Landleven Tuinontwerp

BEREGENEN, BESTRATEN EN VERLICHTEN

ONTWERP je droomtuin

DE MOOISTE

BOERDERIJTUINEN

gras

Inhoud

TIPS VAN ONTWERPERS

Eerste hulp bij tuinproblemen

Spelen met illusie

Praktisch en simpel ontwerpen

ZELF AAN DE SLAG

PRAKTISCHE ONDERDELEN

PRAKTISCH ÉN MOOI IN JOKE’S GROEN

TUIN ONTWERP Probleemoplossend

TEKST Angela Groenbos FOTOGRAFIE Sietske de Vries

De zitkuil is het knusse, warme centrum van de strakke tuin van tuinontwerpster Joke Gerritsma. Het verlaagde terras ontstond als oplossing toen Joke niet langer tegen het zwembad van haar kinderen aan wilde kijken. Het is niet het enige onderdeel van het tuinontwerp dat meer dan alleen mooi is. Jokes tuin zit vol probleemoplossende slimmigheidjes.

PROBLEEM 1: WIND

“We wonen hier in de buurt van het Sneekermeer. Bij helder weer zie je de wi e zeilen in de verte. Prachtig natuurlijk, maar het brengt ook een flink koude wind met zich mee. In het voorjaar hoorden we van vrienden vaak dat ze al heerlijk in de tuin zaten, terwijl het bij ons door de wind nog echt te koud was. We hebben daarom flink hagen geplant. Zelf vind ik beukenhagen het mooist, omdat ze in de herfst zo prachtig verkleuren. Maar hier hebben we ze niet gekozen, omdat ze niet dicht genoeg zijn. In een zoektocht naar een echt goede windvanger kwamen we bij de uja occidentalis 'Frieslandia'. Die haag is heel dicht. De tuin hee dankzij de hagen nu een veel fijner klimaat.”

KLASSIEKE TUIN IN BEUGEN

Strak

met een steeds zachter randje

Een tuin van driekwart hectare met een duidelijke structuur brengt het nodige werk met zich mee. Lydia Groenewegen laat de teugels de laatste jaren wat vieren. De tuin wordt er niet minder spannend van. “Ik geniet nu op een andere manier van de groente uit de moestuin.”

TEKST Angela Groenbos | FOTOGRAFIE Sietske de Vries

De tuin voor het statige huis heeft een groene invulling.

Lydia combineert strak en natuurlijk op haar erf.

Beplanting

VOORPUBLICATIE HANDBOEK VOOR DE BLOEMENTUIN

IN LAGEN

TEKST Judith van Lent / FOTOGRAFIE Jeannine Rijsdijk

Een tuin die het hele jaar bloeit ontstaat alleen dankzij een goed ontwerp. Judith van Lent van bloementuin en zadenmerk May & June legt in haar Handboek voor de Bloementuin uit hoe je een borderontwerp in lagen maakt. Zo is de border in ieder seizoen mooi en valt er bovendien veel te plukken in lente, zomer en herfst.

Een tuin die het hele jaar bloeit ontstaat niet zomaar; daar is een goed plan voor nodig. Tuinontwerper Judith van Lent hee haar eigen methode om borders te ontwerpen die het jaar rond boeien en waarvan de planten samenwerken voor een mooiere en gezondere tuin. Haar May & June is een ecologische ontwerpstudio voor bloemrijke tuinen. “Om ervoor te zorgen dat er in elk seizoen een stabiele bloei te bewonderen is, bouw ik een beplantingsplan in lagen op. Elke laag hee een specifieke rol in het geheel, en daar horen ook specifieke planten bij. Er zijn vier lagen te onderscheiden: de structuurlaag, de seizoenslaag, de bodemlaag en de vullers. Als je al deze lagen leert herkennen, is het veel eenvoudiger om een border in te richten. De fout die veel tuiniers maken, is het vullen van de tuin met planten uit slechts een of twee lagen. Alleen maar struiken bijvoorbeeld, zonder seizoensbloeiers of vullers. Het beeld is dan erg eenzijdig en wisselt niet voldoende af per seizoen. Dat voorkom je met het toepassen van alle lagen die hieronder staan beschreven. Het percentage gee aan hoe groot het aandeel van de specifieke laag mag zijn ten opzichte van de hele border.”

GROOTSE GEBAREN IN TUIN DE HAZELHOF

WOWEFFECT Overdrijven voor

TEKST Angela Groenbos / FOTOGRAFIE Sietske de Vries

Als tuinontwerper Ton van Wijtvliet voorstelt om een vijver van 23 meter lang te maken, of een berceau van 40 meter, dan durven klanten het vaak niet aan. Gelukkig kan hij in zijn eigen tuin laten zien hoe goed zulke grootse gebaren kunnen uitpakken. “Voor een wow-gevoel moet je durven overdrijven.”

De zon wordt in de berceau gefilterd door de bloemen van de wisteria.

In mei is de wisterialaan waarschijnlijk het meest indrukwekkende tuinonderdeel van tuin De Hazelhof. Over een lengte van veertig meter hangen wi e en paarse bloemtrossen overvloedig bloeiend naar beneden. Het e ect is magisch, met de zon die door de miljoenen bloemetjes gefilterd wordt en het uitzicht over het

Wisteria

ZELF ‘STRATEN’

Juiste steen in juiste verband

Misschien wel de grootste klus bij de tuinrealisatie: de erfverharding. Wie een beetje handig is, kan zelf al gauw een stukje ‘straten’. Door gebruikte stenen in een origineel verband te leggen, wordt de bestrating een lust voor het oog.

TEKST EN FOTOGRAFIE Arjan Wijnstra

Straathamer, handschoen en kniebeschermers. De straathamer heeft een kant om het zand te egaliseren en één om de steen op zijn plaats te tikken.

Door het grote aanbod van stenen en tegels is door de bomen het bos al gauw niet meer te zien. Stratenmaker Hans Bolink zet de soorten op een rijtje. Grofweg zijn er drie groepen, legt hij uit: gebakken steen, natuursteen en betonsteen. De meest voorkomende typen gebakken steen (stenen van gebakken klei) zijn de keiformaat klinker, de dikformaat klinker en de waalformaat klinker of het waaltje.

Bij gebakken stenen is het belangrijk om het verschil te kennen tussen een metselsteen en een straatsteen. Een metselsteen wordt op een relatief lage temperatuur gebakken, waardoor deze niet heel hard wordt en goed water opneemt. Dat is belangrijk voor een goede hechting met het cement. Een straatsteen daarentegen wordt op een veel hogere temperatuur gebakken, waardoor hij aanzienlijk harder is en nauwelijks

Zelf straten is een zware, maar niet al te ingewikkelde klus.

ELKE TUIN VERDIENT

EEN GOED ONTWERP

Spelen

met illusie

Sommige tuinen zijn niet meer dan een kleine binnenplaats, andere zijn lang, sommige breed en sommige hebben een rare, ongemakkelijke vorm. Er zijn allerlei ‘trucs’ om je tuin zó te ontwerpen dat hij er optimaal uitziet. In het nieuwe boek Ontwerpen - Elke tuin verdient een goed ontwerp , beschrijven Jeanne van Rijs en Modeste Herwig ze uitgebreid. Hier alvast een voorproefje.

Een tuinontwerp bestaat uit lijnen en vormen waaraan functies worden toegekend: een terras, looppaden, een vijver et cetera. Een leuk en belangrijk extra aspect is de optische werking van lijnen en vormen waarmee een ruimtelijk vergrotend e ect kan worden bereikt, de illusie dat de tuin in je beleving groter is dan hij daadwerkelijk is.

Hoe je te werk gaat om een goed ontwerp te maken wordt in het boek van Van Rijs en Herwig duidelijk en stapsgewijs beschreven.

Met hun tips voor optische e ecten in de tuin geven we vast een voorproe e van hun boek.

Het cortenstaal waterelement is op maat gemaakt, zodat het precies aansluit bij de diagonaallijnen van het ontwerp.

Op zoek naar structuur, duidelijkheid en ordening (is: rust en veiligheid) laat het oog zich, zonder dat we ons daarvan bewust zijn, graag leiden door duidelijke lijnen of ritmische herhaling. Dit gegeven kun je bij het ontwerpen van tuinen gebruiken om bepaalde e ecten te bereiken of juist te vermijden.

Verbreden en verlengen

Het gebruik van horizontale lij nen in een ontwerp maakt een tuin optisch breder. Dit e ect wordt vaak gebruikt bij zogenaamde ‘pijpenlatuinen’. Andersom kan het gebruik van veel lengtelijnen de tuin dieper (langer) laten lijken (a eelding 1 en 2). Deze optische e ecten worden versterkt door lijnen te combineren met bijvoorbeeld hagen, pergola’s en/ of leibomen (a eelding 3). De lengtewerking van een lijn wordt krachtiger door parallel hogere elementen te plaatsen. Dwarshagen aan weerszijden haaks op een pad hebben

TUINTIPS Jelles

Ontwerptips voor grote tuinen

Droogte-bestendig tuinieren

Tuinontwerper Jelle Grintjes anticipeert met zijn ontwerpen volop op een drogere toekomst. Hij geeft acht tips voor een droogtebestendige tuin.

TEKST Angela Groenbos / FOTOGRAFIE Sietske de Vries

1

Plant minimaal dertig procent grassen in de bloemenborders. Grassen kunnen beter tegen droogte. Plaats grassen aan de zonzijde van bloeiende vaste planten, om die zo schaduw te bieden, waardoor ook deze planten met minder water toe kunnen.

2

Breng een laag lavakorrels aan op de grond. Een laag van 8 centimeter zorgt ervoor dat nieuwe planten goed kunnen wortelen en water veel langer wordt vastgehouden.

3

4

Plant bomen. Het zorgt voor meer zuurstof en schaduw in de tuin en een fijner klimaat. Kies minder bestrating. Stenen houden warmte vast, waardoor het ook ’s nachts warmer blijft in de tuin. Daardoor verdampt er ook in de avonduren meer vocht.

Laat regenwater

niet het riool inlopen, maar zorg dat je afwatering naar de tuin loopt.

Profiteer optimaal van iedere bui.

Als sproeien echt nodig is, sproei dan liever een keer langdurig dan steeds kleine beetjes.

“Zo stimuleer je de planten dieper te wortelen en kunnen zichzelf veel langer redden.” 5 7 8 6 Tip: Jelle schreef een boek over natuurlijk tuinieren: Mijn natuurlijke tuin. ISBN 9789089899545, € 39,99.

Sproei bij voorkeur ’s nachts. Jelle: “Er verdampt dan veel minder vocht. Dat het gewas moet kunnen opdrogen voor de nacht is onzin.”

Zorg voor dichte beplanting. Als de hele border gevuld is, verdampt er minder water. Bovendien heb je minder last van onkruid.

Geniet het hele jaar door van Landleven-specials. Van bakken tot handwerken en van tuintips tot doehet-zelfprojecten. Dat is elk seizoen extra genieten.

Ben je abonnee van Landleven? Dan krijg je bijna 50% korting. Een jaar Landleven-specials kost dan slechts € 20,-.

nu op www.landleven.nl/specialabonnement