SERVUS

Aradığınız her şey Servus farkıyla...

Servus çözümleri fark yaratır!

Servus, Bilgi Teknolojileri’nde, en iyi seçenekleri en ekonomik olarak sunar. Bilgisayar Sistemleri, Network Sistemleri, Sanallaştırma Çözümleri, Veri Depolama Sistemleri, Yedekleme, Felaketten Kurtarma Çözümleri ve uçtan uca tüm bilgisayar ürün ve çözümleri...

21 yıldır, Bilişim Teknolojileri sektöründeki büyük bilgi birikimi, Türkiye çapında yayılmış organizasyonu, eğitimli ve uzman ekibi, 7 gün / 24 saat teknik destek anlayışı ile dünya standartlarında hizmet veren Servus, beklediğinizin ötesinde yaratıcı çözümler sunmak için hazır.

Büyükdere Cad. Ecza Sok. No:6 Kat:1 34394 Gültepe - Levent - İstanbul Tel: 0212 319 35 00 pbx Fax: 0212 280 98 03

Ankara Tel: 0312 472 18 38 pbx izmir Tel: 0232 441 34 12 pbx Adana Tel: 0322 454 20 53 http://www.servus.com.tr e-mail:servus@servus.com.tr

Bu Say›da

Dergi Ad› SERVUS Servus Bilgisayar A.fi. ad›na ‹mtiyaz Sahibi Hakk› EREN Adres: Yönetim Yeri ve Adresi Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü fiule MURADO⁄LU Yay›n Koordinatörü Ersu ABLAK Editör Serra SÖNMEZ Yaz› ‹flleri Gülizar BÜYÜKKARA Demet fiEKER AKGÜNEfi Redaksiyon Melih ÇEL‹K Grafik Tas›r›m Aktan AKMEfiE Emre ALPTEK‹N Yönetim Yeri ve Adresi Büyükdere Cad. Ecza Sok. No:6 Kat:1 34394 Gültepe - Levent, ‹stanbul Tel: (90) 212 319 35 00 pbx Faks: (90) 212 280 98 03 www.servus.com.tr servus@servus.com.tr Servus. Servus A.fi. kurumsal dergisidir.

Yap›m Konak Medya Abbasa¤a Mah. Y›ld›z Cad. Yeni Ayd›n Apt. No: 21 34353 Y›ld›z/Befliktafl Tel: (90) 212 236 23 10 Faks: (90) 212 236 23 14 Bask› ve Cilt Özgün Ofset Yeflilce mah. Aytekin sok. no: 21 34418 4. Levent/‹stanbul Tel. : 0212 280 00 09 Faks: 0212 264 74 33 Yay›n Türü Dergi, 3 ayl›k, süreli, g. siyasi, yayg›n

Her Y›l Daha ‹leriye Sonbahar için ifl dünyas›n›n tekrar hareketlenmeye bafllad›¤›, yaz rehavetini üzerinden at›ld›¤› aylard›r denir ama bu y›l yaz rehavetine kap›lacak kadar bofl zaman dahi bulamad›k. Yine de hepimizi daha da yo¤un bir dönem bekliyor. Servus’un hedefi tüm ifl ortaklar› ile birlikte büyümesini sürdürmeye devam etmek olup, buna iliflkin önemli noktalara geldik. Bu y›l bir kez daha Türkiye’nin en büyük 500 firmas› aras›na girdik. Bundan sonraki y›llarda da kendimize bu listede sürekli olarak daha üst basamaklardan yer bulaca¤›m›za inanc›m›z gerçekten sonsuz. Do¤ru stratejiler, do¤ru birliktelikler ve hepimizin gösterdi¤i özverili çal›flma ile her y›l bir öncekinden daha baflar›l› bir Servus yaratt›k. Do¤ru flekilde sürdürülen bu büyümede eme¤i geçen herkese teflekkür ederim.

Dergimizin bu say›s›nda sizlere yine ilgi çekici ürünler ve konular hakk›nda, zevkle okuyabilece¤iniz araflt›rma yaz›lar› haz›rlad›k.

Bu say›m›zda ifl dünyas›n›n sürekli olarak gereksinim duydu¤u ses ve görüntü sistemleri gelifltiren Polycom'un bu kez video konferans ürünlerini inceledik. Kullan›c›lara eflsiz video konferans deneyimi sunan bu ürünleri tan›d›kça neden hala bu olanaklar› art›k iflimize katm›yoruz diyeceksiniz. Bir di¤er ürün haberimiz ise TallyDascom markal› yaz›c›lar hakk›nda haz›rland›. Ofislerin yüksek kaliteli ancak ekonomik fiyatl› yaz›c›larda vazgeçilmezi olan bu yaz›c›lar hakk›nda daha ayr›nt›l› bilgi almak için sayfalar› çevirmeniz yeterli olacakt›r. Çok ilginizi çekece¤ini düflündü¤ümüz araflt›rma konular›m›zdan biri ise son zamanlarda tüm dünyada yayg›nlaflmaya bafllayan e-kitaplar üstüne.

Tüm Servus ailesi olarak yo¤un sonbahar döneminde sizlerle birlikte olma dileklerimizle.

Hakk› Eren CEO

02

06

Servus, krize ra¤men yine en büyük 500 içinde!

08

Polycom ile eflsiz video konferans deneyimini yaflamak

12

Servus Tally iflbirli¤i teknolojiye katk› sunmaya devam ediyor

16 22 24 28

Lezzet, ihtiflam, paylafl›m: Dünden bugüne Osmanl›’da mutfak kültürü Geçmiflle gelece¤i birlefltiren ülke: Makedonya Sa¤l›kl› bir yaflam için ipuçlar› Efsane ‹stanbul tarihiyle bulufltu Anadolu kad›n› Artemisia’y› tan›mak

Haber

Krize ra¤men Servus yine 500 büyük içinde Fortune dergisinin her y›l yapt›¤› Türkiye’nin en büyük 500 flirketi araflt›rmas› Temmuz ay›nda aç›kland›. Servus Bilgisayar A.fi.

Türkiye’nin en büyük 337. flirketi olarak bu araflt›rmadaki yerini ald›.

2

‹fl dünyas›n›n nabz›n› tutan Fortune dergisinin her y›l yapt›¤› Türkiye’nin en büyük 500 flirketi araflt›rmas› bu y›l da merakla bekleniyordu. Derginin Temmuz say›s›nda yay›nlanan araflt›rmaya göre Servus Bilgisayar A.fi. ilk 500 flirket aras›nda konumlanarak, büyüyen ve 2008 krizine ra¤men büyüme h›z›n› sekteye u¤ratmayan flirketler aras›ndaki yerini ald›.

Sektör düzeyinde 6. s›rada Genel da¤›l›mda ilk 500 aras›nda 337. s›rada bulunan Servus Bilgisayar A.fi. kendi sektöründeki flirketler aras›nda 6. s›rada yer al›yor. 2009’u “Faiz, vergi öncesi kar-zarar” dengesine göre 6 milyon 8 yüz 23 bin 798 TL kar ile kapatan Servus Bilgisayar A.fi.’nin bu flekilde baflar›s› da yüzde 99,4 oran›nda artm›fl oluyor.

153 milyon 182 bin 162 TL. de¤erinde sat›fl Araflt›rmaya göre 2009’da 153 milyon 182 bin 162 TL de¤erinde sat›fl yapan Servus Bilgisayar A.fi. aktif toplamda ise 98 milyon 569 bin 510 TL düzeyinde rakama ulaflt›. Özkaynakta ise 30 milyon 379 bin 454 TL düzeyinde seyretti.

2008’de yaflanan küresel ekonomik krizin ard›ndan baflar›l› bir grafik çizerek ilk 500 içinde yer alan Servus Bilgisayar A.fi.’nin yakalad›¤› yükseliflin 2010’da da ayn› düzeyde seyretmekte oldu¤u görülüyor.

Ürün

Polycom ile eflsiz video konferans deneyimini yaflamak

Polycom HDX serisi flimdiden kullan›c›lar›n vazgeçilmezleri aras›nda yer almaya bafllad›. Kusursuz video konferans, uzaktan e¤itim veya içerik paylafl›m› için Polycom do¤ru bir seçim olarak karfl›m›za ç›k›yor.

Polycom HDX serisi, müthifl performans sergileyerek kullan›c›lara daha önce hiç yaflamad›klar› video konferans tecrübesi, video ve ses kalitesinde mükemmellik, uzaktan e¤itim ve kusursuz içerik paylafl›m› gibi birçok imkan sunuyor. Üstelik yüzde 5’e kadar gerçekleflen veri kay›plar›nda bile kendi s›n›f›ndaki ürünlere göre kusursuz bir netlik vaat ediyor.

Polycom HDX Telepresence Ortamlar› sayesinde eflsiz video konferans deneyimini yaflamak isteyen flirketler HD ses, video ve içerik paylafl›m› avantajlar›ndan yararlanabiliyor. Bu geliflmifl video konferans deneyimini yaflamak için anahtar çözümler oldukça uygun maliyette.

Her tipte konferans odas›na uygun, çekici, rahat kurulum ve kolay kullan›c› ayarlar› ile ihtiyaç duyulan tüm konforu sa¤l›yor.

Sa¤l›k sektöründe de vazgeçilmez Yaln›zca ifl dünyas›n›n de¤il sa¤l›k sektörünün de vazgeçilmezi olan Polycom HDX Telepresence Ortamlar›, medikal tafl›ma araçlar›na uygun, hafif, küçük yap›s› ile, bir sa¤l›k kurumunun her lokasyonunda HD ses, video ve içerik paylafl›m› ihtiyac›n› karfl›l›yor. Medikal konsültasyonlar ve e¤itimlerde HD görüntüler ( x-rays, MRI v.b.) kolayl›kla aktar›l›p, al›nabiliyor.

4

E¤itim deneyimini gelifltiriyor E¤itim kurumlar›nda uzaktan e¤itimin tüm olanaklar›n› gelifltirerek, küçük ya da orta ölçekli s›n›flara UltimateHD video konferans imkan› sa¤layan Polycom HDX Telepresence Ortamlar›, video konferans esnas›nda, DVD’leri ve yüksek çözünürlükte görselleri paylaflarak, e¤itim müfredat›n› ve e¤itim deneyimini gelifltiriyor.

Kamu ve hukuk sektörlerinde en iyi içerik paylafl›m› çözümü Kamu ve hukuk sektörlerinde ise ola¤anüstü Lost Packet Recovery™ve Qos ile her görüflmede, kesintisiz UltimateHD™ ses, video ve içerik paylafl›m› deneyimi sa¤lan›yor. Kamu binalar›ndaki toplant› odalar›na HD video konferans imkan› sunan bu ürünün ses/video kalitesi çok yüksek ve kurulumu da oldukça kolay.

Polycom UltimateHD™ ile farkl› bir görüntü deneyimi High definition sadece bir görüntü çözünürlü¤ü ölçüsüdür, fakat UltimateHD çok farkl› bir deneyim sunuyor.

Polycom HDX Telepresence çözümleri her iletiflim deneyimini UltimateHD ile gelifltirdi. Böylece HD Ses, gereken her sesi belirgin flekilde duyabilmeyi sa¤l›yor, duyulmamas› gerekeni ise elimine ediyor. Buna ek

Ürün

olarak herhangi bir eksikli¤i elimine ederek, her sese berrakl›k ve yo¤unluk kat›yor. Böylece kullan›c›lar, daha kaliteli sesleri duyman›n keyfine var›yor. HD Video ise en keskin, en berrak görüntüleri, canl›, do¤al renklerde ve tam hareketli olarak sunuyor, bu sayede tüm ifadeleri ve ayr›nt›lar› yakalaman›n keyfi sürülüyor.

K›saca HD ‹çerik, tüm uygulamalarda çal›flmalar› paylaflabilmeyi sa¤l›yor. Bu sayede PC ekran›ndan HD doküman kameralara ve DVD oynat›c›lara kadar tüm çal›flmalar, mükemmel detayl› ve tam hareketli olarak paylafl›labilir hale geliyor. SoundStation IP 7000 & HDX Entegrasyonu ise konferans odas›nda, tek bir cihaz›n aranmas›n› sa¤layarak ses ve video görüflmeleri aras›nda karmaflay› yok ediyor, ses ve video görüflmelerini kolaylaflt›r›yor, IP 7000 tufllar› ile doküman paylafl›m›n›n bafllat›labilmesini sa¤l›yor, kar›fl›kl›¤a yol açmadan mikrofon kapasitesini 20ft uzakl›¤a dek art›r›yor. Ayr›ca, SS IP 7000 in, HDX 4000, 8000 veya 9000 serilerindeki POTS hatt› arac›l›¤›yla sesli arama da yap›labiliyor. HDX ile SoundStructure entegrasyonu ise yeni video uygulamalar› sa¤l›yor. Çok daha fazla çeflitli mikrofon seçene¤i (lapel, kablosuz v.b.) sunan bu ürün, birleflik ya da ayr› odalarda kullan›lmas›n›n yan› s›ra sesi de güçlendirmeye yar›yor. Üstelik pazarda benzeri olmayan güçlü bir ses ve video çözümü de sunuyor.

Paket kay›plar›nda en iyi performans Lost Packet Recovery™ ile Ola¤anüstü QoS IP network’te beklenen mükemmel performans› sunuyor. IP paket kay›plar› için gelifltirilmifl inan›lmaz QoS ile Lost Packet Recovery ev çal›flanlar› veya da¤›t›k bölgeler aras›nda, kesintisiz kalite sa¤l›yor. Olumsuz network koflullar›nda veya halka aç›k internette dahi dikkate de¤er berrakl›¤›n keyfine varmak isteyenler için ideal bir çözüm. Üstelik X-Ray, MRI veya canl› teflhisleri, yüzde 5 veya daha çok paket kay›plar›nda dahi güvenle paylafl›m sa¤l›yor.

H.264 High Profile, daha düflük arama h›zlar›nda bile High Definition sunuyor. High Profile, 512 kbps’te 720p30 | 832 kbps’te 720p60 | 1 Mbps’de 1080p30 çözünürlük sa¤l›yor. Benzer altyap›daki Blu-ray ve di¤er HD yay›n teknolojilerinin sundu¤u HD kalitesi ise s›n›rl› verimlilik sergiliyor.

Tüm Polycom ürünlerinde:

Çözünürlük/Frame Rate Arama H›z› 4CIF30

128 kbps

4CIF60

512 kbps

720p30

512 kbps

720p60

832 kbps

1080p30

1024 kbps

Çünkü Polycom video teknolojisi, standartlara uygun çözünürlük ve algoritmalar kullan›yor. Bu sayede kullan›c›lar›n en yüksek kalitede Polycom sistemleri ve di¤er marka ürünlerle iletiflim kurabilmesini sa¤l›yor.

Esnek doküman paylafl›m› People+Content; H.239 standart tabanl› içerik paylafl›m› sa¤laman›n yan› s›ra sunumu ve konuflmac›y› ayn› anda gösteriyor, konuflmac› görüntüsü 1080p30 720p30/60 çözünürlükte iken, içeri¤in 30 fps de HD çözünürlükte aktar›lmas›n› sa¤l›yor. ‹nteraktif prezentasyon yöntemi, renk parlakl›¤› teknolojisini kullanarak, konuflmac›y› prezentasyonun bir parças› haline getiriyorve bir kamera kayna¤› olarak gönderilerek herhangi bir video sistemi taraf›ndan görüntülenebiliyor. PC tabanl› doküman paylafl›m› sayesinde kullan›c›lar›n bir kabloyu HDX sisteme ba¤lamadan bile veri paylaflabilmelerini sa¤lan›yor. Üstelik kurulumu da oldukça k›sa sürüyor. Kullan›m› da “Masaüstünü göster, yak›nlaflt›r” gibi basit talimatlar sayesinde oldukça kolaylaflt›r›lm›fl.

5

Araflt›rma

Yeni neslin favorisi, gelece¤in e¤itim arac› e-kitap

E-kitaplar yeni neslin favori elektronik cihazlar›ndan biri olarak hayat›m›zdaki yerini ald›. fiimdilerde eserlerin elektronik hali de en az bas›l›s› kadar okurlar›n ilgisini çekiyor. Amazon.com’dan yap›lan aç›klamadaki veriler ise bu sav› do¤ruluyor. Bu cihazlar belki de gelece¤in “okul” araçlar› aras›nda yer alacak. E-kitap üreticileri aras›nda rekabet ise son h›z›yla sürüyor. ‹nternet ortam›nda kitap ve elektronik aletler satan, dünyan›n internet üzerinden en büyük ikinci perakende sitesi konumunda bulunan Amazon.com’un gelifltirdi¤i, elektronik kitap okuyucusu “Kindle, kullan›c›lar›na kitaplar›, gazeteleri ve bloglar› kablosuz ba¤lant›yla indirme olana¤› sa¤l›yor. iPad’e rakip olarak piyasaya sürülen Kindle pille çal›fl›yor. Yaklafl›k 300 gram olan cihaz, Amazon.com’dan indirilen ve her biri yaklafl›k 10 dolar olan 200 kitab› tafl›yabiliyor. Beyaz renkteki küçük Kindle’a kitap indirmek için bilgisayara gerek duyulmuyor ve bir kitab›n tamam› bir dakikadan daha az sürece indiriliyor. Çok yak›n zamanda ortaya ç›kan bu ürün beklenenin de üstünde bir ilgi gördü ve sonunda okurlar e-kitap al›flkanl›¤›n› kazanmaya bafllad›. Amazon’un aç›klamas›na göre on üç ay içinde her 143 e-kitaba karfl›l›k yaln›zca 100 adet bas›l› kitap satabildi. Son alt› ayda ise, geçti¤imiz y›l›n son alt› ay›na göre tam üç misli e-kitap sat›fl› gerçeklefltirdi. Amazon üç y›ld›r e-kitap iflinde ve e-kitaplar son dönemde Amazon’un sanal vitrinindeki yerini gittikçe geniflletiyor.

E-kitap okuyucusu “reeder” reeder markas› ile ülkemizde sat›lan e-kitap okuyucular› oldukça ilgi çeken biliflim ürünleri aras›nda yer al›yor. Göz yormadan saatlerce okuma yapmay› sa¤layan e-ink (e-mürekkep) ve e-paper (e-ka¤›t) teknolojileri kullan›larak üretilen bu cihaz 6” Sipix ekran› ile kitap ve seyahat merakl›lar›n›n oldu¤u kadar akademisyenler ve ö¤renciler ile doktor, ö¤retmen, avukat

6

E-kitap rekabeti tüm dünyay› sard› Söz konusu e-kitap olunca di¤er firmalar da elbette ça¤› yakalamak zorundayd›lar. Rekabet için gereken ortam haz›r oldu¤undan Kindle’i farkl› cihazlar takip etmeye bafllad›. Amazon Kindle ve Sony Reader'dan sonra Samsung ve Barnes&Noble firmalar›n›n e-kitap okuyucular› da pazarda rekabete bafllad›.

Baflta ABD olmak üzere geliflmifl ülkelerdeki elektronik kitap rekabeti t›rman›yor. Bu alandaki ilk ürünlerden olan Amazon’un Kindle modeli, art›k aralar›nda Sony, Samsung, Barnes&Noble, Hanvon gibi firmalar›n e-kitap okuyucular›yla yar›fl halinde. E-kitap okuyucusu Kindle ile bu alanda lider konumda bulunan Amazon, y›lsonuna kadar 1 milyon adetlik sat›fla ulaflmay› hedefliyor. Amazon, Kindle'›n yeni modelinde ülkenin en büyük cep telefonu markas› AT&T ile ortakl›¤a girdi¤ini aç›klad›. Buna göre, kullan›c›lar, AT&T arac›l›¤›yla kablosuz a¤ ya da 3G sistemi üzerinden daha h›zl› flekilde elektronik kitap sat›n al›p okuyucu cihazlar›na yükleyebilecek. Merkezi

gibi yo¤un okuma yapan meslek sahiplerinin de hayat›n› kolaylaflt›r›yor. reeder kullan›l›rken sayfalara not al›nabiliyor, sat›r ya da paragraflar›n alt› çizilebiliyor, aranan sayfa ya da kelime kolayca bulunabiliyor, ayraç b›rak›labiliyor, sözlükte arama yap›labiliyor ve ayn› zamanda MP3 dinlenebiliyor.

Araflt›rma

ABD'de bulunan kitap sat›fl ma¤azas› Barnes & Noble da ilk elektronik kitap okuyucusunun tan›t›m›n› Ekim 2009’da yapm›flt›.

Amazon, Kindle’› Apple’›n iPad’inden farkl›laflt›rmak için elinden geleni yap›yor. Amazon taraf›ndan 139 dolara sat›lan yeni Kindle ilk piyasaya ç›kt›¤› 2007’de 399 dolara sat›l›yordu. iPad’›n e-kitap Kindle’› yok edece¤ine dair beliren düflüncelere karfl›n Amazon 3G’li Kindle’› ise 189 dolara sat›yor.

Kindle’›n yaln›zca fiyat avantaj› de¤il baflka özellikleri de iPad ile rekabetini sürdürmesini sa¤l›yor.

Amazon’un kurucusu Jeff Bezos (Jeffrey Preston) bu rekabet içinde Kindle’›n gözleri daha az yordu¤unun ve daha hafif oldu¤unun alt›n› çiziyor.

Karfl›laflt›rmak gerekirse iPad gerçekten de Kindle’›n iki kat› a¤›rl›¤›nda ve fiyat› da yine Kindle’›n iki misli…

E-kitap ve türevi teknolojiler için akademisyenler neler söylüyor?

Biliminsanlar›, e-kitap gibi icatlar›n e¤itimde yayg›n olarak kullan›lmas›n›n çok faydas› olaca¤› görüflünde birlefliyorlar. Örne¤in ülkemizden Gazi Üniversitesi Ö¤retim Üyesi ve Maya Koleji Kurucusu Prof. Dr. Ziya Selçuk “Dünyada e¤itim teknolojileri kimi zaman "amaç" haline geliyor ve e¤itim, teknolojinin arkas›ndan sürükleniyor. Kimi zaman ise, gerçekten verimli ve ifllevsel etkiler ortaya konulabiliyor” diyerek e-kitap gibi birçok yeni teknolojinin ifllevselli¤ine de¤iniyor. “Türkiye'de ileri teknoloji ürünü olan e¤itim araçlar›ndan pek söz edilemez. Çok ileri olmasa da, revize ak›ll› tahta, age book, Kindle, s›n›f içi oylama sistemleri, çoklu mouse, kablosuz pad gibi yeni araçlar sisteme girmeye bafllad›” diyen Selçuk, Türkiye’nin bu teknolojilere uzak kalmamas› gerekti¤ine dikkat çekiyor.

idefix Türkiye’de e-kitap sat›fl›na bafllad› Türkiye’nin önde gelen sanal ticaret sitelerinden idefix.com, sundu¤u 536 e-kitap seçene¤i ile Türk okurlar›n› e-kitaplarla buluflturuyor. Klasiklerden popüler yay›nlara kadar birçok kitab›n “e” hali idefix öncülü¤ünde Türkiye’de yayg›nlafl›yor. Bilgeo¤uz Yay›nlar›, Gün Yay›nc›l›k, Elma Yay›nevi, Yordam Kitap gibi yay›nevlerinin eserlerinin e-kitap olarak okurlara sunulmas› bu yeni teknolojiye olan ilginin de artmas›n› sa¤l›yor.

Sakarya Üniversitesi Uzaktan E¤itim Araflt›rma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Orhan Torkul ise “As›l sorun teknolojileri uygulayacak, kullanacak ve gelifltirecek olanlar›n teknoloji ve yeniliklere yaklafl›mlar›n›n de¤iflimini sa¤layabilmek ve onlar› bu yeniliklere haz›rlayabilmekte” diyerek sadece bu teknolojilere sahip olman›n yeterli olmad›¤›n›n alt›n› çiziyor.

“Kaybedilecek zaman›m›z olmad›¤›ndan teknik ve teknik olmayan sorunlar›n beraber üstesinden gelinmesi gerekiyor” diyen Torkul flöyle devam ediyor: “E-teknolojilerin kullan›m›ndaki kalitenin, e¤lenceden ziyade ö¤renim amaçl› kullan›m›n›n artmas› için ortaö¤retimde gerekli de¤iflikliklerin yap›lmas› gerekiyor. Kablolu ve kablosuz geniflbant internet erifliminin, performans ve maliyet aç›s›ndan kolayl›kla ulafl›labilir hale getirilmesi gerekiyor.”

7

Ürün

Servus Tally iflbirli¤i teknolojiye katk› sunmaya devam ediyor

1997 y›l›ndan beri Tally markas› ile tan›nan yaz›c› ürünlerinin Türkiye genel distribütörlü¤ünü sürdüren Servus Bilgisayar A.fi., 2010 y›l›nda ilgili markan›n gerçeklefltirdi¤i finansal at›l›m ile beraber konuya olan ilgisini de gelifltirdi.

TallyGenicom markal› yaz›c› ürünleri ile özellikle sat›r yaz›c› ve nokta vurufllu teknolojisinde öncü üretici kurulufl olan Tally firmas›, dünya çap›nda geliflen teknoloji ve müflteri istekleri neticesinde gelifltirdi¤i modeller ve bask› teknolojisinde, konusunda dünyaca bilinen tan›n›rl›l›k ölçüsüne bir kez daha katk›da bulundu.

yaz›c›lar›n, bu flekilde uzun y›llar boyu hizmet verece¤i aflikâr. Servus, bilinçalt›nda müflterileri taraf›ndan kullan›lan tüm ürünlerde orijinal parçalar›n kullan›lmas›na önem veriyor ve bu politikas›n› kuruldu¤u y›ldan beri sürdürüyor.

Servus Bilgisayar A.fi., bu geliflime karfl›l›k olarak özellikle, y›llardan beri sürdürdü¤ü distribütörlük ve teknik servis çal›flmalar›n›, müflterilerinin istedi¤i flekilde yönlendirdi ve yap›lan sat›fllar›n yan›nda teknik servis olarak verdi¤i bak›m ve ar›za giderme hizmetlerini de gelifltirdi.

Servus Bilgisayar A.fi., orijinal yedek parça tedari¤ine ek olarak kullan›m derecesi yüksek olan tüketim malzemelerinin ithalat›na önem vererek sahip olunan makinelerin uzun y›llar boyu sorunsuz hizmetini sa¤lamak amac›yla verdi¤i hizmeti devam ettirmeyi hedefliyor. Üretici firma olmas›n›n yan›nda yeni ismi ile TallyDascom, özellikle yan sanayi olarak adland›r›lan makinelerde kullan›lan kaset flerit ve yedek parçalar›n orijinal olmas› konusuna ayr› önem veriyor. Sahip olunan markal›

Bilinen yaz›l›l›mlara tam uyumlu olarak çal›flan termal yaz›c›lar de¤iflik modeller ile pazara sunuldu TallyDascom, 2010 y›l›nda bilinen yaz›c› çeflitlerine geliflim göstererek müflterilerine model çeflitlili¤i sunuyor. Özellikle etiket yaz›mlar›nda kullan›lan ›s› ile çal›flan termal sistemli yaz›c› üretimi, firman›n müflteri ihtiyaçlar›na verdi¤i önemi gösteriyor. Bilinen yaz›l›mlara tam uyumlu olarak çal›flan termal yaz›c›lar üç ayr› model ile pazara sunuldu. Yaz›l›m uyumlulu¤u d›fl›nda çeflitli ebatta etiketlere ve kullan›lan etiket çeflitlili¤ine uygun yaz›c›lar farkl› kullan›m alanlar›na hizmet veriyor olacak. Baflta, TallyDascom taraf›ndan halen üretimi yap›lan 7005/7006/7008 model olmak üzere üç ayr› model olarak sunulan yaz›c›lar›n sat›fl› yan›nda müflteri istekleri karfl›s›nda teknolojik geliflmeyi göste-

8

Ürün

Özellikle karton tipi kal›n ka¤›t kullanan iflletmelerde kullan›lacak yaz›c›lara ka¤›t önden yerlefltirilerek mekan tasarrufu sa¤lan›yor. Yaz›lan ka¤›d›n yine verilen yerden geri al›nmas›yla ifllem tamamlan›yor. Bu flekilde yaz›c›ya dik giren ka¤›d›n bükülmeden dolay› makinede tak›lma problemi yaflanm›yor. 18 ve 24 i¤neli olmak üzere iki ayr› model olarak üretilen yaz›c›lar proje yaz›c›lar› olarak tan›mlan›yor ve özel konumland›r›l›yor.

22xx serisi yaz›c›lar›n üretimine devam ediliyor TallyDascom, eskiden oldu¤u gibi genifl kullan›c›lara hizmet veren yüksek h›zl› 22xx serisi yaz›c›lar›n üretimi ve sat›fl›na da devam ediyor. Ürün portföyünün s›kl›kla kullan›lan 800 cps h›z› ile 2280+ ve 650 cps h›z› ile 2265+ model yaz›c›lar ülkemizde h›zl› yaz›m isteyen Servus ve potansiyel müflterileri taraf›ndan seçiliyor.

Orta h›z kategorisinde yer alan, 80 kolon T2150 ve genifl k⤛da yaz›m yapabilen, 136 kolon T2250 model yaz›c›lar ise fatura ve irsaliye dökümleri için tercih ediliyor. ren yeni modeller üzerinde de çal›flma sürdürülüyor. Önümüzdeki süreçte Servus, üretimde olan modeller ve gelifltirilen modeller ile çal›flma imkân› da yaratacak. TallyDascom, üretiminde bulundu¤u nokta vurufllu yaz›c› teknolojisine ayr›ca de¤iflik modeller ile üretimde bulunarak katk› veriyor. Kullan›m alanlar›n›n genifl olmas› aç›s›ndan, özellikle ka¤›d›n yatay giriflli/ç›k›fll› hizmetinden dolay› üretimi yeni yap›lmaya bafllanan yeni modeller, Türkiye pazar›nda s›kl›kla kullan›lacak.

18 ve 24 i¤neli olarak iki ayr› model olarak üretilen yaz›c›lar proje yaz›c›lar› olarak tan›mlan›yor

T2265+/ T2280+ modelleri ise üzerinde bulunan standart ethernet ba¤lant›s› ile a¤ alt›nda kolayca kullan›labilen yaz›c›lar olarak be¤eni topluyor. T2150 / T2250 model yaz›c›lar›n üzerinde bulunan paralel ve seri ba¤lant›lar› sayesindeyse yak›n / uzak sistem ile tüm ba¤lant› flekilleri sa¤lanabiliyor.

2010 ve gelecek y›llarda da Servus Bilgisayar A.fi.’nin kuruldu¤undan beri süregelen müflteri memnuniyeti düflüncesi devam edecek. Bu amaçla yeni üretimi yap›lan cihazlar potansiyel müflterilerin hizmetine sunulmaya bafllanacak ve gelecek projelerde kullan›lmaya bafllanacak. Ayr›ca olmazsa olmaz düflüncesiyle teknik servis hizmetleri de müflteri be¤enisi ile devam edecek.

9

Do¤a

Do¤a ile yeniden buluflmak için “Do¤a yürüyüflleri”

fiehir hayat›ndan çok mu s›k›ld›n›z? Do¤ayla kucaklaflarak spor mu yapmak istiyorsunuz? Sonbaharda yeni bir hobi mi edinmek mi istiyorsunuz? Yan› bafl›n›zda olan ama sakl› kalm›fl cennetleri mi merak ediyorsunuz? Bu sorular›n büyük ço¤unlu¤una “Evet” yan›t›n› veriyorsan›z do¤a yürüyüflleri sizin için ideal bir çözüm olabilir.

Do¤a sporlar›n›n içinde en çok tercih edilen ve her yafltan insan›n kat›l›m›na uygun olan do¤a yürüyüflleri, yeflilin gittikçe azald›¤› flehirlerde yaflayanlar için gün geçtikçe daha da popüler bir spor haline geliyor. Do¤a yürüyüfllerinde, yürüdü¤ünüz patikan›n sonunda karfl›n›za ç›kan bir göl, bir vadinin sonundaki flelale veya kocaman yeflil bir alan›n ortas›ndaki küçük bir yayla bu sporu daha da cazip hale getiriyor. Bu yürüyüfllerde kurulan dostluklar ise kat›lanlar›n yan›na kar kal›yor… Siz de kendinizi do¤an›n kuca¤›na, sonbahar›n güzelli¤ine b›rakmak istiyorsan›z bu yaz›y› okumadan yola ç›kmay›n.

Beklentiler E¤er bir tur arac›l›¤›yla yola ç›kt›ysan›z her fleyden önce yeni arkadafll›klar edinece¤iniz için kendinizi flansl› hissedebilirsiniz. Yeni paylafl›mlar, yard›mlaflma, dayan›flma gibi günlük hayat›m›z›n kaosunda belki de çoktan unuttu¤umuz de¤erleri yeniden an›msayabilmemiz için 15 – 20 kiflilik gruplarla yap›lan do¤a yürüyüflleri iyi bir f›rsat ola-

Do¤a yürüyüflleri için tavsiyeler:

10

bilir. Genellikle do¤a yürüyüfllerinin kat›l›mc›lar›n›n en önemli beklentileri kalabal›ktan ve gürültüden uzakta sakin ya da e¤lenceli bir gün geçirmek oluyor. Çünkü ço¤u insan›n flehir içinde, do¤ayla bafl bafla kalabilmek gibi bir f›rsat› olmuyor. Zaten kat›l›mc›lar›n ço¤u eko-turizm anlay›fl›n› benimsedi¤i için grup içinde kaynaflmalar› da çok kolay oluyor. Kimi zaman ise bu yürüyüfllere kat›lan insanlar›n tek beklentisi; sadece ç›plak ayaklarla çimenlere basmak oluyor. Yani “Do¤a beni ça¤›rd›, ben de buraya geldim” diyebilmek ola¤an. Öte yandan do¤a yürüyüfllerine ç›kmak için mutlaka bir tura kat›lmak gerekmiyor. fiahsi arac›n›zla ya da otobüs ve minibüs gibi ulafl›m araçlar›yla da yola ç›kabilirsiniz. Ancak parkurlarda kaybolmamak için bölgeyi iyi bilen bir rehberden ön bilgi almakta fayda var. Yörede yaflayan iflletmeciler bu konuda fazlas›yla bilgi sahibidir. Bölgeye yabanc›ysan›z bir lokanta ya da otele parkur konusunda dan›flman›z en uygunu olacakt›r.

• Gruptan mümkün oldu¤unca ayr›lmamaya çal›fl›n. Ayr›lman›z gerekirse mutlaka rehbere veya en yak›n›ndaki kifliye haber verin.

• Yan›n›za yürüyüfl ayakkab›lar›, s›rt çantas›, ya¤murluk, yedek çorap ve giysi almay› unutmay›n. Baz› parkurlarda suya girme veya ya¤murdan ›slanma durumuna karfl› yedek giysi ve çorab›n›z› araçta b›rakmal›s›n›z.

• Dere kenar›ndaki ya da içindeki tafllar yosun tutmufl olaca¤›ndan kay›p düflebilirsiniz. Bu nedenle dikkatli olun ve acele etmeyin.

• Mutlaka rahat k›yafetler giyin. Yan›n›za bir flapka ve bir de kazak al›n. Güneflli havalarda yan›klara karfl› koruyucu günefl kremi bulundurmakta fayda var. Ya¤murdan korunmak için en iyi malzeme ise pançodur.

• Yürüyüfl s›ras›nda so¤uk su içmek istiyorsan›z, matara alman›zda fayda var. Bununla birlikte yürüyüfl s›ras›nda yaln›zca duda¤›n›z› ›slatacak kadar bir yudum için, midenizi suyla doldurmay›n, yürüyüflü zorlaflt›racakt›r.

• Yolda at›flt›rmak için yan›n›za f›nd›k, kuru üzüm gibi kuruyemifl kar›fl›mlar›, çikolata ya da gofret gibi az yer tutan ama çok enerji veren yiyecekler alabilirsiniz.

• Rehberlerin söylediklerini dikkatlice dinleyin.

• E¤er bir turla yolculuk ediyorsan›z sat›n ald›¤›n›z program› dikkatlice okuyun.

‹stanbul çevresinde en iyi yürüyüfl parkurlar› • Yedigöller (‹zmit) • Sülüklügöl (Bolu il s›n›r›ndad›r, ancak ulafl›m kolayl›¤› sebebiyle genellikle tur programlar›nda Adapazar› parkurlar› içinde yer al›r) • Erikli yaylas› (Yalova- Ç›narc›k) • Menekfle yaylas› (‹zmit - Yuvac›k) • Pürenli yaylas› ve Güzeldere ( Düzce) ‹stanbul’a yaklafl›k 1 ila 3 saat uzakl›ktaki bu parkurlardan özellikle Yedigöller çad›r kamp› için oldukça popüler bir bölge. Üstelik foto¤raf tutkunlar›n›n çok be¤enece¤i ideal manzaralara sahip. Önerilen parkurlar›n hiçbirinde konaklama sorunu bulunmuyor. Bölgede bungalow tipi yap›lar veya oteller mevcut. Bu parkurlar günübirlik tamamlanaca¤› gibi haftasonunda yap›lacak mini tatiller için de uygun. Otelde kalmak yerine macera dolu bir haftasonu geçirmek istiyorsan›z her parkurda çad›r kamplar› kurmak da mümkün.

En iyi zorlu parkurlar • Demirkap› yaylas› (Trabzon – Of) • Sultan Murat yaylas› (Trabzon – Çaykara) • Alt›parmak Laz yaylalar› (Rize – Ayder) • Pokut yaylas› (Rize – Çaml›hemflin) • Karagöl (Artvin - fiavflat) Bu parkurlara kat›lmak için öncelikle bir acente ile irtibata geçmenizde fayda var. Bölge çok da¤l›k oldu¤u için yerel rehberlere ihtiyaç duyabilirsiniz. Çad›r kamp› ve otel konaklamalar› yan› s›ra yayla evlerinde, pansiyonculuk yapan ailelerden bir oda kiralamak da mümkün olabilir. Foto¤raf tutkunlar›n›n tercihi olan Do¤u Karadeniz yaylalar› özellikle endemik bitki türleri ve gürül gürül akan dereleriyle ünlüdür.

Kat›l›mc› profili Trekking, do¤a yürüyüflleri ve t›rman›fl gibi do¤a sporlar› genelde erkeklere özgü aktivitelermifl gibi görülüyor. Ama iflin asl› öyle de¤il.

Yap›lan araflt›rmalara göre turlara kat›lanlar›n yüzde 70’i kad›nlardan olufluyor. Kat›l›mc›lar›n yafl› genellikle 30 - 55 yafl aral›¤›nda seyrediyor.

Ancak Kaçkar gibi daha zorlu parkurlarda kat›l›mc›lar›n yafl› 27 ile 45 aras›nda de¤ifliyor.

Tabii insanlar Kaçkarlar’›n tepesinde olman›n keyfine bir kere var›nca bu parkurlara tekrar tekrar kat›l›yorlar. ‹stanbul ve çevresinde yap›lan günübirlik ve hafta sonu turlar›na ise genelde orta ve üst gelir grubundan insanlar kat›l›yor. Öte yandan finans, mühendislik ve t›p sektöründen kat›l›mc›lar›n say›s›n›n di¤er meslek gruplar›na göre daha fazla oldu¤u biliniyor.

Lezzet, ihtiflam, paylafl›m: Dünden bugüne Osmanl›’da mutfak kültürü

Osmanl› mutfak kültürünün bilinmeyenlerini ö¤renmek için hiç de geç de¤il. Fatih Sultan Mehmet’in sofras›ndan Muhteflem Süleyman’a, kullan›lan çeflnilerden yemek müzi¤ine kadar Osmanl› mutfak kültürüne dair birçok ayr›nt›y› merak ediyorsan›z bu yaz›y› keyifle okuyacaks›n›z.

12

Dünyan›n en zengin befl mutfa¤› aras›nda yer alan Osmanl› mutfa¤›; Türk, Rum, Ermeni, Arap kültürlerinin yan› s›ra Balkan, Asya ve Kafkas co¤rafyalar›nda yaflayan halklar›n kültürel zenginli¤ini de bünyesinde bar›nd›r›yor. Yüzy›llarca süren varl›¤› ve üç k›taya uzanan s›n›rlar› sayesinde efli benzeri olmayan lezzetlerin mimar› olarak, ad›n› gastronomi literatürüne yazd›ran Osmanl› mutfa¤› Kanuni Sultan Süleyman döneminde en zengin ve ihtiflaml› dönemini yaflad›. Sonraki yüzy›llarda siyasi ve ekonomik flartlara uyum sa¤layan Osmanl› mutfak kültürü 19. ve 20. yüzy›llarda süregelen savafllar ve yoksulluk sebebiyle bir müddet unutulmaya yüz tuttu. fiimdilerde, küreselleflme ile beraber fast food kültürüne yeni düflmek üzere olan Osmanl› mutfak kültürüne iliflkin olarak bilgi al›nabilecek çok az say›da kaynak bulunmas›na ra¤men Kültür ve Turizm Bakanl›¤› bu konuya iliflkin birçok araflt›rmaya olanak sa¤l›yor. ‹flte Kültür ve Turizm Bakanl›¤›’n›n araflt›rmalar›ndan derledi¤imiz dikkat çekici lezzetler…

Tatl› ve ekfli bir arada Osmanl› mutfa¤›nda tatl› ve ekfli t›pk› Asya mutfa¤›ndaki gibi bir arada kullan›l›rd›. Özellikle Kafkas mutfa¤›nda s›kça kullan›lan erik ekflisi Osmanl› mutfa¤›nda da fazlas›yla yer al›yor. Domatesin tad›n› hiç bilmeden ölen Fatih sultan Mehmet zaman›ndan günümüze erik, fleftali, kiraz gibi meyvelerin k›rm›z› et ile bir arada kullan›ld›¤› da biliniyor.

Meyvelerin mutfakta bolca kullan›lmas›ndan yola ç›karak Osmanl› mutfa¤›n›n oldukça hafif ve sa¤l›kl› lezzetlere sahip oldu¤unu söylemek yanl›fl olmaz. Üstelik sarayda, çeflnicibafl› ve hekimbafl› nezaretinde yap›lan leziz yiyeceklere, sa¤l›k ve tatlar›n uyumu yönünden de çok dikkat edilirdi. Bu yiyecekler

Lezzet

aras›nda fleftali kebab›, mürdüm erikli kuzu sarmas›, bumbar (ba¤›rsak dolmas›), topik mezesi, büryan ve yumurta ile yap›lan koruk ekflili ç›lb›r yemekleri oldukça dikkat çekenler aras›ndayd›.

gerçekçi bilgiler ise bir ‹spanyol esirin an›lar›nda bulunuyor. Ad›n› vermeyen tutsak, bir süre Kaptan-› Derya Sinan Pafla'n›n evinin yap›m›nda çal›flt›r›l›r. ‹s-

Ekmek Fodla, kepekli undan yap›lm›fl pide benzeri bir tür ekmek. Yass› pide fleklinde yap›lan bu ekmek yeniçeriler aras›nda tay›n olarak bilinirdi. Bat›l› al›flkanl›klar›n yerleflmesinden sonra ise evde yap›lan ekmeklerin yerini aç›lan f›r›nlarda yap›lan “çarfl› ekme¤i” kavram› almaya bafllad›.

Fatih Sultan Mehmet yiyeceklerden peynirli pide ve sütlü kaday›f›, içeceklerden ise naneli üzüm flerbetini ve bozay› çok seviyordu Fatih Sultan Mehmet döneminin favori yiyecekleri Kültür ve Turizm Bakanl›¤›’n›n araflt›rmalar› sonucunda bugün Fatih Sultan Mehmet devrinde, sarayda kullan›lan yiyeceklerin kay›tlar› biliniyor. O dönemde büyük bir özenle tutulan “Matbah-i Amire” (Saray Mutfa¤›) defterlerinde saraya al›nan yiyeceklerin miktarlar› kaydediliyordu. Bu listelerde kaz›n sevilen bir yiyecek olmas›, safran›n o günün mutfa¤›nda bir zenginlik iflareti olarak kullan›lmas›, bal›k, karides ve istiridyenin o güne göre flafl›rt›c› yükseklikte tüketilmesi dikkat çekiyor. Ayn› dönemin favorilerinden misk ise neredeyse mutfa¤›m›zdan bütünüyle ç›km›fl bir tatland›r›c›. Pekmez topra¤›, bugün art›k neredeyse unutulmufl bir malzeme. Bozaya gelince, günümüzde giderek yok olan bir içecek olarak ilgi çekiyor. Sultan›n tercihleri ise nispeten daha az biliniyor, “Bera-i Hassa” denilen mutfak defterlerindeki kay›tlara göre Fatih Sultan Mehmet; tavuk k›zartmas›, lapa, peynirli pide, yumurta, ›spanakl› pide, mant›, borani, çorba, börek, bal, muhallebi, zerde, kaymak, baklava, helva, me'mune helvas› ve sütlü kaday›f› çok seviyor. ‹çeceklerden ise pekmez, boza, nardenk, flerbet, naneli üzüm flerbeti ve ayran. Kuru ve yafl meyvelerden ise armut, nar, badem tercih edilenler aras›nda.

Muhteflem Süleyman’›n muhteflem sofralar› ve bir ‹spanyol esirin an›lar› Kanuni Sultan Süleyman dönemi, Osmanl› ‹mparatorlu¤u'nun toprak aç›s›ndan en genifl s›n›rlara ulaflt›¤›, zenginli¤in ve refah›n da zirveye ç›kt›¤› dönemdir. Bu döneme ait yiyecek - içecek konusunda en yal›n ve

panyol esir Sinan Pafla’n›n, oda ufla¤› olacak kadar yükselir, Pafla'n›n yeme¤ini ›smarlar, yemek vakitlerini tayin eder ve metrdotelli¤ini, yani baflgarsonlu¤unu yapar.

An›lar›nda, sofralar›n herkese aç›k olmas›ndan bahseden ‹spanyol esir bu durumu flöyle anlat›r: "Yemek yönünden aralar›nda ayr›l›k yoktur. Kimseyi tan›mad›¤› halde gelen biri, ayakkab›lar›n› ç›kart›p sofraya oturabilir ve eline bir kafl›k al›p yiyenlere kat›l›r.”

Osmanl› sofralar›nda tuz bulunmazd›, çünkü Osmanl› aflç›lar› yeme¤in çeflnisini, tuzunu, biberini tam ayar›nda katarak yemek yaparlard› ‹spanyol esir, kendisini çok flafl›rtan bir ayr›nt›ya de¤inir: “Osmanl› sofralar›nda tuz bulunmazd›, çünkü Osmanl› aflç›lar› yeme¤in çeflnisini, tuzunu, biberini tam ayar›nda katarak yemek yaparlard›.”

Bu muhteflem zenginlik ve bolluk içinde kimse aç kalmazd›. Esirin an›lar›na göre yemeklerden kedi, köpek ve hatta kufllara bile yiyecek artmal›yd›. Aksi durumlar, büyük günah ve u¤ursuzluk say›l›rd›.

Dört farkl› durum için dört farkl› sofra Kültür Bakanl›¤› taraf›ndan toplanan kaynaklara göre Osmanl› sofralar›; günde iki defa kurulan aile sofras›, eve gelen davetlilere ya da “Tanr› misafirine” kurulan misafir sofras›, asker oca¤›, okullar ve kervansaraylarda kurulan toplu yemek sofralar› ve imarethaneler (yoksullara ve ihtiyaç sahiplerine yard›m eden kurumlar) olmak üzere dört ana bafll›kta toplan›yor. Bu sof-

13

Lezzet

Osmanl› mutfak kültüründe müzi¤in de çok önemli bir yer tuttu¤u flu ana kadar eriflilen kaynaklardan ö¤reniliyor. Fas›l kültürünün temellerinin ise 2. Murat döneminde at›ld›¤› biliniyor.

Müzikli sofralar›yla ünlü 2. Murat dönemi

ralarda bir yeme¤in kötü oldu¤una dair herhangi bir beyanda bulunmak ay›p kabul ediliyorken, a¤›z flap›rdatmak ve sofrada yüksek sesle konuflmak rahats›zl›k verici eylemler olarak kabul ediliyordu.

Misafir sofras›nda davetlilerin akrabal›k derecelerine göre kad›n – erkek ayr› ayr› olmak üzere sofralar kurulur ve sofradaki misafirin a¤z›n› tatland›rmak için flerbet, bal ya da reçel gibi flekerli yiyecekler ikram edilirdi.

Osmanl›’da sofra adab› ‹htiyaca göre yemek, tam doymamak, çi¤nemeden yutmamak, yemekte acele etmemek, yemekte yaln›z bile olunsa daima önünden almak, yemekte baflkas›n›n yüzüne ve eline bakmamak Osmal›’da sofra adab›n›n en önemli kurallar› aras›nda yer al›yor. Yedirenlere kalben müteflekkir olmak, "az yiyorsun" denmesine bakarak çok yememek, yeme¤e daima en son bafllamak, zamanl› yemek yemek, her yemekte daima flükretmek gerçekten bugün bize çarp›c› gelebilecek hususlar. Öte yandan herkesin kendi pay›na düflene raz› olmas›, baflkas›n›n hakk›na tecavüz etmemesi, ortada ayn› kaptan birlikte yemek yedi¤i baflkalar›n› utand›rmamas› esasl› görgü kurallar› aras›nda yer al›yordu. Yani Osmanl›’da sofra adab› tüm görgü kurallar›n›n esas› olan, “önce kendini de¤il, karfl›ndakini düflün” esas›na göre düzenlenmiflti.

14

Sultan 2. Murat dönemindeki yeme/içme al›flkanl›klar›n›n en büyük özelli¤i kurulan sofralar›n sadeli¤i ve yiyecek içecek aç›s›ndan oldukça mütevaz› olufludur. Ancak buna karfl›n 2. Murat’›n sofras›ndan müzi¤in eksik olmad›¤› bilinir. Bu dönemde sofralar sadece midenin açl›¤›n› gidermeye de¤il ayn› zamanda ruhun da doyurulmas›na hizmet ediyordu. Klasik Türk müzi¤inin en güzel örneklerinin sunuldu¤u bu sofralarda sanatç›lar sükûnetle dinlenirdi.

Sonralar› oluflacak fas›l kültürünün temelinin bu dönemde at›ld›¤› söylenir.

Yine bu dönemden günümüze kadar ulaflan bir rivayete göre Sultan 2. Mahmut döneminin fleyhülislamlar›ndan Dürrîzâde Seyyid Abdullah Efendi’nin iftar sofralar› pek meflhurmufl. Padiflah bir gün habersizce Abdullah Efendi’nin Üsküdar’daki kona¤›na iftara gitmifl. Muhteflem yemeklerin yan›nda kullan›lan tabaklar›n, bardaklar›n güzelli¤i de göz al›yormufl. Ancak yeme¤in sonunda sofraya gelen hoflaf kâseleri di¤erlerinin güzelli¤inde de¤ilmifl. Padiflah bunun nedenini sordu¤unda ise Abdullah Efendi’den flu yan›t› alm›fl: “Hoflaf›n tad› bozulmas›n diye buzlar› kâseye atmak yerine kâseleri buzdan yapt›r›yorum.”

Gezi

Geçmiflle gel Makedonya

Sahip oldu¤u tarihi ve kültürel miras›yla, de¤iflimin buram buram hissedildi¤i bir Balkan ülkesi. Bir yüzü geçmifle, bir yüzü gelece¤e bak›yor. Farkl› din ve kültürden insanlar› y›llard›r bar›fl içinde yaflat›yor. Üsküp’ü ile e¤lencenin, Ohrid’i ile turizmin nabz›n› tutuyor. Sizleri keyifli bir Makedonya yolculu¤una davet ediyoruz.

Balkanlar›n ortas›nda yeflil vadiler ve turkuaz göller aras›nda hayat bulan bir ülke Makedonya… Gerek kültürü, gerek tarihi, gerekse do¤al güzelli¤iyle görülmeye de¤er, flirin bir Balkan ülkesi. Yugoslavya’dan kopan di¤er Balkan ülkeleri gibi büyük bir de¤iflim içinde olan ülkede, Osmanl› ve komünizmin izlerine rastlamak mümkün. Ülke özellikle serbest piyasa ekonomisine aç›ld›ktan sonra yat›r›mc›lar›n gözdesi haline geldi. Dünyaca ünlü markalar ülkenin en iyi yerlerinde konumlanm›fl durumda. Üstelik Makedonya pek çok turistik merkeze göre uygun fiyatl›. Bu aç›dan tam olarak de¤iflmeden, otantik özelliklerini korurken görülmesi gereken ülkeler aras›nda yer al›yor.

Farkl› din ve kültürden insanlar› bir arada bar›nd›r›r ‹ki milyonun üzerinde nüfusa sahip olan Makedonya, 16

çok etnik yap›l› bir ülkedir. En büyük nüfusu Makedonyal› Slavlar oluflturur. Onlar› Arnavutlar, Türkler, Romanlar, S›rplar, Boflnaklar ve Ulahlar takip eder. Makedonya’da en yayg›n din H›ristiyanl›k (Ortodoksluk), ikinci din ise ‹slam’d›r. Makedonya oran aç›s›ndan Türkiye, Azerbaycan, Almanya, Fransa, ‹ngiltere, Avusturya, Hollanda, Belçika, Bulgaristan, Arnavutluk ve Bosna Hersek’ten sonra Avrupa’daki en büyük Müslüman nüfusu bar›nd›r›r. Ülkede bin 200 kilise, 400 cami bulunur.

Makedonya’da e¤lence denilince “Üsküp” akla gelir Makedonya’n›n baflkenti Üsküp, ülkede e¤lencenin adresi konumunda. Y›l›n her dönemi c›v›l c›v›l. Özellikle flehrin ortas›ndaki Makedonya Caddesi’nde ünlü markalar›n ma¤azalar›, kafeler ve restoranlar, ziyaretçileri ken-

lece¤i birlefltiren ülke:

dine çekiyor. Restoranlarda hem yöresel hem de dünya mutfa¤›ndan leziz yemekleri tatmak mümkün. Üsküp’ün renkli gece hayat›n› arada bir dünyaca ünlü müzik gruplar› renklendiriyor. Üsküp’e gidip e¤lenceli zaman geçirmenin yan›nda tarihi de solumak isteyenler, Holy Saviour Kilisesi, Mustafa Pafla Camisi, Nerezi Manast›r› ve Kent Müzesini ziyaret etmeli. fiehrin en önemli özelli¤i Vardar Nehri taraf›ndan ikiye bölünmesi. Nehrin bir taraf›nda Müslüman, di¤er taraf›nda H›ristiyan nüfus yafl›yor. Müslümanlar›n yaflad›¤› bölgede, as›rl›k ç›narlar›n alt›nda kurulan kahvelerde Türk kahvesi yudumlamak mümkün. Üsküp, ayn› zamanda fliirlere konu olan bir flehir. Üsküplü ünlü flairimiz Yahya Kemal dizelerinde Üsküp’ü flöyle anlat›yor: “Üsküp ki Y›ld›r›m Beyaz›t Han diyar›d›r, Evlad-› Fatiha’na onun yadigar›d›r, Firuze kubbelerle bizim flehrimizdi o, Yaln›z bizimdi, cevre ve ruhiyle bizdi o…”

Gün ›fl›¤›na ç›kar›lmay› bekleyen Heraklia ve Yeni Cami Makedonya’da harabeleri yeni yeni gün ›fl›¤›na ç›kar›lan Manast›r flehrinin hemen yan›ndaki Heraklia Antik Kenti, ziyaret edilmesi gereken tarihi miraslardan biri. He-

raklia, Kral Philippe taraf›ndan kurulur ve Büyük ‹skender de bu kentte do¤ar. Dünyan›n yekpare en büyük yer mozai¤i bu kenttedir. Kentin en önemli tarihi eserlerinden biri kentin ana meydan›ndaki Saat Kulesi’dir. Kule, 19’uncu yüzy›lda Osmanl›lar taraf›ndan yapt›r›l›r. Bir söylentiye göre kulenin yap›m›nda tafllar› birbirine tutturan s›vay› elde etmek için 60 bin yumurta kullan›lm›fl.

Saat Kulesi’nin tepesindeki haç figürü ise, Osmanl› ‹mparatorlu¤u’nun Makedonya’dan çekilmesinin ard›ndan yerlefltirilmifl. Saat Kulesi’nin tam karfl›s›nda 16’›nc› yüzy›lda infla edilen Yeni Cami yer al›r. Ancak Cami ziyaretçilere aç›k de¤il. Çünkü Cami, bir kilise üzerine Mimar Sinan taraf›ndan infla edilmifl. Kilise de bir tap›na¤›n üzerine yap›lm›fl. Arkeologlar cami, kilise ve tap›naktan kalanlar› gün ›fl›¤›na ç›kartmak için kaz› çal›flmalar› yap›yor.

Kad›n eli de¤en cami Makedonya’n›n ünlü flehirlerinden birisi de Tetova…

Burada San Dimitri Kilisesi’nden yükselen ayin sesini ve Alacal› Camisi’nden gelen ezan sesini duymak mümkün.

San Dimitri Kilisesi çok görkemli bir kilise. Alacal› Camisi ise, di¤er camilerden çok farkl›. Caminin d›fl ve iç 17

Makedonya Krall›¤›’ndan günümüze Makedonya Krall›¤› M.Ö. 725’lerde Argead Hanedan›’ndan Birinci Perdikas taraf›ndan kurulur. ‹kinci Filip, Büyük ‹skender ve Dördüncü ‹skender’in ard›ndan Makedonya, Roma ‹mparatorlu¤u’nun bir eyaleti haline gelir. Makedonya, 1230’larda Bulgarlar›n, 1280’de de S›rplar›n hakimiyetine geçer. 1371’de Osmanl›’n›n egemenli¤i alt›na girer. Bu dönemde Makedonya’da çok say›da mimari eser infla edilir. 1912-13 Balkan Savafl›’ndan sonra Osmanl› hakimiyetinden ç›kar. O dönemde bölgedeki Türk ve Müslümanlar Anadolu’ya göç etse de, bugün ülkede çok say›da Türk-Müslüman nüfus yaflar.

Osmanl› hakimiyetinden ç›kt›ktan sonra toprak bütünlü¤ünü yitiren Makedonya, ‹kinci Dünya Savafl› sonunda, 1947’de Bulgaristan, Yugoslavya ve Yunanistan aras›nda paylafl›l›r. Yugoslavya s›n›rlar› içinde kalan Makedonya topraklar›nda Makedonya Cumhuriyeti kurulur.

Makedonya Cumhuriyeti, Yugoslavya’n›n parçalanmas› üzerine kurulan 1991’de yap›lan referandumla Yeni Yugoslavya’dan ayr›l›r ve ba¤›ms›z bir devlet haline gelir.

cephesinde çiçek figürlerini görenler flaflk›nl›klar›n› gizleyemiyor. Camiyi iki k›z kardefl infla ettirmifl. Zaten çiçek figürleriyle camiye kad›n eli de¤di¤i belli oluyor.

Makedonya’ya giden herkesin ziyaret etmesi gereken bir cami Alacal› Cami. Çünkü bir benzeri yok.

Makedonya’n›n sayfiye yeri Ohrid Ohrid, Makedonya’n›n hem Akdeniz hem de Balkan atmosferine sahip bir sayfiye flehri. K›y›s›nda kuruldu¤u ve flehre ismini veren Ohrid Nehri flehri güzellefltiriyor.

Gölün k›y›s›nda butik oteller ve villalar bulunuyor. Yaz aylar›nda Ohrid, tam Bodrum havas›nda… 288 metre derinli¤indeki göl Avrupa’n›n en derin gölü. P›r›l p›r›l suyu ve plaj›yla yaz›n tatilcilerin u¤rak yeri haline geliyor.

Gölde yüzmenin yan›nda, tekne gezisi yapmak da ayr› bir keyif. fiehrin meydan›nda 600 y›ll›k oldu¤u söylenen ç›nar a¤ac› görülmeye de¤er. Burada 500 y›ll›k Arnavut kald›r›mlar›n›n yer ald›¤› ve ‹stiklal Caddesi gibi trafi¤e kapal› olan sokakta yürümek de çok keyifli. Ohrid’in en

Neler mutlaka tad›lmal› • Makedonya’da yerel biralar meflhur. ‹çimi kolay, Türk damak tad›na uygun. Yerel rak›lar ise oldukça kuvvetli.

“Irak›” denilen rak›larda alkol oran› yüzde 60. Rak›n›n, yemeklerin yan›nda de¤il, aperatif olarak tercih edilmesi de ilginç.

• Peynir seviyorsan›z, flansl›s›n›z. Çünkü Makedonya’da, Balkanlar›n tamam›nda oldu¤u gibi çok lezzetli kaflar peynirleri var. Otlu peynirleri de denemeye de¤er.

• Di¤er Balkan ülkelerinde oldu¤u gibi Makedonya’da da hamur iflleri çok tüketiliyor. Onlarca çeflit börekten, dama¤›n›za uygun olanlar› tadabilirsiniz. Makedonya’daki börekçiler sabaha kadar aç›k kal›yor. Çünkü sabaha karfl› e¤lenceden dönenler açl›klar›n› börekle bast›r›yor.

önemli sembollerinden biri Aziz Clement’in sol koluyla flehri kucaklayan heykelidir. fiehrin bütün tan›t›m broflürleri ve kitapç›klar›nda heykel yer al›r. fiehirde yer alan Çar Samuel Kalesi’nden ise, tüm flehir ve gölü izlemek mümkün. Özellikle de günefl batarken kaleden izlenen manzara muhteflem bir güzellik sunuyor. 1385 -1912 y›llar› aras›nda Osmanl› hakimiyetinde kalan flehir, Ortaça¤dan ve Osmanl› döneminden kalan eserlere sahip oldu¤u için UNESCO taraf›ndan Dünya Miras› Listesi’ne dahil edilmifl.

Lezzetli Makedonya mutfa¤› Makedonya mutfa¤›nda et yemekleri ve köftenin özel bir yeri var. Ohrid Gölü’nden tutulan alabal›klar da sofralar› süslüyor. Vazgeçilmezler aras›nda “Yugoslav Salatas›” olarak bilinen “manca” da yer al›yor. Manca, patl›can, domates, biber, sar›msak ve zeytinya¤› ile haz›rlan›yor.

Kemiksiz kuzu etinden yap›lan “Makedon Yahnisi” de meflhur lezzetlerden biri. Ülke mutfa¤›n›n en bilinen tatl›s› ise “kaymakçina” isimli, süt, yumurta, fleker ve undan yap›lan tatl›.

Ne al›nmal› Makedonya’n›n sayfiye yeri olan Ohrid’de üretilen incileri dünyan›n baflka hiçbir yerinde bulmak mümkün de¤il.

Buradaki inciler bal›¤›n pullar›ndan yap›l›yor. Yaln›zca Ohrid Gölü’nde yetiflen Plasika türü bal›¤›n pullar› ay›klan›yor ve iflleniyor. Son aflamada fl›k küpeler, kolyeler ve yüzükler ortaya ç›k›yor. Üstelik bu tak›lar›n fiyatlar› da oldukça uygun. Makedonya’y› ziyaret etti¤inizde kendiniz ya da sevdikleriniz için inci tak› alman›z› tavsiye ederiz.

19

Güncel

Bedenlerin dünyalar›na yolculuk Ölü bedenler plastinat oldu, Dr. Gunther Von Hagens’in sergisinde yeniden can buldu. fiimdi o bedenler bilimin ve felsefenin ›fl›¤›nda, insanl›¤a güzel yafllanmay› ö¤ütlüyor.

17 Aral›k 2010’a kadar ‹stanbul Modern Sanat Müzesi Antrepo 3’te ziyaret edebilece¤iniz Body Worlds – Yaflam Döngüsü sergisi görülmeye de¤er.

Kabul etmek laz›m ki, ilk etapta ölmüfl insan bedenlerinden bir sergi aç›lmas› fikri kula¤a pek hofl gelmiyor.

Baz›lar› bunu etik bulmayabilir, hatta baz›lar› dini gerekçelerle karfl› da ç›kabilir ama bütün bunlar bu s›ra d›fl› sergiye merak› daha da art›r›yor.

Dr. Gunther Von Hagens’in “Body Worlds, Orijinal Vücut Dünyas› – Yaflam Döngüsü” sergisi uzun y›llard›r ülke ülke gezdi ve 30 milyondan fazla ziyaretçiye ulaflt›. fiimdi s›ra Türkiye’de. Bu ilginç sergiyi görmek isteyenler 17 Aral›k 2010’a kadar ‹stanbul Modern Sanat Müzesini ziyaret edebilirler.

Alman Anatomist Dr. Gunther Von Hagens, plastinasyon isimli kadavra muhafaza yöntemini bulduktan sonra 11 bin 500 kifli bedenini bu ifl için doktora ba¤›fllam›fl. Bu bedenlerin bir k›sm› t›p çal›flmalar› ve e¤itimi için kullan›l›yor, bir k›sm› ise bu ilginç serginin parçalar› olmak üzere plastinata dönüflüyor.

20

Hemen aç›klayal›m, plastinasyon ismi verilen teknikle ölü bedenler yaklafl›k 1 y›l süren bir operasyona tabi tutuluyorlar ve bu operasyon sonras› insan bedenleri hem daha estetik görünüyor hem de daha kolay flekle giriyor. Plastinasyon yöntemi ismi, ifllemler s›ras›nda kullan›lan plastik maddesinden al›yor. Bu ifllemden geçirilen bedenlere de plastinat ad› veriliyor.

Doktor Hagens, insan bedenleriyle son derece güzel ve estetik bir ifl ç›karm›fl. Bu bedenleri hem tek parça hem de parça parça sergilerken esteti¤i ve tasar›m› hep ön planda tutmufl. Bu sayede sergi; insan vücudunu çok daha yak›ndan tan›ma flans› veriyor.

Organlar, dokular, sinirler, kaslar…

Sergide organlar, dokular ve kemikler tek tek sergileniyor. Dokular›n pek çok katmanlar› ayr› ayr› kesilerek gösteriliyor. Bedenler ise bazen kaslar›, bazen kan dola-

Güncel

Mide Ülseri

‹kizlerin Plasentas›

Sigara ‹çen Bir Kiflinin Akci¤eri

“Amac›m›z ölmek de¤il, ölene kadar iyi yaflamak, yafllanmak de¤il güzel yafllanmak olmal›…" fl›m›n›, bazen de kemik yap›s›n› gösterecek flekilde düzenlenmifl. Yani iskeletlerin yan›nda, sadece kan dolafl›m› gösteren, sadece kaslar› olan veya iç organlar› görünen bedenler var. Hatta sergide, tamamen soyulan derisini elinde tutan bir plastinat bile görmek mümkün.

mifl bir yap› oldu¤unu göstermek d›fl›nda kendince birkaç misyonu daha var. Esas olan bedenin de¤erini bilmek… Bedenimize iyi bakmam›z, kaliteli bir flekilde yafllanmam›z gerekti¤ini sal›k veren bir mesaj da serginin bir di¤er misyonu olabilir.

‹nsan vücudunun asl›nda sadece bir organizma oldu¤unu ama ayn› zamanda kusursuz çal›flan karmafl›k bir sisteme sahip oldu¤unu görmek ziyaretçileri çok de¤iflik duygulara sürüklüyor. Sergide araya serpilmifl hayvan vücutlar› da insanda “Asl›nda yok birbirimizden fark›m›z” hissi uyand›r›yor.

Özellikle sigara içen biri ile içmeyen birinin akci¤erlerini yan yana görmek ve bunun gerçek oldu¤unu bilmek, aniden sigaradan uzaklaflma hissi do¤urabilir. Bu his hemen ortaya ç›kmasa bile, veri depomuzda saklanarak, sonraki zaman diliminde, sa¤l›¤a do¤ru bir ad›m atmam›z› sa¤layabilir. Yafllanmay› anlatan bölümlerde ise yafll›l›¤›n do¤al bir sonuç oldu¤u kolayl›kla kabul ediliyor. En iyi flartlarda yafllanmak için nas›l bir hayat sürülmesi gerekti¤ini gözler önüne seren plastinatlar son derece ö¤retici.

Sergide karfl›n›za ç›kan tamamen soyulmufl zürafa bedeni de insan› epeyce etkiliyor. Ama flüphesiz tamamen derisinden ar›nm›fl, flaha kalkm›fl bir at›n üzerinde yandan ikiye bölünmüfl ve organlar› tek tek görünen insan çal›flmas› serginin en unutulmaz parçalar›ndan.

Yaflam ak›p giderken Asl›nda serginin öncelikle insan vücudunun ne kadar karmafl›k ve gelifl-

Serginin özü ise Dr. Hagens’in yabanc› bir televizyon program›nda söylediklerinde gizli: “Amac›m›z ölmek de¤il, ölene kadar iyi yaflamak, yafllanmak de¤il güzel yafllanmak olmal›…"

21

Sa¤l›k

Sa¤l›kl› bir yaflam için ipuçlar› Günlük hayat›m›z›n ak›fl›nda dengeli beslenmeye biraz daha özen göstererek daha sa¤l›kl› bir yaflant›n›n kap›lar›n› açabiliriz. Öncelikle hangi besinlerin ne ifle yarad›¤›n› bilmekte yarar var.

Sonras›nda ise do¤ru bildi¤imiz yanl›fllar› düzeltelim. ‹flte sa¤l›kl› bir yaflam için baz› ipuçlar›…

Hepimizin faydalar›n› bildi¤i ama ço¤u defa ihmal etti¤i besinler asl›nda do¤ru ve düzenli olarak tüketildi¤i zaman birçok hastal›¤›n önüne geçebiliyor. E¤er do¤ru bildi¤imiz ama asl›nda yanl›fl olan al›flkanl›klar›m›z›n da önüne geçebilirsek gerçekten sa¤l›kl› bir yaflant›n›n kap›lar›n› aç-

m›fl olabilir ve belki de gerçekten ömrümüzü uzatabiliriz. ‹flte bunlar için öncelikle hangi besinlerin neye iyi geldi¤ini ö¤renmek ve sonra da bu besinleri do¤ru ve düzenli olarak kullanmam›z gerekiyor. Yandaki tablo bildiklerimizi pekifltirmemize yard›mc› olabilir.

Yemekten sonra bunlar› asla yapmay›n Sigara tiryakilerinin genellikle “en büyük keyif” olarak tan›mlad›¤› yemek sonras› sigaras›n›n asl›nda çok zararl› oldu¤unu biliyor muydunuz? Peki, ya yeme¤in hemen üstüne, hazm› kolaylaflt›rs›n diye içti¤imiz bir bardak çay›n asl›nda sindirimi zorlaflt›rd›¤›n›?

Bakal›m yemekten sonra yapt›¤›m›z 7 yanl›fl nelere sebep oluyor: Sigara içmeyin Uzmanlarca yap›lan deneyler, yemekten sonra sigara içmenin gün içinde 10 sigara içmeye eflit oldu¤unu ortaya koymaktad›r (yemekten sonra sigara içmek kanser riskini artt›r›r).

Yemekten hemen sonra meyve yemeyin Yemekten hemen sonra meyve yemek, midenin havayla dolmas›na neden olur. Bu nedenle, yemekten 1 saat önce veya yemekten 1-2 saat sonra meyve yiyin. Çay içmeyin Çünkü çay yapra¤› yüksek düzeyde asit içerir. Bu madde, tüketti¤imiz yiyeceklerdeki protein içeri¤inin sertleflmesine neden olur ve bu da sindirimi zorlaflt›r›r.

Pantolon kemerini gevfletmeyin Yemekten hemen sonra pantolon kemerini gevfletmek, ba¤›rsa¤›n dü¤ümlenmesine veya kilitlenmesine yol açabilir.

Y›kanmay›n Y›kanmak, el, ayak ve vücudun geneline akan kan miktar›n› artt›r›r ve bu nedenle mide çevresindeki kan miktar› azal›r. Bu, midenizin sindirim kapasitesini azalt›r.

Yürümeyin ‹nsanlar, yemekten sonra yürürseniz 99 yafl›na kadar yaflayaca¤›n›z› söyler. Bu, asl›nda do¤ru de¤ildir.

Yürümek, sindirim sisteminizin ald›¤›n›z besinleri sindirememesine neden olur.

Hemen yatmay›n Yemekten hemen sonra yatarsan›z ald›¤›n›z besinler düzgün bir flekilde sindirilmez. Bu da, mide ve ba¤›rsak iltihaplar›na neden olabilir.

22

servus

Hangisi ne ifle yar›yor?

Domates

Prostat› korur

Kanserle savafl›r

Kolesterol seviyesini düflürür

Kalbi korur

Ceviz

Kolesterol seviyesini düflürür

Kanserle savafl›r

Haf›zay› güçlendirir

Ruh halini iyilefltirir

Su

Kilo vermenize yard›mc› olur

Kilo vermenize yard›mc› olur

Böbrek tafllar›n› düflürür

Cildinizin pürüzsüz olmas›n› sa¤lar

Karpuz

Prostat kanserine karfl› koruma sa¤lar

Kalbi korur

Kolesterol seviyesini düflürür

Kalp krizlerine karfl› koruma sa¤lar

Kan bas›nc›n› kontrol eder

Bu¤day Tohumu

Kolon kanserine karfl› koruma sa¤lar

Kab›zl›¤› önler

Kolesterol seviyesini düflürür

Kalp krizlerine karfl› koruma sa¤lar

Sindirime yard›mc› olur

Bu¤day kepe¤i

Kolon kanserine karfl› koruma sa¤lar

Kab›zl›¤› önler

Kolesterol seviyesini düflürür

Kalp krizlerine karfl› koruma sa¤lar

Sindirime yard›mc› olur

Yo¤urt

Ülsere karfl› koruma sa¤lar

Kemikleri kuvvetlendirir

Kolesterol seviyesini düflürür

Ba¤›fl›kl›k sistemini destekler

Sindirime yard›mc› olur

Elma

Kalbinizi korur

Kab›zl›¤› önler

‹shali önler

Akci¤er kapasitesini geniflletir

Kay›s›

Kanserle savafl›r

Kan bas›nc›n› kontrol eder

Gözleri korur

Alzheimer’a karfl› koruma sa¤lar

Enginar

Sindirime yard›mc› olur

Kolesterol seviyesini düflürür

Kalbi korur

Kan flekerini dengeler

Kanserle savafl›r

Kan bas›nc›n› kontrol eder

Cildinizin pürüzsüz olmas›n› sa¤lar

Kalp krizlerine karfl› koruma sa¤lar

Karaci¤er hastal›klar›na karfl› koruma sa¤lar

Avakado

fieker hastal›¤›yla savafl›r

Kolesterol seviyesini düflürür

Kalp krizlerini önler

Muz

Kalbi korur

Daha sessiz öksürmenizi sa¤lar

Kemikleri kuvvetlendirir

Kan bas›nc›n› kontrol eder

‹shali önler

Fasulye

Kab›zl›¤› önler

Hemoroitleri yumuflat›r

Kolesterol seviyesini düflürür

Kanserle savafl›r

Kan flekerini dengeler

Pancar

Kan bas›nc›n› kontrol eder

Kanserle savafl›r

Kemikleri kuvvetlendirir

Kalbi korur

Kilo vermenize yard›mc› olur

Haf›zay› güçlendirir

Kab›zl›¤› önler

Yaban Mersini

Kanserle savafl›r

Kalbi korur

Kan flekerini dengeler

Brokoli

Kemikleri güçlendirir

Gözleri korur

Kanserle savafl›r

Kalbi korur

Kan bas›nc›n› kontrol eder

Lahana

Kanserle savafl›r

Kab›zl›¤› önler

Kab›zl›¤› Kilo vermenize yard›mc› olur

Kalbi korur

Hemoroitleri yumuflat›r

Gözleri korur

Kan bas›nc›n› kontrol eder

Kolesterol seviyesini düflürür

Kanserle savafl›r

Ba¤›fl›kl›k sistemini destekler

Havuç

Gözleri korur

Kalbi korur

Kab›zl›¤› önler

Kanserle savafl›r

Kilo vermenize yard›mc› olur

Karnabahar

Prostat kanserine karfl› koruma sa¤lar

Gö¤üs kanseri ile savafl›r

Kemikleri kuvvetlendirir

Kiraz

Kalbi korur

Kanserle savafl›r

Uyuyamazl›k sorununu ortadan kald›r›r

Yafllanma sürecini yavafllat›r

Alzheimer’a karfl› koruma sa¤lar

Kestane

Kilo vermenize yard›mc› olur

Kalbi korur

Kolesterol seviyesini düflürür

Kanserle savafl›r

Kan bas›nc›n› kontrol eder

K›rm›z› Biber

Sindirime yard›mc› olur

Bo¤az iltihaplar›na iyi gelir

Sinüsleri açar

Kanserle savafl›r

Ba¤›fl›kl›k sistemini güçlendirir

‹ncir

Kilo vermenize yard›mc› olur

Kalp krizlerini önler

Kolesterol seviyesini düflürür

Kanserle savafl›r

Kan bas›nc›n› kontrol eder

Bal›k

Kalbi korur

Haf›zay› güçlendirir

Gözleri güçlendirir

Kanserle savafl›r

Ba¤›fl›kl›k sistemini destekler

Keten

Sindirime yard›mc› olur

fieker hastal›¤›yla savafl›r

Kalbi korur

Ak›l sa¤l›¤›n› gelifltirir

Ba¤›fl›kl›k sistemini destekler

Sar›msak

Kolesterol seviyesini düflürür

Kan bas›nc›n› kontrol eder

Kanserle savafl›r

Zararl› bakterileri öldürür

Mantarlarla savafl›r Kolesterol seviyesini düflürür

Kavun

Yara ve berelerin çabuk düzelmesi- Kalp hastal›klar›na karfl› koruma ni sa¤lar sa¤lar

Greyfurt

Kalp krizlerine karfl› koruma sa¤lar

Kilo vermenize yard›mc› olur

Kalp krizlerini önler

Prostat kanserine karfl› koruma sa¤lar

Üzüm

Gözleri korur

Böbrek tafllar›n› düflürür

Kanserle savafl›r

Kan ak›fl›n› iyilefltirir

Kalbi korur

Yeflil Çay

Kanserle savafl›r

Kalbi korur

Kalp krizlerini önler

Kilo vermenize yard›mc› olur

Zararl› bakterileri öldürür

Bal

Yaralar› iyilefltirir

Sindirime yard›mc› olur

Ülsere karfl› koruma sa¤lar

Enerji düzeyini artt›r›r

Alerjilerle savafl›r

Cildinizin pürüzsüz olmas›n› sa¤lar Cildinizin pürüzsüz olmas›n› sa¤lar

Ihlamur

Kanserle savafl›r

Kalbi korur

Kan bas›nc›n› kontrol eder

Limon

Kanserle savafl›r

Kalbi korur

Kan bas›nc›n› kontrol eder

Mango

Kanserle savafl›r

Haf›zay› güçlendirir

Tiroit bezini düzene sokar

Sindirime yard›mc› olur

Mantar

Kan bas›nc›n› kontrol eder

Kolesterol seviyesini düflürür

Zararl› bakterileri öldürür

Kanserle savafl›r

‹skorbütü önler ‹skorbütü önler Alzheimer'a karfl› koruma sa¤lar Kemikleri güçlendirir Cildinizin pürüzsüz olmas›n› sa¤lar Cildinizin pürüzsüz olmas›n› sa¤lar

Yulaf

Kolesterol seviyesini düflürür

Kanserle savafl›r

fieker hastal›¤›yla savafl›r

Kab›zl›¤› önler

Zeytin Ya¤›

Kalbi korur

Kilo vermenize yard›mc› olur

Kanserle savafl›r

fieker hastal›¤›yla savafl›r

So¤an

Kanserle savafl›r

Zararl› bakterileri öldürür

Kolesterol seviyesini düflürür

fieker hastal›¤›yla savafl›r

Mantarlarla savafl›r

Portakal

Ba¤›fl›kl›k sistemini destekler

Kilo vermenize yard›mc› olur

Kanserle savafl›r

fieker hastal›¤›yla savafl›r

Cildinizin pürüzsüz olmas›n› sa¤lar

Armut

Kab›zl›¤› önler

Kanserle savafl›r

Kalp krizlerini önler

Sindirime yard›mc› olur

Hemoroitleri yumuflat›r

Yer F›st›¤›

Kalp hastal›klar›na karfl› koruma sa¤lar

Kilo vermenize yard›mc› olur

Prostat kanserine karfl› koruma sa¤lar

Kolesterol seviyesini düflürür

Divertiküloza (Kolon rahats›zl›¤›) karfl› koruma sa¤lar

Armut

Kab›zl›¤› önler

Kanserle savafl›r

Kalp krizlerini önler

Sindirime yard›mc› olur

Kemikleri kuvvetlendirir

So¤uk alg›nl›klar›na iyi gelir

Kalp krizlerini önler

Kolesterol seviyesini düflürür

Kuru Erik

Yafllanma sürecini yavafllat›r

Kab›zl›¤› önler

Haf›zay› güçlendirir

Sindirime yard›mc› olur

servus

Ananas

Hemoroitleri yumuflat›r Kalp hastal›klar›na karfl› koruma sa¤lar Hemoroitleri yumuflat›r

Sanat

Efsane ‹stanbul tarihiyle bulufltu “Efsane ‹stanbul: Bizantion’dan ‹stanbul’a – Bir Baflkentin 8000 y›l›” Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi’nde ziyaretçileriyle bulufltu.

E¤er bu sergiyi görme f›rsat›n› kaç›rd›ysan›z, ama yine de Constantinus’dan Fatih’e, hiç bilinmeyen yönleriyle ‹stanbul’u tan›mak ve 8 bin y›l›n izlerini sürebilmek istiyorsan›z okuyaca¤›n›z sat›rlar sizin için yaz›ld›. ‹stanbul, önceleri Bizantion adl› küçük yerleflimden bir Roma kentine, ona ad›n› veren ‹mparator Büyük Constantinus’un gerçekleflen rüyas›na dönüfltü. Ancak uzun tarihi boyunca yaln›zca Constantinus için de¤il, daha pek çoklar› için de elde edilmek istenen bir hayal flehir, bir ütopya oldu, ‹stanbul…

Her devirde güçlü hükümdarlar›n elinde ça¤›n›n en büyük kentlerinden birine dönüfltü. Görkemli yap›lar›, zenginli¤i, ticaret yollar›na hâkimiyeti ‹stanbul’un pek çok defa kuflat›lmas›na sebep oldu. Güzel ‹stanbul Do¤u’dan ve Bat›’dan gelen sald›r›lara, güçlü Arap ak›nlar›na direndi, ancak 1204’te Latin istilas›n› yaflad›. Buna ra¤men, sadece gemiler için de¤il, her dil, din ve ›rktan insanlar için de s›¤›n›lan bir liman oldu. Orada yaflayanlar, gelip geçenler, hepsi onda bir iz b›rak›rken, izlenimlerini baflka diyarlara tafl›d›lar.

Onu ortaça¤›n görkemli baflkenti yapan eski sahipleri tarih sahnesinden çekilirken, yeni efendilerinin elin24

de yeniden do¤du. Yeni sahibi, Osmanl›lar›n genç Sultan› II. Mehmed 1453’te bir anlamda Do¤u Roma ‹mparatorlu¤u’nun miras›n› devralmaktayd›. Genç fatih bu miras› sahiplendi. Ça¤›n›n Rönesans dünyas›na yabanc› de¤ildi. Onu eski görkemine, Do¤u ve Bat›’dan gelen renkli kalabal›¤›na yeniden kavuflturdu.

21. yüzy›l› yaflayan bizlerin pay›na ise 8 bin y›ll›k bu sürecin izlerini sürmek düfltü. Çek Mimar Boris Micka tasarlad› Dünyaca ünlü Çek Mimar Boris Micka imzas›n› tafl›yan mekân tasar›m› ve kurulumu da sergiyi benzersiz k›l›yor. Halen General de Producciones y Diseño SA Müzeler ve Sergiler Bölümü Müdürü olarak görev yapan Micka daha önce Granada’da, “Endülüs ve Bilim”, Rabat’ta “Endülüs Üçgeni”, Kahire’de “Endülüs ile M›s›r aras›nda ‹bn-i Haldun”, Paris’te Grand Palais’de düzenlenen “‹stanbul - ‹ki K›tan›n Liman›” sergisi ve Toledo’da Alkazar Askeri Müzesi gibi birçok projede mekân tasar›mlar››na imzas›n› att›.

‹stanbul ile tan›flmak Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi’nin (SSM), ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti Ajans›’n›n iflbirli¤iyle ve Sabanc› Holding’in sponsorlu¤unda düzenledi¤i, “Efsane ‹stanbul: Bizantion’dan ‹stanbul’a - Bir Baflkentin 8000 Y›l›” sergisi 5 Haziran 2010 Cumartesi günü aç›ld›. Marmaray Projesi kapsam›ndaki Yenikap› kaz›lar›yla ortaya ç›kan kal›nt›lar›n ‹stanbul’un tarihini farkl› bir boyuta tafl›d›¤› aflikâr.

Bizantion’dan Nea Roma’ya, Constantinopolis’ten ‹stanbul’a; Bizans ve Osmanl› ‹mparatorluklar›na baflkentlik yapm›fl bu efsane kentin görkemli tarihine ›fl›k tutan çal›flmada 8 bin y›l›n izlerini tafl›yan çeflitli eflyalar sergilendi. Bu eflyalar ticaret, hediye ve 4.

Haçl› Seferi’nde oldu¤u gibi ya¤ma yoluyla çeflitli ülkelere da¤›lm›fl hazinelerden olufluyor. Serginin esas amac› ise ‹stanbullulara nas›l bir kültürel zenginlik içinde yaflad›klar›n› göstererek, kültürel miras› koruma bilincinin geliflmesini sa¤lamak. Bu konuda serginin çok da baflar›l› oldu¤u ve amac›na ulaflt›¤› da söylenebilir.

Müzeye girer girmez ziyaretçileri karfl›layan dijital sunum, ‹stanbul tarihini, yerküre de¤iflikliklerinden yerleflim unsurlar›na, mi-

mariden müzik kültürüne kadar her yönüyle evrelere ay›rarak 19. yüzy›la kadar geçen zaman zarf›ndaki de¤ifliklikleri ve etkileflimi gözler önüne seriyordu. Bu çal›flma da serginin tamamlay›c› görsel unsuru olarak ziyaretçilere bildiklerini yeniden an›msama f›rsat›n› sundu.

500’den fazla parça Yaklafl›k 500 parçan›n ilk defa bir arada bulundu¤u sergide; Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa, Hollanda, ‹ngiltere, ‹rlanda, ‹spanya, ‹talya, Katar, Macaristan, Portekiz, Rusya ve Yunanistan’daki tam 39 müze ve önde gelen kurumlardan seçilen eserler yer ald›. Sergide ayn› zamanda Türkiye’deki 19 Devlet Müzesi ile özel müze ve koleksiyonlardan seçilen eserler de yer ald›. ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti etkinlikleri çerçevesinde gerçekleflen bu sergide oldukça ilginç objeler sergilendi. Heykel ve lahitlerin yan› s›ra, binlerce y›l öncesinde yaflam›fl ‹stanbullular›n günlük yaflamlar›nda kulland›klar› araç-gereçler, tabak, kase, tepsi gibi bir tak›m mutfak malzemeleri, iflçili¤inin ve ihtiflam›n›n göz kamaflt›rd›¤› kolye, küpe ve bilezik gibi aksesuarlar göz kamaflt›rd›. ‹stanbul’un tarihi ve farkl› kültürlerin kar›fl›m›ndan do¤an kozmopolit kimli¤i bu sergide tüm ç›plakl›¤›yla hat›rlat›ld›.

Eser ödünç al›nan müzeler ve koleksiyonlardan baz›lar› Avusturya • Gemaldegalerie, Kunsthistorisches Museum - Viyana Fransa • Musee du Louvre Paris • Bibliothèque Nationale de France - Paris ‹ngiltere • British Museum – Londra ‹talya • Museo Archeologico Nazionale Venezia Venedik • Vatican Museum Vatikan Rusya • State Hermitage Museum - St. Petersburg Türkiye • Topkap› Saray› Müzesi • Ayasofya Müzesi • ‹stanbul Askeri Müze ve Kültür Sitesi Komutanl›¤› • ‹stanbul Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi Yunanistan • Byzantine & Christian Museum - Atina • Museum of Byzantine Culture - Selanik Özel Koleksiyonlar • Oya-Bülent Eczac›bafl› Koleksiyonu • Rahmi Koç Koleksiyonu

Kiflisel Geliflim

“‹fl bitmez, bitirilir” Koç Üniversitesi Psikoloji Bölümü ve ‹flletme Fakültesi Ö¤retim Üyesi Prof. Dr. Zeynep Aycan, ifl ve özel hayat dengesini kurmalar› için insanlar›n kendilerine zaman ay›rmalar› ve en az›ndan haftada bir gün iflten uzaklaflmalar› gerekti¤ini dile getiriyor. Prof. Dr. Aycan, “‹nsanlar kendilerini iflle var ediyorlar. Benliklerini iflten ay›rmalar› gerekiyor. Çünkü ifl hiçbir zaman bitmez, bitirilir” diyor. ‹fl ve özel hayat› bir arada yürütmek ço¤u insan için zordur. Her iki tarafta da yap›lmas› gereken ifller ve k›s›tl› zaman vard›r. Nereye yetiflece¤inizi, ne yapaca¤›n›z› flafl›r›rs›n›z. Peki ya kendimiz? Kendimize hiç mi zaman ay›rmayaca¤›z? Bu üçlü sac aya¤›na yani, ifl, aile ve kendimize yeterince zaman ay›rmam›z “hayat dengesi” kavram›n› ortaya ç›kar›yor. Hayat dengesini kuramayan insanlar pek çok sorunla karfl›lafl›yor. Yani ifline çok fazla zaman ay›r›p evini ve kendisini ihmal edenler ya da bunun tam aksi… ‹flkoliklik derecesinde ifline ba¤l› olan insanlar, özel hayatlar›ndan feragat ederek bu dengenin bozulmas›na neden oluyorlar.

‹fl ve özel hayat dengesi, siz buna hayat dengesi diyorsunuz. Bu kavram› aç›klar m›s›n›z?

Hayat dengesini, ifl, aile ve “ben” dedi¤imiz, kendimiz için yapmak istediklerimiz fleklinde üç sac aya¤›na oturtuyoruz. Yani, ailenin, iflin ve kendimizin kendimizden beklentisini yeteri kadar karfl›lamam›z gerekiyor. Bu üçünü karfl›layabilme oran›ndan memnun oldu¤umuz duruma “hayat dengesi” diyoruz. Hayat dengesi modeli dört temel faktörü içeriyor. Memnuniyet ise göreceli bir kavramd›r. D›flar›dan bakan birisi, sizin ailenize ve iflinize yeterince zaman ay›rmad›¤›n›z› söyleyebilir. Ama önemli olan burada sizin ne hissetti¤inizdir.

Koç Üniversitesi Psikoloji Bölümü ve ‹flletme Fakültesi Ö¤retim Üyesi Prof. Dr. Zeynep Aycan, hayat dengesinin kurulmas›nda taleplerin azalt›lmas› ve desteklerin artt›lmas›n›n önemli oldu¤unu belirtiyor. ‹fl hayat›nda rekabetin artt›¤›n› söyleyen Prof. Dr. Aycan, teknolojinin çal›flma flekline yapt›¤› etkinin de hayat dengesinde sorunlar yaflanmas›na neden oldu¤unu dile getiriyor.

Hayat dengesi modelindeki dört faktörün rolleri nelerdir?

Hayat dengesinin kurulmas›nda iki faktör çok önemlidir. Bunlardan birisi taleplerin ve talep bask›s›n›n azalt›lmas›, di¤eri de desteklerin artt›r›lmas›d›r. ‹nsanlar›n bizden talepleri artt›kça bunu kald›rmam›z zorlafl›r. Bu nedenle belli bir noktadan sonra talepleri azaltmam›z gerekir. Talepler, insanlar›n bizden beklentisini ve bizim kendimizden beklentilerimizi kapsar. Hayatta çok mükemmeliyetçi ve aceleci olabiliriz, yapt›¤›m›z iflin hayat›m›z›n odak noktas› oldu¤unu düflünebiliriz. Bu durumda üzerimizde ifl bask›s›n› çok fazla hissederiz. Bu nedenle özellikle ifl hayat›nda talepleri; yapt›¤›m›z ifllerin süresi ve say›s›n› azaltarak, her fleye “evet” demeyerek, “hay›r” demeyi ö¤renerek ve ifllerimizi baflkas›na delege ederek azaltabiliriz. Kendi içimizden gelen taleplerde de, daha esnek olmaya çal›flabiliriz. Her ifli mükemmel yapmay› arzu etmemek ve çok fazla kontrol odakl› olmamak gerekiyor.

Hayat dengesinin kurulmas›nda di¤er önemli faktör olan desteklere gelirsek, destekler de talepler gibi üç alandan gelir. Ailede, özellikle efl deste¤i, ifl hayat›nda da özellikle anlay›fll› ve hayat dengesine önem ve-

26

Kiflisel Geliflim

ren bir yöneticinin deste¤i çok önemlidir.

Teknoloji hayat dengesini bozdu Günümüzde insanlar neden ifl-özel hayat dengesi kurmakta zorlan›yor? Bu sorunun kayna¤› nedir? ‹fl hayat›nda rekabet çok artt›. ‹nsanlar art›k uzun saatler boyunca çal›fl›yorlar. Kurumlar›n üzerindeki performans bask›s› artt› ve kurumlar o bask›y› çal›flanlar›na da yans›t›yorlar. Çal›flanlarda da iflini kaybetmeme ve performans bask›s› olufluyor. Dolay›s›yla günümüzde çal›flma temposu eskiye göre çok daha a¤›r. ‹letiflim dünyas›nda yaflad›¤›m›z için her an olan bitenin fark›nda olmam›z gerekiyor. Bence bu anlamda teknolojinin hayat›m›zda olumsuz etkisi oluyor. Eskiden belli bir saatten sonra iflten eve gidip dinlenebiliyordunuz. Ama flimdi laptop ve Blackberry nedeniyle her an iflle meflgul oluyorsunuz. E-maillerinizi sürekli kontrol etme refleksiyle yafl›yorsunuz. Bir süre sonra kendinizi iflten al›koyam›yorsunuz. Baz› flirketler çal›flanlar›ndan 7 gün 24 saat Blackberry’lerini aç›k tutmalar›n› istiyorlar. Bu, insanlara esneklik verebiliyor, ama asl›nda hayat dengesini ciddi flekilde baltal›yor.

Hayat dengesinin bozulmas› beraberinde hangi sonuçlar› getiriyor?

Dengesizli¤in sonucu olarak pek çok sorun yaflan›yor.

Hayat dengesinin bozulmas›, evlili¤e çok ciddi yans›yor. Kad›n, ifl-aile dengesizli¤i yafl›yorsa, erke¤in evlilik doyumu azal›yor. Ama erkek bu sorunu yafl›yorsa, eflinin evlilik doyumunun azalmas›n›n yan›nda hayat doyumu da azal›yor, psikolojik sa¤l›¤› etkileniyor. Yani erkek mutsuzsa, kad›n da psikolojik olarak mutsuz oluyor. Kad›nlarda depresyon belirtileri art›yor. Beklentileri karfl›layamama, istedi¤i zaman› ay›ramama nedeniyle suçluluk hissi art›yor. Hayat dengesini kuramayan insanlar›n ifli b›rakma ya da ifl de¤ifltirme e¤ilimi art›yor. Motivasyon düflüklü¤ü, ifli b›rakma e¤ilimi ve tükenmifllik hissi olufluyor. Fiziksel olarak da yorgunluk hissi, mide, ba¤›rsak ve boyun a¤r›lar›, kalp damar hastal›klar› oluflabiliyor.

“Hay›r” demeyi bilmek gerekiyor ‹fl-özel hayat dengesini kurmak için neler yapmak gerekiyor? Neler tavsiye edersiniz?

Dengeyi kurmak için talepleri azaltmak ve destekleri artt›rmak gerekiyor. Kad›nlar herkesin talebini karfl›lama konusunda daha fedakarlar. Bu noktada “hay›r” demeyi bilmek gerekiyor. Baz› iflleri s›ras›yla yapmak ve ertelemekte yarar var. Bir yerde ifli bitirmek de çok

önemli. Uluslararas› çal›fl›lan flirketlerde yurtd›fl›yla saat sorunu yafland›¤› için bu konuda bir fley yap›lamayabilinir. Ama böyle olmayan ifllerde ba¤›ml›l›k noktas›na gelen iflkolikli¤in, alkoliklikten fark› yok. ‹nsanlar kendilerini iflle var ediyorlar. Halbuki ifl, hiçbir zaman bitmez, bitirilir. Uçaklarda yap›lan anonslarda, “Hava bas›nc› azald›¤›nda önce kendinize, ard›ndan çocu¤unuza oksijen maskesini tak›n” denilir. Çünkü siz yoksan›z, sizin beden ve ruh sa¤l›¤›n›z risk alt›ndaysa, sizin taleplerini karfl›lamaya çal›flt›¤›n›z hiçkimse olmaz. ‹nsan›n ifl d›fl›nda kendisine mutlaka zaman ay›rmas› gerekiyor. “Denge Ustalar›” ismini verdi¤im ikinci kitab›m için röportaj yapt›¤›m›z kiflilerden birisi her sabah k›sa ama düzenli olarak spor yap›yor, di¤eri de eve gelmeden önce 15 dakika arabada meditasyon yap›yor. Art›k ifl hayat›nda da tek yönlü insanlara ra¤bet azald›. ‹nsanlara hobi edinmelerini tavsiye ediyorum. Çünkü hobi insanlar›n stresini azalt›r. Ama bu konuda da çok mükemmeliyetçi olmamak gerekiyor.

Kendinize ay›raca¤›n›z zaman kendinizi flarj etme aç›s›ndan önemli. Çocu¤unuzla az da olsa kaliteli zaman geçirmeniz önemlidir. Onunlayken yüzde 100 onunla olmak, iflleri düflünmemek gerekir.

Prof. Dr. Zeynep Aycan kimdir?

Prof. Dr. Zeynep Aycan, Koç Üniversitesi Endüstri ve Örgüt Psikolojisi alan›nda Profesör olarak görev yap›yor. Lisans ve yüksek lisans derecelerini Bo¤aziçi Üniversitesi Psikoloji bölümünden alan Prof. Dr. Aycan, doktora ve doktora sonras› çal›flmalar›na s›ras›yla Kanada’n›n Queen’s Üniversitesi Psikoloji Bölümü ve McGill Üniversitesi ‹flletme Fakültesi’nde tamamlad›. Aycan’›n yay›nlanm›fl dört kitab› bulunuyor. Ayr›ca, ço¤unlu¤u yabanc› dilde 50’nin üzerinde bilimsel makale ve kitab› var.

Yürüttü¤ü görevleri aras›nda Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Direktörlü¤ü, Türk Psikologlar Derne¤i ‹stanbul fiubesi Baflkanl›¤›, Kültürleraras› Psikoloji Birli¤i Yönetim Kurulu Üyeli¤i bulunuyor. Aycan, 2008’de Türkiye Bilimler Akademisi’ne Asosiye Üye olarak seçildi. Ald›¤› en son ödüller aras›nda; 2008’de World Economic Forum Inter Academy Panel taraf›ndan “Üstün Baflar›l› Genç Akademisyen”, 2009’da Simon Fraser Üniversitesi Küresel ‹fl ve Çal›flan Stratejileri Merkezi taraf›ndan “Research Fellow” gösterilebilir.

Aycan, evli ve bir çocuk annesidir.

27

Tarih

Anadolu kad›n› Artemisia’y› tan›mak Derya fierif YARKIN*, Kadir N‹fiASTA**

Halikarnasl› Kraliçe Artemisia’n›n ayn› zamanda çok iyi bir savaflç› oldu¤unu biliyor muydunuz? Zaman›n tozlu sayfalar› aras›nda öylece kalm›fl ve ataerkil tarih yaz›m›nda belki de hak etti¤i yeri hiç bulamam›fl olan Anadolu kahramanlar›ndan Amiral Artemisia’n›n öyküsü ‹.Ö. 5. yüzy›lda hayat buldu ve Herodot, ondan baflka hiçbir ölümlü kad›ndan böylesine övgüyle bahsetmedi…

28

* Servus Savunma Teknolojileri A.fi. Dan›flman› ** Servus Savunma Teknolojileri A.fi. Müflteri ‹liflkileri Yöneticisi

Tarihin her döneminde Bodrum'un ünlüleri çoktur.

Tarihte bilinen ilk kad›n amiral, I. Artemisia1 da bizden biri, Bodrumlu. Yine bir Bodrumlu olan ve “Tarihin babas›” olarak bilinen Herodot’un övgüyle ve uzun uzun belirtti¤i, kahramanl›¤› ve üstün denizcilik bilgisiyle ünlendirdi¤i Halikarnas Kraliçesi Artemisia... Yunanlardan tutun da ‹ranl›lara kadar birçok ulus Amiral Artemisia’ya, sahip ç›km›fl2, ama biz (Anadolulular) nedense pek ilgi göstermemifliz. Heykelleri ve eserlerinin kal›nt›lar› bile yurtd›fl›ndaki müzelerde görülebiliyor.

Antik ça¤›n en ünlü kentlerinden biri olan Halikarnas (Halikarnassos), büyük bir olas›l›kla, ‹sa’dan önce (‹.Ö.) 9. yüzy›lda kurulmufl olmal›. Halikarnas, Dor kolonistleri taraf›ndan kurulmufl olmas›na karfl›n, özellikle ‹.Ö. 5. yüzy›l›n bafllar›nda tam bir Ion kenti görünümü kazand›. Halikarnas’ta hüküm sürdü¤ü bilinen ilk hanedan da Lygdamis’tir. Lygdamis hanedan›ndan tiranlar›n yönetimi alt›nda giderek güçlenen, Ionia dilini benimseyen ve sonuçta ‹.Ö. 5. yüzy›lda Karia bölgesinin en güçlü

Tarih

kenti haline gelen Halikarnas, M›s›r’daki Yunan kenti Naukratis’deki Hellenion tap›na¤›n›n yap›m›na katk›da bulunmufl dokuz kentten birisi. Fakat kentin bu gücü, hiç kuflkusuz, zaman›n Pers egemenli¤ine direnecek kadar da büyük de¤ildi. O dönemde güçlü ve ak›ll› bir kraliçe olan Artemisia, Pers kral› (‹ran fiah›) I. Serhas’›n3 (Xerxes) (Bir baflka rivayete göre Serhas’tan önceki hükümdar Keyhüsrev’in) düzenledi¤i Yunanistan seferine befl “Trireme4”den oluflan bir donanmayla kat›larak, bu donanman›n amiralli¤ini yapt› ve Herodot’un aktard›¤› bilgilere göre de Xerxes’e deniz savafl› stratejisine yönelik de¤erli fikirleriyle yard›mc› oldu.

Bodrumlu tarihçi Herodot, asl›nda Lygdamis’ten -k›z› Artemisia’n›n Salamis Deniz Savafl›’ndaki5baflar›s› nedeniyle- flöyle söz eder: “Di¤er ast rütbeli subaylar hakk›nda yorum yapmay› gereksiz bulmama karfl›n,

“Bugün adamlar›m kad›nlar gibi savaflt›, kad›nlar›msa erkek gibi!”

Salamis Deniz Savafl›’nda, I. Serhas’›n yanl›fl bir savafl stratejisi kurgulamas›, koskoca donanmas›n›n büyük bir k›sm›n›, az say›da gemiden oluflan düflman donanmas› karfl›s›nda göz göre göre yitirmesine neden oldu. Artemisia ise, kaçmak yerine büyük bir cesaret ve ustal›kla savafl›rken, Salamis körfezi giriflindeki dar bo¤azda, aniden önüne ç›kan kendi filosuna ait bir savafl gemisini mahmuzlayarak bat›rmak zorunda kald›. Asl›nda bu flans›z kaza, Artemisia’n›n, üstün say›daki Atina gemileriyle giriflti¤i savafltaki flans›n›n baflar› yönünde de¤iflmesine neden oldu.

I. Serhas’›n, savafl›n sonucunda, Artemisia’y› örnekleyerek söyledi¤i ünlü sözü, Herodot flöyle aktar›yor:

“Yunanlardan tutun da ‹ranl›lara kadar birçok ulus Amiral Artemisia’ya, sahip ç›km›fl, ama biz (Anadolulular) nedense pek ilgi göstermemifliz. Heykelleri ve eserlerinin kal›nt›lar› bile yurtd›fl›ndaki müzelerde görülebiliyor.” benim için önemli ve Yunanistan'a sald›r›da büyük katk›s› olan Artemisia adl› gerçek bir liderden, bir kad›ndan bahsetmek isterim6. Kocas›n›n ölümünden sonra egemenlik gücünü ele geçirmifl olan Artemisia, herhangi bir macera gereksinimi olmamas›na ve flimdilerde bir de o¤ul büyütmüfl olmas›na ra¤men, erkeksi cesareti, onu savafla kat›lmaya zorlam›flt›r.

Onun ad›, daha önce de söyledi¤im gibi Artemisia idi ve o, Lygdamis'in k›z› olmas› nedeniyle de bir Halikarnasl› idi, annesi ise Giritli.”

“Xerxes savafl› izlerken, geminin ters dönüp parçalanarak batt›¤›n› gördü¤ü anda onunla birlikte olay› izleyen gözlemcilerden biri: “Bak›n›z, efendimiz, Artemisia nas›l da güzel savafl›yor ve bir düflman gemisini7 nas›l bat›rd›” dedi. Xerxes, bunu gerçekten Artemisia’n›n m› yapt›¤›n› sordu¤unda da, gemisinde tafl›d›¤› bayra¤› çok iyi tan›d›klar›ndan “Kesinlikle” diye yan›tlad›lar. Her fley, kraliçenin baflar›s› için iflbirli¤i içindeydi. (Onu suçlayabilecek hiç kimse Karya kenti Kalynda’dan gelen bu gemiden kurtulamam›fl-

29

Tarih

t›.) Xerxes de, gözlemleri sonucunda flu yorumu yapt› “Bugün adamlar›m kad›nlar gibi savaflt›, kad›nlar›msa erkek gibi!”

Artemisia, tarihin ilk kad›n amirali oldu¤u gibi, tarihin ilk büyük deniz savafl› olan Salamis Deniz Savafl›’n›n da hiç kuflkusuz en çok tart›fl›lan kahraman›yd›. Saflar›nda savaflt›¤› Pers donanmas› büyük bir yenilgi ald›¤› halde, o, gemileriyle onlarca düflman gemisini savafl d›fl› b›rakm›fl ve bu ölümcül savafltan gemisindeki adamlar›yla birlikte sa¤ salim ç›kmay› baflarm›flt›.

Herhalde Artemisia da tüm kad›nlar gibi güzelli¤ine düflkün, toplumda boy göstermekten ve ad›ndan söz edilmesinden hofllanan biriydi. Ama günümüzdeki hemcinslerinden fark›, ad›n›; zekâs›, cesareti ve kahramanl›klar›yla yaln›z Bodrum tarihine de¤il, dünya tarihine de alt›n harflerle yazd›rmas›d›r.

“Medeniyetler kayna¤›” Anadolu Anadolu’nun, tarih boyunca sürekli “fikir” üretmesi, Anadolu insan›n›n genetik farkl›l›¤›d›r, kültürel birikimidir. Bu süreç, belki de “Homo Erectus”un, Anadolu’da ilk kez ‹stanbul’da, Küçükçekmece Gölü yak›nlar›nda bulunan Yar›mburgaz ma¤aras›nda ortaya ç›kmas›ndan sonra ve Avrupa’ya geçmesiyle beraber bafllad›.

Artemisia’dan bu yana geçen süreçte ise Anadolu’nun do¤urganl›¤›, duraksamadan hep sürdü. Yunanistan’›n Ba¤›ms›zl›k Savafl›’nda denizdeki kahramanl›klar›yla hakl› bir ün kazanm›fl, modern ça¤›n ilk kad›n amirali de yine bizlerden birisi. ‹stanbul do¤umlu Amiral Laskarina Bouboulina’y› da unutmamak gerekir.

Bugün üzerinde yaflad›¤›m›z Anadolu’da 20 – 25 bin höyük8, 20 – 25 bin tümülüs9, 3 bin antik kent ve 25

bin ‹slamiyet öncesi an›t bulunuyor. Bir baflka deyiflle, Yunanistan'da var olandan daha fazla antik Yunan, ‹talya'dakinden daha çok antik Roma kenti bu topraklarda yer al›yor. Anadolu’da, bizlere kalan 75 binin üzerindeki tarihsel miras›n yan› s›ra, ‹slamiyet öncesinde de 42 uygarl›¤›n yaflad›¤› belgelenmifl. Sonuç olarak Anadolu bir “Medeniyetler kayna¤›”d›r.

Ama her durumda Anadolu krallar›n ülkesidir. Anadolu ayn› zamanda tanr›lar›n ve azizlerin de ülkesidir. Bugün, bu ülkede yaflam›fllar›n torunlar› olarak sahip ç›kmad›¤›m›z, ç›kamad›¤›m›z o kadar çok örnek var ki...

Kaynakça Arsebük, Güven; Yar›mburgaz Ma¤aras› Pleistosen Arkeolojisi ‹le ‹lgili Son Çal›flmalara 1997 Gözüyle Özet Bir Bak›fl, TÜBA-AR 1, TÜB‹TAK Matbaas›, Ankara, 1998 Damar, ‹kbal Çi¤dem; Bodrum’un ‹ki Artemisia’s›, Bodrumlife Dergisi, A¤ustos 2006 Herodotus; The History, çeviren George Rawlinson, eBooks@Adelaide, 2004 Herodotos; Tarih, çeviren Müntekim Ökmen, Türkiye ‹fl Bankas› Yay›nlar›, 2006 Kabaa¤açl›, Cevat fiakir (Halikarnas Bal›kç›s›); Arflipel, Bilgi Yay›nevi, Ankara, Aral›k 1995 (2. Bas›m) Strauss, Barry; The Battle of Salamis, Simon and Schuster, New York, 2004 Tafldöner, Kevser; Karia Kenti Halikarnasos, Ad›yaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 1, Say›: 1, Aral›k 2008 Webster’s Family Encyclopedia; Artemisia, Archer Worldwide Inc., New York, 1995 1 II. Artemisia da kocas› ölünce ‹.Ö. 352-350 aras›nda (2 y›l) Karya’y› yönetmifl ve Rodos donanmas›n› Halikarnas önlerinde kuflatarak ele geçirip, bu donanmayla Rodos’u feth eden bir amiral ama “tarihteki ilk kad›n amiral” de¤il. Kocas› Mausolus’un an›s›na, dünyan›n yedi harikas›ndan biri olan an›t mezar Mausoleum (Mozole)’yi yapt›ran kraliçe 2 1960 y›l›ndan bu yana ‹ran donanmas›nda “Artemiz” ad›yla iki savafl gemisi görev yapm›flt›r 3 Herodot Tarihinde “Xerxes”, ‹ran tarihinde ise “Haflayar fiah” olarak tan›n›r (‹.Ö. 519 – 465) 4 Tekne boyunu uzatmaks›z›n, üst üste üç kat kürekçi yerlefltirilerek h›z› art›r›lan savafl gemisi 5 ‹.Ö. Eylül 480 6 Herodot Tarihi’nde, tanr›lar› bir yana b›rak›rsak, Artemisia d›fl›nda baflka hiç bir kad›ndan söz edilmez 7 Kalynda Kral›’n›n komuta etti¤i ve Artemisia’n›n donanmas›na ait gemilerden biri 8 Üstüste geliflmifl çok evreli yerleflim yeri birikimi 9 Kral mezar›

30

K›sa K›sa

Google’›n “Beyaz Perde” giriflimi ‹nternet arama motoru Google, Youtube üzerinden dünya çap›nda paral› sinema hizmeti vermek için dü¤meye bast›. Financial Times Gazetesi’nin haberine göre 400’den fazla filmden oluflan bir katalogu bulunan YouTube bu y›l sonuna kadar 5 dolara online film seyrettirecek. ‹lk olarak ABD’de uygulamaya bafllanmas› beklenen hizmet ile Google, ABD’de ücretli içerik kiralama hizmeti sunan Netflix ve Hulu’ya rakip olmay› hedefliyor. Kiralanacak olan her bir içerik için 5 dolarl›k bir ücret konulmas› planlanan hizmette, kiralanan film veya video içeri¤i bilgisayara indirilmeden, an›nda izlemek mümkün olacak. Hollywood’un önde gelen film stüdyolar›yla bir süredir içerik anlaflmas› için yapt›¤› görüflme trafi¤ini h›zland›ran Google, film kiralama uygulamas›n› Google TV’ye de entegre edebilece¤i ve uygulamaya canl› spor karfl›laflmalar›n› da ekleyebilece¤i gelen haberler aras›nda.

Japon koku dedektörü Japon araflt›rmac›lar, 3 böce¤in genlerini Afrika'da yaflayan bir kurba¤an›n yumurtas›nda birlefltirerek, üst düzeyde hassasiyete sahip bir koku dedektörü yapt›. "Proceedings of the National Academy of Sciences" adl› dergide yer alan bilimsel makaleye göre genetik mühendisli¤i kullan›larak üretilen detektör, yüksek hassasiyete sahip koku belirleme makinelerinin yap›m›nda yard›mc› olabilecek. Tokyo Üniversitesi Endüstriyel Bilimler Enstitüsü'nden Shoji Takeuchi ve meslektafllar›, ipekböce¤i kelebe¤i, bir güve türü ve meyve sine¤i DNA'lar›n›n baz› k›s›mlar›n› kurba¤an›n yumurtalar›yla birlefltirdi. Bu DNA parçalar›, bu böceklerin koku almay› düzenleyen genlerini tafl›yan bölümleriydi. Bu yumurtalar daha sonra özel bir kartufla yerlefltirildi ve böylece pahal› olmayan bir sensör üretilmifl oldu.

Van Gölü'nü Nemrut Da¤›'n›n oluflturdu¤unu biliyor muydunuz?

Yap›lan araflt›rmalara göre Nemrut Da¤› hala aktif olan bir volkan. Türkiye'nin en büyük gölü olan Van Gölü'ne kurulan dev platformda, 12 ülkeden 35 bilim adam› geçmiflten gelece¤e ›fl›k tutacak önemli bir araflt›rma yap›yor. Araflt›rmay› yapan ekip Nemrut Da¤›'n›n hala aktif bir volkan oldu¤unu bildirdi. Bilim adamlar›na göre Van Gölü de Nemrut'un aktivitesinin bir sonucu oluflmufl. Paleo -Van ad› alt›nda gerçeklefltirilen ve Uluslararas› Bilimsel Karasal Sondajlama Program› (ICDP) taraf›ndan desteklenen araflt›rmada gölün dibine yaklafl›k bin metre sondaj yapan bilimadamlar›, buradan ald›klar› çökel numunelerini (karot) laboratuvarda detayl› bir flekilde inceliyor. Almanya'n›n Boon Üniversitesi'nden Prof. Dr. Thomas Litt koordinatörlü¤ünde yürütülen araflt›rmalarda küresel ›s›nma ve dünyadaki iklim de¤iflikliklerinin s›rr› ortaya ç›kacak. Prof. Litt, "Burada sadece iklimsel çal›flma yap›lm›yor. Volkanik aktiviteler’de inceleniyor. ‹lk elde etti¤imiz bulgulara göre Van Gölü yaklafl›k 400 bin y›l önce Nemrut'un patlamas›yla oluflmufl. Nemrut volkan› hala aktif ve risk var" diyor.

Bilgisayar oyunlar› fuar› Gamescom kap›lar›n› ziyaretçilere açt› Almanya'daki fuarda tan›t›lacak yeniliklerin sektöre taze kan pompalamas› umuluyor. Almanya'da yüksek kalite bilgisayar oyunlar›n›n ortalama fiyat› 25 Euro. Ancak 2010'un ilk alt› ay›nda bilgisayar oyunu merakl›lar›n›n eli geçen y›llara nazaran daha az ceplerine gitti. Federal ‹nteraktif E¤lence Yaz›l›m Birli¤i Genel Müdürü Olaf Wolters: "‹lk çeyrekte ciddi bir yükselifl kaydettik, hatta biz bile flafl›rd›k. Bunun arkas›nda muhtemelen çok sert geçen ve insanlar›n evlerinde oturup bilgisayar oyunu oynamalar›na neden olan k›fl mevsiminin de önemli pay› var. ‹kinci çeyrekte ise düflüfl oldu. Bunda Dünya Futbol fiampiyonas› ve s›cak dalgas› da etkili oldu. Toplamda piyasada yüzde dörtlük bir küçülme söz konusu, ancak bunun bizi çok üzdü¤ünü söylemek de yanl›fl olur.” Fuardaki yenilikleri denemek isteyen ziyaretçilerin ise sab›rl› olmalar› da gerekiyor. Geçen y›lki fuarda kurulan 10 bin oyun konsoluna ra¤men, s›ra gelmesi için bekleme süreleri dört saate kadar ç›km›flt›.

32

Farklı beklentilere, farklı çözümler Servus farkıyla

Servus çözümleri fark yaratır!

Servus, Bilgi Teknolojileri’nde, en iyi seçenekleri en ekonomik olarak sunar. Bilgisayar Sistemleri, Network Sistemleri, Sanallaştırma Çözümleri, Veri Depolama Sistemleri, Yedekleme, Felaketten Kurtarma Çözümleri ve uçtan uca tüm bilgisayar ürün ve çözümleri...

21 yıldır, Bilişim Teknolojileri sektöründeki büyük bilgi birikimi, Türkiye çapında yayılmış organizasyonu, eğitimli ve uzman ekibi, 7 gün / 24 saat teknik destek anlayışı ile dünya standartlarında hizmet veren Servus, beklediğinizin ötesinde yaratıcı çözümler sunmak için hazır.

Büyükdere Cad. Ecza Sok. No:6 Kat:1 34394 Gültepe - Levent - İstanbul Tel: 0212 319 35 00 pbx Fax: 0212 280 98 03

Ankara Tel: 0312 472 18 38 pbx izmir Tel: 0232 441 34 12 pbx Adana Tel: 0322 454 20 53 http://www.servus.com.tr e-mail:servus@servus.com.tr