ΠΡΑΞΗ # 7 by kitchen was

ΜΟΥΣΙΚΗ

Νατάσσα Μποφίλιου ΠΡΟΣΩΠΑ

Βασίλης Παπαβασιλείου Κοραής Δαμάτης ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Η Θεσσαλονίκη σε… safe mode

ΕΡΕΥΝΑ

Τι κάνει διαφορετική τη Θεσσαλονίκη; ΚΘΒΕ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Οι ταινίες που χαράχτηκαν στη μνήμη μας ως διαφορετικές

ΠΡΑΞΗ ΕΒΔΟΜΗ ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2020 ΑΝΟΙΞΗ 2021

PSYCHOLOGY HEALTHY LIVING ΠΑΙΔΊ

Τα πάνω

Παραστάσεις – Δράσεις - Ιστορία

κάτω

Η διαφορετικότητα στη ζωή μας

EDITORIAL

Τα αναζητήσαμε, τα ρωτήσαμε, τα ακούσαμε, τα φωτογραφήσαμε, τα αποτυπώσαμε. Και έγιναν όλα ΠΡΑΞΗ...

Κλειστήκαμε στα σπίτια μας και ξαφνικά όλα ήταν διαφορετικά. Έπειτα ανοίξαμε τις πόρτες μας και βουτήξαμε στις θάλασσες. Το καλοκαίρι ήρθε, κι ήταν κάπως σα να άργησε ή σα να μην τέλειωσε ποτέ. Ανταμώσαμε με φίλους και τους κρατήσαμε σε απόσταση. Ύστερα ξεθαρρέψαμε και τους αφήσαμε να μας αγγίξουν. Τελικά επιστρέψαμε στις δουλειές μας, στα σχολεία, στις ζωές μας... Και κάπου εκεί αρχίσαμε να ζυγίζουμε τους γύρω μας με προσοχή. Να υπολογίζουμε τις μέρες μας με γνώμες, με διαφορετικές ιδέες, με φόβους, πεποιθήσεις και ελπίδες. Κι ανάμεσα στις αντίθετες απόψεις μας και στις αμέτρητες διαφωνίες, αποκαμωμένοι, αρχίσαμε να μετράμε δίχως σταματημό: κρούσματα, μάσκες, στατιστικές, νούμερα χωρίς τέλος. Αριθμοί που μπήκανε στην καθημερινότητά μας και μας αλλάξανε για πάντα.

Κανείς δεν θα είναι ίδιος μετά τον φετινό - διαφορετικό χειμώνα. Ανάμεσα στις αντικρουόμενες απόψεις, τους πολυδιάστατους ανθρώπους και τα αμφίρροπα συναισθήματα, το περιοδικό ΠΡΑΞΗ αφήνεται στο Διαφορετικό. Ακολουθήστε μας... «ΠΡΆΞΗ»

όλα διαφορετικά

Όλα αλλιώτικα

ΧΑΙ ΡΕΤΙ ΣΜΟΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΉ ΚΘΒΕ «…Ο κόσμος είναι μια θεατρική σκηνή και όλοι, άντρες και γυναίκες, απλά ηθοποιοί. Έχουν τις εισόδους τους και τις εξόδους τους. Και ο κάθε άνθρωπος στον καιρό του παίζει πολλούς ρόλους, καθώς οι πράξεις όπου εμφανίζεται είναι οι εφτά ηλικίες.»

Εφηύραμε (τρόπους και δρόμους ανοιχτούς για καλλιτεχνική συνομολογία με τα Φεστιβάλ Επιδαύρου, Δάσους, Φιλίππων, Ολύμπου)

Ουίλλιαμ Σαίξπηρ

Σε καιρούς χαλεπούς, ξεχωριστός μας πρωταγωνιστής το κοινό, σε έναν ρόλο-έκπληξη, τηρουμένων των υγειονομικών κανονισμών… Φόρεσε μάσκες, κράτησε αποστάσεις και μας εμπιστεύτηκε… ακολούθησε την περιοδεία μας, γέλασε, έκλαψε, έγινε ένα με τους χαρακτήρες που σκηνοθέτησαν ο Ρήγας, ο Παρασκευόπουλος, ο Παπαδημητρίου, αναφώνησε «αυτό είναι θέατρο», επευφήμησε τους συντελεστές, το χειροκρότησε, το συζήτησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μας ενθάρρυνε για μια… «ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΚΠΛΗΞΗ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ» που είναι ένας για όλους, αξεπέραστος, διαχρονικός κι ακούει στο όνομα… θέατρο.

Αντί άλλης «εισόδου» μ’ ένα αριθμημένο λεξιπαίγνιο αποκύημα της ρήσης του παγκοσμίως κορυφαίου δραματουργού, η εν λόγω «έξοδός» μας στην «ΠΡΑΞΗ» με «πράξεις»: Ονειρευτήκαμε (ανόθευτα όπως η «ΓΚΟΛΦΩ») Μελετήσαμε (το «πέταγμα» στη Νεφελοκοκκυγία παρέα με τους «ΟΡΝΙΘΕΣ») Σχεδιάσαμε (ένα ιδιότυπο παράλληλο εικαστικό σύμπαν με «ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΣΜΗΝΟΥΣ») Μετά, απομονωθήκαμε (αλλά επιμείναμε στο μαζί αν και χωριστά, τιμώντας συνέργειες: όπως το πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού «ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΝΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» με πέντε παραγωγές «Η φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου», «Στα όνειρα των ποιητών», «Μήδεια», «Έρως - Ήρως» και «Κωνσταντίνος Καβάφης - Όνειρο», το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας, το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας με τις «Τρωάδες»)

Κι εν τέλει, Συνδημιουργήσαμε (με δύναμη ευθύνης, αξιοκρατία, έμπνευση κι αγάπη)

«Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ ΜΑΡΑ» και η «ΒΑΒΥΛΩΝΙΑ» προ των πυλών… Ακολουθούν 15 συνολικά παραγωγές που με μεράκι και περισσή φροντίδα ετοιμάζουμε. Κάποιες πρεμιέρες σε παγκόσμια πρώτη, άλλες με τις υπογραφές ηχηρών ονομάτων που πρωτοσυνεργάζονται με το ΚΘΒΕ και ορισμένες με το ξάφνιασμα της διάδρασης των τεχνών… Με φιλικούς χαιρετισμούς, Νίκος Κολοβός Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΚΘΒΕ

χρόνια

προσφοράς Από το 1975, όταν άνοιξε τις πύλες της η Κλινική «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ», τέθηκε ένας βασικός στόχος: η παρακαταθήκη του Ιπποκράτη, στον γνωστό του όρκο «επ’ ωφελείη καμνόντων» (προς όφελος των ασθενών). Τιμώντας πάντοτε την ίδια αρχή, ο «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» συγκαταλέγεται σήμερα ανάμεσα στα μεγαλύτερα ιδιωτικά νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας, καλύπτοντας τις ανάγκες ιατρικής περίθαλψης ασθενών από κάθε γωνιά της Ελλάδας, καθώς και των Βαλκανίων και άλλων χωρών του εξωτερικού.

Τ: 2310 380.000 Πανόραμα, Θεσσαλονίκη 05

klinikiagiosloukas.gr info@klinikiagiosloukas.gr

Περιεχόμενα 08Συζητώντας για τη Διαφορετικότητα

46Βέρα Κρούσκα

14 Η Θεσσαλονίκη σε... safe mode

48 Επί σκηνής, ανά σκηνή

ΠΡΟΣΩΠΑ

Τρεις ειδικοί εξηγούν τις δυναμικές που ορίζουν την έννοια της διαφορετικότητας στην εποχή μας.

Η ηθοποιός επιστρέφει στο ΚΘΒΕ και μας μιλά για την πορεία της στην υποκριτική, την καθημερινότητά της, αλλά και για το θέατρο εν καιρώ πανδημίας.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Παράγοντες της αγοράς και εκπρόσωποι φορέων σκιαγραφούν την εικόνα που έχει διαμορφωθεί λόγω της πανδημίας και διατυπώνουν τις εκτιμήσεις τους.

διαφορετική 30Τιτηκάνει Θεσσαλονίκη; ΕΡΕΥΝΑ

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

Όλες οι παραστάσεις και οι δράσεις του ΚΘΒΕ

Ρώτησαμε τους κατοίκους της πόλης για όσα συνθέτουν τη μοναδικότητά της κι εκείνοι ανταποκρίθηκαν και αποκρίθηκαν...

ΜΟΥΣΙΚΗ

Νατάσσα Μποφίλιου

ΕΞΟΔΟΣ

Συνέντευξη με την αγαπημένη ερμηνεύτρια η οποία επανέρχεται δυναμικά και φέρνει μαζί της την «Εποχή του Θερισμού», έναν δίσκο διαφορετικό!

24Τα πράγματα της ζωής

34Κοραής Δαμάτης ΠΡΟΣΩΠΑ

VIEW

Η Εύη Καρκίτη γράφει μερικές σκέψεις για τον φετινό, διαφορετικό μας χειμώνα.

26Βασίλης Παπαβασιλείου 38 ΠΡΟΣΩΠΑ

Με αφορμή την επιστροφή του στη γεννέτειρά του, τη Θεσσαλονίκη, και στο ΚΘΒΕ, ο σκηνοθέτης και ηθοποιός μιλάει για τον έρωτα, τις έμμονες ιδέες της πνευματικής δημιουργίας και τη μοναδικότητα του θεάτρου.

ΠΡΑΞΗ - ΕΞΑΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΘΒΕ ΤΕΥΧΟΣ #7 ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2020 - ΑΝΟΙΞΗ 2021 ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ Έκδοση - Διεύθυνση: Creative Director: Βαγγέλης Ευαγγελόπουλος Σύμβουλος Έκδοσης: Εύη Καλλίνη Υπεύθυνη Έκδοσης: Ελένη Ομήρου Συντάκτες: Γιάννης Γκροσδάνης, Μαρία

Φέτος βγαίνουμε αλλιώς!

70Μαθαίνοντας να αγκαλιάζουν το διαφορετικό και να λειτουργούν ως ΠΑΙΔΙ

ομάδα μέσα από το θεατρικό παιχνίδι.

Ο σκηνοθέτης της νέας παραγωγής του ΚΘΒΕ, εξηγεί τα μηνύματα που φέρνει η «Δολοφονία του Μαρά» στη Θεσσαλονίκη του σήμερα.

74Εύκολες και υγιεινές συμβουλές, γιατί φέτος τον χειμώνα προσέχουμε διπλά!

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

78The female power

Οι ταινίες που χαράχτηκαν στη μνήμη μας, καθώς έχουν το «κάτι άλλο» που τις κάνει διαφορετικές.

Ζαμπέτη, Βασίλης Ιγνατιάδης, Εύη Καλλίνη, Εύη Καρκίτη, Λία Κατσανά, Μαρία Παντελίδου, Χρύσα Σάμου, Κώστας Τανιάς. Ύλη ΚΘΒΕ: Όλγα Χατζηιακώβου (Τμήμα Εκδόσεων & Δημοσίων Σχέσεων ΚΘΒΕ) Φωτογράφος: Κώστας Πούλιος Φωτογραφίες ΚΘΒΕ: Τάσος Θώμογλου, Αρχείο ΚΘΒΕ Ατελιέ: Αλεξάνδρα Τασιά, Πασχάλης Κατσές

HEALTHY LIVING

ΚΟΣΜΟΣ

Πέντε δυναμικές γυναίκες που έκαναν «μπαντιέρα» την ιδιαιτερότητά τους και κατέκτησαν την επιτυχία.

Υπεύθυνοι Διαφήμισης: Αλέξης Ξανθόπουλος, Νάντια Κουλούρη, Αλεξάνδρα Κωστάρα Social Media: Δέσποινα Πλωμαρίτου Γραμματεία – Υποδοχή Διαφήμισης: Βασιλική Κουφού Εκτύπωση: ThessPrint S.A. Μια έκδοση της kitchen.was Βηλαρά 7, Θεσσαλονίκη. Τ: 2310 555335, E: info@kitchenwas.gr, www.kitchenwas.gr

Ξεφυλλίστε το περιοδικό: www.ntng.gr | www.praximag.gr Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική, η κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του περιοδικού με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφήσεως ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

κέφι για ζωή Κεφίρ για υγεία με την ποιότητα Κουκάκη

Για σωστή λειτουργία του Πεπτικού Ενισχύει το Ανοσοποιητικό

Νο1

Υψηλή περιεκτικότητα σε Πρωτεΐνη

ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Πηγή Ασβεστίου, Φωσφόρου και Βιταμινών

1OO%

από φρέσκο γάλα Φάρμα Κουκάκη

Ένα φυσικό προβιοτικό ρόφημα για τη σωστή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Τρεις απολαυστικές γεύσεις με χαμηλά λιπαρά, λίγες θερμίδες και την μοναδική ποιότητα της Φάρμα Κουκάκη.

κεφίρ κίτρινο

κεφίρ κόκκινο

Κλασική συνταγή Κουκάκη

με ανανά, πορτοκάλι, λεμόνι και μαρακούγια

με φράουλα, βύσσινο και σμέουρο

κεφίρ πράσινο

και σε 4x200ml

www.koukakisfarm.gr

ΠΡΟΣΩΠΑ

Συζητώντας για τη Νικόλας Σεβαστάκης

Σε ποιο βαθμό τα στερεότυπα επηρεάζουν τη ζωή μας; Ποια είναι η έννοια της πατρίδας στον καιρό της παγκοσμιοποίησης; Σε ποιο βαθμό έχει κατακτηθεί η ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα και κατά πόσο η διαφορετικότητα στη σεξουαλική ταυτότητα είναι κοινωνικά και θεσμικά αποδεκτή; Τρεις ειδικοί απαντούν στα προαναφερθέντα ερωτήματα, ο καθένας στον τομέα του, σε μία προσπάθεια ιχνηλάτησης των δυναμικών που ορίζουν την έννοια της διαφορετικότητας στην εποχή μας.

Η πατρίδα, οι άλλοι και οι μύθοι Η παγκοσμιοποίηση, λέξη άκομψη είναι αλήθεια, δεν έχει καλό όνομα για πολλούς. Όχι μόνο σ’ εμάς αλλά και στις ΗΠΑ, στη Γαλλία και σε πλήθος χωρών της Δύσης, πολλοί αισθάνονται ότι ο παγκοσμιοποιημένος κόσμος είναι η άρνηση των ιδιαίτερων τόπων, ένας στρόβιλος που σαρώνει ταυτότητες, μια άψυχη μηχανή που δεν αφήνει χώρο για αυθεντικά κοινωνικά συναισθήματα. Αν ο πατριωτισμός είναι ένα κοινωνικό συναίσθημα και μια σχέση του εγώ με ένα συγκεκριμένο «εμείς», πολλοί πιστεύουν πως η παγκοσμιοποίηση είναι το αντίθετο: μια αφηρημένη σχέση με διάφορα αγαθά και τεχνολογίες και μαζί μια «ιδεολογία» που πάει να επιβληθεί από ορισμένες ελίτ στους λαούς τους.

Συνεντεύξεις στην Εύη Καλλίνη

Ας μην έχουμε όμως αυταπάτες. Εδώ και χρόνια τα περισσότερα ανθρώπινα και πολιτικά δράματα χρεώνονται σε αυτό τον μεγάλο μετασχηματισμό. Κάθε μέρα συναντώ συμπολίτες μας που πιστεύουν ακράδαντα, ότι η παγκοσμιοποίηση μας «επιβάλλει» τους Πακιστανούς

ΠΡΟΣΩΠΑ

διαφορετικότητα και Μπαγκλαντεσιανούς που κυκλοφορούν στο κέντρο της πόλης. Μα γιατί, τους ρωτάω. «Μα δεν ξέρεις, ότι θέλουν να αλλοιώσουν τον πληθυσμό και να μας υποτάξουν;», έρχεται η απάντηση, με τέτοια βεβαιότητα που προκαλεί τρόμο. Πώς να εξηγήσεις ότι μια τέτοιας έκτασης μετακίνηση πληθυσμών δεν είναι απόφαση κάποιων μυστικών επιτελείων και ότι τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Πώς να πείσεις εξάλλου πως η πατρίδα, η αίσθηση μιας ξεχωριστής κοινότητας είναι κοινωνικό συναίσθημα που αλλάζει μέσα στον χρόνο. Στη νεότερη εποχή κατοχυρώθηκε στους εθνικισμούς, σε οράματα επιβεβαίωσης, συλλογικής αξιοπρέπειας αλλά και αλαζονικής υπεροχής και βαναυσότητας. Παρά τις δημοσιογραφικές και σοσιαλμηντιακές ευκολίες, ανοιχτά σύνορα δεν υπάρχουν στον κόσμο μας παρά για ορισμένες κατηγορίες προνομιούχων μετακινούμενων: τουρίστες, επιστημονικές και επιχειρηματικές ελίτ, νεολαίες των μεσαίων τάξεων του Βορρά και της Ανατολικής Ασίας. Η πανδημία ήρθε να υπενθυμίσει πως ζούμε μια διπλή κατάσταση: ζούμε στην παγκοσμιοποίηση και συγχρόνως σε έναν κόσμο κρατών και συνόρων. Τα κράτη επανέρχονται στον προστατευτικό τους ρόλο. Οι αγορές, οι ροές αγαθών και εμπορευμάτων πλήττονται, επιβραδύνονται. Σε αυτή την συνθήκη πρέπει να ξανασκεφτούμε την πατρίδα ως πολύπλευρη σχέση με το παρελθόν και το μέλλον. Η πατρίδα δεν είναι κειμήλιο που το επιδεικνύουμε σαν brandname αλλά πολιτικό και συναισθηματικό σύμφωνο που μπορεί να το υπογράψουν και άλλοι.

*Ο Νικόλας Σεβαστάκης είναι καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, συγγραφέας και αρθρογράφος. © Photo: Στράτος Καλαφάτης

ΠΡΟΣΩΠΑ

νούμερα είναι σημαντικά, όμως η ισότητα δεν είναι μόνο νούμερα. Η ισότητα είναι μεγάλα πράγματα, όπως το να υπάρχουν γυναίκες στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας σου και στην κυβέρνηση της χώρας, και είναι και μικρά πράγματα, όπως το, αν φτάσεις κι εσύ εκεί, να μην είσαι η μόνη. Η ισότητα είναι μικρά πράγματα, όπως το να πληρώνεσαι ένα ευρώ και όχι 87 λεπτά για κάθε ένα ευρώ που πληρώνεται ο άντρας συνάδελφός σου, όταν κάνεις δουλειά ίσης αξίας μ’ εκείνον. Και η ισότητα είναι μεγάλα πράγματα, όπως το να παίρνεις σύνταξη ισότιμη με του συντρόφου σου, και όχι κατά 25% χαμηλότερη, επειδή πληρωνόσουν 13 λεπτά λιγότερο σε όλη σου τη ζωή και επειδή για αρκετά χρόνια δε δούλευες, καθώς είχες αναλάβει το μεγαλύτερο μέρος της φροντίδας της οικογένειάς σας. Η ισότητα είναι μεγάλα πράγματα, όπως το να μην αναλαμβάνεις αναγκαστικά το μεγαλύτερο μέρος της φροντίδας του νοικοκυριού και της οικογένειάς σου. Και η ισότητα είναι μικρά πράγματα, όπως το να πιστεύει ο καθηγητής και οι γονείς σου ότι μπορείς να τα καταφέρεις στη ρομποτική εξίσου καλά ή και καλύτερα από τα αγόρια συμμαθητές σου.

Στέλλα Κάσδαγλη Η ισότητα είναι οι ιστορίες των γυναικών Πέρυσι τέτοια εποχή, δημοσιεύτηκε από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων, το EIGE, ο επικαιροποιημένος Δείκτης για την Ισότητα σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως ίσως θα διαβάσατε τότε, η Ελλάδα βρίσκεται σταθερά στην τελευταία θέση της κατάταξης. Δεν θα σας αναφέρω εδώ τα νούμερα της έρευνας. Μπορείτε, έτσι κι αλλιώς, εύκολα να τα βρείτε. Γιατί τα

Η ισότητα είναι, επίσης, μεγάλα πράγματα όπως το να ξέρεις ότι συμμετέχουν και γυναίκες στα όργανα που αποφασίζουν για το ποιες ασθένειες ή ποια κοινωνικά προβλήματα θα ερευνηθούν, έτσι ώστε να ερευνώνται επαρκώς και τομείς, όπως η ενδομητρίωση ή οι γυναικοκτονίες, που επηρεάζουν τις ζωές εκατομμυρίων γυναικών στην Ελλάδα και στον κόσμο. Η ισότητα είναι ιστορίες. Οι δικές μας ιστορίες, οι δικές σας ιστορίες. Οι ιστορίες που ζούμε και αφηγούμαστε μεταξύ μας. Αλλά όχι μόνο αυτές. Είναι και οι ιστορίες που δεν βλέπουμε, αλλά κάποιες άλλες γυναίκες τις ζουν. Γι’ αυτό έχουν σημασία και οι αριθμοί. Γιατί μας λένε τις ιστορίες που δεν μας αφηγείται κανείς. Και λένε τις δικές μας ιστορίες σε εκείνους που δεν τις ζουν.

*Η Στέλλα Κάσδαγλη είναι συνιδρύτρια του οργανισμού Women On Top και συγγραφέας.

Βενετία Καντσά Κανόνες φύλου, κανόνες σεξουαλικότητας Στη συλλογή δοκιμίων που δημοσιεύτηκε με τον τίτλο «Undoing Gender» το 2004 η Αμερικανίδα φιλόσοφος και θεωρητικός του φύλου Judith Butler διερωτάται για εκείνους τους όρους και τους κανόνες που περιορίζουν τη ζωή και καθιστούν διανοητές ορισμένες μόνο ζωές ενώ αποκλείουν άλλες. Ποιοι είναι εκείνοι οι κανόνες που διαχωρίζουν τα υποκείμενα στη βάση του φύλου και της σεξουαλικότητας και δεν επιτρέπουν σε άτομα μη ετερόφυλα, αμφιφυλόφιλα, διεμφυλικά, διαφυλικά, μεσοφυλικά την παρουσία και εμφάνιση σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, το δικαίωμα στην ιατρική περίθαλψη, την αναγνώριση των συγγενειακών σχέσεων από τον νόμο, την προστασία από το κράτος στον δρόμο, τη δουλειά, και το σπίτι; Η διαφορετικότητα υπό το πρίσμα αυτής της προσέγγισης δεν αφορά την απόκλιση από τη «κανονικότητα» αλλά την απόκλιση από κανόνες που δεν αναγνωρίζουν διαφορετικές μορφές διαβίωσης. Στην Ελλάδα τις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα έγιναν βήματα προς την κατεύθυνση άρσης των διακρίσεων και νομικής αναγνώρισης διαφορετικών μορφών σχέσεων με όρους φύλου και σεξουαλικότητας. Το ελληνικό νομικό πλαίσιο προσφέρει προστασία ενάντια σε διακρίσεις στην εργασία, (Ν. 4443/2016), καθώς και απέναντι σε υποκίνηση σε βία και εγκλήματα μίσους (Ν. 3719/2008, Ν. 4285/2014, κι ο Νέος Ποινικός Κώδικας Ν. 4619/2019)

λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, ενώ αναγνωρίζει το σύμφωνο συμβίωσης σε δύο ενήλικα πρόσωπα ανεξάρτητα από το φύλο τους (Ν.4356/2015), την αναδοχή τέκνων σε ζευγάρια ίδιου φύλου (Ν. 4538/2018) και τη νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου (Ν. 4491/2017). Υπάρχουν ωστόσο πολλά ακόμη να γίνουν στο επίπεδο της προστασίας και της αναγνώρισης. Σύμφωνα με Έκθεση το 2019 της International Lesbian and Gay Association (ILGA), -η οποία αφορά το νομικό πλαίσιο στις 193 χώρες που απαρτίζουν τα Ηνωμένα Έθνη-, στην Ελλάδα δεν υπάρχει ακόμη συνταγματική προστασία, ευρεία νομική προστασία, προστασία από θεραπείες μετατροπής (Conversion Therapies), νομική αναγνώριση γάμου ομοφύλων, και αναγνώριση από κοινού υιοθεσίας τέκνων. Επίσης, πέρα από το θεσμικό πλαίσιο, είναι σημαντική η απόσταση που χρειάζεται να διανυθεί προς την κατεύθυνση της κοινωνικής αναγνώρισης και άρσης της αποσιώπησης, της απόκρυψης και του αποκλεισμού μορφών ζωής που θεωρούνται ότι αποκλίνουν από τους κανόνες.

* Η Βενετία Καντσά είναι επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

ε! σ φ ε α ο τ ε ν Κ ΑΤιεσυ εσ; ασεσ; κιμασ δοκιμ το δο εσυ το

ΗΡΘΑΝ ΟΙ ΝΕΕΣ ΜΟΥΣΤΑΡ∆ΕΣ GALAXY.

νιωσε γευση.

www.galaxygr.com @galaxygrmavidou

@galaxy_mavidou 13

ΠΟΛΗ

Η Θεσσαλονίκη σε… safe mode

ΠΟΛΗ

Ρεπορτάζ Βασίλης Ιγνατιάδης

Στο άλλοτε «πολύχρωμο», κοσμοπολίτικο παραλιακό μέτωπο σπάνια πλέον ακούς ξένη γλώσσα, όπως και στα τραπέζια της πόλης με τη φημισμένη γαστρονομία. Η Θεσσαλονίκη χάνει φέτος κοντά στο 1,5 εκατομμύριο διανυκτερεύσεις επισκεπτών, ενώ η εμπορική αγορά και η εστίαση -όποτε λειτουργούνβλέπουν το 40% ως 50% του περσινού τζίρου. Η κτηματαγορά είναι «παγωμένη» και πολλοί φοιτητές δεν ήρθαν στην πόλη, αφού παρακολουθούν μαθήματα εξ αποστάσεως. Οι εργαζόμενοι ζουν στην αβεβαιότητα ενός ρευστού τοπίου. Οι φορείς των τεχνών από την πλευρά τους επινοούν εναλλακτικούς τρόπους προκειμένου να δώσουν απαραίτητες «ανάσες» πολιτισμού, μέσα σε ένα πλαίσιο αυστηρών υγειονομικών περιορισμών.

Πιο αναλυτικά, το Ισραήλ που μέχρι πέρυσι ήταν πρώτη χώρα προέλευσης επισκεπτών της «μικρής Ιερουσαλήμ», κατρακύλησε φέτος στην 11η θέση, με πτώση διανυκτερεύσεων κατά 94,66% (μόλις 6.868 έναντι 128.620 το αντίστοιχο οκτάμηνο του 2019). Στο ίδιο διάστημα οι επισκέπτες από την Τουρκία ήταν λιγότεροι κατά 86,5%, από τις ΗΠΑ 85,81%, από την Σερβία 79,29% και από το Ηνωμένο Βασίλειο 77,98%. Στον αντίποδα, οι Έλληνες στήριξαν τον τουρισμό της πόλης –αν και κατά 50,66% λιγότεροι- ενώ οι Κύπριοι ανέβηκαν στην πρώτη θέση των χωρών του εξωτερικού. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Ξενοδόχων, Ανδρέα Μανδρίνο, τα ξενοδοχεία λειτουργούσαν το φθινόπωρο με μέση πληρότητα 25%, ενώ αντίστοιχο ήταν και το ποσοστό απασχόλησης των εργαζόμενων, με τους υπόλοιπους να βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής εργασίας.

Η πόλη βρίσκεται σε …safemode. Προσέχει, φοβάται, αγωνιά και περιμένει, την ώρα που τα σποραδικά lockdown έχουν μπει και πάλι στην καθημερινότητά μας. Παράγοντες της αγοράς και εκπρόσωποι φορέων σκιαγραφούν για το περιοδικό ΠΡΑΞΗ την εικόνα που έχει διαμορφωθεί και διατυπώνουν τις εκτιμήσεις τους για τον μακρύ χειμώνα της αβεβαιότητας που δεν θα μοιάζει καθόλου με τους προηγούμενους. ΤΙ ΦΕΡΝΕΙ Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ... Σε ξενοδοχεία: Τα στοιχεία οκταμήνου της Ένωσης Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης είναι αποκαλυπτικά του πλήγματος που δέχθηκε ο κλάδος της φιλοξενίας: Η πόλη είχε σε αυτό το διάστημα 1.055.650 λιγότερες διανυκτερεύσεις σε σχέση με το αντίστοιχο του 2019. Αν παραληφθεί η προ-Covid περίοδος στις αρχές του έτους, η εικόνα γίνεται ακόμη πιο ζοφερή και προδιαγράφει την εξέλιξη των επόμενων μηνών.

«Σήμερα όποιος επιλέγει να λειτουργεί, βάζει χρήματα. Αν έχει οφειλές από προηγούμενα χρόνια, το μέλλον είναι προδιαγεγραμμένο. Ήδη υπάρχουν συνάδελφοι που έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους και δε θα ανοίξουν ξανά», λέει στην ΠΡΑΞΗ, προσθέτοντας πως η ματαίωση της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης του Σεπτεμβρίου επέφερε ίσως το πιο καίριο πλήγμα. «Με τα έσοδα της ΔΕΘ βγάζαμε τους μήνες πριν τον χειμώνα, εξασφαλίζαμε την κάλυψη υποχρεώσεων σε προμηθευτές, δώρο Χριστουγέννων για το προσωπικό και άλλα έξοδα. Φοβάμαι πως πολλοί θα κλείσουν πριν τις γιορτές», σημειώνει. Σε bnb και ακίνητα: Οκτώ στους δέκα πρωτοετείς φοιτητές τα προηγούμενα χρόνια είχαν εξασφαλίσει στέγη στη Θεσσαλονίκη ως τον Αύγουστο. Φέτος μόλις το 25% - 30% των πρωτοετών είχε εγκατασταθεί ως τα τέλη Οκτωβρίου, ενώ οι περισσότεροι από τους φοιτητές παλαιότερων ετών δεν είχαν ακόμη επιστρέψει. Την ίδια ώρα, η κάθετη πτώση στη ζήτηση ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης (τύπου airbnb) επανέφερε περισσότερα από 500 νέα ή ανακαινισμένα διαμερίσματα στη μακροχρόνια μίσθωση, αλλά στην πλειονότητά τους παραμένουν στα αζήτητα. Οι αγοραπωλησίες ακινήτων παρουσιάζουν πτώση ως και 60% ενώ στα εμπορικά καταστήματα αλλά και ευρύτερα στο λιανικό εμπόριο παρατηρείται αύξηση των ηλεκτρονικών αγορών. «Η κατάσταση είναι χειρότερη ακόμη και από αυτή της βαθιάς κρίσης του 2015. Τότε ήξερες, με τι είχες να παλέψεις. Τώρα

ΠΟΛΗ

κυριαρχεί ανασφάλεια, η οποία δεν εξαρτάται από οικονομικούς δείκτες. Ο εχθρός είναι αόρατος», αναφέρει ο Κώστας Γεωργάκος, πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Τιμών και Εκτιμήσεων Ακινήτων Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Σε εστίαση – καφέ: Το 20% των επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος της Θεσσαλονίκης (εστίαση, καφέ, μπαρ) έχει ήδη κλείσει για λόγους που αποδίδονται κυρίως στο lockdown της άνοιξης και σύμφωνα με τους επιχειρηματίες του κλάδου, άλλο ένα 10% - 15% απειλείται με «λουκέτο» τον χειμώνα. «Μετά το δίμηνο lockdown ακολούθησε η κάθετη πτώση του τουρισμού, στον οποίο βασίζονται οι περισσότερες επιχειρήσεις κυρίως του κέντρου. Μετά ήρθε η ακύρωση της ΔΕΘ και νέο lockdown» λέει στο ΠΡΑΞΗ ο Ιωάννης Φιλοκώστας, πρόεδρος της Ένωσης Εστιατόρων, Ψητοπωλών και Καφέ – Μπαρ Νομού Θεσσαλονίκης. Ο ίδιος υπολογίζει την πτώση του τζίρου κατά μέσο όρο στο 40% - 60% στις επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος στην περίοδο του φθινοπώρου, με μεγάλες αποκλίσεις ανάλογα με το είδος, την περιοχή και άλλους παράγοντες. Το κυριότερο που έχει αφήσει η πανδημία, όπως λέει, είναι η πεσμένη ψυχολογία του κόσμου. Σε εργασία: Μόλις 3.500 εργαζόμενοι σε ολόκληρη την Κεντρική Μακεδονία είχαν δηλωθεί στην Εργάνη ως το τέλος Σεπτεμβρίου για εργασία εξ αποστάσεως, έναντι 232.000 στην Αττική, όπου η τηλεργασία ήταν υποχρεωτική για το 40% των εργαζομένων.

Τον Νοέμβριο το μέτρο άρχισε να εφαρμόζεται και στη Θεσσαλονίκη. Οι καταγγελίες δεν έλειψαν και αυτή τη φορά για περιστατικά καταχρηστικής εφαρμογής. «Η τηλεργασία έγινε ευκαιρία για κάποιους εργοδότες να καταπατήσουν το ωράριο, να αλλάξουν συμβάσεις εργασίας, να μειώσουν αμοιβές, να χορηγήσουν υποχρεωτικές άδειες άνευ αποδοχών», υπογραμμίζει ο πρόεδρος του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, Χάρης Κυπριανίδης, προσθέτοντας και τις αναφορές για υποχρεωτική απασχόληση εργαζόμενων που βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής εργασίας. Ο ίδιος δεν κρύβει την ανησυχία του για περαιτέρω αύξηση της ανεργίας, όταν λήξει η «μηχανική υποστήριξη» της αναστολής.

τους κόστη και να στραφούν στο e-shop. Και εκεί όμως τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Χρειάζεται να επενδύσει κανείς σε καλές πλατφόρμες και να πληρώσει για την προβολή του, ώστε να πάρει το μερίδιο που προσδοκά», σημειώνει. Ο ΙΑΜΑΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Διαδικτυακές προβολές θεαμάτων και ένα αυστηρό πλέγμα προστασίας όταν επιτρέπεται η παρουσία κοινού (μάσκες, αποστάσεις, περιορισμένες πληρότητες, ηλεκτρονικό εισιτήριο, κατάργηση διαλειμμάτων κ.ά.), συνθέτουν το σκηνικό της νέας πραγματικότητας στον χώρο του πολιτισμού. Οι μεγάλοι φορείς της τέχνης στην πόλη –ΚΘΒΕ, Μέγαρο Μουσικής, Φεστιβάλ Κινηματογράφου, ΜΟΜus κ.ά.- λαμβάνουν τα μέτρα τους και ταυτόχρονα επινοούν εναλλακτικές «ενέσεις» διεξόδου σε ένα κουρασμένο κοινό, ενώ οι μικρότεροι δίνουν αγώνα επιβίωσης.

Σε εμπόριο: Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Παντελή Φιλιππίδη, τα περισσότερα καταστήματα της πόλης έβγαλαν το φθινόπωρο με το 40% ως 50% του τζίρου που είχαν την ίδια περίοδο πέρυσι. «Έχουμε 17 κλειστά καταστήματα στην Τσιμισκή, τον δεύτερο εμπορικότερο δρόμο στην Ελλάδα, μετά την Ερμού στην Αθήνα. Τα λουκέτα είναι πολλά στην Εγνατία, στην Ερμού, στη Βενιζέλου, στην Ι.Δραγούμη, ενώ στις περιφερειακές αγορές, εκτός κέντρου, η κατάσταση είναι δραματική».

Με στόχο να μην αποκοπούν οι πολίτες από τη θεατρική τέχνη, όπως επισημαίνει η πρόεδρος του ΔΣ του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, Γιαννούλα Καρύμπαλη – Τσίπτσιου, το ΚΘΒΕ προσάρμοσε άμεσα τον βηματισμό του στις νέες απαιτήσεις, σε δύο κατευθύνσεις ταυτόχρονα: Αφενός με τη συστηματοποίηση και ανάπτυξη εναλλακτικών τρόπων παραγωγής καλλιτεχνικών δράσεων, διαθέσιμων ψηφιακά και εύκολα προσβάσιμων για το ευρύ κοινό∙ αφετέρου με τη λειτουργία των σκηνών και τη διεξαγωγή των παραστάσεων, τηρώντας πιστά τα υγειονομικά πρωτόκολλα. «Αποτελεί χρέος μας να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με την πόλη και τους ανθρώπους της, με όχημα την τέχνη, σε μια περίοδο, που όλοι το έχουμε τόσο ανάγκη. Άλλωστε, ο ρόλος της τέχνης ήταν και θα είναι πάντα ιαματικός», σημειώνει.

Ο κ. Φιλιππίδης επιβεβαιώνει πως ο Covid επιτάχυνε τη «στροφή» μεγάλου μέρους της αγοράς στο ηλεκτρονικό εμπόριο. «Κάποια φυσικά καταστήματα θα κλείσουν ή θα περιοριστούν σε άλλους, μικρότερους χώρους, σε μια προσπάθεια να μειώσουν τα λειτουργικά

ΜΟΥΣΙΚΗ

ΝΑΤ ΑΣΣΑ ΜΠΟΦΙΛΙΟΥ 20

ΜΟΥΣΙΚΗ

Με συγκινεί ο άνθρωπος που ξέρει να αγαπά και να πιστεύει Σε κάθε της βήμα, η Νατάσσα Μποφίλιου δε σταματά να μεταδίδει στο κοινό το πάθος και τον ενθουσιασμό της για τη μουσική δημιουργία. Φέτος, η αγαπημένη ερμηνεύτρια επανέρχεται δυναμικά και φέρνει μαζί της την «Εποχή του θερισμού», έναν δίσκο διαφορετικό, πιο ώριμο και πιο αυτοβιογραφικό από κάθε προηγούμενο. Συνέντευξη στη Λία Κατσανά

Φωτογραφίες: Κώστας Αυγούλης

Τέσσερα χρόνια μετά τη «Βαβέλ», επιστρέφετε με ένα νέο άλμπουμ. Ποιο θα λέγατε ότι είναι το κεντρικό στοιχείο που χαρακτηρίζει την καινούρια δισκογραφική σας δουλειά;

είναι η δική σας σχέση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πώς τα χρησιμοποιείτε για την επικοινωνία σας με το κοινό;

Το κεντρικό στοιχείο, έχω την αίσθηση, ήταν η σπορά των προηγούμενων χρόνων και το αποτέλεσμα αυτής. Μια ανάγκη να δούμε, πού οδηγεί αυτός ο «θερισμός», λίγο πριν την επόμενη δεκαετία. Φωτεινός, συναισθηματικός, ρεαλιστικός αλλά και κοινωνικοπολιτικός. Είναι ο δίσκος αυτός η αρχή ενός νέου κύκλου για εσάς και την ομάδα σας (Θέμης Καραμουρατίδης – Γεράσιμος Ευαγγελάτος); Αυτό ήταν το τόλμημα και θεωρώ ότι γυρνώντας τη σελίδα, ορίσαμε την έναρξη του καινούργιου μας κύκλου. Για κάθε ένα από τα δέκα τραγούδια του άλμπουμ δημιουργήθηκαν εικαστικά βίντεο - σαν ταινίες μικρού μήκους - τα οποία παρουσιάστηκαν μέσω του YouTube. Ποια

Τα social media για μένα εξυπηρετούν αποκλειστικά την ενίσχυση της επικοινωνίας με το κοινό! Η σχέση αυτή ξεκινά και σταματά στη διάθεσή μου να νιώθω κοντά με τους ανθρώπους που επιλέγουν να μας ακούσουν και να μπορώ από τον προσωπικά «διαμορφωμένο ψηφιακό μου χώρο» να στέλνω την πληροφορία. Στην κανονική μου ζωή είμαι περισσότερο παλιομοδίτισσα και προτιμώ άλλους τρόπους επαφής, στη δουλειά μας όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Χωρίς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δε θα μπορούσαμε να φτιάξουμε αυτή τη γερή γέφυρα που οδηγεί τη μουσική μας σ' ένα ευρύτερο κοινό, όπου κι αν αυτό βρίσκεται. Κάτι που ως δυνατότητα είναι σπουδαίο. Τι σημαίνει η μουσική και το τραγούδι για εσάς; Αναπνοή. Εκτόνωση. Λύτρωση.

στα αυτιά μου, ως οδηγούς αλλά και ως συνοδοιπόρους. Τους χρωστάω το φως που έχω μέσα μου και με κρατάει όρθια. Αν μπορούσατε να γυρίσετε τον χρόνο πίσω, τι θα συμβουλεύατε στον νεότερο εαυτό σας; Θα μου έλεγα αυτό που είχα τόσο ανάγκη να ακούσω τότε: «Όλα θα πάνε καλά, μη φοβάσαι, κοιμήσου ήρεμη». Οι μελωδίες σας έχουν την ικανότητα να ταξιδεύουν, να προβληματίζουν και να διεγείρουν τα βαθύτερα συναισθήματα του ακροατή. Εσάς, τι σας συγκινεί; Ο άνθρωπος που στέκεται απέναντι από το χάος και βρίσκει την ομορφιά και στην πιο άγρια καταιγίδα. Ο άνθρωπος που δεν σκύβει εκατοστό. Αυτός που εξελίσσεται μέσα στο σύνολο και ξέρει να αγαπά και να πιστεύει. Η Θεσσαλονίκη είναι ένας σταθμός που δε λείπει ποτέ από τις περιοδείες σας. Με ποιους ήχους και εικόνες έχετε συνδέσει την πόλη στο μυαλό σας;

Στη μέχρι σήμερα πορεία σας, υπήρξε κάποια κομβική στιγμή που να σας καθόρισε με κάποιο τρόπο και από την οποία αισθανθήκατε ότι βγήκατε διαφορετική; Η γνωριμία μου με τα αγόρια σαφέστατα. Τον Γεράσιμο και τον Θέμη. Μου άλλαξε στην κυριολεξία τη ζωή. Σε προσωπικό αλλά και επαγγελματικό επίπεδο. Η πανδημία του κορωνοϊού έχει επιφέρει αλλαγές σε όλους τους τομείς, καθώς και περιορισμό της πολιτιστικής δραστηριότητας παγκοσμίως. Πώς αντιμετωπίζετε την καινούργια αυτή συνθήκη; Με αγωνία, φόβο και θυμό για την εξέλιξη της κατάστασης, της ίδιας της νόσου, αλλά και τα αποτελέσματα που θα επιφέρει σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο. Φόβο για όσα έρχονται στα εργασιακά και θα είναι αδύνατο να αντιμετωπίσουμε. Και φυσικά θυμό για τον τρόπο που αντιμετωπίζεται ο πολίτης μέσα στην πανδημία από το κράτος. Οι ελλείψεις σε όλα τα πεδία και η αδυναμία παροχής μιας βιώσιμης λύσης. Ποιες προσωπικότητες θαυμάζατε μεγαλώνοντας και ποιες θαυμάζετε σήμερα; Είμαι παιδί των αναφορών μου και των ανθρώπων που είχα πρότυπο. Δεν ήταν φυσικά μόνο καλλιτέχνες, αλλά και άνθρωποι που ενέπνευσαν την ιδεολογία και τη στάση μου στη ζωή. Συνεχίζω να θαυμάζω «εκείνες τις θείες φωνές που μου μιλούσανε παιδί», όπως έγραψε τόσο υπέροχα ο Φοίβος, και συνεχίζω να τις ακούω ευλαβικά

Τις φωνές του κόσμου, όταν βγαίνουμε στη σκηνή κι ανάβουν τα φώτα. Τις αγκαλιές μετά. Τις βόλτες με τη φίλη μου την Έλλη που ζει εκεί, το φαγητό, αυτή τη θέα στη θάλασσα. Κλείνοντας, τι καινούργιο θα θέλατε να δείτε μελλοντικά στην ελληνική μουσική σκηνή; Θα ήθελα να ζηλέψω κάτι πανέμορφο που θα με κάνει να κλάψω από συγκίνηση και θα με εμπνεύσει να γίνω η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μου, για να το φτάσω!

Το νέο άλμπουμ της Νατάσσας Μποφίλιου «Η εποχή του θερισμού» κυκλοφορεί από την Cobalt Music.

VIEW

Τα πράγματα της ζωής Μερικές σκέψεις για τον φετινό διαφορετικό μας χειμώνα. Γράφει η Εύη Καρκίτη

Κάθε φορά που σκέφτομαι τη λέξη «χειμώνας» μου έρχονται στο μυαλό οι «Κυνηγοί του χιονιού». Ο Πίτερ Μπρέγκελ ο πρεσβύτερος που φιλοτέχνησε τον πίνακα, σίγουρα δεν είχε στο μυαλό του τους παραζαλισμένους και ανήσυχους κατοίκους των αστικών κέντρων που πλήττει η πανδημία. Ωστόσο η όλη σύνθεσή του, καθηλωτική με τη διαχρονική της ισχύ, δε σταματά να λέει μέσα στους αιώνες την ίδια ιστορία, την πιο βαθιά ιστορία των ανθρώπων: η επιβίωση ήταν πάντα ένας ακαταπόνητος αγώνας, πότε δεν ήταν κάτι εύκολο, ούτε απλό. Ο φετινός χειμώνας, πριν ακόμη φτάσει, είναι «ξεζουμισμένος» και κουβαλάει κάτι ζοφερό από τη διαρκή διαπραγμάτευσή μας με την αβεβαιότητα, κουβαλάει έγνοιες για την υγεία και την οικονομία, τις διαρκείς μύχιες ανησυχίες που δεν αφήνουν ποτέ την ανθρώπινη ύπαρξη. Ταυτόχρονα έχει αόριστες ελπίδες και στο βάθος μια βαθιά επιθυμία για λύτρωση, μια ανάγκη να έρθει κάτι καλύτερο, σπουδαιότερο, σημαντικότερο, κάτι που θα φέρει ένα νέο νόημα. Γιατί η απώλεια του νοήματος, ο θολός βυθός αυτής της νέας παγκόσμιας και σαρωτικής εμπειρίας παρέσυρε μαζί του πρώτα αυτό, το νόημα που είναι κάθε φορά και

ξεχωριστό για τον καθένα, αυτό που κάνει τη ζωή να αξίζει, που μας κινητοποιεί κάθε πρωί και μας δίνει κάτι να ονειρευόμαστε τη νύχτα. Ο φετινός, διαφορετικός χειμώνας είναι και μια μάχη για τον επαναπροσδιορισμό αυτού του νοήματος, σε όσους κατάφεραν με κάποιο τρόπο να το διατηρήσουν και να το επανακατακτήσουν αλλά και σε όσους το έχασαν, κάτι που δεν ήταν και τόσο δύσκολο να συμβεί. Με άλλα λόγια ο φετινός χειμώνας μοιάζει να είναι περισσότερο ανασύνταξης, αναστοχασμού, επιστροφής στα βασικά, με τόπους μυστικούς από τους οποίους κάποιος μπορεί να αντλήσει παρηγοριά αλλά και με επιλογές που φέρνουν ψυχική ανάταση, αυτή που τόσο απεγνωσμένα αναζητάμε. Αναμένοντας την καλή είδηση που θα φέρει κάτι από τη προηγούμενη ζωή μας πίσω, με τα τραύματά της βεβαίως και τις μεγάλες αλλαγές που θα σηματοδοτήσουν άλλες, ας επιχειρήσουμε να κάνουμε αυτό το διάστημα κατά κάποιο τρόπο χρήσιμο για τις ζωές μας. Είναι βασικό να μείνουμε υγιείς, να προσέξουμε εκείνους

VIEW

να βρει τις λύσεις που ενώνουν, που φέρνουν πιο κοντά διαφορετικούς ανθρώπους, που έχουν ανάγκη από νέες ιστορίες, νέες αφηγήσεις. Η λογοτεχνία, το σινεμά, οι ιδέες, οι άνθρωποι που μας εμπνέουν, βρίσκονται πάντα εκεί για να μας βοηθήσουν να ξεκαθαρίσουμε τι αξίζει, τι κάνει τη ζωή μας καλύτερη και της δίνει νόημα.

που ζουν μαζί μας, να βρούμε έναν τρόπο να συνυπάρξουμε μέσα από τις εκρηκτικές ανάγκες του καθενός, όχι πάντα συμβατές μεταξύ τους, αλλά ας δουλέψουμε μαζί για έναν κοινό σκοπό: να περάσουν οι σκοτεινές μέρες (;) και να μας βρουν όρθιους, όταν θα έρθουν οι καλύτερες. Όρθιοι σημαίνει και επαγγελματικά ενεργοί, γιατί η μάχη για να υπάρξει μια επομένη μέρα και για τη δουλειά μας παραμένει από τις πιο αδυσώπητες του φετινού διαφορετικού χειμώνα. Ο ιστορικός Γιουβάλ Νόα Χαράρι -και ιστορικός του μέλλοντος μεταξύ άλλων- στο σύντομο πέρασμά του από την Ελλάδα δήλωσε σε συνέντευξή του πως «στον 21ο αιώνα για να μείνει κανείς στο παιχνίδι θα πρέπει να ανακαλύψει πολλές φορές τον εαυτό του». Σχολιάστηκε από πολλούς και

αρνητικά, όπως πάντα συμβαίνει με τις σκληρές, εξουθενωτικές αλήθειες. Δυστυχώς οι αγκαλιές, τα φιλιά, τα αγγίγματα θα εξακολουθήσουν να μας λείπουν. Μετά από τόσους μήνες πανδημίας είμαστε πλέον σε θέση να καταλάβουμε τις βαθιές αλλαγές, τις μετατοπίσεις, τα κενά , τα συναισθηματικά «χαντάκια» που φέρνει η απουσία τους γιατί, όσο κι αν προσπαθήσαμε να το διαχειριστούμε, τίποτε δεν κατάφερε να αντικαταστήσει την πιο ζεστή και τρυφερή εκδοχή της ανθρώπινης συμπεριφοράς: εκείνη που φιλά, αγκαλιάζει, αγγίζει για να δείξει αγάπη, έρωτα, φιλία, συγχώρεση ή απλώς για να δώσει το έναυσμα για μια νέα αρχή. Ο φετινός, διαφορετικός χειμώνας αναζητά πάνω από όλα απαντήσεις σε μια ρευστή μεταιχμιακή εποχή, ψάχνει

Αυτόν τον διαφορετικό χειμώνα με τις μάσκες, τις αποστάσεις, τους περιορισμούς, τα μέτρα, την ανασφάλεια στεκόμαστε μπερδεμένοι μπροστά στους νέους καιρούς, αδυνατώντας να κατανοήσουμε το βάθος και την ένταση της εμπειρίας μας, αποφασισμένοι ωστόσο να τους αντιμετωπίσουμε με κάθε τι που έχουμε διαθέσιμο. Τη δύναμη που έχουμε αντλήσει από τις μέχρι τώρα αναποδιές της ζωής, τη μετατόπιση και απαλλαγή από αντιλήψεις που εισχώρησαν βαθιά στο κεφάλι μας αλλά που πλέον δεν μας είναι χρήσιμες, με τα μάτια και το μυαλό ανοιχτά σε αυτά που φέρνει ένα ακατανόητο για την ώρα μέλλον, κι ας μην μας είναι ευχάριστα. Και θα το κάνουμε με τα βιβλία μας, τις μουσικές μας, τους ανθρώπους που αγαπάμε. Είναι βέβαιο πως κάποια στιγμή κι αυτή η κρίση θα τελειώσει. Δεν γνωρίζουμε το πότε, ούτε το πώς αλλά θα τελειώσει. Σπάνια σε τέτοια καταλυτικά βιώματα έχουμε τη δυνατότητα να πιάσουμε τα πράγματα από εκεί που τα αφήσαμε. Αντίθετα, αυτά μας έρχονται αλλαγμένα, αγνώριστα, θολά κι ανεξερεύνητα αλλά αυτά είναι τα πράγματα της ζωής μας. Της μίας και μοναδικής που έχουμε να ζήσουμε.

ΠΡΟΣΩΠΑ

Η μοναδικότητα της συγκίνησης είναι και η εκδίκηση του θεάτρου Συνέντευξη στην Εύη Καλλίνη

Φωτογραφίες: Πάρις Ταβιτιάν

Ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Βασίλης Παπαβασιλείου επιστρέφει στη γενέτειρά του, τη Θεσσαλονίκη και στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος για να ανεβάσει σε πανελλήνια πρώτη το έργο του Μαριβώ «Η δεύτερη έκπληξη του έρωτα». Συζητήσαμε μαζί του για τον έρωτα, τις πνευματικές και καλλιτεχνικές εμμονές, τα social media, την διαφορετικότητα αλλά και τη μοναδικότητα του θεάτρου.

Κύριε Παπαβασιλείου, είναι η πέμπτη φορά που σκηνοθετείτε έργο του Μαριβώ, προφανώς πρόκειται για έναν συγγραφέα που γνωρίζετε καλά. Είναι πράγματι το πέμπτο έργο του Μαριβώ που ανεβάζω μέσα σε περίπου σαράντα χρόνια, δεν είναι λίγο αυτό. Δείχνει μία σταθερότητα και μία εμμονή σε ό,τι αφορά τη σχέση μου με τον συγκεκριμένο συγγραφέα και με τον κόσμο του. Είναι για εμένα ένας από τους δύο πυλώνες της σχέσης μου με τη σκηνή, ο Μαριβώ που είναι Γάλλος και ο Ιταλός συνάδελφός του, ο Γκολντόνι. Μιλάμε για αποκάλυψη ενός σταθερού έρωτα. Τώρα θα μου πείτε, σταθεροί έρωτες υπάρχουν; Στην περιοχή αυτή, την πνευματική, της τέχνης, υπάρχουν. Στη ζωή μπορεί να μην είναι τόσο εύκολο αλλά στην πνευματική περιοχή, όπου δεν εμπλέκεται υπό τη μορφή της αμοιβαιότητας ο ανθρώπινος παράγοντας εις διπλούν, εκεί είναι πιο εύκολο. Ποια στοιχεία σας γοητεύουν σε αυτούς τους δύο συγγραφείς; Νομίζω ότι αυτοί οι δύο συγγραφείς που γράφουν σε μία κομβική στιγμή του ευρωπαϊκού θεάτρου είναι σταθεροί, λειτουργούν περίπου σαν «φάροι» σε ό,τι αφορά τη σχέση και με το παρελθόν της σκηνής, με αυτό δηλαδή που υπήρχε πριν από αυτούς αλλά και με αυτό που ακολούθησε. Οδηγούν και σε μορφές σκηνικής έκφρασης που εγκαθιδρύονται και εμπεδώνονται αργότερα, τον 19ο και τον 20ο αιώνα. Υπ΄ αυτήν την έννοια, μπορεί να πει κανείς

ΒΑΣΊΛΗΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΊΟΥ ότι ο Μαριβώ είναι ένας ασύγχρονος σύγχρονός μας. Όπως και ο Γκολντόνι, ο καθένας με τον τρόπο του. Ο Μαριβώ πιο συγκεκριμένα γράφει σε μία εποχή που στο Παρίσι υπάρχουν δύο θίασοι, ο γαλλικός και ο ιταλικός και γράφει και για τους δύο θιάσους. Αγαπάει πάρα πολύ τους Ιταλούς και βεβαίως, αγαπάει και τους Γάλλους αλλά είναι πιο κριτικός απέναντι σε αυτούς. Και τι αγαπά στους Ιταλούς; Την αθωότητά τους, την ικανότητα της σωματικής μεταμόρφωσης και όλα αυτά που ανήκουν στην παράδοση του ιταλικού θέατρου. Ο γαλλικός παράγοντας είναι αυτός που ευνοεί τον λόγο, την εκφορά του κλπ. Στο τέλος παράγουν κάτι πολύ ενδιαφέρον και αποδεικνύουν ότι η ευρωπαϊκή υπόθεση, η ευρωπαϊκή ένωση συντελείται στην περιοχή του πνεύματος πριν αποφασιστεί πολιτικά και οικονομικά. Μιλήστε μας λίγο για το έργο, τη «Δεύτερη έκπληξη του έρωτα», στο οποίο έχετε επιμεληθεί τη μετάφραση και τη σκηνοθεσία. Ο Μαριβώ γράφει την «Έκπληξη του έρωτα» για τους Ιταλούς και πέντε χρόνια μετά γράφει τη «Δεύτερη έκπληξη του έρωτα» για τους Γάλλους και αυτήν είναι που

ανεβάζουμε εμείς τώρα στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Οι συγγραφείς, ξέρετε, έχουν έμμονες ιδέες και ευτυχώς που έχουν έμμονες ιδέες, ειδάλλως δεν θα υπήρχαν. Εμείς οι κοινοί θνητοί κινδυνεύουμε ως άνθρωποι από τις έμμονες ιδέες μας αλλά η δημιουργία η καλλιτεχνική και η πνευματική είναι αδιανόητη, εκτός της σφαίρας των έμμονων ιδεών. Ανάμεσα στο πρώτο και στο δεύτερο έργο έχει μεσολαβήσει η αλλαγή του περιβάλλοντος ανάμεσα στο ιταλικό και το γαλλικό πεδίο. Επίσης, ο Μαριβώ χάνει τη γυναίκα του και μένει με την κόρη του, σε ηλικία 4-5 ετών. Η «Δεύτερη έκπληξη του έρωτα» ξεκινά, λοιπόν, από μία συνθήκη πένθους. Οι δύο βασικοί ήρωες πενθούν, η Μαρκησία κυριολεκτικά, γιατί έχει χάσει τον άνδρα της και ο Ιππότης μεταφορικά, γιατί η αγαπημένη του παντρεύεται κάποιον άλλον. Αυτά τα πρόσωπα, λοιπόν, πρέπει να ξαναέρθουν στη ζωή μεταφορικά, αν θέλετε να το πούμε έτσι. Και η δεύτερη έκπληξη του έρωτα είναι ακριβώς η ανάκληση στη ζωή. Είναι κάτι που μελετά ο συγγραφέας, το να ανακαλύψουν ξανά οι άνθρωποι τη δύναμη της κατάφασης στη ζωή, που προκύπτει από την ίδια τη ζωή. Και αυτό ακριβώς συμβαίνει στο έργο. Ας μην ξεχνάμε, ότι ο 18ος αιώνας ανήκει στον Διαφωτισμό, είναι ο αιώνας του ρεαλισμού, καθώς αποσύρεται το θρησκευτικό πέπλο επάνω από τις κοινωνίες και οι άνθρωποι ανακαλύπτουν την πραγματικότητα με ρεαλιστικό τρόπο. Ο Μαριβώ έλεγε ότι ένας άνδρας μέχρι τα σαράντα του πρέπει να έχει γνωρίσει τουλάχιστον είκοσι γυναίκες, μία εύστοχη και σκληρή διαπίστωση, επαναστατική για την εποχή της. Στη σημείο αυτό θα ήθελα να πω ότι χαίρομαι που το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος ανεβάζει για πρώτη φορά αυτόν τον μεγάλο συγγραφέα που ανήκει στην ευρωπαϊκή κληρονομιά. Ο Μαριβώ, επειδή είναι μέγας παρατηρητής της ζωής, γράφει και με όρους δημοσιογραφικούς, κρατάει ημερολόγια και άλλα γραπτά κείμενα. Η παρατήρησή του επάνω στα ανθρώπινα πράγματα έχει πολύ μεγάλη δύναμη, αποτυπώνει καταστάσεις της ζωής και της περιοχής των ανθρώπινων αισθημάτων που ισχύουν διά πάσα εποχή. Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι σήμερα ερωτευόμαστε παθιασμένα, χωρίς φραγμούς και δεύτερες σκέψεις; Σήμερα είμαστε πολυπαραγοντικοί σε αυτόν τον τομέα, άλλες παράμετροι της ζωής καθορίζουν τη σχέση μας με τον έρωτα και τη διαμορφώνουν. Σήμερα όλοι βιάζονται, υπάρχει η ταχύτητα και η επιτυχία, ενώ δικαίωμα ύπαρξης έχει και η βραδύτητα και η αποτυχία. Αυτό είναι κάτι που

πρέπει να το θυμόμαστε στον πολιτισμό μας, διότι είμαστε όλοι μολυσμένοι από αυτόν τον κορωνοϊό της ταχύτητας και της επιτυχίας. Πανδημία είναι. Σήμερα, λοιπόν, έχουμε μία κατηγορία που είναι το one night stand που έχει μία πέραση. Μετά έρχεται ένα ιός, κυριολεκτικά εννοώ, όπως το HIV/AIDS ή ο κορωνοϊός, που μας καταδικάζει σε μία σχετική στέρηση. Σε αντίθεση με την εποχή μας, σε ό,τι αφορά τον κόσμο του Μαριβώ έχουμε εκπροσώπους μιας τάξης, όπως είναι η αριστοκρατική τάξη, που έχουν όλο τον χρόνο στη διάθεσή τους. Έχοντας όλο τον χρόνο στη διάθεσή τους, διακρίνονται από μία ακινησία του συμφέροντος. Στην εποχή μας τα social media είναι αυτά που καθορίζουν την επικοινωνία των ανθρώπων; Φλερτάρουμε πιο πολύ μέσω διαδικτύου; Εδώ υπάρχει η ηρωίδα ενός έργου που δεν έχει γραφτεί ακόμη, η οποία δηλώνει, «αν δεν είσαι σε οθόνη, δεν πρόκειται να σε αγαπήσω». Εδώ έχει πραγματοποιηθεί το όνειρο της παγκόσμιας εκφραστικής δημοκρατίας. Όλοι κολυμπάμε μέσα σε αυτόν τον ωκεανό, αυτό είναι μία κατάκτηση. Αλλά υπάρχει και η άλλη όψη, γιατί κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις, όπως έλεγε ένας μεγάλος Γερμανός στοχαστής, δεν υπάρχει τεκμήριο πολιτισμού που να μην είναι στην άλλη του όψη τεκμήριο βαρβαρότητας. Θα έλεγε κανείς ότι τα social media πραγματώνουν ένα παιδικό όνειρο της ανθρωπότητας, είναι φαρισαϊκό να μιλάμε για fake news. Η ψευδολογία ήταν στοιχείο που χαρακτήριζε τις κοινωνίες πριν την ανακάλυψη των νέων τεχνολογιών. Δεν ανακαλύψαμε τον τροχό στη συγκεκριμένη περίπτωση, αυτό εννοώ εδώ.

Ευτυχώς που οι συγγραφείς έχουν έμμονες ιδέες, ειδάλλως δεν θα υπήρχαν Σε ποια φάση βρίσκεται το θέατρο στην Ελλάδα σήμερα; Πώς «μεταφράζετε» εσείς το γεγονός της αύξησης των θεατρικών σκηνών; Στην μεταπολεμική εποχή υπήρχε ένας νόμος περί αιθουσών τελέσεων δημοσίων θεαμάτων. Οι περιορισμοί που έθετε αυτός ο νόμος ήταν τέτοιοι, που αντικειμενικά κανείς από τους ανθρώπους που σήμερα έχουν ένα από τα λεγόμενα μικρά θέατρα δε θα μπορούσε να υπάρξει. Επετράπη να υπάρξει και ευτυχώς θα έλεγε κανείς. Οπότε ανάμεσα στην επιθυμία ενός ανθρώπου να κάνει θέατρο, να βγει στη σκηνή και στην πραγματοποίησή της μεσολαβούσε κάτι. Σήμερα δε μεσολαβεί τίποτα, αυτό είναι ένα δεδομένο. Ένα καινούργιο δεδομένο. Και πάνω σε αυτό το δεδομένο έχουμε 1.800 παραστάσεις κάθε χρόνο στην Αθήνα. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Αυτό είναι θετικό και μαζί αρνητικό. Αρνητικό σημαίνει το εξής: όταν έχει κανείς να υπερνικήσει και να υπερβεί ένα εμπόδιο στην επιλογή του, κατά τεκμήριο δίνει μια μάχη και έναν αγώνα γι αυτό. Σωστά; Στερείται δηλαδή της ευκολίας αλλά κερδίζει την αγωνιστική διάσταση της ζωής. Και η αγωνιστική διάσταση

ΠΡΟΣΩΠΑ

είναι μία σταθερά που δεν μπορεί να λείπει από τη ζωή του θεάτρου. Το να εκτοξεύονται κάθε χρόνο πεντακόσιοι νέοι στην «πασαρέλα» του θεάτρου δε σημαίνει τίποτα. Διότι η αποτίμηση αυτής της παραγωγής ανθρώπων κρίνεται στη μεγάλη διάρκεια. Είναι αυτό που λέει ο Στανισλάφκσι στο έργο του «Η ζωή μου στην τέχνη». Δηλαδή περνάς μια ζωή, ολόκληρη ζωή και δεν σου φτάνει για να κάνεις αυτή τη δουλειά που λέμε θέατρο. Τίθεται η εξής ερώτηση λοιπόν: πού βρίσκονται στα σαράντα τους χρόνια αυτοί που σήμερα βγαίνουν από τις θεατρικές σκηνές και κάθε χρόνο εμφανίζονται στο «προσκήνιο»; Η πραγματικότητα ξέρετε, για μένα, είναι ότι έχουμε εκατομμύρια αστέρια άνευ στερεώματος. Άνευ στερεώματος σημαίνει ότι δεν έχεις αστέρια αλλά αστρόσκονη. Αλήθεια, τι συνιστά κατά τη γνώμη σας τη μοναδικότητα του θεάτρου; Το θέατρο είναι μια υπόθεση που μπορεί να απογοητεύει σε βαθμό ευθέως ανάλογο με αυτόν που θα μπορούσε να συγκλονίσει. Και αυτό το πράγμα ήταν, είναι και θα είναι σπάνιο. Και αυτό δεν αναφέρεται σε είδη θεάτρου αλλά αναφέρεται ακριβώς σε αυτή τη συγκίνηση, είτε μιλάμε για ένα θέατρο που στοχεύει στην πλατιά κατανάλωση είτε για ένα θέατρο που ανήκει στο λεγόμενο -μακράν εμού η ιδέα ότι αυτός ο όρος έχει μια σημασία- ποιοτικό. Εγώ αναφέρομαι στη μοναδικότητα αυτής της συγκίνησης. Αυτή είναι και η εκδίκηση του θεάτρου. Στηρίζεται στη μοναδικότητα της συγκίνησης. Αυτή, που λέτε, ενεργοποιεί τη μνήμη του θεατή, ανοίγει την πόρτα εν δυνάμει στον χώρο της μνήμης των ανθρώπων.

Διότι δεν μπορείς να ξαναδείς ένα έργο πεντακόσιες φορές. Δεν μπορείς. Στην καλύτερη περίπτωση μπορείς να ξαναπάς σε μία παράσταση δυο, τρεις ή και δέκα φορές. Αλλά η παράσταση κάθε φορά φτιάχνεται και συντίθεται από την παρουσία των συγκεκριμένων ανθρώπων, τη συγκεκριμένη βραδιά. Αυτό ακριβώς, ότι παράγει έναν χρόνο διαφορετικό από τον εκτός των τειχών του θέατρου χρόνο, αυτό είναι αν θέλετε το τίμημα που πληρώνει ακριβά αυτή η μοναδική υπόθεση που λέγεται θέατρο. Η διαφορετικότητα ποια θέση έχει στο θεατρικό σανίδι σήμερα; Το να μιλάμε για το θέατρο αποτελεί σχόλιο στη διαφορετικότητα. Οι Μούσες είναι πολλές και όχι μόνο μία. Επομένως, το διαφορετικό υπάρχει από καταβολής κόσμου. Οι θεοποιήσεις των θεμάτων και των μοτίβων είναι μια άλλη ιστορία που έχει να κάνει με την κοινωνική κωμωδία, στην οποία έτσι κι αλλιώς όλοι μετέχουμε. Τέλος, θα ήθελα να σας ρωτήσω, αν εσείς, μετά από σαράντα χρόνια που το υπηρετείτε, νιώθετε ότι πήρατε ή ότι «πληρώσατε» περισσότερα. Δεν ξέρω τίποτα, δεν έχω κάνει ακόμη τον απολογισμό μου. Φοβάμαι για τα αποτελέσματά του και έτσι τον παραπέμπω συνεχώς στο μέλλον.

ΕΡΕΥΝΑ

Τι κάνει τη Θεσσαλονίκη διαφορετική; Τι είναι αυτό που μας κρατά σε αυτή την πόλη και μας κάνει να την αγαπάμε, ακόμη κι όταν τη μισούμε;

Γράφει η Ελένη Ομήρου

Πέρα από τη γκρίνια, πίσω από τις ελλείψεις, μέσα από τα χίλια δυο προβλήματα, υπάρχει πάντα η πόλη που καταφέρνει να γοητεύει. Το περιοδικό ΠΡΑΞΗ, σε συνεργασία με την Ierax Analytix, ρώτησε τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης για όσα συνθέτουν τη μοναδικότητά της κι εκείνοι ανταποκρίθηκαν και αποκρίθηκαν...

Τα αξιοθέατα

Η ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΉ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ Οι Θεσσαλονικείς αγαπούν την πόλη τους και το αποδεικνύουν! Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων τη θεωρεί μοναδική πόλη σε όλη την Ελλάδα, ενώ ένας στους τέσσερις κατοίκους πιστεύει πως η Θεσσαλονίκη είναι μοναδική πόλη στον κόσμο. Αξιοσημείωτο βέβαια είναι πως μερίδα πολιτών θεωρεί, ότι η πόλη δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστών αυτών είναι άνδρες (30%).

Σε τι ξεχωρίζει η Θεσσαλονίκη ανάμεσα σε όλες τις ελληνικές πολεις; Οι απαντήσεις εδώ είναι διαφορετικές και μοιρασμένες, υποδεικνύοντας σαν βεντάλια την πολύπλευρη γοητεία της πόλης, στην οποία καθένας βρίσκει και κάτι διαφορετικό για να συνδεθεί. Το 15% πρόβαλε ως απάντηση την παραλία, ενώ το 11% τους άνθρωπους, την ιστορία της πόλης και τα αξιοθέατα με 9% και 8% αντίστοιχα. Λίγο πιο χαμηλά, με 4% έκαστο βρίσκουμε το φαγητό, τις μικρές αποστάσεις και την τοποθεσία της (δίπλα σε Χαλκιδική και

Η ιστορία

ΕΡΕΥΝΑ

Χαρακτηριστικά ερωτηθέντων Όλυμπο). Ένα σημαντικό 20% απέδωσε τη μοναδικότητα της Θεσσαλονίκης στο ύφος και στον τρόπο ζωής, αναφερόμενοι σε κάτι πιο απροσδιόριστο, δηλαδή στο συναίσθημα και στην αίσθηση που προσφέρει αυτή η πόλη σε όσους ζουν εδώ.

Σχετικά με το μέγεθος της επιδραστικότητας που ασκεί η πόλη στους κατοίκους της, σημαντικό είναι να γνωρίζουμε πόσοι από τους ερωτηθέντες έχουν γεννηθεί στη Θεσσαλονίκη και πόσοι ήρθαν αργότερα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, 7 στους 10 έχουν γεννηθεί εδώ και οι υπόλοιποι ήρθαν από άλλες πόλεις. Συχνότερος λόγος για μετοίκηση στη Θεσσαλονίκη εμφανίζεται ο επαγγελματικός (46%), ενώ ακολουθούν η αγάπη για τη Θεσσαλονίκη (26%), μετακόμιση με γονείς (23%), λόγω σχέσης/αγάπης/γάμου (22%), σπουδών 6% και ένα μικρό ποσοστό για το επίπεδο ζωής και διασκέδασης (5%).

Αξιολογώντας τη Θεσσαλονίκη ανά κατηγορία, φυσικά το φαγητό και οι τοπικές γεύσεις βρίσκονται στις top βαθμολογίες των ερωτηθέντων, αποδίδοντας βαθμολογία 4,4 (σε κλίμακα από το 1 έως το 5, όπου 1=συνηθισμένη και 5=μοναδική), ενώ ακολουθούν μέρη για κοντινές εξορμήσεις (4,3), νυχτερινή ζωή (4,2), ρομαντισμός (3,9), αξιοθέατα (3,8), άνθρωποι (3,8), πολιτιστικές εκδηλώσεις (3,4) και αθλητικές ομάδες (3,2). ΕΊΝΑΙ Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΠΌΛΗ ΓΙΑ BUSINESS; Με την άνοδο του remote working λόγω πανδημίας, αλλά και λόγω του ενδιαφέροντος από μεγάλες εταιρείες για δραστηριοποίηση στην πόλη, προκύπτει το ερώτημα κατά πόσο η Θεσσαλονίκη μπορεί να λειτουργήσει ως πόλος έλξης για πολυεθνικές. Τι έχει να προσφέρει η πόλη στις εταιρείες που θέλουν να ανοίξουν εδώ γραφεία; Παραδόξως ίσως, ως κυρίαρχος λόγος προβάλλεται η έντονη νυχτερινή ζωή με 57%, ενώ ακολουθούν τα αξιοθέατα με 55%. Οι νέοι με υψηλή μόρφωση (42%), τα χαμηλά κόστη ζωής (34%), οι πολύ καλοί

11%

15%

Οι άνθρωποι

Οι αποστάσεις

Η παραλία

ΕΡΕΥΝΑ

57% επαγγελματίες για outsourcing (30%), οι μεγάλοι διαθέσιμοι χώροι (16%) και οι μοναδικές υποδομές (6%) είναι όσα έχει να προσφέρει ανά τομέα η επιχειρηματική Θεσσαλονίκη. ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ ΓΙΑ ΠΆΝΤΑ... Εντυπωσιακό είναι ότι η συντριπτική πλειψηφία των ερωτηθέντων, κατά 91%, φαντάζονται τον εαυτό τους να ζει στη Θεσσαλονίκη τα επόμενα 5 χρόνια και να μην αλλάζουν πόλη. Μόνο ένας στους δέκα, με έμφαση στις πιο νεαρές ηλικίες, απαντά ότι μάλλον θα αλλάξει πόλη τα επόμενα χρόνια. Μάλιστα, δεν υπάρχουν διαφορές ανάμεσα σε όσους έχουν γεννηθεί και σε όσους ήρθαν στη Θεσσαλονίκη αργότερα στη ζωή τους, γεγονός που δείχνει την επίδραση που έχει η πόλη σε όλους όσοι τη ζούνε, ανεξαρτήτως πού γεννήθηκαν. ΠΟΙΟΤΙΚΈΣ ΠΑΡΑΤΗΡΉΣΕΙΣ Καθώς το ερωτηματολόγιο περιελάμβανε και open-ended

91%

Τι έχει να προσφέρει η πόλη στις εταιρείες που θέλουν να ανοίξουν εδώ γραφεία;

έντονη νυχτερινή ζωή

55%

42%

οι νέοι με υψηλή μόρφωση

30% 16%

τα αξιοθέατα

34%

τα χαμηλά κόστη ζωής

οι πολύ καλοί επαγγελματίες για outsourcing

οι μεγάλοι διαθέσιμοι χώροι

οι υποδομές

ερωτήσεις - οι οποίες επέτρεπαν στον ερωτούμενο να δώσει δική του απάντηση και όχι αποκλειστικά να επιλέξει από τις προτεινόμενες απαντήσεις - συγκεντρώθηκαν ενδιαφέροντα σχόλια. Η πλειοψηφία αυτών εκφράζουν μια δυσαρέσκεια απέναντι στα όσα γίνονται ή δεν γίνονται στην πόλη τα τελευταία χρόνια. Όπως χαρακτηριστικά εξηγεί ο Χάρης Λαλάτσης, Market Analyst της Ierax Analytix και επικεφαλής της έρευνας κοινής γνώμης, «σε αρκετά σχόλια παρατηρήσαμε πως υπήρχε η άποψη, ότι η Θεσσαλονίκη έχει αφεθεί εδώ και καιρό από όλους που έχουν ασχοληθεί με την πολιτική. Πως η προσοχή έχει πέσει στην Αθήνα ενώ εδώ δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες για να υποστηριχθεί η πόλη. Ως κόμβος, οι Θεσσαλονικείς περίμεναν ότι θα έπρεπε να είχαν γίνει περισσότερα για την ποιότητα ζωής και για τις επαγγελματικές ευκαιρίες της πόλης».

Φαντάζονται τον εαυτό τους να ζει στη Θεσσαλονίκη τα επόμενα 5 χρόνια

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Το ερωτηματολόγιο, τη συλλογή, την ανάλυση και την παρουσίαση δεδομένων ανέλαβε η Ierax analytix για το περιοδικό ΠΡΑΞΗ του ΚΘΒΕ. Τα 945 ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν διαδικτυακά από τις 15 μέχρι τις 19 Οκτωβρίου 2020, από κατοίκους Θεσσαλονίκης, άνω των 17 ετών. Το φύλο ήταν 50%-50% άνδρες γυναίκες και οι ηλικίες 17-29 22%, 30-39 27%, 40-49 24%, 50+ 27%.

Τι επάγγελμα να διαλέξω σήμερα; Είστε έτοιμοι να ανακαλύψετε το πιο «ταιριαστό» επάγγελμα για εσάς; Η σωστή επιλογή επαγγέλματος αποτελεί αναμφισβήτητα το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα στην ζωή του καθενός. Παρόλο που υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά για να θεωρηθεί η επιλογή επαγγέλματος σωστή, στο τέλος η απόφαση είναι προσωπική υπόθεση. Οι περισσότεροι θεωρούν ότι το μοναδικό κριτήριο για να καταλήξουν στο να επιλέξουν την δουλειά που τους ταιριάζει είναι οι οικονομικές απολαβές αλλά και η νοοτροπία του να «συνεχιστεί» η παράδοση της οικογένειας. Για παράδειγμα ένας από τους δύο γονείς είναι γιατρός οπότε πολύ εύκολα το παιδί ή ακόμα και ο ίδιος ο γονέας να προτρέψει τον έφηβο προς αυτήν την επαγγελματική κατεύθυνση, θεωρώντας ότι θα είναι εύκολη η απορρόφηση λόγο γνωριμιών ή υπάρχοντος πελατολογίου. Σε αυτό το σημείο είναι που όλο και πιο συχνά οι μαθητές γυμνασίου και λυκείου αλλά και νέοι μεγαλύτερης ηλικίας αποφασίζουν να ζητήσουν

βοήθεια από τον Σύμβουλο Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Μέσα από μια απλή και όχι χρονοβόρα διαδικασία, ο υποψήφιος καλείται να απαντήσει σε μια σειρά από ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά τον υπολογιστή κατά την επίσκεψη του στον Σύμβουλο. Ο μέσος χρόνος ολοκλήρωσης των ερωτήσεων κυμαίνεται από 45’-60’. Μετά την διεκπεραίωση του τεστ και σε διάστημα περίπου μιας εβδομάδας από την χορήγηση πραγματοποιείται μια δεύτερη συνεδρία στην οποία δίδονται και αναλύονται τα αποτελέσματα. Το λεγόμενο Τεστ Επαγγελματικού Προσανατολισμού προτείνει στον κάθε υποψήφιο μια σειρά επαγγελμάτων που του ταιριάζουν καλύτερα σύμφωνα με τις ικανότητες, τα ενδιαφέροντα αλλά και την προσωπικότητα του ως σύνολο. Εξετάζονται και οι τρεις παραπάνω παράγοντες καθώς είναι πολύ σημαντικό για την επιλογή επαγγέλματος να συνυπολογίζονται αυτοί. Μπορεί να

υπάρχει ενδιαφέρον για ένα επάγγελμα αλλά να μην υπάρχει ικανότητα και ταύτιση της προσωπικότητας για να επιτύχεις σε αυτό. Από την άλλη πλευρά, όσες ικανότητες και να έχει κάποιος σχετικές με το αντικείμενο της δουλειάς του, αν αυτό που κάνει δεν τον ενδιαφέρει, το πιο πιθανόν είναι να μην λαμβάνει ικανοποίηση και χαρά από αυτό που κάνει. Η απόφαση επιλογής επαγγέλματος είναι προσωπική υπόθεση όμως ο Σύμβουλος λειτουργεί βοηθητικά και υποστηρικτικά και σας ανοίγει το δρόμο. Τι λέτε; Είστε έτοιμοι να ανακαλύψετε το πιο «ταιριαστό» επάγγελμα για εσάς; Φωτεινή Καμπουρίδου Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας & Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Msc in Counseling Psychology M. 6947879862 Τσιμισκή 11, 54624 - Θεσσαλονίκη fkambouridou@gmail.com fotinikambouridou.blogspot.com

ΠΡΟΣΩΠΑ

Συνεργασία, η επόμενη πρόκληση για τη φυλή των ανθρώπων

Συνέντευξη στη Μαρία Παντελίδου

Τι μηνύματα φέρνει η «Δολοφονία του Μαρά» στη Θεσσαλονίκη του σήμερα; Το σπουδαίο έργο του Πέτερ Βάις μπορεί να διαδραματίζεται στο μακρινό 1808 του Γαλλικού Ναπολεόντειου Καθεστώτος, μα παραμένει εξαιρετικά επίκαιρο, ρίχνοντας φως σε σημαντικά ζητήματα, όπως τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου, αλλά και τα όρια μεταξύ ατομικής ελευθερίας και συλλογικής ευθύνης και προσφοράς.

Τριάντα χρόνια μετά το πρώτο ανέβασμα της παράστασης στο Εθνικό Θέατρο, ο Κοραής Δαμάτης επιστρέφει σκηνοθετικά στο ίδιο έργο, αυτή τη φορά στη νέα παραγωγή του ΚΘΒΕ. Επιχειρεί μια νέα προσέγγιση, μπολιασμένη με τη γνώση και την εμπειρία των χρόνων που μεσολάβησαν, αλλά και μια διαφορετική ανάγνωση, υπό το πρίσμα των σημερινών ιδιαίτερων πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών. Θέατρο στα χρόνια του Covid. Μασκοφόροι ηθοποιοί και αποστάσεις ασφαλείας στο κοινό. Πώς η παρούσα συγκυρία επηρεάζει τη θεατρική εμπειρία, από την πρόβα μέχρι την πρεμιέρα; Τι χάνεται; Υπάρχει ίσως και κάτι που κερδίζεται; Αν υπάρχει κέρδος θα φανεί αργότερα. Προς το παρόν ζούμε αυτές τις πρωτοφανείς δυσκολίες, ακροβατώντας

ΚΟΡΑΉΣ

ΔΑΜΆΤΗΣ μεταξύ των μέτρων που πρέπει, και τηρούνται ανελλιπώς, και της ανάγκης μας να κάνουμε τη δουλειά μας όσο το δυνατόν καλύτερα. Το παράδοξο είναι ότι, προς το παρόν, τα καταφέρνουμε. Όσο για την ασφάλεια του κοινού, αυτό έχει τεθεί εξ αρχής ως προτεραιότητα από τον καλλιτεχνικό διευθυντή, όπως κι απ’ όλους τους εργαζόμενους του ΚΘΒΕ. «Η Δολοφονία του Μαρά» του Πέτερ Βάις είναι μια παράδοξη συνθήκη «θεάτρου μέσα στο θέατρο», όπου

ο θίασος του Ασύλου του Σαραντόν παίζει υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Μαρκήσιου Ντε Σαντ. Ακούγεται πολύ ενδιαφέρον και πολυεπίπεδο ταυτόχρονα. Πείτε μας λίγα λόγια για τις ιδιαιτερότητες του έργου. Έργο ιδιόρρυθμο από έναν μαρξιστή συγγραφέα, εξόριστου του χιτλερισμού και θαυμαστή του Μπρεχτικού θεάτρου. Διαδραματίζεται το 1808 –ναπολεόντειο καθεστώς- μπροστά στην μπουρζουαζία της Γαλλίας εκείνης της εποχής, δείχνοντας την Τρομοκρατία της Γαλλικής Επανάστασης του 1793. Έργο

που γράφτηκε υποτίθεται από τον Μαρκήσιο ντε Σαντ, σκηνοθετήθηκε από τον ίδιο και παίχτηκε από τους τρόφιμους του ασύλου του Σαραντόν όχι σε μια σκηνή θεάτρου, αλλά στην αίθουσα των λουτρών του ασύλου. Μέσα σ’ αυτήν την ιδιότυπη συνθήκη, ο συγγραφέας Πέτερ Βάις, με σύμμαχο τον τελάλη-αφηγητή του έργου, μαζί με τα τραγούδια και τη συνεχή δράση, ερμηνεύει την ιστορία με τον δικό του τρόπο, μέσα από τα δικά του ιδεολογικά πιστεύω.

ΠΡΟΣΩΠΑ

πια επισήμως δούλοι, αλλά ανθεί το τράφικινγκ και η εμπορία οργάνων, έγινε αποδεχτή η προσωπική ελευθερία, φτάνει αυτή να μην «ενοχλεί», κερδήθηκε η ελευθερία του λόγου αλλά με την αντιδιαστολή του «ωχ, δε βαριέσαι, άσε να λέει…» εκ μέρους των «ισχυρών», «εργασία για όλους» διατυμπανίζουν, ενώ ταυτόχρονα καταρρέουν τα εργασιακά δικαιώματα, κατακτήθηκε η αντίσταση στη βία των μέσων, αλλά η βία από μέρους τους ζει και βασιλεύει… Όλα, λοιπόν, δείχνουν σαν να έχουν λυθεί…

Πρόκειται για ένα έργο με το οποίο δεν συναντιέστε πρώτη φορά σκηνοθετικά. Νιώθετε σαν να συνεχίζετε το ταξίδι ή σαν να ανακαλύπτετε τον προορισμό εκ νέου; Και γιατί το επιλέξατε ξανά; Είναι μια ανάγνωση επηρεασμένη από τα τριάντα ένα χρόνια που μεσολάβησαν από το πρώτο ανέβασμα. Τριάντα ένα χρόνια είναι μια ζωή. Υποτίθεται μαθαίνουμε πράγματα, συνειδητοποιούμε τις βαθύτερες αλλαγές του κόσμου, δίνουμε πραγματικές διαστάσεις σε γεγονότα και πράξεις που αλλιώς τις βλέπαμε, αλλιώς τις πιστεύαμε, κοιτάμε με λιγότερους φακούς την ιστορία, ανακαλύπτουμε ψεύδη και καταχωνιασμένες αλήθειες… Γιατί το επέλεξα; Νιώθοντας –το απεύχομαινα έρχεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα η ισοπέδωση κι η σκοτεινιά μιας παγκόσμιας εξουσίας, ήθελα να ξανακούσουμε αυτό το σπουδαίο έργο, που μιλάει για τα θεμελιώδη δικαιώματα κάθε πολίτη, για την ατομική του ελευθερία, αλλά και για την συλλογική του ευθύνη και προσφορά.

Την πρωτότυπη μουσική του έργου υπογράφει η Δήμητρα Γαλανή. Μιλήστε μας για τη συνεργασία σας. Δεν είναι η πρώτη φορά που συνεργαζόμαστε. Και αυτή τη φορά η συνεργασία μας ήταν άψογη. Ανταλλαγή απόψεων, εξαιρετικές επισημάνσεις και συνεχής μελέτη του κειμένου από μέρους της Δήμητρας, η οποία εργάστηκε με έναν εφηβικό παθιασμένο ενθουσιασμό και πείσμα να βρει το μουσικό μοτίβο που θα ταίριαζε σε αυτό που θέλαμε, σε αυτό που θα έδινε την πραγματική, και συνάμα μαγική, διάσταση στα μελοποιημένα λόγια και στο νόημά τους. Το ίδιο συνέβη και στα μουσικά κομμάτια που δημιουργούν συναισθηματικούς κραδασμούς στην παράσταση. Την ευχαριστώ πολύ! Και μιας και μιλάμε για τη μουσική, θέλω να ευχαριστήσω τη Χρύσα Τουμανίδου για την άψογη δουλειά της στην μουσική διδασκαλία των τραγουδιών της παράστασης.

Μαρκήσιος ντε Σαντ και Ζαν Πωλ Μαρά. Δύο κόντρα προσωπικότητες συναντιούνται. Τι μας διδάσκει η συνδιάλεξή τους, ειδικότερα σήμερα που οι έννοιες της ατομικής ελευθερίας και του συλλογικού καλού αναμετρώνται καθημερινά; Η ιστορική αλήθεια είναι ότι τα δύο αυτά πρόσωπα δεν είχαν συναντηθεί ποτέ. Η μόνη «συνάντηση» ήταν όταν ο Μαρκήσιος ντε Σαντ εκφώνησε τον επικήδειο για τον θάνατο του Ζαν Πωλ Μαρά. Η συνδιάλεξή τους, έτσι όπως τη θέτει ο συγγραφέας, μας «θυμίζει» τα καταστροφικά αποτελέσματα κάθε απολυταρχικού καθεστώτος, από όποια πλευρά κι αν προέρχεται και όποιο προσωπείο κι αν φοράει. Μας θυμίζει ότι χρειάζεται συνύπαρξη, διασφάλιση της ατομικής ελευθερίας, της ατομικής διαφορετικότητας, όπως, επίσης, μέριμνα και προτεραιότητα του κάθε κράτους στο υπό κατάρρευση συλλογικό καλό. Ουσιαστική συνεργασία και συνοδοιπορία, αυτή είναι η επόμενη πρόκληση για τη φυλή των ανθρώπων. Το έργο είναι βαθιά πολιτικό. Από τη Γαλλία του 18ου αιώνα στην Ελλάδα του 2020, υπάρχουν ζητήματα που παραμένουν επίκαιρα;

Σκηνοθετείτε -αν δεν κάνω λάθος- για πρώτη φορά στο ΚΘΒΕ. Οι εντυπώσεις σας;

Όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλο τον κόσμο, τα ζητήματα δείχνουν σαν να έχουν λυθεί… Δεν υπάρχουν

Τώρα το γνωρίζω… μέχρι τώρα δεν

ΠΡΟΣΩΠΑ

Όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλο τον κόσμο, τα ζητήματα δείχνουν σαν να έχουν λυθεί του να κάνουν τη δουλειά τους όσο πιο σωστά γίνεται. Τον ευχαριστώ και εύχομαι να πραγματοποιηθούν τα όνειρά του για το Κρατικό! Θέλω επίσης να ευχαριστήσω τον αναπληρωτή κύριο Νίκο Νικολάου, παλιό συνεργάτη και συνοδοιπόρο, τους ηθοποιούς που δόθηκαν και στήριξαν αυτή τη δουλειά -παρόλες τις πανδημικές δυσκολίες-, τους βοηθούς μου και όλες τις υπηρεσίες του Κρατικού, την παλιά μου, πολύτιμη συνεργάτιδα Άννα Μαχαιριανάκη στα κοστούμια, τον υπομονετικό Ανδρέα Βαρώτσο στα σκηνικά, και την ανεκτίμητη Εύα Σωφρονίδου, βοηθό μου, με καίριες επισημάνσεις στην κίνηση και στις χορογραφίες.

έτυχε να εργαστώ εδώ, είναι η πρώτη φορά. Εντυπώσεις πολλές. Ας ξεκινήσω από τον διευθυντή του Κρατικού, κύριο Νίκο Κολοβό. Με συγκίνησε η γενναιοδωρία του και η έγνοια του σε ό,τι ήταν απαραίτητο για το καλό της παράστασης. Ένας άνθρωπος της τέχνης που βοηθά τους ομότεχνούς

Κ Ι Ν Η Μ ΑΤΟ Γ ΡΑΦ ΟΣ

Σινεμά ΤΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΌΝ Τι άλλο μπορεί να είναι το σινεμά από ένα σύνολο ιστοριών. Ιστοριών που μιλάνε για διαφορετικούς ανθρώπους, οικογένειες, αγάπες, κόσμους. Κάποιες ταινίες είναι μοναδικές, γιατί το όραμα του σκηνοθέτη, το στυλ, τα σκηνικά και τα κοστούμια, αλλά και ο τρόπος που δομήθηκε η αφήγηση (μοντάζ) ήταν αρκετά πρωτότυπα για τα μέτρα της εποχής τους -και κάποιες παραμένουν έτσι μέχρι και σήμερα. Γράφει ο Γιάννης Γκροσδάνης

BOY MEETS GIRL …και ερωτεύονται. Από την εποχή του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας, ίσως και πιο παλιά, οι ιστορίες αγάπης συγκινούν τους ανθρώπους. Πόσο μάλλον, όταν η ρομαντική ιστορία δοκιμάζεται από ανυπέρβλητα εμπόδια που τίθενται ως πρόκληση για το ερωτευμένο ζευγάρι. Κάτι τέτοιο συμβαίνει φυσικά στο West Side Story, μιούζικαλ που προσαρμόζει στα 60s το διαχρονικά δημοφιλές σαιξπηρικό δράμα. Στο Loving η αγάπη μεταξύ ενός λευκού και μιας Αφροαμερικάνας δοκιμάζεται από τις κοινωνικές προκαταλήψεις και τη μισαλλοδοξία των ανθρώπων αλλά δεν το βάζει κάτω. Στην Αόρατη Κλωστή πάλι η αγάπη δοκιμάζεται εκ των έσω, καθώς χτίζεται ξεπερνώντας διαφορετικές αντιλήψεις αλλά και κόσμους που χωρίζουν τους ανθρώπους. Μια διαφορετική, παράδοξη αγάπη βλέπουμε στο Πνεύμα του Νερού ανάμεσα σ’ ένα περίεργο πλάσμα και μια καθαρίστρια, σε ένα ψυχροπολεμικό εργαστήριο ύψιστης ασφαλείας. Τη διαφορετική. μεταμοντέρνα αντίληψη των φύλων για τις σχέσεις παρουσιάζει το 500 μέρες με τη Σάμερ, όταν ένα αγόρι που αγαπάει μια κοπέλα ζει τη σχέση τους στο παρόν, ακόμα κι όταν αυτή έχει τελειώσει. FAMILY AFFAIRS Κι αν για τη λίστα με τις διαφορετικές αγάπες ουκ έστιν αριθμός, η πρόκληση είναι μεγαλύτερη όταν γνωρίζεις μια διαφορετική οικογένεια. Μια τέτοια -παράδοξη- περίπτωση είναι η οικογένεια του Κυνόδοντα που ζει αποκλεισμένη 500 μέρες με τη Σάμερ 38

Κ Ι Ν Η Μ ΑΤΟ Γ ΡΑΦ ΟΣ

γενιές. Γυρισμένα στα στούντιο της Τσινετσιτά με βασικό πρωταγωνιστή τον μυστηριώδη άνθρωπο χωρίς όνομα, τα σπαγγέτι γουέστερν του Σέρτζιο Λεόνε, όπως ο Καλός, ο Κακός και ο Άσχημος, Χαμένοι στη Μετάφραση αποτέλεσαν μια διαφορετική ματιά στο είδος τους. Προφητικός ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ προέβλεψε το μέλλον της τεχνολογίας (μεταξύ αυτών και του… I-pad) πριν από 50 περίπου χρόνια στην ταινία του Οδύσσεια του Διαστήματος. Βγαλμένο μέσα από τους μύχιους πόθους του ασυνείδητου, σουρεαλιστικό και παραισθητικό το Mullholland Drive του Ντέιβιντ Λιντς αποτελεί ΣΙΝΕΜΆ: ΈΝΑ ΣΎΜΠΑΝ ΑΠΌ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΈΣ μια μοναδική και διαφορετική ΕΜΠΕΙΡΊΕΣ κινηματογραφική εμπειρία για τους Γυρισμένο στο μεταίχμιο μεταξύ βωβού θεατές, μια πραγματική κατάδυση στα και ομιλούντος σινεμά, το φιλμ Φώτα ενδότερα της ανθρώπινης ψυχής. της πόλης καταφέρνει να συγκινεί τους Οι διαφορετικοί κόσμοι του σινεμά θεατές μέχρι και σήμερα, αποτελώντας φυσικά δε τελειώνουν εδώ. Ίσως και να ένα εξαιρετικό δείγμα παντομίμας ή μην τελειώσουν ποτέ. Όσο θα υπάρχει πιο σωστά βωβής ταινίας. Πρωτοπόρος ζωή και διαφορετικές ιστορίες, θα και ανήσυχος, ο Γουόλτ Ντίσνει υπάρχει σινεμά και ταινίες που θα σύστησε στους θεατές με τη Χιονάτη αναδεικνύουν τις διαφορετικές πτυχές και τους επτά Νάνους ένα διαφορετικό της ανθρώπινης φύσης. είδος ταινιών που εξακολουθεί να συγκινεί μικρούς και μεγάλους έως και τις 2001: Οδύσσεια μέρες μας. Πρωτοπόρος του Διαστήματος υπήρξε και ο Όρσον Γουέλς με τον Πολίτη Κέιν. Απογοητευτική σε ότι αφορά την εμπορική της απήχηση, παραμένει ωστόσο διαχρονικά ένα αριστοτεχνικό μάθημα κινηματογράφου που σπούδασε γενιές και

διαφορετικές σκέψεις και επιθυμίες, όπως γίνεται στο υποδόρια ρομαντικό Χαμένοι στη Μετάφραση της Σοφία Κόπολα. Κυνόδοντας

από τους υπόλοιπους ανθρώπους μακριά από το αστικό περιβάλλον, σε μια εξοχική κατοικία. Πολλές φορές το διαφορετικό έχει να κάνει απλά με την έννοια της ίδιας της κοινωνικής, ταξικής ή φυλετικής διαφορετικότητας. Τέτοιες περιπτώσεις είναι το Crazy Rich Asians, το Θεέ μου τι σου κάναμε! ή το Τρέξε, όπου οι γονείς προσπαθούν να επιβιώσουν καθώς αισθάνονται ότι οι επιλογές των παιδιών τους κλονίζουν τα εμπειρικά διαμορφωμένα στερεότυπα τους. ΈΝΑΣ ΆΛΛΟΣ ΚΌΣΜΟΣ Τι γίνεται όμως αν εισχωρήσουμε, χωρίς να το θέλουμε, σε έναν διαφορετικό κόσμο; Ακριβώς όπως έκανε η Τζούντι Γκάρλαντ, όταν ένας τυφώνας τη μετέφερε από το επαρχιακό Κάνσας στη χώρα του Μάγου του Οζ. Ένας διαφορετικός κόσμος μπορεί να μοιάζει σαν παραμύθι, όπως στον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών. Ή να είναι η απόλυτη sci-fi ιστορία σαν τον Πόλεμο των Άστρων του Τζορτζ Λούκας. Πολλές φορές βέβαια αρκεί να κατανοήσουμε, ότι ο ίδιος ο κόσμος που ζούμε κρύβει πολλές διαφορετικές ιστορίες σε κάθε γωνιά του, όπως συμβαίνει στη Βαβέλ του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιαρίτου. Ή ακόμα μπορεί να περιέχει απλά

ΑGENDA

Αν μας «βγει» Τώρα που μάθαμε πια να ζούμε αγκαζέ με την αβεβαιότητα και το μόνο που ξέρουμε είναι ότι τίποτα δεν ξέρουμε, ήρθε καιρός να ξεχυθούμε στη νέα σεζόν όπως ακριβώς της αξίζει: με μια γλυκιά ανυπομονησία για όσα έχουν προγραμματιστεί κι είναι στον δρόμο, μα που κανείς δεν ξέρει αν τελικά θα φτάσουν.

Γράφει η Μαρία Παντελίδου

Στις εποχές που ζούμε, ό,τι κι αν σχεδιάζεις, πρέπει πάντα να έχεις εύκαιρο το διαφορετικό σενάριο, εκείνο το plan b: μια στοίβα βιβλία, καλή παρέα στο σπίτι και πολλή υπομονή. Μα αν όλα πάνε καλά –και είναι στη φύση μας να πορευόμαστε με πυξίδα την αισιοδοξία- θα ανταμώσουμε και φέτος, έστω κι από απόσταση, έστω και με μάσκες, σε αίθουσες και χώρους συναυλιακούς και εκθέσεις τέχνης και φεστιβαλικά δρώμενα, εκεί που η ζωή βρίσκει ακόμη τρόπους να ξεγελά τις αναποδιές και να ξορκίζει τις δυσκολίες και να μας ψιθυρίζει πως τελικά, αργά ή γρήγορα, όλα θα πάρουν τον δρόμο τους κι όλα θα πάνε καλά. ΓΙΏΡΓΟΣ ΚΌΡΔΗΣ ΈΚΘΕΣΗ «Γ. ΣΕΦΈΡΗΣ, ΗΜΕΡΟΛΌΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΏΜΑΤΟΣ Γ» Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Έως 31 Δεκεμβρίου 2020 Ο ζωγράφος Γιώργος Κόρδης επιχειρεί έναν εικαστικό διάλογο με τον Γιώργο Σεφέρη στη σύνθεση «Ημερολόγιο Καταστρώματος», που αναφέρεται στην Κύπρο. Όλη η ιστορία του νησιού απλώνεται σαν καμβάς που επιτρέπει στο σύγχρονο καλλιτέχνη να αλιεύει μορφές πέρα από τα όρια του χρόνου και του χώρου. Το «Ημερολόγιο» του Γ. Κόρδη γράφτηκε με ψηφιακή γραφίδα και βασίστηκε στο βυζαντινό

ζωγραφικό σύστημα φερμένο όμως στις συνθήκες του σήμερα και στους όρους μια τέχνης σύγχρονης. Οι ημερολογιακές του «σελίδες» είναι 17 ψηφιακά έργα, τυπωμένα με τη μέθοδο Giclée, σε αρχειακό καμβά. Την έκθεση επιμελείται ο ιστορικός τέχνης Γιώργος Μυλωνάς. O ΧΆΡΤΗΣ ΤΩΝ ΓΕΎΣΕΩΝ 2021 ΣΤΟ ΒΕΛΛΊΔΕΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΌ ΚΈΝΤΡΟ 6 - 7 Φεβρουαρίου 2021 Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο Οι προπόσεις δεν χάνουν ποτέ την αξία τους, ειδικότερα δε, όταν γίνονται σε ένα εμπνευσμένο πλαίσιο που

ΑGENDA

θα βγούμε στόχο του έχει να αναδείξει τις καλύτερες στιγμές του εγχώριου αμπελώνα και όχι μόνο! Η σημαντική οινική διοργάνωση που φιλοξενεί πάνω από 150 οινοποιεία από την αμπελουργική ζώνη της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού, προβάλλοντας τα προϊόντα και την οινική προσωπικότητα των επαγγελματιών στο ευρύ καταναλωτικό κοινό, μας προσκαλεί για ένα 2ήμερο ταξίδι σε υπέροχους οινικούς κόσμους κι έχουμε κάθε λόγο να αποδεχτούμε την πρόσκληση. «UTOPIA REVISITED. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΣ» MOMus-Μουσείο Μοντέρνας ΤέχνηςΣυλλογή Κωστάκη, στη Μονή Λαζαριστών, στη Θεσσαλονίκη. Παράταση έως 21 Φεβρουαρίου 2021

MOMus έλαβε παράταση μέχρι τέλη Φλεβάρη. Ο Μιχαήλ Ματιούσιν συνομιλεί με τον Πιοτρ Ουσπένσκι για την Τέταρτη Διάσταση, ο Καζιμίρ Μαλέβιτς σχεδιάζει τους Σουπρεματιστικούς πλανήτες την ίδια ώρα που ο Κονσταντίν Τσιολκόφσκι μιλά για ταξίδια προς ένα άλλο σύμπαν, και η ομάδα του «Ηλεκτρο-οργανισμού» φέρνει τον ηλεκτρισμό ως παράγοντα οργάνωσης στην τέχνη, όπως ο Λένιν αντίστοιχα στην οικονομία.

Για σένα που την είχες βάλει στο μάτι, αλλά ποτέ στο πρόγραμμα, η σπουδαία έκθεση-αφιέρωμα στη Ρωσική Πρωτοπορία στο

THESSALONIKI CRAFT BEER EXPERIENCE 19 Μαρτίου έως 21 Μαρτίου 2021 ΔΕΘ – Helexpo Τρεις ολόκληρες μέρες αφιερωμένες στον θαυμαστό κόσμο της χειροποίητης (Craft) μπύρας! Αυτό είναι το Thessaloniki Craft Beer Experience, που φιλοδοξεί να μετατρέψει την πόλη σε must προορισμό για τους φίλους

ΑGENDA

της craft σκηνής, φιλοξενώντας δημιουργούς χειροποίητης μπύρας και δίνοντάς μας την ευκαιρία να δοκιμάσουμε κάποια από τα κορυφαία ζυθοποιήματά τους. BALKAN FEST 2021 Παρασκευή 2 Απριλίου 2021 Πολυχώρος WE Η μεγάλη γιορτή της βαλκανικής κουλτούρας, όπου συνυπάρχουν τέχνη, πολιτισμός και κουζίνα, ανανεώνει το ραντεβού της με το ενθουσιώδες της κοινό για τον Απρίλιο του 2021. Σκοπός του φεστιβάλ είναι να ενώσει τους πολιτισμούς των Βαλκανίων, να προωθήσει τη συνεργασία, να αναδείξει την ποικιλομορφία και με πυξίδα τον πολιτισμό και τη γαστρονομία να αποτελέσει έδαφος καλλιέργειας μιας κοινής συνείδησης. Κινηματογραφικές ταινίες, εκθέσεις φωτογραφίας, βαλκανική κουζίνα με παραδοσιακές νοστιμιές, βαλκανική art work, συναυλίες και live από μπάντες των Βαλκανίων, θα συνθέσουν το πολύχρωμο ψηφιδωτό του φεστιβάλ που για μια ακόμη χρονιά θα δώσει διαφορετικό αέρα στην πόλη.

5η ART THESSALONIKI INTERNATIONAL CONTEMPORARY ART FAIR 20 - 23 Μαΐου 2021 Στα περίπτερα 10-9-8 της ΔΕΘ Helexpo Η Art Thessaloniki Fair έχει καθιερωθεί ως το σημαντικότερο καλλιτεχνικό γεγονός στο Νότιο-Ανατολικό άκρο της Ευρώπης, που εκτός από την εμπορική της διάσταση, με την παρουσίαση σημαντικών γκαλερί από την Ελλάδα και το εξωτερικό, μεγάλο μέρος της είναι αφιερωμένο στον πολιτισμό με εκθέσεις υψηλού κύρους. Στην 5η της διοργάνωση που θα διεξαχθεί τον Μάιο του 2021 αναμένεται να αποτελέσει πόλο έλξης και σημείο αναφοράς για τον ευρύτερο καλλιτεχνικό κόσμο, προωθώντας παράλληλα νέους δημιουργούς της χώρας.

ΟΙ HILLBILLY MOON EXPLOSION LIVE Παρασκευή 21 Μαΐου 2021 Eightball Club Η πολυφωνική rockabilly μπάντα Hillbilly Moon Explosion, θα κάνει… τα μαγικά της επί σκηνής σε μια ιδιαίτερη μαγιάτικη βραδιά. Με τόπο καταγωγής την Ελβετία και σημείο αναφοράς την επική frontwoman τους Emanuela Hutter, μια αληθινή βασίλισσα του rock’n roll, η μπάντα που «παντρεύει» επιδέξια το Rock n Roll με Punk, Ska, Soul, Swing, Garage, μέχρι και Pop ακούσματα θα χαρίσει ένα δυνατό live, από εκείνα που δεν χορταίνει ποτέ το κοινό αυτής της πόλης.

QUEEN SYMPHONIC: ΜΙΑ ΣΥΝΑΥΛΊΑ ΓΙΟΡΤΉ ΓΙΑ ΤΟ ΘΡΥΛΙΚΌ ΣΥΓΚΡΌΤΗΜΑ Παρασκευή 28 Μαΐου 2021 Paok Sports Arena Το Show πρέπει να συνεχιστεί και αυτό ακριβώς θα κάνει, προκαλώντας ρίγη συγκινήσεων στους θαυμαστές της θρυλικής μπάντας των Queen. Οι τραγουδιστές – πρωταγωνιστές του «We Will Rock You», από το West End του Λονδίνου, μετά την παγκόσμια περιοδεία τους σε Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Πορτογαλία, Ουγγαρία και Ιαπωνία και έπειτα από 2 sold out παραστάσεις στο Ηρώδειο, το περασμένο καλοκαίρι, καταφτάνουν για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη και το αποτέλεσμα αναμένεται να είναι … rocking good!

ΒΙΒΛΙΟ

Ταξιδεύοντας με Τα μόνα ταξίδια που καμία συγκυρία δεν μπορεί να μας στερήσει είναι εκείνα που κάνουμε διαβάζοντας. Τι κι αν κανείς δεν μπορεί με σιγουριά να πει τι θα μας φέρει ο χρόνος; Θα μας βρει κάπου όμορφα και ζεστά, με μια αγκαλιά βιβλία. Καλές αναγνωστικές διαδρομές! Η ΑΠΑΤΗΛΉ ΖΩΉ ΤΩΝ ΕΝΗΛΊΚΩΝ Έλενα Φερράντε Το όµορφο παιδικό πρόσωπο της Τζοβάννα έχει αλλοιωθεί, σιγά σιγά µεταµορφώνεται σε µια άσχηµη, επιθετική έφηβη. Μετά την ευτυχισµένη όψη των παιδικών της χρόνων, η Τζοβάννα αναζητά ένα νέο πρόσωπο, ακροβατώντας ανάµεσα σε δύο γειτονιές της Νάπολης στις οποίες κυλά το ίδιο αίµα, δυο γειτονιές που φοβούνται και απεχθάνονται η µία την άλλη: τη Νάπολη ψηλά στον λόφο, που φορά το εκλεπτυσµένο της προσωπείο, και τη Νάπολη χαµηλά, που παριστάνει την αχαλίνωτη, την αγοραία. Η Τζοβάννα παραπαίει από τα ψηλά στα χαµηλά, άλλοτε πέφτοντας µε ορµή κι άλλοτε σκαρφαλώνοντας σιγά σιγά, σαστισµένη µπροστά στο γεγονός πως, είτε πάνω είτε κάτω, η Νάπολη µοιάζει µια πόλη δίχως απαντήσεις, δίχως διαφυγή.

ό,τι αγαπά και θέλει να διαφυλάξει ο Ρόι… Οικογενειακό χρέος, αναπάντεχες ανατροπές, όλο και περισσότερα πτώματα: ένα εκτυφλωτικό θρίλερ, ένα ακαταμάχητο αναγνωστικό κοκτέιλ. RUN LOLA RUN Μάρνη Χατζηεμμανουήλ Το να λες σε κάποιον «είσαι κότα», υπονοώντας ότι είναι δειλός, κάθε άλλο παρά αντιπροσωπεύει τη Λόλα. Είναι κότα και φαίνεται. «Ό,τι δεν λύεται, κόπτεται» είναι το µότο της. Ούτε και έχει ενός κοκόρου γνώση φυσικά… γιατί είναι κότα και όχι κόκορας. Επιπλέον, γιατί γνωρίζει καθεµία κότα στο κοτέτσι µε το µικρό της όνοµα -και δεν είναι λίγες σε αριθµό-, καταλαβαίνει τι σηµαίνουν 30 διαφορετικοί ήχοι και ξέρει να αναγνωρίζει τον κίνδυνο πριν ακόµα ξεσπάσει! Τη νύχτα που το ασπροκούναβο επιτέθηκε στα τρία κοτέτσια ήµασταν όλοι εκεί. Αλλά µόνο η Λόλα µπορούσε να λύσει το µυστήριο…

ΤΟ ΒΑΣΊΛΕΙΟ Τζο Νέσμπο Από τα δεκάξι του, που χάθηκαν ξαφνικά οι γονείς τους, ο Ρόι ανέλαβε τη φροντίδα του μικρού του αδελφού, του Καρλ. Μεγαλώνοντας οι δρόμοι τους χωρίστηκαν. Ο Καρλ αποφάσισε να περιπλανηθεί στον κόσμο αναζητώντας μια καλύτερη τύχη. Ο Ρόι έμεινε πίσω, ικανοποιημένος με μια ήσυχη καθημερινότητα. Χρόνια αργότερα, ο Καρλ επιστρέφει, με τη χαρισματική νέα του σύζυγο, την αρχιτέκτονα Σάνον. Η χαρμόσυνη άφιξη σύντομα γίνεται η αφορμή για μια σειρά από γεγονότα που απειλούν

ΝΎΧΤΕΣ ΠΥΡΕΤΟΎ Μαρία Κουγιουμτζή Μια νέα γυναίκα, αποκλεισμένη σ’ ένα δωμάτιο αναμνήσεων, μέσα στον πυρετό της, διασχίζει τις ζωές των ανθρώπων με τους οποίους ήρθε ή νομίζει ότι ήρθε σε επαφή, θέτοντας τους δικούς της όρους, καθώς τα πάντα λειτουργούν χωρίς κανόνες. Αισθάνεται μέσα από το σώμα τους, διαμορφώνει τις σκέψεις τους, τα αναποδογυρίζει όλα, τα ελευθερώνει εκ μέρους τους, τα αφήνει να εκφράζουν τον εαυτό τους

ΒΙΒΛΙΟ

λ έ ξ ε ι ς μέσα από τον έρωτα του ανθρώπου για τον άνθρωπο και την ασίγαστη δίψα του σεξ. Το σωστό και το λάθος δεν υπάρχουν, υπάρχει μόνο η ζωή. ΑΔΕΛΦΙΚΌ Βάσια Τζανακάρη Σ’ ένα χωριό των Σερρών, το Αδελφικό, συναντιούνται ο Γιώργος Μελισσινός, χειρουργός από τη Θεσσαλονίκη, που προσπαθεί να ξεπεράσει τον χαμό ενός ασθενή του, και η Μάρω Αμπατζή, διορθώτρια σε εφημερίδα, ανύπαντρη μητέρα ενός μωρού, η οποία επιστρέφει στον τόπο καταγωγής της όταν το διαμέρισμά της στην Αθήνα καταστρέφεται από πυρκαγιά. Μπορεί το Αδελφικό να κρύβει τη λύση στις αγωνίες τους ή μήπως το ερημικό χωριό θα δοκιμάσει τα όρια των αναμνήσεων και την πίστη τους στη δυνατότητα για μια νέα αρχή ενώ ο πόνος της απώλειας καραδοκεί; ΆΝΔΡΑΣ ΜΕ ΚΌΚΚΙΝΟ ΜΑΝΔΎΑ Τζούλιαν Μπαρνς Το καλοκαίρι του 1885, τρεις Γάλλοι κατέφτασαν στο Λονδίνο για ψώνια. Ο ένας ήταν πρίγκιπας, ο άλλος ήταν κόμης

και ο τρίτος ένας κοινός θνητός με ιταλικό όνομα, που πριν από τέσσερα χρόνια είχε απαθανατιστεί σε ένα από τα πιο σπουδαία πορτρέτα του Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ. Αυτός ο κοινός θνητός ήταν o Σάμιουελ Πότσι, γιατρός, πρωτοπόρος γυναικολόγος και ελεύθερο πνεύμα – ένας λογικός επιστήμονας με μια διαβόητα περίπλοκη προσωπική ζωή. Έξυπνο, αναπάντεχο και προσεκτικά ερευνημένο, το νέο βιβλίο του Τζούλιαν Μπαρνς φωτίζει τη γόνιμη και μακρόχρονη ανταλλαγή ιδεών ανάμεσα στη Βρετανία και τη Γαλλία και επιχειρηματολογεί πειστικά υπέρ της διατήρησης αυτής της ανταλλαγής. Η ΚΑΛΎΤΕΡΗ ΧΕΙΡΌΤΕΡΗ ΜΈΡΑ ΤΗΣ ΖΩΉΣ ΣΟΥ Αύγουστος Κορτώ Δε γνωριζόμαστε, αλλά σε ξέρω. Έχουμε περάσει μέρες και μήνες μαζί, ο καθένας κλεισμένος στο σπίτι του. Έγραψα το βιβλίο αυτό για σένα και για μένα. Για να σου θυμίσω και να θυμηθώ την κοινή δοκιμασία μας, τον κοινό μας αγώνα. Γιατί η κατάθλιψη είναι συνηθισμένη και μοναδική, ύπουλη και διάφανη, τρωτή όπως κι εμείς οι ίδιοι. Ήταν ένας τρόπος να σου πω: Θα περάσει. Να σε διαβεβαιώσω – και συγχρόνως να καθησυχάσω τον εαυτό μου: η αρρώστια μας θεραπεύεται.

Η χειρότερή μας μέρα είναι ακριβώς αυτό, και τίποτα περισσότερο: μια μέρα που παρέρχεται και μας φέρνει πιο κοντά στην ίαση. Ό,τι κι αν μας ψιθυρίζει η κατάθλιψη, πάντα υπάρχει ελπίδα. Είμαστε φτιαγμένοι για καλύτερες μέρες. ΕΚΕΊ ΠΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΆΝΕ ΟΙ ΚΑΡΑΒΊΔΕΣ Ντέλια Όουενς Για χρόνια, οι φήμες για την Πιτσιρίκα του Βάλτου έδιναν κι έπαιρναν στο Μπάρκλι Κόουβ, ένα ήσυχο ψαροχώρι της Βόρειας Καρολίνας. Ο θάνατος του νεαρού Τσέις Άντριους τις έκανε να φουντώσουν ακόμη περισσότερο. Ποιος θα μπορούσε να τον είχε σκοτώσει, αν όχι εκείνο το αγριοκόριτσο που ζούσε μονάχο του στα βάθη του βάλτου; Μια ωδή στον φυσικό κόσμο και μια σπαρακτική ιστορία ενηλικίωσης, που μας υπενθυμίζει πώς τα παιδικά μας χρόνια μάς καθορίζουν για πάντα και ότι η ανθρώπινη φύση κουβαλά αρχέγονα, βίαια μυστικά, απ' τα οποία κανένας δεν μπορεί να ξεφύγει.

ΠΡΟΣΩΠΑ

Στόχος μου πάντα ήταν το θέατρο

Συνέντευξη στη Χρύσα Σάμου

ΒΕΡΑ Η Βέρα Κρούσκα επιστρέφει στο ΚΘΒΕ με Ευγένιο Ο’Νηλ Έχω μεγάλη χαρά που ανεβαίνω στο ΚΘΒΕ, μετά την τιμητική πρόσκληση του Νίκου Κολοβού με τον οποίο και γνωριζόμαστε προσωπικά, αφού εκεί έπαιξα τις μεγαλύτερες επιτυχίες μου. Ανεβαίνω με Ο’Νηλ και «Το μακρύ ταξίδι της μέρας μέσα στη νύχτα», στη Μονή Λαζαριστών. Έναν ρόλο σπουδαίο του παγκόσμιου δραματολογίου, καταστάλαγμα σοφίας και εμπειριών στα όρια της αρχαίας τραγωδίας. Ο Θανάσης Σαράντος είναι πολυτάλαντος σκηνοθέτης. Γράφει, παίζει μουσική, κάνει τα πάντα και ήταν μια μεγάλη ευκαιρία η συνεργασία μας. Τον έχω δει στον «Αμερικάνο» του Παπαδιαμάντη, έργο που ανεβαίνει πολλά χρόνια τώρα. Με είχε δει επίσης, σ’ έναν μονόλογό μου και μου είπε «πόσο θέλω να δουλέψουμε μαζί!».

Στο σανίδι απ’ τα 14… Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ήθελα να γίνω ηθοποιός. Ξεκίνησα ως χορεύτρια αλλά τα μαθήματα εκείνα τα χρησιμοποίησα στο θέατρο. Οι γονείς μου όχι απλά δεν έφεραν αντίρρηση, ίσα-ίσα με στήριξαν με όλες τις δυνάμεις τους. Φεστιβάλ, Θεσσαλονίκη και Έλλη Λαμπέτη, μια φιλία μέχρι τέλους Κράτησε χρόνια η φιλία μου με την Λαμπέτη. Μ’ άγγιξε με το μαγικό ραβδάκι της καλής νεράιδας και υπήρξε ο σημαντικότερος άνθρωπος, μαζί με τη μητέρα μου, στη ζωή μου. Για μένα είναι αξέχαστη, αξεπέραστη. Με τίμησε μέχρι τέλους με την αγάπη και τη φιλία της αυτή η τόσο μεγάλη μορφή του θεάτρου. Ξέρετε δεν είναι εύκολο νέοι άνθρωποι να έχουν αυτή την ευκαιρία. Και σήμερα ηθοποιοί σαν τη Λαμπέτη δεν υπάρχουν. Είναι αναντικατάστατη.

Η μοναξιά από επιλογή, η θάλασσα και τα τρωτά του Νεοέλληνα Έχω εξαιρετική σχέση με τη μοναξιά. Είναι επιλογή μου και περνώ καλά μαζί της. Έχω πολλούς και καλούς φίλους, βγαίνω, κουβεντιάζουμε, περνώ γεμάτες μέρες κοντά τους. Αλλά αγαπώ και τη μοναξιά. Μου επιτρέπει να διαβάζω καθημερινά, να βλέπω κινηματογράφο, ταινίες στην τηλεόραση και επίσης λατρεύω τη θάλασσα. Ζούμε στην ωραιότερη χώρα του κόσμου. Φθινόπωρο και ακόμη μπορούμε να τυλιχθούμε απ’ τον ήλιο να χαθούμε στην ήρεμη απεραντοσύνη της θάλασσας. Σε ποια άλλη χώρα του κόσμου συμβαίνει αυτό το δώρο; Συχνά γκρινιάζουμε που, ενώ έχουμε προικιστεί με φως Ελληνικό και όλα τα στοιχεία της φύσης συνωμοτούν για την πρόοδό μας, μένουμε πίσω… Κι όμως, εγώ πιστεύω ότι διαπρέπουμε… Οι Έλληνες π.χ. του εξωτερικού. Σπουδαίοι επιστήμονες είναι στο τιμόνι διεθνών

©Photo: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

ΚΡΟΥΣΚΑ εξελίξεων στην κοινωνία, στην πολιτική στον ιατρικό κλάδο. Εκατοντάδες Έλληνες ευεργέτες. Η αχίλλειος πτέρνα μας είναι πως συχνά γινόμαστε αντιδραστικοί κι αντιμετωπίζουμε τον πλησίον με ζήλια ή και κακία. Όμως, όταν υπάρξει πραγματικός κίνδυνος, πάντα η κρίση μας βρίσκει ενωμένους. Σπουδαίες συνεργασίες με Κούνδουρο, Σολομό, Ευαγγελάτο, Φασουλή, Αρμένη, Βούλγαρη κ.ά. Ήταν σπουδαίοι δάσκαλοι όλοι τους. Ο Σολομός, ο Ευαγγελάτος, που μου έδωσε την ευκαιρία να υπάρξω μέρος του δυναμικού στο ΚΘΒΕ. Τι αποκόμισα; Το να είμαι συνεπής σ’ αυτό που κάνω. Να είμαι αφοσιωμένη. Να μαθαίνω απ’ τα λάθη και να χαίρομαι με την επιτυχία που δεν είναι υπόθεση ενός αλλά συλλογική. Έμαθα να με διδάσκουν οι σκηνοθέτες και διδάσκοντάς με να με βοηθούν. Η συνεργασία ηθοποιού-σκηνοθέτη έχει μεγάλη σημασία. Όλες οι δουλειές που επέλεξα να μετέχω ήταν σημαντικές. Στόχος μου πάντα ήταν το θέατρο. Πολύ λιγότερο ο κινηματογράφος αν και τελευταία έχω συμμετάσχει σε δύο παραγωγές του λεγόμενου νέου ελληνικού κινηματογράφου. Σταθμός στη μεγάλη οθόνη Η «Χρυσομαλλούσα» του Τώνη Λυκουρέση… Έχω κι άλλες σημαντικές, όπως το «Και ξανά προς τη δόξα τραβά», αλλά

θα διάλεγα τη «Χρυσομαλλούσα» για το εξαιρετικό σενάριο και τη σκηνοθεσία. Τηλεόραση και σήριαλ Τηλεόραση δε βλέπω. Προτάσεις όμως έχω πολλές. Λείπουν οι σημαντικές σειρές στη μικρή οθόνη, αν και υπάρχουν κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις. Κακοέμαθα, βλέπετε, σε καλές παραγωγές κι έτσι δε μ’ ενδιαφέρει να κάνω τηλεόραση αν δεν είναι κάτι ξεχωριστό. Θέατρο εν καιρώ πανδημίας Εμείς έτσι κι αλλιώς θα το ανεβάσουμε το έργο, ελπίζοντας, όπως όλοι, να έχει βρεθεί το εμβόλιο για την πανδημία. Ο κόσμος είναι εγκρατής, φοβισμένος. Μακάρι να τηρούν παντού το δίπτυχο: μάσκες - απόσταση. Όσο για το Κρατικό, έχει πάρει όλα τα μέτρα στο ακέραιο και με υπευθυνότητα. Κι αν ένα Κρατικό Θέατρο δεν συμβολίζει την ασφάλεια, τότε ποιος φορέας το εγγυάται; Στεναχωριέμαι πολύ για τους συναδέρφους που δεν μπορούν να εργαστούν αυτή την περίοδο.

Π Α ΡΑ Σ ΤΑ Σ Ε Ι Σ

Επί σκηνής

Ό,τι παίζει στο ΚΘΒΕ είναι εδώ!

ανά σκηνή.

ΜΟΝΗ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ - ΣΚΗΝΗ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΑΡΑΝΤΙΝΟΣ

«Η ΒΑΒΥΛΩΝΊΑ» του Δημητρίου Βυζάντιου Δραματουργική επεξεργασία-Σκηνοθεσία: Τάκης Χρυσικάκος Πρεμιέρα: 23 Οκτωβρίου 2020

Στο κορυφαίο θεατρικό έργο του Δημητρίου Βυζάντιου, ακόμη κι έτσι, οι Έλληνες θα βρουν μετά από ανατροπές και παρεξηγήσεις τον δρόμο της Εθνικής Ταυτότητας.

(Μήπως χρειαζόμαστε λεξικό ανά χείρας για να εννοήσουμε με ακρίβεια το ιδίωμα;)

Σε μια Ελλάδα ανομοιογένειας που πασχίζει να αναστηθεί σε κράτος κουβαλώντας πλείστα όσα κατάλοιπα του οθωμανικού ζυγού, αρχαιοελληνικές περγαμηνές, ιταλικές επιδράσεις αλλά και τις ιδιαίτερες κουλτούρες που ανέπτυξε ο κόσμος της σε απομονωμένες περιοχές, όπου η αμάθεια, η γραφειοκρατία της διοίκησης, ο λογιοτατισμός κι η έλλειψη συνοχής την ταλανίζουν, το «γλωσσικό ζήτημα» είναι κυρίαρχο.

Μπορεί το γλωσσικό χάος να καταδείξει την εθνική μας ασυνεννοησία;

Στη λοκάντα ενός Χιώτη, στο Ναύπλιο το 1827, ένας Αρβανίτης τραυματίζει έναν Κρητικό και εξαφανίζεται.

«Σακίν» χρειαζόμαστε «βοκαβολάριο» ανά χείρας για να «ακροτζερίσουμε» «εζαταμέντε» το «ζακόνι»;

Π Α ΡΑ Σ ΤΑ Σ Ε Ι Σ

Το περιστατικό συμβαίνει μετά την επιτυχημένη έκβαση της ναυμαχίας του Ναυαρίνου, την ώρα που Έλληνες από διαφορετικά μέρη έχουν συγκεντρωθεί στο ξενοδοχείο και γιορτάζουν τη νίκη. Ένας αστυνόμος προσπαθεί να διαλευκάνει την υπόθεση αλλά οι παράξενες ντοπιολαλιές θολώνουν τα γεγονότα με αποτέλεσμα οι ανακρίσεις να οδηγηθούν σε φιάσκο. Ο Δημήτριος Κ. Βυζάντιος έγραψε τη «Βαβυλωνία» το 1836. Με φόντο το επίκαιρο για την εποχή του γλωσσικό ζήτημα, δημιούργησε ένα έργο που έφερε στο προσκήνιο το πρόβλημα των τοπικών διαλέκτων και την έλλειψη μιας ενιαίας μορφής προφορικού λόγου. Ο συγγραφέας θέλησε «την λυπηράν αυτήν κατάστασιν» να τη μετατρέψει σε κωμωδία με στόχο να παροτρύνει το κοινό στη διάδοση της παιδείας και να αναδείξει την αναγκαιότητα ύπαρξης μιας ενιαίας νεοελληνικής γλώσσας. Οι λεκτικές παρεξηγήσεις που οδηγούν σε διαπληκτισμούς αποτελούν ένα βασικό στοιχείο της λαϊκής κωμωδίας· στη «Βαβυλωνία» αναδεικνύονται σε κομβικό άξονα του κειμένου. Σημείωμα σκηνοθέτη Η ενασχόληση με το θέατρο είναι ένα ταξίδι κι όσο περισσότερα διαφορετικά σε αισθητική και περιεχόμενο είδη θεάτρου γνωρίζεις και υπηρετείς, τόσο μεγαλύτερο, ουσιαστικότερο και πρωτόγνωρο είναι το ταξίδι. Υπηρετώ το θέατρο με επιτυχίες, αποτυχίες και λάθη, μαθαίνω από τον πλούτο των κειμένων, προσπαθώ μέσα από αυτά να γίνομαι καλύτερος ώστε και το κοινό που παρακολουθεί τις παραστάσεις μου να κερδίσει κάτι, να είναι χρήσιμες με δύο λόγια.

Τα τελευταία χρόνια έχω πάρει ένα δύσκολο και γοητευτικό μονοπάτι της λογοτεχνίας, την θεατροποιημένη αφήγηση σπουδαίων συγγραφέων, Βιζυηνός, Παπαδιαμάντης, Ελευθερίου, Καζαντζάκης, Χαριτόπουλος. Ένα θέατρο που το επίκεντρό του είναι ο λόγος. Η «Βαβυλωνία» θέτει ακριβώς το γλωσσικό ζήτημα και ο συγγραφέας της προτείνει μετά την απελευθέρωση το καινούργιο έθνος να ομιλεί μία διάλεκτο-γλώσσα. Λέει ο Σ. Ευαγγελάτος για την «Βαβυλωνία», «είναι για το θέατρο ό,τι τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη για την πεζογραφία μας». Ένα γνήσιο λαϊκό έργο, που όσο περνάει ο χρόνος, όχι μόνο δεν παλιώνει αλλά φαντάζει νέο και σύγχρονο. Καταπιάστηκα πρώτη φορά το 1990 μαζί με τον φίλο μου Συν-σκηνοθέτη της παράστασης Σταύρο Αβδούλο και του οφείλω πολλά. Έκτοτε, δούλεψα και σχεδίασα το έργο αρκετές φορές, γιατί ανήκω στη Σχολή που η σκηνοθεσία αρχίζει πρώτα από το κείμενο. Διαμορφώνεις το κείμενο σε σχέση με την παράσταση που θέλεις να κάνεις, χωρίς να αλλοιώνεις τον Συγγραφέα και μετά ζωντανεύεις επί σκηνής αυτό που σχεδίασες στο κείμενο. Η παράσταση υφολογικά, ανήκει στον λαϊκό εξπρεσιονισμό, αυτόν που μας δίδαξαν οι δάσκαλοί μας. Πλούσια παράδοση στον τόπο μας έχουμε σε όλες τις μορφές τέχνης. Είναι ένα λαϊκό πανηγύρι. Τονίζω το λαϊκό, γιατί στις μέρες μας τις σακάτικες, το λαϊκό θέαμα είναι ταυτισμένο με το φθηνό, το χυδαίο, το ευτελές. Φιλοδοξία μου είναι να παρακολουθήσουν την παράσταση με την ίδια ευχαρίστηση και χαρά ένα παιδί κι ένας διανοούμενος.

Η παράσταση αυτή από μένα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Δημήτρη Λάγιου που έγραψε την εμπνευσμένη Μουσική το 1990 και αυτή χρησιμοποιούμε. Ευχαριστώ από καρδιάς το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος κι όλους τους συνεργάτες γι’ αυτό το ωραίο ταξίδι κι εύχομαι η ψυχαγωγία που προσφέρουμε να είναι χρήσιμη.

Τάκης Χρυσικάκος

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Δραματουργική επεξεργασία-Σκηνοθεσία: Τάκης Χρυσικάκος, Σκηνικά-Κοστούμια: Σάββας Πασχαλίδης, Μουσική: Δημήτρης Λάγιος, Χορογραφία: Γιώργος Σοφιανίδης, Φωτισμοί: Στέλιος Τζολόπουλος, Μουσική διδασκαλία: Παναγιώτης Μπάρλας, Βοηθός σκηνοθέτη και σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Τατιάνα Νικολαΐδου, B΄ Βοηθός σκηνογράφουενδυματολόγου: Χαρά Αργυρούδη, Βοηθός φωτιστή: Στάθης Φρούσσος, Οργάνωση παραγωγής: Μαριλύ Βεντούρη Παίζουν: Τάκης Χρυσικάκος (Ανατολίτης), Κοσμάς Ζαχάρωφ (Αστυνόμος), Νικόλας Μαραγκόπουλος (Λογιότατος), Κώστας Ίτσιος (Πελοποννήσιος), Ηλίας Μπερμπέρης (Χιώτης), Δημήτρης Παλαιοχωρίτης (Λοκαντιέρης), Αλέξανδρος Μούκανος (Αρβανίτης), Κωνσταντίνος Χατζησάββας (Κρητικός), Βασίλης Παπαδόπουλος (Κύπριος), Λευτέρης Λιθαρής (Γραμματέας αστυνόμου), Θανάσης Ραφτόπουλος (Στρατιώτης)

Π Α ΡΑ Σ ΤΑ Σ Ε Ι Σ

ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

«Η ΔΕΎΤΕΡΗ ΈΚΠΛΗΞΗ ΤΟΥ ΈΡΩΤΑ» του Μαριβώ Μετάφραση-Σκηνοθεσία: Βασίλης Παπαβασιλείου Πρεμιέρα: Δεκέμβριος 2020 ΠΑΝΕΛΛΉΝΙΑ ΠΡΏΤΗ Συμπαραγωγή: ΚΘΒΕ, Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν Ο Bασίλης Παπαβασιλείου, ο σπουδαίος θεατράνθρωπος και διανοούμενος, επιστρέφει στη γενέτειρα Θεσσαλονίκη και στο ΚΘΒΕ με ένα έργο που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη χώρα μας. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για την πέμπτη φορά που σκηνοθετεί έργο του Μαριβώ, έναν συγγραφέα που γνωρίζει καλά κι αγαπά ιδιαίτερα. Σημείωμα σκηνοθέτη Η Μαρκησία και ο Ιππότης πενθούν. Η πρώτη κυριολεκτικά, ο δεύτερος μεταφορικά. Δεν έχει σημασία. Το πένθος, κυριολεκτικό ή μεταφορικό, έχει το ίδιο αποτέλεσμα: ανατροπή της τάξης του κόσμου, διασάλευση της εύθραυστης σχέσης του μέσα με το έξω. Όπως λέει κάποιος καθ’ ύλην αρμόδιος «στην περίπτωση του πένθους απορρυθμίζεται η σχέση με τον κόσμο, ενώ στην περίπτωση της μελαγχολίας η σχέση με τον εαυτό». Ο σύζυγος της Μαρκησίας πέθανε. Η αγαπημένη του Ιππότη, υποκύπτοντας στις πιέσεις του πατέρα της, παντρεύτηκε άλλον, αλλά γι’ αυτόν είναι, όπως λέει, «σαν να πέθανε». Η αμοιβαιότητα της απώλειας και η απόφαση τους να μην ξαναερωτευτούν

οδηγεί τους δύο ήρωες στη σύναψη ενός «συμβολαίου λύπης», μιας συμφωνίας, θα λέγαμε, «ψυχολογικής αλληλοϋποστήριξης» και όλα αυτά τίθενται στον αστερισμό της φιλίας. Το αντικείμενο συμμερισμού (η λύπη) θα γίνει το θεμέλιο της σχέσης τους. Μπορούμε να μιλήσουμε εδώ για ναρκισσισμό του πένθους, γιατί όχι; Η πρώτη ένδειξη είναι η επιστολή που απευθύνει ο Ιππότης στην πρώην αγαπημένη του και αναθέτει στη Μαρκησία να τη διαβιβάσει. Η επιστολή αυτή είναι (κατά λάθος;) ανοιχτή. Ο φάκελος στον οποίο περιέχεται δεν είναι βουλωμένος. Τυχαίο; Μπορούμε να έχουμε τις αμφιβολίες μας. Όμως, είναι και το άλλο. Τα πρόσωπα αυτά δεν ζουν στο κενό. Υπάρχουν και οι άλλοι, μια μικρογραφία του κοινωνικού κόσμου. Η Μαρκησία είναι δεμένη με την ακόλουθό της (Λιζέτ) και αναγνωρίζει ότι η τελευταία «έχει επιρροή επάνω της». Επιτελεστικός βραχίονας του Ιππότη είναι ο δικός του, πολύ λιγότερο «προηγμένος» υπηρέτης (Λουμπέν). Οι δύο υπηρέτες συγκροτούν μια μικρή κοινότητα συμφέροντος, το οποίο συνίσταται στη διατήρηση της θέσης τους. Κάτι τέτοιο θα κινδύνευε, αν τα αφεντικά τους έπαιρναν τον δρόμο της απόσυρσης, είτε από τον κόσμο είτε και από την ίδια τη ζωή. Αντίθετα, η ένωσή τους θα κατοχύρωνε οριστικά τη δική τους θέση και θα δικαίωνε την ακαριαία έλξη που αισθάνονται ο ένας για τον άλλον - γιατί αυτοί (οι υπηρέτες) δεν χρειάζονται τη διαμεσολάβηση των λέξεων, όπως τα αφεντικά τους, για την εγκαθίδρυση του ερωτικού δεσμού. Γι’ αυτό αποφασίζουν τα σώματά τους. Έτσι, στο τέλος, ενώ τυπικά ο γάμος των αφεντικών οδηγεί στον γάμο των υπηρετών, στην ουσία έπεται. Είναι το προϊόν των ιδιοτελών ενίοτε αφελών και συνάμα θεραπευτικών τεχνασμάτων τους. Οι υπηρέτες,

Π Α ΡΑ Σ ΤΑ Σ Ε Ι Σ

από μιαν άποψη, «γιατρεύουν» τα αφεντικά τους, που τελικά σμίγουν, θα ‘λεγες, για χάρη τους. Την ένωση αυτή απεύχεται ο σοφολογιότατος Ορτένσιος και απειλεί να την κλονίσει ως «ο τρίτος άνθρωπος» ανάμεσα στους δυο πρωταγωνιστές, ο Κόμης. Ο πρώτος, τρέμοντας για το δικό του συμφέρον, μηχανεύεται «μια θύελλα», χάριν της διατήρησης του τρέχοντος status quo (Μαρκησία και Ιππότης χώρια), που σφραγίζει σχεδόν όλη τη δεύτερη πράξη του έργου. Ο Κόμης, από τη μεριά του, δυναμιτίζει τα πράγματα στην τρίτη πράξη με «ένα κόλπο που πιάνει 100%». Τελικά, τίποτα απ’ όλ’ αυτά δεν τελεσφορεί. Η Μαρκησία και ο Ιππότης, αν κινδυνεύουν τελικά από κάτι, είναι τα ίδια τους τα λόγια. Εκπρόσωποι ενός κόσμου που είναι σε

αποδρομή (το έργο γράφεται 62 χρόνια πριν από τη Γαλλική Επανάσταση), του κόσμου του «αδρανούς συμφέροντος», όπως θα μπορούσαμε να ονομάσουμε την αριστοκρατία, στέκουν μπροστά στα αισθήματά τους σαν μπροστά σε ένα κενό. Έχοντας όλο τον χρόνο στη διάθεσή τους να μιλούν, μην «ξέροντας κάποιες φορές τι λένε», όπως ομολογεί η Μαρκησία. Ή, όπως θα ‘λεγε ο Σαίξπηρ (που είναι η κρυφή μεγάλη αγάπη του Μαριβώ), «λόγια, λόγια, λόγια...». Η ρητορική του αισθήματος υποκαθιστά το αίσθημα και στο φινάλε του έργου οι δυο ήρωες απομένουν σαν άδεια σακιά, στήλες άλατος, μέσα σε ένα μπουρίνι, που κυοφορείτο σε όλη τη διάρκεια του έργου και τώρα ξεσπά (ω, της ειρωνίας!) τη στιγμή που επισφραγίζεται η ένωσή τους. Κι αυτοί, όπως όλοι, πρέπει να τρέξουν να σωθούν. Το

μπουρίνι αφ’ ενός δεν είναι παρά η εκδήλωση του βραχυκυκλώματος της γλώσσας, που είναι κεντρικό δραματουργικό στοιχείο όχι μόνο της «Δεύτερης έκπληξης του έρωτα», αλλά του σύνολου έργου του μεγάλου συγγραφέα, που λέγεται Μαριβώ. ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Μετάφραση-Σκηνοθεσία: Βασίλης Παπαβασιλείου, Σκηνικά-Κοστούμια: Άγγελος Μέντης, Δραματουργία-Μουσική επιμέλεια-Συνεργάτης σκηνοθέτης: Νικολέτα Φιλόσογλου, Επιμέλεια κίνησης: Δημήτρης Σωτηρίου, Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ, Βοηθός σκηνοθέτη: Άννα-Μαρία Ιακώβου, Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Έλλη Ναλμπάντη, Οργάνωση παραγωγής: Αθανασία Ανδρώνη, Μαρίνα Χατζηιωάννου Παίζουν: Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου (Μαρκησία), Γιώργος Καύκας (Ιππότης), Ταξιάρχης Χάνος (Κόμης), Zωή Μυλωνά (Λιζέτ), Γιώργος Κολοβός (Λουμπέν), Θέμης Πάνου (Ορτένσιος)

Π Α ΡΑ Σ ΤΑ Σ Ε Ι Σ

Ο Πέτερ Βάις, αντλώντας τα υλικά του από πραγματικά ιστορικά γεγονότα, δημιουργεί ένα πολυδιάστατο έργο. Ο Σαντ, ο Μαρά και η Κορνταί μάχονται για την ελευθερία -μια έννοια που για τον καθένα έχει διαφορετική σημασία. Τελικά, ποιος είναι ο τρόπος για να επιτευχθεί η απελευθέρωση του λαού; Η επανάσταση και οι συνεχείς εκτελέσεις των εκμεταλλευτών του; Η δολοφονία των υποτιθέμενων απελευθερωτών του; Η ηρωική αυτοθυσία ή το συνεχές κυνήγι προσωπικών ηδονών; Σημείωμα σκηνοθέτη ΕΊΝΑΙ ΑΡΓΆ Ή ΠΡΟΛΑΒΑΊΝΟΥΜΕ;

…ακόμα κι οι λιγοστοί που ξεσηκώθηκαν να φέρουν την παγκόσμια αρμονία μαλλιοτραβιούνται και για μικροπράματα γίνονται εχθροί θανάσιμοι… Λόγια και σκέψεις του συγγραφέα Πέτερ Βάις, δια στόματος Μαρκήσιου Ντε Σαντ, στο έργο του «Η δολοφονία του Μαρά». Πολλές φορές ακούω -και έχω χρησιμοποιήσει και εγώ ο ίδιος την έκφραση- …σύγχρονο έργο, επίκαιρο, είναι σα να μιλάει για το σήμερα ενώ έχει γραφτεί… Τα τελευταία χρόνια συμπέρανα πως αυτό το σύγχρονο και επίκαιρο δεν οφείλεται σε κάποιο χάρισμα του καλού συγγραφέα να προβλέπει το μέλλον, αλλά στην εξαιρετική αντίληψή του να παρατηρεί ανθρώπους και γεγονότα της εποχής του. Ως εκ τούτου, δεν είναι το έργο επίκαιρο, αλλά το ότι δεν έχει αλλάξει τίποτα, επί της ουσίας, στις πράξεις και στην πολυπλοκότητα του σοφού εξολοθρευτή homo sapiens.

ΘΕΑΤΡΟ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΕΜΣ)

«Η ΔΟΛΟΦΟΝΊΑ ΤΟΥ ΜΑΡΆ» του Πέτερ Βάις Σκηνοθεσία-Κίνηση: Κοραής Δαμάτης Πρεμιέρα: Δεκέμβριος 2020 Δύο μεγάλες προσωπικότητες της Γαλλίας του 18ου αιώνα, ο Ζαν Πωλ Μαρά και ο Μαρκήσιος ντε Σαντ «συναντώνται» σε μια παράδοξη συνθήκη «θεάτρου μέσα στο θέατρο». Η δολοφονία του Μαρά σκηνοθετείται από τον Σαντ και παρουσιάζεται στα λουτρά του ιδρύματος του Σαραντόν, από τρόφιμους του ψυχιατρείου.

Τώρα, λοιπόν, που προκύπτει για ακόμα μια φορά η επιβολή μιας παγκόσμιας εξουσίας -από δρόμο φαινομενικά ειρηνικό- και οι «δυνατοί» του κόσμου μάς εξαναγκάζουν να πάρουμε τη μεγάλη απόφαση, -Αναρχία και διάλυση, κυρίες και κύριοι, ή Ασφάλεια και το αναγκαίο στρατοκρατούμενο κράτος που θα την διαφυλάττει;- το έργο «Η δολοφονία του Μαρά» του Πέτερ Βάις συνεχίζει να δείχνει τον φαύλο κύκλο των προβλημάτων του κόσμου. Ένας φαύλος κύκλος που επαναλαμβάνεται αέναος, σκοτεινιάζοντας τον ορίζοντα κι οδηγώντας σε αληθινά ίσως, αλλά ακόμα περισσότερο, σε κατασκευασμένα αδιέξοδα. Σήμερα, λοιπόν, τώρα, που σε όλον τον πλανήτη συνηθίσαμε τα σιδερένια χέρια του κράτους, τη βία και τις φονικές πρωτοβουλίες της αστυνομίας - και όχι μόνο, αποδεχτήκαμε την καταπάτηση των δικαιωμάτων μας, αποκοιμιόμαστε

Π Α ΡΑ Σ ΤΑ Σ Ε Ι Σ

ανήκει στον άνθρωπο, και που του επιτρέπει να ενεργεί χωρίς να βλάπτει τα δικαιώματα του άλλου. Για πηγή της έχει τη φύση, για κανόνα της τη δικαιοσύνη και για προστασία της το νόμο. Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη του 1793. Κοραής Δαμάτης ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

παρέα με την ευτέλεια μιας εκπομπής στην τηλεόραση και βουλιάζουμε στον συνεχή εκφοβισμό για πολέμους, πείνα και καινούργιους ιούς και πανδημίες, το έργο «Η δολοφονία του Μαρά» μας «προειδοποιεί» να μην υποχωρήσουμε στο Α π ό λ υ τ ο -κάθε είδους- που ακούγεται, λέγεται και θέλει να επιβληθεί άνευ όρων. Κι αν ο συγγραφέας της «Δολοφονίας» πιστεύει πως «…όσο και να πασχίζουμε να οραματιστούμε τους νέους καιρούς, αυτοί θα ξεπηδάνε μέσα από τις αδέξιες πράξεις μας...», παρόλα αυτά, μας παροτρύνει πως είναι ζωτική ανάγκη να ξαναδούμε τον κόσμο απ’ την αρχή, να ιεραρχήσουμε αλλαγές που επείγουν, αλλαγές που δεν θα περιφρονούν, δεν θα καταδικάζουν το σύνολο για την ευζωία των ολίγων, όπως και δεν θα περιφρονούν τους ολίγους για όποιο συμφέρον και καθησυχασμό του συνόλου. Συνύπαρξη και διασφάλιση για όλους. Και να θυμόμαστε, η ελευθερία και η διαχείριση του εαυτού μας είναι δικαίωμα και ύψιστο αγαθό που κατακτήθηκε με σκληρούς αγώνες και πολλούς θανάτους.

Η ελευθερία είναι μια δύναμη που

Μετάφραση: Μάριος Πλωρίτης, Σκηνοθεσία-Κίνηση: Κοραής Δαμάτης, Σκηνικά: Ανδρέας Βαρώτσος, Κοστούμια: Άννα Μαχαιριανάκη, Μουσική: Δήμητρα Γαλάνη, Φωτισμοί: Στέλιος Τζολόπουλος, Μουσική διδασκαλία: Χρύσα Τουμανίδου, Α΄ Βοηθός σκηνοθέτη: Αντρέας Κουτσουρέλης, Β΄ Βοηθός σκηνοθέτη: Χριστόφορος Μαριάδης, Βοηθός ενδυματολόγου: Δανάη Πανά, Βοηθός κινησιολόγου: Ευανθία Σωφρονίδου, Υπεύθυνη φροντιστηριακού υλικού: Χαρά Αργυρούδη, Βοηθός φωτιστή: Στάθης Φρούσσος, Οργάνωση παραγωγής: Εύα Κουμανδράκη Παίζουν: Κώστας Σαντάς (Μαρκήσιος Ντε Σαντ), Δημήτρης Σιακάρας (Ζαν Πωλ Μαρά), Άννη Τσολακίδου (Σιμόνη Εβράρ), Μαριάννα Πουρέγκα (Σαρλόττα Κορνταί), Ορέστης Παλιαδέλης (Ντυπερρέ), Δημήτρης Μορφακίδης (Ζακ Ρου), Θάνος Φερετζέλης (Τελάλης), Δημήτρης Τσιλινίκος (Κουλμιέ), Γιολάντα Μπαλαούρα (Κυρία Κουλμιέ), Αριστοτέλης Ζαχαράκης, Σοφία Καλεμκερίδου, Νίκος Καπέλιος, Νίκος Κουσούλης (4 Τραγουδιστές) Ασθενείς: Λευτέρης Αγγελάκης, Μαίρη Ανδρέου, Λουκία Βασιλείου, Μάνος Γαλανής, Ελένη Γιαννούση, Γιάννης Γκρέζιος, Κωστής Δαμάκης, Λευτέρης Δημηρόπουλος, Στέλιος Καλαϊτζής, Γιάννης Καραμφίλης, Αναστασία Ραφαέλα Κονίδη, Χρήστος Μαστρογιαννίδης, Μαρία Μπενάκη, Χρίστος Νταρακτσής, Σταυριάνα Παπαδάκη, Παναγιώτης Παπαϊωάννου, Κατερίνα Πλεξίδα, Κατερίνα Σισίννι, Ευανθία Σοφρωνίδου, Φωτεινή Τιμοθέου, Νίκος Τσολερίδης Φιγκυράν: Τίμος McCoy Αρχοντίδης, Ευάγγελος Δρούγκας, Κατερίνα Ζησκάτα, Ευάγγελος Μάγειρος, Απόστολος Μπαχαρίδης, Θεοχάρης Παπαδόπουλος, Ρίτο Σισίννι

ΜΙΚΡΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΟΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ

«ΤΑΞΊΔΙ ΜΙΑΣ ΜΕΓΆΛΗΣ ΜΈΡΑΣ ΜΈΣΑ ΣΤΗ ΝΎΧΤΑ» του Ευγένιου Ο’ Νηλ Σκηνοθεσία: Θανάσης Σαράντος Πρεμιέρα: Ιανουάριος 2021 «Ένα έργο για μια παλιά βαθιά θλίψη γραμμένο με δάκρυα και αίμα» χαρακτήριζε ο Ο’ Νηλ το αυτοβιογραφικό ψυχολογικό δράμα του «Ταξίδι μιας μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα». Γραμμένο το 1941, το έργο απέσπασε βραβείο Πούλιτζερ και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα του αμερικανού συγγραφέα. Μέσα από τη ρεαλιστική καταγραφή των γεγονότων μιας μόνο μέρας, ξετυλίγεται η γεμάτη συγκρούσεις ιστορία μιας δυσλειτουργικής οικογένειας. ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Μετάφραση: Νίκος Γκάτσος, Σκηνοθεσία: Θανάσης Σαράντος Τον κεντρικό ρόλο της μητέρας ερμηνεύει η Βέρα Κρούσκα.

Παραγωγές από τους ηθοποιούς του ΚΘΒΕ

Ηθοποιοί του ΚΘΒΕ σκηνοθετούν και ερμηνεύουν σημαντικά έργα του παγκόσμιου δραματολογίου που παρουσιάζονται σε εναλλασσόμενο ρεπερτόριο στις μικρές σκηνές του ΚΘΒΕ. ΜΙΚΡΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΟΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ

«ΤΟ ΕΛΕΎΘΕΡΟ ΖΕΥΓΆΡΙ» του Ντάριο Φο και της Φράνκα Ράμε Σκηνοθεσία: Μιχάλης Σιώνας Πρεμιέρα: Δεκέμβριος 2020 «Το ελεύθερο ζευγάρι» είναι μια ξεκαρδιστική αλλά ταυτόχρονα εξαιρετικά οξυδερκής κωμωδία για ένα ζευγάρι που πειραματίζεται με τα όρια της σχέσης του, γραμμένη από ένα ζευγάρι: τον Ιταλό νομπελίστα συγγραφέα, σκηνοθέτη και ηθοποιό Ντάριο Φο και την σύζυγό του, επίσης ηθοποιό, Φράνκα Ράμε. Πόσο ανοιχτή μπορεί να είναι μια σχέση; Πόσο υποτάσσεται στις νόρμες μιας συγκεκριμένης κοινωνίας και μιας ταξικής πολιτικής κατάστασης; Γιατί ένας άνδρας δεν μπορεί να έχει και γυναίκα και ερωμένη; Και τι γίνεται όταν οι όροι αντιστρέφονται; ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Μετάφραση: Άννα Βαρβαρέσου Τζόγια, Σκηνοθεσία: Μιχάλης Σιώνας, Βοηθός σκηνοθέτη: Στέφανος Πίττας, Β΄ Βοηθός σκηνοθέτη: Μυρσίνη Καρματζόγλου, Σχεδιασμός ήχου-Μουσική: Χρήστος Γούσιος, Οργάνωση παραγωγής: Ειρήνη Χατζηκυριακίδου Παίζουν: Λίλα Βλαχοπούλου (Γυναίκα), Γιάννης Σαμψαλάκης (Άντρας), Στέφανος Πίττας (Καθηγητής)

Τα στοιχεία που δίνονται βασίζονται στον τρέχοντα προγραμματισμό του ΚΘΒΕ (Νοέμβριος 2020). Για ενδεχόμενες αλλαγές λόγω πανδημίας και επικαιροποίηση πληροφοριών, παρακαλούμε συμβουλευτείτε την επίσημη ιστοσελίδα του ΚΘΒΕ www.ntng.gr

«ΤΈΤΑΡΤΗ ΔΙΆΣΤΑΣΗ» του Γιάννη Ρίτσου Σκηνοθεσία: Πολυξένη Σπυροπούλου Πρεμιέρα: Ιανουάριος 2020 Η «Τέταρτη διάσταση» έχει χαρακτηριστεί το σημαντικότερο έργο του Γιάννη Ρίτσου και ένα από τα σπουδαιότερα της

Π Α ΡΑ Σ ΤΑ Σ Ε Ι Σ

νεοελληνικής ποίησης. Αποτελείται από θεατρικούς μονολόγους σε ελεύθερο στίχο που γράφτηκαν από το 1956 έως το 1975. Οι πρωταγωνιστές τους είναι ανώνυμα ή μυθικά πρόσωπα (όπως ο Ορέστης, η Ηλέκτρα, η Ιφιγένεια, ο Αγαμέμνων, ο Αίας, η Ισμήνη) που αφηγούνται μνήμες και βιώματά τους σε κάποιον βουβό ακροατή. Οι αρχετυπικές μυθολογικές μορφές παρουσιάζονται ως οικείοι καθημερινοί άνθρωποι, συγκεράζοντας το παρελθόν με τη νεότερη ελληνική ιστορία. Μέσα από τις συνειρμικές εξομολογήσεις τους και τη διάθεσή τους για ενδοσκόπηση και απολογισμό, τα πρόσωπα θίγουν θεμελιακά υπαρξιακά ζητήματα και ανάγονται σε σύμβολα της τραγικής αίσθησης της ζωής και της κοινής ανθρώπινης μοίρας. Τελικά, ωστόσο, αυτό που υπερισχύει είναι η κατάφαση της ζωής παρόλες τις αντιφάσεις της. ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Σκηνοθεσία: Πολυξένη Σπυροπούλου, Μουσική επιμέλεια-Σύνθεση: Στέλιος Ντάρας, Βοηθός σκηνοθέτη: Ιορδάνης Αϊβάζογλου, Οργάνωση παραγωγής: Εύα Κουμανδράκη Παίζουν: Στέργιος Τζαφέρης (Αγαμέμνων), Δημήτρης Καρτόκης (Ορέστης), Αίγλη Κατσίκη (Ιφιγένεια), Μάρα Τσικάρα (Χρυσόθεμις), Πολυξένη Σπυροπούλου (Περσεφόνη), Άννα Κυριακίδου (Ισμήνη), Ιορδάνης Αϊβάζογλου (Αίας), Μάριος Μεβουλιώτης (Νεοπτόλεμος), Μελίνα Αποστολίδου (Ελένη), Ρούλα Παντελίδου (Φαίδρα)

ΦΟΥΑΓΙΕ ΕΜΣ

παιδί» του βρετανικού θεάτρου, ο «Πουπουλένιος» είναι μια καθηλωτική μαύρη κωμωδία. Σε ένα απροσδιόριστο ολοκληρωτικό κράτος, ένας συγγραφέας και ο νοητικά στερημένος αδελφός του ανακρίνονται από δύο αστυνόμους, επειδή οι σκοτεινές ιστορίες του πρώτου παρουσιάζουν ομοιότητες με μια σειρά φόνων παιδιών. Ένας λαβύρινθος αφηγήσεων, όπου πραγματικότητα και ψευδαίσθηση, παρόν και παρελθόν συγχέονται, συνθέτουν ένα περίπλοκο, συναρπαστικό και τρομακτικό παραμύθι για τη ζωή, την τέχνη, την πολιτική, την κοινωνία, τη βία και τη δημιουργικότητα. Ο «Πουπουλένιος» έχει κερδίσει το βραβείο Ολίβιε ως καλύτερο θεατρικό έργο της χρονιάς, το βραβείο Κριτικών Θεάτρου της Νέας Υόρκης και δύο βραβεία Τόνι και έχει μεταφραστεί σε πάνω από δέκα γλώσσες. ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Μετάφραση: Χριστίνα Μπάμπου-Παγκουρέλη, Σκηνοθεσία: Μαίρη Ανδρέου, Οργάνωση παραγωγής: Μαριλύ Βεντούρη Παίζουν: Γρηγόρης Παπαδόπουλος, Σπύρος Σαραφιανός, Χρίστος Στυλιανού, Γιάννης Τσεμπερλίδης

«ΤΟ ΣΠΊΤΙ ΤΗΣ ΜΠΕΡΝΆΡΝΤΑ ΆΛΜΠΑ» του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα Σκηνοθεσία: Εύη Σαρμή Πρεμιέρα: Ιανουάριος 2020

20ου αιώνα, η Μπερνάρντα Άλμπα, μια τυραννική μητέρα που έχει χάσει τον δεύτερο άντρα της, επιβάλλει στις πέντε κόρες της κατ’ οίκον εγκλεισμό λόγω πένθους, προκειμένου να διατηρήσει την τιμή και την αξιοπρέπειά της οικογένειάς της. Παρά το σπίτι-οχυρό, όπου η ανδρική παρουσία απαγορεύεται, το ερωτικό πάθος καταφέρνει να τρυπώσει. Η σύγκρουσή του με τους εξαιρετικά αυστηρούς κοινωνικούς κανόνες αποδεικνύεται, τελικά, μοιραία. ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Μετάφραση: Νίκος Γκάτσος, ΣκηνοθεσίαΜουσική επιμέλεια-Σύνθεση: Εύη Σαρμή, Επιμέλεια κίνησης-Χορογραφία: Ιωάννα Δεμερτζίδου, Μουσική διδασκαλία: Χρύσα Τουμανίδου, Βοηθός σκηνοθέτη και κινησιολόγου: Μάρα Μαλγαρινού, Οργάνωση παραγωγής: Αθανασία Ανδρώνη Παίζουν: Μαρία Χατζηιωαννίδου (Μπερνάρντα Άλμπα), Μαρία Χοσέβα (Λίλιαν Παλάντζα), Χρύσα Ζαφειριάδου (Αγκούστιας), Μομώ Βλάχου (Μαγδαλένα), Ελένη Θυμιοπούλου (Αμέλια), Ιωάννα Δεμερτζίδου (Μαρτίριο), Χρυσή Μπαξεβάνη (Αδέλα), Ιωάννα Παγιατάκη (Πόνθια), Ελευθερία Αγγελίτσα (Υπηρέτρια), Μάρα Μαλγαρινού (Ζητιάνα/Αφηγήτρια)

ΠΡΟΣΕΧΩΣ «Ο ΝΤΈΝΤΕΚΤΙΒ» του Πήτερ Σάφερ

«Ο ΠΟΥΠΟΥΛΈΝΙΟΣ» του Μάρτιν ΜακΝτόνα Σκηνοθεσία: Μαίρη Ανδρέου Πρεμιέρα: Δεκέμβριος 2020

Ο κορυφαίος ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα έγραψε «Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα», το τελευταίο -και ίσως συγκλονιστικότερο- έργο του, το 1936.

«ΠΡΟΣΤΆΤΕΣ» του Μήτσου Ευθυμιάδη

Γραμμένος το 2003 από τον Μάρτιν ΜακΝτόνα, το «ατίθασο

Σε ένα μικρό φτωχικό χωριό της ισπανικής υπαίθρου στις αρχές του

«Η ΝΎΧΤΑ ΤΗΣ ΙΓΚΟΥΆΝΑ» του Τενεσί Ουίλιαμς

«Ο ΠΑΤΈΡΑΣ» του Φλοριάν Ζελέρ

ΕΚΘΕΣΗ

Ορνιθο/θεομαχία Ομογενείς καλλιτέχνες δημιουργούν με αφορμή την παράσταση «Όρνιθες» Ομογενείς καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο «άνοιξαν φτερά και πέταξαν» παρέα με τους «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα, που παρουσίασε με εξαιρετική επιτυχία το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος το καλοκαίρι που μας πέρασε. Η έκθεση «Ορνιθο/θεομαχίαΝοημοσύνη σμήνους» δημιουργήθηκε ειδικά για το ΚΘΒΕ, εν μέσω κορωνοϊού, περιόδευσε παράλληλα με την παράσταση και υποδέχτηκε το κοινό στο Θέατρο Δάσους, το Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου και το Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων. Πάνω από τριάντα καλλιτέχνες από την ομογένεια (ΗΠΑ, Αργεντινή, Μεξικό, Ιταλία, Ρωσία, Γαλλία, Ουγγαρία, Βέλγιο, Ιταλία, Γερμανία) εμπνεύστηκαν απ’ τον αριστοφανικό λόγο και ως άλλοι… «Όρνιθες» πρωταγωνίστησαν σ’ ένα παράλληλο εικαστικό δρώμενο, στέλνοντας το μήνυμα: Ο σύγχρονος κόσμος αντιπαλεύει την πανδημία. Οι καλλιτέχνες, μικροί και μεγάλοι πρεσβευτές της υπέρβασης που το ελληνικό ιδεώδες μεταφέρει αιώνες τώρα, αφήνουν την ψυχή τους να υψωθεί στον ουρανό της συν-δημιουργίας και εκεί αιθεροβατούν ονειρικά κι ιδεατά, στη Νεφελοκοκκυγία, που σήμερα παρά ποτέ είναι απαιτητή, για να μας οδηγήσει στην επόμενη μέρα, μακριά από απαγορεύσεις, στερήσεις, καραντίνες και πάσης φύσεως απώλειες. Κυρίαρχα στοιχεία της έκθεσης αναδεικνύονται η οξύμωρη εγγύτητα της απομάκρυνσης και η ανομοιογένεια σε υλικά, σε φόρμες, σε σχολές, σε προσεγγίσεις. Στους «Όρνιθες» κανένας χαρακτήρας δεν είναι ίδιος με τον άλλο. Τι σχέση έχει η Αηδόνα με τον Τσαλαπετεινό; Η αριστοφανική Πολιτεία θα φτιαχτεί από ετερόκλητα πλάσματα. Άλλες μορφές, άλλες ψυχολογίες, άλλη λαλιά, διαφορετικές εκφράσεις. Το ίδιο κι οι καλλιτέχνες, με διαφορετικά βιογραφικά, με περισσότερα ή λιγότερα χρόνια στον χώρο, με τις ιδιάζουσες

Άγγελος Παναγιώτου

ΕΚΘΕΣΗ

Νοημοσύνη σμήνους προσεγγίσεις τους, αποτυπώνουν την ξεχωριστή ψυχοσύνθεσή τους και ό,τι οι δεύτερες πατρίδες τους μπόλιασαν, καταθέτουν έργα πρωτότυπα ή και σταχυολογήσεις από το παρελθόν με αφορμή τους αριστοφανικούς «Όρνιθες». Τα έργα των ομογενών καλλιτεχνών υποδέχονται με τις βαριές υπογραφές των δικών τους «Ορνίθων» o Αλέκος Φασιανός, ο Γιώργος Σταθόπουλος, ο Γιάννης Παναγιώτου και ο Γιάννης Μετζικώφ.

Κατά τη θεατρική περίοδο 2019-2020, η έκθεση πρόκειται να στεγαστεί σε χώρους του ΚΘΒΕ.

Ιδέα - επιμέλεια - εκτέλεση παραγωγής έκθεσης: Χρύσα Σάμου

Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες:

Δανάη Σιώζιου, Γερμανία

Άλκηστις Αθανασιάδου, Μεξικό

Βασιλεία Στυλιανίδου, Γερμανία

Μαρίνα Βαμβακά, Βέλγιο

Λίζα Σωτίλη, Ιταλία

Γιάννης Βελλής, Ολλανδία

Φίλιππος Τσιάρας, ΗΠΑ

Λυδία Βενιέρη, ΗΠΑ

Ρένα Φίλη, Τουρκία

Χριστόφορος Δουλγέρης, Γερμανία Νίνα Ιωαννίδου, Ρωσία

Νία Hefe Φιλιογιάννη, Μεγάλη Βρετανία

Φλώρα Κάβουρα, Αίγυπτος

Κατερίνα Χρηστίδη, Γαλλία

Αδάμ Καραμανλής, Γερμανία

* Γιάννης Μετζικώφ

Στέλιος Καραμανώλης, Γερμανία Γιώργος Κόντης, Γερμανία Γεωργία Κοτρέτσος, Νότια Αφρική Λυδία Λεβεντέρη, Αργεντινή

Άγγελος Παναγιώτου Γιώργος Σταθόπουλος Αλέκος Φασιανός

Άνθια Λοΐζου, Αυστρία Γιώργος Μαραζιώτης, Βέλγιο Περσεφόνη Μύρτσου, Τουρκία Γιώργος Νάσσος, Γερμανία Άντρια Παπαγεωργίου, Ουγγαρία Στέλιος Παπαγεωργίου, Ουγγαρία Ιφιγένεια Παπαδάτου, ΗΠΑ Ευάγγελος Παπαδόπουλος, Γερμανία Στυλιανός Παπαδόπουλος, ΗΠΑ Κώστας Παππάς, Κύπρος Κώστας Πηγαδάς, ΗΠΑ Δημήτρης Πικρός, Mεγάλη Βρετανία Έλενα Πόκα, Mεγάλη Βρετανία Μαίρη Άννα Πομόνης, ΗΠΑ Αδάμ Καραμανλής

Στέλλα Σεβαστοπούλου, Μεγάλη Βρετανία

Αλέκος Φασιανός

Π Α ΡΑ Σ Κ Η Ν Ι Α

Μάσκες και κοστούμια Ο σκηνοθέτης Γιάννης Ρήγας, η ενδυματολόγος Δέσποινα Ντάνη και μια από τους ελάχιστους εξειδικευμένους μασκοποιούς στην Ελλάδα, η Μάρθα Φωκά μάς αποκαλύπτουν πώς δούλεψαν, από πού εμπνεύστηκαν και με ποιον τρόπο υλοποίησαν τα ενδύματα και τις μάσκες που συνθέτουν την εξαιρετική εικόνα των ηθοποιών ως όντα μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας στους «Όρνιθες», την μεγάλη καλοκαιρινή επιτυχία του ΚΘΒΕ.

Οι συντελεστές των «Ορνίθων» του ΚΘΒΕ αποκαλύπτουν πώς δημιούργησαν τις μάσκες και τα κοστούμια της παράστασης.

Για να υποδυθεί έναν χαρακτήρα, ο ηθοποιός μελετά το κείμενο, παρατηρεί, επιστρατεύει τη φαντασία του, προσπαθεί να βρει αντιστοιχίες με τα προσωπικά του βιώματα, αυτοσχεδιάζει. Όργανά του: το σώμα και η φωνή του· με αυτά ερμηνεύει, με αυτά μεταμορφώνεται. Βασικός σύμμαχός του: το κοστούμι· το σύνολο των στοιχείων που συνθέτουν την εξωτερική εμφάνισή του. Δηλαδή, όλα τα ρούχα, εσώρουχα, κομμώσεις, μακιγιάζ που φοριούνται ή κρατιούνται από έναν ηθοποιό επί σκηνής. Όταν, μάλιστα, ο ρόλος που καλείται να ενσαρκώσει ο ηθοποιός δεν είναι ένας άνθρωπος αλλά ένα ζώο ή ένα μυθικό ον όπως συμβαίνει στην αρχαία κωμωδία, η μάσκα αποτελεί εξαιρετικά σημαντικό συμπλήρωμα του κοστουμιού. Ο ενδυματολόγος και ο μασκοποιός σχεδιάζουν και υλοποιούν τα κοστούμια και τις μάσκες με όρους αισθητικής και κύριο στόχο να συμβάλλουν στην ερμηνεία του έργου από τον σκηνοθέτη. Η συνεργασία των τριών τους είναι καίριας σημασίας για ένα άρτιο αποτέλεσμα.

αντι-ηχείο του καλλιτέχνη. Είναι διαφορετικό να αντιληφθείς τη θεατρική πράξη με μάσκα και διαφορετικό χωρίς. Ο ηθοποιός ή θα πρέπει να φορά μάσκα ή θα πρέπει, για να μεγεθύνει το καλλιτεχνικό εκτόπισμα και να εντυπωθεί η έκφρασή του στον θεατή, να είναι βαμμένος. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα στο Θέατρο Νο της Άπω Ανατολής. Εκεί, βέβαια, μιλούμε για ολόκληρη τελετουργία. Φυσικά το ίδιο ισχύει και για τα κοστούμια, αν και η μάσκα είναι πιο περίπλοκη διεργασία καθώς συνδυάζει κίνηση με φωνή. Και η κινησιολογία μάσκας είναι εξόχως ιδιαίτερη. Είναι το μεγάλο παιχνίδι του θεάτρου. Η Μάρθα Φωκά στους «Όρνιθες» πέτυχε να αποτυπώσει με την τέχνη της την οριζόμενη συνθήκη που ήταν σαφής εξ’ αρχής: οι μάσκες να είναι μεγάλες. Εκεί έγκειται και η αισθητική διαφορά απ’ την προσέγγιση του Τσαρούχη στην ιστορική παράσταση του Κουν που χρησιμοποίησε με νεοελληνικό νεορεαλισμό δυο γυαλάκια χαριτωμένα γιατί έβλεπε τα πουλιά τρυφερά επικίνδυνα και μάσκες χρησιμοποίησε μόνο για τους θεούς. Τα δικά μας πουλιά είναι θυμωμένα, έχουν οργή, που εκπορεύεται απ’ την ζώσα κοινωνικοπολιτική συνθήκη. Με την Μάρθα, που είναι μεγάλη μαστόρισσα και εξαίρετη καλλιτέχνης, ψάξαμε πολύ, χαζέψαμε ώρες τον ουρανό για να καταλήξουμε στην επιλογή των πουλιών. Το επόμενο βήμα ήταν να συνδυάσουμε μάσκα με ρούχο… Θα συνδυάζονταν όπως θέλαμε; Τα συνδυάσαμε γιατί ο υπερ-ρεαλισμός στην προσέγγιση της μάσκας, συνάντησε τη φαντασιακή ελευθεριότητα της Δέσποινας που σχεδίασε

Γιάννης Ρήγας Σκηνοθέτης

Μάσκα και θεατρική πράξη, έννοιες ταυτόσημες. Στους ανοιχτούς δε χώρους προαπαιτούμενο, καθώς η απόσταση μεταξύ ορχήστρας – κοινού αποζητά ειδικές τεχνικές στην εκφορά λόγου ή την ομαδική έκφραση. Χρησιμοποιήθηκαν με αρτιότητα από αρχαιοτάτων χρόνων κι έφθασαν πλην του εκφραστικού μέσου να είναι το ίδιο το

Π Α ΡΑ Σ Κ Η Ν Ι Α

ένα κοστούμι που όταν κινηθεί σωστά μοιάζει τόσο αληθινό αν και κατασκευασμένο από πανιά. Βαμμένα και κολλημένα μάλιστα με τέτοιο τρόπο που δεν φαίνεται ούτε το πραγματικό τους βάρος ούτε το ευτελές των υλικών τους. Κάμποτο, ένα φθηνό ύφασμα που έγινε ρούχο με απλές κόλλες. Βάφτηκε και κολλήθηκε δημιουργώντας αίσθηση πραγματικού πουλιού, την ίδια στιγμή που γνωρίζει κανείς πως πρόκειται για άνθρωπο καθώς αντικρίζει το σώμα του. 30 κοστούμια χειροποίητα με… 10.000 φτερά απ’ τις μοδίστρες του ΚΘΒΕ βαμμένα με πινελάκι ένα προς ένα… Μια οφθαλμαπάτη με πραγματικό περιεχόμενο. Η επιτομή της σύγχρονης εκδοχής του απλού.

Μάρθα Φωκά Μασκοποιός

Από αμνημονεύτων χρόνων οι άνθρωποι μέσω της μάσκας επιχειρούσαν να εξερευνήσουν τα όρια μεταξύ του πραγματικού και του μεταφυσικού κόσμου. Κατ’ επέκτασιν και η θεατρική μάσκα δεν είναι απλά ένα αντικείμενο... είναι μέσο μεταμόρφωσης και αυτό είναι πάντα το ζητούμενο τόσο για τον δημιουργό-κατασκευαστή, όσο και για τον ηθοποιό που την ενδύεται: η γέννηση δηλαδή στη σκηνή μιας νέας ύπαρξης ολοζώντανης, ικανής να αναπνέει τον αέρα του «μαγικού». Στους «Όρνιθες», οι μάσκες επιχειρούν μέσω της φόρμας, της ύλης και του χρώματος να φέρουν στη σκηνή όχι μόνο την εικόνα του πουλιού αλλά και τον συνειρμό της ελευθερίας που αυτό αντιπροσωπεύει, μεταφέροντας τον θεατή σε έναν κόσμο όπου όλα είναι δυνατά. Ακόμα και η Ουτοπία...

Δέσποινα Ντάνη Ενδυματολόγος

Όταν μου ανατέθηκε να φιλοτεχνήσω τα κοστούμια των «Ορνίθων», το πρώτο που έπρεπε να αντιπαλέψω ήταν ο χρόνος, καθώς ήταν περιορισμένος. Ζητούμενο αρχικό ο σχεδιασμός των πουλιών. Στο πρώτο κιόλας εγχείρημα τα προσεγγίσαμε με ακρίβεια. Απ’ το αρχικό στάδιο της επεξεργασίας του υφάσματος περάσαμε στο να ζωγραφιστούν. Ευτυχώς «χέρια ικανά ζωγράφων» το ΚΘΒΕ διέθετε. Συγχρόνως με τα «πουλιά» δουλεύαμε και τους άλλους ρόλους που χωρίζονται σε τρεις βασικούς άξονες: άνθρωποι, θεοί και πουλιά. Στα τελευταία ο διαχωρισμός σαφής: τα δώδεκα έπρεπε να είναι επιθετικά και τα άλλα δώδεκα όχι. Στους θεούς ο συνεκτικός κρίκος ήταν το λευκό χρώμα. Οι άνθρωποι πάλι ήταν πιο ρεαλιστικές αποτυπώσεις. Κοντύτεροι στην όψη ο Πεισθέταιρος κι ο Ευελπίδης. Όλοι οι άλλοι χαρακτήρες μεστοί συμβολισμών και καθώς επί σκηνής εναλλάσσονταν με μεμονωμένες εμφανίσεις έπρεπε να βρω κάτι ενδιαφέρον και διασκεδαστικό… Οι ψευδομάρτυρες – σκουλήκια ήταν οι πρώτοι που σχεδιάστηκαν. Σβούρες ζήτησε να μοιάζουν ο Ρήγας ο συνταγματολόγος κι ο εκπρόσωπος της ΕΕ. Ο Τριβαλός πάλι ήταν εμπνευσμένος απ’ την κεφαλοστολή του Σοχινού Κουδουνοφόρου (βέβαια, για να κρατήσω τη «γραμμή» του λευκού των θεών, δεν έμεινα στην πιστή αποτύπωση του μαύρου που φέρουν στο προσωπείο). Οι θεοί καθότι φορούν μάσκες έπρεπε να έχουν κοστούμια εναρμονισμένα στις μάσκες. Στους Όρνιθες δεν υπήρχε λόγος να χρησιμοποιήσω κανονικά φτερά. Απ’ τη άλλη ήθελα να δω φτερά στη σκηνή κι έτσι προχώρησα στην εικαστική τους επεξεργασία. Μ’ αρέσει το ζωγραφικό στοιχείο στα κοστούμια. Με ευχαριστεί η ζωγραφική τους αποτύπωση. Χάρηκα που άρεσε στον κόσμο. Την ικανοποίηση αυτή την έλαβα όταν στην γενική δοκιμή εισέπραξα το συνολικό αποτέλεσμα. Μια μέρα πριν δεν είχα καν ξεκάθαρη εικόνα. Φυσικά δεν μπορώ να μην αναφέρω ότι σ’ όλη τη δημιουργική διαδρομή ο σκηνοθέτης ήταν η ασφάλειά μου καθώς ξέροντας ακριβώς τι θέλει, τι ζητάει, μου μετέδιδε σιγουριά. Ήταν ξεκάθαρος κι εκεί κατανοείς ότι δεν είσαι μόνος. Μέρα τη μέρα προσθέταμε, αφαιρούσαμε, χτίζαμε… και στο τέλος οι «Όρνιθες» μίλησαν με τα κοστούμια τους!

To ΚΘΒΕ… στην πρώτη γραμμή Γράφει ο Παναγιώτης Φανταγμάς Σε λίγους μήνες ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε εξήντα χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος στην πολιτιστική ταυτότητα της Θεσσαλονίκης αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας. Με παραστάσεις αδιαπραγμάτευτα υψηλής αισθητικής και κύρους, το ΚΘΒΕ δίνει το καθημερινό δυναμικό παρών στην πόλη. Αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας, στα εύκολα και στα δύσκολα, δημιουργεί, προάγει, διαφωτίζει, εκπαιδεύει, ψυχαγωγεί, απαλύνει τις ψυχές μας, όταν οι δύσκολες συνθήκες το απαιτούν. Σε μία ιστορική αναδρομή, το ΚΘΒΕ, εκτός των παραστάσεων του, έχει εντάξει στο πλαίσιο της ευρύτερης δραστηριότητάς του τη λειτουργία Παιδικής και Νεανικής Σκηνής, Δραματικής Σχολής και συμμετέχει δυναμικά στο ευρωπαϊκό αποτύπωμα της θεατρικής τέχνης, ως ενεργό μέλος της Ένωσης των Θεάτρων της Ευρώπης. Στη δυσκολότερη ιστορική χρονιά του αιώνα που διανύουμε, το ΚΘΒΕ εξακολουθεί να είναι στην πρώτη γραμμή. Από την πρώτη στιγμή άνοιξε τα φτερά του και αγκάλιασε τον Ελληνισμό όπου και να βρίσκεται. Στο πιο παραγωγικό καλοκαίρι του,

ανέβασε τρεις μεγάλες παραγωγές, πραγματοποίησε μια εικαστική έκθεση και παρουσίασε θεατρικά δρώμενα σε επιλεγμένους αρχαιολογικούς χώρους. Οι χιλιάδες συμπολίτες που παρακολούθησαν τις παραστάσεις μας αποτελούν την έμπρακτη απόδειξη για την αναγκαιότητα της τέχνης στις κρίσιμες ώρες που περνάμε. Με την προαγωγή του Πολιτισμού στην κοινωνία μέσω της καλλιτεχνικής αγωγής, της θεατρικής εκπαίδευσης, των παραστάσεων και δράσεων, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος επιθυμεί και επιδιώκει τη δημιουργική συνάντηση της πολιτιστικής διαδικασίας με την επιχειρηματική δραστηριότητα. Ολοένα και περισσότερο, παρατηρείται μία αυξανόμενη τάση στις σύγχρονες επιχειρήσεις να ενσωματώνουν κοινωνικά, περιβαλλοντικά ζητήματα και πολιτιστικές ανάγκες στις επιχειρηματικές τους πρακτικές. Σε μια τόσο μεγάλη δοκιμασία, όπου ξαναγράφεται ο κώδικας επικοινωνίας και δεοντολογίας των επιχειρήσεων, είναι ευκαιρία να ανανεωθεί το ραντεβού της τέχνης με τον επιχειρηματικό κόσμο ως σανίδα σωτηρίας στις κοινωνίες που πλέουν σε

ωκεανούς πλήθους αβεβαιοτήτων. Η αρχή έγινε, τα τελευταία χρόνια το ΚΘΒΕ υιοθετώντας στρατηγική εξωστρέφειας έχει συμπράξει με φορείς, σχολεία, πανεπιστήμια, ιδρύματα, επιχειρήσεις. Το ΚΘΒΕ, ο μεγαλύτερος πολιτιστικός οργανισμός της χώρας, αποτελεί ένα ανοιχτό πανεπιστήμιο πολιτισμού και ένα αναπτυξιακό εργαλείο για την τοπική και εθνική οικονομία. Μεγάλες επιχειρήσεις όπως INTERLIFE, ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΑ, ΜΑΣΟΥΤΗΣ, MEDITERRANEAN COSMOS, ΖΑΓΟΡΙ, ELLINAIR, ΚΟΣΜΑΟΓΛΟΥ, LUXURY HOTEL και ΙΚΕΑ, εμπνέονται από το όραμα του ΚΘΒΕ και στηρίζουν το απαιτητικό και δύσκολο έργο του. Η πολύχρονη και συνεχόμενη στήριξη τους αποδεικνύει ότι μόνο οφέλη μπορούν να προκύψουν και για τις δύο πλευρές. Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος διαθέτει ένα ελκυστικό πολιτιστικό προϊόν και εμείς, οι άνθρωποί του, το γνωρίζουμε καλά και διαθέτουμε τα εργαλεία για να επιτύχουμε μακροχρόνιες και αμοιβαία επωφελείς συνεργασίες. Πατάμε σταθερά στο παρόν και ατενίζουμε το μέλλον, μ’ εκείνη την αισιοδοξία που μόνο η τέχνη μπορεί να προσφέρει.

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ ΚΘΒΕ

Το αρχιτεκτονικό παρελθόν του Βασιλικού Θεάτρου Γράφει η Βίκυ Κερτεμελίδου ΔΡ. ΑΡΧΙΤΈΚΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΟΛΌΓΟΣ

Το κτίριο που στεγάζει το Βασιλικό Θέατρο συνδέθηκε με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος από το 1961 και ήταν η πρώτη έδρα του. Η θεατρική ιστορία του, από την ανέγερσή του ως παράρτημα του Εθνικού (τότε Βασιλικού) Θεάτρου μέχρι σήμερα, είναι αρκετά γνωστή. Όμως η αρχιτεκτονική αξία του αρχικού κτίσματος και η συμβολή του στην εξέλιξη της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα είναι κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό.

Η αίθουσα του Βασιλικού Θεάτρου, το 1961

To Βασιλικό Θέατρο, κτισμένο το 1940, ανήκει στα ελάχιστα σημαντικά κτίσματα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου στη Θεσσαλονίκη. Τα λιτά πρωτοποριακά κτίρια του μοντέρνου κινήματος, όπως το παρθεναγωγείο στην Οδό Καρόλου Ντηλ του Ν. Μητσάκη, ή το σχολικό συγκρότημα στο Βαρδάρη του Θ. Βαλεντή, δυστυχώς δεν εκτιμήθηκαν ανάλογα από το κοινό της Θεσσαλονίκης. Η εμφάνιση των μοντέρνων κτιρίων στις αρχές της δεκαετίας του 1930 ερχόταν σε πλήρη ρήξη με τα συντηρητικά εκλεκτικιστικά ή κλασικίζοντα κτίρια τα οποία κυριαρχούσαν στην πόλη. Πρωταγωνιστές του μοντέρνου κινήματος ήταν νέοι Έλληνες αρχιτέκτονες οι οποίοι, ακολουθώντας τους συναδέλφους τους της κεντρικής κυρίως Ευρώπης, επιχείρησαν να εισάγουν στην Ελλάδα τον μοντερνισμό όπως εκφράστηκε από τη Σχολή του Bauhaus, τον Le Corbusier, τα Διεθνή Συνέδρια της Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής (CIAM), κ.ά.

Η πρόσοψη του Βασιλικού Θεάτρου, αρχές δεκαετίας 1940

Το κτίριο του Θεάτρου σχεδιάστηκε το 1938 από τον γνωστό αρχιτέκτονα πολεοδόμο Κ. Δοξιάδη και τον Α. Σκέπερς κοντά στον Λευκό Πύργο και στον ομώνυμο «Κήπο», έναν τόπο κοσμικών συναντήσεων και ψυχαγωγίας

Η πρωτοποριακή, για την εποχή, αρχιτεκτονική μελέτη προέβλεπε τη δυνατότητα να λειτουργεί το Θέατρο χειμώνα καλοκαίρι εφαρμόζοντας μια έξυπνη κατασκευαστική λύση. Στη μια στενή πλευρά της ορθογωνικής κάτοψης τοποθετήθηκε η σκηνή με καμπύλη στέγη και στην απέναντι πλευρά ένας αντίστοιχος τοίχος, στο ίδιο ύψος και με ίδια καμπύλη στέγη. Στις άλλες δυο πλευρές τοποθετήθηκαν συμμετρικά, εμφανή υποστυλώματα και δοκοί από οπλισμένο σκυρόδεμα όπου στηρίζονταν τα μεταλλικά ζευκτά της ανοικτής οροφής. Κατά τους χειμερινούς μήνες η κάλυψη των ανοικτών επιφανειών γινόταν με τέντα και πετάσματα που μπορούσαν να μαζεύονται. Δυστυχώς, η πρωτότυπη αυτή κατασκευή δεν λειτούργησε ικανοποιητικά. Το καλοκαίρι λόγω των ψηλών περιμετρικών τοίχων το Θέατρο ήταν ζεστό και πληκτικό, ενώ το χειμώνα πολύ κρύο λόγω της κινητής στέγασης και των μεγάλων ανοιγμάτων. Πολύ γρήγορα διασκευάστηκε πρόχειρα σε χειμερινή σκηνή αποκτώντας ελαφριά στέγη και παράθυρα. όπου υπήρχε ακόμη ένα χειμερινό θέατρο, με σκοπό να ενταχθεί στο ευρύτερο πολιτιστικό παραλιακό κέντρο της Θεσσαλονίκης. Η μελέτη του Δοξιάδη έλαβε σοβαρά υπόψη τη γειτνίαση με τον Λευκό Πύργο. Όπως αναφέρει ο ίδιος «υπερισχύουν (στο κτίριο) αι οριζόντιοι χαμηλαί γραμμαί … ώστε αι υψηλαί κατακόρυφοι γραμμαί του Λευκού Πύργου να εξαίρωνται ακόμη περισσότερον». Το Θέατρο που σχεδίασε ο νεαρός τότε Κωνσταντίνος Δοξιάδης ήταν λιτό, χωρίς περιττές κατασκευές για διακοσμητικούς λόγους, σύμφωνα με τις αρχές του μοντερνισμού, και μπορούσε να υποδεχθεί τη διαθέσιμη τεχνολογία της εποχής. Επίσης, ακολουθούσε τις νέες τάσεις, οι οποίες στόχευαν στην ανάπτυξη μιας στενότερης σχέσης ανάμεσα στους ηθοποιούς και στο κοινό και παράλληλα στη μετατροπή του θεατρικού θεσμού από αριστοκρατική διασκέδαση σε θεσμό με όλο και μεγαλύτερη διεύρυνση της κοινωνικής του βάσης. Οι ανανεωτικές πειραματικές αρχιτεκτονικές προτάσεις που υπερέβαιναν τη θεατρική παράδοση της ιταλικής σκηνής, παρουσιάστηκαν σε σημαντικές εκθέσεις που προωθούσαν τον μοντερνισμό, όπως το θέατρο του Henry van de Velde στην Έκθεση του Werkbund στην Κολωνία το 1914 και το θέατρο των αδελφών Perret στην Exposition des Arts Décoratifs στο Παρίσι το 1925. Έχοντας αυτές τις προτάσεις ως πρότυπο, ο Δοξιάδης σχεδίασε την τριμερή σκηνή του Βασιλικού Θεάτρου με ένα περιστρεφόμενο κυκλικό τμήμα, διατηρώντας εν μέρει το βασικό χαρακτηριστικό της ιταλικής σκηνής, αλλά το φαρδύ της προσκήνιο ήταν ένα βήμα προς την ανοικτή σκηνή. Η πλατεία είχε ελαφρά αμφιθεατρική κλίση, με εκατέρωθεν βαθμιδωτά πλευρικά θεωρεία και εξώστη, συνολικής χωρητικότητας 1000 θέσεων, προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις μιας κρατικής σκηνής που απευθυνόταν σε μεγάλο κοινό.

Το 1962 το ΚΘΒΕ μεταφέρθηκε στο νεόκτιστο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Από τότε χρησιμοποιούσε το Βασιλικό Θέατρο μόνο για πρόβες. Έτσι το κτίριο εγκαταλείφθηκε σταδιακά και ερειπώθηκε, όπως και πολλά ακόμη μοντέρνα κτίρια της μεσοπολεμικής και μεταπολεμικής περιόδου, καθώς δεν υπήρξε καμία μέριμνα για την προστασία τους. Η απαξίωση της μοντέρνας αρχιτεκτονικής δημιουργίας της Γενιάς του ’30 στη σύγχρονη ελληνική πόλη είναι μια δυσάρεστη αλήθεια. Το Βασιλικό Θέατρο εντάχθηκε στο Τεχνικό Πρόγραμμα του Οργανισμού Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης Θεσσαλονίκη 1997. Η γήρανση των δομικών στοιχείων του κτιρίου αλλά και η αδυναμία να ανταποκριθεί στις σύγχρονες λειτουργικές απαιτήσεις οδήγησαν στην ανακατασκευή του. Ο ανασχεδιασμός από τους αρχιτέκτονες Κ. Κουρουσόπουλο και Ν. Σχολίδη είχε ως κεντρική ιδέα τη διατήρηση του αρχιτεκτονικού συντακτικού του Δοξιάδη. Εγκαινιάστηκε το 2000 και αποτελεί μόνιμη έδρα του ΚΘΒΕ, με χωρητικότητα 683 θέσεις. Διαθέτει ευρύχωρη σκηνή, φουαγιέ σε τρεις στάθμες, καμαρίνια, χώρο για πρόβες, χώρους διοίκησης και ένα καφέ με θέα προς τον Λευκό Πύργο.

Πηγές Δοξιάδης, Κ. «Το Βασιλικόν Θέατρον Θεσσαλονίκης», εφημ. Ελεύθερον Βήμα, 8.7.1940. Παπαδόπουλος, Λ. (επιμ.) Μετασχηματισμοί του Αστικού Τοπίου. Αρχιτεκτονικές μελέτες και έργα του Οργανισμού Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης Θεσσαλονίκη 1997, Αθήνα: Λιβάνης, 2001. Φεσσά Εμμανουήλ, Ε. Η αρχιτεκτονική του Νεοελληνικού Θεάτρου 1720-1940, Αθήνα, 1994.

EΞΟΔΟΣ

Βγαίνουμε... αλλιώς

Σε μια εποχή που η έξοδος στη Θεσσαλονίκη φαντάζει πιο επικίνδυνη και από εκείνη του Μεσολογγίου, οι εναλλακτικοί -και ασφαλείς- τρόποι διασκέδασης είναι... εντολή γιατρού.

Είναι μυστήριο πράγμα οι αλλαγές. Κάποιες φορές, είναι ανέλπιστες ευκαιρίες για τη μετάβαση σε μία νέα, γοητευτική συνθήκη. Άλλες φορές, είναι ανεπαίσθητες παραλλαγές της ίδιας πραγματικότητας. Και άλλες πάλι, είναι επιτακτική ανάγκη, μία επιβεβλημένη εντολή αυτοπροστασίας και επιβίωσης. Μετρώντας την πανδημία με αριθμούς και υπό την απειλή της αυξανόμενης πορείας τους, η προσαρμογή μας ήταν μονόδρομος. Μια προσαμογή αναγκαία για να επιβεβαιώσει το δαρβινικό θέσφατο ότι «δεν είναι τα πιο δυνατά είδη που επιβιώνουν ή τα πιο έξυπνα, αλλά αυτά που ανταποκρίνονται καλύτερα στις αλλαγές». Πρώτα, αλλάξαμε στυλ. Φορέσαμε μάσκα, ζοριστήκαμε, ξεφυσήσαμε, αλλά της βάλαμε στρας και τρελά patterns και την εντάξαμε

Γράφει η Μαρία Ζαμπέτη 65

EΞΟΔΟΣ

στην καθημερινότητά μας. Μετά, αλλάξαμε τρόπο διασκέδασης. Δεν έγινε απαραίτητα χειρότερος, αλλά έγινε διαφορετικός. Οι αποστάσεις μεγάλωσαν, τα τραπέζια αραίωσαν και τα γούστα προσαρμόστηκαν. Οι βόλτες στην πόλη έγιναν η αγαπημένη έξοδος όλων, συνδυάζοντας τη δραστηριότητα με τη διασκέδαση. Η Νέα Παραλία, η Άνω Πόλη, η Νέα Κρήνη, ακόμη και το κέντρο της πόλης, είδαν τα πεζοδρόμιά τους να γεμίζουν περιπατητές. Και το βάδισμα παραμένει μία καλή λύση για επαφή με την urban πλευρά της Θεσσαλονίκης – τι καλύτερο από έναν ζεστό καφέ στο χέρι και χιλιόμετρα έτοιμα να «κατακτηθούν»; Το μόνο καλύτερο απ’ αυτό είναι ο καφές να συνδυάζεται με ένα σκανδαλωδώς νόστιμο πρωινό στα Ζαχαροπλαστεία Μίλτος. Ίσως να μην ξέρουν πολλοί ότι, πέρα από τις φρεσκότερες πάστες της πόλης και τα συ-γκλο-νι-στι-κά σιροπιαστά του, ο Μίλτος διαθέτει και μία «συλλογή» με φουρνιστά προϊόντα ζύμης και σφολιάτας που μοιάζουν να έχουν βγει από τα όνειρά μας. Πίτσα σκεπαστή, muffins και κρουασάν συγκαταλέγονται στα κορυφαία του. Α, το κρουασάν ζητήστε να σας το γεμίσουν με πραλίνα σοκολάτας για την απόλυτη «αμαρτία». Τα «ραντάρ» μας, λοιπόν, είναι πλέον στραμμένα στην

Ζαχαροπλαστεία Μίλτος

ανακάλυψη του «διαφορετικού». Μία ευκαιρία, μαζί με την αλλαγή των συνθηκών, να εντοπίσουμε και νέες εμπειρίες. Ποιος να φανταζόταν, για παράδειγμα, ότι θα

πίναμε καφέ στο κέντρο της Θεσσαλονίκης ενώ θα καθόμαστε σε μία καρέκλα Tom Dixon, περιτριγυρισμένοι από luxury design έπιπλα; Το 2nd Floor καινοτομεί ξανά, δημιουργώντας μέσα στον industrial χώρο του στη Χρυσοστόμου Σμύρνης, ένα καφέ που κάνει τον επισκέπτη να νομίζει ότι βρίσκεται σε... μουσείο design. Στο Tom Dixon Thessaloniki, βέβαια, εκτός από ντιζαϊνάτα φωτιστικά, έχει έναν ιδιαίτερο εσπρέσο με... καρύδια πεκάν και ένα carrot cake από άλλον κόσμο.

Tom Dixon Thessaloniki

Την ώρα που ο αστικός χώρος έχει μετατραπεί σε ναρκοπέδιο, υπάρχει μία διαφορετική διασκέδαση που κληρονομήσαμε από την καραντίνα, αλλά δεν την αφήσαμε ανεκμετάλλευτη ούτε μετά το τέλος της. Το ποδήλατο, η χαρούμενη ανάμνηση των παιδικών μας χρόνων και η πρώτη μας επαφή με την οδήγηση, αποτελεί την ιδανική φυσιολατρική δραστηριότητα σε λογικά μετρήσιμη απόσταση από την πόλη. Στα συν, το ότι μπορείς να βολτάρεις μόνος ή και με παρέα, αποφεύγοντας την άμεση επαφή. Αγαπημένες διαδρομές είναι οι ποδηλατόδρομοι που διασχίζουν τη Θεσσαλονίκη, ενώ για τους hardcore ποδηλάτες, το Φράγμα Θέρμης και το Σέιχ Σου συγκαταλέγονται στις κορυφαίες επιλογές. Αντίστοιχα, με πυξίδα το «νους υγιής εν σώματι υγιεί», φροντίζουμε και για την «εξάσκηση» του πνεύματος. Για όσους ζούνε στη Θεσσαλονίκη και δεν έχουν επισκεφθεί ποτέ κάποιον από τους 32 (ναι, 32!) μουσειακούς χώρους της, δεν υπάρχει ιδανικότερη περίοδος για να το κάνετε. Οι «θησαυροί» που κρύβουν είναι εντυπωσιακοί και σίγουρα covid-free. Αναζητήστε και διαδικτυακά τη δυνατότητα να περιηγηθείτε στις εκθέσεις ή τις συλλογές τους! Εφόσον, λοιπόν, η ιστορική στιγμή επιτάσσει διαφορετικό τρόπο σκέψης και πράξης, γιατί να μην απολαύσουμε και

διαφορετικές γεύσεις; Τείνοντας σε έναν εναλλακτικό και υγιεινότερο τρόπο ζωής, τα Join Juice Bars είναι έτοιμα να «στύψουν» τη φρεσκάδα και να μας τη σερβίρουν στο ποτήρι. Χυμοί και smoothies με συστατικά super foods, αλλά και light snacks, όπως τα γνωστά πια energy bowls και το πεντανόστιμο avocado toast του είναι ό,τι πρέπει για να ξεκινήσει η μέρα με την ενέργεια στα ύψη. Εάν οι λέξεις κινόα, τσία και μάτσα ακούγονται άγνωστες, εκεί θα γίνουν αγαπημένη συνήθεια. Βέβαια, όταν το διαφορετικό τείνει να γίνει κανονικότητα, το κλασικό πάντα ξεχωρίζει. Έχοντας στήσει ένα νεοϋρκέζικο μπαρ στα άνω Λαδάδικα, το Le Cercle De Salonique είναι η μυστηριακή κλειστή λέσχη που έλειπε από την πόλη. Εμπνευσμένο από την πραγματική κοινωνική λέσχη στην Πλατεία Ελευθερίας, όπου τα μέλη διασκέδαζαν από το 1892 έως το 1940, το μοναδικό αυτό μέρος διαθέτει ‘20s αισθητική και premium αποστάγματα ενώ αποπνέει μία... οικεία πολυτέλεια, κάνοντας τον επισκέπτη να αισθάνεται πολίτης του κόσμου.

Join Juice Bars

PET STORIES

Η διαφορετικότητα του σκύλου Ανάμεσα στα κατοικίδια που για χιλιάδες χρόνια ζουν κοντά στον άνθρωπο, ο σκύλος ξεχωρίζει ως το «πολυεργαλείο» των ζώων. Γράφει η Λενιώ Πατιερίδη ΚΥΝΑΓΩΓΌΣ, ΟΛΙΣΤΙΚΉ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΣΚΎΛΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΙΆΣ

Είναι αυτός που μπορεί να φέρει εις πέρας μια πληθώρα εργασιών, όπως φύλαξη, κυνήγι, καθοδήγηση (σε κοπάδια ή άτομα με αναπηρία), ιχνηλασία, ανίχνευση (από εκρηκτικά μέχρι ασθένειες) και φυσικά να παρέχει συντροφιά, με γρήγορη ανταπόκριση και ιδιαίτερο ζήλο. Είναι αυτός που κατέχει την πρώτη θέση στην καρδιά των περισσότερων φιλόζωων και δικαίως φέρει τον τίτλο του καλύτερου φίλου του ανθρώπου. Τι είναι όμως αυτό που τον καθιστά τόσο ξεχωριστό και πολυμήχανο; Είναι η αγάπη του για τον άνθρωπο η κινητήριος δύναμη, το μυαλό του ή κάτι άλλο; Οι άνθρωποι ορίζουμε την ευφυΐα ενός ζώου ανάλογα με τη δική μας αντίληψη, τον δικό μας τρόπο λειτουργίας -τόσο γενετικά όσο και γονιδιακά- αλλά και τα δικά μας θέλω. Επομένως, σύμφωνα με τα παραπάνω, ο σκύλος κατέχει αυτή την υψηλή θέση στη ζωή των ανθρώπων, λόγω των γνωστικών του ικανοτήτων, οι οποίες κατ’ επέκταση τον κάνουν να «αγαπάει» τον άνθρωπο. Πράγματι, το μυαλό του σκύλου και ο τρόπος που λειτουργεί αποτελούν βασικό θέμα έρευνας πολλών συμπεριφοριστών και βιολόγων. Μάλιστα, κάποιοι επιστήμονες

έστρεψαν την προσοχή τους σε μια νέα κι ενδιαφέρουσα υπόθεση σύμφωνα με την οποία, δεν είναι η γνωστική ικανότητα του σκύλου που τον κάνει να ξεχωρίζει, αλλά η υπερβολική του κοινωνικότητα - όχι μόνο με τον άνθρωπο, αλλά και με άλλα είδη ζώων. Πιο συγκεκριμένα, στις αρχές του 2000, σε έρευνα που διεξήγαγε ο συμπεριφοριστής Dr. Clive Wynne, προέκυψε ότι μια ομάδα εξημερωμένων και κοινωνικοποιημένων λύκων ήταν εξίσου ικανή να ακολουθήσει ανθρώπινη υπόδειξη, όπως ένας εκπαιδευμένος σκύλος. Κάτι που αναιρούσε τη μέχρι τότε εκτίμηση, ότι ο σκύλος είναι καλύτερος στο να ακολουθεί ανθρώπινες υποδείξεις συγκριτικά με τα άλλα ζώα. Άρα η γνωστική του ικανότητα δεν είναι αυτή που τον διαφοροποιεί από τα άλλα ζώα; Ακολούθησε πείραμα στο οποίο προέκυψε ότι τα κουτάβια, μέχρι την ηλικία των 4 μηνών, χρειάζονται πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα ημερήσιας συναναστροφής με τον άνθρωπο για να τον συνηθίσουν, απ’ ότι οι εξημερωμένοι και εξίσου έξυπνοι λύκοι. Για την ακρίβεια, ο σκύλος συνηθίζει το ίδιο εύκολα με οποιοδήποτε άλλο ζώο που θα γνωρίσει στους πρώτους μήνες της ζωής του. Τρανή απόδειξη οι ποιμενικοί σκύλοι, τους οποίους οι ποιμένες

μεγαλώνουν μέσα στο μαντρί, ώστε να εξοικειωθούν με τα πρόβατα και να τα φυλάνε, αντί να τα σκοτώνουν.

απέναντί του και οι άνθρωποι μετέπειτα διάλεγαν και εξέτρεφαν τα πιο φιλικά προς αυτούς σκυλιά, με αποτέλεσμα να προκύψει ένα πολύ φιλικό προς τον άνθρωπο ζώο.

Ο Dr. Wynne συνέχισε τις έρευνες, στρέφοντας αυτήν τη φορά την προσοχή του στη συμπεριφορά του σκύλου, σε συνάρτηση με τη γενετική του δομή. Το 2017 μαζί με μια ομάδα επιστημόνων, με επικεφαλής την Dr. von Holdt, παρέδωσε στη δημοσιότητα μια έρευνα που υποδείκνυε ότι ο βαθμός φιλικότητας των σκύλων οφείλεται σε ένα γονίδιο, το οποίο στους ανθρώπους συνδέεται με το σύνδρομο Williams-Beuren. Χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης γενετικής διαταραχής είναι η συμπεριφορά αυτών των ατόμων, τα οποία διαθέτουν υψηλή ενσυναίσθηση και είναι ιδιαίτερα κοινωνικά και φιλικά, όχι μόνο με τους οικείους τους αλλά και με άτομα που δεν γνωρίζουν.

Με δυο λόγια, καταρρίπτεται η πεποίθηση ότι ο σκύλος λατρεύει τον άνθρωπο, γιατί ο άνθρωπος είναι κάτι σπουδαίο. Από ό,τι φαίνεται ισχύει το αντίθετο: ο σκύλος είναι ένα σπουδαίο πλάσμα, το οποίο ταυτίζεται εκ φύσεως με τους γύρω του αδιακρίτως και ανιδιοτελώς. Ας είναι αυτό μια ευγενική υπενθύμιση, ότι η φύση δεν περιστρέφεται γύρω από εμάς. Ωστόσο, είμαστε απέραντα τυχεροί που μας περιτριγυρίζουν αυτά τα υπέροχα ζώα!

Οι έρευνες πάνω στη συγκεκριμένη και εξαιρετική ανακάλυψη συνεχίζονται. Οι υποστηρικτές της ισχυρίζονται πως πιθανότατα το γονίδιο αυτό «εδραιώθηκε» με κάποιο τρόπο στον σκύλο (ο οποίος προέρχεται από τον λύκο) για τους εξής λόγους: Οι πρώτοι λύκοι που προσέγγισαν τον άνθρωπο ως πηγή τροφής ήταν αυτοί που είχαν τις λιγότερες αναστολές

Πηγές J. Gorman: «Dog’s Can’t Help Falling in Love», Nov. 2019, The New York Times, www.nytimes.com/2019/11/22/science/dogs-love-evolution N. Rogers: «Rare Human Syndrome May Explain Why Dogs are So Friendly», July 2017, www.insidescience.org/news/rare-syndrome-may-explain-why-dogs-areso-friendly

ΠΑΙΔΙ

Πνεύμα ομαδικό Ρεύμα ανοδικό Γράφει η Φούλη Σγούρου ΘΕΑΤΡΟΠΑΙΔΑΓΩΓΌΣ

Μέσα σε ένα θεατρικό εργαστήρι ένα παιδί μπορεί να ανακαλύψει έναν ολόκληρο καινούργιο κόσμο. Η πιο σπουδαία ανακάλυψη, όμως, που μπορεί να κάνει, είναι το «αίσθημα του ανήκειν σε μία ομάδα». Δεν υπάρχει πιο σημαντικό πράγμα για ένα παιδί από το να νιώθει ότι ανήκει κάπου, ότι είναι αποδεκτό, ότι μπορεί να υπάρχει και να εκφράζεται ελεύθερα. Μέσα στην ομάδα ανακαλύπτει νέες πτυχές του εαυτού του και καινούργιες δεξιότητες. Βλέπει έμπρακτα πως ο καθένας έχει τη δική του μορφή, άλλες ικανότητες και εμπειρίες κι έτσι αντιλαμβάνεται την έννοια της διαφορετικότητας, εξοικειώνεται με αυτήν και αποδέχεται τη μοναδικότητά του. Μέσα από κινητικά παιχνίδια, αυτοσχεδιασμούς, δραματοποίηση ιστοριών, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να ενσαρκώσουν ρόλους, να αντιμετωπίσουν καταστάσεις,

Μαθαίνοντας στα παιδιά να αγκαλιάζουν το διαφορετικό και να λειτουργούν ως ομάδα μέσα από το θεατρικό παιχνίδι.

να προετοιμαστούν για την ίδια τη ζωή. Οι ιστορίες που βλέπω ότι αγγίζουν με έναν ιδιαίτερο τρόπο τα παιδιά είναι οι αληθινές ιστορίες, που είναι εμπνευσμένες από τη φύση. Αν κοιτάξουμε γύρω μας, υπάρχουν όλες οι απαντήσεις που ψάχνουμε, αρκεί να παρατηρήσουμε, να αφουγκραστούμε, να δώσουμε χρόνο, να ακούσουμε τα μυστικά που έχουν να μας πούνε ο ουρανός, ο άνεμος, τα ζώα, τα φυτά. Κάθε πλάσμα είναι μοναδικό, υπέροχα διαφορετικό. Το κάθε σποράκι χρειάζεται τον δικό του χρόνο για να ανθίσει, το κάθε πουλί έχει το δικό του, μοναδικό πέταγμα. Παρατηρούμε μικρά πλάσματα να λειτουργούν ομαδικά και να καταφέρνουν θαύματα. Μια τέτοια ιστορία, λοιπόν, που πάντα διερευνώ με τα παιδιά είναι το ταξίδι της αγριόχηνας. Αν παρατηρήσουμε τον ουρανό την περίοδο που τα αποδημητικά πουλιά φεύγουν και αναζητούν πιο θερμές χώρες, ίσως και να δούμε τις αγριόχηνες να πετούν μακριά. Πάντα όλες μαζί. Πάντα σε σχηματισμούς. Το σχήμα «ν» που βλέπουμε να δημιουργούν και πολλοί από εμάς το ονομάζουμε «σχήμα της νίκης», είναι πράγματι μια νίκη γι’ αυτά τα υπέροχα πουλιά, που έχουν τόσα να μας διδάξουν. Η κάθε αγριόχηνα πλάι στην άλλη, κρατώντας τις κατάλληλες αποστάσεις, δημιουργεί με τα φτερά της ρεύμα ανοδικό, για να ανέβουν όλες μαζί, σαν ομάδα ακόμα πιο ψηλά! Το ένα φτερό βοηθάει το άλλο και τα δύο μαζί ανυψώνονται! Έτσι καταλαβαίνουν πως, αν παραμείνουν στον σχηματισμό, θα πετάξουν πιο ξεκούραστα απ’ ότι αν πετάξουν μόνες. Οι αγριόχηνες που είναι στο πίσω μέρος φωνάζουν ενθαρρυντικά τις μπροστινές, για να τους δώσουν ώθηση να ανέβουν κι άλλο. Το συγκινητικό είναι πως, αν κάποια αρρωστήσει, τότε δύο αγριόχηνες την ακολουθούν για να τη βοηθήσουν και παραμένουν μαζί της μέχρι να γίνει καλά. Ας τοποθετήσουμε τώρα στη θέση

ΠΑΙΔΙ

της λέξης «αγριόχηνα», τη λέξη «άνθρωπος». Φανταστείτε έναν τέτοιο κόσμο, όπου ο ένας δίνει ώθηση στον άλλον για να ανέβει. Ξέρετε, ο άνθρωπος ονομάστηκε έτσι ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο, για να «θρώσκει άνω», να σέβεται την αδυναμία του συνανθρώπου του, να βοηθά. Όπως λέει και μία αφρικάνικη παροιμία: «Αν θες να πας γρήγορα πήγαινε μόνος, αν θες να πας μακριά πήγαινε με παρέα»! ΏΡΑ ΓΙΑ ΠΑΙΧΝΊΔΙ

01.

Βάζουμε μουσική, κινούμαστε στον χώρο, δημιουργούμε διάφορους σχηματισμούς κι όταν σταματά η μουσική προσπαθούμε όλοι μαζί να σχηματίσουμε το σχήμα «ν» κρατώντας απόσταση μεταξύ μας. Πετάμε όλοι μαζί σ’ αυτόν τον σχηματισμό. Ακολουθούμε το πέταγμα της αγριόχηνας που είναι πρώτη μπροστά (παρατηρούμε τις κινήσεις που κάνει με το σώμα της και τις μιμούμαστε). Με τη λέξη «αλλαγή», η αγριόχηνα που είναι πρώτη πηγαίνει στο

τέλος και παίρνει τη θέση της κάποια άλλη (ώσπου να περάσουν όλοι από αυτή τη θέση).

02.

Οι αγριόχηνες που είναι πίσω φωνάζουν ενθαρρυντικές λέξεις στις αγριόχηνες που είναι μπροστά (ποιες λέξεις μπορούν να κάνουν κάποιον να νιώσει όμορφα και να πάρει δύναμη;).

03.

Ξαφνικά μία αγριόχηνα φωνάζει «πέφτω» και δύο από τις αγριόχηνες πρέπει να την πλησιάσουν και να την οδηγήσουν σε ένα ασφαλές μέρος στον χώρο (π.χ. μαξιλάρια) και να τη φροντίσουν, μέχρι να νιώσει καλύτερα.

04.

Ξαφνικά εμφανίζεται μια αγριόχηνα λίγο διαφορετική, με άλλο χρώμα, είναι αγριόχηνα από άλλο σμήνος. Μας εξηγεί πως χάθηκε και έμεινε μόνη. Χωρίς κάποια ομάδα,

όμως, δεν μπορεί να πετάξει ψηλά. Πώς θα νιώθαμε εμείς, αν ήμασταν στη θέση της; Τι μπορούμε να κάνουμε για να τη βοηθήσουμε; Τα παιδιά προσαρμόζονται πιο γρήγορα απ’ όσο νομίζουμε στις καταστάσεις, αγκαλιάζουν το διαφορετικό, βοηθούν με μια έμφυτη ευαισθησία, λατρεύουν να λειτουργούν σε ομάδες. Σε αυτήν την περίοδο, τη διαφορετική, όλοι ψάχνουμε μια λύση ατομική. Μήπως τελικά η λύση βρίσκεται στο εμείς; Στο μαζί; Ας δώσουμε, λοιπόν, τον πρώτο λόγο και τη σκυτάλη στα παιδιά κι ας τα αφήσουμε να πετάξουν ψηλά.. Με πνεύμα ομαδικό να φέρουμε ρεύμα ανοδικό!

PSYCHOLOGY

Οικογένεια και διαφορετικότητα μέσα στην πανδημία Ο κορωνοϊός έχει φέρει στην επιφάνεια τη διαφορετικότητά μας μέσα στην οικογένεια. Μπορεί να μοιραζόμαστε τα ίδια γονίδια, αλλά αυτό δε σημαίνει σε καμία περίπτωση, ότι μοιραζόμαστε και τις ίδιες απόψεις όσον αφορά στην πολιτική, την οικονομία και γενικότερα τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουμε τον κόσμο γύρω μας. Πώς θα μείνουμε ενωμένοι; Γονείς, έφηβοι, παιδιά και παππούδες έχουν κληθεί να κάνουν επιλογές σχετικά με το πώς θα διαχειριστούν την υγειονομική κρίση σαν ομάδα. Ωστόσο, άλλοι φοβούνται πολύ, άλλοι λιγότερο και ο καθένας ερμηνεύει τα αίτια και τις συνέπειες όσων ζούμε με διαφορετικό τρόπο. Νέοι γονείς κρατάνε μούτρα στους παππούδες, γιατί αρνούνται να κρατήσουν τα εγγόνια. Ηλικιωμένοι ξεχύνονται στις λαϊκές και τους «μαλώνουν» τα παιδιά τους. Έφηβοι συνωστίζονται στις πλατείες και τσακώνονται άγρια με τους γονείς, αφού δε σκέφτονται τα ευπαθή άτομα που ζούνε στο ίδιο σπίτι. Η γιαγιά δε μιλιέται με τον παππού που πάει στο καφενείο. Εύλογα εγείρεται το ερώτημα: Πώς θα κατορθώσουμε να μείνουμε τελικά ενωμένοι σαν οικογένεια και κατ’επέκταση σαν κοινωνία;

01.

Πρέπει να συζητήσουμε το φλέγον θέμα της ενότητας, όσο άβολο κι αν είναι. Είναι αναγκαίο να ακουστεί δυνατά πως δεν πρέπει

Γράφει η Άλκηστις Κεπαπτσόγλου ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ

να χαλάσουμε τις καρδιές μας και τη μεταξύ μας σχέση, επειδή έχουμε διαφορετικές απόψεις για τον κορωνοϊό. Αδιαμφισβήτητα, είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα. Εξ’ ού και είναι πολύ σημαντικό να μείνουμε ενωμένοι παρά τις όποιες διαφορές μας. Αν αυτό γίνει ξεκάθαρο, έχουμε ήδη βαδίσει ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

02.

Κανείς δεν είναι το «μαύρο πρόβατο». Η οικογένεια είναι πολύ σημαντική για όλους, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι καλή ιδέα να επιτρέψουμε στην υπόλοιπη ομάδα να μας καταβάλλει ψυχολογικά, επειδή πιστεύουμε διαφορετικά πράγματα. Αυτό ισχύει παντού και πάντα. Κάποια σχόλια ή λόγια δικών μας ανθρώπων μπορεί να πλήξουν την αυτοεκτίμησή μας. Ας μην ξεχνάμε ότι πάνω από όλα είμαστε ξεχωριστές οντότητες. Είναι μάταιο να παλεύουμε για την αποδοχή σε τέτοιες περιπτώσεις. Ωστόσο, πάντα φροντίζουμε να μην «παίζουμε» με τα όρια που έχουμε θέσει στον εαυτό μας

PSYCHOLOGY

και στους άλλους, ειδικά όταν κάτι τέτοιο καταπατά το θεμελιώδες δικαίωμα στην ελευθερία και την ασφάλεια του διπλανού μας.

03.

Ας φερθούμε με σεβασμό και κατανόηση. Δεν πρόκειται να πετύχουμε τίποτα ξοδεύοντας όλη μας την ενέργεια για να αλλάξουμε γνώμη στον σύντροφο ή τους γονείς μας. Με τα παιδιά είναι σίγουρα διαφορετικά, διότι χρειάζονται τη δική μας καθοδήγηση και προστασία. Συζητάμε σε ήρεμους τόνους και φροντίζουμε να ακούσουμε προσεκτικά τι έχουν να μας πουν. Στόχος μας είναι να πειστούν με σεβασμό στην προσωπικότητα και τις ανάγκες της ηλικίας τους και όχι να γίνει απλά το δικό μας. Πρέπει να ακούσουν από τα χείλη μας ότι καταλαβαίνουμε πώς νιώθουν. Μία άγαρμπη προσέγγιση θα τη βρούμε σίγουρα μπροστά μας στο μέλλον και επιπλέον, θα είναι αναποτελεσματική.

04.

Ακούμε περισσότερο, μιλάμε λιγότερο! Ευκαιρία να δείξουμε πόσο καλοί συζητητές είμαστε. Ο καθένας θα κάνει αυτό που πιστεύει και δεν μπορούμε να ελέγξουμε ούτε τη συμπεριφορά ούτε τις απόψεις των άλλων. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως τρόπος να πείσεις κάποιον να ακολουθήσει συγκεκριμένους κανόνες, εφόσον είναι ενήλικας και δεν το επιθυμεί. Είναι πολύ επώδυνη μία τέτοια διαπίστωση για τον καθένα από εμάς. Όμως, κάθε οντότητα, όταν έρχεται αντιμέτωπη με μία ασθένεια, έχει να αντιμετωπίσει τον φόβο του θανάτου και «χτίζει» τις δικές της ισχυρές άμυνες, για να το αντέξει. Για τον λόγο αυτό υπάρχουν τα μέτρα που είναι υποχρεωτικά

και λαμβάνονται από το κράτος. Ας κοιτάξουμε τον εαυτό μας και τα λάθη του. Με το να στρέφουμε το δάχτυλο αλλού, δημιουργούμε περισσότερα προβλήματα, απ’ όσα μπορεί να λύσουμε.

05.

Συμβολικές πράξεις που δείχνουν την καλή μας πρόθεση είναι το καλύτερο φάρμακο για τη διχόνοια. Ας δείξουμε έμπρακτα το ενδιαφέρον μας προς την οικογένεια, ο καθένας με τον τρόπο που τον εκφράζει. Όλοι μας έχουμε την ανάγκη να νιώσουμε πως τα υπόλοιπα συγγενικά μέλη μάς σκέφτονται, σέβονται τις ανάγκες μας και τρέφουν θετικά συναισθήματα για εμάς, ανεξαρτήτως απόψεων. Τέλος, ας φερθούμε στους συμπολίτες μας όπως θα φερόμασταν στην οικογένειά μας. Μία «δεμένη» κοινωνία βγαίνει πάντα κερδισμένη. Όταν η κατάσταση τείνει να εκτροχιαστεί, στρέφουμε τη συζήτηση αλλού. Έντονοι χαρακτηρισμοί, ειρωνικά σχόλια και παρορμητικές ακραίες αντιδράσεις βλάπτουν το σύνολο και λένε «πολλά» για τη μονάδα.

H E A LT H Y L I V I N G

Φέτος τον χειμώνα προσέχουμε διπλά! Με έναν τελείως διαφορετικό χειμώνα να έχει ενταχθεί στη σφαίρα της καθημερινότητάς μας, η διατήρηση της καλής μας υγείας αποτελεί βασική προτεραιότητα, περισσότερο από ποτέ. Είναι γνωστό ότι η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία και γι’ αυτό αναζητούμε τρόπους για να θωρακίσουμε τον οργανισμό μας και στρεφόμαστε σ’ έναν ποιοτικότερο τρόπο ζωής. Οι ιοί συνηθίζουν να επιτίθενται σε οργανισμούς που βρίσκονται σε φάση αδυναμίας και οι άμυνές τους είναι περιορισμένης ισχύος. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να ακολουθήσετε νέα, πιο υγιεινά διατροφικά «μονοπάτια» που θα αποτελέσουν την ιδανική αρχή για να ισχυροποιήσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Καταρχάς, εμπλουτίστε το πρόγραμμα διατροφής σας με φρέσκα φρούτα, λαχανικά και superfoods που περιέχουν βιταμίνες και πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, απαραίτητα για να ορθώσετε ασπίδα προστασίας σε όλους εκείνους τους εξωτερικούς παράγοντες που απειλούν την υγεία σας. Μια καλή και άκρως αποτελεσματική λύση είναι να επιλέγετε κυρίως γεύματα πλούσια σε φρούτα και λαχανικά βιολογικής καλλιέργειας, δημητριακά ολικής αλέσεως και άπαχη πρωτεΐνη, η οποία τονώνει το ανοσοποιητικό. Αποφύγετε όσο μπορείτε την κατανάλωση ζάχαρης, η οποία ευνοεί τη δημιουργία φλεγμονών, καθώς και τις τροφές με πολλά λιπαρά

Γράφει o Κωνσταντίνος Τανιάς

και μην ξεχνάτε να πίνετε αρκετό νερό ώστε να παραμένει ο οργανισμός σας ενυδατωμένος. Σαν bonus, πείτε ένα μεγάλο «ναι» στους ξηρούς καρπούς που δίνουν ενέργεια και είναι ό,τι πρέπει για ένα γρήγορο snack –αρκεί βέβαια να είναι ανάλατοι και να τους καταναλώνετε με μέτρο. Ο οργανισμός σας χρειάζεται τα απαραίτητα μεταλλικά στοιχεία και τις βιταμίνες για κάθε του λειτουργία. Αυτά τα δύο συνεργάζονται προκειμένου να αναπτύξουν, να επουλώσουν, να αποκαταστήσουν και να συντηρήσουν τα κύτταρα και τα όργανα του σώματος. Για να μην υπάρξουν ελλείψεις που θα σας καταστήσουν ευάλωτους, ενισχύστε το διαιτολόγιό σας με τροφές πλούσιες σε βιταμίνες A και C, μεταξύ των οποίων τα καρότα, το ρόδι, τα ακτινίδια και ο χυμός πορτοκάλι. Ακόμα, μπορείτε να προσθέσετε στις σαλάτες σας ginger που ξεχωρίζει για τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές του και βοηθά στην πρόληψη των ιώσεων. Τα

κουρασμένοι –και άρα είστε πιο ευάλωτοι σε ιώσεις. Ένας καλός νυχτερινός ύπνος για έναν μέσο ενήλικα έγκειται σε 6-8 ώρες, χωρίς αφυπνίσεις.

συμπλέγματα αυτών των βιταμινών τροφοδοτούν το σώμα σας προσδίδοντάς του δύναμη να δράττει κάθε ημέρα και λειτουργούν σαν «όπλο» στην όλη προσπάθειά σας να προφυλαχτείτε από ασθένειες. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται τελευταία από την ιατρική επιστημονική κοινότητα στη βιταμίνη D. Φροντίστε, λοιπόν, για την επάρκειά της με φυσικούς τρόπους ή μέσω λήψης συμπληρωμάτων διατροφής. Ο ύπνος, επίσης, αποτελεί παράγοντα καλής υγείας παρόλο που συχνά στον σύγχρονο τρόπο ζωής καταστρατηγείται. Καταλαμβάνει περίπου το ένα τρίτο του συνολικού χρόνου ζωής ενός μέσου ανθρώπου, καθώς είναι απαραίτητος για την εύρυθμη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Νέες μελέτες φανερώνουν πως συνδέεται άμεσα με το ανοσοποιητικό σύστημα, άρα η φυσιολογική ρουτίνα του πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό στόχο. Φροντίστε να κοιμάστε καλά, ιδιαίτερα τις ημέρες που νιώθετε πιο αδύναμοι και

Last but not least, η άσκηση! Η καθημερινή φυσική δραστηριότητα είναι αποδεδειγμένα ένας ισχυρός παράγοντας προστασίας απέναντι σε πολλές ασθένειες. Τα οφέλη της για την υγεία είναι επιστημονικά τεκμηριωμένα εδώ και πολλά χρόνια και αφορούν όλες τις ηλικιακές ομάδες. Σε σύγκριση με την καθιστική ζωή, η σωματική δραστηριότητα μέτριας έντασης (ακόμα και 45’ περπάτημα την ημέρα) σχετίζεται με την καλύτερη ανοσολογική λειτουργία. Όσο οι εξελίξεις και τα περιοριστικά μέτρα λόγω της πανδημίας «τρέχουν» με ιλιγγιώδη ρυθμό -γεγονός που ενδεχομένως σας απωθεί από το να βάλετε τη γυμναστική στη ζωή σας- καλό θα ήταν να στρέψετε το ενδιαφέρον σας σε ασκήσεις με ελάχιστο ή και χωρίς τον παραμικρό εξοπλισμό, με σκοπό τη διατήρηση ενός ενεργού lifestyle, ακόμα και μέσα στο σπίτι. Εναλλακτικά, ξεκλέψτε λίγο χρόνο από την καθημερινότητά σας κι εκμεταλλευτείτε τις ομορφιές της φύσης της πόλης στην οποία ζείτε για ένα γρήγορο περπάτημα ή χαλαρό jogging μέσα στην ημέρα. Don’t forget: Πλένετε τακτικά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό ή χρησιμοποιήστε κάποιο απολυμαντικό χεριών με βάση το οινόπνευμα, με το οποίο θα εφοδιάσετε και την καθημερινή σας τσάντα. Αποφύγετε να αγγίζετε το πρόσωπό σας, εάν δεν είστε σίγουροι ότι τα χέρια σας είναι απολύτως καθαρά και φροντίστε να φοράτε τη μάσκα σας... ευλαβικά!

TREND

alive

Stayin' home Γράφει η Μαρία Παντελίδου

Επιμένουμε, υπομένουμε, εμμένουμε, περιμένουμε, ξεμένουμε, αναμένουμε. Ας μην γελιόμαστε. Όπως και αν το πούμε, όποιο πρόθεμα κι αν βάλουμε μπροστά, η ουσία παραμένει ίδια. Μένουμε σπίτι. Μια φράση, τόσο οικεία πλέον, κι όμως τόσο ανοίκεια ταυτόχρονα για την εξωστρεφή φύση μας. Δύο μόλις λέξεις που βάλθηκαν να χωρέσουν μέσα τους τον περιορισμό -ή μήπως την απεραντοσύνη;- μιας διαφορετικής ζωής. Της ζωής που μας επέβαλε ο κορωνοϊός, όταν μας έκλεισε στα σπίτια μας και μας ανάγκασε να κόψουμε τις παρτίδες με τον συνάνθρωπο. Τα ζήσαμε μια φορά, θα τα ζήσουμε ξανά, αφού όπως όλα δείχνουν έχουμε δρόμο ακόμη μέχρι να κάνει ξαστεριά. Ο κατ' οίκον περιορισμός πάντα είναι δύσκολος. Μα είναι και διδακτικός, γιατί μας αναγκάζει να εφεύρουμε την καθημερινότητά μας από την αρχή. Μένοντας σπίτι, έρχεται η όρεξη. Για όλες εκείνες τις λαχταριστές home-

made στιγμές, των οποίων τη γλύκα είχαμε ίσως ξεχάσει, δέσμιοι μια ζωή των υποχρεώσεών μας, τρέχοντας, σε μια κατάσταση μόνιμης φρενίτιδας, για να προλάβουμε ένας θεός ξέρει τι. Τη στιγμή που η πόρτα του σπιτιού προς τον έξω κόσμο κλείνει, για λίγα λεπτά απλώνεται μια αμήχανη, μουδιασμένη σιωπή. Και τώρα, τι; Μα λίγο μετά, το σπίτι αποκτά νέο πρόσωπο, νέα ζωή. Ένας νέος κόσμος ανοίγεται εντός του. Το μόνο που χρειάζεται είναι να έχεις τα αυτιά, τα μάτια και την καρδιά να τον νιώσεις. ΣΟΣΌΝΙ ΚΑΙ ΚΑΛΆ Σε ένα σύμπαν που ειδικοί αυτοβελτίωσης και γεμάτοι αυτοπεποίθηση life coaches ρητορεύουν ότι η αληθινή ζωή αρχίζει εκεί που τελειώνει το comfort zone μας, η καραντίνα έρχεται να μας υποδεχτεί θριαμβευτικά ακριβώς εκεί. Εκεί που είναι ok να κυκλοφορούμε αχτένιστοι και με την κάλτσα, να χουχουλιάζουμε κάτω από μια ζεστή κουβέρτα σε εμβρυακή στάση, εκεί που δεν χρειάζεται να έρθουμε αντιμέτωποι με καμία φοβία και κανείς δεν περιμένει από εμάς καμία υπέρβαση, σε αυτό το το χνουδωτό παστέλ σύμπαν που μυρίζει σπιτικά ποπ κορν και καραμέλα βουτύρου και που το νιώθουμε υπέροχα οικείο και ναι -είναι το comfort zone μας! Ενας επίγειος παράδεισος που μπορούμε για πρώτη ίσως φορά στη ζωή να απολαύσουμε απενοχοποιημένα. ΤΣΆΙ, ΒΙΒΛΊΟ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΘΕΙΑ Ο χρόνος στο σπίτι είναι χρόνος κερδισμένος. Όχι χαμένος. Μια απλή αλλαγή στην οπτική μας αρκεί για το δούμε αυτό. Κάποιοι θα μπορέσουν να διαβάσουν τα βιβλία που δεν κατάφεραν τόσον καιρό, θα δουν ταινίες και ντοκιμαντέρ και σειρές, θα γράψουν, θα ζωγραφίσουν, θα δημιουργήσουν. Κάποιοι άλλοι θα επιλέξουν να περάσουν τον χρόνο τους συνεχίζοντας να εργάζονται από απόσταση, θα επενδύσουν στον εαυτό τους αποκτώντας νέα skills σε διαδικτυακά

σεμινάρια. Είναι κι εκείνοι που θα αφιερώσουν περισσότερο χρόνο στην οικογένεια, θα κάνουν stress baking με τα παιδιά τους, θα αγκαλιαστούν για περισσότερη ώρα κάτω από τα παπλώματα, θα παραγγείλουν πίτσες, θα παίξουν επιτραπέζια και θα συμφιλιωθούν με την ακαταστασία και το δημιουργικό χάος, γιατί τα παιδιά δεν θα πάψουν ποτέ να μπερδεύουν το παιχνίδι με την ανακατωσούρα. Και κάποιοι θα επιλέξουν να μην κάνουν τίποτα, θα αρκεστούν να παρατηρήσουν για λίγο τη ζωή στο pause, να εντρυφήσουν στις χαρές της

ανίας, όσο κάποιοι άλλοι θα γνωρίσουν λίγο καλύτερα τον εαυτό τους και το άλλο τους μισό, ακόμη κι αν αυτό τους αναγκάσει να πουν «Σε μισώ!» Η αυτογνωσία πάει χέρι-χέρι με την ετερογνωσία και ο αναγκαστικός κοινός εγκλεισμός, άλλους θα τους κάνει να ερωτευτούν παράφορα κι άλλους να μισηθούν κατάφωρα. Ας είναι. Ο κατ' οίκον περιορισμός μας κάνει σοφότερους και μας ασκεί στην ενσυναίσθηση, μας διδάσκει αποδοχή. Στο σπίτι του καθένας κάνει ό,τι νιώθει σωστό, ό,τι θέλει κι ό,τι μπορεί, και είναι αληθινά

αξιοθαύμαστο και ενδεικτικό της πολυδιάστατης φύσης του ανθρώπου, πώς από μια κοινή συνθήκη, ένα χιλιοειπωμένο πια «Μένουμε Σπίτι», ξεπηδούν τόσα διαφορετικά νοήματα, τόσες διαφορετικές αφηγήσεις. Κάθε σπίτι, ένας ολόκληρος κόσμος που ζει και αναπνέει σύμφωνα με τη δική του νομοτέλεια. Κάθε κόσμος, ένα ολόκληρο σπίτι που βάλθηκε να μας πείσει ότι τελικά το να ζούμε λίγο περισσότερο (από) τη ζωή μας μέσα σε τέσσερις τοίχους, μπορείς να το πεις και τύχη.

ΚΟΣΜΟΣ

The Female P O W E

ASHLEY GRAHAM

Πέντε δυναμικές και πρωτοπόρες γυναίκες που έκαναν «μπαντιέρα» την ιδιαιτερότητά τους και άνοιξαν τον δρόμο προς την καταξίωση και την επιτυχία. Γράφει η Εύη Καλλίνη

Το διασημότερο plus size μοντέλο στην παγκόσμια βιομηχανία της μόδας, με δική της συλλογή μαγιό και ρούχων, μούσα των Dolce & Gabbana και ευτυχισμένη σύζυγος και μητέρα, η πληθωρική Ashley Graham κατάφερε, ως έναν βαθμό, να αλλάξει τα πρότυπα της ομορφιάς στον χώρο του μόντελινγκ. Γεννημένη στην πολιτεία της Νεμπράσκα πριν από 33 χρόνια, η Ashley εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην αμερικανική Vogue τον Απρίλιο του 2007. Μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια ακολούθησε ένα μπαράζ εμφανίσεων σε κορυφαίους τίτλους μόδας, πασαρέλα σε λαμπερά fashion shows, χρυσά συμβόλαια με επώνυμα brands, καριέρα στην τηλεόραση και τέλος, η συγγραφή

www.ierax.gr

ΚΟΣΜΟΣ

του βιβλίου της, «A New Model: What Confidence, Beauty, and Power Really Look Like», που εκδόθηκε το 2017. Υπέρμαχος του Body confidence κινήματος, σε κάθε δημόσια ομιλία της παροτρύνει τις γυναίκες να νιώθουν καλά με το σώμα τους, ακόμη κaι αν έχουν παραπανίσια κιλά, ψωμάκια και ραγάδες. WARRIS DIRIE

ζωή που μοιάζει με σενάριο ταινίας, η πανέμορφη Warris «υιοθετήθηκε» τελικά από μία θεία της και κατέληξε στο Λονδίνο να δουλεύει ως υπηρέτρια. Αργότερα εργάστηκε σε γνωστή αλυσίδα φαστ φουντ, όπου και την ανακάλυψε ο φωτογράφος Τέρενς Ντόνοβαν και της πρότεινε να ποζάρει για το διάσημο ημερολόγιο της Pirelli. Από το 1997 που ανακηρύχθηκε Ειδική Πρέσβειρα των Ηνωμένων Εθνών μέχρι και σήμερα, το γνωστό μοντέλο και ακτιβίστρια δεν έπαψε να αγωνίζεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών μέσα από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό που ίδρυσε, «Foundation Desert Flower».

Γνωστή στο ευρύ κοινό από την αυτοβιογραφία της, «Το λουλούδι της ερήμου», η Σομαλή Warris Dirie επέζησε από θαύμα, όταν στα πέντε της χρόνια υπέστη ακρωτηριασμό των γεννητικών της οργάνων από τη μητέρα της. Στα δώδεκά της το ‘σκασε από το σπίτι της, καθώς ανακάλυψε ότι ο πατέρας της θα την πουλούσε σε έναν ηλικιωμένο βοσκό, με αντάλλαγμα πέντε καμήλες. Με

AIMEE MULLINS Αθλήτρια, ηθοποιός και δημόσια ομιλήτρια, η Aimee Mullins γεννήθηκε με μία ασθένεια που της στέρησε τα κάτω άκρα της από την τρυφερή ηλικία του ενός έτους. Έγινε η πρώτη γυναίκα με προσθετική στα πόδια που έλαβε μέρος στο ανώτατο επίπεδο αγώνων NCAA (National Collegiate

ΚΟΣΜΟΣ

Athletic Association) ενώ το 1996 στους Παραολυμπιακούς αγώνες στην Ατλάντα, έσπασε τρία παγκόσμια ρεκόρ. Το 1999 «άνοιξε» το show του σχεδιαστή μόδας Alexander Mc Queen στο Λονδίνο. Ακολούθησε ο κόσμος της υποκριτικής –ως ηθοποιός έχει παίξει σε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, μεταξύ των οποίων στην ταινία World Trade Center του Oliver Stone και στη σειρά Stranger Things του Netflix. Διάσημη για τους δημόσιους λόγους της (οι TED ομιλίες της έχουν μεταφραστεί σε 42 γλώσσες), η Aimee αποτελεί ένα πραγματικό πρότυπο σθένους για κάθε άνθρωπο στον πλανήτη. Αυτή και τα 20 διαφορετικά είδη προσθετικών ποδιών (σε υλικά, στυλ και ύψος) που διαθέτει σήμερα αποδεικνύουν, πως είναι εφικτό να χτίσει κανείς μία νέα ταυτότητα, υπερκαλύπτοντας το «κενό» της αναπηρίας.

WINNIE HARLOW Καναδικής καταγωγής, η Winnie Harlow είναι το πρώτο μοντέλο με λεύκη που φόρεσε τα φτερά των αγγέλων στο περίφημο show της Victoria’s Secret. Ζώντας με τη λεύκη από την παιδική της ηλικία, η Winnie αναγκάστηκε να αλλάξει σχολείο πολλές φορές, καθώς έπεφτε θύμα περιφρονητικών σχολίων από τους συμμαθητές της. Στον χώρο του μόντελινγκ μπήκε τυχαία, όταν την ανακάλυψε στο Instagram (όπου σήμρα έχει 4,1 εκατομμύρια ακολούθους) το supermodel Tyra Banks και της πρότεινε να συμμετάσχει στο ριάλιτι σόου America's Next Top Model. Η είσοδός της στη βιομηχανία της μόδας και στην αρένα των social media έδωσε αναμφίβολα μία... βαθιά ανάσα στη διαφορετικότητα, καταρρίπτοντας στερεότυπα δεκαετιών σχετικά με την εξωτερική εικόνα των μοντέλων.

PAMELA TULIZO Η νικήτρια της τρίτης έκδοσης του βραβείου Dior Photography & Visual Arts Award for Young Talents είναι μία εμπνευσμένη φωτογράφος με καταγωγή από το Κονγκό, που εστιάζει μέσα από τη δουλειά της σε θέματα της γυναικείας ταυτότητας και της διάκρισης ανάμεσα στα δύο φύλα. Γνωστή στον χώρο της τέχνης για τη φωτογραφική της σειρά «Double Identity» που περιλαμβάνει 13 πορτρέτα της, στα οποία η καλλιτέχνιδα αποτυπώνει την –ενίοτε αγωνιώδη- αναζήτηση της σύγχρονης αφρικανής γυναίκας να βρει τον εαυτό της και τον ρόλο της, συνδυάζοντας τις ρίζες της με τις επιταγές της παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας. Η Pamela Tulizo, που έχει σπουδάσει δημοσιογράφος και εργάζεται ως φωτορεπόρτερ, συμμετείχε και στην καμπάνια Women by Women της Action Aid, φωτογραφίζοντας γυναίκες που η ιστορία της ζωής τους αποτελεί πηγή έμπνευσης και ενδυνάμωσης για τις υπόλοιπες γυναίκες.

L A ST PAG E

Quarantine

diaries

Τέσσερις εικαστικοί μας στέλνουν φωτογραφίες τους από την περίοδο της καραντίνας και μοιράζονται μαζί μας το μότο που τους δίνει έμπνευση και δύναμη.

Μάριος Teriade Ελευθεριάδης

Ράνια Εμμανουηλίδου «Πάντα λένε ότι ο χρόνος αλλάζει τα πράγματα αλλά στην πραγματικότητα πρέπει να τα αλλάξεις μόνος σου»

«Ο εγκλεισμός είναι πάντα δημιουργικός για τον καλλιτέχνη!»

Andy Warhol

Άννα Φωκά «Όραμα, θέληση, υπομονή και άπλετο χιούμορ. Αυτή είναι η συνταγή μου για να παραμένω δημιουργική ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές!»

Νίκος Τσιαπάρας

«Όποιος κοιτάει προς τα έξω ονειρεύεται, όποιος κοιτάει μέσα του ξυπνάει» Carl Jung

Στον δρόμο για ένα καλύτερο αύριο