Landleven
oktober 2013
M A G A Z I N E
V O O R
B U I T E N W O N E N
E N
B U I T E N L E V E N
www.landleven.nl
Landleven
18e jaargang nr. 8 prijs: NL/B â‚Ź 5,65
13LAL008z000_cover LC.indd 1
06-09-13 09:20
Landleven SCHEURKALENDER 2014 + AGENDA 2014 14 4 slechts
€ 25,zie pag. g 35
Familie van Zie pagina
132
8 13LAL008z004-005_inhoud.indd 4
POMPOENKWEKERS
26
44 05-09-13 09:17
InHOUD
UNIEK BOEK
OKTOBER
2013
Zie pagina 72
LEKKER ETEN 8 50 136
Pompoencake Walnotentaartje Pompoensoep
ERF & TUIN IN 26 58 81 103 107
Herfsttuin in Loenen Herfsttuin Zonnehoek
CREATIEF & STOER BEZIG
Rond het erf: paardenkastanje
16 64 122
Alie’s maislijst Vrolijke vogelhuisjes Foto in foto
Plantgaten maken Praktische tuin- en erftips
BUITEN WONEN
DIEREN
74 90 96 116
Bewoners van Sint Pietersberg
32 37 44
Schapenkar Praktische dierentips Krombekeenden
Leven in een torentje Willy Kips warme interieur Landleven van Ties en Mary
PLATTELAND 20 70 82 95 132 138
Verlichte-boerderijenroute Zeeuwse makelaars Friese sjezen Streektaal: in ’t Achterhoeks
Vr Vrolijke vvogelhuisjes
Pompoenkwekerij Plattelanders: Brandrode-kaasmaker
Zie pagina 64
■
IN ELK NUMMER ■
Tuincolumn Marjan Sorgdrager 36
■
Column dierenarts Brenda 39
■
Column
Herman van Veen 129 LEZERSSERVICE ■
Te hooi & te gras 11
■
Postbus Landleven 53
aanbod 153
74
82
■
■
■
Agenda 40 ■
Vraag &
Volgende maand 161
Colofon 162
Foto voorpagina: Shutterstock
13LAL008z004-005_inhoud.indd 5
05-09-13 09:17
LEKKER MET ROOMKAASGLAZUUR
PRACHTIGE POMPOENCAKE HELEMAAL NIET MOEILIJK TE MAKEN, WEL ERG LEKKER EN BOMVOL GEZONDE POMPOEN!
DEZE
TULBAND STAAT OOK NOG EENS PRACHTIG OP TAFEL. TEKST: KLASKE BAKKER. FOTOGRAFIE: OTTO KALKHOVEN
8 LANDLEVEN -
NUMMER 8 2013
13LAL008z008-009_pompoencake.indd 8
05-09-13 09:20
VAN RESTHOUT, JUTE EN KOLVEN
DECORATIEVE LIJST MET MAIS VAN EEN PAAR OUDE LATTEN, EEN AARDAPPELZAK EN EEN MAND GEKREGEN MAISKOLVEN CREËERDE
ALIE VAN VELDHUIZEN DEZE ROBUUSTE BLIKVANGER.
LEUK VOOR AAN DE MUUR, ALS WELKOMSTBORD OF OMLIJSTING VOOR HET RAAM.
EENVOUDIG OM TE MAKEN MET EEN GROOTS EFFECT. HAAL OOK DE HERFSTSFEER NAAR UW ERF EN GA AAN DE SLAG. TEKST: ESTHER VAN MIDDENDORP. FOTOGRAFIE: LODE GREVEN
16 LANDLEVEN -
NUMMER 8 2013
13LAL008z016-019_Maislijst.indd 16
05-09-13 09:48
20 LANDLEVEN -
NUMMER 8 2013
13LAL008z020-025_boerderijverlichting.indd 20
05-09-13 09:56
LANGS MARKELO’S MOOISTE…
VERLICHTE BOERDERIJEN ZODRA DE INVALLENDE AVOND MARKELO EN ZIJN BUURTSCHAPPEN IN DUISTER HULT, FLITSEN EEN VOOR EEN GROTE LAMPEN AAN.
BOERDERIJEN DIE BIJ DAGLICHT AL PARELTJES IN HET LANDSCHAP
VORMDEN, KRIJGEN EEN FEEËRIEK TINTJE. DE
BUMPER AAN BUMPER RIJDEN TALLOZE TOESCHOUWERS
VERLICHTE-BOERDERIJENROUTE OM DIT MOOIS TE AANSCHOUWEN. DIT JAAR IS HET VIJFTIG JAAR GELEDEN DAT DE EERSTE ROUTE WERD GEORGANISEERD. TEKST: ESTHER VAN MIDDENDORP. FOTOGRAFIE: OTTO KALKHOVEN
NUMMER 8 2013
13LAL008z020-025_boerderijverlichting.indd 21
-
LANDLEVEN 21
05-09-13 09:56
WARME KLEUREN, HETE PEPERS EN TROPISCHE PLANTEN
HERFSTIGE HITTE IN LOENEN MET HET VERSCHIJNEN VAN DE R IN DE MAAND LOPEN DE TEMPERATUREN LANGZAAM WEER TERUG.
MAAR IN TUIN PARI DAEZA VAN DICK EN JEANNETTE VONHOF IN LOENEN LIJKT HET
IN DE HERFST ALLEEN MAAR HETER TE WORDEN.
DE VELE PEPERS ZIJN KLAAR OM GEOOGST
TE WORDEN EN DE KASSEN STAAN OP TE WARMEN VOOR DE VELE KUIPPLANTEN.
HET HEETST
LIJKT HET WEL HELEMAAL ACHTERIN DE TUIN, WAAR DE WILDE WINGERD MET VLAMMEND ROOD DE OMGEVING IN VUUR EN VLAM ZET. TEKST: ANGELA GROENBOS. FOTOGRAFIE: SIETSKE DE VRIES
26 LANDLEVEN -
NUMMER 8 2013
13LAL008z026-031_Wilde Wingerd.indd 26
05-09-13 10:08
Landleven 5 ju n i
In augu stus Controle en september ko er het h mt ki kippenlu ok op d bij besm is het m e kleine, etting h eeest voo e, kr krru uiip et hok sc pende d ierttjjeesss.. M r. hoon m metju ni h ee et e n aak t t e en water. N ee e n hog mei me a tien d ed ru rukspuit agen n herhal p s na de en. u pa
in rs die in ers er te st es ee He H t it ei e o oe sn n, e ie ei oe bloe bl t van rst us eers dus et du iet nie i. Geni i. oei bloe . t t. ht c ch ac r ra p pr np en m me em hun bloe
NUMMER 8 2013
13LAL008z035_Promotie Agenda-Scheurkalender.indd 35
-
LANDLEVEN 35
05-09-13 10:18
KROMBEKEEND VERDIENT REDDING
MOOI VAN LELIJKHEID ZIJN SNAVEL IS ZO ROND ALS EEN APPEL. EEN ENKELING HEEFT EEN VROLIJK BOLLETJE VEREN OP HET HOOFD. SOMMIGE HEBBEN EEN OPVALLENDE WITTE VLEK OP DE BORST. “ZODAT JAGERS VROEGER DEZE TAMME EENDEN VAN DE WILDE KONDEN ONDERSCHEIDEN”, VERTELT
EDGAR DE POEL, DIE EEN ZWAK HEEFT VOOR DE ZELDZAME
KROMBEKEEND, EEN DIERTJE DAT TOT HET ONVERVALSTE
HOLLANDSE CULTUURGOED BEHOORT.
TEKST: MARIO BROEKHUIS. FOTOGRAFIE: THEO TANGELDER
44 LANDLEVEN -
NUMMER 8 2013
13LAL008z044-049_krombekeend.indd 44
05-09-13 10:46
MET NOTEN VAN EIGEN ERF
KNAPPERIG WALNOTENTAARTJE IN DE VROEGE HERFST BARSTEN DE WALNOTEN WEER MASSAAL UIT HUN BOLSTERS.
RAAP EEN MAALTJE VAN DEZE
KOSTELIJKE NOTEN BIJ ELKAAR EN BAK ER DIT TAARTJE VAN.
EEN PERFECT BEGIN VAN EEN NIEUW SEIZOEN! TEKST: KLASKE BAKKER. FOTOGRAFIE: OTTO KALKHOVEN
50 LANDLEVEN -
NUMMER 8 2013
13LAL008z050-051_walnotentaartje.indd 50
05-09-13 11:04
JOOP VAN ULDEN MAAKT VOGELHUISJES VAN KLEI
EEN GAT IS GENOEG PER ONGELUK WERD JOOP VAN ULDEN POTTENBAKKER. TOEVALLIG VONDEN ZIJN FONTEINEN EN WATERORNAMENTEN GRETIG AFTREK.
EN VAN DE ENE OP DE
ANDERE DAG BESLOOT HIJ VOGELHUISJES TE GAAN MAKEN. AAN ÉÉN VOORWAARDE TE VOLDOEN”, ALDUS JOOP.
“DIE HOEVEN MAAR
“ER MOET EEN GAT IN
ZITTEN WAAR EEN VOGEL DOOR KAN.” TEKST: LEANNE MONSTER. FOTOGRAFIE: ARJAN BRONKHORST
NUMMER 8 2013
13LAL008z064-069_vogelhuisjes.indd 65
-
LANDLEVEN 65
05-09-13 11:45
LAAT U VERRASSEN DOOR DIT UNIEKE BOEK
In dit boek over ons agrarisch erfgoed laat Arjan Wijnstra u met sprankelende woorden en prachtige beelden kennismaken met de details van boerderijen: bijzondere deuren, tekens in de top van gevels, gekke bijgebouwtjes en opvallende kozijnen. U wordt meegenomen langs onder meer vaatschuren in de Achterhoek, dakpankapbergen in Noord-Holland en eikengaarden in Twente. Het boek is een bundeling van de unieke serie Kijk op Boerderijen uit Landleven met frisse beelden en nog niet eerder verschenen artikelen. 144 pagina’s, harde kaft, ISBN 9789491172496
72 LANDLEVEN -
NUMMER 8 2013
13LAL008z072_Actie Kijk op boerderijen.indd 72
05-09-13 12:09
ONDER: “Een klein meisje wilde weten of wij de prins en prinses van de toren waren.”
COEN EN RIEKE WONEN OP NIVEAU
IN EEN SPROOKJESTOREN MET EEN FLINKE GRIJNS DOET COEN OUDE JANS DE VOORDEUR VAN UITKIJKTOREN STOFZUIGEN.
BELVÉDÈRE OPEN: “HEB JE EEN MOMENTJE, IK BEN NET AAN HET
HET IS MAAR VEERTIG VIERKANTE METER, DUS IK BEN ZO KLAAR.”
DE TOREN WORDT OMRINGD DOOR HOGE BOMEN EN IS NIET MAKKELIJK TE VINDEN.
MET ZIJN KANTELEN DOET DE VIERKANTE TOREN SPROOKJESACHTIG AAN. TEKST EN FOTOGRAFIE: RUUD DILLING
90 LANDLEVEN -
13LAL008z090-093_toren.indd 90
NUMMER 8 2013
05-09-13 12:49
Siertuin
Moestuin
Fruittuin
Kruidentuin
Vogelheg
Conifeer zonder blad De lariks (Larix decidua) is een bijzondere conifeerachtige: hij is bladverliezend. Als troost hiervoor krijgt hij spectaculair knalgele herfstverkkleuring. urring. De De boom kan gril g lig uitgroeien g en herfstverkl daarrdoor een een beel beeldbepal bepalende nde erfboom erfboom zijn. daardoor
Struiken met rode bessen zijn geliefd bij vogels. Neem bij aanplant de ruimte en laat de haag uitgroeien. Snoei na aanplant en de eerste jaren, zodat de haagplanten een goed vertakte basis krijgen en laat de hagen daarna uitgroeien, zodat ze overdadig gaan bloeien en bessen produceren.
Rode bessen of zaaddozen dragen:
Tuintips voor
■ sporkehout (Rhamnus frangula) ■ gele kornoelje (Cornus mas) ■ hondsroos (Rosa canina) ■ dwergappel (Malus pumila) ■ olijfwilg (Elaeagus umbellata)
■
■ sneeuwbalspirea (Physocarpus opulifolius)
Kuipheesters Niet-winterharde heesters hebben vooral last van gure e noordoosters. De potten
okto ber
Heesters snoe ien; alleen jon
g hout, omdat de lucht bezwangerd ka n zijn met schim mels die wonde n bij oud hout sneller aantasten. ■ Groenblijven de struiken plan ten en verplant en. In de nog warm e aarde hechte n plantenworte ls ■ Compost zich snel. strooien; dit besc hermt tegen ko ■ Gazon voor ud e wind. de laatste keer maaien, niet te ko om de grasplant rt wortels te besc hermen. ■ Bollen plan ten; plant sieruien (Alliums) vroeg in de maand.
kunnen voorlopig buiten blijven, maar zet ze beschut. t..
Wi lt u d Co heest e na ntr m e rs ol kun en va Lek eer d np e la nen ker la lam t e b g rug nten els elle oed v e n in koo n in ze st p: k verv den? me ang nip t e rookj en e ze. ou zac s en d bes e ht po ch tlo od rijf . en
Fit gazon Mollen kunnen het gazon beschadigen. Herstel de kale plekken tijdens een mooie oktoberperiode. Gras dat als onkruid in de border groeit kan prima dienen om de kale plekken in het gazon te herstellen. Vork de aarde los en voeg wat compost toe. Vork een ongewenste pol gras uit, knip het gras op 3 centimeter af en plant de pol in het gazon.
TEKST EN/OF FOTOGRAFIE: ARIE VAN HERPEN, MARJAN SORGDRAGER, CHRIST TIELEMANS. TEKENINGEN: MADY NIJENHUIS. PRODUCTIE: ANGELA GROENBOS
13LAL008z107-113_tuin & erf.indd 107
NUMMER NUM UM MM MER ME ER E R 8 2 201 20 2013 013 01 0 13 1 3
-
LANDLEVEN L AN A N ND DLE DLEV DL EV V EN 107
05-09-13 14:10
CREATIEF MET OUDE FOTO’S
NIEUWE HERINNERINGEN AAN EEN OUDE BOERDERIJ OUDE BABYFOTO’S IN IETWAT VERSCHOTEN KLEUREN. HAAR NOSTALGISCHE WIEGJE, KLEERTJES DIE TOEN IN DE MODE WAREN:
BOUKJE CANAAN WERD DOOR HAAR
OUDERS VAAK GEFOTOGRAFEERD BIJ DE BOERDERIJ WAAR ZE GEBOREN WERD EN OPGROEIDE.
DOOR DE FOTO’S NU
OPNIEUW VAST TE LEGGEN OP DE PLEKKEN VAN TOEN, BLAAST ZE HAAR VERLEDEN NIEUW LEVEN IN. TEKST: ANGELA GROENBOS. FOTOGRAFIE: LODE GREVEN EN BOUKJE CANAAN
122 LANDLEVEN -
NUMMER 8 2013
13LAL008z122-125_Foto in Foto.indd 122
05-09-13 14:57
NUMMER 8 2013
13LAL008z122-125_Foto in Foto.indd 123
-
LANDLEVEN 123
05-09-13 14:57
AFWISSSELING BELANGRIJK VOOR FAMILIE ROEST
DE LIE I FD F E VO VOOR OR R POM MPO OEN E EN N STR TRAA RAA AALT LT BIJ DE ZUID UIID D--H HOLLA OL LLA LAND N SE SE FA AM MIL LIE ROE OEST ST S T VAN DE VA D GEZ EZIC ICHT IC HTEN HT EN N AF.
MEETT HUN UN KWE WEKE KE ERI RJP PR ROD DUC CER E EN ZE IE IEDE ER JA AAR R ZO’N
TIEN TI ENDU EN DUIZ DU IZEN IZ END EN D POMP PO OMP MPO OE ENE ENE NEN VA AN BIIJ NAAM NA AAM AM.
12 1 20 SO OOR O TEN TEN. EN IIE TE EDE DERE RE E SOO ORT KEN E N NE EN ZE
“W WE HO HOUD UDEN UD EN VAN AN DE EN ENOR NOR ORME RME E DIV IVER ERSI ERSI SITE S TEIT TE IT T VAN AN DEZE EZE VR EZ RUC UCHT HT T.” ” TEKST EKST: JUDIT UDIT DITH DI H WEET E ELI ELING NG G. FOTOG OTOG TO RAF AFIE A E: SIETS IE ETS T KE K DE VR RIES
De familie Roest is gek van pompoenen.
132 LANDLEVEN -
NUMMER 8 2013
13LAL008z132-137_Pompoemkwekerij.indd 132
05-09-13 15:12
PLATTELAN
MICHIEL CASSUTO STIPPELT EIGEN PAD UIT
PLATTELANDERS
GROEI IS GEEN STREVEN MICHIEL CASSUTO ZAG ZIJN BUURMAN KOEIEN MELKEN EN WIST HET ZEKER: DAT WILDE HIJ LATER OOK. ZIJ HET VIA EEN OMWEG.
ZIJN DROOM KWAM UIT,
NU HOUDT HIJ DE ZELDZAME
BRANDRODE EN VAN DE MELK MAAKT HIJ KAAS. “HET MOOIE VAN BOER ZIJN IS DAT IK MIJN EIGEN PAD KAN UITSTIPPELEN.”
PLATTELANDERS
PLATTELANDERS
PLATTELANDERS
TEK EKST E ST: MARGR ARGREET A RGR REET E WE ELINK L . FOTOGRAFIE: LODE GREVEN
138 LANDLEVEN -
NUMMER 8 2013
13LAL008z138-141_plattelanders.indd 138
05-09-13 15:27
SPECIAAL VOOR LANDLEVENLEZERS
Landleven COLOFON ISSN 1386 2464 www.landleven.nl Landleven is een uitgave van Reed Business Media Tel. 0314 - 35 83 58, klantenservice@reedbusiness.nl Hoofdredacteur Mario Broekhuis Redacteuren Klaske Bakker, Angela Groenbos, Christel Labee (internet) Esther van Middendorp Eindredactie Henk van den Brink, Ali Magnin Vormgeving Verheul Media Supporters, Alphen aan den Rijn Managing director a.i. Casper Niesink Publishing director Aart Freriks Marketing Carola Maassen van den Brink (manager), Mariëlle Fiene, Martijn Lensink Druk Senefelder Misset BV
4 Wooncheques Landleven verloot
t.w.v. €400,-
Sfeervolle meubelen waar het leven vanaf straalt. De woonhoeve van Woonland in Maurik (tussen Culemborg en Kesteren) staat vol meubelcollecties met een landelijke uitstraling, gemaakt van robuust eeuwen oud hout. Woonland is gevestigd in een voormalige manege die op unieke wijze is verbouwd met historische bouwmaterialen. Daar vindt u meer dan 5.000 m2 aan meubelen, banken, teak, verlichting, woonaccessoires en veel meer. U bent van harte welkom voor een zwerftocht door de inspirerende woonhoeve op Hoolweg 1 in Maurik.
Kijk voor meer informatie op www.woonland.nl
Distributie Nederland Betapress BV België Imapress NV Redactieadres Landleven Postbus 4, 7000 BA Doetinchem, tel. 0314 - 34 91 20 e-mail redactie@redactielandleven.nl Adverteren Voor advertenties kunt u contact opnemen met Danielle Dubbelman, tel. 0314 - 34 98 55, Tonny Beerten, tel. 0314 - 34 97 00, Cécile Lijding, tel. 06 - 10 40 10 50 e-mail: verkoop.landleven@reedbusiness.nl Verkoop Landleven, Postbus 4, 7000 BA DOETINCHEM Vraag en aanbod www.landleven.nl/vraagaanbod Abonnementen Voor vragen over abonnementen op Landleven kunt u contact opnemen met de klantenservice van Reed Business Media, Postbus 808, 7000 AV Doetinchem, tel. 0314 - 35 83 58 (08.30-17.00 uur), fax 0314 - 34 90 48, e-mail klantenservice@reedbusiness.nl www.landleven.nl/klantenservice Een jaarabonnement op Landleven kost € 55,50 (incl. 6% btw) voor 10 edities. Bij betaling via acceptgirokaart wordt € 2,50 extra in rekening gebracht. Abonnementsprijzen België en overig buitenland op aanvraag. Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via de website www.landleven.nl/abonneren, antwoordkaarten of klantenservice (tel. 0314 - 35 83 58). Abonnementen zijn tot wederopzegging. Beëindiging van abonnementen uiterlijk 30 dagen voor vervaldatum. Opzegging kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Cadeau-abonnement Een cadeau-abonnement eindigt automatisch; opzeggen is niet nodig. Op één adres kan slechts één keer een cadeau-abonnement tegen het gereduceerde tarief gegeven worden. Bij verlenging van een cadeauabonnement geldt de normale abonnementsprijs (prijswijzigingen voorbehouden). Abonnementsprijzen België en overig buitenland op aanvraag. Cadeau-abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via de website www.landleven.nl/abonneren, antwoordkaart of klantenservice (tel. 0314 - 35 83 58). Uw opgegeven gegevens kunnen worden gebruikt voor het toezenden van informatie en/of speciale aanbiedingen door Reed Business Media en speciaal geselecteerde bedrijven. Als u hiertegen bezwaar heeft, dan kunt u een briefje sturen naar: Reed Business Media, t.a.v. Adresregistratie, Postbus 808, 7000 AV Doetinchem.
Kans maken? Landleven verloot onder haar lezers vier wooncheques van Woonland t.w.v. € 400,-. Wilt u kans maken op deze prijs? Ga naar www.landleven.nl/wooncheque en laat uw gegevens achter of SMS Landleven wooncheque naar 2211 (eenmalig € 0,40 exclusief normale telefoonkosten). Deelnemen kan tot 29 oktober 2013. 162 LANDLEVEN -
13LAL008z162_Colofon.indd 162
NUMMER 8 2013
Leveringsvoorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Reed Business zijn van toepassing de voorwaarden welke zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel in Amsterdam. De algemene voorwaarden die van toepassing zijn op uw abonnement zijn per 1 december 2011 op enkele onderdelen gewijzigd. De belangrijkste wijzigingen zijn dat de tekst in lijn is gebracht met de relevante huidige wettelijke bepalingen en dat voor consumenten de nieuwe wettelijke regeling met betrekking tot het opzeggen van abonnementen is verwerkt. De algemene voorwaarden zijn in te zien op www.reedbusiness.nl/contact/voorwaarden, waar u deze kunt printen en opslaan. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt in enige vorm op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld. Evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/ of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.
05-09-13 15:50