFORMANCE SPACE ROSAS PERFORMANCE SPACE

TU 9 WE 10 TH 11

20:30 20:30 20:30

Rosas Verklärte Nacht Rosas Verklärte Nacht Rosas Verklärte Nacht

ROSAS PERFORMANCE SPACE ROSAS PERFORMANCE SPACE ROSAS PERFORMANCE SPACE

WE 17>SU 21 FESTIVAL KANAL PLAY GROUND

FULL PROGRAM SCHEDULE: WWW.FESTIVALKANAL.BE

We 17 20:00 Th 18 20:00 Fr 19 14:00>16:30 14:00>19:00 17:30>20:00 Sunset Sa 20 14:00>16:30 14:00>19:00 14:00 14:15 15:45 17:15 17:30>20:00 18:45 19:30 20:15 21:00 Su 21 13:15 14:00>16:30 14:00>19:00 14:45 15:00 16:15 17:00 17:45 17:30>20:00 19:15

Claire Croizé & Jozef Wouters Primitive Claire Croizé & Jozef Wouters Primitive Karl Van Welden SATURN II – City Scape Benjamin Vandewalle Inter-View Karl Van Welden SATURN II – City Scape Pieter Van den Bosch variation#2/ETHANOL Karl Van Welden SATURN II – City Scape Benjamin Vandewalle Inter-View Ricochets Fluorescents preselections Dennis van Tilburg Musique Parabolique Dennis van Tilburg Musique Parabolique Dennis van Tilburg Musique Parabolique Karl Van Welden SATURN II – City Scape Dennis van Tilburg Musique Parabolique Wim Vandekeybus/Ultima Vez Streetzzz Dennis van Tilburg Musique Parabolique Ricochets Fluorescents finale Dennis van Tilburg Musique Parabolique Karl Van Welden SATURN II – City Scape Benjamin Vandewalle Inter-View Dennis van Tilburg Musique Parabolique Taoufiq Izzediou/Cie Anania 100 Pas Presque Dennis van Tilburg Musique Parabolique Wim Vandekeybus/Ultima Vez Streetzzz Dennis van Tilburg Musique Parabolique Karl Van Welden SATURN II – City Scape Dennis van Tilburg Musique Parabolique

SA 20 SU 21

20:00!!! 14:00!!! 18:00!!!

Brussels Brecht-Eislerkoor WaanVlucht!/FuirLaFolie! Brussels Brecht-Eislerkoor WaanVlucht!/FuirLaFolie! Brussels Brecht-Eislerkoor WaanVlucht!/FuirLaFolie!

KAAITHEATER KAAITHEATER KAAITHEATER

TH 25 FR 26 SA 27

20:30 20:30 19:00!!! 20:30 19:00!!!

Milo Rau/IIPM Hate Radio Milo Rau/IIPM Hate Radio De Koe WITROODZWART Milo Rau/IIPM Hate Radio De Koe WITROODZWART

KAAITHEATER KAAITHEATER KAAISTUDIO’S KAAITHEATER KAAISTUDIO’S

AGENDA 10/2014 TH 2 FR 3 SA 4

20:30 20:30 20:30 20:30 20:30 20:30

Kris Verdonck/A Two Dogs Company Untitled Anne Teresa De Keersmaeker/Rosas Twice Kris Verdonck/A Two Dogs Company Untitled Anne Teresa De Keersmaeker/Rosas Twice Kris Verdonck/A Two Dogs Company Untitled Anne Teresa De Keersmaeker/Rosas Twice

MO 6 TH 9 FR 10 SA 11

20:30 20:30 18:00!!! 20:30 20:30 20:30 20:30

UCL NightShop #01 – Wajdi Mouawad Mette Ingvartsen 69 Positions Performance Art Course Mette Ingvartsen 69 Positions De Warme Winkel Gavrilo Princip Mette Ingvartsen 69 Positions De Warme Winkel Gavrilo Princip

TH 16 FR 17 SA 18 SU 19

20:30 20:30 20:30 20:30 20:30 15:00

Meg Stuart/Damaged Goods Hunter Meg Stuart/Damaged Goods Hunter De Roovers & Maatschappij Discordia Ik in het blauw Meg Stuart/Damaged Goods Hunter De Roovers & Maatschappij Discordia Ik in het blauw De Roovers & Maatschappij Discordia Ik in het blauw

TH 23 FR 24 SA 25

20:30 20:30 20:30 20:30

Forced Entertainment The Notebook Forced Entertainment The Notebook Ivo Dimchev/Franz West X-ON Forced Entertainment The Notebook

KAAITHEATER KAAISTUDIO’S KAAITHEATER KAAISTUDIO’S KAAITHEATER KAAISTUDIO’S

KAAITHEATER KAAISTUDIO’S KAAISTUDIO’S KAAISTUDIO’S KAAITHEATER KAAISTUDIO’S KAAITHEATER

KAAITHEATER KAAITHEATER KAAISTUDIO’S KAAITHEATER KAAISTUDIO’S KAAISTUDIO’S KAAISTUDIO’S KAAISTUDIO’S KAAITHEATER KAAISTUDIO’S

ABO = –25% > –50%!

CHOOSE 4 OR 10 PERFORMANCES (OR MORE)

–26 = € 8!

FOR ANY SHOW YOU’D LIKE TO SEE 3

KAAITHEATER, DE MUNT/LA MONNAIE & ROSAS PRESENT

EXTRA MUROS

Rosas[BE] Verklärte Nacht © ANNE VAN AERSCHOT

FR 5, SA 6, TU 9, WE 10, TH 11/09 20:30 + SU 7/09 15:00 ROSAS PERFORMANCE SPACE, AV. VAN VOLXEMLAAN 164, 1190 BRUSSELS DANCE | € 16/12/8 ROMANTISCH LIEFDESVERHAAL Voor het schrijven van zijn compositie Verklärte Nacht (1899) inspireerde Arnold Schönberg zich op een gedicht van Richard Dehmel, over een vrouw die op een maanverlichte nacht haar geliefde vertelt dat ze zwanger is van het kind van een andere man. Voor haar choreografie uit 1995 ensceneerde Anne Teresa De Keersmaeker het verhaal door gebruik te maken van zes koppels, waaruit twee vrouwen als solist naar voren traden. Deze groepschoreografie herschrijft zij nu tot een duet. Daardoor komen zowel het muzikale als het narratieve aspect op de voorgrond te staan. Schönbergs lyriek, vooral gedragen door de violen, voert ons mee in de gevoelswereld van de geliefden: expressieve crescendo’s en diminuendo’s weerspiegelen hun veranderende stemmingen en gidsen ons doorheen het gedicht. Een schaamteloos romantisch liefdesverhaal, in het donkere licht van een Verklärte Nacht.

UNE HISTOIRE D’AMOUR ROMANTIQUE Pour l’écriture de sa composition Verklärte Nacht (1899), Arnold Schönberg s’est inspiré d’un poème de Richard Dehmel à propos d’une femme qui, par une nuit de clair de lune, avoue à son amant être enceinte d’un autre homme. Dans sa chorégraphie de 1995, Anne Teresa De Keersmaeker racontait l’histoire en mettant en scène six couples, dont se détachaient deux danseuses solistes. À présent, Anne Teresa De Keersmaeker réécrit cette chorégraphie pour un duo, mettant ainsi en avant à la fois l’aspect musical et narratif. Le lyrisme de Schönberg, surtout porté par les violons, nous entraîne dans l’univers affectif des amants : crescendos et diminuendos expressifs reflètent leurs humeurs versatiles et nous guident à travers le poème. Une histoire d’amour romantique exaltée dans la lueur sombre d’une Nuit Transfigurée.

A ROMANTIC LOVE STORY For the writing of his composition Verklärte Nacht (1899) Arnold Schönberg was inspired by a poem by Richard Dehmel, about a woman who, one moonlit night, tells the man she loves she is pregnant by another man. For her 1995 choreography Anne Teresa De Keersmaeker gave shape to the story using six couples from which two women emerged as soloists. She has now rewritten this group choreography as a duet, so that both the musical and narrative aspects come to the foreground. Schönberg’s lyricism, mainly supported by the violin, transports us into the emotional world of the lovers: expressive crescendos and diminuendos reflect their changing moods and guide us through the poem. A shameless romantic love story in the dark light of a Verklärte Nacht (transfigured night).

CHOREOGRAPHY ANNE TERESA DE KEERSMAEKER | DANCED BY SAMANTHA VAN WISSEN, BOŠTJAN ANTONČIČ/NORDINE BENCHORF | CO-PRODUCTION 2014 DE MUNT/LA MONNAIE (BRUSSELS), RUHRTRIENNALE 5

‘Eens zullen ze een oorlog plannen en niemand komt opdagen.’ « Un jour, ils programmeront une guerre, et personne ne viendra. » — CARL SANDBURG, 1936

DIRECTION RUUD GIELENS & MARIJS BOULOGNE | MUSIC FREDERIC RZEWSKI A.O. | MUSICAL DIRECTION LIEVE FRANSSEN, FRANCIS DANLOY, TOM DENECKERE, LUK CLUYSEN, MOUCHETTE LIEBMAN, PETER SPAEPEN EN LUCY GRAUMAN | CHOIRS BRUSSELS BRECHT-EISLERKOOR, NOVECANTO, C’EST DES CANAILLES, OMROERKOOR, CHORALE RUE DE LA VICTOIRE, STEMMER & IK SEG ADIEU | ACTORS GEORGES OCLOO, GÖKHAN GIRGINOL, KARIM KALONJI, PITCHO WOMBA KONGA E.A. | SOLOISTS KOBE BAEYENS, NOÉMIE SCHELLENS, LUCY GRAUMAN | MUSICAL SUPPORT BJÖRN DENYS (TRIATU) PERCUSSION , CHANTAL LEVIE PIANO | DRAMATURGIST MARIJS BOULOGNE | PRODUCTION BRUSSELS BRECHT-EISLERKOOR | CO-PRODUCTION KAAITHEATER 6

A KAAITHEATER CO-PRODUCTION

Brussels Brecht-Eislerkoor/Ruud Gielens/ Frederic Rzewski[BE] WaanVlucht!/FuirLaFolie !

PREMIERE

SA 20/09 20:00!!! + SU 21/09 14:00!!! + 18:00!!! KAAITHEATER + SURROUNDING STREETS 21/9: CAR FREE SUNDAY IN BRUSSELS. USE PUBLIC TRANSPORT OR YOUR BICYCLE TO ATTEND THE PERFORMANCE! MUSIC THEATRE | NL, FR | € 16/12/8 EERHERSTEL VOOR DE DESERTEUR In het weekend van de Internationale dag van de Vrede — 21 september — gaat WaanVlucht! in première. In het kader van de WOIherdenkingen nodigde het Brusselse Brecht-Eislerkoor vijf andere Belgische koren en regisseur Ruud Gielens uit om samen te werken aan een groot project rond de vrede. WaanVlucht! is het eerste deel in een tweejarig verhaal over die slachtoffers die ook in actuele oorlogen buiten beeld blijven: de deserteurs of oorlogsweigeraars, diegenen die de zin van oorlog daadwerkelijk in vraag durven te stellen. De voorstelling speelt in de straten in de buurt van het Kaaitheater en eindigt in het Kaaitheater zelf met de creatie van Ode aan de deserteur van de BrusselsAmerikaanse componist Frederic Rzewski. Tekstmateriaal: gedichten van Joyce, Tucholsky, Van Ostaijen, de la Boétie, Sophocles… en getuigenissen van deserteurs uit oorlogen van vroeger en nu.

WITH THE SUPPORT OF VISITBRUSSELS AND THE BRUSSELS-CAPITAL REGION

RÉHABILITER LE DÉSERTEUR Pendant le week-end de la journée internationale de la Paix, le 21 septembre, se déroule la première de FuirLaFolie !. Dans le cadre des commémorations de la Première Guerre mondiale, le chœur bruxellois BrechtEisler a invité cinq autres chorales bruxelloises et le metteur en scène Ruud Gielens a réalisé un grand projet commun autour de la paix. FuirLaFolie ! est la première partie d’une histoire qui s’étale sur deux ans et traite de ces victimes oubliées de toutes les guerres: les déserteurs et objecteurs de conscience, ceux qui ont véritablement eu le courage de remettre en question le sens de la guerre. Le spectacle se donne dans les rues aux alentours du Kaaitheater et se termine au Kaaitheater par la création de l’Ode au Déserteur du compositeur bruxello-étatsunien Frederic Rzewski. Matériau textuel : poèmes de Joyce, Tucholsky, Van Ostaijen, La Boétie, Sophocle… Et des témoignages de déserteurs de guerres d’autrefois et d’aujourd’hui.

SALUTE THE DESERTER The opening performance of FleeTheFrenzy! will take place on the weekend of the International Day of Peace — 21 September. In the context of WWI memorials, the Brussels Brecht-Eisler Chorus has invited five other Belgian choruses and director Ruud Gielens to work together on a major project on peace. FleeTheFrenzy! is the first part in a two-year story of those victims who even in current wars are often left out of the picture: deserters and conscientious objectors who actually dare to question the meaning of war. The performance is staged in the streets near the Kaaitheater and ends at the Kaaitheater with the performance of Ode to the Deserter by the BrusselsAmerican composer Frederic Rzewski. Textual material: poems by Joyce, Tucholsky, Van Ostaijen, de la Boétie, Sophocles and others, and the testimonies of deserters from wars past and present.

www.be14-18.be 7

17- 21 SEPT 2014 BRUXELLES | BRUSSEL

festivalkanal.be

SAMEN STAD MAKEN De Brusselse kanaalzone (her)ontdekken als ‘must go zone’, ziedaar de missie van het Festival Kanal. Voor de derde editie lanceerde het festival een oproep aan kunstenaars, architecten, ontwerpers én bewoners om ideeën te formuleren voor een nieuwe verbeelding van de publieke ruimte in de kanaalzone. Vijftien intrigerende ideeën uit deze oproep krijgen hun beslag tijdens het festival, aangevuld met een uitgebreid artistiek programma. Het geheel kadert in het VRT-project Atelier de Stad dat in het najaar zal resulteren in een heuse documentaire op Canvas. Hierna een eerste greep uit het programma. VOLLEDIG PROGRAMMA: WWW.FESTIVALKANAL.BE

FAIRE VILLE ENSEMBLE Faire (re)découvrir la zone du Canal à Bruxelles en tant que must go zone, telle est la mission du Festival Kanal. Pour sa troisième édition, le festival a lancé un appel aux artistes, architectes, créateurs et riverains pour formuler des idées autour d’une nouvelle image de l’espace public dans la zone du canal. Quinze idées intéressantes en réponse à cet appel se verront réalisées lors du festival, agrémentées d’un vaste programme artistique. L’ensemble cadre dans le projet Atelier de Stad de la VRT qui donnera lieu à l’automne à un véritable documentaire sur Canvas. Ci-dessous, une première sélection du programme. PROGRAMME COMPLET : WWW.FESTIVALKANAL.BE

CREATING THE CITY TOGETHER Discovering (or rediscovering) Brussels’ canal zone as a must-go zone! This is the mission of Festival Kanal. This third festival has summoned artists, architects, designers and residents to formulate ideas for a new image of public space in the canal zone. Fifteen intriguing ideas will be brought to a conclusion during the festival, complemented by an extensive artistic programme. The whole thing is part of the VRT Atelier de Stad project, which in the autumn will result in a full documentary on the Canvas TV channel. FULL PROGRAMME: WWW.FESTIVALKANAL.BE

FESTIVAL KANAL IS A PROJECT BY PLATFORM KANAL, ARCHITECTURE WORKROOM BRUSSELS & KAAITHEATER | IN ASSOCIATION WITH CHARLEROI DANSES, ULTIMA VEZ/WIM VANDEKEYBUS, TRANSQUINQUENNAL, ABATTOIR, CULTUREGHEM, MET-X, Q-O2, JES, CIFAS A.O.

Claire Croizé & Jozef Wouters[BE] Primitive WE 17, TH 18/09 20:00 FESTIVAL CENTER, AKENKAAI/QUAI DES PÉNICHES DANCE | FREE | PLEASE BOOK YOUR FREE TICKETS AT WWW.KAAITHEATER.BE DE VITALITEIT VAN DE JEUGD Scenograaf Jozef Wouters creëert een installatie waarin choreografe Claire Croizé aan de slag gaat met drie jonge dansers, Younees Khoukho, Radouan Mriziga en José-Paulo Dos Santos. Primitive speelt met de positieve en tegelijk destructieve krachten van het jong zijn. Een eerbetoon aan de vitaliteit van de jeugd!

LA FLEUR DE L’ÂGE Le scénographe Jozef Wouters crée une installation dans laquelle la chorégraphe Claire Croizé fait évoluer trois jeunes danseurs, Younees Khoukho, Radouan Mriziga et José-Paulo Dos Santos. Primitive joue avec les forces positives et à la fois destructrices de la jeunesse. Un hommage à la vitalité de la fleur de l’âge !

THE VITALITY OF THE YOUNG The stage designer Jozef Wouters has created an installation in which the choreographer Claire Croizé is working with three young dancers, Younees Khoukho, Radouan Mriziga and JoséPaulo Dos Santos. The result, Primitive, plays with the positive yet also destructive forces of youth. A tribute to the vitality of the young!

Karl Van Welden[BE] SATURN II – City Scape FR 19, SA 20, SU 21/09 14:00>16:30 + 17:30>20:00 RUE BIRMINGHAMSTRAAT 131, 1070 ANDERLECHT PERFORMANCE | FREE | PLEASE BOOK YOUR FREE TICKETS AT WWW.KAAITHEATER.BE TELELENS De Gentse kunstenaar Karl Van Welden plaatst een cirkel van observatiepunten op het dak van een gebouw met uitzicht op de Brusselse kanaalomgeving. Als toeschouwer neem je plaats achter een telelens en zoom je in op details in dit chaotische stadspanorama. De stad, de performers in de verte, de toeschouwers en de toevallige passanten worden spelers in een spel van afstanden scheppen en overbruggen.

TÉLÉOBJECTIF L’artiste gantois Karl Van Welden pose un cercle de points d’observation sur le toit d’un immeuble à la vue étendue sur la zone du canal à Bruxelles. Le spectateur prend place derrière un téléobjectif et peut ainsi faire un gros plan sur des détails de ce panorama urbain chaotique. La ville, les performeurs au loin, les spectateurs et les passants fortuits deviennent des acteurs d’un jeu de création et franchissement de distances.

TELEPHOTO LENS The Ghent artist Karl Van Welden places a circle of observation points on the roof of a building overlooking the Brussels canal area. The spectator looks through a telephoto lens and zooms in on details in this chaotic city panorama. The city, the performers in the distance, the spectators and passers-by become players in a game of creating distances and bridging them.

SUPPORTED BY THE MINISTER IN CHARGE OF THE PORT OF BRUSSELS CONCEPT, REGIE, GELUID KARL VAN WELDEN | PERFORMERS STEFAAN CLAEYS, SARAH EISA, MICHAEL HELLAND, SIET RAEYMAEKERS, KEVIN TRAPPENIERS, FRAN VERSTEGEN | PRODUCTIE WP ZIMMER (ANTWERPEN) & VERENIGDE PLANETEN/UNITED PLANETS VZW (GENT) | COPRODUCTIE OEROL 2011 (TERSCHELLING), VOORUIT (GENT), I.S.M. PICTOGRAM 11

Benjamin Vandewalle[BE] Inter-View

A KAAITHEATER CO-PRODUCTION

FR 19, SA 20, SU 21/09 14:00>18:00 LOCATION TO BE CONFIRMED PERFORMANCE INSTALLATION | FREE | NO RESERVATION REQUIRED STEEK JE HOOFD BINNEN In Festival Kanal 2012 zorgde Benjamin Vandewalle met Birdwatching 4x4 voor een van de mooiste momenten: als toeschouwer werd je rondgereden in een magische kijkdoos door het hartje van Molenbeek; in de straten zorgden zijn dansers ervoor dat de werkelijkheid net ietsje mooier werd. Nu stelt Vandewalle drie microtheatertjes op in de publieke ruimte. De toevallige passant kan er even zijn hoofd binnensteken voor een verrassende en intense ontmoeting. 12

PASSER LA TÊTE À L’INTÉRIEUR Lors du Festival Kanal 2012, Benjamin Vandewalle a offert au public l’un des plus beaux moments de l’événement avec Birdwatching 4x4 : le spectateur était guidé dans une boîte d’observation magique à travers le cœur de Molenbeek ; dans les rues, des danseurs enjolivaient la réalité. Cette année, Vandewalle propose trois théâtres en miniature installés dans l’espace public. Le passant fortuit peut y passer la tête pour une rencontre surprenante et intense.

STICK YOUR HEAD INSIDE! In the 2012 Festival Kanal, Benjamin Vandewalle provided one of the finest moments with his Birdwatching 4x4: the spectator was driven round the centre of Molenbeek in a magical viewing box; dancers in the streets made sure the reality was just that little bit more attractive. This time, Vandewalle will be setting up three micro-theatres in the public domain. The chance passer-by can stick his head inside for a moment and enjoy a surprising and intense encounter.

Pieter Van den Bosch[BE] Aanslagen Zonder Gevolgen – variation#2/ETHANOL FR 19/09 AT SUNSET – REDERSPLEIN/PLACE DES ARMATEURS (NEAR TOUR & TAXIS), 1000 BRUSSELS | FREE | NO RESERVATION REQUIRED ZO DICHT MOGELIJK In het werk van kunstenaar (en pyrotechnicus) Pieter Van den Bosch spelen vuur en explosieven een opvallende rol. In vijf steden creëert hij een reeks van vuurconstructies in de publieke ruimte, vijf variaties van ‘aanvalssituaties’, maar dan zonder inhoudelijke of andere dreiging. In Brussel nodigt hij 100 deelnemers uit om zo dicht mogelijk bij het moment van de aanslag en de fysieke realiteit van het vuur te komen. De opnames worden later getoond in een tentoonstelling, o.m. in het Kaaitheater.

AU PLUS PRÈS Dans l’œuvre de l’artiste (et pyrotechnicien) Pieter Van den Bosch le feu et les explosifs jouent un rôle déterminant. Dans cinq villes, il crée une série de constructions de feu dans l’espace public, cinq variations de « situation d’attaque », toutefois sans menace sur le plan de la teneur ni sous aucune autre forme. À Bruxelles, il invite 100 participants à s’approcher au plus près de l’instant de l’attentat et de la réalité physique du feu. Les tournages seront ensuite présentés dans une exposition, entre autres, au Kaaitheater.

AS CLOSE AS POSSIBLE Fire and explosives play a conspicuous part in the work of the artist (and pyrotechnician) Pieter Van den Bosch. He is creating a series of fire constructions in the public space of five cities: five variations on ‘attack situations’, but with no actual danger, substantive or otherwise. In Brussels he is inviting 100 participants to get as close as possible to the moment of attack and the physical reality of the fire. The recordings will later be shown in an exhibition at the Kaaitheater and elsewhere.

WANTED: 100 ENTHUSIASTIC VOLUNTEERS

to perform in variation#2/ETHANOL from 16:00>21:00 INFO & SUBSCRIPTION AT INFO@FESTIVALKANAL.BE 13

La Folie Kilomètre[FR] Championnat du Monde de Ricochets Fluorescents SA 20/09 14:00 START PRESELECTIONS + 21:00 FINALE FESTIVAL CENTER, AKENKAAI/QUAI DES PÉNICHES FREE | IF YOU WANT TO PARTICIPATE, PLEASE SIGN UP AT LAFOLIEKILOMETRE.ORG KETSEN Iedereen, van jong tot oud, kent het wel of deed het zelf: keitjes ketsen over het wateroppervlak. Het is fijn en het is gratis. Kom in Brussel meedoen aan het wereldkampioenschap, op het kanaal, bij valavond, met fluorescerende keitjes voor dat extra wow-effect.

RICOCHER Tout le monde le connaît ou l’a lui-même pratiqué : le ricochet. Faire ricocher des cailloux sur l’eau, c’est amusant et gratuit. Venez participer au Championnat du monde qui se tiendra à Bruxelles le long du canal, à la nuit tombante, avec des cailloux fluorescents.

BOUNCING STONES Everyone, young and old, knows the game or has done it themselves: bouncing stones across the surface of water. It’s fun and its free. Come and take part in the world championship in Brussels, on the canal at twilight, using fluorescent stones for that extra wow effect!

Dennis van Tilburg[NL] Musique Parabolique SA 20/09 14:15 15:45 17:15 18:45 20:15 + SU 21/09 13:15 14:45 16:15 17:45 19:15 START AT FESTIVAL CENTER, AKENKAAI/QUAI DES PÉNICHES WALK | FREE | PLEASE BOOK YOUR FREE TICKETS AT WWW.KAAITHEATER.BE DE KLANK VAN DE STAD Ga mee op een ontdekkingsreis door de buurt. Geluidsflarden van straattaferelen worden er live gemixt tot een nieuwe realiteit. Gesprekken van voorbijgangers mengen zich met het getoeter van auto’s en we beleven de geluiden van de stad op een nieuwe, surrealistische manier.

LES SONS DE LA VILLE Venez en voyage d’exploration à travers le quartier. Le mixage en direct de fragments sonores de scènes de rue crée une nouvelle réalité. Des conversations de passants se mélangent au concert de klaxons des voitures et on découvre les sons de la ville d’une nouvelle manière, surréaliste.

THE SOUND OF THE CITY Come along on a voyage of discovery in the neighbourhood. Scraps of sound from street scenes are mixed live to form a new reality. The conversations of passers-by combine with the hooting of cars and we experience the sound of the city in a new, surrealist manner.

Wim Vandekeybus/Ultima Vez[BE] Streetzzz SA 20/09 19:30 + SU 21/09 17:00 DIKSMUIDELAAN/BD DE DIXMUDE DANCE | FREE | NO RESERVATION REQUIRED DANSEN OP STRAAT Wim Vandekeybus en zijn dansers trekken de straat op. Gewoon dansen, op de straatstenen, zonder muziek. Tien dansers gaan deze uitdaging aan en serveren een energiek spektakel. Vele fragmenten uit producties van Vandekeybus krijgen in deze eenmalige street-collage een nieuwe betekenis. Vijfentwintig jaar dansgeschiedenis, op de straat en voor niks! 16

DANSER SUR LES PAVÉS Wim Vandekeybus et ses danseurs partent à l’assaut de la rue : danser sur les pavés, sans musique. Dix danseurs relèvent le défi et nous offrent un spectacle énergique. De nombreux extraits de productions de Wim Vandekeybus prennent un nouveau sens dans ce collage de rue exclusif. Vingt-cinq ans d’histoire de la danse, dans la rue et pour rien !

DANCING IN THE STREETS Wim Vandekeybus and his dancers are going out into the streets. Just dancing, on the paving, without music. Ten dancers will be taking up this challenge and will serve up an energetic show. This one-off street collage will give new meaning to numerous extracts from past Vandekeybus productions. Twenty-five years of dance history, in the street and all free!

Taoufiq Izzediou/Cie Anania[MAR] 100 Pas Presque

PRESENTED BY CHARLEROI DANSES

SU 21/09 15:00 SINT-MARIASTRAAT/RUE STE-MARIE (GRAAF VAN VLAANDEREN/COMTE DE FLANDRE) DANCE | FREE | NO RESERVATION REQUIRED NEEM JE TIJD Druk, druk, druk!’ Het klinkt bekend in de oren. De Marokkaanse choreograaf Taoufiq Izeddiou drukt voor ons op de pauzetoets: hij en zijn dansers steken een terrein van 100m over, maar ze nemen er hun tijd voor zodat je ook als publiek tot rust kan komen. Zit neer, kijk en relax!

RICOCHER Allez, allez! Voilà qui semble familier ! Le chorégraphe marocain Taoufiq Izeddiou appuie sur la touche pause. Izeddiou et ses danseurs traversent un terrain de 100 mètres en prenant tout leur temps. afin que le public puisse s’apaiser. Prenez place et détendez-vous !

TAKE YOUR TIME ‘Faster, faster, faster! It sounds familiar. The Moroccan choreographer Taoufiq Izeddiou presses the pause button for us: Izeddiou and his dancers cross a site of 100m, but they take their time to do it, so that you, the audience, can take it calmer too. Sit down, watch and relax!

ALSO IN FESTIVAL KANAL • EXPEDITI/E/ON KANAL • DELICIOUS KANAL • LECTURES & DEBATES • VERHALENMACHINE/LA MACHINE À RACONTER/SPROKEN & MUCH MUCH MORE >>> FESTIVALKANAL.BE 17

‘Niet eerder voelde ik de geschiedenis zo dichtbij komen […]. Mocht je ooit de kans hebben naar een van Milo Rau’s voorstellingen te gaan: ik raad het van harte aan.’ — DE CORRESPONDENT « À aucun moment on ne pense qu’il s’agit de personnages, au point que la frontière entre la fiction et le réel se trouble. Hate Radio nous met face à l’impensable. » — LE MONDE ‘Never before have I felt history come so close […]. If you ever have the chance to go to one of Milo Rau’s performances I wholeheartedly recommend that you do so.’ — DE CORRESPONDENT

A HOUSE ON FIRE CO-PRODUCTION; WITH THE SUPPORT OF THE CULTURE PROGRAMME OF THE EUROPEAN UNION TEXT & DIRECTION MILO RAU | DRAMATURGY & CONCEPTUAL MANAGEMENT JENS DIETRICH | CAST LIVE AFAZALI DEWAELE, SÉBASTIEN FOUCAULT, DIOGÈNE NTARINDWA, BWANGA PILIPILI, CAST VIDEO ESTELLE MARION, NANCY NKUSI 18

Milo Rau/IIPM[DE/CH] Hate Radio © DANIEL SEIFFERT

TH 25, FR 26, SA 27/09 20:30 KAAITHEATER THEATRE | KINYARWANDA & FR, SURTITLED NL & FR | 110 MIN. | € 16/12/8 + EXTRA: POST-PERFORMANCE TALK ON SA 27/09 HET ONBEGRIJPELIJKE In 2006 zou de Zwitserse regisseur Milo Rau een voorstelling maken over de genocide in Rwanda. Na intensieve research en tientallen aanzetten, annuleerde hij de productie: het leek hem ondoenbaar om het onbegrijpelijke in een voorstelling te vatten. Pas in 2010, toen hij zijn film The Last Days of the Ceausescus afwerkte, zag hij een manier om het Rwandese drama te behandelen: zoals de kamer waarin de Ceausescus werden terechtgesteld een allegorie werd voor de val van het communisme, zo zou de studio van haatradio Mille Collines de plek worden van waaruit de waarheid over de genocide kon worden verteld. Op basis van echte uitzendingen van toen en authentieke getuigenissen, brengt Milo Rau de geschiedenis héél dichtbij. ••• Met zijn International Institute of Political Murder (IIPM) maakt Milo Rau films en theatervoorstellingen die kunst, geschiedenis en politiek mengen. Hate Radio werd in een vijftiental landen gespeeld en er is een tv-documentaire over de productie gemaakt.

WITH THE SUPPORT OF VISITBRUSSELS AND THE BRUSSELS-CAPITAL REGION

L’INCOMPRÉHENSIBLE En 2006, le metteur en scène suisse Milo Rau a voulu monter un spectacle sur le génocide au Rwanda. Après des recherches approfondies et une dizaine d’amorces, il a annulé la production : il lui semblait irréalisable de saisir l’incompréhensible dans un spectacle. Ce n’est qu’en 2010, pendant qu’il achevait son film The Last Days of the Ceausescus, qu’il a trouvé le moyen de traiter le drame rwandais : de même que la pièce dans laquelle furent exécutés les époux Ceausescu est devenue une allégorie de la chute du communisme, ainsi le studio de la radio de la haine, Radio Mille Collines, deviendrait le lieu d’où peut être racontée la vérité sur le génocide. À partir d’authentiques émissions et témoignages de l’époque, Milo Rau nous présente l’Histoire de très près. ••• Avec son International Institute of Political Murder (IIPM), Milo Rau réalise des films et des pièces de théâtre qui mêlent art, histoire et politique. Hate Radio s’est joué dans une quinzaine de pays et a fait l’objet d’un documentaire télévisuel.

INCOMPREHENSIBLE In 2006, the Swiss director Milo Rau planned to make a performance about the genocide in Rwanda. He did intensive research and wrote dozens of beginnings… but in the end cancelled the production as he considered it impossible to sum up something so incomprehensible in a performance. Only in 2010, when he completed his film The Last Days of the Ceausescus, did he see a way of dealing with the Rwandan drama: just as the room in which the Ceausescus were executed became an allegory for the fall of communism, so the studio of hate radio Mille Collines became the place from which the truth of the genocide could be told. Based on real time broadcasts and authentic accounts, Milo Rau brings history very close to us. ••• With his International Institute of Political Murder (IIPM), Milo Rau makes films and theatre productions that combine art, history and politics. Hate Radio has been staged in fifteen countries and a TV documentary about the production has been made.

www.be14-18.be 19

‘de Koe op haar best: absurd, komisch, tragisch, filosofisch, maatschappijkritisch en heerlijk grotesk.’ « de Koe au mieux de sa forme : absurde, comique, tragique, philosophique, critique de la société, et délicieusement grotesque. » ‘de Koe at its best: absurd, comic, tragic, philosophical, socially critical and wonderfully grotesque.’ — KNACK

De Koe[BE] De Wederopbouw van het Westen, WITROODZWART © KOEN BROOS

FR 26, SA 27/09 19:00!!! KAAISTUDIO’S THEATER | NL, SURTITRÉ FR | HERNEMING | 4U30, INCL. PAUZE | SNACKS VERKRIJGBAAR | € 20/16/8 EEN MEANDERENDE STROOM Met De Wederopbouw van het Westen brengt de Koe 4,5 uur puur theaterplezier: tekst en spel, muziek en scenografie… het swingt allemaal als de neten. Een superieure synthese van al het moois dat het ‘alternatieve’ theater van de voorbije dertig jaar heeft opgeleverd. In Wit kijken de spelers terug op de wereld van hun jeugd. In Rood staat het stormachtige maar vluchtige leven van Elisabeth Taylor model voor de westerse levenshouding. Zwart hoopt op een culturele wedergeboorte van de renaissance. In de finale vervlechten de spelers de drie delen tot een vrolijk meanderende stroom vol persoonlijke herinneringen, historische anekdotes en onverwachte filosofische inzichten.

UN FLEUVE SINUEUX Avec De Wederopbouw van het Westen (la reconstruction de l’Occident) de Koe nous régale avec 4h30 de pur plaisir théâtral : texte et jeu, musique et scénographie, tout est d’une fluidité parfaite et réglé comme du papier à musique. Une synthèse supérieure de toutes les belles choses que le théâtre « alternatif » a pu nous offrir au cours des trente dernières années. Dans Wit (blanc), les comédiens portent un regard rétrospectif sur le monde de leur jeunesse. Dans Rood (rouge), la vie houleuse mais superficielle d’Elisabeth Taylor incarne l’attitude occidentale face à la vie. Zwart (noir) se focalise sur une résurrection culturelle de la Renaissance. Dans la finale, les comédiens font joyeusement confluer les trois parties en un fleuve sinueux, émaillé de souvenirs personnels, d’anecdotes historiques et de conceptions philosophiques inattendues.

A MEANDERING STREAM Where do we stand and how did we get here? And where do we go from here? These are important questions! Does the superb company de Koe perhaps have an answer? Come and see the Grand Finale of their majestic yet also light-hearted history of the West, a cheerful meandering stream of personal memories, political anecdotes, historical events and unexpected philosophical insights.

A HOUSE ON FIRE PRESENTATION; WITH THE SUPPORT OF THE CULTURE PROGRAMME OF THE EUROPEAN UNION MET NATALI BROODS, WILLEM DE WOLF EN PETER VAN DEN EEDE | PRODUCTIE DE KOE (ANTWERPEN) 21

A KAAITHEATER CO-PRODUCTION

Kris Verdonck/A Two Dogs Company & Marc Iglesias Figueras[BE] Untitled

PREMIERE ARTIST IN RESIDENCE

TH 2, FR 3, SA 4/10 20:30 KAAITHEATER DANCE | € 16/12/8 + EXTRA: POST-PERFORMANCE TALK ON FR 3/10 MASCOTTE In H, an incident (2013) voerden Kris Verdonck en danser Marc Iglesias Figueras een man op die geen eigen mening heeft en alle mogelijke ideologieën uittest, als overlevingstactiek. In de voorstelling, die gebaseerd was op het werk van de Russische schrijver Daniil Harms, werd deze man de mascotte van een politieke partij. In de nieuwe voorstelling staat de figuur van de mascotte centraal. Untitled laat de mens verdwijnen in zijn werkkledij en reflecteert zo op het fenomeen van de ‘werkende armen’ en op de industrialisering van de mensheid. De relatie tussen mens en object die essentieel is in het werk van Verdonck, krijgt hier een sociaal-politieke gelaagdheid. ••• Untitled is de derde solo van Kris Verdonck, na EXIT (voor Alix Eynaudi) en M, a reflection (voor Johan Leysen).

MASCOTTE Dans H, an incident (2013), Kris Verdonck et le danseur Iglesias Figueras ont porté à la scène un homme qui n’a pas d’opinion personnelle et met à l’épreuve toutes les idéologies possibles comme tactique de survie. Dans le spectacle, inspiré de l’œuvre de l’écrivain russe Daniil Harms, cet homme devient la mascotte d’un parti politique. La nouvelle production de Kris Verdonck s’articule autour de la figure de la mascotte. Untitled, fait disparaître l’être humain derrière son vêtement de travail et se penche ainsi sur le phénomène des « travailleurs pauvres » et de l’industrialisation de l’humanité. La relation entre l’homme et l’objet, essentielle dans l’œuvre de Kris Verdonck, adopte ici une stratification socio-politique. ••• Untitled est le troisième solo de Kris Verdonck, après EXIT (créé pour Alix Eynaudi) et M, a reflection (créé pour Johan Leysen).

MASCOT In H, an incident (2013) Kris Verdonck and dancer Marc Iglesias Figueras present a man who has no opinion of his own and, as a survival tactic, tests out all sorts of ideologies. In that performance, inspired by the work of the Russian writer Daniil Harms, this man becomes the mascot of a political party. In the new production, the figure of the mascot plays a central role. In Untitled the person disappears into his work clothes and in this way reflects on the phenomenon of the ‘working poor’ and the industrialisation of mankind. The relationship between man and object, which is an essential element in Verdonck’s work, takes on layers of social and political meaning. ••• Untitled is Verdonck’s third solo, following EXIT (for Alix Eynaudi) and M, a reflection (for Johan Leysen).

CONCEPT AND DIRECTION KRIS VERDONCK | DANCER MARC IGLESIAS FIGUERAS | PRODUCTION A TWO DOGS COMPANY | CO-PRODUCTION KAAITHEATER 23

Anne Teresa De Keersmaeker/Rosas[BE] Twice © ANNE VAN AERSCHOT

TH 2, FR 3, SA 4/10 20:30 KAAISTUDIO’S DANCE | € 16/12/8 DANS EN ZANG Once was de solo-performance die Anne Teresa De Keersmaeker in 2002 creëerde op de muziek van de live-lp Joan Baez in Concert Part II. Twice is een vervolg op Once. In het verlengde van Cesena, 3Abschied en The Song verkent Anne Teresa samen met Rosasdanser en muzikant Carlos Garbin de directe verhouding tussen dans en zang, tussen performance en concert: ‘my dancing is my singing, my singing is my dancing.’

DANSE ET CHANT Créé en 2002, Once était un solo d’Anne Teresa De Keersmaeker à partir du disque Joan Baez in Concert, Part II. Twice peut être vu comme une suite à ce projet, dans le prolongement de Cesena, de 3Abschied et de The Song. En compagnie de Carlos Garbin, danseur chez Rosas et musicien, Anne Teresa explore les rapports les plus directs entre danse et chant, performance et concert : « my dancing is my singing/my singing is my dancing ».

DANCE AND SONG Twice can be considered as an experimental sequel to Once, the 2002 solo performance that Anne Teresa De Keersmaeker created on the Joan Baez in Concert Part II live LP. After Cesena, 3Abschied and The Song, Anne Teresa, together with Rosas dancer and musician Carlos Garbin, continues to explore the relationship between dance and song, and between different notions of performance and concert: “My dancing is my singing, my singing is my dancing”.

CONCEPT & CHOREOGRAPHY ANNE TERESA DE KEERSMAEKER | WITH ANNE TERESA DE KEERSMAEKER & CARLOS GARBIN | SCENOGRAPHY JAN JORIS LAMERS | ARTISTIC ASSISTANT FEMKE GYSELINCK 25

A KAAITHEATER CO-PRODUCTION BELGIAN PREMIERE

Mette Ingvartsen[DK/BE] 69 positions

ARTIST IN RESIDENCE

TH 9, FR 10, SA 11/10 20:30 KAAISTUDIO’S PERFORMANCE/DANCE | EN | 90 MIN. | € 16/12/8 + EXTRA: PERFORMANCE ART COURSE: FR 10/10 18:00>20:00 KAAISTUDIO’S >>> P. 30–31 + EXTRA: POST-PERFORMANCE TALK ON FR 10/10 SEKSUELE UTOPIE Naaktheid, uitspattingen, orgastische erotiek, ritualistisch genot, publieksparticipatie en politiek engagement, het zijn alle uitingen van de seksuele utopie die typisch was voor de tegencultuur en voor experimentele performances in de jaren 1960. Vertrekkend van deze historische gegevens, onderzoekt Mette Ingvartsen hoe wij vandaag omgaan met onze lichamen en met seksualiteit. Haar eigen lichaam wordt een veld van fysieke experimenten. In de relatie met haar omgeving ontstaan geheimzinnige seksuele praktijken. Met de solo 69 positions begint de Deense choreografe Mette Ingvartsen aan een nieuwe cyclus, The Red Pieces. Daarin kijkt ze door een vergrootglas naar seksualiteit en de relatie tussen de politiek van het lichaam en maatschappelijke structuren.

L’UTOPIE SEXUELLE La nudité, l’excès, l’érotisme orgiaque, le plaisir ritualiste, la participation du public et l’engagement politique : toutes des expressions de l’utopie sexuelle propre à la contre-culture et les performances expérimentales des années 1960. À partir de ces notions historiques, Mette Ingvartsen examine attentivement notre rapport actuel au corps, cherchant les brèches dans lesquelles s’engouffrer pour comprendre la sexualité d’aujourd’hui. Pour ce faire, son corps devient un champ d’expériences physiques qui donne lieu à des pratiques mystérieuses par rapport à son environnement. Avec le solo 69 positions, la chorégraphe danoise Mette Ingvartsen entame un nouveau cycle, The Red Pieces. Cette série scrutera à la loupe la sexualité et les relations entre la politique du corps et les structures de la société.

SEXUAL UTOPIA Nudity, excess, orgiastic eroticism, ritualistic pleasure, audience participation and political engagement, all expressions of the sexual utopia particular to the counterculture and experimental performances of the 1960s. Starting out from these historical notions, Mette Ingvartsen looks closely at our contemporary bodies, searching for cracks by which to penetrate our understanding of sexuality today. In doing so, her body turns into a field of physical experimentation and odd sexual practices emerge in relation to the environment that surrounds her. 69 positions is a solo by the Danish choreographer Mette Ingvartsen, with which she starts a new cycle of work entitled The Red Pieces. In this series she places sexuality and the relation between the politics of the body and structures of society under the magnifying glass.

PRESENTED IN THE CONTEXT OF HOUSE ON FIRE; WITH THE SUPPORT OF THE CULTURE PROGRAMME OF THE EUROPEAN UNION CONCEPT, CHOREOGRAPHY & PERFORMANCE METTE INGVARTSEN | PRODUCTION METTE INGVARTSEN / GREAT INVESTMENT | CO-PRODUCTION APAP / SZENE (SALZBURG), MUSÉE DE LA DANSE/CENTRE CHORÉGRAPHIQUE NATIONAL DE RENNES ET DE BRETAGNE, KAAITHEATER, PACT ZOLLVEREIN (ESSEN), KUNSTENCENTRUM BUDA (KORTRIJK), BIT TEATERGARASJEN (BERGEN) 27

COURSE

What is Performance Art? FR 10/10, FR 21/11, FR 30/01, FR 13/03 18:00>20:00 KAAISTUDIO’S COURSE | € 5/LESSON, INCLUDING SNACK PERFORMANCE VROEGER ÉN NU Wil je meer weten over performance art voor je het festival Performatik (maart 2015) induikt, volg dan onze nieuwe vierdelige cursus What is Performance Art?. Over het (on)- nut van de containerterm ‘performance’. Over performance vroeger én nu, in de beeldende én de podiumkunsten. In elke les belichten we performance vanuit een andere invalshoek, waarna je een performance ziet (in een theatrale of een museale context) die raakvlakken heeft met de thematiek. Katleen Van Langendonck, programmator van het Kaaitheater en curator van Performatik, en telkens een andere specialist gidsen je door het performanceart-landschap aan de hand van tekst en uitleg en veel beeldmateriaal.

LA PERFORMANCE D’AUTREFOIS ET D’AUJOURD’HUI Souhaitez-vous en apprendre plus sur l’art de la performance avant de vous plonger dans le festival Performatik (mars 2015)? Alors suivez notre nouveau cours en quatre volets What is Performance Art? à propos de l’(in)utilité du mot à tiroir « performance ». De la performance d’autrefois et d’aujourd’hui, dans les arts plastiques et les arts de la scène. Lors de chaque cours, la performance est mise en lumière à partir d’une perspective différente avant d’assister à une performance (dans un contexte théâtral ou muséal) qui présente des points communs avec la thématique abordée. Katleen Van Langendonck, programmatrice du Kaaitheater et du festival Performatik, et un spécialiste, chaque fois différent, vous guident à travers le paysage de l’art de la performance à l’aide de textes et d’explications, et de beaucoup de matériel visuel.

PERFORMANCE PAST AND PRESENT If you would like to learn more about performance art before you venture into the Performatik festival (March 2015), you can take our fourpart course entitled What is Performance Art? On the usefulness or pointlessness of the collective term ‘performance’. On performance past and present, in art and the performing arts. In each part we examine performance from a different angle, after which you will watch a performance (in a theatre or museum) that touches on the theme. On each occasion Katleen Van Langendonck, Kaaitheater’s programmer and curator of Performatik, and a different specialist will guide you through the performance art landscape in words and images.

INFO • The course is in English. • We provide soup and bread so that you can go straight to the performance after the lesson. • The price is € 5 per lesson, including snack. • We are giving priority to those who take the whole course. Don’t forget to book your ticket for the performance separately! • Venue: Kaaistudio’s • Info & tickets: T 02 201 59 59 (Tue-Fri, 11-6) or mail to: tickets@kaaitheater.be.

PERFORMANCE ART AND FEMINISM With Bettina Knaup, independent curator in Berlin, curator of Re.act.feminism – a performing archive FR 10/10 18:00>20:00 KAAISTUDIO’S 20:30 PERFORMANCE BY METTE INGVARTSEN >>> P. 28–29 PERFORMANCE ART: ACTIVATING THE AUDIENCE With Eva Wittocx, chief curator of contemporary art, Museum M (Leuven), Playground Festival FR 21/11 18:00>20:00 KAAISTUDIO’S 20:30 PERFORMANCE BY IVO DIMCHEV PERFORMANCE ART AND TECHNOLOGY With Kurt Vanhoutte, associate professor, University of Antwerp, performance studies and visual arts criticism FR 30/01 18:00>20:00 KAAISTUDIO’S 20:30 PERFORMANCE BY BARBARA MATIJEVIĆ & GIUSEPPE CHICO

STELARC © NINA SELLARS

PERFORMANCE ART IN MUSEUMS With Elena Filipovic, senior curator, WIELS contemporary art centre, director Kunsthalle Basel as from September 2014 NEW DATE & VENUE: FR 13/03, 18:00>20:00 KAAISTUDIO’S 20:30: PREVIEW PERFORMATIK 2015 © VINCENT DUNOYER & BERLINDE DE BRUYCKERE

‘Met donker starende ogen kijkt hij ons aan, als uit het diepste van de geschiedenis die daardoor onwaarschijnlijk dichtbij komt: 1914 raakt 2014 aan.’ — NRC ‘Uiteindelijk zijn er maar weinig groepen die een dergelijk gelaagde geschiedenis zo slim, maar ook met zo’n fijne schijnbare nonchalance en gevoel voor humor weten aan te pakken.’ — THEATERKRANT

A HOUSE ON FIRE CO-PRODUCTION; WITH THE SUPPORT OF THE CULTURE PROGRAMME OF THE EUROPEAN UNION 30

A KAAITHEATER CO-PRODUCTION BELGIAN PREMIERE

De Warme Winkel[NL] Gavrilo Princip © SOFIE KNIJFF

FR 10, SA 11/10 20:30 KAAITHEATER THEATER | NL, SURTITLED EN | 135 MIN. | € 16/12/8 + EXTRA: POST-PERFORMANCE TALK ON FR 10/10 DE MACHTIGE HAND VAN HET TOEVAL Op 28 juni 1914 pleegt Gavrilo Princip met vijf vrienden een aanslag op de Habsburgse troonopvolger Franz Ferdinand tijdens diens bezoek aan Sarajevo. De aanslag mislukt. Gavrilo gaat teleurgesteld en hongerig een bakkerij binnen. Als hij weer buiten komt, rijdt de kroonprins net voorbij. De auto stopt verderop en komt achteruit teruggereden. Het laatste wat Franz Ferdinand ziet, is een klein mannetje met smalle schouders en een dun snorretje... Gavrilo Princip is een voorstelling over een wereld die op het punt staat te verdwijnen, over een boerenlul die de elite omverwerpt, over de subjectiviteit van geschiedschrijving, over de machtige hand van het toeval. Een maniakale, orgastische, theatrale reconstructie, die uiteindelijk alleen nog doet denken aan een slagveld. ••• De Warme Winkel is een theatergroep met een liefde voor geschiedenis en WITH THE SUPPORT OF VISITBRUSSELS AND THE BRUSSELS-CAPITAL REGION

een grote fascinatie voor de eigen onoverzichtelijke en veelvormige tijd. In hun voorstellingen spelen ze met stijlen, vormen, verwachtingen, clichés, iconen en het publiek. UN MONDE SUR LE POINT DE DISPARAÎTRE Le 28 juin 1914, Gavrilo Princip assassine FrançoisFerdinand, l’héritier de la couronne des Habsbourg, durant sa visite à Sarajevo. Cet attentat marque le début de la Première Guerre mondiale. De Warme Winkel présente un spectacle à propos d’un monde sur le point de disparaître. Une reconstruction théâtrale maniaque, orgastique qui, en fin de compte, ne fait plus penser qu’à un champ de bataille. Surtitré en anglais ! ••• La compagnie de théâtre De Warme Winkel affiche une prédilection pour l’histoire et une grande fascination pour le temps présent, confus et polymorphe. Dans leurs spectacles, les comédiens jouent avec les

styles, formes, attentes, clichés, icônes et avec le public aussi. A WORLD ON THE VERGE OF DISAPPEARING On 28th June 1914 Gavrilo Princip killed Franz Ferdinand, the heir to the Habsburg throne, during his visit to Sarajevo. The attack sparked off the events leading to WWI. De Warme Winkel presents us with a performance about a world that is on the verge of disappearing. A manic, orgiastic, theatrical reconstruction which is ultimately reminiscent only of a battlefield. Surtitled in English! ••• De Warme Winkel is a theatre company that has a love of history and an intense fascination for its own incomprehensible and polymorphous age. In the group’s performances they play with styles, forms, expectations, clichés, icons and the audience.

SURTITLED IN ENGLISH!

www.be14-18.be

CONCEPT & SPEL JEROEN DE MAN, MARIA KRAAKMAN, VINCENT RIETVELD, MARA VAN VLIJMEN EN WARD WEEMHOFF | EINDREGIE MARIEN JONGEWAARD | PRODUCTIE DE WARME WINKEL, CARRY HENDRIKS & SOPHIE VAN HOORN | COPRODUCTIE HOLLAND FESTIVAL, HEBBEL AM UFER (BERLIJN) & KAAITHEATER 31

‘Een zeer bijzondere avond, een geschenk!’ — DIE DEUTSCHE BÜHNE « Le privé et le philosophique, le drôle et le profond vont de pair. » ‘‘Private life and philosophy, humour and profundity go hand in hand.’ — TAGESSPIEGEL

BELGIAN PREMIERE

Meg Stuart/Damaged Goods[US/BE] Hunter © IRIS JANKE

TH 16, FR 17, SA 18/10 20:30 KAAITHEATER DANCE | 90 MIN. | € 16/12/8 + EXTRA: POST-PERFORMANCE TALK ON FR 17/10 EEN CARTOONESK LICHAAM ‘Hoe kan ik de vele invloeden en sporen verwerken die mij hebben gevormd als persoon en als kunstenaar? Sluimeren er nog nieuwe ervaringen en ongeschreven levensverhalen in mijn lichaam?’ In haar eerste avondvullende solo Hunter verkent choreografe Meg Stuart haar eigen lichaam als een levend archief, bevolkt door persoonlijke en culturele herinneringen, voorvaders en artistieke helden, fantasieën en onzichtbare krachten. Ze ontdekt microscopische sporen die haar lichaam omgeven en vertaalt ze in een reeks zelfportretten. Ervaringen worden verknipt en geplakt op de montagetafel en tonen mogelijke verbanden: een cartoonesk lichaam, een sjamanistisch ritueel, of een geluidssculptuur. Gemoedsstemmingen stuiteren doorheen verschillende media en hun echo’s weerklinken in een gedeelde wereld.

Hunter ging eind maart in première in Berlijn en staat deze zomer op de Biënnale van Venetië.

mois de mars et cet été, le spectacle est à l’affiche de la Biennale (de danse) de Venise.

UN CORPS CARTOONESQUE Dans son premier solo de pleine soirée, Hunter, la chorégraphe Meg Stuart explore son propre corps comme s’il s’agissait d’archives vivantes ; un corps habité de souvenirs personnels et culturels, de prédécesseurs et héros artistiques, de fantaisies et forces invisibles. Elle découvre des empreintes microscopiques autour de son corps et les traduit en une série d’autoportraits. Des expériences sont découpées et collées à la table de montage et font apparaître des liens potentiels : un corps cartoonesque, un rituel chamanique, ou encore une sculpture sonore bruyante. Les humeurs font ricochet sur différents médias et leurs échos résonnent dans un monde partagé. La première de Hunter a eu lieu à Berlin à la fin du

A CARTOONLIKE BODY In her first full-length solo Hunter choreographer Meg Stuart explores her own body as a living archive, populated by personal and cultural memories, ancestors and artistic heroes, fantasies and invisible forces. She discovers microscopic traces lingering around her body and translates them into a series of self-portraits. Experiences are cut up and spliced together on the editing table and reveal potential connections such as a cartoonlike body, a shamanist ritual, or a noisy sound sculpture. Different moods reverberate through different media and their echoes resonate in a shared world. Hunter premiered in Berlin at the end of March and will be performed at the Venice Biennale this summer.

CHOREOGRAPHY & PERFORMANCE MEG STUART | PRODUCTION DAMAGED GOODS (BRUSSELS) | CO-PRODUCTION HAU HEBBEL AM UFER (BERLIN), LA BÂTIE FESTIVAL DE GENÈVE, GESSNERALLEE (ZÜRICH), BIT TEATERGARASJEN (BERGEN), CENTRE POMPIDOU (PARIS) 33

A KAAITHEATER CO-PRODUCTION

de Roovers & Maatschappij Discordia, Sara De Bosschere & Jan Joris Lamers[BE/NL] Ik in het blauw

PREMIERE

FR 17, SA 18/10 20:30 + SU 19/10 15:00 KAAISTUDIO’S THEATER | NL | € 16/12/8 VIRGINIA WOOLF RECONSTRUEERT HAAR LEVEN Op 28 maart 1941 pleegde de schrijfster Virginia Woolf zelfmoord. Ze kon niet anders, schreef ze in een briefje aan haar naasten, omdat ze voelde dat ze weer gek aan het worden was. Peter Verburgt is al jaren geboeid door Woolfs werk en de tragische wijze waarop ze aan haar einde is gekomen. Wat ging er in haar om tijdens deze wanhoopsdaad? Welke herinneringen had ze, welke gedachten? In een stream of consciousness reconstrueert ze haar leven, haar relaties. Gedachten over schrijverschap en vrouw-zijn worden afgewisseld met herinneringen. ••• Peter Verburgt is bekend als auteur van het legendarische Wittgenstein Incorporated, in 1990 voor het Kaaitheater geënsceneerd door Jan Ritsema. Sara De Bosschere speelde als studente in Die Räuber van Schiller bij het Nederlandse collectief Discordia, met Jan Joris Lamers als artistiek leider. Later zou ze nog verschillende keren samenwerken met Lamers,

bij Discordia en De Vere. Zij is een van de oprichters van het Antwerpse collectief de Roovers. VIRGINIA WOOLF RECONSTITUE SA VIE Le 28 mars 1941, l’écrivaine Virginia Woolf se suicide. Dans une note laissée à son mari, elle lui explique qu’elle se sent devenir folle et ne voit pas d’autre issue. Peter Verburgt s’intéresse depuis des années à l’œuvre de Virginia Woolf et à la façon tragique dont elle a mis fin à ses jours. Quel était son état d’esprit au moment de ce geste de désespoir ? Quels souvenirs, quelles pensées lui sont passés par la tête ? Dans un courant de conscience, elle reconstitue sa vie, ses relations. Des pensées autour de l’écriture et sa condition de femme alternent avec des souvenirs. ••• Peter Verburgt est connu pour avoir écrit le légendaire Wittgenstein Incorporated, que Jan Ritsema a monté au Kaaitheater en 1990.

VIRGINIA WOOLF RECONSTRUCTS HER LIFE On 28th March 1941 the writer Virginia Woolf committed suicide. In a note to her family she said she had no choice because she felt her madness returning. For years Peter Verburgt has been fascinated by Woolf’s work and her tragic death. What was going through her mind when she committed this desperate act? What were her memories, her thoughts? In a stream of consciousness she reconstructs her life, her relationships. Her ideas on writing and being a woman are interspersed with memories. ••• Peter Verburgt is known as the author of the legendary Wittgenstein Incorporated, staged for Kaaitheater by Jan Ritsema in 1990.

TEKST PETER VERBURGT | EEN VOORSTELLING VAN SARA DE BOSSCHERE (DE ROOVERS) & JAN-JORIS LAMERS (MAATSCHAPPIJ DISCORDIA) | COPRODUCTIE DE ROOVERS (ANTWERPEN) & KAAITHEATER 35

‘Both relentless and hypnotic.’ HHHH — THE STAGE ‘Galvanising, and a reminder of the wide vocabulary of a company that is 30 this year and still at the top of its game.’ HHHH — THE GUARDIAN

A HOUSE ON FIRE CO-PRODUCTION; WITH THE SUPPORT OF THE CULTURE PROGRAMME OF THE EUROPEAN UNION 36

A KAAITHEATER CO-PRODUCTION BELGIAN PREMIERE

TH 23, FR 24, SA 25/10 20:30 KAAISTUDIO’S THEATRE | 110 MIN. | EN | € 16/12/8 + EXTRA: TIM ETCHELL’S WAR-MAIL + NON CORRESPONDENCE-INSTALLATION >>> PP. 43–50 TWEELINGBROERS Voor hun nieuwste voorstelling baseert Forced Entertainment zich op de alom geprezen roman Het dikke schrift van de Hongaarse schrijfster Ágota Kristóf. Die vertelt het verhaal van een tweeling die tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt ondergebracht bij hun grootmoeder, in een vervallen boerderij op het Hongaarse platteland. De broers leven er als outsiders. Gaandeweg onthullen de twee zich als moralisten in een CentraalEuropa dat wegglijdt in verderf, wreedheid en opportunisme. Forced Entertainment gebruikt de bondige, brutale zinnen van Kristóf als bouwstenen voor een beklemmende voorstelling.

grand cahier, qui raconte l’histoire de frères jumeaux, réfugiés pendant la Seconde Guerre mondiale chez leur grand-mère dans une ferme délabrée de la campagne hongroise. Les deux gamins — les narrateurs sans nom du roman — y vivent comme des marginaux. Forced Entertainment utilise les phrases courtes et brutales de Kristóf comme pierre angulaire d’un spectacle oppressant.

FRÈRES JUMEAUX Pour son nouveau spectacle, Forced Entertainment s’inspire du roman unanimement encensé de l’auteure hongroise Ágota Kristóf, Le

TWIN BROTHERS The latest production by Forced Entertainment is based on the highly acclaimed novel The Notebook by the Hungarian writer Ágota Kristóf. The book tells the story of twin brothers evacuated to the Hungarian countryside during World War II, to stay at their impoverished grandmother’s farm. The unnamed narrators are social outsiders, surviving in and understanding the world by a harsh private

WITH THE SUPPORT OF VISITBRUSSELS AND THE BRUSSELS-CAPITAL REGION

www.be14-18.be

code. Though strange and dysfunctional, the brothers are slowly revealed to be struggling moralists as Central Europe crumbles into vice, cruelty and opportunism. Kristof’s narrational language — bold, crisp and reduced — provides the basis for a compelling performance. The two performers stand side by side. Trapped in one voice and one shared perspective they tell their fascinating story, an unravelling knot of naïve logic, weaving dark and subversive humour from wartime hardships. ••• This year Forced Entertainment will be celebrating its thirtieth anniversary. Led by director Tim Etchells, since 1984 these theatremakers have presented themselves as the trailblazers of British avant-garde theatre and built up a solid international reputation.

CONCEIVED & DEVISED BY FORCED ENTERTAINMENT – ROBIN ARTHUR, TIM ETCHELLS, RICHARD LOWDON, CLAIRE MARSHALL, CATHY NADEN & TERRY O’CONNOR | PERFORMERS ROBIN ARTHUR, RICHARD LOWDON | DIRECTION TIM ETCHELLS | PRODUCTION FORCED ENTERTAINMENT | CO-PRODUCTION PACT ZOLLVEREIN (ESSEN), LIFT (LONDON), 14–18 NOW, WW1 CENTENARY ART COMMISSIONS | CO-COMMISSIONED BY HAU HEBBEL AM UFER (BERLIN), KAAITHEATER (BRUSSELS), TEATRO MARIA MATOS (LISBON), LIFT AND MALTA FESTIVAL (POZNAN) 37

‘Dimchev toont zich hier weer als een uiterst begaafde — en extreme — performer.’ — DE MORGEN « Une performance réjouissante. » — LA LIBRE BELGIQUE

A KAAITHEATER CO-PRODUCTION

Ivo Dimchev/Franz West[BG/AT] X-ON

ARTIST IN RESIDENCE

FR 24/10 20:30 KAAITHEATER PERFORMANCE/THEATRE | RERUN | 75 MIN. | € 16/12/8 LICHAMEN EN KUNSTOBJECTEN Begin jaren 1970 maakte Franz West (1947–2012) zijn eerste adaptives, sculpturen in gaas en gips. West vroeg aan Ivo Dimchev om twee video’s te maken waarin Dimchev met de adaptives aan de slag zou gaan, ter inspiratie van de bezoekers van de tentoonstellingen. Dimchev vroeg op zijn beurt of hij met de sculpturen een voorstelling mocht maken. Dat resulteerde in de solo I-ON en nadien in de groepsvoorstelling X-ON. Voor X-ON realiseerde West nieuwe adaptives, waar meerdere lichamen een relatie mee konden aangaan. Dimchev en West werkten nauw samen aan X-ON, dat we in 2011 voor het eerst presenteerden. ••• Het werk van Ivo Dimchev munt uit door een provocatieve, exuberante fantasieën door de overrompelende podiumprésence van Dimchev zelf. Dimchev is kunstenaar in residentie bij het Kaaitheater. In 2011, een jaar voor zijn dood, kreeg Franz West de Gouden Leeuw van de Biënnale van Venetië voor zijn gehele oeuvre.

CORPS ET OBJETS D’ART Au début des années 1970, Franz West (1947–2012) a produit ses premières adaptives, des sculptures en gaze et plâtre. Il a demandé à Ivo Dimchev de réaliser deux vidéos dans lesquelles ce dernier s’empare des adaptives en vue d’inspirer les visiteurs des expositions. À son tour, Dimchev a demandé à pouvoir créer un spectacle avec les sculptures. Cela a donné lieu au solo I-ON et ensuite au spectacle de groupe X-ON, pour lequel West a réalisé de nouvelles adaptives, plus grandes, avec lesquelles plusieurs corps pouvaient entrer en relation. Dimchev et West ont travaillé en étroite collaboration au spectacle X-ON que nous avons présenté pour la première fois en 2011. ••• L’œuvre d’Ivo Dimchev se distingue par une fantaisie provocante, exubérante et par sa présence scénique stupéfiante. Franz West a reçu en 2011, un an avant son décès, le Lion d’Or de la Biennale de Venise pour l’ensemble de son œuvre.

BODIES AND ART OBJECTS In the early 1970s Franz West (1947–2012) created his first ‘adaptives’, sculptures in gauze and plaster. He asked Ivo Dimchev to make two video films in which the latter worked with the adaptives to inspire the visitors to the exhibitions. Dimchev asked in turn whether he could do a production with the sculptures. This resulted in the solo I-ON and then the group performance X-ON. For X-ON, West created new and bigger adaptives, with which several bodies could enter into a relationship. Dimchev and West cooperated closely on X-ON, which we presented for the first time in 2011. ••• Ivo Dimchev’s work is distinguished by a provocative, exuberant imagination and Dimchev’s own overwhelming stage presence. Dimchev is artist in residence at Kaaitheater. In 2011, a year before his death, Franz West received the Golden Lion at the Venice Biennale for his entire oeuvre.

BY IVO DIMCHEV, IN COLLABORATION WITH FRANZ WEST | PERFORMERS IVO DIMCHEV, YEN YI-TZU, CHRISTIAN BAKALOV, VERONIKA ZOT | CO-PRODUCTION KAAITHEATER (BRUSSELS), IMPULSTANZ (VIENNA) 39

20/09>18/11 MO>FR 11:00>20:30 KAAITHEATER + BEFORE & AFTER THE PERFORMANCES EXPO | FREE DE OORLOG GETEKEND Geïnspireerd door internationalistische en pacifistische ideeën vertrok de jonge Frans Masereel bij het begin van de Eerste Wereldoorlog naar Genève. Daar tekende hij vanaf oktober 1916 maandelijks de illustratie op de voorpagina van Les Tablettes, de spreekbuis van het internationalistisch pacifisme. In augustus 1917 kwam daar nog een veel groter engagement bij toen hij ‘huistekenaar’ werd van La Feuille, een dagblad waarvoor hij dagelijks zijn commentaar op de oorlog tekende. La Feuille wilde ‘haat en vooroordelen bestrijden, de waarheid proberen te achterhalen en alle oorlogvoerende volkeren zonder onderscheid met dezelfde maat meten’. Uit de nalatenschap van Masereel is een volledige reeks van La Feuille en een bijna volledige reeks van Les Tablettes bewaard gebleven. Uit deze unieke verzameling stellen we een uitgebreide selectie ten toon.

WITH THE SUPPORT OF VISITBRUSSELS AND THE BRUSSELS-CAPITAL REGION

LA GUERRE EN DESSINS Inspiré par des idées internationalistes et pacifistes, le jeune Frans Masereel part à Genève au début de la Première Guerre mondiale. À partir d’octobre 1916, il y réalise des illustrations pour la couverture de la revue mensuelle Les Tablettes, l’organe du pacifisme internationaliste. En août 1917, s’ajoute à cela un engagement bien plus prenant : il devient l’illustrateur « maison » du journal La Feuille, pour lequel il dessine quotidiennement un commentaire sur les évolutions de la guerre. La Feuille désirait « combattre la haine et les préjugés, tenter de démasquer la vérité et de juger tous les peuples en guerre selon les mêmes poids et mesures. » De la succession de Masereel, une série complète d’illustrations de La Feuille et une série quasi complète de la revue Les Tablettes sont restées conservées. Nous exposons une vaste sélection de cette collection exceptionnelle.

THE WAR IN DRAWINGS At the start of the First World War, inspired by internationalist and pacifist ideas, the young Frans Masereel left for Geneva. While in Geneva, from October 1916 Masereel drew the illustrations for the cover of Les Tablettes, the monthly mouthpiece of internationalist pacifism. In August 1917 this was joined by a much larger commitment when he became the resident artist on La Feuille, a daily newspaper for which he drew his comments on the progress of the war every day. The paper was intended to combat ‘hatred and prejudice, to try to find out the truth and to judge all the warring people by the same measure, without distinction’. A complete series of La Feuille and an almost complete series of Les Tablettes have been preserved as part of Masereel’s estate. We are exhibiting a broad selection from this unique collection.

www.be14-18.be

BY COURTESY OF BOB COPPENS 41

UCL & KAAITHEATER PRESENT

NightShop #01 – Before. In the company of Wajdi Mouawad MO 6/10 20:30 KAAITHEATER LECTURES & DEBATES | FR/NL/EN | €8, STUDENTS €5 auront lieu en février (thème : pendant le conflit) et en mai (thème : après le conflit).

VOOR HET CONFLICT In 2014 is de LibaneesCanadese schrijver, acteur en regisseur — en graag geziene gast op het Festival van Avignon — Wajdi Mouawad (1968) ‘artist in residence’ aan de UCL. Hij is de eerste gast en gastheer van de drie NightShops die de UCL dit seizoen opzet in het Kaaitheater. Die NightShops zijn het kader voor ontmoetingen en debatten rond het thema ‘conflict’. De eerste aflevering verkent de voorgeschiedenis van conflicten: hoe ontstaan ze, hoe worden ze gevoed, hoe komen ze tot uitbarsting? Wajdi Mouawad zal aan de drie NightShops deelnemen, met telkens wisselende en onverwachte gasten. De volgende afleveringen hebben plaats in februari (thema: ‘tijdens het conflict’) en mei (‘na het conflict’). 42

AVANT LE CONFLIT En 2014–2015, l’auteur, metteur en scène et comédien libanais vivant au Canada — et invité de prédilection du festival d’Avignon — Wajdi Mouawad (°1968) est artiste en résidence à l’UCL. Il est le premier hôte des trois NightShops que l’UCL organise au Kaaitheater cette saison. Ces NightShops constituent le cadre de rencontres et de débats autour du thème du « conflit ». Le premier épisode explore les prémices des conflits : comment émergent-ils, comment sont-ils nourris, comment en viennent-ils à éclater ? Wajdi Mouawad participera aux trois NightShops, qui accueilleront chaque fois des invités différents et inattendus. Il sera sur scène pour le premier épisode. Les prochains épisodes

BEFORE THE CONFLICT In 2014 the LebaneseCanadian writer, actor and director Wajdi Mouawad (1968), who is also a much appreciated guest at the Avignon Festival, is artistin-residence at the UCL. He is the first guest and host of the three NightShops that the UCL is organising at the Kaaitheater this season. These NightShops are a setting for encounters and debates on the topic of ‘conflict’. The first explores the history leading up to conflicts: how do they arise, how are they fuelled, how do they reach the point of eruption? Wajdi Mouawad will take part in these three NightShops, each time with new and unexpected guests. The following NightShops will be in February (topic: ‘during the conflict’) and May (‘after the conflict’).

Tim Etchells[GB] OF WAR (IN WORDS)

OORLOG EN VREDE De herdenking van 100 jaar Eerste Wereldoorlog is, onder de noemer Up in Arms, de rode draad in ons seizoen 2014–2015. In de loop van het seizoen refereren vele kunstenaars op de een of andere manier aan de ‘centenaire’. Ze doen dat als een aanzet tot een kritische en veelzijdige denkoefening over wat oorlog en vrede vandaag kunnen betekenen, over hoe het materiaal uit het verleden ons kan toelaten van mening te verschillen over de betekenis van het heden en over de vormgeving van de toekomst. Tim Etchells, auteur, beeldend kunstenaar, theatermaker en aanvoerder van Forced Entertainment (o.m. The Notebook, p. 37), zal een seizoen lang corresponderen met andere kunstenaars uit de reeks Up in Arms over het denken achter hun voorstellingen. Zijn eerste Of War (In Words) correspondentie voert hij met ex-oorlogsjournaliste en schrijfster Lara Pawson, van wie we in oktober de installatie Non Correspondence tonen. Lara Pawson werkte van 1998 tot 2007 als BBC-correspondente in o.m. Angola, Mali en Ivoorkust. Nu woont ze in Londen. Onlangs verscheen haar eerste boek, In the Name of the People: Angola’s Forgotten Massacre. >>> EEN NEDERLANDSE VERTALING VAN OF WAR (IN WORDS) #1 LEEST U OP ONZE SITE.

LA GUERRE ET LA PAIX La commémoration des 100 ans de la Première Guerre mondiale est, sous le dénominateur Up in Arms, le fil rouge qui parcourt toute la saison 2014–2015, au cours de laquelle de nombreux artistes font référence, d’une manière ou d’une autre, au « centenaire ». Ils le font comme une amorce d’exercice de réflexion critique et variée sur la signification actuelle de la guerre et de la paix, sur la façon dont le matériau du passé peut nous permettre d’avoir des avis différents sur le sens du présent et le façonnement de l’avenir. Tim Etchells, auteur, plasticien, homme de théâtre et chef de file de Forced Entertainment (voir The Notebook, p. 37) va correspondre toute la saison durant avec d’autres artistes de la série Up in Arms à propos de la réflexion qui sous-tend leurs spectacles respectifs. Il mène son premier échange épistolaire Of War (In Words) avec l’ancienne correspondante de guerre et auteure Lara Pawson, dont le Kaaitheater présente en octobre l’installation Non Correspondance. >>> VOUS POUVEZ LIRE UNE TRADUCTION EN FRANÇAIS DE OF WAR (IN WORDS) #1 SUR NOTRE SITE INTERNET.

WAR AND PEACE Under the heading Up in Arms, the commemoration of the centenary of the First World War is the thread that runs through the 2014–2015 Kaaitheater season. Many artists will in the course of the season be referring in one way or another to this centenary. They are doing this as a starting point for a critical and multifaceted mental exercise on what war and peace may mean to us at the present time, on ways that material from the past allows us to have differing opinions on the meaning of the present and the shaping of the future. Tim Etchells, author, artist, theatre-maker and leader of Forced Entertainment (see The Notebook, p. 37), will throughout the season correspond with other artists in the Up in Arms series about the thinking behind their productions. He will carry on his first Of War (In Words) correspondence with the former war correspondent and writer Lara Pawson, whose installation Non Correspondence we shall be showing in October. Lara Pawson worked for the BBC from 1998 to 2007, reporting from Angola, Mali and Ivory Coast, among other African countries. Now London-based, her first book In the Name of the People: Angola’s Forgotten Massacre has just been published. 43

MARCELLE HANSELAAR WE’RE ALL BLEEDING 6 ETCHING-AQUATINT-HAND COLOURED, 2012

Dear Lara, In the text you wrote for the sound installation Non Correspondence you recalled your time as a radio correspondent reporting from Angola during its civil war. In your description important, weighty and dramatic scenes – great violence and suffering, fear and trauma – are often placed next to many kinds of banality, everyday actions and incidents. In our conversations it has seemed to me that one of your impulses in the writing was effectively to humanise war – to deal in some way with its ordinariness and its banality, or to stress the persistence of the everyday (boredom, trivia, laughter, sexual desire) even in the fearful environment of war. In your text the image of a soldier who has shot off his head, his body slumped motionless on the stump of a tree, circulates in the same act of remembering as the image of a bunny rabbit being looked after by a bunch of guys that run a bar, or your description of searching for tampons or good coffee during the conflict. At the same time your descriptions of ‘peace time’ or life away from conflict – drawn from your childhood and later life in the UK – are often shot through with intimations of violence and everyday tensions around identity, gender, race and politics. It is as if you want to point to the peace in war, and the war in peace, and I am wondering if you see yourself as countering the common media description of wartime as something ‘outside’ of the human, distinct from the everyday; something purely awful and inexplicable. What is it about that media description of wars that seems wrong to you and what interests do you think it serves to maintain? Do you think there’s a political dimension to the media insistence on the time of war as time of pure conflict, devoid of all other qualities or experiences? All the best, Tx ***** 45

Hi Tim. Yes, I do seek to counter the common media description of war but I really couldn’t have written a text without the persistence of the everyday, because that is precisely my experience of war, or conflict. It is the everyday. We can’t ignore the fact that we are both writing in London, in the UK. Although we have had conflict here – the so-called Northern Ireland conflict – many of us have never experienced war. Yet we hear about wars all the time, sometimes conducted in our name, sometimes far off and apparently “foreign”. The raw effects of war are largely absent from our lives. We don’t have to run from shelling; we don’t have to confront soldiers with RPGs on their shoulders when we drive two miles from home, etc. When I came back from Angola, what really frustrated me here was the widely held view that war is not something “we” do. People would ask me about what I’d witnessed in Angola as if it was another universe, a place with aliens that had nothing in common with our life here. And yet, what I had learned there was how fragile life is and how fragile we are, and how little it takes to reduce a society to rubble, both physically and mentally. Until you’ve actually seen a city blown apart by bombs, it’s quite hard to imagine how it happens. But once you’ve experienced it, there’s no going back. The line between apparent peace and apparent war is very very thin. We are all living on the precipice. To come to your question, I think there is a gap between how war is presented, particularly in mass media, and how war really is. That’s not to say that when you see images of, say, Gaza being bombed, it is not real. Of course it is. But – perhaps because of the screen or the paper at which we gaze – it seems far away and so other. Due to the restrictive structures of 24-hour news, journalists are under immense pressure to show the extremities of war: the blood-stained dead children and broken buildings. All of this is real, I’m not denying that, but we rarely see images of the shops that continue to sell, of the man who continues to buy condoms, the woman who still argues with her sister while making mint tea or rubbing moisturiser into her skin.

In most journalism, restrictions on time and pressures to be fast push reporters to seek shocking scenes to hold their audiences’ attention. In doing so, they omit the other things that are also happening – the everyday – creating an idea of a place that is partially truthful and partially false. There is a political dimension to this. In part, it’s often – from the position of being in London or Western Europe – a desire to reproduce the idea of the so-called civilised “we”, up here, in our clean and tidy former empires, gazing at the chaotic “them”, down there, in their messy, confused, out-of-control state. It feeds our political arrogance as well as our foolish superiority complexes of being humanitarian. Importantly, the media coverage that most people consume also feeds the idea that those wars out there are not part of our lives and that we are not complicit. Of course, we are. Lara

***** Hi L, Thanks so much for what you write. I also wanted to engage with you about remembering and forgetting. In Agota Kristof’s The Notebook, which I’ve just worked on with Forced Entertainment to adapt for the stage, the protagonists witness the passage of a ‘human herd’ of two or three hundred civilians being marched at gunpoint on foot through the town in which they live. Clearly troubled by what they have seen, the protagonists are told by another character: “You’re too sensitive. The best thing you can do is to forget what you’ve seen.” The two boys who narrate the story, perhaps inevitably, insist in response, that they “never forget anything”.

This rang a bell for me, as I remembered that when you started work on your Non Correspondence text, you wrote to me in an email: “The funny thing is, even though I left the Angolan war 12 years ago, I still find it so hard to get it out of me. It’s there forever and feels alive inside me. I think that’s partly a kind of quasi posttraumatic stress disorder and something to do with memory.” I am wondering if you see the vivid persistence of these memories as an unwelcome thing – as something that you would like to rid yourself of? Might forgetting be preferable, or even healthier, than remembering in this instance? Best, Tx ***** Tim, I love these two questions. My immediate answer is a loud “No!” Forgetting would not be preferable. In fact I often wonder why I was the lucky one, to get to go to live in Angola in the summer of 1998 until Christmas 2000. That experience has given me such insights into the world in which we live and into human nature. Given how much war there is, all the time, in so many places, I’m glad to be able to understand to some extent what people are going through. However, I can’t answer this honestly without also admitting that I became profoundly depressed about the Angolan war and the conflict in Ivory Coast too. Those memories drove me to a very dark place. There were times when I feared I’d never get out, that I’d never be able to be happy. So I don’t want to trivialise the memories because, for a while, they paralysed me. The funny thing is that now, the happy person that I am, I worry about losing those memories of war. If they vanish what will I do? I don’t want to lose that vital understanding. Will I have to go to another war? Or will war have come to me, here, by then? Consider climate change, population growth, apparently unstoppable

levels of greed and super-capitalism, it seems to me to be inevitable. Maybe I’ve been reading too much JG Ballard. Or maybe there’s a part of me that wants that to happen. L ***** Lara, Thanks again. Finally, linked to the question of remembering, I’m thinking a lot about what we are doing as artists and writers in returning to (or thinking about) the site of war and conflict. Benjamin writes that ‘The storyteller has borrowed his authority from death’ and in doing so perhaps acknowledges that there’s perhaps something parasitic in the relation between art and trauma, even if (crudely speaking) the art is supposedly reflecting on, teaching about, seeking to understand and prevent repetition. Does it even matter, this act of returning? And does it matter that we conduct this return and consideration of conflict in our role as artists and writers, and not only as historians and journalists? What do you think art in particular can bring to the table that some other, supposedly more objective, ways of responding to conflict might not do? It’s a beautiful sunny day in London and these are all big questions that I am shooting to you today I know. I look forward to hearing from you. Tx ***** Well, Tim, I don’t really believe in the possibility of objectivity. Although we journalists and historians may present ourselves as objective narrators, it is nonsense. We’re as partisan and emotional as anyone else. I think the advantage artists have over academics and journalists is that they don’t need to pretend to be objective. People expect an artist to be

emotional and subjective, and in terms of responding to war, this allows an important and extraordinary freedom. However, I worry a lot – perhaps unfairly – about artists and writers reflecting on war without having experienced it. I get quite uptight about this. I worry that there is an exoticisation or a romanticisation of war. Could this be the element of the parasitic that you are referring to? I worry about my own parasitic relationship to Angola’s war. Recently, an elderly Angolan man and his Dutch wife spent a weekend with me and my partner. The old man wanted to talk about my work, specifically about my book about a covered-up massacre in Angola in the 1970s. At one stage, he became quite cross with writers – he named white Angolan and Portuguese writers, but I am sure he was including me – who, he said, become famous by spinning Angolan tales. These writers would be nothing without Angola and its war, he said. This old man had fought in the liberation struggle: he had put his body on the line for independence. I felt a lot of empathy for him, yet I also know that artists and writers can do so much to enable us all to think more deeply. My own fascination has long been with Samuel Beckett’s work, much of which is a response to WWII and the Cold War. He has helped me make sense of my experiences in Angola in a way that no history book could ever hope to. Likewise, recently, I came across the work of an artist, Marcelle Hanselaar, who grew up hearing her parents talking about WWII and Germany’s occupation of Holland. Today, she cares deeply about wars taking place around the world. Her paintings are dark and violent and people have told her that they couldn’t possibly live alongside her work. I find this intriguing. We live alongside so much awfulness and are complicit in so much violence carried out in our names by our states. How could anyone be afraid of a painting? Is this a sign of people’s desire to hide from the realities of the world? I find this hard to understand, because my own quest is always to be rammed up against the dark and the misery and to stare it in the face. I would love to live with Marcelle’s work because I would be reminded of the fragility of our apparently peaceful lives here. I would be reminded of my obligations.

I suppose what I am saying is a bit of a cliché: the idea that, unlike journalism or academic texts, art can hit us in our hearts without us fully understanding how. It is an organic, fuzzy process. While watching The Notebook I was fighting back tears. I didn’t know why. The last time I felt like that was standing before Anselm Kiefer’s huge textured oil paintings of fields of sunflowers. It was in Paris. I had to leave the gallery. I thought I’d explode. Now that doesn’t happen when you watch the news. Not to me, anyway. One last thing! I don’t think that art, or journalism, can prevent war. We can’t control that. But we can keep on trying to remind ourselves of our frailty and of that very very thin line between apparent peace and war. That matters a lot. We must stop ourselves from becoming arrogant. We must try to crack that. You wrote that it’s a beautiful sunny day in London and I agree. It is! It is! And this heat reminds me of Luanda. What heat. Thank you. Lara

Lara Pawson/Cathy Naden/Tim Etchells[UK] Non Correspondence SOUND INSTALLATION | EN | TH 23, FR 24, SA 25/10 KAAISTUDIO’S, BEFORE & AFTER THE PERFORMANCES OF FORCED ENTERTAINMENT | FREE, NO RESERVATION REQUIRED NL Non Correspondence is een monoloog die zich langzaam ontrolt en prijsgeeft, en door een luidspreker weerklinkt. De tekst beschrijft de ervaringen van Lara Pawson als correspondent tijdens de burgeroorlog in Angola, verweven met een complex landschap van andere herinneringen — de feiten, twijfels, vragen en beelden die resten van wat moet doorgaan voor vrede en wat herinnerd wordt van de oorlog. FR Non Correspondence est un monologue qui se déploie et se dévoile lentement et ne résonne qu’à travers un hautparleur. Le texte décrit les expériences de correspondante de guerre de Lara Pawson pendant la guerre civile en Angola, qui se mêlent aux paysages complexes d’autres souvenirs — les faits, doutes, questions. EN Non Correspondence is a slowly accumulating and unraveling monologue looping all day through a loudspeaker. In the text, Pawson’s experience as a broadcast journalist working in Angola during the civil war seeps through a complex landscape of other memories — the facts, doubts, questions and residual images of what passes for peace and what’s remembered of war.

WRITTEN & CONCEIVED BY LARA PAWSON | PERFORMED BY CATHY NADEN OF FORCED ENTERTAINMENT | DIRECTED BY TIM ETCHELLS | THANKS TO RICHARD GREGORY (QUARANTAINE) 52

Joost Zwagerman Catherine Vuylsteke Stephan Vanfleteren Luc Tuymans Anna Tilroe Guy Cassiers Amin Maalouf Ivo Van Hove Véronique Rubens Wim Opbrouck Jan Decorte Herman Koch Frank Westerman Reinbert de Leeuw Mireille Capelle Eric De Kuyper Daniel Demoustier Xaveer De Geyter Sarah Vanagt Wim Vandekeybus

Tom Lanoye Philip Boesmans Michaël Borremans Alain Platel Hans Achterhuis Christianne Stotijn Sophie De Schaepdrijver Peter Verhelst Dirk De Wachter David Van Reybrouck Erwin Mortier Liesa van der Aa Frank Vercruyssen Jan Lauwers Marc Didden Bart Meuleman Philippe Boesmans Christophe Vekeman Jan Michiels Julie Libeer

Chantal Pattyn brengt vier keer per week de boeiendste gasten samen. Pompidou van maandag tot donderdag, van 17 tot 18 uur. Klara. Blijf ver wonderd.

Brussel vandaag

MAANDAG - VRIJDAG VANAF LUNDI - VENDREDI À PARTIR DE MONDAY - FRIDAY FROM

18:00 tvbrussel.be

tvbrussel

@tvbrussel

IN DISPLAYS AROUND BRUSSELS OR VIA AGENDAMAGAZINE.BE

kaai_pick-up_105-80.indd 1

08-01-14 15:54

We houden van cultuur.

KBC, trotse sponsor van het Kaaitheater.

kbc.be/sponsoring

Wij spreken uw taal.

43_Cultuur_80x105-Q NL.indd 1

25/03/11 10:4

V e rwac h t h e t on V e rwac h t e De Standaard brengt u de kunst bij van de onverwachte vondst. Duik in exclusief nieuws, wijk af naar een onmisbaar interview, blijf hangen bij beelden van de beste fotografen, rol om uw as bij een vurige opinie. Wat een glijbaan is voor het lichaam, is De Standaard voor de geest. Verwacht het onVerwachte

BELGIË – BELGIQUE P.B.–P.P. BRUSSEL X BC 6407

MAGAZINE | 6 EDITIES PER JAAR | VERSCHIJNT IN FEBRUARI, APRIL, JUNI, AUGUSTUS, OKTOBER & DECEMBER AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X | P3A9139 | AUGUSTUS 2014

KAAITHEATER SAINCTELETTESQUARE 20 20 SQUARE SAINCTELETTE B-1000 BRUSSELS

KAAISTUDIO’S ONZE-LIEVE-VROUW VAN VAAKSTRAAT 81 81 RUE NOTRE-DAME DU SOMMEIL B-1000 BRUSSELS

TICKETSHOP T 02 201 59 59 TICKETS@KAAITHEATER.BE

INFO & TICKETS 24/24H: WWW.KAAITHEATER.BE

V.U.: BART CLAES, C/O AKENKAAI 2, 1000 BRUSSEL | WETTELIJK DEPOT D/2010/2871/5 BEELD COVER: MEG STUART/DAMAGED GOODS, HUNTER © IRIS JANKE | ONTWERP: PAUL BOUDENS – WWW.A-G-I.ORG/PAULBOUDENS