ή
Πρώτη
εντύπωση. CHIP KIDD
Άρα
ποια είναι η πρώτη σας εντύπωση γι’ αυτό το βιβλίο;
Πότε πρέπει να είστε μυστηριώδεις;
18
Α, η γοητεία του μυστηρίου. Και η ευχαρίστηση που κρύβει. Βέβαια, αν δεν είμαστε προσεκτικοί, η απογοήτευση είναι σίγουρη. Το μυστήριο είναι ένα πανίσχυρο εργαλείο. Απλώς ρωτήστε την καλλιτέχνιδα Gypsy Rose Lee (οι νεότεροι ας την ψάξουν στο ίντερνετ) ή τους δημιουργούς της σειράς Lost. Θα πρέπει να είστε μυστηριώδεις όταν θέλετε να τραβήξετε την προσοχή των άλλων και να τους κερδίσετε, όταν θέλετε το κοινό σας να προσπαθήσει περισσότερο – και, βασικά, όταν έχετε κάτι να κρύψετε.
Το μυστήριο είναι ένας γρίφος που απαιτεί λύση, ένας κρυφός κώδικας που θέλετε να αποκωδικοποιήσετε, μια ψευδαίσθηση που ίσως δεν είναι καθόλου ψευδαίσθηση, ένα όνειρο που προσπαθείτε να θυμηθείτε προτού ξεθωριάσει.
Το μυστήριο, όμως, οφείλουμε να πούμε ότι μπορεί να είναι και τρομακτικό: ένας ανεξήγητος πόνος, μια ξαφνική αλλαγή ή αδυναμία, μια παράλογη συμπεριφορά. Η απειλή που υποκρύπτει το άγνωστο. Στη δουλειά μου, το μυστήριο είναι εξαιρετικά σημαντικό. Σχεδιάζω εξώφυλλα για κάθε είδους βιβλία: ποίηση, ιστορικά, μυθιστορήματα, βιογραφίες, δοκίμια και κόμικς. Και όλα απαιτούν τη δική τους οπτική προσέγγιση. Ορισμένες φορές θέλω αυτός που θα το δει να το «πιάνει» αμέσως, αλλά ακόμα πιο συχνά θέλω να του κεντρίσω το ενδιαφέρον τόσο ώστε να εξερευνήσει το βιβλίο παραπάνω (π.χ. να το ανοίξει, να αρχίσει να το διαβάζει και –ιδανικά– να το αγοράσει). Το μυστήριο είναι από τη φύση του πολύ πιο σύνθετο απ' ότι η σαφήνεια, και προσπαθώ να δημιουργήσω μια ισορροπία ανάμεσα σε αυτά τα δύο. Συνεπώς, για τους σκοπούς του βιβλίου, σάς παρουσιάζω…
19
Το Μυστηριόμετρο.
20
Ο κλάδος των Infographics (πληροφοριακών γραφημάτων) έχει σίγουρα εξελιχθεί τις τελευταίες δεκαετίες (θερμές ευχαριστίες στη USA Today για τους πίνακες και τα γραφήματα). Η ιδέα είναι η δημιουργία ενός οπτικού έργου επικοινωνίας που μπορεί να γίνει κατανοητό σε οποιαδήποτε γλώσσα. Το «Μυστηριόμετρο» στην απέναντι σελίδα είναι ένα τέτοιο παράδειγμα: μια απλή κλίμακα που επισημαίνει την ισορροπία ανάμεσα στη Σαφήνεια (!) και στο Μυστήριο (;) –το πρώτο είναι στο 1 και το δεύτερο στο 10–, και την οποία έχω εφαρμόσει σε όλα τα οπτικά παραδείγματα του βιβλίου. Σημείωση: Όταν κάτι βρίσκεται στο ένα ή στο άλλο άκρο της κλίμακας, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι καλό ή κακό. Όπως με όλα τα πράγματα στη ζωή, θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας το περιβάλλον. Ορισμένα παραδείγματα θα είναι εκνευριστικά μυστηριώδη ενώ θα έπρεπε να είναι ξεκάθαρα, και άλλα θα είναι πολύ ξεκάθαρα ενώ θα απαιτούσαν και λίγο περισσότερη διακριτικότητα. Και το αντίστροφο. Οπότε ας αρχίσουμε…
ΣΑΦΗΝΕΙΑ
ΜΥΣΤΗΡΙΟ
Μετρώντας αντίστροφα…
46
Συνηθίζω να περπατώ πολύ γρήγορα (επειδή είμαι πάντα αργοπορημένος, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα), οπότε όταν αυτοί οι φωτεινοί σηματοδότες με την ένδειξη του χρόνου πρωτοεμφανίστηκαν σε διαβάσεις κάπου στο κέντρο του Μανχάταν το 2010, ενθουσιάστηκα. Σβήνουν όλες τις υποθετικές σκέψεις για το αν πρέπει να τρέξεις απέναντι ή να περιμένεις για να περάσεις. Δεν είναι ότι το παλιό σύστημα ήταν κακό, αλλά αυτή η αλλαγή έκανε μεγάλη διαφορά. Βασικά, όποτε βλέπετε τη λευκή φιγούρα του πεζού μπορείτε να περάσετε. Έπειτα εμφανίζεται ένα κόκκινο χέρι δίπλα στον αριθμό είκοσι και αρχίζει να μετράει αντίστροφα μέχρι το μηδέν (παλιότερα δεν υπήρχαν αριθμοί). Οπότε η εικόνα απέναντι (βρίσκεται έξω από το σπίτι μου) σημαίνει ότι έχετε δώδεκα δευτερόλεπτα (και ο χρόνος κυλάει) για να διασχίσετε το δρόμο προτού σας πατήσει κάποιο όχημα. Ή περιμένετε μέχρι να δείτε ξανά το σήμα για τους πεζούς. Αυτό είναι το είδος της σαφήνειας που χρειάζομαι. Φυσικά, οι γνήσιοι Νεοϋορκέζοι γνωρίζουν ότι ακόμα κι όταν τελειώσει η αντίστροφη μέτρηση έχουν περίπου πέντε δευτερόλεπτα για να τρέξουν απέναντι, αν και αυτό μάλλον δεν θα έπρεπε να το αναφέρω. Επίσης, η κοινή λογική αναφορικά με τον Κ.Ο.Κ. ισχύει πάντοτε όταν διασχίζετε τους δρόμους της Νέας Υόρκης – αυτό σημαίνει ότι, αν δεν υπάρχουν διερχόμενα αυτοκίνητα, μπορείτε να περάσετε απέναντι, άσχετα με το τι δείχνει ο φωτεινός σηματοδότης. Ούτε αυτό έπρεπε να το πω. Πρώτη εντύπωση: Δώδεκα δευτερόλεπτα για να διασχίσω το δρόμο; Μια αιωνιότητα! Μπορώ να το κάνω.
Ε Ρ ΓΑ Σ Ι Α : P E R F I D I A Τ ΟΥ Τ Ζ Ε Ϊ Μ Σ Ε Λ Ρ Ο Ϊ ΕΝΑ ΜΥΘΙΣΤΟ Ρ Η ΜΑ Γ ΙΑ ΤΗ Ν Ε Π ΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΛ ΧΑΡ ΜΠ Ο Ρ ΣΤΟ ΛΟΣ ΑΝ ΤΖΕ ΛΕ Σ
122
Το κόκκινο κουμπί μεταμορφώνεται σε κάτι εντελώς διαφορετικό σε αυτό το σχέδιο για το βιβλίο του Τζέιμς Έλροϊ σχετικά με το τι σημαίνουν τα γεγονότα της 7ης Δεκεμβρίου 1941 για την Πόλη των Αγγέλων και πώς ο τρόπος που ερευνάται ένα φρικιαστικό έγκλημα από τον ερευνητή-χημικό Χιντέο Ασίντα του αστυνομικού τμήματος του Λος Άντζελες σχετίζεται με όλα αυτά. H φυλάκιση των Ιαπωνοαμερικανών συμπατριωτών του στην Καλιφόρνια στην απαρχή της ανάμειξης των ΗΠΑ στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο απλώς οξύνει την ένταση, την αγωνία και το φόβο. Προσπάθησα να μεταφέρω αυτή την ένταση στο εξώφυλλο συνδυάζοντας τη γραφιστικά εντυπωσιακή ιαπωνική σημαία, τον «ανατέλλοντα ήλιο», με το άμεσα αναγνωρίσιμο οδικό δίκτυο του Λος Άντζελες τη νύχτα. Αυτό δημιουργεί μια οπτική σύγκρουση ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι, το κοντινό και το μακρινό, τη χαρά και τη μιζέρια. Η ιδέα πίσω από αυτό είναι ότι, ακόμα κι αν δεν γνωρίζετε τι σημαίνει «perfidia», θα θελήσετε να μάθετε.