juni 2o21
3 Kenji rijdt quad
6
8
Naar de middelbare school
12
Lisa, Tim en Imke rapen afval
Hulphond Lilly
Vlotten voor een
overstroming DORDRECHT – Shreya (10), Divine (9), Leona (10), Jahhelly (10), Erva (10), Safi (10), Delano (10) en Jayden (10) worden Redders van Dordt. Leona: ‘Er is veel water rondom Dordrecht, bijvoorbeeld in de rivieren. De Noordzee is ook best dichtbij.’ Erva: ‘Als er erg veel wind is en het water staat hoog, dan kan er veel water in Dordrecht komen. En dan kan er een overstroming komen.’ Shreya: ‘We leren als Redders van Dordt in 3 dagen wat je moet doen bij een overstroming. En we leren hoe je mensen dan kunt redden.’ Tekst en foto's: Linda te Veldhuis ‘Een vlot is handig om mensen mee te redden. Je kunt de mensen daarmee evacueren’, zegt Divine. ‘We maken vandaag een klein vlot. We oefenen zo voor het bouwen van een groter vlot. We gaan de volgende keer een groot vlot bouwen. We gaan daarmee ook echt mensen ophalen’, vertelt Delano.
Spullen die drijven
‘Je moet spullen die drijven gebruiken om een vlot te maken’, weet Safi. ‘Dat zijn bijvoorbeeld houten pallets, grote flessen en piepschuim. Je hebt ook ducttape nodig om alles aan elkaar vast te maken’, zegt Jahhelly. Ducttape (spreek uit als duktteep) is een soort stevig plakband. Het plakt ook als het nat wordt.
De Redders van Dordt
Dordrecht en de andere gemeenten in de Drechtsteden liggen onder de zeespiegel. Het land ligt dus lager dan de zee. Als de zee het land instroomt, dan stroomt er veel water in de straten in de Drechtsteden. Er wordt veel gedaan om het water tegen te houden. Daar is bijvoorbeeld de Maeslantkering voor. Maar die kan misschien een keer niet genoeg bescherming geven. Daarom is het goed om te weten wat je kunt doen bij een overstroming. En dat leren De Redders van Dordt tijdens verschillende dagen.
Erva, Safi, Jayden en Delano bouwen vlotten.
EVACUEREN: Mensen van een onveilige plek weghalen en naar een veilige plek brengen.
Vlot maken
‘Er zit lucht in lege flessen. Daarom blijven ze drijven. Wij maken flessen onder ons vlot vast’, zegt Safi. De leerlingen testen steeds of hun vlot al goed drijft. ‘Als dat niet zo is, kun je er nog een paar flessen bij doen’, legt Jayden uit. De leerlingen weten nu hoe ze een klein vlot maken. De volgende keer maken ze een groot vlot waar mensen op passen.
Redders van Dordt Shreya, Divine, Leona, Jahhelly, Erva, Safi, Delano en Jayden laten hun vlotten zien.
De leerlingen laten hun vlotten te water en kijken of ze blijven drijven.
Prikbord
junI 2o21
Vader: ‘Jantje, laat me je rapport
eens zien!’ Jantje: ‘Dat kan niet, ik heb hem aan een vriend geleend. Die wilde zijn ouders eens flink laten schrikken.’ Stijn (10)
Er zit een man met een hamer en een nijp-
tang langs de waterkant. Een voorbijganger vraagt hem wat hij aan het doen is. Hij antwoordt: ‘Ik vis.’ ‘Hoe bedoel je, je vist? Zo vang je toch nooit wat?’ De visser
antwoordt: ‘Voor een tientje vertel ik hoe ik het doe.’ De voorbijganger is toch wel nieuwsgierig en betaalt een tientje. ‘Nou, ik
wacht tot er een vis komt, grijp hem met de tang en sla hem met de hamer op zijn kop’,
legt de visser uit. ‘Dat lukt toch nooit’, zegt de voorbijganger verbaasd. ‘Klopt’, zegt de visser, ‘maar ik verdien wel een stuk of zes tientjes op een dag!’ Lilli (12)
K S
P
E
V
E
L
D N K
Z E
H
A N D B
A
L
E
E
Y
W P
E
N A
L
T
Y
R
I
L
A
A
I
S
P O R
T
E
N
L
P
L
P
U N
T
H A N
L
P
S
T A
N D R C R
A C
T
E
E
L
N V
E
N
E O
C R V
E
Z S
L
I
E
E
T
N O
M O
L
S
T
I
I
E
S
E
M Y C A N D S
E
T
N
P A
G T
L
I
B S A C Z
L
O R
I
E Z O N D H
E
I
D
E
E
N
T
F
I
T
L
I
J
N
E
Aangeboden door kinderboekhandel De Giraf in Dordrech t
ACTIE BAL COACH DOEL FIT GEZONDHEID HANDBAL INZET KEEPER LIJNEN NET PENALTY PLEZIER
POSITIE PUNTEN RALLY SAMEN SCOREN SERVEREN
SET SPEELVELD SPEL SPORTEN STAND TEAM TECHNIEK WINNEN
ANTWOORD (1 WOORD):
REGELS: DE WOORDEN VIND JE HORIZONTAAL, VERTICAAL EN DIAGONAAL. JE MAG LETTERS MEERDERE KEREN GEBRUIKEN. ALS JE DE OVERGEBLEVEN LETTERS IN DE JUISTE VOLGORDE ZET, KRIJG JE HET ANTWOORD. MAIL DIT WOORD SAMEN MET JE VOORNAAM, LEEFTIJD EN HET TELEFOONNUMMER VAN JE OUDERS OF VERZORGERS (ZODAT WE CONTACT MET JE OP KUNNEN NEMEN ALS JE HEBT GEWONNEN) NAAR ANTWOORD@JONG078.NL. ALLEEN WINNAARS KRIJGEN BERICHT.
HET ANTWOORD VAN DE WOORDZOEKER IN DE VORIGE KINDERKRANT IS: PLASTIC SOEP DE WINNAAR IS: JULIA (10) GEFELICITEERD!
ZOEK de zonnetjes in deze Kinderkrant
Kun jij ze allemaal vin den? Vul hier het aantal in:
Hoe ver kun je een tunnel inlopen? Cindy (11)
Tot de helft, want daarna loop je er weer uit.
Wat kun je wel serveren, maar niet eten? Bo (9)
Wat heeft 21 ogen, maar kan niks zien? Maureen (10) Een dobbelsteen.
Een tennisbal.
2
078 De nieuwe Jong verschijnt ptember! donderdag 9 se ������ ������������������
een goed Heb jij een leuke mop, e voor een artikel? raadsel of een leuk ide am en je leeftijd Mail deze met je voorna l. naar redactie@jong078.n
Deze Jong078 wordt mede mogelijk gemaakt door:
COLOFON JONG078
-
2021
2 - EDITIE 6 12.000 KRANTEN��
JAARGANG OPLAGE:
JUNI
MEER INFORMATIE EN CONTACT: WWW.JONG078.NL
Jong078 verschijnt in Alblasserdam, Dordrecht, Heerjansdam, Hendrik-Ido-Ambacht en Zwijndrecht. Oprichter en hoofdredacteur: Linda te Veldhuis Eindredacteur: Mariska Buitendijk-Pijl Vormgever: Stan van Oss Op alle artikelen in Jong078 berust copyright.
Volg Jong078 op:
Sport
De bal spelen bij v
junI 2o21
lleybal
ZWIJNDRECHT – Noémi (12), Nick (13), Ayla (12), Leon (11) en Jonathan (11) spelen volleybal bij Volleybalvereniging Switch’89. Jonathan: ‘De bal mag bij volleybal de grond niet raken. Je houdt de bal met je team van de vloer door over te spelen.’ Ayla: ‘De bal moet na 3 keer overspelen over het net worden geslagen. Als de bal dan de grond van de tegenstander raakt, scoor je een punt.’ Tekst en foto’s: Linda te Veldhuis
3
‘Een wedstrijd bestaat uit 4 sets. Je wint een set als je als eerste 25 punten hebt’, vertelt Leon. ‘Er moeten wel 2 punten verschil tussen zitten. 25-24 kan niet. 26-24 kan wel’, zegt Jonathan.
Samen spelen
‘Volleybal is een teamsport. We sporten serieus, maar we maken ook grapjes met elkaar. We hebben het gezellig samen’, zegt Noémi. ‘Je moet tijdens het spelen goed met elkaar communiceren. Je zegt “ik” of “los” als je een bal gaat spelen. Een ander weet dan wat je doet’, legt Jonathan uit.
Nick, Ayla, Noémi, Leon en Jonathan spelen volleybal.
Ayla speelt de bal bovenhands over.
Bal goed raken
‘Je moet de bal goed raken. Je moet de bal bij een smash (spreek uit als smesj) bijvoorbeeld met je handpalm raken. Je moet niet op de bovenkant van de bal slaan. Je slaat de bal dan recht naar beneden. Je kunt een punt scoren met een smash. Je probeert de bal dan over het net op de grond van de tegenstander te slaan’, legt Nick uit.
Jonathan slaat de bal bovenhands op.
Bovenhands en onderhands
Nick serveert de bal onderhands.
‘Je kunt de bal bij volleybal bovenhands en onderhands spelen’, vertelt Ayla. Bij bovenhands speel je de bal boven je hoofd. Bij onderhands speel je de bal lager dan je hoofd.
Leon speelt een onderhandse pass naar een teamlid.
Noémi blokt de bal bij het net. Ze kan zo de bal van de tegenstander tegenhouden.
Kenji rijdt quad ULICOTEN – Kenji (13) uit Zwijndrecht heeft een quad (spreek uit als kwot). Kenji: ‘Ik ga ieder weekend naar de camping in Ulicoten. Dat ligt in Noord-Brabant. Ik heb op de camping een eigen quad. Ik rijd met de quad door het bos vlakbij de camping.’ Tekst en foto’s: Linda te Veldhuis ‘Ik rijd al op een quad sinds ik 2 jaar ben. Ik had toen nog een kleine quad. Deze is een stuk groter. Ik heb altijd een helm op als ik op mijn quad rijd. Dat is veiliger. Een quad kan kantelen. Als je met de wielen van 1 kant van de quad in een kuil rijdt, kan de quad kiepen’, zegt Kenji.
A. De gashendel.
E. Toeter.
B. Handrem achterwielen.
F. Accumeter.
C. Handrem voorwielen.
G. Knopje voor het licht.
D. Knopje voor vooruit
H. Sleutel om aan
of achteruit.
en uit te zetten.
C
B
E
D
G
A H
F Kenji gaat springen met zijn quad. Het stuur van de quad.
Springen en slippen
Kenji heeft een elektrische quad.
‘Ik rijd vaak met vrienden in het bos. We hebben daar een crossbaan gevonden. Er zijn allemaal kuilen en bochten. Dat is leuk om doorheen te rijden. Ik spring ook graag met mijn quad. Ik ga dan staan en trek aan mijn stuur als ik weer omhoog ga in een kuil. Slippen vind ik ook leuk. Ik rijd dan hard rechtuit. Ik duw mijn linker handrem in en doe snel mijn stuur dwars. De quad gaat dan helemaal schuin weg’, vertelt Kenji.
’s Nachts opladen
Kenji heeft een elektrische quad. ‘Ik laad mijn quad op via het stopcontact. Ik laad hem ’s nachts op. Ik kan daarna 3 dagen of langer met mijn quad rijden’, vertelt Kenji.
3 standen
‘Mijn quad heeft 3 standen. Hij kan op stand 1 7 kilometer per uur rijden. Op stand 2 is dat 15 tot 20 kilometer per uur. En op stand 3 gaat hij 30 tot 40 kilometer per uur. Ik rijd op stand 2’, legt Kenji uit.
4
Techniek
junI 2o21
Een houten hondje maken DORDRECHT – Nando (12), Lars (13), Jason (13) en Haye (14) zitten in de brugklas van de mavo op het Insula College. Ze maken tijdens een techniekles een eigen houten hondje. Ze maken het hondje van een houten balk. Nando, Lars, Jason en Haye moeten goed meten, tekenen, zagen en beitelen. Alleen dan zit het hondje goed in elkaar. Tekst en foto’s: Linda te Veldhuis
Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door:
‘We hebben een tekening gekregen hoe we het hondje moeten maken. Het is belangrijk om precies de maten van de tekening over te nemen op de balk’, zegt Jason. ‘We gaan de balk op de juiste plekken doorzagen. Teken je niet goed, dan kunnen de delen van het hondje niet goed verbonden worden’, vertelt Lars. ‘We leren hoe we de zaag beet moeten houden, zodat het zagen makkelijker gaat’, zegt Nando. ‘We leren ook beitelen. Je haalt dan stukjes hout uit de balk’, vertelt Haye.
Lijnen tekenen Jason: ‘Ik teken de lijnen met potlood. Ik gebruik een blokhaak. Hiermee kan ik de lijnen recht op de balk tekenen.’ Jason tekent de lijnen op de balk.
Jason gebruikt de meetlat bij het meten.
Goed meten Jason: ‘Ik kijk eerst op de tekening goed naar de maten. Ik meet met de duimstok waar ik de lijnen op de balk moet zetten.’ Lars: ‘Een duimstok is een soort opvouwbare liniaal.’
Jason zaagt zijn balk door.
Doorzagen
Begin maken
Jason: ‘Je houdt je zaag bij het doorzagen recht. Je wijsvinger steekt naar voren. Zo kun je de zaag sturen.’ Nando: ‘Je moet niet duwen op je zaag. Dan lukt het zagen niet. Je moet de zaag over het hout laten glijden.’
Nando: ‘Ik maak een begin met zagen. Ik houd mijn zaag schuin. Ik zaag van boven naar beneden. Zo maak ik een gleufje in het hout.’ Nando maakt een begin met zijn zaag.
!
Nando: 'Pas op bij het zagen! Mijn zaag gleed weeg en toen zaagde ik in mijn vinger.'
Hout losmaken Een deel uit de balk halen doe je met een beitel. Lars: ‘Ik zet de beitel in het hout en sla met een hamer op de beitel.’ Haye: ‘Je splijt zo met de beitel het hout. Je kunt het hout er dan uit halen.’ Lars haalt een stuk hout weg met een beitel.
Haye haalt met de beitel splinters hout weg.
Glad maken Haye: ‘Ik klem mijn balkje vast. Zo blijft hij goed liggen tijdens het beitelen. Ik haal de splinters hout weg. Zo wordt het hout glad.’
Haye plakt met houtlijm een grote splinter vast.
Splinter vastlijmen Lars: ‘Je zet de beitel op de goede plek door er eerst zacht met de hamer op te slaan. Daarna ga je pas harder slaan.’ Haye: ‘Ik sloeg iets te hard. Toen kwam er een splinter hout los. Deze plak ik vast met houtlijm.’
Lijm laten drogen
Passen
Goede verbinding
Jason: ‘De verbindingen mogen niet te krap of te los zijn. Anders past het niet of valt het hondje uit elkaar.’ Lars: ‘Ik test af en toe of de onderdelen al op elkaar passen.’
Jason: ‘Als je perfect meet, zaagt en beitelt, dan is de verbinding goed gelukt. De stukken hout zitten dan in elkaar vast.’
Lars probeert of de onderdelen passen.
De kop zit door de verbinding vast aan de nek van het houten hondje.
Haye: ‘Ik klem het blokje tussen 2 lijmklemmen. Zo wordt de splinter aangedrukt en kan de lijm drogen. De splinter zit daarna vast.’
Haye zet het balkje vast met lijmklemmen.
Ook met techniek aan de slag? SKILLZ, de werkplaats voor innovatie, is een lokaal vol techniek uit de 21e eeuw. Je vindt hier bijvoorbeeld VR-brillen, 3D-printers, robots, drones en een green screen. Wil jij ook aan de slag met het monteren van films of andere nieuwe technieken? Zit je in groep 6, 7 of 8 op een basisschool in Dordrecht? Vraag je meester of juf een mail te sturen naar sterktechniekonderwijs@h3o.nl. Hij of zij krijgt dan informatie over de mogelijkheden voor lessen bij SKILLZ.
Lars, Jason, Haye en Nando hebben houten hondjes gemaakt.
800 jaar stad en Sociaal
junI 2o21
5
Wat was er anders voor kinderen in de middeleeuwen? DORDRECHT – Dordrecht werd 800 jaar geleden gesticht, tijdens de middeleeuwen. Anna (10), Tirza (10), Ezra (11) en Yarin (10) waren daarom 19 mei bij Kunstmin in het Energiehuis voor een college van HBO Kids. Het college ging over het leven van kinderen in de middeleeuwen vergeleken met het leven van kinderen nu. Wat zijn de verschillen? En zou je willen ruilen met een leven in de middeleeuwen? Tekst en foto’s: Linda te Veldhuis
Anna: ‘Ik wil liever nu leven. We hebben dokters en medicijnen. De omstandigheden zijn nu beter. Je kunt meer genieten van het leven.’ ‘De huizen waren anders. Ze waren kleiner. Kinderen hadden geen eigen kamer.’
‘We hebben elektriciteit. Dat bestond nog niet in de middeleeuwen.’
Anna
‘Kinderen werkten op het land. Ze gingen niet naar school. Je mag nu voor je 12e jaar niet werken. En je moet naar school tot je 16e jaar.’
‘De mensen wasten hun handen niet. Iedereen was veel viezer.’
‘Kinderen gingen in de middeleeuwen niet naar school. Tenzij het gezin rijk was.’
Ezra: ‘Ik wil het leven als boer in de middeleeuwen wel even ervaren. Het lijkt me namelijk leuk om op het land te werken.’
Yarin: ‘Ik wil een weekje naar de middeleeuwen. Ik zou willen weten hoe het dan is. Maar niet midden in een pestepidemie.’
‘Kinderen dronken bier. Er was geen schoon water om te drinken, dus bier was beter.’
‘Er werd minder naar kinderen geluisterd. Iedereen was 12 uur per dag aan het werk.’
Yarin Tirza: ‘Ik zou het leven in de middeleeuwen stom vinden. Ik zou snel uitgeput zijn. Kinderen kunnen nu veel spelen. Dat is veel leuker.’
‘Rijke kinderen konden wel spelen. Maar nog niet zo veel als wij nu.’
‘Arme kinderen konden niet spelen. Daar was geen tijd voor. Ze moesten werken.’
Tirza
‘Alles was veel viezer. Er waren veel ziektes, zoals de pest.’
Nieuwsgierig naar de colleges? Ezra
‘Meiden leerden niet voor een beroep. Ze deden werk in de huishouding.’
‘Je kon geen eigen beroep kiezen. Je ging het beroep van je vader doen. Behalve als je rijk was en een school kon betalen.’
Je kunt het college over de middeleeuwen bekijken op: www.youtube.com/watch?v=ioK500dTX5Q. Op www.hbodrechtsteden.nl/hbo-kids staan colleges die nog komen.
Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door:
Word jij de nieuwe kinderburgemeester van Dordrecht? DORDRECHT – Dordrecht heeft een kinderburgemeester. Ieder schooljaar is er een andere kinderburgemeester. Dit schooljaar is Lucas (10) de kinderburgemeester. Lucas: ‘Is kinderburgemeester zijn iets voor jou? De gemeente is op zoek naar kandidaten voor volgend schooljaar. Misschien word jij wel mijn opvolger?’ Tekst: Linda te Veldhuis ‘Kinderen kunnen niet allemaal ergens bij aanwezig zijn. De kinderburgemeester is daarom namens alle kinderen aanwezig. Voorbeelden zijn de opening van Het Klimbos of bij mensen op bezoek gaan tijdens Koningsdag’, zegt Lucas. ‘Ik vind het erg leuk om samen met de kinderburgemeester op pad te gaan. Ik merk dat mensen het ook leuk vinden als we samen ergens zijn’, vertelt de Dordtse burgemeester Wouter Kolff.
Lucas gaat de badges van Hackshield uitreiken. Foto: Marjan van Ooijen
Wat doet een kinderburgemeester?
‘Als kinderburgemeester houd je je bezig met onderwerpen voor kinderen. Je kunt belangrijke dingen veranderen. Je bent bij belangrijke gebeurtenissen voor kinderen. Je bent ook het gezicht van alle kinderen in de stad’, legt Lucas uit.
Veel gedaan
‘Lucas en ik hebben ondanks corona best veel samen kunnen doen. We waren bijvoorbeeld aanwezig bij de Dodenherdenking op 4 mei en we hebben meegewerkt aan een Sinterklaasfilm. We hebben ook op Lucas’ school een gastles gegeven’, vertelt Wouter Kolff. ‘Ik heb verder badges uitgereikt aan de beste spelers in de game Hackshield. Ik heb een beeldenroute geopend. En ik heb kinderen opgeroepen te helpen Dordrecht schoner te maken door afval op te ruimen’, zegt Lucas.
Veel geleerd
‘Ik heb veel kinderen en volwassenen gesproken over het kinderburgemeester zijn. Dat vind ik
Wouter Kolff en Lucas zijn op pad tijdens Koningsdag. het allerleukst. Ik heb geleerd om te gaan met veel verschillende mensen. Ik heb Dordrecht ook veel beter leren kennen. Ik heb andere buurten gezien.
Foto: Wouter Kolff
En het is niet op alle plekken even schoon of veilig. Ik probeer daar dan wat aan te doen’, vertelt Lucas.
Wil jij de volgende kinderburgemeester zijn? Ben jij ervan overtuigd dat kinderburgemeester zijn iets voor jou is? Ben je enthousiast en kun je anderen ook enthousiast maken? Zit je in groep 6 of 7 op een school in Dordrecht? Vertel dan in een filmpje van 1 minuut waarom jij de beste kinderburgemeester voor het schooljaar 2021/2022 bent. Kijk op www.dordrecht.nl of scan de QR-code voor meer informatie. Stuur je filmpje voor 1 augustus naar kinderburgemeester@dordrecht.nl.
6
Verkeer
Naar de middelbare junI 2o21
school
De Verkeersquiz 1. Wat zet Charlize nog op haar bagagedrager? A. Een bagagerek. B. Een krat. C. Een speciale rugzak.
2. Wat moet er volgens Sid niet tussen je spaken komen? A. Veters. B. Sleutelhangers. C. Riempjes.
3. Waar zitten de kratten van Charlize en Sara-Linde? A. Aan de wielen. B. Op de bagagedrager. C. Bij het stuur.
Sid, Leendert, Charlize en Sara-Linde gaan na de vakantie op de fiets naar de middelbare school. ALBLASSERDAM – Sid (12), Leendert (12), Sara-Linde (11) en Charlize (12) gaan na de zomervakantie naar de middelbare school. Ze gaan alle vier straks op de fiets naar school. Sid: ‘Ik ga naar Dordrecht fietsen. Ik ga naar Yuverta.’ Leendert: ‘Ik naar Rotterdam. Ik ga naar De Passie.’ Sara-Linde: ‘Ik fiets straks naar Papendrecht. Ik ga naar De Lage Waard.’ Charlize: ‘Ik fiets volgend schooljaar naar Dordrecht. Ik ga naar het Johan de Witt.’ Tekst en foto’s: Linda te Veldhuis
‘Ik ben al gewend om veel te fietsen. Ik moet straks 1 uur naar school fietsen. Het is met tegenwind 1 uur en 15 minuten. Ik heb daarom een goede nieuwe fiets gekregen’, vertelt Leendert. ‘Ik ben veel korter onderweg, ongeveer 15 minuten’, zegt Sara-Linde. ‘Ik moet ongeveer 45 minuten fietsen’, zegt Sid. ‘Het verschilt bij mij. Ik woon deels in Alblasserdam en deels in Papendrecht. Ik ga soms ook de Waterbus nemen’, vertelt Charlize.
Wat neem je mee naar school? ‘Ik neem straks een laptop mee. Ik krijg voor Latijn en Grieks en een paar andere vakken boeken en schriften. De rest gaat digitaal. Ik doe ook spullen in mijn kluisje. Zo neem je niet te veel mee’, zegt Charlize. ‘Ik gebruik straks een iPad. Er komen verder schriften, mappen, een agenda en rekenmachine in mijn tas’, vertelt Sid. ‘Ik ga een laptop, mappen, schriften en boeken meenemen’, zegt Leendert. ‘Ik ga het meeste op een Chromebook doen. Ik krijg een paar boeken’, vertelt SaraLinde. Tas veilig meenemen Charlize en Sara-Linde hebben een krat voor op hun fiets. ‘Ik doe mijn tas in het krat. Het went snel om met spullen in het krat te fietsen’, zegt Sara-Linde. ‘Je moet er wel op letten dat er niks uit het krat hangt. Dan kan er niks tussen je spaken komen’, vertelt Charlize. ‘Als je je tas op een bagagedrager doet, moet je er ook op letten dat er geen riempjes tussen de spaken komen’, zegt Sid.
Deze rubriek is mede mogelijk gemaakt door:
Bagagerek en speciale tas ‘Ik krijg nog een bagagerek op mijn bagagedrager. Dat is een soort leuning waar je je tas mee vastzet’, vertelt Charlize. ‘Ik ga een speciale rugzak kopen. Deze kan je als fietstas aan je bagagedrager hangen. Ik kan zo mijn spullen veilig meenemen’, zegt Leendert.
Leendert draagt zijn tas op zijn rug. De route oefenen Sid, Leendert, Sara-Linde en Charlize gaan de fietsroute nog oefenen. ‘Ik ga met mijn moeder en een vriendin oefenen’, zegt SaraLinde. ‘Ik oefen met mijn vader en mijn zus. Mijn zus zit op dezelfde school. Ik ga ook een andere weg oefenen. Dat is handig als de normale route afgesloten is’, vertelt Sid.
Antwoorden: 1. A 2. C 3. C
Charlize en Sara-Linde vervoeren hun tas in een krat.
Deze tas zit onder de snelbinders. Let op dat er niks tussen de spaken kan komen.
Vraag om aan een volwassene te stellen: Wat nam jij mee naar school vroeger? En hoe?
Natuur
junI 2o21
7
DORDRECHT – Ecrin (11), Elifnaz (10), Emirasaf (7), Beau (10), Nova (9) en Fender (6) onderzochten 14 juni de kwaliteit van het water in de Prof. Dr. Freek Vonkpoel bij Duurzaamheidscentrum Weizigt. Fred hielp hen bij het onderzoek. Tekst en foto’s: Linda te Veldhuis
Waterkwaliteit onderzoeken
Fred werkt bij het waterschap Hollandse Delta. Waterschappen zorgen voor het water in sloten, vaarten en meren. Ze zorgen ervoor dat er genoeg en schoon water is. De waterschappen zorgen ook voor sterke en veilige dijken om Nederland te beschermen tegen overstromingen.
Leven in de sloot
Fred weet veel over het onderzoeken van waterkwaliteit. Samen met Fred kijken de kinderen welke beestjes en planten er in het water leven. Wat er leeft, vertelt veel over de waterkwaliteit.
Gevonden beestjes en planten
‘Ik hoor kikkers. Er groeien hier veel planten in het water. Beestjes kunnen daartussen schuilen, ook kikkers’, vertelt Fender. ‘We hebben verschillende beestjes gevonden. Ik vind het bootsmannetje het leukste. Deze pakt lucht beet met zijn schild. Zo kan hij onder water ademhalen’, zegt Emirasaf.
Fender, Beau, Nova, Ecrin, Emirasaf en Elifnaz onderzoeken de kwaliteit van het water.
Schoon water
‘Plantjes groeien goed in schoon water. De plantjes zorgen voor zuurstof in het water. Schoon water is ook helder’, vertelt Nova. ‘En daardoor kunnen de beestjes weer leven’, zegt Elifnaz. ‘Het water blijft gezond als er genoeg licht in kan schijnen’, vertelt Ecrin. ‘Ik dacht dat dit water heel vies was. Het ziet er vies uit met die planten. Maar het water blijkt dus heel schoon te zijn’, zegt Elifnaz.
Vies water
‘Een sloot vol met kroos heeft vies water. Er komt geen zonlicht in het water door al dat kroos. Er groeien daardoor geen planten meer in het water’, vertelt Beau. ‘Er kunnen bijna geen beestjes leven in vies water. Alleen vervelende diertjes als muggenlarven en bloedzuigers’, zegt Ecrin. ‘Het water in een sloot vol kroos stinkt daarom’, vertelt Fred.
Ook leren over water? Elifnaz vangt beestjes met een schepnet, zoals deze poelslak.
Bezoek het Aquarama en de Prof. Dr. Freek Vonkpoel bij Duurzaamheidscentrum Weizigt. Samen met de waterschappen en (drink)waterbedrijven werkt Weizigt aan Watereducatie Drechtsteden. Kijk voor meer informatie op www.weizigt.nl.
Nova wijst op de zoekkaart een gevonden beestje aan.
Fr etten DORDRECHT – Marit (10) en Barbara (11) hebben fretten. Isabella (11) is vaak bij Marit en Barbara thuis en vindt de fretten ook erg leuk. Marit: ‘We hebben 4 fretten. 1 mannetje en 3 vrouwtjes. 2 vrouwtjes hebben al kleintjes gekregen. Het zijn er 7. Het laatste vrouwtje is nog zwanger.’ Barbara: ‘Onze fretten heten Sandy, Albina, Suka en Droopy. Droopy is de vader van de baby’s. We hebben ze ongeveer 1 jaar nu.’ Tekst en foto’s: Linda te Veldhuis ‘Een fret is een roofdier en familie van de marter en bunzing. Een fret eet vlees. Er zijn kleine en grote fretten. Ze zijn tussen de 15 en 60 centimeter lang, inclusief de staart. Een fret is niet echt een knuffeldier. Het is meer een dier om naar te kijken en mee te spelen’, zegt Marit. ‘Ze zijn er in verschillende kleuren, bijvoorbeeld wit, chocoladebruin, zilvergrijs of zandkleur. De vacht is superzacht. Ze hebben scherpe tanden en scherpe nagels. Ze kunnen goed klimmen’, vertelt Isabella.
Fretten Sandy en Albina eten een voedzaam papje.
Spelen en wandelen
Deze pup is 3 weken oud.
Jagen en kabels trekken
Barbara, Marit en Isabella zitten op de bank met fret Droopy.
‘Mensen houden fretten al sinds de middeleeuwen. Ze zijn lang en dun. Ze kunnen in kleine ruimtes kruipen. Mensen gebruikten ze daarom om te jagen op bijvoorbeeld konijnen. De mensen aten de gevangen konijnen op. Fretten werden vroeger ook gebruikt om kabels in vliegtuigen te trekken. Ze renden dan met een kabel door smalle buizen’, legt Marit uit.
‘Ik vind het leuk om de fretten met elkaar te zien spelen. Ze springen en rollen. Je kan een fret ook zachtjes opgerold weggooien over de vloer. Dat vindt Droopy heel leuk. Hij komt dan snel terug en wil nog een keer’, zegt Marit. ‘Je kunt ook buiten wandelen met fretten. Ze dragen dan een tuigje en een riem’, vertelt Isabella.
De pups
‘Een babyfret noem je een pup. Ze zijn kaal en roze als ze geboren worden. Ze drinken melk bij hun moeder. Onze pups zijn nu 3 weken oud. De ogen gaan open als ze ongeveer 30 dagen oud zijn. Ze gaan dan pap en kattenbrokjes eten en water drinken. Ze blijven bij de moeder tot ze 9 weken zijn. Ze gaan dan naar hun nieuwe baasjes’, vertelt Barbara.
8
Natuur
junI 2o21
Lisa, Tim en Imke rapen afval DORDRECHT – Lisa (9), Tim (9) en Imke (10) ruimen vaak zwerfafval op. Lisa gaat sinds 4 jaar met haar gezin op pad met een grijper. Lisa: ‘Ik krijg een tevreden gevoel als ik opruim. Ik heb dan iets goeds gedaan voor de wereld.’ Tim raapt meestal met zijn moeder. Hij is begonnen toen hij 7 jaar was. Tim: ‘Ik vind graag leuke dingen op straat en het opruimen is goed voor het milieu.’ Imkes oma ruimt al jaren afval. Imke is zelf vorig jaar begonnen. Imke: ‘Ik voel me trots als we een volle zak afval hebben. Ik heb de natuur dan een stukje geholpen.’ Tekst en foto’s: Linda te Veldhuis
Ik Dordt schoon! Help je mee?
Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door Duurzaamheidscentrum Weizigt.
Geld verdienen met afval rapen?
Lisa laat de gemaakte poster zien.
Een onderbroek en een hondenriem.
'Ik wil geen wereld vol troep'
‘Ik zag een keer een dood waterkipje. Dat is een watervogel. Het zat vast in een mondkapje. Ik vond dat zo zielig. Ik ben toen mondkapjes en ander afval gaan opruimen. Dieren eten ook plastic op. Ze kunnen zo ook aan zwerfafval doodgaan.’
Sloot schoonmaken
‘Er is een sloot naast mijn huis. We maken met ons bootje weleens de sloot schoon. Mijn vader haalde een keer allemaal oud plastic van de
bodem. Ik vroeg me toen af: hoe lang ligt dat er al? Plastic verteert niet.’
Plastic soep
‘Afval op straat waait in het water. Het komt in de rivier en uiteindelijk in zee. Daar drijft het plastic allemaal bij elkaar. Dat heet plastic soep. Ik heb met mijn vriendinnen Elaina en Lisa posters gemaakt. Deze hebben we in winkels opgehangen. We vragen met de posters of andere mensen ons willen helpen met zwerfafval opruimen. Zo komt er minder plastic soep.’
'Afval hoort niet op straat, maar in de prullenbak' ‘Afval opruimen is echt een familieding bij ons. Veel familieleden doen het. Ik vind wandelen minder saai als ik afval opruim. En ik help de natuur zo.’
Gekke vondsten
Plastic flessen komen vaak als afval in de natuur terecht. Er komt daarom vanaf 1 juli 2021 ook statiegeld op kleine plastic flessen. Lever ze in en krijg het statiegeld terug. Zo verdien je met het rapen van afval ook nog wat geld! Het statiegeld voor een kleine plastic fles is 15 cent, voor een grote 25 cent. Check wel even op het etiket of je echt een fles met statiegeld hebt gevonden. Je kunt trouwens ook het geld doneren aan Zapp Your Planet van WNF. Kijk bij Plastic Jagers op www.zapp.nl.
Gekke vondsten
Een fiets, autobanden en kippengaas.
Op dezelfde plek
‘We lopen met onze familie vaak hetzelfde rondje bij ons in de buurt. We maken dan de dijk schoon. Er lopen er een paar boven op de dijk en de anderen onder de dijk. Omdat we daar vaak opruimen, wordt het steeds schoner. Dat vind ik leuk om te zien.’
‘Het duurt echt heel lang voor afval verteerd is. Daarom moet het niet blijven liggen. Een bananenschil duurt wel een paar jaar. Een plastic fles nog veel langer.’ Het verteren van een plastic fles duurt 500 jaar.
De oplossing van Imke
‘Vaker per jaar een landelijke opruimdag organiseren en boetes geven aan mensen die afval op straat gooien.'
Imke ruimt vaak op in de wijk Sterrenburg.
Minder vlees eten
‘Ik help de natuur ook door minder vlees te eten. Ik doe dat sinds 2017. We eten nog maar 2 of 3 keer in de week echt vlees. We eten meestal vleesvervangers.’
Afval scheiden
‘Ik scheid het gevonden afval niet. Er zitten vaak vieze dingen tussen. Maar thuis scheiden we ons afval wel.’
De oplossing van Lisa
‘Ik vind dat meer mensen moeten zien wat er met dieren en afval gebeurt, zoals het waterkipje met het mondkapje. Dan gaan meer mensen afval opruimen.’
'Iedereen moet eigenlijk af en toe zwerfafval opruimen' ‘Ik ging een keer met een klasgenoot mee afval opruimen. Ik vond het gelijk leuk. Ik houd ervan om dingen te vinden en te verzamelen. En je doet iets goeds voor de natuur door zwerfafval weg te halen.’
Microplastics
Aandacht vragen
‘Er ligt na oud & nieuw altijd veel vuurwerkafval op straat. Ik ruim dat ieder jaar op. De zakken worden opgehaald door de gemeente. Ik krijg dan wat geld voor iedere volle zak.’
‘We gingen op school een keer onze fietsen versieren. Ik heb mijn fiets versierd met plastic afval, zoals een visnet, bekers en flessen. Ik wilde zo aandacht vragen voor het probleem van plastic soep.’
Verteren duurt lang
Lisa ruimt vaak op in de wijk Stadspolders.
‘Er komen in het water steeds meer microplastics. Dat zijn hele kleine stukjes plastic. Ze zijn moeilijk uit het water te krijgen. Ik houd van duiken in de zee. Ik vind het heel jammer dat er steeds meer plastic in zee drijft.’
Vuurwerk opruimen
Gekke vondsten
2 kentekenplaten van een auto en een creditcard (spreek uit als kredditkart).
De oplossing van Tim
‘Laat heel veel boten met lange touwen als een soort netten over de zee varen. Ze kunnen dan al het plastic opvissen.’
Doorpakkers-kids
Tim ruimt vaak op in de wijk Sterrenburg en in het Weizigtpark.
Baal jij ook zo van de troep op straat? En vind jij het ook ontzettend belangrijk dat we samen zorgen voor een zwerfafvalvrij Dordrecht? Kom in actie en help mee met het opruimen van alle rondslingerende rommel. Ga samen met andere Dordtse kinderen aan de slag zodat jij, maar ook alle dieren, kunt wonen en spelen in een schone buurt. Bij Duurzaamheidscentrum Weizigt kun je speciale afvalzakken, grijpers en een handige afvalzakhouder ophalen. Kijk voor meer info op www.weizigt.nl.
Maritiem
Naar een scheepswerf HARDINXVELD-GIESSENDAM – Youri (12) uit Zwijndrecht bezocht 3 juni Neptune Repair. Youri: ‘Dat is een scheepswerf. Ze repareren en bouwen hier schepen. Mijn ouders varen. Ik vind schepen en varen ook leuk. Ik kijk daarom graag rond op een scheepswerf. Ik weet dat er veel maritieme bedrijven hier in de buurt zijn. Ik zie ze als ik langs vaar met het schip van mijn ouders.’ Tekst
9
junI 2o21
CoMMUNICEREN: Het uitwisselen van gedachten en gevoelens.
en foto’s: Linda te Veldhuis
‘Deze werf heeft een grote scheepshelling. De helling is 135 meter breed. Schepen worden met de helling op de kant gezet. Ze zijn dan uit het water. Er kan zo onder het schip gekeken worden. Het schip kan dan bijvoorbeeld gerepareerd worden’, vertelt Youri.
18 wagens
‘De scheepshelling heeft 18 wagens. Deze rijden onder het schip in het water. Het schip komt op de wagens te liggen. De wagens worden door staaldraden omhooggetrokken tot het schip droog ligt. De staaldraden houden de wagens op hun plek’, legt Youri uit. 1 wagen kan 265.000 kilo tillen. Dat zijn 44 volwassen olifanten. De 18 wagens samen kunnen dus het gewicht van 792 volwassen olifanten uit het water tillen.
Zware spullen vervoeren
‘Ze maken hier pontons. Een ponton is een vlakke boot zonder motor. Er kunnen hele zware spullen opgezet worden, zoals graafmachines’, vertelt Youri.
100.000 kilo tillen
‘Een grote kraan zet de zware spullen op een ponton. De kraan op deze werf kan 100.000 kilo tillen’, zegt Youri.
Youri: ‘Deze kraan kan 100.000 kilo tillen.’
Veel praten
Youri staat voor de scheepshelling.
‘Er werken bij dit bedrijf 50 mensen. Er gebeurt veel bij dit bedrijf. Het repareert schepen. Het bouwt pontons en onderdelen. Het zet zware spullen op pontons. Het bedrijf moet goed plannen (spreek uit als plennen) om alles op tijd klaar te hebben. Ik heb hier geleerd dat het daarom belangrijk is dat iedereen goed met elkaar communiceert. Iedereen begrijpt elkaar dan goed’, zegt Youri.
Youri: ‘De wagens van de scheepshelling zijn erg groot.’
Zet jij het PONTON in elkaar? De foto van dit ponton is gehusseld. Zet jij de stroken van de foto in de juiste volgorde?
Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door:
Dit is een ponton van Neptune. Het ponton is 50 meter lang en 18,8 meter breed. Een ponton kan gebruikt worden om zware goederen te vervoeren, bijvoorbeeld een graafmachine. Een ponton heeft geen motor. Een duwboot zorgt ervoor dat een ponton wordt verplaatst.
De juiste volgorde is:
1
2
3
4
5
6
7
8
10
De vraag en Jong078 puzzel
junI 2o21
Wat ga jij doen in de zomervakantie? HENDRIK-IDO-AMBACHT – Nog een paar weken school en dan is het zomervakantie. Rhodé (10), Celine (8), Norah (8) en Gunawan (12) vertellen in het Jeugdspeelpark wat zij gaan doen in de zomervakantie. Tekst en foto’s: Linda te Veldhuis
‘Ik heb heel veel zin in de zomer. De meeste mensen worden vrolijk van de zon. Dus als de zon schijnt, heb ik vrolijke mensen om mij heen. Ik houd ook van de zon. Alleen niet als ik verbrand, dus ik smeer me goed in met zonnebrandmiddel. Ik ga deze zomervakantie naar een camping in Friesland. Ik hou veel van paarden, dus ik wil daar gaan paardrijden.’
Rhodé (10)
‘We gaan naar een huisje tijdens de vakantie. Ik ga daar leuke dingen doen met mijn broer, zoals voetballen en spelletjes. Ik heb ook zin om te gaan zwemmen bij zwembad De Louwert. Ik ga met vrienden zwemmen, voetballen of spelletjes op de Playstation doen. Ik ga ook spullen kopen voor de middelbare school en mijn boeken daarvoor kaften.’
Gunawan (12) ‘Ik ga van de zomer op kamp met waterscouting Brandaen. Het is de 1e keer dat ik op kamp ga. Ik ga 1 week. Het lijkt me supertof. Er gaan ook vriendinnen mee. Mijn stiefvader maakt nu van een bus een camper. Daarmee brengen mijn stiefvader en moeder me naar het kamp. Ik ga van de zomer ook lekker hele dagen zwemmen. Ik heb zin om lekker vrij te zijn.’
Norah (8)
‘Ik heb echt zin in de zomer. Ik kan dan lekker gaan zwemmen tijdens onze vakantie in Turkije. Ik vind vooral duiken leuk. Ik wil van de zomer ook graag naar een pretpark in Nederland. Ik weet nog niet welke, als er maar achtbanen zijn. Die vind ik leuk. Ik wil ook gaan hockeyen in de zomer. Dat is de sport die ik doe.’
CAMPER: Een voertuig ingericht om in te overnachten.
Celine (8) Wat ga jij doen in de zomervakantie?
Waarvan is er veel
Wat zit er vanaf
rondom Dordrecht?
1 juli ook op kleine
Pagina 1
plastic flessen? Pagina 8
Waarmee moet je de bal raken bij
Wat maken ze op
een smash?
de scheepswerf?
Pagina 3
Pagina 9
Wat gebruikt Jason
Bij welk vliegveld
voor het meten?
maait de vader van
Pagina 4
Joël het gras? Pagina 11
Van welke plaats is Lucas nu
Op welke sport
kinderburgemeester?
zit Shahin?
Pagina 5
Pagina 11
Wie gaat er
Waar staan de
volgend schooljaar
moestuinbakken?
in Rotterdam naar
Pagina 9
school? Het antwoord van de
De letters in de gele balk vormen het antwoord. Mail dit antwoord, samen met je voornaam, leeftijd en het telefoonnummer van je ouder(s) of verzorger(s), naar antwoord@jong078.nl We verloten de prijs onder de goede inzendingen. Alleen de winnaar krijgt bericht.
puzzel van mei is: PINDAKAAS. De winnaar is ROOS (10). GEFELICITEERD! Aangeboden
door:
Wil je nog meer puzzelen? Kijk dan eens op PUZZELCORNER.NL voor meer leuke puzzels!
Pagina 6
Hoe heet een babyfret? Pagina 7
Waarmee pakt een bootsmannetje lucht beet? Pagina 7
Gezondheid en Toekomst
junI 2o21
11
Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door:
ZWIJNDRECHT – Shahin (11) houdt van bewegen. Shahin: ‘Ik houd van sport. Je leert veel van sporten. Je wordt door sporten niet lui. Je wordt er namelijk actiever van. Je gaat ook meer andere dingen doen als je sport. En je wordt gezonder door te sporten.’ Tekst en foto’s: Linda te Veldhuis Shahin zit op basisschool De Steenen Kamer. ‘We sporten op school vaak met Toppie. Dat is door corona wel wat minder dan eerst. Ik vind het sporten met Toppie leuk. Voor de meivakantie speelden we nog basketbal en deden we sprintwedstrijdjes met Toppie’, vertelt Shahin.
Wandelen is ook gezond Bewegen hoeft niet altijd heel actief te zijn. Wandelen is ook gezond voor je hart en bloedvaten. Door te wandelen neemt je lichaam beter zuurstof op. Dat is ook goed voor je hersenen, want die krijgen zo ook meer zuurstof. Het advies is om daarom iedere dag minstens 30 minuten te wandelen.
Sterker door sport
‘Je lichaam wordt sterker door te sporten. Door voetbal krijg je meer kracht in je benen. Een vriend van me doet aan freerunnen (spreek uit als frierunnen). Daarbij train je echt je hele lichaam. En ik merk dat je door sporten minder gaat gamen. Dat is ook beter voor je lichaam’, zegt Shahin.
Voetbal
‘Ik sport ook veel na school. Ik zit op voetbal. Ik train bij voetbalclub IFC. Voetbal is bij ons een familieding. Veel mensen in mijn familie voetballen of hebben gevoetbald. Mijn opa voetbalt nog. Ik voetbal vaak met hem of met mijn neefjes’, zegt Shahin.
Karate
‘Ik heb op karate gezeten. Bij karate leer je jezelf verdedigen. Dat is handig als je bijvoorbeeld gepest wordt. Je leert om niet terug te slaan, maar de klap van de ander op te vangen’, vertelt Shahin.
Wandelen
Voetbal is de favoriete sport van Shahin.
MIJN VADer is:
Hovenier
KIJFHOEK – De vader van Joël (9) is hovenier. De vader van Joël heet Arjan. Joël: ‘Mijn vader maait veel gras. Ook is hij vaak aan het schoffelen of hij knipt heggen. Gras groeit niet in de winter. In de winter zaagt hij daarom veel takken van bomen.’ Arjan: ‘Bomen zijn dan in rust. Die groeien ook niet. Dus dat is een mooi moment om takken af te zagen. De boom raakt dan niet beschadigd door het zagen.’ Tekst: Linda te Veldhuis ‘Het werk van mijn vader is belangrijk. Als gras niet gemaaid wordt, groeit het veel te hoog. Dat staat niet netjes’, zegt Joël. ‘Gras kan inderdaad wel 1,5 meter hoog worden’, zegt Arjan. ‘Het werk van mijn vader kan gevaarlijk zijn. Hij werkt met grote en scherpe machines’, vertelt Joël.
‘Ik ga soms ook met mijn moeder wandelen. Wandelen is ook goed voor je, al weet ik niet precies waarom. Je bent met wandelen in ieder geval lekker buiten, bijvoorbeeld in de natuur’, vertelt Shahin.
HOOGSPANNINGSMAST: Hoge masten voor grote hoeveelheden elektrische energie.
Shahin vindt sporten belangrijk.
Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door:
‘Klopt, ik let goed op en draag een helm, bril, een speciale broek, gehoorbescherming, handschoenen en veiligheidsschoenen,’ zegt Arjan.
Bijzondere plekken
‘Ik ben buiten aan het werk en ik kom op veel verschillende plekken. Ik regel veel zelf. Ik vind dat erg leuk aan mijn baan’, vertelt Arjan. ‘Mijn vader maait ook het gras op bijzondere plekken. Hij maait bijvoorbeeld bij de verkeerstoren op het vliegveld Schiphol’, zegt Joël.
Takken en bomen zagen
‘Mijn vader zaagt met een kettingzaag takken van bomen. Of hij zaagt hele bomen om’, vertelt Joël. ‘Ik doe dat samen met anderen. We zagen vaak in de buurt van hoogspanningsmasten. Een boom mag niet te dicht bij hoogspanningsmasten komen. De boom kan daardoor in brand vliegen’, zegt Arjan.
Allerlei machines
‘Ik werk met veel verschillende machines. De grasmaaier kan niet overal bij. Ik gebruik een bosmaaier om bijvoorbeeld rond een paal het gras te maaien. Ik bedien soms een kraan bij het zagen van bomen. Ik rijd soms ook op een vrachtwagen’, zegt Arjan.
Welke opleiding doe je voor deze baan?
Joël zit op de grasmaaier van het bedrijf waar zijn vader werkt. Foto: Linda te Veldhuis
Je volgt voor deze baan de mbo-opleiding Hovenier. Dit kan op verschillende niveaus. Je kunt tijdens deze opleiding ook al gaan werken. Je kunt de opleiding in de Drechtsteden volgen. Je doet de opleiding na de middelbare school.
De vader van Joël gebruikt bescherming tijdens het zagen van takken en bomen. Cees van der Wal
Foto:
12
Sociaal en Op School
junI 2o21
Hulph nd Lilly DORDRECHT – Lacey (10) heeft een hulphond. Lacey: ‘Mijn hulphond heet Lilly. Ze is een Australian Labradoodle. Ze is nu 5 maanden oud en ik heb haar 3 maanden. Een hulphond helpt mensen bij verschillende dingen. Lilly is nog jong en moet nog veel leren. Ik train haar zelf.’ Tekst: Linda te Veldhuis ‘Sommige mensen hebben een hulphond. Bijvoorbeeld omdat ze blind zijn of een angststoornis hebben. Ik heb een eetprobleem. Ik wil wel eten, maar het lukt echt niet. Mijn hoofd wil het niet. Ik eet dus heel weinig. Daardoor heb ik bijna geen energie en ik voel me slap. Door veel te weinig te eten kun je ook gaan bibberen of flauwvallen’, legt Lacey uit.
Altijd samen ‘Lilly is bijna altijd bij mij. Ik kan steun bij haar vinden. Ik voel me fijner met haar in mijn buurt. Ze slaapt bij me. Ze zit bij me tijdens het eten. Ze gaat met me mee naar school, naar winkels, naar het ziekenhuis en op visite’, zegt Lacey.
Elke dag trainen ‘Ik train elke dag met Lilly. Op maandag komt iemand mij daarbij helpen. We trainen dan 2,5 uur. Lilly is na 2 jaar klaar met haar training voor hulphond. Ze kan dan wat ze allemaal moet kunnen. Ze merkt dan bijvoorbeeld dat ik me niet goed voel door te weinig eten. Een hond ruikt en ziet dat. Zij geeft dat dan aan. Ik kan dan iets kleins eten, zodat ik bijvoorbeeld niet flauwval’, vertelt Lacey. Niet aankijken of aaien ‘Lilly is bezig als hulphond als ze haar gele hesje aan heeft. Ze heeft dan ook een speciale riem. Er staat op dat je haar niet mag aanraken.
Lacey traint elke dag met Lilly. Foto: Linda te Veldhuis
Ze moet namelijk op mij letten en ze mag niet afgeleid worden. Andere mensen mogen haar daarom niet aankijken, roepen of aaien’, legt Lacey uit.
Lacey heeft Lilly in haar armen.
Op het vestje en de riem van Lilly staan waarschuwingen.
Foto: Privé
Veldhuis
DORDRECHT – Noor (10), Lucas (10), Thirza (10), Michelle (9), Mila (9) en Éowyn (9) hebben op hun school Het Kristal al een paar jaar een teeltsysteem van GrowWizzKid. Hun klas verzorgt samen met andere klassen de planten. Michelle: ‘We laten verschillende planten groeien, zoals tijm, aardbei, wortel, radijs en broccoli.’ Lucas: ‘We beginnen met het planten van zaadjes. De plantjes gaan groeien. Uiteindelijk hebben we eten. Vorig jaar heb ik onze eigen wortelen gegeten.’ Tekst en foto’s: Linda te Veldhuis ‘De plantjes hebben elke dag water nodig. De kinderen uit onze klas geven om de beurt water’, zegt Noor. ‘De plantjes groeien in het begin best snel’, zegt Mila. ‘Ik vind het wel lang duren voor je echt iets hebt om op te eten. Ik dacht dat dat sneller ging’, zegt Michelle.
Plantjes verpotten
‘Na 2 of 3 weken zetten we de kleine plantjes in plastic potten’, zegt Thirza. ‘Je doet dan aarde in de pot en zet het plantje voorzichtig in de aarde. De plantjes gaan in de
Foto: Linda te
potten weer onder de paarse lampen’, vertelt Lucas.
Naar buiten
De planten gaan als ze groot genoeg zijn in de moestuinbakken op het schoolplein. Deze bakken zijn gemaakt door andere leerlingen van Het Kristal. ‘Daarin hebben ze ook elke dag water nodig. Alleen niet als het hard geregend heeft’, vertelt Lucas. ‘Ik vind het leuk om met de plantjes te werken. Maar je krijgt er wel vieze handen van’, zegt Éowyn.
Michelle en Éowyn staan bij de aardbeien in de bakken op hun schoolplein.
Plantje in een bakje water
‘We telen ook plantjes in water in plaats van in aarde. We doen dat met mosterd, rucola en tuinkers’, zegt Éowyn. ‘De plantjes zitten op een soort rekje in een bakje water’, vertelt Mila. ‘Ik heb de tuinkers geproefd. Ik vind het erg lekker’, zegt Noor.
Paarse lampen
‘De geplante zaadjes zetten we in bakken. Er brandt paars licht boven. Het is speciaal licht. De plantjes groeien door dit licht extra snel’, vertelt Lucas.
Mila ruikt aan de zelfgekweekte munt.
Spelen en rennen Lilly is een hond als huisdier als ze haar hesje niet om heeft. ‘Ze kan dan gewoon lekker spelen, rennen en zwemmen. Anderen mogen haar dan ook aaien en aankijken’, vertelt Lacey.
Thirza, Noor en Lucas zijn bij het teeltsysteem in hun school.
Mila laat de waterteelt van tuinkers zien.