Zomer 2022 JOHN MEILINK
HE T GRO T E
PALINGBOEK Art Fallen from Heaven, modern Balinese sculpture,
offers a new perspective on the origin of modern Balinese sculpture in the 1930s. After the
subjugation of Bali by Dutch colonial rule, the driving force for renewal was the shift of patronage by
the ruling monarchs to the tourists and western
art market. This new patronage ushered Balinese
woodcarvers into the world of contemporary artistic endeavors. Before, “art for art’s sake” was an
unknown concept in Bali. The artists’ association Pita Maha (1936-1939) played an important role in positioning the until then unknown woodcarvers, as artists. This publication also offers a description on key developments in the post war era 19502020, an annotated exhibition overview of Balinese sculpture in the years 1932–1973, an overview of the sculptors of the artists’ association Pita Maha and more than 200 illustrations of traditional and
HISTORISCHE ROMAN
modern sculpture and historic photographs.
› ZONEN VAN JAFETH ‹
JOHN MEILINK
KROESVEE
koos van brakel Art Fallen From Heaven
IN BARBARIJE
Koos van Brakel
Art Fallen From Heaven Modern Balinese sculpture
L M P U B L I S H E RS
Serko en de wolf
ISBN 978-94-6022-051-7
9 789460 220517
HISTORISCHE ROMAN › ZONEN VAN JAFETH ‹
Rindert Kromhout Dorus Verwiel (ill.)
LM Publishers Voorhaven 129 1135 BP Edam T 06 5383 46 09 info@LMpublishers.nl www.LMpublishers.nl
vertegenwoordiging Ef & Ef Media Paul Impens, Ronald Rhebergen Postbus 404 3500 AK Utrecht 06-29108294 Paul / 06-22424790 Ronald info@efenefmedia.nl www.efenefmedia.nl
Historische roman
Commandeur van de Kaap Joyce Bergvelt
Het Grote Palingboek Robert van der Broek en Marco Bakker De Europese aal heeft er een fabelachtige zwemmarathon opzitten, als we hem in onze rivieren, plassen en meren tegenkomen. Zijn migratie van zout naar zoet water, en zijn daaropvolgende terugkeer naar de Sargassozee, is een van de grootste geheimen van de natuur. Al eeuwenlang proberen biologen en wetenschappers die wonderlijke levensloop te doorgronden. Er is al veel bekend over herkomst en bestemming, maar er circuleren nog evenzoveel mythes en fabels. Dit boek zet de feiten op een rij. Hoe belangrijk was paling in tijden van armoede? Was overbevissing echt de oorzaak voor zijn bedreigde status? Waarom hebben glasaaltjes moeite om ons land binnen te komen? Kunnen we paling al buiten de natuur om kweken? Dit boek laat zien dat natuurbeheer en verantwoorde consumptie elkaar niet hoeven uit te sluiten. En dat hoopvolle initiatieven zelfs uit onverwachte hoek kunnen komen. Dit is een lofzang op een voorwereldlijk dier, dat van onschatbare waarde is voor onze cultuur, welvaart en tradities. Aan de hand van prachtige foto’s van Marco Bakker wordt een beeld geschetst van de ambachtelijke palingsector en van campagnes voor een duurzame toekomst, zoals uitzet en kweek.
HE T GRO TE
PALINGBOEK L M P U BL I SH E R S
Robert van der Broek maakt als journalist en zelfstandig tekstschrijver reportages over uiteenlopende onderwerpen voor tijdschriften, kranten en zakelijke opdrachtgevers. Marco Bakker is vanaf 1982 werkzaam als zelfstandig fotograaf. In 2000 won hij de Zilveren Camera in de categorie portretten. Zijn foto’s zijn opgenomen in diverse museumcollecties en hij publiceerde meerdere fotoboeken.
ISBN 978-94-6022-999-2
9 789460 229992
ISBN 9789460229992 NUR 942 Hardcover, geïllustreerd, 240 pagina’s 1 juli 2022 Verkoopprijs € 34,50
Tussen Hoop en Vrees
HOE DE AAL VERDWEEN... EN TERUGKWAM In de havens rondom het IJsselmeer was het ‘s zomers een vertrouwd gezicht: de binnenkomst van de kotters. De geur van verse vis snelde de boten vooruit. Op de kade wachtten familieleden gespannen af... Hoe groot zou de vangst ditmaal zijn? Wie in het veen zit kijkt niet op een turfje. Nog geen zestig jaar geleden waren de palingvangsten in Volendam zo rijk, dat het niet zo erg was als er een partij vette aal onderhands verdween of per ongeluk in het water viel. Na binnenkomst van de kotters was het een en al bedrijvigheid op de kade. Schrijver dezes kan zich het tafereel nog goed herinneren. De pruttelende kotters, in rijen naast elkaar afgemeerd, schommelend op de golven. De roestbruine fuiken, glinsterend in het zonlicht. De penetrante geur van verse vis en motorolie. Het gebrul van de vissers naar hulpjes aan wal. Iedereen hielp met het overhevelen van de buit uit ‘beunen’, aan boord van het schip, naar houten kisten. Stapels kisten verrezen in de schaduw van de visafslag, gevuld met krioelende paling en spiering. Ik zag eens zo’n toren van kisten onder zijn eigen gewicht bezwijken. Een kluwen van paling glibberde over de kade en wist naar het
water te ontsnappen. In onze tijd zou zo’n bedrijfsongeval tot grote consternatie hebben geleid. Het omzetverlies zou de volgende dag echter al vergeten zijn, wanneer een volgende lading werd binnengebracht. Het IJsselmeer zat bomvol en iedereen profiteerde daarvan. Ook stropers, die toen nog gewoon hun gang mochten gaan. Als we ’s zomers langs de dijk gingen zwemmen, zagen we aan lukraak in de grond gestoken paaltjes waar aalkisten waren uitgezet. Nieuwsgierig als we waren, haalden we de kistjes boven water. Als er zo’n dikke aal in was gezwommen, lieten we het kistje van schrik naar de bodem zinken. Dan zag zo’n ‘slang’ er toch griezeliger uit dan als goudbruine lekkernij op het tafelzeil, warm gerookt bij Smit Bokkum en een feestmaal waar we graag vette vingers aan overhielden. Er was meer dan genoeg en de afzetmarkt was groot: iedereen at paling, gerookt op hout,
11
gebakken, gekookt als zootje of gestoofd, ‘rechtop in het pannetje’. Niemand kon vermoeden dat de paling ooit ‘op’ zou raken, maar intussen nam het bestand wel degelijk af. Vermoedelijk was die teruggang zelfs al vele jaren eerder ingezet. Dat blijkt bijvoorbeeld uit pogingen van de Franse overheid in 1854 om het teruglopende bestand weer aan te vullen. Blijkbaar werd er niet geluisterd en kon de teruggang nog worden verbloemd door tijdelijke oplevingen. Pas in 1995 werd de sterk dalende trend van glasaalintrek opgepikt door de internationale pers. Zonder glasaal geen rode aal, de leeftijd waarop de paling voor consumptie wordt gevangen. De palingvissers bleven doorvissen, tot er te weinig over was om nog van een gezonde omzet te spreken. De oude vissermannen hielden het voor gezien. Hun zoons durfden een onzekere toekomst niet aan. In 1984 telde heel Nederland nog 500 binnenvissers, nu zijn er nog
In Barbarije John Meilink > Historische roman Het is het jaar 1678. De West-Indiëvaarder Sint Joris vertrekt vol goede moed met een lading Schiedamse jenever en een aantal passagiers richting Paramaribo. Ter hoogte van de Kaapverdische Eilanden slaat het noodlot toe: Algerijnse kapers enteren het schip en alle opvarenden worden in de boeien geslagen. Na een reis vol ontberingen verdwijnen de Hollanders in de wrede wereld van Moorse slavenhandelaren. Thomas Hees, afgezant van de Republiek in Algerije, probeert uit alle macht een vredesverdrag met de plaatselijke machthebbers te sluiten, om zo de Hollandse koopvaarders in de Middellandse Zee te vrijwaren van piraterij en de Hollandse slaven vrij te kopen. Maar de concurrentie is hevig: Engelsen en Fransen schuwen geen middel om Hees dwars te zitten. Tot overmaat van ramp verschijnt er, te midden van intriges, bruut geweld en verraad, een nog grotere vijand in Algiers: de Zwarte Dood.
JOHN MEILINK
IN BARBARIJE
HISTORISCHE ROMAN › ZONEN VAN JAFETH ‹
Volgens recent onderzoek zijn tussen de 16de en 19de eeuw naar schatting 1,25 miljoen West-Europeanen gevangengenomen en tot slaaf gemaakt door Barbarijse kapers. In deze schatting zijn de christenslaven in het onafhankelijke Marokko (met de kapersteden Tetouan en Salé), Turkije en Egypte niet meegerekend. Op het hoogtepunt van de Barbarijse zeeroverij verbleven er continue grofweg 20.000 à 30.000 christenslaven in Algiers, ongeveer een kwart van de bevolking. De meerderheid hiervan keerde nooit naar huis terug. Het jaarlijks sterftecijfer (volgens een schatting van de historicus Robert C. Davis) lag op zo’n 17 procent, naast de slechts 8 procent die werd vrijgekocht, ontsnapte of als ‘renegaat’ (= bekeerling tot de islam) opging in de lokale gemeenschap. ISBN 978-94-6022-997-8
Sociale media campagne De auteur is beschikbaar voor lezingen. Leesexemplaren op aanvraag.
9 789460 229978
ISBN 978-94-6022-996-1
9 789460 229961
John Meilink debuteerde in 2019 met de historische roman Kroesvee, het eerste deel van het vierluik Zonen van Jafeth.
inbarbarije.nl
ISBN 9789460229978 NUR 342 Paperback, 448 pagina’s 15 juni 2022 Verkoopprijs € 24,50
In Barbarije ebook ISBN 9789460229961 Mei 2022 Verkoopprijs € 9,99
Kroesvee (2e druk) John Meilink > Historische roman
JOHN MEILINK
De West-Indische Compagnie heerst over de Afrikaanse Goudkust. Aan de andere kant van de Atlantische Oceaan schreeuwen de plantages om goedkope arbeidskrachten, maar het aanbod is schaars. Afrikaanse koninkrijken en Europese compagnieën handelen volgens oude verdragen, die zorgvuldig worden nagekomen. Als in november 1687 een dorpje in het Denkyira-rijk door illegale slavenhalers wordt leeggeplukt, zijn daarom de rapen gaar. Hollanders, Zeeuwen, Brandenburgers en andere Europeanen vechten om de buit, terwijl lokale stammen proberen wapens te bemachtigen om zo hun invloed uit te breiden. Het resultaat: een moeras van intriges, corruptie en geweld. In die agressieve wereld leeft wit en zwart wantrouwend naast elkaar, verbonden door hebzucht en geteisterd door hitte, ziekte en armoede. Aldemar Burghoutsz, schipper van de Griffioen, probeert zijn ruimen vol te krijgen. Slaven brengen geld op. Zij zijn vee. Kroesvee. Kroesvee is opgenomen in de Canon van Nederland, venster voc en wic. “Je krijgt een ongelooflijk gevarieerd beeld van de gruwelijkheden van de slavernij. Heeft een enorme couleur locale en … het is héél goed geschreven.” – Lidewijde Paris in Nieuwsweekend “Een rijk gevulde roman. Wat Kroesvee werkelijk boeiend maakt is de gedetailleerde beschrijving van de ontberingen in den vreemde.” – De Telegraaf “Grimmig, nietsverhullend.” – Nederlands Dagblad
KROESVEE
HISTORISCHE ROMAN › ZONEN VAN JAFETH ‹
kroesvee.nl ISBN 9789460229954 NUR 342 Tweede druk Paperback, 440 pagina’s 15ISBN juni978-94-6022-995-4 2022 Verkoopprijs € 24,50
9 789460 229954
Kroesvee ebook ISBN 9789460224034 ISBN 978-94-6022-403-4 Verkoopprijs € 9,99
9 789460 224034
In voorbereiding
JOHN MEILINK
ASIENTO
HISTORISCHE ROMAN › ZONEN VAN JAFETH ‹
JOHN MEILINK
BANDA NEIRA
HISTORISCHE ROMAN › ZONEN VAN JAFETH ‹
De andere titels in de reeks Zonen van Jafeth staan gepland in voorjaar 2023 (Asiento) en najaar 2024 (Banda Neira).
Koos van Brakel
Art Fallen from Heaven, modern Balinese sculpture, offers a new perspective on the origin of modern Balinese sculpture in the 1930s. After the subjugation of Bali by Dutch colonial rule, the driving force for renewal was the shift of patronage by the ruling monarchs to the tourists and western art market. This new patronage ushered Balinese woodcarvers into the world of contemporary artistic endeavors. Before, “art for art’s sake” was an unknown concept in Bali. The artists’ association
Art fallen from Heaven biedt een nieuw perspectief op de oorsprong van de moderne Balinese beeldhouwkunst in de jaren dertig van de 20e eeuw. De onderwerping van Bali door de Nederlandse koloniale overheerser introduceerde de Balinese houtsnijders in een nieuwe artistieke wereld. De kunstenaarsvereniging Pita Maha (1936-1939) positioneerde tot dan toe onbekende houtsnijders als kunstenaars. ‘Kunst om de kunst’ was tot dan toe een onbekend begrip op Bali. Deze publicatie beschrijft ook de belangrijkste ontwikkelingen in de naoorlogse periode (1950-2020), bevat een tentoonstellingsoverzicht van Balinese beeldhouwkunst in Nederland en Indonesië vanaf 1932 en geeft een overzicht van alle beeldhouwers (leden van de kunstenaarsvereniging Pita Maha).
Pita Maha (1936-1939) played an important role in positioning the until then unknown woodcarvers, as artists. This publication also offers a description on key developments in the post war era 1950-
2020, an annotated exhibition overview of Balinese sculpture in the years 1932–1973, an overview of the sculptors of the artists’ association Pita Maha and more than 200 illustrations of traditional and modern sculpture and historic photographs.
koos van brakel Art Fallen From Heaven
Art Fallen From Heaven Modern Balinese Sculpture
Koos van Brakel
Art Fallen From Heaven Modern Balinese sculpture
ISBN 978-94-6022-051-7
9 789460 220517
Koos van Brakel, kunsthistoricus en voormalig hoofd collecties van het Tropenmuseum en het Nationaal Museum van Wereldculturen, werkt als onafhankelijk researcher. Hij publiceerde diverse boeken over de collectie van het Tropenmuseum en was als curator verantwoordelijk voor meerdere tentoonstellingen.
48
49
Modern sculpture
Since two exhibitions in Museum Nusantara in Delft, the Netherlands, showing modern Balinese woodcarvings under the title Art Deco on Bali (2005) and Art Deco statues from Bali (1930–1970) (2006) and the accompanying publication with the same title as the second exhibit, the term art deco has been applied to Balinese modern sculpture.78 This is, in my opinion, inappropriate. This term denies the contribution of the artists themselves and places their work within a western idiom and so measured
61 Human figure with a crocodile head, Sebatu, 1940s, Nationaal Museum van Wereldculturen rv-4225-16, ex collection Rudolf Bonnet, ex collection Paul Spies
against western art historical standards. Stutterheim writes: “Outsiders look up in horror; is this Bali? “No,” says one, “that’s infamous imitation, forgery, non-viable copying.” “From whom then?” says the other. “There are no European sculptors on Bali who can make such a thing, and the Balinese do not read Elsevier or Studio.79 On the contrary, this is real, unadulterated Balinese, a renaissance.” 80 It is a strange train of thought that the centuries-old, vibrant Balinese culture could only renew itself under the influence of a Western art movement or Western artists in Bali, as is often claimed in publications. Neither Spies, Bonnet nor Covarrubias ever claimed to have been instrumental in the “emergence” of a new sculpture. Bonnet has always denied direct influence on the Bali artists. “Bonnet denied that he had any intention of directing the Balinese. He and Spies, he said, only provided encouragement; they bought and sold artworks, but were always wary not to unduly influence the artists.”81 Bonnet writes to the Balinese painter Nyoman Tusan: “I have not taught them anything. […] As for perspective, I have never explained that to them. That is not right in the paintings of a decorative pattern by Balinese painters. On some occasions, I did explain anatomy to the Balinese painters.” 82It is also not obvious that the painter Bonnet would advise 62 Statue of a drummer in “wayang style”, Mas, c. 1934, 30x20 cm, collection J. de Keijzer
sculptors, except perhaps with regard to the anatomical correctness of the body. But this is not at all evident from the sculptures, on the contrary. On the influence of Walter Spies, albeit in relation to Balinese painting, Bonnet writes that it is often exaggerated.83 He does believe, however, that the many contacts with Spies were stimulating. Covarrabias himself never claimed any involvement in the new sculpture. On the contrary, he names Gusti Ngurah Gede as the one who possibly started this new style. It seems that the founding of the artists’ association, Pita Maha, (see page 65), in which Spies and Bonnet played an important role, contributed to both of them being attributed a great influence on modern sculpture. However, Pita Maha was established only in January 1936. Modern sculpture had already been around 78
Leidelmeijer 2006
79
Elsevier’s Geïllustreerd Maandschrift is a Dutch magazine about art and literature. The Studio Magazine is an English illustrated magazine about visual arts and crafts
ISBN 978-94-6022-051-7
9 789460 220517
80
Stutterheim 1934, p. 396
81
Couteau 1999, p. 25, interview Couteau with Bonnet, September 1976
82
De Roever 1993, p. 61
83
Goris, R. and P. L. Dronkers, page 157
ISBN 9789460220517 NUR 654 Hardcover, 216 pagina’s Mei 2022 Verkoopprijs € 34,50
Commandeur van de Kaap Vijf vrouwen over Simon van der Stel
Historische roman
Joyce Bergvelt
Commandeur van de Kaap
> Historische roman
Joyce Bergvelt
Commandeur van de Kaap vertelt het verhaal van Simon van der Stel, commandeur en later gouverneur van het zeventiende-eeuwse Kaap de Goede Hoop. Het idyllische, door wijngaarden omgeven Stellenbosch is naar hem vernoemd. Hij was de oprichter van het wereldberoemde wijnlandgoed Groot Constantia, en de kleinzoon van een slavin die later zelf meer dan honderdvijftig slaven zou bezitten. Maar vooral was hij een man met visie en lef, die de Tafelberg voorbijging en door zijn ondernemingslust van Jan van Riebeecks armetierige verversingspost een heuse kolonie maakte. Het boek leest als een boeiend portret van de man, gezien door de ogen van vijf vrouwen in zijn leven: zijn halfbloedmoeder, zijn stiefmoeder, zijn echtgenote Johanna Six, zijn schoonzuster en zijn huisslavin Susanna van Ceylon, die van jongs af aan in zijn huis opgroeide. De lezer reist mee naar de verschillende contreien waar Van der Stel zijn zwervende jeugd doorbracht: Mauritius, Ceylon en Batavia, naar de Nederlandse Republiek, en uiteindelijk naar Kaap de Goede Hoop, waar hij tot aan zijn dood verbleef. ISBN 978-94-6022-998-5
9 789460 229985
Joyce Bergvelt debuteerde in 2015 met haar roman Formosa voorgoed verloren, over de voc in Taiwan. De Engelse editie volgde al snel en binnenkort verschijnt de Chinese vertaling van het boek in Taiwan. ISBN 9789460229985 NUR 342 Paperback, circa 340 pagina’s Mei 2022 Verkoopprijs € 24,50
Serko en de wolf
Serko en de wolf Rindert Kromhout (tekst) Dorus Verwiel (illustraties) > Voor kinderen vanaf 6 jaar > Tweetalig, Nederlands en Oekraïens Oekraïens volksverhaal over moed en vriendschap. Hoe een oude dakloze hond en een slimme wolf elkaar helpen onder moeilijke omstandigheden.
De opbrengst van dit boek gaat naar Giro555
Rindert Kromhout Dorus Verwiel (ill.)
ISBN 978-94-6022-994-7
Samen in actie voor Oekraïne Frank Groothof gaat het boek presenteren en leest voor aan kinderen.
9 789460 229947
ISBN 9789460229947 NUR 210 Hardcover, 24 pagina’s met schutbladen Juni 2022 Verkoopprijs € 14,95