1 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
2 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
3 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ಮುಳ್ಳು ಬ್ೂರುಗ ಸಾಮಾನಯ ಹೆಸರು: Red silk-cotton tree ವೆೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರು:
Bombax ceiba
© ನಾಗೆೇಶ್ .ಓ .ಎಸ್
ಕೆೆಂಪು ಮುಳ್ಳು ಬ್ೂರುಗ, ಬ್ನೆನೇರುಘಟ್ಟ ರಾಷ್ಟ್ರೇಯ ಉದ್ಾಯನವನ
ಕ ೆಂಪು ಮುಳ್ಳು ಬೂರುಗ ಮರದ ಮೂಲ ಭಾರತ, ಏಷ್ಾಾದ ದಕ್ಷಿಣ ಉಷ್ಣವಲಯ, ಉತತರದ ಆಸ್ಟ ರೇಲಿಯಾ ಮತುತ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಉಷ್ಣವಲಯದಲಿಿ ಇದರ ಹೆಂಚಿಕ . ಇದರ ತ ೂಗಟ ಬೂದು ಬಣಣ ಹ ೂೆಂದಿದುು, ಎಳ ಯದಾಗಿದಾುಗ ನಯವಾಗಿರುತತದ ಮತುತ ಅದರ ಕ ಳ್ ಕಾೆಂಡದ ಮೇಲ ಶೆಂಕುವಿನಾಕಾರದ ಮುಳ್ಳುಗಳ್ನುು ಹ ೂೆಂದಿರುತತದ ; ಲಘುವಾದ ಬಿರುಕುಗಳ ೆಂದಿಗ ಸ್ವಲಪಮಟ್ಟಿಗ ಒರಟಾಗಿರುತತದ ; ಮರಕ ೆ ವಯಸ್ಸಾದೆಂತ ಮುಳ್ಳುಗಳ್ಳ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಬಿೇಳ್ಳತತವ . ಐದು ಎಲ ಗಳ್ ಗುಚ್ಛವನ್ುು ಹ ೂೆಂದಿದುು, ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಆರು ಅಥವಾ ಏಳ್ಳ ಎಲ ಗಳ್ನುು ಹ ೂೆಂದಿರುತತವ . ಪಿತಿಯೆಂದು ಎಲ ಗೂ ತಮಮದ ೇ ಆದ ಸ್ಣಣ ಉಪ-ಕಾೆಂಡಗಳ್ನುು ಹ ೂೆಂದಿದುು ಎಲ ಗಳ್ಳ ನಯವಾಗಿರುತತವ . ಈ ಕ ೆಂಪು ಮುಳ್ಳು ಬೂರುಗ ತುೆಂಬಾ ವ ೇಗವಾಗಿ ಬ ಳ ಯುವ ಮರವಾಗಿದುು, ಇದರ ಸ್ುತತಳ್ತ ಎರಡರೆಂದ ಮೂರು ಮೇಟರ್ ಇದುು, ಸ್ುಮಾರು 30 ಮೇಟರ್ ಎತತರದವರೆಗೂ ಬ ಳ ಯುತತದ . ಬೂರುಗದ ಮರದಲ್ಲಿ ಜನವರಯೆಂದ ಮಾರ್ಚ್ ವರ ಗ ಸ್ುೆಂದರವಾದ ಕ ೆಂಪು ಬಣಣದ ಹೂವುಗಳ್ಳ ಬಿಡುತತವ . ಇದರ ಕಾಯಗಳ್ಳ ಹಸಿರು ಬಣಣದಿೆಂದ ಕೂಡಿದುು, ಬಲಿತಾಗ ಒಳ್ಗ ಹತಿತಯರುತತದ . ಈ ಹತಿತಯನುು ಸ್ೆಂಗಿಹಿಸಿ ದಿೆಂಬು ಇತಾಾದಿ ವಸ್ುತಗಳ್ನುು ಮಾಡಲು ಉಪಯೇಗಿಸ್ುತಾತರ . ಮತ ತ ಇದರ ಎಳ ಯ ಕಾಯಯನುು ಬ ೇಯಸಿ ತಿನುಲು ಬಳ್ಸ್ುತಾತರ ಹಾಗು ಉಪ್ಪಪನಕಾಯ ಮಾಡಲು ಬಳ್ಸ್ುತಾತರ . ಈ ಮರವನ್ುು ಕಟಿಡದ ಕ ಲಸ್ಗಳ್ಲಿಿ ಬಳ್ಸ್ಲಾಗುತತದ , ಪ ಿೈವುಡ್, ಬ ೆಂಕಿಪೊಟಿಣ, ಗೊೊಂಬ ಮತುತ ದ ೂೇಣಿಗಳ್ ತಯಾರಕ ಯಲಿಿ ಬಳ್ಸ್ುತಾತರ . ಇದರ ಹೂವಿನ ಭಾಗಗಳೆಂದ ಮಸ್ಟಾಲ ಯುಕತ ನೂಡಲ್ ಸ್ೂಪ್ ಮಾಡಲು ಥ ೈಲಾಾೆಂಡ್ ಪಾಕಪದಧತಿಯಲಿಿ ಉಪಯುಕತ. ನಮಮಲಿಿ ಪಲಾವ್ ಅನುದಲಿಿ ಇದರ ಮೊಗಗನುು ಬಳ್ಸ್ುತ ತೇವ .
4 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ಮುೆಂದುವರದ ಭಾಗ.... ಸಂಘರ್ಷ ತಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಪಶುವೆೈದ್ಯರ ಪಾತರ ಸೊಂಘರ್ಷ ನಿವಷಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಶುವೆೈದಯನ್ು ಬಹು ಪರತಿಕ್ರರಯೆಯ ಕಾಲಾವಧಿ ಯಸವುದೆೇ
ರೇತಿಯ
ಮುಖ್ಯ ಪಸತ್ರವನ್ುು ವಹಿಸುತ್ಸಾನೆ. ಮಸನ್ವ-ಸೊಂಘರ್ಷವನ್ುುತ್ಡೆಯುವಲ್ಲಿ/ಕಡಿಮೆಮಸಡುವಲ್ಲಿ,
ತ್ೊೊಂದರೆಯಲ್ಲಿರುವ
ವನ್ಯಜೇವಿಗಳ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ತ್ೊಡಗಿಸಿಕೊೊಂಡಿರುವೊಂತ್ಹ ತ್ೊಂಡವು ಯಸವಸಗಲೂ ಮಸನ್ವ-ಸೊಂಘರ್ಷ ಪರಸಿಿತಿ ಒದಗಿದಲ್ಲಿ ತ್ಕ್ಷಣ ಪರತಿಕ್ರರಯಿಸುವೊಂತ್ೆ ಸನ್ುದಧರಸಗಿರಬೆೇಕು ಹಸಗೂ ಇೊಂತ್ಹ ಸೊಂಘರ್ಷಗಳ ಮಸಹಿತಿ ದೊರೆತ್ ತ್ತ್ ಕ್ಷಣವೆೇ ಕಸರ್ೇಷನ್ುುಖ್ವಸಗಬೆೇಕು. ಮಾನವಶಕ್ರಿಯ ಕ್ರರಢೀಕ್ರಣ
ಯಸವುದೆೇ ರೇತಿಯ ಸೊಂಘರ್ಷಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದನ್ುು ತ್ಡೆಯಲು ಪಶುವೆೈದಯ ತ್ೊಂಡವು ಅರಣಯ ಇಲಸಖೆಯ ಸಿಬಬೊಂದಿಯನ್ುು ಅಥವಸ ಬೆೇರೆ ಸವಯೊಂಸ್ೆೇವಕ ತ್ೊಂಡದವರನ್ುು ಕೂರಢೇಕರಸಿಕೊೊಂಡು ಕೆಲಸಮಸಡಿದರೆ ಉತ್ಾಮ ಫಲ್ಲತ್ಸೊಂಶವನ್ುು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಕೆಲವೊಮೆು ಪೊಂಜರಗಳನ್ುು ಕೊೊಂಡೊಯುಯವೊಂತ್ಹ ಸಣಣ ಪುಟ್ಟ ಸುರಕ್ಷಿತ್ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಸವಷಜನಿಕರ ಸಹಸಯವನ್ುು ಸಹ ಪಡೆಯಬೆೇಕಸಗುತ್ಾದೆ. ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನುು ಅರೆೈಷಸ್ಥಕೆರಳ್ಳುವಿಕೆ
ಪಶುವೆೈದಯ ತ್ೊಂಡವು ಸೊಂಘರ್ಷದ ಸಿಳ ತ್ಲುಪಿದ ತ್ಕ್ಷಣವೆೇ ಅಲ್ಲಿನ್ ಪರಸಿಿತಿಯನ್ುು ಅವಲೊೇಕ್ರಸಿ ಅದನ್ುು ಸರಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಮಸಡಬೆೇಕಸಗಿರುವ ಕಸಯಷವೆೈಖ್ರಯ ರ್ೇಜನೆಯನ್ುು ವಿನಸಯಸಗೊಳಿಸುವುದು ಬಹುಮುಖ್ಯ ಕೆಲಸವಸಗಿದೆ,
ವಿಫಲವಸದಲ್ಲಿ
ಅದು
ವನ್ಯಪಸರಣಿಗಸಗಲ್ಲ,
ಸ್ಸವಷಜನಿಕರಗಸಗಲ್ಲ ಹಸನಿಯುೊಂಟ್ು ಮಸಡಬಹುದು.
ಕಸಪಸಡಲು
ಬೊಂದ
ತ್ೊಂಡದವರಗಸಗಲ್ಲ,
ತೆರಂದ್ರೆಗೀಡಾಗರುವ ಪಾರಣಿಯ ಬಗೆಗನ ಜ್ಞಾನ
ತ್ೊೊಂದರೆಯಲ್ಲಿರುವ ಪಸರಣಿಯನ್ುು ಗುರುತಿಸುವುದು ಹಸಗು ಅದರ ನ್ಡವಳಿಕೆಯ ಬಗೆೆ ಅರವಿರುವುದು. ಇದು ಪಸರಣಿಯನ್ುು ರಕ್ಷಿಸುವ ಕಸಯಷವಿಧಸನ್ ರಚಿಸುವಲ್ಲಿ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಪಸತ್ರವಹಿಸುತ್ಾದೆ.
ಪಾರಣಿ ತೆರಂದ್ರೆಯಂದ್ ತಪ್ಪಿಸಲು ಬೆೀಕಾಗುವ ಸಾಮಗರಗಳ್ ಪಟ್ಟಿ ಮತುಿ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ ತಯಾರಿ
ರಕ್ಷಣಸ ಸ್ಸಮಗಿರಗಳ ಪೆಟ್ಟಟಗೆಯು ರಕ್ಷಣ ತ್ೊಂಡದವರು ತ್ಕ್ಷಣ ತ್ೆಗೆದುಕೊೊಂಡು ಹೊೇಗುವೊಂತ್ೆ ಸೂಕಾವಸದ ರೇತಿಯಲ್ಲಿ ತ್ಯಸರರಬೆೇಕು. ಎಲಸಿ ಅವಶಯಕವಸದ ಪರದೆಗಳು, ಏಣಿ, ತ್ೊಂತಿಗಳು, ಕಟ್ಟಟೊಂಗ್ ಪೆಿೇಯರ್, 5 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ವೆೈದಯಕ್ರೇಯ ತ್ುತ್ುಷಪರಸಿಿತಿಗೆ ಬೆೇಕಸಗಿರುವೊಂತ್ಹ ಚ್ುಚ್ುುಮದುುಗಳು, ನೊೇವಿನ್ ಔರ್ಧಿಗಳು, ಪರತಿಕಸಯಗಳು,
ಗಸಯಗಳನ್ುು ಶಮನ್ಗೊಳಿಸುವ ಸ್ಸಮಸಗಿರಗಳು, ಸ್ೆಟತ್ಸ್ೊಕೇಪ್, ಉರ್ಣಮಸಪಕ, ಮುೊಂತ್ಸದ ಪರಮುಖ್ ಸ್ಸಮಗಿರಗಳು ಆ ಪೆಟ್ಟಟಗೆಯಲ್ಲಿ ಇರಬೆೇಕು. ಹಸಗೂ ಇರುವ ಸ್ಸಮಗಿರಗಳ ಪಟ್ಟಟಯು ಸಹ ಆ ಪೆಟ್ಟಟಗೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಮುೊಂಚಿತ್ವಸಗಿಯ ತ್ಯಸರ ಮಸಡಿಟ್ಟಟರಬೆೇಕು.
ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವ ವಿಧಾನವನುು ಆಯೆೆಮಾಡಿಕೆರಳ್ಳುವುದ್ು
ಪರಸಿಿತಿಯ ಸರಯಸದ ಅವಲೊೇಕನ್ದ ನ್ೊಂತ್ರ, ಪಸರ‍ಾಣಿಯನ್ುು ಗುರುತಿಸುವುದು, ಕಸಯಷವಿಧಸನ್ದ ರ್ೇಜನೆ,
ತ್ೊಂಡದಲ್ಲಿನ್ ಸದಸಯರಲ್ಲಿ ಕೆಲಸದ ವಿಭಜನೆಗಳ ನ್ೊಂತ್ರ ಪಸರಣಿಯನ್ುು ರಸಸ್ಸಯನಿಕ ನಿಶುಲತ್ೆ ಅಥವಸ ದೆೈಹಿಕ ನಿಶುಲತ್ೆಯ ಮುಖಸೊಂತ್ರ ಸ್ೆರೆಹಿಡಿಯಬೆೇಕು.
ಸರಕ್ಿವಾದ್ ಅರೆವಳಿಕೆ ಮತುಿ ಅದ್ರ ಪರಮಾಣವನುು ಆಯೆೆ ಮಾಡಿಕೆರಳ್ಳುವುದ್ು ಅರೆವಳಿಕೆ ಮತ್ುಾ ಅದರ ಪರಮಸಣದ ಆಯಕ ಪಸರಣಿಯ ಜಸತಿ, ವಯಸುಾ, ಅದರ ಆರೊೇಗಯದ ಸಿಿತಿ, ಗಸಯದ ಸಿಿತಿ/ರೊೇಗ/ನಿಜಷಲ್ಲೇಕರಣದ ಸಿಿತಿ ಮುೊಂತ್ಸದವುಗಳ ಮೆೇಲೆ ಅವಲೊಂಬಿಸಿರುತ್ಾದೆ. ಚಿಕ್ರತೆೆ ಮತುಿ ಬಿಡುಗಡೆ
ಪಸರಣಿಯನ್ುು ನಿಶುಲಗೊಳಿಸಿದ ನ್ೊಂತ್ರ ಪಾಿಣಿಯ ದೆೇಹವನ್ುು ಸೂಕಾವಸಗಿ ಪರಶೇಲ್ಲಸಬೆೇಕು. ಪಸರಣಿಗೆ
ಅಲಪಪರಮಸಣದ ಗಸಯವಿದುರೆ ಅಥವಸ ಅದು ದೆೈಹಿಕವಸಗಿ ಆರೊೇಗಯವಸಗಿ ಇರುವುದು ಕೊಂಡುಬೊಂದಲ್ಲಿ ಅದನ್ುು ಸೂಕಾವಸದ ರಕ್ಷಿತ್ ಪರದೆೇಶದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಬೆೇಕು. ಪಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಗೊಂಭೇರವಸದ ಗಸಯಗಳು ಕೊಂಡುಬೊಂದಲ್ಲಿ ಅಥವಸ ವೆೈದಯರ ಅವಶಯಕತ್ೆ ಇದುಲ್ಲಿ ಅದು ಸರಹೊೇಗುವ ತ್ನ್ಕ ಬೊಂಧನ್ದಲೊಿೇ ಅಥವಸ ಸೂಕಾವಸದ ಮೃಗಸಲಯದಲ್ಲಿರ್ೇ ಇಟ್ುಟ ಅದಕೆಕ ಚಿಕ್ರತ್ೆಾ ನಿೇಡಿ ಅದು ಆರೊೇಗಯವಸದ ತ್ಕ್ಷಣ ರಕ್ಷಿತ್ ಪರದೆೇಶದಲ್ಲಿ ಬಿಡುವುದು.
6 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ರೆರೀಗ ನಿಯಂತರಣ ರಕ್ಷಣ ಕಸಯಷದಲ್ಲಿ ತ್ೊಡಗಿದು ವೆೈದಯನ್ು ಪಸರಣಿಯ ಬಿಡುಗಡೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದರ ಅರೊೇಗಯದ ಸಿಿತಿಯನ್ುು ಸೂಕಾವಸಗಿ ಪರಶೇಲ್ಲಸಬೆೇಕು. ಅದು ಯಸವುದೆೇ ಕಸಯಿಲೆಯ ಹಸಗೂ ಅೊಂಟ್ುರೊೇಗದ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಇಲಿದೆ ಇರುವುದನ್ುು ಖಸತಿರಪಡಿಸಿಕೊೊಂಡೆೇ ಅದನ್ುು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಬೆೇಕು.
ರಕ್ಷಣೆ ಮತುಿ ಪುನವಷಸತಿ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವ ತಂತರಗಳ್ಳ ಸ್ೆರೆಹಿಡಿಯಬೆೇಕಸದ ಜೇವಿಯು ಯಸವುದು ಎೊಂಬುದರ ಮೆೇಲೆ ಭೌತಿಕ ಸ್ೆರೆಹಿಡಿಯುವ ವಿಧಸನ್ವನ್ುು
ಉಪರ್ೇಗಿಸಬೆೇಕೆ?
ಅಥವಸ
ರಸಸ್ಸಯನಿಕ
ಸ್ೆರೆ
ವಿಧಸನ್ವನ್ುು
ಅನ್ುಸರಸಬೆೇಕೆ?
ಎೊಂಬುದು
ನಿಶುಯವಸಗುತ್ಾದೆ. ನ್ಮಗೆಲಿ ತಿಳಿದಿರುವ ಹಸಗೆ ಸಣಣ ಸಸಾನಿಗಳಿಗೆ, ಸರಸೃಪಗಳಿಗೆ, ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ, ಆಮೆಗಳೊಂತ್ಹ ಜೇವಿಗಳಿಗೆ ಭೌತಿಕ ಸ್ೆರೆಹಿಡಿಯುವ ವಿಧಸನ್ವನ್ುು ಅನ್ುಸರಸಬಹುದು. ಹಸಗೆಯ ಬೆೇರೆ ರೇತಿಯ ಸಸಾನಿಗಳಸದ
ಆನೆ, ದೊಡಡ ಬೆಕುಕಗಳು, ಕರಡಿ, ಕೆನಸುಯಿ, ಜೊಂಕೆ, ಕಸಟ್ಟಯೊಂತ್ಹ ಜೇವಿಗಳು ಭೇಕರವಸಗಿ ಗಸಯಗೊೊಂಡಿದುರೆ ಅರೆವಳಿಕೆ ಉಪರ್ೇಗಿಸುವುದರೊಂದ ಪಸರಣಿಯ ಜೇವಕೆಕ ಹಸನಿಯುೊಂಟಸಗುವ ಸ್ಸಧಯತ್ೆ ಇರುತ್ಾದೆ. ಆದುರೊಂದ ಭೌತಿಕವಾಗಿ ಸ್ೆರೆಹಿಡಿಯುವುದು ಸೂಕಾವಸಗುತ್ಾದೆ. ಸ್ೆರೆಹಿಡಿಯಬೆೇಕಸದ ಜೇವಿಗೆ ಅನ್ುಸ್ಸರವಸಗಿ ಈ ದೆೈಹಿಕ
ಸ್ೆರೆ ವಿಧಸನ್ವನ್ುು ಕೆಳಗಿನ್ ಉಪಕರಣಗಳ ಸಹಸಯದಿೊಂದ ಸ್ಸಧಿಸಬಹುದು. ಪರತಿ ವಿಧಸನ್ವು ತ್ನ್ುದೆ ಆದ ಸ್ಸಧಕ ಬಸದಕಗಳನೊುಳಗೊೊಂಡಿರುತ್ಾವೆ ಆದರೆ ಸ್ೆರೆಹಿಡಿಯಬೆೇಕಸದ ಜೇವಿಯ ಆರೊೇಗಯ, ಒತ್ಾಡ, ಸಮಯದ ಮಿತಿ ಮುೊಂತ್ಸದವು ಬಹುಮುಖ್ಯ ಪಸತ್ರವಹಿಸುತ್ಾವೆ.
7 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ಭೌತಿಕ್ ಸೆರೆ ವಿಧಾನದ್ಲ್ಲಿ ಬಳ್ಸುವ ಉಪಕ್ರಣಗಳ್ಳ ಬಲೆಯ ಪೊಂಜರ ಬೊಮ ವಿಧಸನ್
ಇಕಕಳಗಳು/ ಹುಕ್ ಗಳು ಪರದೆಗಳು
ಉರುಳುಗಳು
ರಾಸಾಯನಿಕ್ ಸೆರೆ ವಿಧಾನ
ಇದನ್ುು ಹಲವಸರು ಅರೆವಳಿಕೆಗಳ ಸಹಸಯದಿೊಂದ ಸ್ಸಧಿಸಬಹುದು. ಈ ಅರೆವಳಿಕೆಗಳನ್ುು ಹಲವಸರು
ಡಸನ್
ಇೊಂಜೆಕ್ಟ,
ಟೆಲ್ಲ
ಇೊಂಜೆಕ್ಟ,
ಡಿಸ್ಟಟ
ಇೊಂಜೆಕ್ಟ
ಮುೊಂತ್ಸದ
ಉಪಕರಣಗಳ
ಸಹಸಯದಿೊಂದ
ಉಪರ್ೇಗಿಸಬಹುದು. ಸ್ಸಮಸನ್ಯವಸಗಿ ಉಪರ್ೇಗಿಸುವ ಅರೆವಳಿಕೆ ಔರ್ದಿಗಳೆೊಂದರೆ Inj Xylazine, Ketamin,
Zoletil, Meditomidine ಮುೊಂತ್ಸದವುಗಳು. ಪರತಿರ್ೊಂದು ಔಷ್ಧಿಯ ಪರಮಸಣವು ಸ್ೆರೆಹಿಡಿಯಬೆೇಕಸಗಿರುವ
ಜೇವಿಯ ದೆೇಹದ ತ್ೂಕದ ಮೆೇಲೆ, ಸ್ೆರೆಹಿಡಿಯಬೆೇಕಸಗಿರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿನ್ ಅದರ ಆರೊೇಗಯ ಸಿಿತಿ ಮುೊಂತ್ಸದವುಗಳ ಮೆೇಲೆ ಅವಲೊಂಬಿಸಿರುತ್ಾದೆ. ಸರಕ್ಿವಾದ್ ವಾಹನ ಮತುಿ ಸಾರಿಗೆ ವಿಧಾನ
ಪಸರಣಿಯನ್ುು ಸ್ೆರೆ ಹಿಡಿದ ನ್ೊಂತ್ರ ಸ್ೆರೆಹಿಡಿದ ಪಸರಣಿಯ ಗಸತ್ರದ ಅನ್ುಸ್ಸರ ಅದಕೆಕ ಸೂಕಾವಸದ
ವಸಹನ್ವನ್ುು ಉಪರ್ೇಗಿಸಿ ಅದನ್ುು ರವಸನಿಸುವುದು ಬಹುಮುಖ್ಯವಸಗುತ್ಾದೆ. ರವಸನಿಸುವ ವಸಹನ್ವನ್ುು ಆಯುುಕೊಳುುವಸಗ ಪಸರಣಿಯ ಭದರತ್ೆಯ ಬಗೆೆ ಗಮನ್ ಹರಸಬೆೇಕು. CZA ನ್ವರು ವಿಭನ್ು ಜಸತಿಯ ಪಸರಣಿಯ ಸುರಕ್ಷ ಸ್ಸರಗೆಗೆ ಸೂಕಾವಸದ ಮಸನ್ದೊಂಡಗಳನ್ುು ಪರಕಟ್ಟಸಿದಸುರೆ.
ಬಿಡುಗಡೆಗರ ಮುನು ಸರಕ್ಿ ಆರೆರೀಗಯ ತಪಾಸಣೆ
ಪಸರಣಿಯು
ಬಿಡುಗಡೆಗೆ
ಸೂಕಾವಸಗಿದೆ ಎೊಂದು ತಿಳಿದೊಡನೆ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ
ಮುನ್ು
ಕಡಸಡಯವಸಗಿ
ಪಶುವೆೈದಯನ್
ಮುಖಸೊಂತ್ರ
ಅದರ ಆರೊೇಗಯ ಸಿಿತಿಯನ್ುು ಸೂಕಾ ತ್ಜ್ಞ
ತ್ಪಸಸಣೆಗೊಳಪಡಿಸಿ
ನ್ೊಂತ್ರ
ಕಸಡಿಗೆ ಬಿಡಬೆೇಕು. ಬಿಡುವಸಗ ಅದಕೆಕ ಯಸವುದೆೇ
ರೇತಿಯ
ಗಸಯಗಳು
ಆಗದ ಹಸಗೆ ಸುರಕ್ಷಿತ್ವಸಗಿ ಬಿಡುವುದು ಒಳೆುಯದು. ಅಕಸ್ಸುತ್ ಆಗಿ ಪಸರಣಿಗೆ ಯಸವುದಸದರು ಭಸಗವು ಊನ್ವಸದಲ್ಲಿ ಅಥವಸ ವಸಸಿಮಸಡಲಸಗದ ರೊೇಗ ಕೊಂಡು ಬೊಂದಲ್ಲಿ ಅದನ್ುು ಜೇವನ್ ಪಯಷೊಂತ್ ಪುನ್ವಷಸತಿ ಕೆೇೊಂದರದಲ್ಲಿಯೇ ಸ್ೆರೆಯಸಗಿಡುವುದು ಸೂಕಾ. 8 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ಮಾನವ ಪಾರಣಿ ಸಂಘರ್ಷದ್ಲ್ಲಿ ಪಶುವೆೈದ್ಯರ ಸವಾಲುಗಳ್ಳ ಈ ಮಸನ್ವ ಪಸರಣಿಗಳ ಸೊಂಘರ್ಷವನ್ುು ತ್ಡೆಗಟ್ಟಲು ಅಥವಸ ತ್ಗಿೆಸಲು ಬಹಳರ್ುಟ ಸವಸಲುಗಳು
ಎದುರಸಗುತ್ಾವೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಕೆಲವುಗಳೆೊಂದರೆ ಸೊಂಘರ್ಷದ ಸರಯಸದ ಮಸಹಿತಿ ಇಲಿದಿರುವುದು, ಪರಸರ
ಸೊಂರಕ್ಷಣೆಗಿೊಂತ್ ಅಭವೃದಿಧಗೆ ಹೆಚ್ುು ಆದಯತ್ೆ ಕೊಡುವುದು, ಈ ಸೊಂಘರ್ಷ ತ್ಡೆಯಲು ಇರುವ ಜ್ಞಸನ್/ಜಸಗೃತಿಯ ಕೊರತ್ೆ, ಇದನ್ುು ತ್ಡೆಯಲು ಬೆೇಕಸದ ಹಣಕಸಸಿನ್ ನಿಬಷೊಂಧಗಳು, ರಕ್ಷಿತ್ ಅರಣಯದಲ್ಲಿನ್ ಊರುಗಳ ಮತ್ುಾ ಬುಡಕಟ್ುಟ ಜನಸೊಂಗದವರ ಪುನ್ವಷಸತಿ ಕಸಯಷ, ಇವುಗಳಲಿದೆ ನಿವಷಹಣಸತ್ುಕ ಹಸಗೂ ಆಡಳಿತ್ಸತ್ುಕ ಸವಸಲುಗಳಿದುರೂ ಪರತ್ೆಯೇಕವಸಗಿ ವನ್ಯಜೇವಿಗಳ ಪಶುವೆೈದಯರು ಎದುರಸುವ ಸವಸಲುಗಳು ಕೆಳಕೊಂಡೊಂತಿವೆ. 1. ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ುಾ ಸುರಕ್ಷತ್ಸ ಉಪಕರಣಗಳ ಕೊರತ್ೆ 2. ಜನ್ಸೊಂದಣಿ ನಿಯೊಂತ್ರಣದ ಕೊರತ್ೆ.
3. ನ್ವಿೇನ್ ರೇತಿಯ ಅರೆವಳಿಕೆಗಳ ಕೊರತ್ೆ. 4. ಮಸನ್ವ ಸೊಂಪನ್ೂುಲದ ಕೊರತ್ೆ. 5. ಕಸಲಮಿತಿಯ ಕೊರತ್ೆ.
6. ತ್ೊೊಂದರೆಯಲ್ಲಿರುವ ಪಸರಣಿಯ ಬಗೆೆ ಇರುವ ಅಲಪ ಜ್ಞಸನ್. 7. ವಿವಿಧ ಸಕಸಷರದ ಸೊಂಸ್ೆಿಗಳಲ್ಲಿನ್ ಸಹಕಸರದ ಕೊರತ್ೆ. 8. ಮಸಧಯಮ ಮತ್ುಾ ಸಿಳಿೇಯ ರಸಜಕಸರಣಿಗಳ ಒತ್ಾಡ. 9. ಸರಯಸದ ಕಸನ್ೂನ್ುಗಳ ಕೊರತ್ೆ.
10. ಸಮಪಷಕವಸದ ಬಿಡುಗಡೆ ಕಸಯಷಗಳು ಇಲಿದಿರುವುದು.
9 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ಈ ಮೆೇಲ್ಲನ್ ಅೊಂಶಗಳನ್ುು ಗಮನ್ದಲ್ಲಿಟ್ುಟಕೊೊಂಡರೆ ವನ್ಯಜೇವಿಗಳ ಪಶುವೆೈದಯರು ಈ ಸೊಂಘರ್ಷವನ್ುು ಸಮಪಷಕವಸಗಿ ನಿವಷಹಿಸುವ ಮತ್ುಾ ತ್ಡೆಯುವ ಕಸಯಷವನ್ುು ಉತ್ಾಮವಸಗಿ ನಿವಷಹಿಸಬಹುದು. ಮಾನವ ವನಯಜೀವಿಗಳ್ ಸಂಘರ್ಷ ತಡೆಯುವಲ್ಲಿ ವೆೈಲ್ಡ್ ಲೆೈಫ಼್ SOS ನ ಕೆರಡುಗೆ
ಬಹು ಕಸಲದಿೊಂದ ಕರಡಿಯನ್ುು ಕುಣಿತ್ಕೆಕ ಉಪರ್ೇಗಿಸಿಕೊೊಂಡು ಅದನ್ುು ದುಬಷಳಕೆ ಮಸಡುತಿಾದು
ಕಲೊಂದರ್ ಜನಸೊಂಗದವರೊಂದ ಕರಡಿಗಳನ್ುು ರಕ್ಷಿಸುವ ಮೂಲ ಉದೆುೇಶದಿೊಂದ ಸ್ಸಿಪಿತ್ವಸದ ಸೊಂಸ್ೆಿ ವೆೈಲ್ಡಡ ಲೆೈಫ಼್
SOS. ಕರಡಿಗಳನ್ುು ಸೊಂರಕ್ಷಿಸುತ್ಾ ಜೊತ್ೆ-ಜೊತ್ೆಗೆ ಕಲೊಂದರ್ ಜನಸೊಂಗದವರಗೆ ಬದುಕಲು ಕೆಲಸವನ್ೂು ಅವರ ಮಕಕಳಿಗೆ ಒಳೆುಯ ವಿಧಸಯಭಸಯಸವನ್ುು ಒದಗಿಸುವುದರೊಂದ ಈ ಕೃತ್ಯಕೆಕ WSOS ಅೊಂತ್ಯಹಸಡಿದೆ. ಈ ಪದಧತಿಯನ್ುು ಕೊನೆಗೊಳಿಸುತಿಾರುವುದರೊಂದ ಕರಡಿ ಮರಗಳನ್ುು ಬೆೇಟೆಯಸಡುವ ಸೊಂಖೆಯಯು ಬೆರಳೆಣಿಕೆಯಷ್ಸಟಗಿದೆ. ಚಿರತೆಗಳ್ಳ
ಮಸನ್ವ ವನ್ಯಜೇವಿ ಸೊಂಘರ್ಷದಲ್ಲಿ ಗಸಯವಸಗಿರುವ ಚಿರತ್ೆಗಳನ್ುು ಕಸಪಸಡಲು ಮಹಸರಸರ್ರದಲ್ಲಿ
Wildlife SOS ಸೊಂಸ್ೆಿಯು ಪುನ್ವಷಸತಿ ಕೆೇೊಂದರವನ್ುು ನ್ಡೆಸುತಿಾದೆ. ಸುಮಸರು ಇಲ್ಲಿನ್ ಚಿರತ್ೆಗಳು ಕಬಿಬನ್ ಗದೆುಗಳಿೊಂದ
ಪಸರುಮಸಡಿ
ತ್ೊಂದಿರುವವು.
ಕಬುಬ ಕೊಯಿಿಗೆ
ಬೊಂದಸಗ
ಅಲ್ಲಿ ಏನಸದರೂ ಚಿರತ್ೆಯು
ಮರಹಸಕ್ರರುವುದನ್ುು ಕೊಂಡರೆ ಅಲ್ಲಿ ಮಸನ್ವ-ವನ್ಯಜೇವಿ ಸೊಂಘರ್ಷ ಉದಭವಿಸುತ್ಾದೆ. ಮನ್ುರ್ಯರಗೆ ಹೆದರ ಚಿರತ್ೆಯು ಮರಗಳನ್ುು ಬಿಟ್ುಟ ಓಡಿಹೊೇಗಿ ಕಸಡುಸ್ೆೇರುತ್ಾದೆ, ಆಗ ತ್ಬಬಲ್ಲಯಸದ ಮರಗಳನ್ುು WSOS ನ್ವರು ತ್ಮು ಪುನ್ವಷಸತಿ ಕೆೇೊಂದರದಲ್ಲಿ ತ್ೊಂದು ಸ್ಸಕುತ್ಸಾರೆ.
ಆವಾಸಗಳ್ ಪುನಶೆಚೀತನ 2007ರೊಂದ ರಸಮದುಗಷದಲ್ಲಿ
ವೆೈಲ್ಡಡ ಬರಡಸಗಿದು
ಲೆೈಫ಼್
50
ಕನಸಷಟ್ಕದಲ್ಲಿ
ಎಕರೆ
ಜಸಗವನ್ುು
ಕಸಡಸಗಿಸುವ ಕಸಯಷವನ್ುು ಕೆೈಗೆತಿಾಕೊೊಂಡಿತ್ು. ಈ ಯಶಸಿವ ಕಸಯಷದಿೊಂದ ಮಟ್ಟವು
ಇೊಂದು
ರಸಮದುಗಷದಲ್ಲಿ
ಉತ್ಾಮವಸಗಿದೆ.
ಕರಡಿ,
ಅೊಂತ್ಜಷಲ
ಚಿರತ್ೆಯೊಂತ್ಹ
ಹಲವಸರು ಪಸರಣಿಗಳು ಸಹ ನೆಲೆಸಿವೆ ಹಸಗೂ ಅೊಂತ್ಜಷಲದ ಮಟ್ಟ ಉತ್ಾಮವಸಗಿರುವ ಕಸರಣ ಹಲವಸರು ಹಳಿುಗರು ಮತ್ೆಾ ವಯವಸ್ಸಯಕೆಕ ಹಿೊಂತಿರುಗಿದಸುರೆ. ಕ್ಪುಿ ಕ್ರಡಿಗಳ್ಳ
ಕಸಶೀರದಲ್ಲಿ ಕಪುಪ ಕರಡಿಗಳು ಪಕಕದಲ್ಲಿನ್ ರೆೈತ್ರ ಹೊಲಕೆಕ ನ್ುಗಿೆ ಬೆಳೆಗಳನ್ುು ಹಸಳುಮಸಡುವುದು
ಸ್ಸಮಸನ್ಯವಸಗಿತ್ುಾ. ಈ ಕೃತ್ಯದಿೊಂದ ಕುಪಿತ್ಗೊಳುುತಿಾದು ಜನ್ ಅದರ ಮೆೇಲ್ಲನ್ ದೆವೇರ್ದಿೊಂದ ಅವುಗಳನ್ುು ಹಿೊಂಸಿಸುತಿಾದುರು. ಕೆಲವೊಮೆು ಅವುಗಳನ್ುು ಜೇವೊಂತ್ವಸಗಿ ಸುಟ್ಟಟರುವ ಉದಸಹರಣೆಗಳೂ ಇವೆ. ಇದನ್ುು ಮನ್ಗೊಂಡ ವೆೈಲ್ಡಡ ಲೆೈಫ಼್ SOS ಸೊಂಸ್ೆಿಯು ದಚಿಗೊಂ ಮತ್ುಾ ಪೆಹಲೆೊಂ ನ್ಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪುನ್ವಷಸತಿ ಕೆೇೊಂದರಗಳನ್ುು
10 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ಸ್ಸಿಪಿಸಿ ತ್ೊೊಂದರೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕರಡಿಗಳಿಗೆ ಆಶರಯ ನಿೇಡುತಿಾದೆ ಹಸಗೆಯ ಸುತ್ಾಲ್ಲನ್ ಸಿಳಿೇಯ ಜನ್ರಲ್ಲಿ ಜಸಗೃತಿ ಕಸಯಷಗಳನ್ುು ಹಮಿುಕೊಳುುತಿಾದೆ.
ವನ್ಯಜೇವಿಗಳ ಸಹಸಯವಸಣಿ – ದೆಹಲ್ಲ –NCR, ಆಗರ, ಬೆೊಂಗಳೂರು. ವೆೈಲ್ಡಡ ಲೆೈಫ಼್ SOS ಗಸಯಗೊೊಂಡಿರುವ “ನ್ಗರ”ಾ ವನ್ಯಜೇವಿಗಳನ್ುು ರಕ್ಷಿಸುವ ಉದೆುೇಶದಿೊಂದ 24×7 ಕಸಯಷ
ನಿವಷಹಿಸುವ ಸಹಸಯವಸಣಿಯನ್ುು ಹೊೊಂದಿದೆ. ಗಸಯಗೊೊಂಡ ವನ್ಯಜೇವಿಗಳನ್ುು ನ್ಮು ಪಶುವೆೈದಯರೊಂದ ಚಿಕ್ರತ್ೆಾಗೊಳಪಡಿಸಿ ಪುನ್ಃ ಸೂಕಾ ಜಸಗಕೆಕ ಬಿಡಲಸಗುತ್ಾದೆ. ಇಲಿವೆ ನ್ಮು ಪುನ್ವಷಸತಿ ಕೆೇೊಂದರದಲ್ಲಿರಸಿ
ನೊೇಡಿಕೊಳುಲಸಗುತ್ಾದೆ. ನಸವು ಚಿಕ್ರತ್ೆಾಗೊಳಿಸಿದ ಕೆಲವು ಪಸರಣಿಗಳೆೊಂದರೆ ಆನೆ, ಹುಲ್ಲ, ಚಿರತ್ೆ, ಪುನ್ುಗು-ಬೆಕುಕ, ಉಡ, ಹಸವು, ಹದುುಗಳು ಮುೊಂತ್ಸದವು. ಸ್ಥವೀಕ್ೃತಿ:
ನಸನ್ು ಈ ಮೂಲಕ ಇಡಿೇ ವೆೈಲ್ಡಡ ಲೆೈಫ಼್ SOS ತ್ೊಂಡವನ್ುು ಅದರಲೂಿ ನ್ಮು ಸೊಂಸ್ೆಿಯ ಸ್ಸಿಪಕರಸದ ಸತ್ಯನಸರಸಯಣ್ ಮತ್ುಾ ಗಿೇತ್ ಶೆೇರ್ಮಣಿಯವರಗೆ ಹೃತ್ೂಪವಷಕ ಧನ್ಯವಸದಗಳನ್ುು ಅಪಿಷಸುತ್ೆಾೇನೆ. ಕಸಡಿನ್ ಹಸಗೂ ಕಸಡು ಪಸರಣಿಗಳ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಶರಸ್ಸವಹಿಸಿ ಕಸಯಷನಿವಷಹಿಸುತಿಾರುವ ವಿವಿಧ ರಸಜಯದ ಅರಣಯ ಇಲಸಖೆಯವರಗೂ ತ್ುೊಂಬು ಹೃದಯದ ಧನ್ಯವಸದಗಳು.
ಕನನಡಕೆೆ ಅನುವಾದ: ನಾಗೆೇಶ್ . ಓ .ಎಸ್ ಮೂಲ ಲೆೇಖನ : ಡಾ. ಅರುಣ್ ಎ. ಶಾ ವೆೈಲ್ಡ್ ಲೆೈಫ್ ಎಸ್ ಒ ಎಸ್., ಬ್ನೆನೇರುಘಟ್ಟ.
11 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ಪಸರಥಷನಸಮಿಡತ್ೆ ಮಸಯೊಂಟೊಡಿಯಗೆ ಸ್ೆೇರದ ಅದುಭತ್
ಹಸಗೂ
ಏಲ್ಲಯನ್
ಹ ೂೇಲುವ
ಮತ್ುಾ
ಏಲಿಯನ್ ಎೊಂದ ೇ ಖಸಯತಿಹೊೊಂದಿದ ಕ್ರೇಟ್. ಈವರೆಗೆ ಸ್ೆಂಶ ೇಧಕರು ಜಗತಿಾನ್ಲ್ಲ 2,400ಕುಕ ಹೆಚಿುನ್ ವಿವಿಧ ಜಸತಿಯ ಮಸಯೊಂಟ್ಟಸ್ಟ ಗಳನ್ುು ಗುರುತಿಸಿದಸುರೆ. ಮಸಯೊಂಟ್ಟಸ್ಟ‍ಾ ಗಳು ವಿಶವವಸಯಪಿಯಸಗಿದುು ಭಸರತ್ದಲ್ಲಿ ಈವರೆಗೆ 178 ವಿವಿಧ ಜಸತಿಯ ಮಸಯೊಂಟ್ಟಸ್ಟ ಗಳನ್ುು ಗುರುತಿಸಿದಸುರೆ. ಹೆೈಯರುಡುಲಸ ಟೆನ್ೂಯಡೆೊಂಟಸಟ್ (ಏಶಯನ್ ದೆೈತ್ಯ ಮಸಯೊಂಟ್ಟಸ್ಟ) 2-ಫೂಟ್ ಸುತ್ಾಳತ್ೆ ಇರುವ ಕೊಳದಲ್ಲಿ ಜಲನೆೈದಿಲೆ, ಅೊಂತ್ರಗೊಂಗೆ ಜಲ ಸಸಯವನೊುಳಗೊೊಂಡ ಮತ್ುಾ ಗಪಿಪ, ಮೊಲ್ಲಿ, ಝಿಬಸರ ಮತ್ುಾ ಸಕರ ಜಸತಿಯ ವಿವಿಧ 40 ಬಗೆಯ ಮಿೇನ್ುಗಳ ಈ ಜಲಪರಸರ ವಯವಸ್ೆಿಯಲ್ಲಿ ನೆೈಸಗಿಷಕ ಜೇವವೆೈವಿಧಯ ಇತಿಹಸಸದಲ್ಲಿ ಮೊದಲಬಸರ ವಿರಳತ್ೆರ್ೊಂದು ದಸಖ್ಲಸಗಿದುು ಈಗ ಮಸಯೊಂಟ್ಟಸ್ಟ
ಅಧಯಯನ್
ವಿಜ್ಞಸನ್ದಲ್ಲಿ
ಅಚ್ುರಯನ್ುುೊಂಟ್ುಮಸಡಿದೆ.
ಹೆೈಯರುಡುಲಸ
ಟೆನ್ೂಯಡೆೊಂಟಸಟ್ (ಏಶಯನ್ ದೆೈತ್ಯ ಮಸಯೊಂಟ್ಟಸ್ಟ) ಸತ್ತ್ ಐದು ದಿನ್ಗಳಲ್ಲಿ ದಿನ್ಕೆಕರಡರೊಂತ್ೆ ಒಟ್ುಟ ಒೊಂಬತ್ುಾ ಗಪಿಪ ಮಿೇನ್ುಗಳನ್ುು ಬೆೇಟೆಯಸಡಿ ತಿೊಂದಿದುು ಮಸಯೊಂಟ್ಟಸ್ಟ‍ಾ ಗಳ ಬೆೇಟೆ ಕೌಶಲಯ, ತ್ೊಂತ್ರಗಸರಕೆ ಮತ್ುಾ ಬುದಿುವೊಂತಿಕೆಯನ್ುು ತ್ೊೇರಸುತ್ಾದೆ.
ಸತ್ತ್
ಅಧಯಯನ್ದಲ್ಲಿ
ಕೊಂಡುಬೊಂದುದ ೇನ ೆಂದರ ಮೊಂದ ಬೆಳಕ್ರನ್ಲೂಿ ಪರಪೂಣಷ ಬ ೇಟ ,
ಮಸಯೊಂಟ್ಟಸ್ಟ
ಕಣುಣಗಳ
ದೃಷ್ಠಿಸ್ಸಮಥಯಷಕೆಕ
ಸ್ಸಕ್ಷಿಯಸಗಿದೆ. ಇದಲಿದೆ ನೆೈಸಗಿಷಕ ಆವಸಸದಲ್ಲಿ ಒೊಂದು ಅಕಶೆೇರುಕ
ಕ್ರೇಟ್
ಕಶೆೇರುಕಗಳೊಂಥ
ಮಿೇನ್ುಗಳನ್ುು
ಭಕ್ಷಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮಿೇನ್ುಗಳ ಸಮುದಸಯದ ಮೆೇಲೆ 12 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ಬಲವಸದ
ಪರಭಸವಬಿೇರದೆ.
ಕ ೂಳ್ದಲ್ಲಿ
ವಿವಿಧಜಸತಿಯ
ಮಿೇನ್ುಗಳಿದುರೂ
ಗಪಿಪಮಿೇನ್ುಗಳನ್ುು
ಮಸತ್ರ
ಬೆೇಟೆಯಸಡಿರುವುದು ವಿಚಿತ್ರವಸಗಿದೆ.
ತ್ಲೆಯು 280-320 ಡಿಗಿರಗಳವರೆಗೆ ಸುಲಭವಸಗಿ ತಿರುಗಬಲಿ ಸ್ಟಾಮಥಾ್ ಹೊೊಂದಿದುು ಬೆೇಟೆಹುಡುಕಲು ಸುಲಭವಸಗಿದುು ಮುೊಂಪಸದ (ಯಸಷಪ್ಟೇರಯಲ್ಡ ಫೇರ್ ಲ್ಲೊಂಬ) ಬೆೇಟೆ ಹಿಡಿಯಲು ಗರಗಸದೊಂಥ ಸೂಕ್ಷಮ ರಚ್ನೆಗಳನ್ುು ಹೊೊಂದಿರುವುದರೊಂದ ಸಿಕಕಬೆೇಟೆ ತ್ಪಿಪಸಿಕೊಳುವುದು ಅಸ್ಸಧಯ. ಮುೊಂಪಸದಗಳು ಯಸವಸಗಲು ಪಸರಥಷನೆ ಮಸಡುವಸಗ ಕೆೈಮುಗಿದೊಂತ್ಸ ಭೊಂಗಿಯಲ್ಲಿರುವುದರೊಂದ ಪಸರಥಷನಸಮಿಡತ್ೆ ಎೊಂದು ಹೆಸರಸಲಸಗಿದೆ. ಆಹಾರ ಕ್ರಮ: ಸ್ಸಮಸನ್ಯವಸಗಿ ಈ ಕ್ರೇಟ್ವು ಸ್ೊಳೆು, ನ ೂಣ, ಜೆೇನ ೂುಣ, ಮಿಡತ್ೆ, ಕೊಂಬಳಿಹುಳು, ಚಿಟೆಟ, ಪತ್ೊಂಗ, ದುೊಂಬಿ ಮುೊಂತ್ಸದ ಕ್ರೇಟ್ಗಳನ್ುು ಬೆೇಟೆಯಸಡುತ್ಾದೆ. ಸೊಂಶೆ ೇಧಕರು ಅಧಯಯನ್ಕೆಕೊಂದು ಮಸಯೊಂಟ್ಟಸ್ಟ‍ಾ ಗಳನ್ುು ಅವುಗಳಿಗೆ ಪೂರಕ ವಸತ್ಸವರಣ ನಿಮಿಷಸಿ ಪರರ್ೇಗಸಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಸಕುತ್ಸಾರೆ. ಇೊಂತ್ಹ ಸೊಂದಭಷದಲ್ಲಿ ಅತಿ ವಿರಳವಸಗಿ
ಕಪೆಪ,
ಹಸವು,
ಹಲ್ಲಿ,
ಪುಟ್ಟಹಕ್ರಕಯೊಂತ್
ಕಶೆೇರುಕಗಳನ್ುು
ತಿೊಂದದಸಖ್ಲೆಗಳಿವೆ.
ಆದರೆ
ವಿಶವಜೇವವ ೈವಿಧಯ ಇತಿಹಸಸದಲ್ಲಿ ಪರಥಮಬಸರಗೆ ಜಗತಿಾನ್ ವಿಜ್ಞಸನಿಗಳು ಚ್ಕ್ರತ್ರಸಗಿ ತ್ಲೆಕೆಡಿಸಿಕೊಳುುವೊಂತ್ ಕುತೂಹಲಕಸರ ಘಟ್ನೆ ಕನಸಷಟ್ಕದ ಬೆೊಂಗಳೂರನ್ ರಸಜೆೇಶ ಪುಟ್ಟಸ್ಸವಮಿ- ಸೊಂಶೆ ೇಧಕರು, ಇವರ ಮನೆ ಕೆೈತ್ೊೇಟ್ದ ನೆೈಸಗಿಷಕ ಆವಸಸದಲ್ಲಿ ಕೊಂಡುಬೊಂದಿದೆ. 13 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ಕ ಲವು ಸೊಂದಭಷದಲ್ಲಿ ಮಿಲನ್ವಸದ ನ್ೊಂತ್ರ ಹೆಣುಣ ಗೊಂಡು ಮಸಯೊಂಟ್ಟಸ್ಟ‍ಾ ಅನ್ುು ತಿನ್ುುತ್ಾವೆ ಕಸರಣ ತ್ಸನ್ು ಇಡುವ ಮೊಟೆಟಡಬಬ (ಉಥಿಕಸ) ತ್ಳಿಯ ಸ್ಟಾಮಥಾ್ ಹೆಚ್ುಲೆೊಂದು ಗೊಂಡು ತ್ನ್ುನ್ುು ತ್ಸನ್ು ಸಮಪಿಷಸಿಕೊಳುುತ್ಾದೆ. ಪರಿಸರ ಸಮತೆರೀಲನದ್ಲ್ಲಿ ಮಾಯಂಟ್ಟಸ್ ಪಾತರ: ಸ್ಟ ೂಳೆು, ನ ೂಣ, ದುೊಂಬಿ, ಜೆೇಡ ಮತ್ುಾ ಕೃಷ್ಠಗೆ ಪಿೇಡಕವಸದ ಮೂಲಕ
ಕ್ರೇಟ್ಗಳನ್ುು
ಜೆೈವಿಕ
ಕ್ರೇಟ್
ಭಕ್ಷಿಸುವುದರ ನಿಯೊಂತ್ರಕವಸಗಿ
ಕೆಲಸಮಸಡುತ್ಾದೆ ಮತ್ುಾ ಆಹಸರ ಸರಪಳಿಯಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಿ, ಹಲ್ಲಿಯೊಂತ್ಹ ಮೆೇಲುಸಿರದ ಜೇವಿಗಳಿಗೆ ಆಹಸರವಸಗಿದೆ. ಜೇವವೆೈವಿಧಯಕೆಕ ಸೊಂಬೊಂಧಿಸಿದ ಹಸಗೆ 150 ಮಿಲ್ಲಯನ್‍ಾ ವಷ್್ದ ಇತಿಹಸಸವಿರುವ ಮಸಯೊಂಟ್ಟಸ್ಟ
ಪರಸರ
ಸಮತ್ೊೇಲನ್ದಲ್ಲಿ
ಪರಮುಖ್
ಪಸತ್ರವಹಿಸುವುದರೊಂದ
ಸೊಂರಕ್ಷಣೆ
ಅವಶಯವಸಗಿದೆ.
ಇದರ
ವಿಶವದಾದಾೆಂತ
ಹಲವಸರು ಕಡೆ ಸೊಂಶೆ ೇಧನೆ ನ್ಡೆಯುತ್ಾವೆ. ಆದರೆ ಪರಸರದ ಸಮತ್ೊೇಲನ್ಕೆಕ ಪರಮುಖ್ ಕಸರಣವಸದ ತ್ುೊಂಬಸ
ಕಡಿಮೆ,
ಅದರಲ್ಲಿಯೂ
ವಿಶೆೇರ್ವಸಗಿ
ಮಸಯೊಂಟ್ಟಸ್ಟ‍ಾ ನ್ೊಂತ್ಹ
ಕ್ರೇಟ್ಗಳ
ಬಗೆೆ
ಕ್ರೇಟ್ಗಳು
ಅಧಯಯನ್
ಅಧಯಯನ್ದಿೊಂದ
ತ್ಸತ್ಸಾರಕೊಕಳಪಟ್ಟ ಜೇವಿಗಳಸಗಿವೆ. ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸ್ಥದ್ ಸಂಶೆ ೀಧ್ಕ್ರ ತಂಡ: ಛಾಯಾಚಿತರ: ರಸಜೆೇಶ ಪುಟ್ಟಸ್ಸವಮಿ, ಕಡಬಗೆರೆ ಮಸಗಡಿ ರಸ್ೆಾ, ಬೆೊಂಗಳೂರು. ಡಸ|| ರಸಬಟೊೇಷ ಬಸಯಟ್ಟಸಟನ್- ವಿಜ್ಞಸನಿಗಳು, ಇಟ್ಲ್ಲ. ಮೊಂಜುನಸಥ ನಸಯಕ, ಜೇವವೆೈವಿಧಯ ಸೊಂಶೆ ೇಧಕರು, ವೆೈಲ್ಡಡ ಲೆೈಫ ವೆಲ್ಡ ಫೆೇರ್ ಸ್ೊಸ್ೆೈಟ್ಟ-. ರೊೇಣ-ಗದಗ ಜಲೆಿ. ರಸಜೆೇಶ ಪುಟ್ಟಸ್ಸವಮಿ, ಬಸವಲ್ಲ ಸೊಂಶೆ ೇಧಕರು, ಬಸಯಟ್ಾ ಕನ್ಾವೆೇಷರ್ನ್ ಇೊಂಡಿಯನ್ ಟ್ರಸ್ಟಟ-ಬೆೊಂಗಳೂರು. - ಮೆಂಜುನಾಥ ನಾಯಕ ವೆೈಲ್ಡ್ ಲೆೈಫ ವೆಲ್ಡ ಫೆೀರ್ ಸೆರಸೆೈಟ್ಟ, ಗದ್ಗ ಜಲೆಿ.
14 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ಭಾರತದಲಿಿನ ಉದ ೂಾೇಗ ಕ್ ೇತಿದಲಿಿ ಕೃಷಿ ತನುದ ೇ ಆದೆಂತಹ ಪಾಿಮುಖ್ಾತ ಯನುು ಹ ೂೆಂದಿದ . ಇೆಂದು
ಕೃಷಿಕರು
ಮತುತ
ಬದುಕುತಿತರುವವರು
ಕೃಷಿಯನುು
ಅವಸ್ಟಾನದ
ನೆಂಬಿ ಅೆಂಚಿಗ
ಹ ೂೇಗುತಿತದಾುರ . ಎಲಾಿ ಕ್ ೇತಿಗಳ್ಲಿಿ ಇರುವೆಂತಹ ಸ್ವಾಲುಗಳ್ಳ ಮತುತ ಸ್ಟಾಧಾತ ಗಳ್ಳ ಕೃಷಿಕ್ ೇತಿದಲೂಿ ಇರುವುದು ವಾಸ್ತವಾೆಂಶವಾಗಿದ . ಆಧುನಿಕ ಜಗತಿತನಲಿಿ ಆಗುತಿತರುವ ಬದಲಾವಣ ಗಳ್ಳ ಕೃಷಿ ಮತುತ ಕೃಷಿಪೂರಕ ಅೆಂಶಗಳ್ ಮೇಲ ಅಗಾಧವಾದ ಪರಣಾಮವನುು ಬಿೇರುತಿತದ . ಹಿೆಂದ ನ ಲ ನೆಂಬಿದವರಗ ನ ಲ ಸಿಗುತಿತತುತ, ಇೆಂದು ನ ಲ ನೆಂಬಿದವರಗ ನ ಲವ ೇ ಅವರ ಬದುಕಿಗ ಮುಳಾುಗುತಿತದ ಎೆಂದು ಕ ಲವರು ಭಾವಿಸ್ುತಿತದಾುರ . ಕೃಷಿ ಮಾಡಬ ೇಕ ೆಂದರ , ಅದ ೂೆಂದು ಮಳ ಯೆಂದಿಗಿನ ಜೂಜಾಟವ ೇ ಸ್ರ. ಆದುರೆಂದ ಅನು ಬ ಳ ಯಲು ಮಾನವ ಶಿಮದ ಜ ೂತ ಪಿಕೃತಿಯ ಸ್ಪೆಂದನ ಯೂ ಬಹಳ್ ಅವಶಾಕ. ಇೆಂದು ಕೃಷಿ ಕ್ ೇತಿದಲಿಿ ತಲಿಣಗಳ್ಳ ಉೆಂಟಾಗಲು ಅನ ೇಕ ಕಾರಣಗಳ್ನುು ಸ್ಕಾ್ರಗಳ್ಳ, ಸ್ೆಂಸ್ಟ ೆಗಳ್ಳ, ಸ್ೆಂಶ ೇಧನ ಗಳ್ಳ, ಮಾಧಾಮಗಳ್ಳ, ಚಿೆಂತಕರು ದಿನಗಟಿಲ ಮಾತನಾಡುತಿತದಾುರ . ಅದ ೇ ರೇತಿ ಪರಹಾರಗಳ್ನುು ಸ್ಹ ಸ್ೂಚಿಸ್ುತಿತದಾುರ . ಅವುಗಳ್ಳ ಎಷ್ಿರಮಟ್ಟಿಗ ಕೃಷಿಕ್ ೇತಿದ ಎಲುಬುಗಳ್ನುು ಗಟ್ಟಿಗ ೂಳಸ್ುತಿತವ ಎೆಂಬುದು ಪಿಶಾುಥ್ಕವಾಗಿ ಉಳಯುತಿಾದೆ. ಆಧುನಿಕ ಪೂವ್ಕಾಲದ ಕೃಷಿಯಲಿಿ ಕೃಷಿಗ ಯಾವುದ ೇ ಒಳ್ಸ್ುರವುಗಳ್ಳ ಇರುತಿತರಲ್ಲಲಿ. ಪಿಸ್ುತತ ಕೃಷಿಯಲಿಿ ಬಿತತನ ಬಿೇಜ, ಗ ೂಬಬರ, ಕಿೇಟನಾಶಕ, ಯೆಂತಿಗಳ್ಳ ಮುೆಂತಾದ ಕೃಷಿ ಅಗತಾ ವಸ್ುತಗಳ್ ವ ಚ್ಚಗಳ್ಳ ಹ ೂರಸ್ುರವುಗಳಗಿೆಂತ
(ಆದಾಯ)
ಅಧಿಕವಾಗುತಿತದ .
ಹಾಗಾದರ
ಕೃಷಿಯು
ಲಾಭದಾಯಕವಾಗುವುದು
ಯಾವಾಗ? ಯುವಜನರಗ ಅದರಲೂಿ ಬದುಕು ಕಟ್ಟಿಕ ೂಳ್ುಬಹುದ ೆಂಬ ವಿಶಾವಸ್ ಬರುವುದು ಯಾವಾಗ? ಎೆಂಬ ಪಿಶ ುಗಳಗ ಎಲಿರೂ ಉತತರ ಹುಡಕಬ ೇಕಿದ . ಇೆಂತಹ ಕೃಷಿ ಬಿಕೆಟ್ಟಿನ ಜ ೂತ ಸ್ಟಾಲು ಸ್ಟಾಲು ರ ೈತರ ಆತಮಹತ ಾಗಳ್ಳ… ಕೃಷಿ ಎೆಂದಾಕ್ಷಣ ನಮಮಲಿರ ಕಣಣ ಮುೆಂದ ಬರುವ ರೂಪವ ೇ ರ ೈತ. ಆದರ ಈ ಕೃಷಿ ಬಿಕೆಟ್ಟಿಗ ಕ ೇವಲ ರ ೈತನ ೂಬಬನ ಕಾರಣವ ೇ? ಕೃಷಿಯ ಹಿೆಂದಿರುವ ರಾಷಿರೇಯ, ಅೆಂತರಾಷಿರೇಯ ಒಪಪೆಂದಗಳ್ ಪಾಲೂ ಕೂಡಾ ಇದ . ಹಾಗಾದರ ಈ ಒಪಪೆಂದಗಳಗೂ ಒಬಬ ಸ್ಟಾವವಲೆಂಬಿ ರ ೈತನಿಗೂ ಸ್ೆಂಬೆಂಧಗಳವ ಯೇ? ಎೆಂಬ ಪಿಶ ುಯು ಪಿಶ ುಯಾಗಿಯೇ ಉಳದಿದ .
15 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
1991ರ ಎಲ್.ಪಿ.ಜಿ ಒಪಪೆಂದಗಳ್ ನೆಂತರವ ೇ ರ ೈತರ ಆತಮಹತ ಾಗಳ್ಳ ಹ ಚ್ುಚತಿತವ . ಕಳ ದ ಇಪಪತುತ ವಷ್್ಗಳ್ಲಿಿ ಅೆಂದಾಜಿನೆಂತ ಪಿತಿ ಗೆಂಟ ಗ ಇಬಬರು ರ ೈತರೆಂತ ಸ್ುಮಾರು ಮೂರು ಲಕ್ಷಕೂೆ ಹ ಚ್ುಚಜನ ರ ೈತರು ಆತಮಹತ ಾ ಮಾಡಿಕ ೂೆಂಡಿದಾುರ . ಈ ರ ೈತನ ಆತಮಹತ ಾಗಳ್ಳ ಕ ೇವಲ ಸ್ಟಾಲಕಾೆಗಿಯೇ, ಸ್ಟಾಲ ತಿೇರಸ್ಲಾಗದ ೇ ಮಾಡಿಕ ೂೆಂಡರ ೆಂದರ ? ಅದಕ ೆ ಉತತರಗಳ್ಳ ನಿಖ್ರ ಮತುತ ಸ್ಪಷ್ಿತ ಯಲಿವಾಗಿದ . ಆತಮಹತ ಾಗ ಸ್ಟಾಲವೂ ಒೆಂದು ಭಾಗ ಆಗಿದ ಯೇ ಹ ೂರತು, ನಡ ದ ಆತಮಹತ ಾಗಳ ಲಾಿ ಕೃಷಿಗಾಗಿ ಪಡ ದ ಸ್ಟಾಲದಿೆಂದಲ ೇ ಆಗಿದ ಎೆಂಬುದು ಆಶಚಯ್ಕರ. ಕೃಷಿಯನುು ನೆಂಬಿ ಬದುಕುತಿತರುವವರಲಿಿ ಕ ಲಪಿಮಾಣದ ರ ೈತರು ತಮಮ ಮಕೆಳಗ ಉನುತ ಶಿಕ್ಷಣ ನಿೇಡುವುದಕೂೆ, ಆೆಂಗಿಮಾಧಾಮದ ಹಣ ಕ ೇೆಂದಿಿತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸ್ೆಂಸ್ಟ ೆಗಳಗ ದಾಖ್ಲಿಸ್ುವುದಕೂೆ, ತಮಮ ಮಕೆಳ್ ಅದೂಧರ ಮದುವ ಗೂ, ವ ೈಭವದ ಜಿೇವನ ನಡ ಸ್ುವುದಕೂೆ ಸ್ಟಾಲ ಮಾಡಿದಾುರ ಹಾಗೂ ಮಾಡುತಿತದಾುರ . ಇೆಂತಹ ಪರಸಿೆತಿಯಲಿಿ ಬಡ ಮತುತ ಶಿಿೇಮೆಂತ ರ ೈತರ ಸ್ಟಾಲಗಳ್ ವಾತಾಾಸ್ ಅಜಗಜಾೆಂತರವಾಗಿರುತತದ . ಪಿಸ್ುತತ ಸ್ಕಾ್ರಗಳ್ಳ ಇೆಂತಹ ಕಟು ಸ್ತಾಗಳ್ನುು ತಿಳದಿದುರೂ ಸ್ಹ ನ ೂೇಡಿಯೂ ನ ೂೇಡದೆಂತ ವತಿ್ಸ್ುತಿತ ವ . ಶತ ಪಿಮಾಣದ ರ ೈತರಲಿಿ ಅಲಪ ಪಿಮಾಣದ ರ ೈತರ ಸ್ಟಾಲಗಳ್ನುು ಮನಾು ಮಾಡುತಿತರುವುದು ಕಣ ೂಣರ ಸ್ುವ ಪಿಯತುಗಳಾಗುತಿತವ . ಹಾಗಾದರ ನಮಮನಾುಳ್ಳವ ಜನರು ಕೃಷಿ ಬಿಕಕಟೆಟೊಂಬ ರ ೂೇಗಕ ೆ ನಿದಿ್ಷ್ಿ ಚಿಕಿತ ೆ ನಿೇಡುತಿತವ ಯೇ? ಆಳ್ಳವ ಕಡ ಯವರು ಹ ೇಳ್ಳತಾತರ ಹೌದ ೆಂದು, ವಿರ ೂೇಧ ಪಕ್ಷದವರು ಇಲಿವ ನುುತಾತರ . ಇವ ರಡೂ ಸ್ಹ ಪಿಸ್ುತತ ಸ್ತಾಗಳಾಗಿವ . ಜ ೂತ ಗ ಇವ ರಡೂ ಅಭಿಪಾಿಯಗಳ್ನುು ರ ೈತ ಸ್ೆಂಘಟನ ಗಳ್ಳ ತಳುಹಾಕುತಿತವ . ರ ೈತಪರ ಸ್ೆಂಘಟನ ಗಳ್ಳ ಅನ ೇಕ ಪರಹಾರೊೇಪಾಯಗಳ್ನುು ಕ ಳ್ಗಿನ ಸ್ಲಹ ಗಳಾಗಿ ನಿೇಡುತಿತವ . “ಡಾ ಎೆಂ.ಎಸ್. ಸ್ಟಾವಮನಾಥನ್ ವರದಿಯನುು ಅನುಷ್ಸಿನಗ ೂಳಸಿ, ಎಲಾಿ ರ ೈತರ ಸ್ಟಾಲಗಳ್ನುು 16 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ಮನಾು ಮಾಡಿ, ವ ೈಜ್ಞಾನಿಕ ಬ ಲ ನಿೇಡಿ, ರ ೈತ ಸ್ಮುದಾಯದವರಗ ಆರ ೂೇಗಾ ಮತುತ ಶಿಕ್ಷಣಗಳ್ನುು ರಯಾಯತಿ ದರದಲಿಿ ನಿೇಡಿ, ಭೂ ದಾಖ್ಲ ಗಳ್ ವ ಚ್ಚವನುು ಕಡಿತಗ ೂಳಸಿ, ಬ ಳ ನಷ್ಿ ಪರಹಾರ, ಬರ ಪರಹಾರ, ಕೃಷಿಯ ಒಳ್ಸ್ುರವುಗಳಾದ ಗ ೂಬಬರ, ಬಿತತನ ಬಿೇಜ, ಯೆಂತಿಗಳ್ನುು ರಯಾಯತಿ ದರದಲಿಿ ನಿೇಡಿ ಎೆಂಬ ಸ್ಲಹ ಗಳ್ನುು ಒತಾತಯ ಮಾಡಿ ಹ ೇಳ್ಳತಿತವ . ಈ ಪರಸಿೆತಿಗಳ್ನುು ಅರತ್ು ಸ್ಕಾ್ರಗಳ್ಳ ಕೃಷಿ ಬಿಕೆಟ್ಟಿನ ರ ೂೇಗಕ ೆ ದಿೇಘ್ಕಾಲಿಕವಾದ ಪರಹಾರದ ಚಿಕಿತ ೆಯನುು ನಿೇಡಬ ೇಕಾಗಿದ . ತಮಮ ಅಧಿಕಾರದ ಲಸಲಸ್ೆಗಳಿೊಂದ ಮೊಸ್ಳ ಕಣಿಣೇರನ ನಾಟಕಗಳ್ಳ ನಡ ದು ಕ ಲವರ ಸ್ಟಾಲಗಳ್ನುು ಮಾತಿ ಮನಾು ಮಾಡುತಿತವ . ಸ್ಟಾಲಮನುವು ಕೃಷಿಬಿಕೆಟ್ಟಿನ ರ ೂೇಗದ ಲಕ್ಷಣಗಳಗ ಕ ೂಡುವ ಚಿಕಿತ ೆಯೇ ಹ ೂರತು, ರ ೂೇಗದ ಮೂಲಕ ೆ ನಿೇಡುವ ಚಿಕಿತ ೆಯಲಿ. ಹಾಗಾದರ ಸ್ಟಾಲ ಮನಾು ಮಾಡುತಿತರುವುದು ತಪ ಪೇ? ತಪಪಲಿ. ಏಕ ೆಂದರ ರ ೈತರು ಚ ೇತರಸಿಕ ೂಳ್ುಲು ಒೆಂದು ಹೆಂತದ ಸ್ಹಾಯವದು.
ರ ೈತರು
ಬಳದ
ಬ ಳ ಗಳಗ
ವ ೈಜ್ಞಾನಿಕ
ಬಲ
ನಿೇಡುವುದು,
ಸ್ಹಜ
ಕೃಷಿಯನುು
ಪೊಿೇತಾೆಹಿಸ್ುವುದು, ಒಳ್ಸ್ುರವುಗಳ್ನುು ನಿಯೆಂತಿಿಸ್ುವ ತೆಂತಿಗಳ್ ಉತ ೇತ ಜನವನುು ಮಾಡುವುದ ೇ ರ ೂೇಗದ ಮೂಲಕ ೆ ಶಾಶವತ ಚಿಕಿತ ೆ ನಿೇಡಿದೆಂತ . ಇದು ಶಾಶವತ ಪರಹಾರವಾಗುತತದ . ಆಗ ರ ೈತರು ತಾವುಗಳ್ಳ ಮಾಡಿದ ಸ್ಟಾಲಗಳ್ನುು ಬರುವ ಹ ಚ್ುಚವರ ಆದಾಯಗಳೆಂದ ತಿೇರಸಿಕ ೂಳ್ಳುತಾತರ ಮತುತ ಕೃಷಿ ಬಿಕೆಟ್ಟಿಗ ಸಿಲುಕಿಕ ೂಳ್ುದೆಂತ ಎಚ್ಚರವಹಿಸ್ುತಾತರ .
-
ಜಿ. ಮೆಂಜುನಾಥ್ ಅಮಲಗೊೆಂದಿ ತುಮಕೂರು ಜಿಲೆೆ.
17 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ವಿ. ವಿ. ಅೆಂಕಣ
ಗಣರಾಜ ೂಾೇತೆವದ ಶುಭಾಶಯಗಳ್ಳ. ಗಣರಾಜ ೂಾತೆವ ಎೆಂಬುದು ಕ ೇವಲ ಒೆಂದು ರಾಷಿರೇಯ ರಜ ಯ ದಿನವಲಿದ , ನಮಮ ಸ್ೆಂವಿಧಾನ ರೂಪುಗ ೂೆಂಡು ನಾವ ಲಾಿ ಭರತ ದೆೇಶದ ಸ್ವತೆಂತಿ ಪಿಜ ಗಳ್ಳ ಎೆಂದು ಸ್ಟಾರುವ ದಿನವೂ ಆಗಿದ . ಇಲಿಿನ ಪಿಜ ಗಳ್ಳ ನ ಮಮದಿಯೆಂದ ಬಾಳ್ಳಸ್ಟಾಗಿಸ್ಲು ಮುಖ್ಾಕಾರಣವಾದ ನಮಮ ದ ೇಶ ಕಾಯುವ ಸ್ಟ ೈನಿಕರನು ನ ನಪ್ಪಸ್ುವ ದಿನವಾಗಿಸ್ಟ ೂೇಣ. ಹಾಗ ೆಂದು ನಮಮ ದ ೇಶ ಕಾಯುವ ಸ್ಟ ೈನಿಕರು ಗಡಿಯಲಿಿ ಮಾತಿ ಇದಾುರ ಎೆಂದ ಣಿಸ್ಬ ೇಡಿ. ತುೆಂಬಿಸ್ಲು
ನಮಮ
ಒೆಂದು ಬಿಲಿಯನ್ ಗೂ ಹ ಚ್ುಚ ಬಾಯಗಳರುವ ನಮಮ ದ ೇಶದ ಹ ೂಟ ಿಗಳ್ನುು
ರ ೈತರು
ಸ್ಹ
ಹಲವಾರು
ಕಷ್ಿ-ಕಾಪ್ಣಾಗಳ್
ಜ ೂತ ಗ
ಸ್ಟ ಣ ಸ್ಟಾಡಿ
ನಮಗ ಲಿ
ಉಣಬಡಿಸ್ುವುದರ ಮೂಲಕ ಸ್ಟ ೈನಿಕರ ಗೌರವವನುು ಪಡ ಯುತಾತರ . ನಿಜವಾಗಿಯೂ ರ ೈತರು ನಮಮ ದ ೇಶದ ಒಳ್ಗಿನ ಸ್ಟ ೈನಿಕರ ೇ! ಶಿೇಷಿ್ಕ ಗ ಸ್ರಹ ೂೆಂದುವ ಮಾತುಗಳವ ಎೆಂದು ಇಲಿಿಗ ೇ ನಿಲಿಿಸಿಬಿಟ್ಟಿೇರ. ನಿಮಮ ಹುಬ ಬೇರಸ್ುವೆಂತಹ ಹ ೂಸ್ ವಿಷ್ಯವನು ಹ ೇಳ್ದ ೇ ನಾನ ೆಂದಾದರೂ ವಿದಾಯ ಹ ೇಳದುುೆಂಟ ? ಮತ ತೇ...? ಮುೆಂದ ಬನಿು. ನಿಮಗ ಚ ನಾುಗಿಯೇ ಪರಚ್ಯವಿರುವ ಒೆಂದು ದ ೇಶದಲಿಿ ರ ೈತರ ೇ ಎದುು ಸ್ಟ ೈನಿಕರೆಂತ ತಮಮ ದ ೇಶವನುು ಆಪತಾೆಲದಲಿಿ ಹ ೂೇರಾಡಿ ಉಳಸಿಕ ೂಳ್ಳುತಾತರ . ಆ ದ ೇಶವಾವುದು? ಹ ೇಳ ನ ೂೇಡ ೂೇಣ... ಮುೆಂದ ಓದುವ ಮುೆಂಚ ಒಮಮ ಯೇಚಿಸಿ ಒೆಂದು ಉತತರವನ್ು ಹೆೇಳಿ... ಅಲಿ...! ಹ ೂೇಗಲಿ ಬಿಡಿ ಅದನುು ನಾನ ೇ ಹ ೇಳಬಿಡುತ ತೇನ . ಅದೂ... ನಮಗ ಲಿ ಸ್ುತತಮುತತಲು ಕಾಣಸಿಗುವ ಹಚ್ಚ-ಹಸಿರನಿೆಂದ ಕೂಡಿದ ಸ್ಸ್ಾಕ ೂೇಟ್ಟಗಳ್ಳ. ಹೌದು, ಸ್ಸ್ಾಗಳ್ಲಿಿ ಎಲಾಿ ಭಾಗಗಳಗ ಆಹಾರವನುು ಉತಾಪದಿಸಿ ಉಣಿಸ್ುವ ರ ೈತರ ೆಂದರ ಎಲ ಯಲಿಿರುವ ಪತಿಹರತಿತನ ಕ ೂಿೇರ ೂೇಪಾಿಸ್ಿ ಗಳ್ಳ ಎೆಂದರ ತಪಾಪಗುವುದ ೇನು? 18 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ಖ್ೆಂಡಿತ ಇಲಿ! ಹಾಗ … ಈ ಮೇಲ ಹ ೇಳದ ಹಾಗ , ವಿಶ ೇಷ್ವ ೆಂದರ ಈ ರ ೈತರು ಕ ೇವಲ ಆಹಾರವನುು ಉತಾಪದಿಸ್ಲು ಮೇಸ್ಲಿರದ , ಸ್ಸ್ಾದ ಮೇಲ ಯಾವುದಾದರೂ ಸ್ೂಕ್ಷಮಜಿೇವಿಯೆಂದ ದಾಳಯಾದರ ಸ್ಟ ೈನಿಕರೆಂತ ಹ ೂೇರಾಡಿ ಸ್ಸ್ಾವನುು ರ ೂೇಗಗಳೆಂದ ಕಾಪಾಡುತತವ . ಎೆಂಬುದು ಹ ೂಚ್ಚ ಹ ೂಸ್ ಸ್ುದಿು!! ಹ ೇಗ ..? ಎೆಂದು ತಿಳಯಲು ಎೆಂದಿನ ಹಾಗ ಯೇ ಮುೆಂದ ಓದಿ...
ಸ್ಸ್ಾಗಳ್ ರ ೂೇಗಗಳ್ ಬಗ ಗ ಅಧಾಯನ ಮಾಡುವ ಲೆಂಡನ್ ನ ಇೆಂಪ್ಪೇರಯಲ್ ಕಾಲ ೇಜ್ ನ ತ ೂೇಲಗ ಬ ೂೇಜುೆರ್ಟ್ ಎೆಂಬ ವಿಜ್ಞಸನಿಯು ಈ ವಿಷ್ಯದ ಬಗ ಗ ಹ ಚ್ುಚ ತಿಳಯಲ ೆಂದು, ಭೆಂಗಿ ಸ್ಟ ೂಪ್ಪಪನ ಜಾತಿಗ ಸ್ಟ ೇರುವ ಒೆಂದು ಸ್ಸ್ಾ (Nicotiana benthamiana)ದ ಮೇಲ ಶಿಲಿೇೆಂದಿಕ ೆ ಸ್ಟ ೇರುವ ಒೆಂದು ರ ೂೇಗಕಾರಕ ಸ್ೂಕ್ಷಮಜಿೇವಿ (Phytophthora
infestans)ಯನುು ಪಿಯೇಗಿಸಿದರು. ಹಾಗೂ ಅವರು ಕ ೂಿೇರ ೂೇಪಾಿಸ್ಿ ಗಳ್ಳ ಸ್ೂಯ್ನ ಬ ಳ್ಕು ಬಿೇಳ್ಳವ ಜಾಗಕ ೆ ಚ್ಲಿಸಿ, ಹ ೂೇಗಿ ಆಹಾರ ತಯಾರಸ್ಲು ಅನುಕೂಲ ಆಗುವೆಂತ ನ ರವಾಗುತಿತದು chloroplast unusual positioning 1, (CHUP1) ಎೆಂದು ಕರ ಯಲಪಡುವ ಪೊಿೇಟ್ಟೇನ್ ನ ಸ್ಹಾಯದಿೆಂದ ಸ್ಟ ೂೇೆಂಕು ತಗುಲಿದ ಜಾಗಕ ೆ ತ ವಳ್ಲು ಆ ಪೊಿೇಟ್ಟೇನನುು ಉಪಯೇಗಿಸಿಕ ೂಳ್ಳುತತವ ಯೇನ ೂೇ ಎೆಂದು ಊಹಿಸಿದರು. ಪಿಯೇಗವನುು ಹಾಗ ಮುೆಂದುವರ ಸಿ ಈ CHUP1 ಎೆಂಬ ಪೊಿೇಟ್ಟೇನನುು ನಿಷಿೆಿಯಗ ೂಳಸಿದರು, ಆಗ ಕ ೂಿೇರ ೂೇಪಾಿಸ್ಿ ಗಳ್ಳ ರ ೂೇಗಕಾರಕಗಳ್ಳ ಬೆಂದಾಗ ಯಾವುದ ೇ ರೇತಿಯಲಿಿ ಪಿತಿಕಿಿಯಸ್ಲಿಲಿ. ಆದರ ಪೊಿೇಟ್ಟೇನ್ ಸ್ಕಿಿಯವಾಗಿದಾುಗ ತಮಮ ಆಹಾರ ತಯಾರಕ ಯನುು ನಿಲಿಿಸಿ, ಸ್ಟ ೂೇೆಂಕು ತಗುಲಿದ ಜಾಗಕ ೆ ತ ರಳ ಸ್ಟ ೈನಿಕರೆಂತ ಹ ೂೇರಾಡುತಿತದುವು. 19 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ಚಿತರ - ೨
ಚಿತರ - ೧
ಸ್ಟ ೂೇೆಂಕು ತಗುಲಿದ ತಕ್ಷಣ ಕ ೂಿೇರ ೂೇಪಾಿಸ್ಿ ಗಳಗ ಕ ೇವಲ ಆ ಜಾಗಕ ೆ ತ ರಳ್ಲು ಸ್ೆಂದ ೇಶ ಸಿಗದ ೇ, ಅವುಗಳ್ ಜಿೇವಕ ೂೇಶದಿೆಂದ ಬ ರಳ್ಳಗಳ್ ರೇತಿಯಲಿಿ ಅೆಂಗಗಳ್ಳ ಹ ೂರ ಬೆಂದು ರ ೂೇಗಕಾರಕ ಜಿೇವಿಗ ಚ್ುಚಿಚ, ತಮಮ
ಆಹಾರ
ಸ್ಟ ೇರಸ್ುತಿತದುವೆಂತ .
ತಯಾರಕ ಹಾಗೂ
ಸ್ಮಯದಲಿಿ ಆ
ಹ ೂರಬರುತಿತದು
ಸ್ೂಕ್ಷಮಜಿೇವಿ
ವಿಷ್ಕಾರಕ
ಸ್ೆಂಕುಚಿತವಾಗುವ
ಅೆಂಶಗಳ್ನುು
ರೇತಿಯಲಿಿ
ಅದರ ೂಳ್ಗ
ತಿವಿಯುತಿತದುವೆಂತ .
(ವಿೇಡಿಯೇವನುು ನ ೂೇಡಲು ಕ ಳ್ಗಿನ ಕೂಾಆರ್ ಕ ೂೇಡ್ ಅನುು ಸ್ಟಾೆಾನ್ ಮಾಡಿ). ಕ ೂಿೇರ ೂೇಪಾಿಸ್ಿ ಗಳ್ ಈ ಪಿತಿಕಿಿಯ ನ ೂೇಡಿ ನನಗ
ನಿಜವಾಗಿಯೂ
ಆಶಚಯ್ವಾಯತು,
ಎನುುತಾತರ ಬ ೂೇಜುೆರ್ಟ್, ಕ ೂಿೇರ ೂೇಪಾಿಸ್ಿ ಗಳ್ ಈ ನಡವಳಕ
ನ ೂೇಡಿದರ
ಸ್ಟಾವಿರಾರು ವರುಷ್ಗಳ್
ಹಿೆಂದ ಅವುಗಳ್ಳ ಸ್ವತೆಂತಿವಾಗಿ ಏಕಕ ೂೇಶ ಆಹಾರ ತಯಾರಸ್ುವ
ಬಸಯಕಿಿೇರಯಾಗಳ್ೆಂತ
ಇರುವಾಗ
ನಿೇಡುತಿತದು ಪಿತಿಕಿಿಯಗ ಹ ೂೇಲುತಿತದ . ಜ ೂತ ಗ ಕ ೂಿೇರ ೂೇಪಾಿಸ್ಿ ಗಳ್ ಈ ಪಿತಿಕಿಿಯ ಅಥವಾ ರಕ್ಷಣಾ ನಡವಳಕ ಬಹುಶಃ ಇವುಗಳ್ ಹಿೆಂದಿನ ರಕ್ಷಣಾ ವಾವಸ್ಟ ಯ ೆ ೆಂದ ಬೆಂದಿರಬಹುದು ಎೆಂದು ಅಭಿಪಾಿಯ ಪಡುತಾತರ . ನಿಮಮ ಅಭಿಪಾಿಯಗಳ್ನುು ನಮಗ ಬರ ದು ತಿಳಸಿ, @kaanana.mag@gmail.com (Sub: Feedback-VVAnkana ) ಮೂಲ ಲೇಖನ:
- ಜೆೈ ಕುಮಾರ್ .ಆರ್ WCG, ಬೆೆಂಗಳ್ೂರು
QR ಕ ೂೇಡ್:
20 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
ಕೆೇಳಿಸಿಕೊ ನಿನನ ದನಿ
ತಾಮರದ ತಗಡ ಬ್ಡಿದೆಂತಾ ಪಕ್ಕೆಯ ಇೆಂಚರಕೆ ಊಳಿಟ್ಟಟವೆ ಕಾಗೆ, ಉೆಂಡು ಕೊೇಳಿ, ನರಿ ಭೂಮಿಯನಪ್ಪಿದ ಬೇಜ ಸಿಡಿಸಿದ್ಾ ನಾದ. ಹಸಿರುಟ್ುಟ ನಿೆಂತ ಬದಿರು ಮೆಳೆಯ ಉಸಿರು ಬಲದ್ೊಳ್ಗಿನ ಸುೆಂಡಿಲಿಗೆ ಗುರುತಾಗಿ
ಬ್ರ ಬ್ೆಂದು ಜಲದ ಕಣ್ುು ಹೆಂಗುವ ಮೊದಲು ಕೆೇಳಿಸಿಕೊ ನಿನನ ದನಿ ಆಧುನಿಕ ಅನಾಗರಿೇಕತೆಯ ಯೆಂತೊರೇಪದ್ೆೇಶಕೆೆ ಮರುಳಾಗಿ
ಭೂಮಿಯ ಒಡಲಿೆಂದ ಮರಗಳ್ ಕೊರಳಿೆಂದ ಸೆಟೆದು ನಿೆಂತು ಜಾಡಿಸಿ ಕೂಗಿದ ಆಕರೆಂದನ ಮಿಷ್ಟ್ನ್ ರೆಂಪದ, ಜೆೇಸಿೇಬ ನಿನಾದ ಕೆೇಳಿಸಿಕೊ ನಿನನ ದನಿ ಬ್ರಸಿಡಿಲು ಮಳೆಯಾಗಿ ತುಸುಗಾಳಿಗೆ ತೂರಾಡಿದ ಎಲೆಯ ದನಿ ಮೊಗಗರಳಿ ಹೂವಾಗಿ
ಹಮಬೆಂದು ಮರೆಯಾದ ಇನಿದನಿ ತಾರಾ ನಿಹಾರಿಕೆಗಳ್ಲಿ ಕೆೇಳ್ದ ಜಿೇವದನಿ ! ಕೆೇಳಿಸಿಕೊ ನಿನನ ದನಿ
ಸೊಲುೆ ನಿಲುೆವ ಮೊದಲು ನಿನನ ನಿಜ ದನಿ
- ಶೆಂಕರಪಿ ಕೆ. ಪ್ಪ., ಅತಿಥಿ ಶಿಕ್ಷಕರು, GHPS ಕೊೇನಸೆಂದರ . ಬೆೆಂಗಳ್ೂರು.
21 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
Praying Mantis
© ಹಯಾತ್ ಮೊಹಮಮದ್
ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ವಸಸಿಸುತಿಾರುವ ಕೊಟಸಯೊಂತ್ರ ಪರಭೆೇದದ ಕ್ರೇಟ್ಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಮಿಡಿತ್ೆಗಳ ಪರಭೆೇದ ಕೂಡ ಒೊಂದು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕೂಡ ಹಲವು ಬಗೆಯ ಮಿಡತ್ೆಗಳಿವೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಒೊಂದು ಈ ಪಸರಥಿಷಸುವ ಮಾಾೆಂಟ್ಟೇಸ್ಟ. ತಿರಕೊೇನ್ ತ್ಲೆ, ಕೊಕ್ರಕನ್ೊಂತ್ಹ ಮೂತಿ, ಎರಡು ಬಲ್ಡಬ ಗಳೊಂತ್ೆ ಹೊರಕೆಕ ಬೊಂದಿರುವ ಕಣುಣಗಳೊ ೊಂದಿಗೆ ಜೊೇಡಿ ಆೊಂಟ ನ್ಗಳನ್ುು ಹೊೊಂದಿರುವ ಇವು ತ್ನ್ು ಉಳಿದ ಶರೇರ ಭಸಗಕೆಕ ಕಡಿಮೆ ಕೆಲಸಕೊಟ್ುಟ ಹೆಚಿುನ್ ಕೆಲಸವನ್ುು ತ್ನ್ು ತ್ಲೆ ಹಸಗು ಮುೊಂಗಸಲುಗಳಿಗೆ ನಿೇಡಿರುತ್ಾದೆ. ಇವುಗಳಲೆಿ ಕೆಲವು ಪರಭೆೇದದ ಮಾಾೆಂಟ್ಟೇಸ್ಟ
ಗಳು
ತ್ಮು
ತ್ಲೆಯನ್ುು
1800
ವರೆಗೆ
ತಿರುಗಿಸಬಲಿವು.
ಇವುಗಳ
ಬೆೇಟೆಯು
ಕಣಿಣನ್
ಮೆೇಲೆ
ಅವಲೊಂಬಿತ್ವಸಗಿರುವುದರೊಂದ ಹೆಚಿುನ್ ಮಾಾೆಂಟ್ಟೇಸ್ಟ ಗಳು ಹಗಲಲೆಿೇ ಬೆೇಟೆಯಸಡುತ್ಾವೆ, ಪರಸರದಲ್ಲಿ ವಿಲ್ಲೇನ್ವಸಗುವೊಂತ್ೆ ತ್ಮುನ್ುು ಬೆೇಟೆಯಸಡುವ ಜೇವಿಗಳಿೊಂದ ತ್ಪಿಪಸಿಕೊಳುಲು ಒಣಎಲೆ, ಹಸಿರು ಎಲೆ, ಮರ ಕಡಿಡಗಳ ಬಣಣಗಳಲ್ಲಿರುತ್ಾದೆ ಇದರೊಂದ ತ್ಸನ್ು ಉಳಿಯುವುದಲಿದೆ ತ್ನ್ು ಬೆೇಟೆಯು ಸರಳವಸಗುತ್ಾದೆ. ಚಿಕಕ ಮಾಾೆಂಟ್ಟೇಸ್ಟ ಗಳು 2 ರೊಂದ 3 ತಿೊಂಗಳು ಹಸಗು ದೊಡಡವು 5 ರೊಂದ 6 ತಿೊಂಗಗಳುಗಳ ಕಸಲ ಬದುಕಬಲಿವು.
22 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
Robber Fly
© ಹಯಾತ್ ಮೊಹಮಮದ್
ಕ್ಷಣಮಸತ್ರದಲೆಿ ಹಸರ ತ್ಮು ಬೆೇಟೆಯನ್ುು ಅಪಹರಸುವ ಈ ಕ್ರೇಟ್ವು ದರೊೇಡೆ ಫೆಿೈ ಎೊಂದು ಹೆಸರುವಸಸಿಯಸಗಿದೆ. ಕೆೊಂಪು ಮಿಶರತ್ ಕಪುಪಬಣಣದ ದಪಪ ಕಸಲುಗಳ ಮೆೇಲೆ ಕೂದಲ್ಲನ್ೊಂಥ ರಚ್ನೆಗಳು ತ್ನ್ು ಬೆೇಟೆಯನ್ುು ಹಸಗು ಯಸವುದೆೇ ಕೊೇನ್ದಲಸಿದರು ಅದು ಧೃಡವಸಗಿ ನಿಲಿಲು ಸಹಸಯ ಮಸಡುತ್ಾದೆ, ಬಲ್ಲರ್ಿವಸದ ಕಸಲುಗಳನ್ುು ಹೊೊಂದಿರುವುದರೊಂದ ತ್ನ್ು ಗಸತ್ರದ ಮಿಡತ್ೆಯೊಂತ್ಹ ಕ್ರೇಟ್ಗಳನ್ುು ಸಹ ಬೆೇಟೆಯಸಡುತ್ಾವೆ. ಇವುಗಳು ತ್ಮು ದೊಡು ಕಣುಣಗಳ ಜೊತ್ೆಗೆ ಅವುಗಳ ಮಧಯದಲ್ಲಿ 3 ಸಣಣ ಸರಳ ಕಣುಣಗಳನ್ುು ಹೊೊಂದಿರುತ್ಾವೆ. ಮರಗಳು ತ್ೆೇವಸೊಂಶವಿರುವ ಸಿಳಗಳಲ್ಲಿ ವಸಸಿಸುತ್ಾವೆ. ಇವುಗಳು ಎಲ್ಲಿ ಸಸಯಗಳ್ಳ ಹೆಚಿುರುತ್ಾವೊೇ ಅಲ್ಲಿ ಕೊಂಡು ಬರುತ್ಾವೆ. ಪ್ದೆ ಪರದೆೇಶಗಳು ಹಸಗು ಹುಲುಿಗಸವಲ್ಲನ್ೊಂತ್ಹ ಪರದೆೇಶಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕಸಣಸಿಗುತ್ಾವೆ.
23 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
Assassin Nymphs
© ಹಯಾತ್ ಮೊಹಮಮದ್
ಅಸ್ಸಸಿನ್ ಬಗ್ ಬೆೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮೊಟೆಟಗಳನ್ುು ಇಡುತ್ಾದೆ. ಈ ಬಗ್ ಗಳು ಮೂರು ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಹೊಂತ್ಗಳ ಮೂಲಕ ಹಸದುಹೊೇಗುತ್ಾವೆ ಅವುಗಳೆೊಂದರೆ ಮೊಟೆಟಗಳು, ನಿೊಂಫ಼್ ಗಳು (nymphs) ಮತ್ುಾ ವಯಸಕರು. ಅಸ್ಸಸಿನ್ ಬಗ್ ಗಳು ತ್ಮು ಕೊಕ್ರಕನ್ ಮೂಲಕ ಬೆೇಟೆಗೆ ವಿರ್ವನ್ುು ಸ್ೆೇರಸಿ ಬ ೇಟೆಯಸಡಿ ತಿನ್ುುತ್ಾವೆ. ಇದರ ಚ್ೂಪಸದ ಕೊಕ್ರಕನಿೊಂದ ನ್ಮಗೆ ಚ್ುಚಿುದಸಗಲೆೇ ತ್ುೊಂಬಸ ನೊೇವಸಗುವುದರ ಜೊತ್ೆಗೆ ಅಲಜಷಯೂ ಕೂಡ ಆಗುವುದು, ಇನ್ುು ಅದರಬೆೇಟೆಯು ಸ್ಸಯುವುದು ಖ್ಚಿತ್. ಕೊಂಬಳಿ ಹುಳುಗಳೊಂತ್ಹ ಮೃದು ಮಸೊಂಸದ ಕ್ರೇಟ್ಗಳ್ಳ ಇವುಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಸುಗಿ ಇರ್ಟವಸಗುತ್ಾವೆ.
ಛಾಯಾಚಿತರಗಳ್ಳ : ಹಯಾತ್ ಮೊಹಮಮದ್ ಲೆೇಖನ
24 ಕಾನನ – ಫೆಬ್ರವರಿ 2019
: ಧನರಾಜ್ .ಎೆಂ