PADDENSTOELENWERKGROEP

CHRISTINE HANSSENS

© Christine Hanssens

JAARROND PADDENSTOELEN

Eigenlijk kunnen we gedurende het ganse jaar paddenstoelen vinden. Het is dan ook interessant om regelmatig op verkenning te gaan want steeds valt er iets te beleven.

Zo vinden we af en toe stevige zwammetjes die lijken op bovengrondse aardappeltjes: dit zijn aardappelbovisten. Wanneer je er wat op krabt worden ze roodbruin en het oppervlak van deze "bolletjes" is ruw. Oudere exemplaren worden gelig tot donkerbruin. Daarna vertonen ze barsten zodat er bruin sporenstof kan ontsnappen. Best gekend is de gele aardappelbovist (Scleroderma citrinum) (afb. 1). Er bestaat ook een wortelende

aardappelbovist (Scleroderma verrucosum) (afb. 2) die, zoals zijn naam laat vermoeden, duidelijke wortels bezit. Een andere bolvormige soort lijkt in grootte op een

voetbal: de reuzenbovist (Langermannia gigantea) (afb. 3). Zijn oppervlak is wittig tot crème-kleurig. Deze soort wordt bij het verouderen donkerbruin terwijl er binnenin een grote massa donkerbruin sporenstof gevormd wordt. Indien al deze sporen zouden ontkiemen, komt het tot een overrompeling van reuzenbovisten. Dit is nooit het geval. Eigenlijk zijn we zéér blij van hier of daar een reuzenbovist te vinden.

Op 5 februari 2022 vonden we in het Orveytbos in Moen de witte kluifzwam (Helvella crispa) (afb. 4). Deze soort vinden we slechts af en toe. Kluifzwammen zijn eigenaardige verschijningen. De zwammetjes bezitten een steel met diep gevoorde lengteribben die hier en daar met tussenschotten verbonden zijn, precies "aaneengeklitte spagehtti" en een "lappenhoed". In onze streek komt er ook een

zwarte kluifzwam (Helvella lacunosa) (afb.5) voor, maar deze is veel zeldzamer.

Inktzwammen zijn paddenstoelen die, zoals hun naam laat vermoeden, vervloeien tot een inktachtige massa wanneer ze verouderen. Opvallendst bij ons is de geschubde inktzwam (Coprinus comatus) (afb. 6). Dit is een grote soort. Zijn oppervlak is volledig met schubben bezet.

Nauw verwant hiermee is de grote kale

intzwam (Coprinus atramentarius) (afb. 7). De geschubde inktzwammen komen, evenals de kale inktzwammen, meestal in groep voor. Aardtongen zien eruit als een soort afgeplatte zwarte knotsen. Wij kennen de ruige aardtong

(Trichoglossum hirsutum) (afb 8) waarvan de naam verwijst naar de korte stijve haren op gans haar oppervlak. De andere soort heet brede aardtong

(Geoglossum cookeianum) (afb 9).

De vliegenzwam (Amanita rubescens) (afb. 10), rood met witte stippen komt bij ons regelmatig voor. We vinden hem vooral in de nabijheid van de berk, waarmee hij in symbiose leeft. Alhoewel hij er prachtig uitziet is hij dodelijk giftig, dus in ieder geval niet eetbaar.

Een tamelijk veel voorkomende soort heet

Zoeken naar paddenstoelen is enorm boeiend en… wie zoekt die vindt.

platte tonderzwam (Ganoderma applanatum) (afb. 11). Hij groeit op verschillende houtsoorten: eik, es, populier en linde, maar vooral op beuk. Tot omstreeks 1830 (voor de ontdekking van de lucifers) maakte men vuur door op vuurstenen te kloppen. De kleine vonkjes die er uitspatten moesten een goed brandbaar mengsel aansteken, wat helemaal niet gemakkelijk was. Hierbij gebruikte men "tondel", dit is een rosbruine watachtige materie, die men bekomt door het binnenste laagje van een tonderzwam fijn te pletten. Men bewaarde dit vuur in een metalen trommel met gaatjes: de tondeldoos.