Wycieczkakulinarna

Projekt współfinansowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020. Wsparcie działalności MŚP z branży turystyki oraz zwiększenie rozpoznawalności Małopolski jako turystycznej marki gospodarczej

Projekt „Wsparcie działalności MŚP z branży turystyki oraz zwiększenie rozpoznawalności Małopolski jako turystycznej marki gospodarczej” (nr RPMP.03.03.01-12-0593/18) współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego 2014- 2020.

Fundacja Rozwoju Regionów www.f-rr.org

Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP www.sgurp.pl

Dyrektor artystyczny: Konrad Rogoziński

Tekst: Maria Kościelniak

Korekta: Agata Kościelniak

Projekt: Klaudia Stochmal, Nina Kieblesz

Wykonanie:

Wydawnictwo multimedialne Digital Places www.digitalplaces.pl

Kraszewskiego 1/406

33-380 Krynica-Zdrój

Skład: Klaudia Stochmal, Nina Kieblesz

Fotografie: © Konrad Rogoziński / DigitalPlaces.pl

Oprócz:

Str. 15, zdjęcie nr 2 © Joanna Dragon

Str. 19, zdjęcie nr 2 © Wojciech Ornat

Str. 39, zdjęcie nr 1 © Łukasz Świętach

Str. 39, zdjęcie nr 2 © Arch. Dziubyniłka

Str. 41, zdjęcie nr 1 i 2 © Arch. Stary Dom Zdrojowy w Wysowej

Str. 10, zdjęcie nr 1; str. 38, zdjęcie nr 1, str. 41, zdjęcie nr 3 © Adobe Stock

Wstęp

Turystyka kulinarna to jeden z najprzyjemniejszych sposobów zwiedzania! Smaki, aromaty, kolory potraw, które lądują na talerzach, dają możliwość poznawania danego regionu wszystkimi zmysłami. W jednej potrawie można zobaczyć więcej niż w niejednym muzeum. Można wręcz poczuć zwiedzany region.

W regionalnej kuchni kryje się długa historia każdej gminy i jej mieszkańców. Na talerzu ląduje to, czym żywili się mieszkający tam ludzie od setek lat i to, czym się zajmują, wszak regionalne dania powstają z dostępnych w danym regionie produktów. Zwiedzając tereny górskie, i smakując przygotowywane tam dania, od razu odgadniemy jakie warzywa są tam najpopularniejsze i czym trudnili się mieszkańcy. A widząc w tych daniach międzynarodowe wpływy, dowiemy się, z kim dany region handlował. W miastach zaś, patrząc na restauracje, szybko odgadniemy jakie grupy ludzi tam mieszkały. Czy byli to Żydzi, a może Węgrzy, czy ludność wiejska, która

przyjechała do miasta w poszukiwaniu lepszego życia?

Szlak Kulinarny Gmin Uzdrowiskowych będzie prowadził przez tereny górskie, choć na chwilę pojedziemy do Krakowa. Zwiedzimy piękne Podhale, gdzie królują sery i baranina, pobliską Szczawnicę i Rabkę, gdzie widać już wpływy kuchni gorczańskiej. W gminie Piwniczna dowiemy się, czy kuchnia Czarnych Górali różnili się od kuchni podhalańskiej, a w gminie Muszyna, Krynica i Uście Gorlickie spróbujemy dań łemkowskich. W Krakowie czeka na nas zaś istny tygiel kulinarny — kuchnie z wszystkich regionów świata, obwarzanki i bliska miastu kuchnia żydowska.

Zaczynamy od Podhala, od Czarnego Dunajca, by spróbować góralskich przysmaków — świeżych serów, jagnięciny, baraniny i górskich ziół. To tu znajdziemy klimatyczne karczmy i bacówki, gdzie sery bacowie wyrabiają według dawnych receptur.

Trasa wycieczki

Kwaśnica,

moskole, hałuski, bombolki no i król Podhala — oscypek. Kuchnia podhalańska, choć korzysta z podstawowych i nie tak różnorodnych, jak niektóre wykwintne, europejskie kuchnie, składników, jest bogata w smaki przywodzące na myśl góry. Kojarzy nam się z owczymi serami i baraniną pieczoną na ruszcie. Z dużą ilością omasty i z kapustą. No i z góralską herbatą!

Trudne warunki klimatyczne, długa zima i uboga ziemia sprawiły, że podhalańskie gospodynie nie miały wielu składników do wyboru, tworząc posiłki dla swoich rodzin. Z drugiej strony posiłki te musiały być treściwe, musiały

dodawać sił i ogrzewać. Podstawowymi składnikami były te, które udało się wyhodować — nabiał, w tym tak popularne dziś owcze sery na czele z oscypkiem, warzywa, którym nie przeszkadzała uboga gleba, na przykład ziemniaki czy kapusta. I koniecznie mąka oraz tłuszcz, zarówno w postaci domowego masła, jak i smalczyku ze skwarkami.

Góralskie gospodynie, to jednak sprytne kucharki. Z niewielu składników tworzą pyszne i treściwe dania, którymi rozkoszujemy się do dziś! Naszą podróż zacznijmy od przystawki, czyli lokalnych serów.

Tradycyjne smakołyki z owczego mleka wyrabiane są jak dawniejpracą ludzkich rąk, na ogniu, w klimacie zadymionej bacówki

W pasterskim szałasie

Bacówka Jana Hyrczyka Baligówka

Na trasie prowadzącej z Czarnego Dunajca w stronę Jabłonki (DW957, niedaleko torfowiska) stoi Bacówka Jana Hyrczyka Baligówka, w której w sezonie letnim można kupić sery, dowiedzieć się więcej o wypasie owiec, pracy bacy i juhasów, a także sztuce robienia serów. Sezon wypasu owiec zaczyna się od wiosennego redyku, który przypada na 23 kwietnia, tradycyjnie na dzień św. Wojciecha. Na pastwiska wyruszają wtedy stada owiec z prowadzącymi je gazdami, którzy oddają je pod opiekę baców. Zwierzęta, a wraz z nimi bacowie, wracają z hal na św. Michała, 29 września, zejście to nazywamy redykiem jesiennym. I wiosenny, i jesienny redyk to wielkie święto, które warto zobaczyć, warto też spróbować serów w Baligówce wytwarzanych. To tradycyjne, lokalne pyszności. Bacówka znajduje się na Szlaku Oscypkowym, na którym znaleźć można inne miejsca tego typu.

visitmalopolska.pl

Karczma „Na Rogu”

Domowy obiad z podhalańską nutą

Klasyczny domowy obiad z góralską nutą, kwaśnica czy może pizza z oscypkiem? Bo z czym by innym mogła być góralska pizza? W Czarnym Dunajcu, przy skrzyżowaniu dwóch dróg wojewódzkich Jabłonka – Nowy Targ oraz Rabka – Zakopane, na rogu, stoi Karczma „Na Rogu”. To piękny, drewniany budynek. Prawdziwa karczma z podhalańskim klimatem. W środku prezentuje się równie ciekawie, posiada trzy sale, w których pomieści się aż 180 osób — to świetna przestrzeń nie tylko na posiłek, ale i na większą imprezę, taką prawdziwą, góralską imprezę. Z podhalańskim jedzeniem.

Karczma serwuje kuchnię regionalną i polską, z europejskimi smaczkami. Zjemy tu klasyczny rosół z domowym makaronem, barszcz zabielany, ale i bardziej regionalny żurek. Z dań głównych mamy szeroki wybór mięs, zarówno tych z regionalnymi dodatkami jak żurawina czy leśne grzyby, jak i tych z kuchni nowoczesnej. Swoje miejsce w menu mają też potrawy dedykowane wegetarianom oraz pizza.

Koniecznie spróbować trzeba kwaśnicy. To zupa, która bazuje na kiszonej kapuście. Dodatki są różne, w najpopularniejszej wersji to ziemniaki, często też zupę gotuje się na baraninie, a podaje z chlebem. Klasykiem jest już przystawka w postaci oscypka z żurawiną.

Adres: ul. I. Mościckiego 7a, 34-470 Czarny Dunajec

E-mail: karczmanarogu@gmail.com

Telefon: + 48 18 30 00 330

narogu.eu

karczma.na.rogu

Stacja Podczerwone

Na szlaku Wokół Tatr

Na rowerowym Szlaku wokół Tatr

By spalić nadprogramowe kilogramy warto przesiąść się na rower i przejechać fragmentem Szlaku Wokół Tatr, który w tym regionie prowadzi po starej linii kolejowej. Przy nim też znajduje się kolejny, ciekawy punkt gastronomicznyStacja Podczerwone. Bistro działa w sezonie letnim, w budynku dawnej stacji kolejowej. Można tu zjeść posiłek i  wypić aromatyczną kawę z ekspresu albo napoje chłodzące. W menu śniadaniowym obok parówek i jajecznicy, mamy szakszukę. Przez cały dzień dostępne są też chrupiące

Adres: Podczerwone, 34-470 Czarny Dunajec

E-mail: stacjapodczerwone@gmail.com

Telefon: + 48 515 352 340

bagietki, sałatki czy pancakes’y. Na obiad polecają się burgery, z tego dania bistro słynie! Zjecie tu też pierogi, zapiekanki czy dania grillowe, a w chłodny dzień Stacja przywita Was rozgrzewającą zupą! Wszystkie potrawy zjeść można wewnątrz, dostępnych jest kilka stolików, ale bardzo przyjemnie jest tu na zewnątrz. W ogródku przygotowano stoliki i leżaki, zakątek idealny do jedzenia i relaksu!

StacjaPodczerwone

Restauracja u „Śliwy”

w Chochołowie

W drewnianej chacie

Przejeżdżając przez Chochołów, jego główną ulicą, pełną pięknych, zabytkowych, drewnianych do domów, koniecznie trzeba zatrzymać się w Restauracji “u Śliwy”, która mieści się w jednej z tych drewnianych chat! Restauracja serwuje góralską kuchnię tradycyjną. To tutaj zjemy wszystko to, o czym można przeczytać w przewodnikach! Potrawy przygotowywane są na miejscu, przez góralskie kucharki, tradycyjnymi metodami. Restauracja ma klimatyczne, góralskie wnętrza, w tle gra góralska muzyka. Miejsce idealne dla tych, którzy poczuć chcą podhalański klimat i zjeść coś regionalnego!

Zjemy tu dobrze znane nam dania, zarówno mięsne jak i jarskie, aromatyczne zupy, ale i śniadania oraz desery. W menu nie zapomniano też o zestawach dziecięcych. Najciekawsza jest jednak jego część regionalna. Mamy tu kwaśnicę z wkładem, placki po zbójnicku albo moskole z masłem czosnkowym. Jest lokalna baranina w zestawie z ziemniaczkami i kapustą. Owcze sery podawane są na kilka sposobów, warto też skusić się na kociołek chochołowski. W zimne dni zaś trzeba przyjść na góralską herbatę!

Adres: Chochołów 103, 34-513 Chochołów

E-mail: sliwa@chocholow.pl

Telefon: + 48 18 275 71 60

Na granicy Spiszu, Pienin i Beskidu Sądeckiego

Z Czarnego

Dunajca do Szczawnicy mamy tylko 50 km. Zostajemy na południu Małopolski, w górskim terenie, choć Tatry pozostawiamy za sobą. Przejeżdżamy przez Spisz, także ciekawy pod względem gastronomicznym, i ruszamy w Pieniny i fragment Beskidu Sądeckiego.

Kuchnia Pienin i okolic jest podobna do tej podhalańskiej. Króluje dalej oscypek. Zamiast hałusek mamy gałuski, kluski, tym razem z surowych kartofli, z dodatkiem, oczywiście, słoniny. Zjemy tu i kwaśnicę, i pyszną baraninę, a przepijemy szczawnicką wodą mineralną!

Tutejsze gospodynie musiały radzić sobie z krótszym okresem wegetacji i mało urodzajną glebą, dlatego wiele potraw powstawało ze składników, które można długo przechowywać, na przykład mąki, kaszy, buraków, fasoli, ziemniaków, czy kiszonej kapusty. Ważnym elementem jest oczywiście nabiał, śmietana, masło i owcze sery - oscypek i bryndza, a także baranina. Latem korzystano z darów lasów — jagód i grzybów. Przykładem bardzo prostej potrawy, stworzonej z podstawowych składników jest kulasa, zupa z gotowanej w mleku mąki razowej, z dodatkiem soli, a w bogatszej wersji z dodatkiem boczku.

Bacówka „u Wojtka” w Jaworkach

Bacówka „u Wojtka” w Jaworkach

Naszą kulinarną podróż po Gminie Szczawnica zacznijmy od tego, co każdego turystę interesuje najbardziej, czyli od owczego sera. Oscypek to symbol polskich gór, ser wytwarzany według tradycyjnych receptur, przekazywanych z pokolenia na pokolenie. To twardy podpuszczkowy ser formowany w nieduże, wrzecionowate bloki, w końcowej fazie wędzony. Bundz w początkowej fazie powstaje podobnie jak oscypek. Jest jednak delikatniejszy, bardziej miękki, ma łagodny smak. Może przypominać twaróg. Bryndza to dojrzały, kwaśny bundz, zmielony i mocno dosolony. Korboce to zaś serowe nitki wytwarzane z mleka krowiego i wędzone jak oscypki. Mają delikatniejszy smak. Warto pamiętać, że owcze sery to produkty sezonowe, powstają od maja do października, ponieważ ich składnikiem jest świeże mleko pochodzące od owiec będących na wypasie.

Owcze sery kupimy w wielu miejscach w Szczawnicy. Lokalni sprzedawcy rozstawiają swoje budki w najbardziej turystycznych miejscach, zarówno w Szczawnicy jak i przy rezerwacie „Wąwóz Homole”. Warto wybrać się w góry, na hale, by tam spróbować serów z bacówki. W Małych Pieninach, koło Areny Narciarskiej Jaworki-Homole i Szałasu”Bukowinki” znajduje się Bacówka u „Wojtka”. Można tam zobaczyć wypas owiec, jak i wyrób serów, skosztować oscypka, bunca i wypić żentycę.

Nad Grajcarkiem

Restauracja „Bacówka” w Jaworkach

Na obiad zejdźmy nieco niżej, w dolinę Grajcarka, do Restauracji „Bacówka” w Jaworkach. Zjemy tu oscypka, lecz tym razem w towarzystwie żurawiny, a także śledzia po góralsku, regionalne zupy na czele z kwaśnicą i żurkiem po juhasku. A dla tych, którzy szukają czegoś konkretnego, jest jadło pasterskie (danie na bazie wołowiny), placki po bacowsku, czy jagnięcina po jaworczańsku. Fani potraw bezmięsnych mogą spróbować pierogów, placków ziemniaczanych i naleśników.

bacowkajaworki.nrs.pl

visitmalopolska.pl

Karczma Chatka

Najlepsza baranina w Szczawnicy!

Przy alei Parkowej, w Dolnym Parku rozłożonym wzdłuż ulicy Głównej, stoi szczycą się pyszną, regionalną kuchnią Karczma Chatka. To jedno z częściej odwiedzanych miejsc na mapie kulinarnej Szczawnicy! Drewniany budynek idealnie wkomponowany jest w otoczenie Parku Dolnego. Wystrój Karczmy inspirowany jest góralszczyzną, dużo tu drewna, miękkiej owczej skóry i ludowych wzorów kwiatowych.

Adres: Al. Parkowa 1, 34-460 Szczawnica

E-mail: wwiercioch73@gmail.com

Telefon: + 48 18 262 18 25, 889 700 060

Karczma znana jest przede wszystkim z tradycyjnych dań góralskich. Dostaniemy tu między innymi sztandarowe dania, takie jak kwaśnica z żeberkiem, oscypek z żurawiną czy jagnięcina duszona w warzywach. Podniebienia kusi zupa czosnkowa z grzankami i serem, barszcz z krokietem, smażony pstrąg i placki z gulaszem wołowym lub jagnięcym. Znajdziemy tu też burgery, między innymi z jagnięciną oraz z jajkiem sadzonym, idealne dla wegetarian. Chatka słynie z najlepszej baraniny w okolicy!

karczmachatka

W centrum uzdrowiska

Jazz Bar

Aby nieco zmienić klimat, przenieśmy się co centrum Szczawnicy, do jej uzdrowiskowej części. W Dworku Gościnnym, obiekcie, w którym odbywa się wiele ciekawych wydarzeń, funkcjonuje nowoczesna restauracja Jazz Bar. Za czasów świetności uzdrowiska było to miejsce, w którym bywała śmietanka towarzyska. Organizowano tu bale, wystawy, koncerty i wieczorki poetyckie. Jazz Bar to też piękne miejsce, ze względu na swoje położenie. Latem jeść można na tarasie, otoczonym Parkiem Górnym. Zimą zaś, w przytulnych wnętrzach, oglądamy ośnieżony park za dużymi oknami. W restauracji zjemy klasyczne dania kuchni europejskiej z regionalnymi elementami. Ciekawą pozycją w menu są burgery, znajdziemy tu także wersję z oscypkiem.

jazzbar.pl

Szarlotka z widokiem na góry

Bacówka pod Bereśnikiem

Poznawanie szczawnickich smaków rozpoczęliśmy od wyjścia w Małe Pieniny po sery, zakończymy także w górach, ale już po drugiej stronie, w Beskidzie Sądeckim. By spalić część kalorii, warto wybrać się na liczący niecałe 3 km spacer do Bacówki pod Bereśnikiem (żółty szlak), by spróbować schroniskowej kuchni. Zjemy tu pyszną szarlotkę, siedząc na tarasie z niezwykłym widokiem na góry!

Tuż pod Gorcami

Ze Szczawnicy wyruszamy na północ, do Rabki, położonej w kotlinie między Podhalem, Beskidem Wyspowym, Beskidem Żywieckim i Gorcami. Z sąsiadującego Krościenka nad Dunajcem, do Rabki dojść można nawet pieszo, Głównym Szlakiem Beskidzkim. To tylko 55 km, na trasie znajduje się schronisko pod Turbaczem (1 283 m n.p.m.), które słynie z pysznych zup.

W gminie Rabka mieszają się kulinarne tradycje otaczających ją regionów. Znajdziemy tu smaki podhalańskie, gorczańskie, ale i Beskidu Wyspowego. W regionach tych od zawsze popularne były owcze sery, wyrabiane w bacówkach, na gorczańskich polanach, różnorodne warzywa,

szczególnie ziemniaki, fasola i owoce takie jak śliwki czy jabłka. Często jadało się tu także baraninę i dania mączne. Wyjątkowym składnikiem są owoce, które latem znaleźć można w lesie, na przykład jagody i maliny, a także jesienne, pachnące grzyby. Na rabczańskich stołach króluje znana w innych górskich regionach kwaśnica, żurek, czy bryndzówka, czyli zupa z bryndzy. Przysmakiem są grule, czyli ziemniaki z różnorodnymi omastami i podpłomyki z bundzem. Kuchnia jest prosta, tak jak i proste jest życie ludzi gór. Jest też pożywna i zdrowa, wszak potrawy te miały sycić ludzi ciężko pracujących w górskim klimacie.

Bacówka „U Józka” w Rdzawce

„Przy Tężni”

Kulinarną podróż po Rabce rozpoczniemy w Parku Zdrojowym, wszak to serce uzdrowiska. Tam, między drzewami, tuż przy Tężni Solankowej, stoi kawiarnia “Przy Tężni”. To drewniany, przytulny budynek, którego sercem jest Pijalnia Wody Mineralnej. Warto jej spróbować jako przystawki przed kolejnymi smakołykami. Kuracje pitne to przecież stały element pobytu w uzdrowisku. W kawiarni można wypić herbatę, kawę i zjeść wypiekane w Rabce ciasta. Latem przyjemnie jest usiąść przy stolikach w Parku, a gdy zrobi się chłodno, przyrodę można oglądać przez oszklone ściany.

Góralski Klimat

Karczma Siwy Dym

Po drugiej stronie Poniczanki można zaś spróbować regionalnej kuchni. Karczma Siwy Dym to piękne, góralskie wnętrza i tradycyjna kuchnia. Posiłki przygotowywane są na bieżąco z lokalnych produktów, według własnych receptur. Zjemy tu moskole, oscypka z żurawiną czy grule mascone z kwaśnym mlekiem! W menu nie zabrakło kwaśnicy, tym razem z żeberkiem, placków po zbójnicku i pierogów. Warto spróbować tych z bobem.

uzdrowisko-rabka.pl/kulinaria/

Schronisko „Na Maciejowej”

Na koniec wyruszymy w góry, w piękną widokową trasę, która zakończy się w gorczańskim schronisku „Na Maciejowej”. Z centrum Rabki do schroniska mamy 5 km, warto wybrać się na taki spacer, by spróbować schroniskowych specjałów. Na Maciejowej zjemy znaną z wielu schronisk, a jednak wyjątkową, szarlotkę, ale i pierogi, bigos, kapuśniak czy placki ziemniaczane. Najsmaczniejsze są tu potrawy sezonowe. Jak pierogi to z jagodami, jak racuchy to... też z jagodami. A sernik? Z polewą jagodową. Gorczańskie polany latem są fioletowe od tych owoców, warto spróbować ich w różnych daniach, szczególnie, że serwowane są w tak pięknych okolicznościach przyrody, w klimatycznej bacówce.

namaciejowej.pl

Skarby z Gorczańskich polan

Smaki Krakowa

Krakowska kuchnia czerpie z kuchni europejskiej, światowej, ale i lokalnej, małopolskiej. Długa historia miasta sprawiła, że mieszają się tu wpływy polskie, żydowskie, niemieckie, węgierskie, austriackie i czeskie. Kraków, miasto leżące na przecięciu kilku szlaków handlowych, gościł kupców, którzy chętnie sprzedawali tu swoje, czasami egzotyczne, towary. Z okolic ciągnęli też ludzie szukający lepszego życia. Artyści, studenci, rzemieślnicy. Mieszkańcy, z tych wszystkich wpływów czerpali to, co najlepsze i wykorzystywali, tworząc swoje tradycje.

Dziś to istny tygiel kulinarny. Na Starym Mieście znajdziemy restauracje z niemal wszystkimi kuchniami świata. Te tradycyjne i te bardziej nowoczesne. Do tego małe klimatyczne kawiarnie oraz znane z całej Europy sieciówki, budki z zapiekankami, albo krakowską maczanką i foodtrucki. No i oczywiście wózki z obwarzankami! Lokale wegańskie, luksusowe restauracje i nostalgiczne bary mleczne. Każdy znajdzie coś dla siebie!

Żywe Muzeum Obwarzanka

Chyba najbardziej znanym krakowskim produktem jest obwarzanek. Nie bajgiel, nie precel, tylko krakowski obwarzanek. Te trzy wypieki mogą się wydawać bardzo podobne, szczególnie że precel jest symbolem krakowskich piekarzy, a bajgiel, wypiek żydowski, ma równie długą historię. Jednak produktem tradycyjnym Krakowa, wypiekanym tu od ponad 600 lat, jest właśnie obwarzanek. Pierwszy zapis o nim pochodzi z czasów Władysława Jagiełły. Ponoć król zamówił obwarzanki, które dzięki długiej możliwości przechowywania, miały być pożywieniem dla rycerzy walczących pod Grunwaldem.

Obwarzanki można kupić niemal wszędzie. Są wizytówką Krakowa. Specjalne wózki, w których sprzedawane są te wypieki, znajdziemy na Rynku, na Grodzkiej, pod Wawelem, na Kazimierzu, pod uczelniami i na wielu placach. Jest ich ponad dwieście. Nie wszyscy jednak wiedzą, że w Krakowie można nauczyć się je piec. Taką atrakcję oferuję Żywe Muzeum Obwarzanka. Można w nim wziąć udział w warsztatach wypieku, a przy okazji poznać historię i dowiedzieć się jak rozpoznać prawdziwego krakowskiego obwarzanka.

muzeumobwarzanka.com

Uczta u Wierzynka

Wierzynek

Restauracją z najstarszymi tradycjami w Krakowie jest słynny „Wierzynek” zlokalizowany w samym rynku. To tu odbyła się najbardziej znana krakowska uczta zorganizowana z okazji zaślubin wnuczki Kazimierza Wielkiego z cesarzem Karolem IV Luksemburczykiem. Ponoć każdy z biesiadników otrzymał wtedy złotą i srebrną zastawę, a stoły uginały się pod różnorodnymi daniami. Ucztę wspominano w wielu kronikach. Królewskiego klimatu można tam zaznać także dziś, w „Wierzynku” nadal funkcjonuje restauracja. Ma piękne, historyczne wnętrza i wykwintne menu.

wierzynek.pl

Innym miejscem z długą historią jest Jama Michalika. Tutaj królów już nie widziano, za to w Jamie bywała krakowska bohema i grywał tam słynny kabaret. Miejsce, choć popularne, to dawniej nie cieszyło się dobrą sławą. Przynajmniej wśród porządnych mieszczan. Ponoć bogobojne matki rozkazywały swoim córkom, aby, gdy będą iść Floriańską, przechodziły na drugą stronę ulicy, mijając Jamę Michalika.

Kultowe bary mleczne

Bar „Pod Temidą”

Bary mleczne to restauracje, które mają swoje szczególne miejsce w sercach osób starszych, kojarzą się wszak z ich młodością. W Krakowie zaczęły powstawać w czasach międzywojennych. Miały być polską wersją baru szybkiej obsługi, z tradycyjną, zdrową kuchnią i dobrymi cenami. Jeden z takich barów można znaleźć w centrum Krakowa, na Trakcie Królewskim, przy ulicy Grodzkiej. W barze „Pod Temidą” zjemy typowe polskie dania — rosół, żurek, bigos, kotleta schabowego, pierogi, krokiety, placki ziemniaczane czy flaczki. W smacznej i niedrogiej odsłonie.

Jama Michalika

jamamichalika.pl

Foodtrucki na Kazimierzu

Skwer Judah

W poszukiwaniu najlepszych smaków Krakowa, prócz Starego Miasta, trzeba jeszcze zwiedzić Kazimierz, jedną z najmodniejszych dzielnic miasta. Ciekawym miejscem jest Skwer Judah, położony w centrum dzielnicy. To miejsce, w którym można znaleźć food trucki, takie z typową kuchnią uliczną, jak i te ze słynnymi na Kazimierzu zapiekankami i kuchnią regionalną. W food trucku Andrus zjemy krakowską maczankę, przez niektórych nazywaną babka burgera. To tradycyjna potrawa, której podstawą jest bułka wypełniona karkówką lub schabem z ogórkiem i cebulą.

Klezmer Hois

Jeśli już wylądowaliśmy na Kazimierzu, to koniecznie trzeba zatrzymać się w jednej z knajp z kuchnią żydowską. Wszak kultura żydowska, jest nieodłącznym elementem kultury Krakowa. Wyznawcy judaizmu mieszkali tu przez setki lat i wspólnie tworzyli Kraków, taki, jaki znamy dziś. Kazimierz był ich miastem i to tutaj pozostawili po sobie najwięcej. Żydowskiej kuchni można spróbować w restauracji Klezmer Hois, której wnętrza przypominają piękne, przedwojenne mieszkanie. Przygotowując potrawy, kucharze przestrzegają zasad kuchni koszernej. Zjemy tu dobrze znane dania jak kugel, humus czy karp po żydowsku, ale też te rzadziej spotykane, jak kawior żydowski, sałatka sefardyjska, knysz czy zupa szabasowa. A na deser makagigi, hamantasze lub ciasto purimowe.

JudahFoodMarket klezmer.pl

Kuchnia Żydowska

W kuchni czarnych górali

Po krakowskim tyglu kulinarnym wracamy w góry! Będzie oscypek, baranina i kwaśnica, ale będą też potrawy łemkowskie. Zacznijmy od Doliny Popradu i gminy Piwniczna. To region od wieków zamieszkiwany przez Czarnych Górali, którzy stworzyli tu swoją, wyjątkową, nadpopradzką kuchnię.

Jak to w górskich terenach bywa, musieli mierzyć się z mało urodzajną glebą i surowym klimatem. Ich kuchnia bazuje więc na łatwych w uprawie warzywach - ziemniakach czy brukwi, a także produktach, które można długo przechowywać, między innymi na kiszonkach. Czarni Górale to pasterze, którzy na beskidzkich polanach wypasali swoje owce. To dzięki nim w nadpopradzkiej kuchni

pojawiają się owcze sery, ale i baranina i jagnięcina. Latem i jesienią lokalna kuchnia pełna jest leśnych smaków — jagód, malin, poziomek, ale i grzybów, pachnących prawdziwków czy kurek.

Doliną Popradu prowadził szlak handlowy prowadzący z Węgier do Krakowa, to tędy wożono między innymi węgierskie wino, które trafić miało na królewskie stoły. Przywożono też wiele, nieznanych w tym regionie towarów, które urozmaicały lokalną kuchnię. Jeśli dodamy do tego fakt, że w każdej wiosce, w każdym przysiółku, a nawet i w każdym gospodarstwie, potrawy wykonuje się nieco inaczej to powstanie nam bardzo różnorodna, ale smaczna i pożywna kuchnia.

Pierogi Łomnicańskie

Jedną z najbardziej znanych potraw w gminie są pierogi łomnicańskie wpisane na listę produktów tradycyjnych. To kwintesencja kuchni czarnych górali. Robi się je z tartych surowych ziemniaków i mąki, nadziewane są zaś farszem z białego sera, często bryndzy, a polane skwarkami. Pierogi te przypominają kluski, choć powiedzieć o nich kluski jest tu strasznym faux-pas. To potrawa obecna w regionie od wielu lat, wokół której powstało wiele legend. W okolicy mówi się o tym, że dawniej robiono bardzo duże pierogi. Tak duże, że gazda mógł takiego pieroga wziąć ze sobą na halę, jeść po drodze, i dopiero gdy doszedł na szczyt, dotarł do nadzienia (a szedł godzinę). Inna legenda mówi, że raz, gdy gospodyni jeden pieróg spadł ze stołu, to zabił kwokę i pięcioro kurcząt. A gdy w Łomnicy była powódź i woda zabrała most, to mieszkańcy, przez Poprad przeprawiali się w skorupie z… pieroga!

Chata pod Pustą

Pod Pustą Wielką (1 061 m n.p.m.), jedną z gór Beskidu Sądeckiego, w Wierchomli Małej, tuż przy czarnym szlaku, w klimatycznej Chacie pod Pustą, powstają pyszne dania inspirowane kuchnią czarnych górali i Łemków, a także potrawy znane z górskich schronisk i kuchni polskiej. Chata to drewniany, podmurowywany budynek z jadalnią oraz salą z kominkiem i tarasem. Wystrój przywodzi na myśl górskie schronisko i na górskie szlaki stąd naprawdę blisko. Chata oferuje noclegi, często organizowane są tu także koncerty. Zjemy tu znaną w wielu regionach zalewajkę, bieszczadzkie fuczki, jagnięcinę podawaną na kilka sposobów, pierogi z różnorodnym nadzieniem, łemkowskie hałuszki lub tradycyjnego schabowego z kością. Pyszne są też dania sezonowe, na przykład pierogi z bobem, pieczarkami i czosnkiem niedźwiedzim lub z rydzami. A specjalnością Chaty jest ziemniaczana zapiekanka i pstrąg z pieca.

chatapodpusta.pl

Lodziarnia Florencja

Italia w Piwnicznej

Florencja to rodzinna lodziarnia z tradycjami włoskimi. Założono ją z pomocą włoskiej familii, znanej w cukierniczym świecie, która podzieliła się tajnikami robienia najlepszych lodów. Do tych świetnych receptur używa się tu lokalnych, świeżych i zdrowych składników, dzięki czemu powstają wyjątkowe produkty. Lody wyrabiane są na miejscu, w pracowni znajdującej się na piętrze lodziarni, zgodnie z tradycyjną metodą. Zero konserwantów, zero barwników, zero transportu, tylko włosko-beskidzkie smaki! Znajdziemy tu lody czekoladowe, jogurtowe, bakaliowe z kawałkami bakalii, truskawkowe, tiramisu, malinowe, kawowe i wiśniowe. Goście lodziarni mogą usiąść w przestronnej, nowoczesnej sali kawiarnianej i tam delektować się słodkościami. W lodziarni wypijemy też włoską kawę, różnorodne herbaty oraz koktajle, a także zjemy wypiekane na miejscu ciasta.

Adres: Rynek 16, 33-350 Piwniczna-Zdrój

E-mail: biuro@florencja.eu

Telefon: + 48 669 906 999

florencja.eu

LodziarniaKawiarniaFlorencja

Majerzanka

Hotel i restauracja

Do

Na granicy Piwnicznej i Łomnicy spróbować można pierogów łomnicańskich, i wielu innych regionalnych dań, w Restauracji Majerzanka. Restauracja ta, to bardzo przytulne miejsce z regionalnymi akcentami w wystroju. Serwowana jest tu kuchnia polska i europejska z dużym naciskiem na kuchnię regionalną. Prócz wspomnianych pierogów zjemy tu placki pasterskie, kwaśnice na wędzonce, pierogi z kaszą i baraniną, jagnięcinę albo oscypka z żurawiną. Restauracja serwuje także śniadania, klasyczne dania obiadowe, różnorodne zupy, desery, sałatki, pizzę i calzone. Coś dla siebie znajdą tu miłośnicy mięsa,

Adres: Zagrody 28, 33-350 Piwniczna-Zdrój

E-mail: recepcja@majerzanka.pl

Telefon: + 48 18 446 40 21

ale i wegetarianie.

Majerzanka to także, a może przede wszystkim, pięknie położony hotel. Południowa część Piwnicznej to świetna baza wypadowa na zwiedzanie Doliny Popradu. Blisko stąd i do centrum Piwnicznej, jak i do Muszyny, Krynicy, czy Rytra. W okolicy mamy też szlaki piesze i rowerowe. Hotel posiada 11 pokoi 2, 3 i 4-osobowych. Wszystkie zaprojektowane są w klasycznym, jasnym stylu z góralskimi akcentami.

majerzanka.pl

Majerzanka

Majerzanki, na pierogi i nie tylko!

Adres: Rynek 24, Piwniczna-Zdrój

E-mail: info@magdalenkalody.pl

Magdalenka

Lodziarnia Cukiernia

Telefon: + 48 534 097 009, 534 096 299

Także znajdująca się przy rynku lodziarnia Magdalenka rozpieszcza mieszkańców Piwnicznej i gości swoimi lodami, wypiekami i innego rodzaju deserami. W lodziarni tworzone są przepyszne kombinacje smakowe z najwyższej jakości produktów, którymi delektować można się popijając równie smaczne kawy, przyprawione na wiele sposobów. Dla preferujących inne napoje, Magdalenka proponuje świeżo wyciskane soki owocowe.

magdalenkalody.pl

LodziarniaMagdalenkaCukiernia

Jak smakuje Muszyna?

Piwniczna sąsiaduje z Muszyną. Obie gminy leżą w pięknej Dolinie Popradu, jednak historycznie zamieszkiwały je inne grupy etnograficzne. Choć wpływy Czarnych Górali widać w kuchni muszyńskiej, to prym wiedzie tam kuchnia łemkowska, mimo że Łemkowie już dawno tu nie mieszkają. Już w Wierchomli Małej można spróbować pierwszych łemkowskich potraw — wszak to do tej wsi sięgała granica Łemkowszczyzny. Jadąc na wschód, do gminy Muszyna, potem Krynica i wreszcie Uście Gorlickie, zagłębimy się w zapomniany świat Łemkowszczyzny i jej proste, ale smaczne dania.

Łemkowie, tak jak i Czarni Górale, byli pasterzami, żyli w górach, blisko siebie. Ich kuchnia, a przynajmniej podstawowe składniki tej kuchni, są bardzo podobne. Łatwe w uprawie i przechowywaniu warzywa, kiszonki, lokalne, sezonowe owoce, dużo mąki, nabiału, grzyby. Mięso takie jak baranina czy jagnięcina, jadano tam od święta. Ważnym elementem są za to występujące w tym regionie zioła. Potrawy tworzone z tych składników były proste, ale syte i smaczne, dlatego popularne są tutaj do dziś.

Restauracja Strakija

w Pensjonacie Klimek

Łemkowskie smaki

Jedną z najbardziej popularnych restauracji z kuchnią łemkowską jest Strakija zlokalizowana w Złockim. Restauracja położona jest w pięknej części gminy, w Beskidzie Sądeckim. Ma przytulne wnętrza i bogate menu! Kucharze Strakiji udowadniają, że nawet z prostych składników, można stworzyć różnorodne, smakowite i aromatyczne potrawy. Wystarczy przejrzeć menu, by rozbudzić w sobie apetyt — rydze smażone na maśle, aromatyczny gulasz z dzika, pierogi z pikantną kaszanką. Do tego dodajmy te tajemnicze łemkowskie nazwy, pod którymi kryją się pyszne potrawy. „Poliwka” czyli

biały żurek na bulionie z rydzów, „warianka”, czyli zupa łemkowska na kwasie z kapusty z ziemniakami albo „Szpykaczka z Haluszkami”, czyli gulasz wieprzowy z dodatkiem klusek z ziemniaków tartych i gotowanych. „Holubcy” to zaś gołąbki z kaszą gryczaną z dodatkiem tartych ziemniaków, a „Dyruny” to placki ziemniaczane z gulaszem wieprzowym. Język się łamie, a ślinka cieknie. W menu znajdują się także dania wegetariańskie i wegańskie, jest też sekcja potraw przygotowanych z myślą o dzieciach. Ciekawym dodatkiem do dań są zaś regionalne piwa (aż 11 rodzajów!).

Adres: Złockie 106, 33-370 Złockie

E-mail: restauracja@strakija.pl

Telefon: + 48 18 471 92 05

strakija.pl

restauracjastrakija

Karczma nad Popradem

Drewniana Karczma

W każdej szanującej się wsi, obok kościoła, czy też cerkwi musi być karczma! W Żegiestowie nie mogło być inaczej. Tuż nad Popradem, przy głównej drodze prowadzącej z Nowego Sącza do Muszyny, stoi zabytkowy budynek drewnianej karczmy, kiedyś znanej jako Karczma Poprad. To niezwykle klimatyczne miejsce. We wnętrzach dominuje drewno, tworząc tu ciepły, niemal domowy nastrój. Menu w Karczmie nad Popradem nawiązuje do dawnej historii Żegiestowa, dominują w nim smaki i dania regionalne z nutą nowoczesności. Kucharze najwięcej inspiracji czerpią z kuchni łemkowskiej, wszak to Łemkowie przez setki lat zamieszkiwali region. Zjemy tu zarówno przekąski, dania barowe, pierogi czy klasyczne dania obiadowe jak i domowe ciasta z szarlotką na czele.

Kawa, miód i wino

Ratusz

Podczas zwiedzania centrum Muszyny warto zajrzeć do Ratusza. Po pierwsze, by zwiedzić jego podziemia. W piwnicach przygotowano wystawę dotyczącą muszyńskich legend, średniowiecznych narzędzi tortur, szlaku handlowego i przewożonego nim wina. Na parterze zaś znajduje się Pijalnia Wód Mineralnych i kawiarnia, w której można odpocząć podczas zwiedzania. Spróbujemy tu muszyńskich słodkości, pysznej kawy i zdrowych wód mineralnych. W Kawiarni odbywają się często koncerty, na przykład muzyczne popołudnia przy kawie.

muszyna.pl

Dom Miodu i Wina

Trzecim miejscem z niepowtarzalnym klimatem, znajdującym się w centrum Muszyny, jest Dom Miodu i Wina. Miejsce stworzone z pasji i miłości do natury. Wypijemy tu kawę, herbatę lub gorącą czekoladę z dodatkami, wśród których prym wiedzie miód. Dom Miodu i Wina to także restauracja z nowoczesną kuchnią, z regionalnymi akcentami. Produkty, z których tworzone są dania, pochodzą z lokalnych gospodarstw i hodowli. Zjemy tu pysznego pstrąga z Łabowej, łemkowskie homiłki, krem z rustykalnych warzyw, polędwiczki z sarny albo pęczotto z kurkami. Do tego pyszne wino, a na deser gruszka gotowana w lokalnym miodzie i winie.

dom-miodu-i-wina.business.site

Druga ciekawa kawiarnia znajduje się we Dworze Starostów, nieopodal rynku. W jej wnętrzach można poczuć niepowtarzalny klimat dawnej Muszyny i zjeść, między innymi, ciasto muszyńskiej starościny oraz wypić włoską kawę. Serwowane są tu także świetne wina. Często też odbywają się koncerty.

Dwór Starostów

KawiarniaDworStarostow

Smaki uzdrowiska

Przedostatnią gminą na kulinarnym szlaku Gmin Uzdrowiskowych jest Krynica. Miejsce niezwykle ciekawe pod względem kulinarnym. To popularny kurort, od wielu lat chętnie odwiedzany przez kuracjuszy z całej Polski. Modne uzdrowisko, które w XIX i XX wieku przyciągało artystów i arystokratów. To dla nich już wtedy powstało wiele luksusowych restauracji i kawiarni, w których zjeść można do dziś. Dla nich przygotowywano wykwintną kuchnię europejską i światową, często egzotyczną.

Z drugiej strony Krynica-Zdrój i otaczające ją wioski, leżą w Beskidzie Sądeckim, na terenie niegdyś zamieszkałym przez Łemków. Kuchnia góralska, kuchnia Łemków cały czas jest tu widoczna. Obok wykwintnych dań mamy więc też i te proste (choć równie pyszne) i syte dania ludzi gór, powstające z podstawowych, lokalnych składników. Zjemy tu kwaśnicę, oscypka, bryndzę, baraninę, czy rozmaite kluski i pierogi.

Łemkowska Karczma Kłyniec

Kulinarny spacer po Krynicy zacznijmy więc od konkretu, czyli od Krynickich karczm. Zjemy w nich syte i ciekawe posiłki. Zarówno te typowo łemkowskie, jak i bardziej góralskie, znane z różnych, górskich regionów Polski. Pierwszą z nich będzie Łemkowska Karczma Kłynec przy Hotelu Nikifor. Karczma ta, to w pierwszej kolejności klimatyczne wnętrza. Drewniany budynek został stworzony z bali pochodzących ze starych rozebranych łemkowskich domów. We wnętrzach znajdziemy elementy wystroju nawiązujące do dawnych łemkowskich chyż, a także galerię rzeźb i ikon. Najważniejsza jest jednak kuchnia, łemkowska oczywiście. Zjemy tu takie specjały jak zupa rydzowa z łazankami, kiszone pomidory, warionkę z pierogami (łemkowska zupa z soku kiszonej kapusty i domowymi pierogami z mięsem), kiszenice, czyli gołąbki z ryżem, kaszą i mięsem zawijane w liście kiszonej kapusty, czy tatara z koniny. Składniki, których używa się do przygotowania potraw, pochodzą od lokalnych dostawców, a wszystkie dania przygotowywane są na miejscu. Przetwory to także domowe specjały, a pierogi lepione są według tradycyjnych receptur.

Adres: Prof. H. Świdzińskiego 20, 33-380 Krynica-Zdrój

E-mail: karczma@nikifor.pl

Telefon: + 48 794 022 622

karczmalemkowska.pl

karczmalemkowska

Karczma Cichy Kącik

Druga proponowana karczma to Cichy Kącik. To miejsce, które powstało w 1936 roku, przetrwało ciężkie czasy wojny, by dziś zachwycać swoich gości pyszną kuchnią i bogatą tradycją. Serwowane tu dania przygotowywane są według domowych tradycyjnych receptur. Wśród przystawek znajdziemy chrupiące wątróbki, rydze duszone na maśle, albo wędzonego oscypka, a wśród zup standardową kwaśnicę lub zupę z czosnku niedźwiedziego. Dania główne to zaś prawdziwa uczta — złociste placki ziemniaczane z różnymi dodatkami, kaszanka, pieczona kaczka, ozór wołowy, cielęcina z pieca pod sosem kurkowym albo stek z polędwicy wołowej. Coś dla siebie znajdą tu także wegetarianie. Menu karczmy jest niezwykle bogate i apetyczne, przy tym spożywamy je w klimatycznym budynku usytuowanym na obrzeżach Krynicy, w cichym, spokojnym miejscu otoczonym lasami Beskidu Sądeckiego.

Adres: Sądecka 2, 33-380 Krynica-Zdrój

E-mail: karczma@cichykacik.com.pl

Telefon: + 48 18 471 23 19

cichykacik.com.pl

Karczma Cichy Kącik

Karczma u Walusia

Karczma U Walusia położona jest w samym centrum Krynicy-Zdrój. To piękny, drewniany budynek, przywodzący na myśl dawne lata i najlepsze biesiady. We wnętrzach dominuje styl regionalny, pełen ludowych elementów i kwiatów. Menu Karczmy także sięga do lokalnych tradycji, choć znajdziemy w nim także nutę nowoczesności i kuchnię europejską. Smaczne potrawy pozwalają przenieść się do Krynicy z dawnych lat! Wszystkie wykonywane są na miejscu z lokalnych, zdrowych, składników pozyskiwanych od tutejszych dostawców.

Adres: Józefa Piłsudskiego 10/1, 33-380 Krynica-Zdrój

E-mail: karczmauwalusia@gmail.com

Telefon: + 48 18 477 72 22

uwalusia.pl

karczmauwalusia

Smakołyki Tylicza

Pokoje u Babci Mili / Śwarny Szałas

Posiłki to zdecydowanie to, co w Willi “U Babci Mili” jest najlepsze. Gospodyni to utalentowana kucharka, która w swojej kuchni wykorzystuje produkty z ogrodu i własnej uprawy. Dania są więc lokalne, zdrowe, pełne smaku i aromatu. Specjalnością willi są potrawy regionalne, takie jak: maszkatule, jagnięcina, piegowate pierogi, kwaśnica na żeberkach czy smalec wiejski z kminkiem. Na deser zawsze zjecie tu domowe ciasta z sezonowymi owocami. Śniadania, obiady i kolacje serwowane są w jasnej sali jadalnej ozdobionej góralskimi akcentami i rzeźbami. W jadalni znajduje się także mini tężnia solna, dzięki czemu nawet podczas posiłku, można tu oddychać zdrowym, nasyconym w dobroczynne pierwiastki powietrzem. Warto wynająć tu nocleg, choćby właśnie dla tej pysznej kuchni. Regionalnych dań spróbować też można na imprezach organizowanych przez właścicieli w Śwarnym Szałasie. Drewniany, półotwarty szałas postawiony na polanie, wśród wzgórz i lasów Beskidu Sądeckiego, to miejsce, w którym odbywają najlepsze biesiady w regionie. Można tam wyprawić także dowolną imprezę — urodziny, sylwestra, poprawiny, czy firmową integrację. Każda z nich będzie miała wspaniałą oprawę.

Adres: Kazimierza Wielkiego 34D, 33-383 Tylicz

E-mail: tyliczkwatery@poczta.onet.pl

Telefon: + 48 513 567 610, + 48 503 325 770

ubabcimili.pl

U Babci Mili Agroturystyka

Galeria Smaków

Restauracja pod kinem

Restauracja “Galeria Smaków” pod kinem zlokalizowana jest w centrum Krynicy-Zdroju, przy ulicy Marszałka Józefa Piłsudskiego, tuż pod kinem Jaworzyna, w pięknym budynku Centrum Kultury. To tylko kilkaset metrów od deptaka. Warto zajrzeć do niej, by spróbować lokalnej kuchni, podawanej w pięknych wnętrzach. Jak na galerię przystało, w „Galerii Smaków” zjemy dania różnorodne, ale zawsze smaczne, pięknie podane i stworzone z najlepszych, lokalnych składników przez świetnych kucharzy. W menu króluje kuchnia regionalna, pełna niezwykłych smaków — łemkowskich, góralskich, czasem nawet węgierskich. Dania te są sycące, pachnące, kojarzą się z otaczającymi Krynicę lasami i górami. Znajdziemy w nich aromatyczne sery, grzyby, warzywa czy mięsa. Ślinka cieknie na myśl o rydzach smażonych na maśle, o oscypku w żurawinie, o pierogach z bryndzą albo z grzybami... Wśród dań głównych zaś w Galerii Smaków polecany jest stek góralski, zupa z bryndzy, placek po krynicku i lokalny pstrąg w śmietanie.

Do restauracji warto przyjść także na dancing z muzyką na żywo! To atrakcja, która na dobre wpisała się w krynickie tradycje. Skoczne nuty sprzyjają dobrej zabawie, bar jest bogato zaopatrzony, a przekąski z menu — śledziki, oscypki czy smalczyk, smakują wtedy najlepiej. To świetna okazja do wspólnego świętowania lub integracji.

Adres: Józefa Piłsudskiego 19, 33-380 Krynica-Zdrój

Telefon: +48 18 477 70 04

Galeria Smaków pod kinem

Na deser chcemy Was zabrać na deptak, a właściwie na Bulwary Dietla. Stoją tam w jednym rzędzie, tuż nad Kryniczanką, piękne drewniane wille. Wszystkie pamiętają czasy wielkiej świetności uzdrowiska, czasy gdy przyjeżdżali tu wielcy artyści, tacy jak Helena Modrzejewska,

Willa Wisła

Zielona Willa Wisła mieści w sobie restaurację „Smaki Wisły”. W jej klimatycznych wnętrzach spróbować można kremówek, o których piszą w swoich wspomnieniach dawni kuracjusze. Wszystkie podawane tu desery — kremówki, bezy, serniki — wypiekane są na miejscu. A prym wśród restauracyjnych dań wiedzie stek podawany na gorącym kamieniu wulkanicznym.

Tadeusz Boy-Żeleński, czy Ludwik Solski. W kilku z nich znajdziemy restauracje i kawiarnie z pięknym wystrojem przywodzącym na myśl dawne uzdrowisko.

Małopolanka

By zobaczyć piękne wnętrza jednej z zabytkowych willi, warto wejść do Małopolanki, gdzie znajduje się Dom Kawy i Wina oraz Restauracja „Dwóch Świętych”. Można tam poczuć klimat przedwojennego uzdrowiska. Dom Kawy i Wina to miejsce dla miłośników... kawy i wina. Można tu wypić znakomite trunki z Hiszpanii, Włoch, Francji czy Węgier i parzoną przez doskonałych baristów kawę. Do tego kultowa kremówka lub domowe ciasta, a także zapiekane kanapki. Znajdująca się w tym samym budynku Restauracja Dwóch Świętych to także piękne wnętrza utrzymane w klimacie lat dwudziestych. Serwowana jest tam tradycyjna polska kuchnia.

Czekolada w zabytkowych wnętrzach

Stary Dom Zdrojowy

Miłośnicy słodkich smaków powinni zajrzeć do Starego Domu Zdrojowego znajdującego się przy deptaku. To najbardziej charakterystyczny budynek uzdrowiska, okazały, przypominający pałac. To w nim niegdyś odbywały się wielkie bale i koncerty, na których gościł sam Józef Piłsudski. Dziś w Starym Domu Zdrojowym zlokalizowana jest Kawiarnia Czekolada i Zdrój. Można wypić tu pyszną belgijską czekoladę w różnych wariantach smakowych i zjeść domowe ciasta.

czekoladaizdroj

Włosko-sądeckie przysmaki

CristalPatio

Przy Polanie Janówka, która jest naturalnym przedłużeniem deptaku, vis-à-vis dolnej stacji kolei na Górę Parkową, znajduje się restauracja CristalPatio. To nieco spokojniejszy zakątek centrum miasta, w którym zjemy wyśmienite dania, zarówno w przytulnych wnętrzach, jak i w ogrodzie. Restauracja serwuje dania kuchni regionalnej i polskiej, choć spróbujemy tu także dań europejskich. Perełką w menu jest włoska pizza. Przygotowuję się ją tu w piecu sprowadzonym z Werony, opalanym drewnem bukowym.

cristalpatio.pl

Pijalnia Jana

Tuż przy restauracji stoi zaś Pijalnia Jana, pięknie odnowiony, zabytkowy budynek, w którym na zakończenie kulinarnej podróży po gminie Krynica wypić można kubeczek jednej z lokalnych wód mineralnych.

W sercu łemkowszczyzny

Wkraczamy w Beskid Niski — królestwo Łemków! Hałuszki, homiłki, kiszeniaki... Teraz to będziemy jeść. W cichej, spokojnej okolicy, pełnej lasów i drewnianych cerkwi. Wysowa Zdrój to mniejsze uzdrowisko niż Krynica-Zdrój. Otaczają ją jeszcze mniejsze wioski. Próżno tu szukać wykwintnych restauracji i luksusowej kuchni. Choć dla wielu luksusowe mogą być produkty, które tu znajdziemy — świeże, pełne smaków i aromatów.

Beskid Niski to spokój i życie w rytmie slow. Taka jest też tutejsza kuchnia. Małe, lokalne biznesy. Agroturystyka, gospodarstwa otoczone sadami, pachnące chlebem i domowym obiadem. Lokalne produkty z własnego ogródka, pola czy stajni. Super zdrowe i super pyszne. Warto tu szukać tych produktów bezpośrednio u gospodarzy.

Często sprzedają pieczywo, sery, nabiał, warzywa, owoce, wędliny i kiełbasy. Warto wybrać się też na jedną z lokalnych imprez, gdzie spróbować można gotowych dań przyrządzanych przez gospodynie, na przykład na Święto Rydza w Wysowej-Zdrój.

Podstawą tutejszej kuchni jest mąka, często żytnia lub owsiana, kasza, warzywa strączkowe, ziemniaki i kapusta, zwykle kiszona. Do tego sezonowe owoce na przykład jabłka i śliwki, ale i jagody, no i grzyby, szczególnie popularne w okolicy są rydze i hołubinki (gołąbki). Dawniej mięso jadano od święta, dlatego w tradycyjnych daniach nie występuje często. Jeśli się pojawia, to zwykle jest to drób, wołowina i baranina. Smaki Beskidu Niskiego i Łemkowszczyzny są proste, a zarazem niezwykłe.

Gościnna Chata

Gościnna Chata to jedno z tych miejsc, w którym najlepiej czuć klimat regionu i widać lokalne tradycje. Karczma położona jest w pięknej okolicy, wśród owocowych drzew, niedaleko Parku Zdrojowego w Wysowej-Zdrój. Powstała w wyremontowanym, drewnianym budynku z 1918 r. Jej wnętrza stylizowane są na dawną łemkowską chatę, w środku znajduje się między innymi stary opalany drewnem piec, w którym do dziś piecze się chleb i wędzi wędliny. Serwowane tu potrawy to także dania, które powstają na bazie tradycyjnych przepisów, przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Półprodukty takie jak kiszona kapusta, kiszone ogórki, marynaty, powidła, a nawet i chleb powstają na miejscu, inne, takie jak sery czy śmietana pochodzą z okolicznych gospodarstw. Wśród potraw znajdziemy tu dania kuchni łemkowskiej i pogórzańskiej, takie jak fuczki bojkowskie, kiszeniaki z sosem grzybowym, hałuszki z maczanką, zlepieńce z omastą czy homiłki.

goscinnachatawysowa.pl

Dziubyniłka

Beskid Niski smakuje najlepiej w małych, kameralnych miejscach, gdzie potrawy przygotowują tutejsi gospodarze. Warto odwiedzić jedno z gospodarstw agroturystycznych, by spróbować tych prawdziwych smaków. Dziubyniłka to jedno z takich miejsc, położone w Gładyszowie, pomiędzy łagodnymi stokami okolicznych gór. Można zakupić tam domowe produkty — chleb, mleko i jego przetwory, jaja, warzywa, ziemniaki, mąkę orkiszową, czy kiszone i marynowane rydze. Gospodarze na życzenie swoich gości przygotowują też łemkowskie potrawy — oplacky, mastyło, knysz, perohy z miatom, hałuszky czy, jasznyciu z koprywom. A dla grup zorganizowanych, w swojej zagrodzie edukacyjnej, prowadzą zajęcia, także o lokalnej kuchni. Uczestnicy dowiadują się między innymi jak powstaje chleb, od ziarenka do bochenka, jak robi się olej lniany lub poznają tradycyjne dania kuchni łemkowskiej.

dziubynilka.pl

Jak u babci na wsi

Stary Dom Zdrojowy w Wysowej

Stary Dom Zdrojowy to stuletni budynek, w którym znajduje się kameralny hotel. Obiekt położony jest w Parku Zdrojowym, w pięknym, otoczonym zielenią miejscem. Na parterze budynku działa restauracja, gdzie zjeść można śniadania, obiady i kolacje, lub wypić kawę i przekąsić coś słodkiego. Restauracja otwarta jest także dla gości z zewnątrz. Jej specjalnością jest kuchnia regionalna, właściciele zdobyli certyfikat „Kulinarne Dziedzictwo Małopolski”. Chlubią się również prawem do używania znaków: Kulinarne Dziedzictwo Małopolska oraz Marki Lokalnej Karpating. Kiszone tu rydze posiadają certyfikat Produkt Tradycyjny z Małopolski i są zarejestrowane na ministerialnej Liście Produktów Tradycyjnych. W karcie menu swoje ważne miejsce mają

potrawy żydowskie, które oddają klimat galicyjskich sztetli. Wszystkie dania przygotowywane są ze świeżych, lokalnych produktów. Królują tu grzyby, szczególnie rydze, które podaje się na kilka sposobów, różnorodne warzywa i oczywiście pachnące zioła. Od rana w restauracji pachnie domowym, świeżo wypieczonym chlebem, do którego serwowane są lokalne sery, jaja, konfitury czy gęsta śmietana. Na obiad podawane są ręcznie robione makarony czy pierogi, żur na kiszonych rydzach, maczanka po krakowsku, gęsie pipki czy różnego rodzaju mięsa. Zdecydowanie najciekawsze jest menu sezonowe, przygotowywane z tego, w co obrodziła aktualnie ziemia. Wśród słodkości znajdują się także domowe wypieki takie jak pascha, tort Fedora, szarlotka czy beza.

Adres: Park Zdrojowy 12, 38-316 Wysowa-Zdrój

E-mail: starydomzdrojowy@gmail.com

Telefon: +48 509 249 716, +48 509 249 719

wysowa.com.pl

StaryDomZdrojowyWysowa

Na przełomie września i października, gdy góry przybierają jesienne barwy, a w lasach zaczyna pachnieć grzybami, w Wysowej-Zdroju spróbować można lokalnych przysmaków na corocznym Święcie Rydza. Na imprezę do Wysowej zjeżdżają miłośnicy grzybobrania i smakosze rydzów, którzy wędrują po lesie z koszykiem w poszukiwaniu najpiękniejszych okazów, biorą udział w „Polowaniu na Rydza” i towarzyszących imprezie wydarzeniach. Można wtedy posłuchać prelekcji o tematyce mikologicznej, obejrzeć występy artystyczne i bawić się na dancingu „Rudy, rudy, rudy rydz… „! Na wydarzenie zjeżdżają też tutejsze gospodynie, które na jarmarkach serwują swoje smakołyki.