اعالم حمایت حدکا
پیام دبیرکل حدکا 2
٢٥خرداد یا ٢2 تیر 3
دست و پازدنهای برخی از ... 4
تأمین حقوق ملی خلق کرد در چهارچوب ایرانی دمکراتیک و فدرال
ارگان کمیـته مرکــزی حــزب دمـکرات کردســـتان ایـــــران
شماره ،583چهارشنبه 31 ،خرداد 20 ،1391ژوئن 150 ،2012تومان سـخن
زانیار
دادگاه نمادین در لندن
مرکز حقوق بشر سازمان عفو بین‌الملل در لن��دن با دعوت از گروهی از حقوقدانان و فعاالن سیاسی و مدنی ایرانی و غیرایرانی ب��ه لندن ،اقدام به برگزاری دادگاهی نمادین تحت عنوان "کمپین م��ردم ایران تریبونال" نموده اس��ت .در ای��ن دادگاه که از روز 29 خردادماه ،به م��دت 4روز به طول خواهد انجامید ،جمهوری اس�لامی ای��ران به دلیل اعدامهایی که در دههی 1360خورشیدی انج��ام داده اس��ت ،محاکم��ه خواهد ش��د. اینگونه دادگاههای نمادین ،پیش��تر توسط برتراند راسل ،نویسنده و اندیشمند انگلیسی به همراه ژان پل س��ارتر ،نویسنده و متفکر فرانس��وی در اواس��ط ده��هی 60میالدی برگزار می‌شد. دادگاه نمادی��ن در ش��رایطی برگ��زار می‌ش��ود که ام��کان برگ��زاری دادگاههای رس��می و قانون��ی وجود نداش��ته باش��د. متأس��فانه طرفداران حقوق بش��ر در ایران، خانوادهها و بس��تگان قربانیان ماشین اعدام و کشتار جمهوری اسالمی در سرتاسر جهان نمیتوانن��د دادخواهی خ��ود را به دادگاهی ارائه کنند ک��ه تصمیمات آن دارای ضمانت اجرایی بوده و مجرمان را کیفر نماید. گرچه از همان ابت��دای روی کار آمدن جمهوری اس�لامی ،ش��مار زیادی از مردم، فعاالن سیاس��ی و مدنی ب��ه ویژه در مناطق ملیتهای تحت ستم ،قربانی ماشین اعدام این رژیم شده‌اند و سرکوب ،اعدام دستهجمعی و کشتار مردم نه تنها در سرتاسر دههی 60 بلکه به درازای عمر این رژیم ادامه داش��ته اس��ت ،اما تنها واکن��ش جهانی در قبال آن، محکومیتهای لفظی از سوی سازمان ملل متحد و مراکز و مجامع جهانی مدافع حقوق بشر بوده است .قوانین بین‌المللی به گونهای است که مردم یک کش��ور تنها زمانی قادر به ش��کایت از حکومتهای اس��تبدادی در دادگاه��ی همچ��ون دادگاه بین‌المللی الهه یا ش��ورای امنیت س��ازمان ملل هستند که ای��ن جرائم به عنوان جنایت علیه بش��ریت ش��ناخته ش��وند .به عبارت دیگ��ر ،قوانین بین‌المللی به گونهای تدوین شده‌اند که مردم کشورهایی همچون ایران باید منتظر کشتار بیشتر و گس��تردهتر از آن باشند که تاکنون انج��ام گرفت��ه و در اینص��ورت اس��ت که می‌توانند به مراکز قضایی بین‌المللی شکایت کنند .لیکن اقدامی همچون برگزاری دادگاه نمادی��ن در لندن می‌تواند ه��م توجه افکار عمومی جهانیان را به مس��ئلهی حقوق بشر در ای��ران جلب نموده و ه��م از این طریق، اس��ناد مربوط به جنایات جمهوری اسالمی گ��ردآوری ش��ود تا از ای��ن راه ،دولتها و محاکم جهانی دس��ت کم از اوض��اع ایران مطلع ش��وند و این اس��ناد در فردای پس از جمهوری اسالمی مورد استفاده قرار گیرند.
جنبش ملی کرد و ... 6
5
32سال پیش در 27خردادماه ،رادیو صدای کردستان ایران به عنوان یک تریبون ملی و دمکراتیک تأسیس گردید و از طریق آن ارتباطی سرشار از اعتماد میان مردم کردستان و مبارزه‌ی برحق مبارزین کرد برقرار گردید .طی این 32سال اخبار مربوط به مبارزه‌ی آزادیخواهانه فرزندان میهنپرست کردستان را از این رادیو شنیدهایم و این رادیو نیز متعهدانه در راستای اهداف ملتمان قدم برداشته است .بیست و هفتم خردادماه سالروز تأسیس رادیو صدای کردستان ایران را به عموم مردم کردستان ،پیشمرگها و کادرهای زحمتکش و پرتوان این رادیوی ملی تبریک و تهنیت میگوییم.
www.kurdistanmedia.com
مسئله ملیتهای ایران ،در ژنو مورد بحث قرار گرفت
جمعیت حقوق بش��ر کردس��تان ایران ـ ژن��و ،همزمان با آغاز به کار بیس��تمین دور نشست ش��ورای حقوق بشر س��ازمان ملل متحد ،کنفرانسی تحت عنوان "حقوق بشر و حق مشارکت ملیتهای ایران در حکومت" در تاری��خ 29خرداد در مقر س��ازمان ملل متحد در ژنو برگزار کرد. ش��رکتکنندگان اصلی در این نشس��ت عب��ارت بودن��د از آقای کارلو س��وماروگا،
پارلمانتار سوئیسی و عضو کمیسیون روابط خارج��ی پارلمان س��وئیس و رئیس گروه حامی کرده��ا در پارلمان س��وئد ،مصطفی هج��ری دبیرکل حزب دمکرات کردس��تان، کارن پارک��ر ،حقوق��دان و رئیس س��ازمان مدافعان حقوق بش��ر س��ازمان ملل ،اوریتا باندتینی ،نماینده دائم سازمان فرانسلیبرته در سازمان ملل متحد ،ناصر بلیدهای نماینده حزب مردم بلوچستان ،دیان عالیی نماینده
تضاد مواضع ،بر نشست مسکو نیز سایه افکند از نخس��تین س��اعات صبح روز دوشنبه ( ۱۸ژوئ��ن ۲۹ /خ��رداد) س��ومین دور مذاک��رات ایران با کش��ورهای پنج به عالوه یک در مسکو آغاز شد. به گزارش خبرگزاری فرانس��ه ،سرگئی ریایک��ف ،معاون وزیر خارجه روس��یه روز دوش��نبه و در جری��ان مذاکرات گفت که دو طرف را خیلی دش��وار بتوان به نوعی توافق رس��اند ،چون مواضع آنها متفاوت و پیچیده است. خبرگزاری فرانس��ه به نق��ل از یک مقام ایران��ی نیزگف��ت" :فضای مذاک��رات مثبت نیس��ت و دو طرف برای ای��ن که چارچوبی ب��رای مذاکرات پیدا کنند ،هنوز اختالف نظر جدی دارند ".از سوی دیگر ،رويتر گزارش داد ،ممکن اس��ت رژيم تهران س��عی کند در
برابر دس��ت کشيدن از حمايت از بشار اسد، خواس��تار امتيازاتی از غرب در مورد برنامه اتمی خود ش��ود .ام��ا ديپلماتها می گويند با توجه به اينکه اس��د مدت زيادی در قدرت باقی نخواهد ماند ،چني��ن معامله ای محقق نخواهد شد .همچنین مایکل مان ،سخنگوی کاترین اشتون ،در مورد تحریم های اتحادیه اروپا علیه ایران در بخش نفت که قرار است از دو هفته دیگر اجرایی شود گفت":مذاکرات تاثیری بر آن تحریم‌ها نخواهد داش��ت و آن را لغو نخواهد کرد". دیپلمات‌های غربی نیز اظهار داش��ته‌اند که اگر مذاکرات مس��کو به نتیجه مش��خصی نرس��د ،احتماال قراری بعدی ب��رای مذاکره گذاشته نخواهد شد.
جمعیت بین‌المللی بهاییان در س��ازمان ملل متحد در ژنو. کنفران��س ب��ا س��خنان تیمور الیاس��ی، نماینده دائم جمعیت حقوق بش��ر کردستان در س��ازمان ملل متحد و خانم کارن پارکر کار خود را آغاز کرد. س��پس آقای مصطفی هجری ،پیامی به زبان انگلیس��ی در رابطه ب��ا اوضاع کنونی ایران ،منطقه و کردستان قرائت نمود که متن
کامل ای��ن پیام در صفحهی 2این ش��ماره کوردستان آمده است. س��پس کارلو س��وماروگا طی سخنانی با تأکی��د بر اهمی��ت مش��ارکت ملیتها و اقلیته��ای مذهبی در حکوم��ت ،به بحث از تجربهی فدرالیسم در کشورش ،سوییس پرداخت. در بخش دیگ��ری از کنفران��س ،ناصر بولی��دهای ،اوریتا باندیتینی و دیان عالیی به طور جداگانه به بحث از مسئلهی اقلیتهای مذهبی ،اقلیتهای ملی ،مس��ئلهی اعدام و زمینههای حقوق بشری گوناگون پرداختند. الزم به ذکر است ،نتیجهی این کنفرانس طی بیانیهای از س��وی جمعیت حقوق بش��ر کردس��تان ای��ران ـ ژنو به بیس��ت و یکمین اجالس ش��ورای حقوق بشر س��ازمان ملل ارائه خواهد شد. گفتنی اس��ت ،چند روز قبل نیز پارلمان اروپا ب��ا ص��دور قطعنام��های در 11ماده از رژی��م ای��ران خواس��ت تا ب��ه مصوبات و پیمانه��ای بین‌الملل��ی پایبن��د ب��وده و رفت��اری قانون��ی و عادالنه ب��ا اقلیتهای اتنیکی(ملیتها) و پیروان مذاهب گوناگون در پیش گیرد .به گ��زارش العربیه ،پارلمان اروپا در اقدامی بیس��ابقه ،مستقیم ًا به بحث از حقوق ملیتها و پیروان مذاهب در ایران پرداخته و نقض آشکار حقوق آنان از سوی جمهوری اسالمی را شدیدا ً مورد انتقاد قرار داد.
سوریه در انتظار گام‌های بعدی در پ��ی تعلی��ق فعالیت ناظران س��ازمان ملل متحد در س��وریه ،کاخ سفید واشنگتن روز ش��نبه ( ۱۶ژوئن) اعالم کرد ،در رایزنی ب��ا متح��دان جهانی خود س��رگرم بررس��ی "گام‌های بعدی" رویارویی با بحران سوریه است. به گزارش رویترز ،تامی ویتور ،سخنگوی کاخ س��فید گفت« :ما دوباره رژیم سوریه را ف��را می‌خوانیم تا به تعه��دات خود به طرح صل��ح عنان ،از جمله اجرای کامل آتش‌بس پایبند بماند». وی اف��زود ک��ه آمریکا "در ای��ن مقطع حس��اس زمانی مش��غول رایزنی با متحدان بین‌المللی خود برای بررس��ی گام‌های بعدی برای انتقال قدرت سیاس��ی توسط سوری‌ها همانط��ور که در قطعنامه‌های س��ازمان ملل
متحد درخواست شده" است. در همین ح��ال ،خبرگ��زاری ایتارتاس روس��یه به نقل از یک مقام نظامی در س��تاد مش��ترک ارتش روسیه اعالم کرد که به چند رزمناو این کش��ور دس��تور آماده‌باش برای اعزام به آبهای سوریه داده شده است. پی��ش از ای��ن نی��ز مناب��ع وزارت دفاع آمریکا اعالم کرده بودن��د که ارتش آمریکا تدوی��ن طرح خود برای عملیات واش��نگتن علیه سوریه را تکمیل کرده است. س��رگئی الوروف ،وزی��ر ام��ور خارجه روس��یه ،تالش برای سرنگونی رژیم سوریه را جزئی از یک بازی ژئوسیاس��ی بزرگ‌تر در منطقه دانست که در نهایت رژیم ایران را هدف قرار می‌دهد.
2
اخبار و گزارش
شماره 583ـ 31خرداد 1391
متن پیام دبیرکل حزب در کنفرانس
"حقوق بشر و حق مشارکت ملیتهای ایران در قدرت" خانمها و آقایان محترم خوش��حالم که در میان ش��ما و در همایش��ی حضور مییابم که بهمنظور بحث و گفتگو پیرامون مسئلهی چگونگی نقض سیستماتیک حقوق بشر در ای��ران و بهوی��ژه ،حقوق ملیتهای تحت س��تم ایران برگزار می‌ش��ود .به همین مناسبت زحمات برگزارکننده‌ای��ن همایش راارج مینهیم .امیدوارم که کنفرانس در اجرای برنامه‌های کاریاش موفق باش��د .همچنی��ن میخواهم از حاض��ران در این همایش نیز سپاسگزاری نمایم که عالقمندی خود را به حضور در بحث فراموش شدهی حقوق بشر نشان دادهاند. دوستان! ای��ران س��رزمینی ب��ا ملیتها ،ادی��ان ،مذاهب و زبانه��ای گوناگون اس��ت .در زمان س��لطنت پهلوی در ایران ،این گوناگونی از سوی حکومت نادیده گرفته ش��دند ،به گونهای سیس��تماتیک و برنامهریزی شده کوشش نمودند تا همه ملیتهای تشکیلدهندهی اکثریت جمعیت ایران را در ملت فارس ،زبان فارس��ی و مذهب تشیع ذوب کنند. ب��ا روی کار آمدن جمهوری اس�لامی ،سیاس��ت آسیمیالس��یون جنبهای شرعی نیز به خود گرفت. ای��ن بار فعاالن عرصهی براب��ر حقوقی ملیتها ،بر اساس قوانین ش��رعی با اتهاماتی نظیر ضدیت با انقالب ،محاربه با خ��دا ،تجزیه طلبی و ...روبرو ش��ده و ضمن تحم��ل حبسه��ای طوالنیمدت، دچار وحشیانهترین شکنجهها ،بیحرمتی و اعدام ش��دند .در ح��ال حاضر نیز تعداد زی��ادی از این مبارزان ،به دس��تاویز چنین اتهاماتی در زندانهای رژیم به سر می‌برند. تبعیض در جمهوری اسالمی جنبهای قانونی به خود گرفته که در اینجا به طور مختصر به چند نمونه از آن اشاره میکنم: .1بر اس��اس اصل ( )13قانون اساس��ی ،تنها ایرانی��ان زرتش��تی ،یهودی و مس��یحی به عنوان اقلیتهای دینی به رس��میت ش��ناخته ش��دهاند، پیروان سایر ادیان به رسمیت شناخته نشده و در برگزاری مراسم دینی خود آزاد نمیباشند. .2بر اس��اس اصل 15همی��ن قانون ،زبان و خط رس��می و مشترک مردم ،فارسی می‌باشد .بر این اس��اس ،زبان و خط ملیته��ای غیر فارس از رسمیت قانونی برخوردار نیست. در س��ال 2012میالدی ایران با اعدام 360 نف��ر ،رتبه نخس��ت جهان��ی را از نظر بیش��ترین اعدام ه��ا به خود اختصاص داده اس��ت.در میان اعدامشدگان حداقل 3تن به چشم میخورند که در زمان وقوع جرم ،سنش��ان کمتر از 18س��ال بوده اس��ت ،گرچه علت ص��دور و اجرای چنین احکامی را اتهاماتی نظیر قاچاق مواد مخدر ،قتل، جنایت ،جاسوس��ی و ...عنوان نمودهاند ،اما تعداد زیادی از این افراد فعاالن سیاسی ملیتهای ایران بوده‌اند که به چنین اتهاماتی اعدام شده‌اند. به پی��روان آیین بهایی اجازه داده نمیش��ود به ترویج آیین و زبان خویش بپردازند و مراس��م آیینی خود را برگزار کنند .در شهر تهران بیشتر از یک میلیون مس��لمان سنی وجود دارد اما به آنها اجازه داده نمیش��ود حتی با هزینه خودش��ان به احداث مسجدی برای خود بپردازند. ای��ن در حالیس��ت ک��ه در تمامی ش��هرهای
کردس��تان و سایر مناطق محل س��کونت پیروان ادی��ان و مذاهب غیرش��یعه ،بودجهه��ای کالنی صرف اح��داث عبادتگاههای ویژهی ش��یعیان یا حس��ینیهها ،کتابخانهها و اماکن آموزشی خاص آنان ش��ده و یک آخوند ش��یعه نیز بر هر کدام از آنها گمارده ش��ده که تحت عنوان نمایندهی ولی فقی��ه ،عالیترین مناصب ق��درت در این مناطق به آنها واگذار شده است. دراس��تانهایی که ملیتهای غیر فارس در آنها زندگی می کنند همانند چهار اس��تان کردنش��ین، اس��تان های اهواز که اع��راب در آنها زندگی می کنند ،در بلوچس��تان و در مناطق محل س��کونت ترکمنه��ا ،کمترین س��هم از درآمده��ا و بودجه عمومی کش��ور ب��ه آن��ان اختصاص داده ش��ده اس��ت ،به همین عل��ت نی��ز از عقبماندهترین و بیامکاناتترین استانهای ایران از لحاظ توسعه و شهرسازی به حساب میآیند ،این در حالیست ک��ه چاههای نفت به عنوان عمدهترین منبع درآمد ایران ،در مناطق عربنشین قرار دارند. در کردس��تان فق��ط از ماه م��ارس 2011تا پانزده��م ماه م��ی 95 ،2012ت��ن از کولبران که مردمی فقیر و تنگدس��ت بوده و صرفا به منظور امرار معاش خانوادههایشان ناگزیر به مرزها روی آوردهاند ،بر اثر ش��لیک مرزبانان حکومتی کشته شده و 97تن از آنان نیز زخمی شده‌اند ،بدون آن که این اقدام مرزبانان مورد پیگیری و بازخواستی از سوی مسئولین حکومتی قرار گرفته باشد. س��ازمان پیش��گیری از جرائم و مواد مخدر س��ازمان ملل متح��د اعالم کرده اس��ت که ایران بیشترین شمار معتادان به مواد مخدر را به تناسب جمعیت خود دارا می‌باشد .جانشین"سازمان دفاع از بهزیستی "که سازمانی دولتی است ،ا عالم کرده اس��ت که گسترش و ازدیاد شمار معتادان به مواد مخدر در سال نزدیک به 8درصد می‌باشد. دوستان گرامی! در حال��ی ک��ه م��ردم ای��ران بدینگون��ه از ابتداییترین حقوقش��ان مح��روم ماندهاند و روز به روز فش��ار و س��رکوب رژیم ش��دیدتر ش��ده و معض�لات اجتماعی رو به گس��ترش بیش��تری هس��تند ،آنچه ب��رای جامع��ه بین‌الملل��ی مهم و قاب��ل توجه می‌باش��د ،پروزه اتمی ایران اس��ت. در ای��ن ارتباط تاکنون جامع��ه بین‌المللی هزاران س��اعت با جمهوری اس�لامی به مذاکره و گفتگو پرداخته و حاض��ر به ارائهی کمکهای اقتصادی و تکنولوژیک هنگفتی به رژیم ایران ،در صورت کوتاه آمدن آن در برابر خواس��تههای غرب شده است .اما در برابر تعرض به حقوق مردم ،صرفا به ص��دور بیانیههایی در محکومیت رژیم ایران اکتفا
نمودهاند که فاقد هرگونه اعتبار و ضمانت اجرایی هس��تند و به همین دلیل نیز جمهوری اسالمی به این بیانیهها اعتنایی ننموده است. چنی��ن وضعیتی برای م��ردم ای��ران ،به‌ویژه آزادیخوا هان این کشور مایهی ناامیدی و نگرانی اس��ت .برای مردم ایران محافظت ار حقوقشان و زندگی در سایهی حکومتی دمکراتیک مسئلهای مح��وری اس��ت که بی��ش از ه��ر چی��زی بدان میاندیش��ند و مدت 34س��ال اس��ت که برای آن مبارزه و فعالیت کرده‌اند ،ایجاد چنین حکومتی در ایران به نفع غرب و همس��ایگان ایران نیز هست، زیرا حکومت و اندیش��هی دمکراتیک بر دستیابی به بمب اتمی برای تهدید همسایگان خود و سایر کشورهای دنیا اصرار نخواهد ورزید، کشورهای پیشرفته جهان ،به‌ویژه کشورهای غربی الزم اس��ت در این راستا پشتیبان و حامی م��ردم ای��ران ب��رای روی کار آوردن حکومت��ی دمکراتی��ک از طریق رأی آزادانهی آنان باش��ند. نتیج��ه ای��ن تغییرات بنی��ادی در نهایت به س��ود همگان ب��وده و به رعایت حقوق بش��ر در ایران منجر خواهد شد . از دیدگاه ما ،چنین تغییراتی تنها با تش��کیل حکومت��ی دمکراتیک میس��ر خواهد ش��د که در آن اختی��ارات و ق��درت حکومت مرکزی در بین ملیتهایی تقس��یم ش��ود که هرک��دام در مناطق جغرافیایی خاص خود زندگی می کنند ،حکومتی دمکراتیک ،فدرال و سکوالر که در آن هر ملیتی از حکوم��ت و پارلمان محلی ب��رای ادارهی امور داخل��ی منطقه خ��ود برخوردار ب��وده و در اداره کردن کش��ور نیز بر اس��اس یک قانون اساس��ی دمکراتیک سهیم باشند. در همین راستا تعدادی از سازمانهای وابسته به ملیتهای ایران در سال 2005اتحادیهای به نام " کنگره ملیتهای ایران فدرال" تشکیل دادند .در حال حاضر 16سازمان سیاسی و انجمن فرهنگی از ملیتهای کرد ،ترک آذربایجانی ،عرب ،بلوچ و تر کمن در کنگره حضور دارند و مش��غول کار و فعالیت هستند. بر همگان واضح و آشکار است که با توجه به تجربیات به دستآمده در اغلب کشورهای غربی، هندوس��تان و ،...این نوع از حکومت دمکراتیک و ف��درال ،بهترین نوع حکومت برای کش��ورهای چند ملیتی است. ب��ه امید روزی که حقوق مردم در تمام دنیا و کشور ایران رعایت شود با سپاس فراوان
دیدار هیأت کومله از مقر دفتر سیاسی
هیأت‌های حدکا و کومله در رابطه با مس��ائل گوناگون ایران و تالش ب��رای نزدیکی با احزاب ایرانی تب��ادل نظر کردند و رون��د مذاکرات اتمی رژیم با غرب را بی‌نتیجه دانستند. هیأت‌ه��ای ح��زب دمک��رات کردس��تان به سرپرس��تی مصطفی هج��ری ،دبی��رکل ،و حزب کومله کردستان ایران به سرپرستی عبداهلل مهتدی، دبی��رکل ،روز 16خردادم��اه 1391در دبیرخانه حزب دمکرات با هم دیدار کردند. در این نشس��ت دو هیأت در رابطه با مسائل اتمی رژیم ایران و تالشهای جامعه جهانی جهت برونرفت از این بحران به تبادل نظر پرداختند. دو هی��أت در م��ورد این که رژی��م از روند مذاکرات تنها جهت اتالف وقت اس��تفاده می‌کند و دور آین��ده مذاکرات نیز که در روس��یه برگزار می‌ش��ود ،نتیجه‌ای درپی نخواهد داشت ،هم نظر بودند. هیأت‌های این دو حزب كردستانی به مسائل اقتصادی ایران و تأثی��رات تحریمهای جهانی بر وضعیت سیاسی و اقتصادی ایران ،به‌ویژه فروش نفت و تشدید فشارها علیه رژیم نیز پرداختند. در این نشست مسائل دیگری ازجمله نقض حق��وق بش��ر در ای��ران ،دخالت رژی��م در امور کش��ورهای دیگر ،همکاری با رژیم‌های مستبد و تمامیت‌خواه از جمله س��وریه ،همچنین براندازی دولت سوریه با اراده‌ی سوری‌ها مورد بحث قرار گرفتند.
در ادامه این نشس��ت ،مصطف��ی هجری ،به بحث در مورد مبارزات ملیتهای ایران و جنبش دمکراس��ی‌خواهانه ایران پرداخت و در این رابطه ب��ر فعال‌تر نمودن کنگره ملیته��ای ایران فدرال تأکید کرد. آقای هجری اظهار داشت" :کنگره ملیتهای ایران فدرال در س��طح بین‌الملل توانس��ته اس��ت بهعنوان نماینده بخش اعظمی از ملیتهای ایران، حام��ی قدرتمندی باش��د و جهت پیش��برد روند دمکراسی در ایران نقشی مهم ایفا نماید". دبیرکل حزب دمکرات با اش��اره به سیاست گفت‌گ��و و تب��ادل نظر ب��ا جریانهای سیاس��ی سراسری ایران ،نشس��ت‌ها و دیدارهای دو سال اخیر با این جریانها را مؤثر قلمداد نمود. س��پس عبداهلل مهتدی ،دبی��رکل حزب کومله کردس��تان ایران ،دیدگاه‌های حزب متبوعش در رابطه با مسائل فوق‌الذکر را بیان نمود. آقای مهت��دی ،تالش‌ه��ای رژیم ای��ران در راس��تای کاهش فش��ارهای بین‌المللی را ناموفق ارزیاب��ی نمود و اظهار داش��ت" :رژیم به اهداف خود نایل نیامده و قادر به برونرفت از بحران‌های سیاسی و اقتصادی نبوده است". دبیرکل حزب کومله ،تحوالت سیاسی سوریه و اهمی��ت قائل ش��دن برای مب��ارزات داخلی و تأثیرات جریانهای سیاس��ی در راستای تسریع روند رویدادهای سوریه را دارای اهمیت ارزیابی نمود.
نشست مشترک نمایندگان کنگره ملیتهای ایران فدرال با اعضای پارلمان اروپا
نمایندگان کنگره ملیته��ای ایران فدرال در بروکس��ل با اعضاء پارلمان اروپا دیدار و گفتگو کردند. به گزارش کوردستان‌میدیا ،روزهای 15و 16 خردادماه س��ال جاری ،به منظور بحث و بررسی موارد متعدد نقض حقوق بشر ،به ویژه ملیتهای تحت س��تم در ایران ،نمایندگان کنگره ملیتهای ایران فدرال با تنی چن��د از اعضاء پارلمان اروپا دیدار نمودند. در این نشست 2روزه ،نمایندگان کنگره ،آرا
سرنگون باد رژیم ارتجاعی جمهوری اسالمی ایران
و نظ��رات کنگره ملیتهای ای��ران فدرال را برای اعض��اء پارلمان اروپا تش��ریح و ب��ار دیگر برای تحقق ش��عار "ملیته��ای مختلف ای��ران تنها با سیستم دموکراتیک و فدرال غیر متمرکز می‌توانند آینده‌ای عادالنه و مش��ترک تثبیت نمایند" تأکید کردن��د .آقای��ان لقمان احمدی و ناص��ر بلیدهای، نمایندگان کنگره ملیتهای ایران فدرال ،با اعضاء پارلمان اروپا ،مش��اوران سیاسی ،مراکز فکری و سازمانهای حقوق بش��ری دیدار و به تبادل نظر پرداختند.
اخبار و گزارش
اعالم حمایت حدکا از فراخوان خانم شیرین عبادی
خانم ش��یرین عبادی ،فع��ال حقوق بش��ری و برن��ده جای��زه صل��ح نوبل ،ط��ی فراخوان��ی عالوه ب��ر محک��وم نم��ودن مرگ مشکوک و شکنجه و اذیت و آزار زندانی��ان سیاس��ی در زندان‌ه��ای جمه��وری اس�لامی ای��ران و خطرات��ی ک��ه متوجه جان ای��ن زندانیان می‌شود ،درخواست کرده است که نرگس محمدی ،محمدصدیق کبودوند و حسین رونقی ملکی ،سه زندانی که در زندانهای جمهوری اسالمی دچار بیماری‌های حاد شده‌اند و جانش��ان در مع��رض خطر قرار گرفته اس��ت،
بدون هیچ قید و شرطی آزاد شوند. ح��زب دمک��رات کردس��تان ای��ران بهعنوان یکی از حامیان پیگیر حقوق بش��ر ،حمایت و پش��تیبانی خ��ود را از فراخ��وان خان��م ش��یرین عب��ادی اعالم م��ی‌دارد و تالش همه مدافعین حقوق بش��ر در این رابط��ه را ارج می‌نهد. حزب دمکرات کردستان ایران دفتر سیاسی 18خرداد 1391 7ژوئن 2012
دیدار یک هیأت پارلمان نروژ از دفتر نمایندگی حزب دمکرات در سلیمانیه
هیأت��ی از پارلمان نروژ ک��ه از اعضاء حزب چ��پ نروژ می‌باش��ند ،از دفت��ر نمایندگی حزب دمکرات کردس��تان ایران در شهر سلیمانیه دیدار به عمل آوردند. به گزارش "کوردس��تان میدی��ا" ،روز هفدهم خردادم��اه ،91هیأت��ی از پارلم��ان ن��روژ ب��ه سرپرس��تی آقای "اکتر چ��ودری" ،معاون رئیس پارلمان نروژ ،از دفت��ر نمایندگی حزب دمکرات کردستان ایران در شهر سلیمانیه دیدار و از سوی "محم��د صاحبی" عضو کمیته مرکزی و مس��ئول دفتر نمایندگی حزب در س��لیمانیه مورد استقبال قرار گرفتند. در این دیدار آقای "محمد صاحبی" در مورد وضعی��ت ایران و کردس��تان و همچنین سیاس��ت
حکوم��ت ای��ران در مورد آزادیخواه��ان ایران و خصوص ًا ملت كرد سخنانی ایراد نمودند. تحوالت سیاسی منطقه و اقدامات رژیم ایران در قبال این گونه موضوع��ات ،بخش دیگری از س��خنان نماین��ده‌ی حزب با هیأت ن��روژی بود. آقای "چودری" با اش��اره به اتفاقات ناگواری که برای ملت كرد پیش آمده اس��ت ،همکاری كردها برای تکرار نش��دن آن اتفاق��ات را مهم و حیاتی توصیف کرد. در بخ��ش دیگ��ری از ای��ن دی��دار در مورد ارتب��اط حزب دمکرات كردس��تان ایران و حزب چپ نروژ ،دو طرف بر ادامه‌ی روابط و استحکام هرچه بیش��تر ای��ن روابط ب��ه بحث تب��ادل نظر پرداختند.
دیدار هیأت کمیته حدکا در استرالیا با یکی از اعضای پارلمان این کشور هیأتی از کمیته حدکا در اس��ترالیا با یکی از اعضای پارلمان این کش��ور دی��دار و در رابطه با موضوع��ات مختلف منجمله بح��ران اتمی رژیم ایران و مش��کل آفرین بودن این رژیم تبادل نظر کردند. هیأت��ی از کمیت��ه حزب دمکرات کردس��تان ایران به سرپرس��تی محمد هاشمی ،مسئول کمیته، روز 15خردادماه 1391با "لوری فرگوس��ن" از اعضای پارلمان فدرال استرالیا دیدار کردند.
در این دیدار مس��ائلی از قبیل؛ مسئله كردها در کردس��تان ایران ،سیاس��تهای سرکوبگرانه و تبعیض‌آمیز رژیم ایران در داخل کش��ور به ویژه علی��ه ملیت كرد ،برنامه‌های اتم��ی و تقابل رژیم با کش��ورهای غربی مورد بحث و بررس��ی قرار گرفتند. در این دیدار تأکید ش��د که بقای حیات رژیم جمه��وری اس�لامی برای جامعه جهانی مش��کل آفرین خواهد بود.
دو دانشجو و دو شهروند دیگر در پی احضار به اداره اطالعات مهاباد بدون هیچ اتهام مشخصی بازداشت شدند. به‌گزارش وب‌س��ایت جرس" ،دیاکو خیاط" دانش��جوی مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تهران روز پنج‌ش��نبه هفته گذش��ته ب��ه اداراه اطالعات شهرس��تان مهاباد احضار و به‌دنبال آن بازداشت شد. آژان��س خبری موکریان نیز گزارش داد ،روز
23خردادم��اه 1391یعق��وب خضری مش��اور آموزش و پرورش و دانشجوی رشته کارشناسی ارشد روان شناسی ،امید قادری اقدم فیلمبردار و مستند ساز و جمال قادرنژاد اهل روستای حاجی حسن از توابع میاندوآب به اداره اطالعات احضار و سپس بازداشت شده‌اند. بناب��ر این گزارش‌ه��ا ،از اتهام��ات احتمالی ش��هروندان بازداش��تی و همچنین محل نگهداری دیاکو خیاط اطالعی در دست نیست.
بازداشت چهار شهروند در مهاباد توسط نیروهای امنیتی
شماره 583ـ 20ژوئن 2012
3
فراخوان 9حزب و سازمان در آستانه نشست دوره‌ای شورای حقوق‌بشر سازمان ملل همزمان با برگزاری اجالس ش��ورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو، به نقض گسترده و مستمر حقوق بشر درايران اعتراض کنیم! نقض خشن ،گسترده و مستمر حقوق‌بشر در کشورمان همچنان ادامه دارد. رژیم جمهوری اسالمی تاکنون به احمد شهید نماینده ویژه س��ازمان ملل ،اجازه ورود به کشور و بازدید از زندانها را نداده اس��ت .اما همزمان، خش��ونت علی��ه فع��االن جنبش‌ه��ای اجتماعی و مدافع��ان حقوق‌بش��ر را افزای��ش داده اس��ت. بازداشت ،ش��کنجه ،پرونده‌سازی ،صدور احکام سنگین زندان و اعدام همچنان ادامه دارد. نشست دوره‌ای ش��ورای حقوق‌بشر سازمان مل��ل ک��ه از ۲۹خرداد ت��ا ۱۶تیرم��اه 91ادامه خواهد داشت ،همزمان اس��ت با سومین سالگرد جنبش اعتراضی میلیون‌ها نفر از شهروندان کشور بعد از انتخابات ریاس��ت جمهوری ۲۲خردادماه ،88که با کش��تار ،س��رکوب ،بازداشت و شکنجه هزاران نفر مواجه شد. جنای��ات رژی��م جمه��وری اس�لامی علی��ه معترضان و آزادیخواهان ،ضرب و ش��تم و ترور آنه��ا در خیابان ،ش��کنجه و کش��تار و تجاوز در زندان‌ه��ا و عبور ب��ا اتومبی��ل از روی معترضان هی��چ‌گاه فرام��وش نخواهد ش��د .چه��ره معصوم س��هراب اعرابی ،نگاه بش��اش ندا آقا س��لطان و دهها تن دیگر از فرزندان مردم ایران که به ضرب گلول��ه از پ��ای درآمدند و یا در گوش��ه زندانها و قتلگاههای متعدد همچون گل‌های نورس پرپر شدند ،از حافظه مردم ایران پاک نخواهد شد. بع��د از س��ه س��ال هن��وز ه��م بس��یاری از بازداشت‌ش��دگان اعتراض��ات میلیون��ی ،فعاالن
احضار یک شهروند کرد به دادگاه یک ش��هروند اهل باینگان از توابع شهرستان پاوه به دلیل ش��کایت اداره آموزش و پرورش به شعبه 101دادگاه جزایی جوانرود احضار شد. به گزارش آژان��س خبرگزاری موکریان،یک ش��هروند س��اکن ش��هرک "باین��گان" از تواب��ع شهرس��تان پاوه ب��ه نام "وریا فرهمند" از س��وی شعبه 101دادگاه جوانرود احضار شد. به دنب��ال احضارییه‌ای که به دس��ت آقای " وریا فرهمند" رس��یده ،باید امروز مورخه بیستم خ��رداد خ��ود را ب��ه ش��عبه 101دادگاه جزایی جوانرود معرفی نماید. نامب��رده به دلی��ل ش��کایت اداره آموزش و پرورش از س��وی دادگاه به اتهام اشاعه دروغ و منحرف کردن اذهان عمومی در وبالگ"جوانرود امروز،جوانرود فردا ،اورامانات امروز ،اورامانات فردا،پاوه امروز و پاوه فردا" احضار شده است. وری��ا فرهمند در گفتگوی��ی با آژانس خبری موکری��ان ،هرگونه ارتباط خ��ود با وبالگ مزبور را رد کرده است.
یک شهروند سقزی به حبس محکوم شد یک شهروند سقزی به اتهام تبلیغ علیه نظام و همکاری با یک حزب مخالف به شش ماه حبس محکوم شد. به‌گ��زارش آژان��س خب��ری موکری��ان ،فواد احمدنژاد اهل س��قز در استان کردستان در دادگاه انقالب به 18ماه حبس محکوم ش��د ،اما دادگاه تجدید نظر این حکم را به 6ماه کاهش داد. بنابر این گزارش ،این شهروند سقزی به تبلیغ علی��ه نظام و همکاری با یک حزب مخالف رژیم متهم شده است. وی هم اکنون در زندان مرکزی س��قز دوران محکومیت‌اش را سپری می‌نماید.
سیاس��ی و مدنی ،هم��راه با فع��االن جنبشهای کارگ��ری ،زن��ان ،دانش��جویان ،مل��ی و قوم��ی، مدافع��ان حقوق‌بش��ر ،وکالی زندانیان سیاس��ی، روزنامه‌ن��گاران و وبالگ‌نویس��ان در زن��دان هس��تند .میر حسین موس��وی و مهدی کروبی دو کاندیدای ریاس��ت جمهوری در حبس خانگی به سر می‌برند. س��رکوب مخالفان با شدت ادامه دارد و رژيم می‌کوش��د مردم را نس��بت به زن��ده و پويا بودن جنبش��ی مأيوس س��ازد که میلیون‌ه��ا ایرانی را به میدان مبارزه دمکراتیک کش��اند و به روش��نی نش��ان داد که جهت مبارزه و خواست مردم ایران از زم��ان به قدرت نشس��تن حکوم��ت جمهوری اسالمی ،تحقق اصل پايه‌ای منشور حقوق‌بشر در راستای تأمين "حکومت مردم بر مردم" است. زندانیان سیاس��ی در وضعیت دشواری به سر برده و از همه حقوق انسانی خود محروم هستند. آنها مدام در مع��رض بازجویی قرار دارند .اذیت و آزار در زندان‌ه��ا پایانی ن��دارد .بدرفتاری در زندانها یک امر عادی گش��ته و نیازهای درمانی زندانی��ان بیمار به عنوان وس��یله‌ای برای از پای در آوردن آنها تبدیل ش��ده اس��ت .خطر مرگ بس��یاری از زندانیان سیاس��ی را تهدی��د می‌کند. هم‌اکن��ون تع��دادی از زندانی��ان ش��دیدا ً بیمار و نیازمن��د مراقبت‌های پزش��کی ویژه هس��تند .اما بازجوی��ان حکوم��ت از رعایت حق��وق اولیه و انس��انی آنها س��ر باز می‌زنند .نرگس محمدی، محمدصدیق کبودوند ،حس��ین رونق��ی ملکی از آن جمله هس��تند .رضا شهابی بعد از ماه‌ها فشار، باالخره به بیمارستان منتقل شده است. همزمان با اجالس شورای حقوق‌بشر سازمان ملل در ژنو ،ص��دای اعتراض خود را علیه نقض
گس��ترده حقوق‌بش��ر ،ش��کنجه و آزار زندانیان سیاسی ،صدور احکام سنگین زندان و اعدام علیه مخالفان سیاسی پرطنین‌تر کنیم ،خواستار آزادی زندانی��ان سیاس��ی ،پایان دادن به بازداش��ت‌ها و شکنجه و زندان مخالفان حکومت شویم. م��ا اح��زاب و س��ازمانهای سیاس��ی جمهوری‌خ��واه مداف��ع آزادی و برابری ،جدایی دین و دولت ،دمکراسی ،حقوق‌بشر و رفع هرگونه تبعيض ،همه نیروهای دمکرات و آزادیخواه را به همگامی در کارزار برای آزادی زندانیان سیاس��ی و اعتراض علیه نقض حقوق بشر در ایران دعوت می‌کنی��م و از همه نیروهای خ��ود می‌خواهیم که در تجمعات و اکس��یون‌هایی که به این منظور در اقصی نقاط جهان برگزار می‌شود ،مشارکت فعال نماین��د و از فعالیت‌ه��ا و اقدامات س��ازمان‌ها و نهادهای مدافع حقوق‌بشر در کارزار برای افشای نقض حقوق‌بشر پشتیبانی نمایند. اتحاد جمهوریخواهان ایران حزب دمکرات کردستان ايران حزب دمکراتیک مردم ایران حزب کومه‌له کردستان ایران جبهه ملی ایران ـ اروپا سازمان اتحاد فدائیان خلق ایران سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت) کميته هماهنگی شورای موقت سوسیالیستهای چپ ایران شورای هماهنگی جنبش جمهوریخواهان دمکرات و الئیک ایران چهارشنبه ۲۴خرداد ۱٣۹۱ ۱٣ژوئن ۲۰۱۲
هویت 18شهروند بازداشت شده اعتراضات ایالم مشخص شد هوی��ت 18ش��هروند از مجم��وع 300کرد ایالمی ک��ه در جریان اعتراض��ات اخیر به ابطال دور دوم انتخابات بازداشت شده بودند ،مشخص شد .در این اعتراضات تعدادی نیز کشته شدند. به‌گ��زارش وب‌س��ایت خبری کردپ��ا ،ابطال نتایج دور دوم انتخابات مجلس در حوزه انتخابیه ایالم ،مهران ،ملکش��اهی و ایوان از سوی شورای نگهب��ان ،موجی از اعتراض��ات در منطقه را دامن زد. براس��اس این گزارش ،اعتراضات شهروندان کرد با واکنش ش��دید نیروه��ای امنیتی و نظامی رژیم مواجه شد.
وب‌س��ایت کردپا اس��امی 18نفر از مجموع بازداشت‌ش��دگان ایالم��ی را به قرار زیر منتش��ر کرد: 1ـ علی رستمی -2سجاد تردست -3محمد تردس��ت -4عدن��ان س��لیمی -5محم��د منتی -6عل��ی اژدهایی -7نبی اژدهایی -8س��لیمان س��مدیان -9روح اهلل ان��گاه -10موس��ی انگاه -11عل��ی منضور توش��ی -12طالب اس��یدی -13ایوب س��الحی -14میالد کردی -15عبداهلل ترن��ان -16اس��کندر ترنان -17ی��اور کاخ بلند -18خورشید فرجی
بازداشت دو برادر دهگالنی توسط نیروهای امنیتی دو شهروند کرد دهگالنی به اتهام فعالیت‌های سیاس��ی توس��ط مأم��وران امنیتی رژی��م ایران بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدند. به‌گزارش وب‌س��ایت خبری کردپا ،دو برادر با نام‌های صباح حس��ین پناهی و مسعود حسین پناهی اهل روستای "قوروچای" از توابع دهگالن در اس��تان کردس��تان امروز ـ چهارشنبه ـ توسط نیروهای امنیتی رژیم بازداشت شده‌اند. ای��ن وب‌س��ایت خب��ری به‌نق��ل از یکی از نزدیکان این دو ش��هروند ،علت دستگیری آنها را فعالیت‌های سیاسی اعالم کرده است. از مح��ل نگهداری ای��ن ش��هروندان تاکنون اطالعی در دست نیست. "انور حسین پناهی" ،فعال سیاسی کرد که به 16سال زندان محکوم و دوران محکومیت‌اش را
در زندان س��نندج سپری می‌نماید ،عموی این دو شهروند می‌باشد. طبق بن��د دوم از م��اده نوزدهم کنوانس��یون جهانی حقوق مدنی و سیاس��ی که ایران نیز آن را امضاء کرده است" ،هر کس حق آزادی بیان دارد" و این حق شامل "هر نوع عقایدی ،بدون توجه به چگونگی ارائه آن" می‌باشد. میث��اق جهانی حقوق بش��ر نی��ز آزادی‌های سیاس��ی افراد هر جامعه‌ای را به رسمیت شناخته است. در گ��زارش وب‌س��ایت خب��ری کردپا آمده اس��ت ،از آغاز س��ال‌جاری خورش��یدی تاکنون 31ش��هروند کرد توسط نهادهای امنیتی و نظامی رژیم ایران به اتهام فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی بازداشت شده‌اند.
4
شماره 583ـ 31خرداد 1391
٢٥خرداد یا ٢2تیر در آغاز جنبش س��بز تالشهای تبلیغاتی زیادی ص��ورت گرفت تا بتوانن��د کردها را که دارای جنبش��ی دیرپا با تاریخی پرفراز و نشیب برای احقاق حقوق خود و بنیاد نهادن دمکراس��ی در ایران هس��تند ،با این جنبش هم��راه نمایند .در این می��ان حتی برخی از احزاب کردستان نیز دچار توهم شده و گامی پیش نهادند و حت��ی چنین وانمود کردند که در پس پرده نوعی همبس��تگی میان جنبش سبز و جنبش کردستان موجود است. آنچ��ه برای کردها بعد از س��ه س��ال از گذشت جنبش سبز مطرح است ،در شرایطی که این جنبش به زیر پوس��ت جامعه خزیده اس��ت ،وجود دو جنبش متف��اوت در ایران اس��ت ،جنبش��ی که محوریت سیاس��ت آن بر اس��اس تمرکزگرایی اس��ت و با سیاست جنبش س��بز همخوانی دارد و جنبشی دیگر ک��ه ملیتهای ای��ران از آن حمایت می‌کنند و محوریت سیاست آن بر تمرکززدایی است. برای اثبات این مسئله خواهیم کوشید که چرایی عدم حضور جنبش سبز در کردستان را بررسی نماییم. در ج��واب چنی��ن پرسش��ی ،اگ��ر ب��ه واقعیته��ای تاریخی توجه کنی��م ،باید اظهار نمود در کردس��تان جنبشی فعال و با قدمت بسیار بیشتر حضور دارد ،جنبشی که اساس آن را خواس��ت احقاق حقوق ملی و تشکیل
این جنبش در س��رنگونی نظام سلطنتی و دیکتات��وری پهل��وی دوم نیز حضور فعال داش��ته و تعداد زیادی از سران این جنبش در این دوره یا به جوخه‌های اعدام س��پرده ش��ده و یا تجربه دهها س��ال زندان را از سر گذراندند. بعد از این و با سرنگونی رژیم پادشاهی در ای��ران ،مانن��د دیگر جریانات سیاس��ی زیرزمین��ی در ایران که در فضای سیاس��ی دیکتات��وری ،ناگزی��ر به فعالی��ت مخفی و غیرعلنی روی آورده بودند ،این جنبش نیز حضور خود را نمایان کرد ،اما در همان آغاز با واکنش��ها و برخوردهای متفاوت و اغلب غیرسیاس��ی روبرو گردید ،نتیجه آن واکنش و برخوردها ،وارد شدن این جنبش به قالب دفاع مسلحانه بود .البته قالب جنبش مزبور با گذشت زمان و فراز و فرودها ،به جنبشی مدنی تغییر کرد. در ای��ن می��ان مهمترین دس��تاورد این جنبش برای کردستان ،ش��کلگیری هویتی کردس��تانی بوده اس��ت ،هویتی که خواهان حقوق سیاس��ی ،فرهنگ��ی ،اجتماعی خود بوده و سیس��تم دمکراس��ی-فدرالی را برای ایران مناسب دانسته و بر اساس این سیاست مبارزه را ادامه می‌دهد. در اینج��ا باید اظهار ک��رد که گروههای سیاسی فعال در کردستان در تحلیل جنبش سبز به دو طیف متفاوت تقسیم شدند: گ��روه اول در تالش ب��ود خوانشهای
تف��اوت که تمامیت آن جنب��ش را نپذیرفت و ب��ا خوانشهای مرکزگرایانه و سیاس��ت مان��دگاری جمه��وری اس�لامی به ش��دت مخالفت نموده و انجام اصالحات را در رژیم جمهوری اسالمی غیرممکن ارزیابی نمود. همزمان با آن ،گ��روه دوم در تالش بود که در درج��ه اول ،بیش��تر خوانش طیفهای س��کوالر جنبش س��بز را مد نظر قرار داده و ای��ن خوانش را به تمامی��ت جنبش انتقال دهد .همراه با این سیاست ،تالش دیگری نیز برای قبوالندن واقعیت وجودی جنبشهای متفاوت در ایران ،چه در عرصهی بین‌المللی و چه در س��طح داخلی ایران در جریان بود تا از این طری��ق ،زمینهی قبول واقعیتهای حقوقی ،سیاس��ی ،اجتماع��ی و فرهنگی در ایران فراهم شود. طیف دوم ،سیاس��ت خود را بر مبنای احقاق حقوق ملیتهای ایران و تشکیل دولتی فدرال بنیاد نهاده و خواهان ش��فافیت کامل دیدگاه جنبش سبز در مورد شالوده سیاست خود بود. ام��ا در آغ��از ت�لاش این دو دی��دگاه، بازت��اب آن در جامعهی کردس��تان بر هیچ کدام از طیفها بارز نبود. با اعتص��اب عمومی کردس��تان در٢٢ تیر ١٣٨٨که س��الروز ترور دکتر قاسملو و یارانش بود ،باید اظهار نمود جامعه کردستان که یکی از جوامع حاشیهای ایران را تشکیل می‌دهد ،حمایت خ��ود را از طیف دوم ابراز
کردستان را در سطح بین‌المللی مطرح نمود، برای جامعهی جهانی آشکار کرد که جنبشی حاش��یهای ک��ه خواهان پیروی از سیاس��ت عدمتمرکزگرائی است ،حضوری همهگیر در مناطق غیرمرک��زی ایران دارد و این جنبش با جنبش س��بز ک��ه در مرکز حض��ور دارد، بس��یار متفاوت اس��ت .این جنبش سیاست و دیدگاهی متفاوت در حل مس��ائل مختلف ایران دارد. :٤در کردس��تان تالش برای تغییر رژیم، بیش��تر از تالش برای اصالح رژیم مقبولیت دارد. ج��دا از این مس��ائل ،بع��د از اعتصاب عمومی در کردس��تان و در سطح طیفهای سیاس��ی کردس��تان ،باید گفت خوانشهای متفاوت جنبش کردس��تان از جنبش سبز به ش��یوه معن��اداری به هم نزدیک ش��ده و در کل با ادبیات��ی متفاوت ام��ا مفهومی واحد، گروههای سیاسی تالش کردند تا رابطه بین جنبش س��بز و جنبش کردس��تان را تحلیل نمایند. ب��ه ای��ن مفهوم ک��ه نکته بع��د در مورد اعتصابات ٢٢تیر ١٣٨٨برای کردستان در این اس��ت که گروههای سیاسی کردستان را به اتحادی تحمیلی واداشت. در پایان میتوان اظه��ار نمود که وجود هویتی مس��تقل برای کرده��ا ،در واقع زمینه شکس��ت سیاس��ت مرکزگرایی جنبش سبز را نس��بت به کردس��تان فراهم نمود .هرچند
کشوری فدرال و دمکراتیک در مرکز تشکیل می‌دهد. تاریخ ش��کلگیری این جنبش همزمان با تاریخ تالش برای تشکیل دولت مرکزگرا با محوریت تفک��ر دولت-ملت یعنی اواخر دوره پادش��اهی قاجار است .تاکنون جنبش فوق فراز و فروده��ای زیادی به خود دیده و در تاری��خ خود و در فاصل��ه بین پهلوی اول و دوم یعنی سال ١٩٤٦تجربهی تشکیل حکومتی خودمختار را نیز داشته است.
جنبش س��بز را که ب��ر اس��اس مرکزگرایی ط��رح گردی��ده بود ،ی��ک تاکتی��ک موقت بخواند و این ش��بهه را مط��رح نماید که در پس پردهی ظاهر ،قراردادهایی موجود است و این قراردادها واقعیت حقوقی ،سیاس��ی و اجتماعی ایران و کردستان را قبول کرده‌اند. اما گ��روه دوم ،متف��اوت عمل نمود و در مرحل��ه اول وج��ود یک جنب��ش را در مرکز پذیرف��ت و حضور فعال آن در عرصه سیاست ایران را مناسب قلمداد نمود ،با این
کرد .البت��ه در کل ،اعتصاب ٢٢تیر ١٣٨٨ چند نکت��ه را برای جامعهی سیاس��ی ایران نمایان کرد: :١سیاس��ت تمرکززدای��ی مورد حمایت حداکثری جامعه کردستان قرار گرفته است. :٢شکلگیری جنبش سراسری در ایران در گرو قبول حضور جنبشهای حاش��یهای ایران و همراهی این جنبشها با جنبش مرکز است. ٢٢ :٣تی��ر ١٣٨٨جدا از اینکه چهرهی
برخی از گروههای سیاس��ی کردستان تالش نمودند تا این جنبش را در کردستان گسترش دهند. در واقع ع��دم قبول واقعی��ات جامعهی ای��ران و تالش ب��رای تثبی��ت خوانشهای مرکزگ��را در جنبش س��بز ،س��دی در برابر حضور این جنبش در کردستان شد .البته در اینج��ا باید ب��ه این نکته نیز اش��اره نمود که جنبش کردس��تان یک نمونه از جنبشهای غیرمرکزگ��رای تمرکززداس��ت و در مناطق
آگری اسماعیل نژاد
٢٢تیر ١٣٨٨ جدا از اینکه
چهرهی کردستان
را در سطح بین‌المللی مطرح نمود ،برای
جامعهی جهانی آشکار کرد که جنبشی
حاشیهای که خواهان پیروی از سیاست
عدمتمرکزگرائی است، حضوری همهگیر در
مناطق غیرمرکزی ایران دارد و این جنبش با
جنبش سبز که در مرکز حضور دارد ،بسیار متفاوت است
دیگر نیز چنین جنبشهایی وجود دارد. در اینجا باید اظهار نمود که در ایران در خالل یک س��ال ،دو جنبش متفاوت حضور خود را اعالم نمودند: گ��روه اول ،جنبش س��بز ب��ا محوریت سیاس��ت مرکزگرای��ی و گ��روه دوم جنبش ٢٢تیر که سیاس��ت تمرکززدایی و خوانش اجتماعی از مش��کالت سیاس��ی ای��ران در محوریت تفکر سیاسی آن قرار داشت.
شماره 583ـ 20ژوئن 2012
دست و پازدنهای برخی از هممیهنان انحصارطلب کیهان یوسفی اعتراض��ات مردم��ی چن��د س��ال اخیر، انش��قاق و صفبندیه��ای درونحکومتی و ریزش نیروهای وابس��ته به رژی��م ،تغییر و تح��والت منطقهای و خیزشه��ای مردمی، تشدید فشارها و تحریمهای بین‌المللی علیه رژی��م تهران و ...جنب و جوش و تحرکات اپوزیس��یون خارج از کش��ور را بیشتر کرده و در همانح��ال ،پ��رده از رخس��ار برخی از جریان��ات و ش��خصیتهای به اصطالح دمکراسی طلب ،آزادیخواه و طرفدار حقوق بشر برداشته است. آنچ��ه در این چند ماه اخیر به س��وژهی
نوش��تههای اکثر این جریانات تبدیل ش��ده، حمالت و پرخاشگریهای آنها علیه جریانهای دمکراسیطلب و برابریخواه ملیتهای ایرانی ش بوده است .نوشتههایی که هرازگاهی واکن فع��االن و نیروهای منطقهای و وابس��ته به ملیتهای تحت ستم ایران را نیز در پی داشته و مش��اجراتی نیز میان آنها در گرفته است. ترویج نژادپرستی و ملیگرایی افراطی که در بطن خود هیوالیی تحت عنوان شووینیس��م را میپروران��د ،روزبهروز چه��رهی خود را بی��ش از پیش نمایان می‌کند .هیوالیی که از هر ابزاری س��ود میجوید بلکه تمام نیروها را ب��ه خدمت خود بگیرد و آنها را آنطور که مطلوبش است ،تعریف نماید. آلترناتیوه��ای موج��ود ب��رای ف��ردای بعد از جمهوری اس�لامی ح��ول دو گفتمان اصل��ی اس��ت که نیروه��ای اپوزیس��یون را به صفبندی در برابر هم وا داش��ته اس��ت. گفتمان ملیتهای ایران��ی که خواهان نظامی دمکراتیک و غیرمتمرکز برای ایران هس��تند و تضمی��ن حقوق خود در آین��ده را تنها در اس��تقرار چنین نظام��ی میبینن��د و گفتمان دیگر ،گفتم��ان تمرکزگرای��ی و اقتدارطلبی اس��ت که بنا ب��ه ض��رورت ،در چهرههایی متف��اوت همچون برخی از س��لطنتطلبان، دمکراسیخواهان ،مش��روطهخواهان لییرال،
مدافعان رعایت حقوق بشر ،سبز سکوالر و ...مشاهده می‌شوند .ولی آنچه که خمیرمایه و نقطهی اش��تراک این مجموعه را تش��کیل میده��د ،موضع��ی واحد یعن��ی نفی حقوق ملیتهای ایرانی ،حفظ ساختار متمرکز کشور تحت ل��وای اصطالحی عوامفریبان��ه به نام حفظ تمامیت ارضی است ،چیزی که مد نظر همگان است ،اما این عده برای هر چه بیشتر متهم نم��ودن جریانه��ای سیاس��ی ملیتهای ایرانی بکار می‌برند. چ��ه بای��د ک��رد؟ ش��اید این پرس��ش اساس��یترین پرسش در این ش��رایط برای نیروه��ای بران��داز و مخال��ف رژیم باش��د. مشکل اساس��ی جای دیگر اس��ت .مشکل
بعضی از آنان اس��ت که ه��ر از گاهی اعالن میدارند ک��ه برای رویارویی ب��ا جریانهای منطق��های و اقلیمی به ه��دف نادیده گرفتن حقوقش��ان حاضرند که در کن��ار جمهوری اسالمی ایستاده و حتی بجنگند. این نوع شخصیتها و جریانها در واقع ب��ه نوعی بیماری مبتال هس��تند ،بیماریی که روانشناس��ان آن را نارسیسیس��م مینامند. نارسیسیسم یا خودشیفتگی ،مشخصه افرادی اس��ت که تحت تأثیر گفتم��ان عظمتطلبی ایرانی تکملیتی بوده و میباشند و با وجود اش��راف کامل بر تم��ام تئوریه��ا و تجارب حکومته��ا و کش��ورهای دمکراتیک ،باز ب��ر طبل خ��ود میکوبند و از پش��ت عینک
گردهمایی فعاالن ملیتهای ایران
آنجاست که این جریانهای در پی پاک کردن صورت مسئله هس��تند .از هر ترفندی برای بکارگی��ری نیروه��ای اجتماعی و سیاس��ی ملیته��ای ایرانی برای پیش��برد اهداف خود س��ود میجویند .وعده بهش��ت موعودی را در ف��ردای پس از رژیم جمهوری اس�لامی میدهن��د ،توصیهه��ای پدرمأبانهی خود را نثار جریانهای ملیتهای تحت س��تم می‌کنند، رمز پی��روزی را در اتحاد میدانند ،اتحادی ک��ه تمام جزئیات��ش را آنها تعیی��ن و تأیید کرده باش��ند و حاضر به هی��چ گونه نرمش و قبول خواس��تهای دیگری نیز نیستند .آری دیگ��ری؟ یکی از تعاریف برای یک جنبش، جدا نمودن خود از دیگری است .دیگری که در مقام دش��من قرار میگیرد .آنها ملیتهای ایران��ی را به اتح��اد و همصدایی با خود فرا میخوانن��د ،ولی حتی حاض��ر به اعتراف به حق��وق ابتدایی آنها نیس��تند ،در جمعه بازار خ��ود چوب ح��راج بر کلیات��ی میگذارند که فارغ از هرگون��ه تضمینی مبنی بر تأمین حقوق ملیتهای تحتس��تم در ایران اس��ت. کلیاتی نظی��ر دمکراس��ی ،اعالمیهی جهانی حقوق بش��ر و ...ولی این اصطالحات را نیز آنه��ا مصادره به مطل��وب می‌کنند و در واقع دیگریی حقیقی در نظر آنها همین جریانهای ملیتهای ایرانی هستند ،گواه آن نیز اظهارات
عظمتطلبی به بحران سیاس��ی چندین ساله ای��ران مینگرن��د .بدون ش��ک تبعیضها و شکافهای سیاسی و اجتماعی موجود بعد از سقوط جمهوری اسالمی نیز با وجود چنین افکاری همچنان در جای خود باقی اس��ت و برای این درد بایس��تی از همین االن چاره اندیشید زیرا گفتمان مرکزگرای اقتدار طلب طی این س��الها اثبات نموده که قادر اس��ت در ش��رایطی همچون انقالب ،خود را مسلح و تجهیز نم��وده و نیروهای دمکراس��یخواه ملیتهای تحتس��تم را از صحنه خارج کند. ولی در دیگر س��و ،این نی��ز مبرهن و اثبات شده است که جریانها وجنبشهای سراسری ب��دون یارگی��ری در می��ان ملیته��ای ایران نتوانس��ته‌اند به اهداف خود نایل آیند و گواه متأخر آن ،عقیم ماندن جنبش سبز در مرکز و عدم حضور آن در دیگر مناطق بود. نارسیسیسم سیاسی موجود دچار نوعی خود بزرگ بینی اس��ت .خود بزرگ بینیای که همیشه در پی تحقیر دیگران برآمده است و زب��ان و فرهنگ و هوی��ت آنها را طی این س��الهای اخیر به باد سخره گرفته و توانایی هیچگونه همدلی با دیگران را ندارد ،اگرچه آنها میدانند که منش��أ درد کجاست ولی از آن چش��م پوش��یده و هرگز ب��ه درمان این درد نمیپردازند .نارسیسیس��م سیاسی بر آن
اس��ت که از دیگران برای رسیدن به مقاصد خود س��ود جوید ،چنانچه اشاره شد ،آنها با توس��ل به اصطالحاتی همچون اتحاد نیروها و ...برای سرنگونی رژیم حاکم تنها در صدد پیش��برد اهداف خود می‌باش��ند و با زدودن صورت مسلئه در پی س��رپوش گذاشتن بر این دردها میباشند. دولت به عنوان س��اختار سیاس��ی ایران (دول��ت ایران ی��ا همان کش��ور ای��ران) نه محصول رش��د طبیعی زندگ��ی اجتماعی در ایران (دیدگاه ارگانیکی) بلکه ماحصل اراده جمع��ی برای نیل به اهدافش��ان بوده اس��ت (دیدگاه مکانیکی) .دولت مدرن در ایران(که این جریانها س��نگ آن را به سینه می زنند)
ماش��ینی بود که بر حس��ب مصلحت و برای دستیابی به اهدافی معین ایجاد شد .به سخنی دیگر تش��کیل دولت جدی��د در ایران نتیجه منطقی تحوالت اجتماعی و سیاس��ی داخلی نبوده است ،بلکه بیشتر نتیجه عوامل مستقیم و غیرمس��تقیم خارجی(انگلیس��ها) ب��وده و تاکنون این دولت چه در شمایل شاهنشاهی و چه در ش��کل جمهوری اس�لامی ،الگوی جدی��دی از دولت و حکومتی اس��ت که در تضاد با ش��رایط اجتماعی و فرهنگی داخلی است. در جواب چه باید کرد ،مس��یر مشخص است ،اندیشه آزادیخواهی و دمکراسیطلبی و حقطلبی در میان ملیتهای تحت ستم ایران در حال گسترش است و ذوب و حذف آنها بر منطق و روال تئوریهای ناسیونالیسم (یک ملت ـ یک دولت) شکس��ت خورده اس��ت، و آگاهی باالی جریانات وابسته به ملیتهای تحتستم و جوامع آنان تنها یک راه را برای بقاء ساختار سیاسی ـ جغرافیایی ایران باقی میگذارد و آن تالش برای استقرار سیستمی دمکراتیک و غیرمتمرکز در ایران اس��ت ،در غیر اینصورت ،کابوس خودتراش��یدهای که ای��ن جریانها از آن در هراس��ند ،به واقعیت تبدیل خواهد شد.
5
روزنــــــه
توطئهی تروریستی جمهوری اسالمی رضا فتحاهللنژاد
روزنام��هی گاردی��ن روز 18ژوئ��ن مقالهای را تحت عن��وان "چگونه توطئهی بمب انتقام ایران روی برنامهی هس��تهایش شکل گرفت" به قلم "جیسون بورک" منتشر س��اخت ـ نویس��نده در ابت��دا از صحنهی انفجار ماش��ین در روز 13فوریه در دهلی هندوس��تان میگوید که یک مش��اور امور دفاعی اس��رائیل و همسرش را هدف قرار داده بود .او مینویسد تروریستی که مسئول انفجار بود در زم��ان انفجار از هند خارج ش��ده و به ایران برمیگش��ت .او میگوید: "این انفجار یکی از سه انفجاری بود که در فاصلهی زمانی 36س��اعت روی دادند که حداقل 10ماه برایش��ان برنامهریزی شده ب��ود .در همان روز انفج��ار دهلی ،دومین بمب در حالی در تفلیس گرجستان کشف ش��د که به ماش��ین یک دیپلمات اسرائیلی وصل شده بود .یک روز بعد ،انفجار بخش عمدهی یک س��اختمان را در محلهای در مرکز یک خیابان بانکوک ویران س��اخت. یک ایرانی 28س��اله از س��اختمان بیرون جهی��د و نارنجک��ی را به ط��رف رانندگان تاکس��ی و پلیس پرتاب ک��رد و خود قبل از این که به زمین بیفتد ،شدیدا ً زخمی شد. طولی نکش��ید که موجب س��رزنش کردن ایران شد". نگارن��ده در پاراگرافه��ای بع��دی، ب��ه موضوع��ات تنشهای می��ان تهران و دش��منانش ،به وی��ژه اس��رائیل ،آزمایش یک موش��ک توسط ایران برای ترور سفیر عربس��تان در آمری��کا و جنگ س��ایبری اس��رائیل و آمریکا علیه ای��ران میپردازد. سپس مینویسد :سرمقالهی یک روزنامهی نزدیک به خامنهای نوش��ت ک��ه ایران در انجام ت��رور در آن س��وی آبها تجارب زیادی داش��ته و در انتقام کام�ل ً ا جاافتاده است. نویس��نده در ادام��ه ب��ه ط��ور مفصل به تش��ریح تحقیق��ات پلی��س در دهلی و بانکوک درب��ارهی انفجاره��ا میپردازد و همچنین اشاره می‌کند که به دنبال به نتیجه رسیدن تحقیقات ،بانکوک ،دهلی و اسرائیل صریح ًا جمهوری اسالمی ایران را به دست داش��تن در این سلسله اقدامات تروریستی علی��ه اس��رائیلیها و منافع اس��رائیل متهم کردند .س��پس از کارشناسان امور خارجی نق��ل می‌کنند که ایران قصد داش��ته قدرت سپاه پاسداران را به نمایش بگذارد ،منطقه را بیثبات کند و اس��رائیل را به وحش��ت بیاندازد .در پایان به سرنخی اشاره می‌کند که هر سه عملیات تروریستی را به هم گره زده و کار پلیس را در هر سه کشور آسان کرده اس��ت .و آن این ب��وده که یک ایرانی 31ساله به اسم مسعود صداقتزاده ،صبح روز 15فوری��ه در ف��رودگاه کواالالمپور در حال انتظار برای پرواز به س��وی ایران دس��تگیر می‌شود که پاسپورتش هم ویزای تایلند داش��ته و دفترچهای به همراه داشته است که شمارههای تلفن اشخاص بسیاری در تفلی��س ،بانکوک و ته��ران در آن بوده است. منبع: Guardian.uk
6
شماره 583ـ 31خرداد 1391
جنبش ملی کرد و روابط خارجی
ناصر ايرانپور .1اح��زاب معاص��ر کردس��تان اي��ران از ب��دو پيدايش خ��ود ،خواه��ان برقراري ي��ک نظ��ام دمکراتي��ک در اي��ران و تحقق خواس��ته‌هاي مردم کردستان در چهارچوب آن براي برقراري نوع معيني از خودمديريتي منطقه‌اي و مشارکت در سرنوشت کشورشان ايران بوده‌اند .اين خواسته‌ها آنچنان بنيادي و بديه��ي هس��تند که هيچ انس��ان دمکراتي در صحن��هي گيتي ،چه برس��د به هموطنان خودم��ان در عرصه‌ي داخل��ي ,نخواهند و نتوانن��د با آن مخالفت ورزن��د .اگر بخواهيم اين مطالبات را به زباني ساده خالصه کنيم، بايد بگوييم ک��ه آنها چيزي جز رفع تبعيض ب�� ه داليل اتنيکي ،زبان��ي و مذهبي بر مردم خ��ود مطالب��ه ننموده‌اند .آيا هي��چ هموطن فارس‌زباني حاضر اس��ت در مقابل خواست تحصيل به زبان کردي بايستد و براي ممنوع كردن آن ،عليه هموطن کرد خود دس��ت به اس��لح ه ببرد؟ من اين را بسيار بعيد مي‌دانم، مگر اينکه وي يا از خواست مردم کردستان به دلي��ل انحص��ار رس��انه‌هاي همگاني در دس��ت دولت خبر نداشته باش��د و يا اينک ه عامل حکومت اس�لامي باشد .آنچ ه کرد در کردستان ايران مطالبه مي‌کند ،دهه‌هاست از بنيادي‌ترين ارکان حکومتهاي دمکراتيک و متمدن در جهان مي‌باشد .زماني ک ه کردستان ايران براي ايران دمکراسي و براي کردستان خودمختاري مطالبه مي‌کرد ،بخش عظيمي از اين جهان که اکنون دمکراتيک و مناطقي از آنها خودمختار مي‌باشند ،در استبداد بودند. ش��وربختانه کمتر کسي مي‌داند که فدراليسم از خواس��ته‌هاي اصل��ي جنبش مش��روطه (تجلي يافته در انجمن‌هاي ايالتي و واليتي) و خودمخت��اري (ايالت��ي و واليتي‌ک��ردن تقس��يمات کش��وري ايران ،همان چيزي که تازه در شکل پيشرفته‌تر و توسعه‌يافته‌ترش
در آمريکا ،کانادا ،اس��تراليا ،آلمان ،اتريش، بلژيک ،س��ويس ،بخش��ا بريتانيا و ...وجود دارد) از خواسته‌هاي کردستان و آذربايجان ب��وده اس��ت و جنبش‌ه��اي مش��اب ه متعدد ديگري ني��ز در خوزس��تان و ترکمن‌صحرا و بلوچس��تان براي دس��تيابي ب��ه آن وجود داش��ته‌اند .اين مطالب��ات دمکراتيک نه تنها در تع��ارض و تباين با مصال��ح مابقي مردم ايران قرار نداشته ،بلکه اگر تحقق مي‌يافتند، ام��روز ديکتات��وري وحش��تناک متمرکز و پرق��درت کنوني را نمي‌داش��تيم و اين خود نقش بزرگي در دمکراتيزه‌کردن فضا و نظام سياسي کشور ايفا مي‌کرد .از بطن اين تمرکز قدرت است که حکومت اسالمي ايران شکل گرف��ت .بدي��ن ترتيب مبارزه ب��رای رهائی کردستان بطور ارگانيک مبارزه برای رهائی ايران نيز بوده و هست. .2الينقط��ع تالش ش��ده اي��ن مطالبات دمکراتيک و واقعا بديهي از طريق مذاکره و گفتگو و کار اقناعي با هموطنان ايراني حاکم بر ايران تحقق يابد .پاس��خ اين حکومتها اما همواره خش��ونت ،جنگ ،اع��دام ،بمباران و توپ‌باران و حتي ترور رهبران کرد در حين مذاکره با آنها بوده است. .3مردم کردستان در مقطع بعد از انقالب بهمن 57بیش از دو را ه در پيش نداشته‌اند: تسليم يا مقاومت .بديهي بود که مقاومت در مقابل زورداران حاکم را برگزينند .توجه شود که آن هنگام که از جنبش کردس��تان سخن در ميان اس��ت ،مقصود اين يا آن س��ازمان سياس��ي معي��ن نيس��ت ،بلک ه ي��ک جنبش وس��يع و ژرف واقعا مردمي و سراسري در گس��تره‌ي کردس��تان ايران مي‌باشد .در اين جنبش س��ازمانهاي کردس��تاني و سراسري متفاوت ب��ا جهان‌بيني گوناگون مش��ارکت داشته‌اند .کم نبودند هموطنان غيرکرد ايراني ک ه به کردس��تان چون سنگر اصلي مقاومت مردم سراسر ايران ،عليه حکومت فاشيستي
"جمهوري اس�لامي ايران" مي‌نگريستند ،در اي��ن مقاومت ش��رکت کردن��د و بعضا جان باختند .کردستان تنها منطقه‌اي در ايران بود که پلوراليسم سياس��ي در آن وجود داشت، س��ازمانهاي سياس��ي فعاليت علني داشتند، زنان زير پوش��ش قوانين ارتجاعي اسالمي نرفت��ه بودن��د و در فعاليته��اي اجتماعي و مبارزاتي ش��رکت داش��تند .کردس��تان تنها جايي بود که حرکتهاي مدني دور از سرکوب حکومت اس�لامي ممکن بود .رژيم اسالمي ايران بن��ا به ماهيت ارتجاعي و اس��تبدادي
مبارزه‌ي ملت کرد مبارزه‌ي يک جريان سياسي روشنفکري نيست ک ه بتواند با انحالل خود و يا مهاجرت رهبرانش ب ه خارج تعطيل شود. احزاب کردستان ايران تنها مسئوليت تشکيالت خود را بر عهد ه ندارند؛ آنچه بر دوش آنهاست، انتظارات عظيم يک ملت و تأمين انبوهي از فعالين و خانواده‌هايشان است
خود نمي‌توانس��ت چنين فض��اي آزادي را بپذيرد .حکومت اي��ران فراموش نکرد ه بود که احزاب کردس��تان از همان ابتدا رفراندوم "جمهوري اس�لامي ،آري يا نه؟" را به دليل ضددمکراتيک‌ب��ودن آن تحري��م نمودن��د. آن��گاه که متوجه ش��دند که کردس��تان يزد نيس��ت ،خميني فرمان جهاد علي ه اين مردم صادر نمود و انبوهي از نيروهاي پاس��دار و ارتش��ی و ...خود را براي سرکوب روانه‌ي کردس��تان نمود .جانوراني چون خلخالي و حسني را هم به جان مردم بي‌دفاع کردستان انداخت؛ يکي در زندانها دسته‌دسته جوانان را از دم تيغ مي‌گذراند ،آن ديگري مغول‌وار روستائيان بي‌دفاع را کشتار جمعي مي‌کرد. آي��ا کردس��تان مي‌توانس��ت تح��ت چنين ش��رايطي دس��ت باال ببرد و بگويد تس��ليم اراده‌ي حکومت اس�لامي مي‌شويم؟! کسي که کردستان را مي‌شناسد ،نمي‌تواند پاسخي جز "نه" به اين پرسش بدهد. .4ل��ذا مقاوم��ت س��ازماندهي ش��د و کردستان آگاهانه وارد جنگي نابرابر با يکي از مس��لح‌ترين و درنده‌ترين رژيمهاي منطقه ش��د ،رژيمي ک��ه از نيرومندترين حمايتهاي نهان و آشکار بلوک شرق و غرب برخوردار بود .اين مقاومت به مرور زمان نياز به پشت جبه��ه پيدا کرد .اين پش��ت جبه��ه به لحاظ جغرافيايي عراق و ترکيه مي‌توانس��ت باشد. ترکيه در س��رکوب با حکوم��ت ايران متحد ش��د .عراق اما خصوم��ت ديرينه ب��ا ايران داش��ت .اين خصومتها با به‌قدرت‌رسيدن رژي��م خميني و تحري��کات آن به مرحله‌ي جديدي رسيد و منجر به حمله دولت عراق به ايران شد و بدين ترتيب شکافي جدي بين اين دو دولت ايجاد ش��د .نيروهاي کردستان و بخش��ي از نيروه��اي سياس��ي چپ ايران که به يدک حکومت اس�لامي تبديل نش��د ه بودند ،راهي جز اس��تفاده از شکاف اين دو دولت ارتجاعي و اس��تبدادي نداشتند .لذا از
س��ويي نيروهاي کردستان عراق و جريانات ش��يعه‌گرا و حت��ي حزب کمونيس��ت عراق از کمکه��اي دولت ايران علي��ه دولت عراق برخوردار گشتند و نيروهاي کردستان ايران و بخشي از نيروهاي چپ ايراني از کمکهاي دولت عراق براي مقابله با دولت ايران. .5در همان اوان جنگ ،دکتر عبدالرحمن قاس��ملو ،دبير کل حزب دمکرات کردستان اي��ران ط��ي پيام��ي تاريخي اعالم داش��ت ک��ه اگر حکومت اس�لامي ايران بخش��ي از خواس��ته‌هاي مردم کردس��تان را بپذيرد ،در جبهه‌ي حکومت اس�لامي عليه دولت عراق وارد جنگ خواهد ش��د .رژيم اسالمي ايران اما به چيزي کمتر از نابودي فيزيکي جنبش کردس��تان و قلع و قمع مبارزين کرد راضي نب��ود .به اين ترتيب ،مبارزه عليه رژيم ايران ادام ه يافت .در تمام طول اين س��الها ،حزب نامبرده بارها و بارها اعالم داش��ت ک ه اصل مذاکره و گفتگو حتي با رژيم ايران را منتفي نمي‌سازد .رژيم از اين فرصت بهره گرفت و طي پيامي غيرمستقيم اعالم داشت که حاضر اس��ت با حزب دمک��رات کردس��تان ايران مذاک��ره کند .تحليل حزب اي��ن بود که اين رژيم حاضر اس��ت با رژيم صدام که مسئول حمل ه ب��ه ايران و نابودي بخش��ي از آن در طي اين هشت س��ال بوده ،مذاکره کند ،چرا نبايد با هموطنان خودش به س��ازش برسد. لذا پاي میز مذاکره رفت .رژيم اس�لامي اما آنجا نيز ماهيت پليد و تروريستي خود را به اثبات رساند و گفتگوکنندگان کرد به رهبري دکتر قاسملو را ترور کرد. .6اين مب��ارزه امروز ب��ا کميت کمتر و کيفيت بيش��تر همچنان ادام ه دارد .مبارزه‌اي چنين وس��يع بدون اخذ کمکهاي متفاوت از طرفهايي که مصالحش��ان در تقويت مبارزه با حکومت اس�لامي اس��ت ،ناممکن است. مبارزه‌ي مل��ت کرد مب��ارزه‌ي يک جريان سياس��ي روش��نفکري نيس��ت ک�� ه بتواند با
شماره 583ـ 20ژوئن 2012
انح�لال خود و ي��ا مهاج��رت رهبرانش به خارج تعطيل ش��ود .احزاب کردستان ايران تنها مس��ئوليت تش��کيالت خود را بر عهد ه ندارن��د؛ آنچه بر دوش آنهاس��ت ،انتظارات عظي��م يک ملت و تأمي��ن انبوهي از فعالين و خانواده‌هايشان است .لذا هرگونه شکست اين احزاب شکس��ت يک مل��ت و فاجعه‌اي انساني (و نه صرفا سياسي) براي اين انسانها تلقي مي‌شود که حاضر نشده‌اند به دليل چند ده ه مبارز ه زير يوغ حکومت اسالمي بروند. ب��راي جلوگيري از اين ت��راژدي نمي‌توان و نباي��د از کمکهاي خارج��ي صرف نظر کرد. اي��ن خصلت تمام جنبش‌ه��اي رهائيبخش جهان بوده است .خارج از جنبش کردستان در ترکي��ه ،عراق ،س��وريه مي‌ت��وان منباب نمون��ه از جنبش مل��ي فلس��طين و جنبش ضدنژادپرس��تي آفريقاي جنوبي نام برد .آيا کس��ي پيدا مي‌ش��ود ک��ه اي��ن دو جنبش را بهخاط��ر اخذ کمک از اين يا آن دولت مورد مؤاخذه قرار دهد؟ براي نمونه ،فلس��طينيان هم��واره م��ورد حمايتهاي وس��يع ش��رق و غ��رب ،کش��ورهاي عربي و س��رمايه‌داري و سوسياليس��تي ،اس��تبدادي و دمکراتي��ک ق��رار گرفته‌اند .جنبشهاي مل��ي بايد براي اين کمکها سياس��ت خارجي و ديپلماس��ي بين‌المللي داش��ته باشند .اين جنبشها را بنا به رسالتشان نمي‌توان يکباره در قالب شرق يا غرب گنجان��د .آنها بهعن��وان نمايندگان مصالح سياس��ي يک مل��ت ناگزيرند تالش کنند ب��ا هر دو بلوک و م��اوراي آن ارتباط برقرار کنند. .7من عضو هيچکدام از احزاب کردستان ايران نيس��تم ،اما به آنها از جمل ه براي حفظ استقالل سياسي‌ش��ان در دشوارترين شرايط فخ��ر مي‌ورزم .اين اس��تقالل باعث ش��د که حکومت عراق هيچگاه نتوان��د از آنها برای خود اهرم ويژه‌اي عليه دولت ايران بس��ازد. اين اس��تقالل باعث ش��د که حکومت عراق نتواند از منطقه‌ي نفوذ آنها وارد ايران ش��ود. اما در همان حال ،اين اس��تقالل باعث ش��د که نيروهاي آنها بارها از س��وي هواپيماهاي دولت عراق بمباران ،حتي بمباران ش��يمیايي ش��وند .اين اس��تقالل باعث شد که شهرهاي کردستان ايران نيز بارها مورد تجاوز هوايي دولت عراق قرار گيرند .نگاهي به نش��ريات آن هن��گام اي��ن جريانات حکاي��ت از اين قائم‌به‌ذاتي آنها دارد .جالب است که احزاب کردس��تان ايران مخصوصا به اي��ن دليل در ميان اپوزيسيون آن هنگام و نيروهاي حاکم کنوني کردس��تان عراق و ع��راق از حرمت ويژه برخوردار بوده‌ان��د .قياس اينکه امروز در عراق چگون ه به س��ازمان مجاهدين خلق اي��ران و احزاب کردس��تان ايران نگريس��ته مي‌شود ،بس��يار جالب اس��ت .چندي پيش سندي از ويکي‌ليکس در مورد مذاکرات دکتر قاسملو با سفارت آمريکا در بغداد منتشر شد که بسيار خواندني است .در گزارش سفارت آمريکا ب��ه وزارت خارج��هي آمريکا آمده بود" :قاسملو از اينکه "شورويها پيوسته فکر ميکنن��د که حزب دمکرات کردس��تان ايران به آمريکاييها نزديک اس��ت و امريکاييها فک��ر ميکنند که به روس��ها نزديک اس��ت" شکوه مي‌کرد ،وي معتقد بود که "کردها هيچ دوستي به غير از کوهستانها ندارند" .مالحظه می‌ش��ود که دکتر قاس��ملو در آنجا بهعنوان نماينده‌ی حزب دمکرات س��خن نمی‌گويد؛ وی ديپلم��ات يک ملت اس��ت و از موضعی نيرومند س��خن می‌گويد ،چون غير از اين را در ش��أن کردستان نمی‌داند .کردستان عادت
دارد با قامتی برافراشته با دشمنان کوچک و بزرگ خود روبرو ش��ود .برای سازماندهی اي��ن رويارويی ن��ه ايدئولوژيک ،بلکه کامال پراگماتيک و چون يک ملت ،عمل و مصالح ملی خود را دنب��ال می‌کند .اين مصالح ملی اس��ت که ض��رورت ايجاد رواب��ط با جهان خ��ارج را ايجاب می‌کند .اي��ن را حکومت اسالمی و بخش��ی از اپوزيسيون هنوز درک و هضم نکردهاند .به‌زعم رژيم ،قباحت است کردستان با دش��منان اين رژيم رابطه داشته باشد. .8درحاليک��ه خ��و د اي��ن حکومت در بحبوبه‌ی جنگ با ع��راق نه تنها از آمريکا، بلکه از خود اسرائيل نيز کمکهای تسليحاتی تعيين‌کنن��ده می‌گرفت .بمباران تأسيس��ات ني��روگاه اتمی عراق از س��وی اس��رائيل در جري��ان جن��گ با اي��ران به درخواس��ت و همکاری و هماهنگ��ی دولت ايران صورت گرف��ت ،همان دولتی که می‌خواس��ت از را ه کربال به قدس برود و اسرائيل را نابود سازد. از ي��اد نبريم ک��ه دولتهای اي��ران همواره با تمام دولتهای جهان ،چه برس��د به دولتهای همس��ايه ،روابط و همکاری داش��ته‌اند .يک نمونه‌ی اس��تثنائی تنها اسرائيل در مقطع بعد از انقالب بوده است که اين هم ـ همانطور که ذکرش رفت ـ تماما درست نبوده است .معلوم نيست چرا نيروهايی که با آن درگيرند ،نبايد چنين روابط و همکاريهایی داش��ته باشند. اگ��ر نفس ايج��اد روابط میان ی��ک نیروی سیاسی با یک کشور ،از آن نيرويی "وابسته"
کردستان عادت دارد با قامتی برافراشت ه با دشمنان کوچک و بزرگ خود روبرو شود. برای سازماندهی اين رويارويی نه ايدئولوژيک ،بلکه کامال پراگماتيک و چون يک ملت ،عمل و مصالح ملی خود را دنبال می‌کند می‌سازد ،پس حکومتهای ايران وابسته‌تر از هر جريانی بوده‌اند .مابقی اپوزيس��يون ايران نيز بست ه به بزرگی و کوچکی‌اش کم و بيش هميش��ه از اين روابط برخوردار بوده است، به‌درستی هم بوده است ،اما رابط هی احزاب کردی به پيراهن عثمان تبديل می‌شود .همين ديش��ب خيلی کوتاه شاهد بحث مجموعه‌ای از روشنفکران ايرانی حول اخالق و معنويت در تلويزي��ون بی‌بی‌س��ی بودم ک��ه گويا در کتابخانه‌ی س��لطنتی برگزار ش��ده بود .اين
اگر نفس ايجاد
روابط میان یک نیروی سیاسی با
یک کشور ،از آن نيرويی "وابسته" می‌سازد ،پس
حکومتهای ايران وابسته‌تر از هر جريانی بوده‌اند
برای خيلی‌ها به‌درس��تی امری بديهی جلو ه می‌کند .اما آيا مشارکت روشنفکران کرد هم در چني��ن بحث و تلويزي��ون و مکانی امری طبيعی ديده می‌شود يا با اتهامات "وابستگی" و غير ه همراه می‌گردد؟! .9آي��ا اخذ کمکهايی از خارج توس��ط احزاب کردس��تان قابل مالمت اس��ت؟ ابدا. قابل مالمت می‌بود اگر: • ي��ک) امکان فعاليت سياس��ی علنی و قانونی در ايران موجود می‌بود • دو) احزاب کردستان استقالل عملی و سياسی خود را از دست می‌دادند • سه) رژيم در تعامل با آنها به خشونت و جنگ و ترور و اعدام متوسل نمی‌شد • چه��ار) آلترناتي��و ديگری جز تس��ليم وجود می‌داشت • پنج) خ��ود رژيم در س��رکوب آنها از دولتهای همسايه ياری نمی‌گرفت • ش��ش) رژيم در س��رکوب جنبشهای کردستانی در آن سوی مرزها با اين رژيمها همکاری نمی‌کرد • هفت) خ��ود رژيم در موارد ديگری به جنبشهای کردی آن سوی مرزها کمکهای مالی و نظامی و لجس��تيکی و پشت‌جبهه‌ای نمی‌کرد • هش��ت) رژي��م به جنبش‌ه��ای ملی و اسالمی کشورهای ديگر از اين نوع کمکها نمی‌کرد. .10ح��ال خ��ارج از تأمي��ن ملزومات مبارزاتی ،پرس��يدنی اس��ت :ه��زاران فعال سياس��ی کرد ،آن هنگام که ماشين سرکوب نظامی و جوخه‌های اعدام متعلق به حکومت اسالمی ش��هرهای کردستان را اشغال کردند، کج��ا بايد می‌رفتن��د جز به ع��راق؟ آيا آنها ام��کان اين را داش��تند و يا می‌خواس��تند با هواپيماي ايران‌اير از مهرآباد به اس��تانبول و کوي��ت و دبی و از آنجا ب��ه اروپا و آمريکا و اس��تراليا "مهاجرت" کنند؟ خوب انبوه اين نيروها به امکاناتی برای زنده‌ماندن و تجديد سازمان خود نياز داشتند. .11به‌ويژه شايس��ته است در نظر گرفته
ش��ود که موقعيت مبارزاتی و وس��يع‌بودن و اجتماعی بودن مبارزه راه ديگری پيش پای نيروه��ای جنبش کردس��تان نمی‌گذارد .هر اتفاق��ی در بطن اين مبارزه می‌افتد ،وس��عت آن آنقدر اس��ت که درنورديدن مرزها امری ناگزير می‌ش��ود .اين ب��رای تمام بخشهای کردستان صدق می‌کند .صدام يورش می‌آورد و در پی آن صدها هزار نفر برای نمونه وارد خ��اک ايران می‌ش��دند .در چني��ن وضعيتی نيروهای جنبش کردس��تان عراق می‌بايست در پی ارتباطاتی با ايران می‌بودند .اين برای کردس��تان اي��ران نيز بارها ص��دق نموده .ب ه ياد دارم ،انبوهی از س��تونهای ارتش و سپا ه پاس��داران به مهاباد نزديک می‌شد .احزاب سياس��ی برای اينکه آس��يبی به مردم و شهر نرس��د ،ش��هر را ترک کردند ـ با آنها هزاران نف��ر از مردم مدنی نیز رفتند ،چون در غيبت نيروهای رزمنده‌ی کرد در ش��هر احس��اس امنيت نمی‌کردند .آيا س��امان و سازمان‌دادن سيل عظيم اين مردم ،کار یک حزب سياسی در حال مبارزه‌ای سخت است؟ نمون��های ديگ��ر :رژيم اي��ران مهاباد را از زمين و هوا با ت��وپ و خمپاره می‌کوبيد. رژيم شهر را محاصره نموده و اجازه نمی‌داد آذوقه به ش��هر برسد .آنچه آن هنگام احزاب سياس��ی (دمکرات و کومل ه و فدائی) که در داخل ش��هر نبودند ،باي��د خارج از آن انجام می‌دادند اين بود که ابتکاراتی برای رساندن مواد غذايی به ش��هر بهخرج دهند ،تا مردمی که در شهر گروگان حکومت اسالمی بودند و
جنبش کردستان ب ه داليل پيشگفته ،حق برقراری ارتباطات خارجی را برای خود قائل است ،ترجيح می‌دهد اين کار را ب ه همراهی بخشهای ديگر اپوزيسيون انجام دهد ،اما در فقدان چنين آمادگیای ،خود در چهارچوب مصالح مبارزاتی جنبش کردستان ،آن را به تنهايی پی می‌گيرد از خمپاره‌های آن جان سالم بدر برده بودند، از گرسنگی جان ندهند .آيا اين چنين کاری اصوال کار کالس��يک حزبی اس��ت؟ البته ک ه نيس��ت .اين نمون��ه و دهها نمون��هی ديگر نشان می‌دهند که مسئوليت احزاب کردستان از محدوده‌ی مس��ئوليت احزاب کالس��يک فراتر بوده اس��ت و انتظارات مردم کردستان هم از آنها فراتر .مردم کردس��تان از احزاب کردس��تان توق��ع دارند همان نقش��ی را ايفا کنن��د که معموال دولتها ايف��ا می‌کنند :از آنها
در راه همكارى بيشتر نيروهاى دمكرات و مترقى ايران بكوشيم
7
در مقابل رژيم صيانت کنند ،برايش��ان راديو و تلويزيون داير کنند و نش��ريه انتشار دهند و با کش��ورهای خارج ارتباط بگيرند و شر قاچاقچيان و موادفروش��ان را از سرشان کم کنن��د ... ،و در همان حال برايش��ان با رژيم اسالمی مبارزه کنند. .12همچني��ن از ياد نبري��م که مردم اين سوی کردس��تان خاک آن سوی کردستان را بيگانه محسوب نمی‌کنند .فراموش نکنيم که ارتب��اط مردم دو س��وی مناطق مرزی با هم هم��واره ـ گاه ک��م ،گاه زي��اد ـ برقرار بوده است .سيمهای خاردار مرزهای جداکنند ه نه تنها از نظر اين مردم "گوهر" نيس��تند ،بلکه چون نماد ظلم تاريخی تحميل شده بر کردها نگريسته می‌شود .همه‌ی اينها وجود حداقلی از روابط را ايجاب می‌کنند. .13و باالخ��ره اينک��ه در روانشناس��ی کردها هرگز تفاوتی بين حکومتهای حاکم بر کردس��تان وجود نداشته اس��ت .به عنوان مث��ال ،جمهوری اس�لامی اي��ران حکومتی خودی نيست که ارتباط با دولتی غيرخودی را توجيه‌‌ناپذير سازد. .14بر اين بستر ،سياست خارجی از ب��دو پیدایش جنبش ک��ردی از اجزاء اصلی سياست و مبارزه‌ی آن بوده است .اين جنبه از سياست کردی در سالهای اخير با هماهنگی سازمانهای سياسی و ش��خصيتهای ايرانی فشرده‌تر و برجسته‌تر شده است .بحرانهايی که رژيم ايجاد می‌کند ،بس��تری مناسب برای اي��ن کار فراهم میس��ازند .هدف بايد جلب پشتيبانی بين‌المللی برای تغيير رژيم در ايران باشد. .15رژيم يک اپوزيس��يون ايزوله‌ش��ده می‌خواه��د ،لذا ب��ه مانند ديگ��ر رژيمهای استبدادی ،همواره اپوزيسيون خود را بخاطر ارتباطات خارجی وابسته به "اجانب" معرفی می‌کند .آری ،از دیدگاه رژيم اسالمی ايران، اپوزيس��يون سالم و صادق و مستقل و بدون روابط با استکبار و صهيونيسم وجود ندارد. بخشی از اين اپوزيسيون نيز بخش ديگر را چنين معرفی می‌کن��د ،آن هم به دو دليل: نخست اينک ه اين بخش از اپوزيسيون نيز از همان منطق حکومتگران برخوردار است و بر آن است که حکومت اسالمی هر کاری دلش خواس��ت می‌تواند در اين ارتباط انجام دهد، چون حکومت اس��ت و احزاب تحت تعقيب وی مجاز نيس��تند که روابطی با کش��ورهای ديگر برقرار کنند و دوم برای اينک ه اين اتهام را از سر خود بردارد. م��ا بايد از اين دور باط��ل ،از اين منطق معيوب بهدرآئيم .بايد با صدای رس��ا بگوئيم که اپوزيس��يون حق دارد و مکلف اس��ت با کشورهای ديگر پيوند برقرار کند .اينکه اين باب طبع حکومت اس�لامی نيس��ت ،بديهی اس��ت .آنچه غيرطبيعی است ،مرعوب شدن در برابرش��انتاژهای آن اس��ت .مگ��ر نفس وجود اپوزيس��يون ،باب طبع رژيم اس�لامی است که عملکرد آن مورد تأييدش باشد؟! به هر ح��ال جنبش کردس��تان به داليل پيشگفته ،حق برقراری ارتباطات خارجی را برای خود قائل اس��ت ،ترجي��ح می‌دهد اين کار را به همراهی بخشهای ديگر اپوزيسيون انجام دهد ،اما در فق��دان چنين آمادگیای، خود در چهارچوب مصالح مبارزاتی جنبش کردستان ،آن را به تنهايی پی می‌گيرد. صراحت در اين زمينه نيز شرط صداقت است. www.nasser-iran.com info@nasser-iran.com
روزنامه ى «كوردستان» و وب سايتهاى حزب دمكرات كردستان ايران، در شبكه جهانى اينترنت: http://www.pdki.org pdkiran@club-internet.fr
مرکز حقوق بشر سازمان عفو بین‌الملل در لندن ،از روز دوشنبه 29خرداد به مدت چه��ار روز ،میزبان گروهی از حقوقدانان و فعاالن سیاس��ی و مدن��ی ایرانی و خارجی اس��ت که میخواهند جمهوری اس�لامی را به عل��ت اعدامهایی که در ده��ه 60انجام داده است ،محاکمه نمایند ،این دادگاه با نام "کمپین مردم ای��ران تریبونال" و به صورت سمبلیک برگزار می‌شود. این گروه از پاییز سال 2007موجودیت خ��ود را اع�لام نم��وده و آنگون��ه که در وبسایت آنها آمده است" ،این یک دادگاه س��مبلیک اس��ت و در کلیت خود از قوانین دادگاه برتراند راسل پیروی می‌نماید". راس��ل ،نویس��نده ،معروف بریتانیایی به همراه ژان پل س��ارتر ،نویسنده و اندیشمند فرانسوی از س��ال ،1965دادگاه سمبلیکی را علی��ه جنایات آمری��کا در جریان جنگ ویتنام برگزار کردند .آن دادگاه که دو س��ال به طول انجامید ،توجه افکار عمومی جهان را بیش از گذش��ته متوجه جن��گ ویتنام و جنایات��ی نمود که در آن جنگ انجام گرفته بود. ادارهکنندگان کمپین اعالم کرده‌اند که به علت امکان برگ��زاری دادگاهی بیطرف و
www.kurdistanmedia.com info@kurdistanmedia.com
Organ of the Central Committee of Democratic Party of Iranian Kurdistan No: 583 20 June 2012
محاکمه جمهوری اسالمی در رابطه با اعدامهای دهه 60
عادالن��ه در ایران از یک س��و به علت عدم پاس��خگویی به بازمان��دگان و خانوادههای
قربانیان ده��ه 60در دادگاههای بین‌المللی از س��وی دیگر ،چنین دادگاه س��مبلیک را
افزایش چشمگیر تعداد آوارگان و پناهجویان در جهان
آخری��ن گ��زارش کمیس��اریای عال��ی پناهندگان س��ازمان ملل نش��ان می‌دهد که رشد تعداد پناهجویان و آوارگان جهان در س��ال ،۲۰۱۱در یک‌دهه گذش��ته بی‌سابقه بوده اس��ت .افغانس��تان همچنان بزرگترین دریاچه ارومیه براي س��ومین تابس��تان پیاپی سرخرنگ شد ،با اين تفاوت كه امسال سراسر سطح دریاچه خونرنگ شده است. سرخ شدن رنگ این گنجینه طبیعی جهانی نش��انه بحرانی شدن وضع دریاچه است که در دهه اخیر با مصائب بس��یاری دس��ت و پنجه نرم کرده است .بخشي از اين مصائب به علت بيبرنامگي و سهلانگاري مسئوالن رژيم و مقامات مربوطه روي داده است. به گ��زارش ،VOAنابس��امانی وضع دریاچ��ه ارومی��ه ک��ه به س��وی خش��ک ش��دن تدریج��ی پیش م��یرود ،ب��ه گفته کارشناسان محیط زیست ،موجب فاجعهای زیس��تمحیطی در منطقه خواهد ش��د و به آوارگ��ی و مهاج��رت ح��دود ۱۳میلیون ساکنان این منطقه خواهد انجامید. برنامه حمایت از محیط زیست سازمان ملل كه از دریاچ��ه ارومیه به عنوان "یکی از دریاچهه��ای پرنم��ک دائم��ی جهان و بزرگتری��ن دریاچ��ه در خاورمیان��ه" ن��ام میبرد ،در گزارش مفصلی که اخیرا منتشر نمود ،سرنوش��ت این دریاچه را مس��ئلهای جهانی قلمداد نموده است.
منبع صادرکننده پناهندگان جهان است. به گ��زارش دویچه وله ،بحران انس��انی در لیب��ی ،س��ودان ،س��ومالی ،افغانس��تان، س��احل‌عاج و دیگر کش��ورهای جهان در س��ال ۲۰۱۱منج��ر به پناهندگ��ی بیش از
۸۰۰ه��زار نفر ش��ده اس��ت که ب��ه دالیل گوناگون مجبور به ترک میهنشان شده‌اند. بر اس��اس گزارش آژان��س پناهندگان سازمان ملل ( )UNHCRتعداد پناهجویان جهان در س��ال ۲۰۱۱ب��ه باالترین حد در
برگ��زار می‌کنند .آنه��ا اعالم داش��ته‌اند که ای��ن دادگاه ،نه ی��ک اقدام سیاس��ی ،بلکه اقدامی حقوقی است .برگزارکنندگان "ایران تریبونال" اعالم داش��ته‌اند که آنها نخس��ت ش��کایات خود را تقدی��م دادگاه بین‌المللی اله��ه نمودهاند تا بدانند که آی��ا این امکان وجود دارد که رهبران جمهوری اسالمی در این دادگاه محاکمه ش��وند یا خیر ،ولی آنها اطالع یافتهاند که دادگاه الهه تنها می‌تواند جنایات��ی را بررس��ی کن��د که بعد از س��ال 2002اتفاق افتاده باشند. عالوه ب��ر این ،عضویت ایران در دادگاه بین‌المللی الهه ،سدی در برابر محاکمه سران جمهوری اسالمی در این دادگاه است. ناظران بر این باورند که برگزاری چنین دادگاهی می‌تواند در گردآوری اس��ناد علیه رهب��ران جمهوری اس�لامی مورد اس��تفاده قرار گیرد ،اسنادی که در آینده می‌تواند در دادگاههای بین‌المللی که بعد از س��رنگونی رژیم جمهوری اسالمی با این هدف برگزار می‌شود ،تأثیرگذار باشند. ۱۱س��ال گذش��ته رس��ید .باالترین تعداد پناهجویان مربوط به س��ال ۲۰۰۰است که از ۸۲۲هزار نفر هم فراتر رفت. در مجم��وع ،تعداد پناهجویان ،آوارگان و کسانی که در کشورهای دیگر درخواست پناهندگ��ی کرده‌اند در پایان س��ال ۲۰۱۱ به بی��ش از ۵/ ۴۲میلیون نفر رس��ید .این باالترین رقم در یک دهه گذش��ته اس��ت و به همین خاطر سازمان ملل نسبت به رشد فزاین��ده پناهجویان و آوارگان ابراز نگرانی کرده است. نزدیک به چهار پنجم پناهجویان جهان به کشورهای مجاور خود پناهنده می‌شوند. پاکس��تان با پذیرش ۷/ ۱میلیون پناهنده، بیشترین تعداد پناهندگان جهان را در خود جای داده و در میان کشورهای توسعه‌یافته و صنعتی ،آلمان همچنان بزرگترین میزبان پناهندگان است. تعداد آوارگان جهان هم سیری صعودی در پیش گرفته و مجموع آوارگان پنج سال اخیر در سراسر جهان به بیش از ۴۲میلیون نفر رسیده است .این گزارش همچنین نشان می‌دهد که احتمال بازگش��ت پناهندگان به میهنشان هر سال کمتر از گذشته می‌شود.
دریاچه ارومیه سرختر شده است
بازتاب
مسئلهی کرد در ترکیه، گامی رو به جلو باران ط��ی روزه��ای اخی��ر ش��اهد تحوالتی جدید دربارهی مسئلهی کرد در ترکیه بودیم. تحول مهم ،آزاد ش��دن آم��وزش زبان کردی در مدارس ترکیه بود که توس��ط رجب طیب اردوغان ،نخستوزیر آن کشور به طور رسمی اعالم شد .این در حالیست که این آموزش در چهارچوب واحدهای درسی اختیاری خواهد بود و حزب صلح و دمکراسی( )BDPاعالم داشته که تغییرات صورتپدیرفته کافی نیستند و الزم اس��ت زبان ک��ردی در مدارس مناطق کردنشین همچون زبان ترکی تدریس شود و به دومین زبان رسمی کشور تبدیل شود .علیرغم این ،چنانچه نگاهی گذرا به گذشتهی مسئلهی کرد در آن کش��ور بیاندازی��م ،متوجه خواهیم شد که تدریس زبان کردی به طور رسمی در مدارس مناطق کردنشین ترکیه ،گامی تاریخی قلمداد می‌ش��ود .چند س��ال پس از تأسیس جمه��وری ترکیه و ثبات یافتن آن ،وجود کرد در آن کش��ور مورد انکار قرارگرفت ،کردها به عنوان ترکهای کوهس��تانی نامیدهشدند، زندانیان ک��ردی که ترکی بل��د نبودند ،اجازه نداشتند به زبان کردی از خود دفاع کنند و در دهههای هفتاد و هشتاد میالدی ،سخن گفتن به زب��ان کردی در مکانهای رس��می ممنوع بود ،ارتش ترکیه چنان رویکردی تندروانه در پی��ش گرفته بود که هر دولت��ی که از حداقل حقوق کردها حرف میزد را تهدید و بر علیه آن کودتا میک��رد .لیال زانا ،پارلمانتار کرد در اواسط دههی نود میالدی ،تنها بدین خاطر که در صحن پارلمان به زبان کردی سخن گفت، به زندان افکنده شد ،اما هماکنون سخن گفتن با زبان کردی در صحن مجلس ترکیه آزاد اعالم شده است و حتی چند ماه پیش ،زندگینامهی پارلمانتاران وابسته به حزب صلح و دمکراسی با زبان کردی در س��ایت رس��می پارلمان آن کشور منتشر شد. کرده��ا دومین مل��ت ترکیه می‌باش��ند و الزم اس��ت به طور رس��می به عن��وان ملت شناخته ش��ده و خواستهای سیاسیاشان که به طورکلی تأس��یس خودمختاری در مناطق کردنش��ین در چهارچ��وب ترکیه می‌باش��د، تحق��ق یابد و لذا هن��وز راه دور و درازی در پیش اس��ت .خواس��تهای کردها از حدود و ثغور حقوق فرهنگی همچون تحصیل به زبان مادری ،تأس��یس تلویزیون به زب��ان کردی، اجازه چاپ و نشر روزنامه به زبان کردی و ... فراتر میرود و وارد حیطهی سیاسی می‌شود، حیطهای که هنوز حزب اردوغان از وارد شدن به آن س��رباز میزدند .با وجود این نیز ،ترکیه کنونی تحت تأثیر مجموعه‌ای عوامل داخلی و خارجی درهای دمکراسی را به روی سطحی از حل مسئلهی کرد گشوده است و با توجه به اینکه این عوامل در آینده نه تنها به قوت خود باق��ی خواهند بود ،بلکه بر تأثیرش��ان افزوده خواهد ش��د ،میتوانیم پیشبین��ی کنیم که با گذشت زمان ،حل ابعاد سیاسی مسئلهی کرد به موضوع روز سیاسی آن کشور مبدل خواهد شد .آنچه مهم است ،استفادهی کردهای ترکیه از فرصته��ای بدس��ت آمده امروز اس��ت، امروزی که با مبارزه و فعالیت خودشان شکل گرفته است.