In Beweging Beleidsplan 2019-2024 Reinwardt Academie
2
In Beweging Beleidsplan 2019-2024
6
Voorwoord
9
Uitgangspunten Profiel van de Reinwardt alumnus Missie en visie Terugblik en stand van zaken Studentreis centraal Thema’s: inclusiviteit, technologie, duurzaamheid
19
Onderwijs Bachelor Master Studiesucces
25
Onderzoek
28
Organisatie Onderwijsondersteuning Faciliteiten Personeelsbeleid Internationalisering Heritage Lab
33
Omgeving Stages, gastdocenten en externe relaties Werkveld en alumni Externe betrekkingen, bij- en nascholing Communicatie
38
Bijlage Organogram
4
Voorwoord Dit is het nieuwe beleidsplan van de Reinwardt Academie, onderdeel van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. In dit plan blikken we terug op de afgelopen beleidsperiode en geven we richting aan de ontwikkelingen die we in de komende vijf jaar willen doormaken.
Het erfgoedveld en het denken over erfgoedvraagstukken zijn voortdurend in ontwikkeling. De Reinwardt Academie wil inspelen op die veranderingen, maar ze ook mede tot stand brengen. Daartoe onderhouden we intensief contact met het werkveld. We halen het werkveld naar binnen door ons grote netwerk van gastdocenten, door bij- en nascholingsactiviteiten in binnenen buitenland, door discussieavonden, lezingen en expertmeetings. We treden ook veelvuldig naar buiten: door middel van stages, studiereizen en excursies, maar ook door samenwerkingsprojecten, deelname aan congressen en publicaties over onderzoeksresultaten. De intensieve band met de praktijk is een van de sterke punten van de Reinwardt Academie. Voor de erfgoedsector is de Reinwardt Academie doorgaans een vanzelfsprekend aanspreekpunt: het is al heel lang de enige hbo-opleiding in Nederland die erfgoedonderwijs in de volle breedte aanbiedt op bachelor- en masterniveau. Dat maakt ons uniek, maar het schept ook verplichtingen. De verplichting om onze studenten zo goed mogelijk voor te
5
bereiden op de arbeidsmarkt. Hoe blijven we toekomstbestendig? Welke vraagstukken spelen er in het werkveld, niet alleen nu maar ook over vijf en over tien jaar? Welke eisen worden er gesteld, wat verwacht men van onze alumni? Hoe komen onze studenten al tijdens hun studie zo goed mogelijk in contact met het toekomstig werkveld zodat zij een netwerk kunnen opbouwen? Binnen de Reinwardt Academie worden deze vragen vanaf 2018 nadrukkelijker en intensiever gesteld. We zijn voor zowel de bachelor Cultureel erfgoed als voor de master Museology begonnen met een herijking van de inhoudelijke en onderwijskundige uitgangspunten. Dat moet leiden tot een herkenbaar en samenhangend onderwijsaanbod waardoor de relevantie van ons onderwijs nog beter tot uiting komt. Dit plan schetst de algemene beleidslijnen waarbinnen dit onderwijsaanbod tot stand komt. Mede namens het managementteam van de Mede namens het managementteam van de Reinwardt AcademieReinwardt Academie Nel van Dijk, directeur Nel van Dijk, directeur
6
Welke herbestemming kan deze kerk krijgen?
Kan dit historisch landschap op een duurzame manier worden ingericht? Hoe bewaar ik deze collectie op een veilige manier?
Hoe bereikt deze tentoonstelling verschillende doelgroepen?
Voor wie is deze traditie belangrijk en waarom?
7
Uitgangspunten
Erfgoed is een aanduiding voor objecten, plekken en praktijken die in het heden, onder verwijzing naar het verleden door mensen worden ervaren als van wezenlijk belang. Erfgoed doet zich in vele vormen voor en rond erfgoed spelen dan ook uiteenlopende vraagstukken. ‘Welke herbestemming kan deze kerk krijgen?’, ‘Hoe bewaar ik deze collectie op een veilige manier?’, ‘Kan dit historisch landschap op een duurzame manier worden ingericht?’, ‘Hoe bereikt deze tentoonstelling verschillende doelgroepen?’ en ‘Voor wie is deze traditie belangrijk en waarom?’ Binnen de Reinwardt Academie komen al deze vraagstukken aan de orde. Als hbo-opleiding bieden we onze studenten de kennis om ze van een context te voorzien en de vaardigheden om er concreet mee aan de slag te gaan, soms individueel, maar vaker binnen een team van vakspecialisten en andere betrokkenen.
8
In ons onderwijs gaat het niet zozeer om de vraag of iets wel of geen erfgoed is. Het gaat ons vooral om de context waarbinnen erfgoed tot stand komt. Wat betekent het als objecten, rituelen, gebouwen, plaatsen en documenten het stempel erfgoed hebben of krijgen? Waarom is dat stempel van belang en voor wie? Wie zijn betrokken bij het gesprek over erfgoed, welke belangen spelen daarbij mee? Door deze vragen te stellen, leren studenten van de Reinwardt Academie om in het heden op een ‘erfgoedwijze’ manier om te gaan met het verleden, richting de toekomst. Onder het brede erfgoedbegrip dat we hanteren ligt een gemeenschappelijk uitgangspunt. We benadrukken steeds, en laten ook voortdurend zien, dat het antwoord op erfgoedvraagstukken afhankelijk is van tijd, plaats en positie. Als academie dragen we uit dat er met betrekking tot deze vraagstukken daarom geen sprake is van één verhaal of één waarheid. We brengen onze studenten een meerstemmig perspectief bij. Het uitgangspunt dat erfgoed een menselijke constructie is en dat bij erfgoed waarden, belangen en emoties in het geding zijn, maken weloverwogen keuzes en kritische reflectie op professioneel handelen noodzakelijk. Daarom staat de driehoek theorie-praktijk-ethiek centraal in ons onderwijs en onderzoek.
Profiel van de Reinwardt alumnus De Reinwardt Academie leidt studenten op tot breed inzetbare erfgoedprofessionals. Reinwardt alumni zijn niet opgeleid tot specialist, maar spreken wel de taal van de specialist en zijn goed in staat om met verschillende partijen samen te werken. Reinwardt alumni hebben meerwaarde voor het werkveld omdat ze een grondige kennis hebben van de erfgoedsector, op de hoogte zijn van actuele discussies en onmiddellijk inzetbaar zijn. Ze zijn ondernemend, weten zich in wisselende contexten overtuigend te presenteren en kunnen werken met verschillende middelen en methodieken. Op masterniveau dragen ze bij aan de ontwikkeling van nieuwe methodieken, zienswijzen en handelingskaders. Ze hebben een ‘hands on’ mentaliteit en werken met kennis van zaken en oog voor de context. Reinwardt alumni hebben alles in huis
9
om op een creatieve en praktische manier bij te dragen aan ontwikkeling en vernieuwing. Het werkveld is breed en veelzijdig: Reinwardt alumni komen onder meer terecht bij erfgoedinstellingen, musea, archieven en bibliotheken. Ze werken echter niet alleen binnen de erfgoedsector maar ook daarbuiten: binnen de creatieve sector, de lokale, provinciale of landelijke overheid, het onderwijs, de toeristische industrie, bij bedrijven en als zelfstandig ondernemer.
Missie en visie De Reinwardt Academie biedt bachelor- en masteronderwijs aan dat studenten aan de hand van concrete cases uit het dagelijks leven kennis bijbrengt en hen leert rekening te houden met het complexe krachtenveld waarin erfgoed ontstaat. Docenten leren studenten om oog te hebben voor de meerwaarde van diversiteit en meerstemmigheid en daarnaar te handelen. Dit leidt tot de volgende missie:
De Reinwardt Academie staat voor geĂŤngageerd, actueel en innovatief erfgoedonderwijs De Reinwardt Academie is onderdeel van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Binnen deze hogeschool wordt aanhoudend gewerkt aan het behoud van het hoogst mogelijke kwaliteitsniveau. Er wordt gestreefd naar excellent opleiden, waarbij studenten worden uitgedaagd het beste uit zichzelf te halen. De Reinwardt Academie onderschrijft deze uitgangspunten, wat tot uiting komt in bovenstaande missie. We verbinden deze missie nadrukkelijk met het kennisplatform dat we ook willen zijn. Een kennisplatform voor een breed publiek van professionals en andere geĂŻnteresseerden, uit binnen- en buitenland. Een plek waar kennis wordt gedeeld, ervaringen worden uitgewisseld en discussies worden gevoerd. We investeren in onderzoek met partners uit het werkveld vanuit engagement en een sterk gevoel van urgentie. We willen weten wat er speelt,
10
en samen met partners uit het veld kijken naar manieren en methodieken om actuele erfgoedvraagstukken op te pakken. Dit leidt tot de volgende visie:
De Reinwardt Academie is een onderwijsinstelling voor cultureel erfgoed die wereldwijd wordt gezien als leidend en onderscheidend Terugblik en stand van zaken Studenten van de Reinwardt Academie zijn over het algemeen positief over het onderwijs in de bachelor en de master en ook alumni kijken overwegend tevreden terug. Het laagdrempelige, kleinschalige karakter van de academie wordt vaak genoemd, evenals de persoonlijke begeleiding, de grote betrokkenheid van docenten en de veelvuldige contacten met het werkveld. Het onderzoek van de Reinwardt Academie werd in 2018 zeer positief beoordeeld. Het is innovatief en relevant en dat uit zich in een sterke connectie met zowel het onderwijs als de praktijk. Met het onderwijs en onderzoek, en ook met bij- en nascholingsactiviteiten, heeft de Reinwardt Academie een stevige reputatie verworven, zowel nationaal als internationaal. In de afgelopen jaren kwamen er ook aandachtspunten naar voren. De samenhang tussen de bachelor Cultureel erfgoed, de master Museology en het lectoraatsonderzoek kan worden versterkt. Onderwijs en onderwijsondersteuning kunnen beter op elkaar worden afgestemd. Met het verbeteren van de afstemming en samenhang tussen onderwijs, onderzoek en organisatie is in 2018 al een begin gemaakt. Aanleiding daarvoor waren ook de resultaten van opeenvolgende medewerkersonderzoeken waaruit bleek dat de samenwerking en de rol van de leiding binnen de Reinwardt Academie niet altijd als optimaal werd ervaren. Ter voorbereiding van het nieuwe beleidsplan hebben alle medewerkers van de Reinwardt Academie begin 2019 een
11
gezamenlijke SWOT-analyse gemaakt. Een inventarisatie van de sterke en zwakke punten, van kansen en bedreigingen leidde tot het volgende, gecomprimeerde overzicht: Sterkte Kleinschalige academie in het centrum van Amsterdam Onderscheidend programma door erfgoedbrede insteek Betrokkenheid van de medewerkers Groot netwerk in het werkveld Naamsbekendheid, zowel nationaal als internationaal Zwakte Organisatiecultuur: niet samen één Te weinig kennisdeling en uitwisseling tussen medewerkers Brede expertise onevenwichtig verdeeld in curriculum van de bachelor Weinig diverse studentenpopulatie Kansen Urgentie van erfgoedwijze blik in polariserende samenleving Netwerk kan uitgebreid en verbreed worden, ook geografisch Bij- en nascholingsactiviteiten, nationaal en internationaal Samenwerking AHK-breed Bedreiging Krappe arbeidsmarkt Normalisatie van slecht en onbetaald werk in de sector Mogelijke concurrentie binnen hbo- en universitair onderwijs
Studentreis centraal Op basis van de SWOT en de aandachtspunten die in de afgelopen jaren naar voren kwamen, is besloten om in de komende beleidsperiode de ‘studentreis’ centraal te stellen. Denken en doen staat in het teken van de student, zowel in het onderwijs als bij de onderwijsondersteunende processen.
12
Alles is erop gericht om de studentenloopbaan optimaal te laten verlopen zodat studenten het beste uit zichzelf en uit de studie kunnen halen.We willen professionals opleiden die het verschil kunnen maken in de omgang met erfgoedvraagstukken. Samenwerking, afstemming en uitwisseling zijn daarbij leidende principes. Hoe we dit willen bereiken, en hoe we de sterke kanten van de Reinwardt Academie willen behouden en versterken, wordt in dit beleidsplan beschreven voor de volgende onderdelen: onderwijs, onderzoek, organisatie en omgeving.
Drie leidende thema’s In de komende beleidsperiode staan drie actuele en urgente thema’s hoog op de Reinwardt Academie: inclusiviteit, technologie en duurzaamheid. Voor elk van deze thema’s zal een ‘Taskforce’ worden samengesteld bestaande uit medewerkers, studenten en alumni die een vinger aan de pols houden en adviezen zullen geven over concrete invulling en acties.
Inclusiviteit De Reinwardt Academie kan zich vinden in het volgende uitgangspunt van het diversiteitsbeleid van de AHK, zoals geformuleerd in het Strategisch Plan 2018-2023: “De AHK wil vanuit een inclusieve benadering gelijke kansen bieden voor iedereen met talent omdat de aanwezigheid van mensen met verschillende achtergronden zorgt voor nieuwe ideeën, nieuwe invalshoeken en nieuwe verhalen en daardoor bijdraagt aan creativiteit en innovatie.” De Reinwardt Academie voert inclusiviteitsbeleid vanwege de maatschappelijke verantwoordelijkheid die zij als opleidingsinstituut heeft en de maatschappelijke rol die erfgoedprofessionals spelen in de samenleving. De academie biedt ruimte aan meerstemmigheid en verscheidenheid. Die verscheidenheid kan betrekking hebben op gender, etniciteit, leeftijd, seksuele oriëntatie, functiebeperking en maatschappelijke, culturele en levensbeschouwelijke achtergrond. De academie wil een afspiegeling zijn van de diverse maatschappij, in de
13
stad Amsterdam, regionaal, landelijk en internationaal. Diversiteit binnen de organisatie zorgt ervoor dat studenten goed voorbereid worden op een divers samengesteld, nationaal en internationaal beroepenveld. De Reinwardt Academie kiest voor een benadering waarbij het identificeren, waarderen en benutten van overeenkomsten en verschillen centraal staat. Dit is niet alleen voor bepaalde doelgroepen van belang, maar voor iedereen. Het gaat niet alleen om de samenstelling van de populatie aan studenten en medewerkers maar ook om de mate waarin er een cultuur is waarin iedereen zich thuisvoelt en gewaardeerd wordt. Tenslotte gaat het ook om de inhoud van het onderwijsprogramma waarbij er aandacht is voor diversiteit van bronnen en voorbeelden en voor de ontwikkeling van interculturele sensitiviteit. Het diversiteitsbeleid van de Reinwardt Academie richt zich daarom op vier terreinen: studentenpopulatie, medewerkers, inhoud van het onderwijs, en een inclusieve leeromgeving. In 2018 heeft er een AHK-brede inventarisatie plaats gevonden van wensen en beleidsvoornemens op het gebied van diversiteit. Ter voorbereiding heeft de Reinwardt Academie advies gevraagd aan een extern deskundige, tevens alumna van de Reinwardt Academie. Uit de inventarisatie en het adviesrapport werd duidelijk dat inclusiviteit als onderwerp al lang op de Reinwardt Academie-agenda staat en op verschillende manieren tot uiting is gekomen. De inventarisatie en het adviesrapport bieden handvatten voor vervolgstappen, evenals het beleidskader dat op hogeschoolniveau is geformuleerd. Inhoudelijk kan de academie profiteren van het hogeschoolbrede lectoraat ‘Diversity in the Arts’ dat binnen de AHK wordt ingericht.
Technologie Technologie en erfgoed zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Digitaal erfgoed is een eigenstandig vakgebied, technologie speelt een rol bij het maken en bewaren van objecten van erfgoed. Het is aan de orde als we het hebben over educatie en participatie, en het speelt een rol bij de zichtbaarheid en toegankelijkheid van erfgoed. Naast de schrift- en beeldcultuur, maakt de digitale cultuur een onlosmakelijk onderdeel uit van ons denken en doen, ook over erfgoed. Hoe verandert dit de omgang met objecten
14
van erfgoed? Wat zijn de verworvenheden van technologische ontwikkelingen en waar past een kritische of genuanceerde blik? Welke kennis en vaardigheden hebben alumni van de Reinwardt Academie nodig om goed beslagen ten ijs te komen op de arbeidsmarkt? Met welke middelen, methoden en technieken moeten zij kunnen werken? Hoe kunnen ze op masterniveau bijdragen aan innovaties in samenwerking met docentonderzoekers? Dit zijn vragen die de komende beleidsperiode nadrukkelijk aan de orde zullen komen.
Duurzaamheid Duurzaamheid is een actueel en urgent thema, op internationaal, nationaal en lokaal niveau. In relatie tot erfgoedvraagstukken heeft ook dit thema verschillende kanten en dimensies. Het gaat om duurzaamheid bij het bewaren van objecten, bij het inrichten van landschappen of bij het herbestemmen van gebouwen. Het gaat ook om de invloed van klimaatveranderingen op de leefomgeving en op het behoud van erfgoed. Duurzaamheid heeft ook met betrokkenheid en verbondenheid te maken. Medewerkers van de Reinwardt Academie streven naar duurzame relaties met studenten, met elkaar en met de omgeving. Binnen de bedrijfsvoering van de Reinwardt Academie is duurzaamheid eveneens een leidend principe: we willen op een duurzame manier omgaan met het gebouw waarin we studeren en werken. Bij de komende verbouwing binnen het project ‘De Reinwardt Academie als leer-, werk- en ontmoetingsplek’ houden we hier nadrukkelijk rekening mee.
15
'Studentreis centraal. Alles is er op gericht om de studieloopbaan optimaal te laten verlopen zodat studenten het beste uit zichzelf en uit de studie kunnen halen'
16
In ons onderwijs gaat het niet zozeer om de vraag of iets wel of geen erfgoed is. We besteden veel aandacht aan de context waarbinnen erfgoed tot stand komt. Wat betekent het als objecten, rituelen, gebouwen, plaatsen en documenten het stempel erfgoed hebben of krijgen? Waarom is dat stempel van belang en voor wie? Wie zijn betrokken bij het gesprek over erfgoed, welke belangen spelen mee? Door deze vragen te stellen, leren studenten van de Reinwardt Academie om in het heden op een ‘erfgoedwijze’ manier om te gaan met het verleden, richting de toekomst.
17
Onderwijs
Bachelor De Reinwardt Academie mag zich verheugen in een constante instroom in het eerste jaar van de bachelor Cultureel erfgoed. In de afgelopen jaren ligt het aantal studenten dat zich inschrijft voor het eerste jaar gemiddeld op 180. Daarvan gaan er rond de 100 door naar het tweede jaar. In december 2017 organiseerden we een midterm van de bachelor Cultureel erfgoed onder leiding van een extern panel. De uitkomst daarvan leidde tot een traject waarin, vooruitlopend op het nieuwe beleidsplan, werd nagedacht over missie en visie van de bachelor en over het profiel van de Reinwardt-alumnus. Ook werd gekeken naar de studeerbaarheid van de bachelor in termen van studielast en studieniveau. Dit laatste werd niet alleen door de resultaten van de midterm ingegeven, maar volgde ook uit de wens om de relatief hoge uitval in de bachelor te verminderen, het afstudeerrendement na vier jaar te verhogen en het aantal langstudeerders terug te brengen. De cijfers zijn vergelijkbaar met het reguliere hbo en in die zin loopt de Reinwardt Academie niet uit de pas. De academie is echter onderdeel van een ambitieuze kunsthogeschool waar kleinschaligheid en persoonlijke aandacht de norm zijn. Vanuit die norm, die ook wij hanteren en koesteren, willen we het studiesucces verhogen door stapsgewijs de uitval te verminderen en het afstudeerrendement te verhogen. In 2024 willen we de uitval
18
in jaar 1 hebben teruggebracht naar 20% en in de jaren na het eerste studiejaar naar 10%. Het normatieve afstudeerrendement na 4 jaar ligt dan op 70% en na 5 jaar (nominaal+1) op 80%. Sinds een aantal jaren wordt stevig ingezet op de begeleiding van de langstudeerders (nominaal+2 of meer). Dat heeft inmiddels z’n vruchten afgeworpen. Er zal een evaluatie plaatsvinden om te kijken hoe we langstudeerders in de komende periode het beste kunnen begeleiden.
Master Sinds 1996 biedt de Reinwardt Academie een onbekostigde, post-initiële internationale master Museology aan. De missie van deze master is maatschappelijk geëngageerde professionals af te leveren die vanuit museologisch perspectief kunnen bijdragen aan het oplossen van vraagstukken op het gebied van musea en erfgoed. Na bijna 25 jaar is deze master toe aan een nieuwe fase en aan een herijking van de uitgangspunten en het profiel. Dat gaat gepaard met een aanvraag voor een bekostigde status, een vernieuwd programma en een nieuwe naam: Master of Applied Museum and Heritage Studies (AMHS). Op deze manier kan de master zich nog beter positioneren ten opzichte van andere, verwante masters in binnen- en buitenland. Het streven is de bekostigde master in september 2020 te starten met 15 voltijd en 5 deeltijd studenten.
Studiesucces Studiesucces heeft twee componenten: kwantiteit en kwaliteit. Kwantiteit is uit te drukken in numeriek rendement, kwaliteit bestaat uit een veelheid van factoren. Aan de kwaliteit van het onderwijs werken we voortdurend. Daarbij kijken we niet alleen vooruit, maar ook terug, naar het institutionele geheugen dat van toegevoegde waarde is bij het nadenken over onderwijsontwikkeling. De komende jaren werken we ook aan onderwijskwaliteit binnen het grotere kader van de landelijke kwaliteitsafspraken. Er zijn middelen vrijgekomen door de afschaffing van de studiefinanciering. Deze middelen gaan nu naar de onderwijsinstellingen met als doel de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. De medezeggenschap van de Reinwardt Academie is via de Academieraad en de
19
Opleidingscommissie Bachelor nauw betrokken bij de projecten binnen de kwaliteitsafspraken, zowel bij de start als bij de voortgang en evaluatie. In 2018 is binnen de Reinwardt Academie, in het kader van de kwaliteitsafspraken, het project ‘Studiesucces in de bachelor Cultureel erfgoed’ van start gegaan. Dit is een overkoepelend project met een aantal deelprojecten waarin docenten met medewerkers uit de ondersteuning samenwerken aan de verbetering van het onderwijs. Studenten worden regelmatig geconsulteerd of maken deel uit van klankbordgroepen. Achterliggende gedachte bij de keuze voor een overkoepelend project is dat studiesucces een integrale aanpak verdient waarbij verschillende maatregelen worden ingezet om de studieloopbaan zo goed mogelijk te laten verlopen. De deelprojecten, waarvan de doelen en te behalen resultaten staan beschreven in projectplannen zijn: Studiekeuzeproces Curriculumvernieuwing bachelor Evaluatie onderwijs Professionalisering docenten Managementstuurinformatie Evaluatie studiereizen
Studiekeuzeproces Ongeveer de helft van de studiestakers in het eerste jaar van de bachelor Cultureel erfgoed geeft een verkeerde studiekeuze aan als reden van de uitval. Dat is aanleiding om het studiekeuzeproces nader te onderzoeken en te verbeteren. Er wordt een nieuwe studiekeuzecheck ontwikkeld, de voorlichting wordt verbeterd, het format van de open dagen wordt vernieuwd, de meeloopdagen worden omgevormd tot proefstudeerdagen en tot slot zal in het eerste jaar de studieloopbaanbegeleiding worden geïntensiveerd. Daarbij is er aandacht voor de overgang van voortgezet- en middelbaar onderwijs naar hoger onderwijs, maar ook voor de doelen die studenten zich stellen bij de start van hun studieloopbaan bij de Reinwardt Academie.
20
Curriculumvernieuwing bachelor Het project Curriculumvernieuwing is in 2018 gestart, mede als gevolg van de midterm review van de bachelor Cultureel erfgoed in december 2017. Het doel is het verbeteren van de studeerbaarheid en daarmee van het studiesucces van de bachelor. Naast studeerbaarheid zijn doceerbaarheid, organiseerbaarheid en betaalbaarheid kaderstellende uitgangspunten. Vanuit een gemeenschappelijke en gedragen onderwijsvisie waarin de student centraal staat, willen we komen tot een evenwichtiger en innovatiever onderwijsprogramma, volgens bewezen didactische inzichten. Dit is een omvangrijk en intensief project waaraan in gezamenlijkheid wordt gewerkt, ook met hulp van externe deskundigen. Het streven is om in september 2020 te starten met een vernieuwd onderwijsprogramma in bachelor 1, met de contouren van bachelor 2, 3 en 4 voor ogen.
Evaluatie onderwijs Er wordt gewerkt aan een meerjarenplan voor de kwaliteitszorg van het onderwijs, inclusief de kwaliteitszorg van examinering. We willen een efficiĂŤnte en effectieve systematiek hanteren om de kwaliteit van het onderwijs te evalueren en waar nodig te verbeteren. De betrokkenheid van studenten en van de opleidingscommissies is hierbij van cruciaal belang. Naast een goede evaluatiesystematiek is het ook van belang om regelmatig met elkaar in gesprek te gaan over onderwijskwaliteit. Wat verstaan we onder kwaliteit? Welke normen hanteren we? Wanneer zijn we tevreden? Hiervoor is een goede overlegstructuur tussen docenten nodig, opdat zij met elkaar kunnen afstemmen, meekijken en uitwisselen.
Professionalisering docenten In de komende jaren wordt extra geĂŻnvesteerd in de kwaliteit van onze docenten. Naast deskundigheidsbevordering op inhoudelijk vlak, is er aandacht voor professionalisering op het gebied van onderwijsontwerp en didactiek, inclusief toetsen en beoordelen. Door onderwijs aan te bieden waarvan nieuwe technologie een vanzelfsprekend onderdeel is (zowel wat betreft de inhoud als de manier waarop onderwijs wordt aangeboden
21
en getoetst), sluiten we aan op actuele ontwikkelingen in het werkveld en leiden we studenten op die kunnen voorzien in de behoefte aan erfgoedprofessionals die verstand hebben van nieuwe technologie en deze ook adequaat kunnen inzetten.
Managementstuurinformatie Om in de komende jaren op een goede manier te kunnen sturen op onderwijskwaliteit en studiesucces, met behulp van betrouwbare informatie uit het studentinformatiesysteem, wordt gewerkt aan een real-time instrument (Power BI). In dit project wordt samengewerkt met de afdeling Informatiemanagement van de AHK.
Evaluatie studiereizen Studenten van de bachelor Cultureel erfgoed maken in het huidige programma drie keer een buitenlandse studiereis. We gaan deze reizen in de komende periode evalueren waarbij we niet alleen onderwijsinhoudelijk kijken, maar ook naar duurzaamheid (treinreizen i.p.v. vliegreizen) en de eigen bijdrage van studenten.
Kwaliteitsafspraken op AHK-niveau Op hogeschool niveau zijn er binnen de kwaliteitsafspraken verschillende hogeschoolbrede projecten waarin de Reinwardt Academie zal participeren. Zo is er aandacht voor taal- en studievaardigheid en voor studentbegeleiding. Ook zijn er projecten rond de aansluiting met de arbeidsmarkt: ‘Technologie en digitalisering’, ‘Leven lang ontwikkelen’ en ‘Kunst, onderwijs en samenleving’, inclusief een interfacultair vak ‘Art Advocacy’.
22
Het uitgangspunt dat erfgoed een menselijke constructie is en dat bij erfgoed waarden, belangen en emoties in het geding zijn, maken weloverwogen keuzes en kritische reflectie op professioneel handelen noodzakelijk.
23
Onderzoek
Onderzoek in het hoger onderwijs vindt plaats in lectoraten. Een lectoraat bestaat uit een of meerdere lectoren en een groep onderzoekers binnen een onderzoeksgroep, ook wel kenniskring genoemd. Lectoren werken samen met collega’s uit zowel het onderwijs als het werkveld, en hun onderzoeksresultaten zijn daar ook terug te zien. De Reinwardt Academie wil ervoor zorgen dat afgestudeerden goed toegerust het werkveld ingaan. Onderzoek kan daarbij helpen door nieuwe methodieken en perspectieven op (een bepaald aspect van) cultureel erfgoed aan te reiken aan docenten, studenten, collega-professionals, en aan het brede publiek. Onderzoek kan een meta-perspectief op ingewikkelde erfgoedvraagstukken bieden door te laten zien hoe onderliggende agenda’s en emoties de dynamiek rond erfgoed mee bepalen. Het vorige lectoraatsprogramma van de Reinwardt Academie liep medio 2019 af. Een BKO-beoordeling (Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek) in november 2018 leidde tot zeer positieve resultaten, zowel op methodisch en inhoudelijk vlak als met betrekking tot de doorwerking van het onderzoek naar onderwijs en praktijk. Het lag daarom voor de hand dat een nieuw lectoraatsprogramma verder zou gaan op de bestaande onderzoekslijn die vertrekt vanuit een breed, dynamisch erfgoedbegrip.
24
Om binnen de beschikbare formatie meer focus en massa te creëren is gekozen voor een lectoraat met één lector, waar er sinds 2011 een duo-lectoraat was met elk een eigen onderzoekslijn. Bij het formuleren van het nieuwe onderzoeksprogramma is nadrukkelijk gekeken naar de samenhang met de bachelor en de master. Onder andere door ruimte te maken voor deelname van een aantal docenten aan een kenniskring. Verder zal ook het verwerven van middelen uit de tweede en derde geldstroom en de samenwerking met bestaande en nieuwe externe partners onderdeel zijn van de lectoraatswerkzaamheden. In de komende lectoraatsperiode zal regelmatig een ‘state of the art’ publicatie het licht zien als een gezamenlijk initiatief van lector en docentonderzoekers uit de kenniskring. Deze publicaties zijn geschikt om in het onderwijs te gebruiken, maar geven voor de buitenwacht ook een beeld van de onderzoeks- en onderwijsactiviteiten binnen de Reinwardt Academie.
25
stand hebben van nieuwe technologie en deze ook adeWe benadrukken steeds, en quaat kunnen inzetten. laten ook voortdurend zien, Managementstuurinformatie Om in de komende jaren op een goede manier te kunnen dat het antwoord op erfgoedsturen op onderwijskwaliteit en studiesucces, met behulp vraagstukken is uit het studentinformatiesysvanafhankelijk betrouwbare informatie teem, wordt gewerkt aan een real-time instrument (Power van tijd, plaats positie. BI). Inen dit project wordt samengewerkt met de afdeling Informatiemanagement van de AHK. Als academie dragen we uit Evaluatie studiereizen dat er met betrekking tot deze Studenten van de bachelor Cultureel erfgoed maken in het huidige programma drie keer een buitenlandse studiereis. vraagstukken daarom geen We gaan deze reizen in de komende periode evalueren niet alleen onderwijsinhoudelijk kijken, maar sprake is vanwaarbij éénweverhaal of ook naar duurzaamheid (treinreizen i.p.v. vliegreizen) en één waarheid. Webijdrage brengen de eigen van studenten. onze studenten een meer-op AHK-niveau Kwaliteitsafspraken Op hogeschool niveau zijn er binnen de kwaliteitsafsprastemmig perspectief bij. ken verschillende hogeschoolbrede projecten waarin de Reinwardt Academie wil participeren. Zo is er aandacht voor taal- en studievaardigheid en voor studentbegeleiding. Ook zijn er projecten rond de aansluiting met de arbeidsmarkt: ‘Technologie en digitalisering’, ‘Leven lang ontwikkelen’ en ‘Kunst, onderwijs en samenleving’, inclusief een interfacultair vak ‘Art Advocacy’.
26
Organisatie
Onderwijsondersteuning Bij kwalitatief hoogstaand onderwijs en onderzoek hoort een excellente ondersteuning. In 2018 is begonnen met een efficiĂŤntere en effectievere inzet van de onderwijsondersteuning. In de komende jaren zullen de onderwijsondersteunende processen nog meer integraal onderdeel uitmaken van de onderwijskwaliteit om zo de studeerbaarheid en de doceerbaarheid van het bachelor- en masteronderwijs te verbeteren. Daarnaast zal de inrichting van de onderwijsondersteuning voor de bachelor en de master nog meer gericht zijn op servicekwaliteit naar studenten. Denken en doen staan in het teken van de student en het verbeteren van de dienstverlening: administratieve processen sluiten aan op de studieloopbaan van de student en de focus ligt op continue verbetering van deze processen. Ten behoeve van dit beleidsvoornemen is in het najaar van 2018 een document opgesteld waarin gezamenlijke waarden, doelen en afspraken voor het team zijn vastgelegd en waarin een aantal doelstellingen zijn geformuleerd. Dit document is leidend voor de organisatie en werkwijze van de afdeling Onderwijsondersteuning & Bedrijfsvoering (OO&B) in de komende beleidsperiode.
27
Faciliteiten Een tweede, omvangrijk project binnen de kwaliteitsafspraken gaat over de Reinwardt Academie als leer-, werk- en ontmoetingsplek. In 2015 is de Reinwardt Academie vanuit de Dapperstraat in Amsterdam Oost naar het Hortusplantsoen in het centrum van de stad verhuisd. Nu, een aantal jaren verder, zijn we trots op ons mooie gebouw op een schitterende locatie, maar zien en merken we ook dat de beschikbare ruimte niet optimaal wordt gebruikt. Een herindeling van het gebouw moet leiden tot een betere benutting van ruimtes voor onderwijs, overleg en ontmoeting. In de komende jaren werken we toe naar een gebouw waarin de faciliteiten voor studenten het studieklimaat verbeteren en daarmee het studiesucces. Door studieruimtes anders in te richten en nieuwe studieplekken te creĂŤren, kunnen studenten elkaar makkelijker ontmoeten en samenwerken. De Reinwardt Academie wordt een dynamische en flexibele studeer- en werkomgeving gericht op hoe een medewerker of student wil werken: in stilte, samen aan projecten of in overleg. Doel van de herinrichting van het gebouw is ook dat medewerkers van de Reinwardt Academie makkelijker samen kunnen werken door een logische indeling en clustering van werkplekken. Om uitwisseling tussen docenten en onderzoekers te faciliteren zal ook worden nagedacht over digital research environments, databaseopbouw en archivering van onderwijs- en onderzoeksresultaten.
Personeelsbeleid Het personeelsbeleid binnen de Reinwardt Academie volgt het beleid op AHK-niveau dat voor een groot deel wordt bepaald door wettelijke kaders en door de afspraken die zijn vastgelegd in de cao voor het hoger onderwijs. Er wordt op hogeschoolniveau gewerkt aan een uitwerking van dit personeelsbeleid binnen een AHK-breed kader waarbij er veel ruimte zal zijn voor een eigen invulling per academie. Onderdelen zijn onder andere het centrale professionaliseringsaanbod, werkdruk, integriteit en sociale veiligheid. Afspraken en regels rond deze laatste twee thema’s zijn op hogeschoolniveau vastgelegd in een aantal reglementen. Binnen de Reinwardt Academie zal regelmatig aandacht zijn voor deze
28
onderwerpen; als onderdeel van het overleg tussen directie en medezeggenschap, maar ook door middel van trainingen en workshops voor medewerkers.
Internationalisering De Reinwardt Academie wil een onderwijsinstelling voor cultureel erfgoed zijn die wereldwijd wordt gezien als leidend en maatschappelijk relevant. Voor een deel is dat al het geval. De internationale master Museology geniet een goede reputatie, niet in de laatste plaats doordat veel alumni in hun land van herkomst sleutelposities binnen de erfgoedsector bekleden en de master een warm hart toedragen. Voor de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en voor Dutch Culture is de Reinwardt Academie een vaste samenwerkingspartner binnen het programma ‘Gedeeld cultureel erfgoed’ dat is gericht op internationale samenwerking en kennisdeling. Waar we aan gaan werken is een sterkere en meer vanzelfsprekende connectie tussen internationale contractactiviteiten en het bachelor- en masteronderwijs. Voor studenten uit de bachelor Cultureel erfgoed houdt werkgelegenheid niet op bij de landsgrenzen. Om de kansen in het buitenland te vergroten, helpt het als studenten een buitenlandervaring op kunnen doen via stage, uitwisseling of een afstudeertraject. In de komende periode onderzoeken we op welke manier een buitenlandervaring voor studenten beter kan worden gefaciliteerd. Een internationale oriëntatie wordt ook verkregen door de inhoud van het onderwijs, door de lessen van gastdocenten uit het buitenland en tijdens studiereizen.
Heritage Lab Binnen de Reinwardt Academie willen we ruimte houden voor interdisciplinaire projecten en experimenten en een plek hebben om nieuwe initiatieven te kunnen ontplooien. Het Heritage Lab is zo’n plek. Het Heritage Lab functioneert als een broedplaats voor nieuwe ideeën in onderwijs en onderzoek, gericht op samenwerking en interdisciplinariteit, onder andere met de academies binnen de AHK. In de afgelopen jaren vonden binnen het Lab al de ACIN-projecten (Amsterdam Creative Industries Netwerk) plaats. In
29
de komende periode brengen we ook andere initiatieven en evenementen in het Lab onder. Te denken valt aan de Artists in Residence (AiR), netwerkbijeenkomsten en expertmeetings. We gaan zorgen voor een grotere zichtbaarheid van het Heritage Lab, zowel binnen de academie als daarbuiten.
30
Hoe blijven we toekomstbestendig?
Welke vraagstukken spelen er in het werkveld,
niet alleen nu maar ook over vijf en over tien jaar?
31
Omgeving
In de erfgoedsector weet men de Reinwardt Academie goed te vinden. Als uniek opleidingsinstituut op hbo-niveau heeft de academie de afgelopen decennia een stevige positie in het veld verworven. We koesteren deze positie en willen die vasthouden en waar mogelijk verstevigen. Dat gaan we op verschillende manieren doen.
Stages, gastdocenten en externe relaties Uit een inventarisatie van de stagecontacten van de Reinwardt Academie bleek dat stages binnen de museale sector overheersen, terwijl er ook volop mogelijkheden zijn binnen andere erfgoeddomeinen en daarbuiten. Alumni van de Reinwardt Academie komen veelal goed terecht bij instellingen in het erfgoedveld, maar er zijn nog meer kansen binnen dat veld en ook daarbuiten - bij organisaties die meerwaarde zien in de combinatie van kennis, vaardigheden en de ‘erfgoedwijze’ blik die de Reinwardt Academie meegeeft. In de komende jaren gaan we ons bestand aan stagecontacten, gastdocenten en externe relaties inventariseren, diverser maken en waar mogelijk uitbreiden.
32
Werkveld en alumni De Commissie van Advies adviseert de directie gevraagd en ongevraagd over de inhoud van het opleidingsprogramma en over ontwikkelingen in de sector. De leden vertegenwoordigen verschillende deskundigheidsgebieden. Een aantal keren per jaar vergaderen de leden met het managementteam over actuele beleidsonderwerpen binnen de academie. In de komende beleidsperiode zal daarnaast jaarlijks een werkveldraadpleging plaatsvinden. Een vertegenwoordiging uit het brede werkveld wordt gevraagd mee te kijken naar het onderwijsprogramma en de aansluiting op de actuele arbeidsmarkt. De Reinwardt Academie heeft veel contact met haar alumni. Door de kleinschaligheid van de opleiding en door de sterke banden met het werkveld, waar veel alumni een positie hebben verworven, is het gemakkelijk om deze contacten te onderhouden. De academie hecht belang aan dit contact. Enerzijds vanwege de kennis die alumni van zowel het werkveld als van de Reinwardt Academie hebben, anderzijds omdat zij de beste ambassadeurs zijn voor ons onderwijs en onderzoek. In de komende beleidsperiode is het doel het contact met alumni te intensiveren, onder andere door middel van de zojuist genoemde werkveldraadpleging.
Externe betrekkingen en bij- en nascholing Studenten van de Reinwardt Academie krijgen vrijwel dagelijks te maken met het werkveld door onderwijs van gastdocenten, externe beoordelaars, lezingen, excursies, stages en studiereizen. Deze sterke gerichtheid op de praktijk onderscheidt de Reinwardt Academie van verwante opleidingen op universitair niveau. Er zijn veel verzoeken tot samenwerking in onderwijs en onderzoek en ook bereiken ons regelmatig vragen om bij- en nascholingsactiviteiten. Op dit moment kunnen we daaraan niet altijd tegemoetkomen. Het ontbreekt aan een geschikte organisatiestructuur en projecten laten zich soms moeilijk verenigen met de organisatie van het onderwijs. In de komende periode brengen we onze huidige trainingsactiviteiten in Nederland en daarbuiten onder in een Reinwardt Expertisecentrum. Daarnaast onderzoeken we de mogelijkheden om ons trainings- en
33
bijscholingsaanbod uit te breiden, ook met het oog op het belang van ‘leven lang leren’. Belangrijk uitgangspunt daarbij is samenhang: activiteiten moeten meerwaarde hebben voor het bachelor- en masteronderwijs en voor het onderzoek. Activiteiten moeten verder minimaal kostendekkend zijn en liefst een opbrengst hebben.
Communicatie Het team communicatie binnen de Reinwardt Academie is verantwoordelijk voor de corporate communicatie, de marketingcommunicatie en de (algemene) interne communicatie naar medewerkers en/of studenten. Bij het concretiseren van het beleidsplan is het team communicatie een vanzelfsprekende samenwerkingspartner. Op dit moment is er nog geen sprake van vastgesteld communicatiebeleid. Een inventarisatie uit 2018 wees uit dat activiteiten vaak volgend en ad hoc zijn in plaats van proactief en projectmatig. Nu er een nieuw beleidsplan ligt, is het tijd een meerjarenplan te maken waarvan het jaarlijkse communicatieplan een afgeleide is.
34
Tot slot In dit beleidsplan is een missie en visie geformuleerd, er zijn drie leidende thema’s gepresenteerd, en het belangrijkste strategische doel is genoemd: de studentreis centraal. Samenhang, samenwerking en verbinding zijn daarbij leidende principes, zowel intern als extern. Dit is vervolgens uitgewerkt voor verschillende onderdelen: onderwijs, onderzoek, organisatie en omgeving. Bij elk van deze onderdelen zijn een aantal concrete acties genoemd die verder uitgewerkt zullen worden in afzonderlijke plannen. Voor een deel zijn die plannen er al: de projectplannen binnen de kwaliteitsafspraken, de plannen voor een nieuwe, bekostigde master, het nieuwe lectoraatsprogramma en de afdelingsdocumenten binnen de afdeling Onderwijsondersteuning en Bedrijfsvoering. Dit beleidsplan is richtinggevend voor een verdere uitwerking van deze en nog te schrijven plannen, waarbij concrete acties en meetbare resultaten vast onderdeel zijn.
Colofon Teksten, redactie en advies Nel van Dijk, Joke Bosch, Hester Dibbits, Simone Stoltz, Youssef Zahri, Isabella Cobelens Dit beleidsplan is besproken met: Academieraad (15-10-2019) Commissie van Advies (16-10-2019) Opleidingscommissie Bachelor (17-10-2019) Opleidingscommissie Master (6-11-2019)
Eindredactie Jinke Boersma, Janneke Badon Ghijben Ontwerp: Colorado, www.studiocolorado.nl Print: Aeroprint
35
36
Organogram
College van Bestuur AHK Examencommissie Academieraad
Directeur Reinwardt Academie
Commissie van Advies
Opleidingscommissies BA & MA
Personeel & Organisatie Decanaat Kwaliteitszorg Directiesecretariaat Financien & Control
Expertisecentrum
Lectoraat
Studieleiding Master
Studieleiding Bachelor
Coรถrdinatie
Coรถrdinatie MA
Coรถrdinatie BA
Onderwijsondersteuning & Bedrijfsvoering
Onderwijs Service Centrum Managementondersteuning
Bij- en nascholing Maatwerk- & Incompany Trainingen Onderzoeks- & Adviesprojecten
Coรถrdinatie Onderzoeksgroep
Marketing & Communicatie Onderwijzend personeel
(nationaal en internationaal)
Financiele administratie, Inkoop, Contracten en Leveranciers
Stagebureau & Externe relaties
Facilitair, Gebouwbeheer en IT
