Op bezoek bij Jeanette en Meine van der Knaap

De laatste toertocht van dit seizoen is gevaren, de herfst heeft inmiddels haar jaargetijde opgeëist en de meeste boten, en hun eigenaren, zijn klaar voor de winterstop als Aart en ik op weg zijn naar Jeanette en Meine van der Knaap. Omdat niet alleen in de politiek, maar ook bij de KNMC elektrisch - en emissieloos varen in de belangstelling staat, willen we graag met hen in gesprek.

Om 11.00 uur worden we niet alleen hartelijk welkom geheten door Meine en Jeanette, maar ook door hun trouwe viervoeters Fratske, een schapendoes van 4 jaar oud en Flynn, een kruising bordercollie en Australische herder van 3 jaar oud. Beide honden kunnen we wel scharen onder de categorie actieve jonge KNMC-ers. Ze hebben namelijk dit jaar, samen met hun baasjes, deelgenomen aan twee toertochten, de nieuwe ledentocht en de herfsttocht. Beiden zijn dol op de honden maar vooral Jeanette heeft er een dagtaak aan. Zij maakt drie keer per dag een flinke wandeling, in totaal zo’n 12 km., volgt twee keer per week een agility training (dat is een training door poortjes en over loopplankjes) en één keer per week een flyball training. Maar ook Meine laat zich niet onbetuigd en draagt zijn steentje bij. Tijdens de herfsttocht heeft hij in Dinant al in alle vroegte een trein genomen naar Rotterdam om zijn auto op te halen, zodat met Fratske een hondenshow in Nederland kon worden bijgewoond. Na uitvoerig te zijn besnuffeld door de honden en zij van ons een aai over de bol hebben gekregen, is er tijd om eens rond te kijken in de ruime woonark, waar Meine en Jeanette de trotse eigenaren van zijn. Meine vertelt dat de ark ooit het clubhuis is geweest van een watersportvereniging in Hoorn. Hij heeft het clubhuis zelf eind jaren negentig overgebracht naar de huidige locatie en door de jaren heen omgebouwd tot dit luxe onderkomen, inclusief inloopkast (nou ja…kast), kantoor, werkruimte en werkplaats. Het inrichten en decoreren is dan weer de afdeling waar Jeanette haar ziel en zaligheid in kwijt kon.

Het laatste project dat ze samen hebben opgepakt, is de aanbouw van de veranda. Meine was op zoek gegaan naar een ‘bakkie’, zoals hij dat zelf noemt, waarop hij de veranda zou kunnen bouwen maar de prijs van 30.000 euro, die daarvoor werd gevraagd, vond hij veel te hoog. Via marktplaats vond hij een ponton dat volgens hem ook geschikt te maken was voor hun doel en de prijs die hij ervoor moest betalen, namelijk een kratje bier, stond hem wel aan. Voorwaarde was wel dat hij het ponton zelf op moest halen. Voor Meine, die zijn loopbaan is gestart

met duwbakken, was dat geen enkel probleem. En zo kwam het dat begin dit jaar een heleboel foto’s op Facebook voorbijkwamen met opmerkingen van “moet je zien wat hier nou voorbij komt varen’. Meine heeft het ponton namelijk opgehaald met zijn eigen motorjacht Per Sempre van 12,5 meter en met behulp van zijn bijbootje voor de Per Sempre bevestigd. Vervolgens is hij zo, met het ponton voor zijn schip en het bijbootje achterop, ’s morgens om 06.00 uur vertrokken vanuit Haarlem, om vervolgens ’s avonds rond 20:00 uur aan te komen in Krimpen aan de Lek.

Niet alleen de woonark, maar ook hun motorjachten hebben beiden vanaf casco opnieuw opgebouwd (Meine) en ingericht (Jeanette) . Deze carrière is gestart met het opknappen van een Zalmschouw van 7 meter die een aantal weken onder water had gelegen. Toen dit schip af was en er nog maar een enkele keer mee was gevaren, bleek iemand zo verliefd op dit schuitje, dat hij hem graag wilde inruilen voor zijn Krammertje. Meine zei overmoedig dat alles te koop is, maar schrok toch wel toen bleek dat hij de boot echt wilde overnemen. Wie A zegt moet volgens Meine ook B zeggen, maar om de koper in spe te ontmoedigen werd een flinke prijs gevraagd. De koper bleek de prijs wel te willen betalen, mits de zwemvesten bij de deal waren inbegrepen. En zo werden Jeanette en Meine de eigenaren van een Krammertje. Maar Jeanette werd niet heel erg warm van deze boot, ze vond het net een klomp zonder zeiltje en dus werd de boot binnen 14 dagen weer verkocht. Inmiddels zat de klad in de botenmarkt en kon een motorkruiser worden gekocht van 10 meter, voor 1/6 van de vraagprijs, inclusief 500 kg aangroei van mosselen. Na twee jaar noeste arbeid was ook dit schip om door een ringetje te halen. Het schip had een mooie ruime kuip, maar de binnenkant was klein en om te kunnen slapen moest eerst worden verbouwd. Dus ook deze boot werd weer ingeruild voor het schip waar ze, nu inmiddels vier jaar, mee varen. Dit schip is nu helemaal naar hun zin maar toch zouden ze nog wel één keer willen wisselen naar een ander schip; niet veel groter, maar met twee motoren, zonder al te veel electronica want hij wil zelf aan de gashendels voelen hoe het schip reageert. Een bijkomend argument is dat, als één onderdeel van de electronica hapert, het hele schip stil kan vallen en dat heeft hij al eens meegemaakt… Echter, alles verkopen en een schip kopen waarop ze kunnen wonen, is ook een optie.

De ouders van Meine waren binnenschippers en Meine is dus op het water geboren en opgegroeid. Toen Meine 18 jaar was, heeft hij het binnenschip overgenomen van zijn vader en daarmee was hij de jongste binnenvaartschipper/eigenaar ooit. Met dit schip heeft Meine niet veel geluk gehad want op een gegeven moment was hij er getuige van dat het woongedeelte volledig uitbrandde, nadat achter de houten betimmering kortsluiting was ontstaan. De woning werd weer helemaal opgebouwd, maar vijf jaar later sloeg het noodlot opnieuw toe. Op dat moment vervoerde hij rollen ijzer die in beweging kwamen en letterlijk, door de romp, de boot

uitrolden. Meine sprong van boord en moest 10 tot 15 meter zwemmen om een krib te bereiken. Op het moment dat hij daar was aangekomen en achterom keek, was zijn boot al gezonken. Na al deze ellende was Meine wel even klaar met het schippersvak en heeft hij allerlei klussen aangepakt. Zo is hij o.a brugwachter geweest in Leiden en is hij in dienst geweest bij de gemeente Rotterdam waar hij werd ingezet bij het ophalen van vuil bij zeeschepen.

Rond deze periode leerden Jeanette en Meine elkaar kennen, min of meer onder water tijdens het duiken. De ambtelijke omgeving bleek niets voor Meine en toen het varen weer aan hem begon te trekken, namen ze in 2003 samen het besluit om een eigen bedrijf te beginnen in de duwvaart. Hij heeft toen zelf in 2010 een schip ontworpen en gebouwd, de FOR-EVER, dat vooral geschikt was voor het traject van Heineken in opdracht van CCT Moerdijk. Jeanette heeft toen haar baan als ziekenverzorgende opgezegd en nam de bevoorrading en de administratie voor haar rekening. Na een jaar of 6 heeft het bedrijf CCT Moerdijk zelf een schip laten bouwen en een schipper aangesteld die, net als de FOR-EVER, bier zou vervoeren voor Heineken. Maar de samenwerking met die schipper liep na drie maanden al mis. Meine is toen gevraagd of hij een oplossing wist voor het ontstane probleem. Samen met Jeanette is toen besloten om het management van het schip over te nemen. Nog eens twee jaar later heeft CCT nog een schip gebouwd waar ze ook het management over voeren. Dit laatste schip is opgeleverd in 2019 en dit is ook het schip dat sinds kort, bijna volledig op (twee) accu’s, emissieloos van Alpen aan de Rijn naar Moerdijk vaart. Meine is van mening dat iémand met emissieloos varen moest beginnen, maar de techniek staat nog in de kinderschoenen en de kosten zijn hoog. Zo heeft de ombouw naar accu’s 3 ton gekost. De twee benodigde accu’s worden geleased van het bedrijf Zes en kosten 1 miljoen per stuk. Ombouw was dus alleen mogelijk omdat zowel Heineken als CCT, in verband met hun CO2 voetafdruk, achter de investering stonden en omdat subsidie is verleend voor deze innovatie. Iedereen is van mening dat het groener moet, maar helaas is de eindgebruiker nog niet bereid om hiervoor extra te betalen. Daarmee is elektrisch varen, inclusief afschrijving, een stuk duurder dan varen op rode diesel. Een ander nadeel is dat een volledig elektronisch schip zeker twee seconden trager reageert dan een met diesel aangedreven schip, en dat is best lang als het op snel handelen aankomt.

Meine is blij met alle belangstelling. Zo is mevrouw Heineken onlangs een stukje meegevaren op hun schip en ook André Kuipers heeft belangstelling getoond voor dit onderwerp. Hij heeft een documentaire gemaakt en deze zal op 12 december om 21.30 uur worden uitgezonden bij OP1. En last but not least, ook de KNMC besteedt dit najaar uitgebreid aandacht aan dit onderwerp. Zo organiseert ledenservice op woensdag 24 november een lezing over Zero emissie varen in Nederland en kan een beperkt aantal leden op 10 en 17 december meevaren op het schip over Gouwe en IJssel. Gezien de enorme belangstelling wordt gekeken of voor de KNMC het aantal meevaardagen kan worden uitgebreid.

Meine is nog volop aan het werk. Per schip heeft hij 2 ploegen van 3 bemanningsleden in dienst, dus in totaal 18 medewerkers. De kapiteins (Nederlands en Belgisch) varen 1 week op - 1 week af. De stuurman en matroos (Roemenen) varen 4 weken op - 4 weken af. Meine zelf vaart 1 week op en 3 weken af. De week dat hij vaart heeft hij het razend druk, de drie weken dat hij niet vaart is hij ‘gewoon druk’ met administratie en al het regelwerk. Hij vindt het nog steeds leuk maar over één ding is hij wel heel duidelijk, over vijf jaar stopt hij! Jeanette zet zich vanaf maart dit jaar in voor het bestrijden van Covid door 2 x per week zoveel mogelijk mensen in te enten. Verder ondersteunt ze Meine nog met het voeren van de administratie. De bevoorrading van de drie schepen, waar ze iedere 14 dagen een behoorlijke klus aan had, is inmiddels overgedragen aan iemand anders. Ook haar bestuursfunctie bij WSV de Lek wil ze na zes jaar overdragen aan iemand anders, zodat er meer tijd over is voor hun viervoeters, de Jan van Haasteren puzzels en het vlechten van leren hondenriemen.

De meeste recreatie-schippers hebben wel een mening over het gedrag van sommige beroepsvaarders, maar wat maakt een beroepsschipper zoal mee, willen we wel eens weten van Meine. De tips die hij voor ons heeft zijn: • Als je met je accu’s aan de gang gaat, zorg dan dat je eerst de lader afkoppelt. • Vaar nooit met mist of in de verwachting dat deze binnenkort wel is opgetrokken. Een plezierboot, zeker zonder AIS, die vlak langs de kant vaart, wordt door de binnenvaart niet opgemerkt. • Schipper, als je wil dat je partner aardigheid houdt aan varen, haal dan de beroepsvaart niet in op de

Gouwe. Zij vindt het doodeng en over het algemeen schiet je er niet veel mee op, want aangekomen bij de sluis moet je toch weer achter de beroepsvaart aansluiten. • Ga bij tegemoetkomende of oplopende beroepsvaart niet stilliggen, het schip wordt dan door de zuigkracht onbestuurbaar. Hou het gas er een beetje op, zodat je druk op je roer houdt. • Als je afmeert om beroepsvaart te laten passeren, leg dan het schip zowel aan de boeg als aan de hek vast om te voorkomen dat het schip dwars in het vaarwater komt te liggen.

We zijn nog lang niet uitgepraat als we rond een uur of 1 afscheid nemen van Jeanette, Meine, Fratske en Flynn. Het was een bijzonder hartelijke en leerzame ontmoeting met twee actieve mensen die we binnen de KNMC vast nog vaak zullen ontmoeten.

Marjo Haitjema