Skyrunning

Als we denken aan het verhogen van het klimniveau, dan zijn klimmers in het eerste jaar geneigd om een heel jaar sterk te presteren. Dit is overigens een grote valkuil voor vele klimmers: de focus teveel leggen op teveel fysieke paraatheid. Altijd en overal zo hard mogelijk klimmen en in vorm zijn. Dat laatste, ‘in vorm zijn’ is een tweede valkuil. Klimmers zijn eveneens geneigd te zeggen dat ze eerst nog wat gaan trainen om terug in vorm te zijn. Maar wat wil dat zeggen, wat betekent dat concreet? Veelal betekent het de aanvang van een nieuw trainingsblok met de focus op fysieke componenten: hang-training, gewichtheffen, doen waar je goed in bent.

Set yourself up for success!

Om gericht te kunnen trainen moet je weten waar je staat als klimmer. Hoe identificeer je jezelf? Stel jezelf de juiste vragen. Let op, er is een verschil tussen wie je bent, en wie je graag zou zijn. Anders gezegd: ‘tussen wat je momenteel doet, en wat je graag zou willen doen’.

Een tiener kan vijf op zeven in de bouldergym klimmen, met als enige verantwoordelijkheid het huiswerk dat tijdig ingediend moet worden. Ze beschikken over hormonale en andere topcondities om zich elke dag in de vernieling te klimmen, daags nadien al gerecupereerd te zijn en daarbij exponentiële progressie te maken.

Een klimmer in zijn dertiger jaren daarentegen, die op latere leeftijd het klimmen heeft ontdekt, met een dagjob, verantwoordelijkheden binnen het huishouden en kinderen, heeft veel minder vrijheid wat betreft klim -en trainingsmomenten. Bovendien heeft hij ook af te rekenen met fysieke beperkingen. Hij zal doorgaans meer recuperatietijd nodig hebben tussen zijn klim sessies, en meer onderhevig zijn aan stress en slaaptekort, wat zijn prestaties negatief beïnvloedt. Als fysieke paraatheid the top layer is, dan vormt de mentale paraatheid een belangrijke onderliggende pijler. Hoe kijk jij momenteel tegen jezelf aan als klimmer?

Kijk je niet teveel vanuit je gemiste kansen? Misschien zelfs met wat jaloezie naar andere klimmers, omdat die in een schijnbaar betere situatie zitten om goed te presteren? Je staat waar je staat, en dat is de enige realiteit. Deal with it. Doe aan positieve self-talk, of leg op z’n minst niet steeds de nadruk op wat je denkt dat het voor jou zo moeilijk maakt om progressie te maken. Excuses zoals: ik ben te klein, heb te dikke vingers voor pockets… laat je best zoveel mogelijk achterwege. Een ander gangbaar voorbeeld is leeftijd: ‘Ik word al wat ouder’, wat trouwens een onterecht veel gebruikt excuus is.

Er is geen shortcut naar ervaring opdoen, en je krijgt geen outdoor ervaring door in de zaal te klimmen. Hoe lang klim je al? Vergelijk je niet met een achttienjarige die al vijftien jaar klimt, als je als dertiger nog maar twee jaar klimt. Wacht tot je vijfenveertig bent, hetzelfde aantal klimjaren achter de rug hebt… en vergelijk dan.

Wat is je klimervaring? Je kan twintig jaar met klimmen bezig zijn, maar heb je ook consistent geklommen? Hoeveel kilometers er op jouw teller staan is van essentieel belang.

Recreatief wekelijks de zaal in duiken, vijf routes klimmen en vervolgens tooghangen brengt je helaas niet zo ver dan wanneer je verschillende sessies per week onderneemt en een veelvoud aan routes of boulders klimt. Een klimmer die elk weekend, en verschillende weken per jaar honderden routes bijeen klimt op rots, zal na een tijd die klimmer achter zich laten die elke maand één of twee dagen op de rots slechts enkele routes klimt. Skills are built from (quality) reps.

Wat is je trainingservaring? Heb je ervaring met (supplementaire) krachttraining? Ben je multidisciplinair ontwikkeld? Heb je andere sporten gedaan waarbij je zowel fysieke, mentale en andere skills reeds ontwikkeld hebt die je kan meenemen in de rest van je sportcarrière?

Waar ligt je prioriteit? Wil je én carrière maken, én hard klimmen, én een huishouden runnen? Kan je alles aan 100% uitvoeren, of moet er een compromis gemaakt worden? Denk er goed over na.

Een klimmer die met regelmaat trainingen en klimdagen annuleert omdat hij/zij langer moet werken, liever sociale verplichtingen nakomt (elk weekend trouwt, verhuist, of verjaart er wel iemand) in plaats van effectief te gaan klimmen, zet zichzelf achterop. Tenminste als je je identificeert als (rots)klimmer en het je doel is om volgende vakantie eindelijk die 8a te klimmen. Hiermee wil ik niet zeggen dat er geen plaats is voor sociale activiteiten en andere omstandigheden, but you get the picture.

Ik zeg niet dat de klimmer in het laatste geval geen progressie kan maken. Maar de verwachtingen naar prestatieniveau en termijn waarin je bepaalde zaken kan bewerkstelligen zullen uiteenlopend zijn naargelang de situatie waarin jij je als klimmer bevindt.

Vergroot je sociale context en je sociale contacten!

Klim je in een zaal met klimmers die min of meer jouw klimniveau hebben? Heb je voldoende triggers die jou uit je comfort-zone halen, je ego pijn doen en je aanzetten om dingen te doen die je beter maken? Of ben jij juist de local hero waar iedereen naar opkijkt? 8a klimmen is sterk! Maar als je naar Spanje gaat, dan is dit voor de meeste klimsites het niveau waarin je opwarmt. Omgekeerd geldt ook, lijkt achtste graad klimmen onbereikbaar? Misschien ken je enkel klimmers van de YouTube channels die ‘zo hard’ klimmen.

Je kan eventueel op zoek gaan naar betere klimmers om samen met hen te klimmen, waaruit je zal gaan geloven dat jij dat niveau ook kan bereiken, en zal groeien. Zoek naar klimmers met dezelfde ambitie, vind de voor jou juiste klimpartners.

Vergroot je geografische context.

De mogelijkheid om je te verplaatsen, naar klimzalen, rotsen en het buitenland, zijn onontbeerlijk om te groeien als klimmer. (Financiële mogelijkheden buiten beschouwing gelaten.)

Het is voordehandliggend dat een klimmer die geografisch gebonden is aan één zaal, of slechts jaarlijks een zevendaagse klimvakantie kan boeken, minder kansen heeft dan een klimmer die weken tot maanden op zoek kan gaan naar droge rots. Wie ben jij? Waar sta je? Waar wil jij heen? Vergelijk jezelf met wie je was gisteren, en niet met een ander vandaag.

Een goede tip voor (beginnende) klimmers die gericht willen trainen is om op te schrijven wat je doet. Zo weet je wat werkt, en wat niet. Het geeft je de mogelijkheid om terug te blikken en na te gaan wat je exact hebt gedaan. Noteer ook na elke sessie wat je geleerd hebt. Noteer wat je volgende sessie beter kan doen. Noteer zoveel mogelijk excuses die tijdens een sessie in je opkomen. En leer er uit!

Na elke training- of klim sessie zou je volgende vragen kunnen beantwoorden: - Geef drie zaken aan die goed gingen - Wat heb je geleerd uit deze sessie? - Met wat je hebt geleerd, hoe zou je je volgende sessie kunnen verbeteren? - Noteer één ding dat je vandaag wil onthouden

Organiseer je leven zo, opdat je kan bereiken wat je wil bereiken. Als je met regelmaat doet wat je vooropgesteld hebt, en je dit ook met plezier doet, dan is succes een logisch gevolg.

Dat is de sleutel om gericht te kunnen trainen. Zoek uit wat klimmen voor je betekent, hoe jij je identificeert als klimmer, waar je wil staan op termijn. Zoek uit wat er moet veranderen, zoek uit wat je kan en moet doen, en doe dat elke dag.

How we spend our days, is how we spend our lives!

Na het klimmen herontdekt te hebben als jonge twintiger, heb ik me vooral toegewijd aan (alpine) multipitch klimmen. Pas rond mijn 38ste verschoof de focus naar ‘hard’ sportklimmen. Dat jaar klom ik mijn eerste 8a. Op mijn veertigste klom ik mijn eerste 8a+/b. Niet veel later ontdekte ik ook het boulderen. Dit jaar, op mijn tweeënveertigste klom ik mijn eerste 7C Font. Niveaus die mythisch leken toen ik voor het eerst begon te klimmen. En, ik geloof dat er nog ruimte is om te blijven groeien, absoluut!

Matthias Faes - klimcoach Trainer B sportklimmen VTS sedert 2004 Regent Lichamelijke Opvoeding sedert 2002

www.coachmatti.be

The Sky is the limit. En die limiet bereiken echte bergsporters op eigen kracht: te voet of al lopend. We stellen de nieuwe discipline binnen het KBF-aanbod voor, en brengen verslag uit van het WK in Italië op 9-11 september, waar zeven straffe dames en heren KBF en België hebben vertegenwoordigd.

Op 8-9 september 2023 vinden de eerste Belgische Kampioenschappen plaats tijdens de Nassfeld Mountain Skytrails in Oostenrijk (skytrails.nassfeld.at/en).

Daar kan je je meten met landgenoten, de Nederlanders (die gelijktijdig het NK organiseren) en talloze andere skyrunners. Meer info volgt.

Skyrunning?

Een catchy naam voor berglopen denk je misschien, en eigenlijk is het ook zo, maar in een wedstrijd context wel duidelijk afgebakend. Trail hoort bij de atletiekfederatie. Skyrunning is een bergsport discipline die op en over de 2.000m hoogte gaat, met een gemiddeld stijgingspercentage van minimaal 6% en waarbij minstens 5% van het parcours erg steile hellingen (> 30%) bevat. Stevig bergterrein dus. Blokken en klauterpassages zijn mogelijk, maar maximaal tweedegraads.

De belangrijkste disciplines zijn: • Sky: races tussen 20 km en 49 km met minimum van 1200m positieve hoogtemeters. • Sky Ultra: races tussen 50 km en 99 km met een minimum aan 3000m positieve hoogtemeters en een maximum wedstrijdtijd van 16 uur. • Vertical: races met enkel stijging van 1000m over variabel terrein, niet langer dan 5 km met een minimum gemiddeld stijgingspercentage van 20%.

Sierre-Zinal is één van de bekendste skyraces, maar er bestaan nog vele andere wedstrijden, over de hele wereld. Vaak zijn er ook kortere parcours voor wie wil kennismaken met de sport. Ook meerdaagse evenementen in de bergen zijn mogelijk zoals de Tor Des Géants, die enkele honderden kilometers lang is met duizenden hoogtemeters. Daar is de uitdaging nog groter: ‘s nachts lopen, omgaan met het slaaptekort en de extreme caloriebehoefte managen.

Maar het hoeven niet enkele georganiseerde events te zijn. Ook recreatief kan je aan skyrunning doen door vb. de kuiten te pijnigen op weg naar een bergtop om dan in lichte looppas terug af te dalen, een berghuttentocht ‘licht en snel’… Wat doet de KBF?

Om over gebaand en ongebaand terrein te (hard)lopen heb je niet alleen een stevige conditie nodig, ook tredzekerheid is een must. Struikelen is snel gebeurd, en de gevolgen kunnen best dramatisch zijn. In de bergen kan het weer alle kant uit en ook navigeren is niet altijd simpel.

Als bergsportfederatie willen we beginnende en ervaren ‘skyrunners’ alle basiskennis en vaardigheden meegeven om de sport veilig te kunnen beoefenen maar ook om onderweg te genieten van de omgeving. De beleving is minstens even belangrijk als de prestatie. Daarnaast zetten we in op het samenbrengen van skyrunners in een echte community.

Een aanbod van trainingsdagen, weekends en stages is in volle opmaak en zal binnenkort worden gepubliceerd op onze website: https://www.klimenbergsportfederatie.be/skyrunnen.

Wedstrijdteam

Naast een aanbod voor het brede publiek, zijn we dit jaar ook gestart met een wedstrijdteam van een tiental skyrunners die KBF en België vertegenwoordigen op enkele belangrijke wedstrijden en kampioenschappen. De selectie gebeurt jaarlijks op basis van eerdere resultaten en scores (Betrail en ITRA).

Zo won Raoul Raus al een bronzen medaille op het Youth Championship in Andorra. Begin september trok het team naar de Ossola-vallei in Italië om mee te strijden op het WK.

'Aan een wereldkampioenschap mogen deelnemen als lid van de Belgische delegatie, het geeft iets extra aan de beleving van een sportevenement. Het WK werd op gang getrokken door een openingsceremonie waarbij de delegaties één voor één op het podium werden geroepen, midden op een typisch Italiaans pleintje te Domodossola. Het was voor ons meteen de eerste kennismaking met het Belgisch team. Eenieder met een verschillende achtergrond maar veelal met dezelfde mindset.'

Vertical (3,8 km, 1.063 meter stijgen) - Raoul Raus

'Het oorspronkelijke plan was om na het WK voor jongeren in juli te rusten, daarna de training te hervatten met als hoofddoel de selectie cross voor het EK veldlopen in november. Toen ik hoorde dat ik mee kon naar het WK was ik heel enthousiast. Ik schreef me in voor de Vertical Race en niet voor de Skyrace, wat mijn favoriete afstand is. Omdat bij de senioren bij de eerste finishen nog onrealistisch is, zag ik het WK als een opportuniteit om iets nieuws te proberen op training om zowel op het WK Skyrunning als de selectie cross in vorm te zijn. Ik trainde veel op vlak terrein, soms in de bergen en focuste hierbij op steile hellingen om te voldoen aan de specificiteit van de Vertical Race. Ik miste uiteindelijk toch wat kracht in mijn benen in het erg steile terrein, en leerde dat ik daar nog meer moet op trainen. Belangrijker dan het resultaat was de ervaring, wat ik ervan leerde, het ontmoeten van interessante mensen en het delen van de sport in de prachtige bergen.'

Sky-Ultra (57,8 km, 3.508 meter stijgen) - Thomas van Woensel en Laura Van Vooren

Thomas: 'Na een vertrek in de vroege uurtjes, werden we op de top van de eerste klim getrakteerd op een fantastische zonsopgang, en ook nadien liepen we in een prachtige omgeving. In tegenstelling tot mijn vorige Skyrace in Livigno, was dit een niet al te technisch parcours en werd er door iedereen wel wat tempo gemaakt. Zo zag ik de andere Belgen al redelijk snel verdwijnen, ieder op zijn eigen tempo. De hoogtemeters werden goed verteerd en het tempo gedurende de wedstrijd bleef constant, genieten was dan ook de boodschap bij mij vanaf het begin van dit WK. Wat zeker en vast gelukt is.'

Laura: 'Bij de start was ik geïntimideerd door het idee dat ik daar stond tussen al die topatleten. We startten onmiddellijk met een klim en na een aantal kilometer begonnen de mensen rond mij te hiken terwijl ik rustig bleef doorlopen, voornamelijk om het wat warmer te krijgen. Het was heel erg koud en ik had duidelijk niet de juiste vestimentaire keuzes gemaakt. Tegelijkertijd voelde ik me ook wat duizelig en kon me niet concentreren. Pas tijdens de tweede afdaling had ik terug controle, al ging ik wel een eerste keer tegen de grond. Maar ik vloog naar beneden, de afdaling was lekker technisch en ik genoot ervan! Na 35 km zag ik opnieuw mijn crew, ik heb daar goed gegeten en gedronken en voelde me veel beter. Ik dacht dat de laatste 22 km niet meer zo lastig zouden zijn maar de realiteit was anders. De finale klim voelde eindeloos, waarbij ik telkens dacht de top te zien maar waarbij die zich elke keer weer verlegde. Ik werd ook opnieuw ingehaald en kwam terug in zesde positie. Op de laatste bevoorrading zorgde Aron voor een mentale boost. Het gevoel toen ik de finish haalde, was onbeschrijfelijk! Ik was erg moe, maar de voldoening was des te groter.'

Onderweg naar Kilpisjärvi ontmoeten we onze gids en tochtgenoten waarmee we 8 dagen lang als een pulka-trein van hut naar hut zullen reizen. Bart, pappie, vader van Rik. Rik, junior, Amsterdams trekpaard. Thomas, gids, West-Vlaamse oerkracht met een vleugje mediterraans. Jan, Himalaya-man. Tom, astronaut-uil-planeet tattoo. Evelyn, rekenwonder. Evy, Noorwegen-fan. Mezelf, totem Sifaka. Kilpisjärvi - Gappohytta

Na een uitgebreid Noors ontbijtbuffet met Kj0ttboller halen twee sneeuwscooters ons op, om ons een half uurtje later af te zetten aan iets wat op een pudding lijkt; Treriksröset of steenmannetje in drie landen; Zweden, Noorwegen, Finland. De ski's en pulka's zijn vanaf nu onze reisgezellen. De eerste rendieren, sneeuw en wind verwelkomen ons bij de klim naar de Gappohytta. Culinair slaan topchefs uit België en Nederland de handen in elkaar en serveren exquise rijst met broccoli en zalm. Een beroepen debat later is de avond compleet en zal niemand de warm wals ooit nog vergeten. Gappohytta - Rostahytta De ochtend vraagt routine die elke dag beter wordt; wakker worden, vuur opnieuw stoken, water koken, thermosflessen vullen, ontbijten, afwassen, opruimen, materiaal schikken en pulka's laden. We trekken nu écht de bergen in en worden na de eerste lange klim beloond met een prachtig vergezicht, een fijne afdaling tot aan de gezellig kleine hut volgt. De chef serveert chicken nuggets, klassieker van pekes & ertjes en köttbullar met een plamuur-sausje. Rostahytta - Deartahytta

Vandaag maken we veel hoogtemeters; de eerste 5 uur gaat het omhoog tot boven de 1000m. de beklimming is magnifiek. De vallei is enorm, de bergen imposant en zon & wolken tonen duidelijk het kaliber van dit nationaal park, parelwit en prachtig. De pauzes die we onderweg nemen, volgen steeds hetzelfde stramien; pul ka parkeren, verzamelen rond de dagpulka, thee slurpen en suikerpeil aanvullen. Hoewel de temperaturen van min 5 tot min 10, best aangenaam zijn voor deze tijd, je verandert spontaan in een sneeuwman bij stilstaan, dus snel weer inpakken en wegwezen. Mist en sneeuw steken de kop op, maar na een vlotte en leuke afdaling betreden we de balzaal van de hut met salon en mooie grote ramen. Na het driegangenmenu met uitstekende panna cotta schittert het Noorderlicht de eerste keer voluit. Het licht golft en kleurt alsof het de sterren wil doen dansen.

Deartahytta - Dividalenhytta

De wekker gaat om Su30 voor de langste tocht van deze trekking. We trekken door het hart van 0vre Dividal naar hét Dividal. 0vre staat voor het hogere gedeelte, Divi volgt uit de riviernaam Divielva en betekent in Sami ronde en droge heuvel. We passeren een verlaten Sami dorp dat pas in de lente terug springlevend zal worden, als de rendieren terugreizen naar deze plaats. Vervolgens gaat het in één lange rechte lijn richting een replica van de tafelberg met slagroomtaarten en de zon aan onze zijde, wat later links een zee van sneeuw zo ver het oog kan zien. De eindeloosheid van deze parelwitte vlaktes en plateaus zijn adembenemend. Aan de horizon lijkt de berg op een tekening, een meesterwerk. Tijdens de pauze groet de kudde rendieren ons, net als wij onderweg. Na een kleine detour met overwinning van de steilste klim, gaat het door het bos bij schemering tot aan de hut. Jagers en studenten verblijven hier al, dus we verdelen de groep

Astrid: 'Na de vertical stond de skyrace gepland op zeer technisch terrein. Bijna om de 500m stond er een toezichthouder om te kunnen alarmeren bij ongevallen. Je moest heel het parcours enorm goed opletten waar je je voeten plaatste, een omgeslagen voet op zo een rotsig terrein is snel gebeurd. Het Alpine Rescue Team had hun handen vol met repatriëringen. Ik voelde al snel dat ik voor dit type wedstrijd niet ideaal was voorbereid. De meest technische trails in de Ardennen stellen niets voor met het parcours dat we nu voorgeschoteld kregen. Er is wel degelijk een groot verschil tussen trail- en skyrunnen. Meer dan een 35e plaats zat er niet in. Ik ben dus licht ontgoocheld maar het blijft een ervaring om nooit te vergeten!'

Florian: 'Ik keek er erg naar uit om de Skyrace te lopen. Een mooi en zwaar parcours over vele singletracks met hier en daar een passage over een bergrug en eindigend met een lange lopende afdaling. Qua duur langer dan een marathon, en dat is 'all about pacing'. Het plan was om te trachten van bij het begin een tempo te kiezen dat ik gedurende de gehele wedstrijd kon aanhouden. En zo geschiedde, in het begin werd ik voorbij geraasd door anderen, Japanners, Tsjechen, Peruvianen... Het deerde me niet. Ik bleef mijn plan strak volgen. In het tweede wedstrijddeel kon ik zo weer heel wat lopers inhalen en dat gaf een extra boost om er alles uit te halen in de laatste afdaling. Even heb ik het moeten bekopen met krampen in mijn linker adductoren. Een kleine minuut aan de kant, twee plaatsen verloren en nadien kon ik weer verder. Rustig aan dreef ik het tempo weer op en trachtte ik die twee lopers terug in te halen zonder weer krampen te krijgen. Een klein tussendoel naar het einde van de wedstrijd en het lukt nog ook! Moegestreden maar voldaan spring ik over de finish.' resultaten WK skyrunning 2022

Vertical Florian Descamps (18/48) Raoul Raus (24/48) Bart De Cooman (40/48) Astrid Van Cleef (30/39)

Sky Ultra Aron-Levi Herregodts (19/44) Thomas Van Woensel (39/44) Laura Van Vooren (6/35)

Sky Florian Descamps (24/59) Bart De Cooman (50/59) Astrid Van Cleef (35/50)