Our CLIMB GREEN Label offers a range of products designed to make your climbing gear more sustainable. From carabiners and ropes to slings, harnesses, and helmets, these items prove that responsible personal protective equipment can be both reliable and eco-friendly. To ensure these products are easy to find and genuinely sustainable, we introduced the CLIMB GREEN label—your guide to making responsible climbing choices.
MOE 3R
SWIFT ECO DRY 8,9MM
Learn more about our CLIMB GREEN label.
Klimaat
Actueel 3 Inhoud 5 Voorwoord
Up2Date 8 Materiaal & Techniek 10 Een verhaal met impact 12 Tegen eind 2033 KBF klimaatneutraal? 17 Rab Service Centre 24 Zomerstages 2025
sportklimmen 18 Klimzaal in de kijker : Seafront Boulder 20 Wedstrijdklimmen
skyrunning
22 Belgisch Kampioenschap Skyrunning
bergbeklimmen
28 Toekomstige stageleiders in actie
32 Moiry: beginnen met bergbeklimmen
36 Grandes Jorasses: de berg met vele gezichten
trekking & adventure
40 West Groenland
46 Peaks of Africa: de 10 hoogste bergen van Afrika op een rij
50 Zero-to-Zero: een 2576 km lange Alpenoversteek winter 56 Afbreken van een sneeuwluifel
OVER de KLIM- EN BERGSPORTFEDERATIE
De Klim- en bergsportfederatie vzw is een unisportfederatie met meer dan 14 000 leden, erkend en gesubsidieerd door Sport Vlaanderen.
De KBF telt 42 aangesloten clubs. Vind een club in jouw regio op www.klimenbergsportfederatie.be/clubs
BEREIKBAARHEID
Statiestraat 64, 2070 Zwijndrecht
Bereikbaar van maandag tot vrijdag, tussen 9:00 en 17:00 uur
T: 03 830 75 00*
*Tijdens het weekend: uitsluitend voor de melding van ernstige ongevallen. Andere ongevallen meld je op maandag.
E: info@kbfvzw.be
W: www.kbfvzw.be
Klachten: ombudspersoon@kbfvzw.be
SHOP
In de KBF-webshop kun je allerlei topo’s, boeken en cursusteksten aankopen aan democratische prijzen.
Meer op webshop.klimenbergsportfederatie.be
KBF-HUTTEN
Chaveehut
Rue de la Chavée 7, 5330 Maillen
Van 1 maart tot 30 oktober: ieder weekend open van vrijdag tot zondag.
Vennhütte
Am Bahnhof 13, 4790 Burg-Reuland
Vanaf 30 maart: ieder weekend open van vrijdag tot zondag.
Reserveer je slaapplaats via www.kbfvzw.be of info@kbfvzw.be. Voor KBF-leden geldt een kortingstarief.
SPORT MET GRENZEN
Voel je je slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag? Was je er getuige van, of heb je vragen over dit thema?
KLIMGREPEN KLIM VOLUMES
KLIMGREPEN KLIM VOLUMES
Praat erover met je club-API of de federatie-API (aanspreekpunt integriteit).
• Noodgeval: hulplijn 1712
• Advies: api@kbfvzw.be of 03 830 75 02
meer info op www.klimenbergsportfederatie.be/api
HARDWAREN KLIM MATERIALEN
HARDWAREN KLIM MATERIALEN
VOORWOORD
Onze projecten
MOUNT COACH-Academy
Belgian Rebolting Team
KBF werkt samen met:
blijf op de hoogte
Volg de laatste nieuwtjes in de sport
@k limenbergsportfederatie
Van vlot tot expeditie
Wat is een ledenvereniging? De keynotespreker op de studiedag vergeleek haar met een vlot tussen zwemmers in een meer. Als ze op het vlot klimmen, hebben ze een beter overzicht en kijken ze verder. Vergelijk het met klim- en bergsporters die beter geïnformeerd zijn als ze, zoals jij, aangesloten zijn bij een club. De mensen op het vlot hebben best ook allemaal een peddel, zodat ze samen in dezelfde richting kunnen sturen: naar een veilige beleving van hun avontuurlijke passie.
Wat later wees de spreker erop dat je als vereniging ook rekening moet houden met de diversiteit onder je leden. Canyoneers willen wat anders dan indoor klimmers, zeg maar. Het vlot werd een meer vol kleine roeibootjes, die elk een andere richting uit dreven. Waar was die gemeenschappelijke doelstelling naartoe?
Misschien zat de synthese aan het slot van de lezing, waar een ledenorganisatie vergeleken werd met de expeditie van een negentiende-eeuwse ontdekkingsreiziger: verkenners in de voorhoede, jagers die voor proviand zorgen, wetenschappers om fauna en flora in kaart te brengen en dragers voor het materiaal: goed geordende, doelgerichte diversiteit. Herkennen wirten en rotswerkers zich in dit beeld: een duidelijk afgebakende taak vervullen binnen een groter geheel?
Elk afzonderlijk schetsten de metaforen een herkenbaar plaatje, maar samen botsten ze in mijn hoofd. Hoe maak je van vlotten, roeiboten en expedities een samenhangend relaas? Er is een oplossing, alleen is die niet zo poëtisch. Een beleidsplan biedt op het eerste zicht een minder boeiend verhaal, maar het schept wel uitgesproken gemeenschappelijke strategische doelen, terwijl het op operationeel niveau ruimte laat voor diversiteit. Nuchtere zakelijkheid dus in plaats van een wervend beeld, maar wel houvast voor de komende vier jaar. Laat die expeditie maar vertrekken!
Algemeen directeur
Bruno Vermeeren
COLOFON
Het federatietijdschrift Monte verschijnt vier keer per jaar en is een uitgave van de Klim- en bergsportfederatie
Bart Smets, Lisa Viane, Hilde De Dobbeleer, Lus Van den Bossche, Arne Monstrey, Jan Cools
VORMGEVING, PREPRESS EN DRUK
Lay-out / Opmaak en beeldvorming: Reginald Roels KBF
Druk: EVM Print / Group Daneels - Waver
VERANTWOORDELIJKE UITGEVer
Yanick Bos - p/a Statiestraat 64 - Zwijndrecht
Annelore Orije / annelore.orije@kbfvzw.be
Discover everything you need for an exciting climbing experience, selected carefully by seasoned climbers, Ollie & Jacco, who care as much about your climbing fun as you do. From the essentials to all the extras, this is your one-stop-shop! 9cclimbing.com
Hannes Van Duysen beklimt Es Pontás (9a+)!
Es Pontás, een iconische 9a+ Deep Water Solo in Mallorca, heeft zijn zesde beklimming ooit gekregen. Onze felicitaties gaanopnieuw - naar Hannes Van Duysen!
De route bevindt zich op een natuurlijke brug, ongeveer 200 meter van de kust, en werd in 2006 voor het eerst beklommen door Chris Sharma. Later volgden grote namen als Jernej Kruder, Jan Hojer, Jakob Schubert en Léo Favot. Hannes voegde zich nu bij dit selecte gezelschap en had daar slechts vier sessies voor nodig. Op Instagram noemt hij het "een levensdoel."
Alsof dat nog niet indrukwekkend genoeg is, flashte Hannes enkele weken eerder de 8C boulder Poseidon’s Kiss in Mallorca in slechts één poging. Sterk bezig Hannipan!
Stef Duymelinck, al jaar en dag secretaris van BVKB, is plots overleden en werd op 21 september begraven op de stedelijke begraafplaats van Sint-Niklaas.
We herinneren ons Stef als een stille werker die deed wat er van hem verlangd werd en die achter de schermen in alle stilte het secretariaat van BVKB draaiende hield. Het zal raar aanvoelen dat hij er ineens niet meer bij is.
STEF DUYMELINCK
°1959-*2024
blaast 40 kaarsjes uit!
Op zaterdag 14 september 2024 barstte het feest los bij BAC Limburg, die haar 40-jarig bestaan vierde met een onvergetelijke barbecue. Wat in 1984 begon als een bescheiden klimclub, is uitgegroeid tot een bruisende vereniging met een ontembare passie. En dat mag gevierd worden! Zowel oudgedienden, nieuwe leden als trouwe vrienden van de club kwamen samen om deze mijlpaal in stijl te vieren. Het was een avond vol verhalen van vroeger, heerlijk eten en een gevoel van verbondenheid dat je alleen bij je club kan vinden. Met 40 jaar op de teller, maar meer vuur dan ooit, zeggen we: op naar de volgende 40 jaar vol plezier en avontuur. Proficiat, BAC Limburg!
Ben jij vertrouwd met de werking van de Klim- en Bergsportfederatie of een gelijkaardige organisatie? Ben je gemotiveerd om mee aan het roer van te staan van de organisatie die samen met de clubs de drijvende kracht is van de klim- en bergsportcommunity? Stel je dan kandidaat als lid van het bestuursorgaan vóór 15 januari 2025.
Interesse? Bekijk de volledige vacature op onze website: klimenbergsportfederatie.be/bestuurslid-gezocht.
We zijn trots om Spero Ronse te verwelkomen in de KBF-familie als onze 43e club! Al jarenlang actief in Ronse, biedt deze vereniging een thuis voor liefhebbers van avontuurlijke sporten. Bij Spero kunnen leden sporten zoals muur- en rotsklimmen, speleologie, canyoning en alpinisme ontdekken. Veiligheid en verantwoordelijkheid staan steeds centraal, wat perfect aansluit bij de waarden van KBF. We zijn enthousiast om samen nieuwe avonturen aan te gaan en kijken uit naar een sterke samenwerking met deze veelzijdige club.
Welkom, Spero Ronse!
In memoriam - stef duymelinck
BAC-Limburg
Klim- en Bergsportfederatie zoekt bestuurslid
Welkom Spero Ronse, onze 43e club!
Foto: Timothée Nitschke
MATERIAAL EN TECHNIEK
PATAGONIA - Fjord Flannel Shirt 'lang leve het winters kampvuur'
Tekst Arne Monstrey (verkoper bij K2)
Jawel, de winter doet denken aan haardvuur én kampvuur. En dat doen dan weer denken aan houthakkershemden. Je het is een cliché, maar tegelijkertijd heeft het wel iets. Getuige bijvoorbeeld het Fjord Flannel Shirt van Patagonia. Niet alleen heeft het hemd een Fair Trade label meegekregen, het bestaat ook voor 100% uit 'organic cotton', dat nadien geborsteld is tot gezellig flannel. Het is dan misschien geen outdoor-technisch kledingstuk zoals de andere items die vaak op deze pagina's verschijnen, maar het maakt wel deel uit van een lange reeks 'klassiekers' die jaar na jaar terugkomen.
Adviesverkoopprijs: 129,95 euro
Gewicht: 465 gram
MAMMUT - Zinal Guide SO Hybrid Pants 'een geweldige allround alpine zomer- of winterbroek'
De Zinal Guide is een softshellbroek waarmee je veel kanten uitkunt. In de zomer is het een prima alpiene broek. En in de winter kun je er ook mee op stap, al dan niet op sneeuwraketten of toerski's. Daarenboven leent de broek zich ook prima voor pulka-expedities, eventueel aangevuld met een legging. Deze softshell broek is dus wel winddicht, maar niet waterdicht. Dit maakt ze veel ademender en eigenlijk wordt er van uitgegaan dat ze eerder te maken zal krijgen met sneeuw dan met regen. Voor een optimale bewegingsvrijheid zit er veel stretch in de broek verwerkt. Daarnaast kan de broekspijp onderaan verruimd worden, beschikt de broek over 4 zakken (afgewerkt met een ritssluiting) én over ventilatieopeningen aan de zijkant van de dijbenen. Achter deze openingen zit trouwens een mesh verwerkt. Zo kan er geen sneeuw naar binnen komen als je toch eens valt. Eén ding is zeker, over deze broek is goed nagedacht!
Laat je niet misleiden door het woord Gore Tex. Deze donsjas is niét waterdicht. Ze bestaat uit Gore Tex Infinium, wat eigenlijk niet meer is dan een uitgerokken GTX-membraan. Dit maakt het niet langer waterdicht, maar wel nog steeds winddicht. Voor de kenners: Waterdichte Gore Tex heeft een zwart label meegekregen, winddichte Gore Tex een wit label. Een dikke donsjas als de Infinity Alpine is uiteindelijk ook ontworpen voor een dusdanig winters klimaat dat je eerder sneeuw dan regen mag verwachten. En dan hoeft ze dus niet waterdicht te zijn. Het winddichte karakter ervan is dan weer wel een voordeel. Ideaal als je deze jas aanschiet tijdens een pauzemoment op een sneeuwschoen-, toerski- of pulka trektocht. Daarmee ook dat de jas in het winter sportkaderpakket zit van de Klim- en Bergsportfederatie. Dit betekent dat je als KBF lid 20% korting krijgt op de adviesverkoopprijs en als erkend sportkader zelfs 50% korting. In dat laatste geval wordt er wel nog 15 euro extra aangerekend omdat er eveneens het logo van de KBF én van de partnerwinkel op gedrukt zal worden. Deze actie is geldig in de partnerwinkels van de KBF, zijnde de Mounteq Shop in Desselgem, de Berghut in Hamme en de K2 in Antwerpen.
Adviesverkoopprijs: 449,95 euro
Gewicht: 551 gram (voor heren); 494 gram (dames)
PETZL - Rocha 'ultralicht én compact'
De Rocha is eigenlijk de kleinere versie van de Attache. En die moet toch zowat Petzls meestverkochte schroefmusketon zijn. Maar waar de Attache 'bijna' 60 gram weegt, is de Rocha er nog slechts 45. Dat is toch weer een vermindering van 25%! Bij lange avontuurlijke klimroutes van meerdere touwlengtes en serieuze alpiene ondernemingen telt immers elke gram. Niet alleen is de Rocha dus super compact, ze is ook super licht en dat zonder aan functionaliteit in te boeten. Ze is nog steeds peervormig, heeft een keylock sluiting en wordt nog steeds met een zeer sterk, maar toch licht H-profiel vervaardigd. Bovendien beschikt ze over een rode verfstreep onder de schroefhuls die duidelijk zichtbaar is als deze niet goed is dichtgedraaid. Deze topmusketon wordt gemaakt in een grijze en een oranje kleur.
Adviesverkoopprijs: 18,95 euro
Gewicht: 45 gram
NEMO EQUIPMENT - Tensor Extreme Insulated 'waarschijnlijk de spectaculairste wintermat op de markt'
Ze zijn er bij Nemo Equipment in geslaagd om de beste isolatie versus gewicht matras op de wereld te brengen. De R-waarde staat op 8.5. Dit betekent dat ze je zou moeten beschermen tegen kou die van de grond komt bij temperaturen tot zo'n 40 à 45 graden ónder het vriespunt. Voor een gewicht van slechts 472 gram is dit echt ongelooflijk. Zeker als je weet dat de mat ook nog eens 9cm dik en daarmee super comfortabel is. Bovendien is ze ook nog eens zeer stil in vergelijking met sommige andere concurrenten. De mat bestaat in 4 verschillende maten en wordt steeds geleverd met een velcro lint, een opbergzak, een repair kit én een opblaaszak. Het is dé mat voor iedereen die in het putje van de winter wilt gaan bivakkeren in het Hoge Noorden.
Adviesverkoopprijs: 289,95 euro (regular mummy)
Gewicht: 472 gram (voor de regular mummy)
ARCTERYX - Beta SL Jacket
'licht en compact, vervaardigd met het nieuwste GoreTex ePE-membraan'
Arcteryx is één van de meest dure, maar tegelijkertijd technische outdoormerken op de markt. Hun Beta-reeks staat voor performante kledij in outdoor omstandigheden. De letters SL slaan op Super Light. Uiteraard betekent dit dat de jas compact en licht is, maar ook dat ze minimaal is afgewerkt én dat het lichte gewicht en het compacte volume belangrijker zijn dan slijtvastheid. Het is dus niet direct de meest interessante jas om mee aan alpinisme of zware rugzaktrekkings te doen. Maar het is wel de perfecte jas om van en naar je werk mee te fietsen of op dagtocht te gaan. Ondanks het minimale design, beschikt de jas toch over ventilatieritsen onder de armen én een stevige waterdichte hoofdrits. Bovendien is het een jas uit de nieuwe GoreTex ePE reeks, die PFC-vrij is. Omwille van Europese regelgeving is dit tegenwoordig verplicht. Het maakt de jas er veel milieuvriendelijker op, maar je zult hem ook vaker moeten wassen.
Adviesverkoopprijs: 499,95 euro
Gewicht: slechts 340 gram (heren) en 300 gram (dames)
Een verhaal met impact
Beleidsplan 2025-2028
Storytelling. Het was een van de eerste woorden in de presentatie, verrassend genoeg. Het onderwerp van de bijscholing was immers financieel risicobeheer. Je verwacht dan een uiteenzetting met veel cijfers en formules. Maar, aldus de lesgever, zijn dalende personeelskosten goed of slecht? Misschien wel als je organisatie systematisch verlies maakt, maar minder als je geen vervanger vindt voor een collega die ontslag nam? Het hangt er maar van af. In financieel beleid komt het er dus op aan om de gegevens goed samen te vatten: welk verhaal vertellen al die cijfertjes.
Vreemd genoeg geldt dezelfde uitdaging voor het beleidsplan van KBF. Hoezo, hoor ik je vragen, een beleidsplan is toch bij uitstek een verhaal: waar wil je als organisatie naar toe en hoe wil je daar geraken? Wie even de moeite doet om Luik II van ons beleidsplan op te zoeken op onze website, vindt een excel met meer dan 200 lijnen: sd’s, od’s en acties, jaartallen, verantwoordelijken, indicatoren. (voor de diehards: te vinden onder ‘Contact en organisatie > Beleidsdocumenten) Samen vertellen ze een verhaal, maar welk? Hoe begin je eraan?
Terugblik
Met een terugblik misschien? Onze vorige beleidsperiode, 20212024, kende een hobbelig parcours. Corona veranderde onze wereld, maar laat ons daar niet bij stilstaan. We investeerden in onze backoffice, zoals dat heet: al die zaken waar jij als KBF-lid geen boodschap aan hebt: ledenbeheersysteem, boekhouding, interne procedures. Je merkte waarschijnlijk alleen dat jou een skiverzekering werd aangerekend waar je niet om gevraagd had, of omgekeerd. Kinderziekten horen bij een vernieuwingsproces, helaas. Zichtbaarder was ongetwijfeld onze denkoefening over onze missie en onze kernwaarden en de nieuwe huisstijl die daaruit voortvloeide. Niet dat jij als lid daarom gevraagd had, maar je merkte alvast een nieuwe wind. Die nieuwe wind waait ook door het team: een stabiele ploeg geëngageerde medewerkers die erin slaagt verschillen in visie om te smeden tot gedeelde doelstellingen, daarin gesteund door een al even geëngageerd bestuur. Hokjesdenken heeft plaats gemaakt voor interactie. Vanuit dat elan heeft het nieuwe beleidsplan vorm gekregen: meer dan 160 acties in een dertigtal operationele doelstelling, samengebracht onder tien strategische doelstellingen. Welk verhaal zit erachter?
Foto: Wouter De Lange
Vernieuwing en continuïteit
Opnieuw veel werk achter de schermen, waar je als individueel lid misschien niet zoveel aan hebt. Je beheerst waarschijnlijk de basistechnieken van de disciplines die je interesseren. Je hebt niet meteen behoefte aan opleidingen. Dat is anders voor beginnelingen, of voor jou als je je toch verder zou willen bekwamen in hogere niveaus of een nieuwe tak van de sport. Dan stap je naar een club of een klimzaal voor een klimvaardigheidsbewijs, een cursus zelfstandig bergwandelaar of een gevorderdenstage. Die opleidingen worden gegeven door goed opgeleide lesgevers: onze sportkaders. En daarvan hebben we er te weinig. De klim- en bergsport boomt. Elk jaar openen nieuwe klimzalen de deuren, er komen nieuwe clubs bij, ons ledenaantal stijgt jaar na jaar. En ook al studeren er elk jaar nieuwe sportkaders af, het zijn er te weinig om de groei in de sport bij te benen. Hoog tijd dus om ons te bezinnen hoe het beter kan.
De problemen zijn bekend. De opleidingen kosten geld, zeker als er buitenlandse modules deel van uitmaken, en tijd. Ze zijn niet goed op elkaar afgestemd, zodat je weinig of geen vrijstellingen krijgt, ook al heb je al eens gelijkaardige lessen gehad, bv. rond weerkunde of eerstehulp. Er is weinig aandacht voor nieuwe leervormen, zoals afstandsleren of zelfstudie, wat zeker aan jongere generaties moeilijk uit te leggen valt.
De opleidingen zijn ook niet altijd afgestemd op nieuwe ontwikkelingen in de sport. Wie training wil geven in een boulderzaal, volgt de initiator Sportklimmen en leert daar touwtechnieken die hij of zij misschien nooit zal gebruiken. Er ligt dus veel werk op de plank: opleidingen doorlichten, waar mogelijk compacter maken, ze beter op elkaar afstemmen en efficiënter organiseren, ze aanpassen aan nieuwe ontwikkelingen in de sport en de docenten beter ondersteunen in het gebruik van nieuwe onderwijstechnieken. Het project is zo omvangrijk, dat we er extra financiering voor gevraagd hebben aan de Vlaamse overheid, maar ook als we die niet ontvangen, is dit de weg die we volgende jaar zullen bewandelen. Daarbij willen we ons niet beperken tot de opleidingen zelf. Inzichten veranderen, technieken evolueren. Het is dan ook belangrijk dat afgestudeerden zich voortdurend blijven bijscholen. Levenslang leren geldt niet alleen op de werkvloer. We weten dat veel van onze sportkaders regelmatig bijscholingen volgen. We willen dit beter monitoren, zodat we ons beleid kunnen afstemmen op de noden in het veld.
Wie de moeite doet om ons beleidsplan door te nemen, zal er ook veel van hetzelfde ontdekken: beleidslijnen die we voortzetten. Veiligheid blijft een belangrijk thema in onze sport. Het rotsbeheer wordt verder geprofessionaliseerd, met oog voor het comfort en de veiligheid van onze vrijwilligers, maar ook met oog voor het milieubeheer in deze natuurlijke omgeving. We blijven uiteraard inzetten op onze topatleten. We zullen Hannes Van Duysen ondersteunen in aanloop naar de spelen van Los Angeles in 2028, maar we hopen ook om een regiowerking uit te bouwen voor de jeugd, om zo jong talent te doen dromen van Brisbane 2032. En ook de rebranding is nog niet voltooid: een nieuwe website en een vernieuwing van Monte staan op de planning voor de komende jaren. Ook de verdere uitbouw van de Skyrunning als discipline staat op de planning. Wel nieuw is dat we hopen ook voor slacklinen en highlinen een aanbod te kunnen uitwerken, te beginnen met een opleiding voor de beginners. Op dit moment bestaat er immers voor deze discipline geen uitgewerkte basiscursus. We zullen hiervoor samenwerken met een van onze clubs en hopen ook hiervoor een beroep te kunnen doen op projectfinanciering van de Vlaamse overheid.
De grote uitdaging
De grote uitdaging voor de komende beleidsperiode ligt echter op een heel ander domein: het klimaat. Misschien roeien we daarmee tegen de stroom in. Op het moment dat ik dit schrijf, is de klimaattop in Azerbeidzjan net afgelopen, met pover resultaat. Bij de verkiezingen in eigen land was de klimaatcrisis geen thema van belang en over de grote plas komt straks een president aan de macht die weer volop inzet op fossiele brandstoffen. Toch kunnen we er niet omheen. Wie regelmatig naar de bergen trekt, ziet de veranderingen zich daar voltrekken: gletsjers smelten, de seizoenen verschuiven, sneeuw is niet meer gegarandeerd, klassieke klimroutes worden ontoegankelijk. Onze collega’s in Oostenrijk voelen de impact op het onderhoud van hutten en wegen. Niet voor niets hebben zij zich voorgenomen om tegen 2033 klimaatneutraal te zijn. Dat is een ambitie waar wij ons bij aansluiten.
Hoe we dat gaan waarmaken? Daar hebben we nu nog geen eenduidig antwoord op. Er zijn geen pasklare oplossingen, dus moeten we op zoek. We kijken daarvoor zeker naar de ervaring van de Oostenrijkse Alpenvereniging, waar wij een afdeling van zijn en goede contacten hebben. Maar we kijken ook naar onze clubs, waarmee we in dialoog willen gaan om samen een stappenplan uit te tekenen. En we kijken ook naar jou. Misschien heb je ervaring met het thema en ken je wat van mobiliteit, materialen of infrastructuur? Wil je met ons mee nadenken hoe dit thema aan te pakken? Laat het ons weten via klimaat@kbfvzw.be!
Conclusie
Misschien heb ik het wat te weinig benadrukt, hierboven, maar we blijven jou de komende vier jaar ook koesteren. Je kan nog altijd rekenen op onze kennis en expertise, via ons tijdschrift en onze website, via onze clubs en onze medewerkers. Samen hogerop, dat is het verhaal dat we willen vertellen!
Debbie Sanders en Jan Cools
Tegen eind 2033 KBF klimaatneutraal?
De gevolgen van de klimaatverandering komen wekelijks in het nieuws. Ook in de bergen, onze speeltuin, is de impact duidelijk te zien. Gletsjers smelten weg en worden chaotischer, het winterseizoen kort in en extreme neerslag zorgt voor overstromingen en instortingen waarbij soms klimroutes en paden van de kaart worden geveegd.
De Klim- en bergsportfederatie wil het thema klimaat ook op onze agenda zetten. Enerzijds door jullie, gepassioneerde bergsporters, te informeren over de impact van klimaatverandering op de bergen, en anderzijds samen met jullie onze werking en sportbeleving te ‘verduurzamen’
Tekst
Wat beweegt er internationaal?
Onder impuls van het “Sport for Climate Action” initiatief van de Verenigde Naties heeft de UIAA, de koepel van alle bergsportfederaties, een klimaatactieplan opgemaakt. Tegen 2030 wil men de uitstoot tegen 50% verminderen en tegen 2040 volledig klimaatneutraal én -robuust zijn.
De Zwitserse Alpenclub volgt dezelfde timing. In Oostenrijk zijn de ambities wat hoger: klimaatneutraal tegen 2033. En de Duitsers stellen zelfs 2030 voorop! NKBV (Nederland) en CAF (Frankrijk) hebben geen target maar willen wel de ecologische voetafdruk van de vereniging en hun leden verminderen.
WAt doet KBF?
In het najaar van 2022 nam KBF op vraag van Jan Larosse, actief sportkader, het initiatief om een werkgroep samen te stellen van experten, medewerkers en bestuurders om onze doelstellingen op te stellen. Dit leidde tot strategisch doelen op vlak van klimaat in het nieuwe beleidsplan 2025-2028, die ook werden afgetoetst in de celwerking van de diverse disciplines. Daar kregen clubs en stageleiders de kans om feedback te geven.
De strategische doelstelling van klimaatneutraliteit tegen 2033 vloeit voort uit deze van de Oostenrijkse Alpenvereniging (AÖ) waarvan wij één van de ‘Ausland Sektionen’ zijn. Tegen eind 2025 willen we een nulmeting uitvoeren van onze CO2-uitstoot en een strategie om deze op regelmatige basis te monitoren, en tegen eind 2026 ligt er een actieplan om die klimaatneutraliteit te bereiken die we samen met onze clubs en leden willen vormgeven. Er zal ook een eco-score voor stages en activiteiten worden ontwikkeld en een ‘groene pikkel’ worden uitgereikt aan die clubs die significante acties hebben ondernomen om hun impact op het klimaatbeleid te minimaliseren.
Geïnspireerd door wat er in de Alpenlanden gebeurd, willen we de volgende jaren inzetten op volgende terreinen.
Wat is klimaatneutraal?
Nul emissies hebben, of klimaatneutraal zijn, betekent dat je als organisatie netto geen broeikasgassen meer uitstoot. Dit kan door zoveel mogelijk je uitstoot te reduceren. Gezien het niet haalbaar is om op korte termijn alle emissies te bannen, is het mogelijk om de resterende emissies af te kopen. Typisch wordt een koolstofboekhouding bijgehouden om de trends te kunnen opvolgen.
Wat is klimaatrobuust?
Je aanpassen aan de gevolgen van de klimaatverandering, wordt gezien als adaptatie. Als je klimaatrobuust bent, ben je gewapend tegen extreem weer (vb. droogte, overstroming, hitte, afsmelten van ijs). Aanpassen aan de veranderende omgeving is vaak duur en arbeidsintensief. Schade aan paden, klimmassieven, en hutten moeten jaarlijks hersteld worden in vaak moeilijke omstandigheden. Andere oplossingen om klimaatrobuust te worden, is investeren in natuurherstel (bv. herbebossing).
Informeren en sensibiliseren over de impact van klimaatverandering
In november organiseerden we twee gratis webinars over de impact op de bergen en tochtplanning voor alle leden en geïnteresseerden. Deze kunnen herbekeken worden op het YouTube-kanaal van de KBF. Ook in nieuwe handboeken en enkele kaderopleidingen is het thema intussen opgenomen. Dit wordt nog verder uitgewerkt.
Duurzame mobiliteit
Onze bergsportdisciplines op zich zijn weinig milieubelastend. We verplaatsen ons op eigen kracht en logeren vaak in berghutten zonder veel luxe of sommige zelfs in een tent. Leave-no-trace is een waarde die we doorheen onze activiteiten uitdragen.
Maar in Vlaanderen zijn de bergen ver weg. In de Ardennen zijn er nog enkele rotsmassieven maar voor het serieuze werk moeten we het (veel) verder weg zoeken. Bij onze winterbergsporters zien we nu al een trend dat er steeds vaker richting Scandinavië gereisd wordt omdat de sneeuwcondities daar vaak beter zijn dan in de Alpen door de klimaatverandering. En het vliegtuig is daarbij het populairste vervoermiddel…
Bij onze activiteiten informeren we de deelnemers intussen over de mogelijkheden om met het openbaar vervoer te komen. Het is alvast een uitdaging om de locaties meer in functie van die bereikbaarheid te kiezen. Dat is echter niet altijd mogelijk, carpoolen biedt dan een goed alternatief. Via https://www.groupcarpool.com trachten we deelnemers aan activiteiten samen te brengen maar we merken dat nog altijd meer dan de helft alleen in de auto komt. Er zijn uiteraard heel wat plausibele redenen voor, maar het is wel een opvallende vaststelling.
Enkele andere interessante links:
• Via https://www.rome2rio.com/ kan je heel snel nagaan op welke manier je van punt A naar B kan reizen, ook via trein & bus.
• Andere carpoolplatformen die handig zijn als je op zoek bent naar een lift naar de Ardennen of de bergen of zelf een zitje kan bieden: https://www.nl.blablacar.be/, https://www.carpool.be/nl
Recyclage en hergebruik van bergsportmateriaal
Ook in onze sport komen steeds betere en lichtere producten op de markt, wordt er ingespeeld op nieuwe modekleuren, … en iedereen laat zich al eens verleiden. Maar de productie en het transport zorgen voor extra uitstoot. Zonder de veiligheid in het gedrang te brengen, is het van belang om bewust materiaal aan te kopen en waar mogelijk materiaal een tweede leven te geven of te huren.
Enkele tips:
• In deze FB-community kan je 2de handsbergsportmateriaal kopen en verkopen: https://www.facebook.com/groups/1567314370196035.
• Bij onze partnerwinkels kan je terecht voor het huren van gespecialiseerd bergsportmateriaal: K2 in Antwerpen, De Berghut in Hamme en Mounteqshop in Waregem.
• Onze partner Rab RAB biedt de mogelijkheid om kledij en ander materiaal te laten herstellen in hun atelier in Nederland en ook andere merken bieden vaak die service aan. Spreek de winkel aan waar je het materiaal kocht!
Duurzaam beheer van infrastructuur
Onze rotsmassieven worden al diverse jaren in samenspraak met de Waalse overheid duurzaam uitgebaat. We zullen hier de komende beleidsperiode nog meer op inzetten.
Het secretariaat van KBF en de Chaveehut kopen groene energie in via een coöperatieve, en bij de geplande renovatie- en uitbreidingswerken van onze berghut zal worden ingezet op waterzuivering. Het blijft wel een uitdaging om klimhallen, hutten en kantoor duurzamer uit te baten en o.a. verbruik van water, elektriciteit en gas te verminderen, afval te minimaliseren... Via onze bijdrage aan het huttenfonds dragen we ook bij aan de hernieuwing van berghutten in de Alpen
Vrijwilligers en experten gezocht
Heb jij expertise of veel interesse in één van bovenstaande thema’s en wil je graag mee helpen?
Stuur dan een mailtje naar klimaat@kbfvzw.be.
HET AVONTUUR WACHT!
De BANFF film tour van ’s werelds meest gerenommeerde bergfilmfestival komt in maart 2025 naar België. Geniet van een filmavond vol indrukwekkende verhalen en unieke ervaringen van onze hoofdrolspelers.
12-03 ANTWERPEN
20:00 uur | Zuiderpershuis
17-03 GENK
20:00 uur | Euroscoop
18-03 GENT
20:00 uur | Sphinx Cinema
TICKETS MET KORTING VOOR KBF-LEDEN
BESTEL NU JE TICKETS! ACHETEZ VOS BILLETS !
WWW.BANFF-TOUR.EU
Tekst: Rab Foto's: Fotoshoot Service Centre Leusden 2024
Service Centre
Het Service Centre van Rab biedt je de kans om je kleding te onderhouden en de levensduur te verlengen. Het is het beste voor de planeet en natuurlijk ook voor je eigen portemonnee.
Een rits kapot? Een klein gaatje? Een mouw gescheurd? of heeft je jas of slaapzak gewoon een goede wasbeurt nodig? Het deskundige team van Rab heeft de vaardigheden om jouw kleding en uitrusting weer in topconditie te brengen. Of dat nu een naadloze oplossing is of een kleurrijke patch-up, een nieuwe ritssluiting of een grondige was- en droogbeurt. Rab herstelt hem snel en probleemloos en stuurt het weer naar je terug, klaar voor het volgende avontuur.
Rab Carrington
Vanaf de dag dat Rab Carrington zijn allereerste slaapzak met de hand naaide is het uitgangspunt van deze pionier geweest: functionele outdoormaterialen en -kleding maken met een lange levensduur. Outdoorproducten zijn niet onverwoestbaar. Maar mócht er iets aan mankeren, dan is dat in veel gevallen wel te repareren. Rab, koploper in duurzaam ondernemen, heeft een eigen Service & Repair Centre in Leusden. Hiermee worden gebruikers van producten van Rab en Lowe Alpine aangemoedigd hun kleding en materialen in voorkomende gevallen te laten repareren in plaats van te vervangen. Gerard Ritter van Equip, de onderneming waartoe Rab en Lowe Alpine behoren: “We weten hoe belangrijk een fijne outdooruitrusting voor onze klanten is. Wij willen er samen met onze eindgebruikers voor zorgen elke uitrusting gedurende de hele bruikbare levensduur in topconditie te houden. En of het nu gaat om vervanging, reiniging of zelfs een totale revisie; hier hebben we het team én de middelen om dat te doen. En het allerbelangrijkste: op deze wijze kunnen we allemaal een steentje bijdragen om onze ecologische voetafdruk te verkleinen”.
"Get
Milieuvriendelijk wassen
Bij zulke service hoort ook een goede wasserette. De twee merken hebben hun wasserettes in de afgelopen jaren geperfectioneerd met steeds milieuvriendelijkere technieken en wasmiddelen. Al met al zijn de was- en reparatieservice van RAB en Lowe Alpine dus een grote stap richting een veel milieuvriendelijkere outdoorindustrie. En dat veel mensen daar graag gebruik van maken, is te merken, want alleen al in het afgelopen jaar werden 7000 items gewassen en honderden spullen gerepareerd.
Daarmee barstte het Engelse servicecenter bijna uit haar voegen en dus is het tijd voor extra filialen. En ook dat is eigenlijk milieuvriendelijker. Want nu hoeft jouw jas niet helemaal naar Engeland voor alleen een kapotte rits, maar kan die veel dichter bij huis gerepareerd worden. En dat scheelt ook weer uitstoot
Vind hier meer info over het service centre: https://rab.equipment/eu/service-centre
Seafront Boulder
Opgericht door Blueberry Hill Climbing BV , zelfde eigenaars van Black Box Boulder in Kortrijk en Blueberry Hill (gesloten 05/2024) en Transfo Climbing (opening zomer 2025). Geopend op 20 juli 2022.
De boulderzaal is gelegen in de jachthaven van Zeebrugge, in de oude vismijn (vroeger het Seafront maritiem museum). Bij mooi weer gaan de deuren open en hebben we zicht op de boten in de jachthaven. Veel dichter bij de zee kan je niet zijn.
Op middellange termijn worden alle gebouwen van de oude vismijn site her ontwikkelt met een kwalitatievere kadewandeling, extra woongelegenheden en handelszaken. De boulderzaal zal dan meeverhuizen naar dit ambitieus nieuwbouwproject.
Seafront Boulder is een ruime boulderzaal met 500 m2 boulderwanden in de grote zaal. Een behoorlijke grote overhang en een centraal geplaatste boulder met 2 bogen zorgen voor zeer veel variatie in de routebouw. Binnenkort komt er ook een kleine trainingsruimte.
Wekelijks worden er nieuwe routes gebouwd , op 2 maanden tijd zijn alle routes vernieuwd.
Er is ook een klimshop waar je klimschoenen en wat kledij kan kopen. Je kan er ook een crash pad huren voor jullie outdoor avonturen.
Uniek, Seafront Boulder heeft een afzonderlijk ruimte voor de kinderen . Een volwaardige boulderwand van 85 m2 met zeer diverse routes. Een speelwand van 50 m2 waar de aller kleinste zich kunnen uitleven. En ook een unieke speleobox. Meer dan voldoende mogelijkheden voor de kinderen, terwijl de ouders in de grote zaal kunnen boulderen.
Op zondag morgen is er ook een jeugdwerking . Meer info hierover op de website van Blueberry Club vzw.
Op regelmatige basis worden er ook ‘start to boulder’ lessen gegeven.
De zaal is toegankelijk voor iedereen. Reserveren is niet nodig. Leden van KBF genieten van een kortingstarief op vertoon van hun lidmaatschapskaartje.
De beurtenkaarten en abonnementen gelden ook in de andere zalen van Blueberry Hill Climbing BV.
Naast de boulderzaal is er een gezellig cafetaria met een ruim terras dat uitkijkt op de jachthaven. Naast enkele leuke bieren en frisdranken, kan je ook verschillende snacks zoals een pasta of pizza krijgen.
Seafront Boulder
Vismijnstraat 7 te 8380 Zeebrugge
https://seafrontboulder.be/
Openingsuren : maandag : gesloten di, do, vr : 16u tot 23u woensdag : 13u tot 23u zaterdag en zondag : 10u tot 21u Tijdens de (Vlaamse) schoolvakanties elke dag open vanaf 10u (behalve de maandag).
Wedstrijdklimmen
Voorbereidingstraject
Help mee de klimsport groot(s) te maken door je in te zetten als jurylid. Beleef topsport vanop de eerste lijn, maak deel uit van een leuke groep vrijwilligers en draag je steentje bij in de verdere ontwikkeling van de wedstrijden.
In januari en september worden jaarlijks opleidingen gegeven. De exacte data vind je terug op de website van CMBEL. Hier vind je alvast een QR-code naar de website.
Ben je een ervaren routebouwer en wil je hierin doorgroeien? Ook in de nationale klimwedstrijden worden uiteraard nieuwe routes gebouwd. Deze boulders en lengteroutes zijn van zeer hoog niveau en sluiten aan op nieuwe stijl die gehanteerd wordt op internationale wedstrijden. Alle info vind je terug op de website van CMBEL en meer info krijg je bij jean@clubalpin.be
Zelf wedstrijden organiseren?
Is je club geïnteresseerd in het organiseren van een nationale wedstrijd? KBF/CMBEL helpt je met het organiseren van de wedstrijd. We voorzien juryleden, routebouwers en bovenop een basisvergoeding gaan alle inkomsten uit de inschrijvingen integraal naar de club. Bovendien kan de cafetaria en catering van de klimzaal waarmee wordt samengewerkt rekenen op een mooie bonus qua inkomsten die dag.
Interesse of vragen? nelis.caubergs@klimenbergsportfederatie.be
Nationale Competities: Ook hier samen hogerop!
2024 zal voor vele sportklimmers de geschiedenis ingaan als het jaar waarin voor het eerst een Belgische klimmer deelnam aan het summum van sport, de Olympische Spelen. De prestaties van Hannes kunnen nauwelijks overschat worden en we wensen hem ook vanuit deze hoek nogmaals proficiat. De weg naar de volgende Olympische Spelen is intussen ingezet, een weg die voor Hannes én anderen start vanuit onze nationale competities.
Het wedstrijdseizoen 2024 is nog maar pas ten einde en het nieuwe jaar lacht ons alweer toe. Voor we seizoen 2025 aftrappen, blikken we terug de vernieuwingen en veranderingen in 2024 en overlopen we de aanpassingen in 2025.
Bij aanvang van 2024 heeft CMBEL beslist om naast de verschillende kampioenschappen, het aantal officiële nationale bekerwedstrijden te verlagen van maximaal 3 naar maximaal 2 per categorie. De verschillende categorieën zijn:
• Belgian Lead Cup
• Belgian Lead Youth Cup
• Belgian Boulder Cup
• Belgian Boulder Youth Cup
Door het maximaal aantal mogelijke wedstrijden te verlagen, kan er meer budget per wedstrijd worden voorzien. Deze aanpassing heeft er waarschijnlijk toe geleid dat er in 2024 meer nationale wedstrijden georganiseerd konden worden dan in voorgaande jaren.
Bedankt aan BVKB-Klimax, Blok Climbing Team en Alpamayo Klim Club voor de prachtige nationale wedstrijden aan Vlaamse zijde in 2024!
Klimzaal Blok breidde recent haar kliminfrastructuur uit en zet uitdrukkelijk in op topsport. Er werd een overeenkomst gesloten met de KBF, waardoor de klimzaal nu een officieel trainingscentrum is van het Belgian Climbing Team. De topklimmers kunnen zich er op enkele specifieke trainingsdagen uitleven op boulders van internationaal niveau. Blok engageert zich ook voor de organisatie van nationale wedstrijden. Ook rond de aankoop, onderhoud en stockage van klimgrepen voor het Belgisch team werkt KBF samen met de boulderzaal.
Nieuwigheden 2025
De grootste verandering voor klimseizoen 2025 komt uit het internationale circuit. De leeftijdscategorieën worden namelijk aangepast. De voornaamste reden van deze aanpassing is dat jonge atleten zo doorheen de groeispurt komen zonder de hoge druk in internationale wedstrijden. CMBEL nam de beslissing om de wijzigingen van IFSC en IFSC Europe betreffende de leefftijdscategorieën te volgen. Bij schrijven moet de definitieve beslissing van IFSC Europe over de categorie U21 nog worden gemaakt. Hier wordt bijgevolg niet verder op ingegaan.
Figuur 1: leeftijdscategorieën in 2025
We zetten de consequenties voor onze nationale competities nog even op een rijtje:
Boulder
• U13 en jonger houden wedstrijden volgens een meer laagdrempelig format
• De precieze invulling van over de U15 categorie op het jeugdkampioenschap wordt genomen op basis van de beslissing van IFSC Europe. Deze beslissing moet nog genomen worden.
• U17 t.e.m. U21 gebruiken een officieel wedstrijdformat in de cups
Lead
• U9/U11 klimt toprope, zonder finale
• U13 zal voorklimmen, zonder finale
• Jeugdkampioenschappen voor U15 t.e.m. U19 (of U21)
De wedstrijdkalender van 2025 krijgt intussen meer vorm. Alle Belgische kampioenschappen liggen vast en ook een aantal clubs bevestigden het engagement voor een cup volgende jaar.
De wedstrijddata met alle nodige informatie is terug te vinden op ons wedstrijdadministratiesysteem WAS.
Naast atleten, juryleden, routebouwers en coaches is natuurlijk ook een enthousiast publiek onontbeerlijk. Je vind posters terug van de nationale competities in je plaatselijke klimzaal, via onze sociale mediakanalen en via het WAS (zie link onderaan).
Voor de 3de editie van het BK trekken we eens de andere richting uit en steken de plas over naar het prachtige Lake District. Dit merengebied in England reikt minder hoog dan de Alpen maar ook daar is het terrein technisch genoeg voor skyraces.
We willen opnieuw beginnende en ervaren berglopers samenbrengen voor een mooie wedstrijdbeleving. Iedereen is welkom, met welke ambitie je dan ook aan de start staat. Onze community groeit elk jaar en we spreken samen af om te carpoolen en/of samen ergens te logeren.
Afstanden
Het BK sluit aan bij een bestaande organisatie namelijk het Helvellyn weekend van de Lake District Sky Trails: https://www.lakedistrictskytrails.com/.
Het evenement biedt verschillende afstanden waaraan je je kan wagen.
De volgende drie disciplines zijn onderdeel van het BK Skyrunnen:
• Vertical op vrijdag: Swirral Grind 850 (6km en jawel, 850 hoogtemeters) - start om 17u30 en ‘omhoog vliegen’ naar de top van de Helvellyn
• Sky race op zaterdag: St. Sunday Race (29km en 2050 hoogtemeters) - start om 10u
• Sky Ultra race op zaterdag: Rab Helvellyn Sky Ultra (57km en 3700 hoogtemeters) - start om 7u
Maar er zijn ook kortere races en zelfs een supertechnische wedstrijd voor wie houdt van het combineren van lopen met rotsklimskills.
Ranking & medailles
Volgende categorieën zijn voorzien: overall vrouwen en mannen voor de disciplines Vertical, Sky en Sky Ultra met mooie waardebonnen bij onze partnerwinkels (zelf te kiezen) voor de eerste drie atleten in elke discipline!
Wie kan er meedoen?
Iedereen kan meedoen maar wil je ook meestrijden voor de medailles, dan moet je lid zijn van de Klim- en bergsportfederatie of Club Alpin Belge én Belg zijn. Voordeel is dat je dan meteen over een heel goede bergsportverzekering beschikt, ook tijdens trail- en skyrunwedstrijden of tijdens het trainen in de bergen (enige voorwaarde is dat je geen professionele sporter bent). Bovendien krijg je toegang tot tal van opleidingsmogelijkheden in diverse bergsportdisciplines. Als je aansluit in het najaar van 2024 dan ben je meteen lid en verzekerd tot eind 2025! Ook leden van Atletiek Vlaanderen mogen deelnemen aan het kampioenschap als ze het online infomoment van 27 januari meevolgen, aan een trainingsmoment deelnemen én zelf instaan voor hun eigen verzekering (het lidmaatschap van de VAL houdt een zekere dekking voor berglopen in maar de limiet voor redding en opsporing bedraagt 6.250 euro (versus 25.000 euro bij de KBF).
Online webinar over het BK skyrunning 2025 (gratis)
Op 27 januari deelt Aron Verhaeghe, trainer/coach en gespecialiseerd in trail- en ultrarunning, zijn inzichten wat je van de wedstrijd kan verwachten, hoe je je kan voorbereiden en op welke manier je de wedstrijd aanpakt.
Trainingsmomenten & workshops
KBF organiseert samen met ervaren skyrunners en experten een uitgebreid aanbod van workshops, trainingsdagen en een weekend. Het aanbod van 2025 wordt begin december bekend gemaakt! We voorzien een apart trainingsmoment voor de deelnemers aan het BK skyrunning in het voorjaar. Deelname is gratis voor KBF- en VALleden.
Wil je deel uitmaken van de online community, word dan lid van onze Facebook-groep en/of onze Whatsapp-groep (stuur een berichtje met je GSM-nummer naar skyrunning@kbfvzw.be). Daar kan je tips uitwisselen en afspreken om samen naar wedstrijden af te reizen of te gaan trainen.
Inschrijven voor de wedstrijd en korting op deelnameprijs!
Deelnemers aan het BK Skyrunning krijgen 10% korting op de inschrijving wanneer ze lid zijn KBF, CAB of VAL.
Schrijf je in via dit formulier: https://forms.gle/KX3B74EcznZ5APeE6.
Bereikbaarheid wedstrijd
Vanuit België zijn de volgende opties het interessantste: Carpoolen via kanaaltunnel (Calais - Folkestone)
• Trein & bus: trein Brussel - Londen + (directe) trein London - Penrith + (directe) bus naar Patterdale
Accommodatie
De wedstrijdorganisator voorziet nog in een eenvoudige weide met weinig voorzieningen, maar voor wie wat meer faciliteiten wenst en zeker wil zijn van zijn plaats, kan terecht bij:
• Camping in Glenridding (boekbaar), daar zijn ook winkels in de buurt, 2km van de wedstrijdstart (ideaal als opwarming): https:// www.gillsidecaravanandcampingsite.co.uk/camping.html
• Camping in Patterdale (niet boekbaar), geen winkel in de buurt, vlakbij de wedstrijdstart: https://lakedistrictcamping.co.uk/campsite_side_farm
Wie met de auto is en binnen wilt slapen, vindt een jeugdherberg op 4km van de start maar op een moeilijk berijdbare weg: https://www.yha.org.uk/hostel/yha-helvellyn. Iets verder, maar makkelijker te bereiken is de jeugdherberg van Windermere (25 minuten met de auto): https://www.yha.org.uk/hostel/yhawindermere
ZOMER STAGES 2025
Foto: Wouter De Lange
Ontdek onze stages: klim- en bergsport voor iedereen
Ben je een avontuurlijke ziel die graag de bergen in trekt? Bij de Klim- en bergsportfederatie bieden we een uitgebreid aanbod van stages waarmee je jouw vaardigheden kunt ontwikkelen. Of je nu een beginnende bergwandelaar bent of een ervaren klimmer, er is altijd een stage die bij jouw ambities past. Hieronder nemen we je mee in ons gevarieerde aanbod.
Bergwandelen
• Begeleide tochten
Met een gids op stap leer je gaandeweg de kneepjes van het vak. Onze tochten zijn onderverdeeld in 4 niveaus qua fysieke paraatheid en technisch wandelniveau.
• Opleiding zelfstandig bergwandelen
Dit traject bestaat uit een combinatie van theorie en praktijk en (optioneel) een stage in de bergen. Het doel is om je alle kennis en vaardigheden mee te geven zodat je daarna zelfstandig op tocht kan.
Bergbeklimmen
• Beginners
De start van je alpiene carrière. Je leert stap- en remtechnieken, klimmen in eenvoudig rotsachtig terrein, veilig een gletsjer oversteken en krijgt ook theorie over oriëntatie, tochtvoorbereiding en alpiene gevaren. Deze stage geeft je de nodige basis mee om eenvoudige tochten (F-PD) te maken.
• Ervaring
Een ervaringsstage is strikt genomen geen opleiding, maar een begeleide kans om je eerste zelfstandige alpiene beklimmingen uit te voeren.
• Gevorderd
Het vervolg op de beginnersstage. Het terrein wordt uitdagender, je leert klimmen en zekeren op rots, sneeuw en ijs. Ook theorie komt aan bod, zodat je vol vertrouwen gevorderde beklimmingen (PD-AD) tot een goed einde kan brengen.
• Verfijning
Perfectioneer je technieken om ook langere alpiene beklimmingen (AD-D) aan te vatten.
Wil je een nieuwe discipline ontdekken en/of je bergsportskills verbeteren?
Dan zit je goed bij KBF!
Ontdek het aanbod op portaal.klimenbergsportfederatie.be/events
Foto: Ruben Janssens
Foto: Marieke Van Malderen
Sportklimmen
• KVB 1: Indoor toprope Elke succesvolle klimcarrière begint bij de basis. Tijdens een KVB1 leer je veilig zekeren in toprope en de basis van het klimmateriaal.
• KVB 2: Indoor voorklimmen
Bij voorklimmen hangt het touw nog niet in de route, maar breng je het zelf naar boven. Voorklimmen of ‘lead’ klimmen is de manier hoe er tijdens een wedstrijd geklommen wordt. Het is ook een goede voorbereiding op rotsklimmen.
Rotsklimmen
• KVB 2+: Outdoor voorklimmen-singlepitch Leer voorklimmen op goed behaakte rotsmassieven in routes van één pitch.
• KVB 3+: Advanced multipitch Leer langere routes klimmen op goed behaakte rotsmassieven. Efficiëntere touwhandelingen, vlotter rappellen en verschillende evacuatietechnieken komen aan bod.
• KVB 4 : Trad klimmen
Heb je de smaak te pakken en wil je langere routes leren klimmen op nauwelijks of minder goed behaakte rotsmassieven? Tijdens deze opleiding leer je werken met mobiele zekeringsmiddelen en oefen je verschillende evacuatietechnieken.
Via Ferrata
• Basis: Start to Via Ferrata Leer veilig via ferrata’s beklimmen van een gematigd moeilijkheidsniveau.
• Ervaring: Zelfstandig op weg Om de eerder geleerde basistechnieken verder in te oefenen en je kennis te verfijnen.
• Gevorderd: Tochtleider worden Leer zwakkere tochtgenoten veilig begeleiden, vlot zekeringstechnieken toepassen en passend inspelen op onvoorziene omstandigheden.
@klimenbergsportfederatie
Foto: Jens Moens
Foto: Anja Stiers
Canyoning
• Niveau 1
Basistechnieken en meedraaien in een team bij de afdaling van eenvoudige canyons
• Niveau 2
Zelfstandig eenvoudige canyons afdalen.
• Niveau 3
Zelfstandig moeilijke canyon afdalen (hoger niveau dan 3.3.III)
• Niveau 4
Leer canyons equiperen en verfijn je kennis.
Highline
Slackline is het balanceren op een plat touw (webbing) net boven de grond. Je verankert de webbing tussen twee bomen op een afstand tussen 10 en 30 meter.
We spreken van highline als de webbing zo hoog hangt dat je niet meer veilig kan vallen zonder extra beveiliging. Door de hoogte moet je, naast evenwichtsvaardigheden, ook wat mentale wilskracht hebben.
Wil je leren slack- of highlinen?
Bij BeSlack ben je aan het juiste adres, deze KBF-club organiseert treffens, workshops en een 8-daagse cursus in België. Elke zomer organiseren ze het Belgian Highline Festival.
Skyrunning
Het ‘skyrunnen’ is ontstaan vanuit het alpinisme waarbij men zo snel mogelijk toppen wilde beklimmen. Intussen is het een apart discipline binnen het berglopen.
Het speelt zich af op hoogtes boven 2.000 meter in stevig en steil bergterrein. Blokken en klauterpassages zijn mogelijk.
KBF zet zich in om de community van trail- en skyrunners te versterken in hun kennis en vaardigheden. Hiervoor organiseren we o.a.:
• Trainingsdagen en -weekends
• Treffens en wedstrijden
• Buitenlandse stages
• Webinars & workshops
Voor meer data & info surf naar: portaal.klimenbergsportfederatie.be/events
Foto: Arjen Ceulemans
Foto: Francis Couderé
Foto: Herman Desmet
Toekomstige stageleiders in actie
KBF-stages bergbeklimmen worden begeleid door heel goed opgeleide stageleiders, doorgaans vrijwilligers die een sportkaderopleiding gevolgd hebben aan de Vlaamse Trainersschool. Initiator bergbeklimmen is daarin het eerst te behalen diploma. De vervolgopleiding tot instructeur bergbeklimmen wordt in 2026 opnieuw ingericht. Na heel wat dagen theoretische en praktische vakken in eigen land, volgt een methodisch-didactische stage in de Alpen.
Met 9 aspirant-initiators bergbeklimmen trokken we begin juli naar Zwitserland voor onze didactische stage. Eerder hadden we in België de maanden voordien een reeks aan lessen en examens doorlopen waarin basisvaardigheden zoals meteo, oriëntatie, tochtvoorbereiding, EHBO aan bod kwamen. Maar nu mochten we eindelijk ons favoriet terrein opzoeken, de bergen! Gedurende vier dagen mochten we onze beste didactische vaardigheden tonen, onder het toeziend oog van hoofddocent Bart Overlaet. Op voorhand kregen we een lijst met technieken opgestuurd die we op een begrijpbare manier moesten kunnen uitleggen en daarnaast ook de opdracht twee mogelijke beklimmingen voorbereiden.
Van microteaching tot échte proefleerlingen
De hevige regenval kort voordien in de Alpen bezorgde ons extra aanlooptijd naar de hut. De toegangsweg naar de parking dicht bij Cabane de Moiry was immers afgesloten door een modderlawine. Er zat niets anders op dan de wagens wat verder te parkeren en een stuk extra te wandelen, gelukkig viel dat ook nog relatief goed mee en tegen de middag van de eerste dag waren we reeds op ons ‘basecamp’. Bart verdeelde ons in drie groepjes, waarbij we elk een deel technieken in ‘microteaching’ aan de andere mochten uitleggen. Stap-, zekerings- en remtechnieken kwamen tijdens de eerste dag aan bod. Goed om deze basistechnieken ook nog eens in de praktijk te behandelen, tijdens de vele tochten neemt iedereen immers zijn of haar gewoontes aan waarbij de focus op de aandachtspunten soms wat verslapt, en zeker als initiator is het belangrijk om de juiste aandachtspunten goed te kunnen overbrengen aan beginnende bergbeklimmers.
De stagegroep met beginnende bergbeklimmers onder begeleiding van Bart Smets en Bart Vaganée die ook in Cabane de Moiry aanwezig waren, bleken uitstekende proefkonijnen om onze didactische vaardigheden te testen. Een enthousiaste groep met heel wat vragen. Tijdens onze eerste avond mocht een drietal van ons de spits afbijten door een stukje theorie te geven. Het thema van de avond: EHBO. Hierbij werd hoogteziekte besproken en wat we best meenemen in onze EBHO-kit. Daarna was het tijd om de beginners hun voorbereidingen van de beklimming ‘Pointe de Mourty’ via de noordoostgraat (PD) te laten overlopen met ons. De dag nadien stond deze beklimming immers op de planning, waarbij telkens twee kandidaat-initiators met twee beginners op tocht gingen.
Voor ’t eerst in begeleidingsrol tijdens eeN risicohoudende graatbeklimming
Een vroege start op onze tweede dag, om 4u ontbijt en wat later volledig gepakt klaar voor de start van de beklimming. De sfeer zat goed en iedereen was enthousiast, als kandidaat-initiators voelden we hier wel onze verantwoordelijkheid. Tijdens de overschrijding van de gletsjer richting de noordoostgraat werd nog wat informatie gegeven.
' De sfeer zat goed en iedereen was enthousiast, maar als kandidaat-initiators voelden we hier wel onze verantwoordelijkheid...'
Op de graat vormden we cordées van twee: één beginner en één kandidaat-initiator. Na wat klim- en klauterinspanningen op de graat bereikten we de top waar we foto’s konden maken van blije gezichten bij het Mariabeeldje! Zoals steeds is bij een alpiene beklimming de top slechts de helft van het werk. Voldoende aandacht houden voor de afdaling was minstens even belangrijk. Ook hier werd het duidelijk dat we een belangrijke verantwoordelijkheid dragen over de personen die we mee op tocht nemen.
Bij de terugkeer naar de hut werd op de gletsjer ook nog even een ‘crevasse’ opgezocht waar de beginnersgroep hun spaltenbergingstechniek op een veilige manier konden oefenen. Zoals vaak bij deze oefening kwam er hier en daar wel stevig denkwerk en wat gevloek aan te pas, maar iedereen arriveerde nadien toch veilig bij de hut, waar het tijd was om een evaluatie te maken van de tocht, gevoed met waardevolle feedback van de deelnemers en ‘de drie Barten’ (Overlaet, Smets, Vaganee).
KOrt touw-techniek is verre van evident
Die avond stonden nog twee theorie-blokken op het programma: een eerste blok rond meteo, waarbij er gegoocheld werd met termen als drukgebieden, fronten, cumulonimbus-wolken… Om tot de conclusie te komen dat je best een meteo-app of de huttenwirt raadpleegt. Het tweede blok van de avond behandelden we het thema ‘Wat doen bij een ongeval?’ Steeds interessant om daar even bij stil te staan aan de hand van de KBF-actiekaart.
Onze derde dag stond in het teken van ijsscholing. We trokken van de hut een stuk naar beneden om op een sneeuwvrij stuk van de gletsjer aan te komen. Hier startten we zonder de beginners met enkele didactische oefeningen om latere cursisten vertrouwd te maken met stijgijzers op ijs. Daarna mochten we onze beginners terug verwelkomen en hen via een doorschuifsysteem initiëren in de wereld van het ijsklimmen, standopbouw in ijs en de houdkracht van een pikkel in ijs. Het was een geslaagde afsluiter voor onze proefkonijnen, want na de oefening daalden ze terug af naar het dal. Wij gingen het plezier terug wat hogerop zoeken op een steile sneeuwflank. Hier trachtten we elkaar te houden op kort touw als iemand onderuit wegschoof. Absoluut niet eenvoudig, volle concentratie is noodzakelijk. Een eyeopener voor ons allemaal.
De dag nadien stond aanvankelijk nog een beklimming op het programma waarbij we elk om beurt de leiding zouden nemen. Helaas was de regen opnieuw een pretbederver. In plaats hiervan nam Bart tijd om ons individuele feedback te geven en sloten we de stage tegen de middag af. De meesten van ons bleven in de Alpen om een stage bij de eigen club te geven, benieuwd naar nieuwe ervaringen in het doorgeven van kennis.
Tekst Ulrike Van Pottelbergh
Moiry: beginnen met bergbeklimmen
Reeds als kind heb ik mijn hart verloren in de Zwitserse bergen. Bergtoppen aanwijzen en benoemen, klauteren, berghutten, soms ook eens een bergtop beklimmen, maar vooral genieten van de grootsheid van de natuur, de bergen, de rust… Deze bergstage is een droom die in vervulling gaat, zeker als ze doorgaat in Wallis, in Zwitserland, waar je 4000m toppen overal om je heen kan zien.
Zelfredding op de brandladder
De Chaveehut, begin juni, tijdens dit regenachtige voorbereidingsweekend krijgen we de gletsjerredding, nieuwe knopen en het basismateriaal uitgelegd tussen de bedden en aan de bedpoten van de slaapzaal. Zo weinig mogelijk kleren meenemen om je zak zo licht mogelijk te maken, en enkel de essentiële zaken meenemen, waren duidelijke boodschappen van de stageleiding. De zelfredding oefenen we er aan de brandladder van de Belgische berghut. Op de overwoekerende graat in het modderige prachtige Mozet, klimmen we onze eerste graatbeklimming met bergschoenen en met alpiene zekeringstechnieken.
Op pad met boek op zak
Op het moment dat de Rhône en de Matter Vispa in Zermatt overstromen, treffen we elkaar terug aan de stuwdam van Moiry te Grimentz. Laatste materiaalcheck, de rugzak op de rug en we kunnen eraan beginnen. Met het toen net uitgekomen nieuwe KBF-handboek ‘bergbeklimmen voor beginners’ op zak gaan we op pad.
Het smalle steile pad gaat van groen gras vol bergbloemen naar enorme rotsblokken van grijs groene gneis stenen om over te klauteren. Het gigantische moreneveld in aanloop naar de gletsjer wordt enkel langer. Waar je enkele jaren geleden nog kon ijsklimmen is nu een immense waterval… een gevolg van de klimaatverandering.
Onze eerste bergtop
De week overtreft onze verwachtingen. We zetten theorie en technische uitleg om in de praktijk, alles zoals in het nieuwe boek beschreven staat komt aan bod. Waar we de eerste dag nog ongemakkelijk op onze stijgijzers leerden stappen, beklimmen we op het einde van de week met twee ijsbijlen een korte verticale wand op de gletsjer.
De tweede dag staan we reeds op Pigne de la Lé, onze eerste bergtop, na een graatbeklimming in touwgroepen waar iedereen beurtelings als voorklimmer acteert. We oefenen touwtransport, simultaan vorderen en stappen in cordee op een gletsjer. Het is een prachtige dag met zicht van Bishorn over Matterhorn tot Dent Blanche. Op de bergflank trainen we valtechnieken met en zonder ijsbijl.
We lachen het uit en genieten van het "zijn". Zo blij na onze eerste bergtop! Maar evengoed zie ik af deze week, … wanneer de mist opkomt, of wanneer het ijzig koud wordt midden op de gletsjer, omringd door spleten. Net dan gaan we de metersdiepe vochtige gletsjerspleet in om de gletsjerreddingen te oefenen. Gelukkig herhalen we dit ‘s avonds en de dag erna in de hut, wederom aan de brandladder.
Vertrouwen winnen in alpien terrein
De – althans voor mij - extreem vochtige alpiene multipitch zonder al te veel boorhaken, is wederom een mentaal sprongetje en de zekerheid van KVB3 loslaten om te leren vertrouwen op alpien terrein met veel minder zekerheden. We oefenen het plaatsen van cams en nuts, tussenzekeringen met bandlussen Het elkaar zekeren rond stenen die ‘vast’ lijken te zijn is voor mij toch even wennen.
We maken kennis met "springtouw" op een smalle sneeuwgraat. Als er iemand valt heb je net de tijd voor het afgooien van de (hand)lussen om langs de andere kant van de bergkam te springen, dit met honderden meters afgrond langs elke bergflank. Het maakt een grote indruk op mij, en ik ben opgelucht dit niet te moeten oefenen.
Het hoogtepunt
Op de vierde dag komt de aspirant initiatoren groep van Bart Overlaet aan en geven zij ook mee theoretische uitleg ivm EHBO, het weer en het plan van aanpak bij ongevallen. Alles wordt boeiend uiteengezet en we zijn weer een beetje wijzer geworden.
De volgende dag staat de beklimming van Pointes de Mourti op het programma. We overlopen samen met de aspirant-initiatoren onze tochtvoorbereiding met kompas en aan de hand van het marsplan. We maken onze rugzak klaar voor vertrek.
Vervolgens wordt de stage pure luxe : twee deelnemers, twee aspirantinitiatoren en 1 van de 3 Bart'en (Overlaet, Smets en Vaganée) per touwgroep. Zoveel uitleg, zoveel begeleiding, dit is een scenario die meer mag plaatsvinden om deze twee groepen samen op pad te laten gaan. De graatbeklimming met stijgijzers, sneeuwflank, gletsjeroversteek, de geweldige bergtop, de adembenemende uitzicht, het prachtige weer, het wordt een ongelooflijk geslaagde dag!
De gletsjerreddingen en de korte touwtechnieken in sneeuw maken me wel duidelijk dat ik als kleine vrouw heel moeilijk een val zal kunnen houden (in een touwgroep van 2). Goed nadenken met wie en welk terrein of bergtop je wilt of kan overwinnen is de boodschap,
De vertrekdag eindigt zoals de begindag met regen. Maar ons hoor je niet klagen. Dit smaakt naar meer! Zeker het programma van de laatste dag met het ijsklimmen op de gletsjer, wat me ijsklimstage doet overwegen.
Na een week in Cabane de Moiry te verblijven met als landschap gletsjers en sneeuwtoppen, is het wennen als we terugstappen naar groene grasweiden en kleine kolkende bergbeekjes. Dankzij de leuke groep, de superbegeleiders en de geweldige samenwerking met alle aspirant-initiatoren is dit een droom die is uitgekomen.
Don't dream your life, but live your dream! And last but not least, enjoy the mountains!
Jorasses, de berg met vele gezichten
Door de jaren heen vulden maar weinig bergen me zo met fascinatie, angst en opwinding als de Grandes Jorasses. Trots torent de keten uit boven zowel Aosta als Chamonix. Altijd aanwezig op de achtergrond, waar je ook klimt. Zo dichtbij, maar toch zo afgelegen en mysterieus. Vorige zomer voltooide ik een grote persoonlijke uitdaging op deze indrukwekkende berg door een zelfverklaarde tetralogie af te ronden van Noord, Oost, Zuid en West.
Toen ik de berg in de zomer van 2021 voor het eerst beklom via de westgraat (of traverse), werd ik gewaarschuwd voor de beruchte losse rots. Dat uitzonderlijke jaar, waarin we de eerste beklimming van het seizoen maakten in maagdelijke en besneeuwde omstandigheden, hadden we eerlijk gezegd moeite om ook maar iéts te vinden dat bewoog. Christophe en ik beleefden een fantastische ervaring waaruit ik veel leerde over veerkracht en improvisatie in een verrassend ruige bergomgeving. En hoewel de berg ons uitdaagde, behandelde hij ons vriendelijk. Wat een uitstekende start van onze ‘relatie’.
Wat vooral opviel tijdens deze hele ervaring, was mijn gebrek aan kennis over de afdaling. Achteraf kon ik me er maar weinig van herinneren, en dat werd een zorg die sneller terug zou komen dan ik had verwacht.
In januari 2022 stond ik klaar voor een winterbeklimming van de Grandes Jorasses, langs een zijde waar slechts een handvol mensen ooit is geweest: de Tronchey-wand of de ‘echte’ zuidwand. Tot op heden zijn slechts 23 mensen hier ooit geweest! Carlo en ik bereidden ons voor op een ‘fast & light’ beklimming in onbekende technische moeilijkheden, via een zuidwand die weliswaar in de zon ligt, maar toch…, het was hartje winter! We namen nauwelijks bivakuitrusting mee, en een snelle klim én afdaling waren dus noodzakelijk. Dat was een gewaagde strategie voor ons allebei: geen van ons had vergelijkbare ervaringen. Ik heb me sindsdien nooit meer zo nerveus gevoeld als in de dagen vóór die beklimming. Zouden de Jorasses me nog steeds vriendelijk ontvangen?
(deel 1)
Om één uur ’s nachts vertrokken we vanop de parkeerplaats, met een noodpanettone van Buzzi diep in mijn rugzak. Slechts vijftien uur later, om vier uur in de namiddag, stonden we 2700 meter hoger op de top van de Jorasses, een beetje misselijk van de hoogte maar opnieuw in goede verstandhouding met de berg. We hadden met succes de ‘Phantom Direct’ of ‘Diretissima Grassi’ beklommen, ver vooruit op een team achter ons, dat de hele route kon volgen dankzij ons... Maar dat is een ander verhaal.
Terwijl Christophe me de zomer voordien nog meesterlijk had begeleid tijdens de afdaling van de traverse, zei Carlo me nu vlakaf dat hij wat hulp zou nodig hebben. Het blijkt dat je die zes uur durende afdaling goed onthoudt als je je klimmaatje daarbij moet meesleuren. De panettone werd niet ingezet op de berg, maar we nuttigden wel een klein stukje tijdens een korte stop bij de onbemande Boccalatte-hut, voordat we verder afdaalden en als twee marmotten sliepen in ons comfortabele bed in Courmayeur, uiteraard pas na een zelfgemaakte pasta al pomodoro! Die dag ontstond onbewust de gewoonte om steeds om vier uur ’s middags op de top te staan en om 10 uur ’s avonds pasta (of pizza) te eten.
Bovenal veranderde deze beklimming mijn kijk op alpinisme: 2700 hoogtemeters – waarvan 1400 technisch – in één dag, in de winter, van auto naar auto? Het leek iets voor de elite, maar daar behoorde ik zeker niet toe. Onze succeservaring zorgde er wel voor dat Carlo en ik later diezelfde winter de noordwand van de Eiger in één enkele dag beklommen. Hoe gek!
Hierna begon ik me te verdiepen in de noordkant van de Jorasses. Ik was eigenlijk meer geïnteresseerd in echte ‘winterroutes’, zoals de ColtonMcintyre, maar de omstandigheden zijn daar eigenlijk te vluchtig, en ik heb deze routes zelden in goede staat gezien. De Walker-pijler was een meer betrouwbare keuze, maar wanneer was het daarvoor het beste moment? Vroeg in de zomer, met risico op winterse of natte condities hoog in de route? Hoogzomer, met dan weer het risico op ‘de massa’, files en steenslag? (Iets wat vele vrienden eerder hadden ervaren, en waardoor sommigen zelfs geëvacueerd moesten worden met de helikopter). Later in het seizoen is al helemaal geen optie, want naarmate de drukte afneemt, neemt de natuurlijke steenslag toe… In mijn ogen moet je dus gewoon de eerste zijn, en liefst alleen. Dat is echter geen gemakkelijke opgave in tijden van sociale media: het hele Mont-Blancgebied lijdt onder dit relatief nieuwe fenomeen. De gedachte om anderen te moeten ‘verslaan’ vermoeide me – en dat is nog steeds zo. Ik begon me af te vragen of ik eigenlijk nog echt in die noordkant geïnteresseerd was: had ik niet net iets moeilijkers gedaan door de Eiger te beklimmen? Was die Jorasses-uitdaging niet ineens iets ‘onder mijn niveau’? Wat een dwaze gedachte natuurlijk!
En dus ging ik niet meteen achter de Walker-pijler aan. Met Carlo raakte ik eerder gefixeerd op technische beklimmingen aan de zuidkant van de Mont Blanc. Tijdens een uitstap naar de Petites Jorasses, tussen een noodlottige helikoptervlucht (mijn enige ooit) van de Freney-pilaar en een succesvolle beklimming van de Peuterey Intégrale in, stond ik plots oog in oog met de oostwand van de Jorasses, die eigenlijk niet zo gemakkelijk zichtbaar is, tenzij vanuit de zijvallei waar de Gervasutti-bivak ligt. De wand vangt het eerste ochtendlicht en gloeit fel en magnifiek in de ochtend. Zou er hierin een lijn naar de top lopen? Natuurlijk! De fotogenieke nieuwe hut vanwaar ik naar de wand keek, is genoemd naar deze baanbrekende eerste beklimming en de beklimmer zelf. Een route die twee decennia lang ‘de moeilijkste’ in het massief bleef!
Die dag werd een idee geboren. De beklimming van de Jorasses via alle vier de zijden: West, Zuid, Noord, Oost.
Vanaf dat moment begon ik de Walker-pijler in het oog te houden, en in 2023 leek het wel een race naar de top: de route was van onder tot boven volledig droog, waardoor er veel beklimmingen op één dag waren waarbij sommige teams nog vóór de middag de top bereikten! Toen ik in 2023 eindelijk besloot om de Jorasses te bezoeken, had ik haast. Mijn dagen rond de Mont Blanc liepen snel ten einde. Na een snelle beklimming van de Salbit Westgraat en een belachelijk leuke dag op ‘een van de zwaarste routes van Brevent’, kreeg ik een bericht van Chloe: “Je pense que c’est cool.” Anderhalve dag mooi, stabiel weer tussen de onweersbuien in, met ook een grote kans om alleen te zijn!
Ik leerde die dagen twee dingen: als Chloe zegt dat het ‘cool’ zou kunnen zijn, betekent dat dat je ervoor moet gaan! Haar cryptische bericht kan gemakkelijk verkeerd worden geïnterpreteerd. Ook leerde ik dat een enkele zomerstorm geen probleem vormt voor de route. Hagel smelt weg voordat je het doorhebt, hoe zwaar de storm ook was.
Ik leerde ook dat je je partners zorgvuldig moet kiezen voor een wand van 1200 meter. Mijn partnerschap met Carlo had het me de laatste tijd te gemakkelijk gemaakt. Ik hoefde niet te twijfelen of hij sterk genoeg was. Ik vroeg me vooral af of ik zelf sterk genoeg was voor hem. Ik blijf me die vraag stellen.
Mijn eerste bezoek aan Leschaux in 2023 was teleurstellend. Twee klimpartners haakten af bij het zien van de wand, maar ze waren tenminste eerlijk tegenover mij en zichzelf. In de plaats daarvan beklommen we de Petites Jorasses in een zeer respectabele tijd (misschien hadden we de Walker toch kunnen doen?). Ik ging licht gefrustreerd naar huis. Deze pijler was toch ‘gemakkelijk’, nietwaar? Waarom lukte het me dan niet? ´
Net toen ik begon te redeneren dat augustus tegenwoordig te laat is voor alpiene tochten, gooide het weer roet in het eten. Ik bracht het grootste deel van juni en juli 2024 al sportklimmend door in een poging om het slechte weer te ontlopen.
Dat bleek voordelig voor een aantal korte maar technische ‘smash & grab’ tochten in de bergen: ondanks alles kreeg ik enkele zeldzame kansen om lange, technische wanden te beklimmen met mooie 7a-onsights boven de 3000 meter. Een ‘luie alpinist’ zoals ikzelf is daar best blij mee! Chloe liet me ondertussen weten dat de Walker die zomer nooit echt ‘cool’ was.
En zoiets zul je altijd zien: tijdens de twee weken dat ik afwezig was voor werk, werd het weer beter. Hoewel 'beter' misschien wat overdreven is... Het had een tijd geduurd, maar eindelijk was daar de eerste, onvermijdelijke hittegolf van het jaar. Het is dan niet bepaald verstandig om hoog in de bergen, waar sprake is van permafrost, te gaan klimmen.
Maar dit venster van stabiel weer leek echt wel standvastig, en ik begon mensen te contacteren. Aanvankelijk voor de oostwand van de Jorasses. Maar gaandeweg begon ik te twijfelen: deze hitte die de wand opdroogt, gevolgd door een weersverstoring en stabilisatie van de omstandigheden met wat koude... Zou dit echt het geschikte moment voor de noordkant kunnen zijn? Een paar berichten van Chloe lieten zien dat de Walker nu heel snel ‘cool’ kon worden. Niemand had het al geprobeerd. We konden de eersten zijn…
En zo zaten Steven en ik op een zonnige zaterdag op het terras van Leschaux met een verrekijker naar de Jorasses te turen. Zó lang dat we beiden onze nek verbrandden. Grappig genoeg was ons partnerschap een jaar eerder begonnen met een vruchteloze poging om de noordwand van de Matterhorn te beklimmen, om er ter plaatse achter te komen dat de föhn alle condities had weggeblazen. We gingen toen maar rotsklimmen.
Zou dit onze revanche worden in één van de klassieke noordwanden? We zouden de route delen met twee jonge Franse teams die hetzelfde idee hadden. De sfeer was geweldig – hoewel een van hen het voor elkaar kreeg om me indirect ‘oud’ te noemen, wat hard aankomt op je dertigste – en we sloten de dag af met een glaasje Génépy onder de zes van ons, voor wat geluk de volgende dag...
Wordt vervolgd...
Tekst: Arne Monstrey (wildernisgids bij Into The Arctic)
Foto's: Willem Vandoorne (oprichter én wildernisgids bij Into The Arctic)
West Groenland
vanuit het perspectief van een wildernisgids
Baaldag met glimlach.
Dinsdag 23 oktober 2018: ik sta op de A12 voor een rood licht als er plots zwarte rook via mijn verluchtingssysteem de auto binnenkomt... Shit! Gelukkig springt het licht op groen en kan ik me snel, enige verkeersregels overtredend, op de stoep parkeren. Ik open mijn motorkap en zie zwarte rook vanuit mijn ventilator opstijgen. Slim als ik ben probeer ik die rook uit te blazen... De zuurstof die ik hiermee aanvoer, verandert de zwarte rook in een gele vlam... Stress! Ik herinner me plots een fles water in de koffer en giet die leeg over de voorkant van mijn motorblok. Oef, de brand is geblust... Zoiets noemt men 'een baaldag'.
Als ik uiteindelijk veel later dan gepland toekom op het werk en mijn mails opengooi, zie ik dat er eentje tussen staat van Willem Vandoorne met als titel 'Gidsen op Groenland'. Een dag die zo slecht begon maakt hier plots een reuze ommekeer, want er wordt mij gevraagd om de zomer erop een zware trekking te begeleiden in de Eternity Fjord, aan de westkust van Groenland! Ik loop de rest van de dag met een grote glimlach rond.
Ondertussen zijn we zes jaar verder en heb ik al meerdere tochten begeleid voor Into The Arctic. Iedere keer als ik andere mensen daarover vertel, krijg ik als standaard antwoord: 'Groenland? Is dat niet allemaal ijs?' Maar als ik dan foto's laat zien van woeste bergen, wilde rivieren, en groene vlaktes vol rendieren en muskusossen, kijken de meeste mensen zeer verbaasd op. Het was bij mij in het begin niet anders. Maar na een vlugge blik op een satellietbeeld van Groenland, zie je al snel dat er aan de hele zuidwestkust een strook van zo'n 100 kilometer land zonder ijs is, en dat het landschap er heel Scandinavisch aandoet, maar dan nog verlatener. Er wonen in Groenland zo'n 56.000 mensen op een oppervlakte van meer dan twee miljoen vierkante kilometer (zo'n 70 keer groter dan België)! De weinige dorpen die er zijn, liggen allemaal aan de kust en zijn niet verbonden met een weg. Ze zijn enkel bereikbaar over zee of via de lucht, wat reizen naar Groenland logistiek vaak zeer uitdagend en 'exotisch' maakt. Maar tegelijkertijd is het ook heel gemakkelijk, want eens geland kun je gewoon van de tarmac wegwandelen en als je dan de eerste heuvelrug gepasseerd bent, sta je reeds in de wildernis. En die gletsjers? Die zijn er heus wel. Je ziet de ijskap zeer vaak liggen in de verte en je kunt er op meerdere plaatsen zelfs relatief gemakkelijk op gaan staan. Op sommige plaatsen is de ijskap, alle klimaatopwarming ten spijt, nog steeds meer dan drie kilometer dik! En om het helemaal af te maken zijn er meerdere plekken waar de oceaan vol ijsblokken drijft. ‘IJsbergen’ is eigenlijk een beter woord, want sommige zijn wel honderd meter hoog en meerdere honderden meters lang. Groenland is werkelijk een land van superlatieven! Ik neem er jullie graag even mee naartoe aan de hand van drie van mijn favoriete tochten en regio's.
Kangerlussuaq en de Eternity Fjord
Zo kwam het dus dat mijn naam in 2019 verscheen op de website van 'Into The Arctic' met als ondertitel: 'wildernisgids'. Ook al was ik al jaren kliminstructeur op avontuurlijk terrein en had ik zelf superveel wandelervaring (HRP, Via Alpina, Te Araroa), ik had nog nooit een groep begeleid over zo'n veeleisend terrein. De regio rond Kangerlussuaq bleek echter een fantastische, zij het uitdagende introductie te zijn. Een inlooptocht van drie dagen bracht ons van Kangerlussuaq naar Russel Glacier, een mooie maar toegankelijke plek waar de ijskap haast continu afbrokkelt in de grote smeltrivier die eruit komt. Langs 'de langste weg van Groenland' (zo'n 25 kilometer, ooit gebouwd voor een reclameclip voor een of ander automerk) geraak je tot op de ijskap zelf, waar je met behulp van stijgijzers een klein toertje kan doen. Hoeveel mensen ter wereld kunnen zeggen dat ze óp de ijskap van Groenland gestaan hebben? In een landschap doorspekt met blauwgrijze spitse ijspieken, waardoorheen azuurblauwe kloven vol stromend smeltwater lopen? Mocht het hier niet zo fris zijn, zou je het bijna exotisch kunnen noemen.
En dat brengt me bij een volgende misvatting. Ook al kunnen de temperaturen hier in de winter tot -40°C zakken, in de zomer schommelen ze vaak tussen +10 en 20°C. En bovendien beschikt deze regio over veel stabieler weer dan bijvoorbeeld Noorwegen. Slecht weer is hier dus in veel mindere mate een risicofactor.
Als je in het begin van de zomer gaat, krijg je er bovendien 24 uur daglicht bovenop! Je hoeft je dus nooit zorgen te maken om ergens te geraken vóór het donker wordt. Maar dat alles wild en afgelegen is, dat werd me redelijk snel duidelijk op mijn eerste tocht...
Aan het begin van onze grote trektocht bracht een gecharterde boot ons naar een verre baai. De kapitein zocht naar een goede rots en duwde er dan de punt van zijn boot tegen waarna wij een menselijke ketting vormden om onze (zware!) trekkingrugzakken aan land te krijgen. Een laatste check, zelf ook van boord gaan, duimpje van de kapitein, duimpje van mij en hop: weg was de boot. Wat een absurd gevoel om hier plots alleen te staan. De komende 9 dagen zouden we niemand meer tegenkomen. Tot op de dag van vandaag blijft het de mooiste trekking die ik ooit gedaan heb.
'Een landschap met blauwgrijze spitse ijspieken, met smeltwater gevulde azuurblauwe kloven...
Mocht het hier niet zo fris zijn zou je het bijna exotisch kunnen noemen....'
De eerste dag loop je langs een brede snelstromende rivier doorheen een verlaten vallei. De dagen nadien steek je een even paradijselijke vallei door. Toen ik deze voor het eerst aanschouwde zag ik beneden mij allemaal bewegende stippen. Ook al wist ik dat het rendieren en muskusossen moesten zijn, had je mij op dat moment evengoed kunnen wijsmaken dat het overlevende dinosaurussen waren, zo desolaat en afgesneden van de rest van de wereld voelde het hier aan. Niet alleen waren er geen wandelpaden, er waren ook geen voetstappen, geen per ongeluk weggegooide snoeppapiertjes. Er was geen enkel teken, op onszelf na, dat er ergens op deze planeet mensen leefden. De dagen nadien wisselden wilde valleien vol wildlife elkaar af met woeste topplateau's vol rotsblokken.
Tijdens ons verblijf in het hotel, net vóór deze tocht, was ik aan de praat geraakt met enkele lokale jagers. Zij vertelden me dat het onmogelijk was om ons plan te volbrengen omdat er iets over de helft van het traject een zodanig wilde rivier was dat we die nooit zouden kunnen oversteken. Dat wist ik uiteraard al, maar deze rivier wordt af en toe zo'n 400 meter breed en op die plaatsen tegelijkertijd zeer rustig. Mijn nieuwe kennissen hadden nog nooit van een packraft gehoord. Dit kleine opblaasbare bootje liet ons toe om verschillende afgelegen gebieden met elkaar in verbinding te brengen. Bovendien heb je iets meer marge, mocht je sommige rivieren onderweg moeilijk over geraken. Maar hoe dan ook heb je nog steeds stabiel weer nodig (lees: weinig wind) om zo'n watervlakte over te peddelen. En ook veel tijd. De eerste twee personen steken immers over met één rugzak, waarna er één iemand alleen op de andere oever achterblijft en de andere alleen terug peddelt, waarna alles opnieuw start. De laatste persoon zal hierdoor drie keer moeten overvaren. Meestal is dat de gids en is die algauw drie uur bezig om heel zijn groep veilig aan de overkant te krijgen. Om dit systeem zo veilig mogelijk te houden moet er goed nagedacht worden over alle materiaal. Stel dat er plots een storm opsteekt, moeten er steeds aan beide oevers minstens 1 tent, slaapzak, matje, vuurtje, eten én een noodcommunicatiesysteem zijn. Maar mits de nodige portie gezond verstand, ervaring en beredeneerde durf, staat het je wel toe om fantastische avonturen te beleven in de wildernis. Bovendien bouw je best steeds een reservedag in die toelaat op onvoorziene (weers)omstandigheden in te spelen.
De laatste drie dagen verliepen tussen restanten van de ijskap, die in brede gletsjerlinten naar beneden liepen, tot in de vallei waar wij door moesten. Water doorwaden dat 100 meter hogerop uit een gletsjermond komt gestroomd en waar nog brokken ijs in meedrijven, dat is koud... Maar het landschap was oppermachtig. Negen dagen lang niets of niemand tegenkomen, in een landschap dat elke dag opnieuw in crescendo ging. Het is voor mij na al die jaren nog steeds de mooiste tocht die ik ooit gelopen heb en bovendien hét hoogtepunt van mijn activiteiten als begeleider. Het voelde aan alsof alles wat ik ooit in mijn leven had gedaan, gestudeerd of begeleid, culmineerde in dit punt. Toen 's avonds iedereen in bed lag, kroop ik zelf nog even omhoog tot ik een fenomenaal zicht had op de eigenlijke Eternity Fjord: een unieke plek waar bergen van 2.000 meter rechtstreeks uit de zee omhoog rijzen. Ik krijg nog steeds kippenvel als ik aan dat moment terugdenk... Maar ik was ook heel gelukkig toen ik de dag erna om 11u 's ochtends effectief een boot de fjord zag invaren om ons te komen oppikken!
Ilulissat en de Disko Baai
Ilulissat zou zoveel als 'IJsbergen' betekenen in de taal van de Inuit, de lokale bevolking. Het is de derde grootste stad van Groenland, maar heeft slechts 4.500 inwoners. Toch mag ze zichzelf inderdaad 'Iceberg Capital of the World' noemen, dankzij de 'Jakobshavn Isbrae', de grootste en meest actieve gletsjer van het noordelijk halfrond. Deze gletsjer, die afdaalt van de Groenlandse IJskap, braakt continu ijsbergen uit in de Ilulissat ijsfjord. De meest extreme bergen kunnen wel een kilometer lang en honderd meter hoog zijn! Tussen de fjord en de effectieve zee ligt er onder water een soort natuurlijke wal, waar de grootste ijsbergen tegenaan botsen en aan vast blijven hangen. Op die manier geraakt de fjord opgevuld tot de druk onhoudbaar is. Enkele keren per jaar breken deze ijsbergen plots los onder luid gekraak en geraas, een machtig fenomeen. Nadien gaan deze ijsmonsters dan met de zeestromingen op wandel langs de kust.
Het koude smeltwater en z’n nutriënten vormen de basis van een rijk ecosysteem. Dit betekent dat je, zelfs al wandelend langs de kust of varend met een bootje op het water, heel veel kans hebt hier talloze machtige bultrugwalvissen te kunnen bewonderen. Vanuit Ilulissat worden op dagelijkse basis safari's georganiseerd. Ook al ben je dan specifiek op zoek naar deze grote zeezoogdieren, toch zullen het de ijsbergen zijn die de show gaan stelen. Mocht je hier ooit komen, probeer zo’n cruise dan 's avonds te boeken. Het licht valt dan iets schuiner, waardoor de ijsbergen op hun mooist zijn. Ze bestaan in veel meer vormen, kleuren (en afmetingen!) dan je ooit voor mogelijk had gehouden. En die walvissen? Die krijg je er gratis bij.
De Groenlanders zijn zich bewust van het toeristisch potentieel dat hun land te bieden heeft en zijn dus bezig met het aanleggen van een grotere landingsbaan waar ook grote vliegtuigen kunnen landen. Momenteel echter dien je eerst nog vanuit Kopenhagen naar Nuuk of Kangerlussuaq te vliegen, vanwaar je dan met een propellervliegtuigje verder kunt reizen. Dat op zich is al een hele belevenis, en de uitzichten zijn fenomenaal. Hou er echter rekening mee dat reizen naar en in Groenland duur en avontuurlijk is. Op alle luchthavens wordt nog manueel gevlogen. Dat betekent dat de piloten zicht moeten hebben om te kunnen landen en opstijgen. Je zou niet de eerste toerist zijn die enkele dagen vastzit omdat er een dichte zeemist is opgetrokken. In dat geval zorgt Air Greenland wel voor je, en krijg je op hun kosten een hotel en drie maaltijden per dag. Maar als je daardoor je aansluiting van of naar Kopenhagen mist, moet je dat wel zelf regelen en uit eigen zak opnieuw betalen... Ook dat maakt deel uit van de avontuurlijke bestemming waar je naartoe reist.
Zelfs de bekende Wanderlust-boekenreeks heeft in haar Scandinavische editie enkele wandelingen in Groenland opgenomen. Uiteraard staat er Groenlands eerste en bekendste meerdaagse wandeltocht in: De Arctic Circle Trail, die je in een dikke week van Kangerlussuaq naar Sisimiut brengt over een afstand van 165 kilometer. Maar de andere twee vermelde wandelroutes vertrekken beide vanuit Ilulissat. Als er één plaats is in Groenland waar je in een korte tijd veel kunt doen en zien, dan is het inderdaad daar. Ten zuiden van de stad lopen drie gemarkeerde paden (geel, rood en blauw) die je langs meerdere uitzichtspunten en ook het IJsfjordmuseum brengen. Deze dagtochten zijn zeer toegankelijk en zeker de moeite waard. Maar... je zult er niet alleen zijn. Als je rust en stilte verkiest, dan biedt de ruime omgeving rond Ilulissat veel meer opties. Heb je weinig tijd en veel geld, of ben je hier met een groep gelijkgestemde vrienden, dan kun je een boot charteren om je ergens te laten droppen, maar dan ben je wel al gauw enkele duizenden euro's armer...
' De laatste drie dagen stappen we tussen restanten van de ijskap, doorwaden we ijskoud water, is de rugzak te zwaar…
Maar het landschap was oppermachtig: een landschap waar we gedurende negen dagen lang niets of niemand tegenkwamen..'
Heb je veel tijd, maar weinig geld, dan kun je gebruik maken van Disko Lines, een beetje een lokale lijnbus, maar dan per boot. Afhankelijk van je bestemming kan je zo meerdere keren per week naar dorpjes in de buurt varen, van waaruit je dan zelf je eigen wandeling kunt uitstippelen.
Bedenk echter wel dat er in Groenland géén toeristische wandelvoorzieningen zijn. En dat mag je echt letterlijk nemen. Niet alleen zijn er geen hutten (zelfs geen onbemande), er zijn ook geen wegwijzers. Meer zelfs, er zijn gewoon geen wandelpaden. Dat betekent dus ook dat er geen bruggen over rivieren zijn. Als het dan een paar dagen regent, kan het zijn dat je die niet meer over geraakt. Wandelen in Groenland is wild en avontuurlijk. Je moet al een zeer ervaren wandelaar zijn om hier uitdagende tochten te kunnen stappen. En je moet het juiste materiaal hebben, over genoeg tijd beschikken en liefst ook over de juiste communicatiemiddelen (satelliettelefoon, Garmin Inreach, ...) om met de buitenwereld te kunnen communiceren. Onderweg kom je immers niemand tegen.
En ten slotte bestaat er steeds een zeer klein ijsberenrisico. Deze machtige en angstaanjagende dieren zijn eigenlijk een soort zeedieren. Je vindt ze dan ook in hoofdzaak aan de kust terug en niet in het binnenland. In principe leven ze in het noorden en oosten van Groenland. In de winter komen ze wel mee met het zee-ijs naar andere delen van dit reusachtige eiland, waarna ze in de lente terug verdwijnen. Toch bestaat er steeds een risico op een ontmoeting met een verdwaald dier. Daarom is het ook aan te raden een geweer mee te nemen op tocht én te weten hoe je het gebruikt.
Het moeilijke reizen, de ingewikkelde logistiek, de vaak zeer dure transporten, het ontbreken van voorzieningen, het potentiële ijsbeergevaar... Alle bovengenoemde elementen samen zorgen ervoor dat de meeste avontuurlijke reizigers ervoor kiezen om uiteindelijk met een reisorganisatie op stap te gaan. Op die manier kun je zelf immers veel meer genieten van het epische landschap waarin je je begeeft.
Narsarsuaq en Cape Farewell
De luchthaven van Narsarsuaq is net zoals haar grotere broertje Kangerlussuaq in het noorden, ooit aangelegd door het Amerikaanse leger. Het diende in de tweede wereldoorlog als tussenstation voor vliegtuigen die van Amerika naar Europa vlogen. Het is nog steeds een kleine luchthaven. En dan hebben we het niet alleen over het gebouw, maar ook over de landingsbaan. Ook al landen hier vluchten uit zowel Kopenhagen als Reykjavik (een uitzondering op Groenland), de landingsbaan is wel degelijk zeer kort. Bovendien moet er vlak voordien al aangevlogen en gedraaid worden boven en in een fjordensysteem. Bij mooi weer is het een prachtige vlucht, maar de moeilijke ligging zorgt ervoor dat Narsarsuaq in sommige toptien lijstjes van gevaarlijkste luchthavens ter wereld staat. Ook hier weer dient er op zicht geland te worden. In geval van slecht weer kan het dus zijn dat je onverrichter zake moet terugvliegen naar je vertrekplaats om het enkele dagen later nog eens te proberen. Soms wordt er ook doorgevlogen naar een andere Groenlandse luchthaven 'in de buurt', waar het op dat moment wél goed weer is. Nadien word je dan door Air Greenland opnieuw rondgevlogen tot je op je bestemming bent. Je voorziet dus best de nodige tijd en flexibiliteit als je naar Groenland wil reizen. Maar wát een beloning staat je te wachten eens je er bent!
De regio rond Narsarsuaq staat erom bekend de plek te zijn waar Erik De Rode rond 982 van onze jaartelling toekwam om er de eerste Groenlandse Viking-nederzettingen te bouwen. Nadat zijn vader verbannen werd uit Noorwegen, werd hij vele jaren later zelf verbannen uit IJsland. Om meerdere andere mensen mee te lokken, noemde hij dit nieuwe land 'Groenland', een van 's werelds eerste bekende marketingtrucs. Groenland is immers grotendeels bedekt door ijs (voor zo'n 80%). Maar toch had hij ergens wel gelijk, want de zuidpunt van Groenland is het meest groene deel van het eiland. Er groeien zelfs bomen: berk, wilg, zwarte els en jeneverbesbomen zijn enkele soorten die het hier met de moed der wanhoop uithouden.
Waar de regio rond Kangerlussuaq vooral bekend staat voor zijn desolaatheid en wildlife op het land (poolvossen, rendieren, muskusossen...) en Ilulissat hoog scoort op ijsbergen en walvissen, moet de regio rond Narsarsuaq het vooral hebben van zijn vele gletsjers en zijn Viking-geschiedenis. Het is een prachtige locatie om geschiedenis en machtige natuur te combineren en misschien wel de gemakkelijkste bestemming om op zelfstandige basis naartoe te reizen. Het is ook de enige locatie op Groenland waar aan veeteelt wordt gedaan, getuige de vele schapenboerderijen die je hier vindt. Maar ook hier weer bestaat er steeds een potentieel ijsbeergevaar. Ook al werd er de laatste tientallen jaren niemand aangevallen door een ijsbeer, het is wel de enige plaats waar we ooit zelf oog in oog stonden met zo'n kolos. Gelukkig was er net op dat moment een soort schuilhut in de buurt! Het gevaar is dus miniem, maar niet onbestaande. Dit gezegd zijnde, is er hier geen enkele local die met een geweer op stap gaat in zijn of haar eigen achtertuin.
De hele zuidpunt van Groenland is doorsneden door machtige fjorden. Helaas betekent dit ook dat dat sommige cruisemaatschappijen hun weg hebben gevonden naar deze magische bestemming, terwijl dit soort massatoerisme hier eigenlijk niet thuishoort. Je vindt er wel redelijk veel avontuurlijke zeilers terug. Maar ook onder zeekayakkers staat de regio bekend als een echte bucketlist-bestemming. Het woord 'kayak' is trouwens een Inuit woord. Meer zelfs, de kayak is een Inuit uitvinding! 4.000 jaar geleden waagde de autochtone bevolking zich reeds de zee op. Hun kleine éénpersoonsbootjes bestonden uit een frame van hout of beenderen waarrond dan zeehonden- of andere huiden gespannen werden. Dat is meteen de reden waarom deze bestemming voor veel zeekayakkers mythisch is.
En uiteraard is er ook het landschap: de regio rond Cape Farewell, en dan met name de Tasermiut en de Torsukattak Fjord staan vol, maar dan ook letterlijk vol met de grootste Bigwalls op Aarde. Naast zeekayakkers vind je er dus ook regelmatig klimmers terug, die zichzelf komen meten met deze rotsreuzen. Zo is er Ketil, een berg van 2.010 meter met een verticale flank van 1.200 meter! Ter referentie: El Capitan heeft een wand van 'slechts' 900 meter hoog... Iets ten zuiden hiervan vind je Ulamertorssuaq, een andere Bigwall van meer dan 1.000 meter hoog. Slechts een handvol toppen werden hier reeds beklommen. Het potentieel aan nieuwe avontuurlijke routes is hier eindeloos! Maar ook hier weer is logistiek een grote spelbreker. Mensen met veel geld kunnen zich per helikopter of gecharterde boot laten droppen (en dan hebben we het wel degelijk over meerdere duizenden euro's). Mensen met minder geld, maar veel tijd, kunnen op zoek gaan naar zeilers die hen wel ergens willen afzetten of beroep doen op de lokale boten die als een soort van openbaar vervoer tussen de vele kleine dorpjes dienst doen. Maar dan nog zul je vaak kilometers lang al je materiaal moeten meesleuren over een verschrikkelijk moeilijke ondergrond. Vraag het maar aan Siebe Vanhee en Tim Dedobbeleer die hier in 2014 zijn komen klimmen. Ook Sean Villanueva en de Favresse broers zijn hier met enkele andere teamleden al enkele keren gepasseerd. Je zou voor minder!
Ook voor wandelaars? Ja, maar….
Ook als wandelaar kom je hier aan je trekken. Laat je echter niet misleiden bij het kopen van een geografische kaart van deze regio. De stippellijntjes op de kaart zijn 'mogelijke' wandelroutes, hoogstwaarschijnlijk bedacht door iemand die naar de kaart en satellietbeelden keek en dacht hier wel een mogelijke lijn te zien. Hetzelfde geldt voor de 'mogelijk' aan te raden bivakplaatsen. Ze geven je een vaag idee van het terrein, maar ze vertellen je niets over de feitelijke rivierdoorwadingen, over het urenlang vastzitten in dichtbegroeid bos waar je je doorheen moet meppen, het urenlang vastzitten in blokkenvelden met rotsblokken zo groot als een huis waar je volledig gedesoriënteerd kunt geraken. Zo'n lijn zegt ook niets over de ondergrond: het blijft altijd een verrassing of dat nu sneeuw, blokkenterrein, moeras of struikgewas is. Hier wandelen betekent dat je een gemiddeld tempo van zo'n twee kilometer per uur haalt, om nog maar over de miljoenen muggen te zwijgen die je komen lastigvallen zodra de wind gaat liggen. Je krijgt hier nauwelijks een moment rust, maar je krijgt er wel veel voor terug.
Soms zeggen mensen me wel eens dat ze ‘zichzelf hopen tegen te komen op deze tocht’, waarbij ik me dan altijd de bedenking maak dat dat eigenlijk geen leuke ervaring is. Of toch niet op het moment zelf... Fysiek maar ook mentaal doodmoe zijn en tóch moeten doorgaan, is niet per se leuk. Maar het klopt dat je het meeneemt en dat je er nadien, op andere momenten in je leven kracht uit kunt halen. Hetzelfde valt te zeggen voor 'avontuur'. Veel mensen die mijn verhalen aanhoren, zouden 'ook wel eens op avontuur willen gaan' of 'een avontuur willen meemaken'. Maar de meeste mensen vergeten dat een avontuur op het moment zelf eigenlijk niet leuk is. Waarschijnlijk heb je het koud, heb je honger of dorst, geraak je misschien verdwaald, of weet je niet wat of waarheen en voelt je situatie uitzichtloos aan; misschien vind je de hut niet, is er iemand gewond of geraak je een rivier niet meer over... Het is pas nadien, met een warme chocomelk aan het haardvuur, of met een frisse pint of een koele whisky in de hand, dat je je verhalen terug tot leven kunt laten komen. En dat je kunt besluiten dat je avontuur wel degelijk een fijn avontuur was. Om maar te zeggen dat Groenland een fantastische, wilde en nog nauwelijks ontdekte bestemming van wereldklasse is waar, wie weet, fijne avonturen op jou liggen te wachten. We nemen je alleszins graag eens mee, in kleine groep, alles op onze rug dragend, met een minimale impact op de omgeving en een maximaal respect voor de lokale fauna en flora, volledig zelfstandig of waar nodig, in samenwerking met de lokale gemeenschap. Zoals het hoort eigenlijk...
Peaks of Africa: de 10 hoogste bergen van Afrika op een rij
Als 44-jarige partner bij reisonderneming Travelbase, ben ik zojuist teruggekeerd van wat misschien wel de wildste roadtrip van mijn leven was. Ik stopte een jaar met werken, moest mijn gezin en vrienden in België achterlaten en ging het avontuur van mijn leven tegemoet. Als gedreven avonturier en wereldreiziger met een diepe passie voor bergen en oceanen, heb ik mijn levensmissie om de wereld te verkennen via de hoogste toppen en diepste oceanen omgezet in daden. Als deelnemer aan een 7 summits programma, waarbij ik de hoogste bergen van elk continent beklim, heb ik onlangs mijn nieuwste project "Peaks of Africa" met succes afgerond.
45.000 km met 4x4 Nissan Patrol uit 1997
Met mijn 4x4 Nissan Patrol uit 1997 die de naam “One Love” draagt, heb ik maar liefst 27 Afrikaanse landen doorkruist en meer dan 45.000 kilometer afgelegd tijdens mijn gedurfde reis door het Afrikaanse continent.
Vanuit Torhout (België) ben ik naar Zuid-Spanje gereden om vervolgens met de ferry naar Marokko te varen en daar het avontuur in Noord-Afrika aan te vatten. Ik reisde van de “Poorten van de Sahara” in het Noorden door het regenwoud in West-en Centraal Afrika, tot in Kaapstad helemaal beneden in Zuid-Afrika. Vervolgens reed ik via de Savanna terug naar boven naar Kenia, het Oosten van Afrika, waar de hoogste bergen van het continent liggen. De rode draad doorheen deze reis was het beklimmen van de tien hoogste bergen van Afrika, wat pas in de laatste maand van het avontuur echt plaatsvond.
De 4x4 Nissan Patrol heeft eigenlijk geen enkel zwak moment gekend en dit dankzij de goede zorgen van de broers Vankeirsbilck met hun avondgarage in Zwevezele. Natuurlijk is het belangrijk dat je op regelmatige basis de olie-en dieselfilters ververst. One Love heeft zelfs geen enkele keer een platte band gehad.
Ontmoetingen met mensen, culturen
Tijdens mijn reis heb ik talloze prachtige mensen en culturen ontdekt, evenals een overvloed aan wildlife zoals leeuwen, olifanten, giraffen en luipaarden. Ik heb de rijkdom van Afrika in al zijn pracht ervaren. Mijn interacties met de lokale bevolking en de natuur hebben mijn reiservaring verrijkt en verdiept.
Het was een pittig en onvergetelijk avontuur, want zo werd ik binnengesmokkeld in Nigeria omdat ik geen visa kreeg, werd ik beroofd van mijn vrijheid in Gabon en moest ik via de Belgische Ambassade van Congo DRC en Congo Brazzaville alles op alles zetten om doorheen Centraal Afrika te geraken. Als dit nog niet genoeg was, moest ik in Botswana vluchten in mijn daktent voor leeuwen en moest ik door roadblocks rijden in Kenia. Hoewel de reis enkele uitdagende momenten met zich meebracht, genoot ik intens van elk moment en voelde ik me toch veilig.
De reis is eigenlijk niet in woorden te omschrijven, want het leek alsof elke dag een hoogtepunt in de reis was. De natuur is zo overweldigend dat woorden tekortschieten. Ook de mensen zijn er ontzettend lief en behulpzaam. Ik sliep meer dan 280 dagen in mijn daktent die op mijn 4x4 is gemonteerd. Ik vond het prachtig om elke dag buiten te zijn en zo geconnecteerd te zijn met de natuur en mijn omgeving. Ik ben dan ook dankbaar dat ik deze reis heb mogen en kunnen ondernemen.
Belgische mede-avonturiers
Gedurende de bijna 10 maanden durende reis waren er heel wat mede avonturiers die mij hebben vervoegd. Zo reisden een rechter, een professionele mountainbiker, enkele artiesten, een topondernemer en zelfs mijn levenspartner Nele met mijn 3 prachtige dochters Nina, Lio en Ziggy mee.
Zelf heb ik tweemaal één maand alleen gereisd. Alleen reizen doet je echt wel beseffen dat je leeft, wat een onvergetelijk gevoel geeft.
Beklimming van de 10 hoogste bergen van Afrika
De laatste maand van mijn project "Peaks of Africa" stond in het teken van het beklimmen van de 10 hoogste bergen van het continent, wat mij tot het uiterste dreef. Met een team klimmers bereikte ik de toppen van de meest iconische bergen van het continent.
Als opwarming beklom ik de hoogste berg van Noord- Afrika, de Toubkal (4.167 m), en in West-Afrika de Mount Cameroon (4.090m), en in Zuid Afrika stegen we naar 3.482 meter.
Het is zeker niet van een leien dakje gelopen, want in Kenia hebben we noodgedwongen moeten bivakkeren op 5.000 meter hoogte omdat het te gevaarlijk was om 's nachts nog af te dalen. Zo moesten ik samen met het team de nacht doorbrengen op de grond, zonder matje en zonder tent, in een temperatuur van min 10°C.
Ik beklom de bekendste berg, de Kilimanjaro in Tanzania (5.895 m), de moeilijkste berg Batian in Kenia (5.199m) en de meest afgelegen berg; de Margherita Peak in Uganda (5.109 m). In Uganda en Kenia beklom ik de resterende 7 peaks.
Ook in de Ruwenzori Mountains (Uganda) was het een uitdagende missie omdat er oorlog woedde in Congo DRC, aan de grens met Uganda, slechts enkele kilometers verder dan onze reisroute. Ik moest begeleid worden door gewapende rangers.
Bovendien mochten ik en het team niet naar de summit van de Margherita Peak (de derde hoogste berg van het continent, 5.109m), omdat er een levensgevaarlijk open gapende gletsjerspleet was. Uiteindelijk hebben we, tegen de beslissing van de regering, toch beslist om 's nachts naar boven te gaan en zijn we toch boven geraakt, mits de juiste handelingen en materiaalkeuze.
Overzicht van de beklommen bergen
Hieronder de bergen die ik beklommen heb. De enige die niet te beklimmen was en ook afgesloten voor het klimpubliek was Mawenzi (5.148m) wegens geen permit krijgen en levensgevaarlijke rockfall.
Maar in theorie behoort die niet tot de officiële lijst omdat die in het Kilimanjaro Massief ligt waar de Kilimanjaro zelf als berg telt. Over het algemeen wordt Mount Stanley met de Margherita Peak (5.109 m) als derde hoogste berg van Afrika beschouwd (zie hieronder).
1. Kilimanjaro (5.895 m) Tanzania > hoogste van Afrika
2. Mount Kenia (Peak Batian 5.199 m) Kenia > de moeilijkste van Afrika
3. Mount Stanley (Margherita Peak 5.109 m) Uganda > de meest afgelegen van Afrika
4. Mount Stanley (Albert Peak 5.087 m) Uganda
5. Mount Peak Lenana (4.985 m) Kenia
6. Mount Speke (Victoria Emmanuel Peak 4.890 m)
7. Mount Baker (Edward Peak 4.843 m) Uganda
8. Mount Emin (Umberto Peak 4.798 m)
9. Mount Luigi di Savoia (Peak Sella 4.627 m) Uganda
10. Mount Luigi di Savoia (Peak Weismann 4.620 m) Uganda
11. Extra berg: Mount Gessi (4.715 m)
Andere bergen die ik onderweg beklommen heb:
1. Toubkal (4.167 m)
2. Mount Cameroon (4.040 m)
3. Mountain Thabana Ntlenyana (3.482 m)
Documentaire reeks
Ik en mijn team zijn momenteel hard aan het werken aan een documentaire reeks die hopelijk snel de wereld kan ingestuurd worden, dit via verschillende online platforms. Het verhaal is te gek voor woorden, en ik hoop zo mijn verhaal te kunnen verspreiden en heel wat mensen te kunnen inspireren.
Een leven vol avontuur en ontdekking
Naast mijn avontuur in Afrika heb ik ook andere beklimmingen op mijn naam staan. Zo beklom ik vorig jaar na elkaar de iconische bergen Mont Blanc (4.809m), Matterhorn (4.478m) en Eiger (3.967m), de Alpine Big Three genoemd. Ik had hier 9 dagen voor nodig. Eind 2022 beklom ik ook de 10 hoogste bergen van Zuid-Amerika en heel wat andere bergen in Europa. In mijn twintiger jaren trok ik met mijn vriendin voor 2 jaar rond de wereld met mijn rugzak (Zuid-en Centraal Amerika, Rusland en Azië).
Ik hoop met mijn avonturen veel mensen uit te dagen en te inspireren, terwijl ik zelfs steeds nieuwe hoogten en onbekende bestemmingen blijf verkennen…
‘Zero-to-Zero': een 2576 km lange Alpenoversteek
Na bijna 6 maanden, 2576 km en 166.612 positieve hoogtemeters sta ik aan de kust van Monaco, het eindpunt van mijn expeditie om de Alpen over te steken van Oost naar West. Van zeespiegel naar zeespiegel. Van ‘zero’ naar ‘zero’. Een persoonlijke droom en eigen uitgetekend traject dat thruhiking (‘lange afstandswandelen’) en alpinisme combineert met een tweeledig doel. Enerzijds om zo hoog mogelijk te blijven tijdens de oversteek zolang de omstandigheden het toelaten. Anderzijds om mensen mee te nemen doorheen de pracht en kwetsbaarheid van de Alpen.
Van droom over planning tot het begin van een episch avontuur
Het zaadje voor dit project is 4 jaar geleden geplant. Tijdens een enthousiaste bui stak ik de Pyreneeën over van Atlantische Oceaan naar Middellandse Zee via de HRP (‘Haute Route Pyrenees’). Onderweg beklom ik de 10 klassieke toppen die een extra zijn op de route. Je probeert daardoor zo hoog mogelijk te blijven tijdens de oversteek en zoekt zo zeer onherbergzaam en verlaten terrein op. Sindsdien, na nog enkele thru-hikes en bij elke jaarlijkse visite aan de Alpen, begon het idee te groeien om er een gelijkaardig project op te zetten.
Twee jaar geleden veranderde dat droombeeld en de ‘zou ik?’ in een volmondige ‘let’s go!’. Vele avonden na het werk tekende ik aan de route. Al snel werd duidelijk dat de planning en de logistiek ervan geen sinecure zouden worden, maar lustig knutselde ik verder. Startpunt: Muggia (Trieste) aan de Adriatische Zee. Eindpunt: Monaco aan de Ligurische Zee. In de planning werden alvast voldoende dagen opgenomen om slecht weer te bufferen, materiaal en eten van de ene plek naar de andere te krijgen en bovenal ook te rusten. Ook het intensief trainen op vooral onderlichaam ging van start en alles werd onder de loep genomen. Het gewicht van het materiaal werd tot op de laatste gram gereduceerd. Voeding werd doorgesproken met een diëtist om de calorieën en supplementen af te stellen. Klimpartners werden gecontacteerd om mee in te haken op de stukken met alpiene beklimmingen.
Het zal je niet verbazen dat het doel om Monaco te bereiken na een periode van 176 dagen en de initieel 2.413 kilometers en 195.0000 hoogtemeters dus zeker een totale aanpak vereiste eerder dan ‘we-doen-eens-zot’. En dan is het zover. Gedaan met plannen en overdenken. Met licht knikkende knieën en een portie gezonde zenuwen sta ik op 13 april aan de kust van de Adriatische Zee. Het idee om de komende 6 maanden onderweg te zijn met je huis op je rug, bezorgt je dan toch wel even de nodige stress. Maar hiervoor heb ik gepland en getraind. De laatste ‘sea-to-sea’ thru-hiking tradities vinden er plaats, waaronder het branden van een kaars in het kerkje, een flesje zeewater vullen dat mee zal gaan doorheen de hele tocht om uitgegoten te worden in Monaco en een zwempartij in de Adriatische Zee. Bij die laatste snij ik nog eens mijn voet aan de scherpe rotsen waardoor de EHBO-kit al direct gebruikt mag worden. Als dat maar geen voorteken zou zijn…
De eerste dagen verlopen vlekkeloos met stralend weer en al snel klim ik richting de grens van de Alpen en de Dinaridi. Het lichaam heeft er goesting in en het goede weer maakt de tochten ronduit prachtig. Alles staat in bloei en wild laat zich overal zien terwijl ze de winterslaap van zich afschudt. Als ik de eerste gems tegenkom, weet ik dat ik in de Alpen ben. De eerste notoire top op de route is de Triglav in de Julische Alpen in Slovenië. De berg waar ik als 16-jarige al eens op stond en de berg-microbe te pakken kreeg, zal ik nu alleen te lijf gaan. Op basis van de laatste 3 jaar aan data rond weer- en sneeuwcondities plande ik de route bewust van Oost naar West om zo geleidelijker omhoog te kruipen richting de 4000’ers in Zwitserland, Italië en Frankrijk en de sneeuwgrens en condities even geleidelijk aan in mijn voordeel (hopelijk) te laten uitdraaien. Het feit dat ik 3 seizoenen zal aandoen tijdens de oversteek maakt de condities een significante uitdaging in dit project.
Viel Schnee… Wahnsinn!
Maar met de Triglav in de verte in het zicht is het prijs. Eerder en steviger dan verwacht, maakt het weer een bocht van 180 graden, kelderen de temperaturen en slaat het abrupt om naar hagelbuien en zware sneeuwval. Op 16 april werd zelfs een nieuw nationaal record gevestigd in Slovenië: de temperatuur zakte van 27° C op de ene dag naar slechts 1° C de volgende dag.
Het weer zal geblokkeerd blijven zitten met aanhoudende sneeuwval, een dalende isotherm en sneeuwgrens als resultaat. Op sommige plekken valt gemakkelijk tot meer dan 1,5 meter verse sneeuw bovenop de oude die er nog lag. De lawineberichten liegen er dus ook niet om en het lawinerisico schiet omhoog. Ik ploeter me een weg door het verse sneeuwdek met een zware rugzak waarin soms voor 7 dagen eten zit. Het duurt dan ook niet lang of ik schaf me sneeuwschoenen aan aangezien mijn paar thuis me niet tijdig kan bereiken vanuit België.
Het zal de rest van de lente en de route verder bepalen. Het oog zal voortdurend gericht blijven op de weersvoorspellingen, hellingsgraden en de oriëntatie van de hellingen waar ik doorkruip om lawinegevaar in te schatten. De constante aanvoer van nieuwe sneeuw bovenop oude sneeuw en de permanente en hardnekkige bewolking maakt dat de warmte niet uit de sneeuw kan ontsnappen en er dus een natte, oude onderlaag ligt.
Meer dan lawinerisico genoeg en het houdt de mensen van de AWS (Avalanche Warning Service) constant bezig om zo laat op het jaar nog lawineberichten te publiceren. Als resultaat is het dus ook vaak de route aanpassen om lager, minder steil en vooral via meer zuidelijk gerichte flanken te vorderen. Toch kom ik geregeld terecht in whiteouts en is het puur op GPS voortgaan in het dikke wolkendek. De opleidingen navigatie, lawine- en weerkunde doen alvast geweldig hun dienst.
En dan loopt het toch eens fout… Gelukkig loopt het wel goed af. In een bergpas in Oostenrijk is het lawinerisico hoog aangezien de helling achter de pas voor de eerste 20 tot 25 meter te steil is en er te veel nieuwe sneeuw op ligt die zich niet heeft kunnen zetten. Ik kruip er alsnog door. Na 5 meter is het prijs en schuift het pak onder me weg. Een natte sneeuwlawine neemt me 150m mee naar beneden over een rotsrichel. Ik kom er met wat schaafwonden, een gebroken wandelstok en kapotte sneeuwschoenbinding vanaf. Ik heb geluk gehad en het zet me scherp voor de rest van de tocht. Als alpinist leer je uit de extremen, hoewel je ze niet onberekend moet opzoeken.
Qua mentale druk kan het sowieso naast de fysieke last wel tellen. De condities houden je permanent bezig en na een tijdje begin je jezelf een paranoia weerman te voelen die neerslag verwacht als de marmotten hun oren in hun nek leggen. Die beestjes snappen het zelf ook niet meer nu ze terug in winterse omstandigheden gekatapulteerd worden. Daarnaast weegt ook het feit dat ik, hoewel bedachtzaam, toch vaak alleen door plaatsen kruip waar een doorsnee bergtoerist niet aan zou beginnen in deze omstandigheden. Ook als de eerste klimpartners aansluiten om de Stubaier en Ötztaler Alpen door te steken in Oostenrijk, zijn ze verbluft van de hoeveelheid sneeuw die er nog ligt. Naast de weersomstandigheden en het materiaal begint vanaf hier ook de menselijke factor uitdrukkelijker te spelen in de route. De gigantische hoeveelheid sneeuw die nog op de toppen en graten ligt, maakt beklimmingen nu ook technisch moeilijker, ondanks dat ze afgestemd waren op het kunnen van elke klimpartner. Als gevolg pas ik de route dan ook herhaaldelijk aan in functie van wat haalbaar is. Maar maken we er keer op keer het beste van. We traverseren gletsjers die nog maagdelijk onder een dik pak sneeuw liggen, beklimmen graten die al min of meer droog liggen en steken uitdagende bergpassen over. De open rekeningen aan toppen die we niet konden doen, daar verbinden we het lot aan elkaar om ze volgend jaar opnieuw een kans te geven.
Naast de geweldige natuur waar ik doorloop en onderdeel van mag zijn, zou het oneerbiedig zijn om de gastvrijheid van de Alpenbewoners niet even in de verf te zetten. De nieuwsgierigheid waarmee ze me keer op keer benaderen als ze me zien passeren, is onmeetbaar. Ze koesteren dan ook een geweldige trots als ze horen dat je een dergelijk project onderneemt in hun Alpen. Iets wat zich vaak vertaalt in deuren die open gaan van wat nog gesloten is voor of na het seizoen, de kosten ervan die met een nonchalant handgebaar weggewuifd worden en eten en drank die je toegestopt worden. Een schril contrast met het slapen in de tent, bivakzak, winterruimen, onbemande hutten en alles wat ik maar vind onderweg. Zoals het houtkot van een hut, het portiek van een uitkijkpunt op een bergpas, een koeienstal, een verlaten skistation en zelfs een noodgedwongen bivak in de tent op het terras van de Müller Hütte op 3149m.
Eens de hutten open zijn en het weer toch al een enorme impact heeft gehad op hun boekingen, sponsor ik ze graag (zolang het budget het toelaat) door er te stoppen onderweg voor suikers of er te slapen. Even graag en met veel interesse nemen ze de tijd om een praatje te maken over wat je bent tegengekomen in de voorbije maanden, het ongeziene weer dit jaar en delen ze uitgebreid hun kennis en straffe verhalen over de regio. In de bergen staat één ding als een paal boven water: een goeiedag zal je steeds van iedereen gratis en voor niks krijgen en vandaar kan het alle richtingen uit. Vaak bedenk ik me dan ook dat het zo spijtig is dat we in België zelden aan die gratis goeiedag toekomen
Als ik in Zwitserland aankom, zijn een paar van de hoogste toppen in de Alpen op de route aan de beurt. Het lichaam verkeert in topconditie en ik kan niet wachten om mijn tanden in een hele resem aan 4000’ers te zetten. De vele sneeuw tijdens de lente heeft ervoor gezorgd dat diep in de zomer de condities op veel routes nog vaak uitstekend zijn. In de routeplanning was dat immers steeds een dubbeltje op zijn kant. De tocht is als een trein die permanent onderweg is en overal waar die passeert, moeten de sporen perfect liggen om het traject te kunnen aanhouden. Er zijn altijd omstandigheden – fysiek, het weer, problemen met het materiaal – die onderweg roet in het eten kunnen strooien. Zo ook de menselijke factor waarbij klimpartners fit genoeg en voldoende geacclimatiseerd moeten zijn.
Ondanks dat het hier en daar wat tegenzit en we te kampen krijgen met griep voor het hele team in het Aletsch gebied, een klimpartner met hoogteziekte op de Nadel- en Mischabel graat en zelfs een helikopterredding van een klimpartner die een virale infectie in het Monte Rosa massief opliep, steken we alsnog een mooi aantal toppen onderweg over zoals de Nadelgrat, de Finsteraarhorn, de Dufourspitze en nog vele anderen. De Matterhorn beklimmen we zelfs 2 keer om erover te geraken aangezien de eerste poging strandde op 200m onder de top door het omslaan van het weer. De toppen die we moeten laten schieten, zijn met pijn in het hart. Het is frustrerend en doet je geregeld vloeken. Maar als je meegaat in die frustratie dan ga je fouten maken. Een slimme alpinist maakt op dat soort momenten de juiste keuze, een domme alpinist houdt vast aan zijn route. Het is een frustrerend gevoel om mee te vechten maar waar je steeds koelbloedig bij moet blijven.
En die frustratie test me serieus als ik aan het Mont Blanc-massief aankom. De voorziene klimpartner en back-up liggen allebei in de lappenmand en halsoverkop moet ik op zoek naar vervanging. Uiteindelijk zal ik voor het eerst in mijn leven met een gids klimmen. Het dak van de Alpen mocht immers niet ontbreken in deze oversteek. Op 4,5 uur klimmen we naar de top en maken we de 2500 hoogtemeters soldaat. De gids geeft me in de afdaling aan dat het voor hem een persoonlijk record is. Ik lach hem uitgeput en smalend toe dat hij me goed liggen heeft gehad aangezien ik nog een goede 700 kilometer tot in Monaco voor de boeg heb. Achteraf zal blijken dat de pittige klim spijtig genoeg ook de laatste was. De herfst biedt zich zeer hardnekkig aan met bijna winterse condities als gevolg. De condities laten het dan ook niet meer toe om nog veilig in alpiene terrein te kruipen en het materiaal wordt naar België teruggestuurd.
Ik trek door op weg naar de ultieme kick. Met een strandvakantie zal je me nooit een plezier kunnen doen, maar als ik op 2 dagen voor de aankomst de zee terug zie, is het gevoel onbeschrijfelijk. In de laatste weken door de nationale parken van de Mercantour en de Alpe Maritimi testten de herfstcondities het doorzettingsvermogen nog enorm t.e.m. een paar bevroren vingers in een sneeuwstorm toe. Beetje bij beetje daal ik af. Het isolement inruilen voor de betonnen jungle van het mondaine Monaco is zeer bevreemdend en als ik in een dorpje voor Monaco nog 2 wandelaars tegenkom in de lokale bakkerij die onderweg zijn naar Istanbul, betrap ik mezelf op de goesting om verder te trekken. Dit bijna half jaar onderweg zijn heeft me in een stramien geplaatst dat moeilijk te lossen is. Pas als ik in Monaco, zoals de traditie het voorschrijft, de zee in duik en het flesje met Adriatisch zeewater leeg giet, komt het besef en de ontlading dat het voorbij is. Een ervaring die me getest heeft zoals geen enkel eerder avontuur maar eentje om te koesteren voor de rest van mijn leven en nooit te vergeten.
Het gaat goed met mij maar niet met de Alpen.’
De tocht was er eentje met zware fysieke en mentale uitdagingen maar die staan in schril contrast met de uitdagingen waar de Alpen voor staan. Als jaarlijkse bezoeker aan de Alpen en nu ik er bijna 6 maanden in gehuisd heb, merk ik direct en keer op keer de verontrustende impact van de klimaatverandering op ecosysteem en bergsport. Iets wat ook niet verwonderlijk is aangezien de temperaturen in de Alpen reeds +2,1 graden hoger liggen dan in het pre-industriële tijdperk en dus ook hoger dan het gemiddelde van +1,5 graden wereldwijd. Je kan rechtstreeks ervaren hoe weerspatronen extremen opzoeken door hogere vochtgehaltes in de lucht en warmer zeewater. Maar ook hoe het hele unieke ecosysteem van de Alpen onder druk komt te staan. Onder andere door grotere en hogere habitats voor termieten zoals de schorskever. Unieke maar minder competitieve plantensoorten dreigen overwoekerd te worden door de vergroening van de Alpen. Het terugtrekken van permafrost maakt bergen en flanken onstabieler met meer grondverschuivingen en afbrekende paden als gevolg.
Tenslotte zie je notoire gletsjers zoals de Pasterze, Gepatschferner, Rhône gletsjer en Aletsch gletsjer in snel tempo terugwijken en kleinere zelfs verdwijnen. Geschat wordt volgens Zwitserse wetenschappers dat in een optimistisch scenario waarin we de klimaatdoelstellingen van Parijs kunnen naleven (+1,5 graden Celsius vs pre-industriële tijdperk) de gletsjers in de Alpen tegen 2050 zullen halveren in volume. Probleem is dat we al boven de temperatuurstijging zitten volgens het IPCC (‘Intergovernmental Panel on Climate Change’).
‘Elke stap telt…’
We hebben de toekomst echter zelf in handen. Volgens de Verenigde Naties wordt twee derde van de wereldwijde CO2-uitstoot veroorzaakt door onze directe levensstijl en de consumptiekeuzes die we dagelijks maken. Individuele actie vormt dus het grootste potentieel in de strijd tegen de klimaatverandering en de schadelijke impact ervan op o.a. de Alpen. Echte verandering start bij bewustzijn en net daarom wou ik mensen meenemen in mijn ervaringen vanuit dit onherbergzaam terrein. Ik deed dat door op regelmatige basis in mijn pen te kruipen en verslag te doen van de uitdagingen, pracht en kwetsbaarheid van de Alpen die ik tegenkwam. Ik deelde erover op mijn sociale media (instagram: @vanpoecksander / facebook: @ sandervanpoeck) en mijn website en blog (www. zerotozero.org). Daarnaast wil ik ook iedereen aanmoedigen om zijn eigen CO2-impact tegen het licht te houden en individuele acties te ontdekken en te ondernemen. Vele kleine stappen kunnen samen een significant verschil maken voor de toekomst van dit geweldige stuk natuur.
Afbreken van een sneeuwluifel
Er bestaan alpine gevaren waartegen we ons met wat kennis en kunde vrij makkelijk kunnen wapenen. Het voorbeeld bij uitstek hier is de val in een gletsjerspleet. Zowel voor de zelfredding als voor de hulp door touwgenoten bestaan er (relatief eenvoudige) technieken die ons uit de nood kunnen helpen. Het aantal dodelijke slachtoffers door een val in een spleet is dan ook zeer gering. Zelf loop of ski ik al meer dan 30 jaar over gletsjers maar meer dan één been heb ik nooit weten verdwijnen in een sneeuwbrug. Hout vasthouden!
(Persoonlijke) ervaringen
Voor andere problemen bestaan er jammer genoeg niet steeds trucjes of noodscenario’s die ons uit een worst-case-situatie kunnen redden. In dit artikel willen we daarom de focus leggen op de sneeuwluifel en meer bepaald het afbreken van dergelijke overhangende sneeuwmassa.
Een aantal recente en minder recente ervaringen hebben me het zetje gegeven om wat meer aandacht te besteden aan dit onderwerp:
1. In de uitgave #126 (voorjaar ’24) van BergUndSteigen beschrijft Michael Larcher, toch dé man die risicomanagement in – en uitademt, een voorval van een “Wechtenbruch” op de Schrötterhorn (Ortlergebied) in april 2023. Lees het artikel er eens op na en bekijk vooral de foto’s. Zelfs een doorwinterde professionele berggids als Larcher geeft ootmoedig toe dat hij zelf ook vrolijk zou zijn verder gestapt zonder zich rekenschap te geven van een mogelijk gevaar. Zelf was ik enkele dagen voor het verschijnen van het artikel aan diezelfde Schrötterhorn … het bericht liet dan ook een diepe indruk op mij na.
2. In februari van datzelfde jaar (2024) begeleidde ik 5 deelnemers op een ervaringsstage in het Silvrettagebied. Op één van onze beklimmingen – de Schneeglocke –was enkele weken voordien een toerskiër iets onder de top door een sneeuwluifel gezakt. De man stortte 600 meter naar beneden en overleefde zijn val niet. Zijn kompaan kon met heel veel geluk nog net tijdig naar de andere kant jumpen.
3. Enkele jaren geleden was ik met twee stagedeelnemers op stap in de Kitzbüheler Alpen. De dubbelbeklimming van de Floch en Brechhorn vormde ons doel. Bij het sporen over de rug die leidde naar de top brak plots, een 20-tal centimeter links naast mijn neergezette ski, een sneeuwluifel af. Enkele meters dieper bleef alles liggen op een niet al te steile flank. Een val was hier zeker niet fataal geweest maar wellicht wel behoorlijk pijnlijk. Om nog te zwijgen van een mogelijks beschadigd ego.
Wat?
Een sneeuwluifel is de overhangende sneeuwmassa die zich aan de lijzijde van graten en kanten vormt door de wind die sneeuw- en ijsdeeltjes verplaatst. Aan de hand van de sneeuwluifel kan je zien vanuit welke richting de wind hoofdzakelijk blaast.
Dergelijke luifels kunnen enorme afmetingen aannemen. Zo groot dat je vaak geen besef meer hebt aan welke kant van de graat of rug je je bevindt. Een onachtzame stap of ongunstige weersomstandigheden (e.g. warme temperaturen, instraling van de zon, Föhn…) kunnen ertoe leiden dat de luifel afbreekt met vaak fatale gevolgen. Een bijkomend gevaar is dat de afgebroken sneeuwmassa verderop lawines kan veroorzaken.
Hoe ons wapenen?
1. Een zorgvuldige tochtplanning is zoals zo vaak een goed idee. Moet ik langs plaatsen met overhangende sneeuwmassa’s? Of moet ik eronderdoor traverseren? Kan ik het eventueel vermijden?
2. Vaak is het moeilijk om in te schatten of je nog vaste grond onder je voeten hebt. Of sta je zonder het te beseffen al effectief op de sneeuwluifel? Neem daarom steeds voldoende afstand van de overhangende kant. Zorg ook voor afstand tussen de groepsleden om de druk te verminderen op plaatsen waar je niet ver kan uitwijken. En wellicht is het ook verstandig om bij mist of nevel de top links te laten liggen en tijdig rechtsomkeer te maken…
Ook zonder mijn persoonlijke ervaringen was ik me al langer bewust van de gevaren van sneeuwluifels. Zo trek ik bijvoorbeeld met mijn stok (of piolet) een streep in de sneeuw waar mijn tochtgenoten dienen onder te blijven. Of ik maan hen aan niet naast mijn spoor te treden. Voortaan zal ik – waar mogelijknog meer reservemarge inlassen.
KALENDER
17-18 januari
1 februari
2 februari
7 februari
8 februari
15 februari
Balance New Year's Challenge
Belgian Boulder Championship 2025
Open Combiné Jeunes
Deadline kandidatuur Mount Coach 11
Belgian Lead Youth Cup 1 + OVJK
Belgian Boulder Youth 2025
22 februari LOCO 2
22 februari
22 februari
23 februari
5 april
Local Hero
Belgian Lead Youth 2025
Belgian Lead 2025
Belgian Boulder Youth Cup U17 & U15
Boulder Klimzaal Balance, Gent
Boulder Arkoze, Brussel
Lead The Wall, Malmedy
Alle disciplines meer info: www.kbfvzw.be/ mount-coach-academy
Lead Klimax, Puurs-Sint-Amands
Boulder Blok, Hoboken
Boulder Monk, Hasselt
Lead De Stordeur, Leuven
Lead Klimax, Puurs-Sint-Amands
Lead Klimax, Puurs-Sint-Amands
Boulder Abloc, Brussel
Op zoek naar een stage, groepstocht of opleiding tot lesgever of begeleider?
Op het KBF-portaal vind je alle info, surf naar portaal.klimenbergsportfederatie.be en klik op "Events"
Voor de wedstrijden is er een aparte kalender.
Voor een overzicht van de nationale en regionale wedstrijden surf je naar: https://cmbel.shiftf5.be/competitions/cmbel
Een kalender van de internationale wedstrijden sportklimmen vind je op ifsc-climbing.org
SHOP
Ruim aanbod van topo's en boeken in de webshop webshop.klimenbergsportfederatie.be
KORTING VOOR KBF-LEDEN
Rue de la Chavee 7, Maillen
Van 1/3 tot 30/10 ieder weekend open van vrij- tot zondag
Reserveer via www.kbfvzw.be > chaveehut t
Nu met kortingen tot -50%!
VENNHÜTTE
Am Bahnhof 13, Burg-Reuland
Ieder weekend open van vrij- tot zondag
Reserveer via www.kbfvzw.be > vennhütte
The mountain people.
As clouds clear and the landscape thaws, the mountains become our meeting place.
Where we discover new routes together, and bonds are formed on the summit.
