tips van kwekers
Leg een Bongerd
FRUITBOMEN
VRUCHTDUNNEN VAN A TOT Z Pluk- en bewaartips
INHOUD
PRAKTISCH
Bemesten 20 (Kruis)bestuiven 24
Huisgemaakte hulpmiddelen 44
Vruchtdunnen van A tot Z 50
Belang van de boomspiegel 64
De kunst van het snoeien 76
Zelf enten 92
Maak een appelbewaarkast 108
BONGERD
Randvoorwaarden voor succesvolle bongerd 6 Leg bongerd aan 10
KWEKERS
vrouwelijke kweker; tante Dora 34 Zoutewelle-peer voor uitsterven behoedt 86
APPELS & PEREN
ANDER FRUIT
WINTERKLUS BIJ UITSTEK
B
rdevol
tips
TEKST Arjan Wijnstra FOTOGRAFIE Natasja Bekkers
AANLEG VAN DE boomgaard
Appels en peren maken een authentiek erf compleet. De winter is dé tijd om fruitbomen te planten. Wat er allemaal komt kijken bij de aanleg van een authentieke boomgaard op eigen erf, lees je hier.
NUTTIGE VOEDINGSSTOFFEN
aan bemesten Behoefte
Fruitbomen hebben voedingsstoffen nodig om te groeien en vruchten te geven. Soms is er een tekort. Los dit op met gerichte bemesting.
TEKST Arend Waninge FOTOGRAFIE Otto Kalkhoven e.a.
Mest en kunstmest
Mest bevat verschillende voedingsstoffen. De drie hoofdelementen zijn stikstof (N), fosfaat (P) en kali (K), samengevat als N.P.K. Daarnaast spelen kalk, mineralen en bacteriën een belangrijke rol.
Organische mest heeft een natuurlijke oorsprong: stalmest, compost of gedroogde turf. Goed verteerde stalmest is als basisbemesting ideaal. Het heeft vooral een sterk bodemverbeterend vermogen, waardoor plantenwortels
voedingsstoffen beter kunnen opnemen en vasthouden. Daarnaast bevat organische mest meer sporenelementen en mineralen zodat de kans op ziekten door een tekort daarin minder groot is. Stalmest moet voor gebruik één à twee jaar composteren. Gebruik geen verse stalmest, dit geeft brandschade aan jonge wortels.
Mest is ook verkrijgbaar in droge vorm, vaak korrels. In de droge stoffen zitten niet alleen de hoofdbestanddelen N.P.K. maar ook een uitge-
SLEUTEL TOT SUCCES
ZELFBESTUIVING & kruisbestuiving
Bestuiving speelt een cruciale rol bij het groeien van fruit. Zonder dat het stuifmeel van de mannelijke bloemdelen de vrouwelijke delen bereikt, kunnen er geen vruchten groeien. De meeste fruitsoorten kunnen zichzelf echter niet bevruchten en zijn afhankelijk van kruisbestuiving, waarbij verschillende rassen elkaar bestuiven. Omdat niet alle rassen evenveel of kwalitatief goed stuifmeel produceren, is het belangrijk om hier al bij de rassenkeuze rekening mee te houden.
TEKST Arend Waninge
Meeldraden
Stamper
Kies & kweek de m iste tips
Op zijn kleinschalige fruitbomenkwekerij kweekt Floris
Komen met zijn vrouw Judith
Both biologische fruitbomen. Door zijn ervaring in enten, opkweken en snoeien weet hij hoe je de mooiste fruitbomen op eigen erf krijgt. Hoe kies je de beste boom en hoe laat je hem zo mooi mogelijk uitgroeien? Floris deelt zijn tips.
TEKST Angela Groenbos
FOTOGRAFIE Sietske de Vries
Doordat hij zelf onderstammen zaait, ent en vervolgens de bomen opkweekt, weet Floris alles van de bomen die hij heeft staan. “Een appelboom bestaat vrijwel altijd uit twee rassen. De onderstam bepaalt de groeieigenschappen van de boom: hoe sterk groeit hij, hoe hoog wordt de boom en wanneer is hij volgroeid en gaat hij vrucht dragen. De ent, het bovenste deel van de boom, bepaalt welke vruchten er aan de boom komen."
Enten
"Een zaailing van een appelboom geeft zelden echt mooie vruchten, maar door te enten weet je precies welke vruchten de boom gaat dragen. Zoals
van kweker Floris
Met de tips van Floris kun je zelf aan de slag
bij stekken, waarbij je ook een soort kloon maakt. Maar bij enten kun je afzonderlijk bepalen wat de eigenschappen van de onderkant en van de bovenkant van de boom zijn. Wie een fruitboom kiest op eigen erf, kijkt dus niet alleen naar het ras. Dat bepaalt alleen of je straks lekkere appels oogst. De onderstam is even belangrijk, want die bepaalt
VOOR EEN BETERE OOGST
Vrucht dunnen van A tot Z
Het gaat veel tuiniers aan het hart om in de vroege zomer de schaar te zetten in de nog kleine vruchtjes van appel, peer, kwee, perzik, pruim en abrikoos. Toch loont het om een deel weg te knippen. De achterblijvers groeien uit tot mooiere, gezondere, grotere en smakelijker vruchten.
ATEKST Angela Groenbos FOTOGRAFIE Otto Kalkhoven
PPELBOMEN hebben veel baat bij een goede vruchtdunning.
Vooral handappels en appelrassen die last hebben van beurtjaren geven smakelijkere en mooiere appels na het dunnen. Bewaarappels kunnen met minder dunning toe dan appels die direct worden gegeten.
BLADOPPERVLAK. Je dunt niet uitsluitend om de vruchten voldoende ruimte te geven aan de tak, maar ook om ervoor te zorgen dat er per vrucht voldoende bladoppervlak is om goed rijp te worden. Vooral bij zuidelijke vruchten als perziken is er veel blad nodig om weinig vruchten goed rijp te laten worden.
CZAR is een pruimenras met donkerpaarse pruimen dat extra goed gedund moet worden. Het geeft kleine vruchten, die dicht tegen elkaar groeien. Wanneer niet wordt gedund, groeien deze tegen elkaar aan en gaan de vruchten rotten.
DUNNEN is het weghalen van een teveel aan vruchten om zo een betere oogst te krijgen. Soms oogst je na het dunnen iets minder kilo’s, maar het fruit is vaak wel van betere kwaliteit en smakelijker.
EIND mei tot eind juni kan er gedund worden. Daarbij wacht je bij voorkeur tot na de natuurlijke vruchtrui, maar dunt je wel zo vlug mogelijk erna. De boom hoeft dan minder lang energie te steken in vruchten die uiteindelijk worden weggehaald.
KLEINFRUIT VAN EIGEN ERF
Klein oppervlak grote
Fruit dat aan struiken groeit, kan op een klein oppervlak een grote opbrengst geven. Plant de struiken solitair of op rij, in de fruittuin of combineer ze met de moestuin. Maak kennis met verschillende soorten en lees hoe je ze teelt voor de smakelijkste oogst.
WACHTEN OP HET JUISTE MOMENT
Wanneer pluk- en eetrijp?
Het lijkt zo simpel: een appel van de boom plukken en meteen opeten. Maar vaak smaken vers geplukte appels niet zo lekker. Landleven legt uit wanneer je kunt plukken en hoe lang je moet wachten voor de beste smaak.
TEKST Adrie van Herpen FOTOGRAFIE Arjan Wijnstra EN Natasja Bekkers
VOOR DE HERFSTOOGST
Handige bewaarkast
Maak voor de verse oogst deze handige bewaarkast om het fruit droog en vrij liggend in te kunnen bewaren. Door het open ontwerp verkleint de kans op bederf en kun je de oogst handig sorteren. Ook prima te gebruiken voor peren, uien, wortelen of aardappels.
TEKST Esther van Middendorp PRODUCTIE Wim te Kulve FOTOGRAFIE Lode Greven ILLUSTRATIES Mady Nijenhuis
Handige
f dproce or
van Turbotronic
Deze foodprocessor van Turbotronic is ideaal voor dagelijks gebruik en een enorme hulp bij het verwerken van bijvoorbeeld de opbrengst uit de eigen moestuin . Dankzij de zeer krachtige aandrijving van 1900 watt is de verwerking in een mum van tijd gedaan. Deze kracht in combinatie met de bijgeleverde accessoires maakt het mogelijk om de foodprocessor te gebruiken als blender, citruspers, hakmolen, snijmachine, juliennesnijder, aardappelsnijder, garde en emulsiemixer, om bijvoorbeeld eenvoudig zelf mayonaise of luchtige slagroom te maken.
Na gebruik kunnen alle onderdelen gewoon in de vaatwasser, makkelijk toch?!
Slechts €79,95
+ €4,95 verzendkosten
www.landleven.nl
Klantenservice
Telefoon Nederland: 020 - 894 74 87 (€ 0,45 per gesprek), bereikbaar van 9.00 - 17.00 uur België: 078 - 35 33 13 of ga naar www.abonnementen.be
E-mail klantenservice@landleven.nl
Eindredactie Christel Bollen, Mary Wijnveen
Vormgeving Karen van Gelderen
Algemeen Directeur Lars Duurinck
Uitgever Pim Osterhaus
Postadres Postbus 606, 7000 AP Doetinchem Website www.landleven.nl/klantenservice
Landleven Fruit is een uitgave van Roularta Media Nederland, een onderdeel van Roularta Media Group.
Hoofdredacteur Mario Broekhuis
Redactie Esther van Middendorp
Marketing Suzanne van den Berg, Patricia de Bruin, Merel de Jong
Levering van tijdschriften en artikelen geschiedt volgens de Leveringsvoorwaarden abonnementen en artikelen. Je kunt deze vinden op www.roularta.nl/voorwaarden. Je kunt de voorwaarden ook schriftelijk opvragen via de klantenservice. Alle rechten voorbehouden.
Sales Tonny Beerten, Esther van Uhm (traffic)
Adverteren www.landleven.nl/adverteren Tel. 088 - 435 08 19
Druk Roularta Printing
Distributie Aldipress, Nic Oud (Nederland), Ubiway (België)
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt in enige vorm op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, op enige manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste geweten is samengesteld. Evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor juistheid of aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.
