Govari jnan

Page 1


@çˆ@üi@õ†aŒb÷ @@ÿóàüØ@üi@õŠbïn‚ói

R@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ŠbmìŠó

@óói@pójjîbm @ôäbØóàbääóÜói @õR@õò‹ ‹äüØ çb䈈@ôïmóïØóî

@öôäóèèŠóÐ @ôbïï@ôÙŽîŠbÄÄü @çbäˆ @@ÚŽîŠbu u@Âäbà@f @óØ@óïmóîłóàüØ @@ôma‹‹ØíáŽî†@ôääbäˆ@ôïmóïØØóî@ pbØò††@õŠò†@ça‹‹Žï÷@ôäbn †ŠíØ@ @@RPPQR@ôŠbà@QSYP Q @õóàó’ ’òŠ

@@ @@@@@@

@@SU@õ õòŠbàˆ @@ô ôäbî‡ Üóu@û‹Žïè@Z@ŠóìíäŠóó @@ZŠŠbÄü @ôîŠóiòí òíŽîŠói@õónòò† @@õŠŠ†bÔ@Šìíåš@@@@@ô›îbš@ãbéÝÝŽï÷ õ‡ïïÜb‚@óïÐó õ†ŠíØ@†aŒŒb÷@@@@@@@@@

@@Zoîb@ŠóóóÜ@çbäˆ

www.yjjdki.org www.kurdistanmedia.ccom @@www.pdki.org we ebmaster@ @yjdki.co om @@Zçbäˆ@õŠbÄüü @ôÝîóáï÷ gow warijinan@gmail.coom

@μàóèììì†@üi@Lçbäˆ@ôïmóóïØóî@ôîŠóiòíŽîŠóói@õónïàüØ@ôïbïï@@ômóîłóàüØØ@ômŠüqaŠ T@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@æŽï÷@ôäbn†ŠíØ@ôma‹ØíáŽî†@ô ôäbäˆ@ôïmóïØóî@õò‹äüØ

@ôïmóïïØóî@ôàóèìì†@õõò‹äüØ@üi@çbØóóïmóîbóØ@ì@ìa‹ƒƒÙŽîŠ@Llïy@ôäbbØóàbîóq Y@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ça‹Žï÷@ôäbbn†ŠíØ@ôma‹ØíááŽî†@ôäbäˆ

@@BÿóàüØ@ô ôîŠbïn‚ói@üi@B@ôîüî†aŠ ô @õóàbäŠói@ôÝîóáï÷ rradiojinan@ @gmail.com m ôäbäˆ@ôïmóïØóî ô î@ôäbØónïàüØ@õ õbŽîŠ@óÜ@çbnäbØØòìa‹ìíä@öóàbbä ôäbØó ô ïïmóîaŠóååŽîíä@öóÙåi@öçça‹Žï÷@ôäbn†ŠŠíØ@ôma‹ØíáŽî† õòìòŠò†@öçbn õ †ŠíØ@óÜ@ça‹Žï÷@@ôäbn†ŠíØ@ômma‹ØíáŽî†@ôiïy y @@Nç‹Žïåi@çbäˆ@õ õŠbÄü @üi@Lpłìì

@@ô›îbbš@ãbéÝŽï÷@Z@ˆbnnäüà@öÊói@ôååîaî† @@ŠbÙnjï÷@óiííjyóà@Zsîbm @@ôÐìì‹Èóà@lbnèóà@ZÊóiŠó@õóóåŽîì


Y@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ò‹äüØ@õòìó䆋Ø@ôàbîóqJ @ @QQ@@@@@@@@@@@@@@@@@ça‹Žï÷@ôäbn†ŠíØ@ôma‹ØíáŽî†@ôiïy@ôbï@õŠónÐò†@ôàbîóqJ @QS@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@íÝbÔ@æî‹óä@ôàbîóqJ @@QT@@@@@@@@@@@@ça‹Žï÷@ôäbn†ŠíØ@ôma‹ØíáŽî†@ôäbäˆ@ôïmóïØóî@ô‹qŠói@ôàbîóqJ @ @QU@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ça‹Žï÷@ôäbn†ŠíØ@ôma‹ØíáŽî†@ôäaìý@ôïmóïØóî@ôàbîóqJ @ @QV@@@@@@@@@@@@@@@ça‹Žï÷@ôäbn†ŠíØ@ôma‹ØíáŽî†@ôäaŠb؇åŽîí‚@ôïmóïØóî@ôàbîóqJ @QW@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@çbäˆ@oïÜbïí@ßbäíïbä‹Žïnäó÷@ôàbîóqJ @QX@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ÿaŠ‡ŽïÐ@ôäa‹Žï÷@ôäbØòìómóä@õò‹äüØ@ôàbîóqJ @QY@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@‡ï÷í@ôäb¾Šbq@ãa‡äó÷@LõŠò‡îóy@óî†b’@ôàbîóqJ @QY@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@çbn†ŠíØ@ôäbmò‹Ðb÷@õóÜóàüØ@ôàbîóqJ @RP@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@xòŠóÐ@æî’@ôàbîóq@J @RQ@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@çbn†ŠíØ@ôäb“ŽïÙmó¼òŒ@õóÜóàüØ@ôäbäˆ@ôàbîóqJ @RR@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@óîüØ@@çbäˆ@ômóïØóî@ôàbîóqJ @RR@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@çbn†ŠíØ@ôäbmò‹Ðb÷@ôäóàí−ó÷@õóÙì‹iJ @RS@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@óîüØ@ôäbØóïäò†óà@ìa‹ƒÙŽîŠ@ôäüïaŠ‡ŽïÐ@ôàbîóqJ @RT@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@çbn†ŠíØ@ôäb“ŽïÙmó¼òŒ@ôiïy@óÜ@çbäˆ@õ†Šüi@ôàbîóqJ @RU@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@×a‹ŽïÈ@ôäbïibmíÔ@ôïmóïØóî@ôàbîóqJ @RV@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@†aäb‚@ôïmóîłóàüØ@ì@õjå’ûŠ@õìa‹ƒÙŽîŠ@ôàbîóqJ RW@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@çbn†ŠíØ@õüÜóè@õŠórÜbà@ôàbîóqJ @RX@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@çbØó Šóá“Žïq@õŠórÜbà@ôàbîóqJ

@@ ça‹Žï÷@ ôäbn†ŠíØ@ ôma‹ØíáŽî†@ ôäbäˆ@ ôïmóïØóî@ ôîŠóiòíŽîŠói@ ôîbmüØ@ õìaŠ‡äóîó aŠJ @RY@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@R@õò‹äüØ@õìaŠ†‹Žî‰jÜóè @ôäbäˆ@ ôïmóïØóî@ ôàóèìì†@ õò‹äüØ@ õŠóåŽîíä@ ‡äóš@ ÿó óÜ@ Lçbäˆ@ õŠbÄü @ õ‰ŽîìímìJ @SP@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ça‹Žï÷@ôäbn†ŠíØ@ôma‹ØíáŽî† @ôäbØó䆊a‰jÜóè@ ôàóèüä@ ¶í‚@ ôäbØó䆊a‰jÜóè@ õóäüi@ ói@ •óiìbè@ õóàbåäbîóiJ @SX@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ôàþï÷@õaŠìí’@ôïÝuóà @ôäbn†ŠíØ@ ôma‹ØíáŽî†@ ôäaŠb؇åŽîí‚@ ì@ çaìý@ Lçbäˆ@ ôäbØóïmóïØóî@ ô’óiìbè@ ôàbîóqJ @SY@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ça‡äójŽîŠ@õR@õóäüi@ói@ça‹Žï÷ @TP@@@@@@@@@@@@@@@@çbäˆ@ôïäbéïu@ñˆû@Š@õóäüi@ói@çbäˆ@ôïmóïØóî@ôïn“ @ôîŠóiòíŽîŠói@ôàbîóqJ @TR@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@‘Šbà@õX@õóäüi@ói@ôbï@õŠónÐò†@ôàbîóqJ @õˆû‹Üb@ ó¿ó’òŠ@ õRT@ õóäüi@ ói@ çbäˆ@ ôïmóïØóî@ ôîŠóiòíŽîŠói@ õónïàüØ@ ôàbîóqJ @TT@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@çbäˆ@ôïmóïØóî@ôäaŠŒóàa†

@ @TU@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ôØýbš@öŠbØ

@ @ô−bà‹Ø


1


‫سەرو‬

‫بەبۆنەی هاتنی ساڵی تازە و بەهاری نوێی كوردەواری‬ ‫پڕبەدڵ پیرۆزباییتان لێدەكەم‪.‬‬ ‫لەماوەی نێوان دوو ژمارەی گۆڤارەكەماندا (‪34‬ـ‪)35‬‬ ‫شاهیدی چەند رووداوی گرینگ بووین‪ ،‬كە ئێمە‬ ‫هەوڵمانداوە بە پێی توانا دەوری خۆمان بگیرین‪ .‬كە‬ ‫ئاماژەیەكی كوورتیان پێ دەكەم‪:‬‬ ‫ـ بەپێی پێرەوی ناوخۆیی یەكیەتیەكەمان هەر سێ ساڵ‬ ‫كۆنگرە ب پێدا چوونەوە بە سەر كاروچاالكی‪ ،‬بەرنامە و‬ ‫پرۆگرام و پێرەوی ناوخۆ‪ ،‬بریاراتی كۆنگرەی پێشوو و لە‬ ‫ئاكامدا هەڵبژاردنەوەی رێبەرایەتی نوێی دەگیرێت‪.‬‬ ‫ئەمساڵیش ساڵی گرتنی كۆنگرەمان بوو كە بە خۆشیەوە‬ ‫لە رۆژەكانی ‪ 23‬و ‪24‬ی رێبەندانی ساڵی ‪ 1390‬بە‬ ‫سەركەوتنەوە‪ ،‬بە بەشداری نوێنەرانی كۆمیتەكانی‬ ‫ئاشكرامان لە ژوور و دەرەوەی واڵت پاش چەند‬ ‫رۆژ باس و لێكۆڵینەوە كۆتایی بە كارەكانی هێنا و‬ ‫رێبەرایەتیەكی نوێی هەڵبژارد و بریاراتێكی بەپێز و‬ ‫شەفاف وەك ئەرك بۆ رێبەرایەتی نوێی دەستنیشانكرد‪.‬‬ ‫وێرای پیرۆزبایی بە هەموو ژنانی كوردستانی ئێران‬ ‫و ئەندامانی یەكیەتی ژنانی دێموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێران‪ ،‬هیوای سەركەوتنیان بۆ دەخوازم‪.‬‬ ‫ـ لەمانگی رەشەمەی ئەمساڵدا‪ ،‬شانۆی هەڵبژاردنی‬ ‫نۆیەمین خوولی مەجلیسی شوورای ئیسالمی ئێران‬ ‫بەرێوە چوو‪.‬‬ ‫بە پێی یاسا پاشكەوتووەكانی كۆماری ئیسالمی‬ ‫ئێران‪ ،‬ئەوانەی كە بۆ پالێوراوی خۆنووسی دەكەن‬ ‫دەبێت لە چەند بێژینگی پااڵوتن بدرێن و ئەوانەی‬ ‫شانسی بەشداریان بۆ هەڵبژاردن وەدست دەكەوێت‬ ‫كە رادەی خزمەتگوزاری و باوەڕیان بە وەالیەتی‬ ‫فقیهـ و پاراستنی نیزام پتر هەبوو بێت‪ ،‬هەڵبژاردنی‬ ‫ئەمجارەش بە هۆی ئەوەی كە كۆماری ئیسالمی‬ ‫ئێران لە رۆڵ و كاریگەریی ژنان بۆ كاری نێو كۆمەڵ‬ ‫كەم بكاتەوە‪ ،‬لەم خوولەی هەڵبژاردنەشدا رێژەی‬ ‫بەشداری پاڵێوراوانی ژنان زۆر كەمتر لە خوولەكانی‬ ‫پێشترە‪ ،‬یانی ‪ %30‬كەمتر بۆتەوە‪ .‬بە هەڵسەنگاندن‬ ‫لەگەڵ خوولەكانی رابڕدوو كە (لەخوولی یەكەم ‪4‬ژن ـ‬ ‫خوولی دویەم ‪4‬ژن ـ خوولی سێیەم ‪4‬ژن ـ خوولی چوارەم‬ ‫‪9‬ژن ـ خوولی پێنجەم ‪ 14‬ژن ـ خوولی شەشەم ‪13‬ژن‬ ‫ـ خوولی حەوتەم ‪13‬ژن و خوولی هەشتەم ‪9‬ژن) بوون‪،‬‬ ‫لەم خوولەدا زۆر بەرچاو نەبووە‪ ،‬پێدەچێت لە دەورەكانی‬

‫سااڵنی داهاتوودا‪ ،‬ئەو رێژەیە لەوەش كەمتر بێتەوە و ژنان مافی‬ ‫خۆپااڵوتنیان نەمێنێت‪.‬‬ ‫ـ هەر لەو مانگەدا بوو كە دوو بۆنەی ساڵوەگەری (‪8‬ی مارس‬ ‫رۆژی جیهانی ژن و ‪24‬ی رەشەممە رۆژی دامەزراندنی یەكیەتیی‬ ‫ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران) لە كەش و هەوایەكی باش‬ ‫لەنێو كەمپ و رێكخراوەكانی سەر بە یەكیەتیی ژنان لە ژوور‬

‫‪2‬‬


‫وتار‬

‫پارچەی كوردستان كە لە شاری هەولێر گیرا‪ ،‬كۆنگرەی‬ ‫نیشتمانی ژنانی هەر چوار پارچەی كوردستانیش لە‬ ‫ماوەی مانگی داهاتوودا پێك بهێندرێت‪ ،‬وێرای سوپاس‬ ‫بۆ ئەو دەرفەتەی كە سەرۆكی هەرێمی كوردستانی‬ ‫باشوور بە ژنان داوە تاكوو بتوانن لە دەوری یەكتر‬ ‫كۆببینەوە و ئاڵۆگۆری بیروڕا بكەن و زیاتر بایەخ‬ ‫بە بوارە گشتیەكانی نەتەوەی كورد بدەين و ژنان‬ ‫یەكگرتووتر بن‪ ،‬هیوادارین رێگای بیرە جوانەكەی‬ ‫بوارەكانی دیكەی پێشكەوتوویی بۆ ژنان خۆشتر‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫ـ لەگەڵ ئەوەی كە هەموو ئەو چاالكییە بۆ بەرەوپێشەوە‬ ‫چوونی كۆمەڵگا لە ئارا دابووە‪ ،‬بەداخەوە كۆماری‬ ‫ئیسالمی ئێران مەیدانی چاالكی و خۆنیشاندانی ژنان‬ ‫هەروا بەرتەسكتر كرددوە‪ ،‬مێشك و بیری ژنان و‬ ‫پیاوانی نێو كۆمەڵگا بەرەو ئاقارێك دەبات كە مرۆڤ‬ ‫بیر لە هیچ شتێك نەكاتەوە و تەنیا لە بیری ئەوە‬ ‫دابێت كە چلۆن جل و بەرگێك لەبەر بكات كە وەبەر‬ ‫پەالماری هێزە سەركووتكەرەكانی رێژیم نەكەوێت‪.‬‬ ‫لە سەروبەندی یادەوەریی سەركەوتنی شۆرشی‬ ‫گەالنی ئێراندا‪ ،‬گەاڵلەی جلوبەرگی تایبەت بۆ‬ ‫كارمەندانی (ژن و پیاو) لە مەجلیسی شوورای‬ ‫ئیسالمی ئێرانەوە خرایە بەر باس و بوو بە بڕیار و‬ ‫دەبێت لە سەرەتای ساڵی تازەوە بەرێوە بچێت و هەر‬ ‫ژن یان پیاوێك بە پێچەوانەی ئەم بریارە بجووڵێتەوە‪،‬‬ ‫سزایی بە یاسای شەرعی پێدەدرێ‪.‬‬ ‫گەاڵلەكە ئاوادەلێت‪:‬‬ ‫بە هەموو كارمەندانی (ژن و پیاو) نەخۆشخانەكان‪،‬‬ ‫بانكەكان‪ ،‬خەدەمەكانی نێو تەیارە و‪ ...‬راگەیەندراوە‬ ‫كە لە سەری ساڵی تازەوە بە جلوبەرگی تایبەت‬ ‫دەبێ بچنەوە سەركار‪ ،‬بە تایبەت ئەو ژنانەی كە‬ ‫دەچنە بۆ فرۆكەخانەكان دەبێت بە "حیجاب"ەوە بچن‪،‬‬ ‫دەنا بەرگریان لێ دەكرێت‪.‬‬ ‫لە الیەكی دیكەوە هەموو واڵتانی جیهان لەهەمبەر‬ ‫كوشتاری خەڵكی بێتاوانی سورییە‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫سورییە بە تاوانبار دەزانن‪ ،‬بەاڵم دەسەاڵتدارانی‬ ‫كۆماری ئیسالمی بەراشكاوی پشتیوانی خۆیان لە‬ ‫بەشار ئەسەد دەكەن و كوشتارەكە بە رەوا دەزان و بە‬ ‫هەر شێوەیەكی گونجاو لەگەڵ هێزەكانی بەشار ئەسەد‬ ‫هاوكاری دەكەن‪.‬‬

‫و دەرەوەی واڵت بەرێوە چوو‪ .‬لە چەند سمینار و كۆبوونەوە‬ ‫كە بەم بۆنانەوە گیران‪ ،‬پێشنیار و گەاڵلەی سەردەمیانە لەالیەن‬ ‫ژنانی دێموكراتەوە پێشكەش كران‪ ،‬كە هیوادارین هەوێنێك بن بۆ‬ ‫بەرێوپێشەوە چوونی رێكخراوەكەمان‪.‬‬ ‫ـ لەسەر بریاری سەرۆكی هەرێمی كوردستانی باشورەوە‪ ،‬قەرار‬ ‫وایە بە دوای پێكهاتنی كۆنگرەی نیشتمانی الوانی هەر چوار‬

‫‪3‬‬


‫ی كۆمەاڵیەتی ـ سیاسیی‬ ‫راپۆرت ‌‬

‫ی‬ ‫ی ژنان ‌‬ ‫ی بەرێوەبەریی‌ یەكیەتی ‌‬ ‫كۆمیتە ‌‬ ‫ی ئێران‬ ‫ی كوردستان ‌‬ ‫دێموكرات ‌‬

‫ی ژنان‬ ‫بۆ دووهەمین كۆنگرەی‌ یەكیەتی ‌‬ ‫بنەماڵە و كۆمەڵگادا و كۆتایی هێنان بە هەاڵواردنە یاساییەكان و‬ ‫توندوتیژەكانە‪.‬‬ ‫سەرەكیترین فاكتەری ئەستەم بوونەوەی بزووتنەوەی ژنان لە ئێراندا‬ ‫ئەوەیە كە وەك بزووتنەوەیەكی كۆمەاڵیەتی لە الیەن ژنانی ناڕازی‬ ‫و داكۆكیكارانی مافی مرۆڤ رێك خراوە و بارودۆخی زاڵ‬ ‫بەسەر كۆمەڵگا و رەوشی نادێموكراتیك دەباتە ژێر پرسیارەوە و‬ ‫ئامانجی ئەوەیە كە گۆرانكاری لە سیستمدا پێك بێنێت‪ .‬خەبات و‬ ‫چاالكییەكانی ئەم بزووتنەوەیە بەردەوام و بێراوەستانە و لە هەموو‬ ‫هەلومەرجێكدا لەپێناو دەستەبەركردنی ئامانجەكانی تێدەكۆشێ‪.‬‬ ‫پاش هاتنە سەركاری كۆماری ئیسالمی لە ئێران‪ ،‬ژنان وەك‬ ‫توێژێكی شوێندانەر و كاریگەری كۆمەڵگای ئێران كەوتنە بەر‬ ‫ی ئیسالمی و‬ ‫غەزەبی كاربەدەستانی رێژیمی ئیدئۆلۆژیكی كۆمار ‌‬ ‫بەشێوەیەكی سیستماتیك و گەاڵڵەدارێژراو ژنان لە هەموو بوارەكانی‬ ‫سیاسی‪ ،‬ئابووری‪ ،‬كولتووری و كۆمەاڵیەتی دوورخرانەوە‪ .‬لە‬ ‫هەنگاوی دووهەمی سەركەوت‪ ،‬بەرە بەرە رێگایان بۆ ژنان لە هەندێك‬ ‫كار و پیشەی دەرەجە چەندی كۆمەاڵیەتی كۆمەڵگا كردەوە‪ .‬بەاڵم‬ ‫ئەسڵی ماف و ئازادییە دێموكراتیكەكانیان پێشل كرا‪ .‬لە راستیدا‬ ‫هەر لە سەرەتاوە ئەوان بزووتنەوەی ژنانی ئێرانیان وەك "چالش"ێك‬ ‫بەدژی دەسەاڵتەكەیان بەحیساب هێنا‪ ،‬و هەستیان كرد ئەم بزووتنەوەیە‬ ‫مەترسییەكی جیددی بەدژی حكوومەتە ئیدئۆلۆژیكەكەیانە‪.‬‬ ‫بۆیە لە رێگای یاسا دواكەوتووەكانیان هەموو ماف و ئازادییەكی‬ ‫ئینسانی و دێموكراتیكیان لەژنان زەوت كرد و بەربەستی گەورەی‬ ‫حقووقی لەبەردەم ژنان پێك هێنا‪ .‬بۆیە بژاردەكان و بیرمەندانی‬ ‫بزووتنەوەی ژنان دەستیان بە هەڵویست و دژایەتیكردن لەگەل‬ ‫یاساكانی ئەو رێژیمە كرد‪ .‬دەبینین كە دەیە بە دەیە بزووتنەوەی ژنان‬ ‫چاالكتر بووە و ئێستا بووەتە هێزی شوێندانەری خەباتی مەدەنی و‬ ‫ی بەدژی رێژیمی كۆماری ئیسالمی ئێران‪.‬‬ ‫بزووتنەوەی مافخواز ‌‬ ‫بەاڵم لە ‪ 10‬ساڵی رابردوودا‪ ،‬بزووتنەوەی ژنان زیاتر لە ‪ 3‬دەیەی‬

‫لەسەر بوونی بزووتنەوەی ژنان لە ئێراندا بۆچوون‬ ‫و تێڕوانینی جیاواز هەیە‪ ،‬بەاڵم زۆر كۆمەڵناس و‬ ‫چاودێری سیاسی و كۆمەاڵیەتی بوونی بزووتنەوەی ژنان‬ ‫لە ئێران بە تەڤگەرێكی چاالكی كۆمەاڵیەتی دەزانن‪.‬‬ ‫بزووتنەوەی ژنان لە ئێران وەك بزاڤێكی كۆمەاڵیەتی لە‬ ‫دەورەی جۆراوجۆردا لەگەڵ گەلێك هەوراز و نشێوی‬ ‫جیا بەرەوروو بووە‪ .‬ئامانجی سەرەكیی ئەم بزووتنەوە‬ ‫كۆمەاڵیەتییە‪ ،‬دابینكردنی مافی ژنان و هەوڵ بۆ لەناو‬ ‫بردنی رەوش و بارودۆخی بندەست و نایەكسانی لە ناو‬

‫‪4‬‬


‫رابردووی تەمەنی دەسەاڵتدارێتی كۆماری ئیسالمی هێز و پوتانسییەلی خۆی دەرخست و‬ ‫نیشانی دا بۆخۆی بەتەنیا بوو بە چالشێكی گەورە بەدژی دەسەاڵت‪ .‬هەرچەند هاتنەسەر‬ ‫كاری ریفۆرمخوازان لە ساڵی ‪ 1376‬نەیتوانی هیچ یەك لە ویست و داواكانی ژنانی ئێران‬ ‫دابین بكات‪ ،‬بەاڵم بەهۆی ئەو فەزا نیوە كراوەی ئەو كات‪ ،‬سەدان رێكخراو و ‪NGO‬ی ژنان‬ ‫پێكهاتن و كۆتایی بە خەباتی نهێنی وشاراوەی ژنان بە شێوەی بەرباڵو هات و تا ئێستا دەبینین‬ ‫بزووتنەوەی ژنان زیاتر كاریگەری خۆی نواندووە و چاالكییەكانی بەرچاوتر بوون‪ .‬لە زۆربەی‬ ‫كۆر و كۆبوونەوەكان‪ ،‬خۆپێشاندان و حەرەكەتە مەدەنییەكانی ژنان پێكهاتەی سەرەكی ئەم بزاڤ‬ ‫و چاالكییانەی كۆمەڵگا بوون‪ .‬چوونكە لەبەرچاونەگرتنی هێز و توانایی و لەپەراوێزخستنی‬ ‫ژنان بۆ هەر سیستمێك دەتوانێ نرخی قورسی بەدواوە بێ‪.‬‬ ‫ساڵ بە ساڵ ژنان زیاتر لە چوارچێوەی بزووتنەوەی ژنان هاتنە مەیدان و لووتكەی ئەو‬ ‫حەرەكەتانەش‪ ،‬پێكهاتنی "كەمپەینی یەك میلیۆن واژۆ لەپێناو گۆرانی یاساكان" بوو كە توانی‬ ‫بەشێوەی بەرباڵو ژنان و پیاوانی مافخواز لە دەوری ئامانجێكی هاوبەش ئۆرگانیزە بكات‪.‬‬ ‫ئیتر قۆناغێكی نوێ لە خەباتی چاالكانی مافی ژنان لە سەرانسەری ئێران دەستی پێكرد و لە‬ ‫زۆربەی كۆروكۆبوونەوە و حەرەكەتە ناڕەزایەتییەكان و خەباتی مەدەنیدا ژنان لە ریزی پێشەوەی‬ ‫خەبات بوون‪ .‬لووتكەی ئەم ئاكتیڤبوونەی بزووتنەوەی ژنانی ئێران خۆی لە خۆپێشاندان و‬ ‫حەرەكەتە ناڕەزایەتییەكانی پاش راگەیاندنی شانۆگەری هەڵبژاردنەكانی دەیەمین دەوری‬ ‫سەركۆماری دەرخست‪ .‬لە هەموو حەرەكەتە ناڕەزایەتییەكانی ژنان بەشێكی سەرەكی حەرەكەتە‬

‫‪5‬‬

‫مەدەنییەكە بوون و ئەم پرسە‬ ‫بە توندی رێبەرانی كۆماری‬ ‫ئیسالمی هەراسان كرد‪ .‬بۆیە‬ ‫لەم چەند ساڵەی رابردوو‬ ‫سەركووت و گوشار بۆ سەر‬ ‫چاالكانی ژنان چەند قات‬ ‫زیادی كردووە‪.‬‬ ‫هەرچەند لە كوردستان هێشتا‬ ‫خەبات و چاالكییەكانی ژنان‬ ‫بە شێوەیەكی رێك و پێك‬ ‫ئۆرگانیزە نەكراوە‪ ،‬و زیاتر لە‬ ‫غاڵبی تاكەكەسی و حیزبی‬ ‫(نهێنی) بووە‪ ،‬ئێستا دەیان‬ ‫ئەنجوومەن و رێكخراوی‬ ‫ژنان چاالكی دەنوێنن و بە‬ ‫چاالكییەكانیان رۆشنگەری‬ ‫دەكەن و ژنانی لەگەڵ‬ ‫مافەكانیان ئاشنا دەكەن‪.‬‬ ‫تەنانەت ژنانی كورد لە‬ ‫ریزی پێشەوەی بزووتنەوەی‬ ‫ژنانی سەرانسەری ئێراندا‬ ‫جێیان گرتووە‪ .‬هەموو‬ ‫ساڵێك لەو هەلومەرجە‬ ‫سەركوتكەرەی زاڵ بەسەر‬ ‫كوردستان‪ ،‬ژنانی شارەكانی‬ ‫كوردستان بە هەر شێوازێكی‬ ‫گونجاو رێورەسمی تایبەت‬ ‫بە بۆنەی رۆژی جیهانی‬ ‫ژنان بەڕێوە دەبەن و هەوڵ‬ ‫دەدەن بۆ وەرێخستنی دەیان‬ ‫وۆرك‪‎‬شۆپی فێركردنی ژنان‬ ‫لە بوارە جۆراوجۆرەكاندا‪.‬‬ ‫بەلەبەرچاوگرتنی ئەم ئاماژە‬ ‫كورتە دەتوانین چەند خاڵ و‬ ‫فاكتەری گرینگ سەبارەت‬ ‫بە ژنان لە ئێران و كوردستان‬ ‫دەستنیشان بكەین‪:‬‬


‫*خەباتی ژنانی ئێران رۆژ بە رۆژ بەرەو ئاراستەیەكی‬ ‫دێموكراتیك و مەدەنی دەڕوات و ویست و داواكانی‬ ‫بژاردە و رێكخراوەكانی ژنان بۆ دابینبوونی مافەكانیان‬ ‫و بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی و هەاڵواردن بەدژیان‬ ‫ئەمە دەسەلمێنێ‪.‬‬ ‫* پرسی ژنان بۆتە بابەتێكی گرینگ و بەرباسی‬ ‫كۆمەڵگای ئێران و دیتمان كە سەرەڕای ‪ 30‬ساڵ‬ ‫نكۆلیكردن و پەراوێزخستن‪ ،‬پاوانخوازانی دەسەاڵتداریش‬ ‫هەستیان بەو مەسەلە كردووە و دەبینین بۆ یەكەمین جار‪،‬‬ ‫ئەگەر حەرەكەتەكەی رواڵەتیش بێ‪ ،‬وەزیری ژنیان بردە‬ ‫نێو كابینە‪ .‬ئەمە نیشاندەری ئەو راستییەیە كە پرسی‬ ‫ژنان تازە ناگەڕێتەوە دۆخی بێدەنگی سااڵنی رابردوو‬ ‫و بۆتە مەسەلەی رۆژی كۆمەڵگا‪ ،‬تا ئەو رادەیە كە‬ ‫كۆماری كۆنەپەرستی ئیسالمیش هەست بە دەرووتی‬ ‫بوونی ژنان لە ناوەندە بریاردەرەكان دەكات‪.‬‬ ‫* مەسەلەیەكی گرینگی پێوەندار بە خەباتی ژنان‪،‬‬ ‫چوونە سەری رادەی ژنانی خوێندكار و ئاكادێمیك لە‬ ‫سەرانسەری ئێرانە‪ .‬بوونی ژنانی خوێندەوار و ئاكادێمیك‬ ‫لە چەندین الیەنەوە سوودی بۆ كۆمەڵگا و بنەماڵە هەیە‬ ‫و بەتایبەت دەبنە دەستمایەیەكی گەورە بۆ بزووتنەوەی‬ ‫ژنان‪ .‬زیاتر لە ‪%63‬ی خوێندكارانی زانكۆكانی ئێرانی‬ ‫ی‬ ‫ژنان پێك دێنن و بۆ تاقیكردنەوەی كۆنكوری ساڵ ‌‬ ‫پێشوو‪ ،‬زیاتر لە ‪ 60‬لە سەدی دەرچووانی زانكۆكان ژنان‬ ‫پێكى دێنن كە وەك فاكتەرێكی گرینگ بۆ خەباتی‬ ‫ژنان دێتە ئەژمار‪.‬‬ ‫*بوونی داب ونەریتی كۆن و دواكەوتووی نێو كۆمەڵگا كە‬ ‫كۆماری ئیسالمی بۆ گەیشتن بە مەبەستە نگریسەكانی‬ ‫خۆی هەوڵی داوە وەك بایەخێكی كۆمەاڵیەتی چاوى‬ ‫لێبكرێ و هەروەها ئاكامی بەرێوەبردنی سیاسەتی‬ ‫دژی ژنانەی كۆماری ئیسالمی بۆتە هۆی نالەباریی‬ ‫بارودۆخی ژنان لە بواری كۆمەاڵیەتی و سیاسییەوە‪.‬‬ ‫هەر لە سەرەتای هاتنە سەركاری كۆماری ئیسالمی بە‬ ‫دابەشكردنی كار لەسەر بنەمای جینسیەت‪ ،‬زۆر كار و‬ ‫پیشە لە ژنان قەدەغە كرا‪ ،‬بەپێی سەرژمێریەكان‪ ،‬كاری‬ ‫ژنان لەمەڕ تەواوی هێزی كاری ئێران لە ‪ %7\9‬لە ساڵی‬ ‫‪1375‬دا بە ‪ 9\5‬لە ساڵی ‪ 1385‬گەیشتووە و رادەی‬ ‫بەشداریی ژنانی شار لە كارو پیشەكانی جۆراوجۆر لە‬

‫ساڵی ‪ %35 ،1385‬بووەو بەشێكی زۆری ئەم ژنانە لە بەشەكانی‬ ‫خەدەماتی و ئیداری و تەندرووستی كار دەكەن‪ .‬ژنان لە گوندەكان‬ ‫نزیك بە ‪ %50‬هێزی كار پێك دێنن كە بەداخەوە ژنانی گوندنشین لە‬ ‫بەرانبەر كارەكانیان مووچەو حەقدەستی زۆر كەم و زۆرجاریش وەك‬ ‫هێزی كاری خۆرایی چاولێدەكرێن‪.‬‬ ‫ئەمرۆ لە ئێراندا ژنان ‪%13‬ی هێزی كاری واڵت پێك دێنن كە لەم‬ ‫رێژەیە ‪ %6\8‬هێزی كاری ژنانی شار و ‪ %6\2‬هێزی كاری لە ژنانی‬ ‫گوندنشین پێك دێت‪.‬‬ ‫* پێشێلكردنی سیستماتیكی مافەكانی ژنان و نایەكسانی‬ ‫كۆمەاڵیەتی و هەاڵواردنەكانی یاسایی و حقووقی لە سیستمی‬ ‫كۆماری ئیسالمی ئێران وای كردووە كە شەپۆلی ژنانی فیمینیست‬ ‫روو لە زیادبوون بكات و بیرۆكەی فیمینیستی لەنێو ژناندا روو لە‬ ‫پەرەسەندندایە‪.‬‬ ‫*چوونە سەرەوەی رادەی تەالق كە لەم سااڵنەی دوایی تاساڵی‬ ‫‪ 1389‬بەرێژەی ‪ %11\7‬لەچاو سااڵنی پێشتر زیاتر بووە‪ .‬چوونە‬ ‫سەرەوەی فەساد لە كۆمەڵگای ئێران كە بە پێی ئامارەكان نێونجی‬ ‫ی هاتووەتە ژێر ‪ 16‬ساڵ‪ ،‬ئەمە نیشاندەری‬ ‫تەمەنی لەشفرۆش ‌‬ ‫بارودۆخی خراپی بواری كۆمەاڵیەتی لە ئێران دایە‪.‬‬ ‫* كۆماری ئیسالمی بەتەوای ترسی لە بزووتنەوەی ژنان هەیە‬ ‫و ئەمە نیشاندەری ئەوەیە كە ئەم بزووتنەوە كۆمەاڵیەتییە هێزێكی‬ ‫كاریگەری هەیە‪ .‬بە ئاسانی حەرەكەتی مەدەنی و ئاشتیخوازانە‬ ‫وەرێدەخات و یارمەتیدەرێكی باشە بۆ گەشەسەندنی رەوشی سیاسی‬ ‫و كۆمەاڵیەتی خەباتی خەڵك بۆ دێموكراسی‪ ،‬یەكسانی‪ ،‬ئازادی‬ ‫و مافی مرۆڤ‪ .‬بۆیە بەردەوام لە میدیاكانی كۆماری ئیسالمیدا‬ ‫پرۆپاگەندە و دژایەتی ئەم بزووتنەوە كۆمەاڵیەتییە دەكرێت‪.‬‬ ‫* بزووتنەوەی ژنان سەركەوتوو بووە و ئامانجەكانی روون و بەرچاون‬ ‫و لە گەشەكردنی بەشداری ژنان لە بزاڤی گشتی و سەرتاسەریی‬ ‫سیاسی خەڵكی ئێراندا رۆڵێكی كاریگەری هەیە و دژكردەوە و‬

‫‪6‬‬


‫بەرینی گۆڕانكارییەكان ناوچەی رۆژهەاڵتی ناوەڕاستی‬ ‫لە بەرگرتووە و دیكتاتۆرییەت و بیرۆكە داسەپاوە نەریتی‬ ‫و كۆنەكان بەرەو لە ناوچوون دەڕۆن‪ .‬سەرهەڵدانەكانی‬ ‫خەڵكی واڵتانی ناوچە دەرخەری ئەو راستیە بوو كە‬ ‫مروڤ تەوەری و ئازادیخوازی بە شێوەیەكی بەرباڵو‬ ‫پەرەی سەندووە و ژنانیش لەم راستایەدا دەورێكی‬ ‫سەرەكی و كاریگەرییان لە بەرەوپێشچوونی سەركەوتن بە‬ ‫سەر دیكتاتۆرەكاندا گێڕا‪ .‬بوونی ژنان لە نێو شەقامەكان‬ ‫و بەرزكردنەوەی خواست و داخوازییەكان و سووربوونیان بۆ‬ ‫رووخانی پێكهاتەی نەریتی و زاڵ دەرخەری بەرزبوونەوەی‬ ‫ئاستی هۆشیاری ویەكسانیخوازی لە نێو ژناندا بوو‬ ‫و ژنانی ناوچە ئەوەشیان سەڵماند كە چی سەردەمی‬ ‫بڕیاردان لە جیاتی ئەوان كۆتایی پێ هاتووە و ئیدی ئەوە‬ ‫خۆیانن كە خواستەكانیان دیاری دەكەن و بۆ دەستەبەر‬ ‫بوونیان بریار دەدەن‪.‬‬ ‫هەر لەم پێوەندییەش ئابلۆقە و گوشارە نێونەتەوەییەكان‬ ‫بۆ سەر رێژیمی دواكەوتووی كۆماری ئیسالمی زۆرتر‬ ‫و بەرباڵوتر بووە‪ .‬رێژیمێك كە جەوهەر و چییەتی لەگەڵ‬ ‫مرۆڤ و مافەكانی نامۆیە و هیچ باوەڕێكی بە‬ ‫مافەكانی مرۆڤ بە گشتی و ژنان بە تایبەتی نیە‪.‬‬ ‫گوشارەكان لەم سااڵنەی دواییەدا بۆ سەر چاالكانی ژن‬ ‫و بە تایبەت رێكخراوە نادەوڵەتیەكان و هەروەها توێژی‬ ‫خوێندكارانی ژن زۆرتر بووە و رێژیم هەر رۆژە بە بیانوویەك‬ ‫پیالنێك بۆ سەركوتی هەرچی زیاتری ئەوان دەگێڕێت‪.‬‬ ‫زانكۆ و جیاكردنەوەی كوڕان وكچانی كردووەتەوە بیانوویەك‬ ‫بۆ هەرچی زیاتر پەرەدان بەسیاسەتە سەدەنێوەراستیەكانی‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوەیكە زۆر بەرچاوە و وەكوو راستیەك دەتوانین‬ ‫ئاماژەی پێبكەین بەرخۆدان و لەخۆبردوویی ژنانی بوێر و‬ ‫ئازادیخوازی واڵتەكەمان لە هەمبەر ئەم سیاسەتگەلەیە‬ ‫كە توانیویانە دەنگی ناڕەزایەتی خۆیان بەرز بكەنەوە و‬ ‫پیالنەكانی رێژیم لەقاو بدەن‪ .‬چاالكی مافی مرۆڤ و‬ ‫ژن و رۆژنامەوانە ژنەكان لە هەر كات و دەرفەت و هەر‬ ‫تریبونێك كە بۆیان رەخسا بێت باسی ماف و خواستەكانی‬ ‫ژنانی ئێرانیان خستۆتە بەردەم بیروڕای گشتی و جیهانیان‬ ‫لە دۆخی ژنان و هەڵسوكەوتی كۆمەڵگای نەریتی و‬ ‫دەسەاڵتی داكەوتوو لەگەڵیان ئاگادار كردۆتەوە‪.‬‬

‫كردەوەكانی رێژیم بەدژی چاالكانی مافی ژنان سەڵمێنەری ئەم‬ ‫راستییەن‪ .‬چوونكە ژنان دەتوانن لە هێنانی خەڵك بۆ سەر شەقامەكان‬ ‫و وەرێخستنی حەرەكەتە ناڕەزایەتییەكان دەور بگێرن و شان بە شانی‬ ‫پیاوانی ئێران بۆ ئامانجەكانیان تێبكۆشن‪.‬‬ ‫* ژنان و چاالكانی مافی ژنان لەبەرانبەر زەخت و سەركووت و‬ ‫گرتن و توندوتیژی دەسەاڵت خۆراگرن و چاوترس نابن و سەرەڕای‬ ‫هەموو گوشارێك لەسەر خەباتی خۆیان شێلگیرانە بەردەوامن‪.‬‬ ‫بۆیە نزیكبوونەوە و پەیوەندی گەرم و راستەوخۆ لەگەڵ هەموو ئەو‬ ‫رێكخراوانە كە لەبواری پرسی ژن و مافی مرۆڤ چاالكی دەنوێنن‪،‬‬ ‫چ لە ئێران و چ لە كوردستاندا پێویستییەكی حاشاهەڵنەگرە‪.‬‬ ‫دەبێ بە جیددی و كردەوە دان بە رۆڵی كاریگەریی ژنان وەك‬ ‫نیوەی هێزی كۆمەڵگا بنێین و لە هەموو كار و چاالكییەكانمان و‬ ‫رێكخستنەكانمان جێگە و پێگەی ژنان دیاری بكەین‪ .‬بەتایبەت لە‬ ‫ناوخۆی واڵت كە زۆر زۆر گرنگترە‪.‬‬ ‫هەوڵ بدەین چاالكی و بەرنامە و پرۆژەی وا وەرێ بخەین كە ژنان‬ ‫بەشێوەی بەرباڵو بێنە مەیدان و بسەڵمێنین كە ژنان دەتوانن لە‬ ‫خەباتی مەدەنیدا فاكتەرێكی سەرەكی بن‪.‬‬ ‫دەبێ چاالكانی مافی ژنانی كورد هان بدرێن پەیوەست بە كەمپەین‬ ‫و حەرەكەتە مەدەنییەكانی ژنانی سەرانسەری ئێران بن و دیالۆگێكی‬ ‫بەكردەوە لەنێوانیاندا دەست پێبكات و چاوەڕوانيەكانی ژنانی كورد‬ ‫بخرێنە روو‪ ،‬چوونكە ژنان لە ئامانجە سەرەكییەكاندا هاوبەشن و تەنیا‬ ‫دەمێنێتەوە سەر هەندێك تێبینی پێوەندیدار بە مافی نەتەوایەتی كورد‬ ‫و نەتەوەكانی دیكەی ئێران‪ ،‬كە بە دیالۆگێكی نزیك لەیەكتر تێبگەن‪.‬‬ ‫رێگا لەبەردەم یەكیەتیی ژنانیش ئاوااڵ بكرێتەوە و پەیوەندیەكی‬ ‫زیندوو و راستەوخۆ لەگەڵیان بگیرێت و لە خەباتەكەیاندا بەشدار‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫ئێمە لە هەلومەرجێكدا خەریكی بەستنی كۆنگرەكەمانین كە شەپۆلی‬

‫‪7‬‬


‫پەیامی حیزب‪ ،‬رێكخراو‬ ‫و كەسایەتیەكان بۆ‬ ‫كۆنگرەی دووهەمی‬ ‫یەكیەتیی ژنانی‬ ‫دێموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێران‬

‫‪8‬‬


‫پەیامی كردنەوەی كۆنگرەی دووهەمی‬ ‫یەكیەتیی ژنان‬

‫بەشدارانی بەڕێز‪:‬‬ ‫ژنانی مافخواز و تێكۆشەری كوردستان‪:‬‬ ‫ئەندامانی بەرێزی كۆنگرەی دووهەمی‬ ‫یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران!‬ ‫خۆم بە بەختەوەر دەزانم‪ ،‬شانازی كردنەوەی ئەم‬ ‫كۆنگرەیە بە من بەخشراوە‪.‬‬ ‫بەڕێزان!‬ ‫یەكێك لە تایبەتمەندییەكانی جیهانی ئەمرۆ‬ ‫كە وەك پێوەرێك بۆ پێناسەی ژیانی مرۆڤی‬ ‫ئەم سەردەمە دێتە ئەژمار‪ ،‬جیهانیبوونی‬ ‫پرنسیپەكانی دێموكراسی‪ ،‬ماڤی مرۆڤ و‬ ‫یەكسانی یە‪.‬‬ ‫هەر بۆیەش شاهیدین كە سەرانسەری جیهان‬ ‫بۆتە مەیدانی خەبات و تێكۆشان بۆ دابینكردن‬ ‫و جێگیر كردنی ئەم ماڤ و پرنسیپانە‪.‬‬ ‫مرۆڤی سەردەمی دوای شۆرشەكانی زانیاری‬ ‫و تێكنۆلۆژی‪ ،‬سنووری پیشەیی و بیركردنەوە‬ ‫و تێكۆشانی بۆ دەستەبەر كردنی ئەم ماف و‬ ‫پرنسیپانە بەزاندووە‪ .‬لەو رەهەندەوە كۆمەڵگای‬ ‫مرۆڤایەتی بەرەو شوناسێكی هاوبەشی‬ ‫راستەقینە لە سەر بنەمای ئەم چەمكە هەنگاو‬ ‫دەنێ‪ .‬شوناسێك كە تێیدا دیكتاتۆری‪ ،‬بێ‬ ‫مافی مرۆڤەكان و نادادپەروەری و هەاڵواردن‬ ‫لە سەر بنەمای رەنگ‪ ،‬جنسییەت‪ ،‬پێگە و‬ ‫جێگەی مرۆڤەكان و ‪...‬هتد جێگای نابێتەوە‪.‬‬ ‫هەر لەو پێوەندیەشدا‪ ،‬سیستمەكانی دەسەاڵتدار‬ ‫یان ملكەچی ئەم پرنسیپانە دەبن و دەرفەت‬ ‫دەڕەخسێنن كە كەرامەتی زاتی مرۆڤ وەك‬ ‫بوونێكی راستەقینە خۆی بەر جەستە بكاتەوە‬ ‫یان لەگەڵ چارەنووسی بێ ئەمالو ئەو الی‬ ‫نەمان و دارمان بەرەو روو دەبنەوە‪.‬‬

‫رووداوەكانی رۆژانە لە سەرانسەری جیهان و بە تایبەتی لە رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاستدا‪ ،‬زۆر بە باشی ئەم راستیە مان بۆ دەسەلمێنن و پێمان دەڵێن‪،‬‬ ‫دونیای ئەمرۆ هەڵگری هیچ بیر‪ ،‬ئیدئۆلۆژی‪ ،‬سیستم و دەسەاڵتێك نییە‬ ‫كە كەرامەتی مرۆڤەكان تێك بشكێنێ و نكۆڵی لێبكات‪.‬‬

‫‪9‬‬


‫بەڕێزان!‬ ‫خەباتی مافخوازانەی ژنان لە جیهانی ئەمرۆدا یان‬ ‫بە واتایەكی باشتر خەباتی یەكسانیخوازی مرۆڤی ژن‬ ‫لەم جیهانەدا‪ ،‬بۆتە یەكێك لە كۆڵەكە سەرەكی یەكانی‬ ‫شكڵگرتنی دێموكراسی‪ ،‬مافی مرۆڤ و دادپەروەری‬ ‫ویەكسانی‪ .‬بە دڵنییایی یەوە دەتوانین بلێین مافی ژن‬ ‫و یەكسانی جنسییەتی بۆتە یەكێك لە پێوەرە سەرەكی‬ ‫یەكانی هەڵسەنگاندنی ئاستی دێموكرات بوونی‪،‬‬ ‫دادپەروەری مرۆڤەكان و دەسەاڵتەكان‪.‬‬ ‫حزووری چاالكی ژنانی مافخواز لە چەقی رووداو و‬ ‫ئاڵوگۆرەكاندا بۆتە لەچەرێك بۆ هەر هزر و ئیدئولۆژی و‬ ‫هەوڵێكی دواكەوتووانە كە بیهەوێ لە پۆششی ئازادی و‬ ‫یەكسانییدا‪ ،‬ناوەرۆكی پاشكەوتووی خۆی پیادە بكات‪.‬‬ ‫لە وانەیە باشترین نموونەكان‪ ،‬ئاڵوگۆرەكانی ئێستای‬ ‫رۆژهەاڵتی نێوە راست بێت‪ .‬بۆ وێنە لە واڵتی لیبی‬ ‫دوای رووخانی دیكتاتۆری قەزافی‪ ،‬كەسانی تازە بە‬ ‫دەسەاڵتگەیشتوو‪ ،‬كاتێك باس لە دانان و دابەزینی‬ ‫یاسای فرەژنی دواكەوتوو و دژە ئینسانی خۆیان لەو‬ ‫پێوەندییەدا دەكەن‪ ،‬مەسەلەی مافی ژن دەبێتە پێوەرێك بۆ‬ ‫هەڵسەنگاندنی ناوەرۆكی مەترسیدار و دژە مرۆڤی ئەم‬ ‫كەسانە و وەك زەنگی خەتەرێك كۆمەڵگای نێونەتەوەیی‬ ‫لە ئاكامەكانی مەترسیداری ئەم ئەندیشانە لە قوناخی‬ ‫عەمەلدا‪ ،‬ئاگادار دەكاتەوە‪.‬‬ ‫بەڕێزان!‬ ‫ئەم كۆنگرەیە لە بەرەبەری ساڵڤەگەری شۆرشی گەالنی‬ ‫ئێران لە ساڵی ‪57‬دا دەبەسترێت‪ .‬شۆرشێك كە هەر‬ ‫چەند دەسەاڵتی دیكتاتۆری پاشایەتی داڕماند‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەداخەوە لە ناخی خۆیدا ئاڵترناتیڤێكی پاشكەوتووی‬ ‫لە چوارچێوەی ئیدئولوژی ئیسالمی سیاسیدا و لە ژێر‬ ‫ناوی كۆماری ئیسالمی بەرهەم هێنا‪ .‬ئالترناتیڤێك كە‬ ‫نە تەنیا لە سۆنگەی دێموكراسی و مافی مرۆڤ و‬ ‫دادپەروەرییەوە بەرەو پێش هەنگاوی نەنا‪ ،‬بەڵكوو سیستمی‬ ‫سیاسی‪ ،‬كۆمەاڵیەتی ئابووری و كلتووری كۆمەڵگای‬ ‫ئێرانی بە هەزاران هەنگاو بەرەو دواوە گێراوە‪.‬‬ ‫لە دەسەاڵتی كۆماری ئیسالمیدا بێ مافی ژنان لە‬ ‫چوارچێوەی عورفی كۆمەاڵیەتی هاتە دەر و بە خورافەی‬ ‫ئایینی تەیار كراوە و پاڵپشتی یاسایی و ئیجرایی بۆ‬ ‫دانرا‪ .‬بۆیەش دەبینین كە زیاتر لە سێ دەیەیە كە ژنانی‬

‫‪10‬‬

‫ئێران بە شێوەیەكی سیستماتیك دەچەوسێنەوە‪ .‬ئەمرۆ ژنان لە ئێراندا‬ ‫بەم ئاكامە گەیشتوون كە رێگای گەیشتن بە یەكسانی و هەنگاو‬ ‫بەرەو‪ ،‬دادپەروەری و ئازادی‪ ،‬تێپەر بوونی لە كۆماری ئیسالمی و‬ ‫رووخانی دەسەاڵتی دینی حاكم لەم واڵتەدایە‪.‬‬ ‫هەربۆیەش ژنانی ئێران لە درێژایی ئەم سێ دەیە و بە تایبەتی لەم‬ ‫چەند ساڵەی دواییدا لە ریزی پیشەوەی هەر خەبات و تێكۆشانێك‬ ‫بوون كە بۆ رووخانی رێژیمی ئیسالمی ئەنجام دراوە‪.‬‬ ‫بزاڤەكانی سیاسی و كۆمەاڵیەتی بە ئاراستەی رووخانی‬ ‫رێژیمی ویالیەتی فەقیهی هەنگاو دەنێن و كۆماری ئیسالمی و‬ ‫دەسەاڵتدارەكانی چوونكە هیچ واڵمێكی لوژیكی و عەقاڵنییان‬ ‫پێ نییە‪ ،‬تەنیا رێگای كوشتار و سەركوت و ئەشكەنجەیان لە پێش‬ ‫گرتووە‪ .‬بەاڵم كۆمەڵگای ئێران گۆرانێكی قوولی كۆمەاڵیەتی‬ ‫بە خۆوە دیتوە و سەرەرای هەوڵەكانی دەسەاڵتی حاكم هەنگاوی‬ ‫جیددی بەرەو پێش هاویشتوە بە چەشنێك كە كۆماری ئیسالمی‬ ‫ناتۆانێ ئەم رەوتە بەرەو دواوە بەرێتەوە‪.‬‬ ‫لەم هەلومەرجەدا هیواكان بۆ رووخانی ئەم رێژیمە و گەیشتن بە‬ ‫سیستمێكی پێشكەوتووی سیاسی – كۆمەاڵیەتی رۆژ بە رۆژ لە‬ ‫زیاد بووندایە‪.‬‬ ‫لەو بەیەنشدا ژنانی كوردستان بە پێشینەی خەبات لە دژی‬ ‫چەوسانەوەی نەتەوەیی و جنسییەتی‪ ،‬فاكتەرێكی سەرەكین‪ ،‬خەبات‬ ‫بۆ ئازادی و یەكسانی‪.‬‬ ‫ئەمرۆ بزاڤی یەكسانیخوازی ژنانی كورد بە پێناسە و شوناس و‬ ‫تایبەتمەندیی یەكانی خۆی لە رەهەندە جۆراوجۆرەكانی ئەم خەباتەدا‬ ‫بەشدارە ‪.‬‬ ‫بەڕێزان!‬ ‫ئیزن دەخوازم وێرای ئەوەیكە جارێكی دیكە هەست بە بەختەوەری‬ ‫خۆم بە بۆنەی كردنەوەی ئەم كۆنگرەیە دەر دەبڕم‪ ،‬كردنەوەی‬ ‫كۆنگرەی دووهەمی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫بە یادو ناوی تەواوی ژنانی خەباتكاری كورد و بەتایبەتی ژنانی‬ ‫شەهیدی رێگای رزگاری كە گیانیان لەم رێگایەدا بەخت كردووە و‬ ‫هەروەها تەواوی ئەم ژنە تێكۆشەرانەی كە لە زیندانەكانی رژیمی‬ ‫ئیسالمیدان یان ئەو ژنانەی كە لە ژێر تەوژمی سەركوت و ئێعدام‬ ‫چاو نەترسانە خەبات دەكەن‪ ،‬رابگەیەنم‪ .‬هیوادارم ئەم كۆنگرەیە‬ ‫پاڵپشتێكی بەهێز بۆ خەباتی ژنانی ئێران و كوردستان بێت‪.‬‬


‫پەیامی دەفتەری سیاسيی حیزبی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران بۆ‬ ‫دووهەمین كۆنگرەی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران‬ ‫خوشكانی بەرێز!‬ ‫ژنانی ئازادی و یەكسانیخواز!‬ ‫بەشدارانی بەڕێزی دووهەمین كۆنگرەی‬ ‫یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران!‬ ‫پێكهێنانی دووهەمین كۆنگرەكەتان بە گەرمی‬ ‫پیرۆزبایی لێدەكەین و خۆشحاڵی خۆمان‬ ‫دەردەبڕین كە پاش كارو تێكۆشانی بەردەوامتان‬ ‫لە كۆنگرەی یەكەمەوە تا ئێستا دەرفەتی‬ ‫هەڵسەنگاندن و پێدا چونەوە بە چاالكیەكانی‬ ‫یەكیەتیی تان و لە پەنا ئەوەشدا بە لە بەر‬ ‫چاو گرتنی هەڵو مەرج و دەرەتانی خۆتان رێو‬ ‫شوێنی گونجا بۆ هەوڵەكانی داهاتووتان لە‬ ‫رێگای پێكهێنانی ئەو كۆنگرەیەوە رەخساندوە‪.‬‬ ‫خوشكانی ئازیز!‬ ‫بزووتنەوەی ئازادی و یەكسانیخوازی ژنان‬ ‫ئەمڕۆ بە پانتایی جیهان و بە شێوەیەكی‬ ‫بەردەوام بە تایبەت لەو واڵتانەی كە هەنووكەش‬ ‫ژنان بە مافی یەكسان لەگەڵ پیاوان لە خێزان‬ ‫و لە كۆمەڵدا نەگەیشتوون‪ ،‬لە گۆڕی دایە‪،‬‬ ‫كەم بزووتنەوەی ئازادیخوازی و دادپەروەری‬ ‫لە دژی جیاوازی دانان و هەاڵواردن بەدی‬ ‫دەكرێ كە ژنان لەو بزووتنەوەدا رۆڵی بەرچاو‬ ‫نەگێرن و شوێندانەری خۆیان نەبێ‪ .‬بۆیە زۆر‬ ‫ئاسایی یە كە ئێوە ژنانی تێكۆشەری كوردیش‬ ‫لە خەباتی خۆتان بۆ گەیشتن بە ئامانجەكانتان‬ ‫هەروەها بەردەوام و لەسەر داوا رەواكانتان سوور‬ ‫و پێداگر بن‪ ،‬بە تایبەت كە ژنانی ئێران وەك‬ ‫نیوەی كۆمەڵ نە تەنیا لە ماف و یەكسانی بێ‬ ‫بەشن‪ ،‬بەڵكوو لە روانگەی كۆماری ئیسالمی‬

‫یەوە تەنیا وەك ئامراز سەیریان دەكرێ‪ .‬جیاوازی دانان لە نێوان دوو رەگەزی‬ ‫پیاو و ژن هەم بە پێی ئیدئولوژی رێژیم و هەم بە پێی یاساكانی سەر چاوە‬ ‫گرتووە لەو ئیدئولوژی یە رەوای پێ بەخشراوەو تەنانەت شێوەی پۆشین و‬ ‫هەڵسوكەوتی رۆژانەشتان لە ژێر چاوەدێری و بەدواداچوون دایە و دەست‬ ‫تێبردن لەو جیاوازی دانانە بە داڕمانی باوەڕەكانی رێژیم دەژمێردرێ‪.‬‬ ‫لەوانەش زیاتر ئێستاش داب و نەریتی كۆمەڵگای سووننەتی‪ ،‬خورافات‬ ‫و دواكەوتوویی لەمپەرن لە سەر رێگای دابین بوونی مافەكانی ژنان و‬

‫‪11‬‬


‫یەكسانیی ژن و پیاو لە خێزان و لە كۆمەڵ دا‪ .‬ئەوانە‬ ‫دەری دەخەن كە خەباتی ئێوە چەندە دژوارو نەیارانیشی‬ ‫چەند الیەنەن‪ .‬بۆیە تەنیا ئیرادەی بەهێز‪ ،‬لێبراوی و‬ ‫یەكگرتوویی ژنان و پشتیوانیی پیاوانی دێموكرات و‬ ‫باوەڕمەند بە یەكسانیی ژن و پیاوە كە دەتوانێ لە رەوتی‬ ‫خەباتی رەوای ژنان دا ئەم لەمپەرانە لە سەر رێگای‬ ‫گەیشتن بە ئازادی و یەكسانی دوور دەخاتەوە‪.‬‬ ‫خوشكانی بەڕێز!‬ ‫رێژیمی كۆماری ئیسالمیی ئێران تەنیا پێشێلكەری‬ ‫مافی ژنان نییە بەڵكوو مافی سەرجەم ئینسانەكان لە‬ ‫ئێراندا وەك یەك پێشێل دەكا‪ ،‬بۆیەشە كە خەبات دژی‬ ‫ئەو رێژیمە بە مەبەستی لە نێوبردنی و بەتایبەت جێگیر‬ ‫كردنی دەسەاڵتێكی خەڵكی و دێموكراتیك دەتوانێ بەشی‬ ‫زۆری مافی ئینسانەكان بە بێ جیاوازی‪ ،‬دابین بكا‪.‬‬ ‫ئەوەش ئەوە دەخوازێ ئێوە وێڕای خەبات بۆ مافەكانی‬ ‫ژنان لەو خەباتە سەرانسەری یەشدا هەروا شوێندانەر‬ ‫بن‪.‬‬ ‫ئێوە ژنانی كورد‪ ،‬لە كوردستانیشدا لە مافی نەتەوایەتی‬ ‫بێ بەشن و لە خەبات بۆ دابین بوونی ئەو مافەش دا زۆر‬ ‫سەنگەرتان پڕ كردۆتەوەو رووبەڕووی دەسەاڵتی داسەپاو‬ ‫بوونەوە‪ ،‬قوربانیتان داوەو رۆڵەتان لە دەست داوەو بە‬ ‫ئاگری زوڵمی دوژمن ژیانتان شێواوە یا شەریكی ژیانتان‬ ‫لە دەست داوەو لەگەڵ زۆرترین مەترسی بەروڕوو بوونەوە‪.‬‬ ‫بۆیە كە دەڕوانینە خەباتی ئێوە لە پێناو مافە ئینسانی‪،‬‬ ‫نەتەوایەتی و یەكسانیخوازیتان دا‪ ،‬دەبینن كە ئەركتان‬ ‫چەندە قورس و رێگای گەیشتن بە ئامانجەكانتان چەند‬ ‫پڕ كەندو لەندە‪ .‬بەاڵم ئەوەی جێگای ئومێدە‪ ،‬ئیرادەی‬ ‫بەهێزی درێژەدان بە خەباتتانە‪ ،‬كە لە ئێوەدا بەدی دەكرێ‬ ‫كە ئەوەشی بێتە پاڵ كە لە خەباتتان دا تەنیا نین و‬ ‫خاوەن پشتیوانیی بەهێزی رۆڵەكانی كوردو ئازادیخوازانی‬ ‫ئێرانین هيوا بە سەركەوتن و بە ئاوات گەیشتن چەند‬ ‫قات دەبێ‪ .‬دیارە گرێدان و هاوكاریتان لەگەڵ بزوتنەوەی‬ ‫ژنانی سەرانسەریی ئێران و ناوەندەكانی دیفاع لە مافی‬ ‫ژن لە رادەی جیهانیش دا دەرەتانی باشتر بۆ گەیشتن‬ ‫بە ئامانجەكانتان بۆ دەخولقێنێ‪ .‬بۆیە ئەوەندەی ئەركتان‬ ‫قورس و گرینگە ئەوەندەش ئەركی ئەو كۆنگرەیەتان پڕ‬ ‫بایەخە‪ .‬چوونكە شێوازی كارو چاالكیتان بە لەبەر چاو‬ ‫گرتنی هەموو هەل و مەرجەكان دیاری دەكاو پێویستە‬ ‫رەوتێكی چاالكتر بپێوێ و رێبەرێكی شیاو و وەاڵمدەر‬

‫‪12‬‬

‫هەڵبژێرێ‪ .‬هەر لەو پێوەندییەدا حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫كە خەبات بۆ دابین بوونی دێموكراسی‪ ،‬رەچاو كردنی مافی مرۆڤ‬ ‫دابین بوونی مافی نەتەوایەتیی كوردو بۆ عەداڵەت‪ ،‬یەكسانی و‬ ‫دژ بە هەاڵواردن و جیاوازی دانان بەڕێوە دەبا بە ئەركی خۆی‬ ‫دەزانێ كە لە رەوتی خەباتتان دا هەنگاو بە هەنگاو لەگەڵتان بێ‪،‬‬ ‫پشتیوانتان بێ و لە هیچ هاوكاری یەكی یەكیەتیی یەكەتان درێغی‬ ‫ناكا چوونكە لەو باوەڕەدایە كە بە بێ ئازادی و یەكسانی ژن و‬ ‫پیاو هیچ كۆمەڵگایەك بە ئازادی واقعی ناگا‪ ،‬لە هەمان كات‬ ‫دا پشتی بە پشتیوانی هەمیشەیی و هەتا سەری ئێوەش گەرمە‬ ‫چوونكە خەباتەكەی بۆ ئازادیی ئێوەیە‪ .‬ئەو كۆنگرەیەش دەرفەتێكە‬ ‫بۆ دووپات كردنەوەی پشتیوانیمان و دەربڕینی راو بۆچوونمان لەو‬ ‫پێوەندییەدا‪.‬‬ ‫جارێكی دیكە سەركەوتن بۆ كۆنگرەكەتان و لەش ساغی و بەختەوەری‬ ‫بۆ یەك یەكی ئێوە بە ئاوات دەخوازین‪.‬‬ ‫حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫دەفتەری سیاسی‬ ‫‪20‬ی رێبەندانی ‪1390‬ی هەتاوی‬


‫پیام نسرین قاسملو‪ ،‬به کنگره دوم احتادیه زنان‬ ‫دمکرات کردستان ایران‬

‫درود به دومين كنگره اتحاديه زنان دمكرات‬ ‫كردستان ايران‬ ‫خواهران محترم‬ ‫دوستان عزيز‬ ‫موقعيت زن كرد در جامعه امروز در انتظار‬ ‫مبارزه شما براى بدست آوردن حقوق انسانى‬ ‫خويش است‪ .‬اگر چه در طی ‪30‬سال گذشته‬ ‫در هوشيارى مردم نسبت به حقوق خود و از‬ ‫جمله تساوى حقوق زن و مرد در جامعه توسعه‬ ‫و تعالى بيشترى پديد آمده است‪ ،‬اما در مورد‬ ‫زن كرد همچنان مشكالتى باقى است‪ .‬در اينجا‬ ‫بايد يادآورى نماييم كه قدر اين ترقى بدست‬ ‫آمده در كردستان را بايد مرهون حزب دمكرات‬ ‫كردستان ايران بدانيم كه نخستين حزب سياسى‬ ‫در كردستان بود كه در برنامه خويش تساوى‬ ‫حقوق زن و مرد را تدوين نموده و هماهنگ با‬ ‫هم به پيش برده و مي‪‎‬برد‪.‬‬ ‫همه مي‪‎‬دانيم كه از تصميم گرفتن تا به واقعيت‬ ‫پيوستن راه درازى در پيش است‪.‬‬ ‫الزم است كه مبارزه براى آزادى را دوشادوش‬ ‫مرد پيش ببريم‪ ،‬زيرا كه امر مبارزه به مشاركت‬ ‫همگان نياز دارد‪ ،‬اما بايستى كه زن در تالش‬ ‫براى دستيابى به مساوات در حقوق‪ ،‬تكيه‬ ‫بيشترى به خود بنمايد‪.‬‬ ‫در مبارزه‪‎‬هایى كه در پيش داريد‪ ،‬به حزب تكيه‬

‫كنيد‪ ،‬مردم را مطلع و روشن سازيد و در خانه با زيبا سخن گفتن‪ ،‬از‬ ‫حقوق خود دفاع كنيد‪.‬‬ ‫اتحاديه زنان در چنين مبارزه‪‎‬هاى نقش اساسى را دارد اين سازمان‬ ‫حامى و پشتيبان شماست و در آن به آگاهى و دانايى بايد برسيد‪.‬‬ ‫دوستان گرامى‬ ‫زنان كرد عزيز‬ ‫هوشيار باشيد و از سازمان خود حمايت كنيد من به ياد شما هستم و‬ ‫در كنگره در فكرم با شما خواهم بود‪.‬‬ ‫سربلند باشيد‬ ‫نسرين قاسملو‬ ‫‪12‬فوريه ‪2012‬‬

‫‪13‬‬


‫پەیامی هێرۆ جەڵدیانی‪ ،‬بەرپرسی یە كیەتیی ژنان‬ ‫بۆ كۆنگرەی دووهەمی‬ ‫یەكیەتیی ژنان‬

‫بە بۆنەی دووهەمین كۆنگرەی یەكیەتی ژنانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران‪ ،‬پڕ بە دڵ پیرۆزبایی خۆم ئاراستەی سەرجەم‬ ‫ژنانی كوردستان بەگشتی و بەتایبەتی ژنانی بەشدار لە كۆنگرە‬ ‫دەكەم‪.‬‬ ‫ئێمە لە هەلومەرجێكدا ئەو كۆنگرەیە دەبەستین كە لە رۆژهەاڵتی‬ ‫نێوەراست دیكتاتۆرەكان و هەروەها سیستەمە تۆتالیتەرو ناوەندگەرا‬ ‫و نادێموكراتیكەكان یەك لە دوای یەكدا بەرەو نەمان و رووخان‬ ‫دەچن‪ ،‬كۆماری ئیسالمی ئێرانیش یەكێك لەو رژیمانەیە كە‬ ‫تەمەنی بەرەو تەواو بوون دەچێت‪.‬‬ ‫ئازادیخوازان‪ ،‬دێموكراتەكان و ئەوانەی باوەڕیان بە مافی یەكسانی‬ ‫و عەداڵەت و دادپەروەری لە نێوكۆمەڵگای ئێراندا هەیە‪ ،‬لە ماوەی‬ ‫تەمەنی هاتنە سەر كاری ئەم حكوومەتە دیكتاتۆرەوە بەردەوام لە‬ ‫خەبات دابوونە و بە تایبەت ژنان بەشێكی بەرچاوی ئەم ئەركەیان‬ ‫خستۆتە سەر شانی خۆیان و بەڕێوەیان بردووە بە تایبەتی ژنانی‬ ‫كوردستانی ئێران بە پشتیوانی حیزبی دێموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێران بە سەرەتاییترین شێوە دەستیان دایە خەبات و ئێستا بە هاتنە‬

‫‪14‬‬

‫مەیدانی جیلی نوێ‪ ،‬بە خۆشیەوە بە خۆپێگەیاندن لە‬ ‫ریزەكانی یەكەمی خەبات دابوونە و هەوڵیان داوە بۆ دابین‬ ‫كردنی یەكسانی و دادپەروەری‪.‬‬ ‫بە باوەری من یەكیەتی ژنانی دێموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێران بە ئەزموونی ‪ 66‬ساڵەی خەباتی خۆی دەتوانێت‬ ‫پێشەنگی جوواڵنەوەی ژنان بە دەستەوە بگرێت و ئەو‬ ‫توانا و پوتانسییەلەی هەیە كە ژنانێكی زۆرتر لە ئێران و‬ ‫كوردستان و دەرەوەی واڵت لە دەوری خۆی كۆبكاتەوە ‪.‬‬ ‫بە تایبەتی كە دوای پێكهاتنی كۆنگرەی نەتەوەكانی‬ ‫ئێرانى فێدراڵ‪ ،‬ئومێد و رووناكییەك لە داهاتووی ئێرانێكی‬ ‫فێدراڵدا دەبینین‪ ،‬كە جێگە و پێگەی ژنان دیار دەبێت‪،‬‬ ‫بۆیە هیوادارم كە لە كۆنگرەدا بریاراتێكی وا پەسند بكرێت‬ ‫كە بە هەول و تێكۆشانی هەمووالیەك بەیەكگرتوویی ببینە‬ ‫ئااڵهەڵگر و پێشەنگی ئەو جوواڵنەوەیەو ببینە نموونە لە‬ ‫رۆژهەاڵتی نێوەراست دا‪.‬‬ ‫من بە داوای لێبوردنەوە كە نەمتوانی لە كۆنگرەدا بەشدار‬ ‫بم‪ ،‬هەر ئەركێكی بۆم دیاری بكرێت لە هەر شوێنێك بم بە‬ ‫پێی توانا رایدەپەڕێنم‪ ،‬لە كۆتایی دا هیوای سەركەوتن بۆ‬ ‫كۆنگرەكەمان دەخوازم‪.‬‬ ‫ساڵو دەنێرم بۆ گیانی پاكی شەهیدان و بنەماڵەكانیان‬ ‫ساڵو دەنێرم بۆ زیندانیانی سیاسی كە چالە رەشەكانی‬ ‫كۆماری ئیسالمیان كردۆتە گۆرەپانی خۆراگری و‬ ‫خەبات‪.‬‬ ‫هێرۆ جەڵدیانی‬ ‫بەرپرسی یەكیەتی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬


‫پەیامی یەكیەتیی الوانی دێموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێران بۆدووهەمین كۆنگرەی یەكیەتیی ژنانی‬ ‫دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫لە الیەن یەكیەتیی الوانی دێموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێرانەوە بە بۆنەی گرتنی دووهەمین كۆنگرەی‬ ‫یەكیەتیەكەتانەوە گەرم ترین پیرۆزبایی خۆمان‬ ‫ئاراستەی سەرجەم ئەندامانی یەكیەتیی ژنان و‬ ‫بەتایبەت ئەندامانی بەرێزی كۆنگرە و ژنانی خەباتگێڕ‬ ‫و یەكسانی خوازی كورد لە رۆژهەاڵتی كوردستان‬ ‫بەگشتی كە شێلگیرانە بۆ وەدیهێنانی ئامانجەكانی‬ ‫یەكیەتییە كەتان تێدەكۆشن دەكەین‪.‬‬ ‫بەڕێزان ‪:‬‬ ‫كۆنگرەی ئەم جارەتان لە كاتێكدا بەرێوە دەچێت كە‬ ‫جیهان بەگشتی و رۆژهەاڵتی ناوەراست بەتایبەتی‬ ‫ئاڵووگۆڕێكی قووڵی بە خۆوە بینیوە و لە الیەكی‬ ‫تریشەوە واڵتەكەمان "ئێران" لە دۆخێكی هەستیار و‬ ‫دەسەاڵتی حاكم بە سەر واڵت زیاتر لە هەركاتێك هەم‬ ‫لە ئاستی نێوخۆیی و هەم لە ئاستی نێونەتەوەیی‬ ‫توشی قەیران هاتووە‪ ،‬بۆیە وا چاوەڕوان دەكرێت كە‬ ‫گۆڕانێكی ئەرێنی لە ساختار و دەسەاڵتی داسەپاو‬ ‫بە سەر ئەو واڵتە دا رووبدات‪ ،‬كە ژنان وەك بەشێك‬ ‫لە پێكهاتەی ئەو كۆمەڵگایە و یەكیەتیی ژنانی‬ ‫دێموكراتی كوردستانی ئێران وەك رێكخراوێكی‬ ‫ئەكتیڤ و چاالك لەو راستایەدا پێویستە رۆڵی‬ ‫ئەرێنی و پێشەنگانەی خۆیان بگێڕن‪.‬‬ ‫بۆیە هیوادارین كۆنگرەكەتان هیوادار بە دوارۆژیكی‬ ‫گەش و لە هەمانكاتدا بە دیدێكی رەخنەگرانەوە‬ ‫تێكۆشانی چەند ساڵی رابردووی یەكیەتیی ژنان‬ ‫تاوتوێ و بە لەبەرچاو گرتنی هەلوومەرجی ئێستای‬ ‫ناوچە و واڵتەكەمان"ئێران" بەرنامەو پرۆگرامێكی‬ ‫گونجاو لە راستای گەیشتن بە ئامانجەكانی دیاری‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫یەكیەتیی الوانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‪ ،‬وەك‬ ‫هاوسەنگەری ئێوە‪ ،‬ئامادەی هەرچەشنە هاوكارییەكە‬

‫لە پێناو دەستەبەركردنی مافە زەوتكراوەكانی ژنانى واڵتەكەمان‪.‬‬ ‫سەركەوتن بۆ كونگرەی ‪2‬هەمی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران‬ ‫یەكیەتیی الوانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫هەیئەتی ئیجرایی‬ ‫‪90/11/15‬‬

‫‪15‬‬


‫پەیامی یەكیەتیی خوێندكارانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران بۆ كۆنگرەی دووهەمی‬ ‫یەكیەتیی ژنان‬

‫هاوڕێیانی بەڕێز!‬ ‫ئەندامانی بەشدار ی كۆنگرەی یەكیەتیی ژنانی‬ ‫دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫خەباتی بێوچانی گەالنی ئێران لە پێناوی ئازادی‪،‬‬ ‫دێموكراسی و مافە رەواكانی هەر تاك و كۆیەك لە ماوەی‬ ‫چەند دەیەی رابردوودا لەگەڵ زۆر گرفت و كۆسپی‬ ‫دەرەكی و نێوخۆیی بەرەو روو بووە كە هەر ئەم كۆسپە‬ ‫چارەسەر نەكراوانە بوونەتە هۆی درێژتر بوونەوەی رێگای‬ ‫گەیشتن بە ئامانجەكانی ئەم خەباتە و تێچوویەكی‬ ‫زۆری خستۆتە سەر شانی چین و توێژە جۆراجۆرەكانی‬ ‫كۆمەڵگای ئێران بە هەموو نەتەوەكانیەوە‪.‬‬ ‫لەم نێوانەدا دەكرێ بڵێین یەكێك لە خاڵە الوازەكانی‬ ‫زۆربەی بزاڤ و جوواڵنەوەكانی كۆمەڵگای ئێران‪،‬‬ ‫بایەخدانی كەمتریان بە رۆڵی بنیاتنەرو وزەی كاریگەری‬ ‫ژنان و كچان لە بەرەو پێشبردنی ئامانجەكانی خەباتی‬ ‫مافخوازانەیاندا بووە‪ .‬زاڵبوونی عەقلیەتی پیاو ساالری‬ ‫و باوك ساالری كە بۆتە ناسنامەی دانەبڕاوی زۆربەی‬ ‫ئەم بزووتنەوانە‪ ،‬نەك هەر بزووتنەوەكەی لە یارمەتی‬

‫‪16‬‬

‫و پشتیوانی و بەشداریی چاالكانەی ژن لە رێبەرایەتی كردن و‬ ‫بەرەو پێشبردنی كاروبارەكانی بێبەش كردووە‪ ،‬بەڵكوو لە نێوخۆی‬ ‫ئەم حەرەكەتانەشدا الوازیی بەریانی مافتەوەرو داخوازیتەوەری لێ‬ ‫كەوتووتەوە و رێكخراو یان بزاڤگەلێك كە چاوەڕوانی ئەوەیان لێ‬ ‫دەكرا ببنە هێزی گۆڕانی بنەرەتیی سیستم و گۆمەڵگا بەرەو‬ ‫ئاراستەی دێموكراسی و مافتەوەری‪ ،‬لە نێو خۆیاندا تووشی خۆ‬ ‫بەزڵزانی و نەریتگەرایی پاتریمۆنالیستی دەبوون‪.‬‬ ‫بەڕێزان!‬ ‫لە وەها بارودۆخێكدا بزاڤی نەتەوەیی ـ دێموكراتی كوردستان كە‬ ‫ترۆپكی دەوركەوتنی خۆی لە سیمای كۆماری كوردستان دەبینیتەوە‪،‬‬ ‫سەرەڕای تەمەنی كورت و دەرەتانی كەم لە كۆمەڵگای نەریتیی‬ ‫كوردستانی ‪66‬ساڵ پێش ئێستا دا‪ ،‬بە هێنانە گۆڕی پرسی بەشداریی‬ ‫ژنان لە خەبات و كۆمەڵگادا‪ ،‬بێگومان رچەشكێن و پێشڕەوی‬ ‫شێوازێكی مۆدێڕن و سەردەمیانە لە بزووتنەوە ئازادیخوازەكانی ئێران‬ ‫و كوردستان دا بووە‪.‬‬ ‫هەر بۆیە دامەزراندنی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫بە مەبەستی رێخۆشكردن بۆ پەروەردە و بارهێنانی ژنان بۆ بەشداری‬ ‫لە چاالكییە سیاسی و كۆمەاڵیەتییەكاندا شانبەشانی پیاوان و‬ ‫كوڕانی كۆمەڵگاكەمان بووە‪.‬‬ ‫ئەمڕۆ لە حالێكدا بە پێشوازیی كۆنگرەیەكی دیكەی رێكخراوەكەتان‬ ‫دەچین كە بزووتنەوەی مافخوازیی ژنانی كوردستان خاوەنی پێگە و‬ ‫هەڵكەوتێكی گرینگ و جێگای رێزی بزووتنەوە كۆمەاڵیەییەكانی‬ ‫سەرجەم نەتەوەكانی ئێرانە و لە ئاستی نێونەتەوەییشدا توانای ئەوەی‬ ‫هەیە كە بە گوتار و شوناسی جێگرتووی خۆیەوە دەربكەوێت‪.‬‬ ‫هیوادارین كۆنگرەی ئێوە بە هەڵسەنگاندنی ورد و شیكاریی هەمە‬ ‫الیەنەی بارودۆخی سیاسی و كۆمەاڵیەتیی واڵتەكەمان و رۆڵ‬ ‫و ئەركەكانی خۆی و ژنانی كوردستان لە بەخشینی ئاراستەی‬ ‫گونجاو بە رەوتی رووداوەكاندا‪ ،‬بتوانێت بە خەسارناسییەكی شیاو و‬ ‫مۆدێڕن‪ ،‬كەم و كورتی و گرفتەكانی سەر رێگای خەباتی ژنانی‬ ‫كورد بۆ گەیشتن بە مافەكانیان دەست نیشان بكات و پێداگر بیت‬ ‫لە سەر بەهێزتركردنی بزووتنەوەی ژنان‪.‬‬ ‫یەكیەتیی خوێندكارانی دێموكراتی كوردستانی ئێران وێڕای‬ ‫پیرۆزبایی بە بۆنەی بەستنی كۆنگرەكەتانەوە‪ ،‬پشتگیری و‬ ‫هاوخەباتیی خۆی لە رێگا و ئامانجە بەرزەكانی رێكخراوەكەتان‬ ‫دەردەبڕێت و ئامانجەكانی ئێوە بە ئامانجی خۆی و تێكۆشان لە‬ ‫پێناوی ئەو ئامانجانەدا بە ئەركی سەر شانی خۆی دەزانێت‪.‬‬ ‫جارێكی دیكە پیرۆزباییتان لێ دكەین‪.‬‬ ‫سەركەوتوو بن‪.‬‬ ‫یەكیەتیی خوێندكارانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫‪23‬ی رێبەندانی ‪1390‬ی هەتاوی‬


‫پەیامی ئەنتێرناسیۆنال سوسیالیست ژنان بۆ‬ ‫كۆنگرەی دووهەمی یەكیەتیی ژنان‬

‫‪17‬‬


‫پەیامی كۆنگرەی نەتەوەكانی ئێرانی‬ ‫فێدراڵ ـ ستۆكهۆڵم بۆ دووهەمین كۆنگرەی‬ ‫یەكیەتی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬

‫هاوڕێیان!‬ ‫چاالكانی مافی ژنان!‬ ‫خەباتكارانی بواری بەرابەری!‬ ‫ئێمە لە واڵتێك خەریكین خەبات دەكەین كە هەموو‬ ‫ڕۆژێك بە شێوەیەكی سیستماتیك مافی مرۆڤەكان‬ ‫پێشێل دەكرێت‪ .‬پێشێل‪‎‬كرانی مافی مرۆڤ لە دوو الی‬ ‫سەرەكیەوە بەڕێوە دەچێت‪ .‬الیەنێك دەسەاڵت و سیستمی‬ ‫‌‌‬ ‫حاكمی واڵتە كە یاساكان و دەزگای یاسادانان‪ ،‬دەزگای‬ ‫ئیجرایی و دەزگای دادوەری واڵت دەگرێتەوە‪ ،‬الیەنی‬ ‫دیكەش تاك بەرانبەر تاكە كە یاسا نەنوسراوەكان و كولتورە‬ ‫نادروستەكان دەگرێتەوە‪ .‬بەاڵم ئەوەی حاشا هەڵنەگرە‬ ‫ئەوەیە كە ژنان لە هەردوو ڕوانگەوە مافیان زۆرتر پێشێل‬

‫دەكرێت‪.‬‬ ‫بەشێكی زۆر لە یاساكانی واڵت‪ ،‬یاسای پیاوساالرانەن كە لە‬ ‫باوەڕی مەزهەبی و كۆنەپەرستانە سەرچاوەیان گرتووە‪ .‬ئەم یاسایانە‬ ‫بۆ خۆیان مافی ژنان پێشێل دەكەن و رێگە خۆشكەریشن بۆ پێشێل‬ ‫كرانی زۆرتری مافی ژنان‪ .‬كولتور‪ ،‬باوەڕ و سوننەتە نادروستەكانی‬ ‫نێو خەڵك‪ ،‬كە بگرە ئەوانیش لە سەرچاوەیەكی مەزهەبیەوە هاتبن‪،‬‬ ‫ژنان وەكوو ئامرازێك دەبینن كە هیچ جۆرە مافێكیان نییە‪ .‬ژن لەم‬ ‫كۆمەڵگایە كۆیلەیە‪.‬‬ ‫هاوڕێیان!‬ ‫لەم واڵتە فرە نەتەوەییە بەناو ئێران‪ ،‬نەتەوەكان وەكوو كەمایەتی‬ ‫چاویان لێ دەكرێ و هەموو تاكەكانی ئەم نەتەوانە مافیان پێشێل‬ ‫دەكرێت و وەكوو هاوواڵتی دەرەجە دوون‪ .‬لەم ڕوانگەوە دەكرێ بڵێین‬ ‫كە ژن لەم واڵتە دوو جار مافی پێشێل كراوە‪ ،‬جارێك وەكوو "ژن"‬ ‫لە كۆمەڵگای پیاوساالر و جارێكیش وەكوو تاكێكی كورد‪ ،‬عەرەب‪،‬‬ ‫بەلووچ یا ئازەری‪.‬‬ ‫كۆنگرەی نەتەوەكانی ئێرانی فێدراڵ باوەڕی ڕاستەقینەی بە مافی‬ ‫مرۆڤ هەیە و خۆی گرێدراوی كۆنڤانسیۆنەكانی نێونەتوەیی مافی‬ ‫مرۆڤ بە گشتی و مافی ژنان بە تایبەتی دەزانێ‪ .‬تەنانەت خەباتی‬ ‫ئێمە لە چوارچێوەی مافی مرۆڤ و بۆ بەدیهێنانی مافی پێشێل‬ ‫‪‎‬كراوی نەتەوەكانی ئێرانە‪ .‬بە باوەڕی ئێمە‪ ،‬هیچ كات ناتوانین بڵێین‬ ‫واڵتێكی ئازاد‪ ،‬دێموكرات و بەرابەرمان هەیە‪ ،‬مەگەر مافی هەموو‬ ‫تاكەكان‪ ،‬لە سەرەوەی هەمووشیانەوە مافی ژنان دابین بكرێ‪.‬‬ ‫بەشداربووانی كۆنگرەی دووهەمی یەكیەتی ژنانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران!‬ ‫ئێمە وەكوو كۆنگرەی نەتەوەكانی ئێرانی فێدراڵ لە ستۆكهۆڵم‪ ،‬بە‬ ‫چاوێكێ ڕێزەوە دەڕوانینە خەباتەكەی ئێوە و شانازی پێوە دەكەین‪.‬‬ ‫هیوامان ئەوەیە كە كۆنگرەی داهاتووی ئێوە لە ئێرانێكی ئازاد‪،‬‬ ‫دێموكرات و فێدراڵ بێت كە بە چاوێكی ڕێزەوە سەیری ژن بكردرێت‪.‬‬ ‫بە دڵنیایەوە بۆ گەیشتن بەم ئاواتە‪ ،‬خەبات و ماندووبوونیەكی زۆری‬ ‫پێویستە‪ .‬ئەم كۆنگرەی ئێوەش بەشێكە لەم خەباتە و ماندووبوونە‪.‬‬ ‫بۆیە جارێكی دیكە پیرۆزبایی گرتنی ئەم كۆنگرەتانە لێ دەكەین‪.‬‬ ‫كۆنگرەی نەتەوەكانی ئێرانی فێدراڵ ـ ستۆكهۆڵم‬ ‫‪8‬ی فێڤریەی ‪2012‬‬

‫‪18‬‬


‫پەیامی كۆمەڵەی‬ ‫ئافرەتانی كوردستان‬ ‫بۆ كۆنگرەی‬ ‫یەكیەتیی ژنان‬

‫پەیامی شادیە حەیدەری‪،‬‬ ‫ئەندامی پارلمانی سوئێد‪،‬‬ ‫بۆ كۆنگرەی دووهەمی‬ ‫یەكیەتیی ژنان‬ ‫بەڕێزان و تێكۆشەرانی یەكیەتی ژنانی دێموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێران!‬ ‫بە بۆنەی بانگهێشتنتان بۆ كۆنگرەی یەكیەتێكەتان بەر لە‬ ‫هەمووشتێك لەگەڵ پیرۆزبایی خۆم پڕ بە دڵ رێزوپێزانینی‬ ‫خۆمتان پێرادەگەیەنم‪ ،‬بە شانازیم دەزانی كە لە نیزیكەوە‬ ‫لەگەڵتان بم‪ .‬بەداخەوە نەمتوانی بەشداربم بەاڵم پشتگیرتانم و‬ ‫خەبات و تێكۆشانی ئێوە جێگای رێزو تەقدیرە و ئەركی ئێوە لە‬ ‫رێبازی رزگاری نەتەوەكەمان لە ژێر زەبرو زەنگی چەوسێنەران‬ ‫و دیكتاتۆرەكان بۆ وەدیهێنانی كۆمڵگایەكی دادپەروەرانە چەند‬ ‫بەرابەر لە ئەركی پیاوان قورسترە ئێوە نە تەنیا نیوەی كۆمەڵن‪،‬‬ ‫بەڵكو دایكی نیوەكەی تریشن‪ ،‬و ئەركی پەروەردە هەرچەندە لەسەر‬ ‫هەر دووالیە‪ ،‬بەاڵم هەموومان دەزانین كە قورسایی پەروەردە زۆرتر‬ ‫بە الی دایكاندایە‪.‬‬ ‫من وەك ئەندامی پارلمانی سوئید لەسەر لیستی حیزبی سوسیال‬ ‫دێموكرات‪ ،‬ئەو رۆژە گرینگە بە بە شدارانی بەڕێزی كۆنگرە و‬ ‫ئەندامانی یەكیەتی ژنان پیرۆزبایی دەلێم و ئاواتی سەركەوتنتان‬ ‫بۆ دەخوازم‪.‬‬ ‫بەو هیوایە كە لە بە ئامانج گەیاندنی ئاواتە لەمێژینەكانی‬ ‫گەڵەكەمان كە وەدیهێنانی كۆمەڵگایەكی دادپەروەرانەیە‬ ‫بۆ نەتەوەكەمان و سەقامگیركردنی بەرابەری ژن و پیاو لە‬ ‫كۆمەلگاكەماندا سەركەوتووبن‪.‬‬ ‫بژی ئازادی‪ ،‬بژی ئاشتی‪ ،‬بژی یەكسانی كۆمەڵگا‪ ،‬بژی‬ ‫یەكگرتوویی نەتەوەكەمان‪ ،‬سەركەوێ خەباتی دێموكراتیك و‬ ‫رزگاری‪‎‬خوازانەی گەلەكەمان‬ ‫ئەندام پارلمانی سوئید‬ ‫شادیە حیدەری‬

‫بەرێز‪ :‬یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫بە ناوی كۆمەڵەی ئافرەتانی كوردستان لیژنەی‬ ‫ناوچەی كۆیە گەرمترین پیرۆزبایی بەستنی‬ ‫كۆنگرەی دووهەمتان لێدەكەین و هیوای سەركەوتن‬ ‫بۆ كۆنگرەكەتان دەخوازین و هیوادارین لەم كۆنگرەیەدا‬ ‫زیاتر خاڵە گرنگەكانی چەوسانەوەی ئافرەتان لە‬ ‫بوارەكانی جەستەیی و دەروونی دیاری بكرێت و داوا لە‬ ‫حكومەت و رێكخراوەكانی كۆمەڵگای مەدەنی بكرێت‬ ‫كە هەوڵی هۆشیار كردنەوەی هەردوو رەگەز بدەن‬ ‫چونكە تا ئافرەت هۆشیار نەكرێتەوە كۆمەڵ رزگاری‬ ‫نابێ و تا پیاویش هۆشیار نەبێ دەرفەت بە خێزان و‬ ‫منداڵی نادات‪ .‬هەوڵی هۆشیار كردنەوەی خۆیان بدەن‬ ‫بۆیە ئەركی سەرشانی هەموومانە وەكو رێكخراوەكانی‬ ‫ئافرەتان بەم ئەركە هەڵسین و هەوڵی رزگاری ئافرەتان‬ ‫بدەین دووبارە كۆنگرەكەتان پیرۆز بێت‪.‬‬ ‫هەر سەركەوتوو بن ‪.....‬‬ ‫كۆمەڵەی ئافرەتانی كوردستان‬ ‫لیژنەی ناوچەی كۆیە‬ ‫‪2012 /2 /7‬‬

‫‪19‬‬


‫پەیامی شیرین فەرەج سەعید‪ ،‬بۆ‬ ‫كۆنگرەی دووهەمی یەكیەتیی ژنان‬

‫خوشكانی خۆشەویست‪ ،‬ئەندامانی كۆنگرەی دووهەمی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران!‬ ‫پاش ساڵو و ڕێزی فراوان‪،‬‬ ‫نامەكەتانمان بە بۆنەی كۆنگرەی دووهەمتانەوە‪ ،‬دەمێكە بە دەست گەیشتووە‪ .‬هۆی‬ ‫دواكەوتنی وەاڵممان ئەوە بوو المان وابوو كۆنگرەكەتان لە ‪2/8‬دا دەبەستن‪ ،‬تا دوێنێ‬ ‫بە هەڵەی خۆمانمان زانی‪ .‬داوای لێبوردنتان لێ دەكەین‪.‬‬ ‫ئاواتی سەركەوتنی پترو پترتان بۆ دەكەین لە خەباتدا بۆ یەكخستنی ڕیزەكانی هەموو‬ ‫ژنانی كوردستانی ئێران و سەرانسەری ئێران بۆ سەرخستنی خەباتی گەالنی ئێران بە‬ ‫سەر ئیمپریالیزم و كۆنەپەرستی و ڕژێمی پاشكەوتووی ئاخوندیی دوو ئاتەشەدا‪.‬‬ ‫پیرۆز بێ خەباتی ژنانی كوردستان و هەموو گەلی كوردستان!‬ ‫سەركەوتوو بێ كۆنگرەی دوو هەمتان!‬ ‫خوشك و برای دڵسۆزتان‪:‬‬ ‫شیرین فەرەج سەعید‬ ‫خێزانی موحەممەدی مەال كەریم‬ ‫‪2012/2/8‬‬

‫‪20‬‬


‫پەیامی ژنانی كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان‪،‬‬ ‫بۆ ئەندامان و بەشدار بووانی دووهەمین‬ ‫كۆنگرەی یەكیەتیی ژنان‬ ‫وێرای رێزو ساڵو‪:‬‬ ‫پیرۆز بایی بەستنی دووهەمین كۆنگرەكەتان لێدەكەین و ئاواتەخوازین‬ ‫بە سەركەوتوویی و یەكدڵی كارەكانی بە ئاكام بگەینن‪.‬‬ ‫ئەندامان و نوێنەرانی كۆنگرەی دووهەمی یەكیەتیی ژنانی‬ ‫دێموكراتی كوردستانی ئێران‪:‬‬ ‫ئێوە لە كاتێكدا دووهەمین كۆنگرەی خۆتان ساز دەكەن كە ئێرانی‬ ‫ژێر دەسەاڵتی كۆماری ئیسالمی لە قەیرانێكی بێ وێنەدا بە سەر‬ ‫دەبات و بە گشتی ناوچەی رۆژهەاڵتی ناوەراست لە بارودۆخێكی‬ ‫قەیراناوی تێدەپەرێت و لەم نێوەدا ژنان وەك هێزێكی سەرەكی كە‬ ‫دەور و رۆڵی خۆیان هەمیشە لە ئاڵوگۆرە سیاسی و كۆمەاڵیەتیەكان‬ ‫بینیوە‪ ،‬لەم كاتەش رۆڵی سەرەكیان هەیە دژی دیكتاتۆری و بۆ‬ ‫بەدی هاتنی ئازادی و دێموكراسی لە واڵتەكانیان لە هەوڵ و‬ ‫خەباتی بێ وچانن‪ .‬بەاڵم بە داخەوە ئەم هەوڵ و ماندوو بوونە‬ ‫هیچ كاتێك پڕ بە پڕی خۆی وەاڵمی نەگرتووەتەوەو هەمیشە ژنان‬ ‫و داخوازیەكانیان كەوتوونەتە پەراوێزی هەموو مەسەلە سیاسی و‬ ‫كۆمەاڵیەتیەكان‪ .‬ژنانی ئێرانیش كە زیاتر لە سێ دەیەیە لە ژێر‬ ‫گوشار و خەفەقانی رەشی كۆماری ئیسالمیدا بەسەر دەبەن و‬ ‫بەردەوام بوونەتە قوربانی سەرەكی سیاسەتەكانی ئەم رژیمە‪ ،‬لەم‬ ‫قۆناغەدا زیاتر لە هەر كاتێكی دیكە پێویستیان بە یەكگرتوویی و‬ ‫یەكریزی هەیە تا بتوانن لە ئەگەری هاتنە ئارای هەر گۆرانكارییەك‬ ‫لە ئێران‪ ،‬داواكاری و خواستەكانیان بهێنە گۆڕێ و رێگە نەدەن‬ ‫جارێكی دیكە مافە رەواكانیان پێشێل بكرێت‪ .‬لەم نێوەدا ژنانی كورد‬ ‫كە بەردەوام لە سەنگەری بزوتنەوەی ئازادیخوازانەی گەلەكەیان‬ ‫خەباتیان كردووەو ئەزموونی چەندین ساڵەیان بە دەست هێناوە و زۆر‬ ‫جار پێشەنگی خەبات بوون‪ ،‬زیاتر لە هەر كاتێكی دیكە پێویستیان‬ ‫بە رێك خستنەوەی بزوتنەوەی سەر بە خۆی خۆیان هەیە تا بتوانن‬ ‫وێرای خەبات بۆ نەهێشتنی ستەمی نەتەوایەتی و چینایەتی‪ ،‬مافە‬ ‫ئینسانیەكانی خۆیان دەستەبەر بكەن و هەنگاو بۆ داهاتوویەكی‬ ‫گەش هەڵبگرن‪ .‬بۆیە ئەركی سەر شانی هەموو ژنانی تێكۆشەری‬ ‫كورد و بە تایبەت ئەو ژنانەیە كە لە ریزی حزبە سیاسیەكان و‬ ‫رێكخراوەكانی ژناندا خەریكی چاالكی و خەباتن‪ ،‬تا چەترێكی‬ ‫گشتگیر و بەرفراوان پێك بێنن و هەموو رەنگە جیاوازەكان لە خۆیان‬ ‫كۆ بكەنەوەو یەكدەنگ و یەكگرتوو داخوازی ژنی كورد بهێنە بەر‬

‫باس و لێكدانەوە‪ .‬هەر بۆیە دەبێ بە دڵ گەورەیی و‬ ‫بە روانگەیەكی بەر فراوان بروانینە پرسی ژن و ئەمە‬ ‫بكەینە یەكەم ئەركی سەر شانی خۆمان تا چیتر ئەم‬ ‫پرسە نەبێتە قوربانیی پرسە سیاسی و كۆمەاڵیەتیەكانی‬ ‫دیكەی بزاڤی گەلی كورد‪ .‬ئەم ئەركە مێژووییە بەشێكی‬ ‫ئەكەوێتە سەرشانی ئێوە ژنان و ئەندامانی دووهەمین‬ ‫كۆنگرەی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێران تا بە بەرنامەو پرۆگرامی نوێ‪ ،‬هەنگاو بۆ پێك‬ ‫هێنانی چەترێكی گشتی لە هەموو داواكاریەكانی ژنان‬ ‫هەڵبگرن‪.‬‬ ‫لە كۆتایدا جارێكی دیكە ئاواتی سەركەوتنتان بۆ‬ ‫دەخوازین‬ ‫ژنانی كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان‬ ‫‪18‬ی رێبەندان ‪1390‬ی هەتاوی‬ ‫‪2012/1/7‬‬

‫‪21‬‬


‫بروسكەی ئەنجومەنی‬ ‫ئافرەتانی كوردستان‬ ‫پەیامی یەكیەتیی‬ ‫ژنانی كۆیە‬ ‫بۆ كۆنگرەی دووهەمی‬ ‫یەكیەتیی ژنان‬

‫بۆ كۆنگرەی دووهەمی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران‬ ‫هەموو كاتێكتان باش‬ ‫بە ناوی مەكتەبی سكرتاریەتی ژنانی كوردستان و‬ ‫لقی ژنانی كۆیە پیرۆزبایی كۆنگرەكەتان لێ دەكەم‪.‬‬ ‫ئامادە بوانی بەرێز‪:‬‬ ‫خۆم بە خۆشحاڵ دەزانم بەشداری دووەم كۆنگرەكەتان‬ ‫بكەم بە هیوای سەركەوتنی كۆنگرەكە و وە بە بریاری‬ ‫بە سوود و خزمەتگوزاری بە ژنانی رێكخراوەكەتان دەر‬ ‫بچێت‪.‬‬ ‫ژنانی كوردستانیش بەشێكن لە ژنانی جیهان ئەوانیش‬ ‫بە هەمان نەهامەتیو سستەمی كۆمەڵگەدا دەرۆن بۆیە‬ ‫پێویستە هەموو رێكخراوەكانی ژنانی كوردستان بیرو‬ ‫راكانیان یەكبخەن لە پێناو رزگار كردنی ژنان بۆ بە‬ ‫دەست هێنانی یەك سانی و مافە بەش خوراوەكانیان‪.‬‬ ‫دووبارە پیرۆز بێت و هەروەها هیوای سەركەوتن بۆ‬ ‫كۆنگرەكەتان دەخوازم‪.‬‬ ‫هەر بژین بۆ خزمەتی گەل و نیشتمان‬

‫‪22‬‬

‫بۆ دووهەمین كۆنگرەی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێران بە ناوی خۆم و گشت ئەندامانی یەكیەتیی ئافرەتانی كوردستان‬ ‫پیرۆزبایتان لێ دەكەم و بە هیوای سەركەوتن بۆ كۆنگرەكەتان‪.‬‬ ‫بەڕێزان هەموو نەتەوەیەك شانازی بەو مێژوو و خەبات و تێكوشانەی‬ ‫دەكات كە بۆ دەستەبەر كردنی ئامانجەكانی خۆی ئەنجامی داوە‪،‬‬ ‫نەتەوەی كورد زیاد لە نەتەوەكانی ديكه خاوەنی ئەزمونێكی پڕ لە‬ ‫سەروەری و قوربانی دان و رابردوویەكی پڕ لە ئازار و تێكۆشانە‬ ‫بۆ هەموو ئەو دەست كەوتە مەزنانەی كە ئەمرۆ جێی شانازیمانن‬ ‫لەگەڵ ئەو ئەزمونە پڕ شكۆیەدا ئێمەی ئافرەتی كوردیش هەمیش‬ ‫لەگەڵ ئەو رێبازە دابووین و توانیومانە مێژوویەك تۆمار بكەین و‬ ‫هەروەك بزوتنەوەی فیمینیسیتەكانی جیهان هاتوینە نێو كایە سیاسی‬ ‫و كۆمەاڵیەتیەكان‪.‬‬ ‫یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانى ئێرانیش‪ ،‬لەگەڵ ئەوە كە‬ ‫تەمەنی كۆمار كورت بوو‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ تەمەن كورتيی كۆماریش‬ ‫تەمەنی رێكخراوی ژنان كۆتايی پێ نەهاتەوە‪ .‬لە وردبونەوەمان‬ ‫لە تەمەنی ئەو (‪ )11‬مانگەی كۆمار بۆمان دەردەكەوێ كە هەر‬ ‫لەگەڵ راگەیاندنی كۆماردا پەیتا پەیتا رێكخراوەكانی كومەڵەی‬ ‫مەدەنی و جەماوەری و دێموكراتی دامەزرێندران وە هەریەكەیان‬ ‫لە بواری خۆیدا خزمەت دەكات یەكیەتی ژنانیش لەو رۆژگارەدا‬ ‫ئاماژەیە بۆ ئەو راستیەی كە لە پاڵ ئەركە سیاسی و نەتەوەیەكاندا‬ ‫هەوڵ دەدات بۆ مافەكانی ژنان چۆن لە هەوڵی ئەوەدا بوون لەگەڵ‬ ‫هەنگاو نان بۆ بەدەست هێنانی مافی نەتەوەی كورد هەنگاویش‬ ‫هەڵێنن بۆ هۆشیاری رەگەزی مێینە و كچان و ئافرەتانی كورد و‬ ‫سنوری كۆمار ئەوە بوو(پێشەوا) لە خودی خێزانەكەیەوە دەستی‬ ‫پێكردو(مینا)خانی هاوسەری هاندا بۆ ئەوەی ببێتە لێپرسراوی‬ ‫یەكیەتیی ژنان و دیارە ئەمەش راست گۆیە كە بۆ سەرۆكی‬ ‫كۆمار و هاوسەرەكەشی چونكە هەروەك خۆی كردە قوربانی گەل‬ ‫و نەتەوەكەی هاوسەرەكەشی كردە سەر رێگای بەرەنگار بونەوەی‬ ‫زۆڵمی مێینە و هاندانی ژنان بۆ خەبات و هۆشیاری و نەتەوەیی‬ ‫و كۆمەاڵیەتی‪.‬‬ ‫لە دوا وتەمدا دەڵێم یەكیەتیی ژنانی دێموكرات ناوی چووە مێژوو‪.‬‬ ‫ئەمرۆش یەكیەتیی ژنانی دێموكرات دوای دەیان ساڵ و دەیان‬ ‫كۆسپ و هەوراز و نشێو بێ گومان ماونەتەوە‪ .‬دوای ئازاد بونی ئەو‬ ‫بەشەی كوردستان زیاتر جێ دەستیان دەردەكەوێت هیوای سەركەوتن‬ ‫بۆ كۆنگرەی دووهەمتان دەخوازم دووبارە پیرۆز بێت هەر بژین‪.‬‬ ‫بەرپرسی ئەنجومەنی ئافرەتانی قەزای كۆیە‬ ‫نەشمیل علی حسن‬ ‫‪2012/2/12‬‬


‫پەیامی فێدراسیۆنی رێكخراو مەدەنیەكانی شاری‬ ‫كۆیە بۆ كۆنگرەی ژنان‬

‫((((بەناوی خوای گەورەو میهەرەبانەوە ))))‬ ‫بەناوی دامەزرێنەرو بۆردی فیدراسیۆن و ئەندامانی‬ ‫رێكخراوەكانی ناو فیدراسیۆن پیرۆزبایی بەستنی‬ ‫دووهەمین كۆنگرەی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران دەكەین‪.‬‬ ‫لەدوای سەرهەڵدان و بەرپابوونی یەكەم كۆماری كوردستان‬ ‫لەمەهاباد بە ڕابەرایەتی پێشەوای نەمر ـ قازی مەحەمەد‬ ‫وێرای ساوایی و تەمەن كورتیدا كۆمەڵێك دەستكەوتی‬ ‫گرنگ و ڕەندی بۆ گەلەكەمان بە دەست هێنان كەتا‬ ‫دونیا بە دونیا مابێت لەئامێز و دوو تۆێی مرۆڤایەتی‬ ‫و یاسا مەدەنییەكان بەڕۆشنایی و جاویدانی دەمینێتەوە‬ ‫وهەرگیزاوهەرگیز فەرامۆش و پەراوێزییان بۆ نیە‪.‬‬ ‫ئەم كۆمارە ساوایە كەتەنیا تەمەنی ‪ 11‬مانگ بوو‬ ‫هەر لەدەسپێكی سەرهەڵدانییەوە بانگێشتی دامەزراندنی‬ ‫هەردوو رێكخراوی الوان و ژنانی دا ‪...‬‬ ‫دایكە (مینا) هاوسەری پێشەوا لەكات و ساتێكی لەبارو‬ ‫گونجاوا سەركەوتوانە توانی ڕێكخراوی ژنانی دێمكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران دابمەزرێنێت و بەشێوازێك نەخشە و‬ ‫پالن و بنەمای بۆ دابڕێژێت و سازی بدات كەدواتر‬ ‫ببێتە نموونە وبتوانێت نوێنەرایەتی ژنانی ڕۆژهەاڵتی‬ ‫كوردستان بكات ‪...‬‬ ‫كورد گوتەنی فەرموویانە ((لەپشت هەموو پیاویكی‬ ‫گەورە‪ ،‬ژنێكی گەورە هەیە)) ئەوا پیشەوا قازی و دایكە‬ ‫مینا نموونەی ئەو فەرموودەیە‪ ،‬بەرێزانم‬ ‫بەڵێ ‪ ..‬سەرجەم ئەم خەسڵەت و تایبەتمەندییانە‬ ‫لەكەسێكی نیان و میهرەبان وەك دادە (مینا) كۆبوونەوە‬ ‫و وەك كااڵیەك بە بااڵیدا بڕان‪ ،‬بۆیە كارێكی وای بۆ‬

‫مێژوو تۆمار كرد نەك هەر تەنیا مێژووی جیهانیش پەرییەوە و بوو‬ ‫بە پشتیوانی سەرجەم ژنانی چەوساوەی كورد و جیهاندا ‪...‬‬ ‫بەڕێزان‪ ،‬خوشكان و برایانی ئازیز‪:‬‬ ‫وێرای ئەمانەش ژنانی دێموكرات شان بەشانی پیاو خەباتی نهێنی‬ ‫كردووە و چووەتە ڕێزی حیزبەكان و ڕۆڵی بینیوە و پلەو پایەی‬ ‫بەرزی وەدەست هێناوە‪،‬هەروەها بەشداری خەباتی چەكداری كردووە‪،‬‬ ‫داكۆكی كردووە و قوربانی بۆ رزگاری خاكەكەی داوە‪ ،‬باوەڕی بەم‬ ‫چەمكەی شاعیری كورد بێكەس هێناوە كە دەڵێت‪:‬‬ ‫نێر و مێ هەردوو بەجووتە بۆ وەتەن هەوڵی نەدەن‬ ‫دوورە دەرچوونی لە دڵی مەل بەباڵی نافڕێ‬ ‫بەڕێزان ژنانی دێموكرات‪ ،‬شاعیرن‪ ،‬نووسەرن‪ ،‬ڕۆژنامەنووسن‪،‬‬ ‫هونەرمەند و شانۆكارن‪ ،‬داهێنەرن‪ ،‬فۆلكلۆرویست و پارێزەری داب‬ ‫و نەریت و كلتوورن‪ ،‬دەسەلمێنن كە سەر بە گەلێكی ئاشتیخوازن‪،‬‬ ‫حەز بەمافی مرۆڤ و بەرقەرار بوونی ئاشتی و ئاسایشی پێكەوە‬ ‫ژیان دەكەن‪.‬‬ ‫بەرێزان‪ ،‬ئەمڕۆ ژنانی دێمكرات بەتایبەتی و ژنانی كوردستان‬ ‫بەگشتی لەپاڵ براكانیاندا لەبەردەم قۆناغێكی دژوار و هەستیار‬ ‫دان‪ .‬ئەویش ڕووبەروو بوونەوە و هەڵسوكەوتی شیاو و درووستە‬ ‫لەگەڵ ئەم ڕووداو گۆڕانكارییانەی كە ئەگەری ڕوودانیان هەیە‬ ‫لەناوچەكەمان و دەورو بەرماندا بەشێوازێك كە بیانقۆزنەوە و لە‬ ‫بەرژەوەندیماندا بێت‪.‬‬ ‫لەكۆتاییدا دەڵێم‪:‬‬ ‫دووبارە دووهەمین كۆنگرەی یەكیەتی ژنانی دێموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێران پیرۆز دەكەین‪.‬‬ ‫لەگەڵ رێزماندا بۆ دێموكرات‬ ‫فیدڕاسیۆنی ڕێكخراوە مەدەنیەكانی كۆیە‬

‫‪23‬‬


‫پەیامی بۆردی ژنان لە حیزبی زەحمەتكێشانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بۆ دووهەمین كۆنگرەی یەكیەتی ژنان‬

‫بۆ بەڕێز لێژنەی ئامادەكاری دووهەمین كۆنگرەی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێران‬ ‫بە ناوی خۆم و ژنانی زەحمەتكێشان‪ ،‬پیرۆزبایی بەستنی دووهەمین كۆنگرەتان لێدەكەم‪.‬‬ ‫هەروەك ئاشكرایە كۆنگرە وێستگەیەكی گرینگی رێكخراوەییە‪ ،‬هیوادارم دووهەمین كۆنگرەی‬ ‫یەكیەتیەكەتان تەكانێك بێت بۆ برەودانی زیاتر بە چاالكی و كاری رێكخراوەیتان لە بەدەستهێنانی‬ ‫زیاتری مافی سیاسی و كۆمەاڵیەتی ژنانی كوردستاندا‪ ،‬هەروەها هەوڵێك بێت بۆ خوێندنەوەی‬ ‫خەبات و تێكۆشانی ماوەی رابردوو‪ ،‬بۆ ئەوەی بە چاوێكی رەخنە‪‎‬گرانە و لە خاڵە الواز و‬ ‫نەرینیەكان بڕوانن و بە سینگێكی فراوان پێشوازی لە رەخنە و گلەییەكان بكەن و كاتی تەواو‬ ‫بۆ گفتوگۆی بۆچوونە جیاوازەكان تەرخان‪‎‬بكەن و دەرفەت بۆ پێشنیارەكان برەخسێنن‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی بتوانن لە روانگەی خوێندنەوەیەكی واقعی و بابەتیانەی كۆمەڵگا و هەڵومەرجی ئێستا‬ ‫بەرنامەی داهاتوو دارێژن‪.‬‬ ‫بەرێزان رۆژهەاڵتی كوردستان هێشتا قۆناغی رزگاری نیشتمانی تێپەر نەكردووە و هێزە‬ ‫سیاسیەكانی لە خەباتی سەختی چەكداری‪‎‬دان‪ ،‬بەو پێوانە كە خەبات لە پێناو بەدەستهێنانی‬ ‫مافی ژنان هێندەی دیكە ئەركی ئێوەی قورس كردووە‪ ،‬بۆیە لێتان دەخوازرێ بۆ قۆناغی ئایندە‬ ‫ئامادە باشی بكەن و دەیان ژنی بە توانا بۆ خەباتی مەدەنی ئامادە و تەیار بكەن‪ ،‬چونكە ئەو‬ ‫كاتەی خەباتی چەكداری ئەگۆڕدرێ بە خەباتی مەدەنی‪ ،‬ئەوسا ئیرادە و توانای ژنان لە‬ ‫پێگەی بڕیارداندا بەرجەستە دەبێت‪.‬‬ ‫لە كۆتاییدا ئاواتەخوازم و كۆنگرەكەتان سەركەوێت و ئەو دەستەیەش كە متمانەی كۆنگرە بە‬ ‫دەستدەهێنن بە چاو خشاندنەوە بە بڕیار و راسپاردەكان و بەرنامەی كاری تازە بەرپرسیاریەتیەكی‬ ‫گەورەیان دەكەوێتە ئەستۆ بۆ سەركەوتنیشتان ئامادەی تەواوی خۆمان نیشان دەدەین بۆ هەموو‬ ‫هاوكاری دۆستایەتیك‪ ،‬دووبارە پیرۆزبایتان لێدەكەم و سەركەوتوو بن‪.‬‬ ‫نیشتمان كەمال‬ ‫بەرپرسی بۆردی ژنان‬ ‫لە حیزبی زەحمەتكێشانی كوردستان‬ ‫‪20012/2/4‬‬

‫‪24‬‬


‫پەیامی یەكیەتیی گشتیی قوتابیانی كوردستانی‬ ‫عێراق ـ سەنتەری كۆیە بۆ دووهەمین كۆنگرەی‬ ‫یەكیەتیی ژنان‬

‫‪25‬‬


‫پەیامی رێكخراوی رۆشنبیری و كۆمەاڵیەتیی‬ ‫خانزاد‪ ،‬بۆ دووهەمین كۆنگرەی یەكیەتی ژنان‬

‫‪26‬‬


‫پەیامی سایتی هەڵۆی كوردستان‪ ،‬بۆ كۆنگرەی‬ ‫یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬

‫‪27‬‬


‫پەیامی ماڵپەڕی پێشمەرگەكان بۆ دووهەمین‬ ‫كۆنگرەی یەكیەتیی ژنانی دێمۆكراتی كوردستانی‬ ‫ئێران‬

‫‪28‬‬


‫راگەیەندراوی كۆمیتەی بەرێوەبەریی یەكیەتیی‬ ‫ژنان هەڵبژێردراوی كۆنگرەی دووهەم‬ ‫بە بۆنەی كۆتایی هاتنی سەركەوتووانەی كۆنگرەكەمان‬

‫ئەندامان و الیەنگرانی یەكیەتیی ژنان‬ ‫ژنانی مافخواز و خەباتگێری كوردستان‬ ‫بنەماڵەی سەربەرزی شەهیدان و زیندانیانی سیاسی‬ ‫خۆمان بە بەختەوەر دەزانین بۆ هەموو الیەك رابگەینین‪ ،‬كە‬ ‫یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران لە دووهەمین‬ ‫كۆنگرەی خۆیدا‪ ،‬كۆنگرەی "گەشەی بیری ژنان" و لە‬ ‫ژێر دروشمی "دابین بوونی مافی ژن‪ ،‬گارانتیی ئازادی و‬ ‫دێموكراسیە"‪ ،‬دوای دوو رۆژ كار و تێكۆشانی بەردەوامی‬ ‫ئەندامانی كۆنگرە‪ ،‬توانی سەركەوتووانە كۆتایی بە كاری‬ ‫خۆی بهێنێت‪.‬‬ ‫كۆنگرەی دووهەمی یەكیەتیی ژنان لە هەڵومەرجێكی‬ ‫بێوێنە لە ناوچەی رۆژهەاڵتی نێوەراست و بە تایبەت‬ ‫ئێران‪ ،‬بەرێوەچوو و ئەم ئاڵۆگۆرانە بوونە هۆكاری ئەوە‬ ‫كە ئەمرۆ زیاتر لە هەموو كات هەست بە نزیك بوونەوەی‬ ‫ئازادی بكەین‪ .‬هەروەها كە ئاگادارن ئێران بە هۆی گوشارە‬ ‫نێونەتەوەییەكان لە الیەك و بارودۆخی نالەباری ئابووری و‬ ‫هەروەها زەبروزەنگ و گوشاری حكوومەتی ئیسالمی بە‬ ‫سەر خەڵكی بێدەرەتانی ئێران و بە تایبەت ژنان لە الیەكی‬ ‫دیكەوە‪ ،‬رۆژبەدوای رۆژ بەرەو نەمان نزیكتر دەبێتەوە‪.‬‬ ‫ئەندامانی یەكیەتیی ژنان بە لەبەر چاو گرتنی ئەم‬ ‫بارودۆخە‪ ،‬بە هەست بە بەرپرسایەتیەكی بێوێنە‪ ،‬بارودۆخی‬ ‫هەنووكەیی جیهان و ئێرانیان هەڵسەنگاند و بە بەستنی‬ ‫كۆنگرەی دووهەم توانیان بە شێوەیەكی تەواو دێموكرات‪،‬‬ ‫بەرێوەبەریەكی نوێ هەڵبژێرن‪ .‬ئەم بەرێوەبەریە لە الیەن‬ ‫كۆنگرەوە راسپێردراوە كە لەهەمبەر ئاڵۆگۆرەكانی ناوچە‬ ‫وشیارانە و وردبینانە هەڵوێست بگرێت و لە هەموو‬ ‫دەرفەتەكان بە قازانجی سەربەستی و ئازادیی ژنانی‬ ‫كوردستانی ئێراندا كەڵك وەربگرێ‪.‬‬ ‫یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران وەك‬ ‫یەكەم رێكخراوی تایبەت بە ژنان لە مێژووی خەباتی‬ ‫نەتەوەی كورد‪ ،‬بە پشتیوانی كۆماری كوردستان و بە‬ ‫تایبەت دامەزرێنەری كۆمار‪ ،‬پێشەوا قازی محەممەدی‬ ‫نەمڕ و هاوسەری سەربەرزی ئەم رێبەرە مینا خانم و‬

‫كچەكانی‪ ،‬دامەزرا و بوو بە پێشەنگی خەبات بۆ ژنانی كورد لە‬ ‫كوردستانی ئێران‪ .‬داوا لە هەموو ئەندامانی یەكیەتی ژنان دەكەین‬ ‫كە بە لەبەرچاو گرتنی ئەم گرینگیە‪ ،‬بە توانا و هێزێكی زیاترەوە‬ ‫بەرەو ریزەكانی یەكیەیتی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران بێنەوە‬ ‫و بە هاوكاریی ئەم رێكخراوە و پشتیوانی پیاوانی رووناكبیر‪ ،‬ببنە‬ ‫دەنگی ژنی كورد لە كوردستانی ئێران‪.‬‬ ‫لە ناخی دڵمان سوپاس و پێزانینی خۆمان ئاراستەی ئەو هێز و‬ ‫الیەنانە دەكەین كە لە بەرێوەبردنی كۆنگرەكەمان هاوكارییان كردووین‬ ‫كە لە سەرەوەی هەموویان حیزیی دێموكراتی كوردستانی ئێران و‬ ‫هەموو ئۆرگانەكانی پێوەندیدار بەم حیزبە دێتە ئەژمێر‪.‬‬ ‫كۆنگرەكەمان كاتژمێر ‪5‬ی بەیانی رۆژی ‪25‬ی رێبەندانی ‪1390‬ی‬ ‫هەتاوی كۆتایی بە كارەكانی خۆی هێنا‪.‬‬ ‫كۆمیتەی بەریوەبەریی گشتی‬ ‫یەكیەیتی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬

‫‪29‬‬


‫وتووێژی گۆڤاری ژنان‪ ،‬لەگەڵ چەند نوێنەری‬ ‫كۆنگرەی دووهەمی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران‬ ‫وتووێژ‪ :‬كەنێرە مێهفەر‬ ‫ـ كۆنگرەی دووهەمی ژنان چ پەیامێكی هەبوو بۆ ژنانی زەوت كراوە و بە بێ مافی یەكسان پێشكەوتنی كۆمەڵگا‬ ‫كوردستان؟‬ ‫خەیاڵە‪.‬‬ ‫ــ پەیامی كۆنگرەی ‪٢‬ی یەكیەتی ژنان لە ڕاستی‪‎‬دا پەیامێكی روون ـ بارودۆخی ژنان لەئێران وبەتایبەتی كوردستان چۆن‬ ‫و ئاشكرا بوو بۆ ژنان كە بە بێ هەوڵدان و هاتنە ناو گۆڕەپانی هەڵدەسەنگێنن؟‬ ‫خەبات دەستەبەر كردنی مافی یەكسانی ئاستەمە و ژنان خۆیان‬ ‫پێویستە مافەكانیان بناسن و بۆ وەدەست هێنانی ئەو مافانە هەنگاو ــ بە بڕوای من گرفت و بەربەستەكانی ژنان لە ئێران بە‬ ‫هەڵبێننەوە‪ ،‬هاوكات لەسەر ئەو ئەسڵە پێداگربن كە هەوڵدان بۆ گشتی و كوردستان بە تایبەتی ئەوەندە زۆرن كە دەتوانین‬ ‫وەدەست هێنانی مافی یەكسان بە واتای دژایەتی رەگەزی نێرینە بۆ وێنە ئاماژە بە بەربەستەكانی وەك ئایین‪ ،‬فەرهەنگ و‬ ‫نیە‪ ،‬بەڵكوو ئەوە مافێكی سرووشتیە كە ڕەگەزی مێ زۆر جار لێی داب و نەریتە كۆمەاڵیەتیە دواكەوتوو خێڵەكیەكان بكەین‬ ‫كە لەو نێوەدا سەرەكیترین بەربەست بە بڕوای من ئایینە‪.‬‬ ‫وەك ئاشكرایە یاسای بنەڕەتیی زۆربەی ئەو واڵتانە‬ ‫كە تێیدا بزووتنەوەی ژنان الوازە لەسەر بنەمای ئایینی‬ ‫ئیسالمداندراوە‪ .‬لە ڕوانگەی ئاییننەوە ڕەگەزی مێ لە‬ ‫ڕەگەزی نێر الوازترە‪ ،‬هەر بەو پێیە مافی نزمتری هەیە‪.‬‬ ‫لە ڕوانگەی دیكەوە ژن موڵكی پیاوە و ئەوە وا لە ژن‬ ‫دەكات كە خۆی خاوەنی خۆی نەبێت و كەسایەتی لێ‬ ‫زەوت كرابێت‪.‬‬ ‫لە كۆمەڵگای ئێمەماناندا ژن لە باری ئابووریەوە‬ ‫سەربەست نیە و لە ڕاستی‪‎‬دا چاو لە دەستی پیاوە و‬ ‫هەرچەند لە هەموو بوارەكاندا ژن ئەگەر لە پیاو زیاتر‬ ‫كار نەكات كەمتر كار ناكات بەاڵم بڕیار بەدستی پیاوە و‬ ‫ئەو بەستراوییەش وا دەكات كە ڕاستەوخۆ كار بكاتە سەر‬ ‫سەربەخۆیی ژن‪.‬‬ ‫لە كۆمەڵگا پێشكەوتوو و دێموكراتیكەكاندا چونكە ژن‬ ‫لە بواری ئابووریەوە سەربەخۆیە بەستراوەیی بە پياوەوە نیە‬ ‫و ئەگەر هەشی بێت یەك لە سەدی ئەو بەستراوەییە نیە‬ ‫كە ژن لە كۆمەڵگای ئێمەدا هەیەتی‪.‬‬ ‫ـ ژنانی كوردتا چ رادەیەك توانیویانە لەگەل جیهانی‬ ‫ئەمرۆ كەسەردەمی زانیاری وپێشكەوتنە خۆبكونجێنن؟‬

‫‪30‬‬


‫ــ ژنی كورد نیشانی داوە كە ئەگەر لە هەر بوارێكدا‬ ‫و لە هەر كاتیكدا دەرفەتی بدرێتی دەتوانێ تەنانەت‬ ‫لە دەروەسترین كۆسپ و بوارەكانیش بدات و شان بە‬ ‫شانی پیاو و زۆر جار بگرە باشتریش لە پیاو‪ ،‬سەركەوتن‬ ‫وەدست بێنێت بەاڵم لە سەرەوە‪‎‬دا ئاماژەم پێدا كولتووری‬ ‫نێرساالری زۆرجار بایەخ بە ژن نادات كە لە گۆڕەپانی‬ ‫جۆراوجۆرەكانی ژیاندا خۆی تاقی بكاتەوە و توانا و‬ ‫بەهرەكانی خۆی دەربخات‪.‬‬ ‫بە خۆشیەوە لە ڕۆژگاری ئەوڕۆدا ژنان وەك وتم ئەوەندەی‬ ‫دەرفەتیان بووبێت توانیویانە كەڵكی باش و پێویست لە‬ ‫زانستەكانی سەردەم وەرگرن و خۆیان پێبگەیەنن‪.‬‬ ‫لێكۆڵینەوە زانستیە باوەڕ پێكراوەكان ئەو ڕاستیەیان‬ ‫دەرخستووە كە لە سەردەمی ئێستادا لە هەر سێ كەس لە‬ ‫دەرچووانی ناوەندە ئاكادێمیك و زانستیەكان دوانیان ژنن‬ ‫و ئەوەش ئەو قسەیەی من پشڕاست دەكاتەوە كە هەروەك‬ ‫باسم كرد ئەگەر لە كۆمەڵگای ئێمەدا ژنانیش وەك‬ ‫پیاوان دەرفەتیان هەبێ نەك لە پیاوان كەمتر نین بگرە لە‬ ‫زۆر بواردا سەركەوتووتریشن‪.‬‬ ‫لێرەدا حەز دەكەم ئەوە باسە بكەم كە بە داخەوە بەشێكی‬ ‫بەرچاو لە پیاوان لە كۆمەڵگای كوردەواریدا مەسەلەی‬ ‫مافی نەتەوەیی واتا " ستەمی میللی" وەك پاساو دێننەوە‬ ‫و دەڵێن لە كۆمەڵگای كوردەواریدا ژن و پیاو وەك یەك‬ ‫دەچەوسێنەوە هەر بۆیە پێویستە سەرەتا مافی نەتەوەیی‬ ‫كورد بە گشتی وەدەست بێت جا ئەو كات دەتوانین باس‬ ‫لە چارەسەری مافی یەكسانی ژن و پیاو بكەین كە ئەوە‬ ‫خۆی بە ئاشكرا لەبن "لیچ" دانی مافی یەكسانی ژنە و‬ ‫بە بڕوای من ئەو جۆرە پاساو هێنانەوەیە نەبوونی بڕوای‬ ‫قووڵ و بنەڕەتیە بە مافی یەكسانی لە نێوان ژن و پیاودا‬ ‫دەنا خۆ مافی یەكسانی بەشێك لە جەستەی پیاو نیە كە‬ ‫ژن داوای بكات و پیاو ئامادە نیە ئەو بەشە لە جەستەی‬ ‫خۆی بدات بە ژن‪.‬‬ ‫مافی یەكسانی ژن و پیاو مافێكی سرووشتییە كە‬ ‫پێویستە هەموو تاكێكی كۆمەڵ بە بێ لەبەرچاوگرتنی‬ ‫ڕەگەز و ئایین و هتد لێی بەشدار بن و مافی سرووشتی‬ ‫ژنیش شتێك نیە كە پێمان وابێت پیاو وەك خێر بە ژنی‬ ‫دەبەخشێ‪.‬‬

‫ــ جەنابتان وەكوو ئەندامی یەكیەتی ژنانی دێموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێران و نوێنەری بەشدار لە كۆنگرەی دووهەمی ئەم رێكخراوەیە‪ ،‬ئەم‬ ‫كۆنگرە تا چ رادەیەك سەركەوتوو دەزانی لە دارشتن و پەسندكردنی‬ ‫بەرنامەیەكی نوێ بۆ داهاتووی ژنانی ئێران؟‬ ‫ــ من خۆم بە خۆشحال دەزانم كە بەشداری دووهەمین كۆنگرەی‬ ‫ئەم رێكخراوە بووم‪ ،‬من بە كۆنگرەیەكی سەركەوتووی دەزانم لە‬ ‫پەسندكردن و دارشتنی بەرنامەیەكی نوێ و سەردەمیانە كە لەگەڵ‬ ‫مافوئازادیەكانی ژنان بگونجێت‪ .‬كۆنگرەی دووەمی ژنان پەیامی‬ ‫مافخوازی و یەكسانی و گەشەكردنی بۆ ژنانی ئێران بە گشتی‬ ‫و ژنانی كورد بە تایبەتی تێدابوو‪.‬‬ ‫ــ جەنابتان پێوەندی رێكخراوی یەكیەتی ژنانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران لەگەڵ رێكخراوە چاالكەكانی تایبەت بە بواری‬ ‫ژنان چۆن هەڵدەسەنگێنیت؟ بە رای من رێكخراوی یەكیەتی‬ ‫ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران توانیویەتی رۆلێكی باشی‬ ‫هەبێت لە ناوخۆ و دەرەوەی كوردستان و هەتا ئەو جێگایە كە‬ ‫توانیبی هەنگاوی هەڵێناوە بۆ دابین‪‎‬بوونی مافەكانی ژنان و‬ ‫نەهێشتنی هەر چەشنە زوڵم و چەوسانەوەیەكی رەگەزی بەرامبەر‬ ‫بە ژنان‪ ،‬وە تا رادەیەكی زۆر توانیویەتی ژنانی كورد بە مافە‬ ‫كۆمەاڵیەتی‪ ،‬سیاسی و یاسایەكانی ئاشنا بكات و هاندەری بێت‬ ‫بۆ هاتنە ناو مەیدانیان بۆ خەبات‪ ،‬بۆ بە دەستهێنانی مافەكانی‬ ‫هەروەها رێكخراوی یەكیەتی ژنان پێوەندیەكی پتەویان لەگەڵ‬

‫‪31‬‬


‫رێكخراوەكانی تایبەت بە ژنان لە كوردستانی باشوور هەیە و لە‬ ‫ئاستی جیهانیش پێوەندی لەگەڵ چەند رێكخراوی گرینگ وەكوو‬ ‫رێكخراوی ئینتێرناسیۆنال سۆسیالیست هەیە‪ .‬بۆ نموونە ژنی‬ ‫كوردمان هەیە كە ئەندامی یەكیەتی ژنان بووە كە چاالكیی زۆری‬ ‫نواندووە‪ ،‬ئێستاش لە ئورووپا توانیویەتی ببێتە ئەندامی رێكخراوە‬ ‫گرینگە جیهانیەكان وەكوو رێكخراوی ئینتێرناسیۆنال سوسیالیست‬ ‫و كۆنگرەی نەتەوەكانی ئێرانی فیدراڵ و لە داهاتووش چاوەروانی‬ ‫دەكرێت كە یەكیەتی ژنان بتوانێ ناوی ژنانی كورد بۆ رێكخراوە‬ ‫نێونەتەوەییەكانی دیكەش بیباتەوە‪.‬ژنانی كوردی ئەندامی ئەم‬ ‫رێكخراوانە توانیویانە لەو رێگەیە ژنانی كورد بە جیهانیان بناسێنن‬ ‫و لە كۆبوونەوەكانی ئەم رێكخراوانە باس لە كێشە و گرفتەكانی‬ ‫ژنانی كورد لە ئاستی نێودەوڵەتی بكەن‪.‬‬ ‫ــژنانی كورد تا چ رادەیەك توانیویانە لەگەڵ جیهانی ئەمرۆی‬ ‫خۆیان كە سەردەمی زانیاری و پێشكەوتنە خۆی بگونجێنێت؟‬ ‫ــ هەرچەند كە لە رابردوو بە هۆی ئەو دابونەریتە دواكەوتوانە‬ ‫و نەبوونی ئیمكاناتی مادی و مەعنەوی‪ ،‬نەبوونی خەدەماتی‬ ‫ئاموزشی و خوێندەواری بۆ هێندێك لە ناوچەكانی ئێران بە گشتی‬ ‫و كوردستان بە تایبەتی‪ ،‬ژنان نەیانتوانیوە ئاستی خوێندەواری‬ ‫خۆیان بەرنەسەر‪ .‬بەاڵم ئێستا كە بە خۆشیەوە بە هۆی پێشكەوتنی‬ ‫زانست و تەكنۆلۆژی سەردەم ژنان بە گشتی و ژنانی كورد بە‬ ‫تایبەتی لە چوارچێوەی نەخوێندەواری هاتوونەتەدەر و توانیویانە‬ ‫بچنە ناوەندەكانی خوێندنی زانكۆكان و خوێندنی بااڵ‪ ،‬زۆر نموونەی‬ ‫باش و بەرچاومان هەیە كە ژنان لە گشت بوارەكان‪ ،‬براوەی خەاڵتە‬ ‫جیهانیەكانن و توانیویانە لە هێندێ دامودەزگا حكوومیەكان رۆ ڵی‬ ‫سیاسی و كۆمەاڵیەتی و یاسایی بگێرن‪ ،‬بۆ نموونە كەم نین ژنانی‬ ‫دێموكراتی كوردستانی ئێران كە شان بە شانی پیاوان خەباتیان‬ ‫كردووە و ئێستاش بوونەتە ئەندامی رێبەرایەتیی رێكخراوەكەمان‪.‬‬

‫‪32‬‬

‫ــ جەنابتان وەكوو یەكێك لە چاالكانی بواری ژنان و‬ ‫ئەندامی یەكیەتی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫كە بەشداری كۆنگرەی دووهەمی ئەم یەكیەتیە بوون‪،‬‬ ‫كۆنگرە تا چ رادەیەك سەركەوتوو بوو لە دارشتن و‬ ‫پەسندكردنی بەرنامەیەكی نوێ و چ پەیامێكی تازەی‬ ‫بۆ ژنانی كورد هەبوو؟ ــ من وەكوو ئەندامێكی یەكیەتی‬ ‫ژنان‪ ،‬ئەم كۆنگرەیە بە كۆنگرەیەكی سەركەوتوو دەزانم‬ ‫و هیوادارم بە دارشتنەوەی بەرنامەوپێرەوی ناوخۆی‬ ‫یەكیەتی ژنان توانیومان هەنگاوێكی چارەنووس‪‎‬ساز‬ ‫بۆ ژنانی ئێران بە گشتی و ژنانی كورد بە تایبەتی‬ ‫هەڵبگرین و داكۆكی بكەین لە سەر ماف و‬ ‫ئازادیەكانیان‪.‬‬ ‫ــ یەكیەتی ژنان تا چ رادەیەك توانیویەتی كاریگەربێ‬ ‫لەسەر ژنان و مافەكانیان پێ بناسێندرێ؟‬ ‫ــ یەكیەتی ژنان بە توانا و لێهاتوویی توانیویەتی‬ ‫رۆلێكی زۆر باش لە بواری سیاسی‪ ،‬كلتوری و یاسایی‬ ‫لە خۆی نیشان بدات و لەو هەڵومەرجەدا توانیویەتی‬ ‫نەك بە تیۆری بەڵكوو بە عەمەلیش ئەنجامی بدات‪.‬‬ ‫ــ رەوشی ژنان لە سایەی سیاسەتەكانی كۆماری‬ ‫ئیسالمی ئێراندا چۆن هەلدەسەنگێنن؟‬ ‫ــ من وای دەبینم كە ژنان لە هەڵومەرجی ئێستادا زۆر‬ ‫بە ئازایی و سەركەوتوانە لە بەرامبەر دیكتاتۆراندا‬ ‫راوەستاون و بەرخودان دەكەن و بەو هەموو سانسۆر و‬ ‫گوشارەی كە لە سەریان كراوە‪ ،‬هیوادارم لە خەبات و‬ ‫بەرخودانی خۆیان بەردەوام بن‪.‬‬


‫ــ جەنابتان وەكوو یەكێك لە چاالكانی بواری ژنان و‬ ‫ئەندامی یەكیەتی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫كە بەشداری كۆنگرەی دووهەمی ئەم یەكیەتیە بوون‪،‬‬ ‫كۆنگرە تا چ رادەیەك سەركەوتوو بوو لە دارشتن و‬ ‫پەسندكردنی بەرنامەیەكی نوێ و چ پەیامێكی تازەی‬ ‫بۆ ژنانی كورد هەبوو؟‬ ‫ــ بێگومان گرتن و بەستنی هەركۆنگرەیەك كۆمەلێك‬ ‫مەبەست و ئامانجی تێدایە و كۆمەلێك باس لەسەر‬ ‫بارودۆخی ژنان و تەنانەت جیهانیش دێتە گۆرێ كە پاش‬ ‫لێكدانەوە و باس كردنیان دەبنە بنەمای كاروتێكۆشانی‬ ‫كۆنگرە‪ ،‬كۆنگرە بۆخۆی پەیامێكە كە كۆمەلێك راسپاردە‬ ‫و ستراتیژی رێكخراوەكە و بارودۆخی ژنان تێدا دێتە‬ ‫بەرباس و لێكدانەوە كە ئەوانە هەموویان پەیامن بۆ‬ ‫هەنگاوی باشتر و كاری بەكۆمەڵ و زیاتر‪ .‬لە كۆنگرەی‬ ‫‪2‬ی ژنانیش كۆمەڵێك خاڵی باش و بەرنامەی كورت‬ ‫خایەن و درێژخایەن هاتنە پەسندكردن كە دەكرێ وەكوو‬ ‫دەسكەوت سەیریان بكرێت‪.‬‬ ‫ــ جەنابتان پێوەندی رێكخراوی یەكیەتی ژنانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران لەئاستی ناوخۆ و دەرەوەی واڵت چۆن‬ ‫هەلدەسەنگێنت ؟‬ ‫ــ یەكیەتی ژنان ئەگەر بڵێین رۆڵی لەناوخۆی واڵت‬ ‫نەبووە‪ ،‬درووست نیە‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە بە هۆی دووری‬ ‫لە نێوكۆمەڵگا و ممنوعیەتی كاری رێكخراوی ئێمە‬ ‫لە ناوخۆی واڵت‪ ،‬بەو شێوەیە كە پێویستە رێكخراوێكی‬

‫مەدەنی بەردەوام چاالكی بنوێنێ‪ ،‬نەیتوانیوە رۆلی خۆی‬ ‫بگێرێت چونكە كۆمەلێك ئاستەنك و بەربەستی لەسەر رێگایە‬ ‫كە لێرەدا جێگەی باس كردن نیە‪ .‬هیوادارم بە كاری بەردەوام و‬ ‫خۆماندووبوونێكی زیاتر بتوانین زیاتر سەركەوتوو بین و چاالكتر‬ ‫ئەركەكانمان بەرێوەبەرین‪ ،‬لە ئاستی دەروەی واڵتیش بە خۆشیەوە‬ ‫تا رادەیەكی باش پێوەندیەكان بەرەوپێشەوە چوونە چ لە ئاستی‬ ‫رێكخراوەیی چ لە ئاستی نێونەتەوەیی و تەنانەت جیهانیش لەرووی‬ ‫پێوەندیەكانەوە سەركەوتوو بووە‪.‬‬ ‫ــ رۆلی ژنان لە راپەڕینەكانی ئەم دواییانەی واڵتانی عەرەبی كە‬ ‫بە بەهاری عەرەبی ناسراوە چۆن هەڵدەسەنگێنن؟‬ ‫ــ حاشا لەوە ناكرێت كە هەر راپەرین و شۆرش و بەرخودانێك‬ ‫كە دێتەگۆرێ ژنانیش شان بەشانی چینوتوێژەكانی دیكەی‬ ‫كۆمەڵگا دێنە مەیدانی خەبات‪ .‬ژنانی واڵتانی عەرەبیش نە تەنیا‬ ‫لە پرۆسەی بە دێموكرات بوونەوەی واڵتی خۆیان بەشداربوون‪،‬‬ ‫بەڵكوو هاتنە ریزەكانی پێشەوەی خۆپێشاندانەكان و لەو پێناوەشدا‬ ‫زۆر ژنی ئازا گیانیان بەختی ئازادی كرد‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە دوای‬ ‫سەركەوتنیش ژنان تا چەند بە ئاوات و ئامانجەكانیان دەگەن‬ ‫كە ئەمەش مەسەلەیەكی گرینگی ژنانی زوڵم لێكراو و ماف‬ ‫پێشێلكراوە‪،‬كە هەمیشە قوربانیانی سەرەكی شۆرشەكانن و كەمتر‬ ‫بە ئاواتەكانیان دەگەن‪.‬‬

‫‪33‬‬


‫ــ جەنابتان وەكوو یەكێك لە چاالكانی بواری ژنان و ئەندامی‬ ‫یەكیەتی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران كە بەشداری كۆنگرەی‬ ‫دووهەمی ئەم یەكیەتیە بوون‪ ،‬كۆنگرە تا چ رادەیەك سەركەوتوو‬ ‫بوو لە دارشتن و پەسندكردنی بەرنامەیەكی نوێ و چ پەیامێكی‬ ‫تازە‪‎‬ی بۆ ژنانی كورد هەبوو؟‬ ‫ــ سەرەتا پیرۆز بایی دووهەمین كۆنگرەی یەكیەتیەكەمان دەكەم‪.‬‬ ‫دەبێ بڵێم كە بە خۆشیەوە كۆنگرەیەكی سەركەوتوو بوو‪ ،‬چونكە‬ ‫توانی بە بەشداری چاالكانەی ئەندامانی بەشدار لە كۆنگرە‬ ‫بەرنامەیەكی سەردەمیانە و ئەمرۆیی پەسەند بكات‪ .‬بە تایبەتی‬ ‫ئەو ئامانجانە كۆمەاڵیەتیانە كە دەبێ یەكیەتی ژنان لە داهاتوودا‬ ‫هەوڵی زیاتری بۆ بدات كە لە هەموو بەندەكانی‪‎‬دا هاندەری ژنانە‬ ‫بۆ هەوڵدان بە مەبەستی گەیشتن بە مافەكانیان و هەروەها هاندانی‬ ‫ژنان بۆ بەشداری كردن لە ناوەندەكانی بڕیاردان لە كۆمەڵگادا‪.‬‬ ‫سەبارەت بە پەیامی كۆنگرە‪ ،‬پەیامی كۆنگرە هەر لە ناوەرۆكدا زۆر‬ ‫روونە كە ناوی كۆنگرە " كۆنگرەی بیری ژنانە" كە ئەوە بەراستی‬ ‫جێگای تێرامانی زیاتر و خاڵێكی زۆر گرینگە‪ ،‬لەبەر ئەوەی‬ ‫هەمووان باش ئەوە دەزانین كە ژنان بەردەوام لە ژێر كاریگەری‬ ‫بیری پیاوان دان و بە هۆی زاڵ بوونی كۆمەڵگایەكی پیاوساالر‬ ‫زۆرجار پیاوانە بیردەكەنەوە و تەنانەت الیەنگریی سیاسی ئەوانیش‬ ‫لە ژێر كاریگەری پیاواندایە‪ ،‬كە بەداخەوە زۆر جار بە ژنانی‬ ‫لێهاتوو دەڵێن كە ئەو ژنە چەند ئازا و پیاوانەیە كە ئەمەش خاڵێكی‬

‫‪34‬‬

‫گرینگە كە ژنان خۆیان بە بیری ژنانە لە كۆمەڵگادا‬ ‫بەشدار بن و هەوڵی بەدەستهێنانی مافەكانیان بدەن‪.‬‬ ‫ــ جەنابتان پێوەندی رێكخراوی یەكیەتی ژنان دێمكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران لەگەڵ رێكخراوە چاالكەكانی تایبەت‬ ‫بە بواری ژنان چۆن هەڵدەسەنگێنن؟‬ ‫ــ بە ڕای من یەكیەتی ژنان توانیویەتی پێوەندییەكی‬ ‫باش دابمەزرێنێ لەگەڵ رێكخراوەكانی تایبەت بە ژنان‪،‬‬ ‫بە تایبەت ئەو رێكخراوانەی كە لە بواری مافەكانی‬ ‫ژنانەوە لە باشووری كوردستان چاالكی دەكەن‪ ،‬و دەتوانن‬ ‫بۆ لەقاودانی ئەو پێشێلكاریانەی كە بەرانبەر بە ژنان‬ ‫دەكرێ زیاتر هاوكاری یەكتر بكەن و هاوكات هەوڵی‬ ‫زیاتر بدات كە بە گرێدانی خەباتی یەكیەتییەكەمان‬ ‫لەگەڵ رێكخراوە ئێرانییەكان چ ئەوانەی كە لە نێوخۆ‬ ‫و چ ئەوانەی كە لە دەرەوەی واڵت چاالكی دەكەن‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی باشتر بتوانێ پێشێلكارییەكانی مافی مروڤ‬ ‫و بەتایبەتی ژنان لە كۆماری بە ناو ئیسالمی‪‎‬دا لە‬ ‫قاو بدەن و دەنگی ژنانی ئێرانی و بە تایبەت ژنانی‬ ‫كوردستان بە رێكخراوە نێو نەتەوەییەكان بگەیەنن‪.‬‬ ‫ــ پێگەی ژنان لەسایەی سیاسەتەكانی كۆماری‬ ‫ئیسالمی ئێراندا چۆن هەڵدەسەنگێنن؟‬ ‫ــ لە راستیدا‪ ،‬هەنووكە ژنانی ئێرانی لە سەرەتاییترین‬ ‫مافەكانی خۆیان بێبەشن و كۆماری ئیسالمی هەر رۆژە‬ ‫بە بیانوویەك زیاتر مافەكانیان پێشێل دەكات و بەربەست‬ ‫دەخاتە بەر سەركەوتنیان‪ ،‬و بەداخەوە ژنانی ئازادیخواز‬ ‫و رێكخراوەكانی تایبەت بە ژنان لەو واڵتەدا دەرەتانی‬ ‫هیچ جۆرە چاالكییەكیان نییە و زۆربەی ژنانی لێهاتوو‬ ‫و چاالكانی مەدەنی ئێستا لە زیندان و یان لە ژێر زەخت‬ ‫و گوشار و هەرەشەی كۆماری ئیسالمی دان‪.‬‬


‫ــ جەنابتان وەكوو یەكێك لە چاالكانی بواری ژنان و‬ ‫ئەندامی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫كە بەشداری كۆنگرەی دووهەمی ئەم یەكیەتیە بوون‪،‬‬ ‫كۆنگرە تا چ رادەیەك سەركەوتوو بوو لە دارشتن و‬ ‫پەسندكردنی بەرنامەیەكی نوێ و چ پەیامێكی تازەی‬ ‫بۆ ژنانی كورد هەبوو؟‬ ‫ــ لە بەرنامەی كاری كۆنگرەدا كۆمەلێك باس و بابەتی‬ ‫گرینگ سەبارەت بە ژنان هاتنە بەر باس كە لە الیەن‬ ‫ئەندامانەوە بە بەرباڵوی باسیان لە سەر كرا‪ ،‬هەروەها‬ ‫بە زیاد كردن و البردنی هێندێك خالی بەرنامەوپێرەوی‬ ‫یەكیەتی ژنان و باس كردن لە سەر هەر یەك لەو خال و‬ ‫بەندانە‪ ،‬كۆنگرە توانی بەرنامەیەكی باشو كاریگەر لە‬ ‫سەر فكر و بیری ژنان و كۆمەلگا دابرێژێت‪ .‬هەروەها‬ ‫كۆنگرە كە لە ژێر ناوی (كۆنگرەی گەشەی بیری ژنان)‬ ‫لە ژێردرووشمی دابین بوونی مافی ژنان‪ ،‬گەرەنتی‬ ‫ئازادی و دیموكراسی بوو‪ ،‬پەیامی كۆنگرە بۆ ژنان ئەوە‬ ‫بوو كە ژنان پێویستە هەوڵ بدەن و تواناكانیان نیشان‬ ‫بدەن و هەوڵ بدەن بۆ مافی بەرامبەر لەگەڵ پیاوان‪ ،‬بۆ‬ ‫بەدیهێنانی ئازادی و دیموكراسی لە كۆمەلگادا‪.‬‬ ‫ــ پێگەی ژنان لەسایەی سیاسەتەكانی كۆماری‬ ‫ئیسالمی ئێرانداچۆن هەڵدەسەنگێنن؟‬ ‫ــ ئەگەر چاوێك لە سیاسەتەكانی كۆماری ئیسالمی‬ ‫بكەین دەبینین لە سەر یاسایەك دامەزراون كە سەر‬ ‫بە مەزهەبی شیعەی دوازدە ئیمامیە و بەم چەشنە‬ ‫كۆماری ئیسالمی لە رێگای دین و بیری كۆنەپرستانە‬ ‫ژنان دەچەوسێنێتەوە‪ .‬رەنگە بگوترێت كە كۆماری‬ ‫ئیسالمی ژنی لە بەڕێوەبردنی حكومەتدا بەشداركردووە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەمە تەنها شێوەیەكی رەواڵەتیە بۆ چەواشە كردنی‬ ‫بیروڕای گشتی لە ئاستی ناوخۆ و دەرەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەو ژنانەش هەمان یاسا و سیاسەتەكانی كۆماری‬ ‫ئیسالمی بەڕێوە دەبەن و هیچ كاریگەریەكیان لە سەر‬ ‫بزووتنەوە و ماف و ئازادیەكانی ژنان نیە‪ .‬لە سێبەری‬ ‫سیاسەتەكانی كۆماری ئیسالمی دا دەستدرێژی جینسی‬ ‫و هەاڵواردنی رەگەزی‪ ،‬تووشبوون بە مادە هۆشبەرەكان‬ ‫لە ناو ژناندا روو لە زیاد بوونە و لەهەر ‪24‬كاتژمێرێكدا‬ ‫ژنێك دەكوژرێت‪ ،‬یا بە ناوی یاساوە سەنگسار و ئێعدام‬ ‫دەكرێت‪ .‬بەاڵم لەگەأل هەموو ئەو كێشە وگرفتانەی‬ ‫كە دێتە سەررێگای ژنان لە كۆماری ئیسالمیدا لەم‬ ‫سااڵنەی دواییدا بە هۆی گەشەكردنی خەباتی ژنان‬ ‫و ئاشنابوون بە مافەكانیان رێژەیەكی بەرچاو لە ژنان‬ ‫لە ناو ئەو حكومەتە كۆنەپرسەدا بۆ بەدەست هێنانی‬ ‫مافەكانیان خەبات دەكەن‪ ،‬هەتا ئەگەر بە نرخی گیران یان‬ ‫ئەشكەنجە و سێدارەش بووبێت توانیویانە چینوتوێژەكانی‬ ‫كۆمەڵگای ئێران وشیاربكەنەوە و سیاسەتەكانی كۆماری‬ ‫ئیسالمی لەقاو بدەن‪.‬‬

‫ــ ژنانی كورد تا چ رادەیەك توانیویانە لەگەڵ جیهانی ئەمرۆ كە‬ ‫سەردەمی زانیاری و پێشكەوتنە خۆبگونجێنن؟‬ ‫ــ ئەگەر ئاورێك لە مێژووی دوور و نزیكی ژنان بدەینەوە هەرچەند‬ ‫لە كۆمەڵگایەكی داخراویش دابوون كە بیری پیاوسااڵرانە تێیدا‬ ‫زاڵ بووە‪ ،‬بەاڵم توانیویانە بە شێوەیەكی بەرچاو لە گشت بوارەكانی‬ ‫زانستی‪ ،‬ئابووری‪ ،‬سیاسی‪ ،‬فەرهەنگی و كۆمەاڵیەتی پێشبكەون‪،‬‬ ‫ئێستا رێژەیەكی زۆر لە ژنان و كچانی كورد لە قوتابخانە و‬ ‫زانكۆكاندا دەرس دەخوێنن و گەیشتوونەتە ئاستێكی بەرزی پلەی‬ ‫خوێندن و توانیویانە لە بواری ئابووری تا رادەیەك سەربەخۆ بن‪.‬‬ ‫ئەوەی جێی ئاماژە پێكردنە كە لە جیهانی ئەمرۆداكە سەردەمی‬ ‫زانیاری و پێشكەوتنە‪ ،‬ژنان بە هۆی دەست راگەیشتن بە‬ ‫ئامرازەكانی راگەیاندنی گشتی و تێكنۆلۆژی توانیویانە لە پێناو‬ ‫گەیشتن بە مافەكانیان پێشكەوتنی بەرچاو بەخۆوە ببینن‪ .‬ژنانی‬ ‫كورد لە سەردەمی ئێستادا رۆلێكی بەرچاوتریان هەیە لە پیاوان لە‬ ‫پێناو گۆرینی بیرونەریتی كۆنەپرستانەی كۆمەڵگا و بۆ بەدەست‬ ‫هێنانی مافەكانی خۆیان شێلگێرانە و بەردەوام تێدەكۆشن‪.‬‬

‫‪35‬‬


‫ژن لە ئێراندا هیچ رۆلێكی سیاسی و قانوونی لە‬ ‫بەرێوەبردنی واڵتەكەی دا نیە‪ .‬بە رای من گەورەترین‬ ‫بەربەستەكانی سەر رێگای بزووتنەوەكانی ژنان لە ئێران‬ ‫بریتین لە‪ :‬دابونەریتی كۆنەپەرەستانەی كۆمەڵگا لە‬ ‫ئێران بە گشتی و كوردستان بە تایبەتی‪ ،‬بوونی یاسای‬ ‫بنەرەتی دژە ژنانەی كۆماری ئیسالمی‪ ،‬نەزم بوونی‬ ‫ئاستی وشیاری سیاسی و كۆمەاڵیەتی ژنانی ئێران بە‬ ‫گشتی و ژنانی كورد بە تایبەتی‪ ،‬نەخوێندەواری زۆری‬ ‫ژنان بە هۆی هەژاری‪...‬‬ ‫ــ پەیامت بۆ ژنانی ئێران بە گشتی و ژنانی كوردستان‬ ‫بە تایبەتی چیە؟‬ ‫ـ من وەكوو ژنێكی ئازادیخواز و داكۆكیكار لەسەر‬ ‫مافەكانی ژنان‪ ،‬داواكارم لە سەرجەم ژنانی ئێرانی بە‬ ‫گشتی و ژنانی كورد بە تایبەتی كە بە هۆی پابەندبوون‬ ‫بە دابونەریتی كۆنەپرستانە ئیتر مافەكانی خۆیان پێشێل‬ ‫نەكەن و بێنە گۆرەپانی خەبات بۆ بەدەست هێنانی ماف‬ ‫و ئازادیەكانیان و دژی هەر زوڵم و زۆرداریەكی یاسایی‬ ‫و سیاسی و كۆمەاڵیەتی بوەستن و تواناكانی خۆیان‬ ‫نیشان بدەن و ژنی كورد بە جیهان بناسێنن‪.‬‬ ‫ــ جەنابتان وەكوو ئەندامی یەكیەتی ژنانی دێموكراتی كوردستان و‬ ‫ئەندامی بەشداری كۆنگرەی دووەمی ئەم رێكخراوەیە‪ ،‬كۆنگرەی‬ ‫دووهەمی چۆن هەڵدەسەنگێنیت و تا چ رادەیەك لە دارشتنەوەی‬ ‫بەرنامەوپێڕەوی ناوخۆدا سەركەوتوو بوو‪ ،‬وە چ پەیامێكی بۆ ژنانی‬ ‫ئێران بە گشتی و ژنانی كوردستان بە تایبەتی تێدابوو؟‬ ‫ـ بەرای من ئەم كۆنگرەیە لە هەلومەرجێكی هەستیاردا گیرا‬ ‫و زۆر سەركەوتوانە ئەركەكانی خۆی بە ئەنجام گەیاند و بە‬ ‫بەشداری چاالكانەی ئەندامانی كۆنگرە توانیان باسێكی پڕناوەرۆك‬ ‫و دەوڵەمەند پێشكەشی كۆنگرە بكەن و ئەم بابەتانەش توانیان ببنە‬ ‫بنەمایەكی باش بۆ دارشتنەوە و پێداچوونەوەی بەرنامەوپێرەوی‬ ‫ناوخۆی یەكیەتی ژنان‪ ،‬و پەیامی یەكسانی و نەهێشتننی هەر‬ ‫جۆرە هەاڵواردنێكی رەگەزی لەهەمبەر ژنانەوە تێدابوو‪.‬‬ ‫ــ رەوشی ژنان لە ژێر سێبەری سیاسەتەكانی كۆماری ئیسالمی‪‎‬دا‬ ‫چۆن دەبینی و بەربەستەكانی بەردەم بزووتنەوەكانی ژنان لە ئێراندا‬ ‫بە رای جەنابتان چین؟‬ ‫ـ هەروەك دەزانین بە درێژایی مێژوو هەموو نەتەوەیەك لە پێناو‬ ‫بەدەست هێنانی ماف و ئازادیەكانی رووبەرووی شەر و ئەشكەنجەو‬ ‫ئەنفال و زولم و زۆرداری بۆتەوە‪ ،‬كە قوربانیانی سەرەكی ئەو شەر‬ ‫و تووندوتیژیانە ژنان و مندااڵن بوونە‪ .‬ژنانی ئێران لە سایەی ئەو‬ ‫یاسایەی كە بە قانوونی ئەساسی دادەنێت و ویالیەتی فەقیهیش‬ ‫ملكەچی بۆ دەكات‪،‬ژن هیچ ماف و ئازادیەكی یاسایی و سیاسی‬ ‫و كۆمەاڵیەتی نیە‪ ،‬وە لە هەر شوێنێكی ئەم قانوونە ئەساسیەدا‬ ‫ئاماژە بە مافی ژنان كرابێت نووسراوە (ژن ئەو مافەی هەیە بە‬ ‫مەرجێك لەگەڵ بنەماكانی ئایینی ئیسالم دژ نەبێت)‪ .‬هەر بۆیە‬

‫‪36‬‬


‫دۆخە تا رادەیەكی زۆر دەستی بەستووە‪ .‬سەرەڕای هەموو ئەو‬ ‫بەربەستانەش توانیویەتی ژنانی كورد بە گشتی و ئەندامانی‬ ‫رێكخراوەكەی تا رادەیەكی زۆر بە ماف و ئەركەكانیان ئاشنا بكات‬ ‫و لە زۆر بواریش رۆشنگری زۆر كردووە‪.‬‬ ‫ــ بارودۆخی ژنان لە ئێران و بەتایبەتی كوردستان چۆن‬ ‫هەڵدەسەنگێنن؟‬ ‫ــ دیارە ژنانی نێوخۆی واڵت‪ ،‬بەهۆی ئەو سیستمە دیكتاتۆر و‬ ‫دژ بە ژنیەی كە بە سەر واڵتدا زالە‪ ،‬لەوپەری خراپی دان‪ .‬ژنانی‬ ‫ئێرانیش بە گشتی لە دۆخیكی ناجێگیر و خراپدا بە‪‎‬سەر دەبەن‪.‬‬ ‫سەرەڕای پێشێلكردنی مافەكانیان‪ ،‬دستدرێژی جینسی و كوشتن‬ ‫لە‪‎‬ژێر ناوی نامووس و شەرەفەوە‪ ،‬راكردن لە كانوونی بنەماڵە و زۆر‬ ‫كێشە و گرفتی دیكە دان‪ .‬لە كوردستانیش بە‪‎‬داخەوە دەكرێ بڵێین‬ ‫هەر وەك ژنانی باقی نەتەوەكانی ئێرانن‪ .‬هەر چەندە ژنانی كورد‬ ‫بە نیسبەت بەشێك لە ژنانی نەتەوەكانی دیكە دۆخەكەیان باشتر‬ ‫بێت‪ ،‬بەاڵم بە هۆی دواكەوتوویی فیكری بەشێك لە كۆمەڵگای‬ ‫ژنانی كوردیش لە هەمان دۆخ دان‪.‬‬

‫ــ جەنابتان وەكوو یەكێك لە چاالكانی بواری ژنان‬ ‫وئەندامی یەكیەتی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫كە بەشداری كۆنگرەی دووهەمی ئەم یەكیەتیە بوون‪،‬‬ ‫كۆنگرە تا چ رادەیەك سەركەوتوو بوو لە دارشتن و‬ ‫پەسندكردنی بەرنامەیەكی نوێ و چ پەیامێكی تازەی‬ ‫بۆ ژنانی كورد هەبوو؟‬ ‫ــ دەكرێت بڵێین زۆرباش بوو‪ ،‬چونكە توانی بەرنامەیەكی‬ ‫تۆكمە و سەردەمیانە دابرێژێت‪ ،‬وەكوو پەیام دەكرێت بلێین‬ ‫ژنانیش ئەگەر مەیدانیان پێبدرێت دەتوانن بەرگری لە‬ ‫مافەكانیان بكەن و تواناكانیان وەگەر بخەن‪ ،‬هەر بۆیە‬ ‫كۆنگرە پەیامی خۆ بەرێوەبردنی پێوە دیار بوو‪.‬‬ ‫ــ یەكیەتی ژنان تا چ رادەیەك توانیویەتی كاریگەربێ‬ ‫لەسەر ژنان و ئاشنایان بكات بەمافەكانیان؟‬ ‫ـ دیارە هەر رێكخراو و پێكهاتەیەك كە دێتە مەیدانی‬ ‫كار و تێكۆشان‪ ،‬مەبەستی پیادەكردنی ئامانج و‬ ‫پرۆگرامەكانی خۆیەتی‪ .‬یەكیەتی ژنانیش وەك‬ ‫رێكخراوێكی بە‪‎‬ئەزموون بێگومان كاریگەری خۆی‬ ‫هەبووە‪ .‬هەر چەندە ئەو رێكخراوەیە تا رادەیەك تواناكانی‬ ‫خۆی لە‪‎‬نێو كۆمەڵگای كوردستان دەرنەخستووە‪ ،‬ئەویش‬ ‫بەو هۆكارە سیاسیانەی كە ئێستا بوونەتە لەمپەرێك لە‬ ‫بەرامبەر بزووتنەوە سیاسی و كۆمەالیتی و‪ ..‬بۆیە ئەو‬

‫‪37‬‬


‫بەیاننامەی هاوبەشی یەكیەتیەكانی ژنان‪ ،‬الوان و‬ ‫خوێندكارانی دێموكراتی كوردستانی ئێران بە‬ ‫بۆنەی هەڵبژاردنەكانی‬ ‫خولی نۆهەمی مەجلیسی ئێران‬ ‫خەڵكی ئازادیخوازی ئێران‬ ‫نەتەوەی مافخوازی كورد‬ ‫هەروەك ئاگادارن ماوەیەكە كۆماری ئیسالمی لە‬ ‫رێگەی راگەیاندنەكانیەوە پڕوپاگەندەیەكی بەرباڵوی‬ ‫بۆ نۆهەمین خولی هەڵبژاردنەكانی مەجلیسی‬ ‫شورای ئیسالمی خستۆتە ڕێ و دیسانەوە بە هەر‬ ‫چەشنێك دەیهەوێت خەڵك پەلكێشی سەرسەندووقەكانی‬ ‫دەنگدان بكات‪ .‬هەڵبژاردن و پارلمان فاكتەرگەلێكی‬ ‫دێموكراتیكن كە بۆ بەشداریی خەڵك لە پرۆسەی‬ ‫دێموكراسی و بڕیاردانی سیاسیدا‪ ،‬بە ئەژماردێن‪ .‬بەاڵم‬ ‫دەسەاڵتێكی توتالیتر و سەرەڕۆ وەك كۆماری ئیسالمی‬ ‫ئەم فاكتەرانە نەك بۆ بەشداركردنی خەڵك لە بڕیاردانی‬ ‫سیاسیدا‪ ،‬بەڵكوو بۆ خەڵەتاندنی بیروڕای گشتی بەكار‬ ‫دەهێنن و بەم چەشنە فاكتەری هەڵبژاردن و پارلمان و‬ ‫دەنگدان دەكەنە پێوەری رەوایی دەسەاڵتەكەیان‪.‬‬ ‫بەاڵم پتر لە سێ دەیە سەركوت‪ ،‬دەنگبڕكردن و لەناوبردنی‬ ‫جیابیران‪ ،‬سەركوتی بەرباڵوی بزوتنەوە كۆمەاڵیەتیەكان‪،‬‬ ‫سەركوتی بێبەزەییانە و دڕندانەی بزوتنەوەی مافخوازی‬ ‫نەتەوە ژێردەسەتەكان و ‪ ..‬چییەتی كۆماری ئیسالمیی‬ ‫بۆ بیروڕای گشتی جیهان و گەالنی ئێران دەرخستووە و‬ ‫نیشانی داوە كە هەڵبژاردنەكانی ئەم سێ دەیە دەستكرد‬ ‫و ئەندازیاریكراو بووە و ئەم رێژیمە هیچ باوەڕێكی بە‬ ‫ماف و ئازادییەكانی خەڵك نییە‪.‬‬ ‫ژنان‪ ،‬الوان و خوێندكارانی دەروەست و ئازادیخواز‬ ‫كۆماری ئیسالمی لە بارودۆخێكدا دەیهەوێت‬ ‫هەڵبژاردنەكانی مەجلیس بەڕێوە ببات كە زیاتر لە هەر‬ ‫كات بەرەوڕووی قەیرانە ناوخۆیی و نێونەتەوەییەكان‬ ‫بووەتەوە‪.‬‬ ‫رێفۆرمخوازانی حكوومەتی كە تا دوێنێ خۆیان براوەی‬ ‫هەڵبژاردنە نمایشیەكانی رێژیم بوون و بە دروشمی رێفۆرم‬ ‫لە چوارچێوەی یاسای بنەڕەتیدا خۆڵیان بە چاوی‬

‫‪38‬‬

‫خەڵك دەكرد‪ ،‬ئەمرۆ باس لە بەشداری نەكردن لە هەڵبژاردنەكان‬ ‫دەكەن و بەم چەشنە دەتوانین بڵێین بەشێك لە پێكهاتەی دوێنێی‬ ‫رێژیم ئێستا لێی دوور كەوتووەتەوە‪ .‬هەروەها لەنێو كۆنەپارێزانی‬ ‫دەسەاڵتیشدا ناكۆكی و دژایەتی بە روونی دەردەكەوێت و شەڕ‬ ‫لەسەر بە تااڵن بردنی سامان و سەرچاوەكانی واڵت رۆژ لە دوای‬ ‫رۆژ زیاتر خۆی نیشان دەدات‪.‬‬ ‫هەروەها لە ئاستی نێوتنەتەوەییشدا كۆمەڵگای جیهانی ئابلۆقە‬ ‫و گوشارێكی سیاسی و ئابووری هەمە الیەنەیەی خستۆتە سەر‬ ‫رێژیم و كاریگەری ئەم گوشار و ئابلۆقانە تا رادەیەكە كە ئەگەر‬ ‫تا دوێنێ بەرپرسانی رێژیم حاشایان لە كاریگەری ئەو گوشارانە‬ ‫دەكرد‪ ،‬هەنووكە بۆیان ناشاردرێتەوە و بە فەرمی دانی پێدادەنێن‪.‬‬ ‫هاونیشتمانانی ئازیز!‬ ‫لەم بارودۆخەدا رێژیم دەیهەوێت لە رێگەی پەلكێش كردنی خەڵك‬ ‫بۆ سەر سندووقەكانی دەنگدان وا نیشان بدا كە دەسەاڵتەكەی‬ ‫خاوەنی رەواییە و بەم چەشنە النیكەم بە كۆمەڵگای جیهانی‬ ‫رابگەینێت كە خەڵكەكەی خۆی پشتیوانیەتی‪ .‬هەر بۆیەش داوا‬ ‫لە هەموو ئازادیخوازان و بە تایبەت ژنان‪ ،‬الوان و خوێندكارانی‬ ‫مافخواز و دەروەست دەكەین كە بە نەڕۆیشتن بۆ سەر سندووقەكانی‬ ‫دەنگدان‪ ،‬خەون و سناریۆكانی رێژیم پووچەأل بكەنەوە و دەنگی‬ ‫نارەزایەتی خۆیان بە گوێ بیرەڕای گشتیی جیهان بگەیەنن‪.‬‬ ‫سەركەوێ بزووتنەوەی ئازادیخوازی و دێموكراسیخوازی گەالنی‬ ‫ئێران‬

‫یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫یەكیەتیی الوان دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫یەكیەتیی خوێندكارانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫‪1390/10/14‬‬


‫پەیامی هاوبەشی ژنان‪ ،‬الوان و خوێندكارانی‬ ‫دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫بە بۆنەی ‪2‬ی رێبەندان‬ ‫بە بۆنەی ‪66‬ەمین ساڵرۆژی دامەزراندنی كۆماری كوردستان‪ ،‬پڕ بە دڵ پیرۆزبایی لە‬ ‫هەموو چین و توێژەكانی كۆمەڵگای مافخوازی كوردستان دەكەین و سەری رێز و حورمەت‬ ‫دادەنوێنین بەرامبەر گیانی پاكی سەرۆك كۆماری كوردستان پێشەوا قازی محەممەدی نەمر‬ ‫و هاورێیانی‪.‬‬ ‫دامەزراندنی كۆماری دێموكراتیكی كوردستان لە شاری مەهاباد لە ‪2‬ی رێبەندانی ‪1324‬ی‬ ‫هەتاوی‪ ،‬دەسكەوتێكی مێژوویی بوو لە ژیانی سیاسی و كۆمەاڵیەتیی نەتەوەكەماندا و بۆ‬ ‫یەكەمین جار خەڵكی كوردستان لە ژێر ئااڵی رەنگینی كوردستان و كۆمارێكی نەتەوەیی و‬ ‫دێموكراتیكدا‪ ،‬دەسەاڵتێكی خۆبەڕێوەبردنیان تاقی كردەوە‪ .‬سەرەڕای هەموو كەموكورییەكانی‪،‬‬ ‫لێكدانەوەی زۆربەی هەرە زۆری مێژوونووسەكان و بەڵگەكانی سەردەمی كۆماری كوردستان‪،‬‬ ‫ئەوە دەسەڵمێنی كە كۆماری كوردستان وێنای حكوومەتێكی نەتەوەیی و دێموكراتیك بوو لە‬ ‫ناوچەی رۆژهەاڵتی نێوەراستدا‪.‬‬ ‫هەموو ئازادییە دێموكراتیكەكان لە ناوچەكانی ژێر دەسەاڵتی كۆماری كوردستاندا رەچاو‬ ‫كرا و جەماوەری ئازادیخوازی كوردستان بەو پەڕی هیوا و هێزەوە هاوكارییان دەكرد و بۆ‬ ‫بەرەوپێش بردنی بەرنامە سیاسی‪ ،‬كۆمەاڵیەتی‪ ،‬ئابووری و فەرهەنگییەكانی كۆمار‪ ،‬چونكە‬ ‫خەڵكی كوردستان لە دەست زوڵم و چەوسانەوە ‌وەزاڵە هاتبوون و بە ئاواتی لەمێژینەی خۆیان‬ ‫گەیشتبوون‪ ،‬واتە دامەزراندنی‌ كۆمارێكی نەتەوەیی و دێموكراتیك‪ .‬خەڵكی كوردستان بۆ‬ ‫یەكەمین جار توانییان چارەنووسی خۆیان دیاری بكەن‪ .‬هەموو چین و توێژەكانی كۆمەڵگەی‬ ‫كوردستان لە بەڕێوەبردنی كار و تێكۆشانی كۆماردا بەو پەڕی لەخۆبردووییەوە كاریان دەكرد‪،‬‬ ‫بە جۆرێك كە لە ماوەی كورتی ‪ 11‬مانگدا دەسكەوت و پێشكەوتنی زۆر بەرچاو و بێ وێنە‬ ‫تۆمار كران كە تا هەتایە مایەی شانازیی نەوەكانی كۆمەڵگەی كوردستانن‪.‬‬ ‫بەرز و پیرۆز بێت ‪ 66‬شەشەمین ساڵرۆژی دامەزرانی كۆماری دێموكراتیكی كوردستان‬

‫یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫یەكیەتیی الوانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫یەكیەتیی خوێندكارانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫‪2‬ی رێبەندانی ‪1390‬ی هەتاوی‬

‫‪39‬‬


‫پەیامی كومیتەی بەرێوەبەریی گشتی یەكیەتیی‬ ‫ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران بە بۆنەی ‪8‬ی‬ ‫مارس رۆژی جیهانی ژن‬ ‫خەڵكی تێكۆشەری كوردستان‬ ‫ژنانی ئازادیخواز و كۆلنەدەری‬ ‫كوردستان‬ ‫ئەندامان و الیەنگرانی یەكیەتی‬ ‫ژنان‬ ‫ئەمرۆ لێرەدا لەدەوری یەك‬ ‫كۆبوینەتەوە تاكوو رێز لە رۆژێك‬ ‫بگرین كە لە سەرانسەری جیهاندا‬ ‫رێزی لێدەگیردرێت‪ .‬لە الیەن یەكیەتی‬ ‫ژنانەوە گەرمترین پیرۆزبایی خۆمان‬ ‫ئاراستەی سەرجەم ژنانی ئێران‬ ‫بەگشتی و كوردستان بە تایبەتی‬ ‫دەكەین‪.‬‬ ‫خەبات بۆ مافخوازی و دەستەبەر‬ ‫بوونی بەها مرۆڤییەكان بە درێژایی‬ ‫مێژوو هەوراز و نشێوێكی دوور و‬ ‫درێژی بە خۆیە بینیوە‪ .‬هاتنە ئارای‬ ‫گۆڕانكاریە كۆمەاڵیەتیەكان و‬ ‫پێشكەوتنی پیشەیی بوونی مرۆڤ‬ ‫و سەرمایەداری بە تایبەت بە دوای‬ ‫دەورانی رنێسانس لە ئەورووپا لە بواری‬ ‫كۆمەاڵیەتی‪ ،‬هۆكاری هاتنەئارای‬ ‫چەندین چەمكی نوێی بوو‪ ،‬بۆیە‬ ‫مێژووی بزووتنەوە كۆمەاڵتیەكان لە‬ ‫سەر پێوەر و پێناسە ی نوێ دەگەرێتەوە‬ ‫بۆ چاخی مۆدێرنیزاسیۆن و دەسپێكی‬ ‫سەرمایەداری و پیشەییبوون‪ ،‬كە یەك‬ ‫لەوان بزووتنەوەی ماف ویستی ژنان‬ ‫بوو‪....‬‬ ‫لە هەشتی مارسی ‪١٨٥٧‬زایینی‪،‬‬ ‫كرێكارانی ژنی كارخانەكانی رستن‬ ‫و چنینی پارچە و جڵ و بەرگ‬ ‫لە نیۆیوركی ئامریكا بە مەبەستی‬ ‫زیادكردنی مووچە و باشكردنی بار‬ ‫و دۆخی نالەباری كاریان رژانە سەر‬ ‫شەقامەكان‪ ،‬ئەم رێپێوانە لە الیەن‬

‫پۆلیس و هێزە ئەمنیەتیەكان بە توندی سەركوت كرا و ژنانی بەشداربوو كەوتنە‬ ‫بەر لێدان و تۆندوتیژی پۆلیس‪.‬‬ ‫لە جەرەیانی دووهەمین كونفرانسی "ژنانی سوسیالیست" لە ساڵی ‪ ١٩١٠‬باسی‬ ‫دیاری كردنی "رۆژی نیونەتەوەیی ژن" هاتەئاراوە كە بە هۆی ناكۆكی بیروڕای‬ ‫ژنانی سوسیالیستی ئۆتریش و ژنانی سوسیالیستی ئالمان هیچ دەرەنجامێكی‬ ‫نەبوو و باسكردن لە سەر دیاری كردنی ئەو رۆژە دواخرا و دواتر لە ساڵی ‪١٩١٣‬‬ ‫"نووسینگەی ژنان"ی سەر بە رێكخراوەی ئینترناسیۆناڵ سوسیالیستی دووهەم‪،‬‬ ‫‪٨‬ی مارسی بە بۆنەی رێزگرتن لە بەرخۆدانی ژنانی كرێكاری ئامریكایی وەك‬ ‫"رۆژی جیهانی ژن" هەڵبژارد‪ .‬كە لە هەمان ساڵدا ژنانی زەحمەتكێش و شۆڕشگێر‬

‫‪40‬‬


‫لە رووسیەی تزاری‬ ‫سەرانسەری‬ ‫و‬ ‫ئەورووپا‪ ،‬مەراسمی‬ ‫"‪٨‬ی مارس" یان بە‬ ‫شێوەی خۆپیشاندان‬ ‫میتینگ‬ ‫و‬ ‫بەرێوەبرد‪ .‬دواجار‬ ‫لە ‪٨‬ی مارسی‬ ‫‪١٩١٧‬‬ ‫ساڵی‬ ‫خۆ پیشا ند ا نی‬ ‫ژنانی كریكار لە‬ ‫پترۆگراد دژ بە‬ ‫برسیەتی‪ ،‬شەر‬ ‫و تزاریسم بوو بە‬ ‫دەسپێكی شۆڕشی‬ ‫رووسیە و رووخانی‬ ‫دەسەاڵتی تزار لەو‬ ‫وەاڵتە‪ ،‬بۆیە دوواتر‬ ‫لە ساڵی ‪١٩٢١‬‬ ‫جەرەیانی‬ ‫لە‬ ‫"كۆنفرانسی ژنانی‬ ‫ئینتر نا سیۆ نا ڵی‬ ‫سێهەم" كە لە‬ ‫بەڕێوە‬ ‫مسكۆ‬ ‫چوو رۆژی ‪٨‬ی‬ ‫مارس وەك "رۆژی‬ ‫ژن"‬ ‫جیهانی‬ ‫دەسنیشان كرا‪.‬‬ ‫لە ساڵی ‪ ١٩٧٧‬ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان بڕیاریدا‬ ‫كە ‪٨‬ی مارس وەك "رۆژی جیهانی ژن" بە فەرمی‬ ‫بناسرێ و لە بڕیاڕێكدا ‪٨‬ی مارسی وەك "رۆژی مافی‬ ‫ژنان و سۆڵحی نێونەتەوەیی" ناساند و لەو كاتەوە تا‬ ‫ئێستا لە ‪٨‬ی مارسی هەموو ساڵێك‪ ،‬ژنانی هەموو‬ ‫جیهان ئەم رۆژەی بەرز و پیرۆز ڕادەگرن و لە زۆربەی‬ ‫واڵتەكان كە هێشتا بە داخەوە مافی ژنان مسۆگەڕ‬ ‫نەكراوە‪ ،‬ئەو رۆژە دەبێتە رۆژی خۆپێشاندان و دەربرینی‬ ‫ناڕەزایەتی‪ ،‬كە یەك لەو وەاڵتانە ئێرانی ژێر دەسەاڵتی‬ ‫ئاخووندەكانە‪.‬‬ ‫بە گشتی بزووتنەوەی ژنان لە كوردستانی ئێران پێ بە‬ ‫پێی بزووتنەوە كۆمەاڵیەتیەكان بە تایبەت بزووتنەوەی‬ ‫ژنانی ئێرانی سەریهەڵداوە و زۆرجار دەتوانین ئیدەعای‬ ‫ئەوە بكەین كە مافخوازی ژنانی كورد لە كۆمەڵگای‬ ‫پیاوساالرانە توانیویە لە قۆناغە جیاوازەكانی مێژوو‬ ‫پێشكەوێت و خۆی دەر بخات‪.‬‬

‫دامەزرانی‬ ‫پاش‬ ‫كۆماری كوردستان‬ ‫كە لەژێر ئەندێشەی‬ ‫مودێرنی پیشوا قازی‬ ‫محمد دا پاش ئەوەی‬ ‫لە ژن و مندالی خۆی‬ ‫واتە مینا خانمی‬ ‫قازییەوە دەستی پێكرد‬ ‫و یەكیەتی ژنانی‬ ‫دێموكراتی كوردستانی‬ ‫دامەزراند‬ ‫ئێرانی‬ ‫و تا ئێستاش شان‬ ‫بەشانی بزوتنەوەی‬ ‫میللی دێموكراتی‬ ‫خەڵكی كوردستان‬ ‫خەبات‬ ‫سەرەڕای‬ ‫بۆ دەستەبەربوونی‬ ‫مافی ژنان‪ ،‬خەبات‬ ‫بۆ دابین بوونی مافە‬ ‫نەتەوایەتیەكانی لە‬ ‫هەموو‬ ‫پێشەوەی‬ ‫بەرنامە و پالنە‬ ‫ئیستر ا تیژ یە كا نی‬ ‫خۆی داناوە و لەو‬ ‫باوەرەدایە تا مافی‬ ‫كورد‬ ‫نەتەوەی‬ ‫چارەسەر نەبێت و‬ ‫رێژیمێكی فیدراڵ و دێموكرات لەسەر كار نەبێت‪ ،‬دابین بوونی‬ ‫مافی ژنان ئەستەمە‪.‬‬ ‫لە ‪101‬مین ساڵیادی دیاریكرانی رۆژی جیهانی ژنان بە‬ ‫ناوی یەكیەتی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێرانەوە جارێكی‬ ‫دیكە گەرمترین پیرۆزبایی خۆمان پیشكەشی سەرجەم ژنانی‬ ‫ئازادیخوازی ئێران بەگشتی و كوردستان بە تایبەتی دەكەین و ساڵو‬ ‫دەنێرین بۆ سەرجەم ئەو ژنە ئازادیخواز و كۆڵنەدەرانە كە قارەمانانە‬ ‫و بوێرانە لە بەرامبەر بیری سەدە ناوەراستی دژە مرۆڤایەتی و دژە‬ ‫ژنانەی كۆماری ئیسالمی خۆراگری دەكەن و رادەگەینین كە بە‬ ‫هەموو هێز و تواناوە لە پێناوی وەدیهاتنی سەرجەم مافە زەوت و‬ ‫پێشلكراوەكانمان خەبات دەكەین‪.‬‬ ‫یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫‪8‬ی مارسی ‪ 2012‬زایینی‬ ‫‪17‬ی رەشەممەی ‪1390‬ی هەتاوی‬

‫دیارترین نمونە بۆ سەرهەڵدانی یەكەم چركەی ساتەكانی‬ ‫بزوتنەوەی ژنان لە كوردستانی ئێران دا دەگەرێتەوە بۆ‬

‫‪41‬‬


‫پەیامی دەفتەری سیاسیی حیزبی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران بە بۆنەی ‪8‬ی مارس‬ ‫بەبۆنەی ‪8‬ی مارس‪ ،‬رۆژی جیهانیی ژنان‪،‬‬ ‫سمینارێك لە الیەن یەكیەتییەكانی ژنان و‬ ‫خوێندكارانی دێموكراتی كوردستانی ئێرانەوە‬ ‫بە بەشداریی بەڕیز «حەسەن شەرەفی»‪،‬‬ ‫جێگری سكرتێری گشتیی حیزب لە ساڵۆنی‬ ‫رێوڕەسمەكانی حیزبی دێموكراتدا بەڕێوەچوو‪.‬‬ ‫لە سمینارەكەدا‪ ،‬پەیامی دەفتەری سیاسیی‬ ‫حیزبی دێموكراتی كوردستان لە الیەن بەڕێز‬ ‫«كەریم پەرویزی»‪ ،‬ئەندامی دەفتەری‬ ‫سیاسیی حیزبەوە پێشكەش كرا‪ .‬دەقی‬ ‫پەیامەكە بە شێوەی خوارەوەیە‪:‬‬ ‫ژنان و كچانی كوردستان!‬ ‫ژنانی ئێران!‬ ‫رۆژی خۆتان‪ ،‬رۆژی جیهانیی ژنتان لێ‬ ‫پیرۆز بێ‪ .‬پێویستە كە لەم رۆژەدا هاوكات‬ ‫لەگەڵ پیرۆزبایی بە بۆنەی رۆژی جیهانیی‬ ‫ژنەوە لە ئێوەی ژنان و كچانی واڵتەكەمان‪،‬‬ ‫ئاواتەخوازی دابینبوونی ماف و ئازادییەكانتان‪،‬‬ ‫كە مافە سەرەتایی و سەرەكییەكانی مرۆڤن‬ ‫بین و لەگەڵ ئێوەدا‪ ،‬پیرۆزبایی رۆژی‬ ‫جیهانیی ژن لە هەموو ئەو مرۆڤە ئازادیخواز‬ ‫و یەكسانیخوازانە بكەین كە بە خەمی‬ ‫هاتنەدیی یەكسانی و بەرابەریی ژن و پیاو لە‬ ‫نێو كۆمەڵگا و لە بنەماڵەدان‪ ،‬بكەین‪.‬‬ ‫رۆژی جیهانیی ژن‪ ،‬وەكوو رۆژێكی سەمبۆلێك‬ ‫و هێما بۆ یادكردنەوە و پێداگرتنەوە لە خەباتی‬ ‫ژنان و تێكۆشانیان لە پێناو گەیشتن بە‬ ‫یەكسانی و بەرابەرییەكی شیاوی مرۆڤ بووە‬ ‫و هەیە و لەم رۆژەدا كە بە بەرەوپێشچوونی‬ ‫رەوڕەوەی مێژوو و گەشەكردنی كۆمەڵگا‬ ‫و پێشكەوتنی كۆمەاڵیەتی و سیاسی و‬ ‫ئابووری‪ ،‬لە سەرتاسەری جیهاندا بیر و هزری‬ ‫یەكسانیخوازی و رێزگرتنی مرۆیی لە ژنان‬ ‫پەرە دەگرێ‪ ،‬رۆژی هەشتی مارس دەبێ بە‬ ‫خاڵی كۆكەرەوەی سەرتاسەریی كۆمەڵگای‬ ‫مرۆڤایەتی لە جیهاندا‪ ،‬بۆ ئەوەی كە هەموو‬ ‫كەس و هەموو بەشەكان و هەموو كۆڕ و‬

‫كۆمەڵ و گرووپێكی مرۆڤایەتی‪ ،‬بە یەك روانگە‌و یەك بۆچوونەوە بەو‬ ‫بـڕوایە بگەن كە مرۆڤەكان لە هیچ بوارێكەوە‪ ،‬چ لە بواری نەژادی‬ ‫و چ لە بواری جنسییەت و رەگەزە و چ لە هەموو بوارەكانی دیكەوە‬ ‫خاوەنی هیچ لە سەرەوەتربوون و مەزنییەك بەسەر ئەوی دیكەدا نین و‬ ‫جیاوازیدانان و هەاڵواردن دەبێ لە هەموو ئاست و لە هەموو بوارێكدا‬ ‫رەت بكرێتەوە و بنەبڕ بكرێ‌‪.‬‬ ‫ژنان و كچانی ئێران و كوردستان!‬ ‫ئێوە لە واڵتێكدا و لە ژێر دەسەاڵتی سیستمێكدا دەژین كە سەرەڕای‬ ‫هەموو ستەم و چەوسانەوەیەك كە بە دژی مرۆڤەكان بەڕێوەی دەبا‪ ،‬ژنانی‬ ‫لە بەرچاو زۆر سووك و بێ بەها و بێ‌نرخە و لە بواری بیر و هزرییەوە‌و‬

‫‪42‬‬


‫لە بواری سیاسەت و یاسا و مافە مەدەنییەكانەوە‪ ،‬دەیەوێ ژن بكا‬ ‫بە كۆیلە و تەنانەت بە ئامراز و شتومەكی بەردەست پیاوان و بۆیە‬ ‫خەباتەكەتان لە دژی ئەم رێژیمە‌و لەم واڵتەدا دژوارتر و رێگای‬ ‫بەردەمتان پڕكۆسپ و ئەستەمترە‌و هاوكات لەگەڵ ئەوەدا‪ ،‬ئەركی‬ ‫شۆڕشگێڕان و تێكۆشەران و ئازادیخوازانی پیاویش قورستر دەبێ‬ ‫كە پشتیوان و هاوخەبات و هاوهەنگاوتان بن‪.‬‬ ‫ژنانی كورد!‬ ‫ئێوە لەم رۆژەدا‪ ،‬لە رۆژی جیهانیی ژندا‪ ،‬هاوكات لەگەڵ ژنانی‬ ‫جیهان‪ ،‬هەم دڵنیاتر لە جاران دەبن كە بە خەبات و تێكۆشان دەتوانن‬ ‫بە مافەكانتان و بە یەكسانی شیاوی مرۆڤ بگەن‪ ،‬چوونكە‬ ‫دەبینن ژنانی جیهان لە واڵتە پێشكەوتوو و ئازادەكاندا بە خەبات و‬ ‫تێكۆشانی خۆیان و بە پشتیوانی و یارمەتیی پیاوانی یەكسانیخواز‪،‬‬ ‫سەلماندوویانە كە كۆتایی بە ئەفسانە‌و بیرتەسكییەكانی سەدەكانی‬ ‫پێشوو هاتووە كە وایان نیشان داوە و ئێستاش هەندێك بیری دواكەوتوو‬ ‫وای باڵو دەكەنەوە كە ژن لە سرووشت و لە زات و بنەڕەتی خۆیدا‪،‬‬ ‫كەمتر و پەستترە و هەر بۆیە دەبێ ژێردەست و ژێرچەپۆكی پیاو‬ ‫بێ‪.‬‬ ‫ئێوە ژنانی كورد بە ئەزموون وەرگرتن لە خەبات و تێكۆشان و‬ ‫هەوڵدانی ژنانی خەباتكار و سەركەوتووی جیهان‪ ،‬هەر وەك لە‬ ‫پێشوودا سەلماندووتانە‪ ،‬دەتوانن تێكەڵ بە ئەزموونی خۆتان و‬ ‫كەسانی تێكۆشەری پێش خۆتانی بكەن و بە خۆڕێكخستن و هاوشان‬ ‫و هاوئاهەنگكردنتان‪ ،‬رێچكەی ژنانی تێكۆشەر و مافویستی كورد‬

‫درێژە بدەن كە هاوكات لەگەڵ خەباتی نەتەوایەتی و‬ ‫ئازادیخوازانەیان‪ ،‬بۆ گەیشتن بە یەكسانی هەوڵیان داوە‬ ‫و هەزینەیان لە پیێناودا داوە‪ .‬چونكە گەیشتن بە ماف‬ ‫و پاراستنی بەها‪ ،‬نرخی خۆی هەیە و ژنانی كورد‬ ‫سەلماندوویانە كە بۆ ئارمان و ئامانجەكان‪ ،‬ئامادەن‬ ‫نرخی پێویست بدەن و سەلماندوویانە كە نەك لە ژنانی‬ ‫جیهان كەمیان نیە‪ ،‬بەڵكوو ژنانی وایان تێدا هەڵكەوتووە‬ ‫كە دەبێ وەكوو سەمبول و هێمای خەباتی ژنان چاویان‬ ‫لێ بكرێ‌ و نەك بە قسە و دروشم‪ ،‬بەڵكوو لە كردەوەدا‬ ‫نیشانیان داوە كە لە ریزی هەرە پێشەوەی دژوارترین‬ ‫قۆناخ و شێوازەكانی خەباتدا‪ ،‬هاوشانی پیاوان بۆ‬ ‫گەیشتن بە مافی ئینسانی تێكۆشاون‪.‬‬ ‫ژنان و كچانی كوردستان!‬ ‫لە خەباتی دوور و درێژخایەنتان بۆ گەیشتن بە‬ ‫ئازادی و یەكسانیدا‪ ،‬حیزبی دێموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێران هەر لە سەرەتای دامەزرانییەوە و بە درێژایی‬ ‫نزیك بە حەوت دەیە خەباتی مافخوازانەی‪ ،‬پاڵپشت و‬ ‫یارمەتیدەر و هاندەری ژنانی كوردستان بۆ سەلماندنی‬ ‫بوونی یەكسانیی خۆیان لە نێو بنەماڵە و لە كۆمەڵگا‬ ‫و لە ریزەكانی خەباتدا بوون و لەسەر دەستی پێشەوای‬ ‫نەمر‪ ،‬دامەزرێنەری حیزبی دێموكرات‪ ،‬رێكخراوی‬ ‫تایبەت بە ژنان پێك هێنراوە و رێبەرانی ئەم حیزبە بە‬ ‫هەموو توانا و ئیمكانەوە‪ ،‬یارمەتیدەر و پاڵپشتی ژنان بۆ‬ ‫خۆڕێكخستن لە پێناو گەیشتن بە مافەكانیاندا بوون و‬ ‫حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران لەم رۆژەدا وێڕای‬ ‫پیرۆزبایی رۆژی جیهانیی ژن لێتان‪ ،‬دووبارە لەسەر‬ ‫پرەنسیپە گرنگ و بنەماییەكانی لە پێناو هاتنەدیی‬ ‫ئازادی و بەرابەری و یەكسانی لە نێوان مرۆڤەكاندا‬ ‫پێ‌ دادەگرێتەوە و جارێكی دیكە ئەو وانە گرینگە‬ ‫چەندپاتە دەكاتەوە كە‪:‬‬ ‫«دێموكرات دژ بە هەر جۆرە چەوسانەوەیەكی مرۆڤ‬ ‫بە دەستی مرۆڤە و باوەڕی تەواوی بە بەرابەری‬ ‫مافەكانی ژن و پیاو لە نێو بنەماڵە و لە كۆمەڵگادا‬ ‫هەیە»‪.‬‬ ‫سەركەوتن بۆ هەموو ئازادیخوازان و بەتایبەت بۆ‬ ‫خەباتی یەكسانیخوازیی ژنان‬ ‫بە ئاواتی هەڵوەشانەوەی سیستمی چەوسانەوە و‬ ‫هەاڵواردن لە سەرتاسەری جیهاندا‬ ‫بە هیوای هاتنەدیی كۆمەڵگا و سیستمێكی پارێزەری‬ ‫ماف و كەرامەتی مرۆڤەكان لە ئێراندا‬ ‫حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫دەفتەری سیاسی‬ ‫‪8‬ی مارسی ‪2012‬‬

‫‪43‬‬


‫پەیامی كۆمیتەی بەرێوەبەریی یەكیەتی ژنان‪،‬‬ ‫بە بۆنەی ساڵرۆژی دامەزرانی یەكیەتیی ژنانی‬ ‫دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫‪ 66‬ساڵ بەرلە ئێستا و چەند رۆژ دوایی رێزگرتن لە ‪8‬ی مارس‪،‬‬ ‫لە ‪24‬ی رەشەمەی ساڵی ‪1324‬ی هەتاویدا‪ ،‬یەكیەتیی ژنانی‬ ‫دێموكراتی كوردستانی ئێران وەك یەكەمین رێكخراوی ژنان لە‬ ‫كوردستانی ئێران بە شێوەیەكی مودێرن دامەزرا‪ .‬بەو بۆنەیەوە‬ ‫گەرمترین پیرۆزبایی خۆمان پێشكەش بە خەڵكی كوردستان و‬ ‫بە تایبەت ژنانی مافخوازی كورد و هەموو ئەندامانی یەكیەتیی‬ ‫ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران دەكەین‪.‬‬ ‫دامەزرانی یەكیەتیی ژنان بوو بە دەسپێكی فەسڵێكی نوێ لە‬ ‫بزووتنەوەی ژنان لە كوردستانی ئێراندا‪ ،‬كە شانازیەكەی وەك‬ ‫دەسكەوتێكی بەنرخ دەگەرێتەوە بۆ كۆماری كوردستان و حیزبە‬ ‫دامەزرێنەرەكەی‪ ،‬واتە حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران‪.‬‬ ‫ئەو هەنگاوە گرینگ و مێژووییە كە بوو بە هۆی لە دایك‬ ‫بوونی رێكخراوەكەمان‪ ،‬هەنگاوێكی پێشكەوتوانە و سەردەمیانە‬ ‫بوو كە لەو هەلومەرجە هەستیارەی ئەو كاتەدا زۆر ئەستەم بوو‪،‬‬ ‫بەاڵم هاویشتنی ئەو هەنگاوە لە هزر و بیری تیژ و ستراتیژیی‬ ‫درێژخایەنی رێبەرانی كۆمار‪ ،‬بە تایبەت شەهید قازی محەممەدی‬ ‫سەرۆك كۆمارەوە سەرچاوەی دەگرت‪ .‬پاش تێكچوونی كۆمار‪،‬‬ ‫خەبات و تێكۆشانی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫بە پێی هەلومەرجی هەر كام لە قۆناغەكانی خەباتی نەتەوەكەمان‪،‬‬ ‫لەگەڵ هەوراز و نشێوی زۆر بەرەوروو بوو‪ ،‬بەاڵم ئەوەی لەو نێوەدا‬ ‫گرینگ و شایانی باسە ئەوەیە كە ژنانی كورد دەستیان لەو‬ ‫رێبازە هەڵنەگرتووە و لەوكاتەوە تا هەنووكە بە شێوەیەكی بەرباڵو‬ ‫لە پێناو دەستەبەربوونی ماف و ئازادیە نەتەوەییەكانیان و دابین‬ ‫كردنی مافە ئینسانی و دێموكراتییەكانی ژنان و یەكسانی لە‬ ‫كۆمەڵگادا تێكۆشاون‪ .‬ئەمرۆ رێژەیەكی زۆر لەو ئۆرگانیزاسیۆن‬ ‫و رێكخراوانەی ژنان لەنێوخۆیی كوردستان و دەرەوەی كوردستاندا‬ ‫هەن كە لە پێناو ئەو ماف و ئازادییانە تێدەكۆشن‪ .‬یەكیەتیی‬ ‫ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران خۆی بەرێوەبەر و درێژەدەری‬ ‫ئەو رێبازە دەزانێ كە هەتا گەیشتن بە ئامانج لە خەبات بەردەوام‬ ‫دەبێ‪.‬‬ ‫حكوومەتە چەوسێنەرەكانی قۆناغە جۆربەجۆرەكانی مێژوو‪ ،‬وەك‬ ‫یەك مافە ئینسانییەكانی كۆمەڵ‪ ،‬چ ژن‪ ،‬چ پیاو پێشل دەكەن‪،‬‬ ‫بۆیە زۆر روونە كە خەباتی ژنان لە پێناو بەدەستهێنانی كەسایەتی‬ ‫ئینسانی و حقوقی خۆیاندا‪ ،‬لە پێشدا دەبێ بۆ لەنێو بردنی ستەمە‬ ‫كۆمەاڵیەتیەكان بە گشتی و بە دژی ئەو نیزام و حكوومەتە‬ ‫زۆردارانە بێ كە لە زۆر واڵتاندا لەسەر كارن‪ .‬دیارە ئەو كارەش لە‬ ‫رێگەی خەبات و تێكۆشانی ژنان لە نێو رێكخراوە سیاسیە پێشكەوتو‬ ‫و خەباتگێرەكاندا ئەنجام دەدرێ‪ .‬بۆ وێنە‪ ،‬زۆر ئاشكرایە كە هەر‬ ‫جۆرە هەوڵدان و خەباتێكی راستەقینەی ژنانی ئێران‪ ،‬بۆ البردنی‬ ‫ستەمی جینسی لەسەر خۆیان و بۆ وەدەستهێنانی مافە ئینسانی و‬

‫‪44‬‬

‫كۆمەاڵیەتیەكانی خۆیان ناچار دەبن لە پێشدا تێكەڵ بە‬ ‫خەبات بۆ رووخاندنی رێژیمی كۆنەپەرەستی ئاخوندی‬ ‫ببن‪ ،‬كە ژنان و پیاوانی ئێرانی وێكرا لە پەت و بەندی‬ ‫دواكەوتوویی و دیكتاتۆری رەشی سەدەكانی نێوەراستدا‬ ‫راگرتووە‪.‬‬ ‫بەاڵم لە قۆناغی دواتردا دیارە ژنان رەنجی ستەمێكی‬ ‫دیكەش دەكێشن‪ ،‬كە ئەویش بە تاوانی ژن بوون ستەمێكی‬ ‫دووقاتیان بەسەردا سەپێندراوە‪ ،‬بۆ لەنێوبردنی ئەو‬ ‫ستەمە تایبەتیە دیارە رێكخراوە سیاسی و خەباتگێر و‬ ‫پێشكەوتووەكان دەتوانن یارمەتیی ژنان بدەن‪ ،‬بەاڵم هەر‬ ‫ئەوەندەش بەس نیە و ئەو كاتە بە كردەوە بەو ئامانجە‬ ‫دەگەین كە ژنان خاوەن رێكخراو و كۆمەڵەی تایبەت‬ ‫بە خۆیان بن‪ .‬لە بارەی ژنانی كوردستانەوە هەموومان‬ ‫دەزانین كە چۆن لە ماوەی ئەو ‪ 33‬ساڵەدا كە ئەو‬ ‫جواڵنەوە شۆڕشگێرانەی كوردستان بە دژی رێژیمی‬ ‫دژە ئینسانی ئاخوندی لە گۆرێدا بووە‪ ،‬شێرە ژنانی‬ ‫بێبەشی كوردستان هەستیان بە بەرپرسایەتی كردەوە و‬ ‫شانیان داتەوە بەر بەشێكی گەورەی ئەركەكانی ئەو‬ ‫جوواڵنەوەیە‪ .‬ئەو بارودۆخە بۆ خۆی هۆیەكی گرینگە‬ ‫بۆ ئەوەی هەموو پیاوانی شۆڕشگێری كوردستان و بە‬ ‫تایبەتی هاورێیانی تێكۆشەری حیزیی هان بدا‪ ،‬هەتا‬ ‫خەبات لە پێناو رزگاریی دایكان و خوشكانی بێبەشی‬ ‫خۆیاندا لە یەكێك لە ئەركە گرینگەكانی خۆیان بزانن‬ ‫و ئەوان لە خەبات بە دژی هەموو كۆت و بەندێكی‬ ‫چەوسێنەرانە و غەیری ئینسانیدا‪ ،‬یارمەتی بدەن‪.‬‬ ‫زۆر روونە كە ئەو خەباتە بەر لە هەموو الیەك لە‬ ‫پێشدا دەبێ لە الیەن ژنانی خەباتگێرەوە بەرێوە بچێ‬ ‫و هەر بۆیەش بە گەرمی داوایان لێ دەكەین بە‬ ‫شێوەیەكی رێكخراو چاالكانە بێنە نێو مەیدانی خەبات‬ ‫و تێكۆشان‪.‬‬ ‫بەرز و پیرۆز بێ ‪ 24‬رەشەمە‪66 ،‬ەمین ساڵرۆژی‬ ‫دامەزراندنی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی‬ ‫ئێران‬ ‫سەركەوێ خەباتی رەوا و مافخوازانەی ژنان لە پێناو‬ ‫وەدەست هێنانی ماف و ئازادییەكانیان‬ ‫یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫كۆمیتەی بەرێوەبەریی گشتی‬ ‫‪24‬ی رەشەمەی ‪1390‬ی هەتاوی‬ ‫‪14‬ی مارسی ‪2012‬ی زایینی‬


‫بەرێوە چوونی سمیناری‬ ‫‪8‬ی مارس لە شاری‬ ‫کارلستاد‬

‫ڕۆژی شەممە ڕێکەوتی ‪ 2012/3/10‬بە بۆنەی ‪8‬ی مارس‬ ‫رۆژی نێو نەتەوەیی ژنان‪ ،‬کومیتەی کارلستادی "یەکیەتی ژنانی‬ ‫دیمۆکرات" سمینارێکی بۆ کوردەکانی ئەو شارە و دەورووبەری‬ ‫پێک هینا‪ .‬سەرەتا لەالیە خۆشکە شەرمین موحەممەدی‬ ‫بەخێرهاتنی بەشداربووان و تایبەت کۆڕگێڕانی ‪8‬ی مارسی کرد‬ ‫و ئەو رۆژەی لە گشت الیەک پیرۆز کرد‪ .‬پاشان سیمینارەکە بە‬ ‫شێوەی خوارەوە دەستی پێ کرد‪.‬‬ ‫ڕاگرتنی خولەکێک بێدەنگی بۆ ڕێزگرتن لە گیانی پاکی‬ ‫شەهیدان و بە تایبەت قوربانیانی نابەرابەری ڕەگەیەندرا‪.‬‬ ‫داتر داوا کرا لە بەڕێز خاتوو " گەالوێژی موحەممەدی" وەک‬ ‫کۆڕگێڕ‪ ،‬بۆ پێشکەش کردنی باسەکەیان‪ .‬بەڕێز " موحەممەدی"‬ ‫لە باسەکەیاندا ئاوڕیان لە یاسا کۆن و نوێکانی سەدەی رابردوو‬ ‫و ئێستا دایەوە‪ .‬خاتوو "گەالوێژ" لە درێژەی قسەکانیدا تیشکی‬ ‫خستە سەر یاسا تایبەتییەکانی پەیوەندیدار بە ژیانی رۆژانەی‬ ‫ژنان و کچانی واڵتانی دواکەوتوو‪.‬‬ ‫ناوبراو لە بەشێکی دیکەی قسەکانیدا ئاماژەی بە مافی یەکسانی‬ ‫نێوان ژن و پیاو لە کۆمەڵگادا کرد‪ ،‬کە چەند تەوەرێکی گرنگ‬ ‫و هەستیاری دیکەی لێکەوتەوە‪.‬‬ ‫پاشان بەو بۆنە پیرۆزەوە پەیامی یەکێتی کوردان لەالیەن بەڕێز‬ ‫کاک "ساڵح پااڵنی" پێشکەش کرا‪.‬‬ ‫بەشی کۆتایی سیمینارەکە تەرخان کرابوو بۆ پرسیار و بیر و‬ ‫ڕای بەشداربووان لە پەیوەندی بە ‪8‬ی مارس و هەروەها وتارەکەی‬ ‫بەڕێز خاتوو "گەالوێژ موحەممەدی"‪ ،‬کە لەو بەشەشدا بەشداربووان‬ ‫چاالکانە بەشدارییان لە باسەکان کرد‪ ،‬و لەالیەن کۆڕگێڕانەوە‬ ‫واڵمی پرسیارەکانیان درایەوە‪.‬‬ ‫شایانی باسە پاش ‪ 2‬کاتژمێر سیمینارەکە کۆتایی پێ هات‪.‬‬

‫‪8‬ی مارس له‌ واڵتی‬ ‫نۆروێژ پیرۆز کرا‬ ‫رۆژی هه‌ینی‪ ،‬رێکه‌وتی ‪09.03.2012‬ی زایینی‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫بۆنه‌ی ‪8‬ی مارس" رۆژی نێونه‌ته‌وە‌یی ژن" یه‌کیه‌تی‬ ‫ژنانی دێمۆکراتی کوردستانی ئێران له‌ ناوچه‌ی‬ ‫رۆمه‌ریک ‌ه به‌ هاوکاری کۆمیته‌ی گشتی یه‌کیه‌تی‬ ‫ژنان شه‌وئاهه‌نگێکی خنجیالنه‌یان به‌شێوە‌ی خوارە‌و‌ە‬ ‫به‌رێو‌ە برد‪.‬‬ ‫‪ -1‬سروودی نه‌ته‌وایه‌تی ئه‌ی رە‌قیب و خۆله‌کێک بێ‬ ‫دە‌نگی بۆ رێزگرتن ل ‌ه شه‌هیدانی رێگای رزگاری و‬ ‫کۆمه‌ڵگای یه‌کسانی کوردستان‪.‬‬ ‫‪ -2‬هه‌ڵکردنی مۆمی ‪8‬ی مارس له‌ الیه‌ن مریه‌م‬ ‫مۆرادی و ئامین ‌ه عه‌بدۆاڵپوور‪.‬‬ ‫‪ -3‬پێشکه‌ش کردنی په‌یامی یه‌کیه‌تی ژنان له‌ الیه‌ن‬ ‫خۆشک ‌ه ئایش ‌ه ئه‌حمه‌دی به‌رپرسی یه‌کیه‌تی ژنان ل ‌ه‬ ‫ناوچه‌ی رۆمه‌ریکه‌‪.‬‬ ‫‪ -4‬په‌یامی کۆمیته‌ی گشتی حیزبی دێمۆکراتی‬ ‫کوردستانی ئێران له‌ واڵتی نۆرویژ له‌ الیه‌ن مه‌نسوور‬ ‫عه‌زیزی‪.‬‬ ‫‪ -5‬خوێندنه‌وە‌ی بروسکه‌ی پیرۆزبایی کۆمه‌ڵه‌ی‬ ‫کولتووری کورد و یه‌کیه‌تی الوان‪.‬‬ ‫‪ -6‬به‌شی یه‌که‌می شایی و گۆفه‌ندی به‌رنامه‌که‌ ب ‌ه‬ ‫دە‌نگی الوی دە‌نگ خۆش خه‌بات قۆرە‌یشی و موسیقا‬ ‫ژەن کۆمار وە‌لیزادە‌ رازایه‌وە‌‪.‬‬ ‫‪ -7‬پاشان نۆرە گه‌یشته‌ هۆنه‌رمه‌ندی پێشمه‌رگه‌ شێرکۆ‬ ‫مه‌ریوانی که‌ به‌رنامه‌که‌ی ل ‌ه دوو به‌شدا رازاندە‌وە‌‪.‬‬ ‫‪ -8‬ل ‌ه نێو بڕی به‌رنامه‌ی ‪8‬ی مارس دا له‌ الیه‌ن به‌رێز‬ ‫رە‌عدە‌ پااڵنی‪ ،‬به‌رپرسی یه‌کیه‌تی ژنانی دێمۆکراتی‬ ‫کوردستانی ئێران له‌ واڵتی نۆرویژ‪ ،‬ب ‌ه مه‌به‌ستی رێز‬ ‫گرتن له‌و ژنانه‌ی سااڵنێکی درێژ‌ە ئه‌ندامی یه‌کیه‌تی‬ ‫ژنانن‪ ،‬گۆڵ و نوسراوە‌یه‌کی رێزلێنانیان پێشکه‌ش‬ ‫کردن‪ .‬هه‌روە‌ها چه‌ندین شاخه‌ گۆڵ پێشکه‌ش به‌و‬ ‫که‌سان ‌ه کرا که‌ یارمه‌تی یه‌کیه‌تی ژنانیان دابوو بۆ‬ ‫پێک هێنانی ئه‌م شه‌وئاهه‌نگه‌‪.‬‬ ‫‪ -9‬کۆتایی به‌رنامه‌ک ‌ه به‌ دە‌نگی هۆنه‌رمه‌ندی‬ ‫دە‌نگ خۆش شێرکۆ مه‌ریوانی و گۆڤه‌ندی به‌شداران‬ ‫تا نیوە‌ی شه‌و درێژە‌ی هه‌بوو‪.‬‬ ‫پێشکه‌ش کارانی به‌رنامه‌ک له‌ به‌رێزان مۆنیر‌ە‬ ‫جێهانی و په‌ریزاد مێهریار پێک هاتبوون که‌ب ‌ه چه‌ند‬ ‫کۆرته‌ شێعر به‌رنامه‌که‌یان زیاتر رازاندەوە‌‪.‬‬

‫‪45‬‬


‫راپۆرتی چاالکيی‬ ‫‪ yjdki‬نۆروێژ‬

‫شەوئاهەنگێک لە کاڵمار‬ ‫بەبۆنەی ‪8‬ی مارس ڕۆژی‬ ‫ژنان بەڕێوەسچوو‬

‫به‌بۆنه‌ی ‪8‬ی مارس رۆژی جیهانیی ژنان‪ ،‬سمینارێک‬ ‫له‌ واڵتی نوروێژ بۆ به‌ڕێز "په‌روان ‌ه حه‌یده‌ری"‬ ‫به‌ڕێوه‌چوو‪.‬‬ ‫رێکه‌وتی ‪20‬ی ره‌شه‌مه‌ی ‪1390‬ی هه‌تاوی‪،‬‬ ‫کۆمیته‌ی یه‌کیه‌تیی ژنانی دێموکراتی کوردستانی‬ ‫ئێران ــ ئۆستفۆڵدی نوروێژ‪ ،‬سمینارێکیان به‌ بۆنه‌ی‬ ‫‪8‬ی مارس رۆژی جیهانیی ژنان بۆ به‌ڕێز "په‌روان ‌ه‬ ‫حه‌یده‌ری" راوێژکاری کۆمیته‌ی ناوه‌ندیی حیزبی‬ ‫دێموکراتی کوردستانی ئێران و به‌رپرسی کۆمیته‌ی‬ ‫یه‌کیه‌تیی ژنانی دێموکراتی کوردستانی ئێران ل ‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی واڵت پێکهێنا‪.‬‬ ‫‌که به‌ خوێندنه‌وه‌ی سروودی‬ ‫سه‌ره‌تای سمیناره ‌‌‬ ‫نه‌ته‌وایه‌تیی "ئه‌ی ره‌قیب" و راگرتنی خوله‌کێک‬ ‫بێ‌ده‌نگی بۆ گیانی پاکی شه‌هیدانی کورد و‬ ‫کوردستان‪ ،‬ده‌ستی پێکرد‪.‬‬ ‫دواتر خاتوو "په‌روان ‌ه حه‌یده‌ری" چه‌ند باسێکی سه‌باره‌ت‬ ‫ب ‌ه رۆڵی ژنان له‌ ئێستا و داهاتووی کۆمه‌ڵگادا‬ ‫پێشکه‌ش کرد‪ .‬هه‌روه‌ها ناوبراو تیشکی خسته‌سه‌ر زۆر‬ ‫بابه‌تی پێوه‌ندیدار به‌ پرسی ژنان و روونیشی کرده‌وه‌ ک ‌ه‬ ‫به‌ ئاماده‌بوونی ژنان له‌ بوار‌ه جیاجیاکانی سیاسی و‬ ‫رێکخراوه‌ییدا‪ ،‬ده‌توانن هه‌رچی زیاتر له‌ پرۆس ‌ه سیاسی‪،‬‬ ‫حکوومه‌تی‪ ،‬ده‌سه‌اڵت و ناوه‌نده‌کانی بـڕیاردان به‌شدار‬ ‫بن و چاره‌نووسی ئه‌مـڕۆ و دواڕۆژیان ب ‌ه ئیراده‌ی‬ ‫کاریی خۆیان بسپێرن‪.‬‬ ‫پاشان کورته‌ باسێک سه‌باره‌ت ب ‌ه مێژووی خه‌باتی‬ ‫ژنان و ده‌سکه‌وته‌کانی ئه‌و خه‌بات ‌ه ل ‌ه جیهان و واڵتی‬ ‫نوروێژدا له‌الیه‌ن به‌ڕێز "هیوا ئه‌حمه‌دی"یه‌و‌ه پێشکه‌ش‬ ‫به‌ ئاماده‌ بوان کرا‪.‬‬ ‫سمیناره‌که‌‌ به‌ شایی و هه‌ڵپه‌ڕکێی به‌شداران کۆتایی‬ ‫پێهات‪.‬‬

‫‪46‬‬

‫سەر لە ئێوارەی پێنج شەممە ڕێکەوتی ‪ 2012/3/8‬کومیتەی‬ ‫کالماری یەکێتی ژنانی دیموکرات شەوئاهەنگێکی بە بۆنەی‬ ‫‪8‬ی مارس ڕۆژی جیهانی ژنانەوە ڕێکخست‪ .‬سەرەتا خوشكە‬ ‫شەرەف ئەلیاسی بە نوێنەرایەتی کومیتەی ژنانەوە بەخێرهاتنی‬ ‫بەشداربووانی کرد‬ ‫و ڕۆژین ئەشرەفیی پێشکەشکاری بەرنامە‪ ،‬بۆ ڕێزگرتن لە‬ ‫گیانی پاکی شە هیدانی ڕێگای ڕزگاری کورد و کوردستان‪،‬‬ ‫بەتایبەت ئەو شێرەژنە کوردانەی کە لەپێناو هەلگرتنی هەردوو‬ ‫ستەمی نەتەوەیی و ڕەگەزی گیانیان بەختکردووە‪ ،‬خولەکێک‬ ‫بێدەنگی ڕاگرت‪.‬‬ ‫پاشان وتاری کومیتەی ژنانی دیموکرات لە الیەن خوشکە ڕەحمە‬ ‫ئەشرەفییەوە خوێندرایەوە‪ .‬خوشکە ڕەحمە لە وتارەکەیدا بە کورتی‬ ‫ئاوڕێکی خێرای لە مێژووی بزاڤی ژنانی جیهان و بەتایبەت‬ ‫ژنانی کورد دابووەوە‪.‬‬ ‫دواتر برووسکەی پیرۆزبایی کومیتەی کالماری حیزبی دیموکراتی‬ ‫کوردستانی ئێران لەالیەن هاوڕێ جەالل سۆفییەوە پێشکەشکرا‪.‬‬ ‫وێستگە گرنگەکانی خەباتی بەرابەرخوازی ژنانی جیهان وتارێک‬ ‫بوو کە لەالیەن خوشکە فەوزییە ئەلیاسی پێشکەش کرا‪.‬‬ ‫لە بەشێکی دیکەی شەوەئاهەنگەکەدا‪ ،‬ڕاوبۆچوونی بەشداربووان‬ ‫لەسەر گیروگرفتەکانی ژنی کورد لە نێوخۆی کوردستان و‬ ‫دەرەوەی واڵت هاتە ئاراوە‪ ،‬کە ئەوەش زۆر بەکەڵک و جێی‬ ‫ڕەزامەندی بەشداربووان بوو‪.‬‬


‫سەردانی هێرۆ جەڵدیانی‪،‬‬ ‫بەرپرسی پێشووی یەكیەتیی ژنان‬ ‫لە رێكخراوی "دنیای كودكان ایران"‬ ‫لە رێكەوتی ‪ 1390/19/19‬ی هەتاوی بەرپرسی پێشووی یەكیەتی‬ ‫ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران سەردانی رێكخراویك بە ناوی‬ ‫"دنیای كودكان ایران"ی كرد‪ ،‬كە "نازی ئیفتیخاری" بەرپرسایەتی‬ ‫ئەو رێكخراوەی لە ئەستۆیە و "یاسمین خانم" بەرپرسی گشتیی‬ ‫ئەم رێكخراوەیەیە‪.‬‬ ‫لەو چاوپێكەوتنەدا زۆر لەسەر كاروباری ئەو رێكخراوەیە گفتوگۆ‬ ‫كرا كە لە داهاتوودا ئێمەش بتوانین پێوەندیمان هەبێ لەگەڵ ئەو‬ ‫رێكخراوەیە‪ .‬هێرۆ جەڵدیانی دەڵی‪ :‬ئەوەی سەرنجی منی راكێشا‪،‬‬ ‫ئەوەیە زۆربەی منداڵەكان دایكیان لەگەڵ دێت و هاوكارێكی باش‬ ‫دەبن بۆ ئەو رێكخراوەیە و هەر لەو رێگایەوە ئەو ژنانەی كە لەگەڵ‬ ‫منداڵەكانیان دێن زۆر ژنی دیكە دەتوانن وەك هاورێ پەیدا بكەن و‬ ‫ئەو ژنانەی كە ئێرانین و لە ئامریكا دەژین‪ ،‬زۆر بە دڵێكی گەورەوە‬ ‫هاوكاری دایكی ئەو مندااڵنە دەكەن بە بێ هیچ چاوەڕوانیەك‪،‬‬ ‫سەرەڕای بوونی رێژەیەكی زۆر لە دوكتورەكان‪ ،‬ژنان هاوكارێكی‬ ‫زۆر گرنگی ئەو ڕێكخراوەن‪ ،‬كەواتە ژنان ڕۆڵێكی زۆر چاالكیان‬ ‫هەیە لەو رێكخراوەدا"‪.‬‬ ‫بە خۆشیەوە ژنانی كوردی ئێرانیشمان هەیە كە لە نێوخۆی ئێران‬ ‫دا ئەو كارە دەكەن‪ ،‬ئەوان چونكە پێیان خۆش نیە ئاشكرا بن‬ ‫ناویان دیار نییە‪ ،‬بە هیوای ئەو ڕۆژەی بتوانین ناویان بێنین و‬ ‫چاوپێكەوتنەكەیان باڵو بكەینەوە‪.‬‬

‫‪47‬‬


‫رێوڕەسمی كردنەوەی كۆنگرەی دووهەمی‬ ‫یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‬ ‫بەڕێوەچوو‬ ‫رێوڕەسمی كردنەوەی كۆنگرەی دووهەمی یەكیەتیی‬ ‫ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‪ ،‬بە بەشداریی‬ ‫كۆمەڵێكی بەرچاو لە رێكخراو و كەسایەتیی سیاسی و‬ ‫چاالكانی بواری ژنان‪ ،‬بەڕێوەچوو‪.‬‬ ‫رێكەوتی ‪23‬ی رێبەندانی ‪1390‬ی هەتاوی‪ ،‬رێوڕەسمی‬ ‫كردنەوەی كۆنگرەی دووهەمی یەكیەتیی ژنانی‬ ‫دێموكراتی كوردستانی ئێران‪ ،‬كۆنگرەی "گەشەی‬ ‫بیری ژنانە" لە ژیر دروشمی "دابین بوونی مافی‬ ‫ژنان‪ ،‬گارانتیی ئازادی و دێموكراسییە"‪ ،‬بە بەشداریی‬ ‫بەرێز "مستەفا هیجری" سكرتێری گشتیی حیزبی‬ ‫دێموكراتی كوردستانی ئێران‪ ،‬ئەندامانی بەڕێوەبەریی‬ ‫یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران و‬ ‫نوێنەری رێكخراوە جۆراوجۆرەكانی ژنانی كوردستانی‬ ‫ئێران و هەرێمی كوردستان‪ ،‬بەڕێوەچوو‪.‬‬ ‫رێوڕەسمەكە بە خوێندنی سروودی نەتەوایەتیی "ئەی‬ ‫رەقیب" لەالیەن كۆڕی هونەریی حیزبەوە و خولەكێك‬ ‫بێدەنگی بۆ رێز گرتن بۆ گیانی شەهیدان دەستی‬ ‫پێكرد‪.‬‬ ‫پاشان پەیامی كردنەوەی كۆنگرەی دووهەمی‬ ‫یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‪،‬‬ ‫كۆنگرەی "گەشەی بیری ژنانە" لەالیەن "سەكینە‬ ‫جەوانمەردی"یەوە خوێندرایەوە‪.‬‬ ‫دواتر پەیامی دەفتەری سیاسیی حیزبی دێموكرات‬ ‫لەالیەن بەرێز "حەسەن شەرەفی" جێگری سكرتێری‬ ‫گشتیی حیزبەوە پێشكەش كرا‪.‬‬ ‫لە بـڕگەیەكی دیكەی رێورەسمەكەدا دیكۆمێنتارێك‬ ‫كە لەسەر كار و چاالكیی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران ئامادە كرابوو‪ ،‬پێشكەش بە ئامادەبوان‬ ‫كرا‪.‬‬ ‫پاشان پەیامی خوشكە "نەسرین قاسملوو" هاوسەری‬ ‫شەهیدی نەمڕ دوكتور عەبدولڕەحمان قاسملوو‪ ،‬لەالیەن‬ ‫"گوڵباخ فەتاحی"یەوە پێشكەش كرا‪.‬‬ ‫دواتر پەیامی یەكیەتیی الوانی دێموكراتی كوردستانی‬

‫‪48‬‬


‫ئێران لەالیەن "زەینی كوردستانی"‪ ،‬ئەندامی هەیئەتی‬ ‫ئیجرایی ئەو یەكیەتییەوە خوێندرایەوە‪.‬‬ ‫پەیامی "هێرۆ جەڵدیانی" سكرتێری گشتیی یەكیەتیی‬ ‫ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران لەالیەن "ئێلهام‬ ‫چایچی"یەوە پێشكەش كرا‪.‬‬ ‫لە بـڕگەیەكی دیكەی رێوڕسمەكەدا پەیامی‬ ‫كۆنگرەی نەتەوەكانی ئێرانی فیدراڵ‪ ،‬لەالیەن "جەمیلە‬ ‫حەسەنخاڵی"یەوە خوێندرایەوە‪.‬‬ ‫پاشان پەیامی یەكیەتیی خوێندكارانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران لەالیەن "سەربەست ئورمیە" جێگری‬ ‫سكرتیری گشتیی یەكیەتیی خوێندكارانەوە پێشكەش‬ ‫كرا‪.‬‬ ‫لە نێوئاخنی رێوڕەسمەكەدا چەند سروود و گۆرانییەك‬ ‫پێشكەش كران‪.‬‬ ‫پەیامی ژنانی ئێنتێرناسیۆناڵ سوسیالیستی لەالیەن‬ ‫"پەروانە حەیدەری"‪ ،‬نوێنەری یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران لە دەرەوەی واڵت‪ ،‬پێشكەش كرا‪.‬‬ ‫پەیامی كۆمەڵەی ژنانی رۆژهەاڵت لەالیەن "كانی‬ ‫حوسێن" بەرپرسی پێوەندییەكانی كۆمەڵەی ژنانی‬ ‫رۆژهەاڵتەوە خوێندرایەوە‪.‬‬ ‫دواتر پەیامی ژنانی كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لەالیەن "حەبیبە عەبدوڵاڵهی"یەوە‬ ‫خویندرایەوە‪.‬‬ ‫لە بـڕگەیەكی دیكەی رێوڕەسمەكەدا كۆمەڵێك پەیام‬ ‫و برووسكەی پیرۆزبایی رێكخراو و كەسایەتییەكان بە‬ ‫دەستی رێوڕەسمەكە گەیشتبوون كە ئاماژە بە ناوەكانیان‬ ‫كرا‪:‬‬ ‫ــ حیزبی سوسیال دێموكراتی سوێد‬ ‫ــ "شادیە حەیدەری" پارلمانتاری پارلمانی سوئێد‬ ‫ــ كۆمەڵەی ئافرەتانی كوردستان‬ ‫ــ یەكیەتیی ئافرەتانی كوردستان‬ ‫ــ یەكیەتیی گشتیی قوتابیانی كورستان‪ ،‬عێڕاق‬ ‫سەنتەری كۆیە‬ ‫ــ رێكخراوی رۆشنبیریی كۆمەڵەی خانزاد‬ ‫ــ فیدراسیۆنی رێكخراوە مەدەنییەكانی كۆیە‬ ‫ــ ماڵپەڕی هەڵۆی كوردستان‬ ‫ــ ماڵپەری پێشمەرگەكان‬ ‫ــ "چیمەن رەفیق عەبدولكەریم"‪ ،‬لێپرسراوای ژنانی‬ ‫كۆیە‬ ‫ــ بوردی ژنانی حیزبی زەحمەتكێشانی كوردستان‬ ‫ــ "محەمەدی مەالكەریم" نووسەر و هاوسەرەكەی‬ ‫شیرین فەرەج سەعید‬

‫‪49‬‬


‫بەشداریی هەیئەتێكی‬ ‫یەكیەتیی ژنان لە‬ ‫رێورەسمی رێزگرتن لە‬ ‫رۆژی ‪8‬ی مارس‪ ،‬لە‬ ‫هۆلی نەجیبە خان‬

‫بەشداریی شاندێكی‬ ‫یەكیەتیی ژنان لە‬ ‫رێورەسمی ساڵرۆژی‬ ‫دامەزرانی كۆمەڵەی‬ ‫ئافرەتانی كوردستان‬

‫رێكەوتی ‪ 2012/3/8‬زایینی هەیئەتێكی یەكیەتیی‬ ‫ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران لە رێورەسمی‬ ‫رێزگرتن لە رۆژی نێونەتەوەیی ژنان‪ ،‬كە بە كاری‬ ‫هاوبەشی یەكیەتیی ژنانی كۆیە و سەنتەری رووناكبیری‬ ‫گەاڵوێژ رێكخرابوو‪ ،‬بەشداری كرد‪.‬‬ ‫رێورەسمەكە بە پێشكەش كردنی پەیامی سەنتەری‬ ‫رووناكبیری بەم بۆنەیەوە دەستی پێكرد و بە چەند‬ ‫پارچە شێعر و وتارێك درێژەی پێدرا‪.‬‬ ‫شایانی باسە چەندین رێكخراو و كەسایەتیی شاری‬ ‫كۆیە لەم رێورەسمەدا بەشداریان كردبوو‪.‬‬ ‫جێگای ئاماژەیە هەیئەتی ئامادەبوو لەم رێورەسمەدا‬ ‫بریتی بوو لە بەرێز گوڵێ ئێبراهیمی‪ ،‬جێگری‬ ‫بەرێوەبەریی گشتی و بەرێز كەژاڵ محەممەدی‬ ‫ئەندامی یەكیەیتی ژنان كە بە سەرپەرستیی بەرپرسی‬ ‫گشتی یەكیەیتی ژنانی دێموكراتی كوردستانی ئێران‪،‬‬ ‫ئێلهام چایچی لەم رێورەسمەدا ئامادەبوون‪.‬‬

‫لە رێكەوتی ‪2012/3/10‬ی زایینی شاندێكی یەكیەتیی ژنانی‬ ‫دێموكراتی كوردستانی ئێران لە رێورەسمی پیرۆزكردنی ساڵرۆژی‬ ‫دامەزراندنی كۆمەڵەی ئافرەتی كوردستان‪ ،‬بەشداری كرد‪.‬‬ ‫ئەم رێورەسمە كە هاوكات بوو لەگەڵ رێزگرتن لە رۆژی ‪8‬ی‬ ‫مارس‪ ،‬بە پەیامی بەرێوەبەرایەتیی كۆمەڵەی ئافرەتان بەم بۆنەیەوە‬ ‫دەستی پێكرد و لە درێژەدا لە الیەن چەند كەسایەتیەكی لە مێژینەی‬ ‫حیزبی شیوعی و كۆمەڵەی ئافرەتانی كوردستان چەندین وتە و‬ ‫پەیام پێشكەشی ئامادەبووانی كۆرەكە كرا‪.‬‬ ‫بەشی دووهەمی رێورەسمەكە خەاڵت كردنی ئەندامانی لەمێژینە و‬ ‫ماندوویی نەناسی كۆمەڵەی ئافرەتانی كوردستان بوو كە لە كەش‬ ‫و هەوایەكی پڕهەستدا بەرێوەچوو‪.‬‬ ‫جێگای ئاماژەیە چەندین دایكی شەهیدیش بە پێشكەش كردنی‬ ‫چەند پارچە شێعری فۆلكلۆری كوردی رێوەرەسمەكەیان رازاوەتر‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫شایانی باسە ئەم هەیئەتە بە سەرپەرستیی بەرپرسی گشتیی‬ ‫یەكیەیتی ژنان‪ ،‬بەرێز ئێلهام چایچی و هاورێیەتی بەرێزان مەحبووبە‬ ‫ئیبتیكار و كەنێرە مێهفەر‪ ،‬ئەندامی بەرێوەبەریی یەكیەتیی ژنان‬ ‫بەشداریی ئەم رێورەسمەیان كرد‪.‬‬

‫‪50‬‬


‫بەڕێوەچوونی سمیناری ‪8‬ی مارس لەالیەن‬ ‫یەكیەتییەكانی ژنان و خوێندكارانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران‬ ‫لە رێكەوتی ‪17‬ی رەشەمەی ‪1390‬ی‬ ‫هەتاوی‪ ،‬سمینارێكی هاوبەش لەالیەن‬ ‫یەكیەتییەكانی ژنان و خوێندكارانی‬ ‫دێموكراتی كوردستانی ئێرانەوە بە بۆنەی‬ ‫‪8‬ی مارس‪ ،‬رۆژی جیهانیی ژنان‪ ،‬لە‬ ‫ساڵۆنی رێوڕەسمەكانی حیزبی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران بە بەشداریی بەڕیز "حەسەن‬ ‫شەرەفی" جێگری سكرتێری گشتیی حیزب‬ ‫بەڕێوەچوو‪.‬‬ ‫رێوڕەسمەكە بە سروودی نەتەوایەتیی "ئەی‬ ‫رەقیب" و راگرتنی خولەكێك بێ‌دەنگی بۆ رێز‬ ‫گرتن لە گیانی شەهیدانی رێگای یەكسانی‬ ‫دەستی پێ‌كرد‪.‬‬ ‫دواتر پەیامی دەفتەری سیاسیی حیزبی‬ ‫دێموكراتی كوردستان لەالیەن بەڕێز "كەریم‬ ‫پەرویزی" ئەندامی دەفتەری سیاسیی‬ ‫حیزبەوە پێشكەش كرا‪.‬‬ ‫پاشان پەیامی یەكیەتیی ژنانی دێموكراتی‬ ‫كوردستانی ئێران لەالیەن "كەنێر مێهفەر"‬ ‫ئەندامی بەڕێوەبەریی یەكیەتیی ژنانەوە‬ ‫خوێندرایەوە‪.‬‬ ‫بەشی دووهەمی سمینارەكە بۆ بەڕێز "كەیهان‬ ‫یووسفی" سكرتێری یەكیەتیی خوێندكارانی‬ ‫دێموكراتی كوردستانی ئێران تەرخان كرابوو‬ ‫كە تێیدا باسێكی سەبارەت بە جیاكردنەوەی‬ ‫رەگەزی (تفكیك جنسیتی) لە زانكۆكانی‬ ‫ئێراندا پێشكەش بە بەشدارانی سمینارەكە‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫پاشان لە رێگەی سكایپەوە "سورەیا فەالح"‬ ‫چاالكی ژنان چەند باسێكیان لەسەر ژنان و‬ ‫بزووتنەوەی ژنان پێشكەش كرد‪.‬‬

‫‪51‬‬


‫ی‬ ‫ی رەشەمە‪ ،‬ساڵڕۆژ ‌‬ ‫ی ‪‌ 24‬‬ ‫بەڕێوەچوونی‌ رێوڕەسم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یەكیەتیی‌ ژنانی‌ دێموكرات ‌‬ ‫دامەزراندن ‌‬ ‫كوردستانی‌ ئێران‬ ‫ی‬ ‫ی ‪66‬مین ساڵڕۆژی‌ دامەزراندنی‌ یەكیەتی ‌‬ ‫بە بۆنە ‌‬ ‫ی كوردستانی‌ ئێران‪ ،‬رێوڕەسمێك بە‬ ‫ی دێموكرات ‌‬ ‫ژنان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گشتی ‌‬ ‫ی بەڕیز "مستەفا هیجری‌" سكرتێر ‌‬ ‫بەشداری ‌‬ ‫ی ئێران لە كۆیە بەڕێوە‬ ‫ی كوردستان ‌‬ ‫ی دێموكرات ‌‬ ‫حیزب ‌‬ ‫چوو‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ‪‌ 1390‬‬ ‫كاتژمێر ‪4‬ی‌ دوانیوەڕۆ‪24 ،‬ی‌ رەشەمە ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪66‬مین ساڵڕۆژ ‌‬ ‫هەتاوی‌ رێوڕەسمێك بە بۆنە ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژنانی‌ دێموكراتی‌ كوردستان ‌‬ ‫ی یەكیەتی ‌‬ ‫دامەزراندن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رێوڕەسمەكان ‌‬ ‫ئێران لەالیەن ئەو یەكیەتییەوە لە ساڵۆن ‌‬ ‫ی كۆیە‬ ‫ی ئێران لە شار ‌‬ ‫ی كوردستان ‌‬ ‫ی دێموكرات ‌‬ ‫حیزب ‌‬ ‫بەڕێوەچوو‪.‬‬ ‫ئەو رێوڕەسمە بەم شێوەی‌ خوارەوە بەڕێوە چوو‪:‬‬ ‫ی‬ ‫ی "ئەی‌ رەقیب" و راگرتن ‌‬ ‫سروودی‌ نەتەوایەتی ‌‬ ‫ی كورد و‬ ‫ی پاكی‌ شەهیدان ‌‬ ‫خولەكێك بێدەنگی‌ بۆ گیان ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫ی خەباتكار ‌‬ ‫كوردستان و بە تایبەتی‌ ژنان ‌‬ ‫دەستی پێكرد‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی یەكیەتیی‌ ژنان ‌‬ ‫ی كۆمیتەی‌ بەڕێوەبەری ‌‬ ‫پەیام ‌‬ ‫ی كوردستانی‌ ئێران لەالیەن بەڕێز "ئیلهام‬ ‫دێموكرات ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژنانی‌ دێموكرات ‌‬ ‫چایچی‌" بەرپرسی گشتیی‌ یەكیەتی ‌‬ ‫كوردستانی‌ ئێرانەوە پێشكەش كرا‪.‬‬ ‫دواتر سروودی‌ یەكسانی‪ ،‬كە تایبەت بەم بۆنەیەوە لە‬ ‫الیەن بەرێز سەالم ئیسماعیلپوورە نووسرابوو‪ ،‬بە هاوكاریی‬ ‫كۆری هونەریی حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران‪،‬‬ ‫خوێندرایەوە‪.‬‬ ‫ی الوان و‬ ‫پاشان پەیامی‌ هاوبەشی‌ یەكیەتییەكان ‌‬ ‫ی ئێران لەالیەن بەرێز‬ ‫ی كوردستان ‌‬ ‫ی دێموكرات ‌‬ ‫خوێندكاران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئیجرایی یەكیەتی ‌‬ ‫"سۆران باریكە" ئەندامی‌ هەیئەت ‌‬ ‫ی دێموكراتی‌ كوردستانی‌ ئێرانەوە خوێندرایەوە‪.‬‬ ‫الوان ‌‬ ‫لە بڕگەیەكی دیكەدا گۆرانییەك لەالیەن خاتوون ‌‬ ‫یو‬ ‫ێ عەلی‌ مورادی‌‪ ،‬چرۆ سوهراب ‌‬ ‫ی بوون كە لەالیەن بەڕێزان "ئایش ‌‬ ‫دەنگ خۆش "رۆهەیف"ەوە پێشكەش كرا‪.‬‬ ‫هیوا موحەممەدی‌"یەوە پێشكەش كران‪.‬‬ ‫ی پێهات‪.‬‬ ‫ی و هەڵپەركێی‌ بەشداران كۆتای ‌‬ ‫بەشی‌ كۆتایی‌ رێوڕەسمەكە چەند گۆرانییەك فۆلكلۆر رێوڕەسمەكە بە شای ‌‬

‫‪52‬‬


Duyemîn kongreyaYJDKÎ, Kongra Vegeşîna Ramanên Jinane bi dawî hat JINAN: Duyemîn kongreya Yekîtiya Jinên Demokrat ên Kurdistana Îranê ya bi navê Kongra “Vegeşîna ramanên jinane” hat sazkirin û piştî du roj xebatên berdewam dawî bi karê xwe anî. Di kongreyê de gellek guhertin çêbûn .û berpirs û rêveberiyek nû hat hilbijartin Yekîtiya Jinên Demokrat ên Kurdistana an û di dewrana Komara’1945 Îranê ku sala Kurdistanê de hat avakirin û hevsera Pêşewa Qazî Mihemed yekemîn seroka wê saziyê bû, an’2012 ê Sibata’12 duyemîn kongreya xwe roja dest pê kir û piştî çend rojan kar û xebatên .berdewam, dawî li karên xwe anî Kongreya “Vegeşîna Ramanên Jinane” bi beşdariya çalak a tevahiya nûnerên hilbijartî ên konferansên Kurdistan û derveyî welat hat sazkirin. Di çend roj xebatên kongreyê de, rapora siyasî – civakî a YJDKÎ ku ji aliyê komîteya amadekar a kongreyê ve hatibû berehvkirin, bername û pêrewa nvxweyî a saziyê, kar û çalakiyên komîteyên Yekîtiyan Jinan li Kurdistanê û derveyî welat û xebatên YJDKÎ di Rêxistina Enternasyonala Sosyalîst a Jinan jî hatin nirxandin. Piştî dahûrandin û behskirina hûr û berfireh a wan mijaran, ji .aliyê beşdarên kongreyê ve hatin pejirandin endamên 9 ,Di civîna dawî ya kongreyê de endamên cihgir weke Desteya 5 eslî û Rêveberiya Giştî di rewşeke demokratîk de hatin hilbijartin. Di heman civînê de Desteya Rêveberiya nû hilbijartî di kongreyê de, Êlham Çayçî mîna Berpirsyara Giştî ya Yekîtiya Jinên .Demokrat ên Kurdistana Îranê hilbijartin roj kar û xebatên berdewam û analîzek 2 Piştî kûr û tevalî ya hemû mijarên ketî berbas, duyemîn kongreya YJDKÎ bi dawî hat. Bi

boneya serkevtina kongreya “Vegeşîna ê Sibata’14 Ramanên Jinane”, roja an şahiyek mezin hat sazkirin û’2012 têde rapora dawîhatina kongreyê hat pêşkêşkirin û peyamên pîrozbahiyên çendîn sazî û kesayetiyan jî hatin pêşkêşkirin û di nav de peyama Nesrîn Qasimlo, hevsera rêberê şehîd Dr. .Ebdulrehman Qasimlo

1


Peyama Nesrîn Qasimlo ji bo duyemîn kongreya YJDKÎ Silav li duyemîn kongreya Yekîtiya Jinên Demokrat ên Kurdistana Îranê Xuşkên hêja Hevalên delal Rewşa jinên Kurd di civaka îro ya Kurdistanê de çavnihêriya xebata we ji bo bidestveanîna mafên mirovî yên salên 30 we ye. Herçiqas di heyamê borî de hişyariya xelkê li gor mafê û hiqûqên wan û nemaze wekheviya mafê jin û mêr di civakê de pêşve çûye û pêvajoyek erênî ya berçav derketiye holê, lê pirsgirêkên jinên Kurd niha jî nehatine çareserkirin. Li vir divê vê yekê bibîr bînim ku qedrê vê pêşketina bidestvehatî li Kurdistanê ji ber hewildan û xebatên Partiya Demokrat a Kurdistana Îranê bizanin, ji ber ku yekemîn partiya siyasî ya Kurdistanê bû ku di bernama xwe de wekheviya mafê jin û mêr pejirand û hevaheng .ligel hev pêşde biriye û dibe Em hemû dizanin ji bo ku ev biryardan bi kiryar piraktîze bibe, rêyek dirêj li .pêşiya me ye Pêwîst e ku em xebat ji bo azadiyê mil bi milê mêtran pêşde bibin, ji ber ku xebat û têkoşînê pêdivî bi beşdarîkirina giştî heye, lê divê jin di hewildan ji bo bidestveanîna mafên wekhev, bêhtir .girêdayî îradeya xwe be Di têkoşînekê de ku li pêşiya we ye,

pişta xwe girê bidin bi partiyê, xelkê hişyar bikin û agahiyan bidin civatên xelkê û di mal de bi axavtina bedew, berevaniyê ji mafên .xwe bikin Yekîtiya Jinan di xebatek wiha de roleke bingehîn heye, ev rêxistin piştevanê we ye û divê di çarçoveya vê saziyê de bigihin agahiyan .û xwe zane bikin Hevalên hêja Jinên hêja ên Kurd Hişyar bin û berevaniyê ji mafên xwe bikin, ez ji ze difikirim û di kongreyê de bi nerîn û .ramanan ezê bi we re bibim .Serbilind bin Nesrîn Qasimlo 2012 ê Sibata’12

Têdîtin: Dehan peyam ji aliyê kesayetî û sazî û partiyan ve bo duyemîn kongreya Yekîtiya Jinên Demokrat ên Kurdistana Îranê hatine şandin, beşa Kurmancî ya Kovara JINAN jî di hejmara pêşiyê de, beşek ji wan belav dike.

2


Daxuyaniya Komîteya Rêveberiya YJDKÎ, hilbijartiya kongreya duyemîn bi hinceta lidawîhatina kongreyê Endam û alîgirên Yekîtiya Jinên Demokrat ên Kurdistanê Jinên mafxwaz û xebatkarên Kurdistanê Malbatên serbilind ên şehîd û girtiyên siyasî Em xwe bi rûmet û bextewer dizanin ji hemû aliyekê re rabigehînin ku Yekîtiya Jinên Demokrat ên Kurdistana Îranê di kongreya xwe ya duyemîn de ya bi navê Kongreya “Vegeşîna Ramanên Jinane” û bi dirûşma “dabînbûna mafê jinê, garanîkirina azadî û demokrasî ye”, piştî du roj xebatên berdewam ên endamên kongreyê, bi awayekî serkevtî dawî li karên xwe bîne. Duyemîn kongreya Yekîtiya Jinên Demokrat ên Kurdistanê di rewşeke taybet û awarte de li herêma Rojhilata Navîn û bi taybet li Îranê hat sazkirin û ev guhertinên pêk hatî bûn sedem ku ji her demekê bêhtir îro em hes bi nêzîkbûna azadiyê bikin. Herwiha ji ber zextên navdewletî ji aliyekê û rewşa kambax a aborî û siyaseta serkut û tundutûjiya hikûmeta Îslamî li dijî xelkê Îranê û nemaze jinan ji aliyekî din ve, hikûmeta Îran roj li pey rojê ber bi nemanê nêzîk dibe. Endamên YJDKÎ bi liberçavgirtina vê rewşê, herwiha hestkirin bi berpirsyariya dîrokî û giring a xwe, rewşa niha ya cîhan û Îran û Kurdistanê bi başî nirxandin û bi sazkirina kongreya duyemîn karîn bi awayekî pirr demokratîk rêveberiyek nû hilbijêrin û ber bi vê pêvajoya nû ve herin. Rêveberiya nû hilbijartî ji aliyê kongrê ve hatiye erkdarkirin ku li hemberî guhertinên herêmê hişyarane û hûrbînane helwêstan bigire û ji hemû

derfetan bi sûd û qezencê azadiya jinên Kurdistana Îranê fêdeyê webigire. Yekîtiya Jinên Demokrat ên Kurdistana Îranê, wek yekemîn rêxistina taybet bi jinan di dîroka xebata neteweya Kurd de, bi piştgiriya Komara Kurdistanê û bi taybet damezrînerê Komarê Pêşewa Qazî Mihemedê nemir û herwiha hevsera serbilind a vî rêberê navdar MÎNA XANIM û keçên wê û jinên din hat avakirin û bû pêşenga xebata mafxwaziyê ji bo jinên Kurd di Kudistana Îranê de. Em daxwaz ji hemû endamên YJDKÎ dikin ku bi liberçavgirtina vê giringiyê, bi şiyan û hêzeke bêhtir ber bi refên xebata Yekîtiya Jinên Demokrat ên Kurdistana Îranê bên û bi hevkariya vê saziyê û piştgiriya mêrên rewşenbîr, bibin dengê jinên Kurd li Kurdistana Îranê. Em pirr bi dil spas û pêzanîna xwe raberî wan hêz û aliyan dikin ku di rêvebirina kongreya me de bûn alîkar û li serveyî hemûyan Partiya Demokrat a Kurdistana Îranê û hemû organên têkildar ên vê partiyê ku ji bo baştir rêveçûna kongreyê pirr ked û alîkarî dan me. Kongreya me demjimêr 5ê serê sibeya roja 14’ê Sıbata 2012’an dawî bi xebatên xwe anî. Yekîtiya Jinên Demokrat ên Kurdistana Îranê Komîteya Rêveberiya Giştî

3


Çend milyon zarokên Kurd li Îranê ji mafê zimanê zikmakî bêpar in Azad Kurdî Hatina roja 21’ê Sibatê ‘Roja Zimanê Zikmakî ya Navneteweyî’, îsal jî pirsgirêka qedexebûna zimanan li welatên pirneteweyî rojev bi xwe re mijûl kir. Hê jî bi dehan milyon zarokên neteweyên Îranê û zarokên Kurd jî di nav de, ji xeynî Farisan ji mafê xwendin û nivîsîn bi zimanê xwe yê dayîkê bêpar in. Hevdem ligel seranserê cîhanê, her sal 21’ê Sibatê ‘Roja Zimanê Zikmakî ya Navneteweyî’ ji aliyê neteweyên Îranê û Kurd jî di nav de, tê bibîranîn û çalakiyên cuda û piralî tên organîzekirin. Ji bo ku bala desthilatdarên Komara Îslamî û navendên biryarder ên navneteweyî û demokrat û mirovdost bikşînin ser pirsên perwerdeya zimanê zikmakî û balkişandina wan bi mafên kultûrî yên neteweyan di civakên pirçand wek Îranê de, her sal Kurdên Rojhilatê Kurdistanê jî 21’ê Sibatê bi gireseyî û coşek mezin pîroz dikin. Kurd 33 sal in ku doza mafên neteweyî dkin ku herdem mafê xwendin û nivîsîn bi zimanê Kurdî yek ji wan bûye. Lê mixabin rayedarên Komara Îslamî zêdeyî 30 sal in ku vê mafê demokratîk û serek ji zarokên Kurd û neteweyên din ên Îranê bêpar û qedexe kiriye. Ligel ku madeya 15 û 19 a qanûna bingehîn a Îranê ew maf fermî nas kiriye, lê di pratîkê de qet nehatiye cîbicîkirin.

Bi milyon zarokên Kurd li Îranê neçar in ji destpêka roja diçin dibistanê heta dawiya xwendin û piştre di civakê de, bi zimanê Farsî bixwînin û binivîsin û piştre jî pê kar bikin. Rayedarên hikûmeta Îranê di bingeh de bawerî bi vê yekê nebûne ku Îran welatek pirçandî, pirzimanî û pirneteweyî ye û ji ziman û çanda neteweyên cuda pêk tê. Li hember vê yekê siyaseyta cudahîdanîn û asîmîlasyona zimanên din girtin pêşberî xwe

4


ku ji dema desthilatdariya Mihemedriza Şah ve tovê wê hat rijandin. Mihemedriza Şah bi armanca avakirina dewleta neteweyî li Îranê hevdem ligel Ata Turk, hemû çand û zimanên neteweyên Îranê kirin armanca bişaftin û siyaseta asîmîlasyona sîstematîk ku rayedarên Komara Îslamî piştî şoreşa 1979’an ku desthilat li Îranê girtin dest xwe, şopa hikûmeta berê berdewam kirin. Di rewşekê de ku me sedsala 21’an destpê kiriye, hêj civaka mirovahiyê ligel diyardeyek wek bişaftina ziman û çanda neteweyan ji aliyê desthilatdarên nasyonalîst ve rûbirû ye û hewla ji holê rakirin û asîmîlekirina ziman û nasnameyan neteweyên welatê xwe didin. Di ti welatek cîhanê de tenê bi zimanekê nayê xeberdan û nivîsîn, loma ligel ku li piraniya welatên demokratîk ên cîhanê ku di asta medya, perwerde û karûbarên rêveberiyê de zimanek fermî hene, lê balê didin zimanên din ên gelan û mafê grûbên civakî û kêmaniyên neteweyî jî bo xwendin û nivîsîn bi zimanê xwe yê zikmakî berçav digirin. Bo nimûne li Hindistanê ku sîstemek federal heye, zêdeyî 26 zimanên fermî hene, welatek yekparçe ye jî. Li Îranê ku 33 sal in Komara Îslamî desthilatdariyê

dike, bi awayên cuda cuda mafên çandî û nasnameya neteweyan tê binpêkkirn û ji aliyê dezgehên ewlekarî û leşkerî ve xebat û hewildanên çalakvanên siyasî û sivîl wek tawanek mezin tê zanîn. Cezayên giran ji van kesan re tê dan û ligel rewşek trajîdîk di jiyana xwe de rûbirû dibin, bi sedema ku doza mafê xwezayî û destpêkî yê xwe kirine. Hemû peymanameyên navneteweyî mafê axavtin û xwendin û nivîsîn bi zimanê zikmakî ji neteweyekê re azad dizane, heta mafê neteweyan heye ku mafê han ji aliyê dewletan jî bi fermî were naskirin. Li Îranê zimanên neteweyan wek devokên zimanê Farisî tên binavkkirin û netewe jî wek ‘QEWM’ tê naskirin. Kurd û neteweyên din li Îranê nikarin zimanê xwe yê zikmakî di medya, çapemenî û sîstema perwerde û kar û çalakiyên civakê û pergala rêveberiyê de bikar bînin û wek kirîzek siyasî û pirsgirêkek berçav a civakî xuya dike. Têdîtin: Ev nivîsar di heftînameya Rûdaw de hatiye belavkirin.

5


Bihar bedew e bi xemla jinê Sefiye Xalidî Berfa çiya yê hêdî hêdî dihelîya, lê gava tîrêjên rojê xwe li çiyan dixist û bi hilma xwe ya germ ew bandor dikir berf bi lezgînî dibû av û xwe li lêva çiya di berda xwar...kulîlkên zozanan sor û şîn der diketin û bihara rengîn gav bi gav pêşve diçû. Qîz û xortên bedew û xemilî bi cilûbergên geş û rengîn belav dibûne nav çol û çiya...bi wê serxweşiya biharê re dilê hinekan pirr li evîn û hesret, hinek pirr li xem û dilşikestî, hinek nû ezîzên xwe ji dest dayîne, hinek jî di warê aborî de bêpar mayîne, lê ji ber bêhna biharê dilê wan geş û bêhna wan fireh bûye.. Lê heya demek kurt ji ber ku bihar bi hemû xweşikî û bêhna dilvekera xwe jî nikare kêmasîyên mirov bicîh bîne... Her kes dibêje bihar xweşe di gund û nav dilê xwezatê de digel bihîstina dengê xuşexuşa avê û bêhna gul û kulîlkên zozanan... Gelo ne raste dema dilê însan geş be aşitî û wekhevî jî cîyê xwe digire nav însanan? Dibên dunya dewran û dûre .. lê hîna jî dora me nehatiye .. Her car ku bihar tên zivistan diçin mirov zêdetir xemgîn dibin û ji bo wan tenê hesreta rojên derbasbûyî dimîne ..çima! Mirov dikeve bîra salên çûyî wan salên ku kalên me sax bûn ...dilê wan bê kîne bû .. Bi dilgermî Newroz pîroz dikirin .. Raste wê demê jî miletê me di bin destê xwînxwaran de bû, lê dîsan jî dilê wan geş bû...

Dema sûsin û beybûn di nav sînga axê de derdikevtin ..dapîra me digot ha qîza min! ha lawê min! ji xwe re hêvîyek bike xwedê bi cîh tîne...dengê şivanê gund di nav sînga girê pêşber gund de dihat ...sîtavka neynûka lawikê evîndar ser girê dinê pêşber gund bala hemû kesê dikişand xwe ... Zerîyê gund, mezin û biçûk destmal destê wan belav dibûne nav deşt û newala ji bo pincarê biharê... Bihar wisa bi dilgermî derbas dibû .. Genc diçûne zozanan û pîr dimane gund, ...wê demê barê giran ser milê jinan bû.. Jinên ku fikrên aştî

6


û azadîyê hebûn. Bi jiyana koçberî qayîl bûn û serbilind, ew di konan de dijiyan, ji serê sibê zû radibû heya êvarê nedisekinî û dest bi karê konên xwe yan mala xwe dikirin, bi xwedîkirina zarokan û çêkirina xwarinê re mijûl bûn, hespên mêrê xwe û çekên wî hazir dikirin û dişandin nêçîrvaniyê, her roj wisa berdewam dibûn, carna jî li ber çêkirina merşê bûn, him karê xwe didomandin him jî stiranên xwe digotin bi bêhna çiyan û xwezayê hizra wan bi şêweyek bêhempa kar dikir mînak, carna lê dinêrîyan ku ew rengê xwezayê yan jî lorînên ku digotin wekî wêneyan li ser merşê xwe bi neqşi didan dîyarkirin., ew hertim jîr û jêhatî bûn. Li ser rûyê wan an jî laşê wan deq hebûn... Xizêma wan jî bala mirov dikşand... Li ser enîyê wan tiştên xemilî hebûn... Fîstanên wan jî pirr li dest neqş bûn... Kofîyên wan dil dihelandin... Hertim ji xwe bawer bûn, Zarokên xwe wisa mezin dikirin xweş mêr û egîd, ew wek mêran bûn, dema ku mêvanek hatiba malê û zilamê wan li mal nebûya, ewê jî wek zilam pêşwazî dikir...

Mil bi milê mêrê xwe bûn di xweşî û nexweşîya de.. Bi rastî ser bifikirin, dîrok û kultûra Kurdan bi destê jinên Kurd hatiye parastin... Bi hemû êş û elemên ku hebûn jî dîsan rûmetê wan bi kenî bû û her çiqas jî mêrê wan yan xesûr û birê wan ew aciz dikirin jî, dîsan hember wan bêdeng diman û hurmet wan digirtin.. Di dîrokê de hertim êş kişandîye, lê di dilê xwe de ragirandîye û ji ber zarok û malbatê hertim bi kenî hatî û çûye ... Digel hemû xweşikiya biharê û di nav gul û giyayê biharê de, ger jin nebe bê xweşî bê wate ye... Esman dikene û baran dibare û çol û çiyan dixemilîne, lê ger bejna te wek rihanê di nav wê xemlê de nebe bihar bê wate ye ...

7


Seroka Buroya Kurdî ya Pêwendî û Agahdariyê li Bruksel bo kovara JINAN axivî:

“Jinên Kurd zêde bi xwe û malbata xwe xerîk/mijûl dibin” Hevpeyvîn: Azad Kurdî armanc, bandora xebat û çalakiyên yek ji malên Kurdan li Bruksel kir ango Buroya Kurdî û bi firehî pirs kirin û wê jî bilfirehî bersiv da pirsan. Hemû pirs û berisvên hevpeyvîna me ya germ ligel Pervîn Cemîl bixwînin: -Mamosta, Pervîn Cemîl kê ye? Ez di 1943 de li Şamê, Sûriyê, ji diyeke çerkez, Cawide Dagum, û bavekî kurd, Ekrem Cemîl Paşa, bûme. Her du jî di 1929 de, ji Tirkiyê, ji zulma Atatürk, reviya bûn û hevdu li Sûriyê, li Antakya (îro li Tirkiyê ye û navê wê Hatay e), nas kir. Du xuşk û birayekî min hene. Ji berê xuşkeke me ya din jî hebû, lê mixabin ew gelek cuhan, di 1953 de, ji sedema kansêrê wefat kir. Bavê min û hin endamên din ên malbatê ji 1912 de ji bo azadiya gelê kurd gelek xebat kiri bûn. Wan ev xebat li Sûriyê jî dewam kir û hin ji wan li Kurdistana Îranê, di dema Komara Mahabadê de, û li Kurdistana Iraqê di salên 1970-1961 de, jî kar kir.

Dema mirov mirov bi dayîka Pervîn Cemîl re diaxive, şaş dimîne ji zanebûn, xebatkirin û newestiyan û realîstbûnê wê û pirr taybetmendiyên din ên wê. Ew Seroka Buroya Kurdî ya Pêwendî û Agahdariyê li Bruksel paytexta Yekîtiya Ewrûpa ye. Ew zêdeyî 30 sal in berdewam ji bo Kurdan xebitiye. Dema min daxwaza hevpeyvînek taybet ji bo Kovara Jinan jê re kir, bi dilek vekirî qebûl kir ku pirsên me bibersivîne. Pervîn cemîl di hevpeyvînê de behsa xwe û malbata xwe ya navdar û têkoşer kir li Kurdistanê. Qonaxên jiyana Pervîl Cemîl pirr balkêş in û qala rewşa malbata kalê xwe Cemîl Paşa li çendîn welatan kir. Me derbarê

Riha (esl) Malbata Cemîl Paşa ji Silopî, Kurdistana Tirkiyê, ye. Lê ji sedsala 17mîn de, li Diyarbekirê bi cî bû bû. Di dema Imperatoriya Osmanî de, Ahmed Cemîl Paşa (bapîrê bavê min) di 1880 û 1881 de parêzgarê (walî) Yemenê bû. Bavê min Ekrem li Diyarbekirê, di 1891 de,

8


Rêxistina Alîkariya Kurdên Xizan (feqîr) li Cezîrê (Kurdistana Sûriyê). Di 1933 de, bi fermana nivîskî ya Ata-Türk, Ekrem û pismamên wî ji netewahiya tirkî hatin avêtin. Di 1937 de, Fransiyên ku li Sûriyê hukm dikir Ekrem û pismamên wî sirgûn kir Tudmurê, çoleke Sûriyê, ji bo ku wan ne xwest ku lîzê Fransiyan bilîzin û li dijî Ereban derkevin. Ji 1940 heta 1943, cardin Fransiyan Ekrem sirgûn kir Şamê û ew bi şewateke ku li Amûdê, li Kurdistana Sûriyê, bû bû, tawanbar kir. Ji 1939 heta 1946, Ekrem bû nimînendeyê (temsîlcî) siyasî yê Hoybûnê. Di 1958-1957, Qedrî û Ekrem bûn endamên berpirsiyar ên Partiya Dêmokrat a Kurd li Sûriyê. Di 1962 de, Ekrem çû Kurdistana Iraqê ji bo ku hogiriya rojanamevanê amerîkî Dana Adams Schmidt, weka wergêr (tercuman) û rehber, bike. Piştre, Schmidt pirtûkek bi sernivîsa « Journey Among Brave Men » (Gerrek di nav Zilamên Mêrxas de » weşand.

bû. Di 1912 de bû yek ji endamên « Rêxistina Xwendekarên Kurd – Hêvî » li Istanbulê. Di 1913 de, ew çû Swîsra ji bo xwendina endaziyê (hendese) û li wira bû serokê şaxa Hêvî li Ewropa. Di 1918 de, bû serokê rêxistina kurdî « Kürdistan Teali Cemiyeti » ya Diyarbekirê, piştre bavê wî, Kasim, bû serok. Di 1919 de, tevî birayên Celadet û Kamiran Bedir Xan û efserê (zabit) ingilîz, Major Noel, li ciyên cihê yên Kurdistana Tirkiyê gerriya, ji bo destnîşandana (tesbîtkirin) jimara Kurdan û Ermeniyan li Kurdistanê. Lê li Malatya, merivên AtaTürk tecrube kir ku wan bigirin, lê ew reviyan. Di 1920 de, Ekrem bû yek ji avakerên Kürt Teşkilati Ictimaiye Cemiyeti ku amanca wê serxwebûna Kurdistanê bû. Di 1925 de, piştî serhildana Şêx Seîd, 11 endamên malbata min hatin birin dadgehê, li gel ku ew beşdar ne bû bûn vê serhildanê. Piştre hemî, ji xeynî bavê min, hatin azad kirin. Ekrem 10 sal ceza stend, lê bitenê heta 1928, ango 3 sal, li zîndana Kastamonu ma. Di 1929 de, tevî 3 pismaên xwe, Muhammed, Qedrî û Bedrî, reviya Sûriyê, û piştre birayê wî Miqdad, ku li Parîsê dixwend, xwe gihand wan. Ji xeynî bavê min, ên din tevî malbatên xwe hati bûn. Di wê salê de, Ekrem bû endamê encumena navendî ya rêxistina Hoybûnê, ku Celadet û Kamuran Bedir Xan li Sûriyê ava kiri bû û ku amanca wê alîkarîkirina çekdarî ya serhildana Çiyayê Agirî, ya Ihsan Nûrî Paşa (1927) bû. Di 1930 de, li Şamê tevî xebata Celadet Bedir Xan û ronakbîrên din ji bo afirandina alfabeya kurdî ya latînî, bû. Di 1932 de, bû yek ji berpirsiyarên

“Tiştê ku min gelek dêşîne ew e ku jin bixwe zêde li ber xwe nadin û rewşa xwe bi awayekî “passif” dijîn”

Di 1967 de, hukûmeta sûrî erdên hemî malbatê, bê tu qerebû (tawîz), stendin. Bextê (şans) me hebû ku wê gavê cuhanên malbatê, weka min û pismam û dotmamên min, me dest bi kar kiri bû. Loma, me ji aliyê maddî zorî ne kişandin. Bi ser de jî, vê hukûmetê paşnavê malbatê “Cemîl Paşa” guherand û em neçar kirin

9


ku her yek navê bav yan kalê xwe weka paşnav bi kar bîne. Ango, em bûn “Qasim” û pismam û dotmanên min bûn “Qedrî”, “Bedrî” … Lê em çûn dadgehê û me paşnavê xwe yê berê, lê bê “Paşa” stend. Ango, em hemî bûn “Cemîl”. Bitenê pismamekî min “Cemîl Paşa” ma. Ekrem du pirtûk nivîsîn : « Dîroka Kurdistan bi kurtebirî », bi kurdî û tirkî, û « Muhtasar Hayatım » (Jiyan min bi kurtî), bi tirkî. Û wî nivîsên cihê, weka gotar (meqale), helbest … jî nivîsîn. Wî li Şamê di 31.12.1974 de wefat kir. Piştî kutahkirina dibistana (secondaire) bi erebî, min edebiyata fransî li zanîngeha Şamê xwend û li du salên dawîn ên vê xwendinê min li konsulxaneya Bulgaristanê jî, weka sekreter, kar kir. Min kurdî, erebî, tirkî, fransî û hinek ingilîzî dizanî bû. Piştre, li Kongo û Beljîka, ez hollandî “flamanî” jî hîn bûn. Li Kinshasa, Kongo, ez 3 meh jî çûm fêrên almanî, li “Goethe Institute”. Di “octobre” 1969 de, ez çûm Afrîqa, Kongo (wê gavê navê vî welatî Zaïre bû) û min li dibistanên (secondaires) ên paytexta vî welatî, Kinshasa, fêrên edebiyata fransî û hinek jî dîrok û dîroka hunerê dan. Ez li wira heta dawiya Hezîran 1975 mam. Her havîn, ez vedigeriyam Şamê, lê li wê derê bitenê mehek dimam. Di meha din a havînê de, ez li gelek welatên Ewropa Rojavayî digerriyam. Û berê ku ez biçim Kongo bi mehekê jî, ez tevî “club”eke cuhanan, bi otobusê li welatên Ewropa Rojhilatî gerriyam. Min zilamê xwe, Pieter Gerits, di 1972 de li Kinshasa nas kir û em li Kongo û li hin welatên cîran gelek gerriyan. Pieter (em jê re Pierre dibêjin)

mamosteyê zimanên klassîk (latînî û yûnaniya kevn) û fransî bû. Piştî bûna keça me Şîrîn li Kinshasa, em di 1975 de hatin Beljîka û heta nuha li vî welatî dijîn. Keça me ya duyemîn, Nevîn, li Bruksêlê bûye. Ji 1976 heta 1984, min li Bruksêlê, li rêxistineke beljîkî li dijî nijadparêziyê (MRAX : Mouvement contre le Racisme, l’Antisémitisme et la Xénophobie), kar kir. Di 1978 de, tevî çend hevalan, me rêxistina çandî ya kurdî Têkoşer ava kir. Piştre, di 1989 de, navê vê rêxistinê bû Enstituya Kurdî ya Bruksêlê. Min bi roj, li Têkoşer û Enstituyê, ji 1984 heta 1996 kar kir. Di 04 Gulan 1996 de, me Buroya Kurdî ya Pêwendî û Agahdariyê ava kir û ji wê gavê de ez tê de kar dikim. Gava ku ez li Têkoşer bûm, min di kovara kurdî ya mehane ya vê rêxistinê, « Têkoşer », de dinivîsî û di salê de carekê me kurteya xabata vê rêxistinê di du dosyana de, bi fransî

10


şaedarê vî bajarî Mihdî Zana bû. Di heman salê de, lê piştî darba leşkerî ya 12 Îlonê, ez cardin bi heman şandê re çûm Diyarbekirê û dadgehkirina Mihdî Zana dît. Ez sê caran çûm Kurdistana Iraqê : di 2004 ,2002 û 2007 de. Di 2002 de, di vegerê de, em çûn Urmiyê, Kurdistana Îranê. Di 2007 de, bi saya dotmama min Ferda, ku li Hewlêrê karsaz “buisnesswoman” e, hukûmeta Herêma Kurdistanê fêstivaleke du rojî ji bo malbata min pêk anîn : konfêransên cihê, pêşangeha fotoyan û pirtûkên li ser malbatê, yên bi zimanên cihê : kurdî, tirkî, erebî û farisî. Di 2004 de, Malmîsanij, nivîskarekî kurd ku li Swêdê dimîne, pirtûkeke 500 rûpelî li ser malbata Cemîl Paşa nivîsî. Piştre, ew ji aliyê Roşan Lezgîn hat wergerandin kurdî. Di 2011 de, Doğan Ceren, nivîskarekî kurd ku li Swîsra dimîne, bi awayê interview, pirtûkeke û hollandî, bi navê « Bilan » diweşand. Piştre, 500 rûpelî li ser min nivîsî. Sernivîsa wê gava ku navê Têkoşer bû Enstitu, me kovara “Brüksel’de bir Kürt Kadını” (li Bruksêlê kurdî û « Bilan » rawestandin û bulteneke Jineke Kurd) e. agahdariyê ya sêmehî, bi çar zimanan, kurdî, fransî, hollandî û ingilîzî, weşand. Di 1988 de, -Gelo malbata we hemû li Ewrûpa ne, min dosyekê jî bi fransî, bi navê « Dossier , yan li Kurdistanê jî dijîn? Kurdistan », nivîsî. Piştre ew hat wergerandin Malbata min gelek belavbûyî ye. Du hollandî, bi navê « Dossier Koerdistan », caran, di 1926 û 1936 de, hukûmeta Tirkiyê û ingilîzî « Kurdistan File ». Di 1995, min endamên wê ji hev belav kirin û bê ku pêşgotineke dirêj a albumeke rengîn li ser cill ew karibin tu tiştî bi xwe re bibin sirgûn û xaliyên kurdî nivîsî. Ev album ji aliyê Jeankirin ciyên cihê yên Tirkiya Rojava : Marie Criel bi fransî, bi navê « Costumes et Izmir, Buca, Burdur, Denizli, Edirne, Tapis Kurdes » hat nivîsîn. Di 1998 de, min Giresun, Kırklareli, Kastamonu, Konya, dosyeke bi navê « De Koerden » nivîsî û ji Ordu, Samsun, Sinop û Tekirdağ. aliyê rêxistina flamanî Cultuur en Migratie Nuha, malbata Cemil Paşa li van hat weşandin. Ji derveyî van pirtûkan, min welatan belav bûye : Tirkiye, Sûriye, di gelek kovar û rojnamên beljîkî de gotar Iraq (Kurdistana Iraqê), Imaratên Erebî, nivîsîne û ji aliyê van weşanan û carna radyo û Erebistana Suûdî, Beljîka, Almanya, têlêvîzyonan bi min re interview hatine kirin. Swêd, Îralanda, Rûsya, Kanada û Amerîka. Di behara 1980 de, ez tevî şandeke Fêdêrasyona - Buroya Kurdî ya Pêwendî û Agahdariyê Mafên Mirov çûm Diyarbekirê. Wê gavê

11


bi xebatên we tê naskirin. Buroya Kurdî kengê û bi çi armancan hat avakirin? Di 1996 de, tevî beşek ji endamên Enstituyê, me Buroya Kurdî ya Pêwendî û Agahdariyê ava kir. Heta nuha ez tê de dixebitim. Amanca me cot (double) in : ji alîkî agahdarkirina Beljîkî, Ewropî û kes û rêxistinên din li ser dîrok, çand û rewşa nuha ya Kurdistanê, û ji alikî din jî alîkarîkirina Kurdan ku “entegre” bibin civaka beljîkî û ewropî, bê ku zanava (nasname) xwe hunda bikin. Ji bo gihajtina vê amancê, em van xebatan dikin : - Xebata rojane : alîkariya civakî (service social), wergerandina devkî û nivîskî, fêrên zimanê fransî, hollandî û kurdî (hin Beljîkî û yên din hez dikin kurdî hîn bibin), pirtûkxane bi nêzîkî deh zimanan, sekretariya û nivîsîn û wergerandina bultena agahdariyê.

- Xebata mehane : semîner li ser dîrok û çanda kurdî û li ser entêgrasyonê li Beljîka û Ewropa. Li ser entêgrasyonê du pisporên beljîkî dipeyivin. Carna jî em fîlman nîşan didin û pêşangehan vedikin. Me du pêşangeh li Parlementa Ewropî pêk anîn. - Weşan : bultena mehane ya agahdariyê, bi çar zimanan : kurdî, fransî, hollandî û ingilîzî. Tê de sê beş hene : kurteya xebata Buroyê di mehekê de, nûçeyên ji her çar perçeyên Kurdistanê û nûçeyên çandî yên kurdî li cihanê. Em wê ji nêzîkî 2.000 navnîşan re dişînin û li malpera Buroya Kurdî www.kurdishbureau. be diweşînin. - Xebata salane : Newroz - Hevakrî bi rêxistinên din ên beljîkî û din re : konfêrans, fêstivalên çandî, civînên li ser pirsên jinan, civînên cihê … Ev yek di çarçeva “interculturalité” de. - Beşdarbûna xebatên rêxistin û sazendeyên “institutions” din : Konfêrans li ser babetên cihê, rêsêpsyon (koktêl), rasthatin, civîn …

12


dewletê digirin û Kurd bi giştî xwe girê didin partiyên xwe. Ji bo ku Buro ne partî ye, ew feyda wê ji bo xwe gelek nabînin, ango karên çandî tenê wan têr nakin, ew hergav her tiştî girê didin siyasetên partiyan. Li gora min, weka li hemû welatên demokratîk, divê ku li bal Kurdan hem partî û hem rêxistinên çandî yên serbixwe “civaka sîvîl” hebin û divê ku tu rêxistin “monopola” xebatê nestîne.

- Her ji destpêkê xebatên we di Buroya Kurdî de dest pêkirin? Na, weka ku min li jor got, ez ji 1978 de heta nuha ji bo Kurdan dixebitim. Buroya Kurdî rêxistina 2mîn e. -Bêhtirî 14 sal bi ser avabûna Buroya Kurdî derbas dibe. Hun weke Serokê buroyê çiqas ji rol û bandora Buroya Kurdî ya Pêwendî û Agahdariyê razî ne? Em nuha di sala 16mîn de ne (ji 04.05.1996 de). Meriv nikare tucar %100 ji xebatê razî be, ji bo ku sînorê her meriv û rêxistinekê heye. Lê, bi giştî, ez dikarim bêjijm ku navê Buroya Kurdî di nav Beljîkî, Ewropî û yên din de baş e û nêrîna wan li ser Kurdan bi giştî, ji aliyê çandî û civakî, gelek “positif” (erênî) ye. -Serlêdana Kurdan bo cem we di çi astekê de ye? Kurd ji bo pirsên xwe yên şexsî tên û hin ji wan beşdar dibin çalakiyên me, lê ez nikarim bêjim ku jimareke gelek mezin tên Buroyê. Li gora min, sedema sereke ya vê yekê ew e ku ji bo ku dewleta Kurdistanê nîn e, partî ciyê

-Kêm saziyên Kurdî hene ku serok an rêvebera wê jin be. Giringî û asta beşdariya jinên Kurd di saziyên sivîl, çandî û siyasî de li Ewrûpa çawa dibînî? Mixabin piraniya jinan, ne bi tenê li bal Kurdan, lê bi giştî, guh nadin xebatên weha. Ew gelek zêde bi xwe û malbata xwe xerîk (mijûl) dibin. Ev jî encama perwerdeya sesdalan e. Hîn gelek zeman û xebat pêwîst in ji bo ku ev zihniyet biguhere. -Tevgera ewrûpî û kurdan ligel serokek jin a saziyek Kurdî çawane?’ Ez helwesta wan bi min re gelek tabîî dibînim. Ez dema ku bi wan re kar dikim, ji bîr dikim ku ez jin im. -Ligel ku temenê we li jor e, lê hun berdewam xebat û çalakiyên buroyê dimeşînin û qet nawestin jî, Buroya Kurdî pirr alîkariyê dide Kurdên ku li Beljîka dimînin, alîkariyên we bêhtir di çi warê de ne? Berê hertiştî, pirsên wan ên mayînê li Beljîka hene : dagritin û wergerandina formulêran, ji parêzer (avukat) û rêxistinên cihê ‘rendez-vous’ xwestin … Hevakarê me Alî (Zaralî Nikraweş) ji min gelek bêtir wergerandina devkî dike. Pirsên zarokan jî li dibistanan, ên saxiyê … hene. - Çiqas Kurd li beljîka dijîn û gelo ligel civaka beljîkî entergre dibin? Bêy ku

13


nasname û çanda xwe ya neteweyî winda bikin? Tu jimareke fermî nîn e. Li gora texmîna min, li Beljîka nêzîkî 40.000 Kurd, li navçeyên cihê, dijîn. Piraniya wan xwe weka Kurd nas dikin û ev jî tiştekî baş e. -Lê entegerebûna Kurdan li beljîka bi berfirehî nayê dîtin. Sedem çi ne û rolê malbatên Kurdan çawa ye? Kurd bi awakî şexsî heta radeyekê entegre dibin. Zarokên wan weka yên Marokiyan li kuçan berradayî nagerrin û ew bi qasî Tirkan jî ne girtî ne. Ango, qabiliyeta wan ji bo entegrasyoneke nisbî heye. Dibe ku sedema vê yekê ew be ku ew li her çar perçeyên Kurdistanê (nuha 3) hatine perçiqandin û bi sedsalan e ku hîn bûne ku ciyê xwe biguherînin û entegre bibin civakeke din. Beljîkiyên ku ez nas dikim bi çavekî gelek “positif” li Kurdan dinêrin. Em ji bîr nekin ku diyardeya (phénomène) xwe girtinê li bal hemî revendan “diaspora” li cihanê heye. - Projeyên Buroya Kurdî di pêşerojî de çi ne bo bicîhanîna xebat û armancên xwe? Me projeyeke li ser “Interculturele Dialoog tussen Jongeren” (Dyaloga entêrkulturêl di navbera cuhanan de) da wezareta çandê ya flamanî ya Bruksêlê û ew hat pejirandin (qebûl kirin). Emê nuha dest pê bikin û tecrube bikin ku cuhanên kurd û ne kurd bibin “maisons de jeunes” (malên cuhanan) ên li taxên cihê yên Brukselê. Emê projeyeke din a hunerî ya “interculturel” jî bidin wezaretê. Eger were pejirandin, ewê hunermendên kurd 15 roj di meha “novembre” de beşdarî wê bibin. -Nerîna Pervîn Cemîl li ser van peyv

û têgihan: Jin Jin li Ewropa û Rojava bi gişti heta radeyekê mafên xwe stendine, ji bo ku kar dikin û ji aliyê aborî azad bûne. Lê li welatên sêyemîn (tiersmonde) ew hîn mixabin ji pêşveçûnê gelek dûr in. Tiştê ku min gelek dêşîne ew e ku jin bixwe zêde li ber xwe nadin û rewşa xwe bi awakî “passif” dijîn. Azadî Her mirovek divê ku di mejiyê xwe de azad be. Eger mejiyê wî (wê) ne azad be, nikare tiştan tehlîl (analyse) bike û bigihêje azadiya tam. Li Rojhilatê, mixabin kontrola civakî, olî û siyasî li ser kesan gelek zêde ye û herkes ji herkesî ditirse. Li Ewropa û Rojava, bingeha civakê “Droits de l’Homme” (mafên mirov), ne mafên civakê, ye. Ango, heta ku mirov, bi awakî ferdî, azad nebe, civak jî azad nabe. Wekhevî Wekhevî piştî azadbûna şexsî dibe. Divê ku meriv biwêre ku di tevgera xwe de azad be. Dema ku jin kar bikin, divê ku bibin wekhevên mêran, lê mixabin gelek jinên ku kar dikin hîn jîn xwe wekhevên zilaman nabînin. Dem Dem gotineke pirr fireh e. Dikare yek deqqe yan yek sedsal be ! Bikaranîna demê jî girêdayî şexsan e. Pêşketin Pêşketin jî weka Azadî divê ku bi kesan dest pê bike. Divê ku em ji hevdu netirsin. Mêr Mêr yan zilam divê ku wekhevê jinê be. Ne jê kêmtir û ne jî jê zêdetir be. Ji bo ku ew vê yekê di pratîkê de bike, divê ku berê hertiştî xwe ji “préjugés”yan azad bike. - Dayîka amndîneas Pervîn Cemîl, pirr spas ku dema xwe ji bo kovara JINAN veqetand? Gelek spas ji te re. Ez ji te re li Beljîka pêşketinê hêvî dikim û bawer dikim ku tuê bigihêjî amancên xwe, ji bo ku, ez te baş nas nekim jî, tu ji min re merivekî jîr, demokrat û pêşketî xuyayî.

14


Kanser di sîngên jinan de çîye? Amadekar: Sefiye X Her kes dizane ku kanser (penceşêr) a sîngên jinan mezintirîn pirsgirêka jinan e û diviya haya însan jê hebe ku pêştgîrî lê bê kirin, ew êş wek girêyek e ku di hundirê sîngê jinan de çê dibe û jin wê hîs dike. Lê hêjayî gotinê ye ku her girêyek nîşana hebûna kanserê nîne, ger ku ew jî be, zû tê dermankirin û çareser dibe, lê mixabin jimarek pirr li jinan bi hîskirina wê êşê ditirsin û nigeran dibin û hizra çûyîna cem doktor jî nakin. Ji sedî 50’ê jin di pêvajoya jiyanê de girêyek di nav sîngên xwe hîs dikin û mixabin bi gellek baweriyên xelet ji êşa xwe napirsin. Ev gotin jî ne rast e ku her girêyek tê vê wateyê ku kanser (penceşêr) e, bi gotina zanayên Encumena Kansera Amerîka, her jinek pêwîste hîs bi girêyek nav sîngên xwe hizra kanserê bike, lê nabe ku xemgîn be û bitirse ji ber ku çêdibe nexweşîyên din bin. Çiqas ku temenê jin biçe jor, egera kansera sîngan heye, ji ber ku jinên temen jor gellek di warê ruhî de pirsgirêk hebûne û jimarek pirr tûşî wê nesaxiyê dibin. Bi her şêweyek jin mecburin di mehê de carekê herin cem doktorê jinan, ji bo ku hertim kanser xwe bi şeklê girêyek nade xuyakirin heya ku « Mamografi » yan « Sonografi » neyê encamdan, xuya nake. Gellek jin bi şaşitî hizir dikin ku dema girêyek req di nav sîngên wê de hebe, wê demê kanser e yan wî çaxî pêwîst dizanin biçin cem bijîşkan, lê wê ya baweriyek xelet e ji bo ku ji sedî 40’ê kesan girêya kanserê di sîngên wan de nerim û biçûk bûye û hertim jî bi şûnekê taybet di sîngan de jî nasekine, cîhê xwe diguherîne... Baweriya xelet e ku dema girêyek biçûk hîs dikin, bala xwe nadinê, lê bizanin ku kanser ji serî de bi awayê pirr biçûk dest pê dike. Pêwîste ku piştî derbasbûna her qonaxek

nexweşiya mehane anku dema jin mehê carek nexweş dikevin, pêdivî ye ku doktor sîngên wan bimêzîne û test bike. Li gor raporên (The Lancet) Amerîka, tûşbûna wê êşê roj bi roj zêde dibe, lê pirsgirêk û dermankirina wê tenê dema ku zû lê dinêrin çareser dibe, û ger ku jin bala xwe nedinê ev yek xetera mirinê têde heye. Her sal di Îranê de 8 hezar kes tûşî wê nexweşîyê dibin. Demên ku pêdivî ye jin haya wê ji tenduristiya wê hebe di dewranên ducankî (pêgiranî) de û herwisa piştî «period »ê ne... Mezintirîn sedema ku jin tûşî wê nexweşîyê dibin pirsgirêka pîskolojîk in, jin nabe xwe hertim xemgîn bikin û strêsê çêbikin ser xatira her bûyerek nexweş ji bo ku encamek nebaş heye, û herwisa haya wan ji xwarina wan hebe, ji xwarinên ku pirr rûn in, dûr bikevin û xwe jê biparêzin. Zanayên cîhanê xwarina heftê carek gûzê pêwîst dizanin. Niha mezintirîn pirsgirêka jinan kansera sîngan e û sedema mirina 60 ji sedî jinan her ew êş e. Mixabin di kultûra me de bala xwe nadin vê yekê û piştre bo wan dibe pirsgirêkên nexweş û dijwar. Îro di welatên Afrîqî û Asyayî de ji dewletên din zêdetir tûşî wê nexweshiyê dibin, sedemên sereke jî pirsgirêkên derûnî û pîskolojîk in... Hertim laşê xwe paqij û morala xwe şa û keyfxweş biparêzin, her pirsgirêkek çara xwe heye ... Lê mixabin ji bo nesaxiyan çare kêm in.

15


Piştî mirina min... Sefiye Xalidî Piştî mirina min, di nav rûpelên pirtûka bîrewerîya evîna me de êdî tu min nabîbînî.... Pirtûka ku ez bi hebûna wê dijîyam, bêy ku tu bizanî.... Min ji bo te baştirîn hêvî dikirin... Piştî mirina xwe nikarim navê xwe di guhê te de bixwînim....navê ku hertim bo te biyanî bû... Piştî mirina min nikarî wêneya çavê min ser kaxizê bineqşînî.....çavên ku ji ber şadî û xemên te hertim diteyîsîn û pirr ji rondik bûn.... dema diketin hember çavên te ... êdî tu germahîya destên min hîs nakî.....dengê min nabihîzî...dengê ku pirr ji xem bû û bi hesretek kûr digot ji te hez dikim... Piştî mirina min xewna min nabînî... di xewnê de, dîtina te hesreta dil bû... bê hêvî çavên min kevtin ser hev... Piştî mirina min êdî şûn pêyên min nabînî .... şûn pêyên ku her dem bêdengiya şevê dişikand heya ku bizanim tu bi hêminî raketî... Piştî mirina min êdî nameyên nivîşkanên bo te hatî şandin, nabînî... nameyên ku pirr ji te nivîsîn bûn... Piştî mirina min tu gora min jî nas nakî...lê min ser nivîsîye ji te hez dikim û benda te me... tu ji min bêxeberî...gelek sal in ez mirime.... Ax...gellek salin Rojekê rêvîngek di nav axê de cem

kolana te gerdenîyekê peyda dike ser wê navê te hatî neqişandin.....lê tu bê xeberî... Ez bin axê ser girekê...girê ku te tucar hizra wê nekirîye... Ez ji qehra xwedê natirsim...ji dema ku baran dibare ditirsim... ditirsim ku nebe tu ber baranê ter bibî.... ji rojên ku berf dibare ditirsim... ditirsim ku nebe tu sermayî bî... ji behozê ditirsim...nebe tozê bike nav çavên te... birastî piştî mirina min, ez ji bîr diçim?! Kê ser gora min bi rondikên çavên xwe toza ser sînga min dişo... Kê stirana çûna min dê bixwîne... Kê piştî mirina min şevan bê xew û rojan pirr êşe... Kê ji bo bîranîna dilê şewitiyê min demek dikeve bîra min.... Kê...?

16



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.