MONTE - Klim-en Bergsportmagazine - oktober 2023

Met de ontelbare grepen in alle soorten en maten op de grijS- en okerkleurige muren van Manikia, blijft Griekenland inspireren. Het zou een leven lang duren om elke rots in het gebied te verkennen. Klimmen met de BOREA helm, het CORAX harnas en de nieuwe DJINN AXESS setjes uit ons DISCOVER assortiment is een goed begin.

OVER de KLIM- EN BERGSPORTFEDERATIE

De Klim- en Bergsportfederatie vzw is een unisportfederatie met meer dan 14 000 leden, erkend en gesubsidieerd door Sport Vlaanderen.

De KBF telt 39 aangesloten clubs. Vind een club in jouw regio op www.kbfvzw.be > clubs

BEREIKBAARHEID

Statiestraat 64, 2070 Zwijndrecht

Bereikbaar van maandag tot vrijdag, tussen 9:00 en 17:00 uur

T: 03 830 75 00*

*Tijdens het weekend: uitsluitend voor de melding van ernstige ongevallen. Andere ongevallen meld je op maandag.

E: info@kbfvzw.be

W: www.kbfvzw.be

Klachten: ombudspersoon@kbfvzw.be

SHOP

In de KBF-webshop kun je topo’s, allerlei boeken en cursusteksten aankopen aan democratische prijzen. Meer op webshop.klimenbergsportfederatie.be

KBF-HUTTEN

Klimcentrum ALPAMAYO be-Mine 21, 3582 Beringen info@alpamayo.be facebook/alpamayo.klimcentrum 011/96.66.66

De mooiste berg ter wereld, de Alpamayo, ligt in Peru. Het mooiste klimcentrum met dezelfde naam vind je op de be-MINE, in de voormalige elektriciteitscentrale. Individuelen, groepen en scholen zijn er welkom. WWW.ALPAMAYO.BE

Chaveehut

Rue de la Chavée 7, 5330 Maillen

Van 1 maart tot 30 oktober: ieder weekend open van vrijdag tot zondag.

Vennhütte

Am Bahnhof 13, 4790 Burg-Reuland

Vanaf 30 maart: ieder weekend open van vrijdag tot zondag.

Reserveer je slaapplaats via www.kbfvzw.be of info@kbfvzw.be. Voor KBF-leden geldt een kortingstarief.

blijf op de hoogte

KLIMGREPEN KLIM VOLUMES

KLIMGREPEN KLIM VOLUMES

Volg KBF op Instagram en Facebook voor de laatste nieuwtjes in de sport @Klimenbergsportfederatie

HARDWAREN KLIM MATERIALEN

HARDWAREN KLIM MATERIALEN

Onze projecten

MOUNT COACH-Academy

VOORWOORD

Expeditie

‘Waarom de wilde natuur niet meer bestaat’: het is eerder een statement dan een vraag. De titel van een boek ook, waarin Emma Marris onze relatie met wilde dieren onderzoekt. Maar om te begrijpen wat ze bedoelt moet je niet naar Hawaï reizen om de kauaikruiper te bestuderen. Een simpel rit naar de Condroz volstaat.

KBF werkt samen met:

Een expeditie kan je dat bezwaarlijk noemen, al zorgt de Brusselse ring altijd voor wat avontuur. De vrijwilliger van het ecoteam rotsbeheer had me al gewaarschuwd: om onze massieven ecologisch te beheren, moet je eerst weten welke natuur je wilt. Je kan de natuur haar gang laten gaan. Dan krijgen we op termijn overal bos, met bramen en brandnetels als ondergroei en vlinderstruiken aan de rand. Leuk voor confituur en soep, maar is dat wat we willen?

De agent van de DNF met wie we Mozet en Maizeret inspecteren, vindt alvast van niet. Door struiken en bomen gericht te rooien krijgt de zon vrij spel op de rotsen en daarmee ook de kogellook en de festuca. Die ruwe iep mag wel blijven staan. Door dat veldje maar één keer per jaar te maaien, ontstaat er een bloemenweide en door paadjes in het bos af te sluiten, krijgen de tongvarens weer een kans.

Zijn het de juiste keuzes? Wie zal het zeggen? Emma Marris heeft het over de fauna en daar zijn de morele vragen allicht nog dwingender. Mogen we ratten en katten, de bramen en de brandnetels van de dierenwereld zeg maar, verdelgen om zeldzame vogelsoorten een kans te geven? (Wat zeg je? De ratten wel maar de katten niet?) Marris zelf maakt geen scherpe keuzes, maar ze pleit wel heel duidelijk voor meer biodiversiteit. Is verscheidenheid geen natuurlijk goed?

Dus kijk goed om je heen, wanneer je weer gaat klimmen op de rotsen, en geniet van de sedum en de margrieten. Met dank aan al de vrijwilligers van de BRT- en DRT-teams. Zij doen echt wel veel meer dan haken plaatsen.

Bruno Vermeeren Algemeen directeur

COLOFON

Het federatietijdschrift Monte verschijnt vijfmaal per jaar en is een uitgave van de Klim- en Bergsportfederatie

VERSCHIJNINGSDATA 2023

januari ( Special Edition - Opleidingen en workshops) , maart, juni, oktober, december

deadlines 2023

december 06.10.23

SPORT MET GRENZEN

Zit je met vragen rond 'grensoverschrijdend gedrag'?

• Noodgeval: hulplijn 1712

• Advies: api@kbfvzw.be of 03 830 75 02

REDACTIEVERANTWOORDELIJKE

Reginald Roels / reginald.roels@kbfvzw.be

REDACTIEMEDEWERKERS

Reginald Roels, Annelore Orije, Lisa Viane, Hilde De Dobbeleer, Lus Van den Bossche, Natalie Denayer, Arne Monstrey, Jan Cools, Ben Van Poucke, Ignace Bral, Bart Smets

VORMGEVING, PREPRESS EN DRUK

Lay-out / Opmaak en beeldvorming: Reginald Roels KBF

Druk: EVM Print / Group Daneels - Waver

VERANTWOORDELIJKE UITGEVer

Yanick Bos - p/a Statiestraat 64 - Zwijndrecht

Belgian Rebolting Team

Tekst Ignace Bral

Monica Jackson: Tenten in de Wolken De eerste vouwenexpeditie naar de Himalaya

In deze rubriek mocht een boek over een vrouwenexpeditie niet ontbreken. ‘Tenten in de wolken’ doet het relaas van drie Britse bergbeklimsters die in 1955 het onbekende gebied van de Jugal Himal verkennen en beter in kaart brengen. Bovendien beklimmen ze een top zonder naam van ongeveer 6700m en geven hem de naam van hun hoofdsherpa: Gyalgen.

Dit boek is voor de ware liefhebbers die in de voetsporen van deze drie dappere vrouwen en hun begeleiders/dragers willen treden. Het verscheen voor het eerst in 1956 en werd in 2001 naar het Nederlands vertaald. Zoals gezegd: voor de echte liefhebbers van het genre.

ISBN 90 388 3697 X

Myra de Rooy: Chamlang

De eerste Nederlandse vrouwenexpeditie

Zes Nederlandse klimsters hadden een duidelijk doel: samen, zonder bijzondere hulp van klimsherpa’s, de 7290 m hoge Chamlang beklimmen.

De beklimming vond plaats in de lente van 1988, maar het boek werd pas geschreven in 2016. Dat laat de auteur toe vanop afstand naar het verhaal van meer dan 25 jaar geleden te kijken. Het boek is helder geschreven en is vooral gebaseerd op dagboekfragmenten van de zes vrouwen.

Het veelvuldig slechte weer maakte hun beklimming erg zwaar. Toch zetten ze door, schouder aan schouder, soms met meningsverschillen maar nooit met ruzie. Het lag van tevoren vast dat de expeditiearts niet naar de top zou gaan. De vijf anderen haalden het wél en keerden zonder ernstige problemen naar huis terug, wetende dat ze soms veel geluk hebben gehad. Een boeiend verhaal waarin de vrouwelijke touch zeker niet ontbreekt. Vlot en fris geschreven. Een aanrader.

ISBN 9 789462 262225

Wim smets : The only way is up Wat managers kunnen leren uit bergexpedities

Wim Smets is een expeditieklimmer en freelance transformation consultant. In zijn boek legt hij uit hoe bedrijven veranderingen en verbeteringen in hun werking tot stand kunnen brengen. De inspiratie daarvoor haalt deze doorwinterde bergklimmer onder andere uit zijn talrijke expedities naar de hoogste toppen der aarde. Vijfmaal stond hij op de top van een 8000-er, en op de K2 bereikte hij een hoogte van 7600 m. Omwille van de aardbeving in 2015 onderbrak hij de Makalu-expeditie en werd hij hulpverlener. Hij is ook de derde Belg die de 7-summits beklom. Het boek toont aan welke parallellen kunnen getrokken worden tussen expeditieklimmen en veranderingen/verbeteringen in een bedrijf en is geïllustreerd met inspirerende foto’s.

ISBN 978 94 014 5361 5

Deborah Kespert : Op Expeditie

Op reis met de dapperste ontdekkingsreizigers aller tijden

Dit boek is oorspronkelijk geschreven voor jeugdige lezers van 10 tot 12 jaar, maar het enkel als kinderboek beschouwen zou het echt oneer aandoen. Er worden zes categorieën aan reisbestemmingen beschreven: Pool, Oceaan, Land, Woestijn, Lucht en Nieuwe Grenzen. De expedities situeren zich in een tijdsbestek van de dertiende tot de eenentwintigste eeuw. Sommige avonturiers zijn erg bekend (Marco Polo, Christoffel Columbus, Charles Lindbergh, Edmund Hillary en Tenzing Norgay, Neil Amstrong, Reinhold Messner…), maar er komen ook minder bekende helden aan bod. Van elke reis beschrijft de auteur de uitdagingen en de gevaren. Overzichtelijke kaartjes geven een goed beeld waar op aarde of in de ruimte de expedities plaatsvonden. Een prachtig boek voor jong en oud om terug te reizen in de tijd. Een boek dat in elke volwassene het kind weer tot leven wekt.

ISBN 978 90 5956 4718

Hannes Van Duysen: drievoudig wereldkampioen

In een buitengewone prestatie heeft Hannes Van Duysen op 25 augustus voor de derde keer op rij de wereldkampioenstitel veroverd op het World Youth Championship. Het evenement, gehouden in Seoul, zag Van Duysen's aanhoudende dominantie in de jeugdcategorie. Zijn ongeëvenaarde succes versterkt zijn positie als een opmerkelijke kracht in de klimwereld. Hopelijk zien we hem binnenkort terug op de Olympische spelen in Parijs.

Goud op het wereldkampioenschap

Van 1 tot 12 augustus vond het wereldkampioenschap klimmen in Bern plaats. Dit was een ware sensatie met opvallende prestaties. Terwijl de valide Belgische atleten ondanks hun uitstekende pogingen het podium helaas niet bereikten, schitterden de paraklimmers Pavitra Vandenhoven en Fré Leys. Ze stegen boven zichzelf uit en grepen naar de medailles. Beide atleten klommen naar de finales en veroverden onverschrokken een indrukwekkende 1e en 5e plaats in hun categorie. Een briljante triomf die de vastberadenheid en vaardigheden van deze atleten in de schijnwerpers zet.

Dé ultieme cinema-avond voor bergsporters is weer in het land. Een avond vol sportieve kortfilms, met films als '279 Breakdowns', 'Triple Edge' en 'The Great Traverse', goed voor in totaal 120 minuten speeltijd.

22 OKT in Antwerpen / 23 OKT in Genk / 24 JAN in Brussel / 26 JAN in Gent

Tickets & info zijn te vinden op be.eoft.eu. Zie pagina 20

Brons op World Youth Championship Skyrunning

De skyrunkampioenschappen zijn achter de rug, zowel bij de jeugd, seniors als masters. Maar liefst 10 atleten uit het KBF-skyrunteam vertegenwoordigen Team Belgium met veel passie en goesting. Dat leverde volgende heel mooie resultaten op. Hoogtepunten waren de top 5 voor Florian Descamps in Sky Ultra op het EK voor senioren in Montenegro en – opnieuw – een bronzen medaille voor Raoul Raus op de Skyrace op het WK bij de U23. Proficiat aan al onze atleten voor hun teamspirit en inzet!

Interesse in skyrunning? Je vindt er alles hier van op https://www. klimenbergsportfederatie.be/skyrunnen.

Leden van het Jeugdklimteam Olympia hebben een vernieuwde thuisbasis! Na meer dan 30 jaar dienst gaat de lengtezaal van Klimmuur Olympia op welverdiend pensioen. Uit de assen van deze legende verrijst nu een volledig nieuwe structuur die zowel oude elementen in ere herstelt als vernieuwende features bevat. Welke vernieuwende features? Dat kan je vanaf nu ontdekken in Hasselt

European Outdoor Film Tour komt terug!

Klimzaal olympia

CAMELBAK - Fit Cap Vacuum Insulated 1L 'een nieuw drinksysteem in de familie'

Wat een Bic is voor een balpen, of een Petzl voor een frontaallamp, is een Camelbak voor een drinkzak. Ze hebben het desbetreffende item groot(s) gemaakt en zijn er zelfs synoniem mee geworden. Maar waar Camelbak in hoofdzaak toch vooral bekend is van de drinkzakken, maken ze sinds enkele jaren ook harde plastic hervulbare drinkflessen en daar is sinds dit najaar ook nog een reeks thermossen aan toegevoegd. Met de Fit Cap Vacuum Insulated houd je (gemiddeld gezien dan toch) hete dranken tot 32 uur warm en koude dranken tot 12 uur fris. De draaidop is gegarandeerd lekvrij en dankzij het handvat heel gemakkelijk om te dragen of ergens aan vast te hangen. De Powder Coat Finish zorgt voor een stijlvol uiterlijk en een stevige grip. Bovendien is de fles voor een groot deel vervaardigd uit gerecycleerde materialen. En net zoals alles uit de Camelbak familie wordt ook deze reeks gecoverd door de 'Got your Bak' Lifetime Warranty.

Adviesverkoopprijs: 39,95 euro

Gewicht: 473 gram

SUPER NATURAL - 'Base LS 175' 'zacht, warm en stijlvol de winter door'

Ook Super Natural werpt zich al een tijdje op de markt van de 'first layers'. En dat doen ze goed ook. Met de combinatie van 50% wol en 50% polyester combineren ze het beste van beide werelden. Hun kledij is van nature geurvrij (dankzij de merinowol) en sterker dan klassieke first layers (dankzij de polyester). Bovendien is de dikte van 175 g/m² nét iets dunner en lichter dan hun concurrenten. Ideaal dus voor iedereen die op zoek is naar een lichte extra laag, zowel 's zomers als 's winters. Bovendien zijn ze meestal nét iets goedkoper dan gelijkaardige bekendere merken. Een ideale start dus voor iedereen die nog overtuigd moet worden van de kwaliteiten van merinowol.

Adviesverkoopprijs: 84,95 euro

Gewicht: 290 gram (maat M - heren)

PATIZON - G800

'een donzen topper uit Tsjechië'

Vreemd dat het Tsjechische merk Patizon niet bekender is bij ons, want ze leveren fantastische slaapzakken. Zoals de G800! Zeer zelden vind je een slaapzak met een comforttemperatuur van -10°C en een gewicht dat nauwelijks boven een kilogram uitkomt. Dit komt door het gebruik van hoogkwalitatieve RDS-gecertificeerde Europese ganzendons met een FillPower van 850+ cuin (in een 90/10 verhouding). Het dons is hypoallergeen behandeld en de slaapzak heeft een DWRbehandeling meegekregen waardoor ze beter tegen vocht kan. De voering zelf is gemaakt uit een lichtgewicht en toch zeer stevig en ademend Pertex quantum (32 g/m²). In tegenstelling tot vele andere bekendere merken, wordt elke slaapzak ineens geleverd met een compressiezak. De grote opbergzak om hem thuis te bewaren hoort er ook standaard bij. Andere features zijn een intern opbergzakje (voor je GSM bvb.), een dunnere rits die minder warmte verliest, een goed gevormde voetbox en een anatomisch gevormd mummyprofiel met een gemakkelijke (met één hand) aanpasbare kap. Rond die kap zit bovendien een laagje synthetische Climashield. Zo voel je de mogelijke druk van het aantrekkoordje minder én deze vulling is beter bestand tegen het vocht uit je ademhaling. Tenslotte komt de slaapzak in drie verschillende maten: Short (voor mensen tot 1m70), Medium (mensen tussen 1m70 en 1m85) en Long (tussen 1m85 en 2m). Vreemd toch, dat slechts weinigen deze slaapzakken kennen? Het zijn pareltjes!

Adviesverkoopprijs: 629,95 euro

Gewicht: 1.090 gram (maat S); 1.146 gram (maat M); 1.212 gram (maat L)

Temperatuurbereik (volgens EN 23537): comfort -10°C, limiet -18°C, extreem -40°C

Pakvolume (gecompresseerd): 28 op 22cm

BACH - Shield Recor 26 'klaar voor kleine avonturen'

De Shield Recor 26L is een nieuwkomer in het toch al uitgebreide Bach-gamma. Zelf spreken ze van een 3-in-1 rugzak: Het is een lichte wandelrugzak voor dagtochten, maar ook een comfortabele laptoprugzak én een groene milieubewuste optie. De 100% gerecycleerde Cordura (vandaar de naam Re/Cor), bewijst dat licht, sterk en duurzaam kunnen samenkomen als één geheel. Verder heeft ze dezelfde eigenschappen als Bach's klassieke Shield 26L-rugzak, maar de Recor is milieuvriendelijker, veelzijdiger en heeft een moderne uitstraling met een goed geventileerde achterkant. Altijd klaar voor elk avontuur, of het nu in de stad of daarbuiten is.

Adviesverkoopprijs: 219,90 euro

Gewicht: 910 gram (reg); 980 gram (long)

RAB - Namche GTX Jacket 'drielaags, duurzaam en gerecycleerd'

Voor zij die denken dat alleen Patagonia, Fjällräven of Vaudé voorlopers zijn op vlak van groene buitensportkledij, think again. Ook bij RAB zijn ze hier al jaren actief mee bezig. Getuige de nieuwe Namche GTX jas. Vervaardigd uit 50% gerecycleerde materialen maakt ze eveneens gebruik van het nieuwste soort GoreTex-membraan dat volledig Fluorocarbonvrij is. Daarboven is ook het kleurproces van de jas geoptimaliseerd. Het eindresultaat is een volledig water- en winddichte drielaagse jas, die tegelijkertijd hoog ademend is. Duurzaam, licht, compact en in verhouding eigenlijk nog zeer OK qua prijs, zeker voor een drielaagse jas die rugzakbestendig is. Er zitten zelfs ventilatieritsen onder de armen. Net zoals de Kangri Jacket, gaat ook de Namche een topper worden bij RAB. Mark my words.

Adviesverkoopprijs: 339,95 euro

Gewicht: 437 gram (maat M - heren); 387 gram (maat M - dames)

LUNDHAGS - Padje Light 60L 'licht, stabiel en comfortabel'

Padje klinkt in het Nederlands misschien als een rare naam, maar het verwijst naar Padjelanta, een Nationaal Park in het noorden van Zweden, op de grens met Noorwegen. Lundhags is dan weer vooral bekend van de technische wandelbroeken, maar maakt ook heerlijke rugzakken. Getuige de Padje Light. Voor een gewicht van net boven een kilogram krijg je een ruime rugzak die zeer stabiel draagt en comfortabel aanvoelt op de rug. Ze is perfect om meerdaagse tochten mee aan te vangen. Naast de 60 liter aan inhoud kun je in het stretchpaneel aan de voorkant nog eens tot 14 liter extra aan volume kwijt. Denk dan aan een jas of een trui die je snel bij de hand wilt hebben, of natte kleren die je wilt laten luchten. De rugzak heeft een rolltop-sluiting met daarbovenop een Y-vormige spanband. Ideaal om er nog extra materiaal als een packraft of een slaapmatje bovenop te binden. En verder zijn er genoeg andere bevestigingspunten en riempjes voorzien om nog andere zaken aan je rugzak te hangen indien nodig. Het mooie en minimalistische design biedt veel meer mogelijkheden dan je op het eerste zicht zou denken. Deze prachtige rugzak komt in twee ruglengtes: De short is gemaakt voor mensen tussen de 1m60 en 1m80, terwijl de long eerder mikt op mensen boven de 1m80. Er bestaat ook een kleinere versie van 45 in plaats van 60 liter. Bovendien bestaat het merendeel van de rugzak uit gerecycleerd polyamide en zijn de gebruikte materialen veel sterker dan vele andere lichtgewicht rugzakken op de markt. Beslist het bekijken waard!

Adviesverkoopprijs: 239,95 euro

Gewicht: 1.100 gram (short); 1.150 gram (long)

KBF kaderdag 10.12.2023 (Gent)

Actief als lesgever of begeleider binnen KBF?

Mét of (voorlopig) zonder sportkaderdiploma?

Dan is deze dag er voor jou!

Op zondag 10 december gaat de volgende editie van deze collectieve dag van ontmoeting en bijscholing door.

Je kiest uit het programma 4 workshops of lezingen geheel volgens jouw interesse en bijscholingsnoden. Er is een aanbod van zowel disciplinespecifieke sessies zoals trainingsmethoden of bepaalde touwtechnieken, als sporttakoverschrijdende onderwerpen over bijvoorbeeld zelfreflectie, sportpsychologie, EHBO of over het werken met jongeren.

Afsluitend voorzien we een hapje en een drankje om gezellig na te praten met andere vrijwilligers in een begeleidingsrol.

EEN GREEP UIT HET AANBOD... :

• Klimaatopwarming en bergsport: hoe passen we ons best aan?

• Integriteit en respect: ervaringsuitwisseling API's

• Geef tieners een stem: over ijsbrekers en teaservragen

• Redding uit een gletsjerspleet met mechanische hulpmiddelen

• A taste of freerunning & parkour

• Canyoningexpedities in Costa Rica en India. Hoe begin je eraan?

• Redding van een geblesseerde of bewusteloze voorklimmer

• Van zwitserse takel tot 'Körperflaschenzug'

• De KBF-actiekaart als stappenplan bij een ongeval

• Psychologische opvang na een ernstig ongeval

• Intrapersoonlijke competenties en zelfinzicht

• andere...

Foto achtergond Matthias Van Hove/ Foto's rechts Reginald Roels

CHEF-BOUWLIFTMONTEUR VACATURE

Euro Rent verhuurt al ruim 50 jaar machines aan de bouw- en industriële wereld. Voor het vlot, veilig en efficiënt verticaal transport van materialen en personen vertrouwen onze klanten op een breed gamma aan bouwliften Of het nu gaat om 7,5 of 100 meter hoogte, voor elke werf hebben wij een oplossing voor het verticaal transport

Een vast team liftspecialisten is verantwoordelijk voor (de)montage, onderhoud, nazicht en

interventies. Alles conform strenge richtlijnen en normen van een VCA-gekeurd bedrijf.

Ter uitbreiding van onze liftactiviteiten zijn wij op zoek naar collega’s welke niet bang zijn van hoogte en weten hoe belangrijk veiligheid is. Maak jij van je passie je werk?

Kijk snel op eurorent.be/vacatures.

RAB's Material facts

In onze zoektocht naar een betere wereld wint duurzaamheid steeds meer aan belang. In ons dagelijks leven proberen we stappen in de goede richting te zetten, zij het in ons aankoopgedrag, de beoefening van onze hobby's, of op één van de vele andere manieren...

Zo is het streven naar duurzaamheid doorgedrongen tot in de kleinste lagen van onze maatschappij, en ook op grotere schaal zien we vorderingen. Bedrijven én organisaties zoals KBF zetten steeds meer in op een duurzamer bestaan.

We zijn dan ook verheugd om vast te stellen dat Rab, jarenlange partner van de Klim-en Bergsportfederatie, blijft evolueren in hun duurzaamheidsverhaal. Zo ontwikkelden ze laatst de 'Material Facts', waarmee ze de consument meer transparantie willen bieden over de herkomst van hun producten. We laten hen even aan het woord...

Hoe duurzaam is een product

Betere keuzes maken in de producten die je koopt, begint bij goede informatie. Duidelijk. Beknopt. En eerlijk.

We beloven open en eerlijk te zijn en je te laten zien hoe onze producten worden gemaakt, van welke materialen en waar.

Consumenten eisen meer

Als industrie moeten we duidelijk zijn over de materialen die we gebruiken, de betekenis van de verschillende duurzaamheidsclaims en de complexiteit van de samenstelling van onze producten. Het is het juiste om te doen.

Material Facts wijzen ons de weg

De nieuwe Rab-collecties worden voortaan voorzien van een QR-code die je toegang geeft tot transparante informatie over hoe en waar het Rab-product gemaakt is. We geloven dat deze openheid een belangrijke stap is in de goede richting. Tegelijkertijd zijn we er ons bewust van dat er altijd ruimte is voor verbetering. We blijven daarom in dialoog gaan met andere actoren in de outdoor-industrie. Door onze krachten te bundelen hopen we op nog meer impact als industrie. We weten dat Material Facts ook een oplossing kan bieden voor heel wat andere merken, en we sporen hen dan ook aan om samen met ons te delen in dit opzet.

Dit is slechts een klein onderdeel van onze reis om een duurzamer bedrijf te worden. Ontdek wat we nog meer doen in ons nieuwste duurzaamheidsrapport op https://rab.equipment/eu/rab-dna.

Vanaf haff september 2023 zul je 'Material Facts' tabellen zien verschijnen op onze productpagina's. Ze laten de materialen zien van het product per component, gepresenteerd in een overzichtelijk en gemakkelijk te begrijpen format.

Meer weten?

Bekijk onze Material Facts Q&A-pagina, en duik dieper in de details via deze link: https://rab.equipment/eu/material-facts-faq

Meer info over deze nieuwe eenvoudige oplossing voor de gecompliceerde vraagstukken rond duurzame kleding en uitrusting vind je op: https://rab.equipment/uk/material-facts

Vorig editie was eentje met veel regen en lage temperatuur, dit jaar wisten we al in de weersvoorspelling dat het er heel anders zou gaan uitzien.

Daags voordien was het voor de organisatoren al te merken hoe bloedheet deze challenge zou worden.

Gewoon al het ophangen van de bakens en kleine snoeiwerkzaamheden waren een beproeving. Wat zal het dan niet worden voor de klimmers...?

1. De Yeti's (NKBV) - 1534m in 10u 25min.

Tycho GROENESCHEI & Justus EISE DE BOER

2. Badpack Boys (NKBV) - 1534m in 10u 53min

Wouter PELETIER & Mans BUSKOP

3. J & J (KBF) - 1534m in 11u 10min

Jurgen LIS & Jens VAN HOUCKE

Volledige ranking : klimenbergsportfederatie.be/nieuws/12u-van-durnal-2023

Sommigen hadden zich bijzonder goed voorbereid. Van strategische aanpak, strakke timing tot weloverwogen kleding- en materiaalkeuzes. De Nederlandse jongedames van “Zijn we D’rnal?” hadden niet enkel één van de meest originele teamnamen beet, met hun frigoboxkarretje met Ola-strandparasol, staken ze menig zekeraar de ogen uit. Andere leuke teamnamen waren “Carrots for powerrr”, ook al een NKBV-damesteam en “Apen vs Amberes”, wat je krijgt als een Antwerpenaar en eentje met Spaanse roots iets bedenken dat beter klinkt dan ’t stAd-Ciudad.

’s Ochtends had ook Joe Dewez, mede—organisator van CAB, nog een nieuwtje: plots deed hij ook mee met Veronique onder teamnaam VeroJoe… met zijn 72 jaar met ruime voorsprong de meeste jaren op de teller én een knap resultaat, wetende dat hij doorheen de dag ook nog vanalles te regelen had!

Sommige teams, waaronder KBF-team “J&J” maakten een vliegende start, met een tijd per route van 5 à 8 minuten! Alles draaide om snelheid en efficiëntie voor sommige teams met als doel de snelste tijd ooit na te streven… terwijl anderen dan weer meer genieters zijn die in het 12u lang klimmen hun doel vestigen. In deze challenge is véél toegestaan, zoals aan je setjes trekken of bij het laten zakken van de 2e klimmer de naastliggende route reeds van setjes voorzien. Maar het blijft wel nodig dat beiden van het team de route toppen.

Alhoewel iedereen toegekomen was met gevulde drinkbussen en extra verfrissingen, bleek kort na de middag dat zelfs de voorziene extra 100l niet zou volstaan. KBF-voorzitter Yanick Bos reed nog in allerijl naar de Chaveehut voor bijkomend fris water. Ook de emmers rivierwater ter verkoeling werden bijzonder gewaardeerd. Toch moesten sommige teams wat eerder verstek geven of een langere pauze in lassen om genoeg af te koelen…

Om 18.25u klonk de eerste grote vreugdekreet vanuit de informaticatent… NKBV-team “De Yeti’s” hebben in 10u en 25 minuten álle 66 routes van Durnal getopt en zijn het snelste team van deze editie! Op de 2e plaats nog een NKBV-team: de Badpack-Boys en op 3 volgt KBF-team “J&J” die in 11u10 de klus klaarden. Ook de KBF-teams Les Malins Malinois en MC Pizza deden alle routes, maar in beide gevallen vermoedelijk een foutje in het markeren, waardoor ze net niet tot de top 3 geraakten. De challenge van 1000m werd behaald door maar liefst 13 van de deelnemende teams!

Na afloop doken sommigen het riviertje in om af te koelen. De vermoeide klimmers werd nog een lekkere barbecue voorgeschoteld in afwachting van de ranking… De KBF-voorzitter reikte de certificaten uit aan de in spanning gehouden deelnemers. Iedereen wist al wel de eigen tijden en behaalde klimmeters, maar hoe dat zich verhoudt tot andere teams bleef onduidelijk tot het einde. Eens de duisternis haar intrede deed, werd het voor menig sportieveling tijd om naar een bad en bed te verlangen. Een knallende after party zat er voor niemand nog in, een voldaan gevoel werd wél breed gedeeld!

Een topdag, na de uitgeregende vorige edtie, de hittegolf nu, volgend jaar de ideale temperatuur? En wie weet kan iemand het record verbreken… Zet zaterdag 7 september 2024 alvast in je agenda.

“27 teams trotseerden de brandende zon, snikhete temperaturen en het schier eindeloze aantal rotsroutes…”

'PULVER ODER EIS'?

Winterstages 2023-2024

Of voor wie het Frans verkiest: la poudreuse ou la glace? Het is zover, onze winterstageleiders organiseren weer tal van interessante stages komende winter!

De winterdisciplines binnen KBF:

- Sneeuwschoenwandelen

- Freeride en offpiste (als opstap naar het serieuzere werk)

- Toerskiën

- Splitboarden

- IJsklimmen

Wat kunnen we jou bieden?

• Je gaat op weg met gediplomeerde stageleiders die graag hun passie en ervaring doorgeven!

• Veiligheid staat voorop, we nemen geen onnodige risico’s.

• We leiden je op om later zelfstandig op stap te kunnen gaan.

• Het zijn geen luxe-skivakanties, wel stages met de échte bergsportspirit.

Wat verwachten we van jou?

Een basisworkshop van sneeuw- en lawinekunde is een must als je de winterse bergen intrekt, en de eerste voorwaarde om op stage te gaan. Heb je deze workshop al gevolgd en wil je doorstromen naar een hoger niveau, volg dan ook nog een gevorderde workshop.

Kies een stage op jouw niveau en bereid je fysiek voor!

• De sneeuw buiten piste is een pak variabeler en minder evident dan de gladgestreken sneeuwautostrades. Heb je weinig offpiste ervaring, kies dan voor de tussenstap van de freeride-stages.

• Toerskiën en sneeuwschoenwandelen is een pak vermoeiender dan bergwandelen in de zomer en vergt meer uithouding en kracht. Ook op het beginnersniveau wordt een zekere fitheid verwacht.

• IJsklimmen is spectaculair maar ook uitdagend en vooral geschikt voor de ervaren rotsklimmer die niet voor wat kou terugdeinst.

Je vindt het volledig aanbod terug op https://portaal. klimenbergsportfederatie.be/events/ of scan deze QR-code :

Basisworkshop sneeuw- en lawinekunde

Freeride/offpiste

Toerski/splitboard beginners

IJsklimmen beginners

Sneeuwschoenwandelen (opleiding)

Begeleid sneeuwschoenwandelen beginners

Toerski ervaring

IJsklimmen ervaring

Sneeuwschoenwandelen (ervaring)

Gevorderde workshop sneeuw- en lawinekunde

Toerski gevorderd

Begeleid sneeuwschoenwandelen ervaring

Begeleid sneeuwschoenwandelen gevorderden

DAG VAN DE WINTERBERGSPORTER 19 november 2023

Na een succesvolle eerste editie organiseren we dit jaar opnieuw een dag vol interessante workshops over toerski, ijsklimmen & sneeuwschoenwandelen. Onze gediplomeerde en ervaren winterstageleiders delen hun kennis & tips met jullie over de diverse aspecten.

Op het programma staan enkele nieuwe thema’s, maar ook de interessante workshops van vorig jaar worden herhaald. Dit jaar is er ook een extra basiscursus sneeuw- en lawinekunde op zaterdag 18 november 2023. Dan kan je er een heus winterweekend van maken in Gent!

Voor wie?

Zowel beginnende als ervaren toerskiërs, sneeuwschoenwandelaars & ijsklimmers zijn welkom!

Locatie: In en rond het sportverblijf in de Blaarmeersen in Gent.

Datum: Zondag 19 november van 9u tot 16u30.

Je bent al welkom vanaf 8u15 voor de koffiekoeken!

Programma:

Stel zelf je programma samen met keuze tussen korte én langere sessies, binnen én buiten:

• Sneeuw- en lawinekunde: beginners (lange sessie), opfrissing voor gevorderden, cases uit het veld, uitleg over lawine-materiaal, oefensessie voor beginners, update en laatste inzichten zoekproces voor gevorderden

• Toerski: bestemmingen en tochtplanning, materiaal, aparte workshop over de tool ‘Skitourenguru’, gletsjerevacuatie bij toerski (lange sessie), conditietraining toerski

• IJsklimmen: tochtplanning en materiaal

• Splitboard: tochtplanning en materiaal

• Sneeuwschoenwandelen: tochtplanning, materiaal en bivakkeren in de winter

• Navigatie in een winters landschap: kaart, GPS & navigatieapps (lange sessie)

• Noodsituaties: winter-EHBO, en management van een lawineongeval

• Ski-mountaineering: uitwisseling wedstrijdervaringen en uitleg bij het BK 2024

Inschrijven kan vanaf 1 oktober: portaal.klimenbergsportfederatie.be/events/

Prijs:

• Deelname workshop sneeuw- en lawinekunde op zaterdag & Dag van de Winterbergsporter op zondag: 85 euro

• Deelname Dag van de Winterbergsporter op zondag: 65 € (incl. ontbijt & lunch)

• Verblijf sporthotel Blaarmeersen: 26 € (kamer en ontbijt)

Vrijwilliger in de kijker

Stefan Huylebroeck

KBF: Hoe lang ben je al vrijwilliger?

Stefan: Het vrijwilligerswerk werd me door mijn ouders van kleins af aan meegegeven. Als kleine jongen mee op stap voor allerlei activiteiten, zowel in eigen dorp als ver daarbuiten. Ik ben vanaf mijn vijftien jaar volop vrijwilliger in allerlei jeugd- en sportorganisaties. Als vrijwilliger binnen het bergsportgebeuren moet ik terug gaan naar 1988 toen ik als “voorklimmer” aan de slag ging binnen de klimschool van VBW binnen de werking van de VBF. Daarna ben ik scholingen beginnen volgen binnen het toenmalige Bloso om heel wat jaren te fungeren als lesgever rotsklimmen. Ik heb eveneens enkele jaren het jeugdklimmen binnen het VBW gerund en tot slot ook nog meegewerkt aan heel wat cluboverschrijdende activiteiten van de VBF in Fontainebleau (F), Lofer (A),...

KBF: Wat doe je als vrijwilliger voor de KBF?

Stefan: Ik ben al heel wat jaren bestuurslid bij de Vlaamse Bergsport Waasland, waar ik coördinator ben van onze Alpine School. Ik draai ook al een heel tijd mee als gepassioneerd stageleider binnen het toerskiën, met een voorliefde voor de Noorse “fjell”. Al mag het even goed een weekendje in de besneeuwde Vogezen zijn, waar ook wel leuke “coulloirtjes” kunnen geskied worden bij perfecte omstandigheden.

Ook mijn grote passie en interesse voor “sneeuw- en lawinekunde” deel ik heel graag met de deelnemers aan diverse workshops (theoretisch en praktisch) die ik jaarlijks organiseer.

Met veel enthousiasme dompel ik hen onder in deze zeer interessante en soms complexe materie. Mijn zeer grote interesse (lees: “obsessie”) hiervoor is ooit gegroeid uit de noodzaak om veilig op weg te gaan in toerskigebieden waar het lawinebulletin te beperkt of zelfs onbestaande was. Om mijn "honger” naar meer kennis te stillen, volgde ik de voorbije decennia heel wat opleidingen en bijscholingen in het binnen- en buitenland.

Eveneens bestudeerde ik heel wat publicaties en boeken omtrent sneeuw- en lawinekunde, winterbergsport en het bijhorende risicomanagement… wat resulteerde in een zeer goed gevulde boekenkast. Ook de evolutie hierin is zeer interessant en leerrijk. Zowel het aspect van sensibiliseren als het lesgeven geeft me zeer veel voldoening.

Al enkele jaren draai ik ook mee als docent “sneeuw- en lawinekunde” binnen de KBF Bergsportschool en met het oog op de toekomst, ook binnen de winterse bergsportopleidingen i.s.m. Sport Vlaanderen.

Ondertussen ben ik bijna 10 jaar voorzitter van de KBF wintercel. Hier proberen we met een sterk gemotiveerde groep van vrijwilligers de diverse takken van het winterse bergsportgebeuren zo uitgebreid mogelijk op de kaart te zetten binnen KBF en andere organisaties. Zeer boeiend en met nog wel wat uitdagingen naar de toekomst toe! Het is ook zeer fijn en interessant om hierbij samen te werken met o.a. het AÖ en beroep te kunnen doen op hun zeer ruime expertise en knowhow.

KBF: Waar haal je je motivatie uit?

Stefan: De PASSIE die ik al van kleins af aan meekreeg voor de bergsport in al zijn facetten is zo mooi, boeiend en rijk geworden aan kennis en vooral ervaringen dat ik deze gewoon gepassioneerd wil verder doorgeven aan andere bergsporters. Het zit gewoon in de genen, denk ik.

KBF: Hoe ben je er ingerold?

Stefan: Mijn vader en moeder namen ons (mijn zus en ikzelf) van heel jongs af aan mee naar de bergen. Ook de Ardennen leerden we al wandelend en zelfs rotsklimmend kennen (toen nog als lid van VBV voorganger van VBF). Mijn beklimmen van mijn eerste rotsklimroute “schoolbank” kan ik me nog perfect voorstellen. Het was tijdens een klimdag van VBW in Mozet. Misschien heeft deze routenaam toen ook onbewust de aanzet gegeven naar mijn beroep als leerkracht en mijn passie voor het lesgeven binnen VBF en later KBF.

Later gaf mijn vader ook zijn passie voor alpinisme en de bijhorende kennis door aan mij. Het was fantastisch en onvergetelijk om samen heel wat 3000-ers en 4000-ers te beklimmen. Hij was ook steeds mijn mentor en motivator om blijvend te groeien tot de gepassioneerde (winter)bergsporter die ik op dit moment ben.

KBF: Wat is je mooiste moment?

Stefan: Er zijn zoveel prachtige momenten! Te veel om op te noemen. Maar mijn passie voor de bergsport delen met anderen in zowel kleine als grote momenten, maakt me heel blij en gelukkig!

KBF: Wat wil je nog bereiken?

Stefan: Binnen de VBW, KBF en KBF wintercel nog heel wat mooie uitdagingen aangaan en samen met andere gemotiveerde (berg) sporters mooie dingen blijven realiseren. Maar vooral samen de passie en kennis voor de bergsport delen met anderen!

*ONLINE TICKET KORTING VOOR KBF LEDEN CODE: KBFGOESEOFT23

EUROPEAN OUTDOOR FILM TOUR 2023

EUROPEAN OUTDOOR FILM TOUR 2023

FIND YOUR LINE! ELK AVONTUUR IS NET ZO UNIEK ALS JULLIE ZELF.

FIND YOUR LINE! ELK AVONTUUR IS NET ZO UNIEK ALS JULLIE ZELF.

Op een rammelende motorfiets (972 Breakdowns) de halve wereld rondreizen, zoals vijf avonturiers uit Halle deden, met paraglider Antoine Girard door de Karakorum vliegen (Summits in the Sky) of van Alaska naar Patagonië fietsen (The Great Traverse) zoals Sophie Planque en Jérémy Vaugeois deden.

Op een rammelende motorfiets (972 Breakdowns) de halve wereld rondreizen, zoals vijf avonturiers uit Halle deden, met paraglider Antoine Girard door de Karakorum vliegen (Summits in the Sky) of van Alaska naar Patagonië fietsen (The Great Traverse) zoals Sophie Planque en Jérémy Vaugeois deden.

Voor onze helden en heldinnen is dit jaar geen doel te ver of te hoog.

Voor onze helden en heldinnen is dit jaar geen doel te ver of te hoog. Beklim samen met Michi Wohlleben en Lukas Hinterberger de drie toppen van de Salbitschijen (Triple Edge), ga mee op reis met de familie Schneeberger in hun camper van Bike-Park naar Bike-Park (The Nine Wheels) of kom simpelweg een rondje snowboarden (Shifting).

Beklim samen met Michi Wohlleben en Lukas Hinterberger de drie toppen van de Salbitschijen (Triple Edge), ga mee op reis met de familie Schneeberger in hun camper van Bike-Park naar Bike-Park (The Nine Wheels) of kom simpelweg een rondje snowboarden (Shifting).

In elk geval kunnen jullie op de EOFT 2023 voor jullie eigen, unieke avontuur voldoende inspiratie vinden.

In elk geval kunnen jullie op de EOFT 2023 voor jullie eigen, unieke avontuur voldoende inspiratie vinden.

Expedities op het grote of kleine scherm

Als bergsport liefhebber is het ook fijn om vanuit je zetel majestueuze bergtoppen en klimprestaties te kunnen aanschouwen. Op filmfestivals en -tournees zoals EOFT, BANFF of het Dutch Mountain Film Festival zijn regelmatig sterke kortfilms te zien over expedities. Maar ook via streamingdiensten zoals Netflix, iTunes, Redbull TV en Amazon Prime kun je bijzondere bergsportfilms (her)bekijken.

Touching the Void (2003)

Deze docudrama vertelt het verhaal van Joe Simpson en Simon Yates bij het bijna-dodelijke ongeval op de Siula Grande in de Peruviaanse Cordillera Huayhuash. De film is gebaseerd op Simpson’s bestseller ‘Over de rand’. The Guardian noemt dit zelfs één van de beste en meest succesvolle documentaires in de Britse geschiedenis!

Beyond the Edge (2013)

Een film over de eerste beklimming van Everest door Tenzing Norgay and Sir Edmund Hillary met sterke dramaturgische animaties, origineel beeldmateriaal en foto’s van de negende Britse expeditie naar ’s werelds hoogste berg.

Sherpa (2015)

Deze documentaire is gedraaid door de Australische filmmaker Jennifer Peedom. De film was bedoeld om in te zoomen op de sherpa cultuur en het belang van de ‘heilige’ bergen voor hen. Met een hoofdrol voor sherpa Phurba Tashi, die Mount Everest reeds 21 keer beklom. De storytelling verandert echter naar een rampverhaal wanneer in een serac breuk en ijslawine 16 sherpa's omkomen. De film is een hommage aan sherpa’s, de échte helden op de hoogste berg.

Meru (2016)

Jimmy Chin en Elizabeth Chai Vasarhelyi vertellen het verhaal van de eerste beklimming van de Shark’s Fin Route op de Meru in de Indische Himalaya door Chin, Conrad Anker en Renan Ozturk. Een eerste poging in 2011 liep mis door een bijna fataal ongeval en nog meer tegenslagen. Jaren later keren ze terug …

Annapurna III –

Unclimbed

(2017)

De zuidoostelijke ridge van Annapurna III heeft tot op de dag van vandaag alle klimpogingen getrotseerd. De Britse alpinisten Nick Colton en Tim Leach waagden zich in 1981 er reeds aan. Ook de poging in 2016 van David Lama, Hansjörg Auer en Alex Blümel was niet succesvol.

Mountain (2017)

Deze film is een van de meest adembenemende liefdesbrieven ooit geschreven aan ‘s werelds hoogste bergen. Verteld door Willem Dafoe, met prachtig beeldmateriaal en cinematografie van Jennifer Peedom verkent deze documentaire de relatie tussen de mens en de hoogste natuurwonderen.

Free Solo (2018)

Free Solo is allicht de bekendste en meest besproken klimfilm van de voorbije jaren. Rotsklimmer Alex Honnold wordt gevolgd in zijn project om de eerste soloklimmer te worden die El Capitan in Yosemite National Park kan vrij klimmen.

14 Peaks – Nothing is impossible (2021)

Nirmal “Nims” Purja doet wat niemand eerder al gedaan heeft: alle 14 achtduizenders beklimmen in slechts één jaar tijd. Weinigen geloofden dat het haalbaar was, alleen al op logistiek vlak leek het onoverkomelijk. Wat dan met de meteo en de enorme inspanningen die deze prestaties zouden vergen van Nims en zijn team?

The Wildest Dream (2010)

Een documentaire over de Britse klimmer George Mallory die verdween op de Mount Everest in 1924. De film loopt langs twee verhaal-lijnen: eentje over Conrad Anker, die Mallory’s lichaam vond in 1999. En eentje over Mallory zelf dat wordt verteld via brieven aan zijn vrouw Ruth. Verscheurd tussen de liefde en zijn obsessie om de eerste op de top van Everest te worden… was Mallory effectief de eerste?

The Alpinist (2021)

Marc-André Leclerc is een uitzonderlijk sterk allround klimmer en alpinist, die ook extreem grote risico’s trotseert en free solo de ijsbijlen en zijn blote handen afwisselt in uitdagend hoog alpine terrein. Een prachtig verhaal en sterke cinema!

Into the Ice (2022)

Géén klimfilm, maar een natuurfilm die regisseur Lars Henrik Ostenfeld en professor Alun Hubbard volgt op hun reis door één van de extreemste en wildste landschappen ter wereld: het smeltende hart van de klimaatverandering, de ijskap op Groenland.

Klimzaal Pink Peaks

Locatie: Antwerpselaan 1/bus 0003, 1853 Grimbergen

Oprichters: Kyril Wittouck en Maxime Louis

Openingsdatum: 28 april 2023

Specificatie:

Pink Peaks omvat twee zalen die toegankelijk zijn via één ingang: een klimzaal van 450 m² om te boulderen en een klimzaal met 42 touwen voor lengteklimmen.

Toekomstvisie:

We willen onze passie blijven delen door ons aanbod geleidelijk uit te breiden. Onze klimschool gaat in september van start. We hopen ook vakantiecursussen en lessen voor volwassenen te kunnen aanbieden. Daarnaast hebben we voor onze klimgemeenschap een aantal verrassende evenementen in petto. Tot slot plannen we specifieke openingstijden voor het klimmen op de top.

Disciplines:

Toprope, boulder, voorklimmen (specifieke avonden)

Klimoppervlak Lengte: 280 m²

Klimoppervlak Boulder: 450 m²

Hoogste muur Lengte: 15 m

Andere trainingsfaciliteiten:

Een kilterboard in de boulderruimte en binnenkort een trainingsruimte.

Jeugdwerking :

In september gaat onze klimschool van start.

Training voor volwassenen:

Ook die hopen we in september te kunnen lanceren.

KVB-opleidingen:

Het doel is om samen te werken met het BVLB aan deze certificeringen. Normaalgezien beschikbaar tegen het einde van het jaar.

Toegangsvoorwaarden:

Minimumleeftijd 6 jaar, onder toezicht van een volwassene.

Is de klimzaal verbonden met een KBF-club? Ja, BVLB en binnenkort Pink Peaks Club.

Korting voor KBF-leden? Momenteel enkel voor BVLB-leden.

Extra’s:

Pink Peaks ligt in het sportcomplex Arenal Grimbergen, waar al verschillende padelbanen en een trampolinepark liggen. Pink Peaks heeft een eigen overdekt buitenterras waar klimmers kunnen genieten van een drankje. We organiseren soms barbecues.

Nuttig om te weten: We kijken ernaar uit om de klimmers in een vriendelijke sfeer te ontmoeten. Als je voor het eerst gaat klimmen, bieden we je een introductiesessie van 20 minuten aan om je te helpen veilig te leren klimmen en zelfvoorzienend te zijn bij de volgende sessies. Je kunt de initiatie het beste boeken via onze website.

Website: https://www.pinkpeaks.be/

Sterren en stormen

Een verhaal over de zes grote noordwanden van de Alpen

'Étoiles et Tempêtes' is de originele titel van een legendarisch boek, geschreven door een al even legendarische auteur: Gaston Rébuffat.

Niemand kan zo mooi vertellen over hoe mooi het is om in de bergen te vertoeven, om in de natuur te verblijven. Niemand verwoordde ooit zo goed hoe mooi klimmen kan zijn...

Gaston Rébuffat is waarschijnlijk bekender geworden door de boekenreeks 'les 100 plus belles', waarin hij op een haast poëtische manier verslag doet van de honderd mooiste routes in een bepaald klimgebied, gerangschikt van makkelijk naar moeilijk. Ontelbare klimmers hebben in de loop der jaren zijn boeken gebruikt om een bergmassief te verkennen en zichzelf te 'verbeteren'. Nu nog gebruiken nieuwe auteurs hetzelfde uitgangspunt voor het uitbrengen van nieuwe topo's.

Maar naast zijn boeken over 'de 100 mooiste routes' is 'Étoiles et Tempêtes' misschien wel het boek dat het meest tot de verbeelding doet spreken. Al zeker tot dat van de jonge alpinist(e) in het begin van zijn of haar carrière. Het beschrijft de beklimmingen van de 'zes Grote Noordwanden' van de Alpen. Stuk voor stuk behoorden ze tot de laatste grote onbeklommen wanden in hun regio's, waar niemand zich aan durfde wagen of waar mensen hun tanden op stuk beten, of erger, waar iedereen die zich eraan waagde een droeve dood stierf. Ook al zijn de klimtechnieken ondertussen veranderd en is het klimmateriaal veel geavanceerder dan vroeger, nog steeds wordt een beklimming van één van deze wanden als een test beschouwd. En zij die er meerdere of ze zelfs allemaal op hun palmares hebben staan, mogen zich terecht een volleerd Alpinist noemen.

De zes besproken wanden zijn die van de Piz Badile, de Cima Grande di Lavaredo, les Drus, de Grandes Jorasses, de Matterhorn en de Eiger.

Iconische foto van Gaston Rébuffat in het Mont Blanc-massief

PIZ BADILE (3.308 m.) - de Cassin Route

• Geopend op 14, 15 en 16 juli 1937 door Riccardo Cassin, Gino Esposito, Mario Molteni, Vitorio Ratti en Giuseppe Valsecchi

• TD- (18 tot 21 touwlengtes, 800 hoogtemeters, 6a max)

Geen enkele van de volgende routes mag licht opgevat worden, maar toch kan deze eerder als de gemakkelijkste beschouwd worden. Hoewel, over de aanloop vanuit de Sasc Füra Hut naar de inklim doe je waarschijnlijk zo'n 2 uur. En met het eigenlijke klimmen ben je gemakkelijk tussen de 8 à 12 uur bezig. Voor de afdaling over de noordgraat mag je zeker nog eens 5 uur rekenen. Nog altijd veel sneller dan de drie dagen die de eerstbeklimmers nodig hadden, maar zeker niet te onderschatten. Zelfs vandaag blijft in deze route een zekere ethiek bewaard, en maar goed ook. Op de meeste relais zul je op zijn minst 1 boorhaak tegenkomen en op kritieke plaatsen onderweg ook. Maar verder is het zoeken naar mephaken en dien je veel gerief zelf bij te steken. Dit gecombineerd met de lange dag en het route zoeken in het eerste deel van de wand, zorgt ervoor dat je snel moet durven en kunnen zijn. Een terechte test dus, maar wel een zeer leerrijke in een fantastische bergomgeving.

CIMA GRANDE DI LAVAREDO (2.999 m.) - de Comici Route

• Geopend op 13 en 14 augustus 1933 door Emilio Comici, Angelo Dimai en Giuseppe Dimai

• TD+ (17 touwlengtes, 550 hoogtemeters, 6b+ max)

Deze pure rotsklimroute wedijvert met de vorige om tot de 'gemakkelijkere' te behoren. Ze is weliswaar een pak korter, ze is ook een pak moeilijker. Meer zelfs, de eerste 200 meter zijn in totaal zo'n 20 meter overhangend! Niet alleen zorgt dit voor een zeer fysieke start (de onderarmen!), ook psychologisch is er nauwelijks sprake van een opwarmingsfase. Daar komt nog bij dat een terugkeer uiterst problematisch is, gezien het overhangende terrein. En verder vind je in deze wand nul boorhaken terug. Ook hier is de ethiek zeer streng gebleven. Gelukkig vind je in de moeilijke eerste helft een overdaad aan mephaken terug die je niet alleen de weg wijzen, maar er ook voor zorgen dat je snel kunt vorderen. In het bovenste deel dien je dan weer wel zeer veel zelf af te zekeren. Verticaler dan dit, vind je ze niet vlug. Maar wat een ambiance!

Les DRUS (3.733 m.) noordwand - de Allain-Leininger Route

• Geopend op 31 juli en 1 augustus 1935 door Pierre Allain en Raymond Leininger

• TD+ (850 hoogtemeters, 6a max)

Les Drus zijn helaas bekend van grootschalige steenslag. Daarom wordt deze route tegenwoordig vaker als mixtebeklimming in het voorjaar gedaan, dan als rotsbeklimming in de zomer.

Omwille van gletsjers bij aanloop en afdaling moet je ijsmateriaal sowieso mee. Bovendien zul je meer dan waarschijnlijk gebivakkeerd hebben aan de voet van de wand. Een zwaardere rugzak dus en wie weet, een slechte nacht. Terwijl je daar ligt, met iedere keer als je wakker wordt, het silhouet van die obelisk die meer dan 800 meter boven je uit torent... Puur klimtechnisch is de route niet moeilijk, ze is zelfs hoofdzakelijk 4de & 5de graads, met slechts enkele lengtes in het 6de niveau. Maar ze is lang, écht lang.

En eens boven wacht er je nog een lange afdaling, vermoedelijk in het donker, tenzij je in de wand of op de top bivakkeert. Wat perfect mogelijk is en wie kan er nu iets op tegen hebben om te slapen op de Petit Dru, één van de meest iconische Bergen ter wereld.

GRANDES JORASSES (4.208 m. ) - de Walker Pijler

• Geopend 4, 5 en 6 augustus 1938 door Riccardo Cassin, Luigi Esposito en Ugo Tizzoni

• ED- (1.200 hoogtemeters, 6a max)

Alleen al aan het aantal hoogtemeters kun je doorhebben dat je je hier plots in een andere categorie begeeft. 1.200 meter klimmen... Slechts zeer weinig mensen zijn in staat om dat op 1 dag te doen, zonder bivak. Ook hier weer wacht er je een gletsjer aan het begin en het einde van de route. Ook al ligt de Walkerpijler tegenwoordig elke zomer 'droog' en is het dus een pure rotsbeklimming geworden, de hele tocht blijft nog steeds een zware alpiene onderneming. Gelukkig zijn er onderweg enkele mooie bivakplateau's te vinden. De Grandes Jorasses noordwand beklimmen in één dag, is zeker een prestatie. De Grandes Jorasses beklimmen in twee dagen, met een bivak in een mythische wand, dat je deelt met een goed vriend... Daar valt toch ook iets voor te zeggen.

. MATTERHORN (4.478 m.) - de Schmid Route

• Geopend op 31 juli en 1 augustus 1931 door de broers Toni en Franz Schmid

• TD (1.100 hoogtemeter, 5b max, M5 mixte niveau, 4+ ijsklimniveau, tot 70°)

Met de noordwand van de Matterhorn komen we in de wereld van het echte Alpinisme terecht. Hier dien je niet enkel rotsklimmer te zijn, maar ook een goede ijsklimmer en misschien wel een nog betere mixte klimmer. Een noordwand is bijna per definitie de moeilijkste wand van een Berg (op het noordelijk halfrond toch) omdat ze geen zonlicht krijgt. Daardoor zijn ze altijd kouder en somberder. Waar andere routes vaak een duidelijk en herkenbaar routeverloop hebben, is dit in deze wand nauwelijks het geval. Er is één couloir die zowat de crux vormt, maar ervoor en erna volg je naar beste vermogen een zo goed mogelijke route naar de top, afhankelijk van de omstandigheden van het moment. Of zoals Rébuffat het zelf zegt: 'Le jeu est d'entrer librement dans la prison qu'est la paroi nord du Cervin. Puis de s'en échapper. Et l'interêt est d'y trouver le plus sûr chemin.' Van ver ziet de Matterhorn er uit als een kasteel dat voor altijd zal blijven bestaan, maar eens in de noordwand zie, hoor en voel je dat er continu stenen naar beneden komen. Daarmee ook dat deze route steeds vaker in het voor- of het najaar beklommen wordt, of zelfs in de winter, als alles vastgevroren zit. Een beklimming van de Matterhorn, langs welke route ook, is altijd een bekroning, maar toekomen op de top, terwijl je links de Hörnli- en rechts de Zmuttgraat dichterbij ziet komen... Geeft een heel apart gevoel. Wat een berg, wat een wand!

EIGER (3.970 m.) - de Heckmair Route

• Geopend op 21, 22, 23 én 24 augustus 1938 door Anderl Heckmair, Heinrich Harrer, Fritz Kasparek en Ludwig Vörg

• ED (1.700 hoogtemeters, 5c max, M6 mixte niveau, 5 ijsklimniveau)

Ontegensprekelijk de moeilijkste van de zes, nog steeds één van de moeilijkste van de Alpen en zelfs van de wereld. Iemand die de Eiger noordwand beklommen heeft (en dat zijn er nog steeds niet te veel) mag zichzelf terecht een volleerd alpinist noemen. De Berg is hoog en de route is lang. De moeilijkheden zijn aanzienlijk en uitgespreid over de volledige lengte van de route. Er is altijd kans op steenslag en de beste (en meest veilige) condities vind je eerder in de winter dan in de zomer. Het is er dus ijskoud en met minstens 1 bivak in de wand moet je zeker rekening houden. Bovendien staat deze wand ervoor bekend om stormen aan te trekken en is een terugkeer in deze route allesbehalve eenvoudig. Heinrich Harrer, bekend van het boek (en de film) 'Seven Years In Tibet', heeft een even goed boek geschreven over zijn beklimming van de noordwand: 'De Witte Spin'. Het is een ongelooflijk relaas over de eerste succesvolle beklimming uit 1938 en de geschiedenis van alle andere pogingen in de jaren daarvoor. Voer genoeg voor een nieuwe kaskraker.

Tot slot zou ik graag nog afsluiten met de wijze woorden van Rébuffat die ik helaas alleen in het Engels ken en daarom ook hier in het Engels zal meegeven:

"Some mountaineers are proud of having done all their climbs without bivouac. How much they have missed! And the same applies to those who enjoy only rock climbing, or only ice climbs, only the ridges or the faces. We should refuse none of the thousand and one joys that the mountains offer us at every turn. We should brush nothing aside, set no restrictions. We should experience hunger and thirst, be able to go fast, but also to go slow and to contemplate."

De Klim- en Bergsportfederatie gaat in de zes komende edities aan elk van deze noordwanden een uitgebreid artikel besteden. Heb jij dus recent of in een ver verleden één van deze wanden beklommen? Heb je een vlotte pen? Beschik je over spectaculaire foto's? Of nog beter, krijg je al deze wanden gecombineerd? Aarzel dan niet om contact op te nemen met de redactie en wie weet komt jouw verhaal wel in een volgende Monte! Reageren kan op Reginald.Roels@bkfvzw.be

Succesvol falen op de Super Integrale de Peuterey

Alpinisme beoefenen, dat is proberen, met steeds de kans op falen. In hoogalpien terrein kan falen gevaarlijk of zelfs dodelijk zijn, maar steeds is het ook leerzaam: falen is de springplank naar beter doen, naar het maken van betere keuzes. Goede keuzes maken goede alpinisten. Hier het verhaal van een gefaalde beklimming, die een absoluut succes bleek te zijn: de Super Integrale de Peuterey.

L’alpinisme d’enchainement

Waar te beginnen? Misschien bij de feiten. Wat is dat de ‘Super’ Integrale de Peuterey of Freney-Trilogie? Wie bekend is met de Mont Blanc, kent wel de klassieke ‘Integrale’, de overschrijding van de Aiguille Noire, Aiguille Blanche, de Grand Pilier d’Angle en uiteindelijk de Mont Blanc zelf. Het is de langste graatbeklimming van de Alpen, goed voor zo’n 4500 hoogtemeters klimmen in technisch terrein.

In de jaren ‘80 ontstond de beweging van het “l’alpinisme d’enchainement”: Christophe Profit die in 24 uur de noordwanden van de Eiger, Matterhorn en Grandes Jorasses beklom. Of Boivin met zijn continue aaneenschakeling van Noordwanden in het Mont Blanc Massief. Eentje bleef echter onderbelicht –onterecht, want het is zo mogelijk de knapste prestatie binnen die beweging en van die tijd: de Italiaan Casarotto trok er in de winter (!) van 1983 op zijn eentje (!!) op uit om de drie grote rotspilaren op de Peuterey-graat te beklimmen: Ratti Vitali (850m) op de Aiguille Noire, Gervasutti-Boccalate (650m) op de Aiguille Blanche en de Freney (650m) op Mont Blanc de Courmayeur. Niet mis te verstaan: daarnaast beklom hij ook een enorm deel van de klassieke Peuterey-graat om de pilaren aan elkaar te koppelen. Iedere beklimming gaat verplicht aan 5c. Dat lijkt schappelijk, tot je weet dat het 5c/A1 is, met passages (indien vrijklimmend) tot 7c in zware overhang. Dat is toch gelijk iets anders! 15 dagen had Casarotto ervoor nodig, waarin iedereen dacht dat hij het niet overleefd had…

Een onverwachte helicoptervlucht

Flash forward naar 2022. Een droog jaar, dat erg georiënteerd was naar rots. Carlo, mijn Italiaanse klimmaat, met wie ik al vele lange avonturen mocht beleven, contacteert me om 2 Gervasutti-pilaren te klimmen op 1 week tijd: de Gervasutti op Mont Blanc du Tacul en de Freney. De eerste sneuvelt alsof het niets is, maar tijdens de beklimming van de Freney-pilaar laat Carlo onder de Chandelle (laatste 150m) zijn rugzak vallen met schoenen, ijsbijl, crampons, … We zijn verplicht om de helikopter te bellen. Iets wat Carlo, ondertussen in de gidsenopleiding van Aosta, nog geregeld mag horen.

We hebben daar een tijdje gezeten, op onze richel boven de Freneygletsjer. Het was immers mooi weer en de redding was niet dringend. Dat gaf ons de tijd om onze wraak te plannen: de Peuterey Integrale met uitgang langs de Freney. Even kwam de Super Integrale ter sprake, waarvan ik tot op dat moment zelf nog nooit gehoord had.

Een dikke week later stonden we daar dan weer, via de Integrale. De toegang tot de Freneypilaar was op dat moment echter te precair geworden. We gaan tot de top via de klassieke Grand Pilier d’Angle.

“Falen is de springplank naar beter doen, naar het maken van betere keuzes. En goede keuzes maken goede alpinisten.”

Eén harde trek aan het rappeltouw … en de rotsblok kwam los

We zijn ondertussen 2023 en zowel ik als Carlo vallen per toeval zonder partner tijdens een venster met uitzonderlijk goed weer. Op een regenachtige vrijdagmiddag plannen we initieel de American Direct op de Petit Dru, maar snel komt die Super Integrale weer piepen en heel snel hebben we besloten dat het dat zal worden: zondag Noire, maandag Blanche, dinsdag Freney, woensdag op overschot. Ik klim zaterdag nog rap iets op de Brevent, vooraleer ik in de rij ga staan naar Italië. Eens aangekomen, maken we de rugzakken klaar en snel liggen we in bed.

Op zondagochtend vertrekken we om 3u op de parking. Een efficiënte aanloop in het donker brengt ons op iets meer dan 2 uur tot aan de toegang tot de Freney-gletsjer. Maar het is bewolkt, veel meer dan verwacht. We zien amper iets, en de rotsen die we zien, zijn kletsnat. Een overblijfsel van het slechte weer de dagen voordien. Heel snel veranderen we van mening: we zijn te snel geweest, misschien heeft dit wat meer tijd en voorbereiding nodig. We verkennen onze aanloop doorheen de chaotische gletsjer en we zoeken de instijg van Ratti Vitali. Een touw en een deel van klimmateriaal laten we achter. Genoeg reden om de volgende dag zeker terug te komen. We gaan terug naar de uitstekende Monzino hut – waar ik steeds langs kom in de vroege uurtjes en water bijtank, maar waar ik nooit verbleef. We eten, slapen en herlezen de topo tot het einde der amen.

Om 2 uur stipt zetten we opnieuw aan, naar de col, de gletsjer op, we volgen onze eigen sporen. We vinden ons materiaal terug en beginnen te klimmen… In de foute overhang. Het is gemakkelijk om een beschrijving fout te interpreteren en je ergens op vast te pinnen. Uiteindelijk vinden we de route en in minder dan 5 uur tijd zijn we 850m, 25 pitches hoger op de top van de Noire. De rappels gaan vlot, tot we ons touw 20m boven ons geklemd zien. Eén harde trek en … de blok komt naar beneden. Daar sta je dan. Ik krijg een stuk op de enkel en ik ga even in survival modus. Na 10 minuten blijkt het alvast niet gebroken te zijn. We dalen rustig verder af en beetje bij beetje geraak ik ervan overtuigd dat we verder kunnen gaan. “It’s only a fleshwound”. Het is wel een sleutelmoment, waarin we merkbaar een stuk trager beginnen gaan.

“Op het einde van de dag tellen er maar twee zaken: veilig beneden komen en je geamuseerd hebben. De rest is irrelevant”

Slaghaken, een indicatie dat we juist zitten?

Aan de voet van de Noire smelten we sneeuw en eten we wat. De volgende etappe: de rimaye van de Blanche. Het ziet er ingewikkeld uit. Maar één manier om er achter te komen. Het passeert gemakkelijker dan gedacht en voor we het weten, staan we aan de inklim van Couloir Schneider, die we voor zo’n 200m volgen. We traverseren verder naar de Zuid-West Pilaar van Gugliermina. Volgens de topo (of laat het ons een vage historische beschrijving noemen), klimmen we eerder aan de rechterkant, maar ik vind er geen doorgang. De rots blijkt uiterst compact. Té compact, waar beveiliging moeilijk te vinden is. Op 70 meter vier of vijf tussenzekeringen, dat is te weinig. Ik stop op een kleine rotspunt, net waar ik een doorgang zie tot de rechterkant. Vanaf daar vinden we af en toe slaghaken. Een indicatie dat we juist zitten?

Het is hard klimmen, met lange touwlengtes van 60m en bijhorende touwwrijving. Volgens de beschrijvingen is het V+, maar wij graderen het gemakkelijk 6b. Ik heb Carlo, die tot 8b sportklimt, zelden horen roepen in een lengte, maar hier was het prijs. Bovenaan de pilaar zelf, rest ons nog een traversée van 6b/5c/A1 en 5 touwlengtes V+. We vinden ook een - weliswaar kleine- mogelijke bivakplek. Er is geen discussie, na 850 klimmen, 850m rappellen en nog eens 450m klimmen geven we er de brui aan. Mijn opblaasbaar matje is na 5 minuten al plat. Dat gaat een leuke nacht worden...

Het plan valt in duigen

Zoals verwacht slecht geslapen. We beslissen om ’s ochtends niet de lijn van slaghaken boven onze hoofden te nemen, doorheen een waterval, maar wel een rappel te trekken. Over het algemeen een slecht idee als zoiets niet in de beschrijving staat. Hier is het niet anders, maar we zien geen andere optie. Anderhalf uur, een harde offwidth en zeer koude vingers later, vinden we onszelf terug 20m links van onze bivakplaats. Maar wel terug op de route. Twee overhangende (maar mooie) V+ lengtes en enkele gemakkelijkere touwlengtes brengen ons naar de top van Punta Gugliermina. Vanaf hier moet het eenvoudiger gaan, zij het niet dat de normale Integrale totaal niet langs hier passeert en de rots extreem slecht is. De vermoeidheid begint ook te spelen. Langzaam maar zeker vinden we onze weg naar de top van de Blanche – bekend terrein – en Col de Peuterey, waar onze laatste uitdaging zich bevindt. We arriveren op de 2e dag om 12 uur ’s middags. Een uitstekende timing en goed om te vertrekken in de Freney, om eventueel te bivakkeren onder de Chandelle (terrein dat we kennen van het jaar ervoor) en om de route af te werken de volgende dag en af te dalen.

We ervaren echter een weersverandering: het is koud, veel wind en er komen wolken opzetten. Zelfs in beweging en in de zon valt er geen warmte te vinden. Een blik op het nieuwe weerbericht bevestigt wat we voelen: morgen 70km/u wind én 5cm verse sneeuw. Ons plan valt in duigen. Het is enigszins moeilijk te accepteren, maar net zoals we instant besloten om de Super Integrale aan te vangen, om de inklim met een dag uit te stellen of om te bivakkeren bij de uitgang van de Zuid-West pilaar, zijn we een eenheid: de condities om via Eccles te ontsnappen zijn uitstekend. Een tweede keer met de helikopter uit dezelfde pilaar gehaald worden zou bovendien geen grappige anekdote meer zijn. 3 uur later staan we aan de Monzino-hut, verwelkomd door de gardien met een cola, koffie en een Tagliere. Nog een uurtje later, staan we in de vallei, klaar voor douche en pizza.

De super integrale is mogelijk een van de grootste zaken die je kan realiseren in het Mont Blanc massief. Een prestatie om u tegen te zeggen. We werkten succesvol 2/3e, en dus twee volwaardige beklimmingen, af en het hele doel was 100% binnen ons bereik. Ware het niet voor het weer. Dat maakt een moeilijke eindbalans, zeker met de realisatie dat alvast ik dit slechts eenmalig zal geprobeerd hebben. Desalniettemin, namen we alleen maar gezonde beslissingen. We zijn blij met wat we wél gerealiseerd hebben en we voelen ons er betere alpinisten door.

Op het einde van de dag tellen er maar twee zaken: veilig beneden komen en je geamuseerd hebben. De rest is irrelevant. Niemand wordt gedefinieerd door de beklimmingen die hij of zij maakt. We zijn in de bergen voor onszelf en onszelf alleen. “Nous sommes tous des conquérants de l'inutile!” zei Lional Terray daarover. Onze poging op de Super Integrale de Peuterey is bij deze een aangename herinnering geworden.

Droomlijn op de Mont Maudit

Na een bijna-ongeval waar een plotse schouderluxatie me bijna fataal werd, had ik geen blind vertrouwen meer in mijn eigen lichaam, en kon ik me slechts met grootste moeite weer in steilere routes wagen. Pas na een schouderoperatie en revalidatie herwon ik langzaam het vertrouwen om ook echt steilere beklimmingen te gaan ondernemen.

Voor mij was 2011 een belangrijk keerpunt, door meerdere klassieke noordwanden aan te pakken die ik al heel lang wilde afvinken van mijn lijstje. Deze wanden zijn niet per se zeer steil, (55-60°), maar wel onwaarschijnlijk mooi!

Wanden als Doldenhorn NW, Blüemlisalphorn NW, Lyskamm NW, het Couturier Couloir op de Verte, Jaegercouloir op Tacul enz., hadden onverwacht het positieve effect dat ik het langzaamaan weer zag zitten toch nog eens iets steilers aan te pakken.

Ik had voor mezelf een lijstje gemaakt met vijf routes die ik echt graag wilde doen. Op die lijst stonden onder andere de Swissroute op Les Courtes, de Modica-Noury en Gabarrou-Albinoni op de Tacul. Enkele jaren later had ik met de Petit Viking op Pointe Domino en de Gully Variation (net naast Charlet) op Mont Dolent, het volledige lijstje afgewerkt.

Het was ook op de Modica-Noury dat ik voor het eerst samen klom met Jan Bockstael, dus dat werd zo’n beetje onze ‘Kennenlernroute’. Voor mij was het sinds 2004 geleden dat ik nog zo steil had geklommen. Zodoende was de nodige stress aanwezig…

Na het volbrengen van dit ‘lijstje van vijf’ had ik toch terug de smaak te pakken, en volgden nog een aantal routes in dezelfde stijl. Eveneens met Jan deed ik de ‘Bettembourg-Thivierge’ op de Aiguille Verte, wat een ware test voor onze kuiten was. Het was een mooie route, maar wel écht zwaar: er waren geen rustpunten en het ijs was heel hard. Het abseilen door het Whympercouloir ging omwille van een andere touwgroep veel te langzaam, waardoor we pas kort voor zonsondergang de Bergschrund over waren. In het schijnsel van onze hoofdlampen vonden we - geërgerd door het late uur en stikkapot - het Couverclebivak, een blikken tuinhuisje onder een enorm granietblok.

Berg: Mont Maudit (4465m)

Route: Roger Baxter-Jones Directissime’ (TD/90°/M4+/600m)

Start vanuit Torinohut of Col de la Fourche Bivouac, of tent

Materiaal: korte ijsschroeven, een set friends en klemblokken, slingen.

Het ongeluk van de ene is soms het geluk van een ander

Een dag of acht later belde Jan me weer op. Hij had net met Guido (een klimpartner die we samen delen) de ‘Roger Baxter-Jones Directissime’ op de Maudit willen doen. Ze waren naar Courmayeur gereden, hadden er de lift genomen, en waren van Pointe Helbronner begonnen aan de afdaling richting Combe Maudite. Honderd meter ver op de gletsjer, riep Guido: ‘Jan, stop! Mijn knie houdt het niet’. Zijn knie had het inderdaad begeven. Ontgoocheld waren ze terug huiswaarts gereden…

En laat net dát mijn geluk zijn! Het klinkt raar, want ik wens niemand afgebroken of niet volbrachte beklimmingen toe, maar daardoor kreeg ik wel de kans een mooie route te leren kennen. En geloof me vrij: dit is de mooiste steilijs-goulotte die ik ooit beklom. Als ik eerlijk ben, moet ik toegeven dat ik deze route nooit enige aandacht had gegeven, om de eenvoudige reden dat ze mij nooit was opgevallen. In het oude boekje ‘Snow, Ice & Mixte’ van Perroux stond ze niet echt duidelijk beschreven, en in de iets recentere tweedelige vervangers had ze mijn aandacht niet getrokken.

Niemand minder dan de heer Patrick Gabarrou heeft die route geopend. Volgens mij bij uitstek dé man met op zijn naam de meeste eerstbeklimmingen in de Alpen. Vele van zijn routes zijn op z’n minst interessant, en enkele zijn zelfs totale klassiekers geworden: het Supercouloir en de Gabarrou-Albinoni zijn twee mooie voorbeelden. De route werd gedoopt naar Roger Baxter-Jones, een Britse gids die door ijsslag om het leven kwam op de Triolet noordwand.

DE AANLOOP

Jan en ik reden met de auto naar Chamonix, waar we overnachten. De volgende dag reden we door naar Courmayeur waar we op een parking de rugzak klaarmaakten om later de lift te nemen naar Pointe Hellbronner, vlakbij de Torinohut.

We vertrokken dadelijk op sneeuwschoenen tot onder de noordflank van Tour Ronde, richting het Combe Maudite. Nog diezelfde dag trokken we een spoor naar de bergschrund, omdat het bij daglicht makkelijker te zien was waar de bergschrund het best overschreden kon worden. Dat zou ons nachtelijke inklimmen vergemakkelijken. Nadien gingen we terug, naar de andere bergschrund, om dan 200m hoger het Fourchebivak (3737m) te bereiken. (Dit bestaat intussen niet meer: het werd meegesleurd door een grote steenlawine)

De hoogte was duidelijk voelbaar. Ongeacclimatiseerd slapen op die hoogte is altijd een pijnlijke zaak. Veel slapen was dus niet aan de orde, …inherent aan het alpinisme zeker?

eindelijk het echte werk

Midden in de nacht ging ons alarm af. Een snel ontbijt. Het is altijd moeilijk om midden in de nacht iets achter de kiezen te krijgen. Gear up en wegwezen. Het afdalen terug naar de gletsjer duurde veel langer dan verwacht. Maar aan alles komt een einde, en uiteindelijk bereikten we de bergschrund.

Na een korte gletsjertraverse waren we weer aan de bergschrundoversteek onder aan onze voorgenomen route. Onze sneeuwschoenen lieten we daar achter. We konden eindelijk aan het echte werk beginnen!

Omdat de eerste touwlengtes niet heel steil waren (50-55°) klommen we quasi volledig simultaan. Hier en daar passeerden we enkele mixed passages. We plaatsten af en toe een ijsschroef of een friend. Na 200 of 250 meter bouwden we een eerste relais, aan de voet van een markante, zwarte rots die we onderlangs rechts traverseerden. Rechts naast de rots hakten we verder onze weg door het ijs en de sneeuw, touwlengte na touwlengte. De ijsgeulen en rotsformaties torenden nog honderden meters boven ons uit. Maar we kregen al zicht op de sleutelpassage, een soort waterval.

We maakten een relais, net onder deze waterval. De omgeving is zeer moeilijk te beschrijven: ik waande me echt op een andere planeet, omgeven door een onwaarschijnlijk labyrint van ijs, sneeuw en rots.

De sleutelpassage was 90° steil ijs, maar door de goede kwaliteit van het ijs viel dit al bij al best mee. Om eerlijk te zijn, ik voelde me er echt in mijn element! Wat een mooie route!!

De volgende paar touwlengtes waren weer “slechts” 55-60° steil, maar de laatste vier touwlengtes waren echt loodzwaar. Mooi, dat wel, maar ik vond het toch een zware dobber. Dit was steiler klimmen dan ik verwachtte, en de kwaliteit van het ijs was verre van goed. Zekeringspunten plaatsen was niet altijd even eenvoudig. De barsten zaten vol ijs, dus friends steken lukte maar zeer beperkt. Het ijs was te dun voor ijsschroeven.

Tijdens deze laatste touwlengtes liet de hoogte zich duidelijk voelen. Onze hartslag was zeer hoog, en naarmate we vorderden kregen we ook meer en meer hoofdpijn. We moesten steeds vaker recupereren van de inspanningen. Elke paar hoogtemeters moesten we stoppen, hijgen en blazen. Maar we klommen gestaag door, en uiteindelijk zagen we de Kuffnergraat boven ons opdoemen. Het was gelukt!

DE AFDALING

Nu konden we stilaan aan de afdaling gaan denken. In een sneeuwflank seilden we in vier keer af , om eindelijk nog ‘s een vlak stuk gletscher onder de voeten te voelen: de col tussen de Mont Maudit en de Mont Blanc du Tacul.

Vanuit de Col was het even zoeken naar de eerste abseilhaken - dit is de top van de route ‘Fil d’Ariadne’. Twaalf abseilbeurten brachten ons tot net onder de bergschrund. Alle abseilpunten waren perfecte, geboorde plakketten: na een dodelijk ongeval toen een relais uitbrak hebben Italiaanse gidsen zich geëngageerd om deze route met goede relaispunten uit te rusten.

Na wat ploeteren door de sneeuw, konden we de stijgijzers wisselen voor de sneeuwschoenen. Enkel nog de weg terug naar de Torinohut lag voor ons. De vermoeidheid speelde ons duidelijk parten en dat laatste steile stuk naar de hut leek wel een eeuwigheid te duren. Maar dan, na urenlange inspanningen vonden we de hut! Nu pas konden we echt rusten. We aten en sliepen in de hut.

De volgende dag reden we terug naar huis. Dit was wat men noemt een goed gevulde vierdaagse! De mooie herinneringen blijven over…

Geduld overwint alles!

Na jaren strijden met het wantrouwen over mijn schouder, had ik de hoop of zwaardere routes allang opgegeven. Echter, na wat kleinere en minder wilde noordwandjes bleek dat ze een therapeutisch effect hadden gehad, waardoor mijn zelfvertrouwen weer kon groeien. Ik ben erg blij met deze evolutie.

Het dilemma van de Everest

Het beklimmen van de Mount Everest staat voor velen bekend als de meest iconische prestatie ter wereld. De 8.848 meter hoge piek spreekt al meer dan honderd jaar tot de verbeelding van de mens, en de laatste decennia zien we de expeditie-industrie toenemen in populariteit. Een hallucinant aantal bergbeklimmers bereikte reeds de top. Al komt dat wel met een prijskaartje, letterlijk en figuurlijk. Het debat over hun impact op de berg en haar omgeving groeit. In dit artikel belichten we enkele argumenten.

Climbing Everest: in de voetsporen van Tenzing & Hillary

Zoals het hoort, duiken we eerst even de geschiedenis in. En dat is niet ongepast wanneer we het over een prestatie als deze hebben.

De namen Tenzing Norgay en Sir Edmund Hillary klinken je ongetwijfeld bekend in de oren. Deze twee heren schreven, exact 70 jaar geleden, op 29 mei 1953 wereldgeschiedenis. Ze slaagden erin als eerste de top van de Everest te bereiken, iets wat velen reeds probeerden sinds het begin van de 20e eeuw.

Hun expeditie bleek uiteindelijk de eerste voltreffer te zijn. Uit een team van sterke alpinisten kwamen de Nieuw-Zeelandse Hillary en de Nepalese sherpa Tenzing Norgay naar voren om de finale summit-push te maken. Rond 11u30 lokale tijd bereikten ze het dak van de wereld, na een gevaarlijke tocht in zuurstofarme lucht over bedrieglijke crevasses en ijzige flanken. Ongelofelijk sterk voor die tijd. Hun prestatie wordt pas 3 jaar later herhaald, door vier Zwitsers. En daarna opnieuw in de jaren 1960, ‘63, ‘65, ‘70, ‘73, ’75… en álle jaren die daarop volgen. De expeditie-machine neemt gaandeweg in snelheid toe en draait tegen de 21e eeuw op volle toeren. In januari 2023 stonden er, volgens de Himalayan Database, 6.338 succesvolle topbeklimmingen op de teller.

Strijd tegen de elementen

Toch blijft de Everest beklimmen een heftige aanslag op je lichaam. Op de top is de luchtdruk nog maar een derde van dat op zeeniveau, wat je vermogen om zuurstof op te nemen aanzienlijk vermindert. Dit verhoogt de kans op een reeks aandoeningen zoals longoedeem, hersenoedeem, bloedklonters, etc. De grote meerderheid van de everestbeklimmers kiest er dan ook voor om met extra zuurstof op pad te gaan, al zijn ook daar enkele nadelen aan verbonden.

Ten eerste is er de hoge de kostprijs, het gewicht en de lege cilinders die blijven rondslingeren op de berg. Daarnaast zorgt het zuurstofgas voor een vals gevoel van veiligheid. De toestellen begeven het al wel eens, of de zuurstofflessen raken sneller op dan verwacht, wat maakt dat je lichaam het plots met een pak minder zuurstof moet stellen. Deze abrupte overgang maakt dat je het fysiek erg lastig kan krijgen. Het beklimmen van de Everest is door de jaren heen fel veranderd. Technologie, kennis en materiaal zorgen voor minder risico’s onderweg. De lokale expeditie-organisaties, installeren jaarlijks de nodige infrastructuur. Ze banen zich een weg naar boven, leggen er vaste touwen aan, bevoorraden de tentenkampen en maken het zo voor de betalende klant een stuk makkelijker en dus ook veiliger.

Ecologische Impact

Om tegemoet te komen aan de vraag van meer dan 400 klimmers, zakken er zo’n 1500 mensen naar het basiskamp af. Dat heeft, samen met de opwarming van de aarde, heel wat impact op de Khumbu-gletsjer, en doet de zorgen om de stabiliteit van de gletsjer toenemen.

Vorig jaar werd door Nepalese functionarissen een plan voorgesteld om het basiskamp naar een lagergelegen plek te verplaatsen. Dat plan stuitte echter op verzet van de Sherpa-gemeenschap, die bezorgd waren over de drie uur die zo'n verplaatsing kan toevoegen aan de tocht, wat de beklimming zwaarder en dus gevaarlijker zou maken. In plaats daarvan willen de Sherpa’s het basiskamp beter beheren.

Andere plannen van de overheid omvatten een wijziging in de regels, waardoor gewone trekkers niet in het basiskamp zouden kunnen overnachten en in plaats daarvan lager zouden moeten blijven.

Het hoge aantal klimmers zorgt ook voor een toename in afval op de berg. De nieuwe regelgeving heeft daarin wel al een positief effect gehad. Zo betaal je een waarborg van 3.200 dollar, welke je enkel terugkrijgt als je terug beneden komt met 8kg aan afval. Echter blijft er nog altijd heel wat afval rondslingeren op de berg, en is het probleem dus nog niet opgelost.

2023, het jaar van de nieuwe records

In Nepal werden nog nooit zoveel permits uitgeschreven dan in 2023. De Nepalese overheid krijgt daardoor heel wat kritiek, want 479 permits aan 12.000 dollar per stuk, dat zijn er aardig veel. Tegelijkertijd zijn deze permits een belangrijke inkomstenbron voor het land en de lokale bevolking. Bovendien stond dat hoge aantal permits, volgens de lokale organisaties, in verband met de vroegere start van het klimseizoen dit jaar. En was er, volgens hen, daardoor niet al te veel sprake van overbevolking op de berg.

Toch is de toenemende drukte in het basiskamp en op de berg een onmiskenbaar feit. De zorgwekkende foto’s van aanschuivende alpinisten op de Everest van in 2019 zijn je vast bekend. Je kon toen naar verluidt zo’n 12 uur staan aanschuiven om de top te bereiken. Het spreekt voor zich dat dat het risico alleen maar vergroot. Dat jaar kwamen 11 personen om het leven. 2023 overtreft dat trieste aantal, met 17 doden, en staat daarmee samen met 2014 als het dodelijkste jaar opgeschreven. De oorzaak is een combinatie van factoren, de klimaatverandering, het variabele weer, de onervarenheid van de beklimmers zelf, uitputting of hoogteziekte…

Veiligheid en ervaring

De commerciële beklimmingen nemen toe in populariteit en worden steeds toegankelijker voor minder ervaren klimmers. De organisaties claimen dat ze de klimmers ‘alles kunnen aanleren dat ze nodig hebben’, maar dat stemt vaak niet overeen met de realiteit. De onervaren klimmers nemen toe in aantal. De Mount Everest krijgt steeds meer trekken van een toeristische trekpleister. De berg krijgt de naam van 'speeltuin voor de rijken'. Een tochtje naar de top kost voor de meesten tussen de 40.000 en 50.000 dollar. Wil je wat meer luxe onderweg, dan kan dat… De prijzen lopen dan wel op tot 160.000 dollar.

Luxe of niet, een berg als Everest vraagt om ervaring op hoogte. Het gebrek daaraan brengt niet alleen hun eigen leven in gevaar, maar ook de veiligheid van Sherpa's, gidsen en andere klimmers.

Er is natuurlijk ook een keerzijde. Het hoge kostenplaatje maakt dat de beklimming van de Everest niet voor iedereen weggelegd is. Een kwestie van vraag en aanbod. De kostprijs is hoog, maar bereikbaar voor wie het écht wil, of kan – en daardoor misschien sneller op de nodige sponsoring kan rekenen.

Anderen zullen misschien twee keer nadenken voor ze zo’n som neertellen voor een impressionant maar gevaarlijk avontuur.

Hoge dromen

Voor velen is het beklimmen van de Mount Everest het vervullen van een levenslange droom. De triomf vormt niet alleen een persoonlijke prestatie, maar is een getuigenis van het menselijke kunnen. 2023 was daarin een indrukwekkend jaar voor de andersvaliden. Hari Budha Magar werd de eerste man met 2 amputaties boven de knieën die de beklimming wist te volbrengen. Hun prestaties kunnen anderen motiveren en inspireren. Ze tonen aan dat je met toewijding, doorzettingsvermogen en teamwerk de grootste uitdagingen aankan. En da's best mooi, toch?

Respect voor de Sherpa-gemeenschap

Vroeger waren het vooral de Sherpa’s, een Tibetaanse stam die dichtbij de berg wonen, die ingehuurd werden om mee te gaan op expedities. Vandaag zien we ook andere etnische groepen naar de bergstreek afzakken om er hun brood te verdienen. Hun inzet is al jaren cruciaal in het ondersteunen van de expedities. Het Khumbu Climbing Center voorziet de Nepalese gidsen ook van de nodige training en certificering.

De expedities zorgen voor een belangrijke inkomstenbron voor heel wat sherpa's en hun gezin. Inkomsten die er zonder deze beklimmingen in veel kleinere aantallen zouden zijn. Samen met de overheden zoeken ze naar oplossingen om het voortbestaan van de expedities op de Everest te garanderen.

To Everest or not to Everest?

Beschik je over de nodige ervaring op hoogte, ben je bereid om je ecologische voetafdruk te compenseren, de lokale economie te steunen en je als een gast in de natuur te gedragen… en droom je écht weg van deze berg, dan is de Everest misschien een beklimming voor jou.

Ben je toch niet zo gebrand op deze specifieke top, dan zijn er heel wat andere, misschien zelfs mooiere beklimmingen die je staan te wachten. Heel wat van de eerder aangehaalde principes blijven wel gelden. Respecteer je omgeving, en bovenal: houd het veilig.

Expeditie Djangart Mount Coach 9

Na een doorgedreven opleiding van 2,5 jaar staan we als volleerd Mount Coach’er voor onze volgende uitdaging. De traditie schrijft ons voor om een heuse expeditie te plannen, individueel en dus zonder begeleiding. Het stemt ons enthousiast en tegelijkertijd nerveus. We mikken onze pijlen op een prachtige, bijna maagdelijke streek ergens in het zuidoosten van Kirgizië: de Djangart Range.

De voorbereiding van zo’n expeditie valt niet te onderschatten. Zodra de specifieke regio beklonken was, kon het echte werk beginnen. Tot in de kleinste details wordt alles overdacht, want op het moment dat je tussen de bergen zit kan er nog weinig geregeld worden. We overlopen materiaal, kaarten van de regio, uitgebreide EHBO en medicatie, transport, noodcommunicatie, voeding, communicatie met het thuisfront, enkele objectieven enz.

Het kost ons heel wat vergaderingen, maar na enkele maanden lijkt het allemaal in kannen en kruiken te zitten. We troggelen 6 weken verlof af van onze bazen en voor we het goed beseffen is het zover. In 8 overvolle duffel bags zeulen we ons hebben en houden naar de check-in op de luchthaven. Onze liefjes en moeders zwaaien ons uit, en daar gaan we dan, het avontuur tegemoet.

Eens aangekomen in Bishkek staan er nog een aantal zaken op ons to-do-lijstje. We moeten nog enkele inkopen doen, en bekijken hoeveel eten we meenemen. Hoeveel watermeloenen heeft een mens nodig op 30 dagen tijd? De organisatie die ons met enkele logistieke zaken helpt, raadt ons aan om er 10 mee te nemen. Dat lijkt ons enorm om mee te zeulen over de pas, dus kloppen we af op de helft. Er gaan ook heel wat kilo’s appels, abrikozen, bananen, groenten in blik, rijst, bloem (50kg!), suiker, confituur, koeken en noten mee… om maar een deel van de lijst op te noemen. De helft van de inkopen doen we zelf in de stad, een ander deel laten we over aan onze kok Azamat, die in een dorpje kan gaan shoppen op een lokale markt.

We slaan uiteindelijk 6 volle winkelkarren aan eten, snacks en hygiëneproducten in. We brengen de massa koopwaren naar het voertuig die ons naar de bergen brengt. Onze reisorganisatie heeft een Kamaz GAZ-66 geregeld voor ons vervoer naar de Djangart. Die wagen was in een vorig leven nog in dienst bij het Russisch leger, nu mag hij op zijn oude dag alpinisten naar de bergen voeren. Dat onze chauffeur ook een mechanieker is, is voor dit soort oude bakken mooi meegenomen.

De dag voor ons vertrek rest er ons nog wat tijd om Bishkek te verkennen. We lopen langs de monumenten en bezoeken de befaamde Osh Bazaar, een markt beladen met duizenden kraampjes vol fruit, kruiden, kledij en veel andere rommel. ’s Avonds lopen we nog een restaurantje binnen, waar we proeven van de Kirgizische keuken: kuurdak, lagman, plov, borsok…

De volgende dag staan we vertrekkensklaar om naar Tamga af te reizen. Christian komt die ochtend zijn bed niet uit. Zijn maag moet nog bekomen van het vorige avondmaal. Dat Kirgizisch eten vraagt toch enige voorzichtigheid. Met verminderde kracht lukt het hem toch om tot in de GAZ-66 te geraken. Nabij Tamga pikken we onze kok op en overnachten we nog een laatste keer in een echt bed. De volgende dag rijden we door richting Djangart. De rit duurt lang en brengt ons over gehavend terrein. Twee gigantische rotsblokken versperren onze weg, waarop we deze van de baan proberen te sleuren door ze aan de Kamaz te hangen. Dat lukt gelukkig, en na onze driedagenlange autorit komen we aan in iets wat lijkt op een basiskamp. aan in iets wat lijkt op een basiskamp.

VOLTAGE LV

The trusted fit and all the features of the VOLTAGE, but for less voluminous, slimmer feet, especially in the forefoot—that`s what the VOLTAGE LV offers! The perfectly tuned midsole supports the toes when standing on the smallest footholds, but at the same time is soft enough to significantly increase friction even in modern volume bouldering.

We pakken onze boel uit nabij een paar barakken die op enkele kilometers van de Djangart vallei staan. Deze zijn opgetrokken door een organisatie voor jagers die hier in de winter komen zoeken naar een ibex of Marco Polo schapen. De barakken beschermen ons voor weer en wind, wat mooi meegenomen is, maar helemaal ideaal is het ook niet. Ons kamp staat nu een tiental kilometer verder dan waar we initieel afgezet wilden worden. Daarmee liggen onze doelen ineens

Onze kok Azamat is daarentegen wél tevreden met zijn nederig stulpje voor de komende 30 dagen. In de keuken staat zelfs een oven die hij aan de praat krijgt. En we moeten toegeven, de barak die

De eerste dagen in basiskamp zoeken we een weg over de rivier, zodat we bij het volgende weatherwindow met droge voeten aan onze tocht kunnen beginnen. Op 6 augustus vertrekken we zo voor onze eerste rotatie in de Djangart-vallei. We pakken een loodzware rugzak in, belanden met tenten, klimgerief en eten voor vijf dagen. Genoeg voorzieningen om ons tot op een eerste acclimatisatie topje

De tocht naar de vallei brengt ons over een pas van 4170 meter. Met een rugzak van 30 kilo hakken de hoogtemeters er toch stevig in. Vooral de lichtgewichten in de groep doen er een tijdje over om te wennen aan de extra ballast. Niet ver van de bergpas komen we een doenbare beklimming tegen. Een sneeuwhomp van 4870m hoog, lijkt niet alleen goed te doen, maar ook onbeklommen te zijn. De volgende ochtend gaan we er voor. We staan op een hoogte van 4730 meter, wanneer een donderwolk in de verte begint te bulderen.

Discover

De volgende dag proberen we opnieuw. Ditkeer met succes, maar met de nodige bibbers. De sneeuw is duidelijk niet gewoon dat er bezoek over de vloer komt. Met bijna elke stap die we zetten horen we een ‘wumm gerausche’, een waarschuwingsgeluid voor lawinegevaar. Gelukkig is de wand niet steil genoeg om er eentje af te laten gaan, dus zetten we door. Tegen de middag staan we met de hele groep op de top. Een machtig uitzicht beloont ons voor de moeite.

Eens beneden discussiëren we over de naam van de top. Gezien de wat afgeplatte sneeuwtop iets weg heeft van de Mont Blanc, willen we hier een Kirgizische vertaling van maken, maar dat brengt ons op Pik Ak, dat vinden we toch niet zo eerbaar klinken.

Dan opteren we maar voor een ludieke naam… En zo wordt Pik Obello onze eerste top van deze expeditie.

Fikken van men tent!

12 augustus 2023 - 17h50

Fieuw, we liggen even, halverwege de Djangart vallei, onder de imposante noordwand van Pik Letaveta. Miel bestudeert, met een grassprietje in de mond, mogelijke zwakheden tussen sneeuw en ijs. Ik, Niels, speel met de knoppen en wieltjes van m'n fototoestel om het schouwspel van de avondzon op de majestueuze flank vast te leggen. We wisselen wat woorden over doorwinterde alpinisten, deze pittige wand en een geïsoleerde omgeving alvorens op te springen en terug richting onze volgeladen rugzakken te stappen.

Het wordt voor ons steeds duidelijker hoe ver de Djangart en zijn zijvalleien strekken. In deze machtige omgeving vergt elke beklimming van rots, sneeuw of ijs een 'approche' van één tot drie dagen enkele reis, en dit gepakt met overvolle rugzakken. Onze zoektocht naar opportuniteiten zal bijgevolg niet te diep in de vallei plaatsvinden. De woordspeling 'groot, groter, te groot!' overvalt me wanneer we na enige tijd terug bij de rugzakken aankomen.

13 augustus 2023 - 18h16

Bijna terug met de voeten op de grond. Vandaag was duidelijk dat onze metamorfose van alpinist naar rotsklimmer niet lang op zich liet wachten. 'Grasse matiné!', niet te vroeg er uit, in het zonnetje ontbijten terwijl we rustig route-scouten en om uiteindelijk iets voor de middag op de wand te hangen. Ook de opvulling van de rugzak doet hetzelfde vermoeden gezien een halve fles 'Bishkek Cognac' de Djangart-pass (4170m) overleeft heeft.

We zitten nog een kleine 60 meter boven de grond en Miel legt met de druppels op het voorhoofd een laatste hand aan onze eerste spit (soort klimhaak) die onze relais vervolledigt. Nadat het maken van een veilige rappel-relais bij de vorige lengte wat voeten in de aarde heeft gehad is het uitzicht op een solide piton en een vers geboorde spit een aangename verandering.

Een 5 uur daarvoor was de eerste klimlengte vrij vlot verlopen. Miel, altijd een koelbloedige klimmer, maakte kort werk van de eerste 50 meter met een mooie relais op twee gele cams onder een dakje. Veel kennis van 'Ground-up first ascent' hebben we (nog) niet, maar het is wel duidelijk dat de regels van de kunst gevolgd worden. Bij het zekeren van de volgende lengte is hij namelijk beschut tegen alle rotsval.

In tegenstelling tot de eerste lengte, loopt de tweede heel wat stroever. Ligt het aan mij? Of aan de route? Wellicht ligt de waarheid ergens tussenbeide. Langs de ene kant is de hoekversnijding bij momenten niet af te zekeren, langs de andere moeten mobiele zekeringen soms gecombineerd worden om te vertrouwen, terwijl de rots niet altijd even solide is. Het klimmen is nooit moeilijk, maar vraagt wel de volledige aandacht.

Vanaf 50 meter zoek ook ik stilaan naar een betrouwbare zekerplaats, die jammer genoeg niet echt te vinden is op een brokkelig plateautje. Uiteindelijk weet ik met de gecombineerde lengte van mijn touw en lichaam, volledig uitgestrekt, een betrouwbaar uitstekend stuk rots te vinden waar Miel dan kan op naklimmen.

Bij het afdalen, rond 16h, hebben Miel en ik nog tijd over, dus besluiten we naast een piton ook een poging te wagen om een spit te boren. Op dat moment zijn we ons er niet van bewust dat deze keuze ons nog twee uur aan de wand zal houden. We beschikken eigenlijk niet over het ideale materiaal en wat op kalkrots amper 15 minuten duurt, loopt hier, op graniet, toch aardig uit de hand. Maar goed, we hebben tijd zat, de zwoele zon doet zijn werk en het uitzicht mag er eigenlijk ook wel wezen.

15 augustus 2023 - 11h

Gisteren was een dag vol harde wind. Tijdens onze opleidingen werd ons meermaals gewaarschuwd 'Wind boven de 60km/h = beneden blijven en potten pakken' (of zoiets...), dus ook nu gehoorzamen wij. Een dagje wat boulders klimmen, met de muziek van Fat Freddy's Drop een barst door een beschutte 'grot' traverseren en de Perseïden (meteorieten) storm aanschouwen met een warme slok Bishkek Cognac!

Vandaag stonden de sterren ons echter weer gunstig en had de ruwe wind zich ingewisseld voor een zacht briesje. De twee lengtes van de vorige klimdag verliepen ditmaal allebei vlot en ook bij de derde lengte ondervonden we weinig hinder. Het zag er naar uit een ontspannende dag te worden, al wisten we toen nog niet dat het ‘gevaar’ uit onverwachte hoek zou komen.

We zitten ondertussen ongeveer 170 meter boven het begin van de route, en 230 meter boven onze tentplaats, nog eens 30 meter lager ligt de Djangart rivier. Plots merkt Miel in de verte beweging op, eerst wat moeilijk te onderscheiden, maar wanneer ze wat dichter komen merken we 5 ruiters en een hond op.

Waar komen die vandaan? Wat doen die hier? We zijn ondertussen al 10 dagen in de regio, maar buiten de gebruikelijke ibex, marmot en lammergier hebben we hier nog weinig leven waargenomen... Onze vrees wordt werkelijkheid wanneer ze de tent spotten en besluiten de rivier over te steken. Vanop onze hoogte aan de wand is het onmogelijk om snel af te dalen.

We kijken dus vol onmacht toe wanneer één van de ruiters van zijn paard stapt en, zonder kloppen, onze tent betreedt.

Het enige wat Miel er naast mij half vloekend uit krijgt is: "Met u fikken van mijn tent!".

Maken bovenstaande verhalen u nieuwsgierig naar een uitgebreide voorstelling van de Mount Coach 9 expeditie, hou dan onze sociale media in de gaten voor info over uiteenzettingen dit najaar!

Canyoning Expedities in de Indische Himalaya

De diepe ongecontroleerde behoefte om onze spullen te pakken, de natuur in te trekken en de drang om op zoek te gaan naar het onbekende. Dit zijn de drijfveren voor ons team, Les Mecc’s, om nieuwe expedities te ondernemen. Daarnaast is er natuurlijk ook de onvoorwaardelijke vriendschap en het vertrouwen in elkaar die met dergelijke canyoning exploraties gepaard gaan. Het ontdekken van prachtige nieuwe plekken en culturen maakt deze avonturen onvergetelijk.

Zoals veel canyonexpedities begon ons verhaal met iemand die ergens, vaak op een afgelegen plek, een waterval zag. Daarna nog een, en nog een… en zo ontstond er een idee. Na een motorreis door de Indische Himalaya kwam Jeroen terug met een plan. Al snel werd er een team samengesteld met uiteenlopende ervaringen, waaronder speleologen, canyoninggidsen, hoogtewerkers, touwtechnische reddingswerkers en natuurliefhebbers… met als grootste gemene deler, de passie voor de groeiende sport die canyoning is.

Na vele voorbereidingen en onze eerste grootschalige expeditie in 2016, volgde er snel meer. Jaarlijks worden er trainingsweken georganiseerd om onze samenwerking te verbeteren, complexe technieken en reddings -vaardigheden te oefenen. In 2018 volgde een volgende expeditie naar het prachtige en wilde Albanië, dat al snel uitgroeide tot een topbestemming voor canyoning in Europa. Tijdens een onverwachte pauze in de wereld hebben we niet stilgezeten en werden nieuwe plannen gesmeed. Een volgende expeditie naar India kon niet uitblijven.

In oktober 2022 vertrokken we opnieuw naar de Indische Himalaya. Dit keer naar Kinnaur, een ongerepte regio in Himachal Pradesh. Bij eerdere expedities waren we vaak niet het eerste team met hetzelfde doel, wat ons in staat stelde om waardevolle informatie uit te wisselen met voorgaande teams. Deze keer waren we er zeker van dat we de eersten zouden zijn in dit gebied. Dit betekende dat we een grondige en uitgebreide voorbereiding moesten treffen. We bestudeerden kaarten, Google Earth, online topografische kaarten enzovoort, tot in de kleinste details, om potentiële projecten te identificeren en een duidelijk doel voor ogen te hebben. Al snel werd duidelijk dat de tijd die we hadden, te kort zou zijn om alle mogelijke projecten te verkennen. Een selectie maken en ter plaatse gedetailleerder verkennen was noodzakelijk.

Zoals voorheen was het van uiterst belang om onszelf technisch voor te bereiden, de communicatie op punt te stellen en perfect op elkaar ingespeeld te raken in de canyons en tijdens mogelijke noodsituaties. Anderzijds komen er een hoop logistieke zaken kijken bij een grootschalige expeditie: transport, accommodatie voor een grote groep, uitbreiding van het reddingsmateriaal, … Al deze en andere zaken werden voorbereid in vele vergaderingen vooraf.

Met het eerste deel van ons team en zwaar bepakte rugzakken arriveerden we op de luchthaven van Delhi. Dit keer besloten we de drukte van de stad te vermijden en namen we een taxi naar Chandigarh. Van daaruit vertrokken we met onze gehuurde motoren richting de Himalaya. Na twee dagen rijden realiseerden we ons dat het vinden van accommodatie in de Kinnaur-vallei moeilijker was dan verwacht. We waren genoodzaakt om verder te rijden tot we uiteindelijk pas laat ‘s avonds accommodatie vonden.

Na de lange rit, begonnen we met het verkennen en bevestigen van potentiële projecten. Tegenwoordig hebben we de luxe om drones te kunnen gebruiken, waarmee we over de canyons kunnen vliegen en de haalbaarheid en potentie van een project kunnen verkennen. Vaak kunnen we zelfs bepaalde hindernissen in de canyon, zoals grote watervallen, al van tevoren zien. We gebruiken de drone ook om toegangspunten, nooduitgangen en mogelijke redding routes te verkennen. Uiteraard moeten we ons houden aan lokale regelgeving en rekening houden met beperkingen op bepaalde locaties vanwege militaire aanwezigheid.

Na twee dagen rijden en drone-verkenning begon een beeld van potentiële projecten zichtbaar te worden op de kaart. Het werd al snel duidelijk dat we een goede regio hadden gekozen. In afwachting van het tweede deel van ons team, dat een week later zou arriveren, schakelden we over in wandelmodus. Ook te voet gingen we verder op verkenning om de eerdere bevindingen te checken. We legden vele hoogtemeters af tijdens deze prachtige wandelingen in de majestueuze Himalaya. Aangezien de start van onze hogere projecten zich rond de 4000m bevond, werd het ons al snel duidelijk dat alles boven de 3000m extra vermoeiend is, zeker met de zware rugzakken.

Het belang van verkenning en voorbereiding

Het verkennen van nieuwe canyons vergt veel tijd en inzet. Vaak moeten we meerdere dagen rond een project wandelen voordat we eraan kunnen beginnen. In de Himalaya hebben niet alle valleien wegen die toegang geven tot het begin- en eindpunt van een canyon. Daarnaast is het belangrijk om potentiële nooduitgangen en mogelijke toegangspunten vanaf de zijkant te lokaliseren om voorbereid te zijn op reddings -of evacuatie scenario's mocht dat nodig zijn. Tijdens een opening staat een deel van het team altijd stand-by, en hebben we communicatiesignalen en -middelen afgesproken voor het geval zich een noodsituatie voordoet. Omdat we in afgelegen gebieden zijn, kunnen we niet vertrouwen op externe hulp en zijn we op onszelf aangewezen. Hier zijn we op voorbereid door op voorhand te trainen op dergelijke scenario’s en het juiste materiaal, zoals een brancard, mee te hebben.

“Zoals wel meer expedities begon ons verhaal met iemand die op een afgelegen plek, een waterval zag… en daarna nog een, en nog een…”

Een bijzondere ontmoeting

Tijdens een van onze wandeltochten werden we vergezeld door een berghond die we de naam Shaune gaven, naar de canyondiewezoudenopenen.Shauneleiddeonsmoeiteloos door de naaldbossen op de bergkam. Na het spotten van verse sporen van een grote katachtige waren we dubbel blij dat onze nieuwe vriend aan onze zijde bleef tot we de ingang van de canyon vonden. De volgende dag, tijdens de opening van de canyon, stond hij ons opgewonden op te wachten. Hoewel wij wisten dat we dit keer niet via dezelfde route zouden afdalen, bleef Shaune ons volgen tot in de canyon. Hij vond zelf een weg langs de eerste drie verticale rappels, die voor ons zonder touw onmogelijk waren. Uiteindelijk vond hij zijn eigen weg om het volgende onbereikbare deel van de canyon te vermijden. We waren opgelucht hem weer te zien aan de voet van de laatste rappel..

Bij aankomst van de tweede groep van ons team hielden we een uitgebreide briefing en maakten we plannen voor onze eerste openingen. We begonnen met vier "kleinere" en toegankelijke projecten om nog beter als team te functioneren. Tijdens deze dagen werkten we met een taakverdeling tussen verschillende teams, zoals een openingsteam, een reddingsteam en een verkenningsteam. Op deze manier blijven we in een constante flow, waarbij iedereen kan afwisselen en ook tussendoor kan uitrusten. Canyons werden geopend met de back-up van een reddingsteam, projecten werden verder verkend en we verzamelden alle nodige informatie zoals tracks, coördinaten en topo's.

In de tweede week kwamen er drie grote projecten op onze radar, die al snel onze hoofdfocus werden. Ghumaruning, Cherang en Thangi Khas bleken projecten te zijn met een hoogteverschil van ongeveer 1000 meter. Als we deze projecten niet in meerdere delen hadden kunnen openen, zou een overnachting in de canyon onvermijdelijk zijn geweest. First descents van deze omvang en complexiteit vereisen een perfect op elkaar ingespeeld team dat uiterst efficiënt kan werken. Gelukkig bewezen de vele trainingen, canyon ervaringen en talloze gesprekken voorafgaand aan deze expeditie, dat we hier klaar voor waren. Als een goed geoliede machine openden we deze drie projecten zonder de veiligheid uit het oog te verliezen.

“First descents van deze omvang en complexiteit vereisen een perfect op elkaar ingespeeld team.”

Alle drie deze canyons bleken van topniveau te zijn. Een unieke schoonheid door de lange reeks ingesneden en verticale watervallen in het graniet van Ghumarinung: de prachtig uitgesleten bleke graniet wanden en het melkachtige gletsjerwater van Cherang en de duistere en diep uitgesneden -ononderbroken, kloof van Thangi Khas. Stuk voor stuk canyons die het waard zijn om opnieuw af te dalen door ons of andere teams in de toekomst. Volgens onze nederige opinie kunnen ze alle drie makkelijk aansluiten bij de top canyons van de wereld!

We kijken ernaar uit om meer canyons te ontdekken, onze grenzen te verleggen en deze geweldige sport te blijven beoefenen in 's werelds meest adembenemende landschappen. Volg het verhaal van Les Mecc’s via de sociale media.

Les Mecc’s – afkorting voor Manali Expedition Canyoning Crew –werd oorspronkelijk opgericht in 2016. Als snel werd duidelijk dat het niet bij Manali zou blijven en doopten we onszelf tot het ‘Belgium Canyoning Expedition Team’. Ondertussen zijn we gegroeid tot een flexibel en dynamisch team van ongeveer 25 vrienden. In de loop der jaren hebben we vele trainingsweken en expedities samen ondernomen.

- 2016: Manali, India – 10 first descents & 4 second descents

- 2018: Theth, Albanië – 6 first descents & 5 second descents

- 2022: Kinnaur, India – 14 first descents + verkenning

- 2022: Lingen Alps, Norway – 6 second descents in winterse condities

- 2023: Costa Rica – 1 first descent + verkenning

- 2023: Joshimath, India – gepland

“De lijn”

Het project ‘Cherang’ bleek al snel een interessant project te worden. Aanvankelijk leek de toegang tot de canyon moeilijk te vinden op kaarten en dronebeelden. Na grondiger onderzoek zagen we dat de canyon wordt gevoed door de gletsjer onder de majestueuze Jorkanden (6473m). Na een volgende scouting werd snel een duidelijk pad gevonden tot beide delen van de canyon. De avond voor de opening werd er lang gepraat over “de lijn” die we willen equiperen.

Veiligheid is altijd onze prioriteit, maar de esthetiek van “de lijn” speelt ook een belangrijke rol in onze sport en tijdens het equiperen van een project. Het afdalen in de waterlijn, het zorgvuldig kiezen van rappel standplaatsen, het al dan niet boren van deviaties of fracties zijn allemaal factoren die meespelen in de esthetiek van “de lijn”. Daarnaast is het belangrijk om wrijvingspunten te beperken en het recupereren van het touw te bevorderen tijdens het equiperen. Uiteindelijk slaagden we erin om een “mooie lijn” te equiperen in de prachtige granieten canyon die ooit werd uitgesleten door de enorme Jorkanden gletsjer. Het is een prestatie waar we trots op zijn en die ons inspireert om nieuwe canyons te blijven verkennen.

Het Belgian Canyoning Expedition Team.

Volg de avonturen van Les Mecc’s via sociale media: Belgium Canyoning Expedition Team

Waarom is de boomgrens niet overal even hoog?

In de Alpen kom je bij een beklimming eerst door het bos. Daarboven zie je struiken en grassen. Nog hoger kom je enkel nog rots en korstmossen tegen. De hoogte tot waar bomen voorkomen is de boomgrens. Je hebt wellicht al vastgesteld dat de boomgrens niet overal even hoog ligt, maar waarom is dat zo?

De boomgrens is het punt waarboven de omstandigheden voor bomen te streng zijn om te overleven. De temperatuur is een belangrijke factor om de hoogte van de boomgrens te verklaren: hoe hoger we gaan, hoe kouder het wordt. De luchttemperatuur daalt ongeveer met 5 à 6 graden per 1000 m hoogte. Het spreekt voor zich dat temperatuur niet allesbepalend is voor de boomgrens. Hoe hoog de boomgrens ligt, is afhankelijk van vele factoren. Ook belangrijk zijn de hoeveelheid zonneschijn en wind, de hellingshoek en -richting, de duur van het groeiseizoen, de geschiktheid van de bodem, de beschikbaarheid van water, de hoeveelheid sneeuw en de duur van het sneeuwdek. Uiteraard is de nodige temperatuur om te groeien en te bloeien voor elke boomsoort anders. Het is bijvoorbeeld bekend dat naaldbomen beter tegen koude kunnen dan loofbomen.

Hoe hoog?

In de Alpen ligt de boomgrens over het algemeen tussen 1800 m en 2200 m. In berggebieden met een Middellands zeeklimaat, zoals de Dolomieten en de Mercantour, is het gemiddeld gezien warmer en ligt de boomgrens enkele honderden meter hoger dan in de noordelijke Alpen. In de Mercantour kan je bijvoorbeeld nog bomen tegenkomen op 2500 m. Op zuidelijk gerichte hellingen is het zonniger en warmer, en ligt de boomgrens hoger dan op noordgerichte schaduwrijke hellingen. Het verschil in boomgrens tussen zuidgerichte en noordgerichte hellingen kan tot enkele honderden hoogtemeters bedragen. Op het zuidelijk halfrond is het omgekeerd. Daar hebben de zuidgerichte hellingen een korter groeiseizoen en minder zon dan de noordgerichte hellingen. Een schematisch overzicht in Fig. 1.

In de tropen ligt de boomgrens hoger. In Machu Picchu (Peru) zijn bergen boven 2500 m tot aan de top bebost. In de Andes en de Himalaya kun je boven de 4000 m nog bomen vinden. De hoogste boomgrens in de Himalaya vind je in Tibet op 4900 m. De boomsoort die je in Tibet aan de boomgrens vindt is een jeneverbes (Juniperus tibetica). In de Andes is de Polylepis (ook wel papierboom genoemd) de hoogst voorkomende boomsoort. De hoogste boomgrens ter wereld, met Polylepis bomen, vind je op 5200 m in de Andes, op de flanken van de 6542 m hoge vulkaan Navado Sajama (Bolivië).

In (sub)tropische berggebieden laten de hogere temperatuur, meer neerslag en veel zonneschijn bomen tot op grote hoogte groeien. Anderzijds kunnen bomen niet groeien als er minder dan 400 mm neerslag valt. In droge en warme woestijngebieden is de neerslag dus bepalender voor de boomgrens dan de temperatuur. In het noorden van Scandinavië ligt de boomgrens bijna op zeeniveau. In IJsland is het groeiseizoen bijvoorbeeld te kort, en waait het vaak te hard om, als jong boompje, stand te kunnen houden.

zomertemperatuur bepalend

Het is niet de winterkou maar wel de zomertemperatuur die bepalend is voor de hoogte van de boomgrens. De bodem waarin de boom zich wortelt moet een temperatuur hebben van minimaal 5 tot 7°C, zodat stofwisselingsprocessen die belangrijk zijn voor de groei kunnen plaatsvinden. Als het groeiseizoen te kort is of de zomertemperatuur te koud is, kunnen bomen niet genoeg energie steken in het ontwikkelen van een rechtopstaande stam. In de winter beschermen

bomen zich tegen vriestemperaturen. Bomen vertragen hun metabolisme als de winter nadert en produceren beschermende “anti-vries” stoffen. Die anti-vries zorgt ervoor dat het sap op siroop lijkt: dik en rijk aan suiker. De effecten van sneeuw op bomen zijn tegenstrijdig: aan de ene kant beschermt een sneeuwdek de wortelzone tegen vorst, aan de andere kant kan een dikke sneeuwlaag takken en stammen doen breken. Het herhalend dooien en vriezen doet de bodem ook krimpen en uitzetten, wat kan leiden tot schade aan boomwortels. Tijdens de winter is er vaak ook weinig water in de bodem beschikbaar.

Krummholz

De boomgrens is meestal niet abrupt afgelijnd. Er is een overgangszone van dichtbegroeid bos naar meer geïsoleerde en kleinere bomen, tot de hoogte waarop geen bomen meer voorkomen. Volgens de terminologie van vegetatiezones heet die overgangszone de sub-alpiene zone. Ze vormt de overgang van de montane zone (met bergbos) naar de alpiene zone (zonder bomen). In het Duits maakt men het onderscheid tussen de ‘Waldgrenze’ (bosgrens) en de ‘Baumgrenze’ (boomgrens). In de zone tussen de ‘Waldgrenze’ en de ‘Baumgrenze’ groeit er ‘Krummholz’ of letterlijk vertaald krom hout. De bomen zijn kleiner en groeien krom doordat ze meer zijn blootgesteld aan barre natuurelementen. De ‘Krummholzzone’ komt overeen met de subalpiene zone. Zo’n 300 tot 1000 m boven de boomgrens ligt de sneeuwgrens, typisch rond 2800-3100 m in de Alpen. De sneeuwgrens is de hoogte van eeuwige sneeuw. Boven de sneeuwgrens blijft er, ook tijdens de warmste maanden van het jaar, sneeuw liggen doordat niet alle sneeuw smelt of sublimeert voordat er weer nieuwe sneeuw valt.

Noordelijke boomgrens

De boomgrens bestaat niet enkel in de hoogte. Een soortgelijk fenomeen vind je als je richting Noordpool gaat. Ten noorden van de noordelijke of arctische boomgrens groeien geen bomen vanwege de lage temperatuur en het korte groeiseizoen. De logica van de noordelijke boomgrens is dezelfde als die van de hoogte-gerelateerde boomgrens. Zo wordt bijvoorbeeld de ligging van de noordelijke boomgrens ook bepaald door de gemiddelde zomertemperatuur. De naamgeving is anders maar eigenlijk komt het op hetzelfde neer. De alpiene zone komt overeen met de toendra. De bos- of montane zone noemen we de taiga. De overgangszone tussen taiga en toendra, de ‘krumm-holzzone’ of subalpiene zone, waar de bomen geïsoleerd groeien en kleiner worden, wordt ook wel eens de bostoendra genoemd.

Opschuivende boomgrenzen

Het is vooral de verandering in landgebruik en klimaat die boomgrenzen doet verschuiven. Kaalkap voor skipistes, begrazing door koeien, schapen of geiten, ontbossing, bosbranden, lawines en boomziektes zijn oorzaken van het verdwijnen van bomen. Anderzijds hebben talrijke studies aangetoond dat de klimaatverandering ook leidt tot het verschuiven van boomgrenzen naar hogere hoogten en hogere breedtegraden: als de temperatuur stijgt, kunnen bomen ook hoger of noordelijker groeien. In de Beierse Alpen is de boomgrens op 150 jaar tijd met 400 hoogtemeter verschoven. In Noord-Noorwegen schuift de boomgrens met 40 tot 50 horizontale meters per jaar naar het noorden op. Niet verwonderlijk verloopt het transport van zaden - door wind en dieren – veel gemakkelijker over een relatief vlak gebied dan omhoog langs een steile helling. De top van bergen en het Hoge Noorden worden dus langzaamaan groener, ten koste van de alpiene en toendravegetatie die verdreven wordt.

De boomgrens verplaatst zich echter niet overal. De vergelijking tussen bijna 500 studies wereldwijd toont aan dat de meerderheid (66%) van de bestudeerde boomgrenzen opgeschoven is. Maar dat betekent ook dat een derde van de boomgrenzen niet veranderd is. Op Kreta (Griekenland) blijkt de boomgrens tussen 1945 en 2015 onveranderd te zijn. Voor het constant blijven van de boomgrens zijn er verschillende verklaringen. Enerzijds is het te verwachten dat de verschuiving van de boomgrens achterloopt op de snelheid van de klimaatverandering. Het mag dan wel al warmer zijn en nog worden, ook op hoogte en in het Hoge Noorden, het zaad moet ook tijd krijgen om op nieuwe plaatsen te kunnen ontkiemen en jonge boompjes moeten daarenboven stand kunnen houden. Als zaad of jonge scheuten worden opgevreten door bijvoorbeeld schapen, of als ze verbranden of wegspoelen door een hevige stortbui, dan zal het opschuiven van de boomgrens minder snel gaan dan verwacht door de temperatuurstijging. Specifiek voor het voorbeeld van Kreta zijn het ontbreken van bescherming tegen wind, de steile hellingen (>50°) en de droogte (te weinig bodemvocht) de voornaamste redenen waarom de boomgrens er niet opschuift.

Foto links: Boomgrens (ongeveer 1800 m hoogte) op de flanken van de Eiger noordwand in Grindelwald, Zwitserland.

Foto midden: Groen tot op de top (hier ongeveer 600m hoog) op de Faroer eilanden, maar geen bomen.

Foto rechts: Tropisch bos tot op de top van de berg (> 2000 m hoog) in Bwindi Impenetrable Forest, Uganda.

Artikel DAV Panorama 1/2023 p56+57 – Vertaling Ben Van Poucke

Tekst Martin Prechtl (Berg-& Skileraar en lid DAV-opleidingsteam Bergsteigen)

Illustratie: Georg Sojer

Doelgericht plannen Oriëntatie-apps I

Welke apps als hulpmiddel voor oriëntatie zijn er op de markt?

Dergelijke apps zijn zowel beschikbaar als standaard standalone product of in combinatie met een webportaal. Het onderscheid zit vooral in de aangeboden functionaliteiten en in de prijs.

Categorie Soort App

A App met louter een kaartoverzicht

B App met kaarten en met routebeschrijving

C App met gedetailleerde kaarten, routebeschrijving en route voorstellen. Afhankelijk van de gekozen versie ook bijkomende info (lawine toestand of weer info)

Voorbeeld leveranciers

Twonav, Lokus Map, Austrian Map Mobil, Swiss Map Mobil

Ape@Map, Kompass, Strava, Phone Maps

Komoot, Alpenvereinaktiv (basis/Pro/Pro+), Outdooractive, Fatmap, White Risk

Waar zitten dan de mogelijke problemen?

• Het is verleidelijk om een toer onnauwkeurig voor te bereiden en/ of kaartmateriaal onvoldoende te bestuderen.

• Met een lege batterij … ziet men niet zo veel …

• Sterke afhankelijkheid van de degelijkheid (of net niet …) van gebruikte apparaat: beschadiging door vochtigheid, scherm beschadiging door rotsen/stenen, door koude + eventueel contrastarme displays.

• Moeilijkere interactie met tochtpartners.

• Gebrekkige uitwisselbaarheid: iedereen kan met een AV-kaart op papier overweg, maar geldt dat ook voor de smartphone van reisgezellen?

• Is soort van digitale ‘ketting’: en met de auto + GPS naar vertrekpunt én dan ook nog met App/GPS op de berg. Basis oriëntatie?

• Is software voldoende geactualiseerd? Is gebruikte toestel niet verouderd (accu)?

Waar let men best op bij gebruik van smartphone en oriëntatie-apps?

• Smartphones worden gekenmerkt door groot digitaal vermogen: in een mum van tijd is een kaart in-of uitgezoomd. Heel handig en tijdbesparend in gebergte of op trektocht.

• De meeste exemplaren zijn ontworpen voor gebruik in een stadsomgeving. Bij stevige outdooractiviteiten grijpt men best naar solide hoesjes die zorgen voor de nodige schokabsorptie. Mogelijke aanbieders hierin zijn Otterbox, Lifeproof of Peak Design (MTB).

Welke voordelen bieden oriëntering Apps voor alpiene gebied (categorie C)?

• Weergave van de huidige locatie.

• Kwaliteitsvolle digitale kaarten met Swisstopo-, IGN- en AV-kaarten als layer.

• Betrouwbare extra info zoals vb. hellingsgraad en skiroutes

• Toegang tot eerder gepubliceerde routebeschrijvingen inclusief tracks.

• Mogelijkheid om route te plannen en te documenteren op digitale kaart op PC/laptop én om deze over te dragen op smartphone.

• Automatische berekening van afstand, looptijd, hoogtemeters en hellingsgraden.

• Koppeling van diverse info: route, openingstijden van hutten, weerbericht en soms ook actuele omstandigheden (vb. lawine toestand).

• Intuïtieve navigatie: routeverloop met richtingspijlen en akoestische ondersteuning.

• Outdoor smartphones zijn in de regel robuuster. Ze bieden bescherming tegen water, schokken en tegen stof/zand door middel van een beschermklep aan de oplaadpoort. De klasse IP68 geldt intussen als standaardnorm, nog beter is IP69 (het eerste cijfer staat voor bescherming tegen vreemde objecten – waarbij 6 zeer goed is. Het tweede cijfer staat voor efficiëntie tegen water – 9 is het optimale).

• Opgelet: grote displays verbruiken meer batterij en zijn soms moeilijker te bedienen met één hand.

• Sommige Outdoor GSM’s bieden de mogelijkheid om accu te wisselen (vb. Samsung Galaxy Xcover 6).

Hoe kan men accuverbruik bij het navigeren op smartphone optimaliseren?

Het grootste verbruik bij een smartphone wordt veroorzaakt door het display (+/- 80%).

Tips hiervoor:

• Bij inactiviteit van je telefoon je ‘Time-out’ snel laten inschakelen (zie settings Display).

• Helderheid van je scherm aanpassen volgens behoefte.

• Schermvergrendeling inschakelen.

• Klinkt logisch … maar scherm zo weinig mogelijk gebruiken Bij zwakke netwerkverbindingen verbruikt je toestel ook veel stroom om alsnog netwerk te vinden.

Daarom:

• Offline kaarten en andere data gebruiken (beperkt het dataverkeer).

• Mobiele data uitschakelen (via telefoon of SMS blijft men bereikbaar).

• Vliegtuigmodus inschakelen (opgelet voor wie alleen onderweg is: tracking van je toestel is bij een zoekactie dan niet mogelijk). De accu’s van een GSM zijn, afhankelijk van de producent, meer of minder gevoelig voor koude.

Ook hier:

• Toestel vooraf volledig opladen en zo warm mogelijk houden (vb. tegen uw lichaam dragen).

• Bij langere of koudere toeren is een powerbank zeer waardevol. Powerbanks moeten echter ook volledig opgeladen zijn en beschermd worden tegen koude.

Met welke veiligheidsmaatregelen houdt men best rekening?

• Wie gebruikmaakt van oriëntatie-apps, maakt er zich best eerst. met vertrouwd. Tutorials op vb. YouTube zijn veelal beschikbaar. Alpenvereinaktiv heeft bv. ook zijn eigen FAQ pagina + video-tutorials

• Bij uitdagende toeren/expedities/ … voldoet het niet ‘ongeveer’ het traject te kennen en ‘ongeveer’ de geschatte looptijd. Zeker wie bij gebrek aan voorbereidingstijd routes op internet gebruikt loopt de kans om het totaalbeeld uit het oog te verliezen of belangrijke info te missen. Een deftige tochtplanning blijft dus belangrijk. Hetzelfde geldt voor je uitrusting en mogelijkheid tot route-alternatieven. Ken ook je reispartners.

• Slecht zicht is een goede reden om terug te keren of zelfs helemaal niet te vertrekken.

• Bescherming tegen koude geldt niet alleen voor je GSM, ook je handen en vingers beschermen waarmee het display wordt bediend.

Technische back-up

• Papieren kaarten en/of routebeschrijving, kompas, hoogtemeter.

• GPS (hand)apparaat of GPS-uurwerk. Data (vb. GPX bestanden) van oriëntatie-apps met route verloop kunnen eenvoudig via bluetooth of kabel worden overgedragen.

• Opgelet: lithium batterijen en accu’s van reserve toestellen eveneens warm houden.

• Noodnummer via noodoproep app vb. SOS-EU-ALP (in geval van nood kunnen locatiegegevens rechtstreeks naar het verantwoordelijke controlecentrum worden verzonden) of Echo SOS (dezelfde functie als vorige app, maar wereldwijd).

Sociale back-up

• Familie, vrienden, bekenden, herbergiers, … over je geplande onderneming informeren.

• Tochtpartners bij je planning betrekken (vb. wegverloop op basis van een papieren kaart bespreken).

• Last but not least: je tourplanning ook digitaal delen met je partners (ofwel van app –> app of app –> GPS toestel).

Artikel DAV Panorama 1/2023 p58+59 – Vertaling Ben Van Poucke

Tekst: Max Bolland (gediplomeerd sportleraar, Berg-& Skileraar, lid DAV-Team Bergsteigen en Sportklimmen)

Illustratie Georg Sojer / Foto Ben Van Poucke

In rechte lijn naar digitale onafhankelijkheid

Oriëntatie-apps

II

Tourplanning

Bij een digitale routeplanning worden diverse data zoals af te leggen afstand, hoogtemeters (op/af) en (geschatte) looptijd direct weergegeven bij aanmaak. Andere info die niet meegeleverd wordt, hangt af van factor “mens” (huidige conditie, (technische) ervaring, motivatie, uitrusting) of de actuele omstandigheden (weer, lawine toestand, wegmarkeringen, verzakkingen, …).

Voor tourplanning bieden veel apps in hun webportaal diverse voorstellen aan (in verschillende moeilijkheidsgraden, regio’s, types vb. van hut naar hut, enz.). Men kan ook zijn eigen routes uitstippelen. Wie opteert voor klassieke, standaardroutes (vb. Tour de Mont Blanc; Gran Paradiso, Dolomieten, enz.) vindt opties genoeg. De kwaliteit van dergelijke routes uit de community kan evenwel sterk subjectief beïnvloed zijn. Het is aangeraden verder af te toetsen met analoge kaarten, andere vaklitratuur of andere fora.

Bij de app van Alpenvereinaktiv ligt de standaard hoger, aangezien daar de meeste routes zijn samengesteld en gepubliceerd door mensen met een zekere bergsport kwalificatie (berg- en skigidsen). Voor wintersporters zijn diverse apps beschikbaar die de regionale lawine toestand aanduiden, toch blijft inschatting van lawinegevaar een zaak van zelfinschatting op moment zelf. Er zijn enkele gespecialiseerde websites zoals op skitourenguru.ch of Whiterisk.ch die voor een winteractiviteit in de bergen kaarten aanbieden met de actuele gevaren op basis van de laatste actuele lawine situatie (LLB).

Bij veel apps (vb. Alpenvereinaktiv) wordt de tourplanning vergemakkelijkt door gebruik te maken van markeringspunten in het bestaande wegennet om zo zijn eigen route samen te stellen. Hoe meer markeringspunten worden gebruikt, hoe beter men kan navigeren. Bij hoog- of skitoeren in een gebied zonder bestaande wegen, blijft het gebruik van hoogwaardige kaarten absoluut aan te bevelen, zelfs als dit een betalend abonnement wordt.

Grondige kennis van kaartlezen blijft, zoals steeds, een basisvoorwaarde. Wie op zijn desktop de voorbereiding maakt (is alsnog overzichtelijker …); mag niet vergeten de planning op zijn smartphone over te dragen. In regel gaat dit makkelijk via je eigen account en dan synchroniseren.

Eenmaal onderweg …

In de bergen blijft het noodzakelijk dat men rondkijkt en opmerkzaam blijft, zonder de hele tijd op het display te gluren. De app enkel gebruiken om wegverloop te bevestigen of te corrigeren indien nodig. Zo kan de moderne techniek helpen om je (berg)kennis te verbeteren in plaats van ze te vervangen. Ook niet nalaten om je huidige positie te vergelijken met een analoge kaart.

Als de opgeslagen route wordt aangezet, start de navigatie en weet men perfect zijn huidige positie. Eventueel met spraak aanduidingen - handig bij MTB en op gekende routes, in onbekend en nietgemarkeerd terrein werkt het wel snel op de zenuwen. Dan is het eerder aangewezen te navigeren met de vooraf aangemaakte route. Opgelet, toch blijft de eigen inschatting van terrein en de te volgen route belangrijker dan de route die men aan zijn bureau heeft gemaakt. Dit geldt vooral in gebied met verhoogd lawinegevaar waar men sporen zou volgen.

Wie voor oriëntatie bij trekkings zich hoofdzakelijk op analoge kaarten baseert, kan de app of GPS vooral gebruiken als backup in moeilijkere situaties. Een blik op het scherm is dan meestal voldoende om de huidige positie te bepalen. Deze track bepaling is zeer zinvol als men een tour moet afbreken bij bijvoorbeeld slecht zicht. Wel tracking activeren bij de start van de tocht.

Belangrijk blijft: zich blind laten (be)geleiden door een navigatie-app is not done. Zichtbaarheid is bepalend, ook al is het digitaal mogelijk. ‘Mogelijk’ is nog iets anders dan ‘zinvol’. Het is niet altijd even leuk en spannend, maar soms kan men niet anders dan terugkeren. Ook dit blijft een van de grondregels van het “Bergsteigen”.

TIPS

• Nadelen en beperkingen van de gebruikte Navigatie-App kennen

• Klassieke voorbereiding & tourplanning blijven gebruiken

• Oriëntatie & Navigatie per App zich ook eigen maken

• Verstand “aan” en blik op de berg blijven houden, niet enkel op het display.

FAZIT

Bovenstaande artikel klinkt misschien allemaal wat pedant en lijkt zeer logisch, maar eind juni 2023 was ik in Stubai en Gschnitztal onderweg. Op de eerste dag al werden we geconfronteerd met ongunstige weersomstandigheden. De bedoeling was om de Gschnitzer Tribulaun (2.947m) ‘mee te nemen’ maar aan de Rosslauf was de wegmarkering moeilijk te vinden door sneeuwvelden. Verder verloren we nog meer tijd door de brutaal dichte mist aan de Schwarze Wand (2.917m). We hadden intussen ook al een aantal heikele, gladde passages overbrugd, inclusief sneeuwkloof - met beperkt zicht van maar een paar meter. Mijn analoge, niet-geplastificeerde kaart was verworden tot een slappe vod door de regen die ochtend. Gelukkig had ik thuis via Alpenvereinaktiv de route digitaal uitgestippeld en gedownload op mijn smartphone. De GPX bestanden had ik (vooraf …) doorgestuurd naar mijn medewandelaars. De combinatie van Komoot en Alpenvereinaktiv zorgde ervoor dat we moe maar voldaan aan de Tribulaunhut aankwamen. Daar werden we hartelijk ontvangen, maar we waren de enige die dag die van ‘de andere kant’ waren gekomen (was nochtans weekend en populaire route).

Wat had ik geleerd die dag?

- Analoge kaarten zijn prima als tochtvoorbereiding maar hebben beperkingen

- Oriëntatie apps zijn handig als back-up in noodgevallen

- Men “moet mee met zijn tijd”; dus oriëntatie-apps kunnen bergervaring verrijken en ondersteunen, maar stond dat ook niet in het DAV-artikel?

Dus ja Eric en Kurt, volgend jaar doen we de Gschnitzer Tribulaun. En ja, ik zal het artikel met zijn tips nog eens herlezen. Bergheil.

CLUBS

Oost-Vlaanderen

Balance Bouldering Team - www.klimzaalbalance.be

Bleau Climbing Team - www.bleau.be

Bergsport Oost-Vlaanderen - www.bovl.be

City Lizard - www.citylizard.be

Climbing Team De Dam - www.sportdedam.be

Climbr - www.weareclimbr.be

De Bergpallieters - www.bergpallieters.be

Future Sports – www.futuresports.be

Hiking Advisor - www.hikingadvisor.be

Out-There

Rhino Boulder Gym - www.rhinobouldergym.com

Vlaamse Bergsport Waasland - www.bergsportwaasland.be

Vertical Thinking - www.verticalthinking.be

Antwerpen

Alpua - www.alpua.be

BAC Antwerpen - www.bacantwerpen.be

Blok Climbing Team - www.klimzaalblok.be

Bergsportvereniging Provincie Antwerpen - www.bpa.be

Bergsportvereniging Klein-Brabant - www.bvkb.be

Canyon Team Vlaanderen - wordpress.canyonteamvlaanderen.be

Gustaaf Klimclub - www;gustaafklimt.be

Kajoe - www.kajoe.be

Level Up - www.levelup.be

X-Academy - www.x-academy.be

SHOP

West-Vlaanderen

Blueberry Club - www.blueberryclub.be

West-Vlaamse Bergsportvereniging - www.westvlaamsebergsportvereniging.be

West Coast Lizards Climbing Team - www.westcoastlizards.be

Limburg

Alpamayo - www.alpamayo.be

BAC Limburg - www.bac-limburg.be

Crux Climbing Team - www.cruxbouldergym.be

Limburgse Bergsportvereniging - www.klimburger.be

Olympia Jeugdklimteam - www.klimmuurolympia.be

Vlaams-Brabant

Bergsportclub Alpigo - www.alpigo.be

Boulder Klimclub Herent - www.boulder.one

Bergsport Vlaams-Brabant - www.bvlb.be

Klimclub Hungaria - www.klimclubhungaria.be

Leuvense Universitaire Alpinisten Klub - www.luak.be

Pink Peaks Club - www.pinkpeaks.be

Brussel

BeSlack North – www.beslack.be

Klimschool Zuid - www.petite-ile.be

Klimschool À Bloc - abloc.brussels

Luik

Fun Adventure – www.fun-adventure.be

Ruim aanbod van topo's en boeken in de webshop

Neem een kijkje op webshop.klimenbergsportfederatie.be

HUTTEN

Chaveehut VENNHÜTTE

Am Bahnhof 13, Burg-Reuland

Van 1/3 tot 30/10 ieder weekend open van vrij- tot zondag

Verblijf incl. ontbijt vanaf €17,- pp

Reserveer via www.kbfvzw.be > chaveehut

Ieder weekend open van vrij- tot zondag

Verblijf incl. ontbijt vanaf €19,- pp

Reserveer via www.kbfvzw.be > vennhütte

Rue de la Chavee 7, Maillen

Latok 20

Ultralicht, ultrasterk, super gestroomlijnd. De Latok 20-klimrugzak is gemaakt van lichtgewicht, ademend MonoMesh en slijtvast textiel, en is sterk genoeg voor beklimmingen over ruwe rotsen, ijs en zwaar begaanbaar terrein. Dankzij de verwijderbare tailleband kan er meer gewicht worden verwijderd wanneer dat nodig is, perfect voor alpinisten tijdens veeleisende beklimmingen wanneer elk grammetje telt.