LM Publishers Voorjaarsaanbieding 2017

Voorjaar 2017 Vilan van de Loo

Van Tim naarBert je

A guide to woody climbers in the tropical forests of Guyana, Suriname and French Guiana.

Bruce Hoffman, Ph.D., Sofie Ruysschaert

Sandra van Noord (red.)

Kas di shon Plantagehuizen op Curaçao, vroeger en nu

Kleine autobiografie van rouwen en liefhebben

Terasi

Mijn jeugd in Indië

Jeannette van Ditzhuijzen & Els Langenfeld

De Willemstad Het dagelijks leven in negentiende-eeuws Punda

Hans Beynon

LM Voorjaar 2017_HT.indd 1

16-11-16 15:13

human interest

Van Tim naar Bertje Kleine autobiografie van rouwen en liefhebben Vilan van de Loo Een week voor zijn twintigste verjaardag stierf mijn kleine rode kater Tim. We waren bijna zeventien jaar samen geweest. Hoe ik zonder hem moest leven, wist ik niet.

Hoe ga je verder nadat je een grote liefde hebt verloren? De een haalt de schouders op, de tweede huilt een tijdje en ik was de derde die dacht: waar is hij nu? En kan ik daar ook komen? Met die vragen begon een merkwaardige en bij vlagen even droevige als hilarische zoektocht naar de gestorven geliefde, die in mijn geval dus een rode kater was.

In dit boek vertel ik over die zoektocht en waar ik troost vond. Ik haal herinneringen op aan Tim en leg uit hoe hij van bange kat kon veranderen in een manpoes die graag op schoot lag. Ook beschrijf ik waarom ik zes weken na zijn dood naar het asiel ging om met Bertje thuis te komen. Dankzij hem ben ik weer gelukkig in de liefde. Daar voel ik me niet schuldig over. Want Tim heeft ons voor elkaar uitgezocht.

Rouwen over het verlies van een huisdier is een taboe. Even verdrietig zijn mag, lang niet. De laatste tijd staat het taboe onder druk. Er komen meer dierenbegraafplaatsen en het aanbod van professionele rouwbegeleiding groeit.

Moeten we het dier erkennen als volwaardige levensgezel?

“Zelfs in onze laatste maand waren we

gelukkig. Tim en ik woonden in de huiskamer, want na een ongelukkige val liep hij te wankel om de trap op te kunnen. Beneden liet ik hem niet alleen slapen. Twee jaar eerder was hij van zijn eerste tia gen ezen dankzij extra aaien en aandacht, de dierenarts had het zelf gezegd, en na de tweede tia moest hetzelfde gebeuren. In de kamer stond alles wat hij nodig had.

Tegen de deur naar boven de bak. Voor de archiefkastjes zijn schaaltjes met water en de brokjes. Onder de ven sterbank stond zijn slaapdoos, naast het tapijtkussen. Voor de liefde was ik vrijwel voortdurend beschikbaar, werkend aan de computer, of lezend terwijl ik met hem op de bank lag. De bezigheden buitensh uis hield ik kort. Voor bezoek was hij te ziek. We hadden genoeg aan elkaar, hij en ik.”

9 789460 224355

Vilan van de Loo

Van Tim naarBert je

Kleine autobiografie van rouwen en liefhebben

Vilan van de Loo studeerde Indische letterkunde en promoveerde op een biografie van Melati van Java.

Ze publiceert over uiteenlopende onderwerpen en geeft lezingen. De rol van muze heeft Bertje van Tim overgenomen. Hij onderhoudt een Facebook-pagina als Huiskater Bert.

LEESEXEMPLAREN BESCHIKBAAR

ISBN 9789460224355 nur 300 Paperback, 96 pagina’s Februari 2017 Verkoopprijs €12,50 Een uitgave van PETPublishers

LM Voorjaar 2017_HT.indd 2

PET PUBLISHERS

16-11-16 15:13

suriname

Zinkplaat en planken Het verdwijnen van de houten volkswoning in Paramaribo Wim Verboven ‘De toeristenblik zoekt altijd eerst het pittoreske. De kleurrijke gevels van Curaçao, de groene huisjes van Volendam, de houten huizen van Paramaribo. We herkennen ze, ze maken de wereld vertrouwd. Ook voor Surinamers is de houten architectuur van de stad een bron van nostalgie. Maar in al hun staten van verval en glorie laten de houten huizen van Suriname ook huiselijkheid zien en armoede, ambitie en uitzichtloosheid, vreugde en pijn.’ Michiel van Kempen De koloniale panden aan de Waterkant zijn vrijwel allemaal in oude glorie hersteld. Anders is het met de traditionele houten woningen waar ‘gewone’ Surinamers al sinds mensenheugenis leven en wonen. Dit boek beschrijft 100 van deze pareltjes, die lange tijd het karakter van de stad hebben bepaald. Een deel is door de bewoners opgeknapt, maar een groter deel is inmiddels verdwenen, afgebrand of gesloopt of staat op instorten. Vaak maken de woningen plaats voor een vormloze Chinese winkel of opslagloods. Een aantal huizen is voor de eeuwigheid behouden dankzij de renovatie en herbestemming onder regie van Stadsherstel Paramaribo.

Wim Verboven is grafisch ontwerper.

Hij was lange tijd verbonden aan het Amsterdamse ontwerpbureau Total Design. De eerste kennismaking met Suriname was als dienstplichtige in 1965. Sinds 2000 bezoekt hij met zijn vrouw Carry-Ann jaarlijks Paramaribo en fotografeert het verval van de traditionele architectuur.

Met ruim 250 foto’s geeft het boek een prachtig tijdsbeeld. Het is de vraag hoeveel van dit soort karakteristieke woningen over 10 jaar nog overeind staan.

Met artikelen over de geschiedenis, de architectuur en de boedelproblematiek. Gedichten van Josef Slagveer, Michaël Slory, Johanna Schouten-Elsenhout en Carry-Ann Tjong-Ayong. Voorwoord van prof. dr. Michiel van Kempen.

ISBN 9789460223723 nur 648 Gebonden, 180 pagina’s Maart 2017 Verkoopprijs €24,50 9 789460 223723

LM Voorjaar 2017_HT.indd 3

16-11-16 15:13

suriname

Op zoek naar Papa Koenders Over een strijder voor emancipatie in het koloniale Suriname

andre reeder jules rijssen roy wijks

Andre Reeder, Jules Rijssen, Roy Wijks ‘Nu ik door deze uitnodiging ertoe gebracht ben, zou ik mij van de zaak kunnen afmaken en zeggen, dat ik tot die activiteiten ben gekomen toen rotsvast de overtuiging zich in mij vestigde, dat het onderwijssysteem van het kolonialisme met een voor de Neger volslagen vreemde taal als voertaal, een groot onrecht, een misdaad is geweest en nog is, want het heeft ons gemaakt tot achterlijke mensen met twee halve talen, met voorkeur naar klater boven gedegen goud, aan woorden boven begrip.’ J.G.A. Koenders Het boek behandelt de culturele filosofie van een emancipator van de Surinaamse, in bijzonder de Afro-Surinaamse taal en cultuur. Koenders was een groot voorvechter van onderwijs in de eigen taal, het kennen en waarderen van de eigen cultuur en het ontwikkelen van een eigen natie in het koloniale Suriname van vóór de onafhankelijkheid.

Op zoek naar Papa Koenders is niet alleen een biografische reconstructie van de idealen en het gevecht van Koenders en zijn medestanders, het is een nog relatief onbekend, maar belangrijk onderdeel van de Surinaamse geschiedenis.

Boek met CD Papa Koenders heeft ook liederen geschreven en vertaald. Op deze CD staan 15 liederen die gaan over de jeugd, de schoonheid van de natuur en het leven in stad en district. Ze werden gezongen tijdens de Surinaamse avonden in het kader van de jaarlijkse 1 juli herdenking van de afschaffing van de slavernij, voor Koenders een belangrijke dag van bezinning. De liederen op de CD zijn gezongen door Randy Kersout-Gunning zoals ze dat ook deed als jong meisje tijdens de Surinaamse avonden in Theater Thalia in Paramaribo, Suriname.

9 789460 223600

LM Voorjaar 2017_HT.indd 4

Op zoek naar

Papa Koenders

Over een strijder voor emancipatie in het koloniale Suriname

Andre Reeder is freelance filmmaker en maatschappelijk werker. Hij studeerde in 1982 af aan de Nederlandse Film en Televisie Academie en maakte sindsdien diverse reportages en documentaires over de Surinaamse en allochtone gemeenschap.

Jules Rijssen is publicist. Van zijn hand verscheen ondermeer Teken en zie de wereld, over de herinneringen van Surinaamse oorlogsveteranen aan de Tweede Wereldoorlog (KIT Publishers, 2012). Recent redigeerde hij de poëziebundel Puwema Peti, uitgegeven door de Openbare Bibliotheek Amsterdam.

Roy Wijks is onderzoeker en adviseur in het sociale domein. Hij is betrokken geweest bij initiatieven die gericht zijn op persoonlijke en maatschappelijke empowerment van Surinaamse Nederlanders.

isbn 9789460223600 nur 692 Gebonden, 160 pagina’s met muziek CD Mei 2017 Verkoopprijs €19,50

16-11-16 15:13

curaçao

De Willemstad Het dagelijks leven in negentiende-eeuws Punda Els Langenveld en Jeannette van Ditzhuijzen Punda was in de negentiende eeuw een levendige, ommuurde stad. Je vond er winkels, schooltjes, tapperijen, hotels, en natuurlijk woonhuizen. Blank woonde naast zwart, joods naast protestants, slaven naast vrijen. Daartussendoor scharrelden honden en varkens, kookten vrouwen schildpadsoep en verstoorden straatmuzikanten de nachtelijke rust. In de Annabaai vochten pontvoerders om een vrachtje.

Wijlen Els Langenfeld zocht al die feitjes en weetjes over Punda op in oude kranten en archieven. Als geen ander wist ze hoe de bewoners van Punda destijds hun dagen sleten. Jeannette van Ditzhuijzen rondde haar onvoltooide manuscript af en maakte er een boek van dat een goed beeld geeft van het dagelijks leven in het oude Punda.

Jeannette van Ditzhuijzen & Els Langenfeld

De Willemstad Het dagelijks leven in negentiende-eeuws Punda

Wijlen Els Langenfeld studeerde weliswaar geen geschiedenis, maar ze was historica in hart en nieren.

Haar boeken en krantenartikelen over Curaçao zijn het resultaat van minitieuze speurtochten in de Curaçaose archieven. Dankzij haar uitgebreide onderzoek kon dit boek tot stand komen.

Jeannette van Ditzhuijzen schreef diverse boeken over Curaçao waarbij geschiedenis steevast een rol speelde.

Van haar hand verschenen bij LM Publishers onder meer Een sjtetl in de tropen over de Oost-Europese joden op het eiland en Geschiedenis in steen, over de Curaçaose monumenten en de Stichting Monumentenzorg Curaçao.

Columbusstraat (foto Soublette)

9 789460 224393

LM Voorjaar 2017_HT.indd 5

isbn 9789460224393 nur 692 Gebonden, 160 pagina’s Mei 2017 Verkoopprijs €17,50

16-11-16 15:13

curaçao

Kas di Shon Plantagehuizen op Curaçao, vroeger en nu

Sandra van Noord (red.)

Kas di shon Plantagehuizen op Curaçao, vroeger en nu

Sandra van Noord (red.)

De plantagehuizen van Curaçao zijn unieke monumenten met een bijzonder verhaal. Ze stralen grandeur uit en herinneren aan een voorbije geschiedenis van kolonialisme en slavenhandel. Maar wat was die geschiedenis nu precies? Eindelijk is er een allesomvattend boek dat het hele verhaal vertelt: hoe de plantages zijn ontstaan, wat er werd verbouwd en wie er werkten.

Maar ook: waar komen de namen en de kleuren vandaan? En hoe worden de plantagehuizen nu gebruikt? Uitgangspunt bij de selectie van de huizen die in het boek zijn beschreven is dat ze publiek toegankelijk zijn.

Specialisten uit Curaçao en Nederland hebben bijdragen geleverd. Hún onderwerp is gekoppeld aan een bepaald plantagehuis. Hierdoor ontstaan zeventien originele hoofdstukken die gezamenlijk een goed beeld geven van dit belangrijke, maar vanwege de link met de slavernij ook beladen deel van de Curaçaose geschiedenis. Dat het een unieke geschiedenis is, blijkt uit het voorstel om vier landhuizen (alle in dit boek opgenomen) voor te dragen voor de Werelderfgoedlijst. Resultaat is een rijk geïllustreerd en fraai vormgegeven boek dat hopelijk zal bijdragen aan meer begrip en waardering voor dit bijzondere erfgoed.

9 789460 224447

LM Voorjaar 2017_HT.indd 6

Sandra van Noord is freelance redacteur. Zij werkt voor diverse uitgeverijen en culturele en maatschappelijke organisaties.

isbn 9789460224447 nur 692 Gebonden, 296 pagina’s Mei 2017 Verkoopprijs €24,50

16-11-16 15:13

suriname

Boze geesten en meer Negen nieuwe Anansi-verhalen Peter Sanches (red.)

Alle kinderen in het Caribisch gebied groeien op met de verhalen van Anansi, de spin. Hij heeft slechts één doel in zijn leven: zijn tegenstanders te slim af zijn. De verhalen zijn meegekomen met de tot slaafgemaakte personen uit West-Afrika. Hier worden de verhalen al eeuwen verteld.

Boze geesten en meer

Negen nieuwe Anansi-verhalen

Anansi is via de diaspora uiteindelijk ook beland in Nederland en andere landen in West-Europa. Vanaf 8 oktober 2016 is Anansi officieel aan de lijst van het Nederlands immaterieel erfgoed toegevoegd.

Bewerkt door Meesterverteller Paul Middellijn

9 789460 224379

isbn 9789460224379 nur 200 Gebonden, 96 pagina’s Mei 2017 Verkoopprijs €9,50

Deze negen nieuwe Anansi-verhalen zijn geschreven door Surinaamse jong volwassenen onder begeleiding van de Schrijversvakschool Paramaribo.

indonesië

Antar Nusa Bewogen herinneringen aan Indië/Indonesië (1942-1965)

Yvette Kopijn

Antar Nusa Bewogen herinneringen aan Indië/Indonesië (1942-1965)

Yvette Kopijn Er is inmiddels al heel wat geschreven over de Japanse bezetting van voormalig Nederlands-Indië en de onafhankelijkheidsoorlog die daarop volgde. De tien levensverhalen die in dit boek bijeen zijn gebracht, geven tezamen een caleidoscopische kijk op een van de meeste turbulente perioden in onze gedeelde (post)koloniale geschiedenis. Aan het woord komen niet alleen vertellers van Indische afkomst, maar ook die van Chinese, Surinaamse, Molukse en Timorese afkomst en andere Indonesiërs. Ook al stonden sommigen van hen in het verleden lijnrecht tegenover elkaar, in dit boek krijgt ieder de gelegenheid om hun kant van het verhaal te belichten en daar alsnog erkenning voor te vragen.

Een boek over verlies, ontheemding en ontworteling, maar ook over moed, hoop en veerkracht.

9 789460 224409

LM Voorjaar 2017_HT.indd 7

isbn 9789460224409 nur 320 Gebonden, 128 pagina’s Mei 2017 Verkoopprijs €19,50

Yvette Kopijn (1966) werd op Aruba geboren uit een Indische vader en een Nederlandse moeder. De afgelopen twintig jaar zette zij zich in voor het zichtbaar maken en uitwisselen van verborgen verhalen, met name die van (koloniale) migranten. In boeken, tentoonstellingen, websites en verhalensalons nodigt ze mensen uit om hun verhalen en herinneringen te delen en zo ruchtbaarheid te geven aan ons gedeelde koloniale verleden.

16-11-16 15:13

indonesië

Terasi Mijn jeugd in Indië

Terasi

Hans Beynon

Mijn jeugd in Indië

Hans Beynon (Djokjakarta 1927 - Amsterdam 4 november 2016), journalist en schrijver, woonde tot zijn 19de in Nederlands-Indië. Terasi is gebaseerd op zijn Indische jeugd. De koloniale tijd beschrijft hij vanuit het perspectief van een kind, de oorlog vanuit de beleving van een puber en de Japanse bezetting door de ogen van een jongvolwassene.

De geur van fermenterende garnalen, de grondstof voor terasi, hoort tot zijn vroegste jeugdherinneringen. Idyllisch is zijn kindertijd niet. Op zijn vierde jaar verliest hij zijn moeder, op zijn zesde zijn vader. Als wees groeit hij op bij verschillende familieleden die voor hem uiteenlopende werelden vertegenwoordigen.

Bij ‘Oma Djokja’ leeft hij in een echt Indo-huishouden. Bij zijn oom Pierre,de bestuursambtenaar, moet hij zijn ‘Indische’ manieren afleren. Zijn inlandse schoolvriendje Darmo laat hem zien dat de strijd om de onafhankelijkheid onontkoombaar is.

Hans Beynon

Hans Beynon volgde een opleiding in Nijenrode (1947-1949) dat toen nog niet de status had van universiteit.

Na Nijenrode volgde een stage als leerlingjournalist op de redactie van de Nieuwe Rotterdamsche Courant (nrc). In 1950 vertrok hij opnieuw naar Indonesië waar hij tot 1956 redacteur was voor de Java Bode en correspondent voor de Volkskrant.

In 1956 keerde hij definitief terug naar Nederland en werd, tot zijn pensionering in 1988, redacteur buitenland bij de Volkskrant.

Foto Gerry van den Berg

isbn 9789460224416 nur 320 Gebonden, 96 pagina’s Mei 2017 Verkoopprijs €17,50 9 789460 224416

LM Voorjaar 2017_HT.indd 8

16-11-16 15:13

suriname

De hoofdmoskee van de Surinaamse Islamitische Vereniging Ontwikkeling en achtergronden van de Ahmadiyya-beweging

MICHEL BAKKER (RED.)

DE HOOFDMOSKEE VAN DE SURINAAMSE ISLAMITISCHE VERENIGING

ONTWIKKELING EN ACHTERGRONDEN VAN DE AHMADIYYA-BEWEGING

Michel Bakker (red.)

Over de architectuur van Suriname bestaan meerdere standaardwerken. Dit boek zoomt in op een enkel gebouw: de hoofdmoskee van de Surinaamse Islamitische Vereniging (S.I.V.) aan de Keizerstraat te Paramaribo. Dit gebouw is vooral bekend door zijn opvallende ligging naast de synagoge.

Geïllustreerd met originele bouwtekeningen en foto’s, wordt de ontwikkeling van de moskee beschreven (1973-1984). De bouwgeschiedenis van de moskee wordt ingebed in een brede historische, maatschappelijke, culturele en religieuze context. Zo werden ook kernbegrippen uit de islam voor het voetlicht gebracht, alsook de ontstaansgeschiedenis van het gebouwtype ‘moskee’. De geschiedenis van de Surinaams Islamitische Vereniging is juist in deze tijd van radicalisering een interessant thema. Geleidelijk evolueerde de S.I.V. van een orthodoxe, soennitische naar een reformistische Ahmadiyya-organisatie.

Met het beschrijven en verklaren van de hoofdmoskee van de S.I.V. – een van de belangrijkste islamitische monumenten van Suriname – wordt een deel van dat religieus weefsel vastgelegd en verhelderd.

72

73

(bankje) voor de imam te staan, een verwijzing naar het gebruik van de profeet om na het vrijdagsgebed (khoetha) daarop even te rusten. Het bankje dient ook om na voorlezing de Koran op te kunnen leggen.

De vier minaretten zijn ongeveer dertig meter hoog en niet toegankelijk. Zij symboliseren de vier religieuze stromingen in de islam. Naast een onderscheid tussen sjiieten en soennieten worden er traditioneel namelijk vier orthodoxe rechtsscholen of godsdienstrichtingen (mazahab) erkend: Hanafieten, Shafi’ieten, Malikieten en Hanbalieten. Alleen de eerste twee komen in Suriname voor.

De moskee gezien vanuit het oosten

In de bouw zit een stille periode van vier jaar. Het hoofdbestuur van de S.I.V. staakte de bouw van de moskee in 1975. Reden was dat de toenmalige voorzitter met enkele getrouwen plots de Ahmadiyya-principes losliet en de overstap maakte naar de soennieten. Dit gaf binnen de S.I.V. een felle polemiek en discussie. De gevolgen bleven niet uit. De financiële steun van de ahmadiyya’s kwam stil te liggen. Maar ook de agerende soennitische groep binnen de S.I.V. bleek niet in staat de bouw te continueren. Arabische en Libische steun aan de genoemde voorzitter bleef uit omdat hij niet kon bewijzen dat de S.I.V. in hun ogen afdoende soennitisch was. De interne strijd leidde tot een pijnlijke impasse. Men vond de oplossing door het probleem in externe handen te leggen. Op 30 juli 1978 werd er door een rechterlijke commissie onder leiding van mr. H.H. Naarendorp een bestuursverkiezing gehouden. De rechterlijke commissie had als leden van de De gebedsruimte voor de imam, de mehraab, gezien vanaf het verhoogde deel

9 789460 223976

LM Voorjaar 2017_HT.indd 9

isbn 9789460223976 nur 692 Gebonden, 128 pagina’s Mei 2017 Verkoopprijs €24,50

16-11-16 15:13

natuur

Lianas of the Guianas A guide to woody climbers in the tropical forests of Guyana, Suriname and French Guyana Bruce Hoffman, Sofie Ruysschaert Lianen zijn iconische symbolen van het tropisch regenwoud. In de oerwouden van de Guianas bestaat 25-45% van de vegetatie uit deze houtige klimplanten.

Dit standaardwerk behandelt bijna 400 soorten lianen. De commerciële bosbouw ziet lianen vaak als hinderlijk onkruid, maar de planten zijn van groot belang als medicijn en bouwmateriaal voor de inheemse bevolking. Dit indrukwekkende boek, waar meer dan 20 jaar aan is gewerkt, is in eerste instantie bedoeld voor botanisten en andere onderzoekers. Vanwege het gebruik van talrijke illustraties en symbolen is het zeker ook geschikt voor andere belangstellenden.

A guide to woody climbers in the tropical forests of Guyana, Suriname and French Guiana.

Bruce Hoffman, Ph.D., Sofie Ruysschaert

ARISTOLOCHIACEAE Mostly lianas and vines; rarely herbs or shrubs.

Worldwide, 6-7 genera/500-600 species, mostly tropical with a few temperate species. Neotropics: 3 genera/250 species; only one genus known in the Guianas.

flowers by the scent of rotting flesh and trapped Fruit: 6 cm long, outer wall thin, papery.

Stemsthe andflower leaves tube. smooth, aro- a very fine marginal vein pair on outermost byGeneral: hairs within Thegreen, flies are matic, or spicy [Ranalean] edge,non-flooded all veins prominent below,forest.

3° veinsFrench ladderforced to with movewintergreen down into the old-growth chamber at the Rare; scent; flowers rotten meatthey scent like atonly. base and along midvein, net-like [reticubase of the e where tubewith [utricle] are[foetid]; held Guiana cut parts without colored sap or water. late] elsewhere; gland dots present; petioles long prisoner and kept alive with nectar. If all goes and twisted at base or wrapping onto stem. well, the flies deliver pollen to the plant’s recepStems: Branchlets round totheoval; often 1.2. Aristolochia consimilis Masters tive stigma.

After pollination, plantnodes produces Inflorescences: : Axillary or growing directly on withpollen a thickened ridge; leafy flies, ‘pseudostipules’ to dust the trapped new the hairs stem; flowers diagnostic, 3 fusedfinely sepalshairy; formpresent vines.

Older round to Woody liana. Stems: branchlets wither andinthesome flies are released to stems cross-pollinate ing an S-shaped to slightly curvedbark tubecorky. with a oval, 1-2 cm diameter (rarely 6-7 cm), bark stems oval, 1.5 cm diameter, another individual of the species. Aristolochiaof- older flared opening chamten thick-corky and fissured; stem x-s pattern Leaves: elliptic,[limb] 7-11 above x 4-7and cm,a swollen base deeply seeds are most commonly wind-dispersed. ber [utricle] below,tooften with raw-meat colors ‘radial’, with a distorted pith and broad rays. cordate, apex acute acuminate; papery, hairy (reddish-brown cream yellow spots); petDistribution: Pan-tropical and subtropical; ± above and below,with hairs lostorwith age; petiole Roots: Rhizomes and ±tubers strongly aromatic. bisexual - stamens 550 species worldwide, 20 species in the Guia- 2 als cmabsent long or axilandinconspicuous; twining. Inflorescences: and stigmas fused together [gynostemium]; stanas. Nonflooded and flooded old growth forests, lary, racemes hanging, each 2-4 cm long; periLeaves: Heart-shaped [cordate] to elliptic, occa- mens 6; ovary inferior, twisted, with 6 carpels secondary forests, open disturbed areas. anth hairy, dark purple with green veins; utricle sionally 3-lobed, base cordate to truncate, mar- and stigma lobes.

0.7 cm long, tube 1-1.5 cm long, limb (flared gin always entire; 3-5-7-palmate-veined with Use: Aristolochia species are important in tra- mouth) with triangular lobe, +/- 1.5 x 1.5 cm, ditional medicine throughout the Guianas and apex acute, yellow inside. Fruit: 5-6 cm long, l with a lengthwise the tropics. The stems and/or leaves have been hairless, each segment [carpel] Lianas of the Guianas used for fevers and malaria, diarrhea, snake bite, ridge, inner walls thin, comb-like; seeds heartrespiratory infections, female health (contracep- shaped, 0.5 x 0.5 cm, each with 2 papery wings.

Notes: Similar to A. paramaribensis Duchartre, tion, abortion, sterility), and male virility. Aris- Notes: tolochia species may contain aristolochic acids a vine common in secondary vegetation of the Guianas. which have been shown to be carcinogens and coastal Guianas mutagens (Arit et al. 2002).

Rare; old-growth forest. Fr. Guiana & Guyana Notes: Compare to other climbers with simple, (NW region). alternate, palmately 3-veined leaves: Ampelozizyphus (Rhamnaceae), Dioscorea (Dioscoreaceae), Menispermaceae, Piper (Piperaceae), and 1.3. Aristolochia cremersii Poncy Sparattanthelium (Hernandiaceae).

Woody liana. Stems: branchlets hairless; older stems round to oval, 6-7 cm in diameter (large), 1.1. Aristolochia bukuti O. Poncy bark corky. Leaves: widely triangular, 9-14 x 7-14 cm, base truncate to slightly cordate, apex Woody liana. Stems: branchlets hairless; older acute to acuminate; hairless and shiny above, stems 1.5-2 cm diameter, bark corky. Leaves: grey-hairy below; lateral veins marginal at base; widely triangular, 11-16 x 15-20 cm, base slight- petiole to 6 cm long and twining. Inflorescencly cordate, apex acute to acuminate; hairless es: axillary or cauliflorous, racemes to 10 cm

126

Lianas of the Guianas

1

2

ARISTOLOCHIACEAE

ARISTOLOCHIACEAE

Fruits: Elongate 6-sided capsule at maturity, and shiny above, grey-hairy below; lateral veins dry, woody to papery, with slits for seed disper- marginal at base; petiole thick, 5-7 cm long and sal,1. Aristolochia resembling aL.“hanging basket” (Gentry twining. Inflorescences: cauliflorous, a dense 1993); seeds winged or with an aril. cluster of short racemes, flowers 5 per raceme; Woody lianas and vines. Climbing via twining stems.

Leaveshairless, are alternate, simple, palmatelyperianth whitish withentire, purple-brown veined atAristolochia least at base.

Stipules absent in theveins; woody species the cm, Guianas. very Ecology: species are are rarely found utricle 2-3ofx 1.5 tube 2Flowers x 0.5 cmare long, distinctive, often S-shaped an old-fashioned pipe;mouth) the ovary is inferior, 5-6 6-parted, with with flowers or fruits and are like limb (flared sub-orbicular, x 4-5 cm, poorly known. Fly smoking fused stamens and stigmas.

Fruits are dry 6-sided capsules with small winged seeds. pollination: flies are attracted to Aristolochia apex acute, inside brown with golden speckles.

4

125

6

5

9 789460 222245

LM Voorjaar 2017_HT.indd 10

3

7

isbn 9789460222245 nur 420 Gebonden, ca. 650 pagina’s Engels Mei 2017 Verkoopprijs €49,50

16-11-16 15:13

biografische roman

Ren Janina, ren!

WINNA AR

2016 SCHR I JVER SPUNT ST IMULER INGSPR I JS

Marjan Brouwers & Jeannette van Ditzhuijzen “Als ik het zeg, moet jij onder de poort van de steeg door kruipen en heel hard wegrennen. Zo hard je kunt. En dan moet je je verstoppen waar ze je niet kunnen vinden. Begrijp je me? Je moet jezelf redden.”

“Maar, mama...”, begon Janina.

“Nee, Janina, je moet doen wat ik zeg. Beloof me dat je hard wegrent.”

Er daalde een kalmte over Bertha neer en het was alsof de tijd stilstond. Daar stond Janina, haar prachtige jongste dochter met de donkere krullen, haar ronde koppie en guitige blik. Met heel haar hart wenste ze dat Janina dit zou overleven.

Dat ze een toekomst zou hebben, veilig zou zijn.

Op dat moment brak er vlakbij hen een opstootje uit. Wat er precies gebeurde kon Bertha niet zien, maar ze wist dat dit het ogenblik was waarop ze had gewacht. Haar adem stokte in haar keel. Zo hard ze kon, gilde ze: “Ren Janina, ren!”

Een waargebeurd verhaal Janina Katz groeide in de jaren dertig op in het joodse stadje Chorostków (Polen). Haar gelukkige kindertijd werd overschaduwd door de groeiende dreiging vanuit Duitsland en Rusland.

En toen begon de oorlog… ~ In zijn geheel is Ren, Janina, ren! een ware verademing tussen alle Holocaustkitsch. Brouwers en Van Ditzhuijzen bewijzen dat een oorlogsroman niet allerlei poespas nodig heeft om te overtuigen en te Janina, rechts op de foto, na de oorlog ontroeren. Een fraai boek. Lucas in een kamp voor ontheemden in Frankrijk Zandberg, www.tzum.nl ~ Het verhaal van Janina is krachtig en ontroerend. De foto’s die verspreid door het boek staan, maken haar verhaal nog tastbaarder. Blog van Monique Dijkgraaf, www.wieschrijftblijft.com ~ Het is aangrijpend, dat kleine meisje dat de grote opdracht meekrijgt […] om te overleven. Channa Kalman, Nieuw Israelitisch Weekblad ~ Het boek is prachtig geschreven. Makkelijk te lezen. Het is alsof je er zelf bij bent.

Alsof je op de schouder van Janina meelift. Judice Ledeboer, Ñapa, Curaçao ~ Op de lezer maakt haar verhaal een diepe indruk. Brede Kristensen, Ñapa, Curaçao ~ Het leven in Polen wordt op een beeldende manier weergegeven, met veel aandacht voor de typisch Joodse gebruiken. Boris van der Spek, Parbode Magazine, Suriname

LM Voorjaar 2017_HT.indd 11

Tien jaar oud en op de vlucht voor de nazi’s Marjan Brouwers & Jeannette van Ditzhuijzen

Marjan Brouwers is freelance tekstschrijver en journaliste in Groningen.

Ren, Janina, ren! dat ze samen met Jeannette van Ditzhuijzen schreef, is haar romandebuut. Eerder verscheen van hun hand het non-fictieboek Zicht op Kastelen over middeleeuwse kastelen in Nederland. Ook schreef ze een kort verhaal voor de bundel 21 december 2012.

Jeannette van Ditzhuijzen woonde op Curaçao en werkte er als journaliste.

Ze schreef daarna diverse boeken over het eiland. Ze kwam in aanraking met het verhaal van Janina Katz toen ze onderzoek deed voor haar boek Een sjtetl in de tropen, over de OostEuropese Joden van Curaçao.

Derde druk, oktober 2016

9 789460 224225

isbn 9789460224225 nur 320 paperback, 216 pagina’s verkoopprijs: € 19,50 Ook verkrijgbaar in het Engels ISBN 9789460224263

16-11-16 15:13

LM Publishers Parallelweg 37 1131 DM Volendam T 085 8772397 info@LMpublishers.nl

vertegenwoordiging Ef & Ef Media Paul Impens, Ronald Rhebergen Postbus 404 3500 AK Utrecht 06-29108294 (Paul) 06-22424790 (Ronald) info@efenefmedia.nl www.efenefmedia.nl www.facebook.com/efenefmedia

Uitgever: Ron Smit ron@LMpublishers.nl Bestellingen etc.

Marcel Ficheroux marcel@LMpublishers.nl www.lmpublishers.nl https://www.facebook.com/lmpublishers/ Meldt u aan voor onze Nieuwsbrief op www.lmpublishers.nl

WINNA AR

2016 SCHR I JVER SPUNT ST IMULER INGSPR I JS

Tien jaar oud en op de vlucht voor de nazi’s Marjan Brouwers & Jeannette van Ditzhuijzen

LM Voorjaar 2017_HT.indd 12

16-11-16 15:13