de bosbode 2023-4

D RI EMA AND E L I J K S T I JDSC H RI F T BOSG RO E PE N OO ST- VLAANDER EN J A A RGANG 1 9 NR 4 – DE C E M BE R 2 02 3 A FGI FTE K ANTO O R AALST | P5 09065

de bosbode

Op stap met boswachter Hans Omzetting naar natuurbeheerplan Gesnoeide populier is er twee waard Help, onze dennen sterven!

V.U. RIET GILLIS, BOSGROEP OOST-VLAANDEREN NOORD VZW, W. WILSONPLEIN 2, 9000 GENT

de bosbode 4 | 2019

colofon de bosbode is een tijdschrift van Bosgroepen Oost-Vlaanderen redactie & fotografie Simon Brandt, Jonathan Clerckx, Bram Coupé, Cédric De Noyette, Margje Derde, Margot Lenssens, Sylvie Mussche, Hans Scheirlinck, Daan Temmerman, Lene Van Langenhove, Lotte Van Nevel cover: Yves Adams lay-out Koloriet - Leefdaal druk Drukkerij Arijs - Kluisbergen gedrukt op houtvrij gestreken FSC-papier op 3300 exemplaren verantwoordelijke uitgever Riet Gillis Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw W. Wilsonplein 2, 9000 Gent BE 0865 959 877 RPR Gent raad van bestuur BON | Riet Gillis, Leen Meersschaert, Yoke Van Riet, Maurits Adriaenssens, Ivan De Block, Kristien Dierick, André Bosmans, Pieter Dhollander, Jurgen Bauwens, Jan Van Dooren, François de Looz-Corswarem MOV | Francis De Beir, Hans Mestdagh, Marc Dilewyns, Theo Vitse, Lien Verwaeren, Kris Janssens, Steven Roosen, Jef Wittouck, Bruno Verstraeten, Dominiek Declercq, Luc Van den Berghe, Jan Verbeke, Geert De Visscher VAD | Luc Bekaert, Jan Coussement, Véronique De Bleeker, Jan Devos, Riet Gillis, Ruut Louwers, Kevin Onyn

Een

voor bos

De Bosgroepen ondersteunen boseigenaars bij alles wat komt kijken bij het hebben of aanleggen van een bos. Samen met onze 15.000 leden beheren we 60.000 ha bos in Vlaanderen. Daarbij bekijken we wat op lange termijn het beste is voor het bos en het ecosysteem. Want bossen zijn onmisbaar voor onze gezondheid, het klimaat en een evenwichtige fauna en flora.

In Oost-Vlaanderen zijn drie vzw’s actief: Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord, Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen en Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender.

Word lid Leden kunnen bij De Bosgroepen terecht voor informatie en hulp bij de bosadministratie. Wij coördineren ook beheerwerken en organiseren activiteiten en cursussen.

- info over technische, wettelijke en financiële aspecten van bosbeheer - advies op maat van jouw bos na terreinbezoek - hulp bij bosadministratie zoals subsidies, kapmachtigingen en beheerplan - voordelige tarieven voor bosbeheerwerken (exotenbestrijding, vrijstellen, aanleg bosrand…) en mogelijkheid tot deelname aan gezamenlijke houtverkoop

Als je dit nummer ontvangt, betekent dit dat jouw gegevens zijn opgenomen in onze databank. Ze worden enkel gebruikt in het kader van onze werking. Wil je niet in onze databank opgenomen zijn of wil je jouw gegevens wijzigen, geef dit dan door via bosgroepen@oost-vlaanderen.be.

Iedereen kan gratis lid worden.

Stuur een mailtje naar bosgroepen@oost-vlaanderen.be.

Steun onze werking Enkele sympathisanten richtten het fonds Vrienden van De Bosgroepen op dat wordt beheerd door de Koning Boudewijnstichting. Heel wat van onze diensten en activiteiten zijn gratis, net als dit tijdschrift. Met jouw steun aan het fonds kunnen we onze werking verder uitbouwen. Je kan ook een gift doen aan ons BOOSTproject, dan gaan jouw centen integraal naar bosuitbreiding. Giften vanaf 40€ zijn fiscaal aftrekbaar.

Wil jij mee zorgen voor meer én goed beheerde bossen?

Ga naar www.bosgroepen.be/vrienden-van-de-bosgroepen. Bedankt!

2

Woord vooraf Beste bosliefhebber, In dit nummer lees je het verslag van ons bezoek aan boswachter Hans, die onder meer het Drongengoed beheert. Hij vertelt honderduit over de verschillende aspecten van zijn job en hoe hij met heel veel verschillende partijen samenwerkt.

Sinds oktober moeten alle oude beheerplannen omgezet zijn naar natuurbeheerplannen nieuwe stijl. We beschrijven de verschillende types van plannen, de bijhorende criteria en subsidies.

De kennis over hoe je populieren snoeit, dreigt verloren te gaan. Je leest hier hoe je tot waardevol hout kan komen.

Helaas merken we op het terrein al langer dat ook dennen bij bosjes sneuvelen. Wat is dennenscheutsterfte en kan je er iets aan doen?

Tenslotte geven we opnieuw graag het woord aan een boseigenaar en delen de laatste Bosgroepnieuwtjes.

Veel leesplezier, Riet Gillis Gedeputeerde voor milieu, natuur en klimaat

Dag van de trotse boseigenaar @driester3s Deel jouw bosmoment op Instagram met #eenhartvoorbos en wie weet staat jouw foto hier volgende keer te blinken.

de bosbode 4 | 2019

Op stap met boswachter Wat omvat de job van boswachter en hoe organiseert Natuur en Bos het beheer van haar bos- en natuurgebieden? We vragen het aan Hans Vansteenbrugge, boswachter in het Drongengoed.

4

Hans Het Drongengoed is met 750 hectare

Hans onderbreekt geregeld zijn uitleg

In 2019 werd een eerste jacht voor

het grootste bos- en natuurgebied van

wanneer hij een vogel spot. ‘Hoor, de

ree en damhert georganiseerd, maar

Oost-Vlaanderen en is gelegen in Aalter

boomleeuwerik! Dat is één van de soor-

door de aanwezige weerstand werd

en Maldegem. Daarnaast is Hans ook

ten die als eerste terugkwam na het hei-

die stilgelegd. Hierna werd in opdracht

verantwoordelijk voor de Kraenepoel in

deherstel, net als de boompieper.’ Ook

van ANB een wetenschappelijk onder-

Aalter (30 ha). In Evergem ontwikkelt hij

de verdwenen nachtzwaluw werd al snel

bouwde aanpak voor het wildbeheer

samen met de gemeente een bufferbos

gespot, er wordt zelfs vermoed dat die

in Drongengoed opgemaakt door het

nabij de haven, naast de gemeentelijke

hier broedt.

Instituut voor Natuur en Bosonderzoek (INBO). Nu wordt de vraatschade aan

eigendommen die al meer dan 20 hectare beslaan. Alles samen heeft hij dus meer dan 800 ha onder zijn beheer.

Hans is boswachter in deze regio sinds 2017. ‘Hiervoor werkte ik als boswachter aan de kust, een nieuwe regio betekent dat je opnieuw je netwerk moet uitbouwen. Daarnaast werd er net gestart met de heideherstelwerken. Dat was best wel heftig, we hebben hier 24 hectare ontbost ten voordele van heideherstel.

We maakten een corridor die het Maldegemveld verbindt met de heide op het militair domein, waardoor een groter heidebiotoop ontstaat en soorten meer kansen krijgen. Op die manier krijgt de biodiversiteit in Drongengoed een boost.’

bosvegetatie opgevolgd en ook de evo-

Communicatie

lutie en het gedrag van de aanwezige uitgevoerd

populaties worden op verschillende ma-

worden volgens het beheerplan en de

nieren gemonitord. Uiteindelijk ging dit

vooropgestelde Europese natuurdoe-

jaar de eerste aanzitjacht door onder

len, maar riep bij bezoekers en omwo-

heel strenge voorwaarden.

Het

heideherstel

moest

nenden wel wat vragen op. ‘We hebben hard ingezet op communicatie, onder

De jacht is een gevoelig topic. ‘De eerste

andere door jaarlijks twee infowande-

infowandeling was heftig, er waren heel

lingen te organiseren. Intussen zijn de

wat mensen echt boos. Dagelijks kreeg

meeste mensen goed geïnformeerd

ik veel kritiek naar m’n hoofd geslingerd.

via verschillende communicatiekanalen

Dan moet je blijven uitleg geven, ook via

en focussen we ons nu op communica-

de website en infoborden.’

tie over onder andere het wildbeheer.

De wilddruk van damhert en ree is hier enorm, er is eens één groep van 96

Favoriete plek

damherten gespot, maar de reeën zijn

We naderen één van de favoriete plek-

evengoed aanwezig. Al 13 jaar doen we

ken van Hans: het militair domein met

op eenzelfde manier tellingen van dam-

vliegveld. ‘Het is niet toegankelijk dus

herten en reeën. In 2010 spotten we per

het is hier rustig, behalve in het week-

afgelegde kilometer 1,1 stuk groot wild,

end wanneer er vliegverkeer is. In deze

ondertussen is dat toegenomen tot 4,5

bosdreef zitten veel vleermuizen, dus de

groot wild per km. Al onze nieuwe aan-

dode bomen laten we staan. Dat leg ik

plantingen moeten wij afrasteren of ze

vaak uit aan bezoekers, waarom dood

worden opgegeten. Die reeën springen

hout belangrijk is.’

zelfs sporadisch over een afrastering van 1m80 hoog!’

Na het oversteken van de landingsbaan komen we aan een gevarieerd en open

Met zo’n groeiende populatie is er wel-

stuk. De schapen zijn er onlangs nog

licht voedselschaarste? ‘Ja, specialisten

door gelopen. ‘Bij heidebeheer tracht je

zien aan de geweien en gewrichten dat

eigenlijk het cultuurhistorisch landschap

die populatie aan het degraderen is. Bij

te herstellen, en dit via verschillende

damherten zien ze meer en meer X-be-

beheermaatregelen. Het hoofdblok is

nen, wat wijst op inteelt.’

begrazing met de kudde, maar elk jaar

5

de bosbode 4 | 2019

Beschermen Een boswachter heeft eigenlijk drie hoofdtaken:

beheren,

adviseren

en

handhaven. Wat houdt die adviserende rol juist in? ‘Wij krijgen aanvragen voor allerlei activiteiten in het bos: mountainbike tours, wandelingen met een paar 1000 mensen… Dan moeten wij advies maaien we waar nodig en trekken we

lende aspecten, het is voortdurend zoe-

geven over de impact op de natuur of

boompjes uit de heide, anders wordt het

ken naar een evenwicht.’ Het is de taak

een toelating - eventueel met randvoor-

terug bos. Vroeger haalde men gerief-

van de boswachter om het totaalpakket

waarden - geven.’

hout uit gebieden als deze, men velde

te zien en een inschatting te maken van

al eens een grote boom voor een dak-

de voor- en nadelen van elke beheer-

Het doel van handhaving is de natuur

gebinte. Het was ook gemeengoed, ie-

maatregel.

beschermen. Zo is het belangrijk om op de paden te blijven en je hond aan de lijn

dereen kon er zijn dieren laten grazen.

Heide ontstond eigenlijk door intensief

De kennis over bosbeheer staat niet stil,

te houden. ‘Vorige week was een klas

gebruik van de terreinen. Een beheer-

en ongetwijfeld zijn er dingen die Hans

aan het spelen op een plaats die al 7

maatregel die hier ook goed resultaat

nu anders zou doen dan in het begin

jaar geen speelzone meer is. Dat is nog

geeft is chopperen: diep maaien waar-

van zijn carrière. ‘Waar ik voor een stuk

onschuldig, maar je hebt ook mosrovers

door je ongeveer 30% blote grond krijgt

in meegegaan ben, is het gebruik van

of paddenstoelenplukkers die duidelijk

en je jonge heideplanten de kans geeft

grotere machines. Vroeger was dat not

niet voor eigen gebruik oogsten. Dit kan

om te kiemen. De heideplanten hebben

done, maar je kan meer werk verzetten

schade bezorgen aan de aanwezige na-

hier veelal dezelfde leeftijd, terwijl we

en je spaart de rug van onze groenarbei-

tuur.’

streven naar heide in verschillende sta-

ders. Het levert ook een mooi resultaat

dia van ontwikkeling. Zo creëer je een

op. Na de eerste test met de chopper

Hans probeert altijd eerst met de men-

meer geschikte biotoop voor tal van in-

dook hier bijvoorbeeld het echt melk-

sen te praten, maar botst soms op

secten.’

viooltje op. Een zeldzame soort, er zijn

weerstand. Voor loslopende honden is

nog maar één of twee gekende groei-

er bijvoorbeeld eerst een mondelinge

plaatsen in Vlaanderen.’

aanmaning, de tweede keer volgt een

Zou je dit effect ook kunnen bekomen

schriftelijke aanmaning in de bus en ko-

zonder de machines, enkel met begrazing? ‘Ja en nee. Je zou dan veel in-

We willen weten of Hans ook aan exo-

men de gegevens in de databank bij een

tensiever moeten begrazen en zou niet

tenbestrijding doet. Blijkt dat ze binnen-

eventuele derde overtreding wordt een

voldoende kunnen zorgen voor verar-

kort op enkele percelen de Amerikaanse

PV opgesteld en een boete opgelegd.

ming van het systeem. Ook hier valt er

vogelkers zullen aanpakken. Vlakbij zijn

immers bemesting onder de vorm van

privébossen waar de Bosgroep samen

Boswachters zijn beëdigd als agent van

stikstof uit de lucht. En voor de vogels

met de eigenaar eerder al Amerikaan-

de gerechtelijke politie en kunnen dus

is het dan weer niet goed dat er in het

se vogelkers heeft bestreden. Eigenlijk

een PV opmaken in hun eigen domein.

broedseizoen 200 schapen door het

zouden we dit gezamenlijk moeten aan-

Op private bos- en natuurterreinen is dit

terrein lopen. Als boswachter moet je

pakken, anders kan je bezig blijven.

werk voor de natuurinspectie. ‘Er is des-

rekening houden met al deze verschil-

6

tijds een opdeling gemaakt in boswach-

zoveel mogelijk soorten een kans te ge-

je aanplant, zorgen voor een geschikte

ters, beleidsadviseurs en natuurinspec-

ven in een gebied. Vanuit Europa volgen

bosbodem en nadat ze geveld zijn heb

teurs. Boswachters houden toezicht en

we ook de habitatrichtlijnen, we moeten

je een piste.’

beheren de natuur- en bosgebieden in

onze Natura 2000 gebieden in goede

beheer van Natuur en Bos. Beleidsadvi-

staat van instandhouding brengen.’ On-

seurs behandelen adviezen, vergunnin-

langs werden 3 nieuwe poelen gegraven

gen, erkenningen en subsidies (AVES).

voor de kamsalamander, een Europees

Naast recreatie en ecologie zit er ook

Natuurinspecteurs controleren de nale-

beschermde soort.

nog een economisch aspect aan de job van boswachter. ‘Wanneer mensen kri-

ving van de natuurwetgeving in het buitengebied.’

Houtoogst

Er wordt elk jaar geschalmd samen met

tiek hebben op het kappen van bomen,

collega’s van de regio. ‘Elke boswach-

vraag ik om eens na te denken wat er in

natuurmanagement

ter maakt een lijst van bestanden waar

hun huis allemaal van hout is. Vaak heb-

komen al die aspecten aan bod: wet-

moet geschalmd worden. Met de digita-

ben ze daar nog nooit bij stilgestaan. We

geving (natuur- en bosdecreet, jacht,

le meetklem werk je iets minder in duo

kunnen natuurlijk hout importeren van de

visserijwetgeving) en kennis over bos-

maar het is nog steeds plezant om sa-

andere kant van de wereld, maar het is

en natuurbeheer, soorten en ziekten,

men op pad te gaan. Met de klimaatver-

beter om deels zelf in onze behoeften te

visstandbeheer, beheerplannen, enzo-

andering moeten we voorzichtiger zijn,

voorzien. Wat ik ook vaak uitleg is dat bo-

voort.

we creëren bewust geen grote open

men dicht bij elkaar worden geplant om

plekken meer in het bos, want dan komt

de concurrentie te bevorderen zodat je

Klimaatverandering

de warmte in het bos, terwijl we het bos-

mooie rechte stammen kweekt. Door een

klimaat willen behouden. Bij bosexploita-

dunning geef je de andere bomen meer

We zijn benieuwd hoe Hans omgaat met

ties werken we met vaste ruimingspistes

ruimte.’ In het Drongengoed zijn een aan-

mensen die vinden dat je de natuur z’n

op 40 meter, om bodemschade door de

tal voorbeeldbestanden waar men in het

gang moet laten gaan. ‘Dan kom je bij

machines te beperken. Bij nieuwe bos-

ene bestand het QD-principe met toe-

het

In

de

opleiding

Natuurlijke

aanleg planten we populieren op de toe-

komstbomen toepast en in het andere

evolutie leidt niet per definitie tot hoge

biodiversiteitsverhaal.

komstige pistes. Deze bomen geven de

bestand niks doet. Hierdoor creëren we

biodiversiteit. Soms moet je ingrijpen om

eerste jaren structuur en schaduw aan

variatie en structuur in onze bossen.

De arbeidersploeg maakt deze reeblocks zelf met hout van een geveld fijnsparbos, de stammen werden ter plaatse verzaagd met de mobiele zagerij

7

de bosbode 4 | 2019

Er wordt nog steeds brandhout op stam

houden zij een regiovergadering waar

exotenbestrijding, grotere maaiwerken

verkocht aan particulieren, maar sinds

ook de ploegbazen bij worden betrokken.

en het plaatsen van rasters.

opleiding kettingzaaggebruik moeten

Er zijn nu 82 boswachters, voor de be-

De boswachters worden ook onder-

voorleggen, zijn een paar vaste klanten

sparingsronde waren dat er 120. ‘We

steund door een administratief team dat

weggevallen. ‘In oktober was er terug

kregen er dus allemaal een stukje bij.

de aankoop van plantgoed organiseert,

openbare brandhoutverkoop in een ca-

En er worden elk jaar nieuwe gronden

de huur van machines regelt en bestek-

fé in Wingene. Dat verloopt altijd zeer

aangekocht. Sinds ik hier ben heb ik al

ken schrijft voor bijvoorbeeld maaien of

geanimeerd. Ook de houtverkoop voor

50 hectare nieuw bos aangeplant.’ Dat

rasters.

exploitanten gebeurt zo nog.’ Voor de

is indrukwekkend, en toch is het een

gevoelige bospercelen doen de bos-

bron van frustratie, want de aanplantin-

wachters beroep op een aannemer met

gen slaan niet allemaal even goed aan.

Teamwork

paard om bomen uit te slepen of maaisel

‘Ik begrijp meer en meer de paters van

Een deel van de job is babbelen met

af te voeren. ‘Wij schakelen het paard

Drongen die er een dikke 200 jaar over

mensen. ‘Op de duur ken je de habitués,

vaak in om brandhout te slepen uit be-

deden om dit woeste gebied bebost te

zij zijn mijn extra ogen. Zij melden me

standen die moeilijk toegankelijk zijn. Als

krijgen. De kleigrond samen met de kli-

bijvoorbeeld wanneer er een boom een

iemand zo’n lot koopt, krijgen ze er een

maatverandering en de grote wilddruk

pad verspert.’

aantal dagen het paard bij.’

maken het hier echt een uitdaging.’

82 boswachters

Hans deelt een arbeidersploeg met zijn

langs een wandelpad, wellicht gestor-

regio-collega en schakelt hen in voor

ven door ziekte. Hans zal dit straks wat

Natuur en Bos deelt Vlaanderen op in

het maaien, snoeien, dunningen en in-

dieper in het bos leggen, waar geen

10 regio’s: Kust & Westhoek, Zandig

frastructuurbeheer zoals het plaatsen

wandelaars komen. ‘Dan geef je het

Vlaanderen, Vlaamse Ardennen & Schel-

van afsluitingen en banken of het uitvoe-

terug aan de natuur, zoals een dode

de-Leie, Antwerpse Kempen, Groene

ren van herstellingen. Er is ook nog een

boom ook leven geeft. Ik heb eens een

Gordels, Brabantse Wouden, Taxandria,

mobiele arbeidersploeg, die bestaat uit

grote damhertbok het bos in getrokken,

Demerland & Zuiderkempen, Lage tot aan

specialisten zoals kraanmannen, tractor-

twee diepe rabatten over, ik was kapot!

Hoge Kempen en Hoge Kempen Tot Voe-

bestuurders, of mensen met kennis van

Een paar weken later vond ik enkel nog

ren. Aan het hoofd van elke regio staat

een specifieke beheervorm of machines.

beenderen terug. De vossen, muizen en

een regiobeheerder, die heeft een aantal

Daarnaast wordt er voor eenvoudige

andere kleine ‘opruimers’ pikken hun

boswachters onder zijn/haar hoede met

beheertaken, zoals het bestrijden van

graantje mee.’

elk hun eigen ambtsgebied. In de regio

boomopslag in de heide, gewerkt via so-

Zandig Vlaanderen zijn naast Hans nog 5

ciale tewerkstelling. Ook wordt er meer

Tijdens onze wandeling komt het een

andere boswachters actief. Elke maand

en meer met aannemers gewerkt voor

paar keer ter sprake: samenwerken is

kopers een ECC1 en ECC2-brevet van de

Een wandelaar meldt een dood reekalfje

8

boeren.’ Ze maaien in stroken, om het

dezelfde. ‘Eigenlijk kijk ik nooit naar de

voedsel voor insecten niet bruusk weg

klok, ik tel mijn uren niet. Het voelt nooit

te nemen. Ze mogen geen bemesting of

aan als werken. Sinds mijn eerste dag als

chemische bestrijding gebruiken en bij

boswachter wist ik: dit is de schoonste

begrazing bepaalt het ANB wanneer en

job van mijn leven! Ik ken van alles iets,

hoeveel dieren erop komen.

maar van niets alles. Een boswachter moet een beetje vanalles op de hoog-

Seizoenen

te zijn. Je kan natuurlijk overleggen met

bouwd. Samen met de vzw die de hoeve

Het werk van een boswachter volgt ui-

gen.’

uitbaat gaf hij namen aan de dreven, ge-

teraard het ritme van de seizoenen. ‘In

ïnspireerd door de cultuurgeschiedenis.

het broedseizoen mogen er niet veel

Hans was van kindsaf graag in de natuur

In overleg met de vakgroep archeologie

beheerwerken gebeuren, dan heb ik tijd

en kreeg de liefde voor vogels mee van

die opgravingen deed komt er een bord

voor administratie. In de herfst ben ik

zijn vader en zijn leraar aardrijkskunde

met een reconstructie van de oude hof-

bezig met heidebeheer en in de winter

die destijds Natuurpunt De Torenvalk

stede.

met bosbeheer. Na het schalmseizoen

in Tielt opstartte. Toch werkte Hans ja-

starten we met de exploitaties.’

renlang in de privésector voor hij op zijn

belangrijk. Uit alles blijkt dat Hans met de jaren een stevig netwerk heeft uitge-

collega’s of bijkomende opleidingen vol-

44e een carrièreswitch maakte. ‘Soms

Hans kan ook rekenen op de hulp van heel wat vrijwilligers, vooral voor moni-

Hans probeert vaak op terrein te zijn,

heb ik spijt dat ik het niet eerder heb ge-

toring, maar ook om de wandelpaden te

maar er is ook veel bureauwerk. Dat

daan, maar de ervaring die ik opdeed in

checken. Hij somt de verschillende werk-

doet hij thuis, ’s avonds of op een re-

de privé, waar alles zeer efficiënt moet

groepen op die zich specialiseren in vo-

gendag. ‘Alles moet geregistreerd wor-

gebeuren, komt hier goed van pas.’

gels, paddenstoelen, vleermuizen, libel-

den in databanken: beheerwerken, me-

len of vlinders. De wildcamera’s konden

tingen, gebruiksovereenkomsten met

Na de cursus natuurgids volgde Hans de

naast herten ook de boommarter, steen-

landbouwers… Verder verwerkt Hans de

opleiding bosbouwbekwaamheid, wat

marter, bunzing en vos vastleggen. ‘Het

aanvragen voor evenementen, maakt

nu natuurmanagement heet. ‘De goes-

is allemaal specialistenwerk dus ik ben

hij bestelbonnen voor aankopen en her-

ting om boswachter te worden werd als-

blij dat ik op al die vrijwilligers mag re-

stellingen en organiseert hij de planning

maar groter. Van de 750 cursisten zijn

kenen.’ Zo verdraagt de aardbeivlinder

voor de arbeidersploeg. Hij onderhoudt

er uiteindelijk 120 afgestudeerd. Om bij

geen hoge vegetatie, en Hans krijgt dan

het contact met de gemeente en met

de overheid te werken moet je een ex-

advies over welke zones in welke peri-

jeugdbewegingen. Last but not least

amen doen en als alles goed gaat kom

ode best worden gemaaid. ‘Ik zou niet

maakt hij ook het beplantingsplan op en

je op de reservelijst. Toen er in 2005

graag hebben dat die aardbeivlinder

bestelt hij plantgoed voor de bebossin-

een plaats vrijkwam aan de kust, was ik

verdwijnt, al zit je natuurlijk nog met de

gen.

heel blij. Het betekende wel een daling in mijn wedde, want ik kon geen anciënni-

gekende stikstofdepositie. Ik hoop echt dat ze er uit geraken met het stikstofdebat en een goede oplossing vinden voor

Late roeping

zowel de landbouwers als de natuur. In

Het leukste aan de job van boswach-

het Drongengoed wordt trouwens 70

ter vindt Hans de afwisseling, het vele

hectare beheerd door landbouwers:

buiten zijn en het contact met mensen

de graslanden worden gemaaid door

van allerlei slag. Geen twee dagen zijn

teit meenemen, maar ik ben er toch voor gegaan en heb nog geen seconde spijt gehad.’

Je kan Hans volgen op @hansvansteenbrugge

9

de bosbode 4 | 2019

Vaarwel bosbeheerplan, Met een beheerplan geniet je als boseigenaar vele voordelen. Je moet minder vergunningen aanvragen, er zijn vaak subsidies en fiscale vrijstellingen en je hebt een handige leidraad voor je bosbeheer. Door een wetswijziging kunnen sinds 2017 enkel nog natuurbeheerplannen ingediend worden. De vroegere bosbeheerplannen behoren stilaan tot het verleden, sinds 28 oktober 2023 zijn ze zelfs niet meer wettelijk geldig. Wat gebeurde er met de lopende bosbeheerplannen? En wat zijn de verschillen met de nieuwe natuurbeheerplannen?

Omzetting In de nieuwe wetgeving werd gelukkig een procedure voorzien om met ‘minimale inspanning’ de lopende bosbeheerplannen om te zetten naar het nieuwe format. Zo zijn al die oude beheerplannen niet plots verloren. De procedure hiervoor verschilt al naargelang het type bosbeheerplan en de ligging van het bos.

Wie een beperkt bosbeheerplan heeft voor een bos niet gelegen in

De opmaak van het beheerplan start met de inventarisatie van het bos

10

hallo natuurbeheerplan een beschermingszone (VEN of SBZ) is

tomatisch aflopen op 28 oktober 2023

de realiseren. Denk bijvoorbeeld aan

het eenvoudig, want het bosbeheer kan

en boseigenaars moeten vanaf dan kap-

een eiken-berkenbos op zandgrond met

gewoon verder gaan. De omzetting is

machtigingen aanvragen.

veel structuurvariatie, dood hout en ou-

hier louter administratief: het beperkt

de bomen. Voor deze bossen ontvangt

bosbeheerplan verandert van naam

Sommige boseigenaars hebben nog

de boseigenaar jaarlijks een beheersub-

naar Natuurbeheerplan type 1. Dat is

een uitgebreid bosbeheerplan. Deze

sidie. Deze subsidie is niet vrijblijvend,

het eenvoudigste beheerplan met de

plannen worden omgezet naar een Na-

vraag daarom zeker raad aan je Bos-

bescheiden ambitie, waarbij de boskwa-

tuurbeheerplan type 2. Deze omzetting

groep.

liteit minstens behouden blijft.

is wel meer dan een naamswijziging. Een subtiel verschil is de overschakeling van

Aanspreekpunt

Soms zijn beperkte bosbeheerplannen

Criteria Duurzaam Bosbeheer naar Cri-

wél gelegen in zo’n beschermingszone.

teria Geïntegreerd Natuurbeheer. Een

Het is wel wat, al die omzettingen en de

Volgens de nieuwe regels moeten de

belangrijker verschil is de mogelijkheid

nieuwe spelregels. Maar geen nood! Als

ecologische ambities hier wat hoger zijn,

om je bos te beheren als natuurstreef-

je een beheerplan hebt via de Bosgroep

dus een simpele naamswijziging gaat

beeld. Hier wil je op termijn een natuur-

moet je zelf geen initiatief nemen. Jouw

niet. Het beperkt beheerplan zal dus au-

lijk inheems bos met hoge natuurwaar-

Bosgroep ontvangt eerst een voorstel

Komt +/- overeen met Ambitie

Natuurbeheerplan

Natuurbeheerplan

Natuurbeheerplan

Natuurbeheerplan

Type 1

Type 2

Type 3

Type 4

beperkt bosbeheer-

uitgebreid bosbe-

uitgebreid bosbe-

bosreservaat

plan

heerplan

heerplan

behouden van

streven naar

streven naar

aanwezige na-

hogere natuurkwali-

Hoogste natuurkwa-

tuurkwaliteit

teit

liteit

ja

ja

ja

minstens 25 %

minstens 90 %

minstens 90 %

ja

ja

ja

mogelijk

mogelijk

mogelijk

Criteria Geïntegreerd

natuurreservaat

Natuurbeheer Natuurstreefbeelden Subsidies Beheer Subsidies Toegankelijkheid

mogelijk

Subsidies Aankoop gronden

mogelijk

Subsidies Eénmalige investering

50 %

Erfbelasting Schenkbelasting Verkooprecht

90 %

50 %

75 %

100 %

75 %

100 %

100 % 100 %

Onroerende voorheffing Opmerkingen

80 %

100 % niet toegestaan in

erfdienstbaarheid en

speciale bescher-

toetsingskader

mingszones

natuurreservaten

11

de bosbode 4 | 2019

over de omzetting. Hierin staat bijvoor-

kan verschillen tussen de Bosgroepen.

oktober. Voor de beperkte beheerplan-

beeld welk type beheerplan er mogelijk

Indien je zelf indiener bent van je be-

nen geldt vanaf 28 oktober dan per pro-

is, welke natuurstreefbeelden kunnen en

heerplan, zal Agentschap Natuur en Bos

vincie één goedkeuringsbesluit die de

hoe het financieel plaatje eruit ziet. De

jou rechtstreeks contacteren voor de

omzettingen administratief regelt.

Bosgroep bekijkt dit voorstel en zal je in-

omzetting en voor de opvolging nadien.

Verplicht?

Stand van zaken

Nadat je gecontacteerd werd door de

Ongeveer 700 beheerplannen moesten

ringsgevallen, beslissen om niet langer

Ook na de omzetting blijft de Bosgroep

worden omgezet, een hele klus! In juni

deel te nemen aan het beheerplan. Meld

je aanspreekpunt. Meestal zal de be-

2023 waren er 270 omgezet en 200

dit duidelijk aan jouw Bosgroep binnen

heerder zelf verantwoordelijk zijn voor

lopend. Vanaf oktober 2023 is er voor

de gevraagde termijnen. Denk er wel

het bosbeheer en kan hij advies of on-

elk beheerplan een omzetting lopende.

aan dat je vanaf dan geen vergunning

dersteuning vragen aan zijn Bosgroep.

Tijdens de omzettingsperiode kunnen

meer hebt om jouw bos te beheren.

De Bosgroep ontvangt jaarlijks de be-

de voorziene beheermaatregelen nog

heersubsidies en zal deze volgens de

steeds worden uitgevoerd. Financiering

Klik op www.natuurenbos.vlaanderen.be

gemaakte afspraken doorstorten of in-

volgens de oude wetgeving (vb. ecolo-

door naar ‘Natuurbeheerplannen’ voor

zetten voor beheer. Ook deze regeling

gische bosfunctie) is gestopt sinds 28

meer informatie.

formeren hierover. Je kan de Bosgroep vervolgens contacteren om afspraken te maken over streefbeelden en subsidies.

Bosgroep kan je, behalve in uitzonde-

Met dank aan Bosgroep Kempen Noord

12

Boseigenaar aan het woord In onze reeks over BB’s, bijzondere boseigenaars, geven we heel graag het woord aan Geert De Visscher uit Dendermonde-Vlassenbroek.

Toen de landbouwactiviteit in de naoorlogse periode in delen van de Scheldevallei onrendabel werd, schoten de populieraanplantingen er als paddenstoelen uit de grond. Ook door onze familie werd veel grasland omgezet en werden 2 rotaties populieren geoogst met een behoorlijk rendement.

Bij de derde rotatie sloeg de populierenziekte hard toe, ganse aanplantingen van klonen die niet resistent bleken, gingen verloren. Onder impuls van de toen ingevoerde subsidie herbebossing werd overgeschakeld naar aanplant met es. Maar toen kwam de essenziekte met hetzelfde nefaste gevolg.

Voor ons als private eigenaar was natuurbeheer steeds even belangrijk als bosbouw. We werkten samen met andere natuureigenaars aan een prachtige fauna en flora die de Vlassenbroekse polder tot een natuurparel maakte.

Toen werd echter in het gebied door de overheid een gericht aankoopbeleid gevoerd dat, in het kader van de realisatie van het Sigmaplan, gevolgd werd door onteigeningen van de resterende private percelen. Voor de gewone private eigenaar was in het grootste deel van de polder geen rol meer weggelegd. Zelfs in het niet onteigende deel blijft het vechten om nog aan natuur- en bosbeheer te doen, maar

we blijven strijdvaardig. Zo beheren we nu toch nog een vijftal hectare aan loofbos, gaande van wilgenstruweel tot de ouwe trouwe populier.

Samenwerking met natuurverenigingen en openbare besturen kan zeker een meerwaarde betekenen voor het private natuurbeheer. Zo werkte Natuurpunt met ons samen aan een project in het kader van ‘Biotoopherstel en -verbetering in beboste jachtgebieden’. Een verlaten recreatieplek werd omgevormd tot een natuurparel met administratieve ondersteuning van de Bosgroep en financiële ondersteuning van het Jachtfonds. Aan openbare besturen verlenen we onze medewerking voor het realiseren van natte natuur en het creëren van sponslandschappen. We werken aan een natuurbeheerplan type 3, dat hopelijk meer zekerheid zal bieden voor de volgende generaties.

Als bestuurslid van het eerste uur bij Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen heb ik vastgesteld hoe De Bosgroepen een steun zijn voor de realisatie van de passie van de boseigenaar. Hopelijk blijven onze overheden de ingeslagen weg volgen want privaat natuurbeheer biedt zeker een grote meerwaarde voor natuur en biodiversiteit.

13

de bosbode 4 | 2019

Een gesnoeide populier is er Tot voor kort was Vlaanderen één van de toonaangevende regio’s wat betreft populierenteelt. De voorbije jaren is de maatschappelijke waardering voor houtproductie echter sterk afgenomen, waardoor heel wat kennis verloren dreigt te gaan. Zo ook de ambacht van het snoeien van populier. Op advies van de Bosgroep ging deze zomer een professionele snoeier aan de slag bij een aantal boseigenaars. Aanleiding om de do’s en don’ts bij het snoeien van populier even te belichten.

De frequentie van het snoeien wordt mee bepaald door de groeisnelheid van de boom. Deze is niet enkel afhankelijk van de standplaats, maar ook van de gebruikte populierenkloon. Grootbladige populierenklonen zoals Bakan en Skado hebben een dermate snelle jeugdgroei dat een tweejaarlijkse vormsnoei na de aanplant aangewezen is. Bij iets trager groeiende klonen zoals Muur of Vesten kan wat langer gewacht worden met een eerste snoeibeurt. Als algemene regel kan gehanteerd worden dat snoei-

Waarom snoeien?

Matig en regelmatig

Het doel van populierensnoei is ervoor

Bij het snoeien neemt men een deel van

zorgen dat het volume hout dat jaarlijks

de kruin weg, waardoor de boom min-

bijgroeit, geconcentreerd wordt in een

der snel gaat groeien. Toch is dit be-

takvrije stam en niet in zware zijtakken.

perkter houtvolume waardevoller. De

Op die manier wordt er waardevoller

kunst is dus steeds te waken over dit

hout gecreëerd, zowel qua toepassings-

delicaat evenwicht tussen voldoende

mogelijkheden als qua opbrengst. Een

wegnemen om lange, rechte, takvrije

knoestige populierenstam kan eventueel

stammen te krijgen maar ook niet teveel

nog verzaagd worden tot palettenhout,

om de boomgroei niet te hard te ver-

maar met een mooie takvrije stam heeft

storen. Te sterke snoei kan ervoor zor-

men heel wat meer opties. Bijvoorbeeld

gen dat de verhouding tussen kroon en

de verwerking tot een multiplexplaat,

wortelvolume teveel verstoord wordt,

een duurzaam product waarin de opge-

waardoor de boom soms zelfs kan rea-

slagen CO2 langer gestockeerd blijft en

geren met de vorming van waterlot. Dat

zo bijdraagt aan een beter klimaat.

ontstaat door het uitlopen van slapende knoppen op de stam en uit zich als korte

Het snoeien van populieren is een inves-

takjes die in bosjes op de stam verschij-

tering waarvan het rendement zichtbaar

nen. De boom tracht zo het teveel aan

wordt bij de verkoop van de bomen. De

weggesnoeide kruin te compenseren.

verschillende snoeibeurten in de levens-

Door nooit meer dan een kwart van de

loop van een populier kosten samen

kroon weg te nemen tijdens een snoei-

ongeveer 15 à 20 €/boom en resulteren

beurt beperk je het risico op waterlot.

© Elagage et taille de formation des arbres forestiers, M. Hubert

wonden best niet veel groter zijn dan 5

in een meeropbrengst van 30 à 45 €/ boom.

14

1 2 3

Dubbele top Scherpe takaanzet Zuiger

de bosbode 4 | 2019

twee waard cm diameter. Wanneer veel dikkere takken moeten verwijderd worden, moet de meerwaarde van snoeien in vraag worden gesteld.

Om praktische en financiële reden wordt het aantal snoeibeurten bij populier meestal beperkt tot twee of drie keer.

Rond de leeftijd van 4 à 5 jaar wordt een vormsnoei uitgevoerd en, in functie van de groeisnelheid, tussen het 8e en 14e levensjaar nog 1 of 2 opsnoeibeurten.

Als standaard kan men bijvoorbeeld 4 – 8 – 12 toepassen.

Aanpak

men. Dergelijke vormsnoei kan nog uit-

De beste periode voor het snoeien van

met een telescopische snoeigiraffe.

populier is tijdens de zomermaanden (juli tot en met september). Op dat moment is de sapstroom al wat aan het afnemen maar is de boom wel nog aan het groeien. Hierdoor worden de snoeiwon-

gevoerd worden vanop de grond, vaak

In de daaropvolgende snoeibeurt(en) ligt de klemtoon op het weghalen van de onderste takkransen zodat er een takvrije stam ontstaat. Dit opsnoeien wordt

den sneller afgedicht en vermindert de

bij jonge bomen best beperkt tot maxi-

kans op waterlot sterk.

maal 1/4e van de boomhoogte; bij oudere bomen kan dit opgetrokken worden

Bij de eerste snoeibeurt(en) wordt voor-

naar 1/3e tot maximaal de helft. Hiervoor

al gefocust op vormsnoei. Hierbij wor-

moet er al snel op grotere hoogte ge-

den dubbele toppen, zuigers of dikke,

werkt worden. Vroeger werd hiervoor

recht opgaande takken selectief ver-

vaak in de boom geklommen, al dan niet

wijderd. Door deze ‘probleemtakken’

met behulp van klimsporen of een lad-

in een vroeg stadium weg te snoeien

der. Nu wordt meestal gebruik gemaakt

gaat men grote snoeiwonden vermijden

van een hydraulische lift, gemonteerd

in een volgende snoeibeurt en een te

op een tractor, als de struiklaag niet te

sterk dikteverloop van de stam voorko-

dicht is.

15

Help, onze dennen sterven!

Het is menig bosbeheerder al opgevallen dat elk jaar een groot aantal dennen sterft zonder duidelijke aanleiding.

Wat is er aan de hand?

Onlangs werd duidelijk dat heel wat dennen sterven ten gevolge van een schimmelaantasting. Meer bepaald door Sphearopsis sapinae oftewel dennen­ scheut­sterfte (Diplodia in de oude benaming). Deze schimmel is al altijd in onze dennenbossen aanwezig geweest, maar komt pas zichtbaar tot uiting bij een algemene verzwakking. Het werd voor het eerst als probleem vastgesteld in de ja-

De aantasting is op veel verschillende

Is er een behandeling of kan dit voorko-

manieren te herkennen. Zoals de naam

men worden? Helaas niet. Klimaatveran-

zegt kunnen de eindscheuten afsterven,

dering eist haar tol. Het enige goede ad-

ze kleuren rood en op de naalden zijn dan

vies is de bosomvorming van homogeen

typische zwarte puntjes aanwezig. On-

naaldhout naar gemengde inheemse

dertussen blijft het niet bij sterfte in de

bossen in versneld tempo uitvoeren.

twijgen maar gaat de ganse boom eraan.

Stervende bomen kunnen nog geoogst

De schimmel zorgt voor kankers in de

worden maar het hout heeft dan vaak

te zwaar uithaalt, net als vele andere

schors die tot groeimisvormingen leiden.

last van blauwverkleuring, wat de hout-

zwakteparasieten zoals schorskevers en

De stam groeit niet langer mooi rond

waarde sterk doet dalen. Dus meerdere

andere schimmelaantastingen. Klimaat-

maar heeft afgeplatte vlakken. In extre-

goede redenen om werk te maken van

verandering heeft van deze banale

mis kunnen zelfs vierkante stammen ge-

meer aanplantingen met bijvoorbeeld

schimmel een bomenkiller gemaakt die

vonden worden. Ernstige harsuitvloei en

kloempen van inheemse bomen in deze

wel eens het einde van het dennentijd-

het plotse afsterven van de boom zijn

aangetaste dennenbossen.

perk in onze contreien kan inleiden.

sinds kort schering en inslag.

ren ‘80 om daarna weer van de radar te verdwijnen. Ondertussen is de aantasting terug en erger dan ooit te voren.

Klimaatverandering, met name hitte en droogte, heeft de dennenbossen ernstig verzwakt, waardoor dennenscheutsterf-

16

Bosgroepnieuws

Terugblik Eén van de eerste aanplantingen door de Bosgroep was het bos van Jan in Kruisem. Dus in het jaar dat we een kwarteeuw De Bosgroepen vieren, trokken we voor Dag van de Boseigenaar op 11 oktober naar dit bos. We namen 90 bosliefhebbers mee op 3 gegidste wandelingen. De wandeling met experten Hans en Cédric focuste op bosbeheer in een veranderend klimaat, en samen met natuurgids Dirk kon je het wonderlijke bosecosysteem ontdekken.

Ook tijdens de Week van het Bos, op 13 oktober, organiseerden we nog eens een Forest clean-up, deze keer in een bos in Waasmunster. Op een dik uur tijd verzamelden we enkele vuilniszakken met afval. Het ideale moment voor buurtbewoners We zagen heel veel blije gezichten, ook tijdens de wervelende speech van de 92-jarige Jan. Er werd gemoedelijk gebabbeld bij een hapje en een drankje, en dat allemaal onder een stralende zon!

om elkaar te leren kennen, en je doet er nog een goede daad mee! Blijf je graag op de hoogte van volgende forest cleanups, stuur dan een mailtje naar bosgroep@oost-vlaanderen.be.

Bosgroepnieuws

We gaan ervoor!

En of het een druk plantseizoen wordt! In Oost-Vlaanderen

Van die 154 aanplantingen zijn er 12 waar we een plantactie op

staan maar liefst 154 aanplantingen op het programma, zowel

poten zetten, vaak samen met lokale besturen, en waar de bo-

met particulieren als met lokale besturen, en ook een groeiend

men geplant worden met de hulp van buurtbewoners, jeugd-

aantal bedrijven. In totaal zullen we deze winter meer dan

bewegingen of leerlingen. De eerste plantacties gingen door in

126.000 bomen en struiken aanplanten. Het gaat om 29,3 ha

Zwalm, Sint-Niklaas, Maarkedal, Stekene, Evergem en Erpe. De

nieuw bos, dus pure bosuitbreiding. Daarnaast wordt 2 ha ge-

komende weken zijn er nog plantacties in Aalst, Merelbeke,

plant in het kader van boscompensatie. Ten slotte gebeurt een

Lievegem en Sint-Denijs-Westrem.

groot deel van de aanplantingen, maar liefst 84,2 ha, in het kader van herbebossing. Denk maar aan het klimaatrobuust

De cijfers voor gans Vlaanderen zijn best wel indrukwekkend.

maken van bestaande bossen door het omvormen van naald-

Alle Bosgroepen samen zullen deze winter 450.000 bomen

bos naar gemengd loofbos.

planten op 300 locaties. Daarvan is een groot deel nieuw bos, namelijk 150 hectare.

18

Bosgroepnieuws

9 nieuwe BOOST-bossen Komende winter worden 9 nieuwe BOOST-bossen geplant in Aalter, Gent, Merelbeke, Zottegem, Aalst, Geraardsbergen, Maarkedal en Stekene. We stellen je graag voor aan enkele nieuwe boseigenaars en hun bebossingsdromen.

omeinen. Het BOOST-bos is dan ook een ecologische stap-

Afgelopen jaren werd dankzij BOOST al 14 hectare nieuw bos

bijdragen aan de nodige bosuitbreiding in Vlaanderen. Hoewel

geplant in Oost-Vlaanderen, en daar komt nu nog eens 10 hectare bij. Stuk voor stuk realisaties met zorgvuldig geselecteerde struik- en boomsoorten die zullen uitgroeien tot de ideale schuilplek voor vogels, vlinders en andere kleine diersoorten.

steen voor allerhande fauna en flora.

Het bos van Kris en Greet versterkt het complex van de Makegemse bossen in Merelbeke, in Stekene plant Elscolab verder aan hun ElscoBos, en het bos van Robert en zijn familie sluit aan bij de Markettebossen in Aalter. Robert kijkt ernaar uit om dit stuk bos te zien groeien: “We vinden het fijn dat we kunnen we initieel de reeën zullen moeten weghouden uit dit jonge bos, zal het op termijn een waardevolle habitatuitbreiding zijn.

We denken er zelfs aan om dit het reeënbos te noemen.”

Zo zorgen de klimaatrobuuste bossen voor meer biodiversiteit

De jury maakte uit de ingediende dossiers een weloverwogen

in Oost-Vlaanderen en een versterking van de reeds aanwezi-

rangschikking op basis van enkele criteria zoals ligging, ruimte-

ge boskernen.

lijke inpasbaarheid in het landschap, economische en ecologische doelstellingen en inhoud van het bebossingsplan. Dankzij

Eén van de nieuwe BOOST-bossen komt er in Aalter op een

de steun van Provincie Oost-Vlaanderen en particuliere giften

stuk grond van Freddy en Marie-Christine: “Wij zijn reeds eige-

kunnen we dit jaar 10 hectare betoelagen, de grootste opper-

naar van enkele omliggende bospercelen, waarvoor we de

vlakte sinds de start van het project.

voorbije jaren fijn samenwerkten met de Bosgroep. Zo werden er zes jaar geleden kloempen aangeplant in ons bos na het

Wil jij mee zorgen voor nieuw bos? Per 5 euro die jij schenkt,

kappen van Amerikaanse eik. Wij komen ongeveer dagelijks

plant BOOST 2 m2 nieuw bos aan. Met een gift van 40 euro

eens langs en vinden het fijn om ons bos elk seizoen te zien

zorg je dus voor de aanplant van 16 m2 bos! BOOST werkt hier-

veranderen en de jonge boompjes te zien opgroeien. Daar-

voor samen met de Koning Boudewijnstichting en de Vrienden

naast vertoeven we hier graag met onze kinderen en kleinkin-

van De Bosgroepen.

deren.”

Op zaterdag 20 januari kan je actief mee bouwen aan Ook Sint-Denijs-Westrem krijgt er een BOOST-bos bij, op een

bosuitbreiding in Oost-Vlaanderen. We planten 3025

boogscheut van het Gentse Parkbos, midden in een netwerk

bomen in Sint-Denijs-Westrem. Laat weten of je komt

van reeds aanwezige kleine landschapselementen en kasteeld-

via bosgroepen.be/event/boost.

19

de bosbode 4 | 2019 Bosgroepnieuws

Poelen Poel is cool! Wij zorgden voor 7 nieuwe bospoelen in Erpe-Mere, Oosterzele, Merelbeke, Gavere, Brakel en Zottegem, en graven enkele bestaande poelen uit. Zo kan het leven in en rond de poel lekker doorgaan.

In memoriam Piet (Pierre) d’Alcantara was in 2004 mede-oprichter van Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw en was ook bestuurder van 2006 tot 2018. Het deed ons verdriet te horen dat hij op 8 september 2023 overleden is. Piet was een hartelijk en joviaal man, met een hart voor bos, die ervan genoot om deel te nemen aan de activiteiten en verschillende keren meeging op Bosgroepreis. Het bestuur en de medewerkers denken met genegenheid aan hem terug en we wensen zijn echtgenote, kinderen en de ganse familie ons oprecht medeleven.

In het midden Piet d’Alcantara tijdens de Bosgroepenreis naar Denemarken

20

Bosgroepnieuws de bosbode 4 | 2019

Onze nieuwe vzw Zoals jullie hier al eerder konden lezen, gaat de werking van de drie bestaande vzw’s in Oost-Vlaanderen overgedragen worden naar één nieuwe vzw: Bosgroep Oost-Vlaanderen.

Kan ik nog steeds beroep doen op jullie voor beheerwerken?

Ja, onze doelstelling en manier van werken verandert niet. De interne werking op vlak van administratie en boekhouding wordt wel grondig hervormd en vooral vereenvoudigd. De dienstverlening van de huidige 3 Bosgroepen wordt gestroomlijnd zodat elke boseigenaar in Oost-Vlaanderen kan rekenen op eenzelfde ondersteuning. De lopende overeenkomsten voor beheerwerken (bv. aanplanting komende winter) worden verder gezet en gebeu-

Vanaf wanneer start de nieuwe vzw?

ren vanaf januari vanuit Bosgroep Oost-Vlaanderen. Leden bij wie

Vanaf 1 januari kan je bij Bosgroep Oost-Vlaanderen terecht met

dit het geval is, zullen hierover ook nog apart aangeschreven wor-

al je bosvragen en voor ondersteuning. Het algemeen telefoon-

den.

nummer en de contactgegevens van alle medewerkers blijven dezelfde, enkel ons algemeen emailadres is voortaan bosgroep@

Worden er nog activiteiten en opleidingen in mijn regio georga-

oost-vlaanderen.be (niet langer bosgroepen@oost-vlaanderen.

niseerd?

be).

Ja, de huidige lokale werking blijft behouden. Zo zal er jaarlijks in elke regio een Ledendag georganiseerd worden die in de plaats

Word ik automatisch lid van de nieuwe vzw?

komt van de huidige Algemene Vergadering. Alle boseigenaars

Je ontvangt binnenkort een mail of brief met meer info over de

en sympathisanten blijven welkom op deze regionale activiteiten.

verlenging van jouw lidmaatschap. Om toegetreden lid te worden

Boseigenaars die willen meewerken aan specifieke lokale activi-

van de vzw hoef je niets te doen. Wens je als boseigenaar effec-

teiten en projecten kunnen lid worden van de Regioraad. Deze

tief lid te worden en te kunnen stemmen tijdens de Algemene

Regioraad houdt een vinger aan de pols van wat er leeft in de

Vergadering, dan is het nodig dat je ons een nieuw lidformulier

regio en speelt dit door naar het bestuur van Bosgroep

bezorgt.

Oost-Vlaanderen.

Kan ik in de toekomst nog terecht bij mijn vertrouwde aan-

Blijven de kantoren in Gent en Ronse bestaan?

spreekpunt?

Beide kantoren blijven bestaan zodat alle leden daar terecht kun-

Ja, alle medewerkers blijven actief in hun regio. Achter de scher-

nen bij hun vertrouwde aanspreekpunten. De algemene admini-

men zullen teamleden zich wel meer specialiseren. Zij kunnen

stratie van de vzw zoals boekhouding, personeels- en ledenadmi-

jouw vertrouwd aanspreekpunt ondersteunen bij de opvolging

nistratie zal gebundeld worden en vanuit Gent gebeuren. Voor

van jouw dossier en, indien nodig, daarover rechtstreeks met jou

deze zaken zullen de contacten dan verlopen via de collega’s die

contact opnemen.

instaan voor de algemene administratie vanuit Gent.

Nieuw in het team In oktober vervoegde Marleen Verheggen ons team. Voor haar was de keuze voor een job in de groensector evident want ze is geboren en getogen op een boomkwekerij. ‘Ik volgde onder meer een opleiding milieubeheer, kwam in de familiezaak terecht en nog later in de administratie. Toen ik info zocht voor de heraanplant van ons bos zag ik op de website van De Bosgroepen de vacature administratief coördinator. De puzzel was snel gelegd. Het is mijn taak om samen met een team gedreven collega’s de fusie van de drie Oost-Vlaamse Bosgroepen naar de nieuwe vzw Bosgroep Oost-Vlaanderen administratief in goede banen leiden. Je zal via mail of brief de komende weken dus zeker nog van me horen. In mijn vrije tijd kan ik mij verliezen in de moestuin en ons bos, en ik maak graag limonades en verzorgingsproducten met kruiden.’

21

Bosgroepnieuws

Nieuwe pachtwet opent perspectieven voor bosuitbreiding Begin oktober keurde het Vlaams Parlement het vernieuwde pachtdecreet goed. Hierbij werden enkele belangrijke stappen gezet om de relatie tussen pachter en verpachter evenwichtiger en transparanter te maken. Zo zal, indien één van beide partijen dit wenst, afgedwongen kunnen worden om de pachtovereenkomst schriftelijk vast te leggen. Indien beide partijen hiermee akkoord gaan, kunnen bestaande mondelinge overeenkomsten ook gewoon behouden blijven. Nieuw is ook dat de mogelijkheid wordt voorzien om in een schriftelijk pachtcontract vast te leggen dat de pacht na 18 jaar kan worden opgezegd voor verkoop van de grond. Verder zal je als eigenaar via een online loket ook kunnen nagaan wie je grond effectief bewerkt en of je perceel niet werd onderverpacht of in seizoenspacht werd gegeven.

Een andere belangrijke vernieuwing is dat de eigenaar de mogelijkheid krijgt om de pacht op te zeggen voor de realisatie van bos en natuur. Private eigenaars kunnen hun verpachte grond bebossen indien voldaan is aan volgende voorwaarden: - de gronden zijn gelegen in groene bestemmingen of in Natura 2000-gebied; - het betreft een minimale aaneengesloten oppervlakte van 0,5 ha; - de aanplant moet ten minste 24 jaar in stand worden gehouden; - de aanplant mag niet gebeuren in het kader van boscompensatie; - een opzegtermijn van minstens 3 maanden moet gerespecteerd worden (verlengd indien er nog moet geoogst worden);

22

- er wordt een verbrekingsvergoeding betaald aan de pachter ten belope van de geleden schade en zoals bepaald in het decreet; - indien de bebossing niet binnen 3 jaar wordt uitgevoerd, heeft de pachter het recht om de grond opnieuw in gebruik te nemen en/of een schadevergoeding te eisen Dit recht om de pacht te verbreken voor de realisatie van bos en natuur wordt beperkt in die gevallen dat de leefbaarheid van het betrokken landbouwbedrijf hierdoor ernstig zou worden verstoord. Dit is het geval wanneer: - de pachtverbreking betrekking heeft op een deel of op het geheel van de huiskavel van het landbouwbedrijf van de pachter - de oppervlakte van de percelen groter is dan één vijfde van de totale oppervlakte van het landbouwbedrijf van de pachter - de pachter de opzeggingsreden (bv. bebossing) zelf realiseert of zich ertoe verbindt om binnen een termijn van één jaar na opzegging te realiseren Dit nieuw pachtdecreet wordt van kracht na publicatie in het Belgisch Staatsblad.

Ben je eigenaar van een perceel dat misschien geschikt is voor bebossing? Je kan de ligging in groene bestemming of Natura 2000-gebied eventueel zelf natrekken via www.geopunt.be. Of neem contact op met de Bosgroep om na te gaan welke bebossingsmogelijkheden er zijn voor jouw perceel.

Advertenties

meer bosnieuws Volg ons op social media bosgroepenovl bosgroepenovl Schrijf je in op de nieuwsbrief via bosgroepen.be/jouwbosgroep Wil je de bosbode digitaal ontvangen?

Mail naar bosgroepen@oost-vlaanderen.be

boszoekers Hieronder vind je een overzicht van bospercelen die momenteel te koop staan in Oost-Vlaanderen. De inbreng van Bosgroepen Oost-Vlaanderen beperkt zich tot informeren en adviseren; de verkoop gebeurt rechtstreeks tussen verkoper en koper. Voortaan hoef je niet meer te wachten tot de bosbode verschijnt en kan je boszoekers ook bekijken op www.bosgroepen.be/bos-te-koop.

LOCHRISTI/BEERVELDE: Sectie A, nrs. 387-390 en 393-395. Oppervlakte: 3 ha 91 a bos en 53 a 60ca zaailand.

Vraagprijs 200.000€. Meer info: 0486 68 04 56.

WACHTEBEKE: 2e Afd Sectie B nr. 1024K. Oppervlakte: 0,1352 ha. Vraagprijs 2700 EUR. Meer info: john.de.coster123@gmail.com.

MOERBEKE WAAS: Haringlede 51W, sectie K perceelnr 181c en 181d. Oppervlakte: 2473 m2. Kadastraal inkomen: 175 €.

Bosperceel met chalet (vergund). Inlichtingen via 09 346 76 71.

OOSTERZELE/MOORTSELE: sectie nrs. 522,523b,523c en volgende. Perceel landbouwgrond, inmiddels uitgegroeid tot bos.

Opp. 7.200 m2 + een toegangsweg (470 m2) gelegen aan Rattepas.

Prijs overeen te komen. Meer info: Hugo Van den Daele – 0496 61 49 44.

ERPE-MERE: 3e Afd. AAIGEM. Sectie A 153F en 154A. Oppervlakte 153F : 318m2 (toegangsweg) en 154A: 3278m2 (bosje).

Populierenbos. Prijs overeen te komen. Meer info: 0478 47 23 17 Wil je zelf een zoekertje plaatsen, mail dan naar bosgroepen@oost-vlaanderen.be. We plaatsen geen advertenties voor verkoop van bosplantsoen of tweedehands materiaal. Zoekertjes worden niet herhaald.

brandhoutweb.be Een overzichtelijk online verkoopplatform waar je het hele jaar door brandhout kan kopen. Bosgroepen Oost-Vlaanderen zorgen voor een up to date aanbod, een vlotte opvolging en een goede prijs-kwaliteitverhouding van lokaal en duurzaam brandhout.

contact Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw PAC Zuid | W. Wilsonplein 2 - 9000 Gent | 09 267 78 60 bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be coördinator: Sylvie Mussche

Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw PAC Zuid | W. Wilsonplein 2 - 9000 Gent | 09 267 78 60 bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be coördinator: Klaartje Van Loy

Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw Veemarkt 27 - 9600 Ronse | 055 21 62 80 vlaamseardennen@bosgroep.be coördinator: Hans Scheirlinck