Monte juni 2024

KLIM- EN BERGSPORTMAGAZINE MONTE

by

THE PINCH

The PINCH Get ready for a completely new belaying experience.

This new assisted braking belay device is designed to be your companion for sport climbing, multi-pitch climbing, and rope access techniques.

The innovation: Attach the PINCH to the central ring of your climbing harness with or without a carabiner − the choice is yours!

Learn more about the PINCH here ...

EEN BLIK OP...

DE ZOMER

Inhoud

54 Klim-en bergsportongevallen

sportklimmen

10 Olympische Spelen '24 - Voor wie supporter jij? 14 Klimzaal in de kijker: BVKB Klimax

Via ferrata 16 L'Attaque au Diable Rotsklimmen

18 6 tips voor veiliger SINGLEPITCH klimmen 20 Rotsen... meer dan een hoop stenen 24 Boheems Zwitserland 28 La Planta de Shiva, 9B - Anak Verhoeven 29 Kijktip: Nieuwe film met Anak Verhoeven - The Roof 30 Riders on the storm 42 Mount Coach 10: op 'tradstage' in Valle dell'Orco packraft 34 Op packraft microavontuur! bergbeklimmen

38 De '7 Summits' van de Alpen 46 Belgian Yeti's Cholatse expeditie (6441 m)

natuur en ecologie 50 Smeltend ijs in de Alpen bedreigt bergsporten

Wolven in Trentino

OVER de KLIM- EN BERGSPORTFEDERATIE

De Klim- en bergsportfederatie vzw is een unisportfederatie met meer dan 13 000 leden, erkend en gesubsidieerd door Sport Vlaanderen.

De KBF telt 42 aangesloten clubs. Vind een club in jouw regio op www.klimenbergsportfederatie.be/clubs

BEREIKBAARHEID

Statiestraat 64, 2070 Zwijndrecht

Bereikbaar van maandag tot vrijdag, tussen 9:00 en 17:00 uur

T: 03 830 75 00*

*Tijdens het weekend: uitsluitend voor de melding van ernstige ongevallen. Andere ongevallen meld je op maandag.

E: info@kbfvzw.be

W: www.kbfvzw.be

Klachten: ombudspersoon@kbfvzw.be

SHOP

In de KBF-webshop kun je allerlei topo’s, boeken en cursusteksten aankopen aan democratische prijzen.

Meer op webshop.klimenbergsportfederatie.be

KBF-HUTTEN

Chaveehut

Rue de la Chavée 7, 5330 Maillen

Van 1 maart tot 30 oktober: ieder weekend open van vrijdag tot zondag.

Vennhütte

Am Bahnhof 13, 4790 Burg-Reuland

Vanaf 30 maart: ieder weekend open van vrijdag tot zondag.

Reserveer je slaapplaats via www.kbfvzw.be of info@kbfvzw.be. Voor KBF-leden geldt een kortingstarief.

SPORT MET GRENZEN

Voel je je slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag? Was je er getuige van, of heb je vragen over dit thema?

KLIMGREPEN KLIM VOLUMES

KLIMGREPEN KLIM VOLUMES

Praat erover met je club-API of de federatie-API (aanspreekpunt integriteit).

• Noodgeval: hulplijn 1712

• Advies: api@kbfvzw.be of 03 830 75 02

meer info op www.klimenbergsportfederatie.be/api

HARDWAREN KLIM MATERIALEN

HARDWAREN KLIM MATERIALEN

Onze projecten

MOUNT COACH-Academy

Belgian Rebolting Team

KBF werkt samen met:

VOORWOORD

Top

Eind juli is het weer zover. Twee weken lang zal sport het nieuws beheersen. De Olympische Spelen vinden dan plaats op een boogscheut van Brussel. Op het moment dat ik dit schrijf is het nog onzeker of er een Belgische sportklimmer zal mogen deelnemen. Voor Hannes Van Duysen liggen de kaarten alvast goed, na een knappe prestatie op de kwalificatiewedstrijd in Shanghai, maar in topsport is niets zeker. Vanuit de federatie doen we er alles aan om onze topatleten zo goed mogelijk te ondersteunen. Met topcoaches, trainingsfaciliteiten, kine en psychologische begeleiding proberen we onze talenten optimaal te omkaderen. Nu Sportklimmen Olympisch is geworden, krijgen we daarvoor ook extra middelen van Sport Vlaanderen.

Voor onze niet-Olympische disciplines is die extra ondersteuning er niet. Voor Skyrunning zetten we nu pas de eerste stappen met workshops en trainingsdagen binnen het kader van het project The Sky is the Limit. Raoul Raus, vorig jaar nochtans brons op het WK Sky Youth in Gran Sasso, moet het dus met veel minder stellen. En voor Jef Cox is er helemaal niets. Jef is niet alleen medewerker bij KBF, hij is ook een van de snelste highliners ter wereld. In Highlinen is Speed, naast Free Style, een officiële wedstrijddiscipline.

blijf op de hoogte

Volg de laatste nieuwtjes in de sport

@k limenbergsportfederatie

Maar ook zonder wedstrijden kunnen atleten topprestaties neerzetten. Sinds ze het wedstrijdcircuit vaarwel heeft gezegd, zoekt Anak Verhoeven haar weg in het Rotsklimmen. Recent vervoegde ze het selecte kransje van vrouwen die 9b klimmen, nadat ze in Zuid-Spanje La Planta da Shiva topte.

De Olympische Spelen zijn een enorme katalysator die middelen en aandacht vrijmaakt voor de sport. We zijn trots dat we op dat niveau kunnen meespelen. Maar we vergeten ook niet dat er daarbuiten nog veel mooie prestaties neergezet worden. We kunnen niet alle atleten de ondersteuning geven die ze verdienen, maar we kunnen jullie wel hun verhalen brengen, verhalen over talent, inzet en volharding. Verhalen die inspireren.

Bruno Vermeeren Algemeen Directeur

COLOFON

Het federatietijdschrift Monte verschijnt vier keer per jaar en is een uitgave van de Klim- en bergsportfederatie

VERSCHIJNINGSDATA 2024 januari, maart, juni, oktober

deadlines 2024 juni 1.04.2024, oktober 19.07.2024

REDACTIEVERANTWOORDELIJKE | Eindredactie

Reginald Roels / reginald.roels@kbfvzw.be

REDACTIEMEDEWERKERS

Bart Smets, Lisa Viane, Hilde De Dobbeleer, Lus Van den Bossche, Arne Monstrey, Jan Cools, Ignace Bral,

VORMGEVING, PREPRESS EN DRUK

Lay-out / Opmaak en beeldvorming: Reginald Roels KBF

Druk: EVM Print / Group Daneels - Waver

VERANTWOORDELIJKE UITGEVer

Yanick Bos - p/a Statiestraat 64 - Zwijndrecht

Annelore Orije / annelore.orije@kbfvzw.be

BOEKBESPREKING Lus Van den Bossche

Paolo Cognetti – Beneden in het dal

Paolo Cognetti (Milaan, 1978) is een Italiaanse schrijver die wereldwijd bekend werd met zijn roman De acht bergen. Dat boek werd in 2022 verfilmd door het Belgische koppel Felix van Groeningen en Charlotte Vandermeersch. Net zoals het boek werd ook de film een groot succes. Het is een verhaal over eenzaamheid en liefde, over vriendschap, over leven en dood in de ongerepte natuur van de Italiaanse Alpen.

Cognetti’s laatste roman, Beneden in het dal, speelt zich af in een bergdorp in Valsesia (Aosta) maar heeft verder weinig met de bergen te maken. Het gaat over twee broers die elkaar uit het oog verloren. De oudste, Luigi, is in het dal gebleven en is boswachter. De jongste, Alfredo, is houthakker in Canada. Na het overlijden van hun vader komt Alfredo terug, omdat er bij de notaris engagementen zijn.

Het boek begint met het verhaal van een hond: een jong teefje volgt een woeste grijze reu… Vervolgens komen de twee broers aan het woord. Bij hun geboorte heeft de vader telkens een boom geplant, een lariks voor de oudste zoon en een spar voor de jongste. De lariks reikt naar de zon en wuift in de wind, de spar staat in de schaduw maar is sterk. De beschrijving geeft hun karakters weer. In het hoofdstuk ‘Vrouw in het water’ komen we meer te weten over Elisabetta, de vrouw van Luigi.

In het nawoord schrijft Cognetti dat hij inspiratie kreeg door het album Nebraska van Bruce Springsteen. Misschien is het een goed idee deze plaat tijdens of na het lezen te beluisteren. Cognetti vertelt prachtig over het leven in het bergdorp en de natuur, ver weg van de drukte van de stad. Zijn zinnen zijn parels. Maar voor mij is het verhaal niet af: het boek telt amper 152 bladzijden en dat is jammer.

ISBN 978 94 031 3152 8

Wit – Sylvain Tesson

De Franse schrijver Sylvain Tesson (1972) is vooral bekend door zijn boeken “Zes maanden in de Siberische wouden” (2012), “Ongebaande paden. Een voetreis dwars door Frankrijk” (2017) en de roman “De sneeuwpanter” (2021). Over dit laatste boek werd een adembenemende documentaire gemaakt “The velvet Queen”. Het beschrijft een zoektocht in Tibet naar het schuchtere, bijna onvindbare dier, en daarmee gepaard een oefening in geduldig wachten en kou lijden.

In Wit beschrijft Tesson een tocht over alle bergtoppen van de Alpen, van Menton in het zuidwesten naar Triëst in het noordoosten. Over vier jaar verspreid, tussen 2017 en 2020, telkens tussen februari en april, onderneemt hij deze expeditie op toerski’s samen met zijn vriend en gids Daniel du Lac. Ieder hoofdstuk beschrijft een dagtocht met begin- en eindpunt en vermelding van het aantal kilometers en hoogtemeters. Op dag zeven ontmoeten ze in Rifugio Sabernui Philippe Rémoville. Hij was vertrokken in Nice en sluit zich bij hen aan tot Triëst.

Het boek is veel meer dan zomaar een opsomming van de dagtochten. De beschrijvingen van het landschap, de bossen, de bergen, de sneeuwstormen, de ruïnes, … zijn prachtig. Tesson weet de risico’s en gevoelens van vreugde en ontbering op een geweldige manier te verwoorden. In moeilijke situaties komen de herinneringen aan zijn ongeval in 2014 naar boven. Knap hoe hij daarmee omgaat en hoe hij nog tot zo’n zware inspanningen in staat is.

Het boek bevat niet alleen indrukwekkende beschrijvingen van de tochten maar ook veel literaire en filosofische beschouwingen. De auteur gebruikt citaten en gedichten die perfect bij de situatie passen. Tesson overschouwt de wereld en de relaties tussen mens en natuur van bovenaf. Tijdens de tochten loopt ieder met zijn eigen gedachten, ook ’s avonds in de hutten wordt weinig gepraat. Maar de schaarse dialogen zijn grappig, diepgaand en humoristisch.

“Wit” is een boek dat geen moment verveelt, als bergsporter is het erg herkenbaar. Je herkent onmiddellijk de dagelijkse routine, de beklimmingen die van ver moeilijk lijken maar eens je er bent vanzelfsprekend zijn, de aankomst in de hut, het opbergen van het materiaal, het vertrek ‘s morgens, het rugzakken pakken … steeds hetzelfde ritueel! Een boek dat je leest op tocht, of zelfs thuis in de zetel, het blijft boeiend. Als toerskiër heb ik genoten van de lectuur, zelfs al nemen de mannen vaak risico’s. Je hoeft geen toerskiër te zijn, het is een prachtig reisverhaal dat leest als een trein, het neemt je mee doorheen verschillende landschappen en gebieden.

Nieuw op de boekenplank!

Het is een werk van lange adem zo'n handboek schrijven. Hoofdstukken uitwerken, medeauteurs zoeken, verschillende internationale inzichten met elkaar vergelijken, illustraties voorzien en de opmaak verzorgen ... We deden het allemaal, met twee fantastische nieuwe handboeken als resultaat.

Ben je klaar om de wereld van bergbeklimmen te verkennen?

Het gloednieuwe handboek Bergbeklimmen Beginners is dé gids die je nodig hebt!

Met duidelijke uitleg, praktische tips en technieken gebaseerd op internationale alpiene opleidingen, biedt dit boek alles wat je moet weten om je bergavontuur veilig en succesvol te beginnen.

Handboek Bergbeklimmen Beginners

Auteur: Bart Overlaet, UIAGM-berggids 188 pagina's, Nederlands 30 euro.

Nu verkrijgbaar in de webshop www.kbfvzw.ecwid.com

Het langverwachte handboek voor de avontuurlijke rotsklimmer is er! Met 340 uitgebreide pagina's is dit een onmisbaar naslagwerk voor elke avontuurlijke rotsklimmer.

Dit handboek is hét naslagwerk om je kennis op te frissen of bij te schaven. Dit boek belicht o.a. touwtechnieken (knopen, inbinden, zekeren, afdalen, standplaats, reddingen), klimmateriaal, bewegingstechnieken, tochtplanning en meer dan 20 inspirerende klimbestemmingen!

Dankzij de duidelijke illustraties, foto's en stapsgewijze handleidingen is dit het ideale handboek vol klimvaardigheden voor de avontuurlijke klimmer.

Handboek Advanced Multipitch & Trad Climbing

Auteur: Bart Smets en andere 340 pagina's, Nederlands 35 euro.

Nu verkrijgbaar in de webshop www.kbfvzw.ecwid.com

Nieuwe federatie-API: vertrouwenspersoon voor klim-en bergsporters

Maak kennis met Sofie Van Waesberghe, onze nieuwe Aanspreekpersoon Integriteit (API).

De API is er om een veilige sportomgeving te waarborgen. Leden kunnen bij Sofie terecht voor allerlei zaken die met integriteit te maken hebben, zoals pesterijen, grensoverschrijdend gedrag, of andere situaties waarin je je onveilig voelt. Samen met onze andere federatie-API Annelies Van den Berghe is er zo altijd iemand om naar jou te luisteren, de nodige stappen te ondernemen en je bij te staan met raad en daad.

10-14

J U LY 2024 4th edition

De federatie-API’s zijn niet betrokken bij het bestuur, waardoor ze onafhankelijk kunnen werken. Bovendien is Sofie ook API binnen het Vlaams Verbond van Speleologen (VVS).

Voor meer info en contactgegevens surf naar: klimenbergsportfederatie.be/api

MATERIAAL EN TECHNIEK

Tekst Arne Monstrey (verkoper bij K2)

MSR: Hubba Hubba Bikepack Edition 'voor avonturiers op twee wielen'

Ze hebben het slim gezien bij MSR. De Hubba NX en de Hubba Hubba NX zijn 's werelds meest verkochte lichtgewicht één- en tweepersoonstentjes. Met de immer toenemende populariteit van bikepacken hebben ze een handige aangepaste versie van hun populaire tenten gemaakt. Het grootste verschil is het feit dat ze de stoksegmenten gehalveerd hebben, waardoor het pakvolume van de tenten veel kleiner is geworden. Bovendien is de zak zelf veel steviger (en waterdicht!) en zodanig gemaakt dat die rechtstreeks aan het stuur van je fiets gehangen kan worden. Verder is er weinig verschil te merken aan deze tent. Ook al is ze ontworpen voor avontuurlijke fietsers. Niets staat je in de weg om ook als avontuurlijke wandelaar voor deze compacte tent te kiezen. Zo klein als ze zijn in de zak, zo ruim zijn ze vanbinnen eens je ze hebt opgezet. Beschikbaar in een één- en een tweepersoonsvariant.

Adviesverkoopprijs: 1P: 579,95 euro // 2P: 629,95 euro

Gewicht: 1P: 1,27 kg// 2P: 1,71 kg

Pakvolume: 1P: 36 x 17 x 11 cm // 2P: 37 x 18 x 13 cm

RAB: Mythic Ultra 360 '645 gram voor -8 graden Celsius'

Dankzij RAB's innovatieve en reflecterende Thermo Ionic Lining Technology (TILT) slagen ze erin om ongelooflijk warme slaapzakken te maken voor een zeer laag gewicht. Het nieuwste model in de collectie, de Mythic Ultra 360, heeft een limiettemperatuur van -8°C voor een gewicht van slechts 645 gram. En dat is niet alles, want ook het pakvolume van 36 op 18 cm is zeer klein. En bovendien kan die dan nog eens gecompresseerd worden ook. De Mythic Ultra 360 tekent voor één van de meeste efficiënte slaapzaken op vlak van gewicht versus warmte. Ideaal voor 'Light and Fast' avonturiers op zoek naar een weekendavontuur waarbij ze hun grenzen kunnen verleggen.

Adviesverkoopprijs: 769,95 euro (Reg.) // 799,95 euro (Long)

Gewicht: 645 gr (Reg.) // 706 gr (Long)

Pakvolume: 36 x 18 cm

Temperatuurbereik: -2°C (T-comfort), -8°C (T-limiet), -27°C (T-extreem)

BERGANS: Helium V5 55 'Ongelooflijk lichte en ruime rugzak'

De eerste Bergans rugzak kwam op de markt in 1908, waarbij oprichter Ole Bergan de tak van een jeneverstruik gebruikte om zijn zachte tas te versterken. Meer dan 100 jaar later komt nu de Helium V5 lijn op de markt, die zowel de alledaagse wandelaar alsook de extreme ontdekkingsreiziger kan bekoren. Bergans versterkt deze rugzakken met ripstop Nylon 66 en zwarte Dyneema voor een optimale duurzaamheid. Zonder compromissen te moeten sluiten op gewicht of comfort. Bovendien draagt de nieuwe diagonale rits bij tot een nog gemakkelijkere toegang tot al je spullen. Probeer hem vooral zelf! Een gewicht lager dan een kilogram voor een rugzak van meer dan 50 liter is echt uitzonderlijk. Zeker met dit draagcomfort.

Adviesverkoopprijs: 259,95 euro Gewicht: 978 gram

LA SPORTIVA: Bushido III 'iconische trailrunner viert haar tiende verjaardag'

Deze legendarische schoen is ondertussen aan haar tiende jaar bezig. Daarom hebben ze er bij La Sportiva voor gekozen om de schoen in een nieuw jasje te steken. De look is weer iets moderner en sportiever geworden en het ademend vermogen is er ongelooflijk op vooruit gegaan! Dit betekent ook dat deze schoen (die niet waterdicht is) veel sneller droogt als je ze wilt gebruiken als wandelschoen en er ook rivierdoorwadingen mee wilt doen. Puur technisch gezien heeft de zool een iets andere samenstelling en profiel gekregen, waardoor een nog betere grip verzekerd zou moeten zijn. Of je nu trailrunner bent of een wandelaar op zoek naar een lichtgewicht ondersteunende schoen, weet dat de Bushido sowieso een excellente keuze is!

Adviesverkoopprijs: 179,95 euro

Gewicht: 600 gram (per paar)

PETZL: Neox 'they did it again'

In juni 2024 wordt het nieuwste zekertoestel van Petzl verwacht. De Neox is een moderne variant van de overbekende Gri-Gri (die trouwens zal blijven bestaan). Het vernieuwde en geoptimaliseerde ontwerp, maakt de Neox een enorm veelzijdig en vooral ideaal toestel voor zowel top-rope als voorklimmen en dit binnen én buiten. Eén van de grootste evoluties is het 'geïntegreerde wiel' waardoor touw uitgeven super eenvoudig wordt. Hierdoor verloopt het zekeren van een voorklimmer niet alleen een pak gemakkelijker, maar ook veiliger. Met de Reverso en de GriGri heeft Petzl al twee van 's werelds meest gebruikte zekeringstoestellen op de markt gebracht. Redelijk zeker dat de Neox dit rijtje zal vervolledigen.

Adviesverkoopprijs: 129,95 euro

Gewicht: 230 gram

Geschikt voor touwdiameters: 8,5 - 11 mm (optimaal tussen 9,0 en 10,5 mm)

LOWA: Innovo (GTX) Mid 'een nieuwe klassieker is geboren'

De Innovo bevindt zich een beetje tussen twee andere Lowa klassiekers, zijnde de Innox en de Renegade. Het is een multifunctionele schoen. Licht en soepel genoeg om er comfortabel mee in de stad of onze bossen rond te wandelen. Stijf en stevig genoeg om er een deftige trektocht mee in de Ardennen of de Vogezen te doen. Zelfs eenvoudige wandelpaden in de Alpen kunnen er perfect mee gedaan worden. Het verbeterde zoolprofiel zorgt voor een goede grip op elk type ondergrond. En de schoen bestaat in een 100% waterdichte GoreTex versie of een betere ademende versie zónder GoreTex. Je boet dan misschien wel in op waterdichtheid, maar op warme zomerdagen zullen je voetjes veel langer fris blijven. Beschikbaar in een dames- en een herenvariant.

Adviesverkoopprijs: 179,95 euro (niet-GTX) // 199,95 euro (GTX)

Gewicht: 1.050 gram (per paar)

Olympische Spelen '24 Voor wie supporter jij?

NOTA: Op het moment dat je dit leest, is de selectie voor de Olympische Spelen bekend. Ga voor de meest recente resultaten naar www.ifsc-climbing.org

Continental Qualifier

Kijk jij ook zo uit naar de Olympische Spelen? 24 juli stroomt het feestgedruis door de Parijse straten. Het wordt een feest voor de sport, met voor de tweede keer in de geschiedenis ook sportklimmen op het programma. Wij zijn alvast razend benieuwd wie er met de overwinning naar huis gaat… en vooral, hoe de Belgen het doen in de aanloop naar

de Spelen. Voor wie supporter jij?

Binnen het Belgian Climbing Team zitten we met 4 atleten met een olympische droom. Stuk voor stuk zijn het harde werkers, die indrukwekkende resultaten behalen op internationaal niveau. Drie mannen en één vrouw. We hopen dat je ze intussen al een beetje kent. Hannes Van Duysen, Nicolas Collin, Simon Lorenzi en Chloé Caulier.

Maar ze zijn niet de enige die azen op het olympisch goud. The competition is fierce, en laat dat nu nét zijn wat de selectiewedstrijden in aanloop naar de spelen zo leuk maakt.

WK BERN 2023

In 2023 vond een eerste selectieronde plaats. De top 3 op het Wereldkampioenschap in Bern kreeg een ticket naar de OS. Het verbaast je niet dat Janja Garnbret (SLO) daar de eerste plaats haalde bij de vrouwen. Janja heeft al een olympische medaille in haar kast hangen, maar hoeft daar geen genoegen mee te nemen. Jessica Pilz (AUT) en Ai Mori (JPN) pakken zilver en brons. Ook Pilz mag voor de tweede keer naar de OS, benieuwd of ze haar 7e plaats van in 2021 kan verbeteren.

Bij de mannen gaat de winst naar Jakob Schubert (AUT) , die op de OS van 2021 nog als derde eindigde. Ook Colin Duffy (USA) en Tomoa Narasaki (JPN) verdienen een ticket, opnieuw bekenden voor de OS: in 2021 stond Duffy op de 7e plaats, Narasaki net naast het podium op de 4e plaats.

Tussenstand Belgian Climbing Team - WK Bern 2023: Nicolas: 25e, Simon : 31e, Hannes : 32e Chloé: 46e

Daarna in 2023 volgden de kwalificatiewedstrijden per continent, waar telkens één ticket te rapen viel. Bij de European Qualifier in Laval mocht Oriane Bertone (FR) met de gouden plak zwaaien en Natalia Grossman (USA) haalde fors uit op de Pan American Games in Santiago. Naar goede gewoonte is er van de Aziatische zijde ook altijd sterke competitie te vinden, Yuetong Zhang (CHN) komt daar als eerste naar voren op de Asian Qualifier in Jakarta. Op de Oceania Qualfier in Melbourne scoort de gelijknamige Oceania Mackenzie (AUS) , en Lauren Mukheibir (RSA) triomfeerde op de African Qualifier in Pretoria.

Bij de heren zien we Toby Roberts (GBR) sterk uithalen op de European Qualifier, en Jesse Grupper (USA) won op de Pan American Games. Aan Aziatische zijde wordt het uitkijken naar wat Sorato Anraku gaat aanvangen op de OS, na zijn ijzersterke overwinning op de Asian Qualifier. Campbell Harrison (AUS) scoorde op de Oceania Qualifier en Janse Van Rensburg (RSA) won de African Qualifier.

Tussenstand Belgian Climbing Team - European Qualifier 2023: Chloé: 9e, Hannes: 11e, Nicolas: 14e, Simon : 15e

Olympic Qualifier Series

Om te bepalen wie er met de laatste OS-tickets gaat lopen, werden de Olympic Qualifier Series (OQS) in het leven geroepen. De OQS is een soort mini-Olympische Spelen voor de coolste disciplines. Naast de sportklimmers zorgen ook de breakdancers, skateboarders en BMX Freestylers voor het nodige spektakel.

De OQS gaat in twee delen door. De sporters die in de top 10 belandden van de gecombineerde resultaten van beide evenementen, krijgen een ticket. Op het moment dat je dit leest, zijn beide evenementen al achter de rug. Voor de meest recente resultaten surf je best naar de website van IFSC: www.ifscclimbing.org.

EN SPEED DAN?

Tijdens de OS zijn er twee medaillesets voor “Sportklimmen”, dat is er al één meer dan in 2021. Destijds werden de disciplines lead, speed en boulder gezien als één pot nat. Toch wat te snel om de bocht voor vele sportklimmers, en daar hadden ze bij de OS gelukkig oor naar. Voortaan mogen de speedklimmers op hun eentje strijden voor het goud. De disciplines lead en boulder blijven een gecombineerd format.

Aangezien we bij het Belgisch Team (nog) geen speedklimmers op olympisch niveau hebben, gaan we hier snel doorheen. Volgens onze pronostiek zijn Emma Hunt (USA), Natalia Kalucka (POL), Lijuan Deng (CHN), Aleksandra Miroslaw (POL), Peng Wu (CHN), Matteo Zurloni (ITA), Samuel Watson (USA) of Veddriq Leonardo (INA) goeie kanshebbers voor de wedstrijd.

Ben je, of ken je, een pijlsnelle klimmer? Kom dan eens meedoen met een wedstrijd, zoals het Belgisch kampioenschap Speedklimmen bijvoorbeeld!

Om het wereldrecord te breken moet je wel binnen de 6.24 seconden boven zijn. Voor de mannen is dat zelfs 4.79 seconden.

Planning Olympische Spelen Zomer 2024

De aftrap voor de Olympische Spelen in Parijs wordt gegeven op 26 juli, maar het échte feest begint op 5 augustus. Dan komen de sportklimmers in actie. Check zeker eens bij je klimzaal, misschien zenden zij de wedstrijd wel uit op groot scherm!

Maandag 5 augustus

10:00 Mannen Boulder halve finale

13:00 Vrouwen Speed kwalificatie

Dinsdag 6 augustus

10:00 Vrouwen Boulder halve finale

13:00 Mannen Speed kwalificatie

Woensdag 7 augustus

10:00 Mannen Lead halve finale

12:28 Vrouwen Speed - finale om 12:55

Donderdag 8 augustus

10:00 Vrouwen Lead halve finale

12:28 Mannen Speed - finale om 12:55

Vrijdag 9 augustus

10:15 Mannen Boulder finale

12:28 Mannen Lead finale

Zaterdag 10 augustus

10:15 Vrouwen Boulder finale

12:28 Vrouwen Lead finale

DAMES

Voor wie supporter jij? In dit overzicht vind je de reeds geselecteerde atleten én de grootste kanshebbers voor de OS in Parijs 2024. Het is een voorbarige pronostiek, want op het moment dat je dit leest, is de finale selectie al bekend. In de huidige selectie zitten enkele verrassende nieuwkomers die zeker de moeite waard zijn om in de gaten te houden tijdens de Spelen. Deze ultieme toppers kunnen hun beste Frans al gaan oefenen. Vul gerust je eigen pronostiek in!

Janja Garnbret (SLO)

25 jaar, 164cm groot, actief sinds 2013 1e op wereldranglijst met 7000 punten

Ai Mori (JPN)

2 0 jaar, 154cm groot, actief sinds 2017 4e op wereldranglijst met 4535 punten

Natalia Grossman (USA)

22 j aar, 162cm groot, actief sinds 2015 3e op wereldranglijst met 4540 punten

Oceania Mackenzie (AUS)

21 jaa r, 173cm groot, actief sinds 2016 12e op wereldranglijst met 2625 punten

Brooke Raboutou (USA)

23 jaar, 158cm groot, actief sinds 2015 5e op wereldranglijst met 4365 punten

Futaba Ito (JPN)

22 jaar, 162cm groot, actief sinds 2016 13e op wereldranglijst met 2577.5 punten

Jain Kim (KOR)

35 jaar, 152cm groot, actief sinds 2002 9e op wereldranglijst met 3252.5 punten

Zhilu Luo (CHN)

18 jaar, 160cm groot, actief sinds 2022 12e op wereldranglijst met 2648 punten

Erin McNeice (GBR)

20 jaar, 160cm groot, actief sinds 2019 24e op wereldranglijst met 1621 punten

Zélia Avezou (FRA)

20 jaar, 158cm groot, actief sinds 2018 16e op wereldranglijst met 2333 punten

Chloé Caulier (BEL)

27 jaar, 166cm groot, actief sinds 2010 44e op wereldranglijst met 589 punten

Jessica Pilz (AUT)

27 jaar, 165cm groot, actief sinds 2010 2e op wereldranglijst met 4615 punten

Oriane Bertone (FRA)

1 9 jaar, 164cm groot, actief sinds 2019 6e op wereldranglijst met 4105 punten

Yuetong Zhang (CHN)

21 jaar, 169cm groot, actief sinds 2018 26e op wereldranglijst met 1551.5 punten

Lauren Mukheibir (RSA)

22 ja ar, actief sinds 2021 nog niet op wereldranglijst

Chaehyun Seo (KOR)

20 jaar, 163cm,actief sinds 2017 7e op wereldranglijst met 3830 punten

Miho Nonaka (JPN)

27 jaar, 163cm groot, actief sinds 2013 8e op wereldranglijst met 3630 punten

Vita Lukan (SLO)

23 jaar, 164cm groot, actief sinds 2014 10e op wereldranglijst met 2720.5 punten

Molly Thompson-Smith (GBR)

26 jaar, 159cm groot, actief sinds 2011 21e op wereldranglijst met 2058.5 punten

Ievgeniia Kazbekova (UKR)

27 jaar, 164cm groot, actief sinds 2010 28e op wereldranglijst met 1422 punten

Laura Rogora (ITA)

23 jaar, 152cm groot, actief sinds 2015 22e op wereldranglijst met 2011 punten

Camilla Moroni (ITA)

22 jaar, 157cm groot, actief sinds 2015 26e op wereldranglijst - 1497.66 punten

Jakob Schubert (AUT)

33 jaar, 176cm groot, actief sinds 2004 3e op wereldranglijst met 5000 punten

Tomoa Narasaki (JPN)

2 7 jaar, 170cm groot, actief sinds 2011 6e op wereldranglijst met 3845 punten

Sorato Anraku (JPN)

17 jaar, 168cm groot, actief sinds 2021 1e op wereldranglijst met 6220 punten

Campbell Harrison (AUS)

26 jaar, 182cm groot, actief sinds 2012 43e op wereldranglijst met 624.5 punten

Dohyun Lee (KOR)

21 jaar, 174cm groot, actief sinds 2016 5e op wereldranglijst met 3910 punten

Adam Ondra (CZE)

31 jaar, 186cm groot, actief sinds 2007 8e op wereldranglijst met 3230 punten

Sascha Lehmann (SUI)

26 jaar, 164cm groot, actief sinds 2012 12e op wereldranglijst met 2884.66 ptn.

Hamish McArthur (GBR)

22 jaar, 181cm groot, actief sinds 2016 31e op wereldranglijst met 1245 punten

Yanick Flohé (GER)

24 jaar, 178cm groot, actief sinds 2014 13e op wereldranglijst met 2740 punten

Nicolas Collin (BEL)

26 jaar, 179cm groot, actief sinds 2012 25e op wereldranglijst met 1492.66 ptn.

Pan (CHN)

23 jaar, 173cm groot, actief sinds 2014 22e op wereldranglijst met 1588

Colin Duffy (USA)

20 jaar, 170cm groot, actief sinds 2017 4e op wereldranglijst met 3935 punten

Toby Roberts (GBR)

1 9 jaar, 177cm groot, actief sinds 2019 2e op wereldranglijst met 5310 punten

Jesse Gruper (USA)

27 jaar, 1 80cm groot, actief sinds 2012 20e op wereldranglijst met 1727 punten

Mel Janse Van Rensburg (RSA)

22 ja ar, 174cm groot, actief sinds 2018 65e op wereldranglijst met 205 punten

Alberto Ginés López (ESP)

21 jaar, 178cm groot, actief sinds 2016 15e op wereldranglijst met 2225 punten

Paul Jenft (FRA)

20 jaar, 198cm groot, actief sinds 2017 21e op wereldranglijst met 1679.5 punten

Hannes Van Duysen (BEL)

19 jaar, 175cm groot, actief sinds 2018 16e op wereldranglijst met 2067 punten

Sam Avezou (FRA)

23 jaar, 170cm groot, actief sinds 2015 10e op wereldranglijst met 3095 punten

Mejdi Schalck (FRA)

20 jaar, 172cm groot, actief sinds 2019 14e op wereldranglijst met 2506 punten

Alexander Megos (GER)

30 jaar, 175cm groot, actief sinds 2008 9e op wereldranglijst met 3230 punten

Simon Lorenzi (BEL)

27 jaar, 168cm groot, actief sinds 2011 29e op wereldranglijst met 1360 punten

BVKB KLIMAX

L ocatie: Vrijhalsweg 17, 2870 Puurs-Sint-Amands

Openingsdatum: 30 april 1999

Wat je klimzaal uniek maakt: we bieden alle disciplines aan en hebben een aanbod voor iedereen: jong-oud, ervaring-geen ervaring, én G-Sport. De uitbating van de klimzaal steunt VOLLEDIG op een fantastische vrijwilligerswerking

Toekomstvisie: we blijven investeren in mooie routes, mooie infrastructuur, jeugdwerking en opleidingen

Disciplines (Toprope / Voorklimmen / boulder / speed): allemaal

Aantal vierkante meter klimoppervlak lengte:

KLIMAX 1 (Indoor klimzaal): 15 m hoog | 1040 m² | 120 routes

KLIMAX 2 (Semi-outdoor lead & speed): 20 m hoog | 980 m² | 150 routes

Aantal vierkante meter klimoppervlak boulder: KLIMAX 3 (Boulderzaal): 570 m² | 250 boulders

Aantal vierkante meter klimoppervlak Speed: Klimax 4 (Outdoor lead & speed): 17 m hoog |Voorzijde: Olympische speedklimwand |Achterzijde: 270m² klimoppervlakte

Hoogste muur lengte: 20 m

Andere trainingsfaciliteiten: trainingsruimte

Jeugdwerking:

BVKB is bekend voor zijn uitgebreide jeugdwerking (7 - 18 jaar) met uitblinkers op nationaal en internationaal vlak. Voor de allerkleinsten (5-7 jaar) is er Multimove. Ook G-sporters vinden bij ons hun gading.

Training voor volwassenen: absoluut! De volwassenentraining is er in verschillende takken en niveaus.

KVB-opleidingen: wie voorzichtig en vooral veilig z’n eerste stappen in de klimsport wil zetten, maar ook wie al lange tijd de bergsportmicrobe te pakken heeft en uit is op kennis, kan in onze klimschool terecht. We bieden een brede waaier aan opleidingen, clinics en stages aan: van zaalklimmen tot alpinisme, van bergwandelen tot tourskiën. Zo hebben we in onze club ook een eigen wandelcel die talrijke wandelingen in binnen- en buitenland organiseert.

Toegangsvoorwaarden:

Om in Klimax te komen klimmen volstaat het om eenmalig je klimcompetenties te registreren.

Kort samengevat komt het hierop neer:

• Een klimmer met een KVB2 of hoger of een gelijkwaardige competentie krijgt een all area bandje dat toegang geeft tot alle klimzones (K2&4, K1 en K3)

• Een klimmer met een KVB1 of een gelijkwaardige competentie krijgt een bandje dat toegang geeft tot de indoor klimzones (K1 en K3)

• Een klimmer zonder competenties krijgt een bandje dat enkel toegang geeft tot de boulderzone (K3). Deze klimmer mag wél in Klimax 1 klimmen indien hij gezekerd wordt door een competente zekeraar. Hij mag er echter niet zelf zekeren.

Is de klimzaal verbonden met een KBF-club? : Ja BVKB!

Korting voor KBF-leden :

We bieden aangepaste tarieven aan voor jeugd-clubleden-KBFleden-inwoners Puurs-Sint-Amands.

Extra’s: In onze bar kan je terecht voor lekkere dranken en snacks of aankoop/verhuur van materialen en super mooie merchandise. Tijdens de zomermaanden is iedereen welkom in de zomerbar met zicht op de buitenklimmers.Kom zeker eens kijken.

Website: www.bvkb.be

Eind april 2024 mochten we ons 25-jarig bestaan vieren!

L'Attaque au Diable

In klimgebied Maizeret kan je weer wat extra uitdaging beleven op een prachtige realisatie van het BRT- via ferrata-team. En op het eindpunt van deze PD à AD-gequoteerde route, heb je een prachtig panoramisch uitzicht over de Maasvallei.

FERRATA L’Attaque au Diable

Het parcours vormt ook een veilige en makkelijke toegang voor de highliners en voor klimmers in de hoger gelegen sector Diable.

Geleidelijk omhoog naar duizelingwekkende hoogte

BELANGRIJKE RICHTLIJNEN

Volg steeds het traject, zowel op de via ferrata zelf als bij de afdaling over het wandelpad. Vermijd alternatieven en maak geen afkortingen op het pad, zodat er geen steenslag vrijkomt of je schade aan de natuur aanbrengt.

- Of je nu ferratista, klimmer, of highliner bent… wees voorzichtig, evalueer steeds het risico en de mogelijke impact van je activiteit, ook op anderen onder jou! Communiceer en roep ‘caillou’ als er toch een steen zou loskomen!

- Vermijd het in rappel afdalen langs de via ferrata of over de rotswand. Enkel op de eerste 20m rotswand zijn er kansen om veilig af te dalen in rappel indien er geen klimmers op de wand zijn.

- De tunnel naar het Fort du Diable is privéterrein en dus verboden toegang!

TECHNISCHE INFO

Deze installatie voldoet aan de Europese norm voor via ferrata EN 16869. Totale kabellengte +100m, 48 kabelsteunen ingeboord met thermische 4-takt boormachine (24mm), 74 beugels d.m.v. Würth boorhamer. Als we alle boorgaten achter elkaar zouden zetten, komen we aan een boorgat met een lengte van ongeveer 40 meter! Tel daar nog een 30tal val-absorbers bij en ruim 250 verankeringen.

VIA FERRATA?

Het traject start (1) tussen klimsectoren Next Generation en U-sec in, waarbij je eerst op een blokvormig terras klautert. ‘De Kiekenladder’ (2) gaat recht omhoog naar een korte oplopende traverse links over ‘de Blokkendoos’ (3), een verwijzing naar de grillige rotsstructuur daar, tot aan het 'Highline-Bloc’. Als er een highliner actief is op de 80 meter lange lijn, word je op de highline-bloc gevoelsmatig ook één met deze ervaring! De ‘Viezen Hoek’ (4) brengt je op het grote terras onder de hoofdwand van klimsector Diable. Op de rots onderaan de -doorgaans wat zwaardere- klimroutes merk je nog duidelijk sporen van de erosie door waterstroming. Ook kan je hier -in het midden van de wand links- de tunnelingang naar het Duivelsfort zien. Neem daar een rustpauze en registreer je in het logboek, dat je in het metalen koffertje kan vinden (5) waar je jezelf De uitklim maakt een omtrekkende beweging met steile en lichtjes overhangende passage en hogerop ook nog een korte apenbrug. Doe deze ‘TourneZ Générale’ (6) zeker met je gezicht naar de vallei, dat maakt het eens zo spectaculair! Nog een laatste korte kuitenbijter tot boven bij ‘Terminus’ (7), met als beloning een nog mooier panorama… Blijf niet op de rots van het eindpunt staan, maar ga verder tot op het pad en volg de blauwe paaltjes voor de afdaling via het bospad naar beneden.

Nog enkele weetjes:

ENKEL MET DE JUISTE UITRUSTING!

Zorg ervoor dat je minstens een recente set, klimgordel en klimhelm hebt. Touwzekering aanbevolen voor kinderen en minder personen.

Het gebruik van de Ferrata-Bloc van pin is niet toegestaan.

Statiestraat 64, 2070, Zwijndrecht

• De verticale trajecten zijn voorzien van standplaatsen met ketting voor eventueel van bovenaf bijkomend zekeren.

• Blijf steeds op het traject, zowel op de via ferrata zelf als bij de afdaling over het wandelpad. Vermijd alternatieven en afkortingen op het pad. Dit is belangrijk voor het ecologisch beheer van deze site!

• Als je je naast het uitgewerkte traject zou begeven, is er steeds gevaar op steenslag op de onderliggende klimroutes. Wees extra voorzichtig in het bovenliggende parcours.

STEUN ONDERHOUD EN NIEUWE VIA FERRATA’S!

• Het is niet toegestaan in rappel af te dalen langs de via ferrata of over de rotswand. Enkel op het onderste gedeelte (de eerste 20m) zijn er kansen om veilig af te dalen in rappel, mits er geen klimmers op of onder de wand zijn.

Realisatie in 2023 door een 10-tal rotswerkers van het Belgian Rebolting Team – BRT Via Ferrata, met een totaal van bijna 90 individuele werkdagen, of meer dan 700 uren aan vrijwilligerswerk!

• Als we alle 372 boorgaten voor de kabelsteunen en treden achter elkaar zouden zetten, komen we aan een boorgat met een lengte van ongeveer 40 meter!

• Er werd door 10-tal rotswerkers van het Belgian Rebolting Team gedurende enkele maanden in 2023 aan gewerkt, met een totaal van bijna 90 individuele werkdagen, of meer dan 700 uren aan vrijwilligerswerk!

Het inrichten en onderhouden van via vergt grote inspanningen van vrijwilligers soneel, en vormt een aanzienlijke investering voor KBF. Je kan ons een duwtje in de ven door een vrijwillige bijdrage over op rekeningnummer BE78 0682 4921 8386 Ook als vrijwilliger kan je meedoen bij ken… meld je aan bij je club of rechtstreeks KBF!

Aanval op het fort

Laat weten wat je ervan vond! Schade of losse rotsen

“Het is een lekker verticale, maar steeds gerieflijke route die de vibe van via ferrata helemaal naar boven weet te brengen. Er zit zowaar zelfs een apenbrugje in verstopt onderweg! En zoals het een echte via ferrata betaamt waren de uitzichten boven ook niet mis. Top-via + topgezelschap + topweer = topdag!” - Jef Thys

“Relaxed bovenop rotsmassief Maizeret" - Cindy Van Mele

"Boven!" - Koen Verberck

“Leuke stukken al was het effe bedenken wat ze aan het punt TourneZ Générale juist bedoelden . Elk van ons had z’n eigen interpretatie. Knap werk van Belgian Rebolting Team. Merci voor al jullie werk!”

- Anja Stiers

“Kort, niet moeilijk maar leuk. Knap decor en mooie rotsen. Goed in elkaar gestoken. Leuke locatie voor een klettersteigpark!” - Kathie Van Son

6 tips voor veiliger SINGLEPITCH klimmen

Op mooie zomerdagen vertoeven we als klimmer maar al te graag op de rotsen. Misschien wel voor het eerst van de klimzaal naar de outdoor omgeving? Of neem je vrienden of familie eens een keertje mee om hen te laten proeven van het rotsklimmen? Ook als je wel meer outdoor sportklimroutes op je conto hebt, hier enkele tips om de vlotheid en veiligheid te vergroten.

Tip 1: Kies voor een autotuber of halfautomaat

Van de verschillende types zekertoestel zijn de autotubers (Edelrid Jul2, AustriAlpin Gold Fish, Mammut Smart 2.0, … ) en halfautomaten (Petzl GriGri, Edelrid Pinch, …) het meest geschikt voor het zekeren van voorklimmers én ook bij toprope klimmen. Deze bieden meer veiligheid dan de klassieke tubers (zoals Petzl Reverso), maar het zijn geen wondermiddelen. Het voornaamste risico van elk type blijft in het gebruik ervan zitten, bij jou dus!

Bij incidenten blijken er vier risicofactoren te spelen: onoplettend zekeren, niet weten hoe het zekertoestel bediend moet worden, onvoldoende inzicht in veelvoorkomende foutscenario’s én ongeoefend zijn in het houden van onverwachte vallen. Zorg dat je dus goed weet hoe je met een bepaald toestel moet zekeren!

Gebruik een zekertoestel steeds met de juiste beveiligde karabiner – bij voorkeur een type dat dwarsbelasting verhindert. Vaak wordt een autotuber verkocht in combinatie met ene bepaalde karabiner, want het maakt wel degelijk een verschil in de remwerking van het toestel. Een halfautomaat gebruik je liefst met een ovale beveiligde karabiner, in tegenstelling tot de bredere HMS-karabiners gaan deze minder snel dwars komen te zitten bij het zekeren.

Tip

2:

Over spotten, de clipstick en plusclippen

Van het voorklimmen in de klimzaal weet je wel dat net de eerste meters van de route de meest riskante zijn, want een grondval is mogelijk. Op de rotsen heb je hier best nóg meer aandacht voor… De ondergrond maakt een val of eventueel uit de route springen in de eerste meters riskant.

Kies je route zorgvuldig zodat een valpartij onwaarschijnlijk is. Spotten doe je om ervoor te zorgen dat de klimmer op de voeten zou landen bij een valpartij. Zit de eerste tussenzekering wat hoger en is er een valpotentieel onderaan? Dan is vooraf de eerste tussenzekering met een clipstick inhangen zeker aan te raden. Een andere optie is vooraf reeds afdalen langs de route en de eerste twee setjes inhaken en touw inclippen. Ook als de tweede – misschien wat minder ervaren – klimmer gaat voorklimmen, is het aangeraden dat je bij het laten zakken van de eerste setjes 3 en 4 even van het touw losclipt, zodat de eerste twee ingeklipt blijven bij het recupereren van het touw.

Tip 3: Geef genoeg slack, of net niet…

Bij het vertrek van de voorklimmer, ga je spotten… een veel voorkomende inschattingsfout is dat er te weinig touw wordt uitgegeven, waardoor die niet vlot de eerste haak kan inklippen of de zekeraar vroegtijdig stopt met spotten.

Hogerop in de klimroute is het belangrijk dat je vlot blijft zekeren, waarbij je steeds nét genoeg touw uitgeeft zodat de klimmer niet gehinderd wordt in zijn of haar bewegingen. Dat maakt ook dat bij een wat hoger inklippen van de haak je als zekeraar snel touw bijgeeft. Anderzijds vermijd je té veel ‘slack’ te geven of je te ver van de rotswand te begeven. Het is een misvatting dat dit een zachtere val zou geven: het zorgt er vooral voor dat de val groter is dan nodig. Dynamisch zekeren start pas vanaf de remwerking optreedt, meeveren met je lichaam is nodig om de valimpact te reduceren.

Tip 5: De voorklimmer bouwt om

Heb je dit al eens meegemaakt? Je klom net in toprope een steile route op de rotsen en wilt ombouwen naar laten zakken, waarbij je dus geen materiaal boven wil laten. Toch wel tikkeltje spannend om tientallen meters hoog aan je leeflijn te hangen, een bandlus die minder dik is dan een stuk van 10 eurocent, en zonder partnercheck…

Vanuit het principe dat de voorklimmer steeds ombouwt, hoeft het niet meer voor te vallen dat een mogelijks minder ervaren klimmer vanuit een toprope-beklimming bovenaan het materiaal gaat weghalen, veelal zonder dat er nog tussenzekeringen onderin vast zitten. In verleden werd dit nog anders aangeleerd, om sneller inslijten van de maillon rapide tegen te gaan. Maar de win aan veiligheid weegt door op slijtage materiaal. Overigens zijn er steeds vaker ronde afdaalringen, die veel minder gevoelig zijn voor inslijten of worden er dikkere maillon rapides gebruikt. Als ook de volgende klimmer zal voorklimmen, dan kan je natuurlijk wél nog opteren om bovenaan een beveiligde karabiner te plaatsen.

Bespreek voor je aan de klim start met je zekeraar hoe jullie gaan communiceren en welke touwcommando’s nodig. Er zijn vaak meerdere klimmers op de rots, roep dus telkens ook de voornaam erbij!

Als je een singlepitch route getopt hebt en aan de relais toekomt, roep dan beter helemaal niets… en al zéker niet iets dat misbegrepen kan worden. In principe hoe je enkel om ‘bloc’ te vragen vanaf je hebt omgebouwd naar laten zakken, alle andere communicatie is overbodig en kan potentieel tot risicovolle misverstanden leiden!

Zelf een (bijna)ongeval gehad? Of was je er getuige van? Meld het via het KBF-portaal: portaal.klimenbergsportfederatie.be Door de analyse van deze gegevens kunnen we de sport voor iedereen veiliger maken! Ben je lid van KBF, dan kan je ongevalsmelding meteen dienen voor de verzekeringsaavraag.

Wél met een groter gezelschap, waarbij meerderen een bepaalde route zullen topropen, dan blijft het aangewezen om een beveiligde karabiner én back-up setje op de stand te hangen, zodat de maillon rapide of ring niet nodeloos inslijt.

Tip 6: Zeker de topropeklimmer ‘te’ strak

Iedere klimmer weet dat we dynamisch klimtouw gebruiken. Maar heb je al eens op het label van een nieuw touw gekeken? Daar worden ‘dynamic elongation’ en ‘static elongation’ vermeld. Het eerste geeft aan hoeveel een touw rekt bij een (zware) normval. Het tweede de rek bij een statische belasting met een standaard massa en is beperkt tot ca 10%.

Toegepast betekent dit dat je bij het topropen op een 30 à 40m hoge route, met een 80m lang klimtouw de klimmer toch enkele meters kan vallen door de statische rek.

Tot een hoogte van 5 à 6m ga je dus best heel strak zekeren, om een grondval te vermijden !

Tip 4: Goede communicatie is soms ook niets zeggen

Rotsen....meer dan

GRANIET OP ENVERS DES AIGUILLES – CHAMONIX

Opstaan! Het treintje wacht om ons richting ‘Mer de Glace’ te brengen. Ik moet mij haasten, want mijn partner staat al met koffie bij het stationnetje. Ik pak snel al mijn Totems, Friends en Walnuts en stop ze bij het andere klimgerief in mijn rugzak. D-bottinen aan, helm op en lopen! De geur van verse koffie leidt mij door de straten van Chamonix op deze vroege ochtend. Ik an nog net op tijd het wagonnetje in springen!

Na een korte (gletsjer)wandeling, ettelijke honderden meters ladders klimmen en een mooi traject zien we de hut ‘Envers des Aiguilles’. Vlak ervoor maken we ons basiskamp op een grote, platte granieten blok. Genietend van het uitzicht bewonderen we het eerste aanzicht van het ‘crack’-paradijs waar we beland zijn! Hunkerend naar morgen bereiden we onze rugzak voor… Alles zit er in! Dan is het nu tijd om te dromen over het ‘jamfest’ dat ons morgen te wachten staat…

Het gesteente dat we hier aantreffen is graniet, bestaande uit een verzameling van grote kristallen. Doordat magma ondergronds traag afkoelt, krijgen we deze rotsstructuur. Dit geeft graniet zijn karakteristieke eigenschappen. Ruwe, egale wanden met weinig kenmerken aan de ene kant en splitter-cracks aan de andere kant. Om deze wanden met vertrouwen te trotseren, moeten we een aantal specifieke klimtechnieken bezitten: friction climbing, jamming en stemming (in gladde dièdres). Friction climbing of wrijvingsklimmen is misschien wel de belangrijkste. Trust them feet!

een hoop stenen

Doordat het (zachte) rubber van onze klimschoenen zich vastbijt in de kristallen, kunnen we, door genoeg druk uit te oefenen, de wrijving maximaliseren en blijven staan zonder weg te schuiven. Een quasi greeploze wand wordt op die manier klimbaar!

Wanneer graniet afkoelt en stolt ontstaat er drukontlasting, wat zorgt voor het ontstaan van barsten. Goed dat dit gebeurde, want zo kan ik nu mijn ‘Totems’ in de barst rammen en ‘Walnuts’ in spleetjes of gaatjes proppen om zo mezelf af te zekeren terwijl ik klim.

Waar het niet mogelijk is om zelf af te zekeren, staat er vaak een boorhaak of een plaquette (expansiehaak). Deze haken vinden we vaak in hardere gesteenten waarvan graniet een voorbeeld is.

Ze blijven in de wand zitten doordat ze krachten uitoefenen op de rotsstructuur. Eigenlijk is het simpelweg een metalen ‘plug’ die opgespannen wordt en op die manier in de rots blijft zitten. Dat is tevens de reden waarom we deze haak voornamelijk in hardere gesteenten plaatsen. Het voordeel van dit soort haken is dat ze direct mogen belast worden.

Als je nog plaats hebt in je rugzak is een donsjas geen overbodige luxe. Graniet vinden we vaak terug op grote hoogte en daar kan het ’s nachts erg koud worden! Lekker knus in mijn slaapzak, met mijn crackgloves nog aan, val ik in slaap en droom ik van het jamfest van morgen!

KALK

‘De wand’ die je moet beklimmen! De meest iconische en historische routes bevinden zich hier. Sectoren zoals Mingus, Heure Zero en Rivière d’argent zijn must do’s!

Samen met heel wat andere sectoren vormen ze het klimgebied ‘Gorges du Verdon’. De rivier, genaamd ‘le Verdon’ kolkt beneden in de vallei, omringd door steile, verticale kalkwanden. Terwijl je klimt, overheerst het geluid van de kolkende Verdon. Dit zorgt voor een enorme atmosfeer en beleving. En als dat nog niet genoeg is, raast de wind met een grote kracht langs de wand. Dit de mistral: een krachtige noordelijke wind, die je in snelle vlagen van de wand probeert te blazen… De opgeschoten lussen klimtouw wapperen horizontaal, als vlaggen in de wind. Heerlijk gewoon!

De verbale communicatie met je klimpartner wordt hierdoor bemoeilijkt of zelfs onmogelijk. Haal je dierengeluiden of (nonverbale) touwcommando’s maar boven om toch maar te kunnen zeggen wat je te zeggen hebt… Love it!

En dan de kers op de taart…? Je route vinden… Hoe? Rappel van boven af in de Gorges en zoek de start. Met wat geluk ben je in de juiste route afgedaald en moet je geen 8a klimmen om terug de top te bereiken. Al deze factoren hebben een enorme invloed op het klimmen van deze routes. Dit is geen klimgebied voor de beginnende ‘Grande voie-klimmer’. Neen, dit is een plek waar de ‘big, strong boys en girls’ aan hun trekken komen!

De meest historische routes bevinden zich ofwel op de grijze steile, compacte gladde dalplaten of in barsten en schoorstenen, die we wel eens benoemen als de natuurlijke zwakheden van de rots. Evident dat dit de eerste routes zijn aangezien het de meest logische en gemakkelijke lijnen naar de top zijn. Meer recente routes lopen ook door de overhang, waar de rots voornamelijk wit, geel, oranje en/of rood is (bv. sector Paroi Jaune).

Grijze kalksteen ziet veel regen en aflopend water. Dat zorgt ervoor dat hij erodeert totdat enkel de compacte, harde laag overblijft. Heel typerend voor deze dalplaten is klimmen op druppelgaatjes (‘gouttes d’eau’). In elk gaatje passen één of meerdere vingers. Sterke vingers hebben en goed op je voeten kunnen staan, is een vereiste. Soms zijn er veel gaatjes en soms niet…

Naast de typerende ‘gouttes d’eau’ zijn er ook vaak watergeulen, ‘tufa’s’ (druipstenen), pockets en ‘lunules’ (zandlopers). Vanwege de snelle verwering en de gelaagdheid van het gesteente komen we een enorme variëteit aan grepen tegen. Je technisch en fysiek klimniveau wordt hier grondig op de proef gesteld!

De Verdon is een plek die bekend staat om multipitch sportklimmen: lange, harde routes die over het algemeen (goed) behaakt zijn. Wanneer je een klassieker van de gebroeders Remy doet, kan hij al wat meer geëngageerd zijn qua equipering, gradatie en luchtigheid. Maar ja,… daarom was je dan toch ook naar hier gekomen? De oude cola-lipjes, pitons, spits, houten blokken… : je komt ze hier allemaal tegen!

Gelukkig zijn er de laatste jaren veel historische haken vervangen door nieuwe expansiehaken. Normaalgezien zouden we (zacht) gesteente kiezen voor lijmhaken. Gezien die met lijm verankerd worden in de rots, worden eventuele verschillende rotslagen aan mekaar geplakt en wordt de rotsstructuur zelfs sterker. Het plaatsen van expansiehaken maakt de klus op zo’n grote wanden wel makkelijker. Zou je lijmhaken willen plaatsen, mag je naast je haken ook nog eens ‘haul bags’ vol lijm optakelen…

Naast de behaakte routes vinden we ook een reeks traditionele klimroutes, waar we onszelf met mobiele zekerapparaten moeten beveiligen.

Dus voor elk wat wils!

GNEIS IN VALLE DELL’ORCO

In de Valle Dell’Orco, nabij Noasca, vind je camping La Peschera. Hier kan je na een harde klimdag lekker genieten van een verse, lokale forel, en dat terwijl je – als je een route op de Sergent gedaan hebt – jouw route in de verte nog kan spotten. Een waar trad-paradijs! Op deze plek vind je boulders, singlepitches en multipitches uit de beste kwaliteit gneis die je al gezien hebt. Veel hardere en compactere gneis dan bijvoorbeeld op de Aiguilles Rouges in Chamonix. De gneis op deze plek is, qua stijl, heel gelijkaardig aan de graniet op de Pilier Rouge op de Blaitière in Chamonix. Veel barsten, dalles en hoekversnijdingen in alle gradaties, die goed af te zekeren zijn met cams en nuts. Maar je hebt ook de ellenlange schoorstenen waar je grote ‘cojones’ nodig hebt omdat het afzekeren soms niet mogelijk is… Enkel de relais zijn hier geëquipeerd, en ook hier en daar een expansiehaak op een dalplaat, waar zelf afzekeren niet lukt.

Waarom dan geen haak in een schoorsteen? Wel, in een schoorsteen kan je moeilijk vallen. Je kan wel eens beginnen schuiven. Uit reflex zal je zodanig hard duwen dat er genoeg wrijving ontstaat waardoor je tot stilstand komt. De enige manier om snel naar beneden te gaan in een schoorsteen is je stijf en smal als een potlood te houden … Niemand heeft die reflex! Dus naast het occasioneel schuivertje en een paar druppeltjes angstzweet kruip je er wel heelhuids weer uit. Gneis is een metamorf gesteente wat wil zeggen dat het door warmte en druk ontstaat. Eenvoudig gezegd vindt gneis zijn oorsprong in andere gesteenten, nl zandsteen of graniet. Door hoge temperaturen en druk worden de kristallen geheroriënteerd en ontstaat er een nieuwe structuur.

Ongeveer 100 jaar geleden begonnen mensen voor het eerst steile rotswanden te beklimmen. Gewapend met henneptouw om hun middel, ‘zekering’ over de schouder en hooguit een paar zelfgemaakte slaghaken of houten klemkeilen, waagden ze zich aan dit avontuur. Klimschoenen, helmen, speciale kleding, weersvoorspellingen of smartphones waren toen nog niet aan de orde. Toch wisten sommigen al een niveau in de 5e graad te bereiken. Sindsdien is er veel veranderd. Materialen, kennis, training en vooral onze mentaliteit ten opzichte van avontuur en risico’s zijn geëvolueerd.

Dit handboek heeft als doel bij te dragen aan een groter bewustzijn van de gevaren van de klimsport, het verhogen van veiligheidsnormen en het behouden van de avontuurlijke ervaring van het bergbeklimmen. Het dient als naslagwerk voor de opleidingsmodules ‘advanced multipitch climbing’ en ‘trad climbing’ binnen het Klimvaardiheidsbewijzen-systeem. Tegelijkertijd biedt het nieuwe inzichten en inspiratie voor klimmers die op zoek zijn naar nieuwe uitdagingen. Een onmisbaar boek voor gevorderde rotsklimmers!

Valle Dell’Orco is deel van het Gran Paradiso - gebergte, wat voornamelijk bestaat uit graniet. De kwaliteit en het uitzicht van de gneis in Orco lijkt daar sterk op. Laten we hieruit afleiden dat het zijn oorsprong vindt in graniet.

Qua klimmen hebben we dus veel dalplaten en wanden met een ruwheid die lijkt op die van graniet, waardoor wrijvingsklimmen in je arsenaal moet zitten om in deze regio je plan te trekken. Daarnaast vinden we heel wat barsten, die we kunnen beklimmen door het gebruik van ‘jam-technieken’. Ook hier een enorme variatie aan hand-, vinger- en vuistbarsten die zowel verticaal als horizontaal kunnen zijn. Dus haal je ‘crack gloves’ en tape maar boven om je handen te beschermen en de schrammen af te plakken, zodat je tot het bittere eind kan doorgaan.

Dit is het perfecte gebied voor zowel de beginnende als de gevorderde trad-klimmer. Ook als wandelaar zal het je hier bevallen. De eindeloze bossen zitten vol met aangeduide en niet-aangeduide wandelpaden.

Kortom: deze regio heeft alles wat een fervente bergsporter zoekt!

Handboek voor de avontuurlijke rotsklimmer

Advanced multipitch & trad climbing

Kaft achterkant

“Als je als lezer net zo veel kan bijleren als ik heb ervaren bij de totstandkoming van dit uitgebreide handboek, dan zal je ongetwijfeld sterker in je schoenen staan bij je volgende avontuurlijke rotsbeklimmingen.”

Bart Smets, auteur

“Dit rijkelijk geïllustreerd handboek maakt dat je eigen ervaringen kan upgraden vanuit recente leerinzichten. De samenwerking van diverse auteurs, doorspekt met levensechte voorbeelden, maakt tastbaar wat je op de rotsen kan meemaken en wat te doen in vele situaties.” Yanick Bos

“Dit boek is een schitterende bron vol tips en technieken om je eigen vaardigheden te verbeteren of als geheugensteuntje vooraleer je er opnieuw op uittrekt.” Sean Villanueva O’Driscoll

Een uitgave van de Klim-en bergsportfederatie

ISBN: 9789076544 045

De opbrengst van deze uitgave draagt bij aan het beheer en onderhoud van de rotsklimmassieven in België.

Wil je zelf meer lezen en bijleren over advanced multipitch of trad klimmen? Het nieuwe handboek is nu verkrijgbaar in de KBFwebshop en in de betere bergsportwinkel.

Boheems Zwitserland

Mijn herontdekking van het klimmen

Telkens als ik een landkaart zie word ik er automatisch door aangetrokken. Zo ontdekte ik op een dag dat Tsjechië eigenlijk dichter bij huis ligt dan het Zuiden van Frankrijk. Vreemd dat me dat nooit eerder was opgevallen. Zo ligt Praag bijvoorbeeld op slechts 900 kilometer van Brussel. En de streek die mij nog meer interesseert, Boheems Zwitserland, op slechts 830 kilometer! Ik wilde al lang eens gaan klimmen in het Duitse Elbsandstein, ten zuidoosten van Dresden, maar enige research leerde mij dat die rotsen (en hun specifieke klimstijl en bijhorende ethiek) gewoon doorlopen over de Duits-Tsjechische grens. Een huurhuisje bleek in Tsjechië bovendien tot 40% goedkoper te zijn en ook eten en drinken is er veel betaalbaarder. De avontuurlijke charme en het rustieke karakter van Oost-Europa had ons in het verleden al vaak weten te bekoren en dat was ook nu weer het geval. Toen bleek dat er bovendien genoeg andere dingen te beleven vielen was de beslissing snel genomen en boekten we met ons gezin en dat van mijn zus meteen een paastrip. En laat mijn schoonbroer nu toevallig een van mijn beste klimpartners zijn...

Het succesrecept om samen met vakantie te gaan kent meerdere geheimen. Een ervan is onze 'boys day out' waarbij Jonas en ik meestal een dag gaan klimmen. We kochten een 525 (!) pagina's tellende klimtopo en gingen op zoek naar een gebied dat ons interesseerde. De inleiding van het boek was op zich al zeer interessant. Zo leerde pagina 11 ons het volgende: er zijn welgeteld 39 sportklimroutes, 434 'redelijk' goed afgezekerde routes (met evenwel soms luchtige 'runouts', lees: moeilijk af te zekeren passages), 877 'pittige' routes (waarbij serieus rekening gehouden moet worden met een zware val), 751 'traditionele routes' (lees: avontuurlijk en soms zelfs ronduit gevaarlijk) en dan ook nog eens 126 slechte of zeer gevaarlijke routes met een hoog risico op zware verwondingen of de dood als gevolg van een val...

"Tussenzekeringen moeten hier bestaan uit slings rond een zandloper of een rotskop..."

39 veilige sportklimroutes op een totaal van 2.227 beschreven routes... Dat is zo'n 1,75 %. De andere 98,25% van de routes zijn dus eerder avontuurlijk te noemen, wauw!

De topo leerde ons dus al snel dat er op een totaal van 2.227 beschreven routes slechts 39 veilige behaakte sportklimroutes waren, al de rest was “avontuurlijk”! Op zich is dat spek naar onze bek, ware het niet dat klimmen hier nét iets anders is dan op andere plaatsen in de wereld. De rotsen langsheen de Elbe-rivier (zowel in Duitsland als in Tsjechië) bestaan uit een soort zandsteen die zéér gevoelig is aan erosie. Bovendien behoudt men hier zeer veel eerbied en respect voor de eerstbeklimmers. Dat betekent dat er niet méér haken mogen geslagen worden dan er gebruikt zijn bij de eerste beklimming. Bij sportklimmen beveilig je je door je klimtouw met behulp van een setje in een voorgeboorde haak te hangen.

Bij traditioneel klimmen hang je je touw met behulp van een setje in een zogenaamd 'mobiel zekeringspunt'. Dat kunnen mephaken zijn, maar veel vaker zijn het friends of klemblokjes.

Met deze stijl van klimmen zijn Jonas en ik ondertussen al goed vertrouwd. Maar helaas zijn ook deze hulpmiddelen hier verboden omdat ze de rotsen beschadigen. Tussenzekeringen moeten hier bestaan uit slings die rond een zandloper of een rotskop gelegd kunnen worden. Stukjes touw waar je knopen in kunt leggen mogen ook. Hopelijk hebben die dan nét de juiste breedte om zich vast kunnen zetten in een taps toelopende barst. Andere hulpmiddelen zijn zogenaamde UFO's. Eigenlijk zijn dat klemblokken uit textiel.

Het voelde best wel raar aan om onze klimrugzak klaar te maken: nog nooit hadden we zoveel touwtjes en lintjes bij ons, en zo weinig ander materiaal. Het maakte ons een beetje zenuwachtig.

Het is altijd een goede regel om de eerste dag in een nieuw klimgebied ruim onder je niveau te starten. En zo hadden we ons oog laten vallen op de 'Údolní Cesta' ( of 'Talweg' in het Duits) op de Klárka (of Klarturm). Een route met het Tsjechische niveau VI, wat overeenkomt met een UIAA quotering van 5/6- of een Frans/ Belgisch sportklimniveau van 5b. Deze rotstoren is 60 meter hoog en bevat onderweg welgeteld 2 tussenzekeringen: eentje op zo'n 20 meter en nog eentje op 40 meter. Die gebruikten we meteen ook als standplaats. De beschrijving in de topo luidde als volgt: 'Zeer uitgebreide dalbeklimming uit de tijd van de eerstbeklimmers (°1953). Rijk aan ervaringen!'.

Maar genoeg met dat technisch geleuter! Tijd om jullie mijn dagboekfragment van die dag voor te schotelen:

“Vandaag trokken Jonas en ik naar de Klárka (of Klarturm) waar we een klimroute ambieerden van zo'n 60 meter 5b waar slechts twee (relais)haken in zaten... En dat is niet alles. In de Duitse Elbsandstein en het Tsjechische Boheems Zwitserland is de klimethiek heel streng. Geen pof, geen toprope, dat tot daar aan toe… Maar 'om de rots niet te beschadigen', steken hier nauwelijks haken én mogen er ook geen mechanische beveiligingen zoals friends, camalots of klemblokjes gebruikt worden. We moesten dus zeer creatief zijn met slings en prusiktouwtjes: veel creatiever dan we ooit hadden durven denken.”

"Die dualiteit, die essentie, die puurheid: draait klimmen daar niet altijd om? Enkel pure concentratie..."

Als klimmen de eerste ontdekking was en traditioneel klimmen in avontuurlijk terrein de tweede, dan heb ik hier het klimmen voor de derde keer ontdekt.

En daar hoorden ook heel tegenstrijdige emoties bij:

- spanning en enthousiasme in de aanloop

- twijfel bij het bekijken en kiezen van de route aan de voet van de wand

- bewondering voor Jonas’ vastberadenheid en snelle beslissingen

- ongemak tijdens het naklimmen van de eerste lengte

- opnieuw twijfel, bij aankomst op het relais, om de tweede lengte voor te klimmen

- berusting, dat ik het dan toch maar zal doen

- schrik, angst, alles behalve goesting...

- tegelijkertijd ook zelfbeheersing en -controle

- en ergens toch ook wél goesting om dit te doen

- maar tegelijkertijd ook absoluut géén goesting

- wat doe ik hier?

Die dualiteit, die essentie, die puurheid: draait klimmen daar niet altijd om? Ik had plots geen kinderen meer, geen vrouw, geen huis, auto of werk. Er waren alleen ikzelf, de rots, het touw en Jonas. Alles was pure concentratie. Wauw!

Eén meter klimmen, lintje rond een uitstekende rotspunt; nog eens 2 meter klimmen, lintje rond een boom zo dik als mijn pols; nog een meter verder, prusikknoop in een spleet. Dan volgde vijf meter supereng dalklimmen, tot aan een rotsknobbel waar ik een lint rond kon draaien: oef! Dat was de eerste van vier tussenzekeringen die ik pas écht vertrouwde. Want ik was écht, écht niet op mijn gemak. Drie meter verder, nog een boom. Twee meter hoger, nog een afgebonden knobbel. En plots had ik mijn 'mojo' terug en klom ik de laatste 6 meter rustig in een barst tot aan mijn relais... OEF! En de vrolijkheid was weer daar!

Nadien klom Jonas nog de laatste lengte uit, waarbij hij een val stopte met zijn kin. En toen stonden we op de top, een échte top. We stonden op een losstaande rotstoren, dat had ik niet meer verwacht. Nu moest ik nog rappellen ook, en ik haat rappellen... Maar wat een euforie! En dan begon de zon ook nog eens te schijnen!

Ook al had ik tijdens het beklimmen van deze drie lengtes gezworen om hier nooit nog rots aan te raken, klommen we na onze picknick alsnog een andere, zij het veel minder moeilijke route. Kwestie van uit te klimmen en niet terug naar boven te moeten wandelen. Het Hotel Belvédère waar we nog iets wilden gaan drinken opende eigenlijk pas morgen zijn deuren, maar de uitbater zag er geen graten in om voor ons al het eerste vat van het seizoen te steken. Amai, die pintjes hebben gesmaakt! Nog eens merci Jonas, schol, en dat er nog veel mooie beklimmingen mogen volgen!

Ook voor niet-klimmers en kinderen: mogelijkheden te over

Het is duidelijk dat klimmen in de Elbevallei anders is dan wat je gewoon bent. Dus voor iedereen die op zoek is naar iets nieuws, of gewoon nog eens 'zichzelf wilt tegenkomen op de rotsen', slechts één adres: Boheems Zwitserland (of Elbsandstein)! Bovendien zijn er in de streek genoeg andere dingen te doen.

Je kunt er prachtig wandelen. Zo kun je redelijk eenvoudig stappen naar de Pravcicka Brana, een grote rotsboog uit zandsteen waaronder de Tsjechen een lokale 'bierstube' hebben gebouwd. Een halve liter bier is er goedkoper dan een kopje koffie! En dan zijn er ook nog de rotsen van Tiske Steny, een echt wandel-, klim en klauterparadijs voor jong en oud. Hier liggen honderden rotsen tegen, op en naast elkaar gestapeld.

Het is een prachtig gebied voor klauterende kinderen en hun ouders. Je kan en mag overal op, tussen, door, onder en waar je maar wil klauteren. Ik kan mij inbeelden dat het er in de zomer best druk kan worden, maar in het voor- en het najaar vormt Boheems Zwitserland een waar paradijs voor jong en oud! Absoluut het ontdekken waard.

La Planta de Shiva, 9b

Door Anak Verhoeven

Ik vertrok naar Villanueva del Rosario met een duidelijk doel voor ogen: een 9b checken met de naam La Planta de Shiva (‘Planta’ = de vijgenboom aan de relais; ‘Shiva’ = een Argentijnse muziekgroep). Deze lijn is ongeveer 45 meter lang en de zwaarste crux is een lange traverse op minigreepjes. Ik wist dat ik mogelijks niet in staat zou zijn om de route al onmiddellijk binnen deze reis te klimmen en dat de kans groot was dat ik er specifiek voor zou moeten trainen om dan later terug te keren voor de ‘send’.

Het uitwerken en zoeken van alle bewegingen was een hard proces! Maar, stap voor stap voelde ik dat ik dichterbij kwam, totdat ik na 18 werkdagen al mijn methodes gevonden had en klaar was voor redpoint-attempts. Ik had een goede eerste poging en klom direct tot hoog in de crux. Dat was bemoedigend. Tijdens de twee volgende pogingen haalde ik telkens een nieuw highpoint. En dan gebeurde het: in mijn vierde poging topte ik mijn eerste 9b. Ik kon het eerst amper geloven!

Een paar dagen later besloot ik mezelf een speciale, persoonlijke uitdaging te geven door te proberen de send te herhalen, maar dan zonder kneepads. Ik voelde minder druk dan tijdens de eerste send en de challenge was succesvol! Wat een ervaring...

8a

Discover everything you need for an exciting climbing experience, selected carefully by seasoned climbers, Ollie & Jacco, who care as much about your climbing fun as you do. From the essentials to all the extras, this is your one-stop-shop! 9cclimbing.com

Kijktip: 'The Roof'

Nieuwe film met Anak Verhoeven

Anak gaat de uitdaging aan om een harde route te ontdekken, te behaken en zelf te klimmen in de buurt van Leonidio, een pittoresk dorp in de Griekse Peloponnesos.

In het Monte magazine van juni 2023 bracht ze verslag uit van deel 1 van het project: het zoeken en behaken van de eerste twee lijnen in een horizontaal dak. De derde en zwaarste route had ze na haar eerste reis onafgewerkt moeten achterlaten. Ze eindigde het artikel met de woorden 'Wordt vervolgd...'.

Alle uitrusting voor: klimmers, wandelaars (fiets)trekkers, (verre) reizigers boomverzorgers en beveiliging hoogtewerkers

‘The Roof’ vertelt het vervolg van dit verhaal. Anak keert terug naar Leonidio met als doel het project tot een goed einde te brengen. Eindelijk kan ze de relais van de moeilijkste route plaatsen. Maar, is deze lijn ook klimbaar? Zullen er voldoende grepen zijn? Zal ze de methodes en bewegingen vinden?

De film is te bekijken op het YouTube kanaal van EpicTV

onder de naam 'The Roof | Anak Verhoeven's Bolting Journey'.

Mikhail Antonov in “On n’est pas des Allemands

Bordel!”

Buoux, France. Foto: Fred Delay

Oude Gentbaan 255, 9300 Aalst

Foto VAUDE

Riders on the storm

Interview met Siebe Vanhee

In het hart van Patagonië, op de imposante bergtoppen van de Torres del Paine, ligt één van de meest bekende big wall-routes ooit: "Riders on the Storm." Deze 1300 meter lange lijn werd in 1991 geopend door de Duitse klimlegendes Wolfgang Güllich, Kurt Albert, Bernd Arnold, Norbert Bätz en Peter Dittrich. Ze hadden er zes weken voor nodig om deze route uit te zetten, compleet met A3-artif passages en 7C-moeilijkheden.

In de 33 jaren daarna hebben talloze klimmers geprobeerd om de route vrij te klimmen. Maar de grootste uitdaging bleef de artifpassage bij de 16e lengte, waar je een pendelbeweging moet maken om van de ene kant van de vlakke wand naar de andere te komen. Vrijklimmers konden daar niets mee, dus gingen zij op zoek naar een omweg. In 2016 vonden Mayan Smith-Gobat, Thomas Senf en Ines Papert zo'n variant. Ze maakten een ommetje van vijf lengtes, wat een belangrijke stap was voor de vrijbeklimming, maar slaagden er zelf niet in. Een jaar later probeerde Mayan het opnieuw, maar kwam ze in de problemen met de tweede crux in de route: het beruchte weer van Patagonië.

"Elke beklimming van de route brengt ons een stap dichter bij de oplossing om hem vrij te klimmen. Onze uiteindelijke route is zo een mix van de inzichten van verschillende klimmers. We waren er zelf ook al geweest. Sean en Nico hadden de route in 2006 geklommen, en ik stond er vorig jaar nog met Brette Harrington en Jacopo Larcher.", zegt Siebe Vanhee. "Daardoor hadden we een goed beeld van de route en van de mogelijke varianten."

"Ik had Brette gevraagd om samen terug te gaan, maar na onze angstaanjagende ervaring op de gletsjer vorig jaar, had ze gezworen daar nooit meer een voet op te zetten. Dus moest ik op zoek naar andere enthousiastelingen, en die vond ik gelukkig snel."

"We zijn een team van vrienden. Soms leef je samen met iemand en gaat alles gewoon vlot. Een goeie klik van persoonlijkheden, gezamenlijke achtergronden, eenzelfde ethiek, eenzelfde doel. Ook de Amerikaanse fotograaf Drew Smith kennen we goed en past perfect in het team. Ons doel is gewoon om daar te zijn. We focussen ons niet teveel op het einddoel. Blijven doordoen is de mindset. Dat maakt ons succesvol: de bereidheid om alles te geven. "

"Zo'n beklimming gebeurt in expeditie-stijl. Hoewel de route niet zo ver van de bewoonde wereld ligt, is het toch interessant om een basiskamp op te stellen aan de voet van de wand. Op 15 januari begonnen we met het materiaal aan te slepen naar het basiskamp

Vrij klimmen (Engels: free climbing) is een vorm van rotsklimmen waarbij de voortgang uitsluitend wordt gemaakt door handen en voeten op de rots. De klimmer mag gebruikmaken van klimbeveiliging, maar niet om zich er op voort te bewegen (geen setje trek of andere artif-technieken (skyhooks, cams...). Niet te verwarren met free solo klimmen, waar er helemaal niets van beveiliging gebruikt wordt (geen gordel, touw...).

Campo Torres. Van daaruit verkenden we op anderhalve dag de eerste lengtes tot aan pitch 13. Op 24 januari was er weinig wind voorspeld voor een korte periode. Spullen pakken en wegwezen dus! We zetten ons kamp op aan pitch 13, net op tijd voor de storm van 19 uur.

De volgende dagen maken we veel progressie op korte tijd. Zo klommen we de nieuwe variant vrij, alsook de 7C+ crux. Na een vlotte 6 dagen komen we aan op pitch 26, bij het beroemde Rosendach dak (zie foto). "

"En toen zaten we vast. De grootste crux kwam aanzetten; een slecht-weer-periode van zeven dagen. We hebben af en toe geprobeerd verder te geraken, maar dat had weinig zin. De vrieskou bedekte de rotsen met een laagje rijp, dus zat er niets anders op dan wachten in de port-à-ledge. De meeste tijd brachten we door met lezen, muziek maken, boekdiscussies voeren, popcornfeestjes houden en sneeuw smelten. Allemaal terwijl buiten de storm 'rustig' zijn gang gaat, met temperaturen onder nul en windstoten van 140 km per uur.

Op dag 14 kwam er terug schot in de zaak, we passeerden het dak en klommen ook de laatste moeilijke pitches vrij. Nog 6 lengtes te gaan. Opnieuw hokken we onszelf twee dagen op voor het slechte weer, en dan... in een korte opklaring op 9 februari, glippen we snel naar boven, de winderige top op."

" Het kostte ons 18 pittige dagen, maar ik ben super content met deze beklimming. Het was een zaligheid om met het team te kunnen klimmen. Ik had voorafgaand aan dit avontuur alleen in een route gewerkt in Yosemite, dus ik waardeerde het gezelschap des te meer. Tegelijkertijd is het ook een beetje bitter-sweet. Mijn eerste ervaring in Patagonië in 2017 was zo intens, en ik hoopte deze keer hetzelfde gevoel te ervaren. Maar alles went, zo blijkt. Zelfs in Patagonië."

Om dit avontuur zelf te gaan beleven, is het misschien wat ver gegrepen, maar de plannen voor de verfilming van deze beklimming zijn in de maak. Wordt vervolgd...

Op packraft microavontuur!

Packraften is een peddelsport waarbij je in een lichtgewicht opblaasbare boot lokale waterwegen en omliggende natuurgebieden verkent. Dankzij de unieke eigenschappen van de packraft neem je hem – in tegenstelling tot een kano of kajak – moeiteloos mee op bijvoorbeeld een wandel- of fietstocht. Dat unieke voordeel is ook de reden van het ontstaan van packrafts.

Alaska wordt gezien als de bakermat van het packraften. Daar heeft de behoefte aan een robuust vaartuig dat gedurende een hele expeditie kan meegenomen worden de ontwikkeling van packrafts in gang gezet. Natuurlijk gebeurde dat samen met de ontembare zin voor avontuur die deze regio ademt.

Wanneer precies de eerste packrafts ontstaan zijn is niet duidelijk. In het Packraft Handbook van de hand van Luc Mehl zijn verwijzingen naar eerste concepten uit de 19de eeuw opgenomen. Een bijzonder voorbeeld is een lange jas waarin een opblaasbare zone verwerkt zit. Of dat concept echt bruikbaar was om het water op te gaan is helemaal niet zeker.

Het ontstaan van de moderne packrafts wordt gelinkt aan het merk Alpackaraft. Dat wordt beschouwd als de ontwikkelaar van de eerste prototypes met moderne materialen en technieken. We hebben het hier over het jaar 2000: het packraften is dus nog een zeer jong concept. De voorbije jaren gingen steeds meer ontwikkelaars met lichtgewicht materialen aan de slag. Wereldwijd werden verschillende merken opgestart, bijvoorbeeld MRS (China) en Mekong (Frankrijk). Het concept is steeds hetzelfde, maar elk merk heeft een eigen visie op materiaal, ontwerp en toepassingen van de boten.

Het packraften is intussen aan een sterke opmars bezig en heeft op korte tijd een plaats tussen de andere peddelsporten ingenomen. Het blijft voorlopig echter eerder in de recreatieve sfeer hangen, waar het goed zit.

Bijzondere opblaasboot

Een opgeblazen packraft is een omvangrijk vaartuig. Dat zou je niet verwachten als het leeg en opgerold voor je ligt. Bij het opblazen van de tubes krijgt de packraft vorm, volume en drijfvermogen. De packraft ligt op het wateroppervlak. De vloer van de packraft, die enkel uit een doek van kunststof bestaat, maakt volledig contact met het water en zorgt voor beperkte diepgang.

De vorm van de packraft zorgt voor een grote stabiliteit op het water, althans in de eerste fase. Van zodra de packraft toch naar één zijkant overhelt en voorbij het kantelpunt komt, is het zeer moeilijk hem terug recht te brengen en is omkantelen nagenoeg onvermijdelijk.

Door de eigenschappen van de packraft kan je deze boot makkelijk meenemen in een rugzak, aan de fiets, op het openbaar vervoer, … De mogelijkheden zijn eindeloos. Het draait echter niet om de afstand of de snelheid waarmee een trip wordt afgelegd.

Packrafts zijn de perfecte ‘compagnons de rivière’ voor actieve natuurbeleving. Ze bieden een comfortabele zitpositie, stabiliteit op het water en de tijd en ruimte om rond te kijken: een echte onderdompeling in de natuur.

De unieke mogelijkheid om het peddelen te combineren met een andere vorm van buitensport, maakt dat je je omgeving op korte tijd op verschillende manieren kan gaan ontdekken. Je indruk van het landschap verandert helemaal wanneer je ze aanschouwt van op het water.

De term microavontuur werd gedefinieerd door avonturier Alastair Humphreys als: “A microadventure is an adventure that is short, simple, local – yet still fun, exciting, challenging, refreshing and rewarding”.

Een microavontuur haalt je kort maar krachtig uit je comfortzone en stimuleert je om op een niet-alledaags avontuur te gaan. Het packraft microavontuur kan verschillende manieren van voortbewegen omvatten, maar uiteraard is het packraften er steeds in verweven.

Voor wie?

Packraften is perfect voor avonturiers en natuurliefhebbers die op zoek zijn naar een bijzondere manier om de natuur te verkennen. Het biedt bovendien een erg toegankelijke en rustgevende peddelervaring die toelaat volop te genieten. Met een basisconditie en een gezonde portie nieuwsgierigheid ben je er snel mee weg.

Toch blijft het belangrijk om de omstandigheden in en rond de rivier goed in te schatten. Vlak of stromend water, de directe omgeving van de waterloop, de lucht- en watertemperatuur, materiaalkeuze, … zijn allemaal zaken waar je best bij stilstaat alvorens op avontuur te vertrekken. Draag steeds een zwemvest en eventueel bijkomende bescherming als de omstandigheden daar om vragen.

Packraft microavontuur

Actief Natuur Beleven

Op en langs de rivier waan je je vaak nog in een van de laatste wildernissen van België. Hoewel een heleboel van onze infrastructuur zich in de riviervalleien bevindt, zijn de waterlopen zelf en de oeverzone vaak nog heel natuurlijk. Water brengt leven in de natuur en de dynamische omgeving van een waterloop creëert tal van variabele omstandigheden waar planten en dieren van kunnen profiteren. Een dier dat je steeds vaker langs onze waterlopen zal vinden, is de bever.

Bijna gelijktijdig met het ontstaan van de eerste packrafts in Alaska is, toevallig uiteraard, de bever in België begonnen aan een terugkeer. Een handje geholpen door de mens keerde dit dier terug naar de Belgische waterlopen en is er nu niet meer weg te denken. Als zoogdier voelt hij zich als een vis in het water. Volledig aangepast aan een aquatisch bestaan, leeft de bever in de rivier en doet de riviervallei herleven. Vanaf het water heb je een indrukwekkend zicht op de vele sporen die de bever nalaat in het landschap. Je kijkt vanuit kikvorsperspectief naar de wissels die bevers gebruiken om in en uit het water te klauteren. In het water vind je soms geschilde takken die vanaf hun eetplaats zijn weggedreven. Bevers blijven in de buurt van water om voedsel te zoeken, dus ook hun knaagsporen aan boomstammen zijn vanuit de packraft goed zichtbaar. Laat je verwonderen!

Packraften in Vlaanderen

Het zal je als buitensporter niet verbazen dat ook het packraften gebonden is aan een aantal regels. Je kan niet zomaar overal en altijd in en uit het water gaan. Doorgaans gelden dezelfde regels als voor kano’s en kajaks en worden een heleboel faciliteiten aangeboden om op het juiste moment en op de juiste plaats te packraftten. Denk bijvoorbeeld aan steigers, infoborden, online kaartmateriaal, … Verspreid over Vlaanderen zijn verschillende peddelroutes uitgewerkt waar alle door spierkracht aangedreven vaartuigen welkom zijn. Deze routes werden ontwikkeld door Peddelsport Vlaanderen, in samenwerking met de betrokken overheden langsheen het traject, de waterloopbeheerders en eventueel aanwezige aanbieders van watersporten in de regio. De peddelroutes zijn voorzien van verplichte in- en uitstapplaatsen op regelmatige afstand van elkaar om de kwetsbare oeverzone langs onze waterlopen te beschermen. Op deze trajecten kan je met je eigen of gehuurd materiaal terecht, steeds binnen het afsprakenkader, specifiek voor de gekozen waterloop en route.

In Oost- en West-Vlaanderen vind je al enkele verhuurlocaties van packraftmateriaal ter ondersteuning van verschillende plaatselijke routes die werden uitgestippeld. Voorzien van packraftmateriaal, de nodige (online) instructies en kaarten kan je eropuit trekken voor een packraft microavontuur in de Zwinstreek, de Leiestreek of het Waasland en de Westhoek.

Packraften in Wallonië

Bij het woord raften denken veel mensen meteen terug aan een ervaring die ze gehad hebben op een woeste bergrivier. Onder die omstandigheden kom je rafts inderdaad het vaakst tegen. Toch hoef je niet ver te reizen om te raften op wilder stromend water. Je kan er op het juiste moment voor terecht in Wallonië. Packraften in Wallonië is een spel van regenval en waterstanden, volgens de spelregels die door de Waalse Overheid worden bepaald. Net als in Vlaanderen zijn de in- en uitstapplaatsen vastgelegd en strikt te gebruiken. Er werden minimum- en maximumdebieten vastgelegd die je moet respecteren in functie van de veiligheid op en rond het water en de bescherming van het rivierecosysteem. Onder impuls van de klimaatverandering wordt regenval onvoorspelbaarder en intenser, wat de omstandigheden in regenwatergevoelige gebieden steeds uitdagender maakt voor het plannen van een trip. De informatie om dat zorgvuldig te doen is online beschikbaar.

In Wallonië worden packrafts gezien als opblaasbare kajaks en vallen ze dus onder dezelfde regels. De regels staan allemaal gebundeld op de website van de Waalse Overheid (kayak.environnement.wallonie. be).

Met stromend water mag je bijkomende risico’s verwachten bij het peddelen, door de energie die in het water zit. Hou hier rekening mee bij het plannen van je tocht.

Langere tochten

Het packraften werd bedacht en verder ontwikkeld vanuit de behoefte om mensen en materiaal te transporteren. De boten bieden de mogelijkheid om makkelijk een grote trekkingrugzak met kampeermateriaal mee op het dek te nemen. Tijdens meerdaagse tochten kan je zo wandelen en peddelen afwisselen en een unieke tocht uitstippelen.

Mag het wat wilder?

Oorspronkelijk waren packrafts vrij brede, volumineuze boten met veel stabiliteit op het water. Doorheen de jaren hebben verschillende merken ingezet op het verfijnen van het ontwerp waardoor packrafts steeds gestroomlijnder worden. We zien een opsplitsing in het gamma dat steeds gespecialiseerder wordt voor een bepaald type omstandigheden. De packrafts voor vlak of rustig stromend water worden slanker en langer. De packrafts voor wildwater krijgen een opgeblazen vloer en daardoor bolle onderkant zodat ze vatbaarder worden voor de stroming. Daardoor benaderen een aantal modellen op de markt de prestaties van vergelijkbare hardshell kajaks, met een fractie van het gewicht.

Mathias Michielsen is zaakvoerder van Fagus Outdoor en beheerder van Packraften.be. Alle informatie beschikbaar via https:// packraften.be/

De '7 summits' van de Alpen

Een tijdje geleden las ik op internet iets over de 7 summits van de Alpen. Dat interesseerde me omdat ik al alle vierduizenders van de Alpen van Blodig beklommen heb. Ik vroeg me af welke die 7 toppen zouden kunnen zijn. De hoogste top van elk Alpenland.

Vordere Grauspitze 2599 m Liechtenstein.

Alleen de Vordere Grauspitze, met zijn 2599 m hoogte, de hoogste top van Liechtenstein, was me niet bekend. Maar alle andere zes toppen heb ik beklommen, dit was voldoende om ook de zevende top te beklimmen.

Dit bleek echter niet zo eenvoudig. Geen wandelberg dus, ondanks zijn geringe hoogte. Je moet eerst de Hintere Grauspitze of Schwarzhorn, 2573 m, overschrijden. De meeste mensen houden het hier voor gezien.

Wil je de hoogste top van Liechtenstein beklimmen, dan moet je eerst afdalen naar de col op 2501 m en dan 98 m terug omhoog naar de 26m hogere Vordere Grauspitze op 2599 m. Die afdaling naar de col ziet men als zeer gevaarlijk vanwege de brokkelige rots, vooral bij vochtig weer. Jaarlijks vallen er slachtoffers…

Jelle en ik planden de top in juli 2023. Voor mij de zevende top van de 7 summits op 77 jaar. We kozen voor de overschrijding van de Schwarzhorn en het af klimmen van de westgraat. Het gesteente is brokkelig en gevaarlijk. Achteraf viel het allemaal mee. Met genoeg hooggebergte-ervaring is het goed te doen, moeilijkheidsgraad van I en II-.

De uitwijkende rondtour die wordt aangeraden gaat over de zuidoost graat een stuk naar beneden, dan door een steile puinhelling, eerst horizontaal, dan terug omhoog en naar de top. Dit leek ons eerder tijdrovend.

Op de top hadden we een prachtig uitzicht. Een kruis is er niet, wel een Madonna, geschonken door de nabestaanden van slachtoffers van de beklimming.

De Vordere Grauspitze kan je ook beklimmen (langere weg) vanuit Malans in Zwitserland, waar de Älpli-Bahn je 1200m hoger brengt. Daarna is het nog een hele afstand.

Triglav 2864 m Slovenië

Van klein naar groot volgt als tweede de Triglav in Slovenië. Deze top trekt heel wat bezoekers. Van iedere Sloveen wordt verwacht dat hij eenmaal in zijn (haar) leven op de top staat. De toegang is gemakkelijk tot de Triglavski Dom of Triglav-hut (2516m). Daarna moet je via een klettersteig over een noordwand naar de graat klimmen, die je naar de top leidt. Denk eraan dat een klettersteig in Slovenië dikwijls alleen maar stiften heeft, zonder kabel (destijds toch).

Een mooiere route is de overschrijding (grote delen klettersteig) die loopt over de zuidwand, en dan via de top over de graat naar de noordwand en de Triglav-hut. Deze tocht vind je beschreven op www. berglucht.be.

Zugspitze 2962 m Duitsland

De top kan men bereiken met een kabelbaan en met een tandradbaan. Boven is er een platform waar het krioelt van de bezoekers. Dan is er een afsluiting, waar je "op eigen risico" door kan en naar de top kan klimmen.

Een mooie route is de "Stopselzieher", die ik een goede tien jaar geleden deed met Ora, mijn Zwitserse witte herder. Het is een klettersteig die vertrekt aan de Wiener Neustädterhütte (2209 m). Je moet dan 750 hoogtemeters overwinnen vanaf de hut. Mijn verhaal hiervan vind je ook op mijn website www.berglucht.be.

Großglockner 3798 m Oostenrijk

De normaalroute via de Adlersruhe (Erzherzog-Johann-Hütte, 3454 m) en over de Kleinglockner is heel wat moeilijker geworden (door minder sneeuw), maar blijft wel de drukste route.

Een mooie route is de Stüdlgraat (zuidgraat, iets moeilijker) die vertrekt uit de Stüdlhütte (2802 m) en meer rotsklimwerk (tot de vierde graad) vergt. Daarna kan men via de normaalroute terug afdalen.

Nordend 4609 m Italië

Hier wijk ik af van wat je meestal vindt, de Gran Paradiso (4061 m). Je moet je concentreren op criteria als dominantie en prominentie (uitleg onderaan in dit artikel), nl. welke minimumhoogte wil je aannemen als dominantie en prominentie? Voor mij wordt het Nordend. Een ander artikel op het internet maakt ook melding van Nordend. Nordend is een veel hogere berg en is bekend bij UIAA als zelfstandige berg bij de vierduizenders van de Alpen.

De beste route voor Nordend vertrekt uit de Monte Rosa hut (2795 m), maar i.p.v. naar het zadel af te wijken, richting Dufourspitze, loopt men rechtdoor naar het Silbersattel (4517 m), dat soms de koudste plaats van Zwitserland genoemd wordt. Van daar over de graat, soms met grote sneeuw luifels en met ijs bedekt, naar de top.

In 1982 wilden we met drie man verder naar de Margarita Hut, toen de condities vanuit het Silbersattel niet goed bleken (te ijzig) besloten we af te dalen, maar rond 4000 m draaiden we terug, richting Dufour, Zumsteinspitze, Signalkuppe en de hut. Een totale stijging van 2800m en een daling van 800m, alles boven de 4000m-grens

Dufourspitze 4634 m Zwitserland

De gemakkelijkste beklimming vertrekt vanuit de Monte Rosa Hut (2795 m). Je moet een hoogteverschil van meer dan 1800 m overwinnen. Een deel loopt over gletsjers, daarna is het over een stenige graat (II+) naar de top. Een mooie en aangename beklimming, maar wel een lange afstand. De Dufourspitze wordt als hoogste punt van Zwitserland gezien. De hoogste berg die volledig op Zwitsers grondgebied staat is de Dom (4545 m).

Criteria

Om een berg zelfstandig te noemen of om bergen met elkaar te vergelijken worden de begrippen prominentie en dominantie gebruikt.

Dominantie is de horizontale afstand van de top van de berg tot een punt van gelijke hoogte op een hogere berg. Prominentie is het hoogteverschil dat men moet afdalen tussen de top en de hoogste inkeping of pas, om een hogere berg te bereiken. Hiermee kan men bepalen of een voortop of een verheffing in de graat moet gerekend worden als een zelfstandige berg.

Bijvoorbeeld, het hoogste punt van Italië is de Mont Blanc de Courmayeur (4748 m). Dit is tegelijk ook het culminatiepunt van de Peuterey- en Brouillardgraat, alsook van de wilde Freneykant. Maar is deze berg dan ook de hoogste berg van Italië met slechts een prominentie van 8 meter ten opzichte van de Col Major (4740 m) op weg naar de Mont Blanc?

(Het bepalen van de hoogste top van Italië is bovendien moeilijk omdat het grensverloop niet altijd duidelijk is. Op Italiaanse kaarten zie je soms de grens over de Mont Blanc lopen.)

De Mont Blanc is meteen ook de hoogste top van de Alpen. Langs alle kanten is hij een mooie berg. Meestal herkent men het beeld vanuit Chamonix. Vanuit het oosten ziet de berg er niet alleen imposant uit, maar ook wilder.

De gebruikelijke normaalroute bereikt men vanuit Chamonix. Eigenlijk zijn er enkele normaalroutes naar de top van de Mont Blanc. In 2009 deed ik voor de zevende maal de beklimming, deze keer met Ora, mijn Zwitserse Witte Herder. Over de steile Rochers Rouges en de Aiguille du Goûter 3863 m. (www.berglucht.be)

Mont Blanc 4808 m Frankrijk

Prominentie

Wat met grenstoppen?

Vooral in Zwitserland kunnen de Dufourspitze (4634 m) als hoogste punt van Zwitserland en de Dom (4545 m) als hoogste berg van Zwitserland met elkaar wedijveren.

Maar ook in Italië stelt zich dat probleem. De meeste vierduizenders in Italië zijn grenstoppen, waardoor er ca. 18 grenstoppen of vlak bij de grens liggende toppen hoger zijn dan de Gran Paradiso die volledig in Italië ligt.

Ook Zugspitze, Vordere Grauspitze, Dufourspitze en Mont Blanc zijn grenstoppen.

Mijn persoonlijke "seven summits van de Alpen"

Grenstoppen kunnen "meetellen" als ze een zelfstandige berg zijn (met dus een zekere prominentie en dominantie). Mont Blanc de Courmayeur valt dan echter weg. Meestal neemt men Gran Paradiso (4061 m) als hoogste berg van Italië. Deze ligt volledig in Italië (en is gemakkelijk te beklimmen), maar andere

– hogere – bergen liggen ook volledig in Italië, zoals Corno Nero (Schwarzhorn 4322 m) en Vincent Pyramide (4215 m), die wel dicht bij de grens, maar toch volledig in Italië liggen. Ook zijn er meer dan een tiental grens toppen die hoger zijn, bv. Nordend (4609 m) of Lyskamm (4533 m) of Matterhorn (4478 m).

Als men ook grenstoppen aanneemt (zoals Mont Blanc, Dufourspitze, Zugspitze, Vordere Grauspitze), dan kan men ook in Italië een grenstop nemen. De hoogste top is dan Nordend (4609 m).

Zo bekomen we dan in volgorde volgens hoogte volgende 7 toppen:

• Liechtenstein: Vordere Grauspitze 2599 m

• Slovenië: Triglav 2864 m

• Duitsland: Zugspitze 2962 m

• Oostenrijk: Großglockner 3798 m

• Italie: Nordend 4609 m

• Zwitserland: Dufourspitze 4634 m

• Frankrijk: Mont Blanc 4808 m

Mount Coach 10: op ‘trad stage’ in Valle dell'Orco

Begin november trok Mount Coach 10 richting Valle dell'Orco voor hun kennismaking met het ‘traditioneel klimmen’. Dat is klimmen op nietgeëquipeerde rotsen, waarbij je je moet beveiligen met mobiele tussen zekeringen zoals friends en klemblokken in rots barsten.

Een spelletje Tetris

Toen we vertrokken met de auto in Leuven had niet iedereen Kobe’s motto “light is right” ter harte genomen, want alles in de auto krijgen vergde toch wel wat puzzelen en proppen. Naast kledij en klimmateriaal moest er ook eten voor een week en het, ondertussen, standaard krachtvoer van MC10 (een zak chips of twee per dag) mee. De conclusie van dit spelletje Tetris om 6u ’s ochtends: Kasper moet minder kleren meenemen en gelukkig krijg je altijd meer in een auto dan je zou denken. Off we go!

Een rit naar Orco duurt normaal ongeveer 11 uur maar wij zijn erin geslaagd daar 17 uur van te maken, hoe dat is gelukt weten we nog altijd niet zeker, het diner in een pizzarestaurant zit daar zeker voor iets tussen. We gaan wel, onderweg naar volgende stages, onze navigatie-app beter in de gaten houden voor routewijzigingen. Omdat we pas rond 23u toekomen in de AirBnB, begon de eerste klimdag een uur later – daar waren onze stagebegeleiders An en Denis ook dankbaar voor.

Dag 1

Op het programma staan routes bij Torre di Aimonin. Kobe, Kasper, Vadim, Emma en An genieten van een gemeenschappelijke approach en eerste lengte, daarna wordt er opgesplitst. Kasper en Kobe klimmen met variabele voorklimmer verder naar links in Spigolo (6a+, 5b oblig, 170 m, 5p), de andere drie vertrekken verder naar rechts langs de route Pesce d’Aprile, die door vaste voorklimmer Vadim geleid wordt – zijn eerste trad ervaring ooit. Het zijn niet de moeilijkste routes uit Orco, maar op dag één is het toch altijd even wennen en de gevarieerde rotsstructuren vereisen een grote variatie aan klimtechnieken. Er zijn stukken waar we moeten traverseren, hoek versnijdingen, dallige platen tot klassieke crack passages en soms ook speciale structuren zoals een soort schelp. Dulferen op een schelp is niet altijd moeilijk, maar tijdens het klimmen ook blind friends steken is nieuw en vraagt wel wat mentale kracht van Vadim en Emma. Kobe klimt ondertussen rustig de one move crux van de 6a+ lengte, een overhangende barst van vuist breedte, Kasper is blij dat hij dat stukje kan naklimmen; barst klimmen op rots is iets anders dan in Open Gym.

Klimax

Dag 2

Na dit fantastische begin moesten de originele plannen aangepast worden aan de weersomstandigheden: regen met nog eens extra regen. Plannen aanpassen is niet gemakkelijk als je vol enthousiasme naar Orco komt, maar hoort erbij. We maken er het beste van en vertrekken vandaag naar het dichtbijgelegen “sportklimgebied” Dado. Echt sportklimmen was dat niet, want alles bleef op mobiele zekeringstoestellen af te zekeren. Dit maakte wel dat de perfecte omstandigheden gecreëerd werden om ons praktisch veel te laten ondervinden en bij te leren terwijl begeleiders Denis en An continu feedback konden geven. De favoriete routes van de dag: Mister green (6a+ variatie), Parete Bianca (6b+) en

Cochise (5c). Op die laatste route werd ook meteen wat valtraining gedaan door Sander, Emma en Emile, want niet alleen het klimmen moet geoefend worden, ook het vertrouwen in het materiaal. Vadim vat de dag samen: "Ik heb geleerd dat je minder liftdeuren moet opentrekken, en meer moet jammen.”

Na het afdalen van de eerste routes bleef nog voldoende tijd voor een tweede. Het cordée van Emma, Vadim en An besluit om ook Spigolo te doen, dit keer klimt Emma voor. Emma vond na die overhang de 6a+ crux passage een 360°-move in het grotje waar je uit moest klimmen, leuk! Na de eerste paar lengtes had het cordée van Emma zicht op de route van Sander en Emile, samen met begeleider Denis: die zaten in Cani & Porci (6c, 5c oblig) 85 m (3p), een imposante offwidth, een combinatie van face climbing en jammen, niet de meest evidente lijn om mee te beginnen, maar zeker wel de moeite. Dat was duidelijk te horen door Emiles geroep “oh nee, mijn helm zit vast, wat een kutroute!" … "oké mijn helm is los, deze route is geweldig!”. Voor Emile was dit een reality check waar Orco wel binnenkomt, “een beetje zoals na een paar maanden terug in Freyr komen en zeggen, “juist, dat is Freyr”.”. Kasper en Kobe klimmen nog Via del Diedro (5c) 140 m (4p), Emile, Sander en Denis vervolgen hun avontuur in Bagonghi (7a+, 6b oblig.) 95 m (3p).

Kasper en Emma kruipen op dag drie onder begeleiding van Denis met een gezonde portie wanhoop in de Fessura della Desparezione (5c, 6a+, 6a), een regelrechte klassieker die zijn naam niet gestolen heeft en die meerdere decennia enkel free solo beklommen werd omdat er geen mobiele zekeringen van die grootte (cam 5-6) bestonden. Volgens Emma is “off-width” klimmen toch wel een categorie apart, "De grootste vraag die ik me heel tijd stel is welk deel van mijn lichaam ik nu best in deze giga barst steek.”

Nadat Kasper zich een weg tot boven heeft gebaand (of gewurmd), start Emma de eerste lengte als een worm met haar volledige rechter lichaamshelft in de barst, maar dan ontdekt ze de iets elegantere manier van Dulferend naar links omhoog te klimmen en dan af en toe met haar rechterbeen in de barst te gaan om te pauzeren, in zoverre dat je dat pauzeren kan noemen.

Dag 4

In tegenstelling tot het kiezen voor de klassieke routes, kozen Vadim, Kobe en Denis op dag vier voor de zelden begane route La via più bella della valle dell'Orco (6a, 5c oblig, R2), 135 m (4p), waarbij niet enkel de approach ‘bushwacken’ was, maar ook de eerste lengte nog wat klimmen door doornstruiken. Volgens Denis “was de weg wel duidelijk!”, ook al waren er van de 40 steenmannen die door hem twee jaar geleden gebouwd werden nog maar twee over. Vadim vertelt: “Een combinatie van schoorstenen, hoekversnijdingen en exposé klimmen zorgde voor een avontuurlijke route, enkel het rappellen ging minder vlot dan het klimmen.

Rappel 2 naar de relais ging ook goed voor Vadim, voor Denis en voor Kobe, maar met het naar beneden trekken van de touwen is een touw volledig vast komen te zitten in een off-width, Achteraf bekeken was dit wel voorspelbaar, maar als het touw daarin zit kan je er niks meer mee doen.” Hoe zijn ze nog beneden geraakt? “Denis is terug naar boven gekropen en heeft het touw tevergeefs proberen los te krijgen, maar dat zat muurvast.

Op dat moment hebben we besloten om het blauwe touw achter te laten en dan zijn we met het rode touw naar beneden gerappeld. Gelukkig was er nog maar 1 rappel van 30 m tot de grond dus dat was doenbaar met een enkele streng van 60 m. Daarna moesten we nog helemaal terug door al die doorns…”

Diezelfde dag werd door Kasper, Sander en An de Via dei Camini beklommen – een aanrader voor iedereen die ooit in Orco komt – op het massief Caporal, met telkens Sander op kop. De route combineert de twee parels Orrechio del Pachiderma (6b) of ook wel ‘het olifantsoor' en Rattlesnake (6c) met nog enkele lengtes daartussen. Kasper vertelt “De Pachiderma is een prachtige barst waarin je een mooie mix van jammen en dulferen moet doen om al vrij klimmend boven te geraken.

Om tot daar te geraken moesten we beginnen met een 6a uit een andere multipitch (Via dei Camini), waar we toch al redelijk wat moesten zwoegen.

De Pachiderma zelf was een prachtige route waar mijn oefenen op hand jams beloond werd, net zoals in Incastro Mania gisteren. Na de Pachiderma volgde een 6c dal waar we alledrie voornamelijk aan setjes getrokken hebben, tijdswinst… We kwamen uit op een erg comfortabel plateau van waaruit we een 6a en 6b+ moesten klimmen om tot bij de start van Rattlesnake (6c) te geraken. Die 6a begon met een toffe dulfer, De 6b+ begon met een fysieke dulfer tot in een barst zo breed dat je er helemaal in kan (schoorsteen)! Daar moest je je dan in omhoog knoeien tot je op een bakje eruit kon komen, om met nog een dulfer pas te komen bij een betere bak. Van daar was het nog wat dulferen tot de vijfde relais.

Die relais bestond uit drie haken verbonden met prussiktouw, maar géén van die drie haken zag er optimaal uit, allemaal min of meer verroest. Daarbovenop was het in de start van Rattlesnake (een natte overhangende off width barst met enkele kleinere barstjes erin dankzij grote stenen en platen) niet mogelijk om meteen een cam te steken.

Jammer aangezien de zesde lengte Rattlesnake ons tweede doel was, maar beslissen om iets niet te doen hoort ook bij bergsport. Misschien een andere keer met een clipstick voor cams!

Dag 5

Het weer viel tegen en sommigen hadden nood aan een fysieke rustdag, dus zo geschiedde. Denis verzorgde een dagje takeltheorie en -praktijk zodat we nu allemaal de Zwitserse takel (5:1 takel) machtig zijn. Sanne gaf ons een spoedcursus weerkunde en An organiseerde een herhaling over lawinekunde met een toffe quiz, met de toerski- en ijsklim stage van binnen drie maanden in het vizier.

Dag 6

De laatste volle dag en iedereen is min of meer uitgerust, dus we kunnen er nog eens goed tegenaan. Emile, Kasper en Denis trekken nogmaals naar de sector waar je serieus moet ‘bushwacken’ om er te geraken, onder andere om het verloren touw te recupereren, een beklimming met een missie! Emile lead de 6a en 6c+ traversée, Kasper lead de laatste 6a. Het touw wordt gerecupereerd, iedereen blij. Het is nog wat vroeg om te stoppen, dus er wordt geopteerd voor een 6c dakje, dat geweldig in de smaak valt. We sluiten de dag af met een potje Kosterlitzen, dat moest natuurlijk ook nog gebeuren, maar het werd al snel donker.

Het einde van de week kwam zoals altijd sneller dan gedacht en daarmee ook ’s avonds het algemene feedback rondje om te bespreken wat we leerden en waar ieder van ons nog verder kan groeien. Touwcommando’s hou je beter kort en krachtig in plaats van de klinkers lang te maken, dus: “relais!” en niet “relaaaaaaaaaiiiiiiiis!”. Ten tweede: maak gebruik van de dubbeltouwen door alternerend te klippen en maak ook gebruik van de snappers aan de friends.

Dag 7

Om er nog alles uit te halen, klimmen we allemaal nog een korte multipitch of ‘een interessante single pitch met een andere pitch als approach’ voordat we rond de middag huiswaarts keren. Het sneeuwt ondertussen, dit zal achteraf gezien een voorbode blijken voor het avontuur van die avond, laten we zeggen Autorit naar huis (sneeuwkettingen oblig.)… Sander en Kasper opteren voor Legoland (7b). Eens aan de relais aangekomen, werd het tijd om naar huis te vertrekken. Moe maar voldaan duurt het niet lang voordat alle passagiers in de auto in slaap vallen.

Belgian Yeti's Cholatse expeditie (6441 m)

Cholatse Basecamp 4850 m, 2 november 2023. We dachten dat we er alleen zouden zitten. Minstens één touwgroep was ons voor geweest en één zou volgen. Eén Tsjechische klimmer was een paar dagen geleden overleden na een val op de zuidwestgraat, onze geplande route. Zijn twee klimmaten (Zdenek Hacek Hak en Radoslav Groh) begonnen enkele dagen later aan een succesvolle eerste beklimming van de westflank van de Cholatse (ED,M4-M5, W4+ 1200 m). Wij zagen ’s nachts hun lampjes in de wand. Respect! Sherpas hadden de vaste touwen geïnstalleerd, perfecte condities maar slecht weer op komst. Een No Go op de scherpe graten onder sterke wind...

Het avontuur begon zeven maanden eerder, in april, op het hoofdkwartier van Fisiotics in Kampenhout. Zes klimmers van diverse pluimage (Gunther, Daan, Wouter, Dirk, Maarten en Benoit) gingen in op de uitnodiging van Sofie Lenaerts (expeditieleider) en Stef Maginelle (coach) om de Belgian Yetis te vormen met als objectief een weinig beklommen berg in Nepal: de Cholatse. Een bescheiden pareltje omringd door kanjers als de Everest, Ama Dablam en Cho Oyu. Officieel een wandelberg maar net dat ietsje technischer om het aantrekkelijker en uitdagender te maken. The Wildlinger en Seven Summit Treks zorgden voor de logistieke ondersteuning. Voor velen onder ons een eerste Nepal-ervaring en een eerste zesduizender. Het startschot werd gegeven met een workshop materiaalkunde, berg geneeskunde, hoogtetraining en voeding.

Elke maand volgde een groepstraining om teambuilding, (klim) vaardigheden aan te scherpen en de fysieke en mentale kracht te boosten. Motto: All to succeed is in you! Er werden drie sub teams gevormd: route, strategie en voeding. Onafscheidelijk met elkaar verbonden. De laatste maand voor vertrek werd er intensief getraind onder hypoxie om te acclimatiseren ‘op hoogte’. En we leerden elkaars plus- en minpunten kennen, maar genoten vooral van veel vriendschap en wederzijds respect. Hechte banden werden gesmeed.

Ook buiten de groepstrainingen werd er individueel of samen gewandeld, geklommen en getraind. Een Strava challenge werd opgestart om de meeste hoogtemeters: lachwekkend, maar het bleek goed te werken op de motivatie. We kregen individueel de opdracht een geheime verrassing voor te bereiden voor het team onderweg.

Onze expeditie werd gekoppeld aan een zeer succesvolle geldinzameling ter ondersteuning van een waterpomp project van vzw Bikas, om vers drinkwater te voorzien voor het bergdorpje Dorje Chyang. We wilden als team iets terug geven aan de Nepalezen.

Goed gedrild en als (h)echt team vlogen we samen met zes Vlaamse hikers naar Kathmandu. In hun fijn gezelschap trokken we naar het Cholatse Basecamp vooraleer zij hun route zouden vervolgen naar Everest Basecamp over twee majestueuze bergpassen. We werden onderweg overrompeld door de grootsheid van de Himalaya en gecharmeerd door de vriendelijkheid en zorgzaamheid van de Nepalezen.

Cholatse Basecamp met zijn machtig zicht op ons objectief. Een piepkleine keukentent waaruit de heerlijkste gerechten tevoorschijn getoverd werden. Een knusse dome tent als eettent voor groepsmomenten en elkaar op te warmen. Comfortabele individuele slaaptenten. De steun en warmte van onze Sherpas. Dankzij de hoogtetrainingen en de progressieve inklim, geen misselijkheid, hoofdpijn noch diarree.

Na een korte acclimatisatie tocht en recce met een eerste drop off voor Crampon Point vertrok het hele team ’s anderendaags voor een eerste portage naar kamp 1 op 5700 m. De hoogte liet zich voelen en de tocht over de gletsjer ging traag maar vastberaden waarbij de nodige spleten dienden omzeild te worden. Verse sporen van lawines doorkruisen onze route. Vlak voor kamp 1 moest de steile Fluted Headwall nog bedwongen worden. Iets waar maar enkele klimmers die dag aan begonnen vooraleer terug te keren naar het basiskamp.

Slecht weer was op komst. Een beslissing drong zich op: of enkele dagen verder acclimatiseren in Basecamp of naar kamp 1 klimmen om een dag te acclimatiseren en meteen een toppoging te doen. De groep koos voor plan 2. Na de korte Puja, die ons hielp te focussen op de klim, vertrok ons team met wat gezwind tempo naar kamp 1. Eerste nacht op de gletsjer met het nodige teamwerk.

De dag erna gingen enkelen alvast op verkenning. Het werd al snel duidelijk dat de rots passage na kamp 1 niet onoverkomelijk maar opletten was voor vele losse rotsblokken. Voordat we bij het invallen van de nacht onze kop diep in onze slaapzakken staken, kwam Sofie ons verrassen met aanmoedigende videoboodschappen van het thuisfront. Om 03:00 uur begonnen wij, op één klimmer na, in duo’s en op veilige afstand van elkaar aan onze summit push. De rots passages werden langzaam afgewerkt onder het licht van een bijna volle maan en onze hoofdlampjes. De koude en hoogte was iedere pas voelbaar. Onze longen smeekten om zuurstof, langzaam lieten we de rotsen achter ons en konden de stijgijzers weer aan voor het betere werk in sneeuw en ijs. Het terrein werd er niet gemakkelijker op of was het de hoogte en vermoeidheid?

Hier was het afzien en vooral mentaal blijven focussen op die top. Eén van ons besloot rond 6000 meter om te keren, een verdienstelijke poging en veel ervaring rijker. Eens de top echt in zicht kwam moest er nog een smalle luchtige richel overwonnen worden. Bijna op de top was er nog een laatste uitdaging… een quasi verticaal ijswandje van 5 meter hoog waar Stef ons opwachtte met een zalige glimlach. Iedere ijsklimmer zou dit vlot klimmen maar na meer dan acht uur stijgen vergde dit van de meesten onder ons zeer veel.

Het uitzicht op Everest, Pumori, en vele andere bekende namen was adembenemend. Het doel was bereikt na maanden of zelfs jaren werken richting dit doel. Foto’s werden genomen voor het thuisfront. Het was bewezen: fysieke en mentale volharding en focus hadden ons op de top gebracht. Een bezorgde Sofie was ondertussen al achter de dalende klimmer aan.

De afdaling naar het basiskamp verliep zonder incidenten en wegens vermoeidheid werd nog een nacht doorgebracht op kamp 1.

Doordat we vroeger de top bereikt hadden dan voorzien, en twee klimmers op hun honger bleven zitten, stonden we voor een keuze. Vroegtijdig terug richting Lukla en Kathmandu trekken, het tweede weersvenster afwachten op Cholatse of een extra zesduizender proberen te beklimmen. Er werd gekozen voor het derde. Kyajo Ri (6186 m) aan het einde van een verborgen vallei werd ons doel. Bijkomende moeilijkheid: dit keer zouden we al ons materiaal zelfstandig de berg op moeten dragen.

We gingen in één trek naar Namche Bazar om vervolgens richting Kyajo Ri te trekken nadat we zo veel mogelijk info verzameld hadden. Gunther kampte met gezondheidsproblemen en bleef verweesd achter in Namche. Sherpa Dawa vergezelde ons als back-up en Sherpa Dorje om de vaste touwen te fixen.

De initiële gedachte was om een nét iets lagere en nét iets minder technische top te selecteren. We waren reeds geacclimatiseerd.

Het viel evenwel dik tegen om die ±25kg rugzak naar boven te zeulen en de tocht naar Basecamp werd dan ook tactisch een klein uurtje ingekort voor die dag. De aanloop was in se niet technisch maar met de bepakking was het loodzwaar puffen en zuchten op steile single tracks. Uiteindelijk haalden we allemaal Basecamp, moe en uitgeput. De uitzichten onderweg waren fenomenaal en ons team was moederziel alleen! De tent verdeling was krap zodat de nachtrust voor sommigen niet optimaal was.

Een nieuwe dag, maar geen nieuwe energie helaas. De cumulatieve inspanningen op Cholatse waren nog lang niet verteerd en de tocht naar Basecamp had er bij iedereen zwaar ingehakt. De tocht naar kamp 1 bestaat uit twee valleien en twee steile klimmen. Dawa en Stef snelden te hulp door even terug af te dalen om de rugzak over te nemen van diegenen die het te lastig hadden. De geanticipeerde rustdag kwam er niet door verslechtering van de weersvoorspellingen. Dorje gaf aan om 03:00 uur stipt te willen vertrekken. Het startschot voor de kroniek van wat een ware afvalrace zou worden.

In het duister vertrok de meute rustig over de gletsjer maar we voelden allemaal dat het niet geheel duidelijk was hoe deze beklimming zou verlopen. Er was geen vast touw. Alpine klimmen was onvoldoende voorbereid. De groep viel snel uiteen en op een gegeven moment verloren we zelfs Sherpa Dorje uit het oog. Via de gevaarlijk brakke gully bereikten uiteindelijk drie klimmers de col die toegang gaf tot een terrein van afwisselend slabs en sterk verijsde flanken.

Het werd een huzarenstukje met een bonte mix van door Dorje’s vast touw, oud versleten Koreaans vast touw en vrij klimmen. Uiteindelijk werd het laatste stuk in cordée geklommen. Afgepeigerd maar euforisch stonden Stef, Daan en Dorje op Kyajo Ri Peak, 6186m!

Opnieuw verenigd in Kathmandu overhandigde Gunther ons een mooi aandenken aan dit geweldig groeps avontuur: een hangertje in de vorm van een kokertje met een fragment van de gebedsvlaggetjes vanop de top van Cholatse! Het was een avontuur om nooit te vergeten.

Smeltend ijs in de Alpen bedreigt bergsporten

In de Europese Alpen verdwijnen gletsjers, wordt sneeuw zeldzamer en worden de winters korter. Zwitserland heeft in de afgelopen twee zomers maar liefst 10 procent van zijn gletsjer volume verloren. De temperaturen in de alpiene gebieden stijgen veel sneller dan het wereldwijde gemiddelde. Voor sporten die afhankelijk zijn van sneeuw en ijs betekent dit grote problemen. Sommige lijken zelfs met uitsterven bedreigd.

IJsklimmen

IJsklimmen wordt door velen beschouwd als een van de gevaarlijkste bergsporten. Klimmers begeven zich op een grillig terrein met fragiel ijs, bij temperaturen onder het vriespunt en op gladde, weinig grip biedende oppervlakken. Kleine veranderingen in temperatuur of vochtigheid kunnen de toestand van een ijsval compleet veranderen. Ondanks - of misschien juist vanwege - deze risico's, wint de sport aan populariteit. Maar de toekomst van ijsklimmen ziet er niet goed uit.

Beklimbare ijsformaties zullen namelijk steeds schaarser worden. De omstandigheden van het ijs worden onzekerder. Het ijs op de bergbeken wordt grilliger en de periode van winter bevriezing korter. Hierdoor is er minder betrouwbaar ijs om te beklimmen, met vaker instabiele omstandigheden tot gevolg. IJsklimmers zullen zich moeten aanpassen aan deze veranderende omstandigheden door hun klim strategieën aan te passen, alternatieve activiteiten te overwegen, of nieuwe locaties te zoeken om de sport te beoefenen.

Hoewel het ijsklimmen steeds meer beoefenaars aantrekt, wordt de zoektocht naar geschikt ijs competitiever door het afnemende aanbod en de toenemende risico's. Sommigen zullen gedwongen zijn hoger of naar het noorden te trekken om geschikt ijs te vinden, wat vergelijkbaar is met de adaptatie van alpine flora en fauna. Maar er is een beperking dat op een gegeven moment de berg niet hoger reikt. Bovendien zegt een eenvoudige wet van de natuur dat als iets gevaarlijker wordt, en het aantal mensen dat aan dat gevaar wordt blootgesteld tegelijkertijd toeneemt, het risico op ongevallen toeneem

Meer water in de winter, minder in de zomer, waardoor de sneeuwgrens stijgt

De opwarming van de aarde leidt tot minder sneeuw en meer regen in de bergen, toch zeker in de lagere gebieden. Dit resulteert in een onregelmatige waterafvoer, met meer en vaker stromend water in de winter in plaats van bevroren reservoirs die in het voorjaar en de zomer smelten. Zonder klimaatbescherming wordt verwacht dat de Alpen rivieren tegen het einde van de eeuw 30% meer water in de winter bevatten, maar 40% minder in de zomer. Dit levert stroomafwaarts ’s winters een groter gevaar op voor wateroverlast terwijl er tijdens de zomers een grotere kans op droogte ontstaat. De trend naar minder sneeuw en meer regen was afgelopen winter zeer duidelijk in de lagere gebieden van de Alpen. Dit treft de wintersporters gebieden rechtstreeks. Herinner u de witte linten in een groen/bruin landschap met Kerstmis. Simulaties tonen dat per graad temperatuurstijging, de sneeuwgrens ongeveer 150 meter stijgt. Hierdoor valt er vaker regen en bouwt een sneeuwdek op lagere hoogtes steeds later en moeilijker op. In het Zwitserse Elm is het aantal dagen met sneeuw met 40 afgenomen de afgelopen 80 jaar.

Een blik op bevroren water in gebergtes vereist ook aandacht voor gletsjers. Gletsjers vormen een krachtige indicator van klimaatverandering, omdat ze snel reageren op veranderingen en direct zichtbare effecten vertonen. Door gebrek aan winterse sneeuwval en warme, droge zomers verloor Zwitserland in de afgelopen twee jaar 10% van zijn ijsvolume. Dit is veel meer dan in de voorgaande jaren toen de jaarlijkse volume verliezen beperkt waren tot 1 à 3%. Sommige gletsjertongen trokken op één jaar tijd meer dan 50 meter terug. Toekomstige projecties zijn somber: tegen het einde van de eeuw kan tussen 60 en 99% van het alpen ijs verdwijnen, met een afname van zo'n 50% tegen 2050. Veel gletsjers, zeker de kleinere, zullen helemaal verdwijnen uit het landschap, en dat gebeurt zelfs nu al. Een voorbeeld van zo’n “gestorven” gletsjers is de Pizol-gletsjer in Zwitserland. Deze werd herdacht tijdens een herdenkingsdienst in de Alpen. Tientallen mensen namen deel aan de "rouwstoet" om het verdwijnen van de Pizol-gletsjer te markeren.

Het verdwijnen van de gletsjers heeft ernstige gevolgen voor alpinisme, waarbij routes drastisch veranderen en sommige regio’s helemaal ontoegankelijk worden door vallend puin en instabiele terreinen. Gletsjers kunnen zelf plotseling afbreken, zoals bijvoorbeeld de Marmolada gletsjer in 2022, door opwarming of grote hoeveelheden smeltwater. Andere bergflanken worden ontoegankelijk naarmate het ijs smelt, zoals de Noordwand van de Matterhorn, waarbij stijgende temperaturen het permafrost (de lijm van de bergen) doen smelten, waardoor rotslawines frequenter voorkomen. In juli 2006 en juli 2015 brak een grote rots, zo groot als een toren, af van de oostkant van de bekende Eiger in Zwitserland. Het smelten van permafrost en afbreken van gletsjers heeft eveneens gevolgen voor wintersport, met verzakkende liftpalen en verschuivende pistes, waardoor sommige hogere gebieden, zoals de Dachstein gletsjer in Oostenrijk, gedwongen worden te sluiten. Bovendien wordt het oversteken van de gletsjer- /bergschrund steeds moeilijker en gevaarlijker.

Vertrouw niet meer op oude alpiene tochten, maar vraag raad aan lokale gidsen

Het is overduidelijk dat klimaatverandering het landschap van bevroren water in de Alpen ingrijpend verandert. Traditionele boeken en analyses over bergbeklimmen zijn niet langer betrouwbaar, waardoor het plannen van routes een uitdaging wordt. Historische rapporten bieden geen garanties meer voor optimale klimtijden, en sommige routes zijn simpelweg niet meer begaanbaar. Recent onderzoek bevestigt het verval aan de hand van een populair bergbeklimmers boek uit 1973 (“100 mooiste routes”), geschreven door de beroemde klimmer Gaston Rebuffat. Glacioloog Ravanel en mede-wetenschappers analyseerden de routes om te meten hoe ze waren veranderd in de meer dan 45 jaar sinds de eerste publicatie van het boek, die gezien wordt als een bijbel voor meerdere generaties bergbeklimmers. Het onderzoek concludeerde dat een meerderheid van de routes drastisch was aangetast door klimaatverandering, waaronder 26 die “zeer beïnvloed” waren en drie die zelfs niet meer bestonden. Naast het aanpassen en verdwijnen van routes kloppen de vaak aangehaalde moeilijkheden van beklimmingen steeds minder. Alpinisten worden daarom aangemoedigd om lokale berggidsen te raadplegen, die vertrouwd zijn met de recente veranderingen en recente ervaringen online te raadplegen. Met de toenemende risico's en onzekerheden is het cruciaal om de beslissing om een klim al dan niet af te breken zeker te overwegen. Helaas zullen klimmers vaker moeten accepteren dat het stoppen met klimmen een noodzakelijke stap is, gezien de snel evoluerende bergomgeving.

Foto 1: Een ijsklimmer aan het werk. Door klimaatverandering wordt deze sport steeds onbetrouwbaarder. Bron: Needpix.com

Foto 2: Aantal dagen met sneeuw (minstens 1 cm op de grond) tussen Augustus en Juli op 4 verschillende locaties. De rode lijn toont het 10-jaar bewegend gemiddelde. Bron: MeteoSwiss/SLF Davos

Foto 3: Door klimaatverandering verdwijnen sommige gletsjer(tongen) helemaal uit het landschap.

Afbeelding van de Rhône gletsjer in Zwitserland. Bron: SwissEduc Foto 4: De beklimming van de Mont Blanc wordt moeilijker door klimaatverandering. Sinds 2019 openen er plots veel meer gletsjerspleten langs de Goûter route, langs waar duizenden klimmers per jaar de Mont Blanc beklimmen. Bron: Christian via Wiki Commons

Wolven in Trentino

Mijn ontmoeting met een wolf zal ik niet snel vergeten. Een sterke wind dreef wolken en nevel van het Gardameer over de toppen van de Monte Baldo naar de Adigevallei. Ik was doornat en had het koud...

Eerder die morgen had ik op de noordelijke top van de Monte Baldo gemzen kunnen filmen. Die top ligt bezaaid met overblijfselen van de Italiaans-Oostenrijkse oorlog: forten en loopgraven tot op 2000m waar mensen, intussen meer dan 100 jaar geleden, elkaar te lijf gingen. Vandaag zijn het ideale schuilplaatsen om van heel dichtbij wild te observeren.

Op weg terug naar beneden was ik in manhoog struikgewas op zoek naar korhoenders, op een westelijke flank en dus uit de wind. Toen ik uit de struiken kwam, meende ik voor me in het hoge gras een Duitse herdershond te zien, met zijn rug naar me toe gekeerd en starend naar enkele wandelaars in de verte. Het dier had me niet gezien of geroken want ik kwam windopwaarts.

Groot was de verrassing toen het mijn aanwezigheid ontdekte, en toen ik goed en wel besefte dat ik oog in oog stond met een stevige wolf.

Vergeten was de koude. Adrenaline stroomde door ons beider lichamen, en we gingen langzaam uiteen terwijl we elkaar recht in de ogen keken. Het dier bleef daarna een hele poos nieuwsgierig in de buurt rondtoeren, dook in- en uit de loopgraven, en verdween uiteindelijk in het struikgewas, maar niet voor ik onze ontmoeting in een reeks unieke foto’s kon vastleggen. Het was een intense belevenis die zich waarschijnlijk niet snel zal herhalen.

De experten van het MUSE (Museum van Wetenschappen in Trento) wisten me achteraf te vertellen dat dit een jong dier was dat er alleen op uit was.

De leefwereld van de wolf (Canis lupus)

In de Italiaanse Alpen is de wolf aan een stevige comeback bezig. Een dolend mannetjesdier uit Slovenië kwam in 2012 na een tocht van meer dan 1000 km op het plateau van Lessinia (een hoogvlakte ten noorden van Verona) een wijfje uit de Italiaanse alpen tegen. In 2013 stichtten ze, na een afwezigheid van 150 jaar, samen de eerste roedel in de Oostelijke alpen. Intussen tellen we in Trentino ten minste 25 roedels en in de gehele Italiaanse Alpen waarschijnlijk een honderdtal.

Een roedel bestaat doorgaans uit drie à vijf volwassen dieren, met tot tien jonge exemplaren. Tezamen functioneren de leden als een sterke familie-eenheid die samen jaagt, welpen opvoedt, en een territorium van 150 tot 200 vierkante kilometer verdedigt. Enkel het alfakoppel zal in de late winter paren om na een dracht van twee maanden drie à vier welpjes voort te brengen. Jonge dieren van één tot soms drie jaar verlaten de roedel om een nieuw leefgebied en een partner te vinden. Zo wordt voedseltekort en inteelt in het territorium voorkomen.

Op het menu van de wolf staat eerst en vooral levend wild: hert, ree, gems, moeflon en everzwijn. Daarbij worden vooral zwakkere dieren geviseerd. Daarnaast worden ook karkassen van dode dieren gegeten. De wolf kan ten slotte vee (schapen, geiten, ezels) tot prooi nemen, vooral wanneer dat vee onbeschermd is. De mens staat niet op het menu.

Wanneer wolf en mens met elkaar in contact komen

De wolf kan tot 50 km/u lopen en kan lange afstanden afleggen: tot wel 60 km op een nacht. Hij is uitgerust met een uitstekend nachtzicht en gehoor. Het huilen van de wolf is voor soortgenoten tot bijna 10 km ver waarneembaar.

Zijn aanwezigheid zal je meestal enkel opmerken door pootafdrukken en uitwerpselen. De uitwerpselen zijn het makkelijkst te identificeren, want ze worden duidelijk zichtbaar op strategische plaatsen achtergelaten. Ze bevatten meestal ook haar en botfragmenten.

Wolven zijn mensenschuw. Ondanks zijn reputatie in sprookjes en volksverhalen zal de wolf in de uitzonderlijke gevallen dat je hem tegenkomt geen agressief gedrag vertonen. Het beste blijf je gewoon kalm, hou je rustig afstand, ga je het dier niet achternazitten, presenteer je geen voedsel en hou je je hond uiteraard strak aan de leiband.

Voor meer informatie verwijs ik naar het jaarlijkse ‘Large Carnivores Report’ dat door de provincie Trentino wordt uitgegeven, ook in het Engels en het Duits: https://grandicarnivori.provincia.tn.it/ Rapporto-Orso-e-grandi-carnivori

Je kan me bereiken via luc.tcr.thijs@icloud.com.

Foto 1: Panorama van op de Monte Baldo, naar het Westen

Foto 2: Close-up portret wolf

Foto 3: Rotsformaties op de Monte Baldo

Foto 4: Dezelfde jonge wolf, duidelijk nog met grote poten

Klim-en bergsportongevallen

Reeds verschillende jaren proberen we door het opvragen van ongevallengegevens en de analyse ervan onze bergsportdisciplines veiliger te maken. Uit (bijna-)ongevallen valt er veel te leren.

Ongevallen en specifieke ongevalscases worden besproken in de verschillende adviserende sportcellen van KBF. We gebruiken de verzamelde informatie – ook data vanuit buitenlandse statistiekenom onze opleidingen kwalitatief te verbeteren, specifieke bijscholingen te organiseren en klimmers en bergsporters bewust te maken van de gevaren en hoe daarop te anticiperen.

In de loop van 2023 werden 265 meldingen van (bijna-)ongevallen gedaan via klimenbergsportongevallen.eu of langs het KBF-portaal. Daaruit zijn enkele opvallende tendensen op te maken. Enkele meldingen gingen over eenzelfde ongeval (bijvoorbeeld gemeld door slachtoffer en medeklimmer). In totaal werden er 226 ongevallen aangemeld, waarvan 24 met helicopterredding, en 3 bijnaongevallen. Het aantal ongevalsaangiftes (in functie van verzekering) ligt nog hoger, maar daarin zitten vaak ook sportblessures en een deel waarvoor geen uitvoerige melding van de context werd gedaan. (Zie lijst pagina 12)

Een ongeval melden of een verzekeringsaangifte indienen kan via https://portaal.klimenbergsportfederatie.be/ onder ‘ongeval melden’. Dringende repatriëringen, ernstige of dodelijke ongevallen kan je telefonisch melden aan KBF op +323 830 75 00 ook in het weekend.

Ongeacht of een verzelkeringsaangifte nodig is, is het aanbevolen je ongeval te melden aan KBF. Ook als je niet gekwetst bent maar wel betrokken was bij een ongeval, eventueel ook als getuige, is het interessant om jouw ervaring te delen. Anderen kunnen hiervan leren en we werken samen aan meer veiligheid in onze klim- en bergsporten. Ook bijna-ongevallen, waarbij er geen letsel is, kan je melden, want die ‘close calls’ zijn even leerrijk!

Alle meldingen worden vertrouwelijk behandeld en volledig anoniem opgeslagen en weergegeven. Iedereen kan een melding doen, ongeacht of je KBF-lid bent of niet.

Zelf een ongeval registreren

Bergbeklimmen

Bergwandelen

Hoogteziekte: 1 / Bijna-ongeval door tijdens een noodafdaling vast komen te zitten: 1 (2 personen) / Val bij afdaling: 1 / Val bij afklimmen door blok die loste: 1 / Afdaalpad na rappel was weg door steenlawine, geen mogelijkheid om af te zekeren: 1 (5 personen) / Voet omgeslagen bij afdaling: 1 / Steenslag: 1 / Spierscheur in kuit tijdens multipitch: 1

Val/gestruikeld/uitgegleden: 18 / Knieletsel/spierscheur zonder val: 5 / Bloedklonter in been en longen op 4000m: 1 / Overvallen door slecht weer: 2 / Enkelbreuk/ ontwrichting: 2 / Buikkrampen: 1 / Enkel omgeslagen: 1 / Paniekaanval: 1 / Snee in hand met een mes: 1

Wandelen in België 1 Verkeerde beweging/acute blessure 1

In tobogan zijwand geraakt en voet gekwetst 3 / met gezicht tegen wand gegleden 1 / voet omgeslagen 1 / gekwetst na sprong 3 / in water meegesleurd en vastgezeten onder water 1

Mountainbiken

Packraften

Boulder outdoor

Boulder indoor

6

55

Sportklimmen lengteklimmen indoor 24

Sportklimmen (niet gespecifieerd boulder of lengte) 4

Skiën of snowboarden op piste

Langlaufen

Off piste snowboarden

Toerski en splitboard

Snowkiten

Trail-en skyrunning

Val: 8 / over het stuur: 3

Bij drop tegen rots gegaan: 1

(Gedeeltelijke) grondval: 2 / verkeerde beweging/acute blessure: 6 / Voorklimmersval: 15 / Val naklimmer, zekeraar werd tegen de rotsen getrokken (zekeraar gekwetst): 1 / Val toprope: 1 / Val (niet gespecifieerd): 1 / Slangenbeet: 1 / Steenslag: 1 / Bijna-ongeval (door miscommunicatie maakt zekeraar te vroeg het touw los): 1 / Voet omgeslagen in afdaling: 1 / Rappel (pendule gemaakt): 2 / Oogletsel door uiteinde van het touw in het oog te krijgen bij doortrekken touw: 1

Geheel of gedeeltelijk naast crashpad geland: 3 / Slecht neergekomen op de crashpad: 1 / Val (niet gespecifieerd): 1 / verkeerde beweging/acute blessure: 1

Verkeerd neerkomen op de mat na val/sprong: 35 / verkeerde beweging/acute blessure: 16 / Neerkomen naast/tussen mat: 3 / Op vinger gestaan: 1

Verkeerde beweging/acute blessure: 13 / val bij afdaling met grigri: 2 / val waarbij setje in overhang net was ingepikt: 1 / grondval bij voorklimmen: 1 / arm verstrikt in touw: 1 / bijna ongeval (slecht zekeren met o.a. remtouw loslaten): 1 / slechte voetplaatsing bij valoefening: 1 / als zekeraar bij een voorklimmersval tegen de wand getrokken: 1 / Voorklimmersval: 3

Verkeerde beweging/acute blessure: 3 / val: 1

Lestel door val: 29

Letsel door val: 2

Letsel door val: 1

Letsel door val: 6 / verkeerde beweging/acute blessure: 3

Verkeerde beweging/acute blessure: 1

Enkel omgeslagen: 1 / Letsel door val: 1 Via

Letsel door val: 3 / Letsel door valimpact bij rappel: 1 / Voet omgeslagen in afdaling: 1 / Steenslag: 1

Communicatie met een helikopter kan door onderstaande houdingen aan te nemen.

MELD JE ongeval, we worden er samen beter van.

Iedereen, KBF-lid of niet, kan een melding maken van een ongeval via het portaal van KBF of www.klimenbergsportongevallen.eu.

Ben je lid, dan kan je met het zelfde invulformulier meteen een verzekeringsdossier opstarten.

Ja, wij hebben hulp nodig. Nee, wij hebben geen hulp nodig.

Wat kunnen we eruit leren?

Bij het bergbeklimmen is het belangrijk om te beseffen dat de top niet het einde is. Vijf van de acht gemelde(bijna-) ongevallen vonden plaats tijdens de afdaling. Dit start al bij de voorbereiding! Zorg dat je de geplande afdaling en eventueel alternatieve afdalingen zorgvuldig hebt voorbereid aan de hand van infobronnen (kaart, topo, internet, huttenwirt…). Ook het bewust zijn van – en kunnen anticiperen op –mogelijke losse stenen of steenslag is belangrijk. De veranderende condities – mede door weersomstandigheden en klimaatverandering, maken steenslag- en modderlawines vaker voorkomen, net als seracafbreuken op gletsjers. Daarbij ook voldoende oplettend blijven voor de afdaling: hou wat energie over, drink en eet voldoende, heb aandacht voor een zwakkere tochtgenoot... en volg de timing goed op. Hoogteziekte blijft ook een aandachtspunt als je je begeeft boven de 2500m.

Kijken we naar het bergwandelen dan is ‘tredzekerheid’ de meest belangrijke vaardigheid. Een goede conditie, alertheid en aangepast schoeisel zijn onontbeerlijk. Pas ook het niveau van je wandeling aan je ervaring en fysieke capaciteiten aan. Bereid je voor op het bergwandelen door regelmatig duursport te doen (3x per week), extra krachtoefeningen voor de bovenbenen en enkels (vb. tweeen eenbenige squats) en core-oefeningen om je evenwicht beter te bewaren.

Het trail- en skyrunnen zorgt uiteraard voor een hogere kans op vallen, al blijven de ongevallen tot nu toe beperkt gezien de hogere getraindheid van de beoefenaars. Vooral de snelheid aanpassen aan je eigen mogelijkheden en de terreincondities is daar een aandachtspunt.

Bij canyoning zijn tobogans en sprongen niet zonder risico’s. Bij een tobogan is het belangrijk om je benen samen te houden en je armen dicht bij het lichaam te houden, of beter nog samen gevouwen voor je lichaam zodat de ellebogen geen rotsen kunnen raken. Springen doe je enkel in voldoende veilige, diepe en ruime bassins… en niet hoger dan je gecontroleerd kan springen én landen; anders is afklauteren of met touw naar onder de veiligere optie!

In aantal komen veruit de meeste meldingen vanuit indoor sportklimmen, wat daarom niet betekent dat dit de meest risicovolle activiteit is. Het laagdrempelig karakter, de alomtegenwoordigheid van klimzalen en boulderhallen maakt dat velen indoor klimmen, én dat ook aan hoge frequentie waardoor dus een veel grotere blootstelling aan – objectief lagere – risico’s.

Boulderen blijkt ondanks de beperkte hoogte te leiden tot heel wat blessures, valpartijen zijn de meest genoemde oorzaak, vaak ook vanuit het onzorgvuldig afspringen in plaats van zoveel mogelijk af te klimmen. Ook bouldervallen kan je leren: door bij elke bouldersessie een beetje tijd te voorzien voor valtraining kan je kwetsuren trachten voorkomen… én goed opgewarmd aan de sessie starten reduceert ook de kans op letstel.

Een aantal van de gemelde ongevallen konden mogelijks voorkomen worden door een goede keuze en een juiste plaatsing van bouldermatten. Bij het lengteklimmen zijn niet alleen (voorklim) vallen verantwoordelijk voor het groot aantal blessures: daar is het eerder een combinatie van overbelastingsletsels, verkeerde of onhandige bewegingen. Een goede opwarming en een constante alertheid tijdens het klimmen kunnen problemen voorkomen

Bij rotsklimmen is het correct leren inschatten van potentiële risico’s in je klimroute van belang: zoals hoe hoog zit de eerste haak of waar zit de sleutelpassage en hoe veilig is een voorklimmersval? Zo’n voorafgaande risicoanalyse kan je eventueel doen beslissen om een andere route te gaan klimmen. Bij boulderen outdoor is eveneens het verkeerd neerkomen na een val of afsprong de meest voorkomende oorzaak van kwetsuren. Ook hier is een mini-risico-analyse op zijn plaats, samen voldoende en correct gepositioneerde crashpads, en een oplettende spotter kun je het risico sterk inperken!

Ook bij via ferrata vormen uitglijden en valpartijen een voorname oorzaak van letsels. Een goede voorbereiding, op tijd rusten (bijvoorbeeld voor een steile passage), tredzekerheid en eventueel bijkomende touwzekering van een zwakkere of uitgeputte tochtgenoot kan één en ander voorkomen. Heb je geen of weinig ervaring, volg dan een opleiding of laat je begeleiden! Ook steenslag is in dit terrein een niet te verwaarzlozen oorzaak van ongevallen.

Bij pisteskiën, snowboarden en toerskiën zijn valpartijen -weinig verwonderlijk- eveneens de meest vermelde oorzaak. Een goede skitechniek en een zorgvuldige inschatting van het terrein zijn een must. Het investeren in skilessen, on en offpiste, blijven nuttig. Net als extra kracht- en rotatiestabiliteit als voorbereiding op het winterseizoen. Pas je routekeuze ook aan de omstandigheden en je eigen kunnen aan.

Opvallend is dat er nauwelijks bijna-ongevallen gemeld werden. Nochtans zijn deze ‘incidenten zonder letsel’ ook interessant en leerrijk. In alle gevallen waarbij je het gevoel had ‘oef, dit had slecht kunnen aflopen…’ is het écht wel zinvol om een melding te doen.

Wat bij een klim- of bergongeval?

Jaarlijks organiseert KBF een Wilderness first aid cursus, gegeven door lesgevers van Wilderness Medical Associates. De WFA is een EHBO-opleiding gericht op de opvang van ongevallen in een omgeving waar professionele medische hulpverlening niet onmiddellijk beschikbaar is. Kenmerkend voor Wilderness First Aid zijn de langere duur van slachtofferzorg en -transport, beperkte beschikbare EHBO-middelen en de afgelegen en vaak bedreigende omgeving.

Daarnaast organiseert KBF jaarlijks een noodoefening voor haar sportkaders, dat zijn alle lesgevers en begeleiders actief in de outdoor klim-en bergport: een intensieve en praktijkgerichte dag bijscholing rond ongevalsrespons: vanaf het inschatten van de situatie en ongevalsmanagement tot het alarmeren van hulpdiensten, toepassen van de meest passende interventie én hoe je met je groep omgaat. De theorie wordt tot een minimum beperkt, de nadruk zit net in oefenen vanuit levensechte cases. Dit najaar op zondag 6 oktober!

DATUM EVENT

DISCIPLINE LOCATIE

29 juni Boulder Battle Boulder Black Box Boulder, Kortrijk

7 juli Boulder Series Boulder Monk, Hasselt

9 juli - 13 augustus De Sportzomer aan de Belgische kust verschillende sporten verschillende locaties

12-14 juli IFSC World Cup

13-14 juli IFSC Youth European Cup

10-14 juli

Belgian Highline Festival

17-19 juli IFSC World Cup

17-21 juli Wereld Kampioenschap Highline

19-21 juli IFSC Youth European Cup

5-10 augustus Sportklimmen op de Olympische Spelen

Lead & Speed Chamonix, Frankrijk

Lead Dornbirn, Oostenrijk

Highline Freyr

Lead & Speed Briançon, Frankrijk

Highline Laax, Zwitserland

Lead & Speed Žilina, Slovakije

Speed, Boulder & Lead (combined) Parijs

22-31 augustus IFSC Youth World Championships Speed, Boulder & Lead Guiyang, China

24-25 augustus Sounds Like Climbing Festival

Boulder & Lead Bleau, Gent

24-25 augustus IFSC Paraclimbing European Championships Paraklimmen Villars, Zwitserland

27 augustus - 1 september IFSC European Championships

Speed, Boulder & Lead Koper, Slovenië

7 september 12u van Durnal Rotsklimmen Durnal

5 oktober Belgian Boulder Cup Boulder Blok, Hoboken

5 oktober Outdoor Kaderdag alle disciplines Pont-à-Lesse

6 oktober Noodoefening alle disciplines Pont-à-Lesse

Ruim aanbod van topo's en boeken in de webshop webshop.klimenbergsportfederatie.be

Rue de la Chavee 7, Maillen

Van 1/3 tot 30/10 ieder weekend open van vrij- tot zondag

Reserveer via www.kbfvzw.be > chaveehut t

Nu met kortingen tot -50%!

VENNHÜTTE

Am Bahnhof 13, Burg-Reuland

Ieder weekend open van vrij- tot zondag

Reserveer via www.kbfvzw.be > vennhütte

Ontdek alle kortingen & voordelen voor KBF-leden op www.klimenbergsportfederatie.be/voordelen-leden-sportkaders

Every step made lighter.

Lightweight, and built to last.

Our gear is engineered to help you get the most out of the outdoors.

Trotse partner van: