In het atelier | Michiel Ceulers

IN HET ATELIER

MICHIEL CEULERS

Michiel Ceulers is een ‘painter’s painter’. Zijn werk is vooral in trek bij collegakunstenaars. Al heeft hij een moeilijke verhouding met die term. Als kunstenaars die gebruiken is het een eer, maar de uitdrukking wordt ook gebruikt om zijn werk weg te zetten. Dat leidt ertoe dat heel wat mensen, zelfs in de kunstwereld, zijn werk niet kennen. Nochtans heeft de schilder, die nog maar net 35 jaar werd, er al een heel parcours op zitten. We bezochten hem in zijn atelier in hartje Brussel waar hij, na heel wat omzwervingen in het buitenland, sinds twee jaar weer woont.

Binnensijpelen van het onverwachte

‘Mijn atelier bevindt zich, door corona en het wegvallen van extra inkomsten, in het appartement waar ik woon’, vertelt Michiel Ceulers. ‘Dat heeft voor- en nadelen die zich makkelijk laten raden. Ik heb in mijn werk altijd gebruik gemaakt van toevalligheden en ongelukken. Deze fysieke samenkomst van leven en werk is ideaal om het onverwachte te laten binnensijpelen en -dringen. Het nadeel is dat de olieverf overal terechtkomt, zelfs in mijn bed. Om van glitter nog maar te zwijgen.’

De afgelopen maanden heeft Michiel niet stilgezeten. Naast een expo in de Brusselse ruimte Island en de tentoonstelling die hij met Wim De Pauw onder de naam ‘Lesage’ cureerde, heeft hij ook twee shows in Los Angeles en Zwitserland voorbereid en werkt hij toe naar een overzichtstentoonstelling in De Garage in Mechelen begin volgend jaar. De verhuis van zijn atelier heeft hem geen windeieren gelegd.

‘Ik heb deadlines nodig om werken af te maken. Wat mij in elk schilderij interesseert, is de ontdekking die het in zich draagt, vooral materieel. Maar als ik de uitkomst van een werk al kan vermoeden, raak ik mijn interesse kwijt en laat ik het vaak onafgewerkt liggen. Als er dan een deadline komt - of zoals dit jaar heel veel deadlines - heb ik genoeg reserves aan werk liggen die ik voor een tentoonstelling kan activeren. Want ik denk wel echt in expo’s. De dialoog tussen mijn werken is belangrijk voor mij.’

‘Ik werk intuïtief, vanuit het materiaal. De voorwerpen die ik op straat vind en wil gebruiken, trekken mij aan omwille van hun eerlijkheid.’

Spelen met verloren voorwerpen

Het atelier van Ceulers ligt vol met van de straat meegezeulde voorwerpen die een plaats kunnen krijgen in een werk, als deel van de compositie of als ondergrond.

‘Ik werk intuïtief, vanuit het materiaal. De voorwerpen die ik op straat vind en wil gebruiken, trekken mij aan omwille van hun eerlijkheid. Ik werk de laatste tijd met reflectie en spiegels. Die interesse begon toen ik een roze spiegelachtig glas op straat vond. Dat soort toevalligheden incorporeren is een trucje, bijna anti-schilderkunst, anti-romantisch. Maar het is ook heel eerlijk, want een spiegel blijft een spiegel.’

Ceulers is vooral bekend om zijn abstract werk, maar heeft een motief uit zijn academieperiode opnieuw opgenomen: de kanarievogel. Het stelt hem in staat om, hoewel figuratief, toch niet verhalend te werken. Hij zet het gereproduceerde beeld van dit vogeltje haast buitenspel en vestigt zo de aandacht op de speelse manier waarmee hij zijn materialen benadert.

Uitpuilende bibliotheek

Het meest imposante meubel in Ceulers’ woonkamer/atelier, is de uit grote rekken bestaande boekenkast volgestouwd met monografieën en catalogi. In zijn schilderijen gaat Ceulers heel direct de dialoog, vaak zelfs de confrontatie, aan met de geschiedenis van zijn discipline. Zijn uitpuilende bibliotheek lijkt dat te bevestigen. Ze toont een constante herinnering aan wat voorafging en aansporing om de volgende stap te zetten in wat hij nog belangrijker vindt dan zijn eigen werk: een bijdrage leveren aan de ontplooiing van de schilderkunst.

‘Het discours rond de werken is voor mij heel belangrijk. Ik probeer de geschiedenis in mij op te nemen en er iets mee te doen, een volgende stap te zetten. Hoe kon je tien jaar geleden nog abstract schilderen? Wat betekent het om nu figuratief te schilderen? Mijn werken gaan dialogen onder elkaar aan, maar verwijzen ook naar discussies die andere kunstenaars met elkaar hadden. In mijn werk wil ik op mijn manier die dialoog verderzetten.’

Een bijzonder object trekt de aandacht: een kostuum als een draagbaar schilderij. Wijst het op alweer een nieuwe richting in Ceulers’ werk of is het de logische volgende stap in het activeren van zijn schilderijen?

‘Het performatieve komt steeds nadrukkelijker naar voren in mijn werk, ja. Ook dat vormt een onderzoek voor mij. Het is een kans om te kijken hoe ik materiaal tot leven kan roepen. Ik perform de kunstgeschiedenis in zekere zin in mijn werken, waardoor alles een lichtheid krijgt. Humor is belangrijk. Dat is de reden waarom velen mijn werk heel Belgisch noemen.’

Tekst: Michaël Van Remoortere Foto’s: Evenbeeld

MICHIEL CEULERS

°1986 Woont en werkt in Brussel. Studeerde aan KASK Gent en was resident aan de Rijksacademie Beeldende Kunsten in Amsterdam.