Maar Natuurlijk 52

S 2013 T.-IOKT. RAEPT G52 • S

R N

DOSSIERS!

BORSTAMPUTATIE ECHT DE OPLOSSING? SIGARET ALS MOORDWAPEN OPGROEIEN IN EEN DIGITALE WERELD INTERVIEW

NIELS ALBERT: EEN MAAND LANG ZONDIGEN

Beheers uw stress en ondersteun uw

CONCENTRATIE

CNK: 2878460 Verkoop in apotheek

PHOSFOACTIV 20 ampullen van 15 ml dop: • 24 mg fosfatidylserine: voor een sterk geheugen ampul: • 18 mg L-theanine: ondersteunt de concentratie • 100 mg taurine: rust bij spanning en stress

t me nine ea h t L

Distr.: Soria bel nv, 8480 Ichtegem Tel: 051/588030 Email: info@soriabel.be

52/13-31321-04

Verhoog uw slaagkansen bij examenstress!

inhoud

Voorwoord

IN DIT NUMMER N

R

GR • SE A PT T .-O I

52

S

Beste lezer,

KT .2

013

Angelina Jolie is buiten filmster, moeder, vrouw van Brad én wijnbouwer nu ook het uithangbord geworden van de strijd tegen borstkanker. Buiten een aantal positieve zaken zoals het bespreekbaar maken van deze materie willen we toch ook een aantal kanttekeningen plaatsen of preventieve amputatie wel echt de beste oplossing is. In ons dossier rond borstkanker gaan we hier dieper op in en vermelden we ook nog eens de grote risicofactoren die tot borstkanker kunnen leiden.

DOSSIERS!

TATIE BORSTAMPU OSSING? ECHT DE OPL SIGARET APEN ALS MOORDW OPGROEIEN E WERELD IN EEN DIGITAL INTERVIEW

: NIELS ALBERT G ZONDIGEN LAN EEN MAAND 11/09/13 10:55

ndd 1

mana_cover_Niels_v3.i

En kunnen we ons nog een leven zonder laptop, ipad, gsm voorstellen? Onze (klein)kinderen alvast niet want zij zijn de zogenaamde ‘digital natives’ of opgegroeid met de digitale revolutie. Dat dit niet enkel positief bijdraagt tot de verdere ontwikkeling blijkt uit ons dossier rond digitale dementie.

Niels Albert, onze wielertrots, vertelt ook nog over zijn gezonde levensstijl die hij als sporter toch moet volgen.

Verder nog interessante reportages rond Vitamines, Q 10 en proteïnes om u alvast te beschermen tegen de komende herfst Geniet van dit nummer en… leef gezond.

INTERVIEW

De redactie.

Niels Albert .................................. 4

DOSSIER Borstkanker ................................. 6

.................................................... 29

DOSSIER Digitale Dementie ...................... 30

WEDSTRIJD ................................................. 39

Volgende Verschijning vanaf 12 november

Colofon Maar Natuurlijk, Gezond Genieten: 260.000 exemplaren Verantwoordelijke uitgever Themamedia nv, Wouter Van Melkebeek De Vunt 9, 3220 Holsbeek Product Management Katrien Houtmeyers Katrien.houtmeyers@primetimegroup.be Informatie & administratie 016 49 82 61

Creative director Kevin Celis Druk & Prepress Grafische Groep Bongaerts Greesstraat 11, 2200 Herentals 014-24 68 78, 014-24 68 77 Redactiemedewerkers W. De Corte, W.J.Duckaert, Eva Cuypers, C. Wattelaine, Vanessa Luyten.

De uitgever wijst elke aansprakelijkheid voor de inhoud van advertenties en de rubrieken rond productinfo af. Thema Media kan niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele onjuiste gegevens. De inhoud van elke advertentie valt onder de verantwoordelijkheid van de adverteerder.

51/13-29472-04

OOK DAT NOG

interview

Veldrijder Niels Albert (27) gunt zichzelf 1 maandje ‘zondigen’ De hele herfst en winter is cyclocrosser Niels Albert (27) uit Baal actief in het modderige veld. Daar zou geen sprake van zijn als Niels zichzelf niet goed zou verzorgen.

Gezond eten, is wat dat betreft natuurlijk van het grootste belang. Albert gunt zichzelf naar eigen zeggen slechts een maandje minder gezond eten op een jaar. “Daar heb ik geen moeite mee”, lacht Niels die graag beroep doet op de traiteurszaak van zijn broer Steffen voor zijn gezonde maaltijden.

NIELS

Tekst: Stefan Van de Weyer Foto’s: Joël Hoylaerts

“Frieten? Dan kriebelt het wel, ja”

52/13-29476-09

Steffen ontvangt ons in zijn nette keuken in zijn traiteurszaak in Tremelo, Niels laat niet lang op zich wachten. Sporten zit er al van jongsaf aan in bij Niels. Hij begon met BMX’en, ging vervolgens crossen en groeide uit tot de tweevoudige wereldkampioen die nu internationale bekendheid geniet. Met zijn prestaties en zijn persoonlijkheid zet hij de jeugd ook aan tot sporten.

“Ik vind het wel plezant dat kinderen zich aan mijn prestaties optrekken en met mijn truitjes op de rug rondrijden. Dat ik ze met mijn sportieve prestaties aanzet tot sporten en tot gezond leven is een leuk”, zegt Niels Albert. “Niels begon al vroeg met sporten. Ik kan me moeilijk inbeelden dat hij iets anders doet”, gaat zijn broer Steffen verder. “Moest hij over tien of vijftien jaar stoppen met crossen dan komt hij misschien wel werken in de zaak”, zegt Steffen die sinds mei 2012 zaakvoerder is van Artisan op de Schriek-

4

sebaan in Tremelo.

Trouwfeest

”Ik zie dat zeker zitten”, reageert Niels.

Zijn broer gelooft er nu al in. ”Hij is verstandig en zelfstandig genoeg om het te kunnen, maar ik weet echter niet of hij handig genoeg is. Moest dat scenario er komen dan zal dat zichzelf wel uitwijzen”, aldus Steffen. ”Koken zit bij ons niet in de familie, want de meesten zitten in de zorgsector. Ik heb zelf vier jaar opleiding gevolgd aan het SIMA in Aarschot en kon zo veel ervaring opdoen om lekkere gezonde maaltijden te bereiden”, laat Steffen optekenen.

Gezond eten en weerstaan aan zoetigheden blijkt geen onoverkomelijke barrière in het leven van de veldrijder. “Je rolt automatisch in een gezonde levensstijl”, zegt Niels Albert. “In het begin van je carrière ben je jong en mag je alles eten en drinken. Met de leeftijd komt de

inspanning om te letten op je voeding. Ik let daar zeker op maar toch snoep ik ook al eens graag. Maar ik probeer het tot een minimum te beperken. Tijdens mijn huwelijksfeest, eind juni, heb ik er wel niet naar gekeken. Alles moest erop en eraan zijn, zeg maar. Op zo’n dag moet je daar niet naar kijken, op zo’n dag mag je daar niet op letten. Mijn broer was mijn getuige en moest uiteraard niet koken, maar mocht gewoon mee feesten. De focus lag op het amusement en heel even niet op gezond eten”, vertelt Niels.

Pasta

Niels staat trouwens niet alleen in zijn gezonde levensstijl. Zijn wederhelft Chantal staat trouw aan zijn zijde om een gezonde levensstijl dag na dag waar te maken. ”Mijn vrouw Chantal kan zeer goed koken. Ze zoekt ook vele gezonde recepten op, bijvoorbeeld in een wielerkookboek.

Zo maakte ze eens een gezonde pan-

nenkoek met havermout en dat beviel me wel. Ze maakt ook vaak muesli voor me ’s ochtends met yoghurt en fruit. Braambessen, aardbeien, kiwi, framboos, bananen...noem maar op. Voor mij is dat de perfecte fruitsla.”

Zelf achter het fornuis kruipen, zit er echter niet in voor een topsporter zoals Niels Albert. “Om te koken heb ik jammer genoeg geen tijd. Meer zelfs, ik ben nooit in de kookfase gekomen. Mijn broer is kok, mijn vrouw de perfecte kokkin. Beter kon het niet”, stelt de twintiger. ”Op een seizoen tijd let ik de volle elf maanden op mijn voeding, maar een maandje mag de spreekwoordelijke riem er even af.

Naarmate het seizoen nadert, let ik dan weer goed op mijn eten. Na de slotcross in Oostmalle is het wel een jaarlijkse gewoonte om met de ploeg op restaurant te gaan. Uiteraard horen daar frietjes bij.

Ik heb er in de rest van het seizoen geen problemen mee om frieten links te laten liggen. Als ik langs een frituur kom en die geur ruik, kriebelt het wel even, maar daar blijft het bij. Op den duur mis je het niet. Iedere dag pasta eten, gaat niet vervelen en is zeker geen opgave voor mij.

Je kan immers enorm variëren. Je hebt vele soorten pasta”, vindt de VlaamsBrabander.

Choco met banaan

52/13-29476-09

“Ik moet wel toegeven dat ik wel eens zou durven zondigen met een verse witte

boterham, net door de bakker gebakken met choco en banaan. Ik ben echter havermout op een nuchtere maag gewend.

Alcohol drink ik ook zeer zelden. Een glaasje wijn mag wel eens maar dat is geen gewoonte. Verder durf ik soms zondigen met een chocomousse of een lekkere bavarois als dessert. En van de lekkere spaghetti van mijn broer -die daarbij een speciale saus met kruiden maakt- kan ik natuurlijk ook genieten”, bekent de topsporter die het liefst van al Chaudfontaine en Aquarius drinkt.

Komend seizoen mikt Niels op zijn derde wereldtitel bij de profs. Hij heeft er een afspraak met de geschiedenis, want in 2009 pakte hij er zijn eerste regenboogtrui bij de elite. “Vanzelfsprekend mik ik op die wereldtitel. De klassementen van de Wereldbeker, Superprestige en Gazet Van Antwerpen komen zeker en vast goed als je regelmatig blijft rijden. De voorbereiding was in orde dus daar zal het niet aan liggen. Ik hoop vooral het seizoen blessurevrij te kunnen rijden. Ik ben het aan mijn status verplicht om voortdurend top te zijn en overal te winnen. Dat gaat uiteraard niet overal lukken, maar de wil om te winnen is altijd mijn uitgangspunt.

Ik wil goed zijn tegen het begin van de klassementscrossen begin oktober in Ronse. Aan het seizoensbegin zal ik de concurrentie moeten aftasten om te zien wat mogelijk is”, besluit de topcrosser die duidelijk gezond in het leven staat.

5

dossier borstkankerpreventie

Steeds meer en steeds jonger!

Maar dat hoeft niet!

Niet om fier op te zijn: wij zijn wereldkampioenen borstkanker. En niet vanwege de voortschrijdende vergrijzing. Borstkanker komt op steeds jongere leeftijd voor. En de basis daarvoor wordt vaak al in de jeugd of op jong volwassen leeftijd gelegd. Als de Australische vedette Kylie Minogue op 36-jarige leeftijd borstkanker bleek te hebben, dan werd de basis daarvan hoogst waarschijnlijk gelegd tussen haar 15de en 24de levensjaar.

W.J.Duckaert De risicofactoren zijn gekend! Door die zoveel mogelijk te vermijden kan het merendeel van de borstkankers vermeden worden! Toch wordt de aandacht van de vrouwen daar niet op gevestigd, worden tienermeisjes en hun moeders daarover in onwetendheid gelaten.

Zelfs bij twintigers

52/13-29488-09

De cijfers zijn onthutsend. Eén op negen vrouwen in ons land wordt vroeg of laat met de diagnose borstkanker geconfronteerd. Elk jaar komen er volgens de Europese Commissie 136 nieuwe gevallen bij op 100.000 personen van het vrouwelijk geslacht (oud en jong bij elkaar). Reken dat om op de bevolkingscijfers van België (bijna 11 miljoen gedeeld door 2) en u valt van uw stoel. Op veertijg jaar tijd is het aantal borstkankers in ons land meer dan verdubbeld.

En geen mammografiescreening- die alleen maar reeds bestaande kanker opspoort – kan daar verandering in brengen.

De slachtoffers zijn steeds jonger! En hoe jonger het slachtoffer is, hoe agressiever de kanker: hoe sneller hij groeit en hoe slechter hij op de therapie reageert. Een kwart is reeds jonger dan vijftig. Vóór enkele jaren was dat nog 19%. En nu is al 17% - dat is meer dan 1 op 6 – jonger dan 35 jaar. Prof. Wie-

6

bra Tsjulman van het UZAntwerpen: ‘Twintigers met borstkanker zijn zelfs geen zeldzaamheid meer’. Helaas wordt daar aan toegevoegd: ‘Over de redenen voor het steeds jonger optreden van borstkanker tast men in het duister’ en dan: ‘Wellicht heeft het te maken met de levensstijl’.

De risicofactoren zijn gekend!

Helemaal dwaas en totaal onverantwoord wordt het wanneer een corifee van de conventionele geneeskunde in Limburg bazuint: ‘In tegenstelling tot andere kankers kan de patient niet veel doen om het gevaar op borstkanker te beperken. De oorzaak van borstkanker kennen wij nog niet. Dus kunnen wij geen tips gevens om borstkanker te voorkomen.’

Een welbepaalde directe

overgewicht en hormonen).

‘Hormoongevoelige organen, zoals de borsten, kunnen door overmaat (aan natuurlijke oestrogenen) of door synthetische hormonen afwijkingen vertonen die later kanker doen ontstaan.’

Opgelet met de Pil!

Hier alvast een waarschuwing voor moeders van tienermeisjes. Er zijn gelukkig ook uitzonderingen, voorzichtige gynecologen, vele ‘vrouwenartsen’ zijn

oorzaak van borstkanker is er evenmin als van welke kanker ook, twee uitzonderingen, waarover wij het verder in dit dossier hebben, niet te na gesproken.

In tegenstelling tot longontsteking bv., die op bacteriën of virussen teruggaat, is kanker bij de mens een zgn. ‘multicausaal gebeuren’ en gaat terug op een samenloop van omstandigheden, die elkaar versterken. De grote risicofactoren zijn echter gekend. Evengoed als voor longkanker.

52/13-29488-09

‘Aanleg wordt in de jeugd gelegd’

Prof. Jaak Janssen van het Oncologisch Limburgs Universitair Centrum en voorzitter van de European Cancer Prevention Organisation, waarschuwt terecht: ‘De aanleg voor borstkanker wordt zeer vroeg in het leven, tijdens de ontwikkeling van de borsten, vastgelegd.’ ‘De meest gevoelige periode voor de borsten ligt immers tussen het begin van de ontwikkeling (de eerste menstruatie) en de eerste zwangerschap (als die er al komt).’ ... ‘Tussen de eerste menstruatie en de eerste zwangerschap is de celdeling het actiefst en zijn de borsten het meest gevoelig voor carcinogene invloeden’ (zoals roken, radioactieve straling,

echter regelrechte voorschrijfmachines voor hormonen. Belandt u met een twaalf-veertienjarige dochter, vanwege menstruatiepijn, bij zo’n gynecoloog, dan komt u buiten met een voorschrift voor de anticonceptiepil (opgelet, de mini-pil is niet mini- maar maxi-gevaarlijk!). Dat is Russisch Roulete spelen op die leeftijd. Nochtans kan het Pre-Menstrueel Syndroom snel opgelost worden met een goed plantaardig product. Zie verder: ‘De Grote Risicofactoren’.

Omdat mensen geen muizen zijn

Bij die knaagdiertjes kan men makkelijk kanker opwekken en vaak ook genezen. Mensen hebben echter een veel ingewikkelder stofwisseling, die – meer dan bij welk ander levend wezen ook – op overleven geprogrammeerd is.

Kanker bij mensen ontstaat slechts bij geblokkeerde of sterk verzwakte afweermechanismen èn slecht functionerende uitscheidings- en filterorganen: darm, nieren, longen en - niet in het minst belangrijk bij borstkanker – lever, die de hormonen – zowel de synthetische als de natuurlijke – dient te ontgiften. Kanker ontstaat ook slechts bij tekort of gebrek aan bepaalde nutriënten.

Carcinogene stoffen, hoe gevaarlijk ook, zijn daarom bij de mens niet rechtstreeks kanker-verwekkend. Zoniet zouden alle sigarettenrokers kanker krijgen.

Twee uitzonderingen: radioactieve straling (RX) en de in de conventionele kankertherapie gebruikte celgiften hebben wel die eigenschap in zich.

Kanker is niet erfelijk, al kan er wel zware erfelijke aanleg zijn Een kankergezwel zit als de maden in bedorven spek. Kanker treft steeds het zwakste orgaan: de longen bij rokers, de borsten bij de meeste vrouwen.

Risico’s stapelen zich daarbij op, net als carcinogene stoffen. En versterken elkaar. Niet in het minst belangrijk is de aard van de ‘carcinogene’ stoffen: vetoplosbare stapen zich in borsten en eierstokken op.

7

In het koude, natte seizoen kun je wel wat extra weerstand gebruiken. Marcus Rohrer Spirulina is een van de rijkste natuurlijke voedingsbronnen. Het bevat bijna alles wat je lichaam nodig kan hebben ter aanvulling op de voeding: vitamines, mineralen, proteïne, chlorophyl, enzymen, antioxidanten en nog veel meer. Alles in een perfecte balans.

●

Verhoogt de weerstand

●

Activeert het lichaamseigen afweersysteem

●

Geeft meer energie

●

Ondersteunt bij algehele vermoeidheid

●

Stimuleert de stofwisseling

Voel je super met Marcus Rohrer SPIRULINA® Verkrijgbaar bij de betere natuurvoedings- en kruidenwinkel (verkoopadressen op www.mannavita.be) of apotheek (bestelcode 180 tabl.: cnk 1274299).

8 Voor meer informatie: info@mannavita.be - tel. 056439852.

47/12-18921-09

Zorg nu voor extra weerstand.

Natuurlijk uit de beste bron!

dossier borstkankerpreventie

Amputatie is geen preventie!

Lachend, bijna juichend, loofde borstchirurge Kristi Funk van het Park Lotus Breast Center de beslissing van Angelina Jolie, om haar beide borsten te laten amputeren. Vanwege een fout BRCA 1-gen.

Angelina Jolie (37) bekende zich daartoe in de New York Times: ‘Mijn dokters raamden mijn borstkankerrisico op 87% en mijn eierstokkankerrisico op 50%.’ Na de dubbele amputatie wordt het risico nog ‘slechts’ op 5% geschat.

De actrice, die als één der mooiste vrouwen ter wereld geldt, deed een oproep om de test – tot opsporing van de twee zgn. kankergenen – en de ‘levensreddende preventieve behandeling’ – lees ‘amputatie’ – ter beschikking te stellen van alle betrokken vrouwen.

W.J.Duckaert Gejuich en applaus in de media, alsof het wegsnijden van (nog) gezonde borsten, een nieuwe stap zou zijn in de emancipatie van de vrouw.

Gejuich ook bij die Vlaamse professoren, die het afgelopen jaar naar schatting 200-300 paar gezonde borsten hebben geamputeerd: ‘Dat zo’n ster daarmee naar buiten komt is een ongelooflijke sensibilisering van de vrouwen’.

52/13-29484-09

‘Waanzin’

‘Soms vraag ik mij af of dit geen kwade droom is’, aldus dr. Joseph Mercola, bekend Amerikaans medisch publicist.

‘Hoe in ’s hemelsnaam zijn wij tot die waanzin gekomen? De nieuwste en belangrijkste ‘preventieve’ stragetie voor vrouwen met genetische aanleg voor borstkanker zou amputatie zijn. Daarmee wordt een raderwerk in gang gezet om zgn. preventieve chirurgie door de ziekteverzekering te laten dekken.’

Wat intussen in ons land al het geval is.

Al vragen de betrokken chirurgen vaak

merkelijk meer dan het mutualiteitstarief en sputteren de hospitalisatieverzekeringen soms nog tegen.

Ver van ons welke vrouw ook, die zulke drastische beslissing genomen heeft, schuldgevoelens te willen aanpraten. Wie dat doet handelt om bestwil, voortgaande op wat de dokters haar influisteren. Uit angst ook, verlammende, steeds stijgende angst. Voor zichzelf en voor de nabestaanden. En in de aangeprate overtuiging, dat zij daarmee het gevreesde onheil kunnen afwenden.

Deze vrouwen zijn slachtoffers. Niet alleen van een defect gen, maar meer nog van een geneeskunde, die de ‘hippocratische eed’ – ‘primum nil nocere – vooral niet schaden’ – ontrouw is geworden.

Kiezen tussen pest en cholera

Deze vrouwen werd en wordt niet gezegd dat een fout BRCA 1 of BRCA 2-gen geen noodlot is, dat fataal moet

aflopen.

Hen werd en wordt evenmin echte preventieve behandeling aangeboden.

BRCA is de afkorting van BReast CAncer, een onwetenschappelijk commerciële benaming: de wetenschappelijke benaming voor borstkanker is mammacarcinoom. Zij suggereert daarenboven dat het om een gen gaat dat kanker veroorzaakt.

Bij positieve BRCA 1 of BRCA 2-test krijgt de vrouw de keuze tussen pest en cholera: amputatie of ‘opvolging’ met ‘controle’ om de zes maand. Met telkens die angst, die een ware psychische marteling wordt en met een cascade van mammografies, die – meer dan welk fout gen ook - kanker dreigt teweeg te brengen, vanwege de opstapeling van radioactieve straling.

Sjoemelen met percentages

Angelina Jolie’s moeder stierf op

9

52/13-29484-09

56-jarige leeftijd aan eierstokkanker, na jarenlang tegen borstkanker te hebben gevochten.

Haar grootmoeder stierf aan eierstokkanker. En een jongere zus van haar moeder stierf onlangs aan borstkanker.

Angelina liet zich testen en bleek drager te zijn van een defect BRCA 1-gen.

Wat volgens de internationale standaards een 45-65% verhoogd risico op borstkanker en 50% op eierstokkanker inhoudt. (Het ‘normale’ risico bedraagt 12%; in ons land blijkbaar meer).

De actrice overweegt ook haar eierstokken te laten amputeren.

Bij het ter perse gaan was daar echter nog geen uitsluitsel over. En moet

10

zij dan ook haar hersenen laten amputeren? Die zitten ook vol o e st ro g e e n re ceptoren.

In de borstkliniek had de actrice te horen gekregen dat haar risico op b o rst k a n ke r 87% bedroeg, bij amputatie verlaagt tot 5%. Cijfers van 80% en meer bij een fout gen worden de laatste tijd ook bij ons gehanteerd.

Dat zijn t w i n tig jaar o u d e c i j fe r s , die door genetici al lang zijn tegengesproken. Overigens gaat het om een statistische inschatting. Want op geen enkele wijze kan de hoogte van een individueel risico zelfs maar bij benadering worden ingeschat. Toch wordt ‘vanaf 30% risico preventieve amputatie overwogen.’.

Vanwaar dat restrisico?

In een weggesneden orgaan kan geen kanker meer komen, zo wordt geredeneerd. En uit Engeland werd onlangs het geval gemeld van een man, die zijn prostaat preventief heeft laten wegnemen. Ook hij was drager van een defect BRCA 1-gen. Trek de lijn door en amputeer de dikke darm bij hoog risico op darmkanker.

Maar vanwaar het zgn. 5% restrisico?

Die 5%, die ook maar een schatting

is, berust op het feit dat bij zo’n amputatie nooit de laatste borstcel kan weggesneden worden. Zeker niet als de tepel wordt gespaard zoals bij Angelina.

‘In ieder geval is de Angelina Joliestory niet toepasselijk op 99% van de vrouwen. Omdat die geen fout BRCAgen in zich dragen’, aldus prof. H. Gilbert Welch (Dartmouth, VS). Inderdaad, slechts in 2% van de gediagnosticeerde (!) borstkankers wordt zo’n defect gen aangetroffen.

Genen niet langer eigendom van firma!

Bij BRCA 1 en BRCA 2 gaat het dus telkens om een defect gen, niet om een echt kankergen. Houdster zijn van zo’n defect gen houdt niet in dat dit gen ook tot expressie komt, zoals wetenschappers dat uitdrukken. Of het gen wel dan niet zijn gevreesde werking zal sorteren, hangt van vele andere factoren af, vooral van de levenswijze – ‘life-style’ noemen ze dat tegenwoordig. En niet in het minst van de voeding en meer bepaald van een aantal nutriënten. Maar als men het over nutriënten heeft, zoals antioxidanten, coenzym Q10 en Omega 3, dan zegt menig professor: ‘Daar kunnen wij ons niet mee bezig houden; dat zijn geen (gepatenteerde) medicamenten’.

Er zijn maar weinig echte erfelijke ziekten. Meestal gaat het om erfelijke aanleg, die geen fataliteit hoeft te zijn.

In geval van BRCA 1 en 2 betreft het twee eiwitten, die geprogrammeerd zijn om optredende genetische schade te herstellen. Bij bepaalde mutaties vervullen die hun taak niet meer, waardoor het risico op borstkanker dus merkelijk wordt verhoogd.

Of men draagster is van een gemuteerd BRCA 1 of 2-gen kan worden getest.En de Amerikaanse firma Myriad Genetics verkreeg het exclusieve patentrecht op BRCA1 en BRCA2.

Onmiddellijk na Angelina Jolie’s be-

dossier borstkankerpreventie

kendmaking in de New York Times gingen de aandelen van Myriad Genetics op de beurs dan ook de hoogte in. De firma vroeg nu 4.000 i.p.v. 3.000 US$ per test.

Zopas besliste het Amerikaans Opperste Gerechtshof echter dat menselijke genen niet patenteerbaar zijn.

Met als gevolg dat een concurrentieen prijsslag werd ingezet.

(Het Europees Patentambt heeft Myriad geen patent op beide genen toegekend, wel op bepaalde mutaties.)

De universitaire borstcentra in Antwerpen, Leuven en Brussel, die tot nogtoe de test hebben aangeboden ‘voor de helft van de prijs van de Amerikanen’ zullen nu waarschijnlijk ook moeten inbinden.

Met als gevolg meer tests en meer amputaties?

52/13-29484-09

Dat testen is overbodig

In een artikel, getiteld ‘The Case Against BRCA 1 and BRCA 2 Testings’, gepubliceerd in het vaktijdschrift ‘Surgery’ van juni 2011 vegen vier borstchirurgen van de universiteit van Californië de vloer aan met die test. En wijzen o.m. op gebrekkige betekenis van zo’n testresultaat. Alleen al van BRCA 1 zijn er zo’n 1.600 (!) mutaties bekend en er komen er steeds mee bij. De meeste inactiveren de beschermende werking van het betrokken eiwit, andere blijken zelfs een beschermende werking te vertonen. (Over 100 van die 1.600 kon men tot nogtoe niets zinnigs zeggen. Daar hebben Nederlandse genetici nu een test voor ontwikkeld die in 74 van

de 100 gevallen uitsluitsel zou geven).

En nog andere genen kunnen een rol spelen.

De vier chirurgen kwamen overigens tot het besluit: de test met BRCA 1 en BRCA 2 is niets anders dan een dure manier om ‘vast te stellen’ wat men eenvoudig aan de weet kan komen door de patiënte te bevragen. Inderdaad, als moeder en grootmoeder en wellicht nog een tante aan moeders zijde, aan borst- of eierstokkanker zijn gestorven – en zeker als de ziekte voor het vijftigste levensjaar aan het licht kwam – dan hoeft men geen universiteit gedaan te hebben om te concluderen dat betrokken patiënte tot de risicogroep behoort. M.a.w. dat testen is compleet overbodig.

Waarom dan toch die test?

Omdat ze die nodig hebben als morele en juridische rechtvaardiging voor de voorgenomen vermin-

king.

Behoort men tot de risicogroep, dan dringt preventie zich in ieder geval op. Echte preventie is mogelijk en kan o.m. voorkomen dat een fout BRCAgen tot fatale ‘expressie’ komt.

Nog meer waanzin

De Britse Nationale Gezondheidsdienst, die al een kostenlawine op zich zag afkomen, heeft daarom zopas een richtlijn uitgevaardigd: vrouwen met een familiegeschiedenis van borstkanker, die een risico van 30% hebben om de ziekte te ontwikkelen, moeten een vijf jaar durende kuur ondergaan met antihormoon (tamoxifen, raloxifen) ‘dat met zijn anti-oestrogene werking het risico op borstkanker met 30 tot 40% verlaagt.’

Tamoxifen (Nolvadex) dat bij vrouwen na amputatie wordt voorgeschreven, vooral als er uitzaaïng is, maakt van de vrouw een oud menske, dat dan nog op-

11

Vitamine D : D-Pearls - een eenvoudige oplossing

Hebt U genoeg zon gehad dit jaar ?

Vitamine D tekort komt vaker voor dan men denkt !

77% heeft een tekort !

• Vetoplosbaar vitamine D3 opgelost in gezonde extra vierge olijfolie • 1 Kleine mini-parel per dag (800 IE/dag = +- 24.000 IE/maand) • Gemakkelijk door te slikken of om op te kauwen • 40, 120 of 360 kleine parels per verpakking • Zeer voordelige prijs

– Voor goede beenderen en tanden – Voor een goed immuunsysteem – Voor een goede spierwerking

Verkrijgbaar in apotheken.

Vraag D-Pearls 200 vanaf 40 parles voor slechts 2,99 EUR of D-Pearls 800 bestaat ook in Family-Economic pack 360 parels voor 29,95 EUR

Innoverend voor de gezondheid Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel.: 02 720.51.20 – Fax: 02 720.51.60 E-mail: info-be@pharmanord.com

49/12-27879-04

BE_D_Pearls_Ad_maarnaturlijk_0213

voor D-Pearls ele jaar h t e h , n iederee door !

dossier borstkankerpreventie

52/13-29484-09

gescheept wordt met aanhoudend zwaarste menopauzeklachten. Tamoxifen en aanverwante verhogen daarbij nog het risico op baarmoeder(hals) kanker en ‘werken’ na verloop van tijd niet meer. Als het dan al een kankerwerende werking heeft, dan betekent dat antihormoon slechts uitstel van executie ten koste van de levenskwaliteit. Preventie kan men dat niet noemen! Nog erger is het zgn. preventief toedienen van cytostatica aan gezonde vrouwen met een risicoprofiel. Chemotherapie met cytostatica kan gezonde cellen doen ontaarden, hoe men het draait of keert. En men kan zich de vraag stellen wat het waanzinnigste is: gezonde borsten amputeren of kankerverwekkende stoffen toedienen in de hoop eventueel kankercellen te treffen die nog niet tot een tumor zijn uitgegroeid.

moonhuishouding en het inwendig milieu, het ‘terrein’, dat daardoor beïnvloed wordt en waarop ziekte en gezondheid gedijen.

Dr. Susa Love, een Amerikaanse borstchirurge en onderzoekster in dit verband: ‘Dat inzicht opent de weg naar een totaal nieuwe en veel minder agressieve aanpak van kanker.’

Deze opvatting begint serieus veld te winnen in de V.S.. En sluit aan bij de Duitse biologische aanpak van kanker, die al meer dan een halve eeuw in de praktijk wordt gebracht. Voor de farma-industrie echter is die opvatting erger dan het ergste kankergezwel.

Kanker heeft altijd bestaan, maar was ooit zeldzaam. En kanker zal altijd blijven bestaan. Omdat kanker niet teruggaat op één welbepaalde oorzaak, die men dan kan neutraliseren en omdat wij individueel niet alle levens- en mi-

lieuomstandigheden onder controle hebben. Maar kanker kan en moet zijn huidige epidemische karakter verliezen. Het Amerikaans Kanker Instituut schat dat 40% van de borstkankers kan vermeden worden door een verandering van ‘life-style’. Hand op het hart: dat zijn er waarschijnlijk heel veel meer, zelfs 75%, als wij tenminste ‘life style’ in zijn breedst mogelijk zin opvatten.

Dat de exponentiële toename van kanker, die wij nu beleven, een gevolg van de vergrijzing is, is een leugen. Het is niet bij vrouwen van 70-80 of ouder dat massaal kanker optreedt.

Integendeel. Het is bij vrouwen op middelbare leeftijd. En steeds jonger!

Kanker mag zeker niet ‘een goed behandelbare chronische ziekte’ worden, zoals de farma-industrie en bepaalde professoren in het vooruitzicht stellen.

En denk eraan: Het wegsnijden of vernietigen van een kankergezwel verandert niets aan het carcinogeen milieu in ons lichaam dat het gezwel heeft voortgebracht.

Levenswijze speelt kapitale rol

Bij echte preventie speelt de levenswijze een kapitale rol. Zo ook de hor-

13

Droge, branderige ogen?

Nu voordelige Vismed Gel Multi!

Ook vaak last van vermoeide, branderige, soms tranende ogen? Een gevoel dat er zand in zit? Het resultaat is duidelijk merkbaar en minder fraai: rode, jeukende ogen.

Precies dat is te wijten aan een storing of het uitdrogen van het traanvocht. Maar, goed nieuws: dat kan snel en goed verholpen worden door de ogen te bevochtigen met natuuridentiek traanvocht uit het Vismed-gamma.

W. Decorte

Uitdroging van traanvocht

Er wordt steeds meer van onze ogen geëist, onder alle omstandigheden. Te droge lucht, airco, rook, tv-kijken, uren aandachtig aan computer of laptop werken en straks winderig winters weer. Gevolg: het traanvocht gaat opdrogen. Eigenaardig genoeg zorgt dat niet alleen voor een branderig gevoel, maar ook voor rode, tranende ogen.

Hetzelfde ongemak wordt veroorzaakt door een aantal veel gebruikte geneesmiddelen, zoals bètablokkers voor

hart- en bloeddruklijders, hormonen (de anticonceptiepil), antidepressiva en chemotherapie. Maar ook bij bepaalde ziekten, zoals diabetes en reuma, kan uitdroging van het traanvocht optreden.

Net als tijdens de zwangerschap en gedurende de menopauze.

Natuuridentiek traanvocht

Het traanvocht zorgt ervoor dat het hoorn- en bindvlies vochtig blijft. Het beschermt tegen eventuele besmettingen en zuivert het oog als er een vreemd element in komt. Tegelijk wordt het hoornvlies verzorgd met zuurstof en voeding. Daarom bevat het traanvocht hyaluronzuur, een natuurlijke substantie, die overal in ons lichaam voorkomt waar vocht moet worden vastgehouden. Met andere woorden: in de huid, gewrichten en in hoge mate in het traanvocht en het glaslichaam van het oog. Het fungeert als smeermiddel en transportmiddel voor vocht, dat het ook in grote hoeveelheid opneemt en vasthoudt.

Wetenschappers slaagden erin biotechnologisch natuuridentiek hyaluronzuur aan te maken en als basis te gebruiken voor de Vismed-producten.

een soepele film op het oog en houden het oogweefsel urenlang vochtig. Zo verlichten de klachten snel. Vismedproducten zijn steriel, bieden bescherming tegen oxidanten en bevorderen de heling van hoornvliesbeschadiging. De Vismed-producten zijn goed verdraagbaar, waardoor zowel zachte als harde contactlenzen in het oog kunnen blijven bij het indruppelen. En niet te vergeten: Vismed-producten zijn vrij van conserveringsmiddelen en allergenen.

Drie maanden houdbaar

Naast de bestaande druppels Vismed, Vismed Gel en Vismed Multi, is er nu ook Vismed Gel Multi voor meervoudig gebruik. Multi staat namelijk voor een flacon, waarvan de inhoud tot drie maanden na opening houdbaar blijft.

Vismed Gel Multi (CNKnummer 2978- 047) is, net als het volledige gamma, uitsluitend te verkrijgen in de apotheek, en kost 15,95 euro.

Vrij van allergenen

Vismed-producten bevatten hyaluronzuur, leggen - net als ons traanvocht -

Meer info: www.trbchemedica.be

49/13-15175-09

Naast de bestaande druppels in monodosis en de standaard Vismed Multi, is er nu Vismed Gel Multi op de markt, een flacon voor meervoudig gebruik. Een eenvoudige druk op de flacon volstaat om een druppel vrij te geven. Eenmaal geopend is de inhoud drie maanden houdbaar: goed voor het milieu én voor de portemonnee.

dossier borstkankerpreventie

De grote risicofactoren

Roken – suiker – alcohol – hormonen - RX

Ann-Marie Morel (43) verloor, na haar zus MarieRose (38), haar broer Chris (35) aan kanker. En dan nog aan die kanker waartegen zij als longarts dagin-daguit strijdt: longkanker. Vijftien jaar lang had zij haar broer tevergeefs gesmeekt met roken op te houden.

De sigaret is een moordwapen, waarvan de trekker langzaam maar zeker overgaat, en dat gericht is op longen, keel en blaas, op hart en vaten. En – wat het minst van al geweten is – op de borsten van de vrouw.

Borstkanker vermijden? Vermijd dan alvast de grote risicofactoren. Roken staat hier mee bovenaan.

W.J.Duckaert

52/13-31813-09

Roken.

Tabaksrook is nog veel krachtiger in het induceren van borstkanker dan in het teweeg brengen van longkanker en arteriosclerose. Onderzoekers van de universiteit van Cambridge stellen, dat 60% van de borstkankers in GrootBrittannië in hoofdzaak teruggaat op tabaksrook. Andere studies bevestigen dit. En een Canadese studie, gepubliceerd in ‘The Lancet’ stelt onomwonden: ‘Wie kort na de eerste menstruatie begint te roken en vijf jaar rookt, loopt 70% meer risico later borstkanker te ontwikkelen. Vierenveertig procent van de Belgische jongeren rookt.

Waaronder veel meisjes, die stoer willen doen.

De carcinogene stoffen in sigarettenrook belanden via de lymfen in het borstweefsel – en hoe jonger, hoe gevoeliger dat daarvoor is. Sigarettenrook bevat daarenboven radioactief Polonium 210 dat vanuit de luchtwegen naar de borsten straalt.

Tip – Stoppen met roken?

Fumexit (Fytobell), een spray, die plots opkomende rookhonger stopt en overal kan meegenomen worden, een goed hulpmiddel en psychologisch steuntje. Tegen de ‘zenuwen’, de eerste week Passibel (Fytobell) of Primacalm (Primrose), alle drie in de apotheek.

Hormonen.

Borstkanker is een hormoongerelateerde kanker. En zijn drie moedermolecules van oestrogeen: oestradiol, dat het sterkste werkt, oestron, het zwakste, dat zelfs bescherming biedt, en oestriol, dat in overmaat en onvoldoende ontgift carcinogeen is.

Van de zgn. Hormoonvervangende Therapie in en na de menopauze is bewezen dat zij kleine, stille kankerhaarden, die mogelijk nooit gehinderd zouden hebben, als het ware doet exploderen.

Diverse vormen van de anticoncep-

tiepil bevatten weliswaar minder hormonen, maar zijn daarom niet minder bedenkelijk. Het merendeel bevat ethyloestradiol, dat, net als het minder gebruikte mestranol, bij opstapeling en onvoldoende ontgift, carcinogeen is bij proefdieren. En hoe jonger, hoe gevoeliger de borsten daarvoor zijn.

Daarenboven rooft ‘de Pil’ beschermend foliumzuur (B9-B11).

Voor erfelijk belaste personen onder geen beding hormonen!

Tip – Isoflavonen i.p.v. hormonen in en na de menopauze. Deze fytohormonen uit soja bestrijden de ongemakken van de overgang. En zij gaan borstkanker tegen doordat zij de celreceptoren bezetten, dit zijn de haventjes waarin de oestrogenen aandokken. Overmatig gebruik van soja heeft echter geen zin.

Tip – Fytotherapie i.p.v. ‘de Pil’ bij PMS.

dossier borstkankerpreventie

De typische menstruatieklachten kunnen afdoend en snel bestreden worden met het plantaardige Primacram-Femina (Primrose, apotheek). Ook een kuur met teunisbloemolie of EPA kan nuttig zijn.

Xenohormonen.

52/13-31813-09

Chemicaliën in courante insecticiden, pesticiden, detergenten, poetsmiddelen, zelfs zonnemiddelen en verzorgingsproducten sorteren een oestrogene werking (rapport univ. Londen voor Europ. Commissie). ‘De meeste persoonlijke verzorgingsmiddelen en cosmeticaproducten zijn echte heksenbrouwsels van carcinogene ingrediënten (dr. Samuel Epstein van de Amerikaanse Kankerpreventie). Vooral te mijden zijn okseldeo’s met parabenen (B114 tot 191) en chloorhydraat, dat in de meeste courante merkproducten zit.

Bij erfelijke aanleg: doe moeite om ze allemaal zoveel mogelijk te vermijden.

Vroege menstruatie, late eerste zwangerschap, late menopauze.

16

Komt de eerste menstruatie voor het twaalfde levensjaar – wat tegenwoordig courant is – is de vrouw boven de dertig bij de eerste zwangerschap – wat meer en meer het geval is – als die er al komt – of is zij boven de 55 als zij in de overgang komt, dan is het risico op borstkanker merkelijk verhoogd.

Hoe vroeger de menstruatie, hoe hoger het oestrogeenniveau voor het verdere leven.

Vele borstkankers vinden in de puberteit hun aanzet. Dan zijn de borsten ook het gevoeligst voor carcinogene invloeden. Pas veel later en mede onder invloed van andere risicofactoren ontwikkelt zich dan een ‘mammacarcinoom’.

Tip – Sportief actieve meisjes krijgen hun menstruatie tot twee jaar later dan luie, meestal mollige meiden.

Overmatig gebruik van (geraffineerde) suiker.

Eén van de grote en verzwegen risi-

cofactoren voor borstkanker. Suiker port de alvleesklier aan tot verhoogde productie van insuline en leidt tot overmatige aanmaak van oestrogeen. Teveel daarvan geeft, onvoldoend ontgift, aanleg tot borstkanker. Dit is vooral gevaarlijk in de puberteit en op jong volwassen leeftijd.

Bij reeds aanwezige – ook nog niet ontdekte – kanker levert suiker ook nog brandstof voor de woekerende cellen.

Daarenboven brengt suiker gisting teweeg. En kankercellen halen hun energie niet uit verbranding onder invloed van zuurstof, maar uit primitieve gisting. Suiker is vergif voor kankerlijders en erfelijk belaste personen.

Het gaat hier wel degelijk om wat wij courant ‘suiker’ noemen, niet om zgn. trage ‘suikers’ van volkorenproducten.

Alcohol.

Die belast zwaar de lever, die alles en nog wat, ook de hormonen, moet ontgiften. En onvoldoende ontgift oestrogeen is vaak een aanzet voor borstkanker.

Daarenboven heeft alcohol een suikerachtige werking en heeft het een nade-

lige invloed op het beschermende foliumzuur (B9-B11). Zelfs matig gebruik van alcohol kan een probleem zijn, zeker bij niet meer zo jonge vrouwen: twee tot drie glazen per dag verhogen gevoelig het risico. Of men dit nu gaarne hoort of niet: een vrouwenlever is veel gevoeliger voor alcohol dan een mannenlever.

Alcohol is taboe bij (borst-)kanker en erfelijke aanleg daarvoor.

Teveel dierlijk vet en margarine.

Overmatig gebrek van dierlijk vet en zuivel resulteert in overmatige aanmaak van oestrogeen. Maar ook een teveel aan linolzuur (Omega 6 in supermarktolies en margarines) is ongunstig. En dat doen wij dan meestal nog op in geraffineerde vorm en/of als hoogst schadelijke transvetzuren. Die zitten ook in industrieel gebak. Teveel linolzuur resulteert in teveel arachidonzuur, dat ook in (vooral rood) vlees zit en dat ontsteking in de hand werkt.

En kanker heeft ook met ontsteking te maken. Dat verklaart o.m. waarom kankerlijders (rood) vlees dienen te mijden.

Het komt niet zozeer op de hoeveelheid vet aan, wel op de soort en de kwaliteit. Griekse vrouwen halen 40% van hun calorieën uit vet. Maar ... het is zuivere, ongeraffineerde olijfolie. Dus veel minder hartziekten en borstkanker dan bij ons.

52/13-31813-09

Zwaar overgewicht en diabetes.

Vaak een probleem in en na de overgang en een zware risicofactor vanwege de verhoogde insulinespiegel en de invloed daarvan op de aanmaak van oestrogeen (ook na de menopauze).

Maar al in de jeugd vormt zwaarlijvigheid een probleem. Dikkertjes maken meer oestrogeen aan, wat dan levenslang aanhoudt. Zij hebben daarenboven minder oestrogeenbindend eiwit in het bloed, dat moet beschermen tegen ... overmaat aan oestrogeen.

Maar opgelet ook met (onnodig) lijnen! Daarmee – en zeker bij anorexia

– doet men te weinig kankerwerende antioxidanten op.

RX.

Zogenaamde ioniserende stralen (alfa, beta, gamma), waaronder roentgenstralen of RX, zoals wij die opdoen met roentgenfoto’s, waaronder CT-scan en de courante mammografie, zijn rechtstreeks kankerverwekkend. Al kan het vele jaren duren voor een kankergezwel of leukemie zichtbaar wordt. Vooral de dosis is bepalend. En vergeet niet: de dosissen tellen zich bij elkaar op.

Daarom zou het wenselijk zijn mocht elke patiënt een ‘stralenpasje’ krijgen.

Natuurlijk is het goed dat bij een gebroken been of voor een heelkundige ingreep geroentgt wordt. In ons land gebeurt dat echter veel te veel, vaak zelfs onnodig, en worden gevoelige organen te weinig afgeschermd. Vooral de CT-scan met zware radioactieve belasting wordt schromelijk misbruikt: bij ons drie maal meer CT-scans dan in Nederland! En nu blijkt ook dat één op twee panoramische opnamen bij de tandarts overbodig is.

Dr. Ernst Rummery (Instituut voor Roentgendiagnose, Munchen) stelt dat 4, mogelijk 15 per duizend kankers uitgelokt worden door CT-scans (zal bij ons wel meer zijn). Prof. V.Robbe (Radiotoxicologie, Montpellier) wijst erop dat slechts enkele opnamen van de longen bij een jong meisje later borstkanker kan induceren. En een recente studie, gepubliceerd in de British Medical Journal, waarschuwt: bij vrouwen met een fout BRCA-gen verhoogt het risico op borstkanker gevoelig, als zij vóór hun dertigste levensjaar blootgesteld worden aan één of meerdere roentgenopnamen van hun borstkas (bv. de longen).

Tip – Om het risico te beperken: bestel in de apotheek ‘Rayon X 200 K’, een buisje eenmalige homeopatische korrels: in één keer op de tong laten smelten na de radiografie, scan of mammografie.

Mammografie.

Bij de conventionele roentgen-mammografie wordt het zeer gevoelige borstweefsel telkens aan (zich ophopende) intensieve straling blootgesteld.

Echografie is onbedenkelijk maar te onnauwkeurig om alleen te worden gebruikt. Magneet Resonantie-mammografie is niet alleen duidelijker dan de conventionele, maar is ook totaal veilig. Daar komt geen radioactiviteit aan te pas. MR-mammografie wordt echter vaak geweigerd. En bij hoog risico wel ingezet, maar dan meestal met echografie èn ... met roëntgenmammografie.

Recente studies wijzen er nochtans op dat vrouwen met erfelijke aanleg voor borstkanker gevoeliger dan andere zijn voor radioactieve straling.

Tip – Om het risico te beperken: zie hoger.

Voor risicopatiënten: weiger resoluut de conventionele mammografie; sta op uw recht, eis Magneet Resonantie.

Nachtwerk

en slapen bij onvoldoende duisternis.

Het Amerikaans ‘National Cancer

08/13-31354-04

dossier borstkankerpreventie

Institute’ schat dat de helft (!) van de borstkankers in de V.S. (ook) te maken heeft met kunstlicht en het slapen in onvoldoende duisternis. Uit studies blijkt dat vrouwelijke verpleegkundigen, die geregeld nachtdienst verrichten, al bij vier keer in de maand een 36% verhoogd risico op borstkanker lopen. ’s Nachts maken wij uit l-tryptofaan, dat wij met de voeding opdoen, het slaaphormoon melatonine aan. Dit gebeurt niet of onvoldoende als wij niet in volledige duisternis slapen.

Melatonine zorgt niet alleen voor een verkwikkende slaap, het is een sterk antioxidant met kankerwerende en ‘anti-aging’-eigenschappen.

52/13-31813-09

Tip – Na nachtwerk: slapen in totaal verduisterde kamer.

Tip – Hulpmiddelen, waar nodig: melatonine, te verkrijgen in elke Amerikaanse ‘drugstore’, verboden in België, te verkrijgen in Nederland, maar in veel te lage dosering (mg i.p.v. gram). L-Tryptofaan is te verkrijgen in de apotheek en in natuurlijke vorm in apotheek en

natuurzaak als Zenbev (OjibwaDeRoeck). L-Tryptofaan zit van nature in melk en banaan. Een milkshake met beide helpt slapen.

Cholesterolremmers, tica, aspirine ed. –

antibio-

Cholesterol-verlagende statines in en na de menopauze verhogen het risico op borstkanker. Idem voor het langdurig gebruik van antibiotica. Een Amerikaanse studie, verschenen in de ‘Journal of the American Medical Association’ stelt dat 25 antibioticakuren of meer dan 500 dagen antibioticagebruik in zeventien jaar het risico op borstkanker verdubbelt. Ook geregeld gebruik van acetylsalicylzuur (Aspirine, Aspro, Sidergine, Perdolan ed.), van het vervangingsmiddel Ibuprofen (Brufen, Nurofen, Optalidon ed.) en andere zgn. cyclogenaseremmers, zeg maar alle pijnstillers-ontstekingsremmers blijken – volgens het Amerikaans Nationaal Cancer Instituut - het borstkankerrisico gevoelig te verhogen bij langdurig gebruik. In tegenstelling tot wat tevoren i.v.m. aspirine ed. werd beweerd.

Tip – Statines: zijn zelden gerechtvaardigd na de overgang en kunnen – waar ze toch gewenst zouden zijn – vervangen worden door een goed natuurmiddel, bv. Gefermenteerde Rode Rijst (Mannavita) of Sytrinol (Springfield).

Tip – Antibiotica: Steeds een zesweekse kuur met pre- en probiotica bij of na antibioticagebruik om de darmflora te herstellen.

Tip – Pijnstillers-ontstekingsremmers: Gebruik ze zo weinig mogelijk en zeker niet langdurig. Meestal kunnen zij vervangen worden door een of ander goed natuurmiddel.

Zie mN n° 48.

Zelfs foute bh.

Nog tal van andere factoren kunnen bijdragen tot het ontstaan van borstkanker. Zo gebrek aan beweging – een uur lichaamsbeweging per dag – dat hoeft daarom geen lopen te zijn – vermindert het risico met 20%. Aanhoudende stress is ook hier nefast. De risico’s zijn veelvudlig en stapelen zich op. Ook tekort aan vitamine D – wat courant is op het eind van de winter – speelt mee.

Zelfs een foute bh, die de borsten inengt en opstuwt en een gezonde bloedcirculatie hindert.

Het ‘Belang van Limburg’ wees er onlangs op dat borstkanker bij Turkse vrouwen in de provincie merkelijk minder voorkomt dan bij de Vlaams.

Logisch: zij roken niet, drinken niet en slikken geen hormonen. Zij blijven niet kinderloos en krijgen het eerste kind op tijd. Zij gaan niet gebukt onder stress, zijn geen margarine-eters en gebruiken overvloedig olijfolie.

Niet dat de Vlaamse vrouw nu als een Turkse moet gaan leven of als een Zuidoostaziatische bij wie borstkanker zelden voorkomt.

Het stemt echter wel tot nadenken.

19

reportage

OUDER WORDEN, ACTIEF BLIJVEN De meeste mensen beschouwen het nog altijd als een onvermijdelijk proces dat je bij het ouder worden aan levenslust gaat inboeten. Natuurlijk heeft niemand de eeuwige jeugd, maar aan de andere kant is het ook niet zo dat we niets tegen het verlies van onze jeugdige levenskracht kunnen ondernemen. Dat bewijst bijvoorbeeld Ellie Groenendijk (64), die actiever is dan menige veertiger.

ELLIE

C. Wels

Stilzitten is niets voor mij

Te weinig levenslust als je ouder wordt? Ik heb eerder te veel!’ lacht Ellie Groenendijk-Ykema. ‘Ik gebruik een voedingsaanvulling met co-enzym Q10 en voel me daar uitstekend bij. En dat geldt ook voor mijn man.’

Advies van vriendin

52/13-31818-09

Ellie begon ongeveer tien jaar geleden op aanraden van een vriendin capsules met co-enzym Q10 te gebruiken, om haar activiteit op peil te houden. ‘Er was geen directe aanleiding voor, maar mijn vriendin raadde het mij niettemin aan omdat ze zelf veel baat had bij het supplement. Ik ben het toen uit een soort voorzorg gaan gebruiken. Daarom kan ik niet

20

precies zeggen hoe ik er nu bij zou zitten zonder deze capsules, maar als ik om me heen kijk, heb ik daar wel een vermoeden van. Veel van mijn leeftijdsgenoten zouden best wat extra levenslust kunnen gebruiken, terwijl ik wel eens denk dat ik misschien wel te veel heb,’ lacht ze.

Lekker druk

‘Ik werk vier ochtenden in de gezinsverzorging,’ vertelt ze. ‘Dat betekent

een halfuur op de fiets, drie uur flink aan het werk, en weer een halfuur terug fietsen. Daarnaast ben ik vrijwilligster in een zorgcentrum, doe ik aan nordic walking en ga ik een keer per week met vriendinnen naar het zwembad. En dan hebben we het natuurlijk nog niet over de kinderen en kleinkinderen gehad... Of ik dat allemaal had aangekund zonder de capsules met Q10, weet ik niet. Wel weet ik dat veel anderen van mijn leeftijd er

“Ik gebruik een voedingsaanvulling met co-enzym Q10 en voel me daar uitstekend bij”

grote moeite mee zouden hebben.’

Meer levenlust, op een natuurlijke manier

Naarmate we ouder worden, maakt de lever minder Q10 aan, terwijl deze stof van essentieel belang is voor de goede energievoorziening in élke cel van het lichaam. Die afname aan lichaamseigen aanmaak van Q10 begint al na het vijfentwintigste levensjaar, en de hoeveelheid Q10 die we uit onze voeding binnenkrijgen, is vaak niet voldoende om de verminderde aanmaak op te vangen. Een voedingsaanvulling met Q10 in een goed opneembare vorm, bijvoorbeeld opgelost in soja-olie, kan dan helpen om het tekort te compenseren.

Natuurlijke levensenergie is de toekomst !

Gedurende vele jaren was Ginseng een van de meest populaire energie-versterkende middelen maar nu komt de wetenschap met een betere alternatief: coënzym Q10. Deze vitamine-achtige stof is de meest natuurlijk energiebron die er bestaat en het heeft als voordeel dat het integraal deel uitmaakt van de werking van élke lichaamscel. Dat is in tegenstelling tot Ginseng en cafeïne die vooral een stimulerende werking hebben op het zenuwstelsel. Jazeker, je voelt er een effect van, maar dat is van korte duur. Niet zoals coënzym Q10 dat op een natuurlijk manier deel uitmaakt van de lichaamseigen energie-productie in elke cel.

52/13-31818-09

De lichaamsenergie wordt aangemaakt in een onderdeel van de cellen, de zogenaamde “mitochondriën”. In deze energiefabriekjes van de cel wordt coënzym Q10 teruggevonden. Hoe hoger de energie-behoefte van een bepaalde cel hoe meer energiefabriekjes er in die cel aanwezig zijn. Spiercellen, in armen en benen maar ook de hartspier, hebben veel energiefabriekjes. In deze energiefabriekjes worden de eiwitten, vetten en suikers uit onze voeding omgezet naar energie: ATP(adenosine triphosfaat). ATP is een chemische stof die de energie afgeeft als ze afgebroken wordt.

ATP wordt dus gebruikt bij alles waar er energie nodig is: de vertering, de werking van de organen, de hersenfunctie, de lichaamseigen weerstand, de spierwerking etc.

Q10 wordt door het lichaam zelf aangemaakt in de lever, maar we halen ook een deel uit de voeding. Elke lichaamscel heeft Q10 nodig om energie aan te maken, maar naar mate het lichaam ouder wordt, dalen de Q10-waarden. Ook het gebruik van medicatie kan de Q10-waarden negatief beïnvloeden. Zo is het bekend dat het gebruik van bepaalde cholesterol-verlagende middelen, ook wel de statines genoemd, de Q10-waarden doen dalen. Een voedingaanvulling kan dan helpen de normale waarden te herstellen.

21

dossier borstkankerpreventie

Wat bij erfelijke aanleg?

Erfelijke aanleg voor borst- en eierstokkanker is wel geen noodlot maar houdt toch een sterk verhoogd risico in. Reden genoeg voor echte preventie.

Begin alvast bij het begin. In de puberteit als de borsten groeien. Daar leggen gebrek aan beweging, overgewicht, overmatig suikergebruik, roken, RX en Pil-hormoon vaak reeds de grondslag voor latere borstkanker.

W.J.Duckaert Denk er ook om: kanker ontstaat slechts bij een geblokkeerde of sterk gehavende natuurlijke afweer en zieke of slecht functionerende uitscheidings- en filterorganen (lever!). En hou steeds voor ogen dat preventie begint en eindigt met een gezonde levenswijze en een gezonde voeding. Het zoveel mogelijk vermijden van de grote risicofactoren – zie elders in dit nummer – is zeker bij erfelijke belasting een absolute noodzaak.

Antioxidanten en salvestrolen

52/13-31814-09

Maar wat kan een vrouw met hoog borst(en eierstok-)kankerrisico nog meer doen?

Twee reeksen natuurlijke stoffen spelen hier een enorm belangrijke preventieve rol: antioxidanten en zgn. salvestrolen.

Antioxidanten, die vooral in groenten zitten en ook in fruit, hebben een kankerwerende werking. Een gezonde voeding bevat ruim wat antioxidanten. Bij minder gezonde levenswijze en zeker bij erfelijke aanleg voor kanker is dit niet voldoende.

Meer precies i.v.m. borstkanker: hormo-

22

nale ontregeling met vooral te veel en onvoldoende ontgift oestriol, één van de drie basismolecules van oestrogeen, houdt een wezenlijk gevaar voor borstkanker in. Dit gevaar kan echter bestreden worden met antioxidanten. Zo bv. met Linidol (Nutriphyt) op basis van lignanen, broccoli-extract en de sterke antioxidant glutathion, of Biorespons (Springfield) met extract uit kruisbloemigen. Beide zijn te verkrijgen in de apotheek.

Ook isoflavonen hebben een borstkanker-werende werking: zie ‘De grote risicofactoren’.

Salvestrolen werken waar antioxidanten gefaald hebben. Het zijn plantaardige stoffen, die een enzym activeren dat enkel voorkomt in menselijke kanker- en prekankercellen en dat – bij activering – de betrokken cellen aanzet tot ‘apoptose’ ofte zelfdoding van de cel.

Daadwerkelijke preventie

Het gaat om stoffen, die planten aanma-

ken als verdediging tegen schimmels, bacteriën, virussen en UV-stralen en die vooral te vinden zijn in schil, zaden, en de buitenzijde van wortels, vooral in groenten, fruit, kruiden en bessen. En die in staat blijken te zijn het ‘zelfmoordenzym’ in (pre-)kankercellen te activeren. Dat werd intussen in vitro bewezen op tumorcellen van borst-, eierstok-, prostaat-, hersen-, darm- en longkanker. Inzet van insecticiden, pesticiden ed. heeft echter voor gevolg dat planten nog nauwelijks salvestrolen aanmaken. Bio is dus best.

Voedingssupplementen met salvestrolen, geconcentreerd uit biofruit zijn sinds kort te verkrijgen in de apotheek en natuurzaak: Salvestrol Shield, dat preventief kan worden gebruikt door bv. niet meer zo jonge mensen en Salvestrol Platinum , hooggedoseerd voor bedreigde personen. ‘Bioresponse’ (Springfield, apotheek) en ‘Linidol’ – zie hoger – werken apoptose in de hand.

Opgelet: het zou fout zijn een noodzakelijke kankerbehandeling daarom te onderbreken. En het heeft geen zin salvestrolen te gebruiken tijdens een chemo- of bestralingskuur.

De grote Hippocrates wist het vijfentwintig eeuwen geleden al: Laat uw voeding uw geneesmiddel zijn!

En laat u ook beraden door een goede natuurarts.

VERMOEID ?

Enkel actieve Q10* biedt je de oplossing Zonder stimulerende middelen ! *Gecombineerd met vitamine C dat bijdraagt tot een normaal energieleverend metabolisme.

vanaf

14,95 EUR

Pharma Nord QH Active Q10 – Patented Formula

Voor het behoud van een

52/13-31320-09

GOEDE ENERGIEPRODUCTIE BE_Q10_Ad_MaarNatuurlijk_0813_195x230

om vermoeidheid te verminderen.

BioActive Q10 Uniqinol – Ubiquinol • coënzym Q10 van de tweede generatie • de vorm die direct actief is in het lichaam – Vitamine C • voor een goede energieproductie !

• voor mindere vermoeidheid • beschermt tegen oxidatieve stress

Bio-Q10 Gold 100 mg het zeer goed gedocumenteerde ubiquinone-product

Innoverend voor de gezondheid Verkrijgbaar bij uw apotheker.

Speciale promotie-verpakkingen beschikbaar tot uitputting voorraad.

Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel.: 02 720.51.20 – Fax: 02 720.51.60 E-mail: info-be@pharmanord.com

BioActive Q10 is beschikbaar in promotie-verpakkingen van 30 +15 en 90 +30 capsules

productinfo Geef de ouderdom geen kans!

Pijnlijk stijve gewrichten?

Dan de betere aanpak: Dit merkwaardige natuurmiddel werd pas verleden jaar in de Belgische apotheek geïntroduceerd, maar de reacties van enthousiaste gebruikers liegen er niet om: gedaan met dat gekraak in de gewrichten, met de ochtendstijfheid en pijn.

Artilane®, de betere aanpak van deze problemen, versterkt niet alleen het afslijtend kraakbeen, dat bufferend tussen de harde gewrichtsdelen zit, het geeft tevens de gewrichtsvloeistof haar smeerfunctie terug, verbetert de beweeglijkheid en bestrijdt de pijn. Het volstaat de proef op de som te nemen.

33/09-08266-09

Sleet

Wel mag je er niet te laat bij zijn. Immers, eens het kraakbeen totaal afgesleten is en het gewricht vervormd, kan niets of niemand de normale gewrichtsfunctie herstellen. En het meest hebben die gewrichten te lijden, die het meeste gewicht torsen, zoals de knieën.

Sinds verleden jaar is Artilane® beschikbaar, een voedingssupplement dat daadwerkelijk de beweeglijkheid verbetert én de pijn bestrijdt. En dat geen ongewenste nevenwerkingen heeft.

Het wèrkt!

Artilane® bevat collageen, hyaluronzuur en antioxidanten.

Collageen is het belangrijkste bestanddeel van het kraakbeen. En het collageen in Artilane® is gehydroliseerd, zodat het in ons organisme snel kan worden omgezet in hoog moleculair, zeg maar kant-en-klaar collageen.

Hyaluronzuur is een natuurlijke stof, die in ons organisme overal benodigd is waar water dient te worden vastgehouden in weefsels, die wrijving ondergaan. Het zorgt ervoor dat het kraakbeen daadwerkelijk zijn schokdemperfunctie kan vervullen en dat de gewrichtsvloeistof het gewricht kan ‘smeren’.

Antioxidanten vangen de vrije zuurstofradicalen, die oorzaak zijn van veroudering en aftakeling.

Artilane® bevat de antioxidanten quercetine en lycopeen, die de pijnlijke ontsteking afremmen, evenals vitamine C, dat het bot én het collageen beschermt tegen de nefaste invloed van de vrije radicalen.

Eén per dag

Artilane®-drinkampullen hebben een aangename frambozensmaak en zijn vrij verkrijgbaar bij jouw apotheker (CNK-code 2550-739).

Drink één flesje Artilane® per dag, gedurende tenminste twee maanden, zo gewenst met water of fruitsap aangelengd. Het is ook geschikt voor diabetici. Een 2 maanden-kuur kost 77,80 euro.

Meer info: www.trbchemedica.be

reportage

Choline-gestabiliseerd orthosiliciumzuur, de werkzame silicium voor haren, huid en nagels!

Voor een jonge huid, glanzende haren en sterke nagels is het mineraal silicium belangrijk. Helaas zijn er weinig siliciumpreparaten die ons daar echt bij helpen! Want siliciumverbindingen in kruiden en supplementen worden door de meeste mensen maar moeilijk opgenomen. Met “choline-gestabiliseerd orthosiliciumzuur” bestaat nu een zeer goed opneembare siliciumverbinding, waarvan de werkzaamheid door wetenschappelijke studies is bewezen.

C. Wels

Echte schoonheid komt van binnen

Wetenschappers zijn altijd al op zoek geweest naar manieren om de huid, haren en nagels mooier en sterker te maken. Meestal kwam men uit op uitwendig toe te passen crèmes, lotions en gels, die helaas maar oppervlakkige en tijdelijke resultaten gaven.

Omdat de structuur en de sterkte van huid, haren en nagels bepaald worden door de eiwitten waaruit ze bestaan met name de “schoonheidseiwitten” collageen, elastine en keratine - is men gaan inzien dat men beter via inwendige weg voedingsstoffen kan toedienen om de aanmaak daarvan te bevorderen. En dan is het mineraal silicium of kiezelzuur wel degelijk de belangrijkste stof die de kwaliteit van huid, haren en nagels bepaalt.

52/13-31815-09

Moeilijke opname

Silicium komt in de natuur voor onder de vorm van lange ketens van “orthosiliciumzuur”. Deze ketens moeten eerst gesplitst worden door maagzuur tot aparte moleculen orthosilicium-

zuur, vooraleer deze kunnen opgenomen worden en de bindweefsels versterken. Mensen die weinig maagzuur aanmaken of ouderen met een zwakkere maagfunctie hebben dan ook geen of nauwelijks baat bij nochtans rijke siliciumbronnen zoals gierst, heermoes, brandnetel of bamboe. Zoals zo vaak, gaat het dus niet om wat je inneemt, maar om wat je opneemt!

De “collageenbooster”

Een siliciumverbinding die wel bij iedereen werkt is “choline-gestabiliseerd orthosiliciumzuur”. Ondanks zijn moeilijke naam bestaat deze stof gewoon uit vooraf gesplitste, aparte moleculen orthosiliciumzuur, gebonden aan choline. Deze laatste vitamineachtige stof, gekend van lecithine, zorgt niet alleen voor een veel betere opname van orthosiliciumzuur in de darm, maar ook door de bindweefselvormende cellen die daardoor meer collageen, keratine en elastine gaan aanmaken. Vermits collageen het voornaamste structuureiwit is in huid, kraakbeen en beenderen, mag

choline-gestabiliseerd orthosiliciumzuur terecht een “collageenbooster” genoemd worden!

Wetenschappelijke bewijzen

Choline-gestabiliseerd orthosiliciumzuur is het enige siliciumpreparaat waarvan de werking werd gestaafd door hoogstaande, dubbelblind placebogecontroleerde klinische studies: › ter hoogte van de huid zorgt het voor een bewezen afname van rimpels en een toename van de elasticiteit. Inname van 20 weken cholinegestabiliseerd orthosiliciumzuur zorgt gemiddeld voor 30 % afname van rimpeldiepte en voor 89 % toename van de elasticiteit van de huid in vergelijking met placebo. › het maakt de haren sterker, volumineuzer en geeft ze meer glans. Na 36 weken choline-gestabiliseerd orthosiliciumzuur wordt het haar gemiddeld 13,1 % sterker en 12,8 % dikker in vergelijking met placebo.

25

reportage

Maar natuurlijk kunnen we uw communicatie ook doen!

› nagels worden steviger en minder broos. Gemiddeld is er na 20 weken choline-gestabiliseerd orthosiliciumzuur een afname van broosheid van index 0,96 naar 0,71 in vergelijking met placebo.

Ook goed bij osteoporose en artrose

52/13-31815-09

Omdat onze beenderen en het kraakbeen van onze gewrichten voor een groot deel uit collageen bestaan, mag verwacht worden dat choline-gestabiliseerd orthosiliciumzuur ook inzetbaar is bij osteoporose en gewrichtsklachten. In het eerste geval is dat al trouwens omstandig bewezen: na de inname van choline-gestabiliseerd orthosiliciumzuur gedurende 1 jaar vertoonden patiënten met osteoporose liefst 2 % meer botdichtheid in de heup in vergelijking met de patiënten die een placebo innamen. Voor reumatische klachten is het nog wachten op klinische studies, maar vermits gewrichtskraakbeen voor 70 % uit collageen bestaat, mag ook een gunstige werking bij gewrichtsklachten verwacht worden.

PUBLISHING • ONLINE PRESS • MEDIA & STRATEGY EVENTS • DISTRIBUTION

www.primetimegroup.be 26

trends kwaliteit bovenal

Ciao BergHOFF! Heeft u uw koffie of thee graag op z’n Italiaans? De Studio koffie- & theezet beantwoordt aan die wens. Dat hij doorzichtig is en gemaakt uit hittebestendig glas, zijn extra troeven. Zet hem gerust waar iedereen het kan zien, want ook deze mag er meer dan wezen.

Koffiepers 800 ml: € 36 - Koffiepers 1l: € 39,6 www.berghoffworldwide.com

Silicium

PLATINUM extra werkzaam siliciumpreparaat voor schoonheid van binnenuit

• helpt fijne lijntjes en rimpels verminderen • voor het behoud van een elastische huid • draagt bij tot volumineuze en glanzende haren

Maya verovert kinderharten Na de recente lancering van de Maya Yoghurt, kunnen kinderen nu duimen en vingers aflikken met de Pur Natur Bio Maya confituur. De 3 heerlijke smaken - aardbei, abrikoos en rode bessen -bezorgen jong en oud een heerlijk ontbijt of zoet tussendoortje. In deze handige potjes confituur (150 gram/ potje)zitten geen stukjes. www.purnatur.be

• verbetert het uitzicht en de sterkte van de nagels eenvoudig in gebruik: 2 maal 5 druppels/dag

52/13-31993-09

Silicium Platinum

bevat met choline-gestabiliseerd orthosiliciumzuur (ch-SOA®) een wetenschappelijk onderzocht voedingssupplement, dat zich onderscheidt van andere preparaten door een uitzonderlijke opneembaarheid.

Uitsluitend verkrijgbaar in de natuurvoedingswinkel, zie verkooppunten op www.mannavita.be info@mannavita.be - tel.: 056 43 98 52

52/13-31316-04

30 ml €26,95

reportage

De voordelen van natuurlijke weiproteïne Koemelk is een hoogwaardige bron van eiwit, dat voor 80% bestaat uit caseïne (hier wordt kaas van gemaakt) en voor 20% uit wei-eiwitten. Na toevoeging van stremsel aan de melk ontstaat wrongel. De vloeistof die overblijft is de wei.

Wei bevat nog veel stoffen uit melk, zoals vitaminen (vooral uit de B-groep), wei-eiwit, melksuiker (lactose) en mineralen. Wei bevat nauwelijks vet.

Wei is een compleet proteïne, dat alle essentiële en niet-essentiële aminozuren bevat. Onderzoeken laten steeds vaker zien dat wei gezondheidsbevorderende effecten kan hebben. Weiproteïne lijkt unieke eigenschappen te hebben om het immuunsysteem te helpen stimuleren, het natuurlijk afweersysteem te bevorderen en gevoelige spieren te herstellen tijdens en na het sporten.

Maar wei biedt meer.

Verlies van spiermassa (ook bij ouderen)

Verlies van spiermassa is een van de belangrijkste redenen waarom ouderen mobiliteit verliezen. Dit verlies van spiermassa als gevolg van het ouder worden, wordt sarcopenie genoemd.

Tien procent van de ouderen boven de 60 heeft hiermee te maken en dit percentage neemt toe met de leeftijd.

Eiwitten, met name weiproteïne , kunnen een waardevolle bijdrage bieden voor ouderen die verlies van spiermassa willen voorkomen. Om sarcopenie te voorkomen wordt 25 tot 30 gram hoogwaardig eiwit per maaltijd aangeraden.

52/13-31819-09

Spiergroei door BCAA’s

De essentiële aminozuren zijn van belang voor de aanmaak van spiermassa, zowel bij jongeren als ou-

28

deren.

Weiproteine bevat een hoge concentratie (ongeveer 20%) vertakte aminozuren, oftewel: Branched Chain Amino Acids (BCAA’s).

Deze aminozuren zijn belangrijk voor de spieropbouw en helpen bij het herstel na een fysieke inspanning. Wei blijkt de spiermassa toe te laten nemen, maar ook de spierkracht neemt toe.

Verlaging bloeddruk

Zuivelproducten staan al langer bekend om hun bloeddrukverlagende werking. De bloeddrukverlagende effecten van wei-eiwit worden mogelijk verklaard door de invloed van weieiwit om de productie van stikstofmonoxide te verhogen. Stikstofmonoxide staat bekend om de bloeddrukverlagende eigenschappen.

Onderzoekers geven aan dat wei-eiwitten gunstig kunnen zijn bij personen met een voorstadium van hypertensie en hypertensie in het eerste stadium. Tijdens de vertering van wei ontstaan in het spijsverteringskanaal tripeptiden, die de bloeddruk kunnen helpen verlagen.

Dagelijkse aanvulling nuttig

Weiproteïne heeft een zeer gunstig aminozurenpatroon en zorgt voor opbouw en behoud van spiermassa, vooral ook op latere leeftijd.

Bij de aanschaf van een weiproteïne is het belangrijk te letten op de kwaliteit.

Daarbij kan gelet worden op het gehalte eiwitten, koolhydraten en vetten, zodat de zuiverheid duidelijk wordt.

Ook het aminozurenpatroon zegt iets over de kwaliteit. Gelet kan worden op de hoeveelheid BCAA’s die het product bevat. Een ander belangrijk criterium is of het product vrij is van zoetstoffen, smaakstoffen en chemische kleurstoffen Een dagelijkse aanvulling van de voeding met weiproteïne kan voor veel mensen helpen de gezondheid en conditie te verbeteren.

reportage

Ook dat nog Vitamine D-tekort

Peuters en kleuters vertonen in regel een tekort aan vitamine D, het zonnevitamine nodig voor de opname van calcium.

Daarom raadt Kind en Gezin een supplement aan tot de leeftijd van zes jaar (vroeger slechts tot 2 jaar).

Reden: moeders hebben geen tijd meer om met hun kleine kinderen buiten te komen. En de kinderen doen ook bijna geen vitamine D met de voeding op. Die zit in vette zevis, eigeel en echte boter. Zogenaamd ook in margarine, maar dan is het kunstmatig toegevoegd. Goed om weten: fosfaten in cola remmen de opname van vitamine D en calcium.

Jill en de Tornado’s

Weervrouw Jill Peeters is ervan geschrokken. Ze wou dit jaar terug naar de Tornadovallei in Oklahoma (V.S.) om er op wervelstormen te jagen. In de voorziene periode kon ze niet weg. En net in die periode betaalde ‘storm chaser’ Samaran de tornadojacht en het wervelstormfilmen met zijn leven.

Jill: ‘Het is een gevaarlijke bezigheid. Of ik nog terug wil? Dit doet mij nadenken.’

8,3 Kilo chocolade

Dat is de hoeveelheid, die de gemiddelde Belg vorig jaar naar binnen heeft gewerkt: voor 662 miljoen euro pralines, choco en andere chocoladetoestanden.

Met daarbij nog als snoep voor 370 miljoen euro suikerwaren, voor 620 miljoen koekjes en voor 321 miljoen euro chips en andere zoute snacks plus nootjes. In totaal voor 2 miljard euro snoep. Patisserie en andere ambachtelijke producten niet meegerekend.

30/10-31821-00

Verliefde harten

Het is niet langer een bewering van romantische zielen: geliefde harten slaan inderdaad op gelijk ritme. Dat werd nu in een studie van Amerikaanse psychologen wetenschappelijk bevestigd.

Daarbij bleken de vrouwenharten zich eerder naar het mannelijk ritme te

richten dan omgekeerd.

Peerfiguur

Met eerder smalle taille, brede heupen en een rond achterwerk, met een zgn. peerfiguur, leven vrouwen gemiddeld tien jaar langer dan hun zusters met een – meer mannelijk – appelfiguur, met meer vet rond de buik – bierbuik genoemd bij de mannen. Dat leert ons een recente Britse studie, waarbij twintig jaar lang meer dan 3.000 testpersonen werden gevolgd.

Appelfiguur-bierbuik staat voor verhoogd risico op prostaatproblemen bij de man en voor diabetes en hart-vaatproblemen bij man en vrouw.

Liever insecten

Grote baas Greta Remen van natuurvoedingsbedrijf Damhert vindt de labburger uit kweekvlees, gemaakt met runderstamcellen maar niks. ‘Daar zijn wij enkele jaren geleden al mee bezig geweest.

Te duur en niet lekker.‘ Zij opteert voor drooggemalen insecten als vleesvervanger: veel eiwit, vitaminen en een amandelsmaak. Zal echter nog vijf jaar duren voor zo’n burger op de markt is.

Georges Van Keerberg van de Boerenbond ziet toekomst voor de boeren in de insectenkweek. Die beestjes hebben nl. plantaardige eiwitten nodig. Waarom het makkelijk houden als het moeilijk ook kan...

Die van Gent hebben het heter

‘In ’t Stad is het warmer dan op het buiten.’

Dat werd nu in Gent wetenschappelijk bewezen. Op een warme zomerdag kan het verschil van het stadscentrum met de randgemeenten oplopen tot 8 graden.

Blijkt uit een studie, verricht in opdracht van het stadsbestuur. Nu nog een vergelijkende studie met Antwerpen en Hasselt!

Zet uw laptop op de strijkplank

Dit is het eerste van de vijf geboden van het nieuwe Weight Watchers-dieet zoals uit de doeken gedaan in het nog te verschijnen ‘Nieuwe Aanpak’ van hoofddiëtiste Mimi Van Meir. De vier andere geboden: ‘Plaats

de vuilnisbak op kantoor een eind verder’ – ‘Besproei de tuin met een gieter i.p.v. met de waterslang’ – ‘Gebruik de s m a r t phone al staande’ en ‘Was borden met de hand al aan de gootsteen’. En vermits ‘de stoel de allerslechtste uitvinding’ is, vergaderen ze in het WW-hoofdkantoor al staande en heeft de WW-directeur zelfs geen stoel in zijn kantoor. Bewegen is best. Maar staan i.p.v. zitten? Nooit van spataders gehoord?

Overgewicht is goud waard

Welvaart resulteert in overgewicht. Ook in de emiraten aan de Perzische Golf.

Daarom beloofde de sjeik van Dubai zijn vrouwelijke onderdanen, die in één maand tenminste 2 kilo afvallen, 1 gram goud per kilo. Er stond geen beperking op de kilo’s ...

‘Poshitis’

Nieuw medisch syndroom tengevolge van nieuwe modetrend: ‘poshitis’. Zo noemen Britse fysiotherapeuten de steeds meer voorkomende pijnlijke schouders en nek met scheurtjes en ontsteking in spieren en pezen. Slachtoffers van het syndroom zijn vrouwen, die naar het voorbeeld van mediafiguur Victoria ‘Posh’ Beckham een overzware, vaak kilo’s wegend tas meezeulen, hangend aan de elleboog bij krampachtig opgeheven arm.

Schuld van de hormonen

Als mannen na goede seks ‘uitgeteld’ zijn of zelfs indommelen is dat de schuld van de ... hormonen. Oorzaak is het tegelijk vrijkomen na het hoogtepunt van oxytocine, serotonine en prolactine, een hormooncombinatie die slaapverwekkend werkt. Aldus de Franse neurowetenschapper prof. Serge Stolery, die zijn gelijk met hersenscans bewees. ‘Bij vrouwen is dat anders: die zullen eerder om meer vragen’.

29

dossier nieuwe media

Digitale Dementie Sociale’ media: zegen of vloek?

Wie nu geboren wordt zal een kwart van zijn/haar leven achter het beeldscherm doorbrengen. De befaamde Duitse psychiater en hersenonderzoeker Manfred Spitzer, zelf al vijfentwintig jaar dagelijks computergebruiker, waarschuwt, aan de hand van onthutsend internationaal onderzoek: ‘Ons denkwerk wordt overgenomen door computer, internet en smartphone; wij googlen ons dom; hoe meer wij gebruik maken van de digitale media, hoe meer ons geheugen achteruitgaat. Overmatig en fout gebruik van zgn. sociale media leidt tot regelrechte verslaving en tot ‘digitale dementie’, meteen de titel van zijn onlangs in het Nederlands vertaalde boek.

52/13-31820-09

W.DeCorte Prof.dr.dr.Manfred Spitzer (1958) is hoofd van de psychiatrische universiteitskliniek in Ulm (D), befaamd hersenonderzoeker en gastdocent aan de Amerikaanse Harvard-universiteit. Bij het brede Duitse publiek is hij vooral bekend met zijn vrijdagavondpraatje op tv onder de titel ‘Geist und Seele’. Een man, die weet waarover hij spreekt en die zelf talrijke patiënten met computer- en internetverslaving behandeld heeft, mensen wier leven compleet

geruïneerd was door de digitale media.

Minder en trager denken

Spitzer: ‘Digitale media maken ons verslaafd en beroven ons van de slaap. Ze zijn schadelijk voor ons geheugen, nemen ons mentale arbeid uit de handen en zijn ongeschikt voor het bevorderen van leerprocessen. Om onze geest en omgang met de medemens hebben ze geen enkel positief effect. Integendeel!

Op internet wordt meer gelogen en be-

drogen dan in de echte wereld. Wie de virtuele wereld per muisklik ontsluit denkt minder en beduidend trager.

Online-netwerken werken angst en depressie in de hand. Gebrekkige hersenontwikkeling bij jongeren leidt tot aandachtsstoringen en depressiviteit.’

Verslaving

‘Het gebruik van digitale media in kleuter- en basisonderwijs komt neer op het stimuleren van een verslaving bij jongemensen: op die leeftijd zijn de hersenen nl. bijzonder kneedbaar.

In Zuid-Korea, het land met de grootste dichtheid van digitale media in de scholen constateerde het Ministerie van Onderwijs in 2010 dat 12% van de scholieren – dit is meer dan 1 op 8 – internetverslaafd was. Een onderzoek in opdracht van de Duitse Bondsregering kwam verleden jaar tot het besluit dat meer dan 250.000 jongeren tussen 14 en 24 jaar internetverslaafd zijn; 1,5 miljoen geldt als probleemgebruikers (om deze cijfers over te brengen op ons

Herstel snel en voel je fit met wei proteïne concentraat 80%

Wanneer “extra” krachten nodig zijn bij herstel

Zonder kleur- en smaakstoffen Lost makkelijk op en is licht verteerbaar

Wei proteïne concentraat 80% bevat een hoge concentratie essentiële en niet-essentiële aminozuren HOOGWAARDIGE BRON EIWIT Wei-eiwit bevat alle essentiële en niet-essentiële aminozuren. Wei-eiwit is van alle eiwitten het meest rijk aan de drie ‘vertakte keten’ aminozuren l-leucine, l-isoleucine en l-valine (zogenaamde Branched-chain amino acids - BCAA’s).

Deze aminozuren zijn belangrijk voor de spieropbouw en helpen bij het herstel na een fysieke inspanning.

500 gram wei proteïne concentraat kost € 17,95 en is onder andere verkrijgbaar bij apothekers, gezondheidswinkels en Bioplanet.

Wilt u meer informatie over wei proteïne of andere Springfield-supplementen? Springfield Nutraceuticals, T 015-349113 E infobel@springfieldnutra.com

Health through nature, science and innovation

52/13-28767-04

CNK 1749-241

dossier nieuwe media

land: deel door 8).

Vijf jaar geleden constateerden artsen in Zuid-Korea, dat geheugen-, aandachts- en concentratiestoringen bij jongvolwassenen steeds vaker voorkwamen; zo ook emotionele afvlakking en algemene versuffing. Zij noemden het ‘digitale dementie’. De term dementie komt van het Latijnse ‘de’ = ‘on(t)’ en ‘mens’ = ‘geest’ en betekent dus ‘ontgeesting’, beter gezegd ‘geestelijk verval’, waarbij de menstale prestaties gestaag afnemen.

10% Vlaamse jongeren is verslaafd

Computer, iPad, laptop en tablet, internet, het WorldWideWeb, facebook, netwerken, computerspellen en niet te vergeten tv en gsm; wij mailen, internetten, googlen en chatten: zegen of vloek?

En hoe zit dat bij ons?

52/13-31820-09

Acht landgenoten op tien hebben een computer ter beschikking en gebruiken internet; bij de jongeren is dat quasi 100%. Zeven op de tien zitten op de zgn. sociale netwerken; bij de jongeren

32

is dat 9 op 10. Eén op drie heeft ook een smartphone, een tablet, of beide, bij jongeren is dit getal veel hoger.

Een recent onderzoek van de KU-Leuven bracht aan het licht dat een kwart van de jongeren zich bezondigt aan overmatig internetgebruik en tien procent daar aan verslaafd is. En ook hier wordt gewaarschuwd: ‘wie eraan geketend is blijkt zich eenzaam te voelen en loopt een verhoogd risico op depressie’.

Tieners ‘gamen’ zich krom

Ja, tieners ‘gamen’ zich krom: 40% van de kinderen tussen 8 en 18 jaar heeft de rug van een vijftiger. Ze bewegen te weinig, zitten niet rechtop, hangen te veel over hun tablet, smartphone en speelconsole; nu al worden hernia’s geopereerd bij 19-20jarigen, zo klagen Nederlandse artsen; Vlaamse kunnen dat beamen: 35% van de Vlaamse kinderen klaagt geregeld over rugpijn.

En mentaal? De helft van de Vlaamse 12-jarigen is niet in staat de uurregeling van de trein te lezen in het station; één op drie heeft geen idee waar Noord-Amerika ligt.

Steeds meer kinderen ook kampen met

psychologische, karakteriële en emotionele problemen, met aandachts- en concentratiestoringen. Rilatine wordt massaal geslikt. Agressie bij kinderen, zelfs bij kleuters, neemt toe. Eén op tien kampt met faalangst, ook reeds in de kleuterschool. Eén op vijf onder de 18 jaar vertoont serieuse psychische problemen; bij de centra van geestelijke gezondheid is een kwart van de patiënten jonger dan 17; de belangrijkste doodsoorzaak bij jongeren is zelfmoord.

‘Zielig’

En dan plots schrikken wij op als blijkt dat een veertienjarig Brits meisje zelfmoord heeft gepleegd, gepest en daartoe aangezet op de (a)sociale netwerksite Ask-fun, die 70 miljoen gebruikers heeft, waarvan tienduizenden jonge landgenoten. Een daarvan werd, blijkbaar ten onrechte, voor dit drama met de vinger gewezen. We slaan de krant open en vernemen daarenboven dat L.N.-reporter Frank Willemse (43) in de bossen van Californië op ‘digitale detoxvakantie’ is: ‘Ik geef toe: mijn verslaving is zielig: elk uur check ik min-

stens een paar keer mijn vijf mailboxen, mijn facebook-tijdlijn, mijn twitterfeed en een eindeloze reeks nieuwssites en blogs. Terwijl ik kook, aan tafel, met de kinderen, op café en op toilet.’

Digitale media beheersen steeds meer ons leven, in plaats dat wìj die media beheersen.

Slechte leerinstrumenten

52/13-31820-09

Het is met onze hersenen zoals met onze spieren: gebruiken wij ze onvoldoende, dan vermindert hun prestatievermogen gestaag. Wat de training voor de spieren is, is het leerproces voor de hersenen. Kinderen leren snel.

En, subtiel gemanipuleerd door machtige verkoopsorganisaties, overtroeven scholen elkaar in de aanschaf van digitaal mediamateriaal. Computers verwerken informatie, mensenkinderen die iets leren ook. Daaruit wordt de foute conclusie getrokken dat computers ideale leerinstrumenten zijn.

Computertechniek neemt ons mentaal werk uit de handen. Daarom zijn laptops en smartboards ongeschikt voor het onderwijs. Die informatietechniek leidt op school tot oppervlakkig denken, houdt van het lezen weg. En genereert mistoestanden. Als het klassiek schoolboek vervangen wordt door een smartboard en, samen wordt gebruikt met de laptop, hoeft de leerling de informatie van het bord niet meer over te schrijven. Makkelijk voor de leerpersoon, leuk voor de (luie) leerling.

Maar daardoor dient die de informatie van het bord niet meer in zijn hoofd te prenten en daarna al schrijvend weer te geven. En thuis gaat het verder. Het is bewezen dat de aanschaf van een laptop met internetverbinding leidt tot afname van de schoolprestaties.

Digitale media leiden ertoe dat wij onze hersenen minder gebruiken zodat het intellectueel prestatievermogen afneemt. Bij zeer jonge mensen hinderen zij zelfs de ontwikkeling van het brein.

En dat betreft niet alleen het denken, maar ook de wil, de emoties en het sociaal gedrag.

Hoe jonger de kinderen, hoe nefaster het gebruik van digitale media. ‘Kleuters daarmee vernunftig leren omgaan’, aldus prof. Spitzer, ‘is net eender als dat met alcohol te willen doen.

Computergebruik op jonge leeftijd leidt tot aandachtstoringen en leerproblemen.’ ‘Daarmee leren omgaan’ maakt ze daarenboven verlekkerd op computerspellen. ‘En het is zo al problematisch genoeg’: tussen 6 en 9 ’s morgens zit een derde (!) van de Vlaamse schoolkinderen voor tv – Ketnet speelt daar op in. Kinderen kunnen niet meer rustig wakker worden, eten niet behoorlijk, zijn te weinig geconcentreerd op school. Tussen haakjes gezegd: computerspellen wakkeren de gewelddadigheid aan, leiden tot vereenzaming. En door online te ‘gamen’ geraken kinderen het verschil kwijt tussen echt en virtueel geld.

Multitasking klikt deel van geheugen weg

Jongeren doen steeds meer aan ‘multitasking’, bespelen verschillende ‘sociale’ media terzelfdertijd: pc of laptop,

berichtjes versturen, tv of games en emails, google of yahoo als ze al geen cd branden. En tussendoor hun schoolse huistaak: tweederde van de tijd zijn ze met wat anders bezig.

Multitasking klikt een stuk van ons geheugen weg. De hersenen van multitaskende jongeren worden anders ‘bekabeld’ dan die van oudere personen. Zulke jongeren missen diepgang, verleren sociale vaardigheid, staan onder stress, neigen tot vereenzaming en depressiviteit.

In google, facebook en yahoo wordt ook ons zoekgedrag geanalyseerd en op termijn worden wij door die bedrijven stiekem betutteld en in bepaalde richting gestuurd.

Anonimiteit leidt tot criminaliteit

Een enorm probleem met nefaste, zelfs criminele nevenwerkingen is de anonimiteit in het net. Nergens wordt zoveel gelogen en bedrogen, geintrigeerd en gepest, haat en nijd gespuid als in de (a)sociale netwerken. Wanneer niemand weet wie erachter zit kan men zich ongestraft misdragen, zijn frustraties afreageren en instincten botvieren.

Steeds meer mensen, vooral jongeren,

33

dossier nieuwe media

worden het slachtoffer van internetcriminaliteit, zelfs de dood ingedreven en letterlijk uitgekleed. Waarbij een taaltje gebruikt wordt dat niemand thuis, op school of op het werk zou durven gebruiken. Politie en gerecht staan praktisch machteloos. Zo’n ‘site’ wordt bediend vanuit het buitenland. En zou men die kunnen sluiten, dan duikt er snel een andere op.

Daarnaast is er de ongezonde familiariteit, tot zelfs in het zakelijk e-mailverkeer en de ongeloofelijke naïviteit waarmee internetgebruikers zich – letterlijk en figuurlijk – blootgeven. Eens iets gepost is, verliest men er alle controle over. Wat later, ook bij een solicitatie, erg zuur kan opbreken.

Niet makkelijk, maar moeilijk

Het is in onze tijd niet makkelijk, bijna onmogelijk om nog echt kind te zijn; de ‘onbekommerde’ jeugd is van gisteren.

En het is bijzonder moeilijk om vandaag ouder te zijn. Ilja Terebin, één van de twee broers achter het Letse Ask-fun, dat de zelfmoord van vier tieners gene-

reerde, schoot in een interview cynisch met scherp op de ouders: ‘Kinderen komen aandacht tekort – de waarheid is dat ouders totaal niet weten waar hun kinderen mee bezig zijn’.

Beeld u in: een niet meer zo jonge man belt aan, vraagt naar uw 12-14 jarige dochter en zegt: ‘dan ga ik maar meteen naar haar kamer.’

Die krijgt de deur op zijn neus of ligt even later op de stoep te sparten als uw man thuis is.

Dat intussen een onguur figuur, via een digitaal medium, al in haar kamer kan zitten, daar staat u wellicht niet bij stil.

De digitale media zijn niet meer uit ons leven weg te denken. Zij zijn voor een stuk een zegen, worden echter steeds meer een vloek. ‘Niets is gif en alles is gif, of iets gif is dan wel medicijn is, hangt alleen maar van de dosis af’, zo stelde de grote arts en alchimist Paracelsus (1492-1541). Dat geldt vandaag evenzeer voor de digitale media.

Afschuwelijk is dat jonge mensen niet meer echt lezen. De gevolgen daarvan ziet men elke dag in de grote populaire

kranten. Daar is een jonge generatie aangetreden, die eenvoudige woorden en uitdrukkingen foutief gebruikt en zelf het geslacht van de woorden niet meer kent.

P.S. Ook het navigatiesysteem in onze auto neemt ons denkwerk af. Daar wijst prof. Spitzer uitvoerig op. Toch maar liever GPS gebruiken! Maar dan het verstand niet op nul zetten, of wij belanden onder een trein, in een patattenveld of in het kanaal.

52/13-31820-09

‘Digitale Dementie – Hoe wij ons verstand kapot maken’ van Manfred Spitzer is uitgegeven bij Atlas Contact – ISBN 978 90/450 24 33 2 en kost € 19.95. U vindt er ook een vragenlijst in i.v.m. internetverslaving.

Een aanrader voor wie het denken nog niet verleerd heeft, zeker voor ouders.

34

reportage

Vitamine D3, een ruggensteun voor iedereen Recent werd ons aanbevolen om elk kind tot de leeftijd van 6 jaar in België extra vitamine D3 toe te dienen, en dit vooral voor sterke botten. Maar als we de verschillende functies van vitamine D3 op een rijtje zetten, dan kan eigenlijk iedereen in onze leefwereld tijdens de donkere maanden een supplement van deze “zonnevitamine” gebruiken!

C. Wels

52/13-31816-09

Sterke botten en tanden

Vitamine D3 wordt beperkt aangetroffen in vette vis, eieren, boter en verrijkte margarine. We maken deze vitamine vooral zelf aan onder invloed van zonlicht, wat meteen verklaart waarom zoveel mensen in ons land en de helft van de wereldbevolking tijdens de winter er een gebrek aan vertoont. Bijna iedereen weet dat vitamine D3, door het bevorderen van de opname van calcium en fosfor, bijdraagt tot sterke beenderen en tanden. Zo is ze belangrijker dan calcium zelf in de preventie

en aanpak van osteoporose of botontkalking. Daarom is het eigenaardig dat sommige mensen eerder kunstmatige medicijnen tegen osteoporose (zoals bisfosfonaten) voorgeschreven krijgen dan dat hun vitamine D-bloedspiegel in orde wordt gebracht!

Normale spierfunctie en -coördinatie

Vitamine D3 draagt ook bij tot een normale spierwerking en –coördinatie.

Zo is aangetoond dat ze het valrisico bij ouderen verlaagt. Ze kan ook aan-

gewezen zijn bij spierzwakte en spierkrampen en men schat dat heel wat mensen met chronische rugpijn zonder een duidelijk aanwijsbare oorzaak met vitamine D kunnen geholpen worden.

Meer afweer, minder auto-immuniteit

Weinig gekend bij het grote publiek is het belang van vitamine D voor een gezonde afweer tegen winterse infecties en griep. Vitamine D3 activeert namelijk de zogenaamde “natural killer cells” die ziektekiemen aanvallen. Zo stelde een groot Amerikaans onderzoek vast dat personen met de laagste spiegel vitamine D in het bloed 40 % meer kans maakten op luchtwegeninfecties dan die met een hogere spiegel. Daarnaast draagt vitamine D ertoe bij dat het immuunsysteem minder snel ontspoort met het ontstaan van “auto-immuunziekten”. Bij dergelijke aandoeningen zoals reumatoïde artritis, ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, multiple sclerose, lupus, bepaalde schildklieraandoeningen, diabetes type 1 en psoriasis valt het immuunsysteem onnodig lichaamseigen weefsels aan. Zo kan meer dan waarschijnlijk het toedienen van adequate doses vitamine D3 bij multiple sclerose de kans op en de ernst van opstoten verminderen.

reportage

trends

Beter beschermd tegen bepaalde kankers

Vitamine D is ook van belang voor een normale celontwikkeling, waarbij er minder kans is op ontstaan van kwaadaardige cellen en op nieuwvorming van bloedvaten in tumoren. Een goede bloedspiegel van vitamine D zou mee helpen beschermen tegen borst -, prostaat -, dikke darm -, baarmoeder- en eierstokkanker, Hodgkin- en non-Hodgkinlymfomen.

Nog meer functies

Zonder dat ze de belangrijkste schakel is, blijkt vitamine D ook een rol te spelen in de bescherming tegen een aantal degeneratieziekten: - ze draagt bij tot een gezonde vaatwand, een normale bloeddruk en hartritme en dus tot de preventie en aanpak van hart- en vaatziekten - ze is van belang voor onze neurologische functies en helpt beschermen tegen depressiviteit (winterblues!), geheugenen concentratiestoornissen, dementie, prikkelbaarheid, zenuwachtigheid, angst, slapeloosheid, multiple sclerose en de ziekte van Parkinson - ze draagt bij tot een normale bloedsuikerspiegel en helpt mee beschermen tegen diabetes type 1 en 2 - ze ondersteunt een verstandig dieet in de preventie en aanpak van overgewicht

Zappen naar warmte

Dosis op maat met druppels!

Kook makkelijk !

36

KOOKmakkelijk.be beantwoordt de vragen “wat eten we vandaag” en “wie gaat er naar de winkel” met een vernieuwend concept: zij stellen wekelijks huisgemaakte, gevarieerde recepten samen, doen de boodschappen én leveren vervolgens alle nodige ingrediënten en receptjes aan huis.

Surf naar kookmakkelijk.be, kies het aantal maaltijden en aantal personen en plaats je bestelling. Dat zijn al twee zorgen minder!

52/13-31993-09

52/13-31816-09

De optimale dosis van vitamine D3 is eigenlijk individueel en kan door uw arts bepaald worden door een ideale bloedspiegel tussen 80 en 120 nmol/L (32-48 ng/ml) na te streven.

Maar het goede nieuws is dat – zelfs als je de bloedspiegel niet kent - de volgende doseringen volkomen veilig zijn: › voor kinderen tot 10 jaar: 1000 IU (International Units) per dag › voor volwassenen: 2000 IU per dag › voor zwangere vrouwen: 4000 IU per dag.

Kies daarom een goed vitamine D-supplement onder de vorm van druppels: zo kan iedereen eenvoudig zijn optimale dosis innemen zonder capsules te hoeven slikken. Verder blijkt een dagelijkse toediening van vitamine D-druppels meer efficiënt voor het behalen van een optimale bloedspiegel dan wekelijks of maandelijks een hoge dosis vitamine D ineens te gebruiken.

De HWAM Autopilot IHS is niets minder dan uniek en revolutionair. Met de Autopilot (afstandsbediening) stel je de gewenste temperatuur in, en de kachel doet de rest. Bovendien waarschuwt de Autopilot IHS je met een signaal wanneer er hout aangevuld dient te worden, én zorgen de 3 verbrandingsfasen in dit nieuwe HWAM-model voor een zuinige verbranding, op een milieubewuste manier.

Prijs: vanaf € 3.290 www.kachelexpert.be

trends kwaliteit bovenal

Gezond de winter door !

Selenium+Zinc combineert de mineralen selenium en zink met de vitaminen A, B6, C en E voor de goede werking van het immuunsysteem ( nuttig, zelfs wanneer men kiest voor het griepvaccin). 1 tablet per dag. Nu verkrijgbaar in promotieverpakking bij uw apotheker (Vraag de referentie-code CNK 2326-577 Selenium+Zinc Promopack 90 +30 aan 19,30 € adviesprijs = slechts 0,16 € per dag !).

Vitamine D3 PLATINUM

vult je vitamine D-reserve weer aan in donkere dagen en draagt zo bij tot: • het behoud van sterke botten en tanden • een normale opname van calcium • een normale functie van het immuunsysteem • een normale spierfunctie

Op basis van medium chain triglyceriden voor een goede opname, met vitamine E als antioxidans

52/13-31993-09

Puur als de natuur Tarkett, dé specialist in vloeroplossingen en sportvloeren, heeft er een ‘miltieuvriendelijke’ vloer bij. Nieuw en uniek in het Linoville-gamma:100 % pure. In deze vloer werden geen kleurpigmenten gebruikt, waardoor de vloer een authentiek karakter krijgt, ‘gekleurd’ door de natuur. www.tarkett.be

Vitamine D3 PLATINUM

in een handige druppelvorm voor een adequate dosering: • Kinderen 1 – 10 j.: 4 druppels/dag (1000 IU) • Kinderen vanaf 10j. en volwassenen: 8 druppels/dag (2000 IU)

Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels en op bestelling bij de apotheek (CNK 2896-884) Info: 056 43 98 52 - info@mannavita.be - www.mannavita.be

52/13-31317-04

100 ml. €16,85

reportage

TIPS VOOR UW INTERIEUR Prints op lampenkappen

Kaneel en voedingsstoffen

voor een beter bloedsuikergehalte Diabetes type 2 neemt epidemische proporties aan in onze leefwereld! Oorzaken zijn te weinig bewegen, de westerse geraffineerde en suikerrijke voeding en het daarmee verbonden overgewicht. Naast een grondige aanpassing van de levensstijl, kunnen kaneelextract en voedingsstoffen zoals zink en chroom ingezet worden voor een betere bloedsuikerspiegel.

Muur- & canvasprints

Raamfolies Geplotte Stickers

Betere levensstijl

Overschakelen op een gezonde voeding, afvallen bij overgewicht en meer bewegen zijn bij een absolute must bij “ouderdomssuiker”: niet alleen om de bloedglucosespiegel beter te regelen, maar ook om het risico op hart- en vaatziekten, nieraandoeningen, oogklachten en neurologische klachten te verminderen.

Kaneel: belangrijke hulp!

Kaneel is een zoete, nootachtige specerij. Universitaire studies hebben aangetoond dat kaneelpoeder niet alleen de bloedsuikerspiegel vermindert, maar ook de vetten verlaagt die de evolutie van hart- en vaatziekten in de hand werken.

Nog beter dan het poeder werkt een bijzonder, waterig extract van kaneel. Dergelijk preparaat bevat namelijk een hoog gehalte aan “wateroplosbare procyaniden”, actieve substanties die de cellen helpen beter glucose uit de bloedbaan op te nemen.

Ondersteunende nutriënten

52/13-31817-09

Ook bepaalde voedingsstoffen kunnen ingezet worden voor een betere controle van de bloedsuikerspiegel. We denken hierbij in de eerste plaats aan het sporenelement chroom, dat het hormoon insuline bijstaat bij het regelen van de suikerspiegel. Zink dan weer, ondersteunt de pancreas vooral bij de aanmaak, opslag en afscheiding van insuline. Ook magnesium, dat nauw betrokken is bij de opname door en het transport van glucose binnenin de cellen, kan goede diensten bewijzen. Ten slotte kunnen antioxidanten zoals vitamine C, vitamine A, vitamine E en selenium ingezet worden om te helpen diabetescomplicaties voorkomen op gebied van hart- en bloedvaten, ogen, nieren en zenuwen.

Bij Stand By kan u bouwen op meer dan 20 jaar ervaring in: • grootformaat digitaal printen • beletteringen van voertuigen, panelen, gevels, ramen, banners, ...

• draagbare displays • geprinte en geplotte stickers • binnen- en buitensignalisatie • beprinte lampenkappen • vlaggen en spandoeken • canvasprints (met kader) • interieurtoepassingen • raamdecoraties • en nog veel meer

Ambachtenlaan 33 • 3001 Heverlee (Leuven) Tel: +32 (0)16 400 292 • Fax: +32 (0)16 400 139 stand-by@stand-by.com • www.stand-by.com

38

52/13-32066-09

wedstrijd

Lignavita is een eiwitdieet dat weinig suikers en koolhydraten combineert met eve n w i c h t i g e porties eiwitten, plantaardige vetten, vezels, vitaminen en mineralen.

Het principe van Lignavita is zeer eenvoudig, op basis van het aantal kilo’s dat je wil afvallen, kies je het groene, oranje of rode programma. Elk programma heeft zijn startbox met een voldoende voorraad aan producten en vervangmaaltijden voor de eerste 10 dagen. Na die 10 dagen weet je wat je lekker vindt en wat niet en kan je zelf je dagmenu en tussendoortjes uitkiezen in het uitgebreide gamma. De consulent begeleidt je zowel tijdens als na het gebruik van een startbox.

Meer info: www.lignavita.be

Draagt bij tot het

behoud van een normale glucosespiegel1, Draagt bij tot een

normale koolhydratenstofwisseling2 met kaneelextract en chroom, die bijdragen 1tot de instandhouding van normale 1bloedsuikergehalten

1

2 2

4

8 7 1 2 3 7 8 5 3 6 7 9 9 6 2 1

1 4 8 6 7 1 5 8 9 2 8 1 3 4 8

52/13-29480-09

Wil je kans maken op een starterbox van Lignavita?

Stuur dan voor 15/10/2013 een SMS naar 3460.

SMS: THEMA (spatie) LIGNAVITA (spatie) naam en adres naar 3460* * 0,50 euro per verzonden sms. Deelnemen kan zo vaak je wil. Minderjarig? Vraag toestemming aan je ouders. De winnars worden persoonlijk op de hoogte gebracht.

met zink, dat bijdraagt tot een normaal koolhydratenmetabolisme

180 caps €37,95

60 caps €15,95

Haal meer resultaten uit een betere levensstijl met meer bewegen en een gezond dieet, dankzij DIEBACINN EXTRA Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels en bij de apotheek (CNK 2334-555 - 2379-048) info@mannavita.be - www.mannavita.be - tel.: 056 43 98 52

52/13-31318-04

WIN

10 startboxen van Lignavita!

Laat de natuur je helpen!

Te weinig energie?

Chlorella geeft je een superboost Het is een hectische tijd en veel mensen kunnen het niet meer aan, het ontbreekt hen aan energie. De voeding is verarmd, er is de stress, te weinig vitamines en mineralen. Gelukkig heeft de natuur het beste geschenk klaar: chlorella.

Gebundelde power met de meest krachtige concentratie aan voedingsstoffen: mineralen, enzymen, aminozuren, nucleĂŻnezuren, vitamines, inbegrepen de belangrijke vitamine B12, wat heel zeldzaam is. Chlorella geeft een boost aan je energie, beschermt de levercellen, stimuleert de spijsvertering, maakt de huid jonger en frisser, laat de huid sneller helen, verkleint de kans op overgevoeligheid in het pollenseizoen, ontzuurt het lichaam, drijft giftige stoffen af en pept je op als je in een dip zit.

Chlorella: het beste uit de natuur voor een gezonde geest in een gezond lichaam!

Verkrijgbaar in de apotheek met cnk-bestelcode: 2600-732

Slaap je niet zo lekker?

Escholcin: Helpt natuurlijk Slaap is levensnoodzakelijk. Wie langdurig te weinig slaapt, heeft meer kans op slapeloosheid en dat is dus levensbedreigend. Dat is nogal wat, want de helft van de volwassen landgenoten slaapt slecht en een groot deel van hen doet een beroep op synthetische slaapmiddelen.

Dat is niet aan te raden, omdat de REM-slaap wordt verstoord en dat is precies de herstellende slaapfase. Daarom ben je veel beter af met een natuurlijk middel dat je gemakkelijker laat slapen zonder bijwerkingen. Escholcin is zo’n prima middel dat je rustig maakt en de natuurlijke slaap herstelt.

Escholcin in de apotheek met cnk-bestelcode: 1744-309

Trage stoelgang weer snel vlot dankzij Frangulabiose door volwaardig voedsel, goede probio-

gezondheid zijn de darmen. Daarin wordt via de flora het voedsel opgenomen en

tica waarvan het belang door onderzoek steeds meer wordt onderstreept, maar ook

doorgegeven aan de bloedsomloop. Hier wordt ook de immuniteit opgebouwd.

door regelmatige en grondige evacuatie van gifstoffen via de stoelgang.

Gezonde darmen staan borg voor een sterke weerstand tegen ziekten, maar

Als die hapert, dan vergiftigt het lichaam zichzelf.Je kan er ongelooflijk snel iets aan

ook tegen overgevoeligheid in het pollenseizoen. Het is dus van levensbelang de

doen met een veilig natuurlijk middel op basis van Frangula verrijkt met goede

darmen gezond te houden of te maken,

probiotica: Frangulabiose van Fytobell.

Een onmisbaar product dat je nooit in de steek laat.

Verkrijgbaar in de apotheek met cnk-bestelcode: 1785-187 voor de 50 capsules en 1744-317 voor de 100 capsules.

Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel

Meer informatie? Tel. 011/371924 of e-mail: info@fytobell.be www.fytobell.be

Gezonde kracht uit de natuur !

52/13-31322-09

De belangrijkste barometer van onze