BOEKBESPREKING Lus Van den Bossche

Paolo Cognetti – Beneden in het dal

Paolo Cognetti (Milaan, 1978) is een Italiaanse schrijver die wereldwijd bekend werd met zijn roman De acht bergen. Dat boek werd in 2022 verfilmd door het Belgische koppel Felix van Groeningen en Charlotte Vandermeersch. Net zoals het boek werd ook de film een groot succes. Het is een verhaal over eenzaamheid en liefde, over vriendschap, over leven en dood in de ongerepte natuur van de Italiaanse Alpen.

Cognetti’s laatste roman, Beneden in het dal, speelt zich af in een bergdorp in Valsesia (Aosta) maar heeft verder weinig met de bergen te maken. Het gaat over twee broers die elkaar uit het oog verloren. De oudste, Luigi, is in het dal gebleven en is boswachter. De jongste, Alfredo, is houthakker in Canada. Na het overlijden van hun vader komt Alfredo terug, omdat er bij de notaris engagementen zijn.

Het boek begint met het verhaal van een hond: een jong teefje volgt een woeste grijze reu… Vervolgens komen de twee broers aan het woord. Bij hun geboorte heeft de vader telkens een boom geplant, een lariks voor de oudste zoon en een spar voor de jongste. De lariks reikt naar de zon en wuift in de wind, de spar staat in de schaduw maar is sterk. De beschrijving geeft hun karakters weer. In het hoofdstuk ‘Vrouw in het water’ komen we meer te weten over Elisabetta, de vrouw van Luigi.

In het nawoord schrijft Cognetti dat hij inspiratie kreeg door het album Nebraska van Bruce Springsteen. Misschien is het een goed idee deze plaat tijdens of na het lezen te beluisteren. Cognetti vertelt prachtig over het leven in het bergdorp en de natuur, ver weg van de drukte van de stad. Zijn zinnen zijn parels. Maar voor mij is het verhaal niet af: het boek telt amper 152 bladzijden en dat is jammer.

ISBN 978 94 031 3152 8

Wit – Sylvain Tesson

De Franse schrijver Sylvain Tesson (1972) is vooral bekend door zijn boeken “Zes maanden in de Siberische wouden” (2012), “Ongebaande paden. Een voetreis dwars door Frankrijk” (2017) en de roman “De sneeuwpanter” (2021). Over dit laatste boek werd een adembenemende documentaire gemaakt “The velvet Queen”. Het beschrijft een zoektocht in Tibet naar het schuchtere, bijna onvindbare dier, en daarmee gepaard een oefening in geduldig wachten en kou lijden.

In Wit beschrijft Tesson een tocht over alle bergtoppen van de Alpen, van Menton in het zuidwesten naar Triëst in het noordoosten. Over vier jaar verspreid, tussen 2017 en 2020, telkens tussen februari en april, onderneemt hij deze expeditie op toerski’s samen met zijn vriend en gids Daniel du Lac. Ieder hoofdstuk beschrijft een dagtocht met begin- en eindpunt en vermelding van het aantal kilometers en hoogtemeters. Op dag zeven ontmoeten ze in Rifugio Sabernui Philippe Rémoville. Hij was vertrokken in Nice en sluit zich bij hen aan tot Triëst.

Het boek is veel meer dan zomaar een opsomming van de dagtochten. De beschrijvingen van het landschap, de bossen, de bergen, de sneeuwstormen, de ruïnes, … zijn prachtig. Tesson weet de risico’s en gevoelens van vreugde en ontbering op een geweldige manier te verwoorden. In moeilijke situaties komen de herinneringen aan zijn ongeval in 2014 naar boven. Knap hoe hij daarmee omgaat en hoe hij nog tot zo’n zware inspanningen in staat is.

Het boek bevat niet alleen indrukwekkende beschrijvingen van de tochten maar ook veel literaire en filosofische beschouwingen. De auteur gebruikt citaten en gedichten die perfect bij de situatie passen. Tesson overschouwt de wereld en de relaties tussen mens en natuur van bovenaf. Tijdens de tochten loopt ieder met zijn eigen gedachten, ook ’s avonds in de hutten wordt weinig gepraat. Maar de schaarse dialogen zijn grappig, diepgaand en humoristisch.

“Wit” is een boek dat geen moment verveelt, als bergsporter is het erg herkenbaar. Je herkent onmiddellijk de dagelijkse routine, de beklimmingen die van ver moeilijk lijken maar eens je er bent vanzelfsprekend zijn, de aankomst in de hut, het opbergen van het materiaal, het vertrek ‘s morgens, het rugzakken pakken … steeds hetzelfde ritueel! Een boek dat je leest op tocht, of zelfs thuis in de zetel, het blijft boeiend. Als toerskiër heb ik genoten van de lectuur, zelfs al nemen de mannen vaak risico’s. Je hoeft geen toerskiër te zijn, het is een prachtig reisverhaal dat leest als een trein, het neemt je mee doorheen verschillende landschappen en gebieden.

ISBN 978 90 295 5079 6/NUR 320