L FF k rant
Latin American Film Festival | Donderdag 5 mei 2011
Marjolein Marchal
Interview met Chileense regisseur Matías Bize
‘Het gevoel van de film, dat had ik helder voor ogen’ Vanavond opent het zevende Latin American Film Festival (LAFF) met La Vida de los Peces. De film beleeft daarmee zijn Nederlandse première. Ondanks zijn jetlag vertelt de Chileense filmmaker Matías Bize ontspannen over de totstandkoming ervan. ‘Mijn laatste drie films lijken elkaar op te volgen, maar dat was geen vooropgezet plan’, vertelt Bize (31). ‘En la Cama gaat over een paar dat verliefd wordt tijdens een nacht in een hotel, Lo Bueno de Llorar gaat over twee mensen die uit elkaar gaan en La Vida de los Peces draait om een stel dat elkaar opnieuw tegenkomt. Liefdeskoppels interesseren me blijkbaar erg. La Vida de los Peces is geen autobiografische film, maar ligt wel dichtbij me. Telkens als ik een relatie beëindigde vroeg ik me af: en wat als dit nou de liefde van mijn leven is? Die vraag vormde eigenlijk het beginpunt voor deze film.’ De film van Bize was Chili’s inzending voor de Academy Awards en haalde net de
Oscar-shortlist niet. De film won wel de Goya Award voor beste Spaanstalige buitenlandse speelfilm. Anderhalf jaar lang werkte Bize samen met een vriend aan het scenario, waarin uiteindelijk het doel en de tekst van elke scène vaststonden. Maar tijdens het productieproces gaf hij de acteurs de ruimte om te doen wat in ze opkwam. ‘Ik wilde hun creativiteit niet begrenzen. Elke beweging groeit op die manier, krijgt meer betekenis. De lichaamstaal tijdens de stiltes is juist zo bepalend voor het verhaal.’
“
Het gaat mij om het moment waarop mensen zich openen. Dan zien we emoties en diepgang ontstaan.
De camera zit dicht op de huid van de personages en omgevingsgeluiden zijn weggelaten. ‘Ik wil de nadruk leggen op de interne wereld van de personages. Dat ze op een feestje zijn, zien
we. Maar dat geluid en de omgeving doen er niet toe. Verdieping is wat ik zoek. Zorgen dat de kijker echt in de huid van het personage kan kruipen, en niet vanaf een afstand aanschouwt.’ We zien ook niet dat de hoofdpersoon uit Berlijn terugkeert naar Chili, of dat hij het feestje binnenkomt. ‘De film begint bewust bij het moment waarop hij zegt: ik vertrek. De aanloop vind ik minder interessant. Het gaat mij om het moment waarop mensen zich openen. Dan zien we emoties en diepgang ontstaan.’ Alles wat niet strikt noodzakelijk was om het verhaal te vertellen, sneuvelde tijdens het zes maanden durende montageproces. Wat rest is een kalm verhaal, waarbij dingen die niet worden uitgesproken soms veelzeggender zijn dan wat wel wordt benoemd. Met het eindproduct is Bize blij, hoewel hij eigenlijk vooral bezig was met het maakproces. ‘Het gevoel van de film, dat had ik helder voor ogen. En dat is er goed uitgekomen. Maar juist van de onzekerheid van het maken houd ik erg. Die spanning of angst tijdens het leerproces, daarvan groei ik.’ Marjolein Marchal
LAFF Latin American Film Festival 2011| Utrecht | www.laff.nl
1
¿ Qué dices ? Joanna van Driel (34):
‘Sinds ik zo’n vijftien jaar geleden ben begonnen met Spaans te leren, heb ik al heel wat door Spanje en Latijns-Amerika gereisd. Mijn verzameling grappige versprekingen is dan ook redelijk onuitputtelijk. Toch was mijn leukste ervaring juist in een omgekeerde situatie: ik reisde met een vriendin door Costa Rica en was onze incheck bij het hostel aan het regelen, terwijl zij lekker zat uit te rusten in de keuken. Zoals het een echte latino betaamt gooide de hosteleigenaar al zijn charmes in de strijd, aangemoedigd door zijn veronderstelling dat mijn vriendin, een blonde Britse, ons toch niet kon verstaan. Wat keek hij verbaasd toen zij ineens haar hoofd om de hoek stak en in vloeiend Spaans informeerde of hij gezellig met haar amiga aan het flirten was!’
War on Drugs El Sicario, voomalig huurmoordenaar in de Mexicaanse stad Ciudad Juárez, vertelt in de gelijknamige documentaire gedetailleerd hoe hij te werk ging bij het kidnappen, moorden en martelen. Dit vanuit een motelkamer met een kap over zijn hoofd, bang voor represailles. Voorafgaand geeft Klaas Wellinga een masterclass over de (drugs) oorlogen in Mexico die dit brute geweld in stand houden. Met aandacht voor de muziek (narcocorridos) en film. Vrij 6 mei, 16:00-18:00, LHC3
Mini Carlos De Mexicaanse acteur Mini Carlos Trevez werd wereldwijd beroemd met films als Mini Cidade de Deus en Mini Amores Perros. Hier in een van zijn laatste films.
Retrospectief Matías Bize De Chileense filmmaker Matías Bize is op het LAFF aanwezig voor zijn film La Vida de los Peces, de openingsfilm van het festival. Daarmee opent gelijk het retrospectief van de regisseur, dat in samenwerking met EYE Film Instituut Nederland georganiseerd wordt. In filmtheater Rialto is het retrospectief ook te zien. Matías Bize viel gezien zijn jonge leeftijd (31) al vaak in de prijzen; door Cahiers du Cinéma werd Bize uitgeroepen tot ‘de meest veelbelovende filmmaker uit Chili’. Met de film La Vida de los Peces won Matías Bize onlangs de Goya Award voor beste Spaanstalige buitenlandse film. In 2006 won hij op het LAFF de Latin Angel Jury Award met zijn film En la Cama. Zijn recentste film dingt nu mee naar die prijs. De vier films van Matías Bize op het LAFF: La Vida de los Peces (2010) Lo Bueno de Llorar (2006) En la Cama (2005) Sábado (2003)
eLe spaans TAPAS RESTAURANT
2
LAFFkrant | donderdag 5 mei 2011
De Vakjury Latin Angel Jury Award Taco Ruighaver is directeur van de stichting Movies that Matter en een van de initiatiefnemers van het Human Rights Film Network. Hij houdt van kleinschalige festivals, waar het vooral draait om de filmbeleving zelf. Als jurylid is hij op zoek naar films die hem raken en verrassen. ‘Ik houd van de magisch-realistische kijk van de Latijns-Amerikaanse literatuur en cinema.’ Christien Klaufus is documentairemaker en is universitair docent aan het CEDLA. Ze is op zoek naar een film die een vernieuwende kijk op de Latijns-Amerikaanse samenleving biedt. ‘Voor mij betekent het LAFF een mooie kans om als onderzoeker op het gebied van Latijns-Amerika Studies te zien op welke wijze de Latijns-Amerikaanse realiteit in films geprojecteerd wordt.’ Na het produceren en distribueren van verschillende film- en televisieprojecten is Marcus van der Zwaag nu werkzaam als sales-coördinator bij de VPRO, waar hij met veel plezier producties een internationaal publiek laat vinden. ‘Het LAFF is voor mij een goed voorbeeld van een jong, geslaagd festival, dat het voor elkaar heeft gekregen een grote doelgroep te vinden voor de Latijns Amerikaanse arthouse film.’
Tien films uit het programma van het LAFF dingen mee naar de Latin Angel Jury Award. Dit felbegeerde engeltje wordt op de slotavond donderdag 12 mei uitgereikt. Aan de jury de taak uit de genomineerde films de beste te pikken. Wij stellen u voor aan de jury van het LAFF 2011.
De tien competitiefilms van de Latin Angel Jury Award: El Agua del Fin del Mundo Ausente El Premio Gatos Viejos José Martí: El Ojo del Canario Karen Llora en un Bus La Vida de los Peces La Vida Útil Octubre Post Mortem
Maria Ramos is een van oorsprong Braziliaanse documentairemaker. Haar speelfilmdebuut Brasília, een dag in februari (1997) won de juryprijs van het documentairefestival in São Paulo. Desi (2000) won de publieksprijs op het IDFA en een Gouden Kalf voor beste documentaire. Het maakt Ramos niet uit waar een film vandaan komt, als hij maar ontroert en vernieuwend is in zowel vorm als verhaalstructuur. Als filmcriticus en hoofdredacteur van de Filmkrant heeft Dana Linssen met grote interesse gekeken naar hoe er in de jaren negentig in Latijns-Amerika een nieuwe generatie filmmakers opstond. ‘Een van mijn lievelingsfilms van de afgelopen jaren, Castro van Alejo Moguillansky, was vorig jaar op het LAFF te zien; een unieke film die anders aan Nederland voorbij zou zijn gegaan. Ik hoop dit jaar weer zo’n film te ontdekken.’
LAFF Latin American Film Festival 2011| Utrecht | www.laff.nl
3
De Bezoeker
Publieksprijs
www.laff.nl
Naast de Latin Angel Jury Award worden op de slotavond donderdag 12 mei ook twee publieksprijzen uitgereikt: voor de hoogst gewaardeerde film en documentaire. Alle films en documentaires doen mee in deze competitie. Bij iedere film kan je als bezoeker je waardering aangeven door middel van de scheurkaart.
Openluchtfilms
Yke Eykemans (24), Utrecht Bezoekt dit jaar voor de derde keer het LAFF ‘Ik ga voor de derde keer naar het LAFF vanwe- ge de leuke en inspirerende mensen die op het festival afkomen. Natuurlijk ga ik ook vanwege de films die er draaien. Dit jaar wil ik naar de documentaire Cielo Abierto, die gaat over de inheemse gemeenschap van Puna, Argentinië. De streek Puna werd in 2009 plotseling getroffen door grote internationale belangstelling vanwege een grote rijkdom aan grondstoffen. Ik ben benieuwd naar de film omdat hij aansluit op het onderzoek dat ik deed in Peru. Ik sprak daar met Peruaanse jongeren die streden tegen de inname van hun geboortegrond door multinationals.’ - Jasmijn Fermie -
Dit jaar zijn er ook weer drie openluchtfilms te zien op het Ledig Erf. Onder andere de Peruaanse film Contracorriente, die vorig jaar de jongerenprijs won tijdens het LAFF.
15.00
16.00
Binnenkort zijn de volgende video-items te zien:
>>
Vrijdag 6 mei, 21:30: Estômago Zaterdag 7 mei, 21:30: Rudo y Cursi Zondag 8 mei, 21:30: Contracorriente
Programma donderdag 5 mei 14.00
De opening of ander evenement gemist? Meer zien over het festival? Het LAFF heeft een rijk mediateam, dat naast de dagkrant ook video-items en foto’s produceert. De filmploeg maakt dagelijks reportages, sfeerverslagen, en interviews met de aanwezige gasten, waarin zij een spraakmakende scène uit hun film bespreken. Daarnaast zijn de LAFF-fotografen elke dag op pad om het festival vast te leggen. Op de website zijn artikelen, video’s en foto’s gebundeld te vinden per onderwerp.
17.00
donderdag 5 mei 19.00
18.00
20.00
zaal 1
Interview Matías Bize over La Vida de los Peces
>>
Reportage openingsavond
>>
Interview Rebecca Cammisa over de Dirk Vandersypen Award 2011
>>
De debuutfilms op het LAFF
21.00
22.00
23.00
00.00
Officiële Opening: La Vida de los Peces 20.00 - 22.30 (Besloten)
zaal 2
Cerro Bayo 19.15 - 20.45
zaal 3
José Martí 21.00 - 23.00
Caño Dorado 19.30 - 21.15
zaal 4
Che, el Hombre Nuevo 19.00 - 21.00
Café LHC
Música en Vivo Super City
Q&A Impunidad & Firmes 21.30 - 23.15
Road July & Luna 21.15 - 23.00 Música en Vivo Super City
cocktailbar
DJ Edgar Nevermo 22.00 - laat
Programma vrijdag 6 mei 12.00
zaal 1
13.00
14.00
15.00
16.00
Tropa de Elite 1 14.00 - 16.00
vrijdag 6 mei 18.00
Boys of Summer 14.15 - 15.45
zaal 4
Los Colores de la Montaña 18.00 - 19.30
Masterclass - El Sicario 16:00 - 18:00 Octubre 15.15 - 16.45
19.00
20.00
As Melhores Coisas do Mundo 18.00 - 19.45
Che, el Hombre Nuevo 15.45 - 17.45
zaal 2 zaal 3
17.00
Cerro Bayo 16.15 - 17.45
La Vieja de Atrás 17.00 - 19.00
José Martí 19.45 - 21.45
Sonhos Roubados 18.15 - 19.45
Colofon
Hoofd- & eindredactie: Floor de Bie, Kristel de Krijger Schrijvers: Floor van Alphen, Jasmijn Fermie, Miranda van Gelder, Mireille Lohmann, Marjolein Marchal, Maartje Musschenga, Sarah Oortgijs
22.00
Nostalgia de la Luz 19.15 - 20.45
Q&A
23.00
00.00
El Recuento de los Daños & Raz 22.30 - 00.00 Post Mortem 22.15 - 00.00
Q&A
El Hombre de ai Lado 20.00 - 22.00
Ledig Erf cocktailbar
21.00
Opening Retrospectief Trapero: Carancho 20.00 - 22.15
The Two Escobars 22.15 - 00.15 Maids and Bosses & La Calma 21:30 - 23:00
Openluchtfilm - Estômago 21:00 - 23:00 Cocktail Trapero 19:00 - 20:00
Fotografie: Marjolein Marchal, Bram Heijnen, Daniel Valle Robles, Frans de Groot, Michel Boulogne Vormgeving: Joost Keuskamp
DJs Mama’s Funky Flow 22.00 - laat
LAFF: Judith van den Burg, Annemarie Bembom Programmering: Stien Meesters, Jessica de Jaeger Communicatie & PR: Olga Ketellapper Drukker: Printerette Utrecht - www.printerette.nl