1 2023 / 3 VERSCHIJNT VIJF KEER PER JAAR - JANUARI (SPECIAL EDITION - OPLEIDINGSBROCHURE), MAART, JUNI, OKTOBER, DECEMBER AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X - AFZENDERADRES STATIESTRAAT 64 - ZWIJNDRECHT - ERKENNINGSNR. P309808 KLIM- EN BERGSPORTMAGAZINE MONTE Een blik op: het Middellandse Zeegebied
High-end via ferrata set with high ease of use
CABLE COMFORT
A high-end via ferrata set with elasticated high-strength arms and outstanding ease of use. It conforms to the new European safety standard for via ferrata sets. The new, far more compact shock absorber enables pleasant handling.
www.edelrid.com
2
EEN BLIK OP... HET MIDDELLANDSE ZEEGEBIED
Inhoud
3 Actueel 3 Inhoud 5 Voorwoord 6 Boekbespreking 7 Up2Date 10 Klimchallenge: 12 uren van Durnal / Noodoefening 11 Belgisch Kampioenschap Skyrunning 12 Nieuwe stageleiders 14 Dag van de Bergsporter: een blik op de eerste editie 40 Highliners balanceren tijdens het Belgian Highline Festival sportklimmen 16 Routebouwen: een vak vol passie 20 Olympische Spelen Parijs: het kwalificatiesysteem Veiligheid & techniek 8 Materiaal & Techniek: nieuwe producten rotsklimmen 24 Een onverwacht boltingproject middellands zeegebied 26 Wat is... Deep Water Solo? 30 Op stap met het gezin in Corsica 32 Sicilië en de Eolische eilanden 36 Skyrun over de GR20 38 Canyoning: Peloponnesos en het eiland Evia Bergbeklimmen 44 The Belgian Yeti's - Ama Dablam Expeditie Nepal 48 Beveiligen in gemengd terrein 52 Mount Coach 10 - meet the team Ecologie 56 Leave no Trace: de 7 principes Foto kaft: Op stap met de familie - volledige artikel pagina 30
JAARGANG
3
16 2023 /
44 40 16 11 26
OVER de KLIM- EN BERGSPORTFEDERATIE
De Klim- en Bergsportfederatie vzw is een unisportfederatie met meer dan 14 000 leden, erkend en gesubsidieerd door Sport Vlaanderen.
De KBF telt 39 aangesloten clubs. Vind een club in jouw regio op www.kbfvzw.be > clubs
BEREIKBAARHEID
Statiestraat 64, 2070 Zwijndrecht
Bereikbaar van maandag tot vrijdag, tussen 9:00 en 17:00 uur
T: 03 830 75 00*
*Tijdens het weekend: uitsluitend voor de melding van ernstige ongevallen. Andere ongevallen meld je op maandag.
E: info@kbfvzw.be
W: www.kbfvzw.be
Klachten: ombudspersoon@kbfvzw.be
SHOP
In de KBF-webshop kun je topo’s, allerlei boeken en cursusteksten aankopen aan democratische prijzen. Meer op webshop.klimenbergsportfederatie.be
KBF-HUTTEN
Klimcentrum ALPAMAYO be-Mine 21, 3582 Beringen info@alpamayo.be facebook/alpamayo.klimcentrum 011/96.66.66
De mooiste berg ter wereld, de Alpamayo, ligt in Peru. Het mooiste klimcentrum met dezelfde naam vind je op de be-MINE, in de voormalige elektriciteitscentrale. Individuelen, groepen en scholen zijn er welkom. WWW.ALPAMAYO.BE
Chaveehut
Rue de la Chavée 7, 5330 Maillen
Van 1 maart tot 30 oktober: ieder weekend open van vrijdag tot zondag.
Vennhütte
Am Bahnhof 13, 4790 Burg-Reuland
Vanaf 30 maart: ieder weekend open van vrijdag tot zondag.
Reserveer je slaapplaats via www.kbfvzw.be of info@kbfvzw.be. Voor KBF-leden geldt een kortingstarief.
blijf op de hoogte
KLIMGREPEN KLIM VOLUMES
KLIMGREPEN KLIM VOLUMES
Volg KBF op Instagram en Facebook voor de laatste nieuwtjes in de sport @Klimenbergsportfederatie
HARDWAREN KLIM MATERIALEN
HARDWAREN KLIM MATERIALEN
4
DE BESTE PRIJZEN VIND JE OP WWW.KLIMWANDSHOP.BE
Onze projecten
MOUNT COACH-Academy
Zomer
17 maart wordt een memorabele dag in de analen van het KBF-secretariaat. Dat zit zo. Net voor de kerstvakantie viel de verwarming op het secretariaat uit. Na veel zoeken en zuchten verklaarde de technicus van dienst dat de zaak hopeloos was. Sindsdien was het elke dag dikke-truien-dag in de Statiestraat 64 te Zwijndrecht.
KBF werkt samen met:
Gelukkig beschikken doorwinterde (het woord is hier wel op zijn plaats) outdoor sporters over het nodige materiaal: thermisch ondergoed, dikke truien, fleece met of zonder hoodie, handschoenen met of zonder vingers, mutsen en donsjassen in alle vormen en kleuren.
Het zijn ook doorzetters, gewoon om in een tentje een sneeuwstorm uit te zitten zonder klagen. Geen sociale onrust bij het personeel dus, hooguit de voorzichtige vraag hoe lang het nog zou duren. Offertes vragen, een keuze maken, materiaal bestellen en een gaatje vinden in de planning van de leverancier, het vraagt allemaal tijd.
Opvallend trouwens dat het niet de grote liefhebbers van de winterbergsport zijn die de kou het beste verdragen. Het is niet omdat je van ijsklimmen of sneeuwschoenwandelen houdt of omdat je elke winter minstens één keer gaat skiën dat je zonder bibberen temperaturen onder de 18 graden op kantoor verdraagt.
Het was afzien dus, de eerste weken van 2023. Maar zoals bekend, is er op elke regel een uitzondering: die ene collega die zich elke ochtend zachtjes fluitend achter zijn laptop zet en de hele dag goedgemutst, in t-shirt met korte mouwen de telefoon opneemt.
Maar sinds 17 maart is er dus weer verwarming op kantoor en intussen is het zo warm dat de collega’s zelf gevraagd hebben om ze nu maar uit te zetten. Straks, als de dagen korten en de winter komt, kunnen we opnieuw genieten van de nieuw verworven warmte. En als jij het dan koud hebt thuis, ben je welkom om samen met ons te genieten. Maar niet alle 14.000 tegelijk…
Bruno Vermeeren Algemeen
directeur
COLOFON
Het federatietijdschrift Monte verschijnt vijfmaal per jaar en is een uitgave van de Klim- en Bergsportfederatie
VERSCHIJNINGSDATA 2023
januari ( Special Edition - Opleidingen en workshops) , maart, juni, oktober, december
deadlines 2023
oktober (24.07.23) / december (6.10.23)
SPORT MET GRENZEN
Zit je met vragen rond 'grensoverschrijdend gedrag'?
• Noodgeval: hulplijn 1712
• Advies: api@kbfvzw.be of 03 830 75 02
REDACTIEVERANTWOORDELIJKE
Reginald Roels / reginald.roels@kbfvzw.be
REDACTIEMEDEWERKERS
Reginald Roels, Annelore Orije, Lisa Viane, Hilde De Dobbeleer, Lus Van den Bossche, Arne Monstrey, Jan Cools, Ben Van Poucke, Ignace Bral, Bart Smets
VORMGEVING, PREPRESS EN DRUK
Lay-out / Opmaak en beeldvorming: Reginald Roels
Druk: Drukkerij Albe de Cocker - Hoboken
VERANTWOORDELIJKE UITGEVer
Yanick Bos - p/a Statiestraat 64 - Zwijndrecht
5
VOORWOORD
Belgian Rebolting Team
Tekst Ignace Bral
Wandelen op Zakynthos is een uitgave van One Day Walks Publishing
Zakynthos is een klein eiland (405,6 vierkante kilometer en maximaal 40 km lang) in de Ionische zee. Het ligt ten westen van de Peloponnesos, het zuidelijke deel van Griekenland.
Is het daar niet al te toeristisch, met de vele stranden en bijbehorende hotels? Zeker waar. Maar wanneer je de kust verlaat heb je het binnenland helemaal voor jou alleen. Of toch niet: je zal er in oeroude dorpen wel wat bejaarden tegenkomen, of je pad kruisen met ezels en geiten. Er zijn ongenaakbare bergtoppen, schitterende uitzichtpunten en groene valleien. De rust en de stilte die je aan de kust niet vindt, zal je hier in overvloed aantreffen. Wie zei daar ‘hier heeft de tijd stilgestaan’. Weer juist. Vaar erheen… en vertel het (niet) door.
ISBN 978 90 78194 39 2
Istrië 50 Wandelingen
De Rother Wandelgidsen zijn genoegzaam bekend. Sinds enkele jaren zijn er ook meer en meer Nederlandstalige uitgaven.
Istrië, is dat nu Italiaans, Kroatisch of Sloveens grondgebied? Als je alle drie de landen opnoemt, ben je juist. Dit schiereiland telt meer dan 500 km kustlijn. Wanneer je er de eilandjes Krk, Cres en Losinj bijtelt heb je er nog een paar honderd meer. Istrië is een ideale streek om strand- en bergvakantie te combineren.
Negen van de beschreven kringvormige wandelingen zijn van de lichtste soort (blauw), zeven kregen een zwart label (avontuurlijk) en de rest behoort tot de middenmoot (rood).
Deze streek wedijvert niet om de hoogste toppen. Istrië bezoek je zowel om zijn cultureel erfgoed als om zijn toegankelijke natuur.
De wandelpaden zijn over het algemeen goed aangeduid. Voor zowel de beginnende als de uitbollende bergwandelaar warm aanbevolen.
ISBN 978 90 38926 24 7
Dwars door de Middellandse Zee
We kennen allemaal de uitnodigende foto’s van reisagentschappen: de Middellandse Zee, dat is azuurblauw water omgeven door rotskusten en zandstranden, palmbomen en parasols, met hier en daar een wit dorp dat tegen een bergflank aanleunt.
Arnout Hauben maakte met vriend-cameraman Philippe Niclaes en klankman-dronebestuurder Ruben Callens een reis die je heel ver weg voert van de reclameplaatjes. Ze doorkruisten de Middellandse Zee in de richting van de ochtendzon. Startplaats: Gibraltar. Eindpunt: Jeruzalem. Onderweg doen ze enkele bekende plaatsen aan, maar het overgrote deel van hun stopplaatsen zijn kleine pareltjes. Arnout Hauben gaat op zoek naar zowel historische achtergronden als naar de huidige eilandbewoners. De ontmoeting met eilandbeschermer Mauro Morandi die het eiland Budelli al meer dan dertig jaar als enige bewoont, is allicht onvergetelijk. Zijn zee-zwerftocht (het gevoel van Odysseus achterna is nooit ver weg) brengt hem naar de Balearen, Corsica, Sardinië, Sicilië, Malta, Kreta en Santorini. Op elk van die eilanden gaat Arnout op zoek naar onbekende plekken, kleine broer-eilandjes, leuke wetenswaardigheden en oude gebruiken.
Dit boek geeft u een dwarsdoorsnede van een zee die veel groter is dan de Europese kant. Hauben heeft geen volledige omtrekkende beweging rond de Middellandse Zee gemaakt, want dan was hij ook in Afrika beland. Misschien een tip voor een van onze leden om ooit ‘rond de Middellandse zee’ te trekken. Coauteur-freelance journalist Marijn Sillis vertaalde het beeldverhaal in tekst.
ISBN 978 94 63105 08 8
6 BOEKBESPREKING
Nieuw Belgisch Highline record
Tussen 21 en 30 april hing de langste highline in België boven de vallei van de Warche in Waimes. Met de lengte van 1,2 km behoort ons Belgisch record tot een select clubje van highlines langer dan 1km en is ze een pak langer dan de records in onze buurlanden, met uitzondering van Frankrijk waar vorige zomer het wereldrecord verbroken is met een lijn van 2,7 km. Bijna heel het rigging team heeft de 1204m lange lijn overgestoken en 10 teamleden hebben de lijn gesend! Het project was al 2x uitgesteld door slechte condities maar uiteindelijk toch gerealiseerd door een samenwerking van BeSlack, The Wall - escalade en Lyapunov. De naam van deze lijn is The Great Rig In The Sky aka La Warche qui rit aka De sapin. Meer foto's en info op BeSlack.be
De 18-jarige Hannes Van Duysen (uit Vinderhoute) zet de ene topprestatie na de andere neer en schrijft daarmee Belgische klimgeschiedenis. Nog nooit eerder scoorde een Belgische klimmer zo’n topresultaten. Na reeds tweemalig Wereldkampioen Boulder te worden in het jeugdcircuit in 2021 en 2022, haalde hij de zilveren medaille bij de senioren.
De wereldbeker in Hachioji Japan vormt daarmee zijn nieuwste hoogtepunt, maar daar gaat Hannes het ongetwijfeld niet bij laten. In Salt Lake City haalde hij opnieuw een finaleplaats, waarmee hij dit moment op de 3e plek staat in de wereldranglijst boulder.
We zijn bijzonder trots om Hannes Van Duysen als lid van onze federatie te mogen ondersteunen en wensen hem nog veel succes toe in het wereldcircuit.
Keep up the good stuff Hannes!
Eind mei vernamen het trieste nieuws van het overlijden van Robert Renzler.
Robert was meer dan 20 jaar Algemeen directeur van Österreichischer Alpenverein en heeft enorm veel betekend voor de hele klim-en bergsportwereld. Hij ging vol passie voor zijn sport, was gediplomeerd berggids, skileraar en een enthousiast rotsklimmer (in de Alpen, Dolomieten en Yosemite). Hij nam deel aan verschillende expedities in de Himalaya met beklimmingen van o.a. Gasherbrum II en Masherbrum.
In 2021 werd de “Kei van KBF” aan Robert toegekend, niet enkel voor zijn jarenlange inzet voor de klim- en bergsport in het algemeen maar ook als dank om KBF als een volwaardige afdeling (Sektion) van Alpenverein Oostenrijk te doen aanvaarden.
Robert's inzet voor de klim-en bergsport laat een onuitwisbare indruk achter. We zijn dankbaar hem gekend te mogen hebben. Rust in vrede Robert.
7
UP2DATE
Robert Renzler 28.2.1956 - 20.05.2023
Hannes van Duysen: wereldklasse
MATERIAAL EN TECHNIEK
THERM-A-REST - NeoAir X-lite NXT ‘de meest allround mat voor avonturiers’
Tekst Arne Monstrey (verkoper bij K2)
Therm-A-Rest is er weer in geslaagd! Al jarenlang zetten zij de toon in de slaapmatjeswereld. Het enige wat de vorige versie van de X-lite in de weg stond, was het gekraak van de mat eens je erop lag. Maar dat is ondertussen verleden tijd. Met deze NXT-reeks is 83% van de geluidshinder weggewerkt. Voor hetzelfde gewicht (slechts 354 g voor de Regular maat) is de R-waarde van 4.2 naar 4.5 gebracht, wat betekent dat ze isoleert tot ongeveer -15 °C. Bovendien krijg je een mat die van 6,4 cm dikte naar 7,6 cm is gegaan en dus nóg comfortabeler is. Het pakvolume blijft hetzelfde: 1 liter. Het Winglock ventiel zorgt voor zeer gemakkelijk opblazen, aflaten en bijregelen. Elk matje wordt geleverd met een transportzak, een opblaaszak en een reparatiesetje en is beschikbaar in vier verschillende maten. Adviesverkoopprijs: 219,95 € (Reg Short); 239,95 € (Reg); 259,95 € (Reg Wide); 279,95 € (Large)
Gewicht: 330 g (Reg Short); 350 g (Reg); 440 g (Reg Wide); 470 g (Large)
Afmetingen: 7,6 x 51 x 168 cm (Reg Short); 7,6 x 51 x 183 cm (Reg); 7,6 x 64 x 183 cm (Reg Wide); 7,6 x 64 x 196 cm (Large)
THE NORTH FACE – Vectiv Infinite 2 ‘never stop trailrunning’
The North Face is een hele tijd geleden al mee op de ‘trailrunning mania’ gesprongen. En dat heeft geleid tot deze Vectiv Infinite-schoen. De hele Vectiv-reeks is ontworpen om je energie op de trails te maximaliseren. De Infinite-versie zorgt voor een perfecte balans tussen responsitiviteit en ondersteuning.
De schoen is specifiek ontworpen voor eerder zachte ondergronden en zorgt voor een hoogwaardige tractie op extreem technisch terrein. De nieuwe leest is geschikt voor verschillende voetvormen. Ten opzichte van het vorige model zit er 1 mm extra schokdemping op en zo’n 1 mm grotere zoolprofieldiepte, voor extra tractie op rotsachtige paden. Never Stop Exploring, Never Stop Running.
Adviesverkoopprijs: 159,95 €
Gewicht: 614 g per paar
TENAYA – Arai ‘de gulden middenweg’
In tijden waarin de prijzen van klimschoentjes serieus gestegen zijn, is er gelukkig ook nog de Tenaya Arai. Aan 114,95 euro vallen ze binnen een prijssegment waarin niet zo veel performante schoenen te vinden zijn. Het is een schoen die de gulden middenweg opzoekt tussen stijfheid en soepelheid. Hij is slechts licht gebogen en past zich gemakkelijk aan zeer veel verschillende voetbreedtes aan. Het is vooral een comfortabele schoen voor iedereen die plant om hem lang aan te hebben. Ideaal dus voor lange trainingen in zaal of op rots, maar ook als multipitchschoen. De 4mm rubber in het verstevigde teengedeelte zorgt ervoor dat hij iets minder snel verslijt dan gelijkaardige schoenen. Climb away!
Adviesverkoopprijs: 114,95 €
Gewicht: 640 g per paar
8
WECHSEL – Exogen 2 ‘een toptent voor een topprijs’
Ook al is het Duitse merk Wechsel niet zo bekend op de Belgische markt, met de modellen uit de Zero-G reeks schrijft het geschiedenis. De Tempest 2, 3 en 4 zijn ongelooflijk ruime tenten voor een zeer laag gewicht. En de Exogen 1 en 2 zijn volledig zelfstaande geodetische tenten die voor een zeer laag gewicht een enorme stormvastheid garanderen. Zo weegt de Exogen 2 nog geen 2 kg, terwijl je er wel twee in- en uitgangen voor krijgt met de daarbij horende vestibules. Ook in je binnentent zijn de afmetingen royaal: 225 cm lang, 115 tot 125 cm breed en 68 tot 85 cm hoog. ’s Werelds meestverkochte tweepersoons trekkingtent (zijnde de Hubba Hubba NX), mag dan misschien 210 gram lichter zijn, ze is wel 30 euro duurder en de Exogen 2 is véél stormvaster doordat de stokken volledig tot op de grond doorlopen. Ook aan de bikepackers is gedacht: De verpakking is slechts 45 cm lang, waardoor ze gemakkelijk in de meeste ‘handlebar rolls’ past. Een toptent van een topmerk dat veel meer aandacht verdient!
Adviesverkoopprijs: 599,95 €
Gewicht: 1.930 g
SPATZ – Wigwam 4 BTC
‘tenten met emotie’
Een tent koop je niet alleen met je verstand, maar ook met je hart. Er komt een zekere emotie bij kijken, en dat merk je heel goed als mensen voor een tipi-model kiezen. Het idee om één grote centrale ruimte te delen spreekt zeer veel families aan. Deze vierpersoonstent weegt slechts 7,2 kg. Gezien de ruimte die je hiervoor krijgt én het feit dat ze vervaardigd is uit BTC (Breathable Technical Cotton) is dat een opmerkelijk laag gewicht. Ook het pakvolume valt reuze mee, wat de tent ook perfect maakt om mee te nemen op bv. fietskampeerreizen, zij het dan misschien in een karretje. Ze komt standaard met een vierpersoonsbinnentent, maar een tweepersoons binnentent is optioneel verkrijgbaar. Op die manier wordt het geheel nog lichter en krijg je er bijvoorbeeld nog twee fietsen bijgeplaatst. Er is ook een vijfpersoonsversie van gemaakt.
Adviesverkoopprijs: 699,95 €
Gewicht: 7,2 kg
BACH – Daydream 65
‘waar een licht gewicht en functionaliteit elkaar ontmoeten’
Bach rugzakken staan er al jaar en dag voor bekend zeer robuust en stevig te zijn. Helaas waren ze daardoor altijd nét iets zwaarder dan andere merken, waardoor klanten ze vaak over het hoofd zagen. Jammer, want een goede rugzak moet aan veel meer voorwaarden voldoen dan enkel een laag gewicht. Maar om toch aan die vraag tegemoet te komen en tegelijkertijd trouw te blijven aan de Bach-waarden, is onder andere de hele Daydream-reeks onder handen genomen. De Daydream 65 weegt zo nog maar 2 kg. Hiervoor krijg je een rugzak die je zowel langs onder, langs boven als van voren kunt opendoen. Hij is onderverdeeld in twee compartimenten én een bovenflap en heeft één zakje op de rechter heupriem. Hij komt standaard met een regenhoes. Daarnaast zijn er genoeg mogelijkheden voorzien om veel extra materiaal op de buitenkant van je rugzak te bevestigen. De rugzak is beschikbaar in twee verschillende ruglengtes, die telkens nog eens persoonlijk af te stellen zijn. In dezelfde reeks bestaat er ook een 40 liter en een 50 liter variant. Voor elk wat wils dus.
Adviesverkoopprijs: 379,95 €
Gewicht: 1.990 g voor de Regular (64L) en 2.030 g voor de Long (67L)
9
Klimchallenge : 12 uren van Durnal
Zaterdag 9.9.2023
Na de vorige succesvolle edities (2015-2022) lanceert de Klim- en Bergsportfederatie, samen met Club Alpin Belge en de Nederlandse Klim- en Bergsportvereniging de 9e editie van de klimchallenge '12 uur van Durnal'
De uitdaging?
Samen met je klimpartner 1000 hoogtemeters rotsklimmen in maximaal 12 uur tijd… van 8u ’s ochtends tot 22u ’s avonds. Zelfs bij de soms regenachtige editie van 2022 waren er nog meerdere cordees in geslaagd boven die 1000m te geraken.
Mag het iets meer zijn?
De écht snelle klimmers gaan voor de ultieme uitdaging, nl. het klimmen van àlle routes van Durnal in 12 uur tijd!
De avond vooraf mag je uitzonderlijk je tentje opslaan aan het klimmassief, er zijn koffiekoeken bij de start en een barbecue na afloop.
Meer info en inschrijven kan via www.kbfvzw.be (vanaf begin van de zomer).
Noodoefening voor lesgevers en begeleiders
Zaterdag 7.10.2023
Wil jij het verschil maken wanneer het er écht toe doet?
De focus van de bijscholing ligt op de gepaste respons bij een ongeval. We oefenen op de gedragslijn die je als begeleider bij een noodsituatie te volgen hebt: van EHBO en het alarmeren van de hulpdiensten tot groepsmanagement. Het doel is van snel en adequaat te handelen. De KBF-actiekaart staat in deze bijscholing centraal. Ze vormt een praktische leidraad voor elke noodsituatie en schetsen daarnaast kort de ruimere context van jouw taak als begeleider, gaande van preventie, over voorbereiding tot follow-up bij een noodsituatie.
Volgende aspecten komen aan bod:
• inschatten van de ernst van het ongeval
• adequaat alarmeren van de hulpdiensten
• gepaste inzet van collega-sportkaders en van groepsleden in de opvang van het ongeval
• optimaal gebruik van de beperkte middelen die je bij de noodsituatie ter beschikking hebt in afwachting van professionele hulp
De dag wordt een afwisseling van korte presentaties, oefenen in simulaties, debriefing en leren door observeren. Er wordt maximaal geoefend in reële cases. Daarbij bepaal je zelf mee welke rol je in de oefeningen opneemt.
Enkele reacties van enthousiaste deelnemers:
“Een échte praktijkdag met beperkte, maar noodzakelijke theorie. Door simulaties uit te voeren heb ik veel kunnen bijleren. Dat gekoppeld aan de directe feedback door experts, die in het dagelijkse leven vergelijkbare situaties hebben meegemaakt.”
“Ik voel me nu wel sterker staan in het inschatten van het probleem, beslissen over wel of geen hulp inroepen, evacuatie uit de rotsen… Een procedure en afwikkeling van een noodsituatie inoefenen is een must voor élke sportkader.”
Belgisch Kampioenschap Skyrunning
Skyrunning is een discipline die binnen het berglopen op en over de 2.000m hoogte gaat, met een gemiddeld stijgingspercentage van minimum 6% en waarbij minstens 5% van het parcours erg steile hellingen van meer dan 30% bevat. Stevig bergterrein dus. Blokken en klauterpassages met een niveau van maximum tweede graad zijn eveneens mogelijk.
Van 15 tot en met 17 september vindt het allereerste Belgisch Kampioenschap Skyrunning plaats in het Oostenrijkse Nassfeld.
De wedstrijd schotelt je een wild parcours met een breed gamma aan terreinsoorten voor. Benieuwd waar jij belandt op de ranglijst van Belgische Skyrunners? Schrijf je dan in voor de wedstrijd!
AFSTANDEN NASSFELD MOUNTAIN SKYTRAILS
Het evenement voorziet vijf verschillende afstanden rond de Nassfeld
Pass waar je je aan kan wagen.
Drie van de vijf afstanden zijn onderdeel van het BK Skyrunnen:
• Vrijdag 15 september: Vertical 5 km en 1000 hm
• Vrijdagochtend 15 september: Ultra 115 km en 7800 hm (geen BK afstand)
• Zaterdag 16 september: Skyultra 53 km en 4300 hm
• Zondag 17 september: Skyrace 24 km en 2190 hm
• Zondag 17 september: Speedtrail 19 km (geen BK afstand)
WIE KAN MEEDOEN?
Iedereen kan meedoen aan de Skytrails. Maar wie wil meestrijden voor de medailles moet lid zijn van de Klim- en Bergsportfederatie of de Club Alpin Belge, de Belgische nationaliteit hebben en niet voor een ander land uitkomen.
AFSPREKEN MET ANDEREN OF TIPS VRAGEN?
Dan kan via de Facebook-community: https://www.facebook.com/ groups/kbfskyrunningcommunity
KORTING OP DEELNAMEPRIJS VOOR KBF-LEDEN!
Deelnemers aan het BK Skyrunning die lid zijn van KBF krijgen 10% korting op het startbewijs van de Nassfeld Mountain Skytrailswedstrijd.
Schrijf je in via dit formulier om je persoonlijke kortingscode te ontvangen. Daarna kan je zelf voor de wedstrijd inschrijven via deze website en je kortingscode ingeven (bij 'Got a discount voucher?').
www.klimenbergsportfederatie.be/nieuws/belgisch-kampioenschapskyrunning-schrijf-je
KBF Skyrunteam
Elk jaar vaardigen we een KBF-skyrunteam af naar Europese en wereldkampioenschappen en diverse internationale wedstrijden. Zo zetten we België in deze discipline op de kaart.
Intussen is de eerste selectie van atleten bekend. Informatie over de selectiecriteria en de aanmeldingsprocedure vind je hier: https://www.klimenbergsportfederatie.be/node/4607
EK Skyrunning Montenegro – senioren – 14-16 juli
• Florian Descamps
• Jasper Mannaert
• Laura Van Vooren
• Charlotte Cotton
• Wannes Lybaert
WK Skyrunning Piemonte – masters (40+) – 30 juli
• Fedrik Vancraeynest
• Lander Debrabandere
• Benny Keuppens
WK Skyrunning Gran Sasso – Youth (23j of jonger) – 4-6 augustus
• Jasper Van Haevermaet
• Raoul Raus
11
Tekst Debbie Sanders 11
Nieuwe winterstageleiders
De vraag naar toerski- en sneeuwschoenstages is groot, en we zijn dus steeds op zoek naar gemotiveerde winterbergsporters die hun kennis & ervaring willen doorgeven.
Voor het toerskiën verwijzen we door naar de opleidingen van de Alpenlanden meer bepaald DAV, SAC en BSPA. Twee nieuwe stageleiders hebben de Zwitserse weg gevolgd en delen hun ervaringen en motivatie:
Tekst Debbie Sanders
12
© Christian Suys
winterstageleiders
Wil jij ook stageleider toerski of splitboard worden?
De inschrijvingen bij de alpenclubs starten in september!
We verwijzen je door naar de volgende buitenlandse opleidingen:
• Chef de courses 1 en 2 (SAC, Zwitserland) – Frans- of Duitstalig
• Trainer C Skibergsteigen en Trainer B Skihochtour en (DAV, Duitsland) – Duitstalig
• Instruktor Schitouren en Instruktor Schihochtouren (BSPA, Oostenrijk) – Duitstalig
Deelnamevoorwaarden, data en informatie van de opleidingen kan je via de respectievelijke organisaties bekijken.
In een online- webinar krijg je wat meer uitleg en ook ervaringen van diverse stageleiders (scan de QR-code).
Via de clubstimuli worden deze kaderopleidingen vanaf 2023 ook sterk financieel ondersteund!
De stap is nog te groot? Meld je aan voor een coachingstraject!
Als de stap nog te groot is om je meteen aan te melden voor een sportkaderopleiding, dan kan je instappen in een coachingstraject. Daarbij kan je als assistent(e) meegaan met een gediplomeerde stageleid(st)er. Laat ons zeker iets weten als je hiervoor interesse hebt!
Contact: Debbie Sanders (sporttechnisch medewerkster) op winter@kbfvzw.be.
Jelle Christiaens (splitboard)
“Als enige Belg én splitboarder was de SAC Chef de Courses-opleiding zeker en vast een uitdaging. Enerzijds had ik zeker wat acclimatisatie nodig om het tempo van de Zwitsers te volgen, anderzijds was het Zwitsers-Frans aangenaam te verstaan.
De cursus zelf vind ik een mooie opvolging en apotheose van de verschillende KBF wintercursussen die ik doorheen de jaren heb gevolgd. De cursus heeft meer dan ooit bevestigd dat er voor splitboard hier en daar toch wel verschillen zijn tegenover skiërs. Zeker en vast vanuit didactisch oogpunt, wat het niet altijd eenvoudig maakt voor de startende splitboarder in een groep met toerskiërs. Daarom wil ik me volgende jaren inzetten om KBF splitboard stages voor beginners te organiseren.”
Tobias Pans (toerski)
“Afgelopen winter ben ik gestart als stageleider toerskiën. Mijn opleiding tot SAC Chef de Courses volgde ik in Zwitserland, wat een heel erg interessant en leerrijk traject was. Onder zeer bekwame begeleiding leerde ik daar de kneepjes van het vak.
Zelf koester ik een grote liefde voor de bergen en als er (toer) skilatten aan te pas komen ben ik helemaal in mijn sas. Mensen laten kennismaken met de wondere wereld van het toerskiën en skialpinisme doet me dan ook veel plezier.”
13
Dag van de Bergsporter Een blik op de eerste editie
Zaterdag 6 mei, vroeg in de ochtend, komen bergsporters van overal afgezakt naar Maizeret. In totaal zijn ze met meer dan honderd tegenwoordig. Benieuwd naar hoe de eerste editie van de Dag van de Bergsporter eruit gaat zien. Deze ontmoetingsdag wordt georganiseerd door de Klim-en Bergsportfederatie, met als bedoeling om de hele KBF-familie samen te brengen - over de grenzen van clubs, disciplines en ervaringsniveau heen.
14
Tekst Annelore Orije / Foto's Cedric De Smet - Annelore Orije (rechtsboven)
En of we er zin in hebben! Een hele equipe van KBF-vrijwilligers, -medewerkers en -lesgevers hebben het programma tot in de puntjes uitgewerkt. Er is een reeks van uiteenlopende onderwerpen voorzien, steeds onderbouwd door experten in hun vak. Als deelnemer kan je vandaag zelf je persoonlijke programma samenstellen, met verschillende opties in de voor- en namiddag. Sommigen kiezen ervoor om te proeven van iets nieuws zoals packraften, highlinen, rotsklimmen, skyrunning, via ferrata of rotsbeheer. Anderen kiezen dan weer om hun kennis aan te dikken of te herhalen met een bijscholing in EHBO, Alpi-secours, tradklimmen, gletsjerreddingen, oriëntatie, enz.
We starten de dag goed met een warme tas koffie, wat koffiekoeken en een welkomstwoordje van de KBF-voorzitter. De lesgevers worden kort voorgesteld en de groepen worden opgedeeld. Daarna kan de dag echt beginnen. Een deel van de deelnemers rijdt samen naar Marche-les-Dames om daar de uitdagende via ferrata te verkennen, anderen blijven rondhangen bij het massief van Maizeret.
Ook al draait het vandaag voornamelijk om bijleren, van een schools sfeertje is hier weinig te bespeuren. Bergsport moet vooral plezant zijn. Het draait vandaag om samenkomen onder gelijkgezinden en laagdrempelig bijleren, ongeacht wat je niveau of voorkennis is. Iedereen heeft het hier duidelijk naar zijn zin, en het lentezonnetje speelt daar vrolijk op in. Na elke sessie wordt aangegeven waar de deelnemers terecht kunnen voor meer, wat vanzelf gaat dankzij het diverse aanbod van onze clubs. Ze vinden hun weg naar stages op elk niveau, in elk discipline: van ultieme beginner tot zelfstandig bergsporter of lesgever in de sport.
Vandaag zagen we indoor klimmers hun eerste stappen zetten naar outdoor klimmen, bergwandelaars hun weg vinden naar trailrunnen, hun bivak-skills verfijnen en zoveel meer. Avontuur, plezier en samen zijn. Dat is waar het om draait.
Het opzet van deze ontmoetingsdag is geslaagd. Iedereen vindt hier vandaag zijn draai. De Dag van de Bergsporter bevestigt dat we één grote bergsportfamilie vormen, waarin ‘de klassieke bergsporter’ moeilijk te definiëren valt. Ieder heeft zijn set van interesses in verschillende disciplines. Een keertje proeven van een ander discipline brengt afwisseling in je sportbeleving en werkt inspirerend en motiverend.
Dat deze dag in de smaak valt bij onze achterban doet ons groot plezier. Bedankt aan alle deelnemers, lesgevers en vrijwilligers om er samen een succes van te maken. We kijken uit naar de volgende editie in 2024 met evenveel ambiance!
15
Dag
Noodoefening
Schrijf je in via kbf.powerappsportals.com/events
OP DE AGENDA KBF-Kaderdag / 10 december 2023
van de Winterbergsporter / 19 november 2023
/ 7 oktober 2023
Routebouwen: een vak vol passie
De routes in een klimzaal staan steeds in verandering. Ze komen en gaan, en evolueren doorheen de tijd in klimstijl en grepen. De kwaliteit van de routes kunnen je klimsessie maken of kraken. Ze moeten zowel uitdagend als visueel aantrekkelijk zijn, en je een logisch vervolg van bewegingen voorschotelen. Ze moeten voldoening geven, en je goesting aanwakkeren om meer (en harder) te klimmen.
Als klimmer zijn we best kritisch als het op beoordelen van routes aankomt. Een ‘schone route’ is een kwestie van smaak en voorkeuren, en wordt onder menig klimmers besproken, zowel tijdens als na de klimsessie.
We staan er vaak niet bij stil, maar achter deze routes staan mensen met jarenlange ervaring en een doorgedreven passie voor de sport. Wie zijn ze? Wat maakt hen zo goed in hun vak? En hoe kan je zelf aan het routebouwen beginnen?
We gingen met onze vragen aankloppen bij één van de meest geëngageerde routebouwers op Belgische bodem: Nataleigh Bell.
Tekst Annelore Orije / foto's Vic Harster (pg 18) en Andy Day
16
De kans dat je Nataleigh kent is groot, want in de 15 jaren dat ze klimt gaat ze vol overgave voor de sport. Ze reist de verschillende klimzalen af, en baat er ondertussen ook zelf ééntje uit: Black Box Boulder in Kortrijk. Nataleigh, of liever ‘Nat’, is een straffe madam die uitblinkt in wat ze doet. Sport vormde altijd al een essentieel element in haar leven. Voor ze aan de klimmuur te vinden was, bracht ze haar dagen door als gedreven gymnaste. Dat veranderde ergens rond 2009, toen ze met enkele vrienden naar een klimzaal in Edinburgh trok.
Vanaf die eerste klimdag weet Nat zich goed uit de voeten te werken op de muur. Zij het te danken aan de atletische vorm die ze overhield aan de gymnastiek, zij het natuurlijk talent. Wat zeker is, is dat Nataleigh er de volle 100 procent voor gaat. En dat is er aan te merken.
KBF: Hoe ben je in de klimwereld gerold?
Nataleigh: Toen ik naar Australië verhuisde, maakte ik een tussenstop in Thonsaï. Eén van de beste klimbestemmingen ter wereld. Mijn passie voor klimmen is daar helemaal op hol geslagen, met als direct resultaat dat ik het daaropvolgende jaar hoofdzakelijk besteedde aan klimmen en reizen.
Tot in 2011 reisde ik de beste klimlocaties af. Van Amerika naar, Australië, naar Thailand en terug. Tot ik me uiteindelijk in Europa settelde. Samen met mijn partner begonnen we de traditie om ieder vrij weekend naar Fontainebleau af te zakken, en die traditie hebben we nog steeds. Dat ik mijn passie met hem kan delen is natuurlijk mooi meegenomen.
KBF: Wanneer ben je met routebouwen begonnen?
Nataleigh: Bij de terugkomst in Europa, kwamen we tot de ontdekking dat je routes kan bouwen in ruil voor gratis toegang tot de klimzaal. En, being the dirtbag I was, leek me dat een goede deal. Vroeger was dat de gang van zaken, maar ondertussen verloopt dat gelukkig allemaal via de officiële weg en staat er -niet onterecht- een echte verloning tegenover.
Destijds werd dat allemaal nog niet zo serieus genomen. Maar gaandeweg groeide de klimsport, en werd ik steeds beter in het bouwen. Ik kreeg daarbij ook steeds mooiere opdrachten aangeboden. Zo begon ik uiteindelijk te bouwen voor open competities, en later voor nationale wedstrijden. In het begin was dat nog zonder certificering, tot de sport zodanig begon te groeien dat er ook opleidingen voor de routebouwers ontstonden.
Vanaf 2015 ben ik me echt intens op het routebouwen gaan focussen. De routes die ik op dat moment kon bouwen, zaten al in de lijn van het nationale wedstrijdniveau, dus vloeide ik vlot door de opleiding tot Nationale Routebouwer. Zo schoolde ik me uiteindelijk tot professionele routebouwer, een proces dat eigenlijk heel natuurlijk gegroeid is.
KBF: En toen stond je plots te bouwen voor een Europees Kampioenschap in Soure, Portugal. Hoe ben je daar terechtgekomen?
Nataleigh: De federatie nomineerde me voor een uitwisselingsproject van de IFSC (International Federation of Sport Climbing) waarmee ik mocht gaan bouwen voor een internationale wedstrijd. Ik mocht kiezen aan welke internationale wedstrijd ik mee wou bouwen, en ging daarbij doelbewust voor een jeugdwedstrijd: de European Youth Cup in Soure, Portugal.
Bouwen voor zo’n jeugdwedstrijd is namelijk heel intens, en dus ook eens zo leerrijk. Je moet je kunnen inleven in de verschillende categorieën die er zijn, in leeftijdsgroepen van 14 tot 20 jaar, zowel voor jongens als voor meisjes.
In totaal kwamen er in Soure zo’n 217 klimmers deelnemen aan de wedstrijd, verdeeld in 6 categorieën. Op dag één gingen de kwalificaties door, waarna de beste 10 doorstroomden naar de finales op dag twee. Voor elk van deze rondes moest telkens een andere set routes gebouwd, getest en gefilmd worden.
17
KBF: Dat klinkt best intens, het was geen vakantie-uitstapje naar Portugal dus?
Nataleigh: Nee maar dat was ook niet de bedoeling. Routebouwen is eigenlijk best hard werken, en zeker als het voor zo’n grote wedstrijd is. Gelukkig hadden we een sterk team van een zevental routebouwers om dit allemaal uit te werken. We kregen hiervoor vijf dagen de tijd. Voor deze wedstrijd was het extra pittig, want we moesten ook elke route zelf klimmen en vastleggen op video. Zo konden de coaches de avond voor de wedstrijd aan de atleten tonen wat hen te wachten stond. Tijdens de kwalificaties mochten de atleten elkaar namelijk zien klimmen, en omdat de eerste deelnemer evenveel voordeel moet krijgen als de laatste werd de beta op voorhand getoond.
Dat maakte dat er geen ‘secret beta’ was. Het had dus weinig zin om ingewikkelde boulderproblemen uit te dokteren, want je ging de oplossing sowieso meegeven. Op de video’s moest ook de makkelijkste manier weergegeven worden. En aangezien ‘makkelijk’ redelijk relatief is, zorgde dit voor interessante testsessies met het team.
KBF: Hoe ging je te werk?
We bouwden in team, maar iedereen focuste zich voornamelijk op een eigen set boulders, juist omdat er zoveel gebouwd moest worden. Sommige setters werkten in duo voor bepaalde boulders, maar dat was de uitzondering.
Wanneer alle routebouwers hun routes hebben uitgewerkt, gaan we bij elkaar testen en geven we onze feedback.
Dit zorgde ervoor dat ik vrij was om te bouwen wat ik wou, wat ergens wel nodig is als je aan een creatief proces bezig bent. Het bouwen zelf was dus niet zo anders van wat ik gewoon ben van nationale wedstrijden. Ik bouwde verschillende routes, waaronder één signature slab voor de junior mannen waar ik enorm trots op was. Per gebouwde route werd er getest door de andere routebouwers. Stuk voor stuk mensen die je niet kent, en andere sterktes en ervaringen hebben dan jij. Het test-onderdeel was misschien wel het meest leerrijke van de hele wedstrijd.
Na de vijf intense bouwdagen was het tijd voor de wedstrijd zelf. Opnieuw hard werk, want alle geklommen routes moeten voortdurend plaats maken voor andere routes. Tussen het bouwen door kijken we natuurlijk naar de wedstrijd, wat je inzicht geeft in hoe je routes ervaren worden door de klimmers.
En stonden er ook Belgen op het podium?
Nataleigh: Jawel! Onze eigenste Hannes Van Duysen pakte goud bij de junioren. Enorm leuk om te zien.
BBF: Wat maakt een goede routebouwer?
Nataleigh: Iemand die zich kan loskoppelen van de boulder die ze aan het zetten zijn, zijn eigen persoonlijke voorkeuren aan de kant kan zetten, en bewegingen kan creëren die voor een breed publiek aantrekkelijk zijn. Een routebouwer moet zich kunnen inleven in verschillende sterktes en zwaktes. Je moet openstaan om bij te leren, creatief zijn, en leren uit je fouten.
Kijken hoe (competitive)klimmers je route klimmen is een van de belangrijkste aspecten in het leerproces van een routebouwer.
KBF: Moet je goed kunnen klimmen om routebouwer te worden?
Nataleigh: Dat valt eigenlijk best mee. Je moet objectief kunnen zijn om te zien hoe hard je route nu echt is, maar je hoeft ze zelf niet perse te kunnen klimmen. Atletisch inzicht en voorkennis van de klimmer, maakt dat je goed kan inschatten of een route de doelgroep ligt of niet. Verder moet je zeker zijn dat alle bewegingen kloppen en alle linken tussen de bewegingen juist zitten.
Het helpt natuurlijk wel als je zelf bijvoorbeeld 8b kan klimmen, maar dat is geen vereiste. Je bent ook altijd in een team van routebouwers. Elke bouwer in zo’n team heeft zo zijn eigen sterktes en zwaktes, wat maakt dat je samen een goede reeks wedstrijdroutes kan neerzetten. Het is ook niet praktisch als je té goed klimt. Dan maak je het jezelf moeilijk om objectief iets te bouwen. Je zoekt best een balans tussen wat je van jezelf weet, en de klimmers waarvoor je bouwt.
Hoe vaak klim je zelf? En wat is je klimniveau?
Nataleigh: Tot 5 keer per week, het is mijn passie met een reden. Qua klimniveau outdoor, 8a project niveau. En indoor… “I don’t believe in grades.” (lacht)
18
“Boulder without a doubt... ”
KBF: Is competitieklimmen dan niets voor jou?
Nataleigh: Niet echt, ik geniet meer van het bruisende wereldje achter de schermen. Ik krijg adrenaline van de werklast, van de anticipatie om honderden klimmers in je route te zien kruipen, te kijken hoe ze je puzzels proberen op te lossen. Dat is voor mij veel leuker dan in mijn eentje voor een publiek te klimmen. Het is de meest creatieve baan die ik me kan wensen.
KBF: Wat brengt de toekomst voor jou?
Nataleigh: Sinds het begin in 2009 zijn er heel wat uitdagingen bijgekomen, zoals het uitbaten van een klimzaal. Dat is totaal anders dan het leven dat we gewoon waren. Het hebben van een eigen klimzaal biedt mooie kansen, maar uiteindelijk hebben we er samen voor gekozen om onze passie in de toekomst een andere invulling te geven. We gaan terug naar onze roots: het routebouwen en geven van klimtraining, vol overtuiging en passie.
Momenteel bereiden we ons voor op een grote wedstrijd in België: de European Cup Boulder in Loverval. Daarna zakken we af naar Zuid-Afrika om er met het Zuid-Afrikaanse jeugdteam en setters in Kaapstad te werken. Mooie vooruitzichten!
KBF: Klinkt veelbelovend Nataleigh, we wensen je er enorm veel succes mee. Bedankt om je verhaal met ons te delen, en tot ergens aan de klimmuur!
Nataleigh Bell
• Professional routesetter
• Klimtrainer bij Atari Climbing
• Mede-uitbaatster van Boulderzaal Black Box Boulder
• Favoriete discipline: Boulder without a doubt
Nataleigh post regelmatig haar trainingen en klimsessies op social media, de moeite om te zien!
Je kan haar volgen via @nat_atari op Instagram.
19
Olympische Spelen Parijs / kwalificatiesysteem
De Olympische Spelen in Parijs gaan van start over iets meer dan een jaar. Het is de tweede editie waar Sportklimmen een plek heeft op het grootste sportevenement van de wereld. In tegenstelling tot Tokyo zijn er een aantal wijzigingen die ervoor zorgen dat de kansen op een selectie van een Belgische atleet vergroten. We gaan even kort in op het programma van de Olympische Spelen en we gaan wat dieper in op de vraag: “hoe kan een atleet deelnemen aan de Olympische Spelen van Parijs 2024?”.
Tokyo 2020 (2021) en Parijs 2024 – de verschillen
In Tokyo 2020 was er één medaille voor zowel mannen als vrouwen. Dat wou dus zeggen dat er 20 vrouwen en 20 mannen konden strijden om het goud in een combinatie van Speed, Boulder en Lead waarbij het resultaat van de drie met elkaar vermenigvuldigd werd. Dit zorgde voor onzekerheid tot en met de laatste klim(st)(m)er omdat de ranking van een atleet zeer onderhevig was aan de resultaten van de andere atleten.
Voor Parijs 2024 heeft het Internationaal Olympisch Comité (IOC) twee medailles toegekend aan Sportklimmen. De International Federation of Sport Climbing (IFSC) heeft daarop gekozen voor één medaille voor de combinatie van Boulder en Lead en één medaille voor Speed.
Voor Speed is het redelijk eenvoudig: 16 atleten van elk geslacht mogen na de kwalificaties in een mano à mano afvalrace zo snel mogelijk naar het goud klimmen. De “last man/woman standing” wint.
Voor het combined format (Boulder & Lead) is men afgestapt van het vermenigvuldigen van de resultaten. Bij Boulder krijgt een atleet een puntenscore voor elke zone of top die hij of zij behaalt, met een negatief punt per extra poging na de eerste poging. In totaal is er een maximum van 100 punten te verdienen. Bij Lead zijn de grepen van bovenaf gequoteerd. Hoe hoger je klimt, hoe dichter je geraakt bij het maximum van 100 punten. De som van beiden bepaalt wie van de 20 klim(st)(m)ers de gouden plak bemachtigt.
20 Tekst Robby Toth
Wie mag er naar de Olympische Spelen 2024?
We focussen ons in dit artikel op het combined format omdat de KBF daar een specifiek topsportprogramma voor heeft ontwikkeld. We hopen in de toekomst ook atleten voor te bereiden in Speed.
Er zijn 5 mogelijke paden naar de Olympische Spelen. De eerste twee van onderstaande lijst zijn niet toegankelijk voor onze Belgische toppers, de nummer 3 t.e.m. 5 geven dus de mogelijkheden aan om zich als Belgische atleet of atlete te kwalificeren. Belangrijk ook is dat er per Nationaal Olympisch Comité (NOC of voor België het BOIC) en per geslacht maar twee plaatsen beschikbaar zijn.
1. Host Country Quota plaats – Omdat de Olympische Spelen georganiseerd worden door Frankrijk, krijgen zij sowieso één plaats toegekend (1 quota plaats). Als een Franse klim(st)(m)er geselecteerd wordt op een andere manier, dan krijgt nummer 11 van de Olympic Qualifier Series (punt 5) de kans om zich te bewijzen.
2. Universality plaats – Een van de waarden van de Olympische Spelen is dat iedereen de kans moet kunnen krijgen om deel te nemen, met een wijde verspreiding over alle werelddelen. Daarom houdt het IOC zich het recht voor om één deelnemer (vaak iemand met een vluchtelingenstatus of uit een land in oorlog) te selecteren voor deelname (1 quota plaats)
3. IFSC World Championship te Bern (11-12 Augustus 2023) – De drie hoogst gerangschikte atleten per geslacht op het Wereldkampioenschap Combined zullen één quota plaats toegekend krijgen. Er wordt hierbij rekening gehouden met het maxima per NOC (3 quota plaatsen)
Bv. Stel: Slovenië behaalt alle top drie plaatsen op het WK, dan krijgen de Sloveense atleten 2 quota plaatsen en krijgt de 4e plaats (bv. een Japanse) de derde quota plaats toegekend.
4. IFSC Continental Qualifiers (Laval, Frankrijk – 27-29 oktober voor de Europese kwalificatiewedstrijd) – De hoogst geplaatste atleet op elke Continentale kwalificatiewedstrijd ontvangt één quota plaats, rekening houdend met het maximum quota per geslacht per NOC.
Bv. Stel: Oostenrijk haalt twee van de drie quota plaatsen op het WK, en een Oostenrijker wint de Continentale kwalificatiewedstrijd, dan zal de nummer twee van de Continentale kwalificatiewedstrijd (bv. van Duitsland) de quota plaats toegekend krijgen.
Het aantal plaatsen op de continentale kwalificatiewedstrijd zal worden bepaald op basis van de wereldranking en de Europese ranking in de combined. Hoe hoger de rankings, hoe meer plaatsen (Aangezien Noord en Zuid-Amerika samen Pan-Amerika vormen, zijn dat 5 quota plaatsen)
5. De Olympic Qualifier Series (Maart tot Juni 2024) – Een nieuw grootschalig event, gespreid over drie data en drie locaties, waar Sportklimmen naast Skateboarding en Breakdancing zijn atleten laat strijden om de laatste tickets van de wedstrijden. Nu wordt het ook een beetje ingewikkelder;
48 atleten per sekse mogen deelnemen aan deze drie wedstrijden. Om mogen deel te nemen kijkt men naar de Wereldranking, rekening houdend met:
- Maximaal quota per land per geslacht = 4
Als een land al twee atleten heeft die geselecteerd zijn voor de Olympische Spelen, mag dit land geen atleten meer afvaardigen voor de Olympic Qualifier Series
- Minimaal de hoogst gerangschikte atleet van het land dat de Olympische Spelen organiseert, moet kunnen deelnemen, op voorwaarde dat niet beide quota plaatsen van Frankrijk al behaald zijn.
- Minimaal de hoogst gerangschikte atleet van het land dat de Olympic Qualifier Series organiseert. Wederom wordt gekeken of de maximale quota per land niet overschreden kan worden.
- Minimaal de hoogst gerangschikte atleet van elk continent, ook weer met een maximale quota per land.
- Minimaal de hoogst gerangschikte Universality atleet (gekozen door IOC)
Eenmaal de lijst van deelnemende atleten gemaakt is mogen zij deelnemen aan deze drie wedstrijden. Op basis van de eindranking van de OQS worden de laatste 10 (of 11, zie punt 1) quota plaatsen uitgereikt, rekening houdend met het maximaal aantal plaatsen per land per geslacht.
een paar laatste aandachtspunten
De quota plaatsen worden nominatief uitgereikt, dat wil zeggen dat als een Belgische atlete een quota plaats behaalt, enkel zij mag gaan. In het geval dat zij niet zou kunnen deelnemen (bv. blessure) dan wordt haar plaats niet automatisch doorgeschoven naar een andere Belgische. De quotaplaats wordt beschikbaar voor de eerstvolgende hoogst geplaatste atlete op de ranking van de OQS die niet geselecteerd is en waarvan het land nog geen twee atletes heeft kunnen afvaardigen. Hetzelfde geldt uiteraard ook voor de mannen.
Dit alles maakt de oefening iets ingewikkelder om te berekenen, maar gelukkig moeten de atleten enkel doen waar ze goed in zijn: Klimmen.
21
22 Discover everything you need for an exciting boulder experience, selected carefully by seasoned climbers, Ollie & Jacco, who care as much about your boulder fun as you do. From the essentials to all the extras, this is your one-stop-shop! 9cbouldering.com KVBF_ad_2022.indd 1 053/ 705 222 - info@trek-king.be – www.trek-king.be OUDE GENTBAAN 255 – 9300 AALST Uitrusting voor: - Wandelen - Bergsport - Verre reizen - Beveiliging hoogtewerken
Overzicht aantal plaatsen per geslacht voor combined boulder & lead
* To Be Detemined (Te Bepalen)
Overzicht Belgische atleten ondersteund door Sport Vlaanderen (KBF) en ADEPS (CAB)
door
Chloé Caulier ADEPS (CAB) Top 8 Parijs 2024
4e plaats EK Boulder Hannes Van Duysen Sport Vlaanderen (KBF) op 8 Los Angeles 2028 maar tussendoel voor deelname Parijs 2024
Lucie Watillon ADEPS (CAB) Top 8 Los Angeles 2028 maar tussendoel voor deelname Parijs 2024
Nicolas Collin ADEPS (CAB) Top 8 Parijs 2024
Simon Lorenzi ADEPS (CAB) Top 8 Parijs 2024
Ties Vancraeynest Sport Vlaanderen (KBF) Top 8 Los Angeles 2028 maar tussendoel voor deelname Parijs 2024
Back to Back Wereldkampioen Boulder bij de jeugd
Verschillende gouden medailles op Europese Jeugdbekers Lead
1e plaats World Games
Wereldkampioen Lead bij de jeugd, top 6 Wereldbeker Boulder Innsbruck
Verschillende medailles op Europese Jeugdbekers en Europese bekers
23 Selectietraject Waar & wanneer # Plaatsen Host Country Quota plaats Einde van procedure 1 (ovb) Universality plaats Einde van procedure 1 Wereldkampioenschap Bern Bern, 11-12 Augustus 2023 3 Continental
European
Asian Qualifier –
(INA),
Oceania Qualifier – TBD *,
November 2023 African Qualifier – TBD *, 14-17 December 2023 1 1 1 1 1 Olympic Qualifier Series 3 locaties + 3 data TBD * 10 (11 ovb) Olympische Spelen Parijs 2024 20
Qualifiers Pan-American Qualifier – Santiago (Chi), 21-24 Oktober 2023
Qualifier – Laval (FRA), 27-29 Oktober 2023
Jakarta
9-12 November 2023
23-26
Naam Ondersteund
Doel Beste prestatie in 2022
Een onverwacht boltingproject
Begin november 2022 reisde ik naar de Griekse Peloponnesos. Het Leonidio Climbing Festival zou twee dagen later van start gaan en ik was uitgenodigd om er een lezing te geven en fotoshoots te doen. Het werden 3 goedgevulde dagen in een prachtige omgeving...
24
Tekst Anak Verhoeven
FOTO'S © Anak Verhoeven : p. 52 / p. 53 links
© Sam Bié/Climb In Leonidio : pag 52 insert / pag 53 rechts boven en onder
Leonidio is een charmant stadje op enkele kilometers van de kust, met gastvrije en genereuze inwoners. Elke liefhebber van de Middellandse Zee zal er zonder twijfel genieten van de zuiderse cultuur en de overheerlijke keuken. Rijpe sinaasappels kleurden de omgeving als lampionnen oranje en de olijfbomen waren klaar voor de oogst. Maar klimmers kijken natuurlijk ook omhoog naar de rotsen en die zijn er in overvloed. De vele sectoren liggen verspreid over de vallei en het gebied herbergt een groot aantal routes in alle niveaus en oriëntaties.
Mijn plan was na het festival iets langer te blijven om zelf ook wat te kunnen klimmen. Maar daar kwam al snel verandering in. Ik kreeg een opleiding voor het behaken van routes met expansiebouten en het resultaat was een nieuwe 7c in de Hada sector die ik Máthema noemde. Op dat moment had ik me nooit kunnen inbeelden dat dit de start zou zijn van een uniek avontuur waardoor ik in totaal niet twee weken, maar 2 maanden ter plaatse zou blijven. De lokale autoriteiten kregen lucht van de pas geopende route en vroegen mij om iets speciaals te behaken ter promotie van het klimgebied. Ik stemde toe en ging de uitdaging aan, zonder te beseffen hoe moeilijk het zou worden...
Ik vroeg mijn vader me te komen helpen, want alleen kon ik zo’n opdracht niet aan. Het doel was duidelijk: een nieuwe route openen van een hoog niveau en die dan proberen te klimmen. De praktische invulling van het project bleek minder evident. Samen speurden we 2 weken lang de omgeving af, op zoek naar een lijn. De eerste tochten werden geen succes en het regenweer maakte het er niet gemakkelijker op, maar we zetten vol goede moed de zoektocht verder. Een mooie wand met een egale hellingshoek gaf hoop.
Ik plaatste een paar haken, maar moest dan inzien dat dit door gebrek aan grepen geen geschikte lijn was. Een oranje grot leek een perfecte locatie, tot we er vlak onder stonden en zagen dat de rotskwaliteit onvoldoende was. Het lijstje opties werd steeds korter en het proces begon nogal demotiverend te worden.
Tot we een tip kregen van een andere klimmer-behaker. Eindelijk! Een nieuwe, nog niet voor het publiek toegankelijke sector werd onze werkplek. Het weer was ondertussen terug aangenaam geworden en ik startte met behaken; opnieuw zonder te weten waar ik aan begon... De lijn die we voor ogen hadden liep dwars door een volledig horizontaal dak.
Het werd titanenwerk! Fysiek en mentaal was het uitputtend om een groot deel van de dag hangend aan mijn pasgeplaatste haken of op Pulses beetje bij beetje te vorderen. Maar ik hou van uitdagingen, dus niet geklaagd. Ook moest ik een heel gordijn van enorme colonetten wegkloppen voor de veiligheid, tot alles solide en beklimbaar was. Al die tijd niet wetend of de lijn uiteindelijk wel te klimmen zou zijn.
Na 3 weken zwoegen – ook door mijn vader die vele uren zekerde, rotsblokken wegveegde en het pad verbeterde – was er eindelijk zichtbaar resultaat: twee routes en een verbinding tussen beide (Symfonía - 8a, Melodía - 8b+ en Armonía).
Deze lente, heel binnenkort dus, gaan we terug naar Griekenland om de derde route af te werken. Daarvan ontbreekt alleen nog de relais. Het is de moeilijkste van de drie en vermoedelijk toch ergens eind 8ste graad. Ik hoop dat de lijn klimbaar is. Wordt vervolgd...
25
Wat is... Deep Water Solo?
Deep Water Solo (DWS) is een vorm van sportklimmen die verschillende deelgebieden van onze klimsport verbindt. Door te klimmen boven een wateroppervlak dat voldoende diep is, kan er veel hoger geklommen worden zonder touw dan tijdens het boulderen, zonder onnodig grote risico’s te lopen.
Let wel op! Uiteraard zijn er risico’s verbonden aan DWS’en. Wanneer je slecht neerkomt in het water bij een val van meer dan 10 meter, kan je ernstige letsels oplopen. Maar ook op lagere valhoogte kan je jezelf bezeren.
Tekst Nelis Caubergs / Foto's Davy Vos
Op een druilerige woensdagavond afspreken om te praten over zon, zee en buitensport: het doet een mens voluit uitkijken naar de zomer, gevuld met spannende en leuke activiteiten!
Ik sprak met Davy Vos. Davy is als bestuurder van Crux Bouldergym al jarenlang actief in de klimwereld.
Naast boulderen en leadklimmen, heeft hij zich ook verdiept in Deep Water Soloing (DWS) in Mallorca, het mekka van DWS in de Middellandse zee.
KBF: Waarom DWS, hoe ben je er mee in contact gekomen?
Davy: Net als velen, kwamen we in contact met de sport door filmpjes van Chris Sharma op Es Pontàs, de bekende natuurlijke brug in Mallorca. Dit iconische stukje natuur beklimmen we ieder jaar. Toen we voor het eerst gingen DWS’en in Mallorca, kochten we een topo en gingen we op zoek naar de eerste klimspot. Eenmaal aangekomen op de voorgeschreven locatie, kwamen we uit bij een overhangende klif, waar we volgens de topo naar beneden moesten klimmen. “Hier begin ik niet aan!”, was het eerste gevoel. Geen haar op mijn hoofd dat eraan dacht hier af te dalen. Het alternatief was een zeer lastige klim uit het water naar de startplaats, dus hebben we toch maar alle moed bij elkaar geraapt en de afklim genomen Uiteraard is de afklim ook boven het water, risico’s zijn er dus niet aan verbonden. Sindsdien keren we elk jaar terug naar deze plaats, er ligt namelijk een prachtige route in deze grot, toegankelijk voor de gewone sterveling.
Het leukste aan DWS vind ik de vrijheid. Je klimt zo hoog als je zelf wil, je hoeft in principe niet bang te zijn om te vallen. Ikzelf heb zeer weinig valangst, wat me natuurlijk wel helpt in deze discipline
Mallorca is een klein eiland, je bent overal snel. Meestal blijven we in het zuidoosten, dat ligt centraal voor heel veel klimgebieden. Net omdat het zulk een klein eiland is, kan je snel uitwijken naar een ander massief.
27
KBF: Heb je jezelf dan nog nooit bezeerd?
Davy: Natuurlijk kan je je bezeren, zeker als je valhoogte verhoogt. Bij mij heeft het zich beperkt tot blauwe plekken, een vriend van me heeft zijn schouder geblesseerd door slecht neer te komen. Dit was een hoge val, ik schat ongeveer 13 meter. Je kan je ook bezeren met, bijvoorbeeld je enkel omslaan, met boulderen. Elke sport brengt gevaren met zich mee, het gaat erom hoe je hiermee omgaat.
Zo is een duikbrilletje een noodzakelijk attribuut om een DWS-klimtrip. Als je een nieuwe spot bezoekt, is het verstandig om even te gaan kijken of het water er voldoende diep is. Hoe diep, diep genoeg is, spreekt er vaak voor zich. Ofwel ligt er een blok kortbij het wateroppervlak, ofwel is het water er al snel 7à 8 meter diep.
Doe geen onbezonnen dingen, er zijn voldoende topo’s beschikbaar. Bij twijfel kan je altijd op je stappen terugkeren en een andere spot zoeken!
KBF: Zelf ben ik ook eens gaan DWS’en, enkele jaren geleden in Vietnam. Ook ik ben eens hard op mijn zitvlak neergekomen, geen leuke ervaring!
Vietnam is natuurlijk wel een heel eind vliegen, waarom kiezen jullie consequent voor Mallorca?
Davy: Het is er niet alleen super mooi, het is er ook nog eens altijd goed weer! Naast DWS, is Mallorca heel geschikt om er lengtes te klimmen en als het te warm is, kan je altijd boven de zee gaan klimmen. Als je loslaat, ben je onmiddellijk afgekoeld.
KBF: Zijn je klimschoenen nog bruikbaar nadat je in het water bent gevallen?
Davy: Dat valt verrassend goed mee! Het zijn niet zozeer je eigen natte schoenen die een extra moeilijkheid geven, maar de natte schoenen van de eerdere klimmers zorgen voor natte handgrepen en dat kan wel storend zijn. Gelukkig is het er erg warm en droogt de rots snel op. Magnesiumpoeder is moeilijk te gebruiken, daarom gebruiken we vloeibare pof. Zelfs wanneer je handen even nat zijn geweest, blijft die op je handen zitten.
Klimschoenen verliezen veel rubber tijdens DWS, dus best neem je een ouder, bijna afgedankt paar klimschoentjes mee om een laatste keer te gebruiken.
Op plekken die we bereiken via het water, nemen we een waterdichte zak mee naar de spot. Deze spots hebben altijd wel een comfortabel plekje om je spullen neer te zetten.
KBF: Ben je van plan om nog andere plekken te bezoeken om te DWS’en?
Davy: We gaan regelmatig surfen in Portugal, dus hebben we de mogelijkheid bekeken om er te gaan sportklimmen en DWS’en. We zijn er toen niet toe gekomen, maar dat staat zeker nog op de planning. Verder zijn er nog prachtige spots in Griekenland en Kreta, meer dan genoeg ideeën om uit te voeren!
KBF: Hoe organiseren jullie de reis, hoe ziet een gemiddelde DWS-klimdag er uit?
Davy: We hebben jaarlijks een vaste trip in september met een kliek van Crux en dat doen we al bijna 10 jaar. Het is echter geen exclusief groepje, de grootte varieert elk jaar tussen de 5 en de 14 deelnemers, en iedereen die wil, mag mee. We proberen wel van tevoren alle aanwezigen te zien, om kennis te maken en alle facetten van het klimmen (mentale, fysieke en technische mogelijkheden) te kunnen bekijken met de geïnteresseerden.
Hoe de klimdag eruit ziet, is sterk afhankelijk van de klimspot. Sommige spots bereik je met een touw, andere met een ladder en nog andere klimmen we zelfs naar beneden via de meest eenvoudige lijn. In het noorden van het eiland liggen nog verschillende klimlocaties die enkel met de boot bereikbaar zijn. Rechtstreeks uit de zee klimmen wordt minder gedaan. De onderste 2m is de rots vlijmscherp.
29
“Sommige spots bereik je met een touw, andere met een ladder en nog andere klimmen we zelfs naar beneden... ”
Op stap met het gezin
Corsica is een prachtig eiland maar ook ruw. De paden zijn soms technisch, gaan soms langs relatief gevaarlijke afgronden en door de droge omstandigheden is het goed opletten waar je water of bevoorrading kan vinden. De hitte in de zomer maakt het wandelen soms zwaar maar door de nabijheid van de kust heb je vaak wel een fijne bries die verzachtend werkt. Omdat we als gezin graag genieten van de bergen maar niet willen overdrijven in het gewicht van de rugzak kozen we voor twee korte meerdaagse trektochten in het Corsicaanse binnenland.
Tour de Monte Renoso (lus 1)
Dag 1: Refuge de Capannelle (1591m) – Punta Bacinello (2247m): 3.2 km, 656m stijgen
Bij onze startplek, de Refuge de Capannelle is het bloedheet. We stijgen over een steil, stoffig en rotsig pad dat ooit het einde van de skipiste was langs een variante van de GR20. Zigzaggend gaat het door lage begroeiing omhoog. Lac de Bastani is een mooi meertje waar ik meteen wat water zuiver door het te koken om het vervolgens te koelen als drinkwater. Na een pauze met de voeten in het water trekken we verder op zoek naar een bivakplekje. Her en der zitten duidelijk wat geiten en schapen… dus het is even zoeken om iets vlak en ‘onbescheten’ te vinden.
Onze zoon vergelijkt de stenen met zijn game Minecraft, en weet ook dat we vanavond kans maken op een ‘rode’ maan. Dat gebeurt meestal één keer per jaar. De schaduw van de aarde kruipt dan over het beeld van de maan. We genieten van de prachtige zonsondergang en zien de rode maan verschijnen.
Dag 2: Punta Bacinello (2247m) – Bivakplek nabij de Ruisseau de Cannareccia (1470m): 12,10km, 270m stijgen, 853m dalen
Na een nacht met veel wind trekken we verder naar de Monte Renoso tussen de grote boulders door. Her en der moeten we onze handen gebruiken om te klauteren. Na de Punta di Valle Longa gaat de afdaling over een makkelijk pad en passeren we de Punta Orlandino, de Monte Torto en vervolgens de Crête de Pietradione die ons tot de Col de Pruno brengt. Het pad is zeer ongemakkelijk met heel wat losse stenen. Door het weinige slapen voelen we de vermoeidheid. Tijdens de lunch eten we Italiaanse worst en wraps en bij de Bergenes de Pozzi in de vallei vinden we een bronnetje met drinkwater.
Op de flanken van de Punta Cappella schakelen we van de variante over op de echte GR20. Af en toe valt er wat regen die aanvoelt als een echte verfrissing. Op de steile hellingen met veel wilde begroeiing is het niet altijd even evident om een bivakplekje te vinden, maar bij Ruisseau de Cannareccia kunnen we neerstrijken. Ideaal om ons te wassen in de waterval en drinkwater bij te tanken. Een koeienkalf loopt los rond door het bos… maar blijft op een veilige afstand. Gelukkig maar, want ik slaap opnieuw onder de blote sterrenhemel.
We worden wakker met een warme wind. De zon is ook al terug van de partij. We zijn snel op pad. Sommige hikers zijn onder de indruk van Louis die met zijn 8 jaar vlot mee stapt. We komen aan de D169 maar na 200m gaat het aan de Pont de Casaccie via een steil rotsig pad zigzaggend naar boven. We stijgen in de hete zon met gelukkig her en der wat schaduw van de naaldbomen.
We doen er langer over dan verwacht. Plots roept Cynthia hoopvol “ik zie de hut”. We installeren ons op het terras van de Refuge de Capannelle en bestellen cola’s en waterijsjes. Het is bijna middag dus we besluiten er wat te eten en terwijl de route voor de komende dagen vast te leggen. De Monte d’Oro laten we voor wat hij is en we besluiten een wat zuidelijker route op te zoeken.
30
Dag 3: Bivak – Refuge de Capannelle (1591m): 4,25km, 280m stijgen, 130m dalen
Tekst en foto's Yanick Bos
“Het is niet altijd evident een geschikt bivakplekje te vinden”
Tour de Monte Formicula (lus 2)
Dag 1: Cozzano (726m) – Bivakplek (1216m): 6,45km, 475m stijgen
Na de lekkere lunch rijden we naar Cozzano, de startplek van onze tweede meerdaagse lus. Echte Corsicaanse worst, komkommer, appels, citroenen, muntsnoepjes en chips in kleine zakjes verdwijnen in de rugzak. Ook een fles limonade van 2l en ongeveer 4l water gaan mee op de rug van papa Bos. Terwijl we de rugzakken inladen komen de lokale bewoners langs… het ene wilde zwijn na het andere passeert op 5m van de wagen.
We volgen even het gruisbaantje tot we de GR van de Mare a Mare Centre oppikken. Met oranje en gele strepen zijn de aanlooproutes naar de kam en cols aangegeven. Overal zien we paadjes, modderpoelen en zwarte varkens. De vermoeidheid van de tocht deze ochtend en de hitte deze namiddag kruipt wat in onze benen. Als we een vlak stuk op het oog hebben om er onze tarptent neer te zetten, blijken er al een 40-tal biggen en zeugen te wonen... Wat verder vinden we wel rust. Louis en Cynthia spelen nog even een spelletje Beverbende in de tarptent. Ik lig al snel te knorren.
Dag 2: Bivakplek (1216m) – Refuge d’Usciolu (1725m): 7,2km, 777m stijgen, 225m dalen
Na een snel ontbijt gaat we op stap. Louis verkiest om de conversatie te laten gaan over het verzinnen van thema’s voor nieuwe legosets. We stappen steeds steiler omhoog, opnieuw via de GR van de Mare a Mare Centre. Sneller dan verwacht staan we na een uurtje aan de Col de Laparo en kruisen de GR 20 die terug onze leidraad wordt.
Na de lunch schakelt Cynthia naar een hoger tempo omdat er onweer in de lucht hangt. Louis en ik volgen. Snel stijgen we nu naar de Monte Formicula over een heel ander terrein dan de voorbije dagen. De duidelijke markering van de GR maakt het makkelijker om het juiste pad te volgen. Het ligt wel vol losse stenen en gruis dus het is opletten geblazen.
We mogen de tentjes opzetten op de bivakzone van Refuge d’Usciolu. Voor de 12€ pp die je daarvoor betaalt krijg je een rotsige ondergrond, eindeloos drinkwater aan de bron, warme en koude douches, een lavabo en droge toiletten. Je kan je ook bevoorraden aan de hut en er iets eten. We zijn nog maar net geïnstalleerd of de eerste onweersbui trekt over. En de ganse namiddag blijft het wisselvallig.
Dag 3: Refuge d’Usciolu (1725m) – Cozzano (726m): 5,5km, 150m stijgen, 1000m dalen
Het is nog even stijgen naar de Bocca di Surogheddu (1805m) om dan vervolgens een dikke 1000m te dalen. We worden na een korte zigzag over gruis snel ingehaald door de oudste huttenwirt die bevoorrading gaat halen met de muilezels. Indrukwekkende oude bomen staan langs het pad. We wandelen tussen de zwijnen naar onze wagen. Jos het zwijn, want zo hebben we het zwaarste onder de varkens gedoopt, heeft blijkbaar even “gerust” tegen onze wagen. De flank van de bumper is blijkbaar een soort van toog voor wilde zwijnen want aan beide zijden zit er een modderveeg op. Onze blauwe wagen is eerder een doffe beige bestofte bolide geworden. Wat een trip zeg: mooi, gevarieerd en zoals steeds… prachtig gezelschap!
Het volledige verslag met praktische info op: https://yanickintothewild.com/2021/07/30/rondje-monte-renosorondje-monte-formicula-corsica-frankrijk-juli-2021/
31
“Na de lunch schakelt Cynthia naar een hoger tempo na het nieuws over een mogelijk onweer. Louis en ik volgen...”
Sicilië en de Eolische eilanden
Onze kindjes gaan ondertussen super graag op vakantie met ons. We proberen er dan ook iedere keer iets ‘speciaals’ van te maken. Telkens opnieuw gaan we op zoek naar iets dat niet te duur is, waar we een mooie mix van avontuur en cultuur kunnen beleven en er toch nog de nodige portie avontuur te rapen valt. Voor de herfstvakantie haalden we het thema ‘Vulkanen’ uit de kast.
Dat de Etna op Sicilië lag, wist ik wel. Dat die nog redelijk actief is ook. Van de Eolische eilanden had ik wel eens gehoord, maar ik wist niet goed waar die lagen. Toen ik na wat opzoekingswerk wist dat deze eilanden gemakkelijk toegankelijk zijn en twee bergen met de naam Vulcano en Stromboli herbergen, was de reis zo goed als geregeld. Enig verder lezen, leerde me dat de Stromboli zowat de meest actieve vulkaan ter wereld is. Het thema van de vakantie was gezet en de vluchten werden geboekt.
Enkele weken voor vertrek bleek Alitalia failliet te zijn. Dit bedrijf vond een doorstart in ITA. Ook al hadden wij geboekt bij Alitalia, op onze tickets stond al ITA vermeld. Met een bang hartje vertrokken wij naar de luchthaven. Gelukkig bleek alles in orde en konden we vertrekken. In Milaan was relatief weinig overstaptijd, maar ook hier kwam alles in orde, we werden plots rennende mensen die je af en toe gestresseerd ziet rondlopen op de luchthaven. En dat met vier stuks handbagage en twee kinderen op de arm. Kwam daar nog bij dat er in het oosten van Sicilië de dagen ervoor een Medicane was gepasseerd. Dit is de naam die ze geven aan een ‘Mediterranean Hurricane’. Onze oudste dochter vond de turbulentie die dit met zich meebracht niet zo fijn. Van luchtzak naar kotszak…
Langs de oostkust van Sicilië
Eens onze huurauto afgehaald en volgepropt met onze bagage, vertrokken we van Catania Airport naar ons eerste huurhuisje in Giardini-Naxos. Straten stonden hier nog onder water door de overvloedige regenval van de voorbije dagen. Spannend, want daardoor zagen we de putten in de weg niet. Aangekomen bleek ons huisje op zo’n twintig meter van de zee te staan. Het zwembad op het einde van de tuin zat vol met aangespoeld wrakhout, tuinstoelen en wat nog meer. Iets verder lag een zeilboot die op de rotsen was geworpen en overal lag een dikke laag zwart zand die door de felle wind op het hele eiland lag. Welkom op Sicilië!
De volgende dag zagen we de zon opkomen boven een nog steeds woeste zee. Een ongelooflijk mooi schouwspel. Ook leuk was dat we hier met een liftje omhoog konden van de kustlijn naar het hoger gelegen Taormina. Zowel de Grieken als de Romeinen hebben dit prachtige eiland vormgegeven. Het Teatro Greco is een fantastisch overgebleven amfitheater met een fenomenaal uitzicht op de Etna die de hele oostkust van Sicilië overheerst.
Na dit streepje cultuur genoten we van de wilde zee op één van de vele kleine strandjes die Taormina rijk is. Hier vlakbij ligt ook de Alcantara kloof. Een diepe en nauwe kloof waar de Alcantara rivier zich een weg heeft weten te banen doorheen spectaculair gevormde basaltrotsen. Vanwege de overvloedige regenval konden we deze enkel van boven bekijken, maar in de zomer kun je met een lift (of met behulp van zo’n 200 trappen) helemaal afdalen tot op de bodem. Er worden rafttochten georganiseerd, maar leuker is het waarschijnlijk om je een wetsuit aan te schaffen dat ter plekke gehuurd kan worden om dan te voet en al zwemmend de kloof te verkennen.
32
Tekst en foto's Arne Monstrey
Op verkenning langs de Eilanden van de Wind
Mits wat planning is het heel gemakkelijk om een bezoek aan Sicilië te combineren met een trip langs enkele van de Eolische Eilanden. Er zijn kleine snelle catamarans, maar ook grote en tragere ferries waar je met de auto op kunt. Wel opletten, want autogebruik is streng gereguleerd hier. Op Stromboli, Panarea en Alicudi mag je niet zelf rondrijden. In juli en augustus kun je op Lipari, Vulcano en Filicudi enkel rijden met je eigen auto als je kunt aantonen dat je minstens een week op één van die eilanden verblijft. De eilanden zijn echter niet groot en beschikken over een uitstekend busnetwerk. Ter plekke is het ook heel eenvoudig om fietsen of scooters te huren. Je auto parkeren kan in Sicilië in meerdere daarvoor voorziene garages vlakbij de ferry vertrekpunten. Wij vertrokken vanuit Milazzo en deden als eerste halte het eiland Vulcano aan. Ons oorspronkelijke plan was om hier uit te stappen en de Gran Cratere te beklimmen. Een nog steeds actieve vulkaan van 385 meter hoog waar zeer veel fumarolen uit ontsnappen. Deze wandeling leek ons perfect te doen met ons gezin (kindjes op dat moment 3,5 en 5,5 jaar oud). Helaas waren de fumarolen zo actief dat het verboden was om er nog te gaan stappen. Niet lang na onze passage moesten de inwoners van het eiland zelfs tijdelijk andere oorden opzoeken omdat de zuurstofconcentratie in de lucht te laag bleek. Dit is een van die plekken, waar de natuur zeer duidelijk nog steeds de baas is. Dus verlegden wij onze aandacht naar het grootste en meest toegankelijke eiland, Lipari.
Nog even een schrikachtig momentje voor Katrien en Eena toen er niet lang na mijn vertrek een luik van het verlaten gebouw heel hard dichtklapte… Zonder andere wandelaars tegen te komen vervolgden zij hun weg langs de prachtige westkust van Lipari. Ondertussen was ik met Lucie aangekomen op ons afspreekpunt. Waar toevallig een dood konijn lag. Nu nog spreekt ze er over. Van alle fijne avonturen die we hier beleefd hebben, blijft ‘het dode konijn’ de meest levendige herinnering… Eens herenigd picknickten we samen en stapten we omhoog om op het einde nog even een oude Kaoliniet groeve te bezoeken. De Romeinen gingen hier op zoek naar gekleurde stenen om er verf mee te maken. Nu nog is het een mooie kleine canyon met een mooi kleurenspektakel. Hier vlakbij zijn ook meerdere fumarolen te vinden. Niet alleen ruik je de zwavel, je ziet er ook de gele neerslag. Én je voelt de warmte van de aarde. Heel speciaal, niet alleen voor de kindjes, maar ook voor hun ouders. Afronden deden we op een van de vele strandjes die dit eiland rijk is. Zandstranden zijn er nauwelijks te vinden, maar de stenen stranden zijn des te spectaculairder. Ze liggen immers vol zwart glimmende obsidiaan en witte puimsteen. Deze laatste zijn stenen die blijven drijven op het water. Tijdens het stollingsproces van deze van oorsprong vulkanische stenen, zijn er zeer veel luchtbellen in gevangen geraakt. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een zeer poreuze en vooral lichte structuur, waardoor deze stenen kunnen blijven drijven.
Ook hier weer een streepje cultuur, want de oude stad Lipari is zeer indrukwekkend gelegen en mooi bewaard gebleven. Maar we waren vooral gekomen om te wandelen. Onze oudste dochter Eena, die kan al wel wat aan en doet het ook zeer graag. Onze jongste dochter Lucie moet wat vaker gemotiveerd worden. Dus om wat avontuurlijke of langere tochten te ondernemen, moet er al eens creatief nagedacht worden. Zodoende reden we naar het oude Terme di San Calogero. De gebouwen staan leeg en zijn afgesloten, maar als je over een muurtje kruipt, geraak je steeds bij het eigenlijk warme waterbassin.
Altijd moeilijk om aan je kindjes uit te leggen waarom je soms iets doet ‘wat eigenlijk niet mag’, maar een beetje ‘dichterlijke vrijheid’ mogen we ze toch bijbrengen? Na ons korte bezoek liet ik mijn vrouw Katrien daar achter met Eena. Zij zouden vanaf hier het wandelpad noordwaarts volgen, terwijl ik met Lucie in de auto naar het eindpunt zou rijden. Vanaf daar ging ik met Lucie in de draagrugzak afdalen naar een punt dat grofweg in het midden van de tocht lag om dan samen terug naar de auto te stappen.
33
Van Vulcano naar de Stromboli
Omdat ons bezoek aan Vulcano niet kon doorgaan, beslisten we om naar Stromboli te trekken, de meest actieve vulkaan van Europa. We wisten reeds dat je deze vulkaan ’s nachts kunt beklimmen en vanop een veilige afstand kunt kijken in het binnenste van de aarde. Er zijn het hele jaar door meerdere uitbarstingen per uur! Zelf heb ik het nog niet gedaan (te moeilijk met de kindjes), maar ik heb van vrienden gehoord dat het een ongelooflijke ervaring moet zijn. In de krater van een actieve vulkaan kijken. Vóór deze vakantie wist ik niet eens dat het zo gemakkelijk kon zijn… Voor zij die iets minder goed te been zijn, worden er ’s avonds boottochten georganiseerd.
Deze tocht van drieënhalve kilometer wandel je eerst langs het strand, waar je continu het geluid van de zee hoort. Nadien gaat het langzaam door een dorpje omhoog. En plots… scheurde de hemel open. Een luid gekraak deed de lucht trillen. Onze kindjes in paniek. Mama! Papa! De vulkaan! En wij ook wel wat in paniek eigenlijk… We hadden nog nooit een vulkaan horen uitbarsten. En dus keken we in het rond, naar waar iedereen gewoon rustig zijn inkopen deed, een babbeltje sloeg of een koffietje dronk. De inwoners van Stromboli hebben duidelijk leren leven met de aanwezigheid van een levende vulkaan aan hun zij. Bijna elke tien minuten hoorden we weer zo’n gekraak. Vlammen, vuur of lava konden we niet zien. Rook en stoom des te meer, maar het was toch vooral het geluid en de trillingen in de lucht die ons drankje op het terras van l’Osservatorio tot een surreële beleving maakten.
Ook vanop de zee kun je de vele uitbarstingen zien en horen. Als je geluk hebt en er wat wolken boven de top hangen, zie je er een oranjerode gloed in gereflecteerd. Maar wij waren hier met onze kleine stappertjes en kozen voor een andere optie. Vanaf de haven kun je te voet langs de kust naar l’Osservatorio wandelen, een restaurant vanwaar je uitzicht hebt op de top van de Stromboli en het Sciara del Fuoco. Het Litteken van Vuur, een zwartgeblakerde flank waar de lava op regelmatige basis langs naar beneden stroomt.
34
“Plots scheurde de hemel open en deed een luid gekraak de lucht trillen”
De macht van de Etna
De dag nadien keerden we terug met de auto en de ferry van Lipari naar Sicilië. Meer bepaald naar de Etna, die andere bekende en actieve vulkaan. En wat een kolos! De Etna is zelfs een van de grootste actieve vulkanen ter wereld. Meer dan 200 kraters sieren het omringende landschap. En als je richting Rifugio Sapienza rijdt, zijn plots alle bomen weg en rijd je door een gigantisch gestold lavaveld. Van aan die Rifugio trouwens, kun je met een kabelbaan omhoog. Zoals gewoonlijk moet je voorzien zijn op een serieuze temperatuurshock. Aan het laatste liftstation staan de 4x4 bussen klaar om je zo hoog mogelijk te brengen. Deze locatie hangt af van hoe actief de vulkaan is. Meerdere keren per jaar barst de Etna nog uit en dat kun je duidelijk zien in het landschap. Ik had het geluk dat de laatste bussen terug naar beneden reden en zodoende bleef ik helemaal alleen achter op het plateau onder de top.
Geen krakende uitbarstingen deze keer, maar wat een indrukwekkende desolaatheid. Wat een kaal, ruw landschap. Wat een impressionante woestheid. Heel apart om dat hier in mijn eentje te mogen beleven.
Tien dagen Sicilië en de Eolische eilanden hadden zeer veel indruk op ons gemaakt. Onze kindjes hadden veel bijgeleerd en kwamen thuis met dozen vol puimsteen, obsidiaan en vulkanisch zwart zand. Ze namen alles mee naar hun klas en deden hun vriendjes versteld staan met drijvende stenen en verhalen over uitbarstende vulkanen. Nog dagenlang spraken ouders er ons op aan dat hun kinderen die dag thuis waren gekomen om vol enthousiasme te vertellen over vulkanen en of zij er ook niet eens naartoe op vakantie konden gaan. We reizen om te leren. We schrijven om te enthousiasmeren. Ik hoop dat dat bij deze gelukt is. Enkele indrukwekkende bergen en prachtige eilanden liggen zomaar op jullie te wachten in het midden van de Middellandse Zee.
REISWIJZER
Hoe er te geraken Het gemakkelijkste is om te vliegen op Catania. Als je meer tijd hebt, is ook vliegen op Palermo een optie. Er zijn ook meerdere ferryverbinding met het Italiaanse vasteland en Frankrijk.
Beste periode
Voor de Eolische eilanden zijn dat mei, juni, september en oktober. Het weer is er ideaal en het is er niet zo druk als de zomermaanden juli en augustus. Tussen november en april gaat er zeer veel dicht. De Etna is het hele jaar door een trekpleister. In de winter kan er hier naar hartenlust geskied worden. Daarbuiten biedt deze Berg en haar flanken meer dan genoeg mogelijkheden voor wandelingen.
Reisgids
Wij gebruikten als wandelgids de Rother –Sicilië en de Eolische eilanden en als reisgids The Rough Guide to Sicily.
Van beide gidsen waren we zeer tevreden, maar er bestaan ongetwijfeld andere goede gidsen.
35
Skyrun over de GR20
Het is een vreemde ervaring om gewoon je rugzak om te doen, uit de luchthaven te stappen, en te starten met lopen naar de andere zijde van het eiland. Het geeft een gevoel van vrijheid dat, samen met het zonnetje, het vakantiegevoel compleet maakt. Ik heb het gewicht van mijn rugzak tot 5.5 kg (inclusief 1l water) kunnen beperken en dat voelt comfortabel.
Dag 1: Calenzana: 10 km, 310m stijgen, 185m dalen, 2u onderweg
We kunnen zelf een eerste heuveltje meepikken door een binnenweg te nemen richting Calenzana. We zijn nog op tijd voor een laatste bevoorrading en een heerlijke stoverij voor we in onze woonwagen (Airbnb) van een (korte) nacht kunnen genieten. Morgen begint het serieuze werk.
Dag 2: Haut Asco: 31 km, 3000m stijgen, 1200m dalen, 13u onderweg
We lopen in het dorp nog even verkeerd maar daarna zullen we merken dat je op de GR20 enkel de weg kunt verliezen als je te veel aan het kletsen bent of net iets te veel in ‘de leegte’ aan het lopen bent.
De eerste etappe beloont ons met prachtige rotspassages waar het betere klauterwerk aan te pas komt. Speedhiken is het beste wat we voorlopig kunnen doen, het lopen komt later wel (denken we). We zijn blij dat we nog fris zijn en vroeg in het seizoen: in de zomer is het er aanschuiven geblazen. Een korte stop met cola wordt ons vaste ritueel bij de hutten. Bij de eerste hut zijn we tevreden, aangezien we de staptijd die in de gids vermeld is met een derde hebben kunnen verminderen. Onze lichte rugzakken maken ons iets wendbaarder dan de collega’s met mastodonten van +20 kg. Dat zal voor de rest van de tocht zo blijven: we gaan wat sneller door de lichte bepakking en we maken lange dagen, waardoor we drie etappes per dag kunnen halen.
Door het latere uur komen we tijdens de derde etappes meestal bijna niemand meer tegen en hebben we een privé-belevenis van indrukken. Een regenbui tijdens de afdaling dwingt ons tot opperste concentratie en de laatste honderden meters van de dag blijven maar duren. Bij Haut Asco zijn we blij verrast dat we in de kelder van het hotel blijken gereserveerd te hebben, in plaats van in de overvolle schaapsstal die voor refuge moet doorgaan.
Dag 3: Mangalu: 47 km, 2980m stijgen, 2810m dalen, 15u onderweg
Om 5 uur opstaan wordt ons vaste uur om tijdig de laatste hut te bereiken. De hevige regenval gaat over in motregen en opnieuw regen en dat blijft zo de ganse klim. Wat in normale omstandigheden al stevig klauterwerk kan genoemd worden (kettingen incluis) blijkt in de regen echt een uitdaging te zijn: tijd om de grenzen van de trailloopschoenen af te tasten.
We zijn blij als we bij de sneeuwvelden komen, nu kunnen we de stijgijzers even testen tijdens een steile klim van 400 hoogtemeters door de sneeuw. Gelukkig is er één wandelaar ons voor geweest, zodat we zijn spoor kunnen volgen. Tijdens de laatste meters voor de top zijn we even op de track aangewezen: hij leidt ons weer naar het goede pad.
Boven is de wind fel en in mijn korte broek met T-shirt en regenjas raak ik snel onderkoeld. Het is altijd even wennen aan de sneeuw, maar daarna kunnen we snel een paar 100 meter naar beneden skiën, voor het klauterwerk opnieuw begint. We dalen af in wat zich best als rivierpaden laat omschrijven en zijn dan ook blij met een kop warme koffie aan de eerste hut. We zijn maar een uurtje sneller dan de voorgeschreven tijd voor deze etappe, en de weg is nog lang. De volgende etappe biedt eindelijk een paar kilometer beloopbaar parcours en een redelijk doenbare col, waardoor we wat tijd inhalen. Bovendien is er in de volgende hut een homemade maaltijdsoep verkrijgbaar.
Het blijft ons verbazen hoezeer het landschap constant verandert. Alpiene sneeuwvlaktes veranderen in canyons met eeuwenoude bomen om daarna in een soort oerwoud te belanden en in de Schotse hoogvlakte te eindigen. De kilometers kruipen verder en we komen in het donker toe. Onze plaatsen in de hut zijn al doorgegeven en het eten is op. Gelukkig krijgen we nog kaas/worst en brood. We kunnen slapen in de noodtent met 1 deken om te delen. Slapen is een luxe, rusten is de boodschap.
36
Tekst en foto's Lander Debrabandere
Een besneeuwde col is het begin van een graatpassage waar steile sneeuwhellingen afgewisseld worden met rotspassages. Jammer van de wolk aan de ene zijde van de vallei, want het zicht op de besneeuwde pieken en de gletsjermeren aan de andere kant is een hoogtepunt.
Nog meer sneeuwvelden en rivierpaden brengen ons aan de eerste hut van de dag, waar de soep klaarstaat. We krijgen gezelschap van een hond die ons tot het einde van de dag zal vergezellen (20 kilometer en 3 valleien verder).
Dag 5: Usciolu:
We zitten nu op het zuidelijk stuk van de GR20 dat minder technisch is en waar we inderdaad rustig kunnen doorlopen en genieten van een soort mediterrane passages. Het is leuk om even wat snelheid te maken en de geest tot rust te laten komen na alle concentratie van de voorbije etappes.
Onderweg verkoop ik m’n stijgijzers aan collega’s die de sneeuw nog moeten trotseren. Het terrein wordt opnieuw technisch en er moet geklommen worden, tot het einde van de GR zullen we amper nog doorlopen maar dat is prima. We springen van rots tot rots ik leef me uit in deze gigantische speeltuin. Een heerlijke pasta in de berghut en daarna vroeg in bed want de laatste dag wordt de langste. Bovendien wordt onweer voorspeld, zodat we nog vóór de middag de hoge passages achter ons moeten hebben. Als vee in een kot snurkende varkens nemen we een paar uur rust.
Dag 6: Conca: 49 km, 2340m stijgen, 3800m dalen, 15u onderweg
Het is nog donker als we om 4.30 vertrekken zonder ontbijt, de eerste graatpassage doen we dan ook met de hoofdlamp. Die ervaring is zeer speciaal en wordt bekroond met een schitterende zonsopgang boven de zee in de verte. We trekken nu via de oude GR (alpiene variante) tot de laatste passage boven de 2000m.
Tijdens de alweer steile en technische afdaling verstuikt Andy z’n enkel voor de 3de keer. Een stevige tape kan de pijn wel verzachten maar niet wegnemen. Voor hem zit de tocht er helaas op, lopen op dit terrein lukt echt niet meer. Hij trekt met een groepje wandelaars tot het einde van de vallei en zal ons s ‘avonds nog in de Airbnb in Vizavona kunnen vergezellen. Ik trek dus verder met Bart naar de volgende hut om daarna langs de prachtige rivier, zonder een ziel te zien, aan te komen aan onze chalet bij een charmant hotelletje waar we een heerlijke trekkersmaaltijd aangeboden krijgen.
De wolken komen op en net op tijd duiken we de afgrond in voor een stevig stukje dalen. Na de refuge houden we het nog even droog maar aan de pieken van Bavella krijgen we de volle vlaag. Uitgeregend trakteren we onszelf op een spaghetti in het lokale restaurant om daar opnieuw geconfronteerd te worden met ‘de beschaving': een bus Italianen inclusief een 4-koppig bejaard koor. We zijn blij dat we snel opnieuw het bos kunnen induiken. Geen saaie afsluiter van de tocht, maar een soort openluchtmuseum van abstracte structuren omringd door grillige rotsen die ons aan een soort drakeneiland doen denken. Dit vormt een heerlijke apotheose van dit avontuur.
Dag 7: Extraatje Ajaccio: 68 km, 2800m stijgen, 300 m dalen, 9u onderweg
Ik heb geen zin om de hele dag op de bus te zitten en vertrek dus al lopende naar de hoofdstad. De eerste 20 km loop ik met veel plezier de laatste etappe van de vorige dag. Ik loop stevig door in de ochtendzon en kan van een ontbijt genieten aan de col van Bavella. Ik laat me leiden door Google Maps (traject voetgangers) en krijg zo nog een aantal Corsicaanse highlights te zien zoals massa’s everzwijnen, gigantische oude bomen, verlaten wandelpaden (even mooi als GR maar zonder volk) en pittoreske dorpjes. Na 68 km heb ik het beste gehad en lift ik de laatste 40 km naar Ajaccio, de boeiende verhalen krijg je er zo bij. Tijd om stil te vallen, het is goed geweest, heel goed.
Praktisch:
Schoeisel: Altra Lone Peak
Rugzak: Natha Journey 25
Drinken : 2 softflasks van 500 ml en een lifestraw
Kledij: Montane regenjas, Salomon regenbroek
www.moerdijk.be/landerloopt/verslagen/verslag_corsica.pdf
37
Dag 4: Vizavona: 33 km, 2286m stijgen, 2760m dalen, 11u onderweg
44 km,2816m stijgen, 2196m dalen, 11u onderweg
CANYONING Peloponnesos en het Eiland Evia
Volgens Wikipedia is canyoning een sport waarbij men de loop van een rivier door een kloof volgt door te klimmen, te springen, te zwemmen en te abseilen.
Voor mij is het altijd veel meer geweest. Het gaat over de intense momenten die je met je partner en vrienden beleeft. De ontdekking van een nieuwe plek, streek of land die je anders nooit gekend zou hebben, de cultuur, gastronomie, lokale bevolking en de plaatselijke canyoneers.
Wat begonnen is in 1992 door het lezen van een klein artikel, mij getoond door mijn vrouw in het magazine Cosmopolitan over een toen nog vrij onbekende sport “canyoning”, is ondertussen uitgegroeid tot een passie waarbij we elk vrij moment op canyon-trip gaan in Europa.
In die eeuwige zoektocht naar nieuwe bestemmingen kwamen we in 2013 op de Peloponnesos en later op het eiland Evia terecht, het op een na grootste eiland van Griekenland. Twee oorden ver weg van het Griekse massatoerisme.
In die periode vond men slechts summiere informatie over drie canyons: Kallithea en Fonissa op de Peloponnesos en Kambia op Evia. Een verdere zoektocht op internet en Facebook leverde ons uiteindelijk de namen van enkele andere canyons op: Lepida, Lagadiotissa en Anavryti, echter zonder duidelijke beschrijvingen. Begin 2014 vonden we toevallig op het internet veel foto’s over totaal ongekende canyons op de Peloponnesos gemaakt door Giannis Farsarakis. Ervaring leert ons dat het vaak niet evident is om de nodige complete informatie te krijgen van lokale canyoneers. Maar deze keer was het lot ons goed gezind en was het de start van een langdurige vriendschap. Alzo vertrokken we eind mei 2013 voor een eerste canyoning reis naar de Peloponnesos.
Op het programma stond de één maand voordien, ontdekte Mikros Helmos, één van de acht mooiste canyons van de Peloponnesos. Net als Milon, Kalamias, Vounaki, Vilivina met een prachtig kort gedeelte grot en de niet te missen canyon Fonissa met zijn lange, nauwe en donkere ingesloten secties.
De canyon Mikros Helmos komt uit op de spoorlijn Diakopto-Kalavrita. Daar waar het overal verboden is om op de spoorlijnen te wandelen, is de wandeling hierop een klassieker voor de lokale bevolking. De 22 km lange spoorlijn loopt door de prachtige Vouraikos-kloof. Drie maal per dag rijdt er ook nog een treintje, deze trein stopt na 12 kilometer bij het dorp Kato Zachlorou. De proef met de valiezen op de trein, in de aflevering van het programma De Mol, is hier opgenomen.
38
Tekst en foto's Philip Van den Berge
Giannis Farsarakis had in de periode 2010-2015 een vijftigtal nieuwe canyons op de Peloponnesos geopend. Er was echter in die periode weinig tot geen interesse voor deze canyons door de kleine canyon gemeenschap van Griekenland en 80% van zijn openingen bleef ongekend en werd nooit een tweede maal afgedaald. Na 2015 was zijn liefde voor canyoning grotendeels over en hield hij zich hoofdzakelijk bezig met zijn nieuwe passie: speleologie.
Al zijn nota’s over deze canyons verhuisden van Griekenland naar België. In 2022 besloot ik al de informatie die ik tussen 2016 en 2022 vergaard had, tijdens de herhaling van al zijn afdalingen, te bundelen in een topo over de Peloponnesos en Evia.
Praktische info: Het ideale moment om de canyons van de Peloponnesos en Evia te ontdekken is gedurende de winter- en lentemaanden. Voor slechts acht canyons wacht men beter tot de zomer, maar het zijn dan ook acht niet te missen afdalingen.
Lepida-Peloponnesos
Een van de mooiste en niet te missen canyons van de Peloponnesos. Het is tevens de meest technische canyon die je er aantreft. Te vermijden bij een hoge waterstand. Niet zo zeer vanwege een ingesloten karakter maar vanwege de complexiteit voor de installatie van een veilige afdaling van de watervallen van 50m en 72m. De ideale periode ligt tussen eind maart en half mei en is afhankelijk van de hoeveelheid sneeuw en regen in de winter.
Triton-Peloponnesos
Een canyon die je tot aan de zomer kan afdalen. Ideaal in de winter en het begin van de lente. Het is een canyon die geëquipeerd is om bij een hoge waterstand veilig te kunnen afdalen, wat de canyon interessant en fotogeniek maakt. Je treft er een zestal watervallen, de hoogste is 40m.
Pikrodafnes en Dipotama-Evia
Pikrodafnes en de parallel gelegen canyon Dipotama zijn twee afdalingen die weldra tot de bekendste afdalingen van Griekenland zullen behoren. Beide canyons komen uit op geïsoleerde parelwitte zandstranden aan een azuurblauwe zee, uniek in Europa. Pikrodafnes is een relatief gemakkelijke canyon, Dipotama is een meer technische canyon. De hoogste waterval is 25m.
Bijna alle canyons liggen op minder dan een uur rijden van één van de talrijke niet te missen Griekse archeologische sites zoals Olympia, Mystras, Delphi, Mycene, het amfitheater Epidaurus, Messina, het kanaal Van Korinthe, enz.
En voor wie interesse heeft in de topo, deze is te verkrijgen bij: https://www.canyonzone.com/ https://www.descente-canyon.com/boutique
39
Highliners balanceren hoog in de lucht tijdens Belgium Highline Festival
Balanceren op een balk is voor velen al een echte uitdaging. Maak van de balk een 2.5cm breed touw en hang dat enkele tientallen meters hoog (liefst zo hoog mogelijk weliswaar), en je beoefent de sport highlinen. Deze relatief onbekende sport maakte de laatste jaren een sterke opmars in België en is deze zomer toe aan de derde editie van het heuse Belgium Highline Festival.
Highlinen
Deze sport maakte haar intrede tijdens de klimrevolutie gedurende de jaren ’80 in de Verenigde Staten. Door een touw te spannen tussen 2 rotsen werd letterlijk een luchtbrug van een tiental tot hondertal meter boven de grond gecreëerd. Pas later, in het begin van de 21e eeuw, sijpelde deze sport door tot in België en werden de eerste highlines opgespannen tussen de rotsen van Freyr. Intussen is het highlinen aan een echte opmars bezig. Steeds meer mensen wagen zich aan het onbekende gevoel van wandelen in de lucht op een dun touw. Zo organiseert BeSlack sinds dit jaar een highlinecursus waar geïnteresseerden het rigging proces en het wandelen op een highline kunnen leren. Ook als festivallocatie kozen de organisatoren opnieuw voor de metershoge rotsen van Freyr. Dit alom bekende klimparadijs opent dit jaar van 12 tot 16 juli zijn deuren voor het derde Belgium Highline Festival.
40 Tekst Wouter Op de Beeck en Jef Cox
Foto's : p. 22/23 © Karel Downsbrough / P. 23 onder © Karl Schrader
Highline Festival
Door de relatief kleine omvang van de sporttak is het noodzakelijk in nauw contact te blijven met diverse internationale highliners en verenigingen. Dat zorgt voor hechte vriendschappen en jaarlijkse bijeenkomsten die je in heel de wereld kan terugvinden, sinds 2021 ook in België.
Voor de derde editie van het festival in 2023 plannen we een twintigtal highlines op een hoogte tot 110 meter boven de Maas. Het doel van het festival is tweeërlei: enerzijds geeft het ervaren atleten de kans om hun kennis te delen en de sport tot een hoger niveau op te tillen, en anderzijds vormt het voor beginners een toegankelijk moment om hun eerste stappen in het onbekende en in de community te zetten. Daarom worden er op het festival lijnen gespannen van 30 meter tot maar liefst 550 meter lang.
“Een tocht op een highline van 550 meter lang is een onbeschrijfelijke ervaring: gedurende een klein uur wandel je in een volledige leegte door de lucht. Zoekend naar rust om je evenwicht te bewaren voel je je plots echt tot leven komen. Wanneer het einde van de lijn dan eindelijk in zicht komt, zie je je vrienden van het festival stralend toekijken. Een erg fijn gevoel.” Aldus één van de highliners op het festival in ’22.
Voor de echte acrobaten wordt er een bounce-corner ingericht. Freestyle-highline, het jongere broertje van de sport, is een creatieve uitlaatklep die je het best kan vergelijken met een trage trampoline. Deze relatief jonge variant van de sport was op de vorige edities een heus succes en leverde heel wat spektakel op. Voor elk wat wils dus op het niet-te-missen Belgium Highline Festival.
De belangrijkste spots van een highline festival zijn natuurlijke de lijnen tussen de kliffen. Toch valt er ook naast de lijnen veel te beleven. Op de bivak zullen workshops plaatsvinden over alles wat ook maar iets met flow, balans of rotsen te maken heeft. Op zaterdag organiseren we een feestmaal voor alle deelnemers, gevolgd voor een groot eindfeest.
Organisatie
De organisatie van het spektakel en festival berust volledig op de motivatie van vrijwilligers, maar de Belgische klimfederaties ondersteunen deze niet te onderschatten klus. Zo bundelen Klimen Bergsport Federatie Vlaanderen & Club Alpine Belgique hun krachten om de highliners te voorzien van toegang tot de rotsen en verzekeringen.
Wie graag meer wil weten over het highlinen of graag een poging waagt onder begeleiding, kan steeds terecht bij BeSlack. Deze Belgische vereniging zorgt voor ondersteuning, kennis en initiaties voor iedereen. Dit jaar zal het highline festival plaatsvinden van 12 tot 16 juli. Het schouwspel is een echte aanrader voor wie graag geniet van een frisse neus in de natuur en af en toe een hart dat wat sneller klopt.
41
42 adv XFoodnl+QR A5 liggend FC - F1 LC.indd 1 01-10-2021 14:07 De BerghutPlezantstraat 119220 Hamme Online052/47.85.22info@berghut.bewww.berghut.beKortingscode: KBF10
The Belgian Yeti’s Ama Dablam Expeditie, Nepal
Onder het motto “Samen autonoom, en vice versa!” lanceerden Sofie Lenaerts en Stef Maginelle vorige zomer het idee om Ama Dablam (6814 m) in de Nepalese Himalaya te bedwingen. Zij klommen intussen een indrukwekkend palmares bijeen met elkaar, maar haalden bij een vorige poging in 2018 de top van deze machtige berg niet. Zij delen sinds enkele jaren graag hun bergervaring en motiveren anderen om grenzen te verleggen en uit hun comfortzone te klimmen. Na een online KBF-infosessie en heel wat ge-whatsapp schreven zich nog drie avonturiers in. De Belgian Yeti’s waren een feit!
44 Tekst Ama Dablam Team / foto's Sofie
Lenaerts en Francis Couderé
Het vijftal reisde niet samen naar Kathmandu. Afspraak was om elkaar op wapenstilstand (vreedzaam) te treffen in het Ama Dablam basiskamp. Officieel liep de expeditie van 11 november tot 2 december 2022. Maar Alpua-vrienden Francis Couderé en Tom De Caluwé wilden graag vroeger naar Nepal afzakken om te acclimatiseren en, jawel… te telewerken!
Zij arriveerden 29 oktober in Lukla (2850 m) waar ze Stijn De Geest troffen en via een tussenstop in Phakding naar Namche Bazaar (3440 m) trokken. Qua bofkontgehalte overtrof Stijn de andere yeti’s ruimschoots. Hij was op dat moment immers al perfect geacclimatiseerd na een intensieve drieweekse trekking met een andere groep. Kers op zijn ijstaart: een erg koude maar geslaagde beklimming van Mera Peak (6476 m).
Tom, Francis en Stijn vonden in Namche een warme lodge met super gastvrouw, lekker eten, stopcontacten en wifi. Op weekend- en feestdagen werd niet getelewerkt en konden er flink wat hoogtemeters gemaakt worden. Naar Everest view point en Khumjung o.a. of naar Kunde Peak en Thame. Prachtige dagtochten in het gezelschap van lieve berghonden en verrassende ontmoetingen met lokale fauna. En steeds weer die spectaculaire zichten op de allerhoogste bergen van onze planeet.
Next stop was een prima verblijf naast het klooster van Tengboche (3860 m). Daar herhaalde de ‘routine’ zich: ’s ochtends vroeg uit de veren om bergop te wandelen en tegen de middag achter de laptop. Vijf uur tijdsverschil met werkend België heeft ook zo zijn voordelen. Na enkele dagen werd Tom ziek. Met een voorraadje Ibuprofen lukte het nog om Ama Dablam basecamp (4570 m) te bereiken, maar daarna werd hij met hoge koorts veroordeeld tot zijn slaapzak. Gelukkig kwam in het zog van Sofie en Stef ook een groepje Indische dokters aan in BC. Tom werd na een geïmproviseerde consultatie in de dining tent nog goed genoeg bevonden om niet te hoeven afdalen. Leve de antibiotica!
In het luxueuze BC werden de expeditieleden door de staf van Seven Summit Treks verwend met grote comfortabele tenten, thee en koekjes à volonté, drie warme maaltijden per dag, battery charging, een bucket shower…). Maar eens daarboven waren ze op zichzelf aangewezen: geen gids, dragers, kok of water. Dat betekende naast het eigen klimmateriaal en warme kledij ook de meegebrachte tenten, vuurtjes en maaltijden zelf naar boven dragen.
Al snel volgde dus een eerste rotatie naar advanced base camp (5400 m). Daar werd een klein tentje opgezet en gevuld met een lading spullen voor de summit push. Sofie en Stef bleven daar even acclimatiseren alvorens terug te keren. ‘Climb high sleep low', weetjewel. Francis en Stijn klommen verder door naar kamp 1 op 5800 m om daar, vlak naast de vaste touwen route, nog een tent op te zetten en hun vracht te droppen. In ijltempo daalden ze af in het decor van een dozijn 6000'ers, magisch belicht door de ondergaande zon. Eerste ‘portage’ geslaagd!
Stijn werd daar echter niet voor beloond en bracht de vriesnacht grotendeels door boven de put in de toilet tent... voedselvergiftiging. Compleet verzwakt was nu ook hij out voor de eerste toppoging. De weersvoorspellingen gaven veel wind, tot wel 90 km/u op de top. De yeti’s moesten hun toppoging dus goed plannen want ze konden geen gebruik maken van kamp 2 (6000 m). Alle plaatsen daar waren ingenomen door commerciële expedities. Ook kamp 3 wordt beter vermeden omdat het pal onder de grote Dablam hang gletsjer ligt. Stef, Sofie en Francis kozen ervoor om hun poging te wagen vanuit kamp 1.
45
Zo gezegd, zo gedaan: 17 november om twee uur startten ze aan hun beklimming. Ingeduffeld in donspak en dikke boots waren ze beschermd tegen de kou maar dit bemoeilijkte het overwinnen van de vele steile rotspassages. De yellow and grey towers zijn beruchte verticale wanden die, weliswaar beveiligd met een vast touw, veel inspanningen vragen om er in het holst van de nacht over te raken. Tussen elk kamp was het ongeveer vier uur klimmen maar na kamp 2 lag meteen de ‘grey couloir’ op hen te wachten. Met de punten van de stijgijzers was het steun zoeken op zowel rots als ijs en de piolets kwamen goed van pas om het evenwicht te bewaren. Daarna was het zalig verder klimmen op en over prachtige sneeuw formaties (o.a. ‘mushroom ridge’) tot aan kamp 3 op 6300 m.
Sofie merkte een andere klimmer op die zijn afdaling moest staken vanwege gezondheidsproblemen. De man leed aan longoedeem maar hij, noch zijn sherpa, had de nodige medicatie bij en een heli rescue kon niet meer uitgevoerd worden.
Gelukkig kon Stef hem wel dexamethason toedienen. Daarna besloten ze om zonder slaapzak, eten of drinken in kamp 3 te blijven overnachten. ‘s Ochtends kon de klimmer met de heli gered worden. Stef en Sofie zetten de afdaling in richting basiskamp, evenwel zonder kamp 1 af te breken want ondanks de mislukte top poging was hun expeditie tijd nog niet opgebruikt…
Francis was voorop en klom het laatste steile stuk richting top maar de yeti’s waren intussen negen uur onderweg en de vermoeidheid woog door. Bovendien had de zon de sneeuw ‘soft’ gemaakt waardoor ze bij elke stap wegzakten. Sofie haar krachten ebden stilaan weg. Stef haalde Francis bij net boven de Dablam gletsjer maar merkte dat de weg naar de top nog best ver was … en een bergtop is slechts de helft van het totale traject!
Francis gaf er de brui aan en Sofie besloot mee af te dalen naar kamp 3. Zij zou daar wachten op Stef terwijl Francis de lange afdaling naar kamp 1 aanvatte. Ondertussen besefte ook Stef dat het stilaan te laat werd. Hij keerde op 6600 m om, na twaalf uur klimmen… een dikke 280 m van de top. Iets hoger dan vier jaar geleden maar het had opnieuw niet mogen zijn.
De inspanning op zulke hoogte heeft natuurlijk zijn tol geëist en de zin om nog een tweede poging te wagen leek ver weg. Voor Francis keerde dit echter al toen hij een enthousiaste Tom tegenkwam die in ABC had overnacht. Tom was door zijn sinusitis/keelontsteking nog niet boven het basecamp geweest en had dus nog wat in te halen op vlak van acclimatisatie.
Enkele warme tassen thee in het basiskamp later begonnen er al ideeën te komen over hoe het team een tweede poging beter kon aanpakken. Het duurde niet lang vooraleer vier yeti’s een akkoord bereikten (Stijn had een longontsteking opgelopen en kon dus ook met de tweede poging niet mee).
46
Tom en Francis zouden ditmaal een extra tent naar kamp 3 dragen en daar overnachten. Stef en Sofie zouden een dag later hetzelfde scenario volgen, en die tent weer meenemen. Een (letterlijk) zwaarder plan dus, maar wel eentje met hogere slaagkansen door de kortere finale summit push. Ze begonnen vol goede moed aan de beklimming en kwamen vlot aan in kamp 1, ruim boven het wolkentapijt dat elke dag rond 16u de vallei vulde. Letterlijk adembenemend uitzicht! De dag erna bereikten Tom en Francis relatief fris de beruchte ‘yellow tower’. Gelukkig maar, want deze verticale rotswand klimmen met een rugzak op 6000 m is verre van evident. Ze maakten dankbaar gebruik van de vaste touwen om tussen twee passages even naar adem te happen.
Voor Tom en Francis was het de eerste ervaring op deze hoogte en ze waren onder de indruk van de impact van het gebrek aan zuurstof. Even rusten om op adem te komen leek amper effect te hebben en gewoon blijven staan was natuurlijk ook niet echt een optie. In prachtige condities bereikten ze de top van de Ama Dablam en namen er even de tijd om het indrukwekkende uitzicht over de Himalaya in zich op te nemen.
De verdere tocht naar de schouder waar kamp 3 zich bevindt, verliep zonder incidenten. Ze bleken daar tot hun verrassing alleen te zijn! Dat was blijkbaar meestal wel anders. Het sneeuwveldje dat een heel seizoen klimmers had geaccommodeerd, leek meer op een verlaten festivalcamping. Overal lagen achtergelaten stokken, gasbonnen, touwen en isolatie. Dit vele afval konden Tom en Francis wel nuttig gebruiken als sneeuwankers om hun tent stevig vast te zetten.
Bij zonsopgang trokken de twee koplopers naar de top. Afgezien van een klein stukje ijsklimmen liep dit laatste deel van de beklimming over een 40°+ sneeuwhelling. Technisch niet zo moeilijk maar wel extreem vermoeiend.
Op weg naar beneden kruisten ze net onder kamp 3 het tweede duo. Ze wensten Sofie en Stef (even)veel succes met hun summit push en daalden verder af. Toen ze bekaf aankwamen in kamp 1 was het al een tijdje donker. Nog even snel iets achter de kiezen en dan eindelijk de slaapzak in. Stef en Sofie brachten op hun beurt de nacht in kamp 3 door, in een tent deze keer. Over de radio kwam de ochtend erop al snel het goede nieuws dat ook zij de top succesvol hadden bereikt. Een geweldig resultaat voor de Belgian Yeti’s, het plan met de aangepaste strategie had gewerkt!
47
Beveiligen in gemengd terrein
Voor het sportklimmen of het alpine rotsklimmen bestaan er duidelijke beveiligingsmethoden die, als je geen grove fouten maakt, zeer effectief zijn. Maar als alpinist beschik je over een heel arsenaal aan touw- en zekeringstechnieken, gaande van het touwvrij vorderen, over de beruchte korte touwtechniek tot het zekeren rond rotspunten...
De juiste methode kiezen is een moeilijke oefening. Alles hangt af van je eigen kunnen, de omstandigheden op dat moment, de timing en je bereidheid om risico’s te nemen. Tijdens één beklimming moet je bovendien regelmatig van techniek wisselen, naargelang het terrein dat voor je ligt. Daarbij kom je vaak in een ‘grijze zone’ terecht, waarbij geen sprake meer is van juist of fout. Je moet dan kiezen voor de techniek die het risico tot een minimum beperkt en die dan correct toepassen. Voer je de gekozen techniek fout uit, dan heeft het touw geen enkele veiligheidsfunctie meer.
In het boek ‘Bergbeklimmen voor gevorderden’ dat binnenkort zal verschijnen, ga ik dit delicate thema niet uit de weg. In veel leerboeken blijft het angstvallig verstopt achter duidelijke thema’s en harde skills als knopenkennis, evacuatietechnieken etc. Om de veel gestelde vraag ‘zijn we juist bezig?’ te beantwoorden, moeten we naar het terrein en de concrete situatie kijken. De moeilijkheidsgraad “Assez Difficile“ is erg typisch voor dit soort van probleemstellingen. Het boek ‘Bergbeklimmen voor gevorderden’ is hierbij niet alleen een neerslag van de leerlijn voor gevorderdenstages bergbeklimmen, maar ook gericht op dit soort van alpine routes.
Enkel “niet vallen” geeft veiligheid De val van de touwgroep wordt verhinderd
gletsjertouw:
Waar en hoe?
Hoofdzakelijk op sneeuwbedekte gletsjers om een eventuele val in een kloof te stoppen. Is het risico voor een meesleurongeval vanaf een bepaalde steilte groter dan het kloofgevaar, kan je deze techniek niet meer consequent toepassen. Je moet dan afwegen wat zinvoller is: touwvrij verdergaan, of op bepaalde stukken een lopende zekering aanbrengen.
Minimumafstand = 10 m, en bij een touwgroep van 2: minstens 15 m! Op een sneeuwvrije gletsjer kan het touw niet insnijden en is een val in een kloof niet meer te houden. In dat geval zijn de kloven duidelijk zichtbaar en is het gebruik van stijgijzers zinvoller.
Het kunnen houden van een val in een kloof hangt af van de volgende factoren:
• Steilte: hoe steiler, hoe groter het risico op een meesleurongeval. Vanaf een bepaalde steilte is het onmogelijk om een kloofval van de touwpartner die onder jou loopt nog te houden. Als je al moeite hebt om zelf tot stilstand te komen, hoe verwacht je dan iemand die vrij in een kloof hangt te kunnen tegenhouden?
• Sneeuwkwaliteit: extra remkracht komt in hoofdzaak van het touw dat in de kloofrand snijdt. Verse poedersneeuw en doorweekte firn remmen niet! Let dus op na een regenbui!
• Grootte van de touwgroep: hoe minder mensen in de groep, hoe moeilijker het is de val te stoppen. Bij gletsjercordées van 2 en 3 moet je altijd, zeker in slechte omstandigheden, remknopen op het hoofdtouw voorzien.
Do’s:
• Extra lange tussenafstanden bij grote kloven, natte sneeuw, touwgroep van 2 personen
• Bij labiele sneeuwbruggen over de brug kruipen
• De zwaardere persoon gaat bovenaan
Don’ts
• Slap touw of touwlussen in de hand
• Gletsjercordée in een sneeuwflank of op rotsterrein
• Gletsjercordée op een sneeuwvrije gletsjer
Naklimmer beveiligd, verhoogd voorklimrisico
Touwvrij klimmen Klimmen in gespreide, korte lengtes zonder dat de voorklimmer gezekerd wordt.
Lopend touw met tussenzekeringen: simultaan klimmen aan gespannen touw met variable tussenafstand. Er is minstens 2 tussenzekering ingeklipt.
Voor- en naklimmer aangepast gezekerd
Gletsjertouwgroep: grote tussenafstanden om een mogelijke kloofval te houden
Lopend touw met teruglooprem: simultaan klimmen aan gespannen touw met variabele afstand. Het touw loopt door tussenzekeringen bestaande uit een teruglooprem; type tibloc
Springtouw: simultaan stappen met opgenomen lussen Lichaamszekering dmv
tegengewicht: zekeren van de partner zonder fixpunt over het lichaam vanuit een lagere positie.
Standplaatszekering: voor- en naklimmen met standplaats bestaande uit fixpunten.
48 Tekst en foto's Bart Overlaet
Kort touw techniek: simultaan klimmen zonder tussenzekeringen
Touwvrij:
Waar en hoe?
In terrein dat de klimpartners klimtechnisch en mentaal gemakkelijk de baas kunnen. Dit is afhankelijk van het eigen kunnen, de condities van dat moment en de lichamelijke toestand. Touwvrij klimmen is uiteraard geen zekeringstechniek, wel een tijdelijke maatregel van risicomanagement. Ieder is daarbij verantwoordelijk voor zijn eigen risico. Zijn er objectieve zichtbare gevaren, moet je overwegen of ze het risico kunnen verhogen. Anderzijds heeft touwvrij klimmen het voordeel een bepaalde gevarenzone sneller te kunnen passeren.
Do’s:
• Open communiceren over de vraag of touwvrij klimmen voor ieder niet alleen doenbaar is maar ook gewenst. Geen groepsdruk!
• Geen vlucht naar voren! Op tijd overgaan tot zekeren!
• Voorbereid zijn: gordel aan en klimtouw grijpensklaar.
• Blijf samen! Dat helpt de communicatie en is ook bij zelf veroorzaakte steenslag beter.
• Het klimtouw best opnemen rond het lichaam i.p.v. wegsteken in de rugzak.
Don’ts:
• Touwvrij gaan in brokkelig terrein
• De macho uithangen nadien op Instagram en co
Kort touw techniek
Dit is een techniek waarbij een strak, kort gehouden touw én een actieve trekbeweging voorkomen dat een eventuele struikelbeweging tot een regelrechte val leidt. Deze techniek vormt het centrale gegeven in alle berggidsopleidingen. Aangezien ze enkel gebruikt mag worden bij hoogste concentratie, na intensieve opleiding en doorgedreven oefenen, ga ik hier niet verder op in en laat ik ze over aan de professionelen.
Lichaamszekering d.m.v. tegengewicht
Waar en hoe?
Overal waar de bovenste klimmer door het lichaamsgewicht van de naklimmer voldoende gezekerd is, bv. bij het overschrijden van een bergschrund. Het zekeren van de naklimmer is minder eenvoudig: vanaf een bepaalde steilte is een val niet meer tegen te houden. Ideaal is dan het terrein in je voordeel te gebruiken door je als voorklimmer achter/onder een graatkant te positioneren. Op die manier kan je gewicht als tegengewicht van de naklimmer dienen. Zekeren doe je dan best met een halve mastworp op de gordel. Een zittende positie is het best. De oudere methodes, zoals schouderzekering, horen in de geschiedenisboeken thuis. Indien de naklimmer echt vrij zou kunnen komen te hangen, moet je je bewust zijn van de limieten van deze zekeringsmethode. Immers, men moet dan de halve mastworp afgebonden kunnen overdragen op een fixpunt!
Op een sneeuwgraat kan je deze techniek ook toepassen onder de vorm van ‘springtouw’.
Do’s:
• Ver genoeg afdalen en het zwaartepunt zo laag mogelijk positioneren
• In zithouding tegen de druk werken, om niet meegetrokken te worden
Don’ts:
• Te veel slaptouw en pendelgevaar
• Te weinig wrijving op de graatkant (bv. blankijs)
• Scherpe rotskant
49
© Geert Van Eester
Lopend touw met teruglooprem
Waar en hoe?
Bij touwlengtes waarbij tussenzekeringen gewenst zijn maar waarbij de geringe moeilijkheidsgraad het tijdverlies van wachten op standplaatsen niet rechtvaardigt. Om te voorkomen dat de voorklimmer door een mogelijke val van de naklimmer naar onderen getrokken wordt, kan je in de tussenzekering een teruglooprem plaatsen, die het touw bij een kracht naar onderen blokkeert. Deze techniek wordt vooral toegepast bij het beklimmen van lange ijswanden.
Teruglooprem: de meest gebruikte is de tibloc. Deze wordt d.m.v. een schroefkarabiner rechtstreeks aan de ijsschroef vastgemaakt. Het touw loopt eveneens door de schroefkarabiner!
Do’s:
• De naklimmer maakt de teruglooprem pas los als de voorklimmer een nieuwe geplaatst heeft, of de naklimmer nazekert. Duidelijk communiceren!
• De onderlinge lengte van het touw wordt aangepast aan de zekeringsmogelijkheden en het terrein.
Don’ts:
• Een naklimmer die te snel omhoogklimt veroorzaakt te veel slaptouw. De meeste klemapparaten zijn niet gemaakt voor een dynamische val!
• Slechte of te weinig tussenzekeringen! Minstens twee!
• Te weinig communicatie kan maken dat de touwgroep plots zonder enige tussenzekering simultaan aan het klimmen is!
Springtouw
Waar en hoe?
Op smalle sneeuwgraten. Beide klimpartners bewegen zich simultaan over de graat en dragen daarbij elk de nodige touwlussen in de hand. Bij een val van een van de partners, kan de andere de lussen loslaten en over de tegengestelde graatkant springen. De val wordt aldus gehouden door een ‘tegengestelde val’.
Let op voor eventuele rotspartijen die het touw zouden kunnen doorsnijden. Op steile sneeuwgraten moet je er zeker van zijn dat het touw zich alsnog gaat insnijden en niet over de graatkant gaat schuiven!
Loop je te ver van de graatkant (lees: als je er niet meer over kan kijken), dan kan je er ook niet meer over springen. Ook bij diepe verse sneeuw is het onmogelijk om de “tegensprong” tijdig te maken. Neem voldoende touwlussen op. Beter te veel dan te weinig. Dat garandeert de nodige reactietijd. Het minimum is 10 m.
Bestaat de mogelijkheid om langs beide zijden van de graatkant te stappen, is dat de meest zekere methode. Springtouw is in dat geval niet meer nodig.
Do’s:
• Neem de touwlussen tijdig op
• Let op sneeuwluifels! Deze techniek werkt niet bij grote sneeuwluifels
Don’ts:
• De sneeuwluifels onderschatten. De breukzone kan tot ver in de andere graatkant komen
• Touwgroepen van meer dan 3 personen
50
open touw met tussenzekeringen (zonder teruglooprem)
Waar en hoe?
Bij touwlengtes met een minimaal risico op een val en waarbij er goede tussenzekeringen kunnen aangebracht worden. Vermits hier geen teruglooprem aangebracht wordt, zal bij een val van iemand, de andere meegetrokken worden. Vandaar dat deze techniek enkel toegepast mag worden op eenvoudig terrein dat uit licht stijgend of dalende passages bestaat. Deze techniek heeft, vergeleken bij de teruglooprem, vooral bij traverseren het voordeel dat er bij een pendel geen gevaar voor touwbeschadiging is.
Do’s:
• Pendelvallen niet onderschatten en daarom voldoende tussenzekeringen plaatsen!
• De onderlinge lengte van het touw aanpassen aan het terrein!
• Steeds voor minstens twee solide tussenzekeringen zorgen!
Don’ts:
• Simultaan klimmen met twijfelachtige tussenzekeringen
• Deze techniek toepassen in steil terrein waarbij een echte voorklimmersval en een vrij hangende positie mogelijk is.
Klimmen in gespreide korte lengtes:
Waar en hoe?:
Hierbij klimt de voorklimmer verder met verkort, opgenomen touw zonder daarbij tussenzekeringen te leggen. De standplaats kan dus heel eenvoudig blijven, vermits deze enkel een val naar onderen dient te houden. Terwijl de voorklimmer een niet te onderschatten risico loopt, kan de naklimmer goed gezekerd worden via bandlussen rond een rotspunt of dmv touwwrijving rond een rotsblok. Vergeleken met het klassieke klimmen van standplaats naar standplaats, zorgen korte touwlengtes zonder tussenzekeringen en met eenvoudige standplaatsen duidelijk voor tijdswinst. Deze techniek is echter enkel veilig als de onderste stand een mogelijke val van de hele touwgroep kan voorkomen. De voorklimmer moet het terrein soeverein beheersen. Traverseren is hier niet van toepassing vermits het ontbreken van tussenzekeringen tot grote pendelvallen kan leiden.
Do’s:
• Indien het terrein te moeilijk wordt, tussenzekeringen aanbrengen!
• Touwlengtes kort houden
• Handschoenen gebruiken bij het zekeren op wrijving rond een blok
Don’ts:
• Grote vallen en pendels
• Het overschatten van de houdkracht en touwwrijving op rots
Standplaatszekeren:
Zekeren van standplaats naar standplaats behoort tot de basistechnieken van het alpinisme. Toepassen telkens wanneer één van de vorige technieken niet meer veilig blijkt. Nadeel is dat ze bij de klassieke West-Alpen-beklimmingen te veel tijd vraagt, wat op zich dan weer andere risico’s met zich meebrengt.
Dit artikel is een greep uit de nieuwste KBF-publicatie in samenwerking met Bart Overlaet en verschillende andere experten in de bergsport.
Het boek is NU VERKRIJGBAAR in de KBF-webshop: kbfvzw.ecwid.com
51
Mount Coach 10 meet the team
In april startte de tiende lichting van Mount Coach Academy. In deze doorgedreven bergsport opleiding worden zes jongeren tussen 18 en 25 gedurende tweeënhalf jaar ondergedompeld in een breed scala aan bergsport disciplines: toerskiën, ijsklimmen, rotsklimmen, zomer- en winter alpinisme. Na afloop van de opleiding onderneemt het team een expeditie en in de jaren daarop zetten Mount Coachers zich in voor de Belgische klim- en bergsport community. Twaalf kandidaten hebben zich voor deze editie aangemeld en moesten via verschillende tests laten zien uit welk hout ze gesneden zijn.
Tekst Annelore Orije / Foto's © Mount Coach 52
Zaterdagochtend 12 maart stond de Nadri-test op het programma. De bedoeling is dat je gedurende één uur non-stop klimt en dat je zo veel mogelijk punten verdient door in zo hoog mogelijke niveaus te klimmen. De punten nemen substantieel toe bij hogere graden en daar wisten Emile en Sander gebruik van te maken, Emile behaalde 642 punten en Sander spande de kroon met een ongelooflijke prestatie van 846 punten!
Zaterdag 18 en zondag 19 maart volgden de andere testen. Het team van twaalf kandidaten vond het een beter plan vrijdagavond al te overnachten in Bouillon en elkaar te leren kennen tijdens een diner bij de plaatselijke Italiaan. Na een goede nachtrust en een haastig ontbijt trokken de kandidaten naar de tunnel aan het kasteel van Bouillon. Daar werden alle rugzakken beladen met twee touwen en gaf Sanne de laatste instructies. Om 8u45 begon de wandeltest, volgens de GR16 loopt deze van Bouillon naar Vresse, een route die vaak als mooiste wandeling van België beschreven wordt. De groep begon stilletjes aan op te splitsen na de tweede beklimming, iedereen hield het hoogst mogelijke tempo aan volgens de eigen capaciteiten. Gespreid over heel de wandeling van 30 km zijn er zes grotere beklimmingen van in totaal een 1300-tal hoogtemeters. Uiteindelijk bereikte Kobe reeds na 4u45 Vresse. Alle anderen bereikten het doel ook binnen de zes uur en werden dankzij Vadim van een frisse drank voorzien. Het weer zat goed mee waardoor iedereen kon genieten van de zon en liggend in het gras kon bijkomen. Na deze welverdiende rustpauze werd er doorgereden naar de Chaveehut. Hier werden meteen de tentjes in een kring opgezet op de wei. Er resteerde voor het avondeten nog wat tijd om van de laatste zonnestralen te genieten en naar elkaars verhalen te luisteren.
Om de bergsport kennis van de twaalf kandidaten te toetsen werd na het avondeten een test afgenomen met vragen over onder andere de geschiedenis van de bergsport, EHBO, knopen, kaartlezen en oriëntatie. De avond werd afgesloten met de befaamde motivatiegesprekken waar Sanne en Sam elke kandidaat genadeloos op de rooster legden. Met deze lange dag achter de rug kroop iedereen rond middernacht in zijn slaapzak.
Tijdens de nacht van zaterdag op zondag regende het hevig waardoor we niet hadden verwacht droge rotsen te vinden. Dat was buiten het uitstekende inschattingsvermogen van Sanne gerekend dat iedereen naar het massief van Marche-les-Dames leidde, waar tegen alle verwachtingen in grotendeels droge rots te vinden was tot een uur of twaalf. Genoeg tijd voor elke kandidaat om de klim kunsten boven te halen en zelfs te genieten van enkele fysieke routes.
Zondagmiddag brak het moment van de waarheid aan, de selectie van de tiende lichting van Mount Coach. De zes klim- en bergsporters die de volgende jaren het Mount Coach 10 team zullen vormen zijn Emma Zirkel, Sander Verheyden, Vadim Verheyen, Emile Cox, Kobe Burdack en Kasper Galle.
Wij zijn allemaal super gelukkig deel te mogen uitmaken van dit team en we kijken enorm uit naar de komende tijd!
We willen graag iedereen bedanken die geholpen heeft de selectiedagen te organiseren en ook allen die deel hebben uitgemaakt van het weekend. We mochten fantastische mensen leren kennen en hopelijk zien we elkaar snel weer in de bergen!
53
Nadat zijn papa hem enkele keren had meegenomen naar de open klimdagen van de LBV, was de vlam voor het klimmen overgeslagen. Dat is zes jaar geleden. Nu studeert Sander voor industrieel ingenieur en wanneer hij niet op de rotsen hangt kan je hem vinden als coach op nationale en regionale wedstrijden voor het competitieteam van het Olympia jeugdklimteam. Tot vandaag trekt hij met zijn papa de bergen in voor alpiene beklimmingen. De foto hierbij is van zijn eerste top toen hij zestien was: Roche de Faurio. De belevenis van deze tocht bracht Mount Coach in zijn vizier.
Na universitaire en andere sportopleidingen heeft deze ‘toerist’ beslist om zijn tienjarige passie voluit te leven. Hij werkt sinds kort in boulderzaal The Island. Bovenal is hij sinds meer dan vijf jaar een vaste module in klimzaal Wallstreet, waar hij al enkele jaren lesgeeft aan gemotiveerde, beloftevolle jongeren. Het is na, zijn vrienden van vorige MC-edities, nu aan hem om in MC10 zijn favoriete klimzaal te vertegenwoordigen. Deze gibbon is geroepen om van het hooggebergte zijn natuurlijke biotoop te maken.
Kasper ontdekte tijdens zijn studie in de wijsbegeerte dat hij met zijn neus liever frisse berglucht inademt dan ermee in de boeken te zitten. Drie jaar geleden gooide hij zijn leven volledig om in de richting van sport en natuur. Hij studeert nu LO en werkt als klimtrainer, -coach en routebouwer. Hij is bij Mount Coach om fantastische sport avonturen te beleven in een hecht team. Zijn enthousiasme en overmoedigheid liggen dicht bij elkaar, maar zolang er enkel skistokken breken is dat geen probleem.
54
Sander Verheyden (19, Olympia jeugd klimteam)
Emile Cox (25, Kajoe)
Kasper Galle (25, Klimclub Hungaria)
Emma Zirkel (22, LUAK)
Toen Emma besloot voor haar studie tot bio-ingenieur van Duitsland naar België te verhuizen, had ze nooit gedacht zo een boeiende klim community (lees: LUAK) tegen te komen in Leuven. Dankzij de LUAK hing ze al snel elk weekend aan de rotsen, door de week in de klimzaal en sinds vorig jaar ook af en toe aan een highline. Gelukkig laat bergsport zich perfect combineren met haar reislust. De hoop om ooit terug naar Kirgizië te gaan, waar ze een half jaar na haar middelbaar geleefd heeft, blijft. Wie weet waar het Mount Coach team over tweeënhalf jaar zal staan, ze is benieuwd!
Vadim Verheyen (25, De Bergpallieters)
Als hij ziet met wat voor klim machines hij in de groep zit begrijpt hij niet goed hoe hij hier is terechtgekomen. Stiekem is hij overtuigd dat een aantal van zijn teamgenoten niet van vlees en bloed gemaakt zijn, maar in een werkplaats gebouwd zijn met bouten en moeren. Vadim doet in zijn dagelijkse leven aan procesveiligheid. Zijn grootste passies zijn klimmen, trailrunnen en rond tsjollen in de bergen. Hij is een harde werker en gemotiveerd om in zijn passies tot het uiterste te gaan. Voor de rest is hij actief bij de bergpallieters waar hij klimen filmavonden organiseert. Hij wordt humeurig als hij honger heeft, is altijd wel te vinden voor een feestje en zijn grootste ambitie in de bergsport is om gekke dingen te doen.
Kobe Burdack (21, LUAK)
Al van jongs af aan is Kobe gebeten door bergen en techniek. Waar hij als kind in de bomen hing te spelen, hangt hij nu al eens aan bergen en gebouwen. Tijdens de vakanties vind je hem terug in de Alpen. In het dagelijks leven is hij student industrieel ingenieur en freelance foto- en videograaf, iets waarvoor hij ook al eens op hoogte moet verblijven. Hij houdt van lange tochten, zowel in de vorm van ultratrails als lange beklimmingen. Met Mount Coach hoopt hij nog veel uitdagende en lange beklimmingen te kunnen doen.
55
LEAVE NO TRACE: DE 7 PRINCIPES Of, zo laat je geen sporen na...
Laat geen sporen achter: een belangrijke regel om van de bergen te kunnen blijven genieten. Wist je dat deze regel eigenlijk bestaat uit 7 principes? ‘Leave No Trace’ of LNT is ook de naam van de Amerikaanse organisatie die de regels ooit bedacht. LNT werkt al meer dan 25 jaar actief aan het in de praktijk brengen van hun principes. De principes zijn samengevat en vertaald zoals LNT ze heeft opgesteld.
Het eenvoudige principe 'zorg dat je geen sporen nalaat in de natuur' blijkt in de praktijk echter moeilijk. We willen hier een leidraad geven die de ‘leave no trace’-principes uitleggen...
• Afval in de bergen: Elk beetje afval verstoort de natuur. Afval trekt ook afval aan. Een klein beetje afval wordt al snel een hele hoop. Afval meenemen is een eenvoudig maar een belangrijk teken dat je voor de bergen zorg wil dragen.
• Vervuild water: Bergwater hoort zuiver te zijn, maar vaak durf je er toch niet van drinken. Afval, zeepresten, uitwerpselen… maken het water onbruikbaar.
• Bergen voor iedereen: Niet iedereen heeft de kans om in de bergen te zijn. Meer aandacht is nodig om ook kwetsbare groepen kans te geven.
• Beschadigde paden: Erosie (afbrokkeling, uitslijten) maakt paden moeilijker begaanbaar, maar verandert een landschap ook permanent. Paden kunnen intact blijven als de Leave No Trace principes worden nageleefd.
• Natuurbrand: het onbeheerd achterlaten van kampvuren of het achteloos weggooien van sigaretten behoren tot de meest voorkomende oorzaken van bosbranden. Bosbranden kunnen leiden tot miljardenverliezen en de dood van mensen en wilde dieren.
• Jongeren voorlichten over outdoor gedrag: Kinderen de juiste instrumenten en onderwijs geven is de beste manier om hen te betrek-ken in natuurbeheer, terwijl ze tegelijkertijd tijd doorbrengen in de natuur.
• Overvolle parken: Te grote drukte kan de natuur verstoren, het landschap beschadigen en tot sociale conflicten leiden.
• Wilde dieren zouden wild moeten blijven: Geef wilde dieren geen eten, en kom niet te dichtbij. Het is schadelijker dan je zou denken.
Tekst Jan Cools 56
Om de bovenstaande uitdagingen aan te pakken zijn de 7 principes om geen sporen na te laten de volgende:
1. Plan en wees voorbereid: Niet enkel belangrijk voor je eigen veiligheid en comfort. Wees ook voorbereid om geen afval achter te laten, let op om geen etensresten achter te laten, en om zo minimaal mogelijke impact te hebben als je gaat koken bij het kamperen.
2. Reis en kampeer op duurzame oppervlakken: Met duurzaamheid van een oppervlak wordt bedoeld hoe bestand een oppervlak is tegen vertrappelen of beschadiging. Zo zijn rotsen meer duurzaam dan een bloemenweide. Ook de grootte van de groep en hoe vaak er wordt gewandeld of gekampeerd bepaalt de druk op de natuur. Concreet betekent het: blijf op de paden, kampeer waar het voorzien is. Als je off-trail wil gaan, kampeer dan op een afstand van minstens 70 stappen van het water. Zo worden wilde dieren niet verstoord bij het drinken. Vertrappel zo weinig mogelijk. Verspreid de tenten.
3. Neem je afval mee: Afval kan water vervuilen, ziektes verspreiden en het uitzicht verpesten. Uitwerpselen kan je begraven in een putje van 15-20 cm diep op minimum 200m van een waterbron. De bedoeling is dat de uitwerpselen zo snel mogelijk natuurlijk afbreken en niet in het water terechtkomen. Als begraven niet mogelijk is (bv. rotsig terrein) of niet wordt toegelaten (bv. kwetsbaar gebied), neem het mee in een plastieken zak. Gebruik natuurlijk toiletpapier: blaadjes, stenen of sneeuw. Een alternatief is wit toiletpapier zonder parfum. Toiletpapier kan je mee begraven. Tampons en ander slecht afbreekbaar afval (zoals verpakkingen, sinaasappelschillen of sigarettenpeuken) neem je mee. Urine heeft weinig impact op de omgeving. Denk eraan dat zonnecrème of insectenspray en zeepwater ook kunnen vervuilen. Stromend water verdunt vervuiling wel.
6. Respecteer wilde dieren: Verstoor wilde dieren of planten niet om ze "beter te kunnen zien". Observeer wilde dieren van een afstand, zodat ze niet bang zijn of gedwongen worden te vluchten. Hoewel sommige dieren geen last lijken te hebben van uw aanwezigheid, kunnen wilde dieren onvoorspelbaar zijn. Afstand bewaren helpt ook om u en uw huisdieren te beschermen. Geef wilde dieren geen eten. Ons eten is niet goed voor hen. Ook maakt het dieren afhankelijk van menselijk eten.
Dat kan ze agressief maken, met mogelijke menselijke slachtoffers en euthanasie van het dier tot gevolg. Stop producten met een geurtje (zoals eten, afval, zeep, insectenspray) goed weg, want ze trekken dieren aan. Als er kans is op beren, stop alles met een geurtje in een daarvoor voorziene ‘berenton’. Dat is een ton uit harde plastiek die je kan dichtschroeven, en geur afsluit. Geef dieren vrije toegang tot hun drinkwater, en vervuil hun water niet.
7. Houd rekening met andere bezoekers: Veel mensen komen naar het buitenleven om naar de natuur te luisteren. Overdreven lawaai, ongecontroleerde huisdieren en een beschadigde omgeving nemen de natuurlijke aantrekkingskracht van het buitenleven weg. Het gevoel van eenzaamheid, vooral in open gebieden, wordt vaak versterkt wanneer de groepsgrootte klein is, er weinig contacten zijn en het gedrag onopvallend is. Oortjes zijn een minder opdringerige manier om van muziek te genieten dan externe luidsprekers, maar zorg ervoor dat je anderen nog kunt horen.
De algemene veronderstelling op een smal pad is dat wandelaars die bergafwaarts gaan, opzij stappen om een voetganger bergopwaarts gemakkelijk te laten passeren. Op veel plaatsen wordt verwacht dat wandelaars voorrang verlenen aan ruiters, en dat fietsers voorrang verlenen aan zowel wandelaars als ruiters op de paden. Houd de controle bij het mountainbiken. Maak beleefd uw aanwezigheid bekend voordat u anderen passeert en ga voorzichtig te werk. Neem rustpauzes op een duurzame ondergrond buiten het aangewezen pad. Kies voor een kampeerplek waar rotsen of bomen de plek afschermen voor anderen. Maak weinig lawaai in het kamp om andere kampeerders of voorbijgangers niet te storen.
4. Laat liggen wat je vindt: Een goede kampeerplaats moet je vinden, en niet maken. Als je stenen, takken of denappels verwijdert om te kamperen, leg ze dan nadien terug. Graaf geen grachten, maak geen tafels of stoelen van aanwezig materiaal. Beschadig geen levende bomen of planten. Klop geen nagels in bomen, bind geen stormtouw rond een boom. Kerf er je naam niet in. Pluk geen bloemen. Eén enkele bloem plukken kan geen kwaad. Als velen bloemen plukken, bv. op populaire routes is het wel schadelijk. Neem ook geen natuurlijke of archeologische artefacten mee, bv. een afgevallen gewei, bijzonder gekleurde stenen, of antieke voorwerpen.
5. Beperk de impact van een kampvuur: Kampeervuurtjes laten geen sporen na, een kampvuur wel. Een kampvuur beschadigt de directe omgeving. Gebruik geen brandhout als er weinig hout is (bv. in een woestijn, of op grote hoogte). Beperk het risico op een uitslaande brand. Hergebruik een stenen vuurring als die al bestaat. Maak geen vuur dicht bij een rotswand. Dat blakert de rots zwart. Doof het vuur met water. Van een ‘Leave No Trace’ kampvuur zie je achteraf geen resten.
Fel gekleurde kleding en uitrusting, zoals tenten, die op grote afstand zichtbaar zijn, worden afgeraden. Vooral in open natuurgebieden kunnen kleuren zoals felgeel bijdragen tot een druk gevoel; overweeg aardetinten (bv. bruin en groen) om de visuele impact te verminderen. Houd huisdieren te allen tijde onder controle. Raap de uitwerpselen van honden op. In sommige gebieden zijn honden verboden of moeten ze altijd aan de lijn.
Je vindt meer info op lnt.org
57
SHOP Ruim aanbod
van topo's en boeken in de webshop
Neem een kijkje op http://webshop.klimenbergsportfederatie.be
CLUBS
Oost-Vlaanderen
Balance Bouldering Team - www.klimzaalbalance.be
Bleau Climbing Team - www.bleau.be
Bergsport Oost-Vlaanderen - www.bovl.be
City Lizard - www.citylizard.be
Climbing Team De Dam - www.sportdedam.be
Climbr - www.weareclimbr.be
De Bergpallieters - www.bergpallieters.be
Future Sports – www.futuresports.be
Hiking Advisor - www.hikingadvisor.be
Out-There
Rhino Boulder Gym - www.rhinobouldergym.com
Vlaamse Bergsport Waasland - www.bergsportwaasland.be
Vertical Thinking - www.verticalthinking.be
Antwerpen
Alpua - www.alpua.be
BAC Antwerpen - www.bacantwerpen.be
Blok Climbing Team - www.klimzaalblok.be
Bergsportvereniging Provincie Antwerpen - www.bpa.be
Bergsportvereniging Klein-Brabant - www.bvkb.be
Canyon Team Vlaanderen - wordpress.canyonteamvlaanderen.be
Kajoe - www.kajoe.be
Level Up - www.levelup.be
X-Academy - www.x-academy.be
HUTTEN
West-Vlaanderen
Blueberry Club - www.blueberryclub.be
West-Vlaamse Bergsportvereniging - www.westvlaamsebergsportvereniging.be
West Coast Lizards Climbing Team - www.westcoastlizards.be
Limburg
Alpamayo - www.alpamayo.be
BAC Limburg - www.bac-limburg.be
Crux Climbing Team - www.cruxbouldergym.be
Limburgse Bergsportvereniging - www.klimburger.be
Olympia Jeugdklimteam - www.klimmuurolympia.be
Vlaams-Brabant
Bergsportclub Alpigo - www.alpigo.be
Boulder Klimclub Herent - www.boulder.one
Bergsport Vlaams-Brabant - www.bvlb.be
Klimclub Hungaria - www.klimclubhungaria.be
Leuvense Universitaire Alpinisten Klub - www.luak.be
Brussel BeSlack North – www.beslack.be
Klimschool Zuid - www.petite-ile.be
Klimschool À Bloc - abloc.brussels
Luik Fun Adventure – www.fun-adventure.be
Chaveehut VENNHÜTTE
Am Bahnhof 13, Burg-Reuland
Rue de la Chavee 7, Maillen
Van 1/3 tot 30/10 ieder weekend open van vrij- tot zondag
Verblijf incl. ontbijt vanaf €17,- pp
Reserveer via www.kbfvzw.be > chaveehut
Ieder weekend open van vrij- tot zondag
Verblijf incl. ontbijt vanaf €19,- pp
Reserveer via www.kbfvzw.be > vennhütte
59
SEE MORE SUNRISES
Of je nu in de bergen, de woestijn of ergens in het hoge noorden kampeert, op de Stratosphere slaap je lekker, hoe bar of boos de omstandigheden ook zijn. De mat heeft een hoge isolatiewaarde, maar is ook licht en compact. Hij is ontworpen om verlies van warmte tegen te gaan wanneer het kwik ‘s nachts daalt, zodat jij de volgende ochtend goed uitgerust wakker wordt.
WWW.RAB.EQUIPMENT