6 tips voor veiliger SINGLEPITCH klimmen

Op mooie zomerdagen vertoeven we als klimmer maar al te graag op de rotsen. Misschien wel voor het eerst van de klimzaal naar de outdoor omgeving? Of neem je vrienden of familie eens een keertje mee om hen te laten proeven van het rotsklimmen? Ook als je wel meer outdoor sportklimroutes op je conto hebt, hier enkele tips om de vlotheid en veiligheid te vergroten.

Tip 1: Kies voor een autotuber of halfautomaat

Van de verschillende types zekertoestel zijn de autotubers (Edelrid Jul2, AustriAlpin Gold Fish, Mammut Smart 2.0, … ) en halfautomaten (Petzl GriGri, Edelrid Pinch, …) het meest geschikt voor het zekeren van voorklimmers én ook bij toprope klimmen. Deze bieden meer veiligheid dan de klassieke tubers (zoals Petzl Reverso), maar het zijn geen wondermiddelen. Het voornaamste risico van elk type blijft in het gebruik ervan zitten, bij jou dus!

Bij incidenten blijken er vier risicofactoren te spelen: onoplettend zekeren, niet weten hoe het zekertoestel bediend moet worden, onvoldoende inzicht in veelvoorkomende foutscenario’s én ongeoefend zijn in het houden van onverwachte vallen. Zorg dat je dus goed weet hoe je met een bepaald toestel moet zekeren!

Gebruik een zekertoestel steeds met de juiste beveiligde karabiner – bij voorkeur een type dat dwarsbelasting verhindert. Vaak wordt een autotuber verkocht in combinatie met ene bepaalde karabiner, want het maakt wel degelijk een verschil in de remwerking van het toestel. Een halfautomaat gebruik je liefst met een ovale beveiligde karabiner, in tegenstelling tot de bredere HMS-karabiners gaan deze minder snel dwars komen te zitten bij het zekeren.

Tip 2: Over spotten, de clipstick en plusclippen

Van het voorklimmen in de klimzaal weet je wel dat net de eerste meters van de route de meest riskante zijn, want een grondval is mogelijk. Op de rotsen heb je hier best nóg meer aandacht voor… De ondergrond maakt een val of eventueel uit de route springen in de eerste meters riskant.

Kies je route zorgvuldig zodat een valpartij onwaarschijnlijk is. Spotten doe je om ervoor te zorgen dat de klimmer op de voeten zou landen bij een valpartij. Zit de eerste tussenzekering wat hoger en is er een valpotentieel onderaan? Dan is vooraf de eerste tussenzekering met een clipstick inhangen zeker aan te raden. Een andere optie is vooraf reeds afdalen langs de route en de eerste twee setjes inhaken en touw inclippen. Ook als de tweede – misschien wat minder ervaren – klimmer gaat voorklimmen, is het aangeraden dat je bij het laten zakken van de eerste setjes 3 en 4 even van het touw losclipt, zodat de eerste twee ingeklipt blijven bij het recupereren van het touw.

Tip 3: Geef genoeg slack, of net niet…

Bij het vertrek van de voorklimmer, ga je spotten… een veel voorkomende inschattingsfout is dat er te weinig touw wordt uitgegeven, waardoor die niet vlot de eerste haak kan inklippen of de zekeraar vroegtijdig stopt met spotten.

Hogerop in de klimroute is het belangrijk dat je vlot blijft zekeren, waarbij je steeds nét genoeg touw uitgeeft zodat de klimmer niet gehinderd wordt in zijn of haar bewegingen. Dat maakt ook dat bij een wat hoger inklippen van de haak je als zekeraar snel touw bijgeeft. Anderzijds vermijd je té veel ‘slack’ te geven of je te ver van de rotswand te begeven. Het is een misvatting dat dit een zachtere val zou geven: het zorgt er vooral voor dat de val groter is dan nodig. Dynamisch zekeren start pas vanaf de remwerking optreedt, meeveren met je lichaam is nodig om de valimpact te reduceren.

Tip 4: Goede communicatie is soms ook niets zeggen

Bespreek voor je aan de klim start met je zekeraar hoe jullie gaan communiceren en welke touwcommando’s nodig. Er zijn vaak meerdere klimmers op de rots, roep dus telkens ook de voornaam erbij!

Als je een singlepitch route getopt hebt en aan de relais toekomt, roep dan beter helemaal niets… en al zéker niet iets dat misbegrepen kan worden. In principe hoe je enkel om ‘bloc’ te vragen vanaf je hebt omgebouwd naar laten zakken, alle andere communicatie is overbodig en kan potentieel tot risicovolle misverstanden leiden!

Tip 5: De voorklimmer bouwt om

Heb je dit al eens meegemaakt? Je klom net in toprope een steile route op de rotsen en wilt ombouwen naar laten zakken, waarbij je dus geen materiaal boven wil laten. Toch wel tikkeltje spannend om tientallen meters hoog aan je leeflijn te hangen, een bandlus die minder dik is dan een stuk van 10 eurocent, en zonder partnercheck…

Vanuit het principe dat de voorklimmer steeds ombouwt, hoeft het niet meer voor te vallen dat een mogelijks minder ervaren klimmer vanuit een toprope-beklimming bovenaan het materiaal gaat weghalen, veelal zonder dat er nog tussenzekeringen onderin vast zitten. In verleden werd dit nog anders aangeleerd, om sneller inslijten van de maillon rapide tegen te gaan. Maar de win aan veiligheid weegt door op slijtage materiaal. Overigens zijn er steeds vaker ronde afdaalringen, die veel minder gevoelig zijn voor inslijten of worden er dikkere maillon rapides gebruikt. Als ook de volgende klimmer zal voorklimmen, dan kan je natuurlijk wél nog opteren om bovenaan een beveiligde karabiner te plaatsen.

Wél met een groter gezelschap, waarbij meerderen een bepaalde route zullen topropen, dan blijft het aangewezen om een beveiligde karabiner én back-up setje op de stand te hangen, zodat de maillon rapide of ring niet nodeloos inslijt.

Tip 6: Zeker de topropeklimmer ‘te’ strak

Iedere klimmer weet dat we dynamisch klimtouw gebruiken. Maar heb je al eens op het label van een nieuw touw gekeken? Daar worden ‘dynamic elongation’ en ‘static elongation’ vermeld. Het eerste geeft aan hoeveel een touw rekt bij een (zware) normval. Het tweede de rek bij een statische belasting met een standaard massa en is beperkt tot ca 10%.

Toegepast betekent dit dat je bij het topropen op een 30 à 40m hoge route, met een 80m lang klimtouw de klimmer toch enkele meters kan vallen door de statische rek.

Tot een hoogte van 5 à 6m ga je dus best heel strak zekeren, om een grondval te vermijden !

Zelf een (bijna)ongeval gehad? Of was je er getuige van? Meld het via het KBF-portaal: portaal.klimenbergsportfederatie.be Door de analyse van deze gegevens kunnen we de sport voor iedereen veiliger maken! Ben je lid van KBF, dan kan je ongevalsmelding meteen dienen voor de verzekeringsaavraag.