Árbók 2013 - Slysavarnafélagið Landsbjörg by Slysavarnafélagið Landsbjörg

ร rbรณk 2013

Hannaðu þína eigin myndabók á oddi.is

VERÐ FRÁ kR. EINTAkIÐ

6.990

Farðu inn á www.oddi.is og búðu til persónulega og skemmtilega bók. Vegleg innbundin myndabók með þínum myndum.

Prentun frá A til Ö

Árbók 2013 Ávarp formanns . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Skýrsla stjórnar 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Útdráttur úr ársreikningi 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Skýrsla björgunar- og slysavarnasviðs 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Björgunarskólinn 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Skýrsla unglingastarfs 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Slysavarnir ferðamanna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Ársskýrsla Slysavarnaskóla sjómanna 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Starfsfólk, nefndir og ráð . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Nefndir og ráð . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Björgunarsveitir SL árið 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Slysavarnadeildir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Unglingadeildir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Slysavarnadeild kvenna Húsavík 75 ára . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Slysavarnad. Káraborg Hvammstanga 70 ára . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Vaktarsaga úr fjöllunum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Með öryggið í farteskinu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 SAREX 2012 Greenland Sea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Bíóstjörnur og björgunarsveitamenn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Samstarf Pjakks og Dreka við Ung Hessa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Aðgerðir björgunarsveita 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Skipsskaðar og slys á sjó 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 Banaslys 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139 Björgunarskip og bátar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 Lög Slysavarnafélagsins Landsbjargar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 Þingsköp landsþings Slysavarnafélagsins Landsbjargar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 Siðareglur félagsins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 Öryggisstefna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159 Umhverfisstefna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Forsíðumyndina tók Guðbrandur Örn Arnarson. Útgefandi: Slysavarnafélagið Landsbjörg

E R F I S ME

Umsjón: Ólöf Snæhólm Baldursdóttir Ábyrgðarmaður: Jón Svanberg Hjartarson Prófarkalestur: Haraldur Ingólfsson Prentvinnsla: Prentsmiðjan Oddi, umhverfisvottuð prentsmiðja ISSN 1670-10155 ISBN 978-9979-9903-0-7 141 776

PRENTGRIPUR

PIPAR\TBWA • SÍA • 112444

Hafið býr yfir Hundrað Hættum

Öryggistæki sjófarenda eru frá Garmin. Sjón er sögu ríkari. Þú finnur næsta Garmin söluaðila á garmin.is

Ögurhvarfi 2, 203 Kópavogi | S: 577 6000 | www.garmin.is

» Ávarp formanns

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Undanfarin ár hafa verið afar annasöm í starfsemi Slysavarnafélagsins Landsbjargar og hefur árið 2012 ekki verið nein undantekning enda hlaðið erfiðum verkefnum sem sjálfboðaliðar félagsins hafa tekist á við. Sem áður hafa átök við náttúruna verið stór hluti þeirra. Það er ljóst að þörfin fyrir öflug heildarsamtök sjálfboðaliða um slysavarnir og björgunarstörf á landsvísu hefur sjaldan verið meiri. Einingar félagsins hafa yfir að ráða búnaði, þekkingu, reynslu og faglegri hæfni til að annast slysavarnir, stýra aðgerðum og takast á við leitar- og björgunarstörf á landi og sjó. Þrátt fyrir reynslu og þekkingu fyrri ára kemur náttúran okkur sífellt á óvart og veldur skaða. En eitt af aðalmarkmiðum sjálfboðaliða félagsins frá upphafi hefur verið að reyna að miðla af reynslu fyrri ára svo forða mætti slysum og eignatjóni. Þegar litið er til baka og árið 2012 rifjað upp er af miklu að taka. Það er óhætt að fullyrða að björgunarsveitir, slysavarna- og unglingadeildir hafa verið uppteknar við sín störf. Í september gekk aftakaveður yfir Norður- og Norðausturland. Björgunarsveitir voru kallaðar út til aðstoðar. Aðstæður til björgunarstarfa voru gríðarlega erfiðar, veður slæmt og mikil ófærð. Björgunarsveitir alls staðar af landinu komu og tóku þátt í björgunaraðgerðum en þó var álagið mest á sjálfboðaliða björgunarsveita í Aðaldal og Mývatnssveit, og verður þeirra framlag seint fullþakkað. Það er ljóst að með samstarfi og samvinnu tókst að forða miklu eignatjóni þó skaðinn hafi orðið mikill. Verkefnum tengd ferðamönnum fjölgaði mjög á síðasta ári enda er aðdráttarafl íslenskrar náttúru mikið. Með breyttum áherslum í hálendisvaktinni og Safetravel verkefninu hefur félagið reynt að mæta þessari þróun. Aukin áhersla á samstarf og samvinnu hefur skilað miklum breytingum til batnaðar. Framlag sjálfboðaliða félagsins hefur aukist með hverju ári og er svo komið að breytinga er þörf. Frekari fjölgun ferðamanna verður vart mætt með meira framlagi sjálfboðaliða. Útköll björgunarsveita verða ansi oft umfjöllunarefni fjölmiðla en sjaldnast það mikla félagsstarf sem fram fer innan þeirra fjölmörgu björgunarsveita, slysavarna- og unglingadeilda sem standa að Slysavarnafélaginu Landsbjörg. Félagsstarfið er grunnurinn og það má ekki gleymast. Vel reknar sjálfstæðar einingar eru forsendan fyrir því að Slysavarnafélagið Landsbjörg geti sinnt hlutverki sínu. Þjóðin fékk innsýn í starf félagsins þegar þáttaröðin „Íslensku björgunarsveitirnar“ var sýnd í sjónvarpi og kom það mörgum á óvart hversu starfið er víðfeðmt. Stjórn félagsins hefur þurft að takast á við mörg erfið verkefni. Breytingar og endurskipulagning hafa tekið mikinn tíma. Sem áður hefur meginmarkmið stjórnarinnar verið að draga úr kostnaði og auka tekjur. Reynt hefur verið að leita nýrra leiða í fjáröflun og á árangur þeirra verkefna vonandi eftir að skila félaginu góðum tekjum í framtíðinni. Ekki verður hjá því komist að minnast á starfsfólk félagsins sem staðið hefur sig afar vel og fyrir hönd stjórnar vil ég þakka frábært samstarf.

Ávarp formanns

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Með áræðni og dugnaði hafa sjálfboðaliðar eininga félagsins lagt á sig mikla vinnu í slysavörnum og björgunarstarfi landi og þjóð til heilla. Enn sem áður hefur þjóðin sýnt starfseminni mikinn skilning með viðbrögðum sínum í þeim fjáröflunarverkefnum sem félagið hefur staðið fyrir. Fyrir hönd félagsins vil ég færa þjóðinni bestu þakkir fyrir. Hörður Már Harðarson formaður Slysavarnafélagsins Landsbjargar

Fjölmargir gestir voru viðstaddir setningarathöfn ráðstefnunnar Björgunar sem haldin var á Grand hóteli í október. Mynd: Jón Svavarsson.

» Skýrsla stjórnar 2012 Stjórn Slysavarnafélagsins Landsbjargar fundaði 15 sinnum á árinu 2012. Að auki kom stjórn, eða hluti hennar, saman af ýmsum öðrum tilefnum, svo sem vegna innri málefna, hátíðarhalda vegna afmæla eininga og landshlutafunda. Eftirfarandi einstaklingar sátu í stjórn SL árið 2012 Hörður Már Harðarson - formaður Margrét L. Laxdal - varaformaður Gunnar Þorgeirsson - gjaldkeri Hannes Frímann Sigurðsson - ritari Eiður Ragnarsson Guðjón Guðmundsson Jón Svanberg Hjartarson Páll Ágúst Ásgeirsson

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Stjórn SL í upphafi kjörtímabilsins.

Landshlutafundir Stjórn hélt áfram að funda með einingum félagsins og voru fjórir landshlutafundir haldnir á árinu 2012. Í febrúarmánuði var fundur haldinn á Klaustri, í mars á höfuðborgarsvæðinu og í september voru Vesturland, Norðurland vestra og Vestfirðir heimsótt. Allir fundirnir tókust með ágætum og komu félagsmenn með margar góðar ábendingar til stjórnar félagsins. Málstofurnar sem boðið hefur verið upp á hafa mælst vel fyrir og félagar hafa fengið góðar upplýsingar um málefni félagsins í þeim. Síðustu fundirnir verða svo haldnir á vetrar- og vormánuðum 2013.

Skýrsla stjórnar 2012

Framkvæmdastjórar Kristinn Ólafsson framkvæmdastjóri sagði upp og hætti störfum um miðjan febrúar. Stjórn ákvað að fá ráðningaskrifstofu til að auglýsa eftir nýjum framkvæmdastjóra og tók það ferli fram á vorið. Á meðan var Gunnar Stefánsson, sviðsstjóri björgunar- og slysavarnasviðs, starfandi framkvæmdastjóri. Í maí var Guðmundur Örn Jóhannsson ráðinn framkvæmdastjóri en hann var einn af 56 umsækjendum. Guðmundur Örn sagði starfi sínu lausu í lok október í kjölfar fjölmiðlaumfjöllunar um viðskipti sem hann átti í áður en hann tók við starfi framkvæmdastjóra. Var Slysavarnafélagið Landsbjörg dregið inn í þá umræðu að ósekju. Á stjórnarfundi þann 6. desember ákvað stjórn að ráða Jón Svanberg Hjartarson í starf framkvæmdastjóra frá og með 1. janúar 2013. Jón segir sig úr stjórn félagsins frá sama tíma.

Formannafundur Formannafundur SL var haldinn laugardaginn 5. maí í húsnæði Háskólans í Reykjavík. Sú nýbreytni var höfð á að á föstudagskvöldinu fyrir fundinn var boðið upp á fyrirlestur með Sigurði Ragnari Eyjólfssyni, þjálfara íslenska kvennalandsliðsins í knattspyrnu. Fyrirlesturinn bar heitið „Hvað þarf til að ná árangri?“. Mæltist þessi nýbreytni vel fyrir. Á formannafundinum fór stjórn félagsins yfir helstu málefni félagsins, s.s. ársreikninga 2011, fjáröflunarverkefni, unglingamál og fleira. Kynnt var áætlun stjórnar um lokun Gufuskála og var Guðmundur Örn, nýráðinn framkvæmdastjóri, kynntur til leiks. Var fundurinn vel sóttur og málefnalegar umræður spunnust.

Kvennaþing SL Kvennaþing SL var haldið í Reykjanesbæ í september og sá Kvennasveitin Dagbjörg um skipulagningu og utanumhald. Mjög góð mæting var á þingið og vel látið af dagskrá þess og umræðum. Fjórar einingar sóttust eftir að fá að halda þingið 2014 og var leynileg kosning viðhöfð til að fá niðurstöðu. Niðurstaðan varð að árið 2014 verður kvennaþingið haldið á Patreksfirði.

Björgun 2012 Björgun var haldin um miðjan októbermánuð á Grand hótel í Reykjavík. Skemmst er frá því að segja að innlendir og erlendir þátttakendur hafa aldrei verið fleiri og ánægjulegt að sjá hversu mikill áhugi er fyrir ráðstefnunni hjá erlendum aðilum í almanna- og björgunarstörfum.

IMRF fundur ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

IMRF (International Maritime Rescue Federation) fundur var haldinn í Reykjavík í október samhliða ráðstefnunni Björgun en IMRF eru samtök sjóbjörgunarfélaga víða um veröld. Á þessum fundi hittust 16 formenn og framkvæmdastjórar sjóbjörgunarfélaga í Evrópu þar sem þeir ræddu um starf samtakanna næstu misserin. Slysavarnafélagið Landsbjörg sá að þessu sinni um skipulagningu og umgjörð fundarins.

Fulltrúaráðsfundur Fulltrúaráðsfundur SL var haldinn í Reykjavík 24. nóvember. Mörg stór mál lágu fyrir fundinum. Þar á meðal var fjárhagsáætlun fyrir árið 2013 þar sem boðaður var niðurskurður í starfsemi

Frá fulltrúaráðsfundi í Háskólanum í Reykjavík 2012. Mynd: Hilmar Snorrason. félagsins, nýafstaðið fjölmiðlamál fráfarandi framkvæmdastjóra, síðustu stórútköll félagsins, þ.á m. aðstoð við bændur á Norðurlandi vegna mikils fannfergis sem stóð í nokkrar vikur ásamt fleiri málum. Fundurinn var vel sóttur og voru miklar og gagnlegar umræður um þau málefni félagsins sem voru í eldlínunni.

„Íslensku björgunarsveitirnar“

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Um miðjan nóvember tók RÚV til sýninga fjóra nýja þætti um íslensku björgunarsveitirnar sem Sagafilm hefur unnið að síðustu fimm árin. Almenningur tók sýningu þáttanna mjög vel og fengu þeir mikið lof fyrir fagleg vinnubrögð. Einnig fyrir hversu vel þeir sýndu hvernig félagið starfar og inn í heim björgunar- og slysavarnamála á Íslandi.

Óveður á Norðurlandi Í byrjun september gekk mikið óveður yfir Norðurland með skelfilegum afleiðingum fyrir þau svæði sem lentu þar undir. Miklar björgunaraðgerðir fóru strax í gang í óveðrinu sem snerust fyrst og fremst um að aðstoða bændur og vegfarendur sem í vandræðum voru vegna veðursins. Næstu tvær helgar var björgunarsveitafólk alls staðar af landinu að aðstoða bændur og aðra aðila við að bjarga verðmætum og bústofni en flest fé var enn á fjalli þegar veðrið skall á. Einnig varð verulegt tjón á rafmagnslínum og vann Landsnet dag og nótt með aðstoð björgunarfólks við að koma rafmagni á. Aðgerðir tengdar þessu veðri eru sennilega með þeim stærstu sem Slysavarnafélagið Landsbjörg hefur tekið þátt í ef ekki þær stærstu.

Skýrsla stjórnar 2012

Björgvinsbelti.

Samstarf við Færeyinga Í kjölfar mikils óveðurs sem gekk yfir Færeyjar seinnipartinn í nóvember 2011, og landssöfnunar sem haldin var á Íslandi í framhaldinu, var stofnað til samstarfs við Færeyinga um að koma á fót fjallabjörgunarteymi í Færeyjum. Samningurinn var byggður á framlagi ríkisstjórnar Íslands en ríkisstjórnin lagði fimm milljónir til verkefnisins. Fyrsta námskeiðið var haldið í Færeyjum haustið 2012 og verður verkefninu framhaldið árið 2013.

Fjáröflunarverkefni

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Enn dregur saman í starfsemi Íslandsspila og er félagið að fá minni tekjur úr þessu samstarfi. Sölu á „Björgvinsbeltinu“ var hrundið af stað á sjómannadaginn í byrjun júní. Er hér um að ræða endurbætt björgunarbelti fyrir sjófarendur og hefur félagið einkaleyfi til sölunnar. Sjómannadagsmerkið var selt á sjómannadaginn líkt og fyrri ár en salan þetta árið var fremur dræm. Salan á Neyðarkalli björgunarsveita fór fram í skjóli óveðurs þetta árið sem minnti þjóðina rækilega á það sjálfboðaliðastarf sem félagið vinnur í þágu almennings. Þrátt fyrir veðurofsa og mikið annríki hjá einingum félagsins mönnuðu sjálfboðliðar sölustaði sína um allt land og jókst salan enn eitt árið. Sala flugelda er og hefur verið mikilvægasta fjáröflun eininga félagsins. Salan í ár gekk vel og enn minntu veðurguðirnir á sig með allsherjar hvassviðri og ofankomu á landinu. Ljóst er að almenningur stendur vel við bakið á björgunarsveitum landsins sem koma að stórum sem smáum verkum samfélagsins er snerta almannaheill og öryggi. Félagið er alltaf að leita nýrra leiða til fjáröflunar fyrir einingar sínar.

Menntunarmál Stjórn félagsins leggur ríka áherslu á menntun félagsfólks og hefur Björgunarskólinn haft veg og vanda af námskeiðahaldi eins og fyrri ár. Námskeiðin eru vel sótt og hefur aðsókn að þeim aukist. Einnig hefur skólinn farið með stærri námskeið út á land vegna óska eininga um að fá námskeið í heimabyggð. Sigurður Ó. Sigurðsson, sem gegnt hafði störfum skólastjóra Björgunarskólans, hætti störfum sem slíkur og fór að sinna öðrum hugðarefnum. Dagbjartur Kr. Brynjarsson var ráðinn sem skólastjóri Björgunarskólans en hann hafði áður leyst Sigurð af í ársleyfi vegna náms.

Unglingamál Stjórn félagsins hefur áfram lagt aukna áherslu á málefni er varða unglingamál á liðnu starfsári. Félagið starfar með UMFÍ, BÍS, KFUM og KFUK í Æskulýðsvettvanginum sem hefur það að markmiði að stuðla að samræðu og samstarfi aðildarfélaganna á sviði leiðtogaþjálfunar, fræðslumála, útbreiðslu og kynningar sem og öðrum sviðum sem henta þykir. Í tengslum við ÆV hefur félagið aðgang að fagráði um meðferð á kynferðisbrotum og ráðgjafahópi á sviði eineltismála. Til samræmis við Æskulýðslög frá 2007 er öllum umsjónarmönnum unglingadeilda nú gert að skila inn heimild til handa SL að óska eftir sakavottorði áður en þeim er heimilt að sinna starfi með ungmennum yngri en 18 ára. Samhliða þessu var farið í að breyta reglugerð um unglingadeildir í takt við Æskulýðslögin ásamt því að vinna verklagsreglur í kringum meðferð þeirra upplýsinga sem sakavottorðin gefa.

Slysavarnamál

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Stjórn félagsins leggur ætíð þyngd á þau málefni er snerta slysavarnir. SafeTravel verkefnið er líklega eitt stærsta verkefnið á sviði slysavarnamála sem félagið sinnir og er það í stöðugri sókn enda ásókn ferðamanna sífellt að aukast. Hálendisvaktin var staðin þetta sumar líkt og undanfarin sumur. Flugeldaforvarnir, Númi, endurskinsmerki, bókamerki og alls kyns forvarnaveggspjöld og bæklingar eru árviss verkefni á sviði slysavarna. Einnig sinna einingar félagsins ýmsum verkefnum og könnunum eins og að gefa nýburagjafir og kanna öryggi barna í bílum. Félagið á í góðu samstarfi við ýmsa aðila í tengslum við slysavarnir. Í maí var í fyrsta sinn farið í samvinnu við Sjóvá þar sem skoðaðir voru hjálmar barna í 6. bekk og/eða allra barna í skólunum, eftir stærð skólans. Sett var upp hjólabraut á skólalóðinni sem börnin spreyttu sig á ásamt því að hengd voru upp veggspjöld í skólunum sem sýndu rétta stillingu hjálma og réttan útbúnað reiðhjóla. Þótti þetta framtak lukkast vel og verður framhald á. Í tengslum við Eldvarnabandalagið var efnt til átaks til þess að efla eldvarnir fyrirtækja um allt land. Stuðlað var að því að fyrirtæki tæki upp eigið eftirlit með eldvörnum og að starfsmenn yrðu virkir þátttakendur í eldvörnum, bæði á vinnustaðnum og heima. Stjórn Slysavarnafélagsins Landsbjargar

Ég lofaði Maxie að hugsa vel um heilsu hans og hamingju allt lífið. CATHERINE

NÆRINGARÞRÓUNARSTJÓRI PRO PLAN HÖFUNDUR AÐ PRO PLAN PRO BIFIDUS Axlar ábyrgð eins og þú.

OPTI START fyrir hvolpa Með broddi, fyrstu móðurmjólkinni, sem staðfest er að eflir ónæmiskerfið.

PRO BIFIDUS fyrir fullvaxna hunda Eykur magn bifidus-baktería í maganum og kemur þannig jafnvægi á meltinguna.

ANTI AGE fyrir roskna hunda Staðfest að eykur árvekni og andlega snerpu.

Þetta er þín ábyrgð. Þetta er okkar ábyrgð. Þetta er PRO PLAN.

» Útdráttur úr ársreikningi 2012 Rekstrarreikningur Tekjur Sala á vörum og þjónustu Íslandsspil Samningsbundnar tekjur, ráðuneyti Ýmsar fjáraflanir Aðrar tekjur

456.954.564 227.929.623 187.200.000 92.590.373 170.825.374 1.135.499.934

Gjöld Vörunotkun Laun og launatengd gjöld Húsnæðiskostnaður Annar rekstrarkostnaður Veittir styrkir Afskriftir

377.236.401 222.594.723 41.990.223 274.398.500 191.604.069 30.343.651 1.138.167.567

Gjöld umfram tekjur fyrir fjármagnsliði

(2.667.633 )

Fjármunatekjur og fjármagnsgjöld Fjármunatekjur Fjármagnsgjöld

26.548.105 (23.433.069 ) 3.115.036

Tekjur umfram gjöld

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Efnahagsreikningur Eignir Hugbúnaður Fasteignir Björgunarskip Bifreiðar Innréttingar, áhöld og tæki Vörubirgðir Viðskiptakröfur Aðrar skammtímakröfur Verðbréf Handbært fé

447.403

Eignir samtals

25.288.541 168.365.815 83.971.468 5.611.276 6.137.892 145.915.358 416.912.382 27.921.259 145.451.146 25.444.495 1.051.019.632

Eigið fé og skuldir Endurnýjunar-, tjóna- og áfallasjóður björgunarbáta Varasjóður Sérsjóður Óráðstafað eigið fé Langtímaskuldir Skammtímaskuldir við lánastofnanir Næsta árs afborgun langtímaskulda Aðrar skammtímaskuldir Eigið fé og skuldir samtals

37.339.374 166.000.000 3.029.602 107.285.219 68.753.769 394.878.509 6.875.377 266.857.782 1.051.019.632

SKOÐUM

SKIP LAND ALLT

BETRI STOFAN

Þínir menn í skipaskoðun -áratuga reynsla Stefán Hans Stephensen ..................s. 8608378 Axel Axelsson ...................................s. 8608379 Einar Hilmarsson ...............................s. 8651490 Guðmundur Hanning Kristinsson .....s. 8608377

Skipaskoðunarsvið

stefans@frumherji.is axela@frumherji.is einarjh@frumherji.is

» Skýrsla björgunar- og slysavarnasviðs 2012

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Mikill erill var á sviðinu þetta árið og mörg stór verkefni sem unnin voru og skipulögð. Þrátt fyrir niðurskurð, aðhald í rekstri og fækkun á starfsmönnum þá fækkaði ekki verkefnum. Strax í upphafi árs hélt undirbúningur og skipulagning ráðstefnunnar Björgunar 2012 áfram sem og IMRF fundarins sem haldinn var á undan ráðstefnunni. Ýmis önnur stærri verkefni voru unnin á árinu og má þar m.a. nefna áhafnaskipti björgunarskipa, farið var með unglinga til Þýskalands á rústabjörgunaræfingu og þátttöku í SAREX æfingu á Grænlandi. Þá var unnið með AVD og RKÍ við gerð samkomulags um hjálparlið almannavarna, en skrifað var undir það 7. mars. Ellefta kvennaþing Slysavarnafélagsins Landsbjargar var haldið, hálendisvaktin var keyrð á árinu með svipuðu sniði og árin áður og svæðisstjórnarráðstefna var haldin ásamt öðrum minni viðburðum. Afgreiðslu erinda sveita vegna niðurfellinga aðflutningsgjalda á björgunarbúnaði fjölgaði, en alls voru 104 slík erindi afgreidd á árinu 2012. Breytingar urðu á starfsmannahaldi á skrifstofu félagsins en Kristinn Ólafsson sagði upp sem framkvæmdastjóri í febrúar og var Gunnar Stefánsson sviðstjóri settur framkvæmdastjóri fram til 1. maí. Þá tók Guðmundur Örn Jóhannsson við sem framkvæmdarstjóri en hann lét af störfum í byrjun nóvember. Tók þá Gunnar aftur við sem framkvæmdastjóri fram að áramótum. Þessar breytingar gerðu það að verkum að aukið álag var á starfsfólkinu og kom enn og aftur í ljós sá auður sem félagið á í starfsfólkinu þar sem öll verkefni skrifstofunnar voru unnin og hafði ástandið ekki áhrif á starfsemi félagsins. Sunnudaginn 9. september voru björgunarsveitir á Norður- og Norðausturlandi kallaðar út í kjölfar mikils óveðurs og ofankomu til að aðstoða bændur við leit og björgun sauðfjár sem var

Ófærð og ótíð settu svip sinn á veturinn og höfðu björgunarsveitir í nógu að snúast.

Skýrsla björgunar- og slysavarnasviðs 2012

Björgunar- og slysavarnasvið

enn á afréttum. Aðstæður til leitar voru gríðarlega erfiðar og erfitt var að fara um svæðin vegna ófærðar. Björgunarsveitir unnu dag og nótt þar sem fjöldi fjár sem saknað var skipti þúsundum. Aðgerðin stóð yfir vikum saman og reyndi því á nýgerðan samning um hjálparlið almannavarana. Björgunarsviðið hélt utan um þá tíma tækja og mannskaps sem sveitirnar lögðu í verkið. Ekki voru menn sammála um hvort virkja ætti ákvæðið í samningum um greiðslur þar sem ekki var um eiginlega almannavarnaaðgerð að ræða að mati ríkislögreglustjóra. Þessa grein í samningum þarf því að endurskoða og skýra frekar. Eftir að hafa tekið saman upplýsingar um framlag björgunarsveita í þessa aðgerð er ljóst að um er að ræða eina stærstu aðgerð sveitanna í mörg ár en yfir 10.000 kindur fórust í þessu aftakaveðri.

Æfingar og ráðstefnur Flugslysaæfingar. Björgunarsviðið vann við skipulagningu og fræðslu vegna flugslysaæfinga sem haldnar eru um allt land reglulega á vegum Flugstoða. Bátamessa Slysavarnafélagsins Landsbjargar var haldin á Akranesi 19. maí. Þátttakendur voru sammála um að dagurinn hefði heppnast mjög vel í alla staði. Björgunarfélag Akraness sá um skipulagningu messunnar þetta árið. Um 100 manns á 23 bátum af öllum stærðum og gerðum og tvö skip tóku þátt í messunni. IMRF (International Maritime Rescue Federation), sem eru samtök sjóbjörgunarfélaga víða um veröld, héldu fund á Íslandi og var honum valinn staður um borð í Sæbjörginni. Fundurinn fór fram í vikunni fyrir Björgun og voru fundarmenn hvattir til að sækja ráðstefnuna. Á þessum fundi hittust 16 formenn og framkvæmdastjórar sjóbjörgunarfélaga í Evrópu þar sem þeir ræddu starf samtakanna næstu misserin.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Björgun 2012 ráðstefnan var haldin á Grand hóteli í Reykjavík helgina 19.-21. október. Ráðstefnan var fjölsótt en aldrei hefur fleira félagsfólk mætt og hið sama má segja um flesta aðra viðbragðsaðila landsins sem og erlenda gesti. Einnig voru sýnendur vöru og þjónustu fleiri en nokkru sinni fyrr og komust færri að en vildu. Góður rómur var gerður að því úrvali fyrirlestra sem boðið var upp á enda hátt í 60 slíkir á dagskrá og gátu gestir valið úr fjórum fyrirlestrum á hverjum tíma. Á laugardagskvöldinu mættu um 130 manns í hátíðarkvöldverð ráðstefnunnar á veitingastaðnum Lava í Bláa lóninu. Slysavarnafélagið Landsbjörg tók þátt í áhafnaskiptum með sjö evrópskum sjóbjörgunarfélögum 29. september til 6. október. Verkefnið gekk út á að frá Íslandi fóru sjö sjálfboðaliðar sem eru í áhöfnum björgunarskipa eða báta til nokkurra Evrópulanda og á móti komu sjálfboðaliðar frá sömu löndum til Íslands. Sjálfboðaliðarnir sem heimsóttu Ísland fengu að kynnast starfi íslenskra björgunarsveita. Æfð var straumvatnsbjörgun og stjórnun slöngubáta í Ölfusá og við Þorlákshöfn. Hópurinn fékk kynningu og þjálfun hjá Slysavarnaskóla sjómanna og farið var á Snæfellsnes og björgunarsveitirnar Lífsbjörg, Klakkur og Berserkir heimsóttar. Vikunni lauk með æfingu með þyrlu frá Landhelgisgæslunni og fluglínutækjaæfingu með björgunarsveitinni Þorbirni í Grindavík. Verkefnið þótti heppnast vel og er stefnt að því að halda því áfram á hverju ári.

Frá björgunaræfingunni SAREX Greenland Sea í október.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

SAREX. Unnið var að undirbúningi að þátttöku Slysavarnafélagsins Landsbjargar í björgunaræfingunni SAREX, Greenland Sea, á Grænlandi. Í kjölfar ráðherrafundar í Norðurskautsráðinu (Arctic Counsil) var skrifað undir samkomulag um leit og björgun á norðurskautssvæðinu. Danir tóku að sér að undirbúa stóra björgunaræfingu sem valinn var staður norðarlega á austurströnd Grænlands. Sökum mikillar bráðnunar íss á svæðinu hefur áhugi ferðaþjónustunnar á svæðinu stóraukist auk þess sem siglingar stærri skemmtiferðaskipa hafa margfaldast. 40-50 skemmtiferðaskip sigla innan um ísjakana á svæðinu á hverju ári en meðal sjávarhiti á svæðinu er í kringum þrjár gráður. Þrjár björgunarsveitir frá Slysavarnafélaginu Landsbjörg voru þátttakendur í SAREX sem fór fram dagana 16.-17. október. Björgunarsveit Hafnarfjarðar sá um rekstur stjórnstöðvar og aðstoðaði við fjarskipti, Hjálparsveit skáta í Reykjavík setti upp og sá um rekstur á búðum fyrir 40 manns og Björgunarsveitin Suðurnes reisti og sá um rekstur greiningarstöðvar í samvinnu við lækna og hjúkrunarfólk frá danska hernum. Búnaður hópsins var um sjö tonn en í honum var m.a. að finna sex hjól, ljósvélar, fjögur uppblásanleg tjöld og um eitt tonn af vatni. Æfingin heppnaðist vel og voru menn ánægðir þegar heim kom. Okkar niðurstaða var að svona æfingar væru af hinu góða og er stefnt að því að halda aðra svipaða æfingu árið 2013. Sleðamessa var haldin í húsnæði Kyndils í Mosfellsbæ laugardaginn 17. nóvember. Mikill metnaður var lagður í messuna enda var hún vel sótt. Fyrirlestrarnir voru áhugaverðir en þarna deildi fólk reynslu sinni og kynntar voru nýjungar í leit og björgun á vélsleðum. Svæðisstjórnarráðstefna var haldinn 23 . nóvember. 60 aðgerðastjórnendur af landinu öllu mættu til að fræðast og ræða málin. Ráðstefnan var haldin í Háskólanum í Reykjavík. Mikil ánægja var með ráðstefnuna og voru menn sammála um að nauðsynlegt væri halda slíka ráðstefnu árlega.

Skýrsla björgunar- og slysavarnasviðs 2012

Björgunar- og slysavarnasvið

Íslenska alþjóðabjörgunarsveitin Stefnumótun sveitarinnar lauk á árinu og nýtt stjórnskiplag var innleitt. Stjórnendur voru fjórir í upphafi árs, en Svanur Sævar Lárusson hætti störfum í kjölfar stefnumótunar. Á árinu héldu stjórnendur 11 formlega fundi, en nýstofnað sveitarráð hélt tvo fundi. Stjórnendur fylgdust með fjölda jarðskjálfta víða um heim á árinu. Ólafur Loftsson fór á Team Leaders fund í Queensland í Ástralíu í marsmánuði. Sveitarfundur var haldinn í ágúst, en einingar héldu fjögur vinnukvöld í sínu húsnæði. Þá héldu stjórnendur fjögur vinnukvöld til undirbúnings haustæfingar og fyrirhugaðrar æfingar í Danmörku (MODEX 2013), en haustæfingin var haldin í Hafnarfirði í nóvember. Grunnnámskeið ÍA var haldið í september og sóttu námskeiðið 16 félagar. Hilmar Már Aðalsteinsson fór á UNDAC námskeið í maí og fór á útkallslista hjá OCHA. Þrír félagar fóru á Modular Basic Course hjá EU (Lárus Steindór Björnsson, Halldór Halldórsson og Friðfinnur Freyr Guðmundsson), en Lárus fór einnig á Technical Experts Course. Þá fór Björn fór á Information Management Course for Stand-by Partners hjá OCHA í Reykjavík.

Erindrekstur/landshlutafundir Ekki var farið í fyrirframskipulagðan erindrekstur í ár en sveitir voru heimsóttar samhliða landshlutafundum sem haldnir voru á vegum stjórnar SL.

Björgunarskip/sjóbjörgun Slysavarnafélagið Landsbjörg rekur fjórtán björgunarskip hringinn í kring um landið í samstarfi við björgunarbátasjóði sem reka hvert björgunarskip fyrir sig. Að auki reka björgunarsveitir félagsins á þriðja tug harðbotna björgunarbáta og fjöldann allan af slöngubátum. Öll þessi björgunarskip og bátar eru rekin með það að markmiði að auka öryggi sjófarenda og fara þau í ríflega hundrað útköll á ári hverju. Slysavarnafélagið Landsbjörg tók ákvörðun á árinu um að leggja varabát sínum Jóni Oddgeiri og var hann tekinn á land í Hafnarfirði og verður geymdur þar um óákveðinn tíma.

Gufuskálar

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Starfsemi á Gufuskálum var með nokkuð hefðbundnu sniði framan af árinu en á formannafundi félagsins í apríl var ákveðið að loka Gufuskálum um áramótin. Hætt var að bóka gistingu og kennslustofur á staðnum frá 1. nóvember 2012 og þar með lauk 14 ára sögu þjálfunarbúða Slysavarnafélagsins Landsbjargar á Gufuskálum. Staðarhaldara Þóri Magnússyni var sagt upp störfum en hann hafði verið starfsmaður félagsins frá 1987 og séð um rekstur á Gufuskálum síðan 2001. Er honum þökkuð góð störf í þágu félagsins.

Númi Brúðuleikhúsið Númi á ferð og flugi í samvinnu við Helgu Steffensen hélt áfram sýningum.

Númabókamerki Bókamerki með mynd af Núma er gefið með endurskinsmerkjum. Á bakhlið merkisins eru leiðbeiningar um gagnsemi endurskinsmerkja.

Endurskinsmerki Margar einingar gefa leikskóla- og grunnskólabörnum endurskinsmerki á haustin. Slysavarnafélagið Landsbjörg flytur þau inn og selur einingum á kostnaðarverði. Þar eru fígúrumerkin vinsælust.

Göngum í skólann Ísland tók þátt í sjötta skipti í alþjóðlega verkefninu Göngum í skólann. Verkefnið hófst í Bretlandi árið 2000 og hefur þátttaka stöðugt farið vaxandi. Verkefnið hófst 5. september og því lauk á alþjóðlega Göngum í skólann deginum 3. október. Þrjátíu og níu skólar voru skráðir til leiks. Meginmarkmið Göngum í skólann er að hvetja nemendur og foreldra á Íslandi til að ganga, hjóla eða fara á annan virkan hátt til og frá skóla. Um leið er ætlunin að: Hvetja til aukinnar hreyfingar með því að auka færni barna til að ganga á öruggan hátt í skólann og fræða þau um ávinning reglulegrar hreyfingar. Kenna reglur um öryggi á göngu og á hjóli. Draga úr umferð við skóla, draga úr umferðarþunga, mengun og hraðakstri nálægt skólum. Fá betra og hreinna loft ásamt öruggari og friðsælli götum og hverfi. Stuðla að vitundarvakningu um ferðamáta og umhverfismál; hversu „gönguvænt“ umhverfið er og hvar úrbóta er þörf. Auka samfélagsvitund. Hvetja til heilbrigðs lífsstíls fyrir alla fjölskylduna; hreyfing vinnur gegn hjartasjúkdómum, offitu og sykursýki II og stuðlar að streitulosun, betri sjálfsmynd og fleiru. Þeir sem að verkefninu standa hérlendis eru Íþrótta- og Ólympíusamband Íslands, mennta- og menningarmálaráðuneytið, Lýðheilsustöð, Ríkislögreglustjóri, Slysavarnafélagið Landsbjörg, Umferðarstofa og Landssamtökin Heimili og skóli.

Öryggi grunnskólabarna í bílum

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Vikuna 8.-12. október stóðu Umferðarstofa og Slysavarnafélagið Landsbjörg fyrir könnun á öryggi grunnskólabarna í bílum. Náði hún til 500 barna í 10 sveitarfélögum víðs vegar um landið. Eitt helsta markmið könnunarinnar var að skoða notkun öryggis- og verndarbúnaðar hjá börnum á aldrinum 6 til 8 ára. Miðað er við að barn undir 150 sm noti viðurkenndan barnabílstól eða bílpúða með baki. Börn ættu ekki að nota eingöngu öryggisbelti fyrr en þau hafa náð áðurnefndri hæð þar sem beinagrind barna er ekki nægilega þroskuð til að taka við höggi frá öryggisbeltinu. Við árekstur getur beltið því veitt alvarlega áverka í kviðarholi barna, sé það notað eitt og sér. Samkvæmt niðurstöðum könnunarinnar voru 37% 6 til 8 ára barna á landsvísu aðeins í öryggisbeltum, án viðeigandi öryggis- og verndarbúnaðar. Á höfuðborgarsvæðinu var hlutfall barna sem eingöngu voru í bílbeltum 17% en á landsbyggðinni 59%. Þess má geta að meðalhæð 8 ára barna er 129 sm. Því er ljóst að töluverður fjöldi barna fer allt of fljótt úr bílstól eða af bílpúða með baki yfir í eingöngu bílbelti.

Veggspjöld og skilti Nokkrar tegundir af veggspjöldum, sem flest tengjast ferðamennsku á einn eða annan hátt, hafa verið notaðar í forvarnarstarfi sviðsins. Haldið verður áfram að bjóða upp á þessi veggspjöld, en þau eru um trampólín, tjaldsvæði, viðbrögð við drukknun og skíðahjálma.

Flugeldaforvarnir RÚV og Stöð 2 sýndu myndband um rétta meðhöndlun flugelda sem félagið lét búa til árið 2009.

Skýrsla björgunar- og slysavarnasviðs 2012

Björgunar- og slysavarnasvið

Gjafabréf fyrir flugeldagleraugum var sent til allra barna 10 til 15 ára og gátu þau farið á flugeldamarkaði björgunarsveita til að sækja þau. Gjafabréfin voru send í samvinnu við Blindrafélagið, Sjóvá og Póstinn. Nokkrar björgunarsveitir fóru í grunnskóla og sýndu myndina Ekkert fikt og ræddu við krakkana um þær hættur sem geta skapast af rangri notkun flugelda. Í samvinnu við Sjóvá voru birtar auglýsingar í blöðum um mikilvægi þess að allir, líka mömmur og pabbar, notuðu flugeldagleraugu.

Slysavarnasjóður Úthlutað var úr slysavarnasjóði í apríl. Eftirtaldar deildir hlutu styrk: Slysavarnadeild kvenna Reykjavík – fyrir kaup á Númasýningum fyrir leikskólabörn Slysavarnadeild kvenna Ísafirði – vegna kaupa á saumavél Sá peningur sem var lagður í sjóðinn árið 2006 var uppurinn eftir þessa úthlutun og í framhaldinu var sjóðurinn lagður niður.

Kynningardagur slysavarnadeilda Kynningardagur slysavarnadeilda var haldinn í annað sinn þann 17. janúar 2012. Deildir um land allt voru með opið hús hjá sér og gestir og gangandi gátu kíkt við, þegið kaffi og meðlæti og kynnt sér starfsemi slysavarnadeilda.

Innlendar ráðstefnur Starfsmenn sviðsins voru iðnir við að fylgjast með því sem var að gerast í slysavörnum. Sátu þeir innlendar ráðstefnur, þing og morgunverðarfundi sem áhugaverðir þóttu. Má þar nefna bráðadaginn, umferðarráðstefnu og fyrirlestur um endurreisn eftir átök og hamfarir í háskólanum. Með því að sjá hvað aðrir eru að gera eflist þekking sviðsins og nýjar útfærslur og hugmyndir koma inn.

Eldvarnabandalagið

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Í byrjun árs var efnt til átaks til þess að efla eldvarnir fyrirtækja um allt land. Markmiðið var að fyrirtæki tækju upp eigið eftirlit með eldvörnum og að starfsmenn yrðu virkir þátttakendur í eldvörnum, bæði á vinnustaðnum og heima. Að Eldvarnabandalaginu stendur öflugur hópur stofnana, félagasamtaka og tryggingafélaga sem hafa það sameiginlega markmið að auka eldvarnir til þess að draga úr tjóni á lífi, heilsu og eignum. Bandalagið var stofnað 2010 og gaf þá út vandað fræðsluefni um eldvarnir heimila sem síðan hefur fengið víðtæka dreifingu.

Slysavarnanefnd SL Slysavarnanefnd félagsins hefur það hlutverk að fjalla um þau mál sem stjórn félagsins vísar til hennar um slysavarnamál ásamt því að styðja við bakið á slysavarnasviði. Í nefndinni eru Margrét Laxdal úr stjórn félagsins (formaður nefndarinnar), Díana Dröfn Ólafsdóttir, Slysavarnadeild kvenna Reykjavík, Ásdís Snót Guðmundsdóttir, Slysavarnadeildinni Gyðu Bíldudal, Jóhanna Þorsteinsdóttir Slysavarnadeildinni Hafdísi Fáskrúðsfirði, Hreiðar Jónsson Björgunarfélaginu Árborg, og Jón Svanberg Hjartarson úr stjórn félagsins.

Eftirtalin fyrirtæki styðja við bakið á Slysavarnafélaginu Landsbjörg:

SANDUR - MÖL - UPPFYLLINGAREFNI SÆVARHÖFÐI 33 - REYKJAVÍK - SÍMI 557 2000

SANDUR - MÖL - UPPFYLLINGAREFNI SÆVARHÖF‹I 33 - REYK JAVÍK - SÍMI 557 2000

Stuðningur þeirra styrkir öflugt björgunar- og slysavarnastarf um allt land.

Björgunar- og slysavarnasvið

Skýrsla björgunar- og slysavarnasviðs 2012

Hjálmur skiptir höfuðmáli.

112 dagurinn 112 dagurinn var haldinn hátíðlegur um allt land laugardaginn 11. febrúar. Meðal annars var efnt til skemmtilegrar kynningar í Smáralind þar sem skyndihjálparmaður ársins var útnefndur og sett upp ljósmyndasýning með myndum frá störfum viðbragðsaðila. Kjörorð dagsins var 112: Ekki hika – hringdu til öryggis.

Umferðarráð

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Starfsmaður slysavarnasviðs situr fundi í Umferðarráði. Umferðarráð er skipað 22 fulltrúum sem tilnefndir eru af ýmsum aðilum í þjóðfélaginu og láta sig umferð og umferðaröryggi varða. Það var stofnað í janúar 1969, en stofnunin Umferðarráð var sameinuð Skráningarstofunni hf. í Umferðarstofu 1. október árið 2002. Ráðið heldur fundi nokkrum sinnum á ári og fjallar um það sem er efst á baugi í umferðarmálum á hverjum tíma.

Sjómannadagsmerkið Slysavarnadeildir, unglingadeildir og björgunarsveitir seldu sjómannadagsmerkið á sjómannadaginn eins og undanfarin ár. Hagnaður af sölu merkisins rennur til forvarnastarfs.

Kvennaþing í Reykjanesbæ 21.-23. september Ellefta kvennaþing félagsins var haldið með pompi og prakt helgina 21.-23. september. Á þingið mættu um 170 konur frá 19 deildum. Á þinginu var Sigríður Arnardóttir (Sirrý) með erindi, umræður og verkefni sem tengjast slysa-

Afar góð aðsókn var á Kvennþingið sem haldið var í Reykjanesbæ.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

varnadeildum. Rædd voru málefni eins og hvað hafa slysavarnadeildir lagt af mörkum til að fækka slysum á börnum, öryggi eldri borgara, mikilvægi fjáröflunarverkefna, kynning slysavarnadeilda og samstarf slysavarnadeilda, unglingadeilda og björgunarsveita. Á laugardagskvöldinu var slegið upp balli í Officeraklúbbnum þar sem þemað var hernámsárin. Á sunnudeginum mættu Anna Lóa Ólafsdóttir, náms- og starfsráðgjafi, og Þóranna Kristín Jónsdóttir, sérfræðingur í markaðsmálum, og tóku að sér að vinna með umræðuhópa um innra starf slysavarnadeilda. Meðal umræðuefna í hópunum voru: Hvað er jákvætt við mína deild og hvað má gera betur? Hvers vegna gekk ég í deildina og hvers vegna ættu aðrar konur að gera hið sama? Hvað gefur það mér að vera í slysavarnadeild? Hvað eru slysavarnadeildir að gera fyrir landann? Framtíðarsýn slysavarnadeilda? Margir góðir punktar komu úr þessum umræðuhópum. Á kvennaþinginu sást vel hversu auðugt félagið er að hafa svo margar öflugar og hugmyndaríkar konur innan sinna raða. En til þess að slysavarnadeildir geti haldið áfram sínu góða starfi þurfa þær fleiri félagsmenn. Það er ekki svo auðvelt þar sem margir bítast um tíma einstaklinga, en staðreyndin er sú að fólk laðast að því sem er skemmtilegt og gefandi. Því er mjög mikilvægt fyrir deildir að leggja smá pening til hliðar þegar unnin eru fjáröflunarverkefni til að geta umbunað sínu fólki með óvissuferðum, skemmtikvöldum eða ferð á kvennaþing. Því eins og ein kona á þinginu komst svo vel að orði þegar hún líkti starfi slysavarnadeildarkonunnar við varnaðarorð flugfreyja: „Það verður að setja súrefnið fyrst á sjálfan sig áður en þú setur það á barnið.“ Eða þú verður fyrst að huga að sjálfum þér, þá getur þú betur hugsað um aðra. Að lokum var kosning um það hvar næsta þing yrði haldið árið 2014. Fjórar deildir buðust til að halda þingið, Slysavarnadeildin Dalvík og Slysavarnadeildin Unnur Patreksfirði, síðan voru það Slysavarnadeildin Hafdís Fáskrúðsfirði og Slysavarnadeildin Ársól Reyðarfirði sem buðust til að halda þingið saman á Austurlandi. Eftir talningu atkvæða varð ljóst að mikill meirihluti vildi fara vestur eftir tvö ár og því verður næsta þing á Patreksfirði.

Forvarnadagur Slysavarnafélagsins Landsbjargar og Sjóvár Í maí 2012 var í fyrsta sinn farið í samvinnu við Sjóvá þar sem skoðaðir voru hjálmar barna í 6. bekk og/eða allra barna í skólunum. Ásamt því að skoða hjálma barnanna var sett upp hjólabraut

Björgunar- og slysavarnasvið

Skýrsla björgunar- og slysavarnasviðs 2012

Í maí 2012 var farið í samvinnu við Sjóvá þar sem skoðaðir voru hjálmar barna í 6. bekk. á skólalóðinni sem börnin spreyttu sig á og hengd voru upp veggspjöld í skólunum sem sýndu rétta stillingu hjálma og réttan útbúnað reiðhjóla. Sautján slysavarnadeildir um land allt tóku þátt í verkefninu sem þótti lukkast vel.

Nýburagjafir

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Margar slysavarnadeildir gefa nýbökuðum foreldrum gjöf. Í henni er bæklingurinn Er öryggi barna tryggt á þínu heimili, bréf frá deildinni með hamingjuóskum og kynningu á slysavarnadeildinni. Öryggisbúnaður, eins og fingravinur eða horn á borð, og oft handprjónaðir sokkar, vettlingar eða smekkur sem fylgja með. Gunnar Stefánsson, sviðsstjóri björgunar- og slysavarnasviðs

» Björgunarskólinn 2012

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Björgunarskólinn á rætur sínar að rekja til Björgunarskóla Landssambands hjálparsveita skáta og hefur skólinn starfað óslitið síðan. Mikið hefur breyst á þeim tíma og skólinn vaxið og dafnað á þeim árum. Skólinn leggur áfram megináherslu á námskeið fyrir allar einingar félagsins og leggur metnað sinn í að bjóða upp á vel menntaða og hæfa leiðbeinendur á hverju sviði. Með þeim hætti heldur skólinn áfram að vera í fremstu röð meðal þeirra sem þjálfa viðbragðsaðila í dag með nám sem er sambærilegt því besta sem gerist. Það er gert með því að leita stanslaust bestu leiða í námsefnisvali og uppfæra námsefni reglulega. Með því nær skólinn að viðalda frumkvæði og forystu á faglegum grunni. Starfsemi Björgunarskólans gekk í heildina mjög vel fyrir sig árið 2012. Nokkuð var reynt að draga úr kostnaði til þess að mæta kröfum um aðhald í rekstri félagsins. Á árinu sagði Sigurður Ólafur Sigurðsson formlega starfi sínu sem skólastjóri lausu og tilkynnti að hann myndi ekki snúa til baka úr leyfinu sem hann var í. Í kjölfarið ákvað framkvæmdastjóri að ráða Dagbjart Kr. Brynjarsson til að sinna starfi skólastjóra áfram eftir að tímabundinni ráðningu lauk þann 1. nóvember. Þá sagði Björgvin Herjólfsson starfi sínu lausu í desembermánuði. Vill skólinn nota tækifærið og þakka Björgvini og Sigurði fyrir frábærlega unnin störf í gegnum tíðina. Það er mikill missir að þeim báðum. Báðir halda þó áfram sem leiðbeinendur hjá skólanum. Á árinu voru skráð 212 námskeið sem er 11,6% fjölgun frá árinu á undan og þátttakendur á þeim námskeiðum voru 2.733 sem er jafnframt 12,6% fjölgun frá 2011. Í lok árs voru námskeiðsgjöld hækkuð um u.þ.b. 10% til þess að mæta auknum kostnaði við námskeiðahald. Þá var verðskráin á fagnámskeiðum og öðrum stórum námskeiðum endurskoðuð með það fyrir augum að þau stæðu undir beinum kostnaði eins og önnur námskeið skólans.

Björgunar- og slysavarnasvið

Björgunarskólinn 2012

Æfingar björgunarsveita fara fram víða um land, úti á vettvangi sem og í skólastofum.

Menntunarátak sem verið hefur í gangi undanfarin ár hélt áfram. Þar er áhersla er lögð á bæði fjarnám og staðarnám í þeim námskeiðum sem heyra undir Björgunarmann 1. Boðið var upp á öll námskeið til Björgunarmanns 1 á öllum svæðum landsins. Eins og sést á heildartölum var mæting mjög góð.

Stærri námskeið

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Mæting á fagnámskeið og hin ýmsu framhaldsnámskeið var nokkuð góð og oft myndaðist biðlisti. Í tengslum við ráðstefnuna Björgun 2012 voru haldin nokkur námskeiðið, t.a.m. fagnámskeið í fjallabjörgun, endurmenntun á fagnámskeiðið í fjallabjörgun, framhaldsnámskeið í slysaförðun og hestar við leit og björgun. Á öllum þessum námskeiðum komu erlendir leiðbeinendur til að kenna okkar fólki. Þá voru einnig haldin nokkur fagnámskeið og má þar telja fagnámskeið í snjóflóðum, fjallabjörgun, fjallamennsku, leitartækni ásamt leiðbeinendanámskeiði í fyrstu hjálp. Almenn ánægja var með þessi námskeið hjá þátttakendum.

Útivistarskólinn Námskeið á vegum Útivistarskóla Slysavarnafélagsins Landsbjargar voru haldin í 16. skiptið árið 2012. Að venju sóttu unglingar alls staðar að af landinu námskeiðin og alls ekki var skortur á fjöri og hinum ýmsu ævintýrum. Á þeim 16 árum sem skólinn hefur verið starfræktur hefur hann gengið í gegnum hinar ýmsu breytingar, má þar nefna að á upphafsárum skólans var hann staðsettur í Berufirði, fluttist hann svo á Gufuskála og í dag er hann orðinn að farandskóla sem ferðast milli landshluta. Óhætt er því að segja að Útivistarskólinn sé lifandi skóli sem aðlagast breyttum tímum.

Fyrsta hjálp er meðal þeirra námskeiða sem allir verða að taka til að ljúka námi í Björgunarmanni 1.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Á dagskrá Útivistarskólans sumarið 2012 voru fjögur námskeið, þrjú grunnnámskeið; á Gufuskálum, Heimalandi og Loðmundarfirði. Á dagskrá var einnig framhaldsnámskeið, en þá var gengið eftir Kjalveg hinum forna. Námskeiðin voru líkt og í fyrra frá mánudegi til föstudags. Í ár urðu ákveðnar breytingar á skipulagi Útvistarskólans. Skráningar á námskeið Útivistarskólans voru einungis fyrir unglinga í unglingadeildum Slysavarnafélagsins Landsbjargar. Ákveðið var að fara með námskeiðin nær einingunum til að koma til móts við óskir þeirra. Einnig stóð umsjónarmönnum unglingadeildanna til boða að taka þátt í námskeiðum sumarsins, en einungis einn umsjónarmaður kom á námskeið Útivistarskólans. Alls voru 55 unglingar frá 10 unglingadeildum sem mættu á námskeið Útivistarskólans sumarið 2012. Miklar breytingar eru fyrirhugaðar á uppbyggingu námskeiða Útivistarskólans. Horfið verður frá þeirri stefnu sem verið hefur við lýði undanfarin ár. Hætt verður með grunn- og framhaldsnámskeið, ásamt því að dregið verður verulega úr bóklegri kennslu á meðan á námskeiði stendur. Lögð verður áhersla á að unglingadeildirnar fari yfir bóklega kennslu yfir veturinn og unglingarnir verði undirbúnir fyrir námskeiðin. Jafnframt því að dregið verður úr bóklegri kennslu verður verkleg kennsla aukin, unglingunum verða gefin aukin tækifæri til að takast á við krefjandi verkefni sem tengjast útivist og ferðamennsku. Boðið verður upp á námskeið á þremur mismunandi getustigum. Hvert getustig verður sniðið að þeirri reynslu sem unglingarnir hafa hlotið í sinni unglingadeild yfir veturinn.

Samvinna við Menntaskólann á Tröllaskaga Seinni hluta ársins hófst samvinna við Menntaskólann á Tröllaskaga í að bjóða upp á Björgunarmann 1 sem áfanga á íþrótta- og útivistarbraut. Undirbúningur fór mjög hratt af stað

Björgunarskólinn 2012

Björgunar- og slysavarnasvið

svo að hægt yrði að bjóða upp á áfangann á vorönn 2013. Í undirbúningi að áfanganum var haft samband við þær björgunarsveitir sem eru staðsettar næst menntaskólanum og þær fengnar að borðinu til að kanna áhuga þeirra áður en að lagt væri af stað. Skemmst er frá því að segja að sveitirnar tóku mjög vel í þessi áform og voru allar tilbúnar í að taka þátt. Nemendur fá fimm einingar fyrir að klára áfangann og innifalið í því eru öll námskeið til Björgunarmanns 1 ásamt því að nemendur verða að skila 25 tímum í almennu starfi með björgunarsveitinni. Áfanginn hófst svo 4. janúar 2013.

Námsskrá Á árinu var ráðist í að útbúa heildstæða námsskrá fyrir Björgunarskólann. Það var í raun mjög stórt en þarft verkefni þar sem að ramminn í kringum Björgunarskólann var skilgreindur. Við gerð námsskrárinnar var horft til starfshátta sem hafa verið notaðir í grunn- og menntaskólum. Í 35 ára sögu Björgunarskólans hafa orðið til alls konar venjur og reglur sem ekki hafa verið skráðar niður með formlegum hætti áður og því hafa sumar verið mjög misvísandi. Með útkomu námsskrárinnar eru helstu venjur og reglur formlega skráðar og skólinn gefur með þeim hætti út þær reglur sem gilda. Er þetta í fyrsta sinn sem heildstæð námsskrá með þessum hætti hefur verið gerð fyrir Björgunarskólann. Námsskráin skiptist í tvo hluta, annars vegar námsskráin sjálf þar sem að farið er yfir eftirfarandi kafla: Um skólann Starfsmenn, ráð og nefndir Stefna skólans Starfsmannastefna Dagskrá skólans Starfslýsingar Fastir þættir í skólastarfinu Mat og þróun Nám og kennsla Búnaður Reglur, agi og umgengni Öryggi

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Seinni hlutinn er svo námsvísir. En í honum eru námslýsingar þeirra námskeiða sem í boði eru hjá skólanum. Í þeim má finna almennar upplýsingar um námskeiðið, lýsingu á námskeiðinu, námsgögn sem nemendur þurfa eða fá, forkröfur sem gerðar eru til nemenda, mat (hvers konar námsmat er notað til að meta þekkingu og getu nemanda), réttindi nemenda við lok námskeiðs og með hvaða hætti kennslan fer fram. Námsskráin tók gildi um áramótin 2012-2013.

Kröfur til leiðbeinenda Með útkomu námskrárinnar voru gerðar breytingar á leiðbeinendaréttindum þeirra sem hafa hlotið slík réttindi. Björgunarskólinn hefur í gegnum tíðina útskrifað fjölmarga leiðbeinendur með góðum árangri. Aftur á móti hafa ekki verið gerðar neinar kröfur um með hvaða hætti leiðbeinendur eiga að viðhalda réttindum sínum í öðrum fögum en fyrstu hjálp. Til dæmis má nefna að einstaklingar sem fengu leiðbeinendaréttindi í einhverju fagi fyrir 30 árum höfðu í raun virk leiðbeinendaréttindi þó svo að þeir hafi ekki haft nein afskipti af faginu allan þann tíma. Með gildistöku námsskrárinnar breytist það með þeim hætti að til þess að viðhalda leiðbeinendaréttindum sínum þurfa leiðbeinendur að leiðbeina á einu námskeiði og mæta í endurmenntun leiðbeinenda

á þriggja ára fresti. Með þeim hætti gilda réttindin eingöngu í þrjú ár frá því að viðkomandi leiðbeindi á námskeiði samkvæmt námsskrá Björgunarskólans og mætti á endurmenntun leiðbeinenda á viðkomandi sviði. Með þessu gerir Björgunarskólinn þá kröfu á sjálfan sig að halda endurmenntun fyrir leiðbeinendur á hverju ári til þess að þeir hafi aðgang að endurmenntun. Þeir sem hafa leiðbeinendaréttindi í dag missa ekki sín réttindi fyrr en áramótin 2015-2016 og því hafa allir leiðbeinendur möguleika á að viðalda sínum réttindum á þeim tíma.

Yfirleiðbeinendur Á árinu urðu þær breytingar á yfirleiðbeinendahóp skólans að Einar Örn Arnarson sagði stöðu sinni lausri í desembermánuði. Einar Örn hætti þó ekki strax heldur hélt hann áfram þar til nýr yfirleiðbeinandi var ráðinn. Þá hefur Einar Örn ekki alveg sagt skilið við Björgunarskólann því hann mun halda áfram sem leiðbeinandi við skólann. Sigurður Jónsson, yfirleiðbeinandi í ferðamennsku og rötun, sagði einnig starfi sínu lausu í lok árs og eftir að auglýst var eftir umsækjendum í stöðuna var Einar Eysteinsson ráðinn yfirleiðbeinandi. Vill Björgunarskólinn þakka Einari Erni og Sigurði kærlega fyrir frábært starf á undanförnum árum og hlökkum við til að starfa með þeim áfram sem leiðbeinendum hjá skólanum. Her fyrir neðan má sjá yfirleiðbeinendur sem störfuðu hjá Björgunarskólanum árið 2012 og þeirra svið: Aðgerðamál Dagbjartur Kr. Brynjarsson Bílamál Elvar Jónsson Ferðamennska og rötun Sigurður Jónsson (Einar Eysteinsson) Fjallabjörgun Gunnar Agnar Vilhjálmsson Fjallamennska Freyr Ingi Björnsson Fjarskipti Daníel Eyþór Gunnlaugsson Fyrsta hjálp Einar Örn Arnarson Köfun Guðjón S. Guðjónsson Leitartækni Sigurður Ólafur Sigurðsson Rústabjörgun Magnús Örn Hákonarson Slysavarnir Jónas Guðmundsson Snjóflóð Anton Berg Carrasco Vélsleðar Gísli Páll Hannesson

Námskeið fyrir almenning ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Á hverju ári er töluvert um að Björgunarskólinn haldi námskeið fyrir almenning. Krafa til þeirra námskeiða er að þau séu haldin á markaðslegum forsendum og skili arði til skólans. Með þeim hætti styrkja þau námskeið sem haldin eru fyrir einingar félagsins. Þá eru flest námskeið skólans opin almenningi sem getur skráð sig á þau námskeið sem í boði eru. Meðal stærri verkefna sem skólinn sinnti voru nokkur námskeið fyrir Landsnet og námskeið sem voru haldin fyrir Red Rock, breskt fyrirtæki sem vinnur að rannsóknum á Grænlandi.

Leonardo Á árinu sótti Björgunarskólinn um styrk til Menntastofnunar Evrópusambandsins til þess að bera saman kennsluefni, kennsluaðferðir og notkun þess efnis í raunveruleikanum fyrir leitartækni og

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Björgunar- og slysavarnasvið

Björgunarskólinn 2012

Kristín Sigmarsdóttir með Perlu, sporhund Björgunarsveitar Hafnarfjarðar. Mynd: Sigmar Örn Arnarsson.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

stjórnun leitaraðgerða. Það er skemmst frá því að segja að Menntastofnun Evrópusambandsins samþykkti að styrkja verkefnið. Þar sem hæfar umsóknir voru svo margar fékk eingöngu hluti umsókna úthlutað og þá aðeins fyrir um helming þeirra sem sótt var um fyrir. Verkefnið felst í að kynna sér kennsluefni, kennsluaðferðir og hvernig þeim er beitt í raunverulegum leitum í Norður-Evrópu. Þá var farið í tvær ferðir, annars vegar til Svíþjóðar þar sem hópurinn hitti fyrir lögregluna í Vallentuna fyrir utan Stokkhólm, Sænsku sjóbjörgunarsamtökin, heimavarnarliðið í Vallentuna, fjórhjólahóp sem starfar með lögreglunni í Vallentuna, lögregluna í Östersund og fjallabjörgunarhópa lögreglunnar í Östersund og Åre. Hin ferðin var farin til Skotlands og Wales þar sem hópurinn hitti fyrir Mountain Rescue Committee of Scotland, fjallabjörgunarsveitirnar Lochaber Mountain Rescue Team og Cairngorms Mountain Rescue Team, almannavarnir í Edinborg, Mountain Rescue England and Wales, og fjallabjörgunarsveitirnar Ogwen Valley Mountain Rescue Team og North East Wales Mountain Rescue Team. Niðurstaðan úr þessum ferðum er í raun sú að Björgunarskólinn er á hárréttri braut hvað varðar kennsluefni og kennsluaðferðir. Þá gera landssamböndin sem við hittum meiri kröfur til menntunar og endurmenntunar aðgerðastjórnenda heldur en við gerum hér á landi. Hóparnir sem fóru í þessar ferðir eru sammála um að þetta sé mjög lærdómsríkt og mjög gott að fá staðfestingu á mörgu af því sem við erum að gera mjög vel og sjá hvar við getum bætt okkur. Í lok ársins hafði svo Menntastofnun Evrópusambandsins samband við okkur aftur og tilkynnti að þar sem við skoruðum hæst í mati á verkefnum stæði okkur restin af styrknum til boða, sem verður notað til eins ferða til Þýskalands, Noregs og Finnlands.

Björgunar- og slysavarnasvið

» Skýrsla unglingastarfs 2012 Unglingastarfið Unglingastarfið var öflugt árið 2012 og voru starfandi 54 unglingadeildir á landinu. Á árinu voru stofnaðar tvær nýjar unglingadeildir, Unglingadeildin Ernir í Þingeyjasveit og unglingadeild Hjálparsveitar skáta í Aðaldal. Unglingadeild Björgunarsveitarinnar Hafliða á Þórshöfn var endurvakin og fékk nýtt nafn á árinu, Þór. Markmið unglingadeildastarfsins er sem fyrr að þjálfa upp björgunar- og slysavarnafólk framtíðarinnar með því að kynna starfið fyrir þeim. Það er gert með kynningum eða námskeiðum í leitartækni, fyrstu hjálp, almennri ferðamennsku, rötun, notkun áttavita, kortalestri, GPS, að binda hnúta, að umgangast slöngubáta og margt fleira. Auk námskeiðanna fara unglingarnir á æfingar tengdar því sem þeir læra. Það er mikilvægt að unglingadeildirnar þekki aðra viðbragðsaðila á sínu heimasvæði og eru þær hvattar til þess að heimsækja slökkvilið og lögreglu, til dæmis. Unglingadeildirnar taka gjarnan þátt í starfi björgunarsveitanna með því að leika sjúklinga á æfingum og taka þátt í fjáröflunarverkefnum. Í viðbót við björgunarþáttinn í starfinu er félagslegi þátturinn mjög mikilvægur en þar er mikil áhersla lögð á hópefli þar sem er verið að kenna unglingunum samvinnu og hvernig á að efla samheldnina í hópnum. Að auki hafa unglingadeildirnar verið duglegar að heimsækja hver aðra og ferðast um landið í alls konar ferðalögum.

Æskulýðsvettvangurinn

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Slysavarnafélagið Landsbjörg gerðist aðili að Æskulýðsvettvanginum, sem er samstarfsvettvangur skátanna, KFUM og K og UMFÍ, í lok ársins 2011 og hafði það í för með sér miklar framfarir í unglingastarfi SL. Markmið Æskulýðsvettvangsins er að stuðla að samræðu og samstarfi aðildarfélaganna á sviði leiðtogaþjálfunar, fræðslumála, útbreiðslu og kynninga og á öðrum sviðum eftir því sem þurfa þykir. Æskulýðsvettvangurinn stendur fyrir ýmsum námskeiðum, ráðstefnum og öðrum sameiginlegum verkefnum sem lúta að hagsmunum barna og ungmenna. Á vegum Æskulýðsvettvangsins eru haldin námskeið eins og Verndum þau, sem er námskeið um hvernig bregðast eigi við vanrækslu eða ofbeldi gegn börnum, námskeiðið Kompás, sem er mannréttindafræðsla fyrir ungt fólk, og námskeiðið Ekki meir!, sem er fræðsluerindi um einelti. Mikið var að gera á árinu í þessum námskeiðum og þá sérstaklega í átakinu um einelti sem var vel sótt af okkar félagsfólki. Í framhaldinu af inngöngu í Æskulýðsvettvanginn fór af stað vinna í breytingum sem gera þurfti á starfinu innan félagsins.

Reglugerðarbreytingar og sakavottorð Í lok ársins 2011 fór af stað vinna innan nefndar um unglingamál hjá Slysavarnafélaginu Landsbjörg með það að markmiði að sækja sakavottorð hjá öllum starfandi umsjónarmönnum unglingadeilda innan SL vegna starfs þeirra með börnum yngri en 18 ára. Að mörgu þurfti að huga og nokkuð ljóst að þessi vinna myndi taka sinn tíma. Samkvæmt reglum sakaskrár ríkisins geta félagasamtök eins og SL sótt upplýsingar í sakaskrá ríkisins án endurgjalds ef þær annars vegar hafa sérstakt heimildarblað þar sem umsjónarmaður gefur heimild til að sækja þessar upplýsingar

Unglingadeildin Hafbjörg í Grindavík fer ekki úr bænum nema með „ferðagrillið“. Mynd: Otti Rafn Sigmarsson. og hins vegar hafa útbúið sérstakar verklagsreglur um úrvinnslu og meðhöndlun sakavottorðanna. Samhliða því að semja heimildarblað og verklagsreglur þurfti að breyta reglugerð um unglingadeildir. Fljótlega kom í ljós að það væru ekki bara umsjónarmenn unglingadeilda sem starfa með börnum yngri en 18 ára heldur einnig nýliðaþjálfarar, leiðbeinendur, bílstjórar og margir fleiri. Var því reglugerðinni breytt þannig að hún næði til allra innan SL sem starfa með börnum undir 18 ára aldri. Á umsjónarmannfundi sem var haldinn í lok september voru þessar breytingar kynntar og þeim ýtt úr vör og óhætt að segja að Slysavarnafélagið Landsbjörg sé með allt á hreinu hvað þessi mál varðar og þurfa allir sem starfa með börnum undir 18 ára aldri að skila inn sakavottorði.

Landshlutamót ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Landshlutamót eru haldin annað hvert ár og í ár var aðeins eitt landshlutamót haldið og var það á Austurlandi.

Samstarf við erlend björgunarsamtök Árið 2012 var viðburðaríkt í samskiptum við erlend björgunarsamtök. Greinilegt er að góð tengsl hafa myndast út frá Volunteer together verkefninu frá því 2011. Bein tengsl mynduðust á milli umsjónarmanna frá DLRG í Þýskalandi og umsjónarmanna unglingadeildanna Mývarga á Mývatni og Náttfara á Húsavík. Hópur frá DLRG kom og hitti þessar unglingadeildir og gerðu þær ýmsa skemmtilega hluti saman. Unglingar úr Unglingadeildinni Hafbjörgu í Grindavík og Unglingadeildinni Kletti í Reykjanesbæ

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Björgunar- og slysavarnasvið

Skýrsla unglingastarfs 2012

Þau eru margvísleg viðfangsefnin sem unglingar takast á við í starfinu. Sig er afar vinsælt.

fóru á alþjóðlega rústabjörgunaræfingu hjá THW í Þýskalandi. En THW voru einnig þátttakendur í verkefninu Volunteer together 2011. Unglingar frá björgunarsamtökum Redningsselskapet í Noregi komu í heimsókn til Unglingadeildarinnar Dreka á Hellisandi og Unglingadeildarinnar Pjakks í Grundarfirði og voru gerðar áætlanir um að íslensku unglingadeildirnar myndu fara til Noregs 2013.

Landsfundur umsjónarmanna Landsfundur umsjónarmanna var haldinn á Rifi í húsnæði Björgunarsveitarinnar Lífsbjargar helgina 28.-30. september. Góð mæting var á fundinn en það mættu 45 umsjónarmenn. Um kvöldið var blásið til árshátíðar umsjónarmanna í Jarlinum á Gufuskálum og þótti það takast einstaklega vel til.

Landshlutafundir Stjórn SL fór af stað með svokallaða landshlutafundi þetta starfsár stjórnar. Markmið fundanna var að auka samstarf eininga á svæðinu sem og upplýsa alla félaga um stöðu mála hjá félaginu. Á þessum fundum voru unglingamálin með málstofu þar sem stjórnafólk, starfsmaður unglingamála sem og nefndarmenn nefndar um unglingamál sátu fyrir svörum og kynntu þær breytingar sem höfðu orðið í starfinu.

Samstarf við skátana Á árinu var skrifað undir viljayfirlýsingu um aukið samstarf milli Bandalags íslenskra skáta og Slysavarnafélagsins Landsbjargar. Í framhaldinu er áætlað að koma á laggirnar samstarfsnefnd til að efla samstarfið.

Árið 2013

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Ljóst er að mikið var að gera í unglingamálum félagsins á starfsárinu og víst er að nóg er framundan. Áframhaldandi samstarf verður við erlend björgunarsamtök þar sem unglingadeildin Pjakkur frá Grundarfirði og unglingadeildin Dreki frá Snæfellsbæ eru að fara til Noregs í sumar að heimsækja Redningsselskapet. Unglingar úr unglingadeildunum Árný í Reykjavík, Hafstjörnunni á Ísafirði, Dösum á Dalvík, Loga á Fáskrúðsfirði, Hafbjörg í Grindavík og Kletti í Reykjanesbæ eru að fara á alþjóðlega rústabjörgunaræfingu í Þýskalandi undir heitinu USAR 2013. Einnig er á dagskrá að sex umsjónarmenn frá Slysavarnafélaginu Landsbjörg sæki ráðstefnuna Volunteer together 2013 í Þýskalandi sem er fyrir umsjónarmenn unglingadeilda og er í beinu framhaldi af ráðstefnunni Volunteer together sem haldin var á Íslandi 2011. Síðan verður landsmót unglingadeilda haldið á Austurlandi í sumar, dagana 26.-30. júní og landsfundur umsjónarmanna verður svo eins og venjulega seinustu helgina í september.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Björgunar- og slysavarnasvið

Skýrsla unglingastarfs 2012

Hópur unglinga fór á rústabjörgunaræfingu í Þýskalandi í júlí. Fyrir þá ferð dvöldu þau í fimm daga á Gufuskálum til undirbúnings. Mynd: Otti Rafn Sigmarsson.

» Slysavarnir ferðamanna

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Árið 2012 var annað árið sem verkefnið Safetravel var rekið sem sérstakt verkefni. Sem fyrr var fjölgun ferðamanna til landsins gríðarleg eða tæplega 20% frá árinu áður. Frá aldamótum hefur því ferðamönnum hingað til lands fjölgað um 137%. Erfitt er að segja til um hvort slysum á ferðamönnum hafi fjölgað í sama hlutfalli eða hvort þau eru færri eða fleiri. Eitt af því sem Slysavarnafélagið Landsbjörg hyggst beita sér fyrir er að hvetja til þess að slys í ferðaþjónustu og ferðamennsku sé skráð sérstaklega en ekki undir flokknum heima- og frítímaslys eins og gert er í dag. Rétt tölfræði er nauðsynleg svo hægt sé að meta árangur af forvarnastarfi og sjá stöðuna í þessum greinum. Safetravel verkefnið er rekið í samstarfi við fjölda aðila og má þar nefna Ferðamálastofu, Neyðarlínuna, atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið, Sjóvá, Íslandsspil, Olís, Vatnajökulsþjóðgarð, Vegagerðina og Vodafone. Einnig má nefnda fjölda ábyrgra fyrirtækja innan Samtaka ferðaþjónustunnar svo og Ferðafélag Íslands, Ferðafélagið Útivist, Umhverfisstofnun og marga fleiri mætti telja upp. Mikið var unnið í slysavörnum ferðamanna á þessu ári. Má fyrst nefna að sífellt er unnið að því að þróa og bæta heimasíðuna safetravel.is sem má segja að sé hjarta verkefnisins. Á árinu náðist að klára, í samvinnu við félaga úr Ferðaklúbbnum 4x4, kortlagningu sprungusvæða á jöklum. Þar hafa margir komið við sögu og lagt hönd á plóg og ber að þakka þá vinnu. Nú er hægt að sækja þessi kort og hala niður í GPS tæki til notkunar þegar ferðast er um jökla landsins. Er þetta enn eitt hjálpartækið til að gera jöklaferðalög öruggari. Útbúin voru þrjú fræðslumyndbönd undir nafni Safetravel og þeim dreift um víðerni netheima. Fyrsta myndbandið sem er á ensku og íslensku fjallaði um nauðsyn þess að undirbúa ferðalagið vel og skila inn ferðaáætlun á Safetravel. Næsta myndband fjallaði um hina heilögu þrenningu, það er snjóflóðaýli, skóflu og snjóflóðastöng og mikilvægi þess að vera alltaf með þessa hluti á ferðalagi á fjöllum að vetrarlagi og kunna vel á notkun þeirra. Þriðja myndbandið var bæði á íslensku

Félagi úr Hjálparsveit skáta Garðabæ aðstoðar ökumann sem festi bíl sinn í á að Fjallabaki.

Björgunar- og slysavarnasvið

Slysavarnir ferðamanna

Björgunarsveitir sinna ökklabrotinni konu við Bláhnúk.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

og ensku og fór yfir helstu atriði sem hafa þarf í huga áður en straumvatn er þverað. Ljóst er að myndbönd eru góð leið til að miðla ákveðinni fræðslu og nú þegar eru nokkur fleiri fyrirhuguð. Á árinu 2012 var einnig bryddað upp á þeirri nýjung í fræðslustarfinu að halda úti svokölluðum þemavikum. Þær hófust með útgáfu 4-8 síðna blaða sem fylgdu Fréttablaðinu og var fylgt eftir með fyrirlestrum sem ókeypis var inn á, auglýsingum, umfjöllunum og auðvitað góðri virkni á vefmiðlum. Tilgangurinn var að vekja athygli á ákveðnum flokkum afþreyingar og um leið að koma að hversu mikilvæg öryggismálin eru þeim flokkum. Fyrsta þemavikan var í lok febrúar og var tileinkuð snjóflóðum. Sú næsta var í lok mars og þar var áherslan á ferðamennsku á jeppum og vélsleðum. Verkefnastjóri félagsins í þessum málaflokki hefur nú í tæp tvö ár tekið þátt í vinnu alþjóðlegs vinnuhóps. Var hann stofnaður á ráðstefnunni ICAR árið 2011 og taka nú á þriðja tug landa þátt í starfsemi hópsins. Hefur hann að markmiði að finna leiðir til að efla slysavarnir ferðamanna í fjalllendi og auka samstarf og vitund þessara þjóða varðandi málaflokkinn. Hópurinn mun skila niðurstöðum til stjórnar ICAR haustið 2013 með tillögum sínum. Haustið 2012 hittist þessi hópur í Krynica í Póllandi og vann að verkefninu. Það er mikill akkur fyrir félagið að taka þátt í alþjóðlegu samstarfi sem þessu. Ekki eingöngu skilar sér mikill lærdómur hingað til lands heldur getum við líka miðlað af reynslu okkar og þekkingu. Eins og árið 2011 var mikið um að beðið væri um fyrirlestra er varða öryggismál ferðamanna. Farið var til ferðamálanema í Háskólanum á Hólum, haldinn fyrirlestur fyrir starfsfólk upplýsingamiðstöðva og leiðsögunemar heimsóttir svo fátt eitt sé nefnt. Að hitta á fólk í greininni er mjög öflug leið til þess að vekja athygli á málaflokknum, ræða hvernig má nýta sér vefinn safetravel.is til að leiðbeina ferðamönnum en ekki síst að fara yfir hvaða atriði þarf að koma á framfæri til ferðamanna varðandi góða og örugga ferðahegðun. Snemma á vordögum var opnuð ný ferðaáætlun á vefsíðunni www.safetravel.is og þessi leið kynnt hjá ferðaþjónustuaðilum, félagsmönnum og viðbragðsaðilum. Að þeir síðastnefndu hafi

Spungin dekk og minni háttar bilanir á bílum koma oft til kasta hálendisvaktar björgunarsveita. Hér aðstoðar félagi úr Björgunarsveitinni Kili ferðalang með eitt slíkt í Landmannalaugum.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

ferðaáætlun ferðamanna sem lenda í óhöppum getur skipt miklu varðandi skilvirkt viðbragð, það er leit að viðkomandi og björgun. Áhugi er til að þróa þetta enn frekar og jafnvel bæta þjónustu hvað þetta varðar á næstu misserum. Fréttabréf varðandi starfsemi félagsins í þessum málaflokki var sent nokkrum sinnum til samstarfs- og viðbragðsaðila. Þar var farið yfir helstu nýjungar er varða Safetravel, sagt frá fræðsluefni og hvatt til þátttöku í að breiða út boðskapinn. Mæltust þau vel fyrir og er hugmyndin að fjölga þeim á næsta ári. Safetravel dagurinn var haldinn þann 22. júní í samstarfi við Sjóvá og Olís. Sjálfboðaliðar félagsins stóðu þá vakt á tugum Olísstöðva um allt land, hittu á ferðalanga og afhentu fræðsluefni frá Slysavarnafélaginu Landsbjörg og Sjóvá. Fólkinu var vel tekið og þáði gjarnan góð ráð um örugga og skynsama ferðahegðun. Þennan dag héldu fyrstu hópar af stað til þátttöku í Hálendisvakt björgunarsveita. Flestir fjölmiðlar fjölluðu um þennan dag og Hálendisvaktina og þannig komast skilaboðin til enn fleiri aðila en ella. Að venju var farinn svokallaður „dreifingarhringur“ í upphafi sumars. Þá er farið með fræðsluefni er varðar slysavarnir ferðamanna á alla helstu viðkomustaði ferðamanna um stærstan hluta landsins. Einnig er reynt að hitta á það starfsfólk sem starfar á stærstu stöðunum, spjallað við það um hvað má fara betur í þessum málaflokki og um leið farið með þeim yfir vefinn safetravel.is og hvernig það getur nýtt sér hann í starfi sínu. Er þetta afar góður tími sem nýtist vel fyrir okkur hjá félaginu og vonandi einnig hjá þeim sem fá þessar heimsóknir. Eins og fram kom hér í upphafi er fjölgun ferðamanna mikil, því fylgir ábyrgð og hefur Slysavarnafélagið Landsbjörg staðið undir þeirri ábyrgð með því að efla verulega starf sitt í þessum málaflokki. En til þess þarf fjármuni frá greininni og stjórnvöldum þar sem ekki einungis þetta

Slysavarnir ferðamanna

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Björgunar- og slysavarnasvið

starf er styrkt heldur einnig sú fjölgun sem er orðin á útköllum er varða ferðamenn. Að hluta er farið yfir þau útköll hér neðar er fjallað er um hálendisvaktina en þeim hefur líklega einnig fjölgað á öðrum árstímum. Sumarið 2012 var sjöunda sumarið sem Hálendisvakt björgunarsveita var starfrækt. Eins og áður voru sjálfboðaliðar á fjórum stöðum á hálendinu, þ.e. að Fjallabaki, á Kili, á Sprengisandi og á svæðinu norðan Vatnajökuls. Stærstan hluta sumarsins voru tveir hópar hverju sinni að Fjallabaki enda verkefnin þar umtalsvert fleiri en á öðrum stöðum. Fyrstu hópar fóru til starfa þann 22. júní á öll svæði nema Sprengisand þar sem enn var lokað vegna snjóalaga. Var farið þangað viku síðar. Hálendisvaktinni lauk svo þann 17. ágúst nema að Fjallabaki, en þar voru hópar viku lengur. Reynsla síðustu ára hefur margsannað að þörf er á Hálendisvakt björgunarsveita enda eru verkefnin rétt tæplega tvö þúsund talsins. Ekki má heldur gleyma að þeir sjálfboðaliðar félagsins er taka þátt öðlast mikilvæga reynslu með þátttöku sinni. Reynslu sem nýtist vel í öðru starfi þeirra. Í upphafi sumars voru haldnir sjö fyrirlestrar fyrir þátttakendur Hálendisvaktar á sex stöðum á landinu. Mæting var sú besta hingað til en rúmlega 100 manns mættu eða um helmingur þeirra sem tóku þátt í hálendisvaktinni um sumarið. Ekki væri hægt að starfrækja Hálendisvaktina án fjölda samstarfsaðila sem koma að verkefninu með einum eða öðrum þætti. Fyrst og fremst eru það auðvitað sjálfboðaliðar félagsins sem gefa tíma sinn til verkefnisins og svo þær sveitir sem taka þátt og útvega búnað og tæki. Auk samstarfsaðila Safetravel verkefnisins sem taldir eru upp hér framar í greininni má nefna lögregluembættin, bílaleigur, Öryggismiðstöð Íslands og fleiri aðila. Ferðaþjónustan Gljásteinn fær miklar þakkir fyrir stuðning sinn við verkefnið en hún hefur síðustu árin boðið fram húsnæði á Kili án endurgjalds. Alls tóku 193 sjálfboðaliðar þátt þetta sumarið sem er mesti fjöldi hingað til. Árið 2011 voru þeir 153 og sumarið 2010 186 talsins. Alls leggja því sjálfboðaliðar Slysavarnafélagsins Landsbjargar fram sem nemur fjórum til fimm heilsárs stöðugildum á hverju ári.

Fjórðungskvísl reynist mörgum varasöm. Ekki er verra að fá leiðbeiningar og aðstoð björgunarsveitar þegar þvera skal hana.

Það getur reynst snúið verkefni þegar bílar bila fjarri byggð.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Þetta sumarið tóku 29 björgunarsveitir þátt eða einni sveit fleira en sumarið 2011. Hjálparsveitir skáta í Garðabæ, Kópavogi og Reykjavík tóku tvær vikur hver. Sveitirnar sem tóku þátt eru: Björgunarsveitin Strákar, Siglufirði Hjálparsveit skáta í Kópavogi Björgunarsveitin Vopni, Vopnafirði Björgunarfélag Árborgar, Selfossi Björgunarsveitin Húnar, Hvammstanga Björgunarsveit Hafnarfjarðar Súlur – Björgunarsveitin á Akureyri Björgunarsveitin Sigurgeir, Gnúpverjahreppi Björgunarsveitin Þingey, Þingeyjarsveit Hjálparsveit skáta í Garðabæ Björgunarsveitin Ísólfur, Seyðisfirði Flugbjörgunarsveitin í Varmahlíð Björgunarsveitin Ársól, Reyðarfirði Björgunarsveitin Kjölur, Kjalarnesi Björgunarsveitin Geisli, Fáskrúðsfirði Björgunarsveitin Klakkur, Grundarfirði Björgunarsveitin Grettir, Hofsósi Björgunarsveitin Ársæll, Reykjavík Björgunarsveitin Dalbjörg, Eyjafirði Björgunarsveitin Kyndill, Mosfellsbæ

Slysavarnir ferðamanna

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Björgunar- og slysavarnasvið

Björgunarsveitin Núpar, Kópaskeri Björgunarsveitin Suðurnes Hjálparsveit skáta í Reykjavík Björgunarsveitin Björg, Eyrarbakka Björgunarsveitin Stjarnan, Skaftártungu Björgunarsveitin Mannbjörg, Þorlákshöfn Björgunarsveitin Brák, Borgarnesi Björgunarfélag Vestmannaeyja Þegar mikið er að gera og veður geta verið válynd er mjög mikilvægt að aðstaða sú sem hóparnir hafa yfir að ráða sé góð. Því hefur verið lögð áhersla á það að koma húsnæði yfir starfsemina á öllum svæðunum. Í Landmannalaugum hefur með samstarfi við Ferðafélag Íslands verið komið upp skála þar sem nýtist afar vel. Þar er gistirými fyrir 4-6 manns og má ekki minna vera á þessum fjölsótta ferðamannastað. Á svæðinu norðan Vatnajökuls hefur skálinn Höttur í Dreka verið tekinn á leigu en hann hentar ágætlega. Þar gætu þó verið blikur á lofti því eigandi skálans þarf mögulega að nýta hann fyrir eigin ferðaþjónustu. Fari svo þarf að ganga til samninga við staðarhaldara um nýtt fyrirkomulag. Á Sprengisandi hefur hingað til verið notað sams konar hús og í Landmannalaugum í samstarfi við Ferðafélag Íslands. Það var þó ekki nýtt sumarið 2012 og því voru hóparnir í eldri skálanum. Ekki væsti um þátttakendur þar, en sýnileiki var ekki sá sami auk þess sem umgengni okkar fólks skapaði ónæði enda á ferð á öllum tíma sólarhrings. Á Kili nutum við mikils velvilja ferðaþjónustuaðila þeirra sem reka Árbúðir en þau reka einnig Gíslaskála. Hóparnir gistu í sérherbergi í þeim skála og er þar afar góð aðstaða en vissulega töluvert frá þeim stað sem ferðamenn eru flestir og aðeins úr leið. Meta þarf hvort hægt er að koma upp góðri aðstöðu á Hveravöllum í samstarfi við staðarhaldara þar.

Björgunarsveitamaður aðstoðar ferðamenn við leiðarval á Sprengisandi.

Mjög mikilvægt er að halda vel utan um skráningu á öllum þeim atvikum sem koma til kasta Hálendisvaktarinnar. Þannig fæst góð yfirsýn yfir umfang og ekki síður tegundir þeirra atvika, slysa og óhappa sem eiga sér stað á hálendinu. Unnið hefur verið að því að bæta skráningu og auðvelda og á enn eftir að stíga skref í þá átt. Tölfræðin er þó orðin nokkuð nákvæm og sambærileg nokkur ár aftur í tímann. Fjölgun atvika sem komu til kasta Hálendisvaktar björgunarsveita sumarið var umtalsverð. Alls reyndust atvikin vera 1.815 talsins sem er 51% fjölgun frá þeim 1.204 atvikum sem voru árið 2011.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Atvikum er skipt í tvo flokka. Í fyrsta lagi atvikum sem flokkast sem almenn aðstoð. Þar undir flokkast atvik eins og leiðbeiningar til ferðamanna varðandi útbúnað og leiðarval og fleira til. Þessum atvikum fjölgar umtalsvert frá síðasta sumri en þá voru þau 960 talsins. Sumarið 2012 reyndust þau vera 1.393 og nemur því aukningin 45%.

Slysavarnir ferðamanna

Björgunar- og slysavarnasvið

Hins vegar er um að ræða útköll, en undir þann flokk falla atvik sem að öllu jöfnu hefðu þarfnast þess að björgunarsveit úr byggð hefði verið kölluð út. Þó má reikna með að í einhverjum tilfellum hefði málið verið leyst af öðrum ferðalöngum áður en björgunarsveit hefði verið komin á staðinn. Útköll reyndust vera 524 talsins sem er um 115% fjölgun frá þeim 244 útköllum sem voru sumarið 2011.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Ef við horfum til þess hvar þessi útköll eiga sér stað kemur það ekki á óvart að stærsti hluti þeirra er að Fjallabaki. Þannig eru 288 útköll af 524 á því svæði en innan við eitt hundrað á hverju hinna svæðanna. Þetta rökstyður þá ákvörðun sem tekin var í sumar að hafa ætíð tvo hópa að Fjallabaki. Eru þeir samt að sinna meira en helmingi fleiri útköllum en á öðrum svæðum. Fjölgun var þó á öllum svæðum og það umtalsvert í prósentum talið. Á Kili var fjölgun úr 61 útkalli í 80 og á Sprengisandi var næstum þreföldun en þess má þó geta að fá útköll voru þar sumarið 2011.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Ef við lítum á hvernig þessi útköll skiptast þá kemur ekki á óvart að bílatengd verkefni eru stór hluti eða hartnær helmingur. Þar á eftir kemur flokkur sem við köllum ferðavandræði. Undir hann flokkast útköll þar sem ferð viðkomandi ferðamanns tefst eða truflast af einhverjum ástæðum. Það getur verið þreyta, villur án þess að þeir teljist vera týndir í augum björgunarmanna og fleira þannig. Óvenju mörg útköll flokkast undir slys eða veikindi þetta sumarið eða 86 talsins, flest þó lítt alvarleg en eitthvað var um brot og miðlungs alvarlega áverka en einnig alvarleg tilfelli og eitt mannslát kom til kasta Hálendisvaktarinnar. Í sjálfu sér er ekkert óeðlilegt að slysum og veikindum fjölgi í takt við fjölgun ferðamanna. Bílslys voru nokkur þetta sumarið en slys á fólki sem betur fer ekki alvarleg. Tólf sinnum þurfti að hefja formlega leit að ferðamönnum á þessu átta vikna tímabili eða rúmlega einu sinni á viku. Stóðu þau útköll yfirleitt í nokkrar klukkustundir í senn.

Slysavarnir ferðamanna

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Björgunar- og slysavarnasvið

Sú tölfræði sem er einna áhugaverðust er líklega sú sem horfir á tegundir þeirra ferðamanna sem koma við sögu í útköllum Hálendisvaktarinnar. Hún helst nokkuð jöfn á milli ára en þó eru fleiri flokkar farnir að koma við sögu. Þannig má benda á að í fyrsta sinn koma rútur við sögu í einhverju mæli eða í 4% tilfella. Leiða má líkum að því að af þeim rétt rúmlega 100 útköllum sem flokkast undir bílslys, slys og veikindi og svo leitir hefðu að minnsta kosti eitt til þrjú tilfelli endað mun verr ef Hálendisvaktar hefði ekki notið við. Viðvera björgunarsveita á hálendinu styttir viðbragðstíma umtalsvert og tryggir öryggi ferðamenna betur en ella. Það styrkir ímynd Íslands sem ferðamannalands og þess njóta allir sem hagsmuni hafa af ferðaþjónustu hér landi. En fleira en Hálendisvakt björgunarsveita þarf að koma til. Skoða þarf hvort innviðir ráði við þann fjölda ferðamanna sem hingað kemur og ekki síður sem hingað er væntanlegur. Er uppbygging ferðamannastaða hægari en fjölgun ferðamanna? Tryggja þarf að öryggi ferðamanna sé ekki stefnt í hættu með aðgerðarleysi á helstu ferðamannastöðum. Tryggja þarf að merkingar séu viðunandi og á þann hátt að ferðamenn upplifi eigin ábyrgð og að aðgæsluleysi geti reynst dýrkeypt. Ástand vega á hálendinu er ekki ásættanlegt. Það eitt og sér veldur hættu svo ekki sé talað um sífellu tjóni á farartækjum. Tryggja þarf nægilegt fjármagn til að hægt sé að halda vegum eins öruggum og hægt er. Einnig þarf að meta hvernig má ná til þeirra ferðamanna sem ferðast um víðerni og jökla landsins á vetri sem sumri. Telst eðlilegt að ferðamaður geti gengið yfir Vatnajökul og Ódáðahraun án þess að þurfa að skilja eftir ferðaáætlun? Hægt væri að setja þá skyldu á ferðalanga á leið yfir Vatnajökul á tímabilinu janúar til maí að þeir verði að skilja slíka áætlun á vefnum safetravel.is ásamt því að koma við á einni af þjónustumiðstöðvum Vatnajökulsþjóðgarðs þar sem farið væri yfir áætlunina og búnað. Fræðslu til ferðamanna þarf að efla enn frekar en nú er gert. Ferðaþjónar og hagsmunaðilar þurfa að taka enn fastar höndum saman og vinna saman að því markmiði að ná til sem flestra ferðamanna. Það að upplýsa um aðstæður og rétta ferðahegðan á að vera jafn sjálfsagt og að upplýsa um áhugaverða staði eða gistimöguleika. Slysavarnir ferðamanna er stærsta einstaka forvarnaverkefni Slysavarnafélagsins Landsbjargar. Það verkefni þarf að efla með auknu fjármagni svo hægt sé að taka þau skref sem nauðsynleg eru til að taka á móti þeim ferðamönnum sem hingað koma. Félagið ætlar sér að vera í fararbroddi í þessum málaflokki nú sem fyrr í góðu samstarfi við hagsmunaaðila. Jónas Guðmundsson Verkefnastjóri slysavarna ferðamanna

» Ársskýrsla Slysavarnaskóla sjómanna 2012 Árið 2012 var annasamt ár í starfsemi Slysavarnaskóla sjómanna sem var þriðja stærsta árið í nemendafjölda frá upphafi. Nemendum og námskeiðum fækkaði þó frá árinu á undan en árið 2011 varð gífurleg fjölgun sökum gildistöku reglugerðar um öryggisþjálfun fyrir áhafnir smábáta sem fram til þess höfðu ekki verið skyldaðar til þátttöku í öryggisfræðslu. Á árinu voru haldin 177 námskeið sem 2.503 nemendur sóttu. Samanlagðir námskeiðsdagar urðu 431 sem er 2% fækkun frá árinu á undan. Sundurliðun námskeiða má sjá á meðfylgjandi töflu:

Námskeið

Eldvarnir fyrirtækja

993

Endurmenntun öryggisfræðslu smábáta

Endurmenntun fr. eldv. og líf- og léttbáta

122

165

Framhaldsnámskeið eldvarna STCW95 A-VI/3 Harðbotna slöngubátar Hóp- og neyðarstjórnun A-V/2 & A-V/3

121

Mannauðsstjórnun (MRM)

Meðferð slysa og lyfjakistu skipa

Sérnámskeið Jarðborana

Slöngubátur 1

Slöngubátur 2

129

Léttbátar Líf- og léttbátar aðrir en hraðskreiðir léttbátar

Smábátanámskeið Stjórnendur björgunarskipa Öryggisfræðsla flugliða

427

Öryggisnámskeið siglingaklúbba

Öryggisstjórnun farþegaskipa

114

Öryggisfræðsla STCW95 A-VI/1-1, 1-2, 1-3 & 1-4

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Námskeið

Endurmenntun öryggisfræðslu

Wet drill

Fjöldi

Áhafnir björgunarskipa

Samtals árið 2012

2.503

177

Samtals 2011

3.112

213

Breyting milli ára

-20%

-17%

Ársskýrsla Slysavarnaskóla sjómanna 2012

Frá þjálfun áhafnar í framkvæmd æfinga um borð í skipum.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Frá stofnun Slysavarnaskóla sjómanna hafa verið haldin 2.204 námskeið sem 37.026 manns hafa sótt. Milli ára varð aukning aðsóknar á því sem næst öll námskeið sem kennd eru í samræmi við alþjóðasamþykktina um menntun og þjálfun, skírteini og varðstaða eða STCW samþykktina. Mikill fjöldi þeirra sem sóttu sérhæfð námskeið samkvæmt samþykktinni var að uppfæra atvinnuréttindi sín til að geta starfað undir erlendum siglingafánum. Á vormánuðum var undirritaður samningur milli Slysavarnaskóla sjómanna og tryggingaklúbbsins The Swedish Club í Gautaborg um heimild skólans til að kenna sérhæfð námskeið í Mannauðsstjórnun (MRM). Er námskeiðið liður í þeirri þjálfun sem yfirmenn verða að hafa í samræmi við STCW samþykktina. Voru í kjölfarið haldin þrjú námskeið í samræmi við nýja þjálfunarkerfið. Fóru þau námskeið fram í tölvuverum Samskips og Eimskips. Á sjómannadagshelginni í byrjun júní tók skólaskipið Sæbjörg þátt í hátíðarhöldum í tengslum við Hátíð hafsins og sjómannadaginn. Á laugardeginum var haft sjóræningjaþema annað árið í röð sem vakti ánægju meðal þeirra sem tóku sér far með skipinu. Samskip gaf öllum þeim sem með skipinu fóru sjóræningjabuff. Hátíð hafsins lauk með flöskuskeytaferð sem nýtur stöðugt meiri vinsælda. Samtals tóku 2.200 manns sér far með skipinu báða dagana. Slysavarnafélagið Landsbjörg veitti í níunda sinn viðurkenningu á sjómannadaginn til áhafnar skips sem sótt hafði námskeið við Slysavarnaskóla sjómanna og sýndi öðrum fremur góða öryggisvitund að mati kennara skólans. Viðurkenninguna, sem er farandbikar, fékk áhöfnin á Bylgju VE og tók Óskar Mattíasson skipstjóri við bikarnum fyrir hönd áhafnarinnar. Starfsmenn skólans heimsóttu tvö erlend skip sem komu til hafnar í Reykjavík á árinu. Eftir sjómannadag var farið um borð í bandaríska Skólaskipið Empire State sem var í kurteisisheimsókn.

Áhöfnin á Jóni á Hofi ÁR mynduð í kjölfar aðstoðar við gerð neyðaráætlunar og framkvæmd æfinga.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Var vel tekið á móti starfsmönnum Slysavarnaskólans og þeim sýnt skipið hátt og lágt en skipið er skólaskip State University of New York Maritime College. Það er hluti af skipstjórnar- og vélstjórnarnámi við skólann að fara í siglingu með skólaskipinu og var það á siglingu milli hafna í Evrópu. Síðara skipið sem heimsótt var hét Costa Pacifica og er 114 þúsund tonna skemmtiferðaskip í eigu ítölsku útgerðarinnar Costa. Costa Pacifica er systurskip Costa Concordia sem strandaði með hörmulegum afleiðingum við eyjuna Giglio á Ítalíu í janúar 2012. Tekið var á móti okkur snemma morguns af yfirstýrimanni skipsins og hófst ferðin á stjórnpalli. Tveir stýrimenn og öryggisstjóri skipsins leiðsögðu starfsmönnum skólans um skipið næstu 6 tímana. Fræðst var um öryggisbúnað og öryggisráðstafanir um borð í skipum af þessari stærð auk þess sem skyggnst var inn í daglegt líf um borð. Að lokinni skoðunarferðinni var skipst á gjöfum. Samstarf Slysavarnaskóla sjómanna og tryggingafélaganna VÍS og Sjóvár í öryggismálum hélt áfram á árinu. Verkefnið lýtur að aðstoð við útgerðir og áhafnir í að koma á virkum forvörnum með atvikaskráningum og áhættumati. Eru miklar væntingar bundnar við árangur af þessum verkefnum. Í júní var þátttaka Slysavarnaskóla sjómanna í mannaskiptaverkefni Leonardo da Vinci áætlunarinnar samþykkt en sótt hafði verið um styrk til að bera saman við aðra skóla framkvæmd breytinga á kennslu í öryggismálum til sjómanna í samræmi við breytingar á STCW samþykktinni sem kenndar eru við Manila. Munu starfsmenn skólans heimsækja skóla í Búlgaríu, Rúmeníu og Lettlandi á næstu árum. Þá hóf Slysavarnaskólinn þátttöku í Evrópusambandsverkefni í samræmi við Northern Periphery Programme sem hlaut nafnið Small Craft Emergency Response and Survival Training for Arctic Conditions. Auk Slysavarnaskólans eru í verkefninu Cork Institute of Techno-

Ársskýrsla Slysavarnaskóla sjómanna 2012

Frá slökkviæfingu í Slysavarnaskóla sjómanna.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

locy (verkefnastjóri), sænsku sjóbjörgunarsamtökin SSRS, slysavarnaskóli norsku sjóbjörgunarsamtakanna (RS) og Chalmers háskólinn í Gautaborg. Aukaaðilar að verkefninu eru SEFtec Ltd. á Írlandi, Maritime Forum Nord SA í Noregi, Trygdarmidstödin í Færeyjum og Ministry of Housing, Infrastructure and Transport í Grænlandi. Tilgangur verkefnisins er að sameina þekkingu, þjálfun, leit og björgun til að búa til neyðarviðbrögð og öryggisfræðslunámskeið ásamt leiðbeiningum fyrir sjómenn sem eru á litlum bátum, hvort heldur er vegna atvinnu eða skemmtunar á erfiðum norðlægum slóðum. Afrakstur verkefnisins á að vera þjálfunarpakki sem skólar á norðurslóðum geta fengið án endurgjalds. Þá tók skólinn þátt í verkefninu MAROFF í samvinnu við SINTEF í Noregi og Stofnun Sæmundar fróða. Verkefnið fól í sér skoðun á viðhaldseftirlitsbúnaði fyrir fiskiskip á pólsvæðum. Sóttu starfsmenn fundi í tengslum við verkefnið sem og að vera með fyrirlestur um starfsemi Slysavarnaskólans á ráðstefnu í Tromsö. Skólastjóri sótti tvo fundi alþjóðasamtaka sjóbjörgunarskóla, IASST, þann fyrri í Riga í Lettlandi og þann síðari í St. John‘s á Nýfundnalandi. Þá var skólastjóra boðið, af hálfu bresku samtakanna Seafish, til Southampton og Edinborgar í Skotlandi til að vera með fyrirlestur um þróun öryggisfræðslu á Íslandi auk slysatíðni meðal íslenskra fiskimanna. Kom þetta boð í kjölfar heimsóknar fulltrúa Seafish í Slysavarnaskólann fyrr á árinu til að fræðast um stöðu öryggismála íslenskra fiskimanna. Dáðust menn á þessum fundum mjög að árangri þeim sem náðst hefur hér á landi í öryggismálum sjómanna frá stofnun Slysavarnaskóla sjómanna. Skólanefnd Slysavarnaskólans hélt einn fund á árinu en skólanefndina skipa Gunnar Tómason formaður, Lilja Magnúsdóttir, Kristinn Ólafsson, Sævar Gunnarsson og Árni Bjarnason. Slysavarnaskólinn hóf innleiðingu gæðastjórnunarkerfis í samræmi við ISO 9001 staðalinn um

Frá slökkviæfingu í Slysavarnaskóla sjómanna.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

aldamótin en hlaut síðan formlega vottun árið 2005 fyrstur skóla á Íslandi. Innleiðing gæðastjórnunarkerfisins var liður í þeim auknu kröfum sem gerðar hafa verið á undanförnum árum í menntun og þjálfun sjómanna. Í kjölfarið hefur starfsemi skólans sætt gæðaúttektum tvisvar sinnum á hverju ári. Á árinu urðu skoðanirnar helmingi fleiri eða fjórar talsins þar sem til viðbótar kom skoðun Siglingastofnunar Íslands og Evrópsku siglingamálastofnunarinnar EMSA. Skoðun EMSA er liður í skoðun Evrópusambandsins á því hvernig ríki uppfylli ákvæði STCW samþykktarinnar og tilskipun sambandsins í sömu málum. Er þetta í fyrsta sinn sem slík skoðun hefur verið framkvæmd hér á landi en auk Slysavarnaskólans fór fram skoðun á Tækniskólanum, Siglingastofnun og þeim ráðuneytum sem fara með málefni menntunar og sjómennsku. Skýrsla um úttektina verður gerð opinber á næsta ári. Fjöldi aðila kom í heimsókn á árinu til að kynna sér starfsemi skólans. Má þar nefna lögreglu, grunn- og framhaldsskóla, félagasamtök og klúbba auk barnaheimila. Þá komu einnig erlendir aðilar í heimsókn. Slökkvilið komu til æfinga í aðstöðu skólans, bæði með nýliða og reynda slökkviliðsmenn. Eins og áður hefur verið vikið að komu fulltrúar frá Seafish í Bretlandi í heimsókn. Þá komu kennarar frá sjómannaskóla í Thyberön í Danmörku, sendiherra Bretlands á Íslandi og erlendir björgunarsveitamenn í heimsókn. Aðalfundur International Maritime Rescue Federation (IMRF) var haldinn í skólaskipinu Sæbjörgu í október. Í september var haldin móttaka fyrir styrktaraðila Slysavarnafélagsins Landsbjargar um borð í Sæbjörgu. Var þeim gefið tækifæri að upplifa veru í björgunarförum og siglingu með léttbátum. Starfsmenn skólans kynntu starfsemi skólans á þingi Sjómannasambands Íslands. Á árinu 2012 barst skólanum fjöldi gjafa og styrkja. Fjármunir voru ánafnaðir skólanum til minningar um þrjá skipverja sem fórust með skuttogaranum Hallgrími í janúarmánuði. Mannvit gaf

Ársskýrsla Slysavarnaskóla sjómanna 2012

skólanum 100.000 krónur til minningar um Einar Gunnarsson, yfirvélstjóra á Hallgrími, og skólabræður hans færðu skólanum 60.000 krónur að gjöf. Voru þessir fjármunir notaðir til kaupa á kennslubúnaði. Sjómannasamband Íslands gaf skólanum þrjú ný reykköfunartæki sem afhent voru á þingi þeirra á haustdögum. Áhöfn skuttogarans Sigurbjargar ÓF færði skólanum gjöf til minningar um Jón Hauk Njálsson háseta sem lést af slysförum um borð í skipinu í apríl. Lionsklúbburinn Fold gaf skólanum útvarp og Lionsklúbbur Grindavíkur gaf skólanum 200.000 krónur sem notaðar voru til kaupa á tölvubúnaði til kennslu. Lionsklúbburinn Njörður gaf skólanum tvö sjónvörp sem sett voru upp í setustofu nemenda skólans til að sýna fræðsluefni í frímínútum nemenda. VÍS færði skólanum tíu flotvinnubúninga að gjöf til nota við æfingar skólans. Þá barst skólanum talsvert af búnaði frá útgerðum og áhöfnum skipa sem verið var að endurnýja. Í árslok voru tíu starfsmenn í fullu starfi við skólann en þeir eru: Hilmar Snorrason skólastjóri, Þráinn Skúlason aðstoðarskólastjóri, Kristinn Guðbrandsson leiðbeinandi, Pétur Ingjaldsson yfirvélstjóri og leiðbeinandi, Bogi Þorsteinsson leiðbeinandi, Þórarinn Þórarinsson leiðbeinandi, Ingimundur Valgeirsson verkefnisstjóri, Sigrún Anna Stefánsdóttir skrifstofumaður/leiðbeinandi, Jóhann Eyvindsson leiðbeinandi og Vidas Kenzgaila við ræstingu. Hluta úr árinu starfaði Arnór Ingi Hansen sem leiðbeinandi sem og Sverrir Helgason sem annaðist skráningar í sumarleyfi starfsmanna. Auk þeirra voru eftirtaldir stundakennarar sem komu að kennslu á námskeiðum skólans: Fróði Jónsson, Guðjón Sig. Guðjónsson, Valur Elías Marteinsson, Sigvaldi Torfason, Ingi Haukur Georgsson, Þorbjörn Jóhannsson, Eiríkur Aðalsteinsson, Aðalsteinn Aðalsteinsson, Guðlaugur Ottesen, Jóhann Bæring Pálmason og Ólafur Geir Sigurjónsson. Einnig komu læknar og hjúkrunarfólk frá LHS, starfsmenn LHG fluggæslu og slökkviliðsmenn SHS að kennslu við skólann.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Hilmar Snorrason, skólastjóri

Það fer enginn þurr i gegnum öryggisfræðslu í Slysavarnaskóla sjómanna.

» Starfsfólk, nefndir og ráð Starfsfólk Slysavarnafélagsins Landsbjargar Kristinn Ólafsson, framkvæmdastjóri. Lét af störfum í febrúar. Arna Björg Arnarsdóttir, Björgunarskóli SL Ásta Björk Björnsdóttir, ræstingar Björgvin Herjólfsson, Íslenska alþjóðabjörgunarsveitin, Björgunarskóli SL Dagbjartur Kr. Brynjarsson, skólastjóri Björgunarskóla Dagbjört Kristinsdóttir, slysavarnamál Einar Eysteinsson, unglingamál Friðfinnur Freyr Guðmundsson, aðgerðamál Guðrún G. Bermann, bókari Guðmundur Örn Jóhannsson, framkvæmdastjóri maí-október Gunnar Stefánsson, sviðsstjóri björgunar- og slysavarnasviðs Helena Dögg Magnúsdóttir, unglingamál Helga Björk Pálsdóttir, verkefnastjóri Jón Ingi Sigvaldason, markaðs- og sölustjóri Jónas Guðmundsson, slysavarnamál Oddur Einar Kristinsson, verkefnastjóri tölvumála Ólöf Snæhólm Baldursdóttir, upplýsinga- og kynningarfulltrúi Sigurður R. Viðarsson, sjóbjörgunarmál Steingerður Hilmarsdóttir, gjaldkeri Svanhvít Ásmundsdóttir, Gufuskálar Þór Magnússon, Gufuskálar

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Starfsfólk Slysavarnaskóla sjómanna Hilmar Snorrason, skólastjóri Þráinn Skúlason, aðstoðarskólastjóri Kristinn Guðbrandsson, leiðbeinandi Pétur Ingjaldsson, yfirvélstjóri og leiðbeinandi Bogi Þorsteinsson, leiðbeinandi Þórarinn Þórarinsson, leiðbeinandi Ingimundur Valgeirsson, verkefnisstjóri Sigrún Anna Stefánsdóttir, skrifstofumaður/leiðbeinandi Jóhann Eyvindsson, leiðbeinandi Vidas Kenzgaila, ræsting

» Nefndir og ráð Félagslegir endurskoðendur Fríður Birna Stefánsdóttir Garðar Eiríksson Petrea Ingibjörg Jónsdóttir, til vara Fjárveitinganefnd Ingimar Eydal, formaður Gunnar Örn Jakobsson Hjálmar Þorvaldsson Ingólfur Finnsson Ólafur Hallgrímsson Sigurður R. Viðarsson, starfsmaður Laganefnd Pálmi Másson, formaður Björn Guðmundsson Jóhann Bæring Pálmason Helga Björk Pálsdóttir, starfsmaður

Hafþór B. Helgason Óskar Þór Guðmundsson Kristinn Guðbrandsson Siggeir Pálsson Sigurður R. Viðarsson, stafsmaður Framkvæmdastjórn ÍA Hörður Már Harðarson Gunnar Stefánsson Borgþór Hjörvarsson Björn Bergmann Þorvaldsson Hilmar Már Aðalsteinsson Stjórnendur ÍA Björn Bergmann Þorvaldsson Hilmar Már Aðalsteinsson Ólafur Loftsson Svanur Sævar Lárusson, lét af störfum um haustið

Uppstillingarnefnd Adolf Þórsson, formaður Ásgeir Örn Kristinsson Borgþór Hjörvarsson Ólöf Snæhólm Baldursdóttir, starfsmaður

Almannavarna- og öryggisráð Hörður Már Harðarson

AÐRAR NEFNDIR OG RÁÐ

Skólanefnd Slysavarnaskóla sjómanna Árni Bjarnason Gunnar Tómasson Kristinn Ólafsson Lilja Magnúsdóttir Sævar Gunnarsson

Framkvæmdastjórn björgunarbátasjóðs SL Kristinn Ólafsson, lét af störfum í febrúar Guðmundur Örn Jóhannsson, hóf störf 1. maí Guðjón Guðmundsson Páll Ágúst Ásgeirsson Gunnar Stefánsson Heiðar Hrafn Eiríksson Sigurður R. Viðarsson, starfsmaður Faghópur um sjóbjörgunarmál Guðmundur H. Stefánsson

Siglingaráð Hilmar Snorrason Gunnar Tómasson, varamaður

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

MILLIÞINGANEFNDIR

Skyndihjálparráð Einar Örn Arnarson Umferðarráð Dagbjört H Kristinsdóttir Jónas Guðmundsson, varamaður

Frá árlegum forseta- og formannafundi í Skógarhlíð í desember. Fjarskiptaráð björgunarsveitanna Hörður Már Harðarson, formaður Daníel Eyþór Gunnlaugsson Jón Hermannsson Valur Haraldsson Helgi Reynisson Bragi Reynisson Jónas Guðmundsson, starfsmaður

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Flugeldanefnd Gunnar Þorgeirsson Guðjón Guðmundsson Jón Ingi Sigvaldason, starfsmaður Íslandsspil Gunnar Þorgeirsson Hörður Már Harðarson, varamaður Hannes Frímann Sigurðsson, varamaður Nefnd um neyðarskýli Bryndís F. Harðardóttir

Haraldur Júlíusson Reynir Arnórsson Jónas Guðmundsson, starfsmaður Nefnd um slysavarnamál Margrét L. Laxdal, formaður Ásdís Snót Guðmundsdóttir Jóhanna Þorsteinsdóttir Díana Dröfn Ólafsdóttir Hreiðar Jónsson Jón Svanberg Hjartarson Dagbjört H. Kristinsdóttir, starfsmaður Nefnd um unglingamál Margrét L. Laxdal, formaður Eiður Ragnarsson Júlíana Kristjánsdóttir Andri Rafn Sveinsson Helgi Grímsson Otti Rafn Sigmarsson Helena Dögg Magnúsdóttir, starfsmaður

Nefndir og ráð

Viðurkenninganefnd Sigurgeir Guðmundsson Petrea I. Jónsdóttir Þorsteinn Þorkelsson Gunnar Stefánsson, starfsmaður Ritnefnd sögu SL Sigurgeir Guðmundsson Þorsteinn Þorkelsson Tryggvi Páll Friðriksson Kristinn Ólafsson, starfsmaður Nefnd um bókhald og fjárreiður eininga Gunnar Þorgeirsson, formaður Gunnlaugur Briem Kjartan Kjartansson Vilhjálmur Halldórsson Víglundur Guðmundsson Óskar Örn Ágústsson Örn Guðmundsson Margrét Þóra Baldursdóttir Arna Björg Arnarsdóttir, starfsmaður Nefnd um þjálfunarbúðir félagsins Hörður Már Harðarson Gunnar Stefánsson Sigurður Ó. Sigurðsson Fulltrúi frá Landsstjórn Fulltrúi frá unglinganefnd Friðfinnur Guðmundsson, starfsmaður

Nefnd um upplýsingakerfi SL Páll Ágúst Ásgeirsson Friðfinnur Guðmundsson Oddur E. Kristinsson, starfsmaður Ritnefnd um útgefið efni SL Hannes Frímann Sigurðsson Elvar Jónsson Björk Hauksdóttir Ólöf S. Baldursdóttir, starfsmaður Safnanefnd minjasafns SL að Skógum Sigurgeir Guðmundsson Garðar Eiríksson Benedikt Gröndal Sigurður Viðarsson, starfsmaður Nefnd um fjáröflunarverkefni Gunnar Þorgeirsson Guðmundur Örn Jóhannsson Ásgeir Kristinsson Sigþór Gunnarsson Jón Ingi Sigvaldason, starfsmaður Fulltrúar í stjórn SST Gunnar Stefánsson Friðfinnur Guðmundsson, varamaður Landsstjórn björgunarsveita Þorsteinn Þorkelsson, formaður Árni Birgisson Þór Magnússon Dagbjartur Kr. Brynjarsson Himar Frímannsson Jón Svanberg Hjartarson Bjarni Kristófer Kristjánsson Friðfinnur Guðmundsson

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Skólaráð Eiður Ragnarsson Edda Björk Gunnarsdóttir Ingibjörg Eiríksdóttir Reimar Viðarsson Anna Filbert Sigurður Ó. Sigurðsson, starfsmaður

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Æfingar og ferðir við erfiðar aðstæður eru reglulegur hluti í þjálfun björgunarsveitafólks. Mynd: Arnar Sigurðsson, HSSK.

Ætíð skal gæta ítrustu varkárni við þverun straumvatna. Mynd: Arnar Sigurðsson, HSSK.

» Björgunarsveitir SL árið 2012 Björgunarsveitin Hérað Björgunarsveitin Húnar Björgunarsveitin Ingunn Björgunarsveitin Ísólfur Björgunarsveitin Jökull Björgunarsveitin Jörundur Björgunarsveitin Kári Björgunarsveitin Kjölur Björgunarsveitin Klakkur Björgunarsveitin Kofri Björgunarsveitin Kópur Björgunarsveitin Kyndill - Mosf. Björgunarsveitin Kyndill Kbkl. Björgunarsveitin Lífgjöf Björgunarsveitin Lífsbjörg Snæfellsbæ Björgunarsveitin Mannbjörg Björgunarsveitin Núpar Björgunarsveitin Ok Björgunarsveitin Ósk Björgunarsveitin Pólstjarnan Björgunarsveitin Sæbjörg Flateyri Björgunarsveitin Sæþór Björgunarsveitin Sigurgeir Björgunarsveitin Sigurvon Björgunarsveitin Skagfirðingasveit Björgunarsveitin Skyggnir Björgunarsveitin Stefán Björgunarsveitin Stjarnan Björgunarsveitin Strákar Björgunarsveitin Strandasól Björgunarsveitin Strönd Björgunarsveitin Suðurnes Björgunarsveitin Sveinungi Björgunarsveitin Tálkni Björgunarsveitin Þingey Björgunarsveitin Þorbjörn Björgunarsveitin Tindar Björgunarsveitin Tindur Björgunarsveitin Týr

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Björgunarfélag Akraness Björgunarfélag Árborgar Björgunarfélag Hornafjarðar Björgunarfélag Ísafjarðar Björgunarfélag Vestmannaeyja Björgunarfélagið Blanda Björgunarfélagið Eyvindur Björgunarsveit Biskupstungna Björgunarsveit Hafnarfjarðar Björgunarsveit Landeyja Björgunarsveit Mýrarhrepps Björgunarsveitin Gerpir Björgunarsveitin Ægir Garði Björgunarsveitin Ægir Grenivík Björgunarsveitin Ársæll Björgunarsveitin Ársól Björgunarsveitin Bára Björgunarsveitin Berserkir Björgunarsveitin Björg Drangsnesi Björgunarsveitin Björg Eyrarbakka Björgunarsveitin Björg Suðureyri Björgunarsveitin Blakkur Björgunarsveitin Bræðrabandið Björgunarsveitin Brák Björgunarsveitin Brimrún Björgunarsveitin Bróðurhöndin Björgunarsveitin Dagrenning - Hólmavík Björgunarsveitin Dagrenning - Hvolsvöllur Björgunarsveitin Dalvík Björgunarsveitin Dýri Björgunarsveitin Eining Björgunarsveitin Elliði Björgunarsveitin Ernir Björgunarsveitin Garðar Björgunarsveitin Geisli Björgunarsveitin Grettir Björgunarsveitin Hafliði Björgunarsveitin Heiðar Björgunarsveitin Heimamenn

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Björgunarsveitin Víkverji Björgunarsveitin Vopni Flugbjörgunarsveitin Hellu Flugbjörgunarsveitin í Reykjavík Flugbjörgunarsveitin í Varmahlíð Hjálparsveit skáta á Fjöllum Hjálparsveit skáta Aðaldal Hjálparsveit skáta Garðabæ Hjálparsveit skáta Hveragerði Hjálparsveit skáta Kópavogi

Hjálparsveit skáta Reykjadal Hjálparsveit skáta Reykjavík Hjálparsveitin Dalbjörg Hjálparsveitin Lómfell Hjálparsveitin Tintron Súlur - Björgunarsveitin á Akureyri Björgunarhundasveit Íslands Leitarhundar Slysavarnafélagsins Landsbjargar

Frá björgunaraðgerðum í Gilsá í júní. Mynd: Guðrún Ósk.

Eftirtalin fyrirtæki styðja við bakið á Slysavarnafélaginu Landsbjörg:

Grindavík, Hafnarfjörður, Höfn, Ísafjörður, Reykjanesbær, Sandgerði www.fms.is

Reykjavík, Akranesi, Snæfellsnesi, Skagaströnd, Þorlákshöfn www.fmis.is

www.lvf.is

www.oddihf.is

NESKAUPSTAÐ

Samherji logo MAIN VERSION on light background Always use this logo when it’s good breathing space, especially for medium size fine prints and big prints

Stuðningur þeirra styrkir öflugt björgunar- og slysavarnastarf um allt land.

» Slysavarnadeildir

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Kvennasveitin Dagbjörg – Reykjanesbæ Slysavarnadeild Hnífsdals Slysavarnadeild kvenna Húsavík Slysavarnadeild kvenna Ólafsfirði Slysavarnadeild kvenna Bíldudal Slysavarnadeild kvenna Bolungarvík Slysavarnadeild kvenna Neskaupsstað Slysavarnadeild kvenna Reykjavík Slysavarnadeild Skagfirðingasveitar Sauðárkróki Slysavarnadeild Þverárþings – Varmalandi Slysavarnadeildin Dalvík Slysavarnadeildin á Akureyri Slysavarnadeildin Ársól – Reyðarfirði Slysavarnadeildin Björg – Eyrarbakka Slysavarnadeildin Eykyndill Vestmannaeyjum Slysavarnadeildin Hafdís – Fáskrúðsfirði Slysavarnadeildin Hafrún – Eskifirði

Slysavarnadeildin Helga Bárðardóttir Hellissandi Slysavarnadeildin Hjálp – Bolungarvík Slysavarnadeildin Hraunprýði – Hafnarfirði Slysavarnadeildin Hringur – Mývatnssveit Slysavarnadeildin Iðunn – Ísafirði Slysavarnadeildin Káraborg – Hvammstanga Slysavarnadeildin Líf – Akranes Slysavarnadeildin Rán – Seyðisfjörður Slysavarnadeildin Sjöfn – Vopnafirði Slysavarnadeildin Snæbjörg – Grundarfjörður Slysavarnadeildin Sumargjöf – Ólafsvík Slysavarnadeildin Una – Garði Slysavarnadeildin Unnur – Patreksfirði Slysavarnadeildin Varðan – Seltjarnarnesi Slysavarnadeildin Vörn – Siglufirði Slysavarnadeildin Þórkatla – Grindavík

Maður féll af brúnni við Öxarárfoss á Þingvöllum í júní. Björgunarsveit var kölluð út til að aðstoða við koma honum upp á brúna og í sjúkrabíl. Mynd: Hjálparsveit skáta Hveragerði.

» Unglingadeildir Unglingadeildin Jökull Unglingadeildin Klettur Unglingadeildin Kofri Unglingadeildin Kópur Unglingadeildin Kyndill Unglingadeildin Litla Brák Unglingadeildin Logi Unglingadeildin Mývargar Unglingadeildin Náttfari Unglingadeildin Núpar Unglingadeildin Óskar Unglingadeildin Pjakkur Unglingadeildin Rán Unglingadeildin Sigfús Unglingadeildin Skjöldur Unglingadeildin Smástrákar Unglingadeildin Stormur Unglingadeildin Strumpur Unglingadeildin Strönd Unglingadeildin Særún Unglingadeildin Sæunn Unglingadeildin Tindar Unglingadeildin Tígull Unglingadeildin Trölli Unglingadeildin Ungar Unglingadeildin Vestri Unglingadeildin Vindur Unglingadeildin Von Unglingadeildin Ýmir Unglingadeildin Þór ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Unglingadeild Heimamanna Unglingadeild Hjálparsveit skáta Aðaldal Unglingadeild Landeyja Unglingadeildin Arnes Unglingadeildin Árný Unglingadeildin Ársól Unglingadeildin Bjarmi Unglingadeildin Björg Unglingadeildin Björgúlfur Unglingadeildin Blanda Unglingadeildin Brandur Unglingadeildin Bruni Unglingadeildin Dalbjörg Unglingadeildin Dasar Unglingadeildin Djarfur Unglingadeildin Dreki Unglingadeildin Efling Unglingadeildin Ernir Unglingadeildin Ernir Þingeyjasveit Unglingadeildin Eyjar Unglingadeildin Gerpir Unglingadeildin Glaumur Unglingadeildin Greipur Unglingadeildin Hafbjörg Unglingadeildin Hafstjarnan Unglingadeildin Hamar Unglingadeildin Hellingur Unglingadeildin Héraðsstubbar Unglingadeildin Hnoðri Unglingadeildin Hólmverjar

» Slysavarnadeild kvenna Húsavík 75 ára

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Slysvarnadeild kvenna Húsavík var stofnuð 7. febrúar árið 1937. Höfðu þær Gertrud Friðriksson, Auður Aðalsteinsdóttir og Lára Árnadóttir frumkvæði að því og var Lára Árnadóttir fyrsti formaður deildarinnar. Fyrstu árin var starfsemi deildarinnar aðallega að afla fjár til slysavarna og voru þá farnar hefðbundnar leiðir, haldnar kvöldsamkomur, sýnd leikrit, haldin böll og basar og margt fleira gert sem þá skapaði peninga. Slysavarnadeildin hefur í gegnum tíðina komið að fjármögnun á ýmsum neyðar- og björgunarbúnaði. Deildin átti frumkvæði að uppsetningu skipbrotsmannaskýlis í Naustavík, lagði verulega fjárhæð í björgunarskútusjóð sem notaður var til að kaupa björgunarskipið Albert sem kom til Húsavíkur árið 1957, vann að uppsetningu vita í Háey við Tjörnes og reisti skýli á Hólasandi í samstarfi við Slysavarnadeildina Hring í Mývatnssveit. Deildin gekkst fyrir því að björgunaráhöldum var komið fyrir í gamla barnaskólanum vegna brunahættu, auk þess sem hún hefur beitt sér fyrir bættum umferðarmálum, svo sem með umferðarfræðslu í skólum fyrr á árum og með þátttöku í umferðarkönnunum síðari ár. Deildin hefur ávallt sýnt Sjúkrahúsi Húsavíkur mikinn velvilja og gefið þangað ýmis sjúkargögn, auk þess sem deildin kom að stofnun sjúkraáhaldasjóðs Sjúkrahússins ásamt öðrum félagasamtökum á svæðinu. Þá studdi deildin sjúkraflugvélar Norðurlands. Deildin veitti myndarlegan styrk til Sundlaugar Húsavíkur og gaf súrefnistæki til laugarinnar. Hún

Stjórnin tekur á móti afmælisgjöf frá Björgunarsveitinni Garðari.

Slysavarnadeild kvenna Húsavík 75 ára

Vöfflur bakaðar á 112 deginum.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

lagði fram peningaupphæð til kaupa á sjúkrabíl sem Rauðakrossdeild Húsavíkur gekkst fyrir kaupum á. Auk þessa lét deildin gera minnismerki um látna sjómenn, í garðinum við Húsavíkurkirkju. Árið 1959 hafði Slysavarnadeildin frumkvæði að því að á Húsavík var stofnuð björgunarsveit. Frá þeim tíma hefur deildin stutt dyggilega við óskabarn sitt, Björgunarsveitina Garðar, nú síðast í tilefni af 75 ára afmæli deildarinnar var björgunarsveitinni færð peningagjöf til kaupa á nýjum björgunarbáti sem er væntanlegur nú á vordögum. En nú hafa fjáröflunarleiðirnar breyst vegna breyttra tíma og verið að mörgu leyti erfiðar þó árangur hafi ekki minnkað. Undanfarið hefur deildin staðið fyrir sjómannadagskaffi, sölu sjómannadagsmerkja, basar, veitingasölu í tengslum við Mærudaga og prjónakaffi. Deildin vinnur enn ötullega að slysavörnum og hefur undanfarin ár tekið þátt í bílbeltakönnunum við leikskóla, farið í heimsóknir til eldri borgara og skoðað hvað má betur fara á heimilinu, gefið nemendum í 1. bekk endurskinsmerki. Slysavarnadeildin reynir líka að efla félagsandann með því að bjóða félagskonum í haustferð, heimsækja aðrar slysvarnadeildir og taka á móti deildum sem vilja heimsækja okkur. Slysavarnadeildin og björgunarsveitin vinna þétt saman og er það samstarf alltaf að aukast báðum til hagsbóta. Á afmælisárinu eru 128 konur í deildinni.

» Slysavarnad. Káraborg Hvammstanga 70 ára

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Stofnfundur Slysavarnadeildarinnar Káraborgar var haldinn 3. desember 1942. Fyrsti fundur deildarinnar var í þinghúsinu á Hvammstanga og var það Jón Bergsveinsson, erindreki SVFÍ, sem kom honum á. Þá voru kosin í stjórn Gústav Halldórsson, Björn Kr. Guðmundsson og Hrefna Ásgeirsdóttir. Á fyrsta fundi voru skráðir 28 félagar í deildina en félögum fjölgaði hratt og 1949 var félagar orðnir 119, en þá bjuggu á Hvammstanga rétt um 300 manns. Á fyrstu starfsárum deildarinnar voru hin ýmsu mál í brennidepli; fjáröflunarverkefni, slysavarnir, þjálfun björgunarmanna og kaup á björgunartækjum. Það má segja að unglingastarfið hafið byrjað á fundi 16. janúar árið 1944 en þá voru þrír unglingar kosnir til að hafa eftirlit með björgunartækjum sem staðsett voru á bryggjunni á Hvammstanga. Var verkefni þeirra að sjá til þess að börn og unglingar staðarins létu tækin vera „afskiptalaus að ástæðulausu“ og hélst þetta verkefni í gangi næstu áratugina að hvert ár voru kosnir ungir menn sem bryggjuverðir. Á aðalfundi Slysavarnadeildarinnar 1971 var samþykkt að hafa samráð við aðrar slysavarnadeildir í héraðinu um stofnun björgunarsveitar í héraðinu og var það kveikjan að stofnun Björgunarsveitarinnar Káraborgar 1972 sem síðar sameinaðist Flugbjörgunarsveit V-Hún. í Björgunarsveitina Húna. Eftir að björgunarsveitin var stofnuð breyttust áherslurnar í starfi slysavarnadeildarinnar og fór mestur kraftur starfsins í að byggja upp björgunarsveitina, m.a. með búnaðarkaupum, svo sem fyrsta slöngubát björgunarsveitarinnar árið 1974 með góðum stuðningi frá m.a. Bíl-

Eftir að björgunarsveit var stofnuð á Hvammstanga breyttust áherslurnar í starfi slysavarnadeildarinnar og safnaði hún m.a. fyrir fyrsta slöngubát sveitarinnar.

Slysavarnadeild Káraborg Hvammstanga 70 ára

Deildin hefur tekið virkan þátt í félagsstarfi, fyrst SVFÍ og svo Slysavarnafélagsins Landsbjargar.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

stjórafélagi V-Hún. Á Sjómanndaginn hefur slysvarnadeildin verið með kaffisölu og hefur ágóðinn af henni verið helsta fjáröflun deildarinnar síðustu árin. Síðustu árin hefur helsta verkefni Slysavarnadeildarinnar Káraborgar verið að styðja dyggilega við uppbyggingu björgunarsveitarinnar og unglingadeildar björgunarsveitarinnar jafnhliða því að sinna slysvarna- og forvarnaverkefnum. Núverandi stjórn skipa: Guðmundur Jóhannesson, Ágúst Þorbjörnsson og Friðbjörn Þorbjörnsson.

Þau eru mörg fjáröflunarverkin. Hér má sjá meðlimi Káraborgar taka upp rabarbara.

Grein úr Björgun

» Vaktarsaga úr fjöllunum

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Undanfarin ár hefur Björgunarsveit Hafnarfjarðar tekið þátt í hálendisvakt eins og margar aðrar björgunarsveitir. Þessar ferðir hafa gefið okkur mikið og má þar sérstaklega nefna hvernig samveran hefur stuðlað að aukinni samheldni innan sveitarinnar. Við erum að kynnast nýjum stöðum á hálendi Íslands auk þess sem við erum að kynnast ennþá betur. Eldri félagar og yngri starfa saman hlið við hlið og allir læra eitthvað nýtt. Félagslegi þátturinn hefur mikið gildi og ætti síst að vanmeta hann. Stefnan hjá okkur hefur verið að fara á nýja staði á hverju ári, Hveravellir, Sprengisandur, Drekagil... og í sumar stefnum við á að vera að Fjallabaki á nýjan leik. Þrátt fyrir að langt sé að fara fyrir sveitir á höfuðborgarsvæðinu norður fyrir Vatnajökul þá mælum við eindregið með því að prófa það. Þetta er einfaldlega einstakt tækifæri til að kynnast nýjum svæðum á landinu, svæðum sem við erum kannski ekki að ferðast mikið um að jafnaði. Hér á eftir fer lítil saga af vikunni okkar norðan Vatnajökuls sumarið 2011. Vikuna 15. til 22. júlí 2011 stóð Björgunarsveit Hafnarfjarðar vaktina á svæðinu norðan Vatnajökuls. Það var rólegt fyrstu dagana á vaktinni og verkefnin fólust helst í því að leiðbeina ferðamönnum á ýmsan hátt. Bílar voru dregnir upp úr ám og fólki ráðlagt með leiðaval á hálendinu. Einnig átti fólk það til að stoppa í húsi hjá okkur til að fá smá aðstoð með skeinur og skrámur. Á hverjum degi voru eknar ákveðnar leiðir á svæðinu til að athuga hvort þær væru færar og í leiðinni lagfærðum við merkingar og vegstikur og spiluðum til dæmis heljarinnar grjót af veginum á Dyngjufjallaleið. Þessi verk eru unnin í samvinnu við landverði og skálaverði á svæðinu. Það svæði sem okkur er ætlað að sinna er mjög stórt og dagleiðirnar sem við ókum gátu því orðið ansi langar. Veðrið var ágætt, frekar kalt fyrstu dagana og blautt en svo fór að rætast úr. Á fimmtudagsmorgni vorum við fjögur á Spora 1 sem ákváðum að taka það rólega fram eftir degi í Drekagili. Farið var í stuttar gönguferðir og sólin sleikt á pallinum við skálann. Seinnipart dags heyrum við í tetratalstöðinni að Neyðarlínan er að kalla upp Spora hálendisvakt. Þarna fengum við aðstoðarbeiðni vegna manns sem hafði dottið á mótorhjóli einhvers staðar á hálendinu norðaustanlands. Þetta reyndist vera par frá Belgíu sem var á ferðinni, Tom og Caroline. Tom hafði dottið illa og taldi sig vera handleggsbrotinn. Þau gátu ekki gefið upp GPS-staðsetningu þar sem GPS-tækið hafði laskast í veltunni og ekki var hægt að kveikja á því. Þau gáfu upp staðsetningu eftir korti, sögðust vera stödd á vegi S-910, 7 km frá gatnamótum að F-910 og að þau væru að koma frá Lauga... eitthvað?. Eitthvað þótti okkur þetta vera skrítnar upplýsingar og þegar kortin voru dregin fram komumst við að því að S-910 er ekki til. Með því að fá aðeins betri upplýsingar frá Neyðarlínunni komumst við fljótlega að þeirri niðurstöðu að um tvo líklega staði væri að ræða. Það reyndist vera nokkuð langt á milli þeirra svo við ákváðum að hafa samband við svæðisstjórn á Austurlandi og óska eftir að það færi bíll frá þeim á annan staðinn við Laugarfell en við héldum áfram og stefndum á Fiskidalsháls þar sem afleggjarinn inn í Laugavalladal er. Okkur fannst líklegast að óheppna parið væri statt á þeim vegi á leið úr Laugavalladal. Það tók okkur töluverðan tíma að keyra úr Drekagili austur eftir í átt að Jökuldal. Þegar við komum að afleggjaranum á Fiskidalshálsi fengum við staðfestingu á því frá ferðamönnum sem þar voru staddir, að fólkið væri um það bil 8 km þaðan. Okkur létti mikið og vorum ánægð með að hafa áætlað þetta rétt og að fólkið væri á þeim slóðum sem við gerðum ráð fyrir í upphafi.

Vaktarsaga úr fjöllunum

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Þegar við stoppuðum bílinn þar sem hinn slasaði lá fyrir utan veg var konan hans eitt stórt bros yfir að sjá okkur. Henni létti mikið enda voru þarna liðnar um það bil tvær klukkustundir frá því að slysið átti sér stað. Tom var búinn að finna sér aðferð til að skorða handlegginn af með því að nota hjálminn sinn undir olnbogann. Það fyrsta sem hann sagði eftir að við heilsuðum honum var „I think my arm is broken“. Ekki þurfti nú mikinn sérfræðing til að sjá það, hann var með aflagað brot rétt fyrir ofan úlnlið og var greinilega með töluverða verki. Við hófumst handa við að meta ástandið að öðru leyti, og þar sem maðurinn virtist í góðu lagi og stóðst hryggáverkamat þá fékk hann verkjalyf og eftir smá tíma settum við góða spelku á handlegginn. Kallað var eftir sjúkrabíl frá Egilsstöðum sem ætlaði að koma á móti okkur upp Jökuldalinn. Stuttu eftir að við komum á staðinn birtist bíll frá Björgunarsveitinni Jökli í Jökuldal okkur til aðstoðar. Caroline átti líka erfitt, henni fannst ekki gott að horfa upp á manninn sinn sem var með mikla verki og var ekki tilbúin til að keyra hjólið sitt til byggða. Þar sem einn af hópnum var með mótorhjólapróf tók hann að sér að keyra hjólin niður að Brú í Jökuldal þar sem við fengum að geyma hjólin tímabundið. Björgunarsveitin Jökull aðstoðaði við að selflytja mótorhjólakappann okkar svo hann gæti komið báðum hjólunum í Brú. Á meðan fluttum við hinn slasaða á móti sjúkrabílnum ásamt konunni hans. Eftir að hafa kvatt hjónin og komið þeim í hendurnar á sjúkraflutningamönnum frá Egilsstöðum héldum við af stað til baka í Drekagil. Af Tom og Caroline er það að segja að þau áttu ekki til orð yfir þjónustunni sem þau fengu, aðhlynningunni á slysstaðnum og einnig aðstoðinni við að koma hjólunum í byggð. Tom var fluttur til Akureyrar eftir röntgenmyndatöku á Egilsstöðum. Þar fór hann í aðgerð þar sem gert var að brotinu sem reyndist vera mjög slæmt. Ekki voru þau nú af baki dottin samt. Slysið varð á áttunda degi þriggja vikna ferðalags um Ísland. Þau tóku bílaleigubíl

Fagleg ráðgjöf, sala og þjónusta Bjóðum aðeins viðurkenndan búnað

Kraftur Ending Sparneytni Áreiðanleiki

Stjórntæki og gírar

Alternatorar og DC rafalar

Ál fórnarskaut og zink

Marás ehf. Miðhraun 13 - 210 Garðabær Sími: 555 6444 - Fax: 565 7230 www.maras.is

Mótorpúðar fyrir flestar vélar

12V og 24V lensidælur - handdælur

Sjóinntök, lokar, sjósíur og fl.

Allt fyrir nýsmíðina Allt fyrir sjávarútveginn

GÆÐAMÓTORAR FRÁ JAPAN TOHATSU utanborðsmótorar hafa sannað ágæti sitt um allan heim. Mest seldu utanborðsmótorar í Noregi. Fáanlegir tvígengis, fjórgengis og tvígengis með beinni innspýtingu. Stærðir frá 2,5 upp í 140 hö.

Adventure Adventure gúmmíbátar hafa reynst vel við íslenskar aðstæður. Viðurkenndir Harðbotna RIB bátar fáanlegir með SOLAS pakka. Ýmsar útfærslur fáanlegar.

Alhliða þjónusta við sjávarútveginn Marás ehf. | Miðhraun 13 - 210 Garðabær | S: 555 6444 | www.maras.is

Verkefni björgunarsveita á hálendisvakt eru margskonar.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

og luku ferðinni. Reyndar áttu þau eftir að hitta á björgunarsveit aftur á ferð sinni en það gerðist viku eftir slysið. Á föstudegi voru þau stopp með sprungið dekk í nágrenni Grímsstaða á Fjöllum, birtist þá ekki bíll frá björgunarsveitinni Núpum sem var á leið í Drekagil. Auðvitað fengu þau aðstoð við að skipta um dekk og gátu þá haldið áfram ferð sinni. Föstudagur, síðasti dagur hálendisvaktar fór í frágang og tiltekt, þar til að seinni part dagsins um klukkan 16 að við fengum aðstoðarbeiðni frá skálavörðum í Kverkfjöllum. Ákveðið var að senda tvo félaga í Kverkfjöll til að sinna þessu útkalli. Þar hafði erlendur ferðamaður slasast á hendi. Við drifum okkur í Kverkfjöll og eftir að hafa skoðað áverkann vel og búið um hann var lagt af stað norður í Möðrudal. Þar átti að sækja ferðamanninn og koma honum til Egilsstaða. Eftir smá umhugsun og bakþanka, höfðum við samband við vakthafandi lækni á Egilsstöðum og spurðum hvort hann gæti tekið á móti manni með slík meiðsli. Eftir að hafa fengið góða lýsingu á því hvernig áverkinn leit út mælti hann frekar með því að maðurinn færi til Akureyrar á stærra sjúkrahús vegna þess hve slæmur áverki þetta væri. Sjúkrabíll frá Húsavík hitti okkur í nágrenni Möðrudals og tók við manninum og kom honum til Akureyrar. Lærdómspunktur dagsins var að það getur verið gott að hafa samband við þá heilsugæslustöð eða þann lækni sem þjónar svæðinu og fá ráðleggingar um hvert sé heppilegast að senda sjúklinga með tilliti til áverka eða veikinda. Þetta getur sparað mikinn tíma og ferðalög fyrir þann slasaða eða veika.

Grein úr Björgun

» Með öryggið í farteskinu

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Allt bendir til þess að enn eitt metið verði slegið í fjölda ferðamanna hingað til lands á þessu ári. Svo gæti farið að þeir verði nálægt 800.000 séu farþegar skemmtiferðaskipa taldir með. Við hjá Slysavarnafélaginu Landsbjörg höfum sagt að fjölgun ferðamanna fylgi ábyrgð, mikil ábyrgð. Árlegar kannanir Ferðamálastofu hafa sýnt að yfir 80% þeirra sem hingað koma gera slíkt til að upplifa og skoða íslenska náttúru. Öll vitum við að íslensk náttúra getur verið hörð og óvægin og því er nauðsynlegt að reynsla og þekking þeirra sem þar starfa sé góð. Að sama skapi verðum við að skapa umgjörð sem gerir þeim er hér ferðast mögulegt að ferðast eins örugglega og hægt er, að þeir fái upplýsingar og leiðbeiningar sem gera þeim kleift að skipuleggja ferðalag sitt á ábyrgan hátt. Síðastliðinn vetur hefur verið annasamur hjá björgunarsveitum víða um land. Veður hefur verið ansi umhleypingasamt og oft og tíðum gert ferðalöngum erfitt um vik. Þannig hafa björgunarsveitir aðstoðað hundruð fólks sem fest hefur bíla sína eða farið út af á þjóðvegum landsins og sótt slasaða og veika. Þau störf telur enginn björgunarmaður eftir sér en eðlilega vakna spurningar um hvað má gera betur en nú er gert til að fækka slysum og óhöppum. Það má segja að stýringu ferðamanna sé hægt að skipta í þrjár leiðir. Í fyrsta lagi er það svokölluð handstýring en þá er ferðamönnum stýrt á ákveðin svæði eða leiðir með staðsetningu innviða og þjónustu. Í öðru lagi er það bein stjórnun með reglum, lögum og leyfisskyldu. Í þeim tilfellum eru þá ferðalög um ákveðin svæði, ferðamáti eða jafnvel ferðalög á ákveðnum árstímum háð reglum og leyfum. Þetta er gert að einhverju leyti hér á landi í dag, t.d. við Hvannadalshnjúk þar sem vélknúin umferð er bönnuð. Í þriðja lagi er um að ræða stjórnun sem felst í því að lágmarka óæskilega, jafnvel hættulega hegðun með því að upplýsa og fræða ferðamenn um þær aðstæður

Víða á hálendinu er mikil aðsókn ferðamanna eins og sjá má hér í Landmannalaugum.

FA Friðrik A. J Jónsson ehf

Fagleg ráðgjöf, sala og þjónusta Bjóðum aðeins viðurkenndan búnað

S AIL OR

SAILOR VHF 6222

Kallkerfi Peltor og SAILOR

StructureScan HD imaging technology

Lowrance Gen-2 er komin með StructureScan HD sem er langdrægara og öflugra en áður. Ef þú ert að leita að einhverju í sjó eða vatni þá er þetta tækið.

Botn Dekk á botninum

Net

Bryggja Friðrik A. Jónsson ehf

Sjá nánar á www.faj.is

Miðhrauni 13 - 210 Garðabæ S: +354 552 2111 - F: + 354 552 2115 www.faj.is

Allt fyrir nýsmíðina

Arctic Cat vélsleðar á frábæru verði. Tvígengis 800cc og fjórgengis 1100cc Turbo. Gott úrval.

Arctic Cat fjórhjól á frábæru verði. Götuskráð. Stærðir frá 550cc. til 1000cc.

Wildcat frá Arctic Cat. Frábært leiktæki, mikið afl og einstök fjöðrun.

KRAFTUR

ENDING

ÁREIÐANLEIKI Miðhrauni 13 - 210 Garðabæ S: 578-0820 - arcticsport.is

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

sem bíða þeirra á áfangastað. Safetravel verkefni Slysavarnafélagsins Landsbjargar er gott dæmi um slíka aðferð. Það er misjafnt eftir stöðum og aðstæðum hvaða aðferð hentar best en í grunninn má kannski segja að sambland af öllum þessum leiðum skili mestum árangri. Slysavarnafélagið Landsbjörg hefur einbeitt sér að því að fræða ferðamenn í samstarfi við fjölda fyrirtækja og stofnana eins og www.safetravel.is ber vott um. Að sama skapi hafa sjálfboðaliðar félagsins sinnt fræðslu í störfum sínum á hálendisvakt björgunarsveita. Þar má þó líka segja að um handstýringu sé að ræða því meðal verkefna sem þar hafa verið innt af hendi er lokun slóða, uppsetning merkinga og leiðbeiningar til ferðamanna um leiðaval. Allt hefur þetta það markmið að fækka slysum en frá upphafi hefur Slysavarnafélagið Landsbjörg lagt mikla áherslu á forvarnir í starfi sínu. Það hefur verið gert með öflugu starfi sjálfboðaliða í björgunarsveitum og slysavarnadeildum félagsins um land allt. Þegar þetta er skrifað er ljóst að fyrstu þrjá mánuði ársins 2012 hefur ferðamönnum fjölgað um rúmlega 20% miðað við sama tíma í fyrra. Ljóst er að halda þarf áfram því góða forvarnarstarfi sem hér hefur verið minnst á enda gera áætlanir ráð fyrir því. En dugar það? Áður hefur verið minnst á þá staðreynd að björgunarsveitir hafa sinnt fjölmörgum útköllum í vetur – veður hefur verið rysjótt og ferðaskilyrði því erfið. Óhjákvæmilega þarf því að velta fyrir sér hvað má gera betur. Þegar tekið er á móti gestum er vani að bjóða þeim til stofu og gera vel við þá. Getum við ekki sagt að slíkt hið sama verðum við að gera við ferðamenn, gesti okkar sem heimsækja Ísland til að upplifa ánægjustundir? Það er oft haft á orði að innviðir ferðaþjónustu verði að vera traustir svo hægt sé að stunda örugg og ánægjuleg ferðalög. Viljum við ekki sjá að allir helstu vegir séu ruddir daglega? Annað getur skapað hættu. Þúsundir ferðamanna eru á ferðinni um Ísland í hverri viku að vetrarlagi. Öryggis þeirra vegna og svo gestrisni sé gætt ætti að ryðja helstu vegi svo hægt sé að ferðast greiðlega um þá. En það ferðast ekki allir eingöngu á þjóðvegum landsins. Áhugi margra beinist að lengri ferðalögum um hálendi og jökla á skíðum. Í vetur hefur hið títtnefnda rysjótta veður sett strik í ferðaáætlanir þessara hópa en björgunarsveitir hafa sótt eða aðstoðað marga þeirra. Gríðarlega erfiðar aðstæður geta skapast hjá þessu fólki þegar veður er vont og oft má litlu muna að illa fari. Það sáum við skýrt þegar Landhelgisgæslan og Björgunarfélag Hornafjarðar björguðu tveimur Belgum ofan af Vatnajökli. Þeir brugðust reyndar rétt við, kölluðu á hjálp með neyðarsendi og höfðu skilað inn þokkalegri ferðaáætlun til félagsins. En getur verið að öflugri umgjörð þurfi í ferðir sem þessar? Erlendis tíðkast víða að hópar sem þessir séu skyldaðir til að fá leyfi. Það leyfi fæst oftast ef hópar sýna fram á ábyrga ferðaáætlun og góðan búnað. Sá búnaður þarf að innihalda neyðarsendi eða önnur fullnægjandi fjarskiptatæki. Það væri hægðarleikur fyrir þjóðgarða landsins að setja reglur sem þessar enda færu flestir hópar um einhvern þeirra. Þannig væri með lítilli fyrirhöfn tryggt að öryggi þessara ferðahópa væri að minnsta kosti betra en ella. Gefum okkur að árið 2015 komi til landsins um ein milljón ferðamanna. Líklegt má telja að stærsti hluti þeirra komi til að njóta íslenskrar náttúru – alveg eins og nú er. Það ár munu þá rúmlega 800.000 manns fara í gönguferðir, styttri og lengri, hestaferðir, á vélsleða eða í aðra náttúrutengda afþreyingu. Það er gríðarlegur fjöldi sem skapar bæði álag á náttúru, innviði og alla þá sem þjónusta þessa ferðamenn, starfsfólk ferðaþjónustunnar. Við hljótum að vilja skapa umgjörð þar sem upplifun en um leið öryggi er haft að leiðarljósi. Ferðamálastofa og iðnaðarráðuneyti ásamt fleiri aðilum hafa nú þegar stigið fyrstu skrefin að því. Í vinnslu er reglugerð um leyfisveitingar í ferðaþjónustu þar sem lögð er áhersla á gerð öryggisáætlana auk þess sem kröfur til menntunar

Með öryggið í farteskinu

Sjálfboðaliðar félagsins hafa m.a. aðstoðað við lokun slóða og vega.

þeirra sem leiða ferðamenn um landið eru auknar verulega. Nýlega var einnig kynnt nýtt gæðakerfi ferðaþjónustunnar, Vakinn, þar sem öryggismál eru stór hluti. Þetta eru nauðsynlegir þætti til að skapa ábyrga og örugga umgjörð fyrir þessa ört vaxandi atvinnugrein. Slysavarnafélagið Landsbjörg mun áfram vinna kröftuglega að forvörnum eins og hingað til. Slysavarnir ferðamanna verður stór hluti þeirrar vinnu undir merkjum Safetravel í góðri samvinnu við fyrirtæki og stofnanir. Þar verður heimasíðan www.safetravel.is þungamiðjan ásamt öflugri hálendisvakt þar sem hundruð sjálfboðaliða félagsins taka þátt.Þingeyinga En félagið telur rétt að horfa til Heilbrigðisstofnun fleiri þátta til að skapa örugga umgjörðSími: – þátta464 sem meðal annars hefur verið minnst á hér og fleiri 0500 til. Að opna á umræðu um slíkt er fyrsta skrefið.

Heilsugæsla - Sjúkrahú s

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

www.heilthing.is

Heilbrigðisstofnunin Sauðárkróki, sími 455 4000 www.hskrokur.is

Grein úr Björgun

» SAREX 2012 Greenland Sea Á æfingunni voru æfð sameiginleg viðbrögð Norðurheimsskautsþjóðanna við leit og björgun á Grænlandshafi Í kjölfar ráðherrafundar í Norðurskautsráðinu, þar sem skrifað var undir samkomulag um leit og björgun, tóku Danir að sér að undirbúa stóra björgunaræfingu sem valin var staður norðarlega á austurströnd Grænlands. Sökum mikillar bráðnunar íss á svæðinu hefur áhugi ferðaþjónustunnar á svæðinu stóraukist auk þess sem siglingar stærri skemmtiferðaskipa hafa margfaldast. Um 4050 skemmtiferðaskip sigla innan um ísjakana á svæðinu á hverju ári en meðalsjávarhiti á svæðinu er í kringum þrjár gráður. Samkvæmt handriti æfingarinnar hafði skemmtiferðaskip lent í vandræðum og var markmiðið að æfa fjarskipti, viðbragðsáætlanir og búnað þátttökuþjóðanna, jafnt á landsvísu sem og sameiginlega. Æfingunni var í raun skipt upp í þrjú stig; fyrst að finna skipið, síðan að bjarga farþegunum og loks flutning á slösuðum frá Grænlandi. Þrjár björgunarsveitir frá SL tóku þátt í verkefninu; Björgunarsveit Hafnarfjarðar sá um rekstur stjórnstöðvar og aðstoðaði við fjarskipti, Hjálparsveit skáta Reykjavík sá um rekstur á búðum og Björgunarsveitin Suðurnes aðstoðaði við uppsetningu og rekstur greiningarstöðvar í samvinnu við lækna og hjúkrunarfólk frá danska hernum. Flogið var með flutningavél frá Bandaríska flughernum til Meistaravíkur sem staðsett er Í Kong Oscars firði á austurströnd Grænlands og svo siglt með varðskipinu Þór heim en þar fengu þreyttir björgunarmenn konunglegar móttökur eftir að æfingunni lauk. Samstarfsaðilar okkar í þessu verkefni voru fjölmargir en sérstaklega ber að nefna Landhelgisgæsluna en þeir voru okkar aðaltengiliðir við æfingastjórnina og gekk samstarfið mjög vel í alla staði. Hér á eftir koma ferðasögur frá þeim einingum er tóku þátt og þá má þess eining geta að á ráðstefnunni Björgun verða fluttir tveir fyrirlestrar um þessa stóru æfingu, einn frá SL og annar frá sjónarhóli LHG. Hér má sjá allt um framgang æfingarinnar í „frétta formi“ http://sarexpresse.wordpress.com Björgvin Herjólfsson, starfsmaður SL

Björgunarsveit Hafnarfjarðar - fjarskipti ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Fjarskiptahópur Björgunarsveitar Hafnarfjarðar sendi fjóra fulltrúa á æfinguna. Hlutverk okkar var að koma á fjarskiptasambandi frá stjórnstöð og yfir á vettvang slyssins og einnig að koma skilaboðum á milli vettvangsstjórnar og aðgerðarstjórnar. Þegar komið var til Meistaravíkur lá það því ljóst fyrir að við þurftum að skipta okkur upp í tvo hópa. Annar hópurinn þurfti að setja upp stjórnstöð við flugvöllinn í Meistaravík, í samráði við aðgerðarstjórnendur á staðnum. Hinn hópurinn þurfti að fara yfir á Ella-eyju, sem er um 80 km innar í firðinum, þar sem setja þurfti upp búðir fyrir vettvangsstjórn í landi og tryggja samskipti við slysstaðinn. Hópinn og búnaðinn sem fór út í Ella-eyju átti upphaflega að flytja með þyrlu en við komuna til Meistaravíkur var þyrlan í öðrum verkefnum. Var þá varðskipið Þór fengið til að flytja hópinn. Þurfti að ferja búnaðinn niður á bryggju í Nyhavn og þaðan með léttabátum yfir í varðskipið Þór sem sigldi með hópinn á áfangastað. Siglingin tók um þrjár klukkustundir.

SAREX 2012 Greenland Sea

Beðið eftir fyrstu sjúklingunum. Hóparnir héldu svo samskiptum sín á milli og voru ýmsar samskiptaleiðir reyndar, s.s. í gegnum gervihnattasíma, nettengingu um gervihnött með Bgan, HF fjarskiptum og svo sjópósti (lághraða tölvupóstur) sem fór í gegnum gervihnattasíma. Einnig settum við upp VHF-endurvarpa á fjalli eyjunnar sem er í um 1.400 m hæð. Var flogið með endurvarpann í þyrlu sem notuð var í aðgerðunum. Markmið hópsins áður en lagt var af stað í æfinguna var að reyna sem flestar fjarskiptaleiðir á þessum afskekktu slóðum ásamt því að leggja okkar af mörkum inn í æfinguna og sinna þeim verkefnum sem óskað væri af hópnum. Er það álit hópsins að vel hafi tekist til í alla staði og að hópurinn hafi fengið mikið út úr æfingunni. F.h. fjarskiptahóps, Hjálmar Örn Guðmarsson ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Hjálparsveit skáta í Reykjavík - Búðir Þátttaka í æfingunni var frá upphafi spennandi verkefni. Við höfum síðustu ár byggt upp reynslu og þekkingu í uppsetningu og rekstri búða og umsýslu á búnaði. Verkefnið var spennandi fyrir þær sakir að þarna voru nýir samstarfsaðilar, þ.e. dönsk medical-sveit og lögregla, sem við þekktum ekki. Danirnir óskuð eftir því að við settum upp í Meistaravík þrjú stór Trelleborgartjöld fyrir medical-sveitina með hita, ljósi og 7KW rafmagni, tjald fyrir fjarskipti, aðstöðu til að matast og tvö salerni. Í Ella-eyju var óskað eftir tjaldi fyrir stjórnstöð og gistiaðstöðu fyrir danska stjórnendur. Áskorunin fólst því í að afla upplýsinga um hvaða væntingar Danirnir höfðu og finna út hvernig við gætum mætt þeim. Þar sem um æfingu var að ræða höfðum við góðan tíma til að skipuleggja búnaðinn. Lögðum við

Frá vettvangi æfingarinnar á Grænlandi.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

upp með að taka aðeins með það sem við töldum vera þörf á. Hópurinn tók með sér um 800 lítra af eldsneyti, gaskúta og bretti af drykkjarvatni. Einnig var tekið með eitt sex-hjól og kerra og var því hópurinn nær alveg sjálfbjarga á Grænlandi. Af þeim búnaði sem við tókum með okkur var lítil varahlutakista, tvö tjöld og salernin það eina sem við notuðum ekki, sem er tiltölulega lítið hlutfall af heildinni. Fyrir brottför var allur búnaður skráður, vigtaður og mældur. Útbúin var farmskrá og aðrir pappírar vegna tollafgreiðslu á búnaði. Búnaður sem notaður var í Meistaravík vó 4,7 tonn og búnaður sem fór í Ella-eyju vó um 1,1 tonn. Við þetta bættist síðan hópurinn, þ.e. 16 manns ásamt einstaklingsbúnaði sem vó rúm 2 tonn. Við komu á flugvöllinn í Meistaravík skiptum við liði og tveir úr hópnum fóru til Ella-eyju. Fyrirhugað var að fljúga með Ella-hópinn út í eyju en það gekk ekki eftir og var varðskipinu Þór, sem var á leiðinni að eyjunni, snúið við til Nyhavn þar sem skipið tók Ella-hópinn og búnaðinn ásamt hóp af Dönum um borð. Þetta hafði í för með sér að Ella-hópurinn kom ekki út í eyju fyrr en undir kvöld. Í Ella-eyju sá búðahópur um að halda stjórnstöðinni gangandi ásamt því að ganga í hin ýmsu verk, s.s. að taka á móti bátum sem fluttu slasaða í land o.fl. Í Meistaravík var uppsetning og staðsetning búða valin í samvinnu við medic-sveitina og Sirius-sveitina. Eftir að búið var að reisa tjöldin, koma upp rafmagni, ljósi og hita, sem tók u.þ.b. 1,5 tíma, var okkar hlutverk að viðhalda búðunum, þ.e. sjá til þess að tjöldin væru í lagi, upphituð og nægt rafmagn. Einnig að vera ávallt til taks til að útvega ef eitthvað vantaði, í því sambandi útveguðum við viðbótarbúnað, settum upp fleiri tjöld o.fl. Danirnir voru fljótir að koma sínum búnaði fyrir í tjöldunum og seinnipart miðvikudagsins fóru um 70 „skipbrotsmenn“ í gegnum tjöldin. Þó æfingin lægi niðri yfir nóttina stóð búðahópur vaktina, því í tjöldunum var viðkvæmur búnaður og tryggja þurfti að hiti og rafmagn væri á tjöldunum. Vaktafyrirkomulagið hjá okkur er þannig að allir eru á vakt á uppsetningardegi, sem yfirleitt er langur hjá okkur, síðan tekur við stutt hvíld, síðan stutt vakt og síðan er lengt smám saman í hvíldinni og vaktinni.

SAREX 2012 Greenland Sea

Á föstudagsmorguninn stóð til að flytja allan búnaðinn frá Meistaravík með þyrlu út í varðskipið Þór, en kvöldið áður höfðu búnaður og mannskapur í Ella-eyju verið flutt í varðskipið. Þegar til kom var þyrlan sem átti að sinna því verki farin af svæðinu. Um morguninn fengum við þó aðstoð frá þyrlu af Hvítbirninum, einu af strandgæsluskipum Dana, sem flutti fyrir okkur þyngsta og stærsta búnaðinn út í varðskip. Annar búnaður var fluttur með bátum út í varðskipið. Samstarfið við Danina gekk mjög vel og var áhugavert að kynnast þeirra búnaði og hvernig þeir vinna. Þar sem þetta var fyrsta æfingin af þessu tagi mátti búast við að ekki gengi allt eftir áætlun, en æfingin var góð reynsla fyrir okkur og góð viðbót í reynslubankann. Svava Ólafsdóttir Hjálparsveit skáta í Reykjavík

Björgunarsveitin Suðurnes

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Í upphafi óskaði danski herinn eftir því að við kæmum með tjöld fyrir búðauppsetningu í Meistaravík. Þegar leið á undirbúning æfingarinnar komu óskir um að við kæmum að greiningarvinnu á sjúklingum og umönnun þeirra. Björgunarsveitin Suðurnes er þeim tækjum búin og mannskap að við sérhæfum okkur í stórslysaaðstoð og greiningu á hópslysi. Ástæðan er einfaldlega sú að við erum í bakgarði á eina íslenska alþjóðaflugvellinum. Samþykkt var strax að við myndum mæta þeirri ósk og búnaði til lágmarks greiningar og umönnunar á sjúklingum bætt við. Okkar hlutverk breyttist þá svo að við myndum vera aðstoð fyrir dönsku greiningarsveitina. Brottförin til Meistaravíkur gekk ljómandi vel og voru allir aðilar vel kynntir og upplýstir um gang mála. Hleðslan á vélinni sem var af gerð C130J (Herkúles) gekk vel og skiptir miklu máli að menn þekki til við umgang flugvéla og samskipti hleðslustjóra verða vera skýr og auðveld.

Danska hjúkrunarfólkið að störfum.

Þegar við svo komum til Meistaravíkur þurfti að afferma vélina og koma upp búðum. Búðahópur fór beint í það að spotta búðastað og var farið í að flytja búnaðinn með mannskap um 500 metra frá flugbrautinni. Í það var notað sexhjól og kerra sem var tekin með. Þetta eru gríðarlega mikilvæg tæki og tól sem þarf að skoða með tilliti til fjarlægða og bjarga á viðkomandi svæði. Samskiptin við danska sjúkrahópinn voru góð. Jesper, sem var fyrirliði í danska hernum, tók fljótt stjórn í tjöldunum og sá um skipulag. Við gerðum honum ljóst hvað við værum margir og hvað við hefðum upp á að bjóða og hann þakkaði það. Þegar danski sjúkrahópurinn var fulluppsettur litum við út eins og lítill sjúkrakassi við hliðina á þeim. Hópurinn er sérhæfður í stórslysum og með afar sérhæfðan búnað í meðhöndlun á ofkældum sjúklingum. Þetta þótti okkur afar gaman að sjá og taka þátt í. Við fengum að aðstoða hópinn í nokkrum minniháttar málum sem komu upp og var almenn jákvæð upplifun af þessari reynslu. Tekið var vel í það sem við höfðum upp á að bjóða og ef ég vitna beint í Jesper þá sagði hann að „næst þegar eitthvað stórt gerist einhvers staðar viljum við Íslendingana!“ Þetta viðhorf okkar og þeirra að leysa þau verkefni sem koma upp með jákvæðum hætti hélt allan tímann í gegnum æfinguna og teljum við almennt að orðspor íslensku björgunarsveitanna sé hið besta út á við og einmitt á svona æfingum sem við komum okkur á framfæri. Ég get sagt að við erum reynslunni ríkari eftir þessa æfingu og þykir okkur forréttindi að hafa tekið þátt í henni. Samstarf sveita er gott og markmiðin hin sömu. Það er gaman að sjá þetta í verknaði og það að vera partur af svona góðri og öflugri heild er eitthvað sem gerir það þess virði að gefa tímann sinn í.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Samúel Ólafsson, varaformaður Björgunarsveitarinnar Suðurnes

Varðskipið Þór.

Grein úr Björgun

» Bíóstjörnur og björgunarsveitamenn Síðustu misserin hefur varla liðið sá mánuður að fréttir berist ekki af einhverri Hollywood myndinni sem taka á upp hérlendis. Ástæðuna fyrir vinsældunum þekkir björgunarsveitarfólk afar vel – magnþrungnar aðstæður í náttúru landsins. Leikararnir Ben Stiller, Russel Crowe, Tom Cruise og fleiri til hafa fengið að njóta þessarar náttúru og af Twitter færslum þeirra duga orð varla til að lýsa aðdáun þeirra. En björgunarsveitafólk hefur tekið virkan þátt í gerð margra þessara kvikmynda, ekki kannski með leik en með sjúkragæslu og annarri aðstoð.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Þór Kjartansson hjá True North segist nota björgunarsveitir umtalsvert. „Ég hef mest notað Björgunarfélag Hornafjarðar, Flugbjörgunarsveitirnar í Reykjavík og á Hellu og Björgunarsveitina Stefán, en líka sveitir frá Klaustri og Hvolsvelli, Hjálparsveitina í Kópavogi og marga fleiri. Björgunarsveitin Núpar á Kópaskeri hefur líka unnið frábært starf með okkur við Dettifoss.“ Að sögn Jónasar Friðriks, formanns Björgunarfélags Hornafjarðar, hafa verkefnin verið nokkur en „einna helst James Bond myndin „Die Another Day“, en hún var tekin að mestu á ísilögðu Jökulsárlóninu. Á meðan á þeim tökum stóð vorum við með um 15 manns á dag alla tökudagana, sem voru 25 talsins. Rúmu ári síðar var svo Batman tekinn upp á svæðinu, en þá vorum við með tvo menn flesta daga nema tökudagana, en þá vorum við átta talsins.“ Þær myndir sem hafa verið teknar hér síðustu árin eru ekki af verri endanum. Áður hefur verið minnst á James Bond og Batman en Flags of our Fathers er ekki minni stórmynd. Þar fékk margur björgunarsveitarmaðurinn að spreyta sig á kvikmyndaleik þó margur hafi „látið lífið“ í fjörunni á fyrstu mínútum frægðar sinnar. Það var Clint Eastwood sem leikstýrði þeirri mynd eins og flestir muna. Myndin fjallar um þá sex menn sem reistu bandaríska fánann á toppi fjalls á eyjunni Iwo Jima. Ljósmyndin af því atviki er ein þekktasta stríðsmynd allra tíma. Björgunarsveitafólk lagði einnig lið við að skapa myndina um hetjuna Löru Croft en hana lék enginn önnur en Angelina Jolie. Af nýrri myndum má nefna The Secret Life of Walter Mitty, en þegar þetta er skrifað hefur leikstjórinn og líklega sá er leikur aðalhlutverkið, Ben Stiller, yfirgefið landið. Og rétt í þann mund er hann fór tvítaði hann að þessu fallega landi og hingað kæmi hann aftur. Myndin er byggð á sögu eftir James Thurber en hún var gefin út árið 1939 og kvikmynduð árið 1947. Sagan fjallar um miðaldra mann sem skreppur með konu sinni í hefðbundna verslunarferð. Á meðan hann bíður eftir henni á snyrtistofu fellur hann í dagdrauma um ýmis verk sem hann tekst á við á hetjulegan hátt. Sjálfur Ridley Scott leikstýrði myndinni Promotheus sem tekin var upp að hluta hér snemmsumars á síðastliðnu ári. Björgunarsveitarmenn frá Hellu stóðu vaktina í þær vikur en myndin var meðal annars tekin upp í nágrenni Landmannalauga. Svanur Sævar Lárusson, formaður Flugbjörgunarsveitarinnar á Hellu, sagði að „félagar sveitarinnar unnu að myndinni í um fimm vikur og fólust okkar verkefni fyrst og fremst í því að vera með gæslu. Tryggja að enginn óviðkomandi færi inn á tökustaði.“ Myndin er af mörgum sögð vera arftaki Alien sem Ridley Scott leikstýrði einnig en hún gerist úti í hinum stóra geimi. Það eru þau Noomi Rapace, Michael Fassbender og Charlize Theron sem leika aðalhlutverkin.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Að minnsta kosti tveimur öðrum stórmyndum hefur björgunarsveitafólk sinnt í sumar. Annars vegar er það Oblivion þar sem Tom Cruise leikur eitt aðalhlutverkið. Augu heimspressunar beindust að Íslandi í sumar þegar hann dvaldi hér, meðal annars á afmælisdaginn hans. Fljótlega eftir það lenti hann í vandræðum með hjónaband sitt og fékk því athygli heimspressunnar, eitthvað sem hann hafði líklega lítinn áhuga á. Björgunarsveitarmenn lögðu sitt af mörkum við að tryggja að hann fengi næði við störf sín. Þeir sáu um gæslu í um tvær vikur á Jökulheimaleið en myndin var tekin upp í nágrenni Veiðivatna. Áætlað er að frumsýna myndina á næsta ári. Á þar næsta ári, þann 28. mars 2014, er stefnt að því að frumsýna myndina Noah með Russel Crowe í aðalhlutverki. Ef marka má slúðurpressuna fjallar myndin um mann, Noah, sem reynir að halda uppi umhverfislegum áróðri til varnar jörðinni. Boðskapnum er ekki vel tekið og Noah og fjölskyldu hans er hent út í óbyggðirnar. Þar má reikna með að hálendi Íslands komi við sögu. Hann fær svo einhvers konar sex arma verur til að hjálpa sér við að sannfæra íbúa jarðarinnar. Þrátt fyrir að liðsinni björgunarsveitafólks við minni og stærri myndir skipti ekki sköpum um framgang myndanna þá skiptir það máli fyrir sveitirnar. Oft og tíðum er um löng verkefni að ræða og því geta þau tryggt sveitunum þokkalegar tekjur til notkunar í starfi sveitanna. Og hver veit nema einhver leikstjórinn hrífist af þessu íðilfagra rauðklædda fólki og bjóði okkur hlutverk, jafnvel aðalhlutverk.

Björgunarsveitir sinna ekki bara gæslu við upptökur á kvikmyndum, hér má t.d. sjá meðlimi Björgunarfélags Hornafjarðar, og fleiri, leika í auglýsingu fyrir Napoleon áfengi.

Þrjár öﬂugar 3G lausnir með Vodafone Fyrir ferðalagið, bústaðinn og heimilið

Þín ánægja er okkar markmið

Nettengill Lítil og nett græja sem þarf aldrei að hlaða og kemur einni tölvu á netið í senn. Bættu við minniskorti og breyttu nettenglinum í minnislykil.

3G netbeinir Hratt 3G netsamband þar sem ekki er ADSL eða ljósleiðari. Netbeinirinn hentar vel fyrir heimili, bústaði og báta.

Vodafone MiFi Kemur þér á netið með allt að ﬁmm tölvum eða tækjum. MiFi er þráðlaust og með rafhlöðu sem dugar í nærri fjóra tíma.

Grein úr Björgun

» Samstarf Pjakks og Dreka við Ung Hessa

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Redningselskapet er norskt björgunarfélag sem sérhæfir sig í sjóbjörgun ásamt forvörnum við sjó og vötn. Félagið ákvað að fara með unglingahópinn Redningselskapet Ung Hessa frá Álasundi í ferð til Íslands til að kynnast björgunarstarfinu sem hér er unnið. Þar sem unglingadeildir Redningselskapet eru tiltölulega nýteknar til starfa var áhugi á að kynna sér sérstaklega starf unglingadeilda Slysavarnafélagsins Landsbjargar þar sem það hefur verið lengi við lýði og mikil reynsla komin á það. Unglingadeildin Pjakkur sótti um að fá að taka á móti hópnum og fékk verkefnið strax í hendurnar. Unglingadeildinni Dreka frá Snæfellsbæ var svo boðið að taka þátt þar sem slíkt samstarf unglingadeilda er hópeflandi og myndar tengsl, ekki bara milli landa heldur einnig milli eininga á Snæfellsnesi. Umsjónarmenn Pjakks og Dreka, þeir Erling Pétursson og Þórarinn Steingrímsson, hittu forsvarsmenn Redningselskapet á fundi í Skógarhlíð í nóvember þar sem farið var yfir fyrirhugaða heimsókn. Íslensku umsjónarmennirnir fengu fræðslu um starfsemi norsku samtakanna og upplýsingar um hvað þau vonuðust til að fá út úr heimsókninni. Eftir fundinn hófst skipulagning og var hún unnin í góðu samstarfi við umsjónarmennina úti. Lagt var upp með að norsku unglingarnir fengju að upplifa ýmsar tegundir björgunar sem íslenskar björgunarsveitir takast á við og unglingar læra um, t.d. snjóflóðaleit, sig og klifur, fyrstu hjálp og svo auðvitað sjóbjörgun. Voru félagar úr báðum björgunarsveitum meira en tilbúnir til að hjálpa og leggja sitt af mörkum til að gera heimsóknina sem skemmtilegasta. Unglingadeildin Redningselskapet Ung Hessa frá Noregi mætti svo til landsins þann 5. júlí síðastliðinn og tóku unglingadeildirnar Pjakkur og Dreki á móti þeim á Gufuskálum. Dagskráin hófst á kvöldvöku svo að allir gætu komið sér fyrir og kynnst. Unglingadeildirnar þrjár tjölduðu saman á tjaldsvæðinu á Gufuskálum og sváfu þar næstu fjórar nætur.

Hópurinn á Gufuskálum.

Samstarf Pjakks og Dreka við Ung Hessa

Norsku unglingarnir fengu að kynnast Íslenskum björgunarskipum og bátum. Dagskráin næstu daga var þéttskipuð við leik og störf. Norsku unglingarnir, sem læra mest um sjóbjörgun heima fyrir, fengu m.a. að kynnast rústabjörgun, sigi og fyrstu hjálp. Einnig var farið með þau hringferð um Snæfellsjökul, í hellaskoðun og á ýmsa athyglisverða staði sem þjóðgarðurinn hefur upp á að bjóða. Ekki var sjóbjörgunarþátturinn alveg úti því farið var í siglingu á Björg ásamt því að Atlantic bátarnir tveir, Særún og Reynir, veittu eftirför og skiptust farþegar á Björg á því að prófa siglingu á þeim. Á kvöldin voru svo haldnar kvöldvökur og varðeldur. Norsku unglingarnir fóru ánægðir heim og ljóst að verkefnið tókst afar vel. Samvinnu þessara deilda er þó hvergi nærri lokið þar sem næsta sumar munu Norðmenn launa greiðann og taka á móti unglingadeildunum Pjakki og Dreka í Álasundi. Mikil tilhlökkun er meðal íslensku unglinganna að hitta aftur vini sína og félaga úr Redningselskapet Ung Hessa. ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Heilsugæsla - Sjúkrahú s Heilbrigðisstofnun Þingeyinga Sími: 464 0500 www.heilthing.is

Sæsímastrengir Míla ehf. - Suðurlandsbraut 30, 108 Reykjavík - Sími: 585-6000 - www.mila.is

Lífæð samskipta

Þessir sæstrengir eru eina tenging Íslands við umheiminn og eru gríðarlega mikilvægur hlekkur í samskiptum þjóðarinnar við helstu útflutningslönd sín. Afar mikilvægt er að sjófarendur gæti ítrustu varúðar í námunda við strengina. Mjög dýrt er að bæta skemmdir á þeim og er viðgerð alfarið á kostnað þess sem tjóninu veldur. Þar sem strengirnir eru spennufæddir getur snerting við þá valdið manntjóni, bæði raflosti og brunasárum. Ath! Bannsvæði er mílufjórðungur frá streng til hvorrar áttar eða hálf míla í heild Kortið sýnir legu sæstrengja við Ísland. Nánari upplýsingar á www.farice.is

Ef veiðarfæri eða legufæri festast í sæstreng skal tilkynnt um það í síma

ENNEMM / SÍA / NM54731

800 1050 eða 585 6080 FARICE-1

DANICE

Sjófarendur – vinsamlegast athugið! Óheimilt er að veiða með veiðarfærum sem fest eru í botn eða dregin eftir honum, svo sem netum, botnvörpum eða skelfiskplógum, á svæðum þar sem sæstrengir liggja. Einnig er óheimilt að leggja skipum við akkeri eða önnur legufæri nær strengnum en mílufjórðung til beggja átta. Ef veiðarfæri eða legufæri festast í sæstreng skal tilkynnt um það í síma 800 1050 eða 585 6080. Festið bauju eða belg við legu- eða veiðarfærið. Gefið upp staðsetningu (hnit) og þá munu starfsmenn Mílu og Farice aðstoða eins fljótt og unnt er og aðstoða við að ná viðkomandi hlutum af sæstrengnum, svo að sem minnstur skaði verði. Ef skip í nauð þarf að leggjast við akkeri á bannsvæði, þar sem sæstrengur liggur, eða skip rekur á sæstreng, ber að draga akkerisfestina varlega inn. Ef vart verður við að akkerið hafi fest á sæstreng, t.d. þannig að drátturinn verði stöðugt þyngri eða akkerið renni til, ber að slaka festinni varlega út aftur, setja við hana bauju eða belg og tilkynna til Mílu eins og fyrr segir. Starfsmenn Mílu munu þá sjá um að losa akkerið og koma því í hendur eigenda. Aldrei má reyna að losa skip eða veiðarfæri við sæstreng með því að höggva eða saga strenginn í sundur. Getur það valdið manntjóni vegna raflosts eða að minnsta kosti alvarlegum brunasárum. Með tilvísun til laga um fjarskipti frá 28. maí 1984 með síðari tíma breytingum og alþjóðasamnings frá 14. mars 1884 um vernd sæstrengja skal bent á að skemmi einhver sæstrengi viljandi eða með gálausu atferli skal sá hinn sami greiða allan kostnað sem af því hlýst. Áríðandi er að tilkynna ef grunur er um að fest hafi í sæstreng en síðan losnað aftur. Gefa skal upp staðsetningu (hnit). Sé farið eftir þessum tilmælum má oft koma í veg fyrir röskun á samböndum og oftast minnka kostnað vegna skemmda á sæstrengjum og sömuleiðis legu- eða veiðarfærum. Fara þar saman hagsmunir allra. Á það skal bent að ef stjórnendur skips hafa neyðst til að sleppa akkeri eða lagt veiðarfæri í sölurnar til þess að komast hjá því að skemma sæstrengi (enda hafi þeir sjálfir ekki stofnað til hættunnar með gálausu atferli) eiga þeir kröfu til skaðabóta frá eigendum strengjanna.

Kortið sýnir innanfjarðarstrengi. Nánari upplýsingar um sæsímastrengi er að finna á www.mila.is

» Aðgerðir björgunarsveita 2012 Aðgerðir og æfingar sem skráðar voru í aðgerðagrunn á árinu eru 801 og er þetta nokkur fjölgun aðgerða frá 2011 eða 37% fjölgun frá 2011 og nokkuð yfir meðallagi miðað við fjölda aðgerða frá 2005. Það vekur eftirtekt hvað margar aðgerðir tengdust aðstoðum hvers konar en rúmlega helmingur allra aðgerða tengist aðstoð vegna veðurs eða færðar. Það er einnig áhugavert að bera saman þessar tölur um fjölda útkalla við tölur sem gefnar eru út um fjölda ferðamanna sem koma hingað til lands. Ef skoðaðar eru tölur um þá ferðamenn sem koma í gegnum Keflavíkurflugvöll og þær bornar saman við þær tölur sem við höfum um útköll þá sjáum við að útköllum okkar er að fjölga í takt við fjölgun ferðamanna og á næstu árum fáum við ákveðna staðfestingu á því hvort fylgni sé með þessu tvennu.

Saman nburðurr á hlutffalli útkkalla ogg ferðam manna ssem fara a í gegnnum KEFF 20% 15% 10% 5% 0% 2005

20066

2007

2008

Hllutfall fjöldi útkkalla

2009 2

20100

2011

2012

Hlutfall fjöldi fe H erðamanna

Samantekt út frá eðli útkalla ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Hér að neðan má sjá flokkun aðgerða út frá eðli þeirra. Eins og sjá má er flokkurinn „Aðstoð vegna veðurs og/eða færðar“ langstærstur með 58,9 % allra aðgerða. Í þessum flokki eru óveðurs- og/ eða ófærðarútköll. Oft eru óljós skil milli flokka og því er þessi samantekt aðeins til viðmiðunar og auðveldlega hægt að deila um flokkun einstakra aðgerða en stóra myndin sést þó vel.

Aðgerðir björgunarsveita 2012

Aðstoð á hafsvæði Aðstoð í fjalllendi Aðstoð vegna veðurs og/eða færðar Aðstoð við brunavettvang Aðstoð við umferðargæslu Björgun Björgun í fjallendi Eftirgrennslan Gæsla Hættustig almannavarnir Leit að týndri persónu Neyðaraðstoð Óvissustig almannavarna Sérstök aðstoð við lögreglu Sjóbjörgun Sjúkraflutningar á sjó Skipsstrand Slys Slys í fjalllendi Snjóflóð í fjalllendi Straumvatnsbjörgun Umferðarslys Verðmætabjörgun Æfing Alls

11 2 472 2 0 16 25 11 3 6 44 15 2 3 38 2 9 35 3 1 11 28 37 25 801

1,4% 0,2% 58,9% 0,2% 0,0% 2,0% 3,1% 1,4% 0,4% 0,7% 5,5% 1,9% 0,2% 0,4% 4,7% 0,2% 1,1% 4,4% 0,4% 0,1% 1,4% 3,5% 4,6% 3,1%

Samanburður milli ára Hér má sjá samanburð útkalla milli ára frá 2005-2012. Til eru tölur allt frá árinu 2001 en þær eru ekki samanburðarhæfar þar sem þær voru fengnar með öðrum hætti. Samanburðurinn í töflunni hér að neðan er fenginn út frá gögnum yfir aðgerðir sem skráðar eru í aðgerðagrunn.

Fjö öldi aðggerða efftir áru m 2005

2006 6

2007

2008

2009

2010

201 11

2012

5 30

652

742

866

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

108 84 801

744 582

Fjöldi

Listi yfir útköll 2012 Janúar

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

1.1.2012 2.1.2012 2.1.2012 3.1.2012 3.1.2012 3.1.2012 4.1.2012 4.1.2012 4.1.2012 4.1.2012 4.1.2012 4.1.2012 5.1.2012 5.1.2012 5.1.2012 5.1.2012 5.1.2012 5.1.2012 6.1.2012 6.1.2012 6.1.2012 6.1.2012 6.1.2012 6.1.2012 7.1.2012 7.1.2012 7.1.2012 7.1.2012 8.1.2012 8.1.2012 8.1.2012 9.1.2012 9.1.2012 9.1.2012 9.1.2012 1.9.2012 10.1.2012 10.1.2012

Sv. 1 - Fastir bílar á Kjósarskarðsvegi Fastur bíll á Ósabotnavegi Ferðamenn aðstoðaðir við Purkhóla (Snæfellsbær) Sv. 9 - F3, aðstoð í Víðidal Aðstoð vegna klaka og leka á þaki Útkall við að ná nautum Klaki á þaki, Brimnesvegi Ólafsfirði Bíll fastur v. norðurenda Krísuvíkurvatns Dalvík verðmætabjörgun Sv. 3 - Fastur bíll í Miðhúsaskógi Bíll út af veginum í Mýrdal Ferðamenn útaf vegi í Staðarsveit (Snæfellsbær) Bíll fastur í Helguvík Hálka á Fróðárheiði (Snæfellsbær) Sv. 1 - Bíll fastur á Þingvallavegi hjá Grafningsafleggjara Sv. 1 - Fastur bíll á Krísuvíkurvegi við norðurenda Kleifarvatns Sv. 2-240 - Fastir bílar Sv. 1 - Bíll útaf á Mosfellsheiði Bíladráttur í Snæfellsbæ Sv. 11 - Fastur bíll við Akureyri Bíll útaf við Öxnadalsheiði Sv. 4 - Bíll fastur við Fiskilæk Sv. 1 - Fastir bílar við Úlfarsfell og víðar F2, maður slasaður á fæti við Olís Dalvík: Snjóhengja inn í hús Dalvík: Þak lekur, umb. af lögreglu Verðmætabjörgun, þök leka Dalvík sækja tjónaðan snjósleða Dalvík: fleiri þök leka Sv. 1 - Bíll útaf við Eilífsdal Sv. 3 - Rúta útaf í hálku - aðst. við fólksflutninga Sv. 13 - Fastur bíll í Fanadal Óveður í Þrengslum Bíll útaf við Gígjukvísl Hross fast í skurði í Dæli Verðmætabjörgun - kjúklingaflutningabíll útaf Ófærð á Suðurnesjum Ófærð í Reykjanesbæ

Fjölnota er Framtíðin

ENNEMM / SÍA / NM55367

Endingargóður og Léttur, ódýr og mikLu faLLEgri innkaupapoki

Á hverju ári enda 20 milljónir plastpoka á íslenskum ruslahaugum eftir aðeins eina notkun. Látum það heyra fortíðinni til. Fjölnota er framtíðin!

vinbudin.is

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

10.1.2012 Ófærð á Suðurnesjum 10.1.2012 Fastur bíll við Hellnar (Snæfellsbær) 10.1.2012 Skutla Rafv. í Norðurál 10.1.2012 Sv. 13 - Gerpir, klæðning að fjúka 10.1.2012 Sv. 9 - Aðstoða bíl við Hólabak 10.1.2012 Aðstoð á Bröttubrekku 10.1.2012 Aðstoð á Holtavörðuheiði 10.1.2012 Aðstoð vegna óveðurs 10.1.2012 Bílar útaf á Sauðárkróki 10.1.2012 Fastir bílar á Grundartangaafleggjara 10.1.2012 Óveðursaðstoð – Vesturgata 26, Akranesi 10.1.2012 Óveðursútkall 10.1.2012 Sv. 3 - Aðstoð vegna rafmagnsleysis 10.1.2012 Sv. 1 - Viðbúnaður á Höfuðborgarsvæðinu 10.1.2012 Þak að losna af bílskúr við Vesturgötu 19, Akranesi 10.1.2012 Leit að stúlku í miðbæ Reykjavíkur

Flugbjörgunarsveitin á Hellu fór með fréttafólk frá NBC Nightly News upp að Sólheimajökli þar sem það fylgdist með æfingu.

Bíll útaf Norðan afleggjara að Reykjaströnd Sv. 3 - Bíll útaf við Gullfoss Óveðursaðstoð í Snæfellsbæ Aðstoða bíl uppi á Breiðdalsheiði Sækja fastan bíl á Mosfellsheiði Hross fast í skurði aftur Sv. 9 - Aðstoða við tetraendurvarpa Bíll fastur við Miklavatn Breyttur jeppi sóttur upp að Kríuvötnum Sv. 1 - Leit að manni við Helgafell Fastur bíll á Fróðárheiði (Snæfellsbær) Bíll fastur í krapa og hálku við Munaðarnes Fastur bíll við Helgafell Sv. 1 - Skafrenningur á Sandskeiði Sv. 3 - Aðstoð við bíla á Hellisheiði Snjóflóð á Raknadalshlíð, bíll fastur innan við flóðið Sv. 3 - Fastur bíll í Brekkuskógi Sv. 3 - Aðstoða bíl Sv. 3 - Snjómokstur Sv. 3 - Snjómokstur á Selfossi Sv. 3 - Snjómokstur á Selfossi 2 Sv. 1 - Bátur sokkinn í Kópavogshöfn Sv. 1 - Vélsleðaslys við Skálafell Sv. 3 - Aðstoða slökkvilið vegna vatnsleka Þakplötur að fjúka á Álfhólahjáleigu Sv. 16 - Þakplötur að fjúka í Mýrdal Sv. 12 - Bíll útaf í Námaskarði Sv. 9 - Aðstoð í Víðidal Aðstoð á Vesturlandsvegi Sv. 2-240 - Bílar fastir í ófærð Aðstoð við fasta bíla í Snæfellsbæ Ná hrossum niður af Vatnsskarði Sv. 4 - Fastur bíll Sv. 1 - Óveðursviðbúnaður Sv. 11 - Leit í Kjarnaskógi Sv. 1 - Bílvelta á Vesturlandsvegi Sv. 18 - Óveðursaðstoð Sv. 2-240 - Bílar í vandræðum Maður með brjóstverk Sv. 2-235 - Aðstoða bíla í vandræðum Aðstoð á Hrútafjarðarhálsi Aðstoða bíl við Fellsstrandarveg

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

10.1.2012 10.1.2012 11.1.2012 11.1.2012 11.1.2012 11.1.2012 12.1.2012 12.1.2012 12.1.2012 12.1.2012 13.1.2012 13.1.2012 13.1.2012 13.1.2012 13.1.2012 13.1.2012 14.1.2012 14.1.2012 14.1.2012 14.1.2012 14.1.2012 15.1.2012 15.1.2012 17.1.2012 18.1.2012 18.1.2012 18.1.2012 20.1.2012 20.1.2012 20.1.2012 21.1.2012 21.1.2012 23.1.2012 23.1.2012 23.1.2012 23.1.2012 24.1.2012 24.1.2012 24.1.2012 25.1.2012 25.1.2012 25.1.2012

Björgunarsveitin Húnar frá Hvammstanga aðstoðar bílstjóra á Arnarvatnsheiði. Mynd: Bjsv. Húnar.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

25.1.2012 25.1.2012 25.1.2012 25.1.2012 25.1.2012 25.1.2012 25.1.2012 25.1.2012 25.1.2012 26.1.2012 26.1.2012 26.1.2012 26.1.2012 26.1.2012 26.1.2012 26.1.2012

Ófærð í Búlandshöfða (Lífsbjörg) Sv. 9 - Aðstoða póstbíl Sv. 2 - Bílar fastir á Suðurnesjum Sv. 2 - Bílar fastir í Reykjanesbæ Bílalest fylgt yfir Kleifarheiði Sv. 1 - Óveðursaðstoð Sv. 4 - Bíll fastur á Holtavörðuheiði Sv. 2 - Bílar fastir á Suðurnesjum Sv 2-240 - Bíll útaf Grindavíkurvegi Klaki á þaki, Ólafsfirði Sóttur bátur Lokun vegna snjóflóða Sv. 3 - Óveðursaðstoð Sv. 3 - Koma starfsmanni HSu í vinnu Sv. 3 - Snjómokstur 25.01 Sv. 3 - Óveðursaðstoð við Hótel Selfoss

Öryggismál sjómanna í forgang

SKOÐUN Á SKIPUM OG BÁTUM

Pantanir á skrifstofu BSI í síma 414 4444 eða hjá úttektarmönnum Hálfdan Henrysson – GSM 840-0250, Vestur- og Suðurland Magnús Jónsson - GSM 892-7139, Vestfirðir Leifur Gunnarsson - GSM 898-4023, Vestmannaeyjar Grétar Örn Sigfinsson - GSM 840-0252, Austurland Óli Austfjörð - GSM 840-0253, Norðurland Einnig er hægt að panta skoðun á www.ce.is Útgerðarmenn, setjum öryggismál sjómanna í forgang og látið skoðunarmenn með áratuga reynslu sjá um úttektir og skoðanir á ykkar skipum.

Úttektir

Mat

Eftirlit

Skoðanir

Þjálfun

Vottun

BSI Á ÍSLANDI EHF Faggild skoðunarstofa Skipholti 50c

· 104 Reykjavík · Sími: 414 4444 · Fax: 414 4455 · Netfang: info@bsiaislandi.is · Vefslóð: www.ce.is

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

26.1.2012 26.1.2012 26.1.2012 26.1.2012 27.1.2012 27.1.2012 27.1.2012 27.1.2012 27.1.2012 27.1.2012 28.1.2012 28.1.2012 28.1.2012 29.1.2012 30.1.2012 30.1.2012 30.1.2012 31.1.2012

Sv. 1 - Aðstoð við bíl í Bláfjöllum Sv. 3 - Aðstoða lögreglu Sv. 1 - Leit í Kvosinni Sv. 16 - Bíll út af á Sólheimasandi Ófærð á Hellisheiði - Lokun Óveðursaðstoð í Snæfellsbæ Aðstoð á Hellisheiði Bílar fastir uppi á Mikladal Sv. 4 - Óveðursaðstoð í Borgarnesi Sv. 1 - Sækja bíl á Kaldárselsvegi Sv. 4 - Aðstoð við bíl Sækja fastan bíl á Kjósarskarðsvegi Sv. 9 - Vélsleðaslys við Syðri-Velli Aðstoð við skip í Norðfjarðarhöfn Sv. 12 - Fastur bíll á vegi að Hverfjalli Sv. 1 - Fastur bíll í Heiðmörk Sv. 1 - Öndunarerfiðleikar Sv. 1 - Bíll fastur á afleggjaranum að Krísuvíkurkirkju

Frá leitarhestanámskeiði sem haldið var í tengslum við ráðstefnuna Björgun. Mynd: Halla Kjartansdóttir.

Dreifnám Tækniskólans fyrir framsækna nemendur Bygginatækniskólinn Lotubundið kvöld-og helgarnám (dreifnám) í húsasmíði

Skipstjórnarskólinn Smáskiparéttindi Skipstjórnarnám

Upplýsingatækniskólinn Grunnnám upplýsinga- og fjölmiðlagreina Tölvubraut

Meistaraskólinn Allar iðngreinar

Lýsingarfræði Tveggja anna nám

Rekstur og stjórnun Rekstur og fjármál Stjórnun 1

Véltækniskólinn Vélstjórn 750 kW réttindi Rafvirkjun fyrir vélfræðinga

Nánari upplýsingar og innritun á tskoli.is/dreifnam

www.tskoli.is

Febrúar

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

1.2.2012 1.2.2012 2.2.2012 3.2.2012 4.2.2012 5.2.2012 6.2.2012 6.2.2012 6.2.2012 7.2.2012 8.2.2012 8.2.2012 9.2.2012 11.2.2012 12.2.2012 16.2.2012

Sv. 9 - F3 bíll fastur við Hvítserk á Vatnsnesi Sv. 12 - Vörubílstjóri í vandræðum á Mývatnsheiði Bíll út af vegi Fastur bíll við Stardal Sv. 4 - Aðstoða fastan bíl á Bröttubrekku Vélsleðaslys í Skálafelli Sv. 12 - Erlendir ferðamenn fastir á leið að Hverfjalli Sv. 4 - Ferðamaður í vanda við Glym Slasaður maður við Vegamótavatn Sv. 2-230 - Fok Sækja tvo menn í Norðlingalægð Sv. 9 - Leit að strokudrengjum í Svartárdal 240 - Fastur bíll í Krísuvík Fólk í vandræðum á Fróðárheiði Aðstoð á Holtavörðuheiði Brúarfoss vélarvana s-v við Garðskaga

Frá Hvammstanga. Mynd: Birgir Karlsson.

100

Aðgerðir björgunarsveita 2012

16.2.2012 17.2.2012 17.2.2012 18.2.2012 18.2.2012 19.2.2012 21.2.2012 22.2.2012 23.2.2012 24.2.2012 25.2.2012 25.2.2012 26.2.2012 26.2.2012 27.2.2012 28.2.2012 29.2.2012 29.2.2012 29.2.2012

Svæði 10 - Bíll útaf á Öxnadalsheiði Leit að mönnum í vestanverðum Eyjafjallajökli Sv. 1 - Krampi á Kjalarnesi Aðstoða fastan bíl Óveðursaðstoð á Hellisheiði Bíll fastur á Breiðdalsheiði Bílvelta í Fljótum Sv. 1 - Aðstoða erlendan ferðamann Rútuslys í Oddskarði Sv. 2-260 - Aðstoða lögreglu Aðstoða bíl á Breiðdalsheiði Bíll fastur á Breiðdalsheiði Sv. 12 - Ferðamenn fastir við Dettifoss að vestan Sv. 1 - Kona slösuð í Esju Bíll í vandræðum á Breiðdalsheiði Sv. 2-230 - Lögreglubíll í vandræðum Sv. 9 - Aðstoð á Melsnesi Sv. 12 - Tveir bílar fastir við Hverfjall Sv. 2-240 - Aðstoða sjúkrabíl

Mars Sv. 3 - Hvalreki í sjónum við Stokkseyri Fastur bíll á Kleifarheiði Kennsla í Vestmannaeyjum Aðstoða bíla í Jökuldölum Snæfellsbær: Fastur bíll á Jökulhálsi Snæfellsbær: Vandræði vegna hálku í Búlandshöfða Sv. 12 - Bíll fastur við Jökulsá á Fjöllum Snæfellsbær: Villtir við rætur Snæfellsjökuls Sv. 9 - Aðstoð á Holtavörðuheiði Flutningur af Grímsfjalli Snæfellsbær: Ófærð á Fróðárheiði Sv. 2-230 - Aðstoða lögreglu Bíll útaf á Kleifaheiði Bíll útaf við bæinn Múla Bíll fastur ofarlega á Mikladal Sv. 4 - Aðstoða fastan bíl nálægt Hreðavatni Sv. 1 - Öndunarerfiðleikar á Kjalarnesi Aðstoð Holtavörðuheiði Bifreið utan við Skálafell Sv. 16 - Fótboltalið í vandræðum

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

1.3.2012 2.3.2012 2.3.2012 3.3.2012 4.3.2012 4.3.2012 5.3.2012 5.3.2012 6.3.2012 6.3.2012 7.3.2012 7.3.2012 7.3.2012 8.3.2012 8.3.2012 8.3.2012 8.3.2012 9.3.2012 9.3.2012 9.3.2012

101

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

9.3.2012 9.3.2012 9.3.2012 10.3.2012 10.3.2012 10.3.2012 10.3.2012 10.3.2012 10.3.2012 10.3.2012 10.3.2012 10.3.2012 11.3.2012 12.3.2012 15.3.2012 15.3.2012 16.3.2012 16.3.2012 17.3.2012

Sv. 9 og 4 - Aðstoð á Holtavörðuheiði Sv. 6 - Bíll fastur ofarlega í Höfðadal Sv. 3 - Aðstoða bíl við Biskupstungnabraut Aðstoð á Hellisheiði Aðstoð á Holtavörðuheiði Draga upp bíl á Mýrunum Draga upp bíl undir Hafnarfjalli Draga upp bíl við Valbjarnarvelli Sv. 5 - Bíll fastur á Svínadal Sv. 12 - Bíll með hestakerru útaf á Mývatnsheiði Sv. 4 - Aðstoð við bíl Útafakstur á Mývatnsheiði Sv. 1 - Maður fastur á Norðurgarðinum í Hafnarfirði Snæfellsbær: Fólk aðstoðað á Fróðárheiði Sv. 12 - Bíll fastur við Víti norðan Kröflu Sv. 12 - Bíll útaf vegi vestan við Grímsstaðaöxl Sv. 12 - Erlendir ferðamenn fastir á vegi að Dettifossi Sv. 12 - Fastur bíll við Dettifoss að vestan Aðstoða bíl á Breiðdalsheiði

Hågglund snjóbíll Flugbjörgunarsveitarinnar á Hellu á var notaður þegar sótt voru öskusýni fyrir vísindamenn á Eyjafjallajökul. Mynd: Gunnar Sigmundsson, HSSR.

102

Ríki Vatnajökuls - ferðaþjónustu-, matvæla- og menningarklasi Suðausturlands býður upp á einstaka upplifun allan ársins hring. • • • •

Girnilegur matur úr héraði Mikið úrval gistingar Fjölbreyttir afþreyingarmöguleikar Gestrisni heimamanna

Nánari upplýsingar á www.visitvatnajokull.is

Frá leitarhestanámskeiði sem haldið var í tengslum við ráðstefnuna Björgun. Mynd: Halla Kjartansdóttir.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

17.3.2012 17.3.2012 18.3.2012 18.3.2012 18.3.2012 18.3.2012 18.3.2012 18.3.2012 18.3.2012 18.3.2012 19.3.2012 19.3.2012 19.3.2012 20.3.2012 21.3.2012 23.3.2012 23.3.2012

104

Farið inn á Öxi til að ná í fastan bíl Neyðarsendir á Vatnajökli Útkall á Kleifaheiði Sv. 1 - Aðstoð á Vesturlandsveginum Sv. 2 - Aðstoð á Reykjanesbraut Sv. 2-240 - Aðstoða bíl við Kleifarvatn Sv. 2-240 - Aðstoða Lögreglu uppi á Reykjanesbraut Sv. 2-240 - Fastur bíll á Suðurstrandarvegi Sv. 6 - Aðstoð á Hálfdán Sv. 11 - Slasaður vélsleðamaður á Flateyjardal Sv. 11 - Aðstoð á Öxnadalsheiði Sv. 4 og 5 - Aðstoð á Bröttubrekku Sóttir vélsleðar út á Flateyjardal Sv. 11 - Aðstoð á Öxnadalsheiði Útkall vegna slyss um borð í togara Sv. 3 - Aðstoða lögreglu við umferðarstjórnun vegna bruna Sv. 1 - Meðvitundarleysi

Starfsstöðvar Ísfells og Ísnets: • Ísnet Þorlákshöfn - Óseyrarbraut 28 • Ísnet Vestmannaeyjar - Flötum 19 • Ísnet Húsavík - Barðahúsi • Ísnet Akureyri - Oddeyrartangi • Ísnet Sauðárkrókur - Lágeyri 1 • Ísfell / Ísnet Hafnarfjörður - Óseyrarbraut 28 • Sími 5200 500 • isfell@isfell.is

www.isfell.is

...Hafðu samband við sölumenn okkar og fáðu allar upplýsingar

Allur helsti björgunarbúnaður til sjós og lands...

24.3.2012 24.3.2012 25.3.2012 25.3.2012 26.3.2012 26.3.2012 26.3.2012 26.3.2012 27.3.2012 27.3.2012 28.3.2012

Aðstoða bilaðan bíl við Langjökul Sv. 12 - Bíll fastur við Hverfjall Fastur bíll á Uxahryggjum Sv. 1 - Maður í sjónum við Hörpu BB Björg aðstoðar Glað SH Ófærð í Búlandshöfða Sv. 6 - Þakplötur að fjúka Slöngubátur á hvolfi Farið með lóðs í flutningaskipið Frida Særif dregið til Rifshafnar Sv. 1 - Vélavana bátur Vestur af Akurey

Apríl

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

1.4.2012 1.4.2012 1.4.2012 2.4.2012 5.4.2012 6.4.2012 6.4.2012 7.4.2012 7.4.2012 9.4.2012 9.4.2012 9.4.2012 9.4.2012 10.4.2012 11.4.2012 14.4.2012 15.4.2012 15.4.2012 15.4.2012 15.4.2012 19.4.2012 19.4.2012 19.4.2012 20.4.2012 22.4.2012 25.4.2012 30.4.2012

106

Sv. 4 - Aðstoða fastan bíl á Holtavörðuheiði Sv. 4 - Fastir bílar á Uxahryggjum Sv. 4 - Fastur bíll á Kaldadal Sv. 11 - Bíll fastur á Lágheiði Fastur bíll í Skúmstungum Sv. 9 - Fastur bíll norðan Hveravalla Sv. 4 - Ok: Affelgaður bíll á Kaldadal Sv. 16 - Fastur bíll Sv. 16 - Hungurfit Björg, lóðsferð vegna FRIDA til Ólafsvíkur Snæfellsbær: Ófærð á Fróðárheiði Aðstoð við bíl í Skötufirði Bíll útaf við Jarðsig Sv. 16 - Hamragarðaheiði Sv. 4 - Fastur bíll á Uxahryggjum Sv. 18 - Rollubjörgun í Bjarnarey Sv. 12 - Fastur bíll við Víti norðan Kröflu Sv. 2-240 - Fastur bíll á Selatöngum Sv. 1 - Árekstur á Kjalarnesi Sv. 1 - Leitaræfing Sv. 1 - Esjan: Maður í sjálfheldu Sv. 3 - Svifdrekaslys í Kömbum Sv. 1 - Sinubruni við Hvalfjarðareyri Sv. 1 - Athuga með neyðarblys Sv. 1 - Fastur bíll við Kleifarvatn Sv. 9 - Hross umflotin á Vatnsnesi Sv. 2-240 - Fastur bíll

Hjálparsveit skáta Kópavogi í kópabjörgun. Mynd: Jakop Fannar Sigurðsson.

Maí

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

4.5.2012 5.5.2012 6.5.2012 7.5.2012 7.5.2012 7.5.2012 7.5.2012 7.5.2012 7.5.2012 7.5.2012 7.5.2012 7.5.2012 7.5.2012 9.5.2012 9.5.2012 10.5.2012 13.5.2012 13.5.2012 13.5.2012

108

Sv. 9 - Fastur bíll á Hrafnabjargavegi 245 Sv. 2 - Strandað skip í Sandgerði Hjólreiðamaður í Reykjadal Aðstoð á Fagradal Draga upp bíl við Fögruhlíð Aðstoð á vegi við vinnubúðir Bechtel Aðstoð við Sómastaði Aðstoð á Fagradal Aðstoð á Norðfjarðarvegi, við álver Aðstoð við vatnstankinn Aðstoð á gamla veginum við Haga Aðstoð á Fagradal Aðstoða bíl við Kollaleiru Par í sjálfheldu í Ingólfsfjalli Sv. 1 - Slasaður vélhjólamaður á Undirhlíðarvegi Sv. 18 - Sjúkraflutningar Sv. 9 - Aðstoð í Langadal Óskað eftir aðstoð vegna ferðamanna á Klettshálsi Óveðursaðstoð á Hvammstanga

E N N E M M / S Í A / N M 578 5 8

> Öflugri landsbyggð í alfaraleið Nú hafa orðið þáttaskil í sjóflutningum af landsbyggðinni því Samskip hafa hafið siglingar á nýrri leið sem tengir Akureyri, Ísafjörð, Sauðárkrók og Reyðarfjörð beint við markaði í Evrópu. Við erum stolt af því að geta boðið innlendum og erlendum viðskiptavinum okkar þann hraða, hagkvæmni og sparnað sem hlýst af greiðari leið vörunnar til viðskiptavinarins.

www.samskip.com

Saman náum við árangri

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

13.5.2012 13.5.2012 13.5.2012 13.5.2012 14.5.2012 14.5.2012 14.5.2012 15.5.2012 16.5.2012 16.5.2012 16.5.2012 16.5.2012 17.5.2012 18.5.2012 18.5.2012 19.5.2012 20.5.2012 20.5.2012 20.5.2012 20.5.2012 21.5.2012 21.5.2012 21.5.2012 21.5.2012 21.5.2012 21.5.2012 21.5.2012 21.5.2012 21.5.2012 22.5.2012 23.5.2012 24.5.2012 25.5.2012 26.5.2012 27.5.2012 27.5.2012 28.5.2012 28.5.2012 30.5.2012 30.5.2012 30.5.2012 31.5.2012

110

Sv. 11 - Leit að konu í Hlíðarfjalli Sv. 13 - Aðstoða bíla á Fjarðarheiði Sv. 1 - Óveðursaðstoð Endurlífgun í Esju Útkall á Fjarðarheiði Bíll fastur í Suðurd. Útkallsæfing, Árborg Draga upp bíl við Hundastapa Fastur bíll við Ásbyrgi (Dettifossvegur) Sv. 16 - Fastur bíll á Lakavegi Svæði 12 - Aðstoð við rútu við Saltvík Snjóflóð á Glerárdal Maður í sjálfheldu á Seljalandsdal 230 Sv. 2 - Nauðlending hjá IAE. Hættustig rauður Skip að reka upp í Skarðsfjöru, F1 rauður Sv. 4 - Akranes-Batamessa Bruni á Seyðisfirði Leit að fólki á Vatnsskarði Útkall rauður, leki að bát (Lífsbjörg) Maður fellur í bjargi í Aðalvík Sv. 13 - Draga upp bíl Sv. 13 - Draga upp bíl Sv. 13 - Skjólveggur að fjúka Sv. 13 - Draga upp bíl Sv. 13 - Aðstoða bíl á Þórdalsheiði Sv. 13 - Óveðursútkall á Reyðarfirði Sv. 6 - Meðvitundarlaus maður í Vattarfirði Sv. 13 - Sækja slasaðan vélsleðamann í Svínadal Útkall, svæði 13 - Bíll útaf á Fjarðarheiði Sv. 12 - Fastur bíll við Námakollu Mývatnssveit 240 - Útkall F1 Rauður, vélavana bátur Útkall rauður, útsýnispallur hrundi á Lágey við Dyrhólaey Ferðamenn í vandræðum á Jökulhálsi (Snæfellsbær) Sv. 3 - Fastur bíll á Kjalvegi Þórsmörk, leit F1 Rauður, maður í Ölfusá Sv. 1 - Leit við Meðalfellsvatn Hamragarðar, kona fram af kletti Sv. 4 - Ok, Kaldidalur Sv. 4 – Ok, Kaldidalur N 240 - F2 Gulur, bs Grindavík Sv. 16 - Fastur bíll við Gígjukvísl

SJÓMANNASAMBAND ÍSLANDS

LANDSSAMBAND ÍSLENSKRA ÚTVEGSMANNA

sjomennt.is • sjomennt@sjomennt.is • sími: 514 9601

•

og Sjómannasamband Íslands (SSÍ) standa að Sjómennt.

SÍA

Samtök atvinnulífsins (SA), Landssamband íslenskra útvegsmanna (LÍÚ)

sjomennt

r Kynntu þé rétt þinn á

•

starfstengt nám eða námskeið • tómstundastyrkir • meirapróf kaup á hjálpartækjum vegna lestrar- eða ritörðugleika

.is

styrk?

Félagsmenn Sjómenntar sem unnið hafa í að minnsta kosti sex mánuði á síðastliðnum tólf mánuðum geta sótt um styrk til félagsins:

Átt þú rétt á

Sjómennt – fræðslusjóður sjómanna og útgerðarfélaga

PIPAR\TBWA 130713

Júní

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

1.6.2012 Aðstoð við ferðafólk í Skagafirði 1.6.2012 Sv. 1 - Leit að einhverfum dreng 2.6.2012 Par strand við Þröngá 2.6.2012 Sv. 1 - Æfing Hvalfirði 4.6.2012 Sv. 16 - Draga upp bíl 4.6.2012 Sv. 1 - Sjálfhelda í Helgafelli 4.6.2012 Sv. 9 - Hross í haughús í Arnargerði 5.6.2012 Eldri maður í erfiðleikum 5.6.2012 Neyðarsendir á Skeiðarárjökli 5.6.2012 Leki að bát 7.6.2012 Vopni, bíll útaf á Hellisheiði 7.6.2012 Þórsmerkurvegur 7.6.2012 Sv. 1 - Sinubruni í Heiðmörk 8.6.2012 Sv. 2-230 - Maður í sjónum við höfnina í Keflavík 9.6.2012 Uppgefin kona í Gufudal 9.6.2012 230 Sv. 2 - Útkall rauður, flugvél 757, sprungið nefhjól 10.6.2012 Sv. 1 - Handleggsbrot á Helgafelli

Björgunarskip og bátar í höfninni í Reykjavík á meðan IMRF fundi stóð um borð í Sæbjörginni. Mynd: Jón Svavarsson.

112

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

10.6.2012 10.6.2012 11.6.2012 11.6.2012 13.6.2012 13.6.2012 14.6.2012 15.6.2012 16.6.2012 16.6.2012 17.6.2012 17.6.2012 17.6.2012 17.6.2012 20.6.2012 21.6.2012 21.6.2012 21.6.2012 21.6.2012 23.6.2012 23.6.2012 23.6.2012 24.6.2012 24.6.2012 26.6.2012 26.6.2012 27.6.2012 27.6.2012 27.6.2012 28.6.2012 28.6.2012 30.6.2012

Sv. 1 - Leit við Hafravatn Sv. 1 - Aðstoða bát við Kjalarnes Böruburður við Seljavallalaug Aðstoð við fótbrotinn einstakling við Glym Slasaður maður í Hafrafelli Sv. 1 - Slasaður maður í Hafrafelli Aðstoð við olíulausan strandveiðibát Sv. 11 - Vélavana bátur Sv. 16 - Fastur bíll Sv. 3 - Stúlkur í sjálfheldu Fastir bílar á Jökulhálsi (Lífsbjörg) F3 Mótorhjólamenn í vandræðum á Arnarvatnsheiði Útkall rauður við Borgareyjar Stóridalur, datt af hesti, hugsanlega úr axlarlið Útkall rauður - Skúta utan við Meðallandsfjöru Fótbrotin kona Sv. 11 - Leit að manni Öxarárfoss, maður féll Sv. 2 230 - F2- hestamaður féll af baki. Böruburður 240 - Fastir bílar í Sandvík Sv. 1 - Fótbrotin kona í Esju Sv. 11 - F1 Köfunarslys við Hjalteyri Sv. 16 - Ökklabrot Bíll í Gilsá Kona slösuð á Kattarhryggjum Sv. 2-260 - Bátur dottinn út úr tilkynningaskyldu Útkall Svæði 4 - Úlfsvatn Gerpir, vélavana bátur fyrir utan Norðfjarðarhorn Hvalaskoðunarbátur vélarvana Sækja tvo göngumenn á Fimmvörðuháls Sv. 1 - 18 ára örmagna í Esju Maður í nauðum á Hádegishnjúki

Júlí 1.7.2012 2.7.2012 2.7.2012 2.7.2012 3.7.2012 3.7.2012 4.7.2012

114

Sv. 1 - Krampi á Kjalarnesi Ferðamenn aðstoðaðir í Eysteinsdal (Lífsbjörg) 230 Sv. 2 – Hættustig, Learjet með reyk í cockpit Sv. 12 - Kona tognuð á fæti við kirkjuna í Dimmuborgum Gerpir, vélavana bátur Sv. 9 - Bátur strand við Skagaströnd Fastur bíll á þúsundvatnaleið

Aðgerðir björgunarsveita 2012

Frá ráðstefnunni Björgun. Mynd: Jón Svavarsson.

Sv. 12 - Bíll útaf við Neslandaafleggjara Sv. 16 - Sækja fólk á Fimmvörðuháls Sv. 1 - Leit að barni í Breiðholti Bíll fastur á Öndverðarnesi (Lífsbjörg) Bátur á reki við Prestabugt Bilaður bíll í Ófæruvík við Dýrafjörð Fastur bíll í Gljúfurleit Sv. 16 - Fastur bíll í fjörunni við Vík Sv. 16 - Fastur bíll við Hjörleifshöfða Sv. 2-240 - F3 grænn, bátur strandaður innan hafnar Villt stúlka Sv. 16 - Menn í sjálfheldu í fjörunni við Vík Gerpir, sækja slasaðan sjómann Útafakstur á Mývatnsheiði Sv. 4 - Fótbrotin kona við Glym Eftirgrennslan eftir þýsku pari Sv. 16 - Vélavana bátur við Vík Sv. 1 - Strönduð skúta við Skildinganes

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

4.7.2012 5.7.2012 5.7.2012 7.7.2012 7.7.2012 8.7.2012 9.7.2012 9.7.2012 9.7.2012 9.7.2012 10.7.2012 12.7.2012 12.7.2012 12.7.2012 15.7.2012 16.7.2012 16.7.2012 16.7.2012

115

17.7.2012 17.7.2012 17.7.2012 17.7.2012 20.7.2012 20.7.2012 21.7.2012 22.7.2012 25.7.2012 26.7.2012 26.7.2012 27.7.2012 30.7.2012 30.7.2012

Fastur bíll á Jökulhálsi (Lífsbjörg) Ferðamenn aðstoðaðir í Eysteinsdal (Lífsbjörg) Sv. 12 - Fastur bíll skammt frá Dettifossi Sv. 12 - Fótbrotinn vélhjólamaður við Hrossaborg Sv. 2-240 - F1 rauður, eldur í bát Sv. 2-240 - F2 gulur, vélarvana bátur Sv. 1 - Skúta í vanda á sundunum Sv. 16 - Ferðamenn villtir á Fimmvörðuhálsi Sv. 12 - Meðvitundarlaus kona á tjaldstæði í Reykjahlíð Farið með varahluti í Orra Ís (Lífsbjörg) Fastur bíll í Eysteinsdal (Lífsbjörg) Sv. 16 - Aðstoð við Hjörleifshöfða Ferðafólk aðstoðað í Breiðuvík (Lífsbjörg) Sv. 16 - Fastir bílar við Dyrhólaey

Ágúst

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

2.8.2012 2.8.2012 2.8.2012 2.8.2012 2.8.2012 2.8.2012 3.8.2012 4.8.2012 6.8.2012 6.8.2012 6.8.2012 8.8.2012 8.8.2012 8.8.2012 8.8.2012 8.8.2012 8.8.2012 10.8.2012 11.8.2012 11.8.2012 11.8.2012 12.8.2012 13.8.2012 14.8.2012 15.8.2012

116

Aðstoð við skip í Norðfjarðarhöfn Sv. 16 - Bílar tepptir Sv. 11 - Dalvík, leit í óbyggðum Sv. 1 - Leit í Brynjudal Strandaður bátur á Skjálfanda Sv. 16 - Bíll í Þórólfsá Sv. 10 - Fastur bíll við Héraðsvatnabrú Sv. 18 - F2 maður í sjálfheldu við Moldá Sv. 12 - Fastur bíll í Lindá Sv. 1 - Bíll í Svínaskarði Sv. 16 - Bíll á Gilsáraurum Sv. 12 - Fólk með bilaðan bíl við Grafalandaá Ekið á 7 ára dreng Sv. 3 - Trampólínslys Sv. 3 - Bílslys Sv. 3 - Fótbrotin stúlka Sv. 7 - Sinubruni í Laugardal F1 Maður fyrir borð við Akurey Aðstoð við ferðamann í Þjórsárkvíslum Aðstoð vegna foks á tjöldum Svæði 4 - Týnd stúlka við Langavatn Sv. 4 - Fastir bílar við Langavatn Sv. 10 - Fastur bíll við Hofsjökul Sv. 4 - Týndur ferðamaður við Glym Sv. 10 - Tveir bílar fastir norðan Hofsjökuls

VA K TSTÖÐ SIGLING A fjarskipti og öryggisvöktun á sjó

Útgerðarmenn · Sjómenn · Aðstandendur sjófarenda Nýtið ykkur þjónustu Vaktstöðvar siglinga sími

fax

netfang

Stjórnstöð Landhelgisgæslunnar

545 2100

545 2001

sar@lhg.is

Strandarstöðvar Reykjavík radíó Nes radíó Hornafjörður Radíó Vestmannaeyjar radíó Ísafjörður radíó Hornafjörður radíó

551 1030

562 9043

reyrad@lhg.is.

TFA TFM TFT TFV TFZ TFX

Upplýsingar um skip og báta

552 3440

Sjálfvirk tilkynningaskylda Með stofnun Vaktstöðvar siglinga sameinuðust lykilaðilar vegna leitar og björgunar á hafsvæðinu umhverfis Ísland. Vaktstöð siglinga veitir öryggisþjónustu við sjófarendur. Helstu verkefnin eru vöktun og stjórnun neyðarsamskipta, vöktun sjálfvirkra tilkynningakerfa á sjó, almenn talfjarskipti við skip og báta og boðun sjóbjörgunarsveita, auk verkefna stjórnstöðvar Landhelgisgæslunnar.

Útkallssími 511 3333 Skógarhlíð 14 105 Reykjavík www.vaktstod.is www.lhg.is

15.8.2012 15.8.2012 16.8.2012 16.8.2012 17.8.2012 17.8.2012 18.8.2012 19.8.2012 19.8.2012 19.8.2012 20.8.2012 21.8.2012 22.8.2012 22.8.2012 24.8.2012 25.8.2012 26.8.2012 26.8.2012 26.8.2012 29.8.2012 30.8.2012 31.8.2012 31.8.2012 31.8.2012

250 Sv. 2 - F1 leit að konu í Garðinum 240 - F1 rauður vélavana bátur við Eldey Sv. 16 - Fastur bíll 235 - Sv. 2 - Hættustig rauður, sprengjuhótun í flugvél Sv. 12 - Fastur bíll í Lindá Sv. 2 - 240 fastur bíll Sv. 1 - Fótbrotin kona í Brynjudal Sv. 2 - 240 Fastur bíll Stúlka í sjálfheldu Sv. 1 - Vélavana bátur Sv. 4 - Fastur bíll við Langavatn Sv. 16 - Almenningar Slösuð kona á hné við Leirhnjúk Kona týnd í Lóni í Hornafirði Sv. 16 - Drukknaður bíll Sv. 16 - Leit í Eldgjá Sv. 1 - Drengur dettur á hjólabrettapalli Sv. 1 - F3 rauður, ljós út af Kársnesi B.s. Björg í Rifi aðstoðar bát til hafnar 26.8. Fastur bíll í Hólsá Fótbrotin maður í Skaftafelli Fastur Bíll við Tindafjall Sv. 12 - Fastur bíll í Grafalandaá F1 Krampi í Kjós

September

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

1.9.2012 1.9.2012 2.9.2012 3.9.2012 3.9.2012 4.9.2012 5.9.2012 5.9.2012 5.9.2012 5.9.2012 5.9.2012 6.9.2012 6.9.2012 8.9.2012 9.9.2012

118

Sv. 4 - Fastur bíll við Langavatn Sv. 2 - 230 Gæsla á Ljósanótt 2012 Vélarvana bátur fyrir utan Þorlákshöfn Maður í Skyndidalsá Sv. 10 - Hross í rotþró Bíll fastur utan vegar við Djúpavog Aðstoð við Kirkjufellsós Aðstoð við Almenninga Aðstoð á Fimmvörðuhálsi 230 Sv. 2 - Óvissustig Rauður, UA 69 Boeing Sv. 11 - Slasaður maður við Laugafell Sv. 12 - Fastur bíll vestan við Kistufell Sv. 1 - Öndunarerfiðleikar í Kjós Fastur bílaleigubíll við Kirkjufellsós Sv. 11 - Göngumenn skila sér ekki

MAKING MODERN LIVING POSSIBLE

Vörn gegn brunaslysum • Tvöfalt brunaöryggi Termix hitastýring fyrir setlaugar frá Danfoss • • • • • •

Rafeindastýring nemur hitastig í setlauginni Lokar fyrir innrennsli þegar óskuðu hitastigi er náð Ódýr og hagkvæm lausn Vönduð vara, lítill viðhaldskostnaður Áralöng reynsla stjórnbúnaðar við íslenskar hitaveituaðstæður Auðveld í uppsetningu og notkun

Við erum eini framleiðandinn í heiminum sem framleiðir tengigrindur og varmaskipta, ásamt sjálfvirkum stjórnbúnaði fyrir hitakerfi. Í áratugi höfum við safnað saman mikilli reynslu með vinnu við ýmsar aðstæður og við margar mismunandi gerðir hitakerfa

Þess vegna getum við boðið réttu tengigrindalausnina fyrir þitt hitakerfi. Lausn sem byggir á áratuga reynslu við val á stjórnbúnaði fyrir íslenskar hitaveituaðstæður.

Við erum með tengigrindur fyrir: • • • • •

Ofna- og gólfhitakerfi Neysluvatn Snjóbræðslur Stýringar fyrir setlaugar Við getum sérsmíðað tengigrindur fyrir allt að 25 MW afl

Tengigrindur fyrir hitakerfi að þínum óskum Danfoss stjórnbúnaður fyrir hitakerfi fæst í öllum helstu lagnaverslunum landsins

Danfoss hf. • Skútuvogi 6 • 104 Reykjavík • Sími: 510 4100 • veffang: www.danfoss.is

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

10.9.2012 10.9.2012 10.9.2012 10.9.2012 10.9.2012 10.9.2012 10.9.2012 10.9.2012 10.9.2012 10.9.2012 10.9.2012 10.9.2012 10.9.2012 10.9.2012 10.9.2012 10.9.2012 10.9.2012 11.9.2012 11.9.2012 11.9.2012 11.9.2012 11.9.2012 11.9.2012 11.9.2012 11.9.2012 11.9.2012 12.9.2012 12.9.2012 12.9.2012 12.9.2012 12.9.2012 12.9.2012 12.9.2012 13.9.2012 14.9.2012 15.9.2012 15.9.2012 15.9.2012 16.9.2012 16.9.2012 16.9.2012 17.9.2012

120

Aðstoð vegna rafmagnsleysis Óveður í Bolungarvík Sv. 9 - Aðstoða tvo bíla við Hveravelli Aðstoð við ferðafólk í Hamarsfirði Sv. 10 - Aðstoð við Rarik, Þverárfjall Sv. 11 - Óveður á Víkurskarði Sv. 12 - Óveður í Mývatnssveit Sv. 7 - Fokútkall í Hnífsdal Sv. 1 - Óveðursútkall Sv. 12 - Óveðursaðstoð víða Sv. 16 - Aðstoðarbeiðni vegna foks Sv. 16 - Hvassviðri Svæði 10 - Aðstoð við Rarik Svæði 10 - Bílar útaf á Vatnsskarði Svæði 10 - Óveður í Skagafirði Svæði 4 - Aðstoð á Kaldadal Rollubjörgun í Reykjadal Sv. 11 - Leit að kindum á Öxnadalsheiði Sv. 2 190 - Óveðursútkall Svæði 4 - Aðstoð á Kaldadal Svæði 4 - Aðstoða fastan bíl 201 Sv. 16 - Bilaður bíll í Klappargili á vegi 208 Sv. 9 - Fjárleit á Sauðardal Sv. 9 - Grafa fé úr fönn á Sólheimum Vatnsagi í Grunnskóla Fjallabyggðar Sv. 12 - Fjárleit og ýmis aðstoð á svæðinu, dagur 2 Sv. 9 – Heiðardalur, Vatnsnesfjalli, fennt fé Svæði 10 - Leitað kinda austan vatna Svæði 10 - Leitað kinda í Víðimýrardal Svæði 4 - Aðstoða fasta rútu á Kaldadal Sv. 9 - Aðstoð við bændur Sv. 11 - Fjárleit í Ólafsfirði Svæði 10 - Björgun á sauðfé Svæði 4 – Ok, bíll fastur við Jaka Sv. 11 - Aðstoða bændur við fjárleit í Hörgárdal Sv. 9 - Aðstoð á Vatnsnesfjalli F3 Sv. 9 - Aðstoð á Víðidalsfjalli Svæði 4 - Ok, fastur bíll á Kaldadal Sv. 12 - Fastur rútukálfur við Víti Sv. 1 - Umferðarslys á Vesturlandsvegi Sv. 12 - Aðstoða bændur í Mývatnssveit við fjárleit Fastur bíll við Mýrarkvísl

Umhverfisvænni díselolía hjá Olís Ef allir díselbílar á Íslandi notuðu VLO-díselolíu frá Olís myndi það jafngilda kolefnisbindingu 8,6 milljóna trjáa!* Olís býður fyrst íslenskra olíufyrirtækja upp á díseleldsneyti blandað með VLO, vetnismeð höndlaðri lífrænni olíu, sem er af vísindamönnum talin hreinni og umhverfisvænni en annað díseleldsneyti á markaðnum í dag. VLO virkar fullkomlega eins og önnur díselolía en meng ar minna. Íblöndunin dregur úr koltvísýringsmengun um 5%. VLO í hnotskurn

• Vetnismeðhöndlun skilar hreinni lífrænni olíu en áður hefur þekkst. • Íblöndunarhlutfall jafngildir 5% minni koltvísýringsmengun. • Má nota á allar díselvélar án þess að breyta þeim eða endurstilla. • Stuðlar að hreinni og betri bruna sem skilar hreinni vél. • Eykur ekki viðhald eða eyðslu og hefur ekki áhrif á verð. • Skilar sama afli og venjulegt dísel og 5% meira afli en hefðbundið lífdísel.

• Er mjög kuldaþolið og geymist vel, jafnt í hita sem kulda. * Á einu ári losar díselbílafloti Íslendinga um 345 þúsund tonn af koltvísýringi út í andrúmsloftið. Það má því segja að ef allir díselbílaeigendur fylltu hjá Olís myndi 5% útblástursminnkun jafngilda því að gróðursetja 8,6 milljónir trjáa – eða skóg sem nemur öllu byggðu svæði Reykjavíkur.

Nánari upplýsingar á olis.is

PIPAR\TBWA - SÍA - 131133

Vetnismeðhöndluð lífræn olía

17.9.2012 17.9.2012 18.9.2012 19.9.2012 20.9.2012 21.9.2012 21.9.2012 21.9.2012 21.9.2012 22.9.2012 22.9.2012 22.9.2012 22.9.2012 23.9.2012 23.9.2012 25.9.2012 27.9.2012 27.9.2012 28.9.2012 28.9.2012 29.9.2012 29.9.2012 29.9.2012 30.9.2012 30.9.2012

Sv. 16 - Fjórhjólaslys Sv. 12 - Aðstoða við fjárleit í Geldingardal Aðstoð við fastan bíl á Dynjandisheiði Vélavana bátur við Viðey Sv. 1 - Kjalarnes, skert meðvitund Sv. 9 - Aðstoða lögreglu við Sveinsstaði Sv. 12 - Leit að manni innanbæjar Sv. 9 - Aðstoða við fjárleit í Tröllabotnum Sv. 12 - Aðstoð við fjárleit í Gæsafjöllum Sv. 6 - Bílaleigubíll í ógöngum á Þingmannaheiði Sv. 6 - Fastur bíll á Dynjandisheiði Sv. 6 - Kópur, olíulaus skemmtibátur Sv. 12 - Aðstoð við fjárleit í Norðurfjöllum Fastur bíll sunnan við Hagavatn Sv. 6 - Bíll útaf á Dynjandisheiði Sv. 1 - Kjalarnes, meðvitundarleysi Sv. 16 - Landmannalaugar Leit að erlendum ferðamönnum á Kili Sv. 10 - Aðstoð við smalamennsku í Vesturfjöllum Sv. 11 og 12 - Aðstoð við bændur á Norðurlandi Aðstoð við bændur á svæði 9 Sv. 16 - Fastur bíll við Fiská Sv. 16 - Fastur bíll við Bjallavað Aðstoða hafnarvörð vegna báts sem losnaði frá bryggju Bíll í Jökulsá í Lóni

Október

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

1.10.2012 2.10.2012 3.10.2012 4.10.2012 6.10.2012 7.10.2012 10.10.2012 12.10.2012 12.10.2012 13.10.2012 14.10.2012 14.10.2012 14.10.2012 15.10.2012 18.10.2012

122

Fjárleit á Víðidalstunguheiði Sv. 1 - Umferðaróhapp á Vesturlandsvegi Eyri í Þjórsá Aðstoð við ferðamenn á Vaðlaheiði Rollubjörgun í Hengli Sv. 9 - Leit í Víðidal Sv. 1 - Kjalarnes öndunarerfiðleikar Fastur bíll við Landmannahelli Ferja gangnamenn inn á Bleiksmýrardalsdrög Slasaður maður í Esju Sv. 2-230 - Aðstoð vegna líkfundar Sv. 12 - Sækja slasaðan hjólamann upp á Heilagsdal Aðstoða við leit að fé í Norðurfjöllum Sv. 16 - Rúta í vandræðum í Gatnabrún Göngufólk í vanda

Aðgerðir björgunarsveita 2012

Frá námskeiði í snjóflóðaleit sem haldið var á Gufuskálum. Mynd: Þór Magnússon.

Sv. 3 - Rúta með 55 manns sem ók útaf Sv. 4 - Slasaður einstaklingur í Botnsúlum Hrútur sóttur frá Sjó F3 Grænn - Sigið e. lambi Sv. 16 - Fastur bíll á F 26 Sv. 11 - Leit í Glerárgili Leit að týndum Sv. 1 - Leit í Bláfjöllum Óvissa Rauður KEF Svæði 6 - Aðstoð við rjúpnaskyttur á Fossheiði Svæði 4 - Týnd rjúpnaskytta við Bröttubrekku Sv. 1 - Rúta útaf á Mosfellsheiði Sv. 11 - Bjarga hesti Fastur bíll í Blóðbrekkum Oddskarði Sv. 12 - 25.10.12. Árekstur á brúnni yfir Jökulsá á Fjöllum Sv. 12 - Fastur bíll við Grjótagjá Sv. 9 - F2 Þak að fjúka á Hvammstanga Vopnafjarðarheiði, bíll fastur í óveðri Leit í Skagafirði Sv. 10 - Leit að manni á Hofsafrétt Sv. 9 - F1 Rúta á hliðinni í Langadal

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

20.10.2012 21.10.2012 21.10.2012 23.10.2012 24.10.2012 25.10.2012 26.10.2012 26.10.2012 26.10.2012 27.10.2012 27.10.2012 27.10.2012 27.10.2012 28.10.2012 30.10.2012 31.10.2012 31.10.2012 31.10.2012 31.10.2012 31.10.2012 31.10.2012

123

112 dagurinn var haldinn hátíðlegur um land allt í febrúar. Björgunarsveitin Ísólfur á Seyðisfirði var m.a. með tæki og tól til sýnis fyrir bæjarbúa.

Nóvember

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

1.11.2012 1.11.2012 1.11.2012 1.11.2012 1.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012

124

Aðstoð við snjóaeftirlitsmann Fastur bíll við Vatnsdalsgerði í Vopnafirði Sv. 11 - Fastur bíll á Öxnadalsheiði Sv. 13 - Þakplötur að fjúka í Neskaupstað Sv. 16 - Járnplötur að fjúka í Mýrdal Aðstoð að Oddabraut 5 í Þorlákshöfn Fok af hlöðu á Hraunsmúla í Staðarsveit (Lífsbjörg) Óveður Hvv Óveður í Hveragerði Óveður Sv. 18 Óveðuraðstoð á Selfossi Óveðursaðstoð á Klaustri 2 Þak að fjúka á Kárastöðum Þakplötur að losna í Ytri-Tungu Staðarsveit (Lífsbjörg) Aðstoð við heilbrigðisstarfsmann á Vopnafirði Óveður í Bolungavík Óveðuraðstoð við Dynjanda Sv. 12 - Sækja menn frá Jarðborunum

RÁÐSTEFNUR OG VEISLUHÖLD Við leggjum okkur fram við að bjóða bestu og tæknilega fullkomnustu ráðstefnuaðstöðu á landinu. Fyrirmyndaraðstaða fyrir allt að 10 – 470 manna ráðstefnur. 15 funda- og veislusalir fyrir stórar sem smáar veislur. Frábær aðstaða fyrir stórsýningar, fjarfundi og beinar útsendingar.

VIÐ LEYSUM MÁLIÐ Upplifðu fagmennsku í ráðstefnu- og veisluhöldum.

GRAND HÓTEL REYKJAVÍK Sigtún 38 / 105 Reykjavík Sími: 514 8000 E-mail: radstefnur@grand.is www.grand.is

Frá fjárleit á Norðurlandi í september.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 2.11.2012 3.11.2012 3.11.2012 3.11.2012 3.11.2012 3.11.2012 3.11.2012 3.11.2012 4.11.2012 4.11.2012 4.11.2012 5.11.2012 7.11.2012

126

Sv. 11 - Óveðurs- og ófærðaraðstoð í Dalvíkurbyggð. Sv. 11 - Bíll fastur í Ólafsfjarðarmúla Sv. 1 - Óveðursaðstoð á Höfuðborgarsvæðinu Sv. 16 - Óveðursútkall í Mýrdal Sv. 16 - Þakplötur að fjúka í Mýrdal Sv. 2-245 - Sandgerði. Óveðursaðstoð Sv. 2-240 - Glerskáli að fjúka Sv. 2-240 - Óveður í Grindavík Sv. 4 - Óveður á Akranesi Sv. 9 - Óveðursaðstoð í Húnaþingi vestra Sv. 12 - Sækja Dufl fyrir LHG Sv. 11 - Aðstoð við sjúkraflutningamenn í Ólafsfirði Sv. 11 - Óveðursaðstoð Sv. 12 - Ferja heilbrigðisstarfsmann til Húsavíkur Sv. 2-240 - Svalahandrið að fjúka Sv. 4 - Akranes óveðursaðstoð í Hvalfjarðarsveit Sv. 4 - Gestahús að fjúka við Móa Sv. 4 - Aðstoða fastan bíl við Langavatn Sv. 12 - Aðstoða Rarik Sv. 3 - Fastur bíll í Gljúfurleit Sv. 11 - Ófærðaraðstoð á Akureyri Farið inn á Breiðdalsheiði og náð í bíl

Aðgerðir björgunarsveita 2012

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

8.11.2012 Breiðdalsheiði náð í bíl 8.11.2012 Sv. 1 - Kviðverkir í Kjós 8.11.2012 Bátur í nauð 20 mílur vestur af Rit 8.11.2012 Bátur í neyð 8.11.2012 Könnun fyrir neyðarlínu 9.11.2012 Bíll fastur á Fjarðarheiði 9.11.2012 Sv. 9 - Aðstoð við bíl í Langadal 9.11.2012 Aðstoðarbeiðni 9.11.2012 Fastir bílar við Skagaströnd 9.11.2012 Sv. 12 - Ísing á raflínum 9.11.2012 Sv. 2-230 - Óveðursútkall 10.11.2012 Aðstoð á Holtavörðuheiði 10.11.2012 Aðstoð á Vopnafjarðarheiði 10.11.2012 Draga upp bíl sunnan við Dalvík 10.11.2012 Óveðursaðstoð, Dalvík 10.11.2012 Sv. 11 - Fastur bíll á Víkurskarði 10.11.2012 Sv. 11 - Hreinsa ísingu af Kröflulínu 10.11.2012 Aðstoða ferðalanga við Böðvarsnes 11.11.2012 Bílar fastir á Þverárfjalli 12.11.2012 Óveðuraðstoð í Þorlákshöfn 12.11.2012 Sv. 12 - Fastur bíll við bæinn Vindbelg 12.11.2012 Sv. 2-230 - Óveðursaðstoð 12.11.2012 Sv. 2-240 - Óveður í Grindavík 14.11.2012 Sv. 1 - Maður í sjónum í Fossvogi 14.11.2012 Sv. 11 - Sækja fé á Barkárdal 15.11.2012 Sv. 11 - Ófærðaraðstoð á Öxnadalsheiði 16.11.2012 Aðstoð fólk í Súgandafirði 16.11.2012 Snjóflóð í Súðavíkurhlíð 16.11.2012 Sv. 7 - Aðstoð við vaktaskipti á sjúkrahúsinu á Ísafirði 16.11.2012 Svæði 10 - Leit að manni og bíl 17.11.2012 F3 grænn - Breiðdalsheiði 17.11.2012 Sv. 11 - Aðstoð við sjúkraflutning fyrir Ólafsfjarðarmúla

127

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

17.11.2012 18.11.2012 18.11.2012 19.11.2012 19.11.2012 19.11.2012 20.11.2012 20.11.2012 20.11.2012 20.11.2012 20.11.2012 20.11.2012 20.11.2012 20.11.2012 21.11.2012 21.11.2012 21.11.2012 21.11.2012 21.11.2012 21.11.2012

Svæði 10 - Rúta út af vegi í Norðurárdal á móti Egilsá Sv. 11 - Fastur bíll í Héðinsfirði Sv. 11 - Ólafsfjörður, ófærð og snjóþyngsli Sv. 4 - Ok, fastur bíll á Arnarvatnsheiði Sv. 9 - Fastir bílar í Norðlingafljóti á Arnarvatnsheiði Aðstoð við bíl við Galtará F3 grænn - Breiðdalsheiði, fastur bíll Sv. 11 - Ólafsfjörður, snjóþyngsli á þökum Sv. 12 - Fastir bílar á Hólasandi og Grjótagjárvegi Sv. 16 - Fastur bíll á Hamragarðaheiði Svæði 13 - Bíll fastur á Oddskarði við göng Svæði 13 - sjúkrabíll fastur á Oddskarði með ólétta konu Svæði 13 - Rútuslys Svæði 13 - Bíll útaf Aðstoð áhöfn Örvar Sv. 9 - Aðstoða bíl við Þverá Sv. 11 - Aðstoð á Öxnadalsheiði Sv. 16 - Veðurtepptur skólahópur Sv. 9 - Aðstoð á Skagaströnd Sv. 9 - Aðstoð vegna fannfergis á Skagaströnd

Björgunarsveit aðstoðar Vegagerðina við lokun á Suðurlandsvegi í ófærð á höfuðborgarsvæðinu í janúar. Mynd: Jóhann K. Jóhannsson.

128

Aðgerðir björgunarsveita 2012

Falleg vetrarstemning í æfingaferð. Mynd: Pétur Þorgeirsson, HSSK.

Sv. 9 - Óveðursaðstoð á Skagaströnd Sv. 12 - Aðstoð við sjúkrabíl Smárúta útaf á Gemlufallsheiði Svæði 13 - Þrír bílar fastir á Oddskarði Sv. 12 - Fastur bíll við Hverarönd Leit að þýsku pari Sportbátur strandar við Eskifjörð Fjárleit á Norðurlandi Ferðamenn í vandræðum vegna hálku við Arnarstapa (Lífsbjörg) Maður í sjálfheldu í Rjúpnafelli Bátur strandaður við Straumnes Sv. 3 - Fastur bíll í Ásbrandsá Sv. 4 - Fastur bíl í Kaldárdal Sv. 16 - Bíll útaf Sv. 9 - Moka snjó af fjárhúsþaki Sv. 9 - Snjóþungi á þaki sundlaugarbyggingar á Hvammstanga Leit að konu innanbæjar Sv. 1 - Leit að konu innanbæjar Sv. 4 - Ok, fastur bíll við Surtshelli

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

21.11.2012 22.11.2012 22.11.2012 23.11.2012 23.11.2012 23.11.2012 23.11.2012 23.11.2012 25.11.2012 25.11.2012 25.11.2012 25.11.2012 25.11.2012 25.11.2012 26.11.2012 27.11.2012 29.11.2012 29.11.2012 30.11.2012

129

Desember

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

1.12.2012 2.12.2012 2.12.2012 2.12.2012 3.12.2012 3.12.2012 4.12.2012 4.12.2012 4.12.2012 4.12.2012 5.12.2012 6.12.2012 6.12.2012 7.12.2012 7.12.2012 7.12.2012 8.12.2012 8.12.2012 8.12.2012 8.12.2012 9.12.2012 9.12.2012 10.12.2012 13.12.2012 14.12.2012 15.12.2012 15.12.2012 16.12.2012 17.12.2012 17.12.2012 19.12.2012 19.12.2012 19.12.2012 19.12.2012 20.12.2012 22.12.2012 22.12.2012 24.12.2012 24.12.2012 25.12.2012

130

Sv. 10 - Sækja kindur í Staðarfjöll Farið inn á Breiðdalsheiði að beiðni Lögreglu að hjálpa bíl sem er í vandræðum Sv. 6 - Bíll fastur í snjó á Kleifaheiði Aðstoða erlenda ferðamenn á Öxi Sv. 12 - Fastur bíll við Selás Sv. 16 - Bíll útaf við Dímonarveg Sv. 12 - Fastur bíll á leið upp á Námaskarð Sv. 12 -Fastur bíll við Hverfjall Sv. 16 - Aðstoð við aldraða Svæði 10 - Leit að rollum Aðstoð í Þrengslum Sv. 12 - Fastur bíll á Dettifossvegi vestan Sv. 12 - F1 rauður, Rifós Bresk kona í vandræðum (S-Svæði 5) Sv. 12 - Bíll í vandræðum á Haganesafleggjara Villtur maður á Jökulhálsi (S-Svæði 5) Aðstoð við bændur vegna sauðfjár á sundi Sv. 4 - Aðstoða bóndann í Skeljabrekku Sv. 13 - Aðstoð við ferðalanga á Fjarðarheiði Eftirgrennslan við hellinn Búra Sv. 12 - Bíll fastur á bílastæðinu við Dettifoss Sv. 2-190 - Leit að týndum einstaklingi á Strandarheiði Sv. 4 - Óveðuraðstoð á Grundartanga Sv. 1 - Strand í Hvammsvík Sv. 1 - Fastur bíll á Nesjavallavegi Sv. 12 - Bílvelta 49 km austan Mývatns Sv. 1 - Slösuð kona við Kleifarvatn Leit við hellinn Búra Sv. 12 - Bíll fastur á Biskupshálsi Sv. 12 - 12.16.2012 Bíll fastur á Mývatnsöræfum Sv. 2-230 - Leit innanbæjar í Reykjanesbæ Sv. 3 - Leit við Litla-Hraun Sv. 1 - Slys Hvalfjörður Múlafjall Sv.12. Bíl með ferðamönnum útaf við Neslandavík Sv. 12 - 12.18.2012. Bílstjóri villtist niður á Hólasand og festi sig þar F-3 Farið á Breiðdalsheiði Sv. 12 - Bíll ekur útaf við vegamót Dettifossvegar Sv. 12 - Fastur bíll á veginum að Dimmuborgum Sv. 1 - Týndur maður í Hafnarfirði Sv. 12 - Fastur bíll nálægt Námaskarði

Aðgerðir björgunarsveita 2012

Réttur búnaður skiptir sköpum fyrir þann sem lendir í ísköldum sjó eða vatni. Mynd: Pétur Þorgeirsson, HSSK.

Sv. 12 - Fastur bíll á Hólasandi F3 - Eftirgrennslan um bíl í vandræðum Aðstoð á Þröskuldum Sv. 12 - Erlendir ferðamenn fastir við Kísiliðjuna Sv. 12 - Erlendur ferðamaður fastur á Hólasandi Aðstoð innanbæjar Ísafirði Fastir bílar á Fjarðarheiði Lokun á Hnífsdalsvegi Lokun á Hvilftarströnd Flateyri Maður fastur í Kirkjubólshlíð Ólétt kona á Ísafjörð Rýming Höfða í Skutulsfirði Snjóflóð í Súgandafirði við göngin Sækja fólk á Hvilftarströnd Lokun Gemlufallsheiði Sv. 12 - Fastir ferðamenn við Hverfjall Sv. 7 - Bjarnadalur Sv. 7 - Óveðursaðstoð Aðstoða bændur vegna sauðfjár Bíll útaf í Dýrafirði

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

25.12.2012 25.12.2012 26.12.2012 26.12.2012 26.12.2012 27.12.2012 27.12.2012 27.12.2012 27.12.2012 27.12.2012 27.12.2012 27.12.2012 27.12.2012 27.12.2012 27.12.2012 27.12.2012 27.12.2012 27.12.2012 27.12.2012 27.12.2012

131

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

27.12.2012 28.12.2012 28.12.2012 28.12.2012 28.12.2012 28.12.2012 28.12.2012 29.12.2012 29.12.2012 29.12.2012 29.12.2012 29.12.2012 29.12.2012 29.12.2012 29.12.2012 29.12.2012 29.12.2012 29.12.2012 29.12.2012 29.12.2012 29.12.2012 29.12.2012 30.12.2012 30.12.2012 30.12.2012 30.12.2012 30.12.2012 31.12.2012 31.12.2012 31.12.2012 31.12.2012

132

Ökklabrotin kona í Þjórsárdal Sækja bíl á Hvilftarströnd Aðstoð vegna veðurs og fleira F1 rauður, Silfra Sv. 12 - Fastur bíll á Hólasandi Sv. 2 - Viðbragð Almannavarna Sv. 1 - Meðvitundarleysi í Kjós Aðstoð í Þrengslum Óveður í Snæfellsbæ Óveðuraðstoð, svæði 9 Sv. 11 - Aðstoð Bakkaselsbrekku Sv. 11 - Aðstoð í Bakkaselsbrekku Svæði 11 - Tindur sækir fólk að Kleifum Aðstoð á Steingrímsfjarðarheiði Bílar fastir Dalvík, ófærðaraðstoð Sv. 8 - Óveðursaðstoð Sv. 1 - Leit í Kópavogi, örvinglaður maður Sv. 1 - Óveður á höfuðborgarsvæðinu Svæði 10 - Bíll fastur á Öxnadalsheiði Svæði 10 - Bíll útaf við Kot Sv. 10 - Leit að manni Rarik aðstoðað (Lífsbjörg) Sv. 6 - Barðaströnd, aðstoð Sv. 11 - Aðstoð við Landsnet Sv. 16 - Vatnsfell, sendir Sv. 7 - Sjúkraflutningur frá Flateyri Sv. 10 - Krókur, aðstoð vegna ófærðar Aðstoð við fjárbændur Sv. 12 - Útkall F3, bíll fastur á Laxárbrú Sv. 11 - Aðstoð við Lögreglu

Eftirtaldir aðilar styðja við bakið á Slysavarnafélaginu Landsbjörg:

Afl starfsgreinafélag www.asa.is Akureyrarbær www.akureyri.is Alþýðusamband Íslands Baader Island ehf. Hafbáran ehf. 450 Patreksfjörður Beitir ehf. www.beitir.is Bolungarvíkurhöfn www.bolungarvik.is Brunavarnir Suðurnesja Dalvíkurhafnir Dalvík - Árskógsströnd - Hauganes www.dalvik.is Djúpavogshöfn www.djúpivogur.is Farmanna- og fiskimannasamband Íslands Félag skipstjórnarmanna www.skipstjorn.is Fisk Seafood www.fisk.is Fiskmarkaður Bolungarvíkur og Suðureyrar www.fmbs.is Fiskmarkaður Hólmavíkur ehf. Fiskmarkaður Siglufjarðar ehf. fmsi@fiskmarkadur.is

Fjallabyggðarhafnir Siglufjörður og Ólafsfjaðarhöfn www.fjallabyggd.is Frár ehf. frar@simnet.is Freydís sf. www.freydis.is Gjögur hf. Grundarfjarðarbær www.grundarfjordur.is Grundarfjarðarhöfn www.grundarfjordur.is Gullberg ehf. Gúmmísteypa Þ. Lárussonar Hafnarfjarðarhöfn www. hafnarfjardarhofn.is Hafnasamlag Norðurlands Hafnarsjóður Skagafjarðar www.skagafjordur.is Hafnarsjóður Þorlákshafnar www.olfus.is Hafnir Ísafjarðarbæjar www.isafjardarbaer.is Hita- og vatnsveita Mosfellsbæjar www.mos.is Hjallasandur ehf., Snæfellsbæ Hjálmar ehf. Hlaðbær-Colas hf. www.colas.is Hraðfrystihúsið Gunnvör hf.

Fiskmarkaður Austurlands hf. fmaust@simnet.is

Húsavíkurhöfn, Raufarhöfn, Kópasker

Fiskvinnslan Íslandssaga www.islandssaga.is

Ísfélag Vestmannaeyja hf. www.isfelag.is

Stuðningur þeirra styrkir öflugt björgunar- og slysavarnastarf um allt land.

» Skipsskaðar og slys á sjó 2012 Banaslys Hallgrímur SI Þann 25. janúar 2012 var Hallgrímur SI á siglingu um 150 sml. NV af Álasund í Noregi í afar slæmu veðri. Um kl. 13:15 þegar skipið var statt á stað 63°55,7N og 01°26,5A komu neyðarmerki frá Hallgrími SI og sökk skipið skömmu síðar. Fjórir skipverjar voru um borð og komust tveir þeirra í björgunarbúninga en hinir ekki. Öðrum þeirra sem komst í björgunarbúning var bjargað um fjórum tímum síðar en lík hins skipverjans fannst mörgum vikum síðar. Skipverjarnir tveir sem ekki komust í björgunarbúninga fundust ekki og voru taldir af.

Sigurbjörg ÓF Þann 21. mars 2012 var Sigurbjörg ÓF 1 á siglingu skammt vestur af Straumnesi. Skipverjar höfðu verið að störfum bæði á trollþilfari og við þrif á vinnsluþilfari en voru komnir í morgunkaffi þegar í ljós kom að einn skipverja vantaði. Við eftirgrennslan fannst skipverjinn meðvitundarlaus og klemmdur fastur milli snyrtiborðs og hækkanlegs stöðupalls. Lífgunartilraunir báru ekki árangur.

Eldur í skipum Stapi BA ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Þann 4. júní 2012 lá Stapi BA 79 við bryggju í Patreksfjarðarhöfn. Eldur kom upp með eldavél og upp í stýrishúsið. Skipstjóri uppgötvaði eldinn er hann kom um borð og þrátt fyrir eld og reyk inni í rýminu náði hann slökkvitæki og slökkti eldinn. Miklar skemmdir urðu.

Aron ÞH Þann 7. júní 2012 var Aron ÞH 105 á siglingu á Skjálfandaflóa þegar skipstjóri varð var við reykjarlykt og sá að reyk lagði upp frá vélarúmshlera. Þegar hann opnaði niður í vélarúmið komu eldtungur á móti honum svo hann lokaði aftur, stöðvaði vél og gangsetti slökkvikerfi vélarúmsins.

134

Skipsskaðar og slys á sjó 2012

Hann opnaði hlerann eftir talsverðan tíma og var þá ennþá logandi afmarkaður eldur sem hann gat slökkt með dufthandslökkvitæki. Aron ÞH var dreginn til Húsavíkur.

Guðrún EA Þann 14. júní 2012 lá Guðrún EA 58 við bryggju í Hríseyjarhöfn. Verið var að undirbúa bátinn undir skoðun og taka búnað í land þegar skipstjóri varð var við reykjarlykt sem lagði út um dyr stýrishússins. Hann hringdi á slökkvilið og fór strax og sótti slökkvitæki. Þá var mikill reykur kominn í framskipið, en enginn eldur sást fyrr en hann sprautaði inn í lofttúðu að miðstöðvarkerfi bátsins. Slökkvilið staðarins kom og slökkti eldinn.

Silfurnes SF Þann 27. júní 2012 var Silfurnes SF 99 við bryggju á Hornafirði. Um miðjan dag varð vart við reyk frá vélarúmi bátsins og var hringt í Neyðarlínuna. Þegar rýmið var opnað til að sprauta vatni niður í það jókst reykurinn mikið og var því lokað aftur. Þá var lokað fyrir loftinntak í skut til að hefta súrefnisflæðið. Þegar slökkvilið Hornafjarðar kom á staðinn var eldurinn slökktur með kolsýruslökkvitækjum.

Maggý VE Þann 19. júlí 2012 var Maggý VE 108 á togveiðum um 7-8 sml suður af Heimaey. Eftir að brunaviðvörunarkerfi skipsins fór í gang kom í ljós að eldur hafði kviknað í aðalrafmagnstöflu skipsins. Sendi skipstjóri út neyðarkall og lét áhöfnina klæðast björgunarbúningum. Eftir aðgerðir skipverja við að loka skipinu slökknaði eldurinn og við frekari könnun kom í ljós að sjór lak inn í skipið. Eftir að aðstoð barst frá nærstöddum skipum og úr landi var skipið dregið til hafnar.

Ölduljón ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Þann 30. júní 2012 var skemmtibáturinn Ölduljón við bryggju í Vestmannaeyjum. Vegfarandi veitti því athygli að reyk lagði frá stýrishúsi bátsins og hringdi þegar á 112. Slökkviliðið kom fljótlega á vettvang en þá var mikill hiti kominn í yfirbyggingu bátsins. Þegar dyr stýrishússins voru opnaðar varð sprenging og eldtungur brutust út. Þrátt fyrir mikinn reyk og eld gekk greiðlega að ráða niðurlögum hans. Miklar skemmdir urðu á innviðum bátsins.

135

Skip sem sukku

Ljósmyndir: Hilmar Snorrason

Krummi BA Þann 1. maí 2012 var Krummi BA á siglingu skammt norður af Bjargtöngum á leið frá Grundarfirði til Patreksfjarðar. Klukkan 20:57 þegar báturinn var kominn norður fyrir Bjargtanga fékk hann undir sig straumhnút að aftan með þeim afleiðingum að hann lagðist á stjórnborðshliðina og sökk. Skipverjinn komst upp á stefnið en nærstaddur bátur, Lóa BA, kom fljótlega til hans. Þá sökk Krummi og skipverjinn lenti í sjónum en honum var bjargað um borð í Lóu.

Ver RE Þann 21. nóvember 2012 sökk Ver RE við bryggju í Reykjavík. Báturinn hafði legið þar í rúmlega sjö ár en hann sökk á sama stað í júlí 2010.

Skip sem strönduðu Hákon Tómasson GK Hákon Tómasson GK 226 lá mannlaus á bólfærum á Busthúsalegu norðan Hvalsness á Reykjanesi. Í miklu vestanveðri sem gekk yfir landið aðfararnótt 11. janúar slitnaði báturinn upp og rak upp í fjöru. Brotnaði báturinn mikið.

Jakob Leó RE Þann 23. apríl 2012 strandaði Jakob Leó RE 174 í Hofsvík á Kjalarnesi. Við lagningu grásleppuneta var bátnum siglt upp á grunn svo hann stóð fastur. Léttabátur frá nærstöddu varðskipi dró Jakob Leó RE af skerinu eftir að fallið hafði að í um hálfa klukkustund.

Fernanda

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Þann 5. maí 2012 strandaði flutningaskipið Fernanda við hafnarmynnið í Sandgerði þangað sem skipið var að koma til lestunar. Skipið losnaði fyrir eigin vélarafli síðar sama dag eftir að flætt hafði að.

Silfurnes SF Þann 9. maí 2012 strandaði Silfurnes SF í fjörunni undan Steinadal á siglingu austur með strönd Suðursveitar. Óskaði skipstjóri eftir aðstoð en vegna útfalls var fljótlega hægt að ganga í kringum bátinn. Björgunarskipið Ingibjörg kom á strandstað þegar fallið var undan Silfurnesi og dró hún bátinn á flot.

136

Skipsskaðar og slys á sjó 2012

Eyjólfur Ólafsson GK Þann 2. júlí 2012 strandaði Eyjólfur Ólafsson GK við norðanverðan Spákonufellshöfða á siglingu til Skagastrandar. Stjórnandi bátsins hafði sofnað við stjórnvölinn og vaknaði ekki fyrr en báturinn var kominn inn á milli skerja og farinn að snerta þarabotn. Náðist báturinn á flot á næsta aðfalli með aðstoð björgunarsveitarinnar á Skagaströnd.

Silver Copenhagen Þann 1. ágúst 2012 strandaði flutningaskipið Silver Copenhagen í höfninni á Vopnafirði þegar skipið var á útleið þaðan. Náðist skipið aftur á flot eftir að fallið hafði að og kjölfestu hafði verið dælt fyrir borð.

Haukur Þann 2. ágúst 2012 strandaði farþegaskipið Haukur á skemmtisiglingu með farþega NA af Lundey á Skjálfandaflóa. Óskað var eftir aðstoð og var viðbragðsáætlun björgunaraðila virkjuð. Farþegar og einn úr áhöfn voru teknir um borð í aðra báta og dró farþegaskipið Bjössi Sör Hauk af strandstað.

Mávur SI Þann 15. ágúst 2012 var Mávur SI að koma til Norðurfjarðar á Ströndum til olíutöku þegar honum var siglt í strand á grynningum rétt austur af vestari hafnargarðinum. Bátsverjum tókst að losa bátinn en einhverjar skemmdir urðu á kili.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Halldór Sigurðsson ÍS Þann 22 október 2012 strandaði Halldór Sigurðsson ÍS á skeri við Hvítanesklakka í mynni Skötufjarðar. Verið var að sigla bátnum á eftir hrefnu þegar hann strandaði. Náðist hann á flot á næsta flóði.

137

Þórsnes II SH Þann 20. nóvember 2012 strandaði Þórsnes II SH á grunni norðan Miðleiðaboða og austan Veiðileysu á siglingu skammt suður af Ólafseyjum á Breiðafirði. Skipið losnaði þegar það féll að og var því þá siglt til Stykkishólms en engar skemmdir urðu á því.

Jónína Brynja ÍS Þann 25. nóvember 2012 strandaði Jónína Brynja ÍS í stórgrýti við Straumnesfjall eftir að stjórnandi hans hafði sofnað á siglingunni af miðunum til Bolungarvíkur. Skipverjarnir tveir sem um borð voru fóru í björgunarbúninga og komust af sjálfsdáðum í land þaðan sem þeim var bjargað með þyrlu LHG. Báturinn eyðilagðist á strandstað.

Kári AK

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Þann 13. desember 2012 strandaði Kári AK í Hvammsvík í Hvalfirði og var reynt að draga hann á flot á flóðinu um kvöldið en það tókst ekki. Á næsta flóði daginn eftir losnaði hann af sjálfsdáðum og var honum siglt til Reykjavíkur í fylgd björgunarskips.

Hátíðarsigling við Hörpu. Mynd: Jón Páll Ásgeirsson.

138

» Banaslys 2012 Umferðarslys 23. mars lést Knútur Trausti Hjálmarsson 24ra ára þegar hann velti bíl sínum á Hrútafjarðarhálsi. Knútur var ókvæntur og barnlaus. 26. mars lést Hans Ágúst Guðmundsson Beck 25 ára í umferðarslysi við Krossa á Ólafsfjarðarvegi. Hann lætur eftir sig eiginkonu og tvö börn. 23. apríl lést Hyungi Lee 25 ára eftir að hann kastaðist út úr bíl skammt frá Kirkjubæjarklaustri. Hyungi var ásamt vinum sínum á ferðalagi um landið. 19. maí lést Auður D. Pálsdóttir 82ja ára í umferðarslysi í Skorradal þegar bifreið hennar valt. 30. maí lést Stefán Páll Stefánsson 21s árs í bílslysi við Hörgárbrú í Eyjafirði. 14. júlí lést Björgvin Smári Jónatansson 62ja ára í umferðarslysi á Vatnsskarði þegar bíll hans lenti utan vegar. 29. júlí lést Halldór Jónsson 80 ára í umferðarslysi á Steingrímsfjarðarheiði. Hann lætur eftir sig eiginkonu og fjögur uppkomin börn. 7. desember lést Sigrún Svendsen 82ja ára þegar hún varð fyrir strætisvagni á Nýbýlavegi í Kópavogi. 14. desember lést Guðmundur Sigurðsson 68 ára. Guðmundur varð fyrir bíl á Sæbraut í Reykjavík þann 22. nóvember og lést af völdum áverka sem hann hlaut í því slysi. Guðmundur lætur eftir sig eiginkonu og þrjár uppkomnar dætur.

Flugslys 20. október lést Hans Óli Hansson 66 ára þegar fisflugvél sem hann var í brotlenti á Njarðvíkurheiði. Hans lætur eftir sig sambýliskonu og þrjú uppkomin börn. 20. október lést Ólafur Felix Haraldsson 42ja ára þegar fisflugvél sem hann var í brotlenti á Njarðvíkurheiði. Ólafur lætur eftir sig sambýliskonu og þrjú börn.

Drukknunarslys ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

4. september lést Ingólfur Vopni Ingvarsson 53ja ára þegar hann féll í Jökulsá í Lóni þegar hann var í hestaferð. Hann lætur eftir sig eiginkonu og þrjú börn. 28. desember lést Björn Kolbeinsson 35 ára í köfunarslysi í Silfru. Björn var ókvæntur og barnlaus.

Vinnuslys á sjó 21. mars lést Jón Haukur Njálsson 24ra ára þegar hann slasaðist um borð i skuttogaranum Sigurbjörgu ÓF í Ísafjarðardjúpi. Hann lætur eftir sig unnustu og tvö börn.

139

Sjóslys 12. desember lést Gunnar Gunnarsson 50 ára þegar hann féll fyrir borð af togaranum Múlabergi. Gunnar lætur eftir sig sambýliskonu og tvær stjúpdætur.

Heima- og frítímaslys 12. janúar lést Óskar Páll Daníelsson 32ja ára þegar hann hrapaði niður hlíðar Helgafells þar sem hann var þar á göngu. Hann lætur eftir sig eiginkonu og dóttur. 2. mars lést Theódór Árni Emanúelsson 38 ára þegar kviknaði í húsnæði þar sem hann svaf í Ólafsvík. Theódór var ókvæntur og barnlaus. 2. mars lést Einar Guðmundsson 59 ára þegar kviknaði í íbúð í Tunguseli þar sem hann var sofandi. 19. ágúst lést Vilhjálmur Freyr Jónsson 46 ára í mótorhjólaslysi á Sandskeiði. Hann lætur eftir sig eiginkonu og fjögur börn. 12. október lést Jaroslaw Olejniczko 42ja ára. Hann fannst látinn í fjörunni neðan við Ægisgötu í Reykjanesbæ. Jaroslaw var pólskur að uppruna en bjó á Íslandi. Hann lætur eftir sig uppkominn son og aldraða móður. 20. desember lést Smári Örn Árnason 41s árs í eldsvoða í íbúðarhúsi í Grundarfirði. Hann lætur eftir sig tvö börn.

2003 2 23 0 1 8 2 0 36

Sjóslys Umferðarslys Flugslys Drukknanir Heima- og frítímaslys Vinnuslys Önnur slys Samtals

2004 3 23 0 2 9 1 0 38

2005 2 19 0 1 2 4 0 28

2006 2 31 0 2 7 6 2 50

2007 3 15 0 3 4 4 0 29

2008 0 12 0 1 11 6 0 30

2009 1 17 1 3 0 3 0 25

2010 1 8 0 3 8 2 3 25

Skipting eftir tegund slysa

2011 1 12 0 1 2 2 1 19

2012 1 9 2 2 6 1 1 22

Samtals 16 169 3 19 57 31 7 302

2012 2011 2010

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Sjóslys 2009

Umferðarslys Flugslys

2008

Drukknanir 2007

Heima- og frítímaslys Vinnuslys

2006

Önnur slys 2005 2004 2003 0

140

Banaslys 2012

Önnur slys 17. september lést Jón Hilmar Hálfdánarson 39 ára af völdum áverka sem hann hlaut þegar gassprenging varð í íbúð hans. Jón var ógiftur.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Íslendingar sem létust erlendis og eru því skráðir í banaslysatölur þar 25. janúar lést Magnús Þórarinn Daníelsson 65 ára þegar togarinn Hallgrímur SI-77 sökk úti fyrir ströndum Noregs. Magnús lætur eftir sig eiginkonu, þrjú uppkomin börn og fimm barnabörn. 25. janúar lést Gísli Garðarsson 63ja ára þegar togarinn Hallgrímur SI-77 sökk úti fyrir ströndum Noregs. Gísli lætur eftir sig eiginkonu. 25. janúar lést Einar G. Gunnarsson 68 ára þegar togarinn Hallgrímur SI-77 sökk úti fyrir ströndum Noregs. Einar lætur eftir sig eiginkonu, fjórar uppkomnar dætur og eitt barnabarn. 18. febrúar lést Gunnar Örn Gunnarsson 19 ára í umferðarslysi í Tansaníu. Gunnar var búsettur í Svíþjóð en var á ferðalagi í Afríku þegar hann lést. 25. ágúst lést Birgir Páll Gylfason 24ra ára í vinnuslysi í Noregi. Hann var ókvæntur og barnlaus. 8. september lést Kristján Hinrik Þórsson 18 ára. Hann var skotinn til bana í Bandaríkjunum þar sem hann var búsettur.

Fjórhjól á beltum í eigu Björgunarsveitarinnar Blakks á Patreksfirði. Mynd: Jónas Þrastarson.

141

» Björgunarskip og bátar Slysavarnafélagið Landsbjörg á 14 stór björgunarskip sem staðsett eru hringinn í kringum landið. Flest björgunarskipanna eru af gerðinni ARUN Class, byggð hjá Haimatic ltd. í Bretlandi og keypt notuð af Konunglega breska sjóbjörgunarfélaginu. Þau eru smíðuð sérstaklega sem björgunarskip og búin flestum fullkomnustu tækjum til björgunar á sjó. Í skipunum eru tvær Caterpillar vélar sem hvor um sig skilar 500 hestöflum en ganghraði skipanna er um 17 sjómílur. Skipin eru  14,7 m á lengd, 5,2 m á breidd og djúprista er 1,58 m. Skipin eru í eigu Slysavarnafélagsins Landsbjargar en rekin af björgunarbátasjóðum á þeim stöðum sem þau eru staðsett.

Ásgrímur S. Björnsson

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Staðsetning: Reykjavík Fjöldi í áhöfn: 6 manns Ganghraði: 16-17 sml/klst. Sjúkra- og björgunarbúnaður um borð: Lög bundinn björgunarbúnaður skipa, laus sjúkra búnaður, 3 sjúkrabörur, súrefni, slökkvi tæki, föst brunadæla, slöngur og stútar, 2 reykköfunartæki, sjódæla, léttabátur og mótor, 6 m björgunarbátur.

Einar Sigurjónsson

Staðsetning: Hafnarfjörður Fjöldi í áhöfn: 6 manns Ganghraði: 16-17 sml/klst. Sjúkra- og björgunarbúnaður um borð: Lög bundinn björgunarbúnaður skipa, lyfja kista, laus sjúkrabúnaður, súrefni, 2 skel börur, 2 börur, varmapoki, föst brunadæla, slöngur og stútar, fluglínutæki, léttabátur, neyðarnótin Hjálp, belti til hífingar úr sjó.

Gunnar Friðriksson

Staðsetning: Ísafjörður Fjöldi í áhöfn: 6 manns Ganghraði: 16-17 sml/klst. Sjúkra- og björgunarbúnaður um borð: Lög bundinn björgunarbúnaður skipa, laus sjúkra búnaður, 2 skelbörur, börur, föst brunadæla, laus brunadæla, slöngur og stútar, léttabátur, neyðarnótin Hjálp, 8 og 20 m björgunarbátar.

142

Björgunarskip og bátar

Björg

Staðsetning: Sandgerði Fjöldi í áhöfn: 6 manns Ganghraði: 16-17 sml/klst. Sjúkra- og björgunarbúnaður um borð: Lög bundinn björgunarbúnaður skipa, lyfja kista, laus sjúkrabúnaður, súrefni, 2 skel börur, 2 börur, varmapoki, föst brunadæla, slöngur og stútar, fluglínutæki, léttabátur, neyðarnótin Hjálp, belti til hífingar úr sjó.

Staðsetning: Rif Fjöldi í áhöfn: 6 manns Ganghraði: 16-17 sml/klst. Sjúkra- og björgunarbúnaður um borð: Lög bundinn björgunarbúnaður skipa, lyfja kista, laus sjúkrabúnaður, súrefni, slökkvitæki, föst brunadæla, 2 lausar brunadælur, slöngur og stútar, léttabátur og mótor, Björgvinsbelti, neyðarnótin Hjálp.

Sigurvin

Oddur V. Gíslason

Staðsetning: Siglufjörður Fjöldi í áhöfn: 4-6 manns Ganghraði: 15-18 sml/klst. Sjúkra- og björgunarbúnaður um borð: Lög bundinn björgunarbúnaður skipa, laus sjúkra búnaður, skelbörur, seglbörur, slökkvi tæki, 3 sjódælur, léttabátur og mótor, 4 björgunargallar, 8 þurrbúningar, 5 RNLI bjargvesti, 6 m björgunarbátur á skotgálga, Björgvinsbelti.

Staðsetning: Grindavík Áhöfn 4-6 manns Ganghraði 17-19 sm/klst Sjúkra og björgunarbúnaður um borð Lögbundinn björgunarbúnaður skipa, lyfjakista, laus sjúkrabúnaður, súrefni, skelbörur, börur, varmapoki, föst brunadæla, slöngur og stútar, fluglínutæki, léttabátur, neyðarnótin Hjálp, belti til hífingar úr sjó.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Hannes Þ. Hafstein

143

Sveinbjörn Sveinsson

Staðsetning: Vopnafjörður Fjöldi í áhöfn: 4-6 manns Ganghraði: 16-17 sml/klst. Sjúkra- og björgunarbúnaður um borð: Lög bundinn björgunarbúnaður skipa, laus sjúkra búnaður, sjúkrabörur, Björgvinsbelti, laus lensi dæla (bensín), léttabátur (Zodiac MK II 30 Hp), 6 flotgallar, sjódælur á báðum aðalvélum.

Gunnbjörg ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Staðsetning: Raufarhöfn Fjöldi í áhöfn: 4-6 Ganghraði: 17-19 sml/klst. Sjúkra- og björgunarbúnaður um borð: Lög bundinn björgunarbúnaður skipa, laus sjúkra búnaður, 3 x sjúkrabörur, súrefni, slökkvitæki, föst brunadæla, slöngur og stútar, sjódæla, léttabátur + mótor, 6 m. björgunarbátur. Annar búnaður: 2 x krókstjakar, hífingagálgar á síðum, 2 x brunaslönguúttök.

144

Hafbjörg

Staðsetning: Neskaupstaður Fjöldi í áhöfn: 6 manns Ganghraði: 16-17 sml/klst. Sjúkra- og björgunarbúnaður um borð: Lög bundinn björgunarbúnaður skipa, lyfja kista, laus sjúkrabúnaður, súrefni, 2 skel börur, 2 börur, varmapoki, föst brunadæla, slöngur og stútar, fluglínutæki, léttabátur, neyðarnótin Hjálp, belti til hífingar úr sjó.

Þór Staðsetning: Vestmannaeyjar Fjöldi í áhöfn: 5 manns Ganghraði: 27 sml/klst. Sjúkra- og björgunarbúnaður um borð: Lög bundinn björgunarbúnaður skipa, laus sjúkra búnaður, súrefni, kedvesti, bakbretti, spelkur, vökvasett, sjúkrabörur, trollbörur, skrapa, skel börur, búnaður til öndunaraðstoðar. Þór er búinn eins og sjúkrabíll fyrir utan hjartastuðtæki.

Björgunarskip og bátar

Vörður II

Staðsetning: Patreksfjörður Fjöldi í áhöfn: 4-6 Ganghraði: 16-18 sml/klst. Sjúkra- og björgunarbúnaður um borð: Lögbundinn björgunarbúnaður skipa, lyfjakista, laus sjúkrabúnaður, súrefni, slökkvitæki, föst brunadæla, 2 x laus brunadæla, slöngur og stútar, léttabátur + mótor, Björgvinsbelti, neyðarnótin Hjálp.

Ingibjörg

Staðsetning: Höfn í Hornafirði Fjöldi í áhöfn: 5-6 Ganghraði: 17-19 sml/klst. Sjúkra- og björgunarbúnaður um borð: Lög bundinn björgunarbúnaður skipa, laus sjúkra búnaður, 3 x sjúkabörur, súrefni, slökkvitæki, föst brunadæla, slöngur og stútar, 2 x reyk köfunartæki, sjódæla, léttabátur + mótor, 6 m. björgunarbátur. Annar búnaður: 2 x krókstjakar, hífingagálgar á síðum, 2 x brunaslönguúttök.

Staðsetning: Skagaströnd Fjöldi í áhöfn: 5-6 Ganghraði: 17-19 sml/klst. Sjúkra- og björgunarbúnaður um borð: Lög bundinn björgunarbúnaður skipa, laus sjúkra búnaður, 3 x sjúkabörur, súrefni, slökkvitæki, föst brunadæla, slöngur og stútar, sjódæla, léttabátur + mótor, 6 m. björgunarbátur. Annar búnaður: 2 x krókstjakar, hífingagálgar á síðum, brunaslönguúttak.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Húnabjörg

ÚTKALLSSÍMI

björgunarsveita

112

145

Eftirtaldir aðilar styðja við bakið á Slysavarnafélaginu Landsbjörg:

Jeppaþjónustan Breytir ehf. www.breytir.is Klúka ehf Kristinn J. Friðþjófsson ehf. Landsnet Listmunasala Fold www.myndlist.is Löndun ehf. www.londun.is Pétursey gudjonr@eyjar.is Reykjanesbær www.reykjanesbaer.is

Siglufjarðardeild RKÍ Sigurbjörn ehf. sigbjehf@simnet.is Sigurður Ólafsson ehf. olibjorn@eldhorn.is Sjómanna-/vélstjórafélag Grindavíkur Sjómannafélagið Jötunn, Vestmannaeyjum Sjómannasamband Íslands www.ssi.is Slökkvilið höfuðborgarsvæðisins www.shs.is Stegla ehf.

Reykjaneshöfn

Steinunn ehf.

Samvinnufélag útgerðarmanna www.veidiflugan.is www.Fjardasport.is

Súðavíkurhöfn www.sudavik.is

Segull ehf. segull@segull.is Seyðisfjarðarkaupstaður www.seydisfjordur.is

Sveitarfélagið Garður www.svgardur.is Tækniþjónusta Vestfjarða ehf. sveinn@tvest.is Útgerðarfél. Öngull ehf.

Rétt gleraugu fyrir allar aðstæður Stuðningur þeirra styrkir öflugt björgunar- og slysavarnastarf um allt land.

» Lög Slysavarnafélagsins Landsbjargar 1. gr. Heiti félagsins Félagið heitir Slysavarnafélagið Landsbjörg. Lögheimili og varnarþing þess er í Reykjavík. 2. gr. Hlutverk Hlutverk félagsins er að reka öflugt björgunar- og slysavarnastarf. 3. gr. Einkenni Merki félagsins er gulur kross og björgunarhringur umhverfis hann. Undir tákninu er nafn félagsins ritað. Stjórn setur reglur um nánari útfærslu og notkun á merki félagsins. 4. gr. Skipulag Ákvörðunar- og framkvæmdavald Slysavarnafélagsins Landsbjargar er í höndum landsþings, fulltrúaráðsfundar og stjórnar, samkvæmt því sem nánar segir í lögum þessum.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

5. gr. Aðild Rétt til aðildar að Slysavarnafélaginu Landsbjörg eiga allar félagseiningar sem hafa björgunarog/eða slysavarnamál á stefnuskrá sinni. Hver félagseining Slysavarnafélagsins Landsbjargar er sjálfstæð gagnvart félaginu, bæði hvað varðar störf sín og fjármál. Unglingadeildir geta starfað innan félagseininga. Slysavarnafélagið Landsbjörg starfar í tengslum við Bandalag íslenskra skáta og önnur félög og stofnanir sem starfa að björgunar- og slysavarnamálum. Inntaka nýrrar félagseiningar er háð samþykki landsþings en lög hinnar nýju félagseiningar og félagatal skal þá liggja fyrir. Stjórn félagsins er heimilt að veita félagseiningu, sem uppfyllir nefnd skilyrði, inngöngu með fyrirvara um samþykki þings. Gerist félagseining eða stjórn hennar sek um brot á lögum þessum er landsþingi Slysavarnafélagsins Landsbjargar heimilt að víkja henni úr félaginu, að því tilskyldu að 2/3 hlutar þingfulltrúa greiði því atkvæði. Úrsögn félagseiningar úr félaginu er því aðeins gild að hún hafi verið samþykkt á lögmætum aðalfundi hennar og að stjórn Slysavarnafélagsins Landsbjargar hafi verið tilkynnt með tveggja mánaða fyrirvara að tillaga um úrsögn komi til afgreiðslu á fundinum. Úrsögn tekur gildi frá lokum þess reikningsárs félagsins er hún hlýtur samþykki. Félagseining, sem vikið hefur verið úr félaginu eða hefur sagt sig úr því, á ekki tilkall til sjóða þess eða annarra eigna, en veita má henni aðild að nýju. Allir geta gerst styrktaraðilar að Slysavarnafélaginu Landsbjörg.

147

6. gr. Réttindi og skyldur félagseininga Allar félagseiningar eiga jafnan rétt á þeirri þjónustu sem félagið getur látið í té. Félagseiningar skulu árlega halda aðalfund. Þar leggi stjórnir þeirra fram skýrslu um störf liðins árs og ársreikninga áritaða af stjórn. Félagseiningar skulu árlega senda starfsskýrslu og ársreikninga til skrifstofu félagsins. Að uppfylltum þessum skilyrðum öðlast félagseining rétt til úthlutunar úr sameiginlegum sjóðum félagsins og atkvæðisrétt á fulltrúaráðsfundi og landsþingi, ella teljast einingar óvirkar. Verði eining óvirk um lengri eða skemmri tíma skal stjórn Slysavarnafélagsins Landsbjargar ráðstafa eigum hennar samkvæmt lögum félagseiningarinnar og í samráði við heimamenn. *Reglugerð nr. 1/2009 7. gr. Fjármál Slysavarnafélagið Landsbjörg aflar fjár á þann hátt sem fulltrúaráðsfundur í nóvember ákveður. Fjárhagsáætlun félagsins fyrir næsta ár skal lögð fyrir fulltrúaráðsfund til afgreiðslu. Landsþing ákveður hlutfallsskiptingu þess fjár sem félagseiningar fá úr sameiginlegum fjáröflunarverkefnum. Breytingar á slíkri samþykkt taka gildi um næstu áramót þar á eftir. Sameinist félagseiningar, tvær eða fleiri, halda þær óbreyttri fjárúthlutun úr sameiginlegum fjáröflunarverkefnum í tvö almanaksár frá sameiningu. Reikningsárfélagsins er almanaksárið. Fyrir lok apríl ár hvert sendir stjórnin félagseiningunum endurskoðaðareikninga félagsins.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

8. gr. Landsþing Landsþing Slysavarnafélagsins Landsbjargar fer með æðsta vald í málefnum félagsins og skal það haldið fyrir lok maímánaðar, annað hvert ár. Til landsþings skal boða bréflega með sjö vikna fyrirvara. Eigi síðar en þrem vikum fyrir landsþing skal stjórnin senda félagseiningunum dagskrá þingsins, tillögur um lagabreytingar, tillögur fjárveitinganefndar og tillögur uppstillingarnefndar. Stjórn félagsins getur boðað til aukaþings með sama hætti. Einnig skal boða til aukalandsþings ef 3/4 félagseininga óska þess og skal stjórn félagsins boða til aukalandsþings eigi síðar en fjórum vikum frá því beiðnin um aukalandsþing kom fram. Á aukalandsþingi skal einungis taka fyrir mál samkvæmt útsendri dagskrá en að öðru leyti gilda almenn þingsköp. Eftirfarandi mál skulu tekin fyrir á landsþingi: 1) Formaður setur þingið og stýrir kjöri þingforseta, varaþingforseta og regluvarðar. 2) Þingforseti skipar tvo fundarritara og stýrir kjöri kjörnefndar, sem skal skipuð þremur þingfulltrúum, og allsherjarnefndar, sem skal skipuð fimm þingfulltrúum. 3) Skýrslur stjórnar og reikningar. 4) Inntaka nýrra félagseininga. 5) Niðurstöður milliþinganefnda. 6) Ýmis þingmál. 7) Lagabreytingar.

148

Lög Slysavarnafélagsins Landsbjargar

8) Kosning: a) formanns, b) átta stjórnarmanna, c) tveggja skoðunarmanna reikninga og eins til vara, d) fjárveitinganefndar, laganefndar og uppstillingarnefndar, e) annarra nefnda. 9) Önnur mál. Kjörnefnd skal hafa eftirlit með undirbúningi og framkvæmd kosninga, skera úr um kjörgengi og kosningarétt, hafa yfirumsjón með talningu atkvæða og skera úr um gildi vafaatkvæða. Allsherjarnefnd skal vinna úr og samræma álitamál sem upp kunna að koma á þinginu og fundarstjóri vísar málum til. Ef ágreiningur er innan þingnefndar við ákvarðanatöku ræður meirihluti nefndarmanna og er ákvörðun þingnefndar endanleg. Kosið er skv. 8. tölulið í þeirri röð sem þar er ákveðin. Kosning skal ávallt vera skrifleg/rafræn. Kjörseðill er því aðeins gildur að kosnir séu jafnmargir og kjósa skal hverju sinni. Falli atkvæði jafnt skal varpa hlutkesti til að skera úr um hver frambjóðenda hefur náð kjöri. Séu framboð jafnmörg og fjöldi þeirra sem kjósa skal telst sjálfkjörið og kosning fer ekki fram. Þeir sem ekki ná kjöri skv. a-lið 8. tl. 2. mgr. 8. gr. verða sjálfkrafa í kjöri skv. b-lið 8. tl. 2. mgr. 8. gr. 9. gr. Réttindi á landsþingi Rétt til setu á landsþingi félagsins eiga allir fullgildir félagar félagseininga. Hver félagseining fer með tvö atkvæði á þingi. Enginn þingfulltrúa fer nema með eitt atkvæði. Þingfulltrúi skal vera lögráða. Ef félagseiningar, tvær eða fleiri, sameinast skulu þær á næsta landsþingi þar á eftir halda atkvæðisrétti eins og þær hefðu ekki sameinast en þar á eftir fara með tvö atkvæði á þingi. Kjörbréf, undirritað af formanni eða stjórnarmanni hverrar félagseiningar, skal hafa borist skrifstofu Slysavarnafélagsins Landsbjargar eigi síðar en viku fyrir landsþing. Kjörnefnd tekur afstöðu til breytinga á framkomnum kjörbréfum og úrskurðar um gildi þeirra. Allir fullgildir félagar félagseininga á landsþingi hafa kosningarétt samkvæmt 1. og 2. tl. 2. mgr. 8. gr. ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

10. gr. Stjórn Landsþing kýs félaginu stjórn til tveggja ára í senn. Í stjórn félagsins sitja formaður, varaformaður, ritari og gjaldkeri, auk fimm meðstjórnenda. Kjörgengir í stjórn félagsins eru allir lögráða menn. Stjórn félagsins fylgir eftir samþykktum landsþings og fulltrúaráðs. Stjórnin er í fyrirsvari fyrir félagið og ber ábyrgð á fjárreiðum þess. Afl atkvæða ræður úrslitum á stjórnarfundum. Séu atkvæði jöfn ræður atkvæði formanns. Formaður boðar stjórn til fundar. Stjórnarfundur er löglegur ef meirihluti stjórnarmanna sækir fund. Stjórn kemur að jafnaði saman mánaðarlega. Fundargerðir skulu ritaðar. Stjórn boðar til landsþings og annarra funda, þar á meðal funda fulltrúaráðs og formanna. Hún undirbýr fundarmálefni, framfylgir fundaráætlunum og annast störf milli funda.

149

Stjórn félagsins er í fyrirsvari fyrir félagið gagnvart einstaklingum, lögaðilum eða ríkisvaldi í sameiginlegum málefnum félagsins. Á fyrsta fundi stjórnar skal stjórn skipta með sér verkum og gera skipurit og starfslýsingu sem vera skal félagsmönnum aðgengileg. Stjórn er heimilt að skipa nefndir sér til aðstoðar og ákveður verksvið þeirra. Í upphafi starfstímabils stjórnar skal skipa samráðsnefnd um málefni unglingadeilda. Stjórnin ber ábyrgð á að starfsemi félagsins sé innan ramma fjárhagsáætlunar, samþykkta landsþings og fulltrúaráðsfunda. Stjórnin ræður framkvæmdastjóra félagsins. 11. gr. Skýrsla stjórnar Stjórn Slysavarnafélagsins Landsbjargar skal á hverju ári gefa út ársskýrslu um starfsemi félagsins. 12. gr. Milliþinganefndir Í fjárveitinganefnd skal kjósa formann, auk fjögurra fulltrúa; í laganefnd skal kjósa formann, auk tveggja fulltrúa; í uppstillingarnefnd skal kjósa formann, auk tveggja fulltrúa. Ef landsþing skipar aðrar milliþinganefndir en að framan greinir skal það vera ákvörðun landsþings hver fjöldi og hvernig uppbygging nefndarinnar skuli vera hverju sinni. Nefndirnar skulu skila tillögum sínum til stjórnar eigi síðar en fjórum vikum fyrir landsþing. Milliþinganefndir skulu taka til starfa að þingi loknu og starfa fram til loka þess næsta. Eftirfarandi skal vera hlutverk nefndanna: a) Fjárveitinganefnd skal sjá um endurskoðun á úthlutunarkerfi félagsins og leggja fram tillögu um skiptingu fjármagns til félagseininga á landsþingi. b) Laganefnd skal annast endurskoðun á lögum félagsins, hafa eftirlit með því að þau standist rétt íslenskt málfar og brjóti ekki í bága við landslög. c) Uppstillingarnefnd skal tryggja að fram komi að minnsta kosti eitt framboð til hvers embættis innan stjórnar og þeirra nefnda sem getið er í 8. tl 2. mgr. 8. gr. Komi fram tvö eða fleiri framboð til embættis skal uppstillingarnefnd raða frambjóðendum eftir stafrófsröð. Uppstillingarnefnd skal leitast við að stjórn endurspegli breidd félagsins og skal jafnræðis gætt við kynningu á frambjóðendum. ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

13. gr. Varasjóður Slysavarnafélagið Landsbjörg skal eiga varasjóð. Varasjóði Slysavarnafélagsins Landsbjargar er ætlað: a) að mæta hugsanlegum samdrætti í tekjum; b) að vera tryggingarsjóður vegna áfalla sem félagið kann að verða fyrir; c) að fjármagna önnur verkefni sem fulltrúaráðsfundir eða landsþing ákveða. Fé er lagt í varasjóð í samræmi við samþykktir fulltrúaráðsfunda og landsþinga. Varasjóð skal byggja upp að því marki að upphæð hans nemi um það bil heildarlaunagreiðslum félagsins í sex mánuði og beinum framlögum aðildareininga í 12 mánuði. Þar til því marki er náð skal ávöxtun

150

Lög Slysavarnafélagsins Landsbjargar

varasjóðs bætt við höfuðstól hans. Ráðstöfun fjár úr varasjóði er aðeins heimil með samþykki fulltrúaráðsfunda eða landsþinga. Veðsetning varasjóðs, eða lántaka úr honum til skemmri eða lengri tíma, er óheimil nema með samþykki fulltrúaráðsfundar eða landsþings. Varasjóður skal varðveittur í banka eða hjá löggiltu verðbréfafyrirtæki. Meginstefna við vörslu hans skal vera öryggi frekar en há ávöxtun. 14. gr. Fulltrúaráð Fulltrúaráðsfundir fara með æðsta vald Slysavarnafélagsins Landsbjargar milli landsþinga og þá sitja einn fulltrúi hverrar félagseiningar, ásamt stjórn félagsins. Hver félagseining fer með eitt atkvæði á fulltrúaráðsfundi og hver stjórnarmaður félagsins hefur eitt atkvæði. Fulltrúaráð kemur saman til fundar í nóvember ár hvert, svo og þegar tíu félagseiningar æskja þess eða stjórn félagsins ákveður. Ef tíu félagseiningar hafa óskað eftir fulltrúaráðsfundi skal stjórn félagsins boða til fundarins eigi síðar en fjórum vikum frá því fundarbeiðnin kom fram. Stjórn Slysavarnafélagsins Landsbjargar boðar fundi og skal það gert með minnst tíu daga fyrirvara. Fundarboð skulu send félagseiningum ásamt dagskrárgögnum. Formaður félagsins setur fundi fulltrúaráðs og stýrir kjöri fundarstjóra. Meirihluti atkvæða ræður úrslitum mála, nema annars sé getið í lögum félagsins. 15. gr. Formannafundir Stjórn Slysavarnafélagsins Landsbjargar skal boða til fundar með formönnum félagseininga það ár sem landsþing er ekki haldið. Formannafundur er vettvangur umræðna um þau mál sem snerta starf félagseininga. Í stað eins sameiginlegs formannafundar allra félagseininga má boða til funda eftir starfsvettvangi þeirra. Formannafundir hafa ekki ákvörðunarvald í málefnum félagsins.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

16. gr. Endurskoðun Reikningar Slysavarnafélagsins Landsbjargar skulu skoðaðir ár hvert af löggiltum endurskoðanda. Félagsleg endurskoðun reikninga er í höndum tveggja manna sem landsþing Slysavarnafélagsins Landsbjargar kýs til tveggja ára í senn. Skoðunarmenn reikninga mega ekki sinna öðrum störfum fyrir félagið sem snerta fjármál. Þeir bera ábyrgð fyrir landsþingi félagsins, þeir skulu eiga greiðan aðgang að öllu bókhaldi félagsins og er stjórninni skylt að veita þeim allar nauðsynlegar upplýsingar um fjármál og reikningshald þess. Felli landsþing reikninga félagsins fer fram yfirskoðun eftir reglum sem þingið setur. Að þeirri yfirskoðun lokinni skal boðað til framhaldsþings sem tekur nánari ákvörðun um reikninga. 17. gr. Reglur – reglugerðir Stjórn setur reglur og reglugerðir er varða starfsemi félagsins og endurskoðar þær eftir því sem þurfa þykir. Hlutverk reglna og reglugerða er að kveða nánar á um skipulag einstakra þátta í starfsemi félagsins og þær verða ávallt að eiga sér stoð í lögum félagsins.

151

18. gr. Lagabreytingar og framboðsfrestur Lögum þessum verður ekki breytt nema á landsþingi og þarf 2/3 hluta greiddra atkvæða til að breyting nái fram að ganga. Tillögur til lagabreytinga og yfirlýsing um framboð til embættis innan stjórnar eða nefnda sem greinir í 8. tl. 2. mgr. 8. gr. skal beint til skrifstofu félagsins eigi síðar en sex vikum fyrir landsþing. 19. gr. Gildistaka

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Lög þessi öðlast þegar gildi. Lög þessi voru samþykkt á landsþingi Slysavarnafélagsins Landsbjargar á Akureyri þann 16. maí 2009.

Hjálparsveit skáta Kópavogi í vetrarferð. Mynd: Styrmir Frostason.

152

» Þingsköp landsþings Slysavarnafélagsins Landsbjargar 1. gr. Þingsetning 1.1 Þegar landsþing Slysavarnafélagsins Landsbjargar kemur saman skal formaður setja þingið og stjórna fundi þar til kjörnir hafa verið starfsmenn þingfundar. Þá skal formaður afhenda þingforseta stjórn þingfundar. 2. gr. Starfsmenn 2.1 Formaður Slysavarnafélagsins Landsbjargar gerir, í samráði við stjórn félagsins, tillögu um hverjir skuli verða starfsmenn þingsins og ber tillöguna undir þingheim. Sérhver þingfulltrúi hefur rétt til að gera tillögu um starfsmenn. Komi fram fleiri tillögur en ein skal þingið kjósa. Einfaldur meirihluti ræður kjöri. 2.2 Kjörnir starfsmenn skulu vera: Þingforseti, varaforseti, ásamt regluverði. 2.3 Þingforseti skipar tvo þingritara.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

3. gr. Skyldur starfsmanna 3.1 Þingforseti skal vinna eftir þingsköpum þessum og þeim afbrigðum sem þing samþykkir. Þingforseti stjórnar afgreiðslu mála og kosningum. 3.2 Þingforseti stjórnar umræðum og sér um að allt fari fram með góðri reglu. Hann er ábyrgur fyrir því að dagskráin sé haldin. Verði veruleg röskun á framlagðri dagskrá skal þingforseti hið fyrsta gera þingi grein fyrir óhjákvæmilegum breytingum og bera þær upp. 3.3 Vilji þingforseti taka til máls, frekar en staða hans krefur, skal hann víkja sæti og fela varamanni sínum stjórn fundarins. 3.4 Regluvörður skal fylgjast með því að lögum Slysavarnarfélagsins Landsbjargar sé fylgt í hvívetna, ásamt þingsköpum þessum og vera þingforsetum til aðstoðar við túlkun álitaefna sem upp kunna koma á þinginu. 3.5 Ritarar skulu rita óhlutdræga og réttorða fundargerð. Þeir fylgjast grannt með að allar framkomnar tillögur berist til skrásetningar. Þingritarar bera, ásamt þingforseta, ábyrgð á talningu atkvæða við atkvæðagreiðslu, auk þeirra fulltrúa sem þingforseti hefur kvatt sérstaklega til þeirra starfa. 4. gr. Þingmál 4.1 Fyrsta þingmál, að kosningu starfsmanna og nefnda þingsins lokinni, ef ekki liggja fyrir breytingar á þingsköpum, skal ávallt vera skýrsla stjórnar og reikningar. Að því loknu skal gera grein fyrir þeim tillögum og öðrum málum sem fyrir þinginu liggja.

153

4.2 Þingforseti vísar málum til nefnda og umræðuhópa eftir því sem tilefni gefur til. Engin umræða fer fram um tillögur undir þessum lið. 4.3 Þingfulltrúum er heilmilt að bera fram munnlegar breytingartillögur um ákvörðun um vísan mála til nefnda og starfshópa. 4.4 Eigi má taka mál eða tillögu til umræðu fyrr en það hefur verið skýrt og lesið upp af þingforseta eða framsögumanni. 4.5 Heimilt er flutningsmanni tillögu að draga hana til baka á hvaða stigi sem er, hverjum fulltrúa er heimilt að taka hana upp, enda sé það gert innan sama dagskrárliðar. 4.6 Þegar þingmál hefur verið flutt af framsögumanni, skal þingforseti opna mælendaskrá og gefst þá fundarmönnum tækifæri til að taka einu sinni til máls um efni tillögunnar. Að því loknu gefst flutningsmanni færi til fyrri andsvara. Því næst fá fundarmenn að tjá sig öðru sinni og fær flutningsmaður tækifæri til seinni andsvara. Heimilt er þó þingforseta að leyfa að auki stuttar athugasemdir til að menn geti t.a.m borið af sér sakir eða leiðrétt misskilning. 4.7 Heimilt er hverjum þingfulltrúa að flytja rökstudda frávísunartillögu og sker þingið þá úr með einföldum meirihluta. Engar umræður mega fara fram um frávísunartillögu, utan þess að flutningsmanni aðaltillögu er heimil að veita ein andmæli, og fer atkvæðagreiðslan þegar fram að því loknu. Ekki má greinargerð fylgja með frávísunartillögu. 4.8 Gera má tillögu um breytingar á samþykktri dagskrá. Tillögunni skal fylgja rökstuðningur. Samþykki meirihluti þingfulltrúa slíka dagskrártillögu skal þá þegar breyta dagskrá í samræmi við það, enda sé það heimilt samkvæmt lögum félagsins. 5.gr. Nefndir og umræðuhópar 5.1 Þingforseti stýrir kjöri nefnda skv. 2. tl. 2. mgr. 8. gr. laga SL, eftir að hafa skipað fundarritara. 5.2 Á þinginu skulu starfa a.m.k. eftirfarandi nefndir og umræðuhópar: Allsherjarnefnd Kjörnefnd

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Umræðuhópur um björgunarmál Umræðuhópur um slysavarnir Umræðuhópar um unglingamál Umræðuhópar þessir skulu vera opnir öllum þingfulltrúum. Þingfulltrúar með full réttindi skulu skrá sig þar til starfa. Öðrum er þar heimil seta með málfrelsi og tillögurétti. 6. gr. Starfsvið nefnda og umræðuhópa 6.1 Kjörnefnd skal hefja störf að lokinni kosningu hennar. Hún skal leggja fyrir þingið framkomin kjörbréf, sem hún hefur úrskurðað gild. Þeir sem þá hafa ekki lagt inn kjörbréf skulu hafa

154

Þingsköð landsþings Slysavarnafélagsins Landsbjargar

lokið framlagningu þeirra eða leiðréttingum fyrir lok sjötta dagskrárliðar. Kjörnefnd undirbýr kosningu stjórnar í samræmi við lög félagsins. 6.2 Til allsherjarnefndar skal vísa öllum málum sem ekki heyra undir aðrar nefndir eða umræðuhópa þingsins. Til allsherjarnefndar skal einnig vísa þeim málum sem hafa svo víðtæka merkingu að margar nefndir þyrftu ella að koma að afgreiðslu. Í slíkum tilfellum getur allsherjarnefnd leitað álits um einstök atriði hjá þeim nefndum sem um viðkomandi málaflokk fjalla. Allsherjarnefnd skal vinna úr og samræma álitamál sem upp kunna að koma á þinginu og þingforseti vísa málum til. 6.3 Umræðuhópar um björgunarmál, slysavarnir og unglingamál skulu fjalla um fyrirfram ákveðin málefni og taka til umfjöllunar þær tillögur sem vísað er til þeirra. 6.4 Auk áðurtalinna nefnda og umræðuhópa er þinginu heimilt að skipa sérstakar nefndir eða umræðuhópa um einstök mál, sem þingfulltrúar telja að þurfi sérstaka meðferð. Nefnd má skipa á hvaða stigi málsins sem er, enda nefndinni sett skýr tímamörk. 7. gr. Þingfulltrúar 7.1 Hver fulltrúi á rétt til að flytja mál á þinginu. Mál sem fulltrúar hyggjast flytja skulu hafa borist stjórn félagsins a.m.k tveim vikum fyrir þing og ber að dreifa þeim vélrituðum eða á þinginu. 7.2 Fulltrúi sem óskað hefur eftir að fá að taka til máls og fengið það, skal standa upp úr sæti sínu og mæla þaðan eða úr ræðustól. 7.3 Fulltrúa ber að lúta stjórn þingforseta. Honum ber að sýna félögum sínum og skoðunum þeirra fulla virðingu og varast ótilhlýðileg orð. 7.4 Heimilt er hverjum þingfulltrúa að kveðja sér hljóðs um fundarstjórn þingforseta og skal takmarka ræðutíma við tvær mínútur. 7.5 Skylt er fulltrúum að mæta til þingfunda á réttum tíma. Þeim er skylt að vera viðstaddir atkvæðagreiðslu.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

8. gr. Afgreiðsla þingmála 8.1 Þingmál skulu lögð fram eins og greint er frá í 4. gr. Þaðan er þeim vísað til nefnda og umræðuhópa. 8.2 Breytingartillögur við framlögð mál verður að bera upp í viðkomandi nefndum og umræðuhópum til þess að hægt sé að bera þær upp við afgreiðslu þingmála. Komi fram tillaga sem viðkomandi nefnd eða umræðuhópur getur ekki fallist á, getur flutningsmaður endurflutt tillöguna við lokaafgreiðslu þingmála. Þannig verða breytingartillögur á framlögðum þingmálum að fá tvær umræður. 8.3 Ekki er framsögumanni nefndarálits skylt að greina frá öðrum tillögum en þeim sem viðkomandi nefnd/umræðuhópur hefur ákveðið að leggja fyrir þingið. 8.4 Heimilt er nefnd/umræðuhóp að tilnefna fleiri en einn framsögumann fyrir sínu áliti. 8.5 Þyki þingfundi ekki ástæða til að gera ályktun um mál getur hann vísað því til stjórnar félagsins.

155

9. gr. Atkvæðagreiðsla 9.1 Atkvæðagreiðsla fer venjulega fram með handauppréttingu. Nafnakall má viðhafa, ef atkvæðagreiðsla er óglögg að mati þingforseta eða ef þingheimur krefst þess. Einfaldur meirihluti ræður úrslitum við afgreiðslu almennra þingmála og þingskapa, en tveir þriðju hluta atkvæða þarf til að samþykkja lagabreytingar. Mál telst fallið við nafnakall ef meirihluti þingfulltrúa greiðir ekki atkvæði. Framkvæma skal stjórnarkjör eins og getið er um í félagslögum. 10. gr. Gildi þingskapa 10.1 Þingsköpum þessum má aðeins breyta á landsþingi. Liggi breytingartillaga á þingsköpum fyrir skal þingforseti kynna hana fyrst allra mála og vísa til allsherjarnefndar. Heimilt er þingforseta að óska afbrigða og að þing starfi eftir tillögu, ef hún er lögð fyrir af til þess kjörinni milliþinganefnd, enda verði tillagan afgreidd á yfirstandandi þingi.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

11. gr. Þingsköp þessi öðlast þegar gildi. Þingsköp þessi voru samþykkt á auka landsþingi á Grand hóteli 25. nóvember 2006.

Frá ráðstefnunni Björgun. Mynd: Jón Svavarsson.

156

» Siðareglur félagsins Sérhverju starfi og hlutverki innan Slysavarnafélagsins Landsbjargar fylgja tilteknar skyldur og þá um leið tilteknar siðareglur. Siðareglur félagsins eru í samræmi við þær siðareglur sem almennt gilda í samfélaginu. Siðareglur félagsins eru leiðbeiningar um það hvernig starfsfólk og félagar bregðist við þegar siðferðileg álitamál koma upp í störfum þess. Í siðareglunum birtast þau gildi sem eiga að einkenna samskipti innan félagsins. Reglurnar ná til allra félags- og starfsmanna. Siðareglunum er ætlað að auðvelda einstaklingum að rækja störf sín vel. Þær leysa félaga þó ekki undan þeirri ábyrgð að reiða sig á eigin samvisku í siðferðilegum efnum. Mikilvægasta hlutverk siðareglnanna er að veita almennari viðmiðanir um breytni og faglega ábyrgð en lagareglum er ætlað, enda gilda þær áfram þegar hinum lögfestu reglum sleppir. Þessum siðareglum er einnig ætlað að varðveita gott orðspor félagsins, ímynd og trúverðugleika.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

– Við félagar í Slysavarnafélaginu Landsbjörg byggjum starf okkar á megingildum félagsins; fórnfýsi, forystu og fagmennsku. – Við sýnum góða hegðun í störfum og vanvirðum á engan hátt félagið, markmið þess eða merki. – Við virðum mikilvægi Slysavarnafélagsins Landsbjargar í samfélaginu og leggjum okkur fram um að félagið verði virt og metið í þjóðfélaginu. – Við virðum lög og reglugerðir. – Við virðum öryggi samborgara okkar og högum starfi okkar þannig að ekki skapist hætta af. – Við gætum þagmælsku um atriði sem við fáum vitneskju um í starfi okkar og leynt skulu fara. Þetta á einnig við um birtingu mynda af slysavettvangi. – Við virðum þann trúnað sem okkur er sýndur þegar okkur eru falin mikilvæg verkefni. – Við virðum tilfinningar, friðhelgi og einkalíf annarra þegar slík mál koma upp í störfum okkar. – Við beitum ekki aðra einelti eða áreitni af neinu tagi. – Við virðum félaga okkar, skjólstæðinga og samstarfsaðila og gerum ekkert það sem rýrir mannorð okkar og félagsins. – Við hlýðum stjórnendum aðgerða eða æfinga og fylgjum því skipulagi sem sett hefur verið upp af stjórnendum. – Við virðum þær vinnureglur sem settar eru svo samhæfing starfa verði góð. – Við virðum verkefni okkar og samstarfsmanna okkar og gerum það sem þarf til þess að verkefnin megi leysa á skilvirkan og fljótan hátt. – Við þekkjum skyldur okkar, viðhöldum þekkingu okkar og kynnum okkur nýjungar er varða starfið til að varðveita hæfni okkar. – Við virðum öryggi og heilsu okkar, samstarfsmanna okkar og skjólstæðinga með því að fara að reglum og þjálfa okkur til að geta aðstoðað aðra í neyð. – Við sýnum fyllstu aðgát og varkárni við stjórn farartækja og gætum þess að valda ekki slysahættu né skemmdum á verðmætum eða náttúru. – Við virðum eignir og verðmæti annarra, mannvirki og sögulegar minjar og forðumst að valda spjöllum á þeim.

157

– Við munum í störfum okkar bera og virða skilgreindan einkennisfatnað Slysavarnafélagsins Landsbjargar. – Við virðum merki félagsins við notkun á tækjum okkar og búnaði. – Við neytum ekki áfengis og vímuefna í einkennisfatnaði félagsins. – Við leggjum okkur fram um að láta ekki félaga yngri en 18 ára lenda í aðstæðum sem þeir ráða ekki við. – Við virðum áhuga þeirra og atorku en gerum okkur grein fyrir minni reynslu þeirra. – Við gætum að því að félagar á útkallslista björgunarsveita skulu vera fullra 18 ára. – Við gerum okkur ljóst að ef félagar gerast brotlegir við reglur þessar má vísa þeim úr starfi á vegum félagsins, tímabundið eða að fullu. Einstakar félagseiningar geta sett strangari reglur en verða að gæta þess að tryggt sé að framangreindar reglur séu hluti þeirra.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

Reglur þessar ná til félaga í björgunarsveitum, slysavarnadeildum og unglingadeildum og starfsmanna Slysavarnafélagsins Landsbjargar, þegar þeir starfa á vegum þess.

Ástandið var víða slæmt í efri byggðum höfuðborgarsvæðisins í óveðri í janúarmánuði. Mynd: Einar Eysteinsson.

158

» Öryggisstefna Stefna Slysavarnafélagsins Landsbjargar er að tryggja öllum félagsmönnum og starfsmönnum eins öruggt og heilsusamlegt starfsumhverfi og frekast er unnt. Markmiðið er að enginn félagsmaður eða starfsmaður bíði heilsutjón af starfi sínu eða verkefnum á vegum félagsins. Í starfsemi félagsins er gert ráð fyrir að fylgt sé öllum kröfum samkvæmt lögum og reglum og að sífellt sé unnið að endurbótum sem stuðla að auknu öryggi félagsmanna, starfsmanna, samstarfsaðila og viðskiptavina.

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

– Við sækjum þau námskeið í Björgunarskólanum og Slysavarnaskóla sjómanna sem fjalla um öryggis- og vinnuverndarmál til að minnka líkur á slysum og óhöppum. – Við sækjum okkur þekkingu í björgunar- og slysavarnamálum bæði erlendis og innanlands til að miðla og nýta í verkefnum á vegum félagsins. – Við gerum kröfu um að aðstaða, tæki og búnaður sé í góðu ástandi og uppfylli öryggiskröfur. – Við ætlumst til að búnaður sem notaður er í starfi félagsins sé skoðaður og prófaður reglulega og standist þær öryggiskröfur sem til hans eru gerðar. – Við viljum að gerðar verði áhættugreiningar fyrir sérstaklega vandasöm svæði og staði, svo sem jarðgöng og jökla, og ætlumst til að slíkar greiningar verði gerðar svo fljótt sem auðið er í samvinnu við aðra viðbragðsaðila og heimamenn. – Við gerum áhættugreiningar fyrir vandasöm verk sem við þurfum að vinna þar sem við gerum okkur grein fyrir verkþáttum, greinum áhættu og finnum leiðir til að vinna verkin án þess að taka óþarfa áhættu. Við æfingar er sérstaklega mikilvægt að taka ekki óþarfa áhættu. – Við hvetjum til virkrar þátttöku aðgerðastjórnenda í þjálfun á öryggismálum. – Við þekkjum og vinnum í samræmi við skráðar öryggisreglur félagsins og gildandi vinnuverndarreglur til að tryggja öryggi fólks, búnaðar og starfsumhverfis. – Við notum undir öllum kringumstæðum viðeigandi öryggisbúnað, hlífðarfatnað og persónuhlífar. – Við tökum virkan þátt í að framfylgja öryggisstefnu félagsins.

159

Eftirtalin fyrirtæki styðja við bakið á Slysavarnafélaginu Landsbjörg:

Sjómannafélag Eyjafjarðar www.sjoey.is

Eldvarnir ehf.

Stuðningur þeirra styrkir öflugt björgunar- og slysavarnastarf um allt land.

» Umhverfisstefna Umhverfisstefna félagsins er leiðbeiningar um það hvernig æskilegt er að starfsfólk og félagar umgangist land og náttúru. Umhverfisstefnan nær til allra félags- og starfsmanna. Umhverfisstefnunni er ætlað að minna félaga og starfsmenn á mikilvægi virðingar við náttúru og umhverfi. Umhverfisstefnunni er ætlað að varðveita gott orðspor félagsins, ímynd og trúverðugleika. Við leggjum sérstaka áherslu á eftirtalda þætti:

ÁRBÓK 2013 l SLYSAVARNAFÉLAGIÐ LANDSBJÖRG

– Við tökum tillit til umhverfismála í allri starfsemi félagsins og stuðlum þannig að betra umhverfi til sjós og lands. – Við sýnum viðkvæmum landssvæðum virðingu og leitumst við að valda sem minnstu tjóni í umhverfinu þegar unnið er við björgun, verið við æfingar eða á ferðalögum. – Við höfum að leiðarljósi að utanvegaakstur sé ekki stundaður nema í brýnustu neyð og með eins litlum umhverfisáhrifum og kostur er. – Við kynnum og hvetjum til vistvæns aksturs og siglinga. – Við kynnum félögum Slysavarnafélagsins Landsbjargar umhverfismál og hvetjum þá til góðrar umgengni í störfum sínum. – Við stefnum að því að setja okkur mælanleg markmið í umhverfismálum, svo sem varðandi endurvinnslu, innkaup og úrgang. – Við fylgjum öllum stjórnvaldskröfum sem gerðar eru varðandi umhverfismál. – Við vinnum í náinni samvinnu við félaga, viðskiptavini og þjónustuaðila um að þeir uppfylli umhverfismarkmið félagsins. Slysavarnafélagið Landsbjörg hefur einsett sér að vera til fyrirmyndar í umgengni við land og náttúru.

161

Eftirtaldir aðilar styðja við bakið á Slysavarnafélaginu Landsbjörg:

Ískrókur

Vélsmiðjan Foss ehf.

Valberg ehf. valbergehf@simnet.is

Vopnafjarðarhöfn www.vopnafjardarhreppur.is

Verkalýðsfélagið Hlíf www.hlif.is

VR www.vr.is

Verslunarmannafélag Suðurnesja www.vs.is vsvs.is

Vörður tryggingar www.vordur.is

Vestmannaeyjahöfn www.vestmannaeyjar.is

Þórsberg ehf.

Vesturbyggð www.vesturbyggd.is

Stuðningur þeirra styrkir öflugt björgunar- og slysavarnastarf um allt land.

Fiskifélag Íslands Glerárgata 28 | 600 Akureyri sími: 551 0500 | fax: 552 7969 Heimasíða: www.fiskifelag.is netfang: fi@fiskifelag.is

sÍa • jl.is • Jónsson & Le’macks

Snæfell er verðlaunaður þriggja laga jakki sem hefur verið valinn jakki björgunarsveitanna.