Björgun - Tímarit - 2. tbl. 2012 by Slysavarnafélagið Landsbjörg

Fjárleit á Norðurlandi Leit úr lofti Kvennaþing Hálendisvakt Ungmennaskipti EUF Ráðstefnan Björgun Snorri á Augastöðum TrotSAR

2. tbl. 12. árg. 2012

Heildarlausnir fyrir björgunarsveitir

Arctic Trucks hefur á síðustu fjórum árum breytt 17 bílum fyrir starfsemi á Suðurskautslandinu. Þeir bílar hafa nú þegar ekið um 200 þúsund kílómetra á hásléttu Suðurskautslandsins, við einhverjar erfiðustu aðstæður sem hugsast getur. Á hverju ári taka starfsmenn Arctic Trucks þátt í leiðöngrum á Suðurpólinn og reynslu þeirra af notkun bílanna notum við til að endurbæta hönnun okkar og smíði. Sú vinna nýtist ekki síður björgunarsveitum sem þurfa þrautreynda og öfluga bíla til notkunar við erfiðar aðstæður á Íslandi. Arctic Trucks býður björgunarsveitum heildarlausn í tækjamálum; trausta bíla, vönduð tæki frá Yamaha og góða varahluta- og viðhaldsþjónustu.

Efni

Efnisyfirlit

2.tbl. 12.árg. október 2012

Björgunarmál Framlag björgunarsveita ekki metið til fjár

Leit úr lofti

Bíóstjörnur og björgunarsveitamenn

Svörun – sjálfvirk greining svörunarboða í útköllum

SAREX 2012 Greenland Sea

VHF-TETRA gátt um borð í björgunarskipinu Hafbjörgu

Gáttaður á ferð?

Hálendisvakt 2012

Heimsókn til björgunarhestahópsins TrotSAR í Bandaríkjunum 32

HÖFN 1 - Mercedes Benz Sprinter

Hárfín lína milli lífs og dauða

Dagskrá Björgunarskólans

Slysavarnir Kvennaþing Slysavarnafélagsins Landsbjargar

Forvarnadagur Slysavarnafélagsins Landsbjargar og Sjóvá

Unglingamál Unglingar á USAR 2012

Útivistarskólinn – nýjar áherslur

Ungmennaskipti EUF

Samstarf Pjakks og Dreka við Ung Hessa

Félagsmál „Mér finnst félagið andskoti gott“

Ný björgunarstöð Lífsbjargar í Snæfellsbæ

2. tbl. 12. árg. 2012 Útgefandi: Slysavarnafélagið Landsbjörg,

Skógarhlíð 14, 105 Reykjavík. Áskrift og almennur sími: 570-5900. Netfang: bjorgun@landsbjorg.is. Auglýsingar: herdis@landsbjorg.is. Ritstjóri: Ólöf Snæhólm Baldursdóttir. Ábyrgðarmaður: Guðmundur Örn Jóhannsson

Slysavarnir

Umbrot og prentun: Prentsmiðjan Oddi.

E R F I S ME

Próförk: Haraldur Ingólfsson – Harla.

141 776

Forsíðumynd: Guðbrandur Örn Arnarson

PRENTGRIPUR

Slysavarnafélagið Landsbjörg er samtök sjálfboðaliða um allt land sem vinna björgunar- og slysavarnastarf. Innan félagsins starfa um 100 björgunarsveitir, um 40 virkar slysavarnadeildir auk öflugs unglingastarfs. Félagið rekur Slysavarnaskóla sjómanna, Björgunarskólann, þjálfunarbúðir á Gufuskálum, 14 björgunarskip og tugi slysavarnaskýla út um allt land. Björgun, tímarit félagsins, kemur að jafnaði út tvisvar á ári. Blaðið er prentað á umhverfisvænan pappír. Allar ábendingar um efni í blaðið eru velkomnar og sendast á olof@landsbjorg.is. Þeir sem óska eftir áskrift að blaðinu geta haft samband við skrifstofu félagsins. Slysavarnafélagið Landsbjörg gefur einnig út árbók einu sinni á ári og er hún yfirlit um starfsemi félagsins árið á undan. Nánari upplýsingar um Slysavarnafélagið Landsbjörg má finna á www.landsbjorg.is.

Á veturna eru dagarnir stuttir... það er bremsuvegalengd okkar líka ContiVikingContact 5

Conti IceContact

Frábær vetrardekk sem eru framleidd úr gúmmíefnablöndu sem viðheldur mýkt og aksturseiginleikum, jafnvel í miklu frosti. Þetta gerir dekkinu kleift að viðhalda bestu fáanlega gripi í hálku, lengur en önnur ónelgd dekk. Dekkið hefur verið leiðandi í öllum norrænum prófunum undanfarin ár.

Háþróuð nagladekk með nýrri tegund nagla Brilliant Plus. Brilliant Plus þolir fimm sinnum meira álag en venjulegir naglar án þess að losna. Brilliant Plus tryggir hámarks grip og styttri hemlavegalengd í hálku.

Gæði ákvarða hemlunarvegalengd í hálku 62 m

Ónelgd Continental

+ 128m 190 m

Ódýr dekk Mælt með nýjum óslitnum dekkum með 8mm mynsturdýpt á 50 km/klst. hraða.

www.solning.is

Mynd: Þorsteinn Jónsson.

Framlag björgunarsveita Ólöf Snæhólm Baldursdóttir- starfsmaður SL

ekki metið til fjár

Mikið vonskuveður gekk yfir Norðurland 9.-11. september síðastliðinn og fylgdi því víða mikið fannfergi. Aðstoða þurfti fjölda vegfarenda og víða féllu rafmagnslínur með tilheyrandi rafmagnsleysi á stórum svæðum. Var það ástand viðvarandi í nokkra daga. Á þeim tímapunkti óraði engan fyrir afleiðingum veðursins; að fyrir dyrum væri gríðarlega umfangsmikil aðgerð sem stæði vikum saman. Stóra vandamálið reyndist vera að mikið af fé var enn á fjalli og hafði nokkur hluti þess grafist í fönn. Björgunarsveitir á svæðum 9, 10, 11 og 12 unnu dag og nótt við leit og björgun á fénu og kölluð var inn aðstoð frá öðrum svæðum. Á þriðja degi var lýst yfir neyðarástandi á Norðausturlandi. 8

Björgunarmál

Þegar þetta er skrifað er unnið að því að taka saman þær vinnustundir sem björgunarsveitir lögðu fram síðustu þrjár vikurnar. Tölurnar eru sláandi og ljóst að stærð þessarar aðgerðar slær við flestum þeim verkefnum sem björgunarsveitir hafa tekið þátt í undanfarin ár, ef ekki áratugi og eru þá meðtalin eldgosin á Fimmvörðuhálsi og í Eyjafjallajökli. Sveitirnar á svæði 12; Reykjadalur, Þingey, Aðaldalur, Stefán, Garðar, Núpar og svæðisstjórnin, hafa unnið í um 3500 klukkustundir. Þessi tala sýnir glöggt álagið sem þær hafa verið undir. Á svæði 11 skiluðu sveitir um 2500 vinnustundum, rúmlega 500 klukkustundir voru unnar af svæði 10 og tæplega 600 af björgunarsveitum á svæði 9. Þessar tölur einar og sér duga til að gera þessar aðgerðir stærri en þær sem voru í kringum eldgosin. Þó eru ótaldar allar vinnustundir sem björgunarsveitir af Austfjörðum og höfuðborgarsvæðinu lögðu fram fyrstu vikuna, og svo sveitir víða af landinu, sem og síðustu helgina í september þegar 100 björgunarsveitamenn fóru til aðstoðar

við leit og smölun. Ekki má svo gleyma slysavarna/ kvennadeildarkonum sem sáu björgunarfólki fyrir mat á meðan mesti hasarinn gekk yfir. Þær unnu mikið og gott starf. Björgun fékk nokkra þeirra sem voru í eldlínunni á hverju svæði til að ræða aðgerðina. Rætt var við þá 1. október en þá voru ekki öll kurl komin til grafar. Rúnar Jónsson, meðlimur Súlna – björgunarsveitarinnar á Akureyri er í svæðisstjórn á svæði 11 og sat í samhæfingarstjórn fyrir aðgerðirnar helgina 29.-30. september. „Í heildina séð hefur þetta gengið vel,“ segir hann þegar hann er beðinn um að lýsa stóru myndinni. „Verkefnið var afar umfangsmikið; náði yfir stórt svæði og varði í langan tíma. Það er búið að finna mikið af fé en þó ekki nærri allt. Við höfum á þessari stundu ekki tölur yfir árangurinn þar sem bændur vita ekki einu sinni sjálfir hvað vantar. Fé er enn að koma í hús, nú þremur vikum eftir að veðrið gekk yfir auk þess sem ástandið er afar misjafnt, milli bæja og svæða. Hversu stór skaðinn er kemur ekki í ljós fyrr en síðar.“ Rúnar segir aðgerðastjórnir björgunarsveita hafa verið í miklu og góðu samstarfi við ráðunauta á Eyjafjarðasvæðinu og í Suður-Þingeyjarsýslu, t.d. hjá Búgarði. „Þeir voru lykilmenn í okkar samskiptum varðandi þarfir og óskir bænda og stóðu sig frábærlega. Ráðunautarnir voru í góðum tengslum við bændurna; hringdu í þá og heimsóttu og höfðu því bestu upplýsingarnar. Þeir komu svo beiðnum um aðstoð til okkar. Ef bændur hefðu verið hver í sínu horni að óska eftir hjálp hefði aðgerðin ekki verið svona heilsteypt og þetta varð til þess að hægt

var að ná betur utan um vandann. Einnig er vert að minnast á samskiptin við sýslumanninn á Húsavík og embætti hans, þau voru til fyrirmyndar.“ Fyrstu dagana eftir óveðrið voru björgunarsveitir víða af landinu við vinnu á Norðausturlandi, allar heimasveitir, sem og mikill liðsauki af Austfjörðum, Norðvesturlandi og af höfuðborgarsvæðinu. Þegar mest var voru tugir sveita með nokkur hundruð manns að leita að fé. „Allar björgunarsveitir sem komu að lögðu sig fram við verkefnið og árangurinn varð mikill, mikið af fé fannst lifandi, bæði það sem smalað var saman og sem grafið var úr fönn.“ Rúnar áætlar að fjölda kinda sem var grafinn úr snjó megi telja í þúsundum. „Almannavarnir náðu ekki að greina þennan mikla vanda í upphafi, það var ekki farið nægilega snemma í þá vinnu, a.m.k. ekki fyrir utan Þingeyjarsýslu, þ.e. í Skagafirði, Eyjafirði og Húnavatnssýslum. Ég tel að ástæða þess að aðeins var lýst yfir neyðarástandi í Þingeyjarsýslu hafi verið sú að sýslumaðurinn þar tók af skarið og greindi vandann í sinni heimabyggð. Það var þörf á því að lýsa yfir neyðarástandi á miklu stærra svæði. Fyrstu dagana voru t.d. bjargir úr Skagafirði, Eyjafirði og Húnavatnssýslum sendar á Norðausturland þegar full þörf var á þeim heima fyrir.“ Aðspurður segir Rúnar að skipuleggja hefði mátt aðstoðina betur. „Það hefði hjálpað ef neyðarástandinu hefði verið lýst yfir strax á mánudagskvöldið og að það látið vara lengur. Um leið og neyðarástandinu var aflýst dró úr allri utanaðkomandi hjálp og því má spyrja sig: Var það gert of snemma? Verið var að bjarga kindum úr fönn fram yfir mánaðamót og því

hefði þurft að vera skipuleg vinna mun lengur. Þá hefði mátt skipuleggja aðgerðir björgunarsveita yfir stærra svæði og fá utanaðkomandi aðstoð sveita mun fyrr. Innan björgunargeirans eru margir sammála því að bregðast hefði þurft við með betri og meira afgerandi hætti af hendi yfirvalda.“ Hann segir að heilt yfir hafi tekist að manna verkefni á svæði 12 og þar hafi heimamenn auðvitað verið í lykilhlutverki. „Það fólk hefur nú verið að í þrjár vikur samfleytt og hefur lagt sál sína í að aðstoða eins og hægt er. Því er þó frjálst að taka sér frí en hefur ekki geð í sér að sitja heima á meðan það veit af kindunum föstum í snjónum, enda eru margir björgunarsveitamenn á svæðinu einnig bændur eða í nánum tengslum við þá. Eftir því sem leið á aðgerðina fengum við svo æ færra fólk sem bjó lengra frá sveitinni, eins og á Akureyri og stærri stöðum. Þetta hélst líka í hendur við lengd neyðarástandsins, um leið og því var aflýst dró úr allri utanaðkomandi hjálp. Samt var verið að bjarga kindum úr fönn löngu eftir það, sem segir okkur að þörfin var til staðar.“ Svona stór aðgerð og langt útkall tekur meiri toll en bara af mannskapnum. Kostnaður sveita er gríðarlegur, bæði í eldsneyti og tjóni á tækjum. Þegar þetta er skrifað er unnið að því að taka hann saman svo endanlegar tölur hafa ekki litið dagsins ljós. Björgunarsveitir hefðu ekki getað unnið þetta mikla starf nema í náinni samvinnu við bændur á svæðunum. „Þeir þekkja landið sitt og aðstæður og oft var farið um hættuleg svæði þannig að staðkunnugir aðilar þurftu að vera í hverjum hópi. Tæki björgunarsveita komu að góðum notum; mikið var af jeppum, vélsleðum, snjóbílum, fjór- og sexhjólum. Ekki var

Mikið var mokað þessar þrjár vikur sem björgunarsveitir leituðu fjárins. Mynd: Veigar Þór Gissurarson. Björgunarmál

Ekki var nóg að grafa féð upp, því þurfti að koma í hólf og þaðan niður á láglendi. Mynd: Þuríður Aradóttir. mikið um að hundar væru notaðir fyrr en á seinni stigum og þá yfirleitt venjulegir smalahundar og gaf það ágætis raun.“

Svæði 12 „Þetta er búið að vera mikil törn,“ segir Magnús Hermannsson úr Hjálparsveit skáta í Aðaldal en hann sat í aðgerðarstjórn á svæði 12 nær allan þann tíma sem björgunarsveitir voru að störfum, mestmegnis á Þeistareykjum, Reykjaheiði og í Mývatnssveit. „Það sem er einkennandi við þessa aðgerð er hversu lengi menn voru að átta sig á alvarleika ástandsins; hversu slæmt veðrið sem gekk yfir var. Því tók langan tíma að meta ástandið. Mánudagurinn einkenndist að því að verið var að bjarga fólki á vegum úti auk þess sem byrjað var að leita að fé á tveimur bæjum, innst í Aðaldal og Reykjadal. Á þriðjudeginum fara svo að koma betri upplýsingar og bændur fara að átta sig á alvarleika málsins, sjá að mikið af fé er grafið í fönn. Einnig var rafmagnsleysi víða og björgunarsveitir höfðu í nógu að snúast við að aðstoða RARIK í að laga raforkukerfið sem fór illa í veðrinu. Allar sveitir á svæði 12 voru úti í vinnu frá því snemma um morguninn og langt fram á kvöld. Þó voru engar skipulegar aðgerðir hafnar, menn voru hist og her að hjálpa bændum, og þá aðallega í Mývatnssveit. Það er ekki fyrr en á þriðjudagskvöld að fyllilega kemur í ljós hversu slæmt ástandið er, t.a.m. voru bændur að komast í vandræði með að mjólka vegna rafmagnsleysis. Þá lýsa almannavarnir yfir neyðarstigi. Ég held að fólk hafi ekki gert sér strax grein fyrir því hversu svakalegt veðrið var sem gekk hér yfir. Menn sjá það bara eftir á. Ég hef heyrt haft eftir veðurfræðingi að það hafi nánast hvirfilbylur gengið yfir belti sem lá frá Eyjafirði austur í Kelduhverfi, sem er það svæði sem varð verst úti. Honum fylgdi gríðarleg úrkoma sem setti allt á kaf, sem snjór á fjöllum og rigning á láglendi. Úrkomumælir á Staðarhóli, sem er 10

Björgunarmál

Ótrúlegt var að kindur skyldu finnast á lífi eftir þrjár vikur í snjó. Mynd: Veigar Þór Gissurarson.

svo til á miðju svæðisins, sýnir 112 mm úrkomu frá kl. 09:00 á mánudagsmorgni til kl. 09:00 á miðvikudagsmorgni. Einnig var harðasti vindurinn á okkur hérna. Menn hafa ekki séð hér fallandi girðingar áður þótt það gerist með rafmagnslínur, t.d. árin 1991 og 1995. Veðrið setti líka strik í reikninginn þegar kom að björgunarstarfi. Á mánudeginum var lítið hægt að gera og á þriðjudeginum gekk það aðeins niður en var mjög slæmt í efri byggðunum. Þar hófst björgunarstarfið ekki að neinu ráði fyrr en á miðvikudeginum. En allar sveitir voru úti alla dagana og síðari hluta fyrstu vikunnar vorum við með vel á annað hundrað manns að störfum. Það er svo ekki fyrr en á miðvikudeginum sem kröftugar samhæfðar aðgerðir hefjast. Sumar sveitir hafa verið við vinnu síðan þá, eða í þrjár vikur samfleytt.

Það eru „sveitirnar í sveitinni“ sem hafa verið undir mestu álagi enda stendur málið þeim næst, þ.e. Mývatnssveit, Aðaldalur, Þingey og líka Reykjadalur. Fólk er orðið aðframkomið; sumir farnir að veikjast af álagi, bæði bændur og björgunarsveitafólk. Aðkoma bænda að aðgerðinni hefur verið gríðarlega góð, við settum skipulagninguna mikið í þeirra hendur og þeir eru lykillinn að vel unnu verki. Ég held að við getum verið stolt af því hvernig tókst til. Formlegum aðgerðum á svæði 12 lauk með leit um mánaðamótin en bændur verða eitthvað í útkikki áfram og fá aðstoð við það.“

Svæði 11 Mánudaginn 10. september voru björgunarsveitir á svæði 11 uppteknar við að aðstoða vegfarendur í

Þrátt fyrir að skepnurnar væru frelsinu fegnar voru þær oft engin lömb að leika sér við. Mynd: Veigar Þór Gissurarson.

Allt í fjallaferðina HREYFING • KRAFTUR • ÁNÆGJA

Fatnaður og legghlífar

Fatnaður og dýnur

Frostþurrkaður matur

Bakpokar

Klifurbúnaður

100% Merino ull Fjallaskíðabúnaður

Útivistarbúnaður

Þrúgur og broddar

Vax og spray

Í s le n s k u

ALPARNIR

Pissugræjur kvenna

til að svara því hvort við gætum lagt eitthvað til þá helgi.“

Svæði 9

Á seinni stigum fjárleitarinnar komu hundar nokkuð við sögu. Stóðu þeir sig vel í að finna fé sem enn var grafið í fönn. Mynd: Þuríður Aradóttir.

Víkurskarði auk þess sem bílar og tæki voru send í að kanna raflínur. Miklar rafmagnstruflanir voru á svæðinu; mikið af línum var slitið og RARIK og Landsnet þurftu mikla hjálp við að koma raforkukerfinu í lag. Það tók nokkra daga. Á þriðjudeginum kemur svo fyrsta aðstoðarbeiðnin vegna kinda, þá eru allar sveitir á svæðinu kallaðar út til að aðstoða bændur í Mývatnssveit. Alla þá viku, eða fram á laugardag, var svæði 11 að vinna á svæði 12, aðallega á Þeistareykjum og Mývatnssveit, og það er ekki fyrr en helgina eftir sem byrjað er að leita að fé í Hörgárdal og Öxnadal. Upp frá því fóru að berast fleiri aðstoðarbeiðnir frá bændum á svæði 11 en enginn gerði sér grein fyrir hversu slæmt ástandið í raun var. Bændur voru sjálfir á fullu, e.t.v. með sitt fólk, en báðu ekki um utanaðkomandi aðstoð. Til að byrja með gekk vel að manna leit og smölun en þegar frá leið varð það erfiðara enda komin þreyta í fólk. Aðgerðin var svo sett í bið eftir fyrstu vikuna en leitað um helgar. Ekki var send utanaðkomandi aðstoð björgunarsveita inn á svæði 11 nema síðustu formlegu leitarhelgina um mánaðamótin.

hvort hún væri með nægan mannskap til að leysa þau verkefnið sem lægju fyrir. Við vorum tilbúnir í að biðja um aðstoð utanfrá en í ljós kom að ekki var þörf á henni, við gátum annað því sem gera þurfti. Við vorum samt í þeirri skrítnu stöðu að vera meira að bjóða fram hjálpina en að beðið væri um hana fyrstu dagana. Ástandið var afar óljóst og er það í raun enn, þremur vikum eftir óveðrið.“ Bjarni segir að það hafi verið meira mál að manna aðgerðina eftir fyrstu tvo dagana, fólk hafi átt erfitt með að fá frí úr vinnu. „En ég er ánægður með hvernig til tókst, okkar fólk stóð sig vel og allir gerðu það sem þeir voru beðnir um að gera og gerðu það vel. Hins vegar var skipulagið fyrir leitarhelgina 29.-30. september ekki nægilega gott. Beiðnin um bjargir barst seint og við fengum afar stuttan tíma

Gunnar Örn Jakobsson, formaður björgunarsveitarinnar Húna á Hvammstanga, segist þakka fyrir að búið var að rétta víða á svæði 9 þegar veðrið gekk yfir. Það hafi þó ekki verið jafn slæmt í Húnavatnssýslum og víðast annars staðar. „Sveitir voru þó kallaðar út strax á mánudeginum til að aðstoða fólk á vegunum og sækja ferðamenn sem sátu fastir á Hveravöllum. Á þriðjudeginum fara menn að átta sig á því hvað hefur gerst og óskað er eftir aðstoð við að leita að fé í Sauðadal. Þangað voru sendar þrjár sveitir. Einnig bárust óskir um búnað sem hægt væri að nota á Norðausturlandi og var orðið við þeirri bón og kerrur og fleira sent til Húsavíkur. Á miðvikudag berast hjálparbeiðnir frá fleiri bændum og sveit var send á Vatnsnesfjall auk þess sem aðstoðað var á nokkrum bæjum í Austur-Húnavatnssýslu. Þegar snjóbíll Húna kemur af Vatnsnesfjalli er óskað eftir honum á Norðausturland og var hann sendur þangað og er á Þeistareykjum fram á föstudag. Miðvikudaginn 13. september er aftur leitað í Sauðadal enda var ástandið einna verst þar. Aðfararnótt föstudags kemur snjóbíllinn aftur í heimahérað og fer strax í það verkefni að flytja gangnamenn á Vatnsnesfjallið en þar voru aðstæður erfiðar. Þennan dag fengu sveitir einnig það verkefni að bjarga hrossum úr sjálfheldu. Hlé varð svo á aðgerðum sveita á svæði 9 þar til síðustu helgina í september þegar einn bóndi var aðstoðaður við leit og smölun og í byrjun október var farið á Víðidalstunguheiði, austan við Arnarvatnsheiði í leit að fé.“

Svæði 10 Bjarni Kristófer Bjarnason, formaður svæðisstjórnar, er nokkuð sáttur við hvernig til tókst á svæði 10 þrátt fyrir mikið annríki fyrstu dagana. „Það var brjálað að gera á mánudeginum, mikil ófærð í Vatnsskarðinu, á Þverárfjalli og í Viðvíkursveit neðst í Hjaltadal. Að auki voru sveitir að aðstoða RARIK við að draga af línum og meta tjón og sauðfjárleit hófst á einum bæ. Nokkrir tugir björgunarsveitamanna frá öllum sveitum í Skagafirði tóku þátt. Á þriðjudag og miðvikudag var allsherjarútkall í Skagafirði og þá var leitað að fé og einnig var áframhaldandi aðstoð við rafmagnskerfið. Unnið var af krafti alla vikuna. Frekar rólegt var á föstudeginum en þó fóru nokkrir menn á einn bæ í fjárleit og um helgina vorum við með um 15 manns í Dölunum og víðar. Strákar á Siglufirði fóru hins vegar til aðstoðar á svæði 12 í einn dag.“ Engar utanaðkomandi sveitir voru kallaðar inn á svæði 10 fyrstu vikuna á meðan verkefnin voru sem flest. „Svæðisstjórnin tók sig til og hringdi á alla bæi til að reyna meta ástandið, sem og til að kanna 12

Björgunarmál

Oft voru svona holur einu ummerkin um að kindur væru undir snjónum. Mynd: Þuríður Aradóttir.

Allt klárt fyrir jeppann Auka- og varahlutir fyrir bílinn

Við hjá Bílabúð Benna vitum nákvæmlega hvað þarf að vera klárt fyrir jeppann - við höfum reynsluna. Komdu í verslun okkar á Vagnhöfðanum, úrvalið, þjónustan og verðið munu koma þér skemmtilega á óvart. T-Max dráttarspil - margar stærðir

K&N loftsíur/kraftsíur

ARB loftlæsingar og loftdælur

IPF ljóskastarar og leitarljós

Anco vetrarþurrkublöð

T-Max drullutjakkar - frábært verð

Mag-Lite - hleðsluvasaljós (12V)

Opnunartími: Opið virka daga frá kl. 08-18 www.benni.is

Auka- og varahlutaverslun Vagnhöfða 23 Sími: 590 2000

Áhugaverð viðbót við leitarog björgunarflóruna. Myndir: Guðbrandur Örn Arnarson.

Guðbrandur Örn Arnarson og Jóhannes I Kolbeinsson, Flugbjörgunarsveitin í Reykjavík

Leit úr lofti Þyrlur Landhelgisgæslunnar hafa fyrir löngu sannað ágæti sitt í leitaraðgerðum, en sá galli er á gjöf Njarðar að rekstur þyrlu er óheyrilega dýr og hafa til þessa ekki verið nema ein til tvær þyrlur sem hafa getað tekið þátt í leitarog björgunaraðgerðum á landsvísu. Önnur loftför hafa til þessa sjaldan verið notuð í aðgerðum en nú hefur orðið breyting á þar sem sterkur hópur áhugafólks um leit og björgun úr lofti hefur gert tilraunir með fis sem og hafa þau þegar verið notuð í leitaraðgerðum. Aðkoma fisanna er vegna frumkvæðis nokkurra einstaklinga í Flugbjörgunarsveitinni og velvilja félaga í Fisfélagi Reykjavíkur. Fis er í stuttu máli vélknúið loftfar annað hvort með einu sæti og að hámarki 300 kg eða tvö sæti og að hámarki 450 kg. Það gilda rýmri reglur um fis heldur en venjulegar flugvélar. Þar sem fisin eru svo létt geta þau flogið mun hægar en stærri flugvélar og henta fisin þar af leiðandi afar vel til leitar. Ekki spillir fyrir að fis eru bæði ódýr og er rekstrarkostnaðurinn ekki meiri en af litlum bíl. Hægt er að lenda fisflugvélum t.d. á vegum, slóðum, túnum, söndum og jöklum. Þessi sveigjanleiki fisanna getur stytt viðbragðstíma björgunarsveita svo um munar enda þarf oft ekki nema einn björgunarmann með sjúkrabúnað eða fjallabjörgunarbúnað til að veita fyrstu aðhlynningu 14

Björgunarmál

eða tryggja öryggi skjólstæðings þar til fleiri bjargir berast.

Æfingin skapar meistarann Fyrsta tilraunin með fis í leitaraðgerðum var gerð í leitinni að Daniel Marcus Hoij. Þóttu aðstæður til leitar úr lofti vera góðar og ákváðu Jóhannes og Stefán Þór úr Flugbjörgunarsveitinni að bjóða fis sem bjargir í aðgerðina og tók svæðisstjórn afar vel í hugmyndina. Alls tóku þrjú fis þátt í þessari fyrstu tilraun og mannaði FBSR sæti leitarmanna í vélunum. Flogið var yfir strandlengjuna, árfarveginn, gil og neðri hluta jökulsins. Talsverður lærdómur fékkst af

þessari bröttu og nær fyrirvaralausu tilraun, m.a. sá að ekki hafa allir leitarmenn maga í mönnun fisvéla. Fishópurinn hefur tekið þátt í öðrum útköllum, t.d. leit í Esjunni og við Meðalfellsvatn, og verið í viðbragðsstöðu í öðrum útköllum, t.d. norðaustan Vatnajökuls, í Kjósinni og í Eldgjá. Nokkur tilraunaflug hafa verið skipulögð á árinu og hefur safnast saman ómetanleg reynsla og þekking, m.a. á því hvernig er hægt að fljúga, hvaða leitarhæð hentar best, hvernig er best að fljúga, hvernig best er að haga fjarskiptum og hvernig best er að skipuleggja leitarsvæði fyrir leit úr lofti. Æfingarflug var 10. maí, þar sem nokkur hópur leitarmanna fór í 30-60 mínútna flug til að átta sig á aðstæðum í flugi, hvernig flugin virka og hvernig er að leita úr lofti. Tilraunir voru gerðar í að taka myndir úr lofti. Leitaræfing var haldin 17. maí, þar sem keyrð voru tvö leitarverkefni, leitað að dúkkum annars vegar í vatni og hins vegar í hrauni. Jafnframt var prófað að henda fallhlífarstökkvurum úr fisvélum, með góðum árangri. Leitaræfing sérhæfðra í Hvalfirði 2. júní 2012 Fyrsta alvöru leitaræfing fishópsins var á leitaræfingu sérhæfðra leitarhópa í Hvalfirði. Svæðisstjórn setti upp sérstök verkefni fyrir fisin og voru fjarskipti við fisin keyrð á sér talhóp til að hafa ekki áhrif á leitaræfinguna á jörðu niðri. Í sem stystu máli má segja að fisin leystu verkefni svæðisstjórnar á ótrú-

lega skömmum tíma og stimpluðu sig inn sem afar öflugar bjargir í leit á víðernum. Tilraunir voru gerðar með fjarskipti annars vegar á Tetra og hins vegar á flugradíóinu 123.1 Mhz og komu fram kostir og gallar við hvort tveggja. Nokkra kátínu vakti þegar neyðarhnappur einnar Tetra stöðvarinnar virkjaðist á hátt í 200 km hraða yfir Esjunni enda þótti Neyðarlínunni staðsetning og hraði stöðvarinnar eitthvað grunsamlegur. Helsti lærdómurinn með fisin var sá að vænlegast er að lenda fisunum nálægt vettvangsstjórn til að hægt sé að úthluta verkefnum og skipuleggja leitarsvæði í samráði við flugmennina. Fjarskiptin við fisin þurfa einnig að vera aðskilin frá öðrum fjarskiptum og þurfa hópstjórar fisanna að miðla mun meiri upplýsingum til flug- og leitarmanna í fisum en almennt gerist með aðrar bjargir. Samstarf FBSR og Fisfélags Reykjavíkur Flugbjörgunarsveitin í Reykjavík hefur alfarið séð um að halda utan um þetta áhugaverða verkefni og séð um að þjálfa sérhæfða leitarmenn til að manna fisin. Þær æfingar sem haldnar hafa verið hafa sýnt að það er ekki hverjum sem er gefið að manna farþegasætið enda getur oft verið talsverð ókyrrð þegar flogið er lágt í fjallendi. Um það bil 10 fisvélar eru hæfar í leit og má segja að 3-5 fisvélar séu að jafnaði tilbúnar í leitarstörf á hverjum tíma. Fisin má telja til landsþekjandi bjarga, þar sem þau geta flogið á landið þvert með stuttum fyrirvara og tekur flug þvert yfir landið ekki nema rúmar tvær klukkustundir. Jafnframt má flytja fisin á kerrum nær leitarsvæði hvert á land sem er, t.d. að næturlagi eða að vetrarlagi, til að fullnýta birtuna í leit. Kostir við leit úr lofti og tækifæri fyrir leit og björgun með fisvélum Kostir þess að nota fis í leit eru ótvíræðir og má m.a. nefna að vélarnar geta verið fljótar á staðinn, hægt að sjá hluti sem erfiðara er að sjá gangandi eða í landfarartækjum. Fisin henta afar vel í hraðleit og til þess að leita stór eða jafnvel torfær svæði. Með notkun á fisum er hægt að útiloka stór svæði Fishópurinn hefur unnið töluvert tilraunastarf auk þess að taka þátt í nokkrum útköllum.

Fisflugvélar eru léttar og geta flogið mun hægar en stærri vélar. Því henta þær afar vel til leitar. og minnka leitarsvæði fyrir aðrar bjargir. Fisin geta svo komið upplýsingum til svæðisstjórnar, t.d. gps leitarferlum og myndum og hægt er að fljúga með

aðila úr vettvangsstjórn yfir leitarsvæði til að glöggva sig betur á aðstæðum eða skoða sérstakar vísbendingar. Þó fisin hafi aðeins verið notuð til leitar hingað til, þá geta þau jafnframt nýst í björgun, þar sem tiltölulega auðvelt er að lenda þeim víða, t.d. í grennd við fundarstað. Leitarmaður getur veitt fyrstu hjálp og hugsanlega orðið eftir og sá fundni getur farið með fisinu til byggða. Þá er hægt að nota fisin til að ferja björgunarmenn og búnað á afskekkta staði. Til stendur að rannsaka betur getu fisvéla í leitum, t.d. með því að setja upp krefjandi æfingar í leit og björgun og vinna úr leitarferlum. Jafnframt stendur til að prófa betur myndatökur úr lofti og leiðir til að vinna úr myndefni eftir flug. Reynsla fyrsta ársins af tilraunum til að nota fis í leitum hefur farið framúr björtustu vonum. Ljóst er að fisin eru líkleg til að ná árangri í leit og mun fishópurinn því halda áfram að þróa og efla leit- og björgun með fis flugvélum. Svæðisstjórnir um land allt geta haft samband við Flugbjörgunarsveitina í Reykjavík og falast eftir fisunum í verkefni þar sem þær telja að þau geti komið að gagni.

Björgunarmál

Björgunarsveitir sinna ekki bara gæslu við upptökur á kvikmyndum, hér má t.d. sjá meðlimi Björgunarfélags Hornafjarðar, og fleiri, leika í auglýsingu fyrir Napoleon áfengi.

Jónas Guðmundsson, starfsmaður SL

Bíóstjörnur og björgunarsveitamenn Síðustu misserin hefur varla liðið sá mánuður að fréttir berist ekki af einhverri Hollywood myndinni sem taka á upp hérlendis. Ástæðuna fyrir vinsældunum þekkir björgunarsveitarfólk afar vel – magnþrungnar aðstæður í náttúru landsins. Leikararnir Ben Stiller, Russel Crowe, Tom Cruise og fleiri til hafa fengið að njóta þessarar náttúru og af Twitter færslum þeirra duga orð varla til að lýsa aðdáun þeirra. En björgunarsveitafólk hefur tekið virkan þátt í gerð margra þessara kvikmynda, ekki kannski með leik en með sjúkragæslu og annarri aðstoð. Þór Kjartansson hjá True North segist nota björgunarsveitir umtalsvert. „Ég hef mest notað Björgunarfélag Hornafjarðar, Flugbjörgunarsveitirnar í 16

Björgunarmál

Reykjavík og á Hellu og Björgunarsveitina Stefán, en líka sveitir frá Klaustri og Hvolsvelli, Hjálparsveitina í Kópavogi og marga fleiri. Björgunarsveitin Núpar á Kópaskeri hefur líka unnið frábært starf með okkur við Dettifoss.“ Að sögn Jónasar Friðriks, formanns Björgunarfélags Hornafjarðar, hafa verkefnin verið nokkur en „einna helst James Bond myndin „Die Another Day“, en hún var tekin að mestu á ísilögðu Jökulsárlóninu. Á meðan á þeim tökum stóð vorum við með um 15 manns á dag alla tökudagana, sem voru 25 talsins. Rúmu ári síðar var svo Batman tekinn upp á svæðinu, en þá vorum við með tvo menn flesta daga nema tökudagana, en þá vorum við átta talsins.“ Þær myndir sem hafa verið teknar hér síðustu árin eru ekki af verri endanum. Áður hefur verið minnst á James Bond og Batman en Flags of our Fathers er ekki minni stórmynd. Þar fékk margur björgunarsveitarmaðurinn að spreyta sig á kvikmyndaleik þó margur hafi „látið lífið“ í fjörunni á fyrstu mínútum frægðar sinnar. Það var Clint Eastwood sem leikstýrði þeirri mynd eins og flestir muna. Myndin fjallar um þá sex menn sem reistu bandaríska fánann á toppi fjalls á eyjunni Iwo Jima. Ljósmyndin af því atviki er ein þekktasta stríðsmynd allra tíma.

Björgunarsveitafólk lagði einnig lið við að skapa myndina um hetjuna Löru Croft en hana lék enginn önnur en Angelina Jolie. Af nýrri myndum má nefna The Secret Life of Walter Mitty, en þegar þetta er skrifað hefur leikstjórinn og líklega sá er leikur aðalhlutverkið, Ben Stiller, yfirgefið landið. Og rétt í þann mund er hann fór tvítaði hann að þessu fallega landi og hingað kæmi hann aftur. Myndin er byggð á sögu eftir James Thurber en hún var gefin út árið 1939 og kvikmynduð árið 1947. Sagan fjallar um miðaldra mann sem skreppur með konu sinni í hefðbundna verslunarferð. Á meðan hann bíður eftir henni á snyrtistofu fellur hann í dagdrauma um ýmis verk sem hann tekst á við á hetjulegan hátt. Sjálfur Ridley Scott leikstýrði myndinni Promotheus sem tekin var upp að hluta hér snemmsumars á síðastliðnu ári. Björgunarsveitarmenn frá Hellu stóðu vaktina í þær vikur en myndin var meðal annars tekin upp í nágrenni Landmannalauga. Svanur Sævar Lárusson, formaður Flugbjörgunarsveitarinnar á Hellu, sagði að „félagar sveitarinnar unnu að myndinni í um fimm vikur og fólust okkar verkefni fyrst og fremst í því að vera með gæslu. Tryggja að enginn óviðkomandi færi inn á tökustaði.“

Myndin er af mörgum sögð vera arftaki Alien sem Ridley Scott leikstýrði einnig en hún gerist úti í hinum stóra geimi. Það eru þau Noomi Rapace, Michael Fassbender og Charlize Theron sem leika aðalhlutverkin. Að minnsta kosti tveimur öðrum stórmyndum hefur björgunarsveitafólk sinnt í sumar. Annars vegar er það Oblivion þar sem Tom Cruise leikur eitt aðalhlutverkið. Augu heimspressunar beindust að Íslandi í sumar þegar hann dvaldi hér, meðal annars á afmælisdaginn hans. Fljótlega eftir það lenti hann í vandræðum með hjónaband sitt og fékk því athygli heimspressunnar, eitthvað sem hann hafði líklega lítinn áhuga á. Björgunarsveitarmenn lögðu sitt af mörkum við að tryggja að hann fengi næði við störf sín. Þeir sáu um gæslu í um tvær vikur á Jökulheimaleið en myndin var tekin upp í nágrenni Veiðivatna. Áætlað er að frumsýna myndina á næsta ári. Á þar næsta ári, þann 28. mars 2014, er stefnt að því að frumsýna myndina Noah með Russel Crowe í aðalhlutverki. Ef marka má slúðurpressuna fjallar myndin um mann, Noah, sem reynir að halda uppi umhverfislegum áróðri til varnar jörðinni. Boðskapnum er ekki vel tekið og Noah og fjölskyldu hans er hent út í óbyggðirnar. Þar má reikna með að hálendi Íslands komi við sögu. Hann fær svo einhvers konar

Tökur á stórmyndinni Promotheus í leikstjórn Ridley Scott við Dettifoss. Ekki fer mikið fyrir Hollywood glamúrnum þarna.

sex arma verur til að hjálpa sér við að sannfæra íbúa jarðarinnar. Þrátt fyrir að liðsinni björgunarsveitafólks við minni og stærri myndir skipti ekki sköpum um framgang myndanna þá skiptir það máli fyrir sveitirnar. Oft

og tíðum er um löng verkefni að ræða og því geta þau tryggt sveitunum þokkalegar tekjur til notkunar í starfi sveitanna. Og hver veit nema einhver leikstjórinn hrífist af þessu íðilfagra rauðklædda fólki og bjóði okkur hlutverk, jafnvel aðalhlutverk.

Þú færð það allt hjá DONNU Ný grjónadýna frá GERMA Nýtt PAD500 hjartastuðtæki sem leiðbeinir bæði um hjartahnoð og stuð, engir aukahlutir aðeins notast við venjuleg rafskaut.

Ný hönnun, ný lögun, nýir litir Samkvæmt stöðlum EN 1865 og EN 1789 um sjúkraflutninga Léttari 7,9 kg og 25% fyrirferðaminni. Lengd 208 sm, breidd 130 – 72 sm Úr eldtefjandi efnum Hólfuð að innan til að halda grjónum á réttum stað X-laga ólar halda betur um sjúkling Stíf styrking fyrir hálsliði og efra bak Áratuga reynsla á Germa ventlum Taska, dæla og viðgerðarsett fylgir með

Höfum selt SKED fyrir erfiðustu aðstæður í 23 ár

WHELEN LED ljós og ljósabogar

Stadpacks töskur Spelkur og hálskragar í úrvali

Sími 555 3100 www.donna.is Björgunarmál

Svörun

– sjálfvirk greining svörunarboða í útköllum

Höfundar: Jónína Birgisdóttir og Ólafur Jón Jónsson, bækistöðvarhópi HSSR

Í byrjun útkalla er það aðal verkefni bækistöðvarhópa að mynda öfluga hópa sem ná hámarks árangri í aðgerðum og til þess þarf gott yfirlit yfir það björgunarfólk sem væntanlegt er í hús. Þegar útkall berst svara félagar í Hjálparsveit skáta í Reykjavík með SMS skilaboðum og láta vita hvort þeir mæti eða ekki. Nokkur undanfarin ár hefur greining á þessum boðum farið fram í gegnum einfaldan hugbúnað í tölvu hópsins sem hefur lesið SMS skilaboðin úr farsíma, en sú aðferð er um margt takmörkuð. Í fyrsta lagi er hún bundin við eina ákveðna tölvu í aðstöðu bækistöðvarhóps og í öðru lagi er ekki hægt að greina svörun félaga sjálfvirkt. Það var því lag til þess að gera betur. Eftir nokkrar umræður í bækistöðvarhópi HSSR var ákveðið að hefja smíði á kerfi sem lægi á vefnum, aðgengilegt í öllum vefskoðurum, og greindi sjálfkrafa SMS svörun félaga í útköllum. Vinnan við samsetningu kerfisins hófst fyrir alvöru í febrúar 2012 og stóð fram í lok maí þegar kerfið var tekið í notkun, en þá hafði það fengið heitið Svörun. Við hönnun Svörunar var rík áhersla lögð á að kerfið væri fyrst og fremst einfalt og aðgengilegt og gæti keyrt á borð-, far- og spjaldtölvum sem og nýlegum snjallsímum. Einnig var gengið út frá því að Svörun þjóni bækistöðvarhópnum í upphafi útkalls þegar verið er að koma fyrstu hópum úr húsi og að aðrir vinnuferlar séu virkjaðir þegar almenn umsjón með hópum tekur við. Þann 28. maí var Svörun virkjuð formlega með prófun að morgni dags, en þá fengu allir félagar á útkallsskrá beiðni um að senda SMS í kerfið á hádegi og miða svör sín við það að um raunverulegt útkall væri að ræða. Það átti eftir að borga sig því rúmum tveimur tímum síðar kom stórt útkall ofan í þessa prófun og var þá hægt að styðjast við svörunina úr henni. Í þessum kringumstæðum komu fram nokkrir annmarkar á Svörun sem voru umsvifalaust lagaðir og síðan þá hefur kerfið virkað skammlaust. Forsendan fyrir sjálfvirkri greiningu á svörum félaga liggur í stöðlun svara, en í dag er boðið upp á þrjá svarmöguleika. Sá sem ætlar að mæta strax, t.d. kl. 13:15, svarar með boðunum M1315, sá sem mætir ekki strax en getur mætt síðar, t.d. kl. 17:15, svarar 18

Björgunarmál

hans í kerfinu til samræmis. Reynsla okkar í HSSR er sú að 80% svara eru skv. þessum skilgreiningum og munum við gera átak í því í haust að hækka það hlutfall enn frekar með fræðslu og kynningu. Í byrjun september var sett upp innskráningarstöð í anddyri húsnæðis sveitarinnar, en þar skrá félagar sig inn þegar þeir mæta í hús og uppfærist Svörun til samræmis. Þannig mun bækistöðvarhópur ávallt hafa greinargott yfirlit yfir hverjir eru mættir og hverjir eru á leiðinni. Þá er hægt að áætla með nokkurri nákvæmni hvenær von er á félögum í hús sökum þess að þeir hafa alltaf sent sína tímaáætlun í svarboðum, t.d. M1330 og GM1715. Yfirlit yfir stöðu bjarga er því greinargott og eins nákvæmt og nokkur kostur er. Fljótlegt og auðvelt er að raða félögum í hópa og skipa í ábyrgðarstöður í Svörun. Aðrir félagar í sveitinni geta séð þessa hópaskipan á stórum sjónvarpsskjá sem einnig var settur upp í anddyrinu í byrjun september. Á skjánum koma líka fram upplýsingar um útkallið sjálft og gætir bækistöðvarhópur þess að uppfæra þær strax þannig að félagar á leið í útkall

Skjámynd f. borðtölvu. GM1715 og sá sem getur alls ekki mætt sendir skilaboðin ME. Rétt er að benda á að félagar geta uppfært svarboð sín í Svörun með því að senda einfaldlega nýtt SMS. Sem dæmi má taka félaga sem búinn var að svara með M1315. Ef hann sér að hann muni tefjast um 15 mínútur, þá sendir hann einfaldlega ný boð með svarinu M1330 og breytist þá svar

hafi sem besta yfirsýn yfir aðgerðina þegar þeir fara úr húsi. Með því að skrá hæfni félaga í félagatal Svörunar má t.d. fá nákvæma greiningu á því hve margir undanfarar eða sérhæfðir leitarmenn eru skráðir í útkall hverju sinni. Þessar upplýsingar gagnast væntanlega mest þriðju aðilum, t.d. svæðisstjórn,

Skjámynd f. spjaldtölvur og snjallsíma

Skjámynd af ‘appi’ Juliens Oberlé.

Hópaskipan.

Skráning á hæfni félaga

sem þekkja ekki persónulega til allra félaga og þ.a.l. ekki hæfni þeirra. Helstu kostir Svörunar eru þeir að það er hægt að skoða svörun félaga í útkalli og vinna með þær upplýsingar í öllum nettengdum tölvum. Í framtíðinni getur staðan orðið sú í byrjun útkalls að einn félagi í bækistöðvarhópi heldur kyrru fyrir á heimili eða á vinnustað, hefur hlustun á Tetra og byrjar að yfirfara svörunarboð félaga. Hann skráir þá inn þær upplýsingar sem heyrast í fjarskiptum og býr þannig í haginn fyrir þá félaga í bækistöðvarhópi sem munu mæta í hús til þess að undirbúa útkallið. Þessi félagi getur auðveldlega byrjað að vinna í hópaskipan sem sést þá á stóra skjánum í anddyrinu. Hann hefur allt-

af yfirlit yfir þá félaga sem eru mættir í hús, enda skrá þeir sig inn við komu. Þá er auðvelt að fá greinargott yfirlit um hæfni félaga í útkallinu. Frá því í lok maí 2012 og fram undir miðjan september voru 20 útköll keyrð í gegnum Svörun. Eftir að gallar í kerfinu voru lagaðir eftir fyrsta útkallið hefur það skilað hlutverki sínu hnökralaust. Almenn vitund um framgang útkalla hefur batnað þegar t.d. stjórnarmenn, sem komast ekki í aðgerðina, geta opnað Svörun og fengið yfirlit yfir framlag sveitarinnar hverju sinni. Ánægjulegt er að greina frá því að félagi í HSSR, Julien Oberlé, smíðaði ‘app’ fyrir Android sem einfaldar svörun félaga til mikilla muna og eykur nákvæmni hennar. Spennandi verður að sjá hvernig sú vinna þróast, en nú þegar geta félagar kallað fram símaskrá HSSR í gegnum ‘appið’ sem og almennar upplýsingar um yfirstandandi útkall hverju sinni. Haldið verður áfram að þróa og vinna kerfið, en í dag eru allir meginþættir þess fullkláraðir og prófaðir. Sóknarfærin liggja í frekari úrvinnslu gagna í upplýsingagjöf sem veitir stjórnendum enn betri yfirsýn um aðkomu sveitarinnar að aðgerðum. Nánari upplýsingar um Svörun er hægt að nálgast á vefnum www.svorun.net.

www.thorfish.is Björgunarmál

KRAFTUR

ENDING

ÁREIÐANLEIKI Miðhrauni 13 - 210 Garðabæ S: 578-0820 - arcticsport.is

SAREX 2012 Greenland Sea Á æfingunni voru æfð sameiginleg viðbrögð Norðurheimsskautsþjóðanna við leit og björgun á Grænlandshafi

Í kjölfar ráðherrafundar í Norðurskautsráðinu, þar sem skrifað var undir samkomulag um leit og björgun, tóku Danir að sér að undirbúa stóra björgunaræfingu sem valin var staður norðarlega á austurströnd Grænlands. Sökum mikillar bráðnunar íss á svæðinu hefur áhugi ferðaþjónustunnar á svæðinu stóraukist auk þess sem siglingar stærri skemmtiferðaskipa hafa margfaldast. Um 40-50 skemmtiferðaskip sigla innan um ísjakana á svæðinu á hverju ári en meðalsjávarhiti á svæðinu er í kringum þrjár gráður. Samkvæmt handriti æfingarinnar hafði skemmtiferðaskip lent í vandræðum og var markmiðið að æfa fjarskipti, viðbragðsáætlanir og búnað þátttökuþjóðanna, jafnt á landsvísu sem og sameiginlega. Æfingunni var í raun skipt upp í þrjú stig; fyrst að finna skipið, síðan að bjarga farþegunum og loks flutning á slösuðum frá Grænlandi. Þrjár björgunarsveitir frá SL tóku þátt í verkefninu; Björgunarsveit Hafnarfjarðar sá um rekstur stjórnstöðvar og aðstoðaði við fjarskipti, Hjálparsveit skáta Reykjavík sá um rekstur á búðum og Björgunarsveitin Suðurnes aðstoðaði við uppsetningu og rekstur greiningarstöðvar í samvinnu við lækna og hjúkrunarfólk frá danska hernum. Flogið var með flutningavél frá Bandaríska flughernum til Meistaravíkur sem staðsett er Í Kong Oscars firði á austurströnd Grænlands og svo siglt með varðskipinu Þór heim en þar fengu þreyttir björgunarmenn konunglegar móttökur eftir að æfingunni lauk. Samstarfsaðilar okkar í þessu verkefni voru fjölmargir en sérstaklega ber að nefna Landhelgisgæsluna en þeir voru okkar aðaltengiliðir við æfingastjórnina og gekk samstarfið mjög vel í alla staði.

Beðið eftir fyrstu sjúklingunum. Björgunarmál

Danska hjúkrunarfólkið að störfum. Hér á eftir koma ferðasögur frá þeim einingum er tóku þátt og þá má þess eining geta að á ráðstefnunni Björgun verða fluttir tveir fyrirlestrar um þessa stóru æfingu, einn frá SL og annar frá sjónarhóli LHG. Hér má sjá allt um framgang æfingarinnar í „frétta formi“ http://sarexpresse.wordpress.com Björgvin Herjólfsson, starfsmaður SL

Björgunarsveit Hafnarfjarðar - fjarskipti Fjarskiptahópur Björgunarsveitar Hafnarfjarðar sendi fjóra fulltrúa á æfinguna. Hlutverk okkar var að koma á fjarskiptasambandi frá stjórnstöð og yfir á vettvang slyssins og einnig að koma skilaboðum á milli vettvangsstjórnar og aðgerðarstjórnar. Þegar komið var til Meistaravíkur lá það því ljóst fyrir að við þurftum að skipta okkur upp í tvo hópa. Annar hópurinn þurfti að setja upp stjórnstöð við flugvöllinn í Meistaravík, í samráði við aðgerðarstjórnendur á staðnum. Hinn hópurinn þurfti að fara yfir á Ellaeyju, sem er um 80 km innar í firðinum, þar sem setja þurfti upp búðir fyrir vettvangsstjórn í landi og tryggja samskipti við slysstaðinn. Hópinn og búnaðinn sem fór út í Ella-eyju átti upphaflega að flytja með þyrlu en við komuna til Meistaravíkur var þyrlan í öðrum verkefnum. Var þá varðskipið Þór fengið til að flytja hópinn. Þurfti að ferja búnaðinn niður á bryggju í Nyhavn og þaðan með léttabátum yfir í varðskipið Þór sem sigldi með hópinn á áfangastað. Siglingin tók um þrjár klukkustundir. Hóparnir héldu svo samskiptum sín á milli og voru ýmsar samskiptaleiðir reyndar, s.s. í gegnum

Varðskipið Þór.

Björgunarmál

gervihnattasíma, nettengingu um gervihnött með Bgan, HF fjarskiptum og svo sjópósti (lághraða tölvupóstur) sem fór í gegnum gervihnattasíma. Einnig settum við upp VHF-endurvarpa á fjalli eyjunnar sem er í um 1.400 m hæð. Var flogið með endurvarpann í þyrlu sem notuð var í aðgerðunum. Markmið hópsins áður en lagt var af stað í æfinguna var að reyna sem flestar fjarskiptaleiðir á þessum afskekktu slóðum ásamt því að leggja okkar af mörkum inn í æfinguna og sinna þeim verkefnum sem óskað væri af hópnum. Er það álit hópsins að vel hafi tekist til í alla staði og að hópurinn hafi fengið mikið út úr æfingunni. F.h. fjarskiptahóps, Hjálmar Örn Guðmarsson

Hjálparsveit skáta í Reykjavík - Búðir Þátttaka í æfingunni var frá upphafi spennandi verkefni. Við höfum síðustu ár byggt upp reynslu og þekkingu í uppsetningu og rekstri búða og umsýslu á búnaði. Verkefnið var spennandi fyrir þær sakir að þarna voru nýir samstarfsaðilar, þ.e. dönsk medicalsveit og lögregla, sem við þekktum ekki. Danirnir óskuð eftir því að við settum upp í Meistaravík þrjú stór Trelleborgartjöld fyrir medical-sveitina með hita, ljósi og 7KW rafmagni, tjald fyrir fjarskipti, aðstöðu til að matast og tvö salerni. Í Ella-eyju var óskað eftir tjaldi fyrir stjórnstöð og gistiaðstöðu fyrir danska stjórnendur. Áskorunin fólst því í að afla upplýsinga um hvaða væntingar

Danirnir höfðu og finna út hvernig við gætum mætt þeim. Þar sem um æfingu var að ræða höfðum við góðan tíma til að skipuleggja búnaðinn. Lögðum við upp með að taka aðeins með það sem við töldum vera þörf á. Hópurinn tók með sér um 800 lítra af eldsneyti, gaskúta og bretti af drykkjarvatni. Einnig var tekið með eitt sex-hjól og kerra og var því hópurinn nær alveg sjálfbjarga á Grænlandi. Af þeim búnaði sem við tókum með okkur var lítil varahlutakista, tvö tjöld og salernin það eina sem við notuðum ekki, sem er tiltölulega lítið hlutfall af heildinni. Fyrir brottför var allur búnaður skráður, vigtaður og mældur. Útbúin var farmskrá og aðrir pappírar vegna tollafgreiðslu á búnaði. Búnaður sem notaður var í Meistaravík vó 4,7 tonn og búnaður sem fór í Ella-eyju vó um 1,1 tonn. Við þetta bættist síðan hópurinn, þ.e. 16 manns ásamt einstaklingsbúnaði sem vó rúm 2 tonn. Við komu á flugvöllinn í Meistaravík skiptum við liði og tveir úr hópnum fóru til Ella-eyju. Fyrirhugað var að fljúga með Ella-hópinn út í eyju en það gekk ekki eftir og var varðskipinu Þór, sem var á leiðinni að eyjunni, snúið við til Nyhavn þar sem skipið tók Ellahópinn og búnaðinn ásamt hóp af Dönum um borð. Þetta hafði í för með sér að Ella-hópurinn kom ekki út í eyju fyrr en undir kvöld. Í Ella-eyju sá búðahópur um að halda stjórnstöðinni gangandi ásamt því að ganga í hin ýmsu verk, s.s. að taka á móti bátum sem fluttu slasaða í land o.fl. Í Meistaravík var uppsetning og staðsetning búða valin í samvinnu við medic-sveitina og Sirius-sveitina. Eftir að búið var að reisa tjöldin, koma upp rafmagni, ljósi og hita, sem tók u.þ.b. 1,5 tíma, var okkar hlutverk að viðhalda búðunum, þ.e. sjá til þess að tjöldin væru í lagi, upphituð og nægt rafmagn. Einnig að vera ávallt til taks til að útvega ef eitthvað vantaði, í því sambandi útveguðum við viðbótarbúnað, settum upp fleiri tjöld o.fl. Danirnir voru fljótir að koma sínum búnaði fyrir í tjöldunum og seinnipart miðvikudagsins fóru um 70 „skipbrotsmenn“ í gegnum tjöldin. Þó æfingin lægi niðri yfir nóttina stóð búðahópur vaktina, því í tjöldunum var viðkvæmur búnaður og tryggja þurfti að hiti og rafmagn væri á tjöldunum. Vaktafyrirkomulagið hjá okkur er þannig að allir eru á vakt á uppsetningardegi, sem yfirleitt er langur hjá okkur, síðan tekur við stutt hvíld, síðan stutt vakt og síðan er lengt smám saman í hvíldinni og vaktinni. Á föstudagsmorguninn stóð til að flytja allan búnaðinn frá Meistaravík með þyrlu út í varðskipið Þór, en kvöldið áður höfðu búnaður og mannskapur í Ella-eyju verið flutt í varðskipið.

Þegar til kom var þyrlan sem átti að sinna því verki farin af svæðinu. Um morguninn fengum við þó aðstoð frá þyrlu af Hvítbirninum, einu af strandgæsluskipum Dana, sem flutti fyrir okkur þyngsta og stærsta búnaðinn út í varðskip. Annar búnaður var fluttur með bátum út í varðskipið. Samstarfið við Danina gekk mjög vel og var áhugavert að kynnast þeirra búnaði og hvernig þeir vinna. Þar sem þetta var fyrsta æfingin af þessu tagi mátti búast við að ekki gengi allt eftir áætlun, en æfingin var góð reynsla fyrir okkur og góð viðbót í reynslubankann. Svava Ólafsdóttir Hjálparsveit skáta í Reykjavík

Björgunarsveitin Suðurnes Í upphafi óskaði danski herinn eftir því að við kæmum með tjöld fyrir búðauppsetningu í Meistaravík. Þegar leið á undirbúning æfingarinnar komu óskir um að við kæmum að greiningarvinnu á sjúklingum og umönnun þeirra. Björgunarsveitin Suðurnes er þeim tækjum búin og mannskap að við sérhæfum okkur í stórslysaaðstoð og greiningu á hópslysi. Ástæðan er einfaldlega sú að við erum í bakgarði á eina íslenska alþjóðaflugvellinum.

Hercules tóm.

Samþykkt var strax að við myndum mæta þeirri ósk og búnaði til lágmarks greiningar og umönnunar á sjúklingum bætt við. Okkar hlutverk breyttist þá svo að við myndum vera aðstoð fyrir dönsku greiningarsveitina. Brottförin til Meistaravíkur gekk ljómandi vel og voru allir aðilar vel kynntir og upplýstir um gang mála. Hleðslan á vélinni sem var af gerð C130J (Herkúles) gekk vel og skiptir miklu máli að menn þekki til við umgang flugvéla og samskipti hleðslustjóra verða vera skýr og auðveld. Þegar við svo komum til Meistaravíkur þurfti að afferma vélina og koma upp búðum. Búðahópur fór beint í það að spotta búðastað og var farið í að flytja búnaðinn með mannskap um 500 metra frá flugbrautinni. Í það var notað sexhjól og kerra sem var tekin með. Þetta eru gríðarlega mikilvæg tæki og tól sem þarf að skoða með tilliti til fjarlægða og bjarga á viðkomandi svæði. Samskiptin við danska sjúkrahópinn voru góð. Jesper, sem var fyrirliði í danska hernum, tók fljótt stjórn í tjöldunum og sá um skipulag. Við gerðum honum ljóst hvað við værum margir og hvað við hefðum upp á að bjóða og hann þakkaði það. Þegar danski sjúkrahópurinn var fulluppsettur

Hercules fullhlaðin.

Björgunarmál

litum við út eins og lítill sjúkrakassi við hliðina á þeim. Hópurinn er sérhæfður í stórslysum og með afar sérhæfðan búnað í meðhöndlun á ofkældum sjúklingum. Þetta þótti okkur afar gaman að sjá og taka þátt í. Við fengum að aðstoða hópinn í nokkrum minniháttar málum sem komu upp og var almenn jákvæð upplifun af þessari reynslu. Tekið var vel í það sem við höfðum upp á að bjóða og ef ég vitna beint í Jesper þá sagði hann að „næst þegar eitthvað stórt gerist einhvers staðar viljum við Íslendingana!“ Þetta viðhorf okkar og þeirra að leysa þau verkefni sem koma upp með jákvæðum hætti hélt allan tímann í gegnum æfinguna og teljum við almennt að orðspor íslensku björgunarsveitanna sé hið besta út á við og einmitt á svona æfingum sem við komum okkur á framfæri. Ég get sagt að við erum reynslunni ríkari eftir þessa æfingu og þykir okkur forréttindi að hafa tekið þátt í henni. Samstarf sveita er gott og markmiðin hin sömu. Það er gaman að sjá þetta í verknaði og það að vera partur af svona góðri og öflugri heild er eitthvað sem gerir það þess virði að gefa tímann sinn í. Samúel Ólafsson, varaformaður Björgunarsveitarinnar Suðurnes

PIPAR\TBWA • SÍA • 112120

Montana er útivistartæki seM hentar í bílinn, Mótorhjólið, vélsleðann, bátinn og gönguna. tæki seM fer hvert seM er!

Ögurhvarfi 2, 203 Kópavogi | S: 577 6000 | www.garmin.is

Garmin Montana er vatnshelt tæki með 4“ skjá sem hafa má bæði lárétt og lóðrétt. Mikil upplausn í skjá og stillimöguleikar gera Montana að einum skemmtilegasta ferðafélaganum. Tækið sýnir öll örnefni, hæðarlínur og landslag með skuggum, sem gefur kortinu aukna dýpt. Hægt er að skanna kort og loftmyndir og setja í tækið ásamt því að geyma nær ótakmarkað af ferlum, 4.000 vegpunkta og 200 leiðir. Montana er einnig til með 5MP myndavél. Söluaðilar um allt land – sjá www.garmin.is

Komdu á spjöld sögunnar með fyrstu spjaldtölvunni frá Google nexus 7 frá Google PIPAR \ TBWA •

SÍA •

122402

Android 4.1 Jelly Bean

Verð aðeins

59.995 26

Björgunarmál Ármúla 26 • www.hataekni.is

VHF-TETRA gátt um borð í björgunarskipinu Hafbjörgu Árið 2011 eignaðist Hafbjörg VHF-TETRA gátt til að auka fjarskiptamöguleika á milli þessara tveggja kerfa. Með gáttinni á skipið betri fjarskipti við stjórnstöðvar björgunarsveitanna á Austurlandi, bjargir á sjó og bjargir LHG. Áður má segja að fjarskipti í Hafbjörginni hafi aðallega byggst upp á VHF og síma en með tilkomu Tetra hafa opnast miklir og spennandi möguleikar. Við höfðum þá upplifað aðstæður í aðgerðum þar sem aðgerðastjórnendur björgunarsveitanna í landi misstu af fjarskiptum á sjó þar sem þau fóru fram á VHF rás 5 og/eða rás 16, neyðarrás skipa. Þarna var ljóst að TETRA-VHF gátt gæti komið að góðum notum við aðgerðir nálægt ströndum Austfjarða og því var ákveðið að fara þessa leið og eiga möguleika á því að gátta fjarskipti helst á rás 5 eða 16 og yfir í TETRA kerfið sem er aðgengilegt á öllu landinu. Fljótlega eftir að gáttin var uppsett í skipið var haldin æfing með öðrum sjóbjörgunarsveitum á Austurlandi. Fór æfingin fram í Norðfjarðarflóa, frá Dalatanga að Norðfjarðarhorni. Á æfingunni sannaðist virkni gáttarinnar og hvernig hún getur nýst í aðgerðum bæði á sjó og landi þar sem VHF fjarskipti við stjórnstöðvar í landi eru ekki góð. Nefna má sem dæmi Mjóafjörð, sem er mjór og langur fjörður umkringdur háum fjöllum, og VHF fjarskipti eru þar ekki góð við stjórnstöð Gerpis í Neskaupstað. Þá höfðu bátarnir samskipti á VHF rás sem síðan var gáttuð yfir í TETRA með gáttinni í björgunarskipinu. Björgunarskipið var í góðu TETRA sambandi og voru fjarskipti við stjórnstöð björgunarsveitarinnar Gerpis í gegnum gáttina skýr. Svipuð dæmi sem þetta komu upp á æfingunni og leysti VHF-TETRA gáttin þau vandamál eins og áður er lýst. Hafa skal í huga að markmiðið er að flytja þau VHF fjarskipti sem fram fara á vettvangi jafnvel þó svo gott Tetra samband sé þar einnig. Við höfum notað gáttina í aðgerðum á sjó þar sem VHF rás 16 er gáttuð yfir í TETRA og með því móti gefið kost á fjarskiptum við svæðisstjórn og aðrar stjórnstöðvar sem taka þátt í aðgerðum. Þetta má svo yfirfæra á aðgerðir í landi þar sem svipaðar aðstæður eru, til dæmis eins og á fjarskiptalega erfiðum svæðum á landi í kringum okkur eins

og í Vöðlavík og Sandvík. Þá gæti VHF-TETRA gáttin í björgunarskipinu verið raunhæfur kostur til að tryggja fjarskipti landeininga. Þetta er klárlega góð viðbót og getur verið mjög góður kostur í fjarskiptaflóru björgunarsveitanna. Þróunin heldur áfram og nú eru komnar nýrri stöðvar sem bjóða upp á enn frekari möguleika sem hægt er að nýta og snúa m.a. að gáttunum innan Tetra kerfisins sem vert er að skoða.

Gátt er byggð upp á VHF og Tetra talstöðvum sem tengdar eru saman. Björgunarmál

Gáttaður á ferð?

Erlendur Breiðfjörð Magnússon, Björgunarsveitinni Brák Borgarnesi, uxi@mi.is

Ferðalög á landssvæðum sem oft eru mjög erfið yfirferðar, sérstaklega að vetri til, hafa aukist á síðustu árum og hafa sveitir á svæði 4 ekki farið varhluta af því. Má nefna útköll í Glymsgil, Skessuhorn, Langjökul og fleiri svæði. Afar mikilvægt er að tryggja hnökralaus fjarskipti í aðstæðum sem þessum til að auka öryggi björgunarmanna og þeirra er verið er að aðstoða. Aðgerðir verða mun markvissari ef allir eru í sambandi. Góð og hnökralaus fjarskipti spara einnig mikinn tíma og fyrirhöfn. Ofan á þetta hefur fjarskiptaráð gefið það út í gegnum stefnu SL í fjarskiptamálum að björgunarsveitir eigi að tryggja a.m.k tvær leiðir í fjarskiptum í aðgerðum. Með þetta í huga ákváðu björgunarsveitir á svæði 4 að eignast færanlega VHFTetra gátt. Gáttin hefur reynst vel í þeim tilfellum sem hún hefur verið notuð og eru talgæði á milli kerfa mjög góð. Þessi búnaður er frábær viðbót við fjarskiptaflóru björgunarsveitanna, því með þessari tækni er hægt að tengja saman töluð fjarskipti á milli Tetra og VHF fjarskiptakerfanna. Venjulega er gáttin staðsett í húsi Brákar í Brákarey og er í gangi allan sólarhringinn. Það er okkur mikilvægt því með því fyrirkomulagi vitum við að hún er virk, menn muna frekar eftir þessum möguleika í aðgerðum og félagsmenn veita henni athygli og læra þannig á virkni hennar á okkar félagslegu viðburðum. Sú staðsetning er frekar miðsvæðis og því stutt að fara í allar áttir þegar koma þarf á fjarskiptum á erfiðum svæðum. Á svæðinu eru t.d. margir lokaðir dalir þar sem lítið samband er til staðar. Sem dæmi um þetta má nefna Hraundal í Hraunhreppi og innst í Botnsdal í Hvalfirði. Með því að gera gáttina færanlega opnast fyrir fjarskipti af svæðum sem áður voru sambandslítil og inn í allar stjórnstöðvar sem tengjast aðgerðinni. Staðsetning gáttar verður að vera valin þannig að það náist jafnt til björgunarmanna og í næsta Tetrasendi ef björgunarmenn eru að vinna með VHF fjar28

Björgunarmál

skipti, sem dæmi. Gott getur t.d verið að staðsetja gáttina á brún fjalla eða á hæðum þar sem víðsýnt er yfir aðgerðarsvæðið. Með þetta í huga lögðu nokkrir félagar úr björgunarsveitinni Brák heilann í bleyti og varð til lausn á málinu. Smíðað var útdraganlegt fjarskiptamastur sem passar á margar tegundir jeppa og jepplinga. Margir þessara bíla hafa prófíltengi ætlað fyrir dráttarkúlu að aftan og sumir hafa spiltengi að framan. Þetta á við fleiri bíla en björgunarbíla og það þarf því ekki endilega að nota björgunartæki í þetta verkefni. Í raun eru þetta fjórir hlutir sem um ræðir, færanleg gátt í tösku, loftnetsmastur, Tetra og VHF loftnet og kaplar. Mastrið var smíðað úr prófílbitum sem ganga hver inn í annan (40 og 50 mm). Allt var smíðað með einfaldleika og litla fyrirferð í huga. Lengdin frá prófíltengi að löm er höfð nægilega mikil svo að hægt sé að opna afturhurðir og hlera þó svo að mastrið sé á að aftan. Efst á mastrinu var smíðað T-stykki úr prófíl og á endunum komið fyrir loftnetum fyrir TETRA og VHF. Loftnetin eru skrúfuð á ásoðna skrúfbúta sem þau passa ofan á. Loftnetin hafa sinn fasta prófíl og bæði loftnetskapall og prófílar eru vel merktir tegund loftnets þannig að allt fari nú rétt saman.

Eins og sjá má er búnaðurinn einfaldur og ekki fer mikið fyrir honum.

Mastrið er útdraganlegt og passar á marga jeppa og jepplinga.

Ekki fer mikið fyrir VHF-Tetra gáttinni.

Allt sem þarf að bolta eða splitta er miðað við að nota við erfiðar aðstæður. Handföng og rær eru því í stærri kantinum þannig að hægt sé að setja mastrið saman í þykkum vetlingum án mikilla vandræða. Mastrið var svo galvanhúðað til að auka endingu. Til að auka stöðugleikann eru tveir litlir borðastrekkjarar notaðir til að húkka í augarær á mastrinu og í dráttarkróka á bíl eða aðra krækjur. Sem togfesta fyrir loftnetskapal eru notuð dragbönd og mjúkir borðar með frönskum rennilás svo loftnetstengin beri ekki uppi þunga loftnetskapals. Best er að taka loftnetskapla inn um hliðarrúðu og notum við einangrun sem ætluð er utan um hitaveiturör í húsum til að þétta með rúðunni. Þannig eru loftnetskaplarnir varðir fyrir skemmdum sem geta orðið við að klemmast á milli. Auk þessa alls var bætt við auka tengimöguleikum fyrir neysluspennu. Hægt er að tengja 220V fyrir þá bíla sem hafa þannig búnað. Hafa skal í huga að besta leiðin er að tengja gáttina beint við 12 voltin en á gáttinni er sér tengi fyrir það.

Einingarnar eru léttar og meðfærilegar þannig að í flestum tilfellum getur einn maður sett upp mastrið. Það fer þó eftir veðri og aðstæðum. Ekki er ætlast til að keyrt sé með mastrið um langan veg í fullri reisn en þó hægt að færa sig úr stað ef ekið er rólega. Meðal annara hefur Slökkvilið Borgarbyggðar notað þennan búnað á æfingum með góðum árangi. Til viðbótar hafa komið upp hugmyndir að setja prófíltengi á rústabjörgunarkerru. Þar er rafstöð sem getur séð fyrir rafmagni og engan bíl þarf þá til. Hætt er samt við að þetta sé ekki framkvæmanlegt í allra verstu veðrum. Vonandi gefur þetta mönnum einhverja hugmynd um aðferðafræði okkar gagnvart þessu verkefni og verði öðrum innblástur við smíðar. Allt þetta brölt er leið að einu sameiginlegu markmiði, það er bæta fjarskipti öllum til hagsbóta. Óski sveitir eftir frekari upplýsingum eða teikningum er velkomið að hafa samband við greinarhöfund.

Wrangler SilentArmor Með Goodyear Wrangler SilentArmor nærðu góðu veggripi við veginn eða ófærurnar hvort sem um er að ræða sumar eða vetur, rigning eða snjókoma. Vertu öruggur á Goodyear. Við hugsum um öryggi þitt svo þú þarft aðeins að einbeita þér að akstrinum. www.goodyear.is

Sumar eða vetur... ...Þessi virka!

Klettagörðum 8-10 | 104 Reykjavík | Sími: 590-5100 | www.klettur.is

Björgunarmál

Hópmyndin okkar. Ljósm.: Sigurður Ýmir Richter.

Björgunarsveit Hafnarfjarðar

Hálendisvakt 2012 Vigdís Björk Agnarsdóttir, Björgunarsveit Hafnarfjarðar

Í sumar tók Björgunarsveit Hafnarfjarðar þátt í hálendisvakt líkt og undanfarin ár. Við áttum stórkostlega viku í Landmannalaugum þar sem við vöktuðum hálendið að Fjallabaki vikuna 29. júní til 6. júlí. Á síðasta ári tókum við vakt á svæðinu norðan Vatnajökuls og áttum viðburðaríka og skemmtilega viku. Í ár ákváðum við að breyta aðeins til og opnuðum hálendisvaktarferðina sem fjölskylduferð og hvöttum alla félaga sveitarinnar til að taka þátt. Við sjáum ekki eftir því, þetta er án efa ein besta ferð sem við höfum farið í um árabil. Undirbúningur hálendisvaktarinnar hefst að vori þegar tveir félagar taka að sér undirbúning vikunnar. Það er í mörg horn að líta og töluverður tími sem fer í þetta. Það þarf að auglýsa innan sveitarinnar og skrá niður þátttakendur, við leitum tilboða hjá fyrirtækjum um styrki vegna matarkaupa, bílaflokkur þarf að undirbúa bílana fyrir vikuúthald á fjöllum. Einnig þarf að yfirfara allan búnað sem á að taka með, eins og fyrstuhjálparbúnað, fjallabjörgunarbúnað, leitartæknitöskur og vaðbúnað. Við höfðum líka samband við Olís og fengum lánaðan olíukálf sem sett var í lituð olía sem við gátum tekið með okkur í Landmannalaugar. Þetta einfaldaði olíumál fyrir okkur mikið þar sem fara þarf í Árnes til að komast í litaða olíu. Reyndar dugði olían einnig fyrir björgunarsveitina sem kom vikuna á eftir okkur. 30

Björgunarmál

Það var mikill áhugi innan sveitarinnar fyrir þessari ferð og við settum því upp skráningarblað í gegnum innri vefinn okkar þar sem fólk gat skráð sig hvaða daga það hugðist vera með okkur í Landmannalaugum. Það varð strax ljóst að við yrðum ekki í vandræðum með að manna þessa tvo bíla sem þarf að Fjallabaki með sex manns. Áhuginn var mikill og ljóst að við yrðum með stóran hóp þessa viku á fjöllum. En af hverju að stofna til svona fjölmennrar ferðar og það fjölskylduferðar að auki? Reynsla okkar af ferðum sem þessum er mjög jákvæð. Samveran hefur styrkt félaga sveitarinnar og eflt félagsandann hjá okkur að sama skapi. Þessar ferðir hafa gefið okkur mikið og má þar sérstaklega nefna hvernig samveran hefur stuðlað að aukinni samheldni og traustari vináttu innan sveitarinnar. Við erum að

kynnast nýjum stöðum á hálendi Íslands auk þess sem við erum að kynnast ennþá betur sem einstaklingar. Eldri félagar og yngri starfa saman hlið við hlið og allir læra eitthvað nýtt. Félagslegi þátturinn hefur mikið gildi og ætti síst að vanmeta hann. Að bæta við fjölskyldum félaganna býður upp á ennþá fjölbreyttari möguleika. Með þessu erum við að fá með okkur félaga sem hafa minnkað starfið af fjölskylduástæðum en sjá þarna tækifæri til að koma með og halda tengslunum betur við björgunarsveitina. Eldri félagar eru mannauður sem við höfum ekki efni á að missa frá okkur, með þeim missum við í burtu ómetanlega reynslu sem við viljum halda í. Flest lítum við á starf okkar fyrir björgunarsveitina sem lífstíl og þess vegna er okkur mikilvægt að geta gert fjölskyldum okkar kleift að taka þátt í starfinu með okkur. Fjölskyldurnar fá ómetanlega innsýn í starfið og fá tækifæri til að vera með. Það er mikilvægt að fjölskyldurnar fái að kynnast fólkinu sem starfar við hlið makans, foreldranna og systkinanna og í sumum tilfellum barnanna. Við störfum oft við erfiðar aðstæður og þá er gott fyrir fjölskyldur okkar að þekkja til þeirra sem starfa með þeirra nánustu og geta þar af leiðandi treyst þeim vel. Haldið var af stað úr Hafnarfirði föstudaginn 29. júní á fjórum bílum BSH, Spora 1, 2, 3 og 4. Einnig voru sex einkabílar með í för. Samtals var það 32ja manna hópur sem hélt til í Landmannalaugum fyrstu

Það þarf líka að gera við á fjöllum, gert við brotinn sexkúlulið í Spora 2. Ljósm. Vigdís Agnarsdóttir. þrjá dagana og í heildina, með þeim sem komu og fóru á ólíkum tímum, vorum við 43. Svona fjölmenn ferð er heilmikið fyrirtæki. Við fengum lánað stórt 50 fermetra matartjald hjá skátafélaginu Hraunbúum og settum þar upp eldhús og mataraðstöðu. BSH bauð upp á hafragraut á morgnana og svo var alltaf sameiginlegur matur á kvöldin. Höfð voru vaktaskipti í eldamennskunni sem gekk mjög vel. Á matseðlinum vorum við meðal annars með lax, kjötsúpu, kjúklingapasta og lambalæri. Annað nesti sáu menn um sjálfir. Það kom fyrir að eldað væri á ókristilegum tíma, allt eftir því hvernig verkefnin stóðu dag hvern. Grill um og eftir miðnætti er afskaplega ljúffengt enda líklega allir orðnir mjög svangir. Hópurinn gisti í tjöldum og húsið okkar í Landmannalaugum var notað sem stjórnstöð, en þar svaf næturvaktin með opna Tetrastöð á nóttunni. Við settum upp vaktakerfi til að tryggja það að alltaf væri mannskapur á hálendisvakt allan sólarhringinn. Gert er ráð fyrir að að Fjallabaki séu tveir bílar með þremur björgunarsveitarmönnum hver á vakt. Við reyndar bættum því við hjá okkur að þriðji bíllinn væri alltaf staðsettur í Landmannalaugum og tveir væru alltaf á vakt þar. Það reyndist mjög vel og mikið var leitað til okkar í stjórnstöðina sem við merktum vel og greinilega SL og Björgunarsveit Hafnarfjarðar. Einn af kostunum sem við sáum við að hafa marga félaga á svæðinu var að ef upp kæmi erfitt verkefni á borð við leit eða alvarlegt slys þá væri stutt að kalla eftir meiri mannskap sem væri við æfingar á svæðinu. Það þýddi að hægt væri að hefja fyrstu aðgerðir snemma og með meiri krafti en ef aðeins væru sex manns á svæðinu. Þegar hópurinn er stór býður það upp á marga möguleika. Á meðan hluti hópsins sinnir hálendisvaktinni geta hinir æft sig, farið í göngur á svæðinu eða skoðað fáfarnar slóðir, sigrað ný fjöll og svo margt fleira. Sem dæmi um það sem fólkið okkar gerði þessa viku var mikil ævintýraferð þar sem siglt var niður Tungnaá. Það gekk nú ekki alveg eins og

Hálendisvaktin sjálf gekk mjög vel þessa viku. Bílar frá okkur voru á ferðinni alla daga bæði á Nyrðra og Syðra-Fjallabaki. Þrátt fyrir að við fengjum ekki útköll í gegnum Neyðarlínuna fyrstu dagana vorum við samt dugleg að finna okkur verkefni og leiðbeina fólki. Bæði var þar um að ræða leiðbeiningar til ökumanna vegna aksturs á hálendinu og yfir ár en einnig til göngufólks varðandi leiðaval og útbúnað. Sem dæmi um verkefni sem barst upp í hendurnar á okkur var par sem Spori 1 keyrði fram á á Landmannaleið klukkan 23 á þriðjudagskvöldi. Þau höfðu farið í dagsgöngu frá Landmannalaugum og voru þegar þarna var komið, köld, blaut og áttavilt. Þau voru mjög fegin þegar þau sáu okkur og þeim var síðan komið í tjaldið sitt í Landmannalaugum. Nokkuð var um að leitað væri til okkar í húsinu í Landmannalaugum bæði vegna bilaðra bíla og einnig vegna slysa og óhappa. Við áttum mikið og afar gott samstarf við alla skálaverði og landvörð í Landmannalaugum þessa viku og erum þeim þakklát fyrir alla aðstoð og einstaklega jákvætt viðmót. Ánægjulegasta verkefni vikunnar var þó án efa ferð sem farin var úr Botnaskála í Emstrum í Dalakofann með lítinn bangsa sem hafði orðið viðskila við eigandann. Hún heitir Arna Sara og var heimasæta í Dalakofanum í sumar þar sem pabbi hennar var skálavörður. Við áttum erindi í Botnaskálann þar sem við vorum að athuga með konu sem hafði örmagnast á göngu á Laugaveginum. Þegar til kom reyndist allt í lagi með konuna en til okkar leitaði maður sem var

til var stofnað og tók heldur lengri tíma en áætlað var. Því þurfti, tveimur dögum síðar, að leggja í aðra ferð til þess að ná í bátinn þar sem hann hafði verið skilinn eftir seint um nótt á bökkum árinnar. Erfitt en afskaplega skemmtilegt. Einn daginn tók hluti hópsins tók sig til og hjólaði frá Pokahryggjum í Hrafntinnusker og þaðan niður í Landmannalaugar. Erfitt vegna snjóa en líka afskaplega skemmtilegt. Reiðhjól voru reyndar óspart notuð í ferðinni og ýmis tækifæri notuð til þess að hjóla á hinum ýmsu stöðum. Nokkrir félagar BSH eru haldnir ólæknandi veiðidellu og því voru farnar nokkrar veiðiferðir í Frostastaðavatn og veitt af miklum móð. Aflinn var síðan flakaður, kryddaður og grillaður. Grillaður nýveiddur silungur er mikið lostæti og rann ljúflega ofan í mannskapinn. Þónokkur börn voru með í ferðinni og héldu þau hinum fullorðnu við efnið með skemmtilegum uppátækjum og leikgleði. Við lékum heilmikið við börnin, spiluðum Kubb, víkingaspilið og fórum í gönguferðir um nágrenni Landmannalauga með þau. Það var svo alveg spurning hvort keppnisskapið væri meira í börnunum eða hinum fullorðnu. En við getum sagt að ekkert pustehf@gmail.com • www.pustkerfi.is hafi verið gefið eftir í leikjum Smiðjuvegur 50 (rauð gata) • 200 Kópavogur eða keppni.

Björgunarmál

Þú keðjar ekki eftirá!!

hönnun: Design ehf

Keyrðu áhyggjulaus með snjó – hálkukeðjum frá Hvelli – í einum grænum

Smiðjuvegur 8 rauð gata – 200 Kópavogur – Sími 577-6400 – www.hvellur.com

Gert við brotinn sexkúlulið í Spora 2. Ljósm. Vigdís Agnarsdóttir. trússari með ferðahópa á hálendinu. Hann spurði hvort við gætum gert honum þann greiða að koma bangsanum aftur til litlu frænku sinnar sem hafði gleymt honum í bílnum hjá honum. Okkur fannst það verðugt verkefni að gleðja litla fjögurra ára snót á fjöllum. Gleðin hjá Örnu Söru var engu lík þegar hún áttaði sig á því að við værum að færa henni bangsaskinnið sem hún helst sefur ekki án. Vikan var fljót að líða og þótt engin alvarleg verkefni kæmu upp fyrstu dagana þá fengum við líklega vikuskammtinn af verkefnum á síðasta sólarhringnum. Seinnipart fimmtudags hófst lotan og til föstudagskvölds var mikið annríki hjá öllum hópnum. Spori 1 fór á Nyrðra-Fjallabak og athugaði með bilaðan Tetrasendi fyrir Neyðarlínuna. Spori 2 fór að Heklu og dró upp tvo fasta bíla. Hluti hópsins var við veiðar fram á kvöld og þegar komið var í Landmannalaugar áttu allir eftir að borða. Byrjað var að undirbúa grill en þá gekk einn félaginn fram á unga konu við skálann

sem hneig niður gjörsamlega örmagna og ísköld eftir að hafa gengið frá Álftavatni í Landmannalaugar á einum degi. Þessi unga þýska kona reyndist síðan hafa verið með hita, beinverki og magapest þegar hún lagði af stað um morguninn. Grillinu var slegið á frest á meðan við leystum úr málinu og komum konunni til aðstoðar. Með upphitun og næringu lagaðist ástand hennar fljótlega það mikið að ákveðið var í samráði við skálaverði að koma henni inn í skála yfir nóttina. Þar vakti einn ferðafélaginn yfir henni, daginn eftir hafði hún jafnað sig það vel að hún treysti sér með rútunni til Reykjavíkur með ferðafélögunum. Daginn eftir var stöðugur straumur af fólki til okkar; rafmagnslausir bílar á planinu, ráðleggingar til ferðamanna, 30 manna rúta festist í vaði á Nyrðra-Fjallabaki við Réttarhnjúk og frönsk kona um sextugt hrapaði sjö metra í skriðu á gönguleiðinni niður af Bláhnjúki. Fararstjóri kom með hana til okkar þar sem hún hafði skrámast og marist ansi mikið. Hún þurfti þrjá kæli-

poka; einn á hné sem var tognað, annan á lærið þar sem hún var skrámuð og marin og einn á handarbak þar sem blóðgúll hafði myndast eftir sprungna æð. Annar handleggurinn var illa skrámaður og skorinn frá handarbaki upp á olnboga. Einnig þurfti að hreinsa og búa um sár á nokkrum stöðum á andliti hennar. Konan fór frá okkur innilega þakklát fyrir súper góða þjónustu eins og hún orðaði það. Og ekki þótti okkur verra að fá góða umsögn og þakklæti frá manninum hennar sem reyndist vera skurðlæknir, en hann var ekkert að segja okkur það fyrr en þau kvöddu okkur. Meðal annarra verkefna dagsins var að sinna konu sem féll á andlitið í Laugahrauni. Hún fékk mjög slæma tannáverka auk áverka á andlit þannig að Spori 2 flutti hana áleiðis á Selfoss á móti bíl frá ferðaskrifstofunni svo hún kæmist til tannlæknis sem fyrst. Það má segja að það hafi verið áskorun að finna tannlækni eftir klukkan 16 á föstudegi sem var tilbúinn að taka á móti henni en það gekk ótrúlega vel. Á sama tíma og allt þetta gekk á var hópurinn að pakka stóra tjaldinu og öllum búnaðinum okkar. Vaktinni lukum við um klukkan 23 þegar Spori 1 lauk við að aðstoða ítölsk hjón með bilaðan bíl á Dómadalsleið. Þau fengu far á Selfoss og aðstoð við að fá bílaleigubíl á Selfossi. Um miðnætti höfðu allir bílar skilað sér í hús í Hafnarfirði og við tók bílaþvottur að innan og utan, því lauk um klukkan 1:30 um nóttina og þá var hægt að segja að hálendisvaktinni 2012 væri lokið hjá Björgunarsveit Hafnarfjarðar.

Í síðasta tölublaði af Björgun birtust nokkrar myndir með grein Vigdísar Agnarsdóttur, Saga úr Hálendisvakt. Það skal tekið fram að myndir sem teknar voru á slysstað mótorhjólamanns sem Björgunarsveit Hafnarfjarðar aðstoðaði voru teknar af Caroline Van Damme sem gaf samþykki fyrir birtingu þeirra með greininni. Aðrar myndir voru teknar af höfundi greinarinnar, Vigdísi Agnarsdóttur.

Kveðja frá Tom De Mits og Caroline Van Damme Belgium march 26th 2012. To ICE SAR in Hafnarfjordur, Iceland We have travelled many countries on our motorbikes, but Iceland is by far the best place to crash….. The place where it happened was quite remote and it took a while for the rescue team to get there. But once they arrived, they immediately reassured me everything was going to be just fine. Their very warm approach and professionalism was exactly what I needed in that situation. They even recovered the bikes to the nearest farm. Thanks a lot for helping us! You all did a fantastic job! Tom & Caro

Við Pokahryggi. Lagt á ráðin áður en hjólað var af stað. Ljósm.: Sigurður Ýmir Richter. Björgunarmál

Heimsókn

til björgunarhestahópsins TrotSAR í Bandaríkjunum

Í nokkurn tíma hafa Björgunarhestar Borgarfjarðar og TrotSAR, Mounted Search and Rescue, haft samband sín á milli og skipst á upplýsingum. Björgunarhestar hafa að hluta til byggt sína undirbúningsvinnu að stofnun hestahóps vegna leitar og björgunar, á stöðlum frá TrotSAR. Því var ákveðið að áhugasamur hópur um björgunarhesta myndi heimsækja TrotSAR til að kynna sér starfið hjá þeim nánar. Eftir að hafa gengið með hugmyndina í maganum í nokkurn tíma og grennslast fyrir um hentuga tímasetningu var ljóst að æfingar- og úttektarhelgi hjá TrotSAR færi saman við páskafrí á Íslandi og passaði því vel. Unnið var að undirbúningi ferðarinnar frá áramótum en TrotSAR sá um að skipuleggja dagskrá fyrir hópinn í Virginíu og Maryland fylkjum. TrotSAR úttektar- og æfingahelgin fór fram 6.-8. apríl og var staðsett á yfir 2.400 hektara búgarði í einkaeigu. Þar er stunduð holdanautarækt og einnig nokkur hrossabúskapur. Mikil fjölbreytni er í landslagi jarðarinnar; slétt beitarlönd og tún, kornakrar, tjarnir og skógar í hlíðum, með bjarndýrum og annarri villtri náttúru. 34

Björgunarmál

Fyrsta kvöldið hitti hópurinn T‘mi Finkle, formann TrotSAR og skipuleggjanda dagskrárinnar, og heilsaði upp á nokkra aðra úr TrotSAR hópnum þar sem þau voru að safnast á svæðið með stórar hestakerrur og slá upp bækistöð.

HRE úttekt Dagskráin daginn eftir hófst á formlegri móttökuathöfn og að henni lokinni hófst úttekt, sem kallast Horse and Rider Evaluation (HRE) á sjö hestum og knöpum þeirra. Úttektin er í 36 liðum og þurfa hestar með sínum knöpum að fara í gegnum hana á þriggja ára fresti. Úttektir eru tvisvar á ári, vor og haust. Leitarmenn þurfa líka að uppfylla aðrar kröfur varðandi námskeið, m.a. í fyrstu hjálp, leitartækni, björgunarmenn í aðgerðum og sinna endurmenntun. Í HRE-úttektinni reynir á samstarf knapa og hests og að hestar séu hlýðnir og rólegir og geti þolað áreiti. Þeir þurfa að geta leyst margvíslegar þrautir bæði í gerði og á víðavangi ásamt því að geta unnið einir eða með öðrum hestum. Þeir mega ekki sýna slæma hegðun eins og að bíta, slá, skvetta eða prjóna hærra en hnjáhæð, þá er farið með þá beint upp á kerru. Langmest af þessari vinnu fer fram á feti en lítillega á milliferðargangi, brokki, tölti eða hægu stökki.

Í PLÚS?

Taktu stöðuna með einum smelli

H V Í T A H Ú S I Ð / S Í A – 12 - 1171

NÝJA ARION APPIÐ Við kynnum Arion appið, nýjung í bankaviðskiptum á Íslandi. Með Arion appinu getur þú tekið stöðuna á reikningunum þínum og kortum með einum smelli, án innskráningar. Þú sérð líka nýjustu færslur og ógreidda reikninga. Með því að skrá þig inn getur þú borgað reikninga, millifært og sótt PIN-númerin þín.

Þú finnur upplýsingar um appið á arionbanki.is.

Skannaðu QR kóðann og sæktu appið í símann þinn

PIPAR\TBWA - SÍA - 122779

SAMSTARF TIL GÓÐRA VERKA Olís er einn af aðalstyrktaraðilum Slysavarnarfélagsins Landsbjargar og styður við samtökin bæði með fjárframlögum og verulegum afslætti af eldsneyti og öðrum vörum. Þá er einnig samstarf á öðrum sviðum samkvæmt samkomulagi hverju sinni, svo sem um nýtingu Slysavarnarfélagsins Landsbjargar á þjónustustöðvum Olís á útkallstímum. Starfsfólk Olís er stolt af þessu góða samstarfi og stuðningnum við frábært starf björgunarsveitanna, sem unnið er af fórnfýsi, landsmönnum til heilla.

Eins og sjá má eru björgunarhestarnir hjá TrotSAR af öllum stærðum og tegundum.

Einum úr íslenska hópnum var boðið að taka þátt í úttektinni og var Guðbjörn Kristvinsson fulltrúi Björgunarhesta á arabíska gæðingnum Cavalier. Það kom skemmtilega á óvart að ríflega helmingur hestanna sem tóku þátt, voru ganghestar (sem gátu tölt eða skeiðað). Þarna voru fjölbreyttar hestategundir af öllum stærðum og gerðum, m.a. einn múlasni, en þó enginn íslenskur hestur. Margir hestanna voru nokkuð við aldur, eða frá um 12 og allt upp í 30 vetra sem flestum þykir gamalt og óbrúklegt á Íslandi.

Mikill útbúnaður Á eftir úttektinni fékk íslenski hópurinn að skoða persónulegan útkallsbúnað hjá TrotSAR meðlimum, vesti, töskur og innihald. Þau miða við að hafa meðferðis allan útbúnað, vatn og fóður fyrir hesta og menn fyrir þriggja daga úthald. Viðmiðið er að geta leitað alls staðar þar sem fólk getur gengið án þess að klifra eða hoppa. Algengt er að leita í um 8 klst. í einu, allt upp í 12 klst. eftir aðstæðum. Þá er farið í hvíld og byrjað aftur þegar fólk og hestar eru fullhvíld. Gista getur þurft á víðavangi og miðast búnaður við það, annars er haldið í hvíld í bækistöð, þ.e. aðstöðu í hestakerru. Íburðarmiklar hestakerrur geta hýst allt að þrjá hesta með búnaði auk þægilegrar vistarveru fyrir knapa. Persónulegi búnaðurinn samanstóð gjarnan af lágmarks sjúkrabúnaði, langri línu og karabínum, bjarnafælu, t.d. bjöllu, margnota segldúk, flísteppi, poncho, nesti, aukafötum, talstöð, aukataumi og múl til að binda hestinn, hófhlífum, multitool hnífasetti, vasaljósi, áttavita og kortum. Sumir voru með hlaupa-gps á hendinni en algengt er að nota einfaldan skrefateljara til að ákvarða vegalengdir sem gengið er frá slóða. Kom það Íslendingunum nokkuð á óvart hvað skrefateljari virtist vera mikilvægt tæki, t.d. er reglulega skoðað hvort persónuleg skrefalengd sé að breytast.

Einnig sáu þau fjölbreytt úrval af beislum, mélum, hnökkum og hálskross/framreiðum til að hindra að hnakkur fari aftur. Vestin sem TrotSAR notar eru með miklu endurskini og góðum vösum fyrir talstöðvar, gps og fleira. Eftir því hvort leitað er í skóglendi eða t.d. í grennd við þjóðvegi er hægt að skipta framhlið vestisins út með mismunandi endurskini/lit. Allir knapar bera ID-auðkenni TrotSAR. Eftir búnaðarkynninguna var Guðbirni tilkynnt að hann og Cavalier hefðu náð HRE prófinu. Fékk hann merki TrotSAR afhent við mikinn fögnuð landsmanna sinna og hefur leyfi til að bera það hér eftir. Frábær árangur, sérstaklega í ljósi þess að ekki náðu allir hinna þátttakendanna prófinu. Liðsmenn Björgunarhesta fengu að því loknu að fara í langan útreiðartúr, þar sem ýmsir reiðskjótar og búnaður voru prófaðir og þótti afar merkilegt að fleiri hestar en íslenskir gátu farið mjúklega um. Var

þetta hin besta og fróðlegasta skemmtun, þar sem notið var leiðsagnar Vicky, framkvæmdastýru hestahluta búgarðsins. Leiðin var skemmtileg moldargata í fallegum skógi með tjörnum og gömlum yfirgefnum byggingum.

Verklegar æfingar Á þriðja degi hófst æfing leitarhesta í að leita að vísbendingum meðfram vegslóða og skógarstíg, svokölluð „corridor-search“ sem einnig er notuð við hraðleit. Miðað er við að leitarhraðinn sé um 6 km á klukkustund. Tveir voru sendir út saman í einu á 10 mínútna fresti og þeir látnir fara um 6 km langa leið þar sem 10 vísbendingum hafði verið komið fyrir. Í þannig leit einbeitir annar aðilinn sér að leit til vinstri og hinn að leit til hægri. Það fer eftir aðstæðum hvort þeir eru samhliða eða annar fyrir framan. Þá einbeitir sá fremri sér einnig að leit fram á veginn. Leiðin var

Eins og allir vita er böruburður erfiður. Þetta sniðuga hjól getur létt hann talsvert. Björgunarmál

Sjö knapar og hestar þeirra fóru í gegnum HRE (Horse and Rider Evaluation) þennan dag. merkt með merkiborða á greinum og voru vísbendingarnar allt frá því að vera hangandi í tré, í það að vera ágætlega faldar í skógarbotninum í 0,5-1,5 m fjarlægð frá stígnum. Misjafnt er hvað notað er til að leita að, á þessum æfingum; brúður, mannabein, fatnaður, spil og litlir hlutir. Alltaf er mikil áhersla lögð á verndun vísbendinga. Markmiðið á þessari æfingu var að teymin fyndu a.m.k. 60% vísbendinganna. Árangurinn varð með besta móti eða um 70-100%, sem þótti mjög góður árangur. Nýútskrifaði TrotSAR meðlimurinn, Guðbjörn, tók þátt í þessari æfingu og fann hann ásamt leitarfélaga sínum, Michelle, allar vísbendingar. Vildi TrotSAR hópurinn helst halda Guðbirni eftir og bjóða honum alfarið að ganga í þeirra raðir. Að æfingu lokinni fengu Íslendingarnir lánaða nokkra TrotSAR hesta og fóru slóðann til þess að spreyta sig á að taka upp vísbendingarnar.

Management. Þegar leit fer af stað er það ákvörðun þessara aðila hvort TrotSAR er boðað. SMS boð fara á fjóra ábyrgðaraðila innan hópsins sem láta senda boðin áfram á hina. Allir sem fá boð svara strax, hvort þeir eru tiltækir eða ekki. Þegar þær upplýsingar liggja fyrir er ákveðið hvaða teymi fara af stað, en eitt teymi samanstendur af tveimur leitarmönnum á hestum. Strax er hugað að varateymi fyrir hvert teymi sem sent er af stað. Viðbragðstími er innan við klukkustund. Lengst fara TrotSAR meðlimir á vettvang í um 8 klst. fjarlægð frá heimili, þar sem löng keyrsla reynir mjög á hestana. Þeir eru ekki útkallshæfir fyrr en eftir góða hvíld, ef þeir hafa staðið lengi í kerru. Taka þarf tillit til þess að stórar, breiðar hestakerrur komast ekki um alla vegi og þurfa TrotSAR meðlimir því að skipuleggja ferðir sínar á leitarsvæði með það í huga.

Kynningarstarf mikilvægt

Margt athyglisvert

Þrátt fyrir að TrotSAR hafi verið starfandi frá 1992 er tilvist og geta hópsins ekki öllum leitarstjórnendum kunn og mikill tími þeirra fer í að kynna sig. Mynda þarf tengsl við lögreglu og aðgerðastjórnendur, upplýsa um getu og við hvaða aðstæður hestateymin henta best. Starfssvæði TrotSAR nær yfir Virginíu, Maryland, Delaware, Pennsylvaníu og VesturVirginíu og er því á stærð við Ísland. Útköll eru um 10-15 á ári. TrotSAR er eina leitarhestateymið á þessu svæði og hefur því lítið æft með öðrum hestasveitum. Félagar búa töluvert dreift um starfssvæðið en það tók þau sem komu lengst að um 2-3 klst. að komast á æfingasvæðið.

Ferðin heppnaðist í alla staði vel. Fróðlegt var að fá innsýn í leitarog björgunarstörf hjá hinum ýmsu

viðbragðsaðilum í Virginíu og Maryland en hópurinn fór meðal annars á æfingar spor- og víðavangsleitarhunda, kynnti sér fjallabjörgun hjá þjóðgarðsvörðum í Shenandoah þjóðgarðinum, heimsótti samhæfingarstöð almannavarna í Virginíu og Natural Resources lögregluna í Maryland til að kynna sér fyrirkomulag leitar og björgunar og aðkomu sjálfboðaliða þar að. Dagskráin sem var skipulögð af gestgjöfunum var vel uppsett, fjölbreytt og gestrisnin í fyrirrúmi. Margt í skipulagi og umgjörð vegna leitar og björgunar í þessu fjölmenna landi er skemmra á veg komið en á Íslandi. Það er athyglisvert í ljósi þess að Íslendingar sækja mjög margt í sínum fræðum um leit og björgun til Bandaríkjanna, þ.á m. til Virginíu. Kannski er það fámennið sem auðveldar okkur að taka upp á landsvísu, sem strandar oft á fjölmörgum landamærum innanlands í Bandaríkjunum. Þótt aðstæður og umgjörð séu aðrar fyrir vestan haf má engu að síður læra mikið og rýna til gagns. TrotSAR hópurinn miðlaði af reynslu sinni til 20 ára og hvetur það meðlimi Björgunarhesta enn frekar til innleiðingar hesta við leitarog björgunarstörf hér á landi. Góð tengsl hafa myndast við félaga í TrotSAR hópnum og er vonast til að þeir sæki Ísland heim. T´mi Finkle, forsvarsmaður TrotSAR, mun halda leitarog björgunarhestanámskeið í tengslum við ráðstefnuna Björgun. Námskeiðið verður í Borgarfirði 17.-18. október og er ætlað öllum þeim sem áhuga hafa á björgunarhestum sem og öllum aðgerðarstjórnendum og svæðisstjórnarfólki sem vill kynna sér þá miklu möguleika sem hestar gefa í leit og björgun. Við þökkum Slysavarnafélaginu Landsbjörg, björgunarsveitum okkar og Landssambandi hestamanna fyrir að styrkja okkur til ferðarinnar. Arnar Freyr Briem, Björn Viggó Björnsson og Halla Kjartansdóttir björgunarsveitinni Brák, Guðbjörn Kristvinsson björgunarsveitinni Heiðari, Anna Filbert björgunarsveitinni Kili og Soffía Sigurðardóttir Björgunarfélagi Árborgar.

Stuttur viðbragðstími T´mi er foringi hópsins, með 37 ára reynslu af leitarog björgunarstörfum og starfaði í 25 ár sem lögregluforingi í Washington D.C. Hún er höfundur staðla, viðurkenndra af yfirvöldum, sem leitarhestar í Bandaríkjunum vinna eftir. Margir hinna félaganna í TrotSAR eru með bakgrunn úr lögreglu eða slökkviliði. Samningar um viðbragð eru við Maryland State Police og Virginia Department of Emergency 38

Björgunarmál

T’mi Finkle og Guðbjörn Kristvinsson en hann tók þátt í og stóðst HRE úttekt.

sÍa

Keeping Iceland warm since 1926

Jónsson & Le’macks

•

jl.is

•

Væri ekki best ef allir klæddu sig eins og björgunarsveitirnar? Snæfell er verðlaunajakki og er nýr jakki björgunarsveitanna. Snæfell er úr NeoShell® frá Polartec®, byltingarkenndu efni sem er bæði vatns- og vindhelt, en býr yfir einstökum öndunareiginleikum og hindrar uppsöfnun raka, jafnvel við mikla áreynslu. Teygjanleiki NeoShell® og sérmótað snið auðvelda allar hreyfingar án þess að nokkru sé fórnað í styrk eða veðurþoli. Snæfell er hannaður fyrir erfiðustu aðstæður og liður í farsælu samstarfi 66° NORÐUR og íslensku björgunarsveitanna um áratugaskeið.

» magazine.66north.is

Kæru félagar í Björgunarfélagi Hornafjarðar

Til hamingju með nýja bílinn ! Kveðja frá starfsfólki Öskju

Bílaumboðið Askja ehf

Krókhálsi 11

110 Reykjavík

Sími 590-2100

HÖFN 1

Fyrir um ári síðan að ákvað stjórn Björgunarfélags Hornarfjarðar að endurnýja eina bifreið í stað eldri bíls af gerðinni Ford Econoline 350, 35”, árgerð 2005. Þetta hefur verið sá bíll sem mest hefur verið notaður í fólksflutninga og aðra flutninga fyrir félagið enda kallaður HÖFN 1. Fórum við um víðan völl til að sjá hvað var í boði í þessum efnum. Við vildum hafa bílinn á 35“ dekkjum til að komast um fjörur og sanda og einnig vildum við geta flutt meira en fimm manns. Einna helst sáum við Toyota Hiace eða eitthvað sambærilegt og verður það að viðurkennast að við vorum komnir í hring og vildum bara eiga Fordinn áfram, þegar við fréttum að við ættum von á heimsókn frá gömlum björgunarsveitarmanni frá Hnífsdal og með honum í för væri gamall félagi okkar úr Björgunarfélagi Hornafjarðar. En þetta voru þeir félagar Páll Halldór Halldórsson og Ágúst Þórólfsson ásamt Aroni Árnasyni frá Breyti. En þessir menn voru að ljúka hringferð sinni á Mercedes Benz Sprinter bílum sem Askja hefur flutt inn og verið breytt hér heima. Við félagarnir áttum ekki gott með að hitta þá félagana, nýkomnir heim úr erfiðu útkalli á Sólheimajökli, en flestir félagar gerðu sér þó ferð niður í hús og litu gripina augum. Þeir félagarnir voru á einum 46” breyttum bíl í eigu Páls og hinn var 35” breyttur í eigu viðskiptavinar. Til að gera langa sögu stutta var þetta ást við fyrstu sýn, því við féllum fyrir 35” bílnum. Nú var tekin sú ákvörðun að ef Fordinn myndi seljast á viðunandi verði myndum við fara út í þessa fjárfestingu. Margir sýndu Fordinum áhuga en þegar fyrirspurn kom frá Björgunarsveitinni Strákum var útséð að bíllinn færi til þeirra með öllum þeim búnaði sem í honum var fyrir utan talstöðvar. Þegar svona langt var komið sögu var farið að skoða Benz og liggja yfir því hvernig bíllinn ætti að vera útbúinn. Hægt var að raða búnaði í bílinn efir þörfum hvers og eins og því hægt að spara töluverða vinnu hér heima, t.d. er snýr að breytingum ýmiss konar. Eftir góðar ábendingar frá Páli Halldóri, varð það úr að tekinn var 3,5 tonna, 8 farþega Mercedes Benz Sprinter bíll með tveimur tveggja sæta bekkjum og einum þriggja sæta bekk og því ekki þörf á auknum ökuréttindum á bílinn. Einnig var skoðað vel hvernig hólf og skúffur væru í mælaborðinu til að koma öllum fjarskiptatækjum og tilheyrandi fyrir. Bíllinn var tekinn inn með aukarafgeymi fyrir allt aukarafmagn og er Benz fyrirtækið búið að koma fyrir skipti á milli rafgeymanna þannig að engin hætta er á að verða rafmagnslaus. Annar bún-

aður í bílnum er t.d. PSM tölva til að tengja ljóskastara og annan aukabúnað við aðaltölvu bílsins, olíumiðstöð, kerrutengill, toppgrindabogar, allir stólar og bekkir með armpúðum og hauspúða, driflæsing í millikassa og „snorkel“ fyrir loftinntakið. Þegar bíllinn kom til landsins var farið með hann upp í Breyti þar sem klippt var úr brettum, settir á hann brettakantar og stigbretti. Einnig var smíðuð kastaragrind að framan og dráttarbeisli að aftan. Felgurnar voru breikkaðar ásamt því að hurðarfestingin fyrir rennihurðina var færð út. Bíllinn var settur á 35 tommu dekk og annar dekkjagangur að auki. Að lokum fór bíllinn til snillinganna hjá Radóraf, þar sem settar voru í hann tvær Tetrastöðvar, VHF talstöð, forgangsljós, vinnuljós á báðar hliðar bílsins sem og að aftan, spiltengi, hleðslutæki, 230V inverter og rauter fyrir internet og síma, leitarljós, dráttarspil, loftdæla og fleira. Eflaust er eitthvað óupptalið hér. Lagt var upp með það í upphafi að bíllinn myndi kosta á bilinu 12 til 14 milljónir. Endanlegur kostnaður við bílinn er 13,1 milljón kr. til okkar (þegar endurgreiðsla vsk. og vörugjalda hefur átt sér stað). Áhugasamir geta séð bílinn á Björgun 2012 og mun Páll verða með stuttan fyrirlestur um Sprinter bíla og breytingar almennt, en bílar sem þessir fást í mörgum útgáfum, lengdum og stærðum. Til dæmis er hægt að fá sjö manna bíl með palli sem tekur tvo vélsleða/fjórhjól. Hægt er að sjá myndir af breytingunni allri saman á Fésbók Björgunarfélags Hornafjarðar. Björgunarmál

Friðrik Jónas Friðriksson, Björgunarfélagi Hornafjarðar

Mercedes Benz Sprinter

Bjargað af Kistufelli

Ólöf Snæhólm Baldursdóttir, starfsmaður SL

Hárfín lína milli lífs og dauða „Mitt mat er að fólkið frá Slysavarnafélaginu Landsbjörg er einstakt í sinni röð. Þetta eru faglegustu, og mannlegustu björgunarsamtök sem ég hef séð. Ég hef reynslu af því hvernig hollenski herinn starfar og hef fylgst með svissneskum og frönskum björgunarmönnum að störfum. Og þetta álit mitt styrkist ef ég tek inn í myndina allar heimildamyndirnar sem ég hef séð um fjallabjörgunaraðgerðir víða um heim, t.d. á National Geographic sjónvarpsstöðinni.“ Þetta segir Baz Odink, hollenskur tónlistarmaður, sem komst í hann krappan á Kistufelli fyrr á árinu. 42 Björgunarmál

„Frá því ég var lítill strákur hef ég haft áhuga á Íslandi og lesið og horft á allt sem ég gat fundið um þennan framandi stað. Það var þó ekki fyrr en í sumar sem mér gafst kostur á að heimsækja landið, þá orðinn 45 ára gamall. Ég dvaldi í Reykjavík í sex daga og fór í dagsferðir á áhugaverða staði.“ Baz segist vera nokkuð vanur brölti í fjöllum þar sem hann hafi í æsku farið í sumarleyfisferðir til Sviss, í frönsku Alpana og Píreneafjöllin með fjölskyldu sinni. Einnig hefur hann farið á puttanum og gengið frá Hollandi til heimskautsbaugs í Svíþjóð. „Ég fylgdi föður mínum eftir á hans ferðum en hann var ævintýragjarn og ég held ég hafi erft þann eiginleika frá honum, ásamt því að ég lærði að bera virðingu fyrir náttúrunni og dýralífi. Hins vegar hef ég litla reynslu í klifri með klifurbúnaði, hef aðeins stundað það sport innandyra en hef klifrað upp fjöll, t.d. í Ardenne, Ölpunum og Píreneafjöllum. Það gerir mig væntanlega að einhvers konar sérfræðingi,“ segir hann. 19. apríl 2012 rann upp bjartur og fagur í Reykjavík og hélst þannig meira og minna allan daginn. Hótelhaldarinn ráðlagði Baz að ganga hina vinsælu gönguleið á Esjuna. Þegar hann var kominn að Esjurótum sá hann að afar margir höfðu fengið sömu

hugmynd þennan dag auk þess sem stígar lágu upp fjallið. „Þessar aðstæður voru ekki alveg minn tebolli og í rútunni hafði ég séð næsta fjallstopp, þ.e. Kistufellið, og það heillaði mig. Ég ákvað því að ganga áleiðis þar upp og láta svo aðstæður ráða hvort ég klifraði hærra eða snéri við.“ Baz segist hafa farið fljótt yfir og þegar hann kom að brattanum sá hann að nægur tími var til að æfa búnaðarlaust klifur í bratta hluta fellsins. Hann er vel á sig kominn líkamlega en það kom honum þó á óvart hversu hátt hann komst á skömmum tíma. „Allt í einu tók ég eftir því að ég var kominn langleiðina upp á toppinn og miðað við veður og aðrar aðstæður væri ekki óraunhæft að ætla sér þangað. Ég sá leið sem lá fram hjá allri fönn og eftir að hafa metið kosti og galla sá ég að kostirnir voru fleiri og hélt á toppinn.“ Stuttu eftir að hann tekur þessa ákvörðun verður hann var við að eitthvað breytist í aðstæðum á Kistufelli og að hans sögn var skollinn á snjóbylur nokkrum sekúndum síðar. „Það breytti öllum aðstæðum í hlíðinni þar sem ég var. Þrátt fyrir að bylurinn stæði bara í nokkrar mínútur varð mosi og annar gróður rennblautur og

sleipur og ég hafði aðeins um þriggja fermetra pláss til að athafna mig. Ekki var nokkur kostur að fara sömu leið til baka. Ég var í góðum gönguskóm en vantaði allan klifurbúnað svo fönnin var einnig út úr myndinni. Ég komst hvorki afturábak né áfram og sat fastur. Og var strax farinn að kólna.“ Þegar Baz er beðinn um að lýsa tilfinningum sínum þegar hann uppgötvar þá stöðu sem hann var kominn í segist hann ávallt vera yfirvegaður í erfiðum aðstæðum. Hann hafi nokkrum sinnum lent í hremmingum en fari þá í rétta gírinn, „survival mode“, og taki þá réttar ákvarðanir. Í þetta sinn hugaði hann að mögulegum leiðum til að halda á sér hita og skoðaði hvort og þá hvernig hann kæmist niður úr mesta brattanum. „Eftir snöggt mat á aðstæðum vissi ég að hið eina sem ég gat gert var að hringja í 112. Ég var ekki hræddur en gerði mér grein fyrir því að ég var í frekar hættulegum aðstæðum. Sem betur fer hef ég það fyrir vana að fara vel undirbúinn í ferðalög, m.a. með nauðsynleg númer í minni símans.“ Baz gerir sér ekki grein fyrir því hversu lengi hjálpin var að berast en telur það vera rúmar tvær klukkustundir. „Mér fannst þetta svolítið langur tími en fékk svo að vita síðar að þar sem staðsetning mín var

Hér eru björgunarmenn og Baz komnir hálfa leið niður fellið. Nokkra línuvinnu þurfti til að koma honum niður á jafnsléttu.

Björgunarmál

„Allur ótti hvarf þegar ég sá fyrsta björgunarmanninn birtast í brekkunni,“ segir Baz.

ekki ljós hafi þurft að leita að mér. Ég hafði nefnilega gert þau mistök að taka gamla gsm símann minn, sem er frá ísöld, með og í honum er ekki GPS.“ Í leitinni tóku yfir 100 björgunarsveitamenn þátt auk þriggja fisvéla. „Ég sá þær sveima í kringum fjallið en of langt í burtu til að sjá stóru, rauðu plastpokana sem ég raðaði í kringum mig. Ég veifaði líka stöðugt með einum pokanum, bæði til að ég sæist betur og til að fá hreyfingu og forðast þannig ofkælingu.” Á meðan á leitinni stóð var Baz í símasambandi við Neyðarlínu af og til. Hann segir mínúturnar fimm sem liðu á milli síðasta samtalsins og augnabliksins sem hann sá fyrsta björgunarsveitamanninn nálgast hafa verið þær verstu. „Ég vissi að aðeins var um klukkustund til sólseturs og þarna leyfði ég mér í fyrsta skipti að hugsa til barnanna minna tveggja; að þau gætu verið að missa föður sinn. Þá varð ég hræddur. Það er tilfinning sem ég upplifi sjaldan en á þessum tíma fannst mér útlitið ekki gott. Ég vissi að þarna gætu mínútur skipt máli um hvort ég lifði eða dæi.“ Aðspurður segir hann stundina þegar björgin barst vera ólýsanlega. „Allur ótti hvarf um leið og ég kom auga á fyrsta björgunarmanninn, sem og allar vangavelturnar um þau hræðilegu örlög sem gætu beðið mín. Mér er minnisstætt hversu hratt og örugglega hann næstum hljóp upp brattann í átt til mín. Þrátt fyrir að mér fyndist hann mjög ungur fann ég bara fyrir virðingu, þakklæti og aðdáun. Svo sá ég fleiri björgunarmenn koma, bæði neðan frá og að 44

Björgunarmál

ofan. Ég get ekki lýst þeim tilfinningum sem bærðust í brjósti mér með orðum en þær voru djúpar og ég mun ekki gleyma þeim svo lengi sem ég lifi.“ Björgunarmennirnir, sem mættu með mat, drykk og auka fatnað, undirbjuggu strax flutning Baz niður af Kistufellinu. Hann segir þó að fyrir hann hafi skipt mestu máli að strax var einum manni falið að vera við hlið hans allan tímann. „Hann stappaði í mig stálinu og gaf mér sjálfsöryggi þannig að ég gat verið bæði rólegur og skarpur í hugsun. Fyrsta tilraunin til að koma mér niður gekk ekki þar sem snjórinn var of óstöðugur til að hægt væri að halda áfram á þeirri leið. Þá var ákveðið að kalla eftir frekari aðstoð og meiri græjum því ljóst var að við yrðum að síga niður í búnaði og línum. Það tók svo

um klukkustund að koma mér niður á öruggar slóðir, að stjórnstöðvarbílnum. Á sama tíma helltist myrkrið yfir okkur og adrenalínið fór úr skrokknum. Og smám saman gerði ég mér grein fyrir því hversu hárfín línan milli lífs og dauða var í þessu tilviki.” Hann segist einkum hafa lært tvennt af þessu atviki: Aldrei að vanmeta hraðar veðurbreytingar á Íslandi og alltaf að hafa með sér tæki með GPS. „Fólkið úr Slysavarnafélaginu Landsbjörg vinnur ótrúlega faglega og er mjög, mjög almennilegt og umhyggjusamt. Ég trúði því ekki að það væri allt sjálfboðaliðar. Þar sem þetta gerðist á sumardaginn fyrsta, sem er frídagur á Íslandi, fékk ég samviskubit yfir því að allt þetta fólk væri upptekið við að bjarga mér. En þegar ég nefndi það fékk ég svarið: Hvað heldur þú að við værum að gera annað en að fara á fjöll á svona fallegum frídegi? Það er það skemmtilegasta sem við gerum.“

Hér er hópurinn sem tók þátt í björguninni. Myndin er úr fókus en gefur glögga mynd af þeim ógöngum sem Baz var í. Örin bendir á þann stað þar sem hann sat fastur í fjallinu.

Urð og grjót

Upp í mót ÍSLENSKA SIA.IS UTI 56427 09/11

Öll toppmerkin í fjallgÖngUna:

Deuter

grivel

the north face helly hansen

Margverðlaunaðir bakpokar af öllum stærðum.

Toppurinn í mannbroddum og ísöxum.

Stærsta útivistarmerkið.

Frábær nærföt.

trezeta

meinDl

briDgeDale

tenDon

Gönguskór á góðu verði.

Gönguskór fyrir kröfuharða.

Göngusokkar sem ganga.

Gæða-klifurlínur á góðu verði.

NÁÐU ÁRANGRI. ÚTILÍF – HOLTAGÖRÐUM. GLÆSIBÆ. KRINGLUNNI. SMÁRALIND. WWW.UTILIF.IS

Til 2.9. 9.9. 14.9. 16.9. 16.9. 16.9. 16.9. 16.9. 16.9. 16.9. 16.9. 16.9. 23.9. 23.9. 23.9. 23.9. 23.9. 23.9. 23.9. 23.9. 23.9. 23.9. 29.9. 25.9. 26.9. 27.9. 17.12. 30.9. 30.9. 30.9. 30.9. 29.10. 30.9. 17.12. 29.9. 29.9. 7.10. 7.10. 7.10. 7.10. 7.10. 19.11. 7.10. 7.10. 7.10. 10.10. 10.10. 14.10. 14.10. 19.11. 14.10. 14.10. 14.10. 12.10. 26.11. 14.10. 14.10. 16.10. 15.10. 3.12. 27.10. 23.10. 28.10. 10.12. 28.10. 28.10. 28.10. 27.10. 31.10. 4.11. 6.11. 11.11. 7.11. 11.11. 11.11. 11.11. 11.11. 11.11. 17.11. 18.11. 25.11. 18.11. 18.11. 22.11. 25.11. 23.11. 25.11. 25.11. 25.11. 24.11. 2.12.

Staður Svæði Hella 16 Húsavík 12 Húsavík 12 Dalvík 11 Neskaupstað 13 Nágrenni Reykjavík 1 Reykjavík-HSSR 1 Vopnafjörður 13 Hella 16 Lífsbjörg-Snæfellsbæ 5 Ísafjörður 7 Þórshöfn 12 Patreksfjörður 6 Grindavík 2 Hvammstanga 9 Grundafirði 5 Skagaströnd 9 Akranes 4 Stardalur 1 Blönduósi 9 Kirkljubæjarklaustri 16 Búðardal 5 Hafnarfirði 1 Reykjavík 1 Stykkishólmur 5 Reykjavík 1 Fjarnám 0 Höfn í Hornafirði 15 Reykjavík 1 Hvolsvöllur 16 Siglufiðri 10 Fjarnám 0 Tungufljót 3 Fjarnám 0 Raufarhöfn 12 Dalvík 11 Reykjavík 1 Ísafjörður 7 Vestmannaeyjar 18 Húsavík 12 Seyðisfjörður 13 Fjarnám 0 Reykjavík 1 Reykjahlíð 12 Sandgerði 2 Dalvík 11 Akureyri 11 Reykjavík 1 Þingeyri 7 Fjarnám 0 Nágrenni Akureyrar 11 Raufarhöfn 12 Reykjavík 1 Reykjavík 1 Fjarnám 0 Eyjafirði 11 Kjalarnes 1 Reykjavík 1 Reykjavík 1 Fjarnám 0 Reykjavík 1 Grundafjörður 5 Fáskrúðsfjörður 13 Fjarnám 0 Grenivík 11 OK-Borgafirði 4 Ísafjörður 7 Flúðir - Eyvindur 3 Egilsstaðir 13 Reykjavík - Skógarhlíð 1 Akureyri 11 Akureyri 11 Hella 16 Eyjafirði 11 Bolungarvík 7 Ólafsfjörður 11 Siglufjörður 10 Sauðárkróki 10 Auglýst síðar 0 Reykjavík 1 Suðvesturhorn 5 Stykkishólmi 5 Húsavík 12 Árborg 3 Raufarhöfn 12 Hvolsvöllur 16 Vík í Mýrdal 16 Borgarnes 4 Hólmavík 8 Reykjavík 1 Reykjavík 1

Námskeið Óveður og björgun verðmæta WFR - Fyrsta hjálp í óbyggðum Snjóflóð 2 Snjóflóð 2 Verkefnastjórnun * Fyrsta hjálp 1 Hópstjórnun Ísklifur Snjóflóð 2 Snjóflóð 1 Björgunarmenn í aðgerðum Björgunarmenn í aðgerðum Fjallamennska 1 Fjarskipti 1 Öryggi við sjó og vötn Björgunarmenn í aðgerðum Snjóflóð 1 Fagnámskeið í aðgerðastjórn Leitartækni Snjóflóð 1 Snjóflóð 1 Endurm. - Fyrsta hjálp í óbyggðum Ferðamennska Fyrsta hjálp 1 Harðbotna slöngubátar Ísklifur Rötun Snjóflóð 1 Snjóflóð 1 Fjallamennska 2 Fyrsta hjálp 1 Harðbotna Slöngubátar Hópstjórnun Fjarskipti 1 - Tetrafjarskipti Snjóflóð 1 Fagnámskeið snjóflóðum Óveður og björgun verðmæta Fyrsta hjálp 2 Snjóflóð 1 Kennsluréttindi í snjóflóðum Fyrsta hjálp 1 Fyrsta hjálp 2 Snjóflóð 1 Fagnámskeið í fjallamennsku Aðgerðastjórn Áhafnir björgunarskipa Fjallamennska 1 Rötun Óveður og björgun verðmæta Fjallamennska 1 Snjóflóð 2 Fjarskipti 1 - tetrafjarskipti Snjóflóð 1 Björgunarmenn í aðgerðum * Fjallabjörgun Snjóflóð 1 Óveður og björgun verðmæta Fjallamennska 1 Leitartækni Leitartækni Fjarskipti 1 - tetrafjarskipti Harðbotna Slöngubátar Straumvatnsbjörgun Fjallamennska 1 Leitartækni Slöngubátar 1 Aðgerðastjórn Fyrsta hjálp 1 Rústabjörgun - grunnnámskeið Fjallabjörgun Slóð hins týnda - sporrakningar

Frá 9.1. 10.1. 11.1. 11.1. 15.1. 18.1. 18.1. 18.1. 18.1. 19.1. 25.1. 25.1. 25.1. 25.1. 25.1. 26.1. 26.1. 30.1. 1.2. 2.2. 2.2. 8.2. 8.2. 8.2. 8.2. 8.2. 8.2. 9.2. 9.2. 15.2. 15.2. 15.2. 15.2. 16.2. 16.2. 20.2. 20.2. 22.2. 22.2. 25.2. 1.3. 1.3. 2.3. 6.3. 8.3. 8.3. 8.3. 9.3. 13.3. 15.3. 15.3. 16.3. 16.3. 19.3. 22.3. 23.3. 3.4. 5.4. 5.4. 5.4. 12.4. 12.4. 12.4. 19.4. 19.4. 21.4. 3.5. 3.5. 3.5. 10.5. 10.5.

Til 9.1. 27.1. 13.1. 13.1. 15.1. 20.1. 20.1. 20.1. 20.1. 20.1. 25.1. 15.4. 27.1. 25.2. 15.4. 26.1. 27.1. 3.2. 11.3. 3.2. 3.2. 10.2. 11.3. 10.2. 10.2. 10.2. 18.3. 10.2. 10.2. 17.2. 25.3. 17.2. 17.2. 16.2. 17.2. 24.2. 20.2. 24.2. 2.4. 25.2. 3.3. 3.3. 3.3. 10.3. 10.3. 10.3. 15.4. 10.3. 13.3. 17.3. 17.3. 16.3. 17.3. 19.3. 24.3. 24.3. 3.4. 7.4. 7.4. 7.4. 13.4. 14.4. 14.4. 21.4. 21.4. 21.4. 5.5. 5.5. 3.5. 12.5. 12.5.

* Ath. Stjörnumerkt námskeið eru fyrir slysavarnadeildir.

Vantar þig námskeið sem er ekki á Dagskrá? senDu okkur Vefpóst á skoli@lanDsbjorg.is 46 Björgunarmál

Staður Svæði Dalvík 11 Rvk (3 helgar) 1 Akureyri 11 Neskaupstað 13 Reykjavík 1 Grindavík 2 Hella 16 Höfn í Hornafirði 15 Árborg 3 Patreksfjörður 6 Egilsstaðir 13 Fjarnám 0 Þórshöfn 12 Fjarnám 0 Fjarnám 0 Djúpivogur 13 Borgarnes 4 Suðurland/Vesturland 0 Fjarnám 0 Eskifjörður 13 Húsavík 12 Reykjavík - Skógarhlíð 1 Fjarnám 0 Dalvík 11 Neskaupstaður 13 Húsavík 12 Fjarnám 0 Ísafjörður 7 Reykjavík 1 Neskaupstað 13 Fjarnám 0 Garðar 2 Úlfljótsvatni 3 Hólmavík 8 Höfn í Hornafirði 15 Dalvík 11 Ísafjörður 7 Hvammstanga 9 Fjarnám 0 Dalvík 11 Blönduósi 9 Hveragerði 3 Hvolsvöllur 16 Reykjavík 1 Flúðir 3 Reykjavík 1 Fjarnám 0 Siglufirði 10 Kirkljubæjarklaustri 16 Grundafjörður 5 OK-Borgafirði 4 Grenivík 11 Hólmavík 8 Reykjavík 1 Hella 16 Vopnafjörður 13 Blönduósi 9 Kirkljubæjarklaustri 16 Djúpivogur 13 Húsavík 12 Ólafsfjörður 11 Djúpivogur 13 Tungufljót 3 Seyðisfjörður 13 Sauðárkróki 10 Kópasker - Núpar 12 Húsavík 12 Bolungarvík 7 Reyðarfjörður 13 Ísafjörður 7 Reykjavík 1

Veturinn

Frá 31.8. 7.9. 14.9. 14.9. 14.9. 14.9. 14.9. 14.9. 14.9. 14.9. 14.9. 16.9. 21.9. 21.9. 21.9. 21.9. 21.9. 21.9. 21.9. 21.9. 21.9. 21.9. 22.9. 25.9. 26.9. 27.9. 28.9. 28.9. 28.9. 28.9. 28.9. 28.9. 28.9. 28.9. 29.9. 29.9. 3.10. 5.10. 5.10. 5.10. 5.10. 5.10. 5.10. 6.10. 6.10. 10.10. 10.10. 11.10. 12.10. 12.10. 12.10. 12.10. 12.10. 12.10. 12.10. 12.10. 12.10. 13.10. 15.10. 19.10. 21.10. 23.10. 26.10. 26.10. 26.10. 26.10. 26.10. 27.10. 31.10. 2.11. 6.11. 7.11. 7.11. 9.11. 9.11. 9.11. 9.11. 10.11. 10.11. 14.11. 16.11. 16.11. 16.11. 22.11. 23.11. 23.11. 23.11. 23.11. 23.11. 24.11. 30.11.

Dagskrá 2012-2013

Námskeið Ferðamennska og rötun Fjallabjörgun Björgunarmenn í aðgerðum Ferðamennska og rötun Ferðamennska og rötun Félagabjörgun Fjallabjörgun Fjallamennska 1 Fyrsta hjálp 1 Leitartækni Stjórnendur björgunarskipa Fjarskipti 1 - tetrafjarskipti Ferðamennska og rötun Fjallamennska 1 Fjallamennska 2 Fyrsta hjálp 1 Harðbotna slöngubátar Hópstjórnun Klettaklifur Leitartækni Leitartækni Rötun WFR - Fyrsta hjálp í óbyggðum Fundarstjórnun og fundarsköp * Fjarskipti 1 Slysaförðun og uppsetning æfinga Björgunarmenn í aðgerðum Ferðamennska og rötun Ferðamennska og rötun Fjallamennska 1 Fjallamennska 1 Fjarskipti 1 Straumvatnsbjörgun Öryggi við sjó og vötn Fjarskipti 1 - tetrafjarskipti Rústabjörgun - grunnnámskeið Leitarköfun Aðgerðastjórn Fjallamennska 1 Fyrsta hjálp 1 Fyrsta hjálp 1 Leitartækni Leitartækni Rötun Rötun Björgunarmenn í aðgerðum Fundarstjórnun og fundarsköp * Fagnámskeið í leitartækni Áhafnir björgunarskipa Ferðamennska Félagabjörgun Fyrsta hjálp 1 Fyrsta hjálp 1 Rústabjörgun - endurmenntununun Rötun Skotstjóranámkskeið Slöngubátar 2 Fjallabjörgun - endurmenntunun Kennsluréttindi í leitartækni Fyrsta hjálp 1 Fagnámskeið í fjallabjörgun Fundarstjórnun og fundarsköp * Ferðamennska og rötun Fjallamennska 1 Fjallamennska 1 Fyrsta hjálp 1 Tetrafjarskipti - framhald Slöngubátar 1 Óveður og björgun verðmæta Endurm. - Fyrsta hjálp í óbyggðum Verkefnastjórnun* Fagnámskeið í ferðamennsku og rötun GPS Hópstjórnun Leitartækni Leitartækni Slöngubátar 2 Rötun WFR - Fyrsta hjálp í óbyggðum Fagnámskeið í fjarskiptum Björgunarmaður 1 Fjallamennska 1 Harðbotna Slöngubátar Björgunarmenn í aðgerðum Áhafnir björgunarskipa Björgunarmenn í aðgerðum Ferðamennska og rötun Fjallamennska 1 Fjallamennska 1 Fjarskipti 1 - tetrafjarskipti Fjallamennska 1

Vor 2013

Björgunarskólans

Haust 2012

1 2 - 1 1 9 4 H V Í TA H Ú S I Ð / S Í A

Tvær myndir með Instagram – 5 MB Með Instagram appinu getur þú gert stórkostlega upplifun enn betri. Notaðu gagnamagnspakka frá Vodafone til að deila því sem þú sérð á toppnum.

Þín ánægja er okkar markmið

Björgunarmál

Kvennaþing Slysavarnafélagsins Reykjanesbæ 2012

Dagbjört H Kristinsdóttir og Helga Björk Pálsdóttir – starfsmenn SL

Ellefta kvennaþing félagsins var haldið með pompi og pragt helgina 21.-23. september síðastliðinn. Á þingið mættu um 170 konur frá 19 deildum. Þingið hófst á föstudagskvöldinu í Duus húsi þar sem konurnar hittust og þáðu veitingar í boði bæjarstjórnar Reykjanesbæjar. Á laugardeginum setti Guðmundur Örn Jóhannsson, framkvæmdastjóri Slysavarnafélagsins Landsbjargar, þingið og síðan flutti Sigríður Arnardóttir (Sirrý) erindi. Eftir það voru umræður og verkefni sem tengjast slysavarnadeildunum. Meðal umræðu efna var hvað slysavarnadeildir hafa lagt af mörkum til að fækka slysum á börnum. Þar standa upp úr verkefni eins og Öryggi barna í bílum, Hjálmanotkun og hjóladagur, öryggi í umhverfi barna innan og utan heimilis, nýburagjafir, endurskinsmerki, hraðaskilti við skóla, endurskinsvesti, brúðusýningin Númi og gjöf á reykskynjurum til unglinga. Þá var rætt um öryggi eldri borgara, en þar kom fram að þörf væri á að gera myndband um hættur á heimilum fyrir eldri borgara. Einnig kom fram að skynsamlegt væri að vera með stórt sameiginlegt kynningarátak um allt land fyrir deildirnar. Þá væri auðveldara 48

Slysavarnir

að kynna það í fjölmiðlum. Verkefnið væri þannig að deildir fengju sendar upplýsingar og gátlista frá skrifstofu en deildirnar myndu síðan hringja til eldri borgara og bóka heimsóknartíma. Rætt var um mikilvægi fjáröflunarverkefna. Þar kom fram að nauðsynlegt er að vera í einkennisfatnaði þegar tekið er þátt í fjáröflunarverkefnum, kynna tilgang fjáröflunarinnar og í hvað afraksturinn fer. Slysavarnadeildir eru og þurfa áfram að vera

traust vörumerki. Einnig var rætt hvernig má kynna slysavarnadeildir og hversu gefandi og skemmtilegt starfið er. Eitt af þeim verkefnum sem eru hvað mest gefandi eru umsjón með erfidrykkjum og aðstoð í erfiðleikum. Og starfið er bæði gefandi og skemmtilegt með fjölbreytilegum sameiginlegum verkefnum, ferðalögum, samvinnu og samveru. Mikilvægt er að deildirnar og félagskonur þeirra geri eitthvað fyrir sjálfar sig og að

Konurnar í Eykyndli í Vestmannaeyjum tóku þemað alla leið.

gaman að sjá árangur í starfinu, sérstaklega í forvarnastarfi sem tengist börnum og gefa þannig af sér til samfélagsins. Fram kom það viðhorf innan einhverra deilda að þeim finnist þær ekki metnar að verðleikum og að slysavarnadeildir hafi týnst eftir sameiningu Slysavarnafélags Íslands og Landsbjargar. Fjölmiðlaumfjöllun beinist nánast aldrei að starfi þeirra en meira að starfi björgunarsveitarmannsins. Eitt af fjölmörgum verkefnum slysavarnadeilda er að gefa björgunarsveitum tæki, bíla eða annan búnað. Margar vinnustundir liggja oft að baki þegar þessi tæki koma til og lítið talað um þær vinnustundir. Margir góðir punktar komu úr þessum umræðuhópum og mörgum verður vísað áfram til stjórnar félagsins til frekari úrvinnslu.

Auðugt félag

Landsbjargar starfið sé ánægjulegt, því gott umtal út á við skilar sér í aukinni nýliðun. Samstarf slysavarnadeilda, unglingadeilda og björgunarsveita var einnig skoðað. Að mati fundarkvenna er mikilvægt að hóparnir kynnist og fylgist hver með starfi annars. Það skapar ákveðna samkennd og hóparnir verða sem ein stór fjölskylda. Allir passa upp á alla og bera um leið virðingu hver fyrir öðrum. Enda er mismunandi kraftur í hópunum sem er hægt að nýta á mismunandi hátt. Að loknu þinghaldi var síðan slegið upp balli í Offiseraklúbbnum um kvöldið þar sem þemað var hernámsárin. Þar mættu konurnar hver annarri glæsilegri í fatnaði sem hefði hæft hvaða viðhafnardansleik sem er.

• Hvað gefur það mér að vera í slysavarnadeild? • Hvað eru slysavarnadeildir að gera fyrir landann? • Framtíðarsýn slysavarnadeilda? Margar konur gengu í deildina fyrir félagsskapinn, því það að ganga í slysavarnadeild er góð leið til að kynnast fólki, til dæmis ef maður er nýr í bænum. Önnur hlið á þessu er að þegar félagskonur eru duglegar að taka með sér ættingja getur það orðið til þess að þeir haldi áfram að koma vegna hins skemmtilega andrúmslofts. Mörgum finnst einnig

Á kvennaþinginu sást vel hversu auðugt félagið er að hafa svo margar öflugar og hugmyndaríkar konur innan sinna raða. En til þess að slysavarnadeildir geti haldið áfram sínu góða starfi þurfa þær fleiri félaga. Það er ekki svo auðvelt þar sem margir bítast um tíma fólks, en staðreyndin er sú að fólk laðast að því sem er skemmtilegt og gefandi. Því er mjög mikilvægt fyrir deildir að leggja smá pening til hliðar þegar unnin eru fjáröflunarverkefni til að geta umbunað sínu fólki með óvissuferðum, skemmtikvöldum eða ferð á kvennaþing. Því eins og ein kona á þinginu komst svo vel að orði þegar hún líkti starfi slysavarnadeildarkonunnar við varnaðarorð flugfreyja: „Það verður að setja súrefnið fyrst á sjálfan sig áður en þú setur það á barnið.“ Eða þú verður fyrst að huga að sjálfum þér, þá getur þú betur hugsað um aðra. Að lokum var kosning um það hvar næsta þing yrði haldið árið 2014. Fjórar deildir buðust til að halda þingið, Slysavarnadeildin Dalvík, Slysavarnadeildin Unnur Patreksfirði og svo Slysavarnadeildin Hafdís Fáskrúðsfirði og Slysavarnadeildin Ársól Reyðarfirði sem buðust til að halda þingið saman á Austurlandi. Eftir talningu atkvæða varð ljóst að mikill meirihluti vildi fara vestur eftir tvö ár og því verður næsta þing á Patreksfirði.

Ekki alltaf metnar að verðleikum Á sunnudeginum mættu Anna Lóa Ólafsdóttir, námsog starfsráðgjafi, og Þóranna Kristín Jónsdóttir, sérfræðingur í markaðsmálum, og tóku að sér að vinna með umræðuhópa um innra starf slysavarnadeilda. Þóranna stofnaði SKASS ásamt Önnu Lóu og hafa þær gert ýmislegt kraftmikið og skemmtilegt saman í framhaldinu. Meðal umræðuefna í hópunum voru: • Hvað er jákvætt við mína deild og hvað má gera betur? • Hvers vegna gekk ég í deildina og hvers vegna ættu aðrar konur að gera hið sama?

Hattaklæddir fulltrúar Vörðunnar á Seltjarnarnesi. Slysavarnir

Öruggari öryggishnappur

PIPAR\TBWA • SÍA • 121770

Hjúkrunarfræðingar alltaf á vakt

Öryggismiðstöðin er eini þjónustuaðili öryggishnappa sem er með hjúkrunarfræðinga í stjórnstöð á símavakt

Ef þú ert með hnapp frá öðrum þjónustuaðila, er einfalt að skipta. Hringdu í síma 570 2400 og kynntu þér málið.

allan sólarhringinn. Hjúkrunarfræðingar eru til ráðgjafar fyrir hnapphafa auk þess að vera stuðningur við öryggisverði í útköllum. Auk þess fylgir hverjum nýjum hnappi reykskynjari sem er beintengdur stjórnstöð Öryggismiðstöðvarinnar.

Sími 570 2400 · oryggi.is Stöndum vaktina allan sólarhringinn

Öryggishnappur Heimaþjónusta

Ferðaþjónusta

Hjálpartæki

Aðlögun húsnæðis

Forvarnadagur Slysavarnafélagsins Landsbjargar og Sjóvár

Mikilvægt er að hjálmurinn sitji rétt.

Framkvæmd forvarnadagsins

Krakkarnir í Mýrarhúsaskóla kátir eftir hjálmaskoðun á hjóladegi. Alvarlegustu slys í tengslum við notkun reiðhjóla eru höfuðáverkar. Því miður er það svo að hjálmanotkun er ekki nægileg meðal barna og unglinga hér á landi og því áríðandi að ná til þeirra með fræðslu. Samkvæmt lögum eiga börn að vera með reiðhjólahjálm þegar þau hjóla. Langflestir foreldrar virða þessi lög og kaupa hjálm fyrir barnið sitt þegar fyrsta hjólið er keypt. En nauðsynlegt er að endurnýja hjálmana reglulega og stilla þá 1-2 sinnum á ári. Slysavarnadeildir og björgunarsveitir Slysavarnafélagsins Landsbjargar tóku virkan þátt í forvarnadegi Slysavarnafélagsins Landsbjargar og Sjóvár. Einingar um allt land skoðuðu og stilltu hjálma barna, settu upp þrautabraut fyrir hjólin sem börnin gátu spreytt sig á og svöruðu spurningum um öryggisatriði sem tengjast hjólreiðum. Að lokum voru dregnir út happadrættisvinningar.

Skólastjórnendur fengu sent bréf frá slysavarnadeildum/björgunarsveitum þar sem þeim var boðið upp á hjálmaskoðun hjá börnum í 6. bekk skólans. Þó var á nokkrum stöðum boðið upp á skoðun hjálma hjá öllum börnum í skólanum. Í samráði við skólastjórnendur var síðan fundin hentug dagsetning fyrir forvarnadaginn. Lagt var upp með að hann yrði á tímabilinu 21.-25. maí 2012. Deildirnar fóru í skólann, stilltu hjálma barnanna og afhentu þeim spurningablað með fimm spurningum. Að lokum voru dregnir út vinningar. Teiknuð var upp hjólaþraut á skólalóðina. Deildirnar fengu sendar leiðbeiningar frá skrifstofu SL um hvernig þrautabraut væri hægt að útbúa. Hægt var að stækka eða minnka þrautina, allt eftir aðstæðum á hverjum stað. Deildirnar fengu send þrjú stór veggspjöld (stærð A3) með leiðbeiningum um stillingu hjálma, útbúnað reiðhjóla og umferðarmerki. Veggspjöldin voru hengd upp þar sem börnin komust að þeim því á þeim mátti finna svör við happadrættisspurningunum. Sjóvá lagði til tvo vinninga fyrir hvern skóla (hjólalásar) og slysavarnadeildir keyptu margar hverjar aukavinninga fyrir börnin.

Passaðu vel vel uppá uppá rafgeyminn rafgeyminn íí vetur. vetur. Passaðu

Dagbjört H. Kristinsdóttir, starfsmaður SL.

Þær einingar sem tóku þátt voru: Eining

Bær

Slysavarnadeild kvenna Ólafsfirði

Ólafsfjörður

Slysavarnadeildin Ársól

Reyðarfjörður

Slysavarnadeildin Unnur

Patreksfjörður

Slysavarnadeildin Hafdís

Fáskrúðsfjörður

Slysavarnadeildin á Dalvík

Dalvík

Kvennasveitin Dagbjörg

Reykjanesbær

Slysavarnadeildin Framtíðin

Höfn í Hornafirði

Slysavarnadeildin Una

Garður

Slysavarnadeild kvenna Bolungarvík

Bolungarvík

Slysavarnadeildin Hafrún

Eskifjörður

Slysavarnadeild kvenna Ísafirði

Ísafjörður

Slysavarnadeildin Gyða

Bíldudal

Slysavarnadeild Skagfirðingasveitar

Sauðárkrókur

Slysavarnadeildin Snæbjörg

Grundarfjörður

Slysavarnadeildin Hringur

Mývatn

Björgunarfélag Árborgar

Selfoss

Slysavarnadeildin Sjöfn

Vopnafjörður Slysavarnir

Allir meðlimir Alpha platoon eftir lokaæfinguna.

Otti Rafn Sigmarsson, umsjónarmaður unglingadeildarinnar Hafbjargar

Unglingar á USAR 2012 Technisches Hilfswerk eða THW eru ein stærstu björgunarsamtök í heimi með yfir 80 þúsund sjálfboðaliða á sínum snærum. Samtökin voru stofnuð árið 1950 í kjölfar mikilla flóða í Þýskalandi en þá kom í ljós að ekki voru til neinar almannavarnir þar sem að her landsins hafði verið leystur upp nokkrum árum áður. Frá þeim tíma hefur THW vaxið og dafnað og eru í dag ekki bara í fremstu röð í Evrópu heldur leiðandi á heimsvísu í björgunarmálum. 52

Unglingamál

Munurinn á THW og SL er sáralítill svo að segja en helsti munurinn er sá að þýska ríkið á og rekur allar björgunarsveitirnar, þar með hafa þeir t.d. aðgang að töluvert meira fjármagni en SL. Hvað varðar innra starf þá koma THW að alls konar verkefnum rétt eins og við hérna heima og eins áður kom fram eru allir sjálfboðaliðar. Að sama skapi reka þeir unglingastarf með svipuðum hætti og SL. Í heimsókn stjórnar SL til Þýskalands fyrir nokkrum árum var ákveðið að efla samskipti samtakanna beggja á sviði unglingamála. Það gerðist þó lítið í fyrstu en svo fór að SL var boðið að koma og kynna sér rústaæfingu fyrir unglinga sem haldin var í Þýskalandi sumarið 2011 og þar sást að vinna THW og það form sem þeir unnu að í unglingamálum var næstum því sniðið fyrir SL. Mánuði seinna komu félagar frá THW hingað til lands til þess að taka þátt í Volunteer together verkefninu. Eftir þetta var ákveðið að SL myndi á einhvern hátt taka þátt í verkefni sem THW var að skipuleggja í Þýskalandi sumarið 2012. Haustið 2011 barst Slysavarnafélaginu Landsbjörg formlegt boð frá THW um að taka þátt í USAR –

Basic training for youngsters 2012 með 18 manna hóp á aldrinum 14 til 19 ára auk umsjónarmanna. Um var að ræða 10 daga ferð til Osnabruck í Þýskalandi þar sem stóð til að kenna og æfa rústabjörgun. Boðinu var strax tekið og verkefnið kynnt á umsjónarmannafundi stuttu síðar og var því miður frekar lítill áhugi á því. Það fór því þannig að unglingadeildirnar Klettur úr Reykjanesbæ og Hafbjörg úr Grindavík ákváðu að taka þátt. Í upphafi var ekki ljóst hvernig fjármagna ætti ferðina en hópurinn þurfti að koma sér frá Íslandi til Osnabruck á sinn eigin kostnað auk þess sem þjálfa þurfti hópinn og kaupa nauðsynlegan öryggisbúnað. Það kom svo í hlut THW að halda uppi hópnum og sjá um gistingu á meðan á verkefninu stóð. Skipulag æfingarinnar var endanlega klárt fljótlega eftir áramót og byrjaði undirbúningur stuttu síðar. Unglingadeildirnar höfðu lítið unnið saman fyrir þetta verkefni og var því kærkomið að byrja undirbúning snemma því það þótti ljóst að 10 daga ferð með 17 og 18 ára unglingum yrði ekki auðveld. Eftir aðeins einn fund var hópurinn eins og einn og tilhlökkunin

Við bjóðum fyrirtækjum sérþekkingu

Okkar vinna snýst um að þín vinna gangi vel. Við leggjum okkur fram um að setja okkur vel inn í það sem þú ert að gera, og þó að við þekkjum kannski ekki viðfangsefnin í þínu starfi jafn vel og þú, þá vitum við hvað starfið gengur út á.

Hallgrímur Magnús Sigurjónsson hefur yfir 30 ára reynslu af sjávarútvegi og fjármögnun sjávarútvegs.

Starfsfólk Íslandsbanka býr yfir áratugareynslu í þjónustu við sjávarútveginn og hjá bankanum starfar stór hópur fólks með sérþekkingu á greininni. Þannig getum við ávallt tryggt fyrirtækjum í þessari undirstöðuatvinnugrein þjóðarinnar þá bankaþjónustu sem hún þarfnast.

Magnús er útibússtjóri hjá Íslandsbanka.

Þekking sprettur af áhuga.

Við bjóðum góða þjónustu islandsbanki.is | Sími 440 4000

Mikið úrval af ullarfötum á stóra, sem smáa! Látum ekki kuldann stoppa okkur.

Viðbúin öllu

í ullarfatnaði frá JANUS.

Ég lofaði Maxie að hugsa vel um heilsu hans og hamingju allt lífið. OPTI START fyrir hvolpa

CATHERINE

NÆRINGARÞRÓUNARSTJÓRI PRO PLAN HÖFUNDUR AÐ PRO PLAN PRO BIFIDUS Axlar ábyrgð eins og þú.

Með broddi, fyrstu móðurmjólkinni, sem staðfest er að eflir ónæmiskerfið.

PRO BIFIDUS fyrir fullvaxna hunda Eykur magn bifidus-baktería í maganum og kemur þannig jafnvægi á meltinguna.

ANTI AGE fyrir roskna hunda Staðfest að eykur árvekni og andlega snerpu.

Þetta er þín ábyrgð. Þetta er okkar ábyrgð. Þetta er PRO PLAN.

var mikil. Því var ákveðið að keyra hópeflið áfram og halda í fjáröflunarverkefni til þess að hafa allt klárt þegar sumarið gengi í garð. Klukkan rétt rúmlega 5:30 fimmtudaginn 19. júlí var allur hópurinn mættur á Keflavíkurflugvöll, klár í slaginn eftir rúmlega sex mánaða stífan undirbúning. Leiðin lá með Icelandair til Amsterdam þar sem félagar okkar í THW tóku á móti hópnum og óku okkur svo yfir til Osnabruck í Þýskalandi. Það var rétt að koma að kvöldmat þegar við renndum inn í gamla breska herstöð í útjaðri Osnabruck þar sem setja átti upp búðir fyrir næstu daga. Íslenski hópurinn var fyrstur á svæðið og var svo til ekkert búið að gera klárt. Fyrstu tvo dagana var íslenski hópurinn í því að gera búðirnar klárar áður en hinir hóparnir mættu en þeir voru frá Þýskalandi, Tyrklandi, Rússlandi og Rúmeníu. Síðdegis á föstudegi voru allir mættir og æfingin formlega sett og skipt var upp í hópa. Íslenski hópurinn fékk 18 manna liðsauka frá Þýskalandi og fékk nafnið Alpha platoon. Þarna var því mættur til leiks rúmlega 30 manna hópur sem átti eftir að verja

Alpha platoon vinnur í seinna verkefninu á lokaæfingunni.

Alpha platoon í fyrsta verkefninu á stóru lokaæfingunni.

öllum stundum saman alveg fram á síðasta dag. Laugardagur og sunnudagur voru frekar rólegir þar sem farið var í hópefli og tungumálanámskeið ásamt því að heimsóttur var dýragarður á svæðinu. Á sunnudagskvöldi fengu hóparnir úthlutað björgunartækjum sem þeir áttu að læra á næstu vikuna með það að markmiði að taka þátt í alvöru æfingu með lifandi sjúklingum í lok vikunnar. Alpha platoon fékk þrjá níu manna sendibíla með lágmarksbúnaði og tvo stóra MAN vörubíla með öllum tækjum og tólum fyrir 40 manna björgunarlið. Spenningurinn var í hámarki þetta kvöld enda skemmtilegir dagar framundan. Næstu fjóra daga var unnið á póstum þar sem allir lærðu fyrstu hjálp, flutning slasaðra, rötun og kortalestur, rústabjörgun með handverkfærum, rústabjörgun með stórum og öflugum tækjum ásamt því að lært var á ljósamöstur, rafstöðvar, dælur, spotta og stiga. Óhætt að segja að hópurinn hafi verið gjörsamlega búinn á því á fimmtudagskvöldinu þegar póstavinnunni lauk. Friðurinn var ekki langur það kvöld, rétt þegar síðustu krakkarnir voru að klára að borða kvöldmat kom útkallið stóra. Öllum hópum, samtals um 140 þátttakendum í verkefninu, var smalað saman út á stórt plan þar sem mikill leikur hófst. Yfirmaður THW á svæðinu lýsti fyrir krökkunum að stór jarðskjálfti hefði orðið í landi langt í burtu og að óskað væri eftir aðstoð þeirra. Krakkarnir fengu hálftíma til þess að græja sig fyrir sólarhringsútkall og rétt rúmlega hálftíma síðar rúlluðu 24 björgunarsveitarbílar út úr herstöðinni fullir af spenntum unglingum á leiðinni í „útkall“. Eftir að hafa ekið í tæpar þrjár klukkustundir mætti Alpha platoon í smábæinn Nordhorn, skammt frá landamærum Hollands, þar sem hópurinn þurfti að koma sér upp búðum fyrir nóttina. Að morgni föstudagsins 27. júlí

var svo ræst upp úr klukkan fimm, hóparnir þurftu að ganga frá búðunum, græja sér mat fyrir daginn og leggja af stað á æfingasvæði í nágrenninu þar sem búið var setja upp gríðarlega stóra rústaæfingu. Hugmyndin var að allir hópar fengju þrjú þriggja tíma verkefni og myndu svo halda heim á leið eftir það. Fyrsta verkefnið fór brösuglega af stað hjá Alpha platoon en gekk samt vel, hópurinn náði að klára verkefnið innan þriggja tíma en um var að ræða stóra rúst með um 10 lifandi sjúklingum innan í þar sem brjóta þurfti steypta veggi, taka í sundur vatnsleiðslur fullar af vatni og síga niður göng til þess að klára verkefnið. Næsta verkefni var svipað og þurfti að nota mikið af stórum verkfærum til þess að klára það. Rússneski hópurinn hafði byrjað á þessu verkefni fyrr um morguninn en ekki náð að klára. Var verkefnið því sett upp aftur og Alpha platoon byrjaði frá grunni. Það er skemmst frá því að segja að aðeins 22 mínútum eftir að verkefnið hófst hafði Alpha platoon bjargað öllum sjúklingum úr rústinni án þess að taka eitt feilspor. Rétt áður en hópurinn átti að byrja á síðasta verkefninu var æfingin flautuð af vegna hita. Hitinn sló í 34 gráður í forsælu og það hreyfði ekki vind á svæðinu auk þess sem krakkarnir voru allir í fullum öryggisklæðum með hjálm og vettlinga. Það var svo rétt um kvöldmatarleytið að hóparnir rúlluðu inn í gömlu bresku herstöðina, rétt um sólarhring eftir að þau höfðu lagt af stað kvöldið áður. Óhætt er að segja krakkarnir hafi verið gjörsigruð þetta kvöld og fóru flestir mjög snemma að sofa. Síðasta deginum var svo eytt í miðbænum í að þræða búðir og drekkja sér í menningu heimamanna. Um miðjan dag á sunnudegi var svo lagt af stað til baka til Amsterdam og kom hópurinn heim stuttu eftir miðnætti á sunnudagskvöldinu eftir langa en frábæra 10 daga í Þýskalandi. Unglingamál

Útivistarskólinn – nýjar áherslur

Einar Eysteinsson, starfsmaður Útivistarskólans, og Helena Magnúsdóttir, starfsmaður unglingamála SL

Flottur hópur eftir göngu á Kjalvegi hinum forna. Námskeið á vegum Útivistarskóla Slysavarnafélagsins Landsbjargar voru haldin í 16. skiptið í ár. Að venju sóttu unglingar alls staðar að af landinu námskeiðin og alls ekki var skortur á fjöri og hinum ýmsu ævintýrum. Á þeim 16 árum sem skólinn hefur verið starfræktur hefur hann gengið í gegnum ýmsar breytingar, má þar nefna að á upphafsárum skólans var hann staðsettur í Berufirði, fluttist hann svo á Gufuskála og í dag er hann orðinn að farandskóla sem ferðast milli landshluta. Óhætt er því að segja að Útivistarskólinn sé lifandi skóli sem aðlagast breyttum tímum. Á dagskrá Útivistarskólans sumarið 2012 voru fjögur námskeið, þrjú grunnnámskeið, á Gufuskálum, Heimalandi og Loðmundarfirði. Á dagskrá var einnig framhaldsnámskeið en þá var gengið eftir Kjalvegi hinum forna. Námskeiðin voru líkt og í fyrra frá mánudegi til föstudags. Í ár urðu ákveðnar breytingar á skipulagi Útvistarskólans. Skráningar á námskeið skólans voru einungis fyrir unglinga í unglingadeildum Slysavarnafélagsins Landsbjargar. Ákveðið var að fara með námskeiðin nær einingunum til að koma til móts við óskir þeirra. Einnig stóð umsjónarmönnum unglingadeildanna til boða að taka þátt í námskeiðum sumarsins, en einungis einn umsjónarmaður kom á námskeið skólans. Námskeiðið sem haldið var á Gufuskálum dagana 11.-15. júní var með hefðbundnum hætti. Mikil áhersla var lögð á að nýta þá aðstöðu sem er til staðar á svæðinu ásamt því að Björgunarsveitin Lífsbjörg á Snæfellsnesi fór með unglingana út á bát og skutlaði í sund, en þeir hafa stutt vel við bakið á Útivistarskólanum á þeim námskeiðum sem haldin hafa verið á Gufuskálum. Leiðbeinendur skólans þakka Björgunarsveitinni Lífsbjörg fyrir samstarfið. Lítil aðsókn var á námskeiðið að Heimalandi, einungis fimm einstaklingar skráðu sig á námskeiðið en pláss eru fyrir 28 einstaklinga á hverju námskeiði. Námskeiðið var því fellt niður vegna þátttökuleysis. Vegna ólíkra aðstæðna var ekki hægt að keyra sömu dagskrá í Loðmundarfirði og gert var á Gufuskálum. Þetta gaf leiðbeinendum gullið tækifæri til að breyta dagskránni og aðlaga hana staðháttum í Loðmundarfirði. Sem dæmi má nefna að meiri áhersla var lögð á útieldun en gert hefur verið áður á námskeiðum. Einnig var sá háttur hafður á að Björgunarsveitirnar Geisli og Gerpir komu á Atlantic 75 harðbotna slöngubátum sínum í Loðmundarfjörð á síðasta degi og skutluðu krökkunum í land á Neskaupstað til að auka fjölbreytni námskeiðsins. Á framhaldsnámskeiðinu var gengið yfir Kjöl hinn forna, lagt var af stað frá Bláfellshálsi og gengið var að Hveravöllum. Alls voru þetta 61 km sem genginn var á fjórum dögum og gist í tjöldum á leiðinni. Markmið framhaldsnámskeiðsins var að gera unglingana betur í stakk búna til að ferðast af sjálfsdáðum. Var þeim skipt niður í fjóra hópa, hver hópur þurfti að skipuleggja hvern dag fyrir sig. Unglingarnir fengu kort, leiðarlýsingar og veðurspár til verksins. Skemmst er frá

því að segja að unglingarnir stóðu sig einstaklega vel. Alls mættu 55 unglingar frá 10 unglingadeildum á námskeið Útivistarskólans í sumar. Miklar breytingar eru fyrirhugaðar á uppbyggingu námskeiða skólans. Horfið verður frá þeirri uppbyggingu sem verið hefur undanfarin ár. Hætt verður með grunn- og framhaldsnámskeið og í staðinn verður boðið upp á útivistarnámskeið í þremur mismunandi getustigum, hvert getustig sniðið að þeirri reynslu sem unglingarnir hafa hlotið í sinni unglingadeild yfir veturinn. Ásamt því verður dregið verulega úr bóklegri kennslu á námskeiðunum og vægi verklegrar kennslu aukið. Lögð verður meiri áhersla á að unglingadeildirnar sjái um bóklega kennslu yfir veturinn og unglingarnir verði undirbúnir fyrir námskeiðin. Þannig er unglingunum gefin aukin tækifæri til að takast á við krefjandi verkefni sem tengjast útivist og ferðamennsku.

Góður dagur að kveldi kominn. Unglingamál

Ungmennaskipti EUF Unglingadeildir Slysavarnafélagsins Landsbjargar, Náttfari á Húsavík og Mývargar í Mývatnssveit, tóku sig saman og tóku á móti unglingum frá Neumarkt í Þýskalandi en þau eru félagar í þýskum vatnabjörgunarsamtökum sem heita DLRG. Í heildina voru þetta 35 unglingar auk umsjónarmanna. Þema skiptanna var „Sjálfboðastarf í þágu samfélagsins“. Aðalmarkmiðið var að unglingarnir kynntust hver öðrum og gerðu sér grein fyrir hvað starf sjálfboðaliðans er mikilvægur þáttur í samfélaginu. Undirmarkmiðin voru að byggja upp sjálfstæða einstaklinga sem eru tilbúnir að vinna samfélaginu gagn í sjálfboðavinnu, læri að bjarga sér og öðrum við erfiðar aðstæður og geti tekið réttar ákvarðanir á réttum tíma. Einnig að vinna sem ein heild í hópi, koma skoðunum sínum á framfæri og hlusta á skoðanir annarra. Kynnast og virða menningu annarra þjóða. Samskiptin fóru fram á ensku þar sem Íslendingarnir skildu ekki þýsku og Þjóðverjarnir skildu ekki íslensku og fyrir vikið varð þetta enn flóknara.

Pétur Bjarni Gíslason og Sigrún Þórólfsdóttir, umsjónarmenn unglingadeilda

Gengið upp Kverkjökulinn.

Kristófer Reykjalín Þorláksson að klifra upp úr íssprungu og Anton Freyr Birgisson tryggir hann. Mynd: Pétur Bjarni Gíslason. 58

Unglingamál

Til að ná þessum markmiðum var sett saman metnaðarfull dagskrá. Þess var gætt að flétta saman fræðslu og skemmtun. Byrjað var á ýmsum leikjum til að hrista unglingana saman, láta þá hafa verkefni sem þeir þurftu að leysa í sameiningu um leið og þeir fræddust um Húsavík. Þá var það sjórinn. Þar kynntust þeir því hvernig harðbotna björgunarbátur er notaður, farið var í siglingu um Skjálfandaflóann og siglt eftir áttavita en það reyndist flóknara en flestir gerðu sér grein fyrir. Meðan á þessu stóð stukku hvalirnir í kringum okkur við mikla hrifningu. Auðvitað stukku svo allir í sjóinn og svömluðu þar undir eftirliti björgunarsveitamanna. Nú var Vatnajökulsþjóðgarður kynntur fyrir krökkunum, ekið var í Ásbyrgi, Vesturdal og að Dettifossi. Í Mývatnssveit var gengið á Leirhnjúk auk þess sem Grjótagjá og Stóragjá voru skoðaðar. Menn spreyttu sig á spottaæfingum við ýmsar aðstæður og fóru yfir öryggi við sig og klifur ásamt viðbrögðum við brunaslysum. Þá lá leiðin í Kverkfjöll þar sem unglingarnir lærðu heilmikið um hvernig á að haga sér á jökli, t.d. að ganga á broddum, nota ísaxir, fara í ísklifur, ganga eftir áttavita og síðast en ekki síst að klæða sig rétt. Á heimleiðinni var svo komið við í Öskju og synt í Víti. Að lokum fóru svo allir til síns heima alveg dauðþreyttir eftir viðburðaríka daga. Unglingarnir voru saman í níu daga og var einstaklega gaman að sjá hvernig þessir þrír hópar þéttust smám saman og urðu að lokum einn samheldinn hópur, duglegir að hjálpa hver öðrum og vinna sem ein heild. Að ári munum við heimsækja Þjóðverjana og styrkja þessi vinabönd sem hafa myndast og það er von okkar að þessi bönd haldi og verði enn betri þegar fram líða stundir. Það er augljóst að svona ungmennaskipti hvetja unglingana enn frekar til þátttöku í heilbrigðu starfi unglingadeildanna, þau verða víðsýnni, jákvæðari og öflugri einstaklingar til að takast á við lífið framundan. Það kostar mikla fjármuni og vinnu að taka þátt í svona ungmennaskiptum. Tímanum sjáum við ekki eftir, honum er vel varið í að byggja upp æsku landsins. Fjármunirnir komu frá „Ungt fólk í Evrópu”, fyrirtækjum og einstaklingum. Við þökkum öllum sem aðstoðuðu við þetta verkefni, hvort sem það var með fjármunum, vinnu, efni eða á annan hátt.

Eftirtaldir styðja við bakið á Slysavarnafélaginu Landsbjörg

SANDUR - MÖL - UPPFYLLINGAREFNI SÆVARHÖFÐI 33 - REYKJAVÍK - SÍMI 557 2000

SANDUR - MÖL - UPPFYLLINGAREFNI SÆVARHÖF‹I 33 - REYK JAVÍK - SÍMI 557 2000

www.oddihf.is

Reykjavík, Akranesi, Snæfellsnesi, Skagaströnd, Þorlákshöfn www.fmis.is

www.eskja.is

Rétt gleraugu fyrir allar aðstæður www.lvf.is

Fiskifélag Íslands

Eldvarnir ehf.

Grindavík, Hafnarfjörður, Höfn, Ísafjörður, Reykjanesbær, Sandgerði www.fms.is

Samstarf

Hópurinn á Gufuskálum.

Redningselskapet er norskt björgunarfélag sem sérhæfir sig í sjóbjörgun ásamt forvörnum við sjó og vötn. Félagið ákvað að fara með unglingahópinn Redningselskapet Ung Hessa frá Álasundi í ferð til Íslands til að kynnast björgunarstarfinu sem hér er unnið. Þar sem unglingadeildir Redningselskapet eru tiltölulega nýteknar til starfa var áhugi á að kynna sér sérstaklega starf unglingadeilda Slysavarnafélagsins Landsbjargar þar sem það hefur verið lengi við lýði og mikil reynsla komin á það.

Norsku unglingarnir fengu að kynnast Íslenskum björgunarskipum og bátum.

Unglingadeildin Pjakkur sótti um að fá að taka á móti hópnum og fékk verkefnið strax í hendurnar. Unglingadeildinni Dreka frá Snæfellsbæ var svo boðið að taka þátt þar sem slíkt samstarf unglingadeilda er hópeflandi og myndar tengsl, ekki bara milli landa heldur einnig milli eininga á Snæfellsnesi. Umsjónarmenn Pjakks og Dreka, þeir Erling Pétursson og Þórarinn Steingrímsson, hittu forsvarsmenn Redningselskapet á fundi í Skógarhlíð í nóvember þar sem farið var yfir fyrirhugaða heimsókn. Íslensku umsjónarmennirnir fengu fræðslu um starfsemi norsku samtakanna og upplýsingar um hvað þau vonuðust til að fá út úr heimsókninni. Eftir fundinn hófst skipulagning og var hún unnin í góðu samstarfi við umsjónarmennina úti. Lagt var upp með að norsku unglingarnir fengju að upplifa ýmsar tegundir björgunar sem íslenskar björgunarsveitir takast á við og unglingar læra um, t.d. snjóflóðaleit, sig og klifur, fyrstu hjálp og svo auðvitað sjóbjörgun. Voru félagar úr báðum björgunarsveitum meira en tilbúnir til að hjálpa og leggja sitt af mörkum til að gera heimsóknina sem skemmtilegasta. Unglingadeildin Redningselskapet Ung Hessa frá Noregi mætti svo til landsins þann 5. júlí síðastliðinn og tóku unglingadeildirnar Pjakkur og Dreki á móti þeim á Gufuskálum. Dagskráin hófst á kvöldvöku svo að allir gætu komið sér fyrir og kynnst. Unglingadeildirnar þrjár tjölduðu saman á tjaldsvæðinu á Gufuskálum og sváfu þar næstu fjórar nætur. Dagskráin næstu daga var þéttskipuð við leik og störf. Norsku unglingarnir, sem læra mest um sjóbjörgun heima fyrir, fengu m.a. að kynnast rústabjörgun, sigi og fyrstu hjálp. Einnig var farið með þau hringferð um Snæfellsjökul, í hellaskoðun og á ýmsa athyglisverða staði sem þjóðgarðurinn hefur upp á að bjóða. Ekki var sjóbjörgunarþátturinn alveg úti því farið var í siglingu á Björg ásamt því að Atlantic bátarnir tveir, Særún og Reynir, veittu eftirför og skiptust farþegar á Björg á því að prófa siglingu á þeim. Á kvöldin voru svo haldnar kvöldvökur og varðeldur. Norsku unglingarnir fóru ánægðir heim og ljóst að verkefnið tókst afar vel. Samvinnu þessara deilda er þó hvergi nærri lokið þar sem næsta sumar munu Norðmenn launa greiðann og taka á móti unglingadeildunum Pjakki og Dreka í Álasundi. Mikil tilhlökkun er meðal íslensku unglinganna að hitta aftur vini sína og félaga úr Redningselskapet Ung Hessa. Unglingamál

Erling Pétursson, umsjónarmaður unglingadeildarinnar Pjakks

Pjakks og Dreka við Ung Hessa

Eftirtaldir styðja við bakið á Slysavarnafélaginu Landsbjörg A. Wendel umboðs- & heildverslun www.wendel.is

Daglegt brauð

Fiskmarkaður Bolungarvíkur og Suðureyrar www.fmbs.is

Afl starfsgreinafélag www.asa.is

Dalvíkurhafnir Dalvík- Árskógsströnd- Hauganes www.dalvik.is

Fiskmarkaður Hólmavíkur ehf.

Akureyrarbær www.akureyri.is

Egersund Ísland ehf. www.egersund.is

Fiskmarkaður Patreksfirði fiskmarkadur@simnet.is

Alþýðusamband Íslands

Endurskoðun Vestfjarða ehf. www.endvest.is

Fiskmarkaður Siglufjarðar ehf. fmsi@fiskmarkadur.is

Betra brauð, Akureyri

Farmanna- og fiskimannasamband Íslands

Fiskmarkaður Austurlands hf. fmaust@simnet.is

Bolungarvíkurhöfn www.bolungarvik.is

Félag skipstjórnarmanna www.skipstjorn.is

Fiskvinnslan Íslandssaga

Brunavarnir Suðurnesja

Fisk Seafood www.fisk.is

Baader Island ehf.

Fjölnir ehf. Frár ehf. frar@simnet.is Freydís sf. www.freydis.is Gjögur hf. Glervík ehf. Breiðdalsvík www.facebook.com/glervik Grundarfjarðarbær www.grundarfjordur.is www.olfus.is Grundarfjarðarhöfn www.grundarfjordur.is Gullberg ehf. Gúmmísteypa Þ. Lárussonar Hafbáran ehf. 450 Patreksfjörður

Félagsmál

Snorri á Augastöðum er nafnið sem flestir þekkja hann undir en fullu nafni heitir hann Snorri H. Jóhannesson. Hann hefur nýlátið af störfum sem formaður hjá Björgunarsveitinni Ok. Og það eftir 11 ára samfellda setu sem formaður. Geri aðrir betur. Okkur hjá Björgun fannst upplagt að renna vestur í Borgarfjörð og taka Snorra tali. Eftir að rennt var í hlað og tekist hafði að koma Snorra til að setjast niður rólegum, sem er víst eitthvað sem ekki gerist oft, var fyrstu spurningunni skellt fram. Hvernig kom það til að þú gerðist formaður, Snorri? „Ég var reyndar búinn að vera í stjórn löngu áður. En svo eins og oft er í björgunarsveitum voru vangaveltur hver ætti að taka þetta að sér. Það var einn sem var nýbyrjaður sem kom til greina. Mér fannst hins vegar ómögulegt að maður sem hefði litla reynslu yrði formaður. Lét þá skoðun mína í ljós og þá fóru menn að skora á mig og ég endaði sem formaður.“ Hvers vegna ertu að hætta? „Ég er alls ekki hættur í björgunarsveitinni en ég er orðinn þreyttur á þessu starfi. Eins og margir þekkja

lendir mikið af starfinu á fáum höndum og ég er í mörgu öðru líka. Ég er formaður í öðrum stórum félagsskap sem ég stofnaði, Félagi refa- og minkaveiðimanna. Þar höfum við verið að standa í ýmsum verkefnum eins og bókaútgáfu. Ég sá líka fram á að það voru líklega einhverjir til í að taka við og fannst því upplagt og í raun tími til kominn að gefa ungu mönnunum meira svigrúm. En ég er alls ekki hættur að starfa og mun aldrei gera. Mér þykir afskaplega vænt um þessa sveit.“ Þegar hér var komið sögu var ekki laust við að Snorri yrði örlítið meira mjúkur á róminn og því kannski rétt að spyrja hvort hann eigi skilningsríka konu? Snorri hlær og segir: „Já, já, hún hefur nú þurft að þola ýmislegt í gegnum tíðina, ég er líka mikið í vinnu utan heimilis. En á móti var nú hægt að vinna mörg störf fyrir björgunarsveitina heima. En vissulega er maður mikið í burtu, það eru fundir, æfingar og fleira. En já, ég á skilningsríka konu, annars hefði þetta aldrei gengið.“ En Snorri hefur sinnt öðru en formennsku, þau hjónin eru með heilmikinn búskap. „Við erum með sauðfjárbú, ætli það séu ekki um 300 kindur í vetrarfóðri en svo erum við líka með hesta. En þeir eru fyrst og fremst bara til notkunar fyrir okkur á heimilinu. En ég er líka búinn að reka hér rannsóknarstöð fyrir japanskan háskóla í ein 30 ár. Hér rannsaka þeir norðurljósin, kanna áhrif þeirra á segulsvið jarðar og fjarskipti en einnig samskipti við gervitungl og áhrif á flugvélar. Upphaflega átti þetta verkefni að vera í þrjú ár en þau eru orðin þrjátíu. Þeir koma hingað á haustin og eru kannski í svona 10 daga, jafnvel hálfan mánuð. Tæknin er orðin svo fullkomin að það má gera þetta mikið til í gegnum netið. Hér áður var ég að skipta um segulbönd en núna fara gagnapakk-

arnir bara beint út til þeirra í gegnum netið. Nú hlær Snorri og segir að þar sem við höfum verið að ræða konuna hans áðan þá séu þau að fagna stóráfanga þessa dagana. „Svo er mál með vexti að þegar Japanirnir komu hér árið 1982 vorum við nýbúin að byggja okkur þetta hús. Það stóð til að þeir fengju herbergi en þar sem ekki var allt tilbúið fóru þeir beint inn í stofuna. Og núna loksins vorum við að klára aðstöðu fyrir þá svo við hjónin vorum að fá stofuna okkar, eftir 30 ár. Þú sérð nú hvað konan er afskaplega umburðarlynd.“ En frá heimili og búskap og að björgunarsveitarstarfinu. Hvernig finnst Snorra hans sveit og björgunarsveitir almennt hafa þróast í formannstíð hans? Eftir andartaks umhugsun stendur ekki á svarinu. „Mér finnst mín björgunarsveit hafa gjörbreyst. Eins og oft gerist hafði sveitin farið í gegnum félagslega krísu, áhuginn fer í bylgjum og ræðst svolítið af verkefnastöðunni. Um leið og það er eitthvað að gera eflist áhugi manna á starfinu. Við höfum verið mjög gæfusamir í minni formannstíð. Náðum að stækka húsnæðið, eigum tvo snjóbíla enda mikil snjóbílamenning og auk þess eigum við vélsleða. Þannig er ýmislegt sem hefur dregið menn inn í starfið og það er mikil gæfa. En það er ekki svo að ég hafi staðið einn í þessu, með mér hafa verið miklir úrvalsmenn alla tíð og stjórnin hefur því sem næst verið óbreytt í þessi ellefu ár. Sumum hefur þótt við vera nískir því við ákváðum að taka ekki lán fyrir kaupum á búnaði og byggingu húss heldur söfnuðum fyrir þessu. Það tókst og meira að segja aðeins betur.“ Og það er augljóst að Snorri er í essinu sínu, maður sér hann lyftast upp og áhuginn á starfinu skín af honum enda heldur hann áfram. „Ég hef stundum gagnrýnt ofleik hjá björgunarsveitum. Svona heilt yfir Félagsmál

Jónas Guðmundsson, starfsmaður SL

„Mér finnst félagið andskoti gott“

Eftirtaldir styðja við bakið á Slysavarnafélaginu Landsbjörg Hafnarfjarðarhöfn www. hafnarfjardarhofn.is

Ísfélag Vestmannaeyja hf. www.isfelag.is

Hafnasamlag Norðurlands

Ísblikk ehf.

Hafnarsjóður Skagafjarðar www.skagafjordur.is

Íþróttamiðstöðin Egilsstöðum www.egilsstadir.is

Hafnarsjóður Þorlákshafnar www.olfus.is

Jeppaþjónustan Breytir ehf. www.breytir.is

Samvinnufélag útgerðarmanna www.veidiflugan.is www.Fjardasport.is

Hita- og vatnsveita Mosfellsbæjar www.mos.is

Kristinn J. Friðþjófsson ehf.

Segull ehf.

Launafl ehf. www.launafl.is

Seyðisfjarðarkaupstaður www.seydisfjordur.is

Hjallasandur ehf. Snæfellsbæ Hjálmar ehf. Hlaðbær-Colas hf. www.colas.is Hraðfrystihúsið Gunnvör hf. Höllin, veitingahús, Siglufirði

Listmunasala Fold www.myndlist.is Miðás hf. ww.brunas.is Miðstöðin ehf. Pétursey gudjonr@eyjar.is Reykjanesbær

www.reykjanesbaer.is Reykjaneshöfn Salka - Fiskmiðlun hf. www.norfish.is

Siglufjarðardeild RKÍ Sigurbjörn sf. sibjehf@simnet.is Sigurður Ólafsson ehf. olibjorn@eldhorn.is Sjómanna- og vélstjórafélag Grindavíkur Sjómannafélag Eyjafjarðar www.sjoey.is Sjómannafélagið Jötunn, Vestmannaeyjum Sjómannasamband Íslands www.ssi.is Skiltagerðin ehf. SKRA. Skrifstofuþjónusta Austurlands www.skrifa.is Slökkvilið höfuðborgarsvæðisins www.shs.is Stegla ehf.

Unglingamál

finnst mér við stundum tjalda ansi miklu til. Einhvern tíma missteig strákur sig í Esjunni og kallað var á tækjabíl slökkviliðsins og fullt af björgunarsveitum. Ég held að það hafi verið um 40 manns að leiða strákinn til byggða. En auðvitað hef ég skilning á þessu. Við sveitakallarnir erum alltaf úti, að labba og sinna vinnu og búi en ungu mennirnir í Reykjavík sem ekki hafa aðstöðu til að stunda mikla útivist bíða spenntir eftir aksjón. En svo má líka líta á þetta sem æfingar en þá kemur nískan upp í mér. Þetta kostar allt peninga og stundum er fólk að gagnrýna að illa sé farið með peningana. Ég hef líka gagnrýnt ofnotkun á þyrlunni en stundum fer hún í verkefni sem aðrir geta sinnt en svo er stundum neitað að senda hana. Man eftir dæmi í fyrra þar sem beðið var um hana hingað vestur. Þá var ein biluð, önnur í skoðun og sú þriðja fékkst ekki þar sem það kostaði of mikið.“ En höldum okkur við félagið, nú er ekki langt síðan að öll landsamböndin sameinuðust. Hvernig finnst þér það hafa tekist? „Mér finnst það hafa gengið ótrúlega vel, í raun betur en ég átti von á. Það var auðvitað ákveðinn pirringur til að byrja með. Ég var reyndar ekki virkur í starfi þegar sameiningin átti sér stað en tók við formennsku fljótlega eftir það. Félagar eiga það til að gleyma sér svolítið og vera fastir í gömlu landsamböndunum en yfirstjórn félagsins lítur faglega framhjá því öllu. Ég hef reyndar aldrei skilið hví sumir komast upp með að merkja sig ekki eins og aðrir. Við erum að reyna að vera fagleg, klæðum okkur öll eins, erum að reyna að vera eins, koma fram sem ein samtök og líttu á Flugbjörgunarsveitabílanna. Ég fékk spurningar frá konu í fyrra um tengslin á milli Flugbjörgunarsveitarinnar og félagsins. Þá stóð hún í þeirri trú að þetta væri annað, ekki Slysavarnafélagið Landsbjörg. Mér finnst gaman að mæta á þing og aðra viðburði og sjá bílaflotann, allir eins merktir í litum félagsins. Það er búið að sameina og það eru samþykktar reglur þá eiga þær að gilda um alla. En ég harma reyndar brotthvarf Gufuskála, hefði viljað sjá þá áfram í rekstri hjá félaginu. En ef það er ekki til peningur verða menn að forgangsraða. Ég er samt ekki sáttur við að jafnöflugum samtökum og Slysavarnafélaginu Landsbjörg skuli ekki vera gert kleift að halda úti svona æfingabúðum til að þjálfa og mennta félaga sína. Þetta er allt sjálfboðaliðastarf,

Fyrsti snjóbíll Oks á vörubíl sveitarinnar.

Snorri við japönsku rannsóknartækin. við spörum ríkinu hundruð milljóna á ári og ef við værum ekki til staðar þyrfti ríkið að leggja fram ansi háar upphæðir til að tryggja almannaöryggi. Ég er frekar sár vegna þessa.“ Það þarf ekki að spjalla lengi við Snorra á Augastöðum til að sjá að hann ber hagsmuni sinnar björgunarsveitar og félagsins fyrir brjósti. Það skín úr öllu hans tali og fasi. Það liggur því beint við að spyrja hann hvernig honum finnist félagið vera að þróast í sínu starfi. „Við erum á leið í meiri fagmennsku. Menn eru að sækja sér fróðleik og formúlur til útlanda jafnvel og koma með inn í námskeiðin okkar hér. Sumt er til góða en annað ekki og menn verða bara að hafa þroska til að meta hvað á við. Mér finnst samt að við megum ekki gleyma grasrótinni, félögum sem hafa ekki aðstöðu til að sækja námskeið. Félagið er byggt upp af þannig fólki í upphafi og það þarf ekki sérfræðing til að labba í röð og leita. Við megum því ekki einblína á það eingöngu. Verðum að gefa öðrum svigrúm innan Slysavarnafélagsins Landsbjargar og meta að verðleikum þeirra framlag. Þetta er allt nauðsynlegt í bland og eina námskeiðið sem mér finnst að eigi að vera forsenda þess að starfa í björgunarsveit er fyrstu hjálparnámskeið. Það væri pínleg staða ef björgunarsveitarbíll kæmi akandi að slysi og enginn kynni fyrstu hjálp. Rötun, sporarakning, sálfræði týndra er eitthvað sem þeir sem stjórna þurfa að kunna skil á. Ef menn vilja geta þeir orðið fagmenn því það er ofboð af námskeiðum í boði og gott ef menn gefa sér tíma en við þurfum hina félagana líka.“ Og þá í beinu framhaldi eru útköllin, hvernig upplifir þú breytingar á þeim síðustu árin? „Útköllin eru alltaf að breytast. Til allrar guðslukku hefur ekki verið mikið um flugslys undanfarin ár en það var töluvert um þau á fyrstu árum sveitarinnar. Útköll í tengslum við jeppamennsku voru mikil fyrir árið 2007 en hefur fækkað mikið. Við förum jú eitthvað í óveðursútköll en núna förum við í endalaus útköll að sækja ferðamenn á bílaleigubílum. Flest okkar útköll eru á Kaldadal en þar fórum við í sex útköll á aðeins fjórum dögum nýlega. Lokunarskiltin virðast ekki gilda fyrir íslenska jeppamenn. Þeir keyra út yfir eða hreinlega bara færa skiltin og útlendingarnir elta svo bara förin. Við erum farnir að rukka fyrir þetta, það er ekki hægt annað þegar fólk

fer svona framhjá skiltunum. Fólk á að vera fegið að fá þó bara rukkun frá okkur. Við bjóðum auðvitað fólki að skilja bílinn eftir og aka því til byggða en oftast drögum við bílana niður í samráði við bílaleigurnar. Að vera með húsnæði og tæki krefst mikilla peninga og meiri vinnu að afla þeirra. Þrátt fyrir að við höfum hækkað í peningaskiptakerfinu sem léttir okkur róðurinn þá er erfitt að ná í peninga, fyrst og fremst vegna fámennis. Við söfnum dósum, seljum blóm á konudaginn og erum auðvitað með flugelda en þetta er mikil vinna, mjög mikil vinna.“ En hvernig vill Snorri sjá Slysavarnafélagið Landsbjörg þróast? „Mér finnst félagið andskoti gott eins og það er, það má ekki þróast út í að vera stærra og yfirbyggingin má alls ekki vera stærri. Það er góð stefna að vera ekki alltaf með þing og viðburði í Reykjavík. Það eina sem ég hef áhyggjur af er hvernig sveitir á landsbyggðinni eigi að ná til sín félögum. Krakkarnir flytja suður eða á Akranes og koma jafnvel ekkert aftur. Þau skrá sig í sveitina full af eldmóði en strengurinn slitnar þegar þau flytja til að fara í skóla eða vinnu. Ég hef því miklar áhyggjur af þessu en vona að þetta verði ekki vandamál. Mér þykir mikið vænt um Slysavarnafélagið Landsbjörg, félagið hefur verið stór hluti af mínu lífi frá árinu 1967. Oftast gaman og gefandi en líka stundum erfitt og sorglegt en lífið er þannig. Maður verður að vera í stakk búinn til að komast í gegnum það og það hefur maður gert. Stundum er það erfitt en í heildina miklu meira gaman og gefandi.“ Við grípum þetta á lofti og spyrjum Snorra á Augastöðum að lokum hvað starfið hafi gefið honum? „Formannsstarfið hefur ekki gefið mér annað en að geta haldið utan um mína björgunarsveit sem mér þykir vænt um. Þetta er félagsskapurinn sem heldur mér hér en mér þykir gaman að ferðast og stunda útivist. Ég hef verið úti alla mína ævi og er kunnugur á þessu svæði sem hefur oft nýst. Mér finnst að ef maður hefur eitthvað að gefa samfélaginu eigi maður ekkert að liggja á því. Ég vil bara skora á alla Íslendinga að standa vörð um sínar björgunarsveitir. Ekki bara af því þær eru mikilvægur öryggisþáttur heldur eru þær líka góð uppeldisstöð fyrir unglingana sem er gríðarlega mikið atriði í hverju samfélagi. Landsmenn og ríkið ættu að standa vörð um Slysavarnafélagið Landsbjörg.“ Félagsmál

Ný björgunarstöð Lífsbjargar í Snæfellsbæ

Húsið er með þrennar stórar útkeyrsludyr og einar minni.

Eins og sjá má er húsið alveg við höfnina á Rifi.

Það er sem betur fer ekkert óalgengt að björgunarsveitir allt í kringum landið reisi nýjar björgunarstöðvar undir starfsemi sína. Þær eru af öllum stærðum og gerðum. Húsið sem nú er verið að ljúka byggingu á í Snæfellsbæ hefur vakið töluverða athygli innan samtakanna. Við höfum fengið margar ánægjulegar heimsóknir frá heilu sveitunum svo og einstaka félögum til að skoða húsið. Okkur hefur gengið afskaplega vel með alla verkþætti byggingarinnar, alveg frá því að safna fjármagni í verkefnið og því að hanna og reisa húsið. Ég vil þakka þann mikla velvilja og stuðning sem við höfum fengið frá fjölmörgum aðilum. Sá stuðningur er undirstaða velgengninnar.

okkur firnavel tekið og mikið spáð og spekúlerað. Við fengum margar góðar hugmyndir sem nýttust okkur við hönnun hússins. Áfram hélt undirbúningurinn. Hugmyndir okkar um nýja björgunarstöð voru rækilega kynntar í bæjarfélaginu. Við vorum óþreytandi í því að fara á fundi hjá Lionsklúbbum og öðrum félagasamtökum sem starfa í sveitarfélaginu og segja frá starfi björgunarsveitarinnar og kynna fyrirhugaðar byggingaframkvæmdir. Til að verkefnið tækist vel var lykilatriði að hafa bæjarbúa vel upplýsta og með okkur. Leitað var eftir tilboðum í bygginguna og kannaður vilji hjá bæjaryfirvöldum um að kaupa af okkur gömlu húsin. Við höfðum heyrt af áhuga þeirra að fá húsið í Ólafsvík til að stækka slökkvistöð Snæfellsbæjar en þau hús eru sambyggð. Það var meiri óvissa hvað gera átti við húsið á Hellissandi. Loks fór það svo í byrjun árs 2009, í miðju hruninu, að bæjarstjórn tók ákvörðun um að kaupa af okkur bæði húsin. Fóru nú hlutirnir að gerast. Hrundið var af stað fjáröflunarátaki sem fólst meðal annars í því að sendir voru út greiðsluseðlar á öll heimili og fyrirtæki í Snæfellsbæ og óskað var eftir fjárframlögum í húsbygginguna. Þessi fjáröflun gekk það vel að stjórn Lífsbjargar skrifaði undir verksamning við verktakafyrirtækið Nesbyggð ehf. í apríl 2009. Verksamningurinn hljóðaði í meginatriðum upp á að fyrirtækið byggði 600 fm steinsteypt hús fyrir okkur. Kostnaðurinn yrði 52 milljónir króna og Nesbyggð lánaði okkur 20 milljónir króna vaxtalaust til fimm ára.

Davíð Axelsson, formaður björgunarsveitarinnar Lífsbjargar

Undirbúningur og byggingarsagan Þegar björgunarsveitirnar Björg Hellissandi og Sæbjörg Ólafsvík sameinuðust árið 2007 var það strax tekið fram í stefnuskrá nýrrar sveitar að byggja skyldi nýja stóra björgunarstöð við höfnina í Rifi en Rif er eins og flestir vita nánast mitt á milli Ólafsvíkur og Hellissands. Strax á sjómannadeginum sama ár var nýrri sameinaðri sveit gefið nafn og tekin fyrsta skóflustungan að húsinu. Málið var síðan sett í salt í smá tíma því menn þurftu aðeins að ná áttum og koma nýrri sameinaðri sveit almennilega á laggirnar. Samt var alltaf einhver undirbúningur í gangi, til dæmis fóru stjórnarmenn í húsaskoðunarferð til þriggja björgunarsveita. Þær sveitir sem urðu fyrir valinu voru valdar vegna þess að þær lögðu mismunandi áherslur á sjó- og landbjörgun. Okkar sveit þarf að vera jafnvíg bæði á sjó og landi og lék okkur forvitni á að sjá hvernig félagar okkar voru búnir að byggja upp sína aðstöðu. Fyrst var farið til björgunarsveitarinnar Þorbjarnar í Grindavík þar sem þeir eru að öllum öðrum ólöstuðum mjög framarlega í sjóbjörgun. Að þeirri heimsókn lokinni lá leið okkar til Kyndils í Mosfellsbæ. Sú sveit er tiltölulega nýlega búin að byggja hús. Við enduðum svo hjá Björgunarfélagi Akraness þar sem eru svipaðar aðstæður og hjá okkur. Alls staðar var

Rúmgóður samkomusalur er í húsinu. 66

Félagsmál

Byggingarframkvæmdirnar Framkvæmdir hófust á skírdag árið 2009. Í byrjun var mikill hraði á verkinu og rauk húsið upp. Síðan hægðist töluvert á en samt var ágætis samkomulag við verktakann. Þó að þeim verkhluta hans sem var að skila húsinu fokheldu og flísalögðu að utan seinkaði töluvert þá leystum við þau mál öll farsællega. Þegar leið að því að Nesbyggð skilaði af sér verkinu sem var seint um haustið 2010 þá byrjaði vinna okkar fyrir alvöru. Samið var við tvo verktaka í Snæ-

Lagnir í nýstárlegu kyndikerfinu fylltar með frostlegi.

fellsbæ, annar tók að sér að reisa milliveggi á efri hæð og hinn að sjá um alla gólfflísalögn. Frá fyrsta degi gerðum við okkur grein fyrir því að það skipti öllu að vel yrði haldið utan um fjármálin. Auðvelt er að missa kostnaðinn upp úr öllu valdi. Mikil áhersla var lögð á að halda öllum kostnaði niðri þó að við vildum hafa húsið sem veglegast. Byggingarhraðinn réðist eingöngu af fjárráðum og vorum við reiðubúin að stöðva framkvæmdir hvenær sem var. Frekari lántökur komu ekki til greina. Það fór því töluverður tími í að fá vinnu og efni á sem mestum afslætti eða jafnvel gefins. Þó að við kæmust ekki hjá því að fá verktaka í ákveðin verk þá var mikið unnið í sjálfboðavinnu. Björgunarsveitin gekk í öll þau störf sem við mögulega gátum og miklu skipti að rafverktakar og píparar gáfu alla sína vinnu sem og félagasamtök sem hjálpuðu okkur við málningu og fleira.

Húsið Eins og áður sagði er húsið 600 fm að grunnfleti. Á neðri hæð er búningsherbergi með 32 einstaklingsskápum og tvö jafnstór búnaðarherbergi annað fyrir sjóbúnað og hitt fyrir landbúnað. Efri hæðin er 220 fm. Hún hýsir, ásamt salernum, 73 fm félagssal, eldhús, stjórnstöð björgunarsveitar, unglingadeildarherbergi og skrifstofu kvennadeilda. Bílasalurinn á neðri hæð er 450 fm. Á honum eru þrjár stórar útkeyrsludyr og tvær minni og snýr önnur þeirra að flotbryggju björgunarbátsins Bjargar. Yfir hluta af bílasalnum er 92 fm. geymsluloft. Mesta hæð á húsinu er 8 m en vegghæð er 6 m. Þessi hæð heldur sér að fullu í bílasal og býður upp á margs konar möguleika á klif- og sigæfingum. Við hlið hússins stendur 15 m hátt fjarskiptamastur sem við fengum frá félaginu en það stóð áður við Stangarhyl þar sem skrifstofur samtakanna voru áður.

Varmadælan Það sem hefur kannski vakið hvað mesta athygli í sambandi við húsið er kyndingin. Eins og flestir vita er Snæfellsbær á svokölluðu köldu svæði sem þýðir einfaldlega að mjög erfitt er að nálgast náttúrulega heitt vatni í jörð. Notast er

við rafmagn til kyndingar og höfðum við nokkrar áhyggjur af því hve dýrt yrði að kynda svona stórt hús. Búið var að setja gólfhitalögn í allt húsið og virtist ekki annar möguleiki vera í stöðunni en kaupa hefðbundna hitatúpu og var það gert. En þegar leið á byggingartímann var mikið farið að spá í varmadælutæknina og þá einna helst þær dælur sem nýta varma úr vatni eða sjó til að hita upp vatn til kyndingar. Staðsetning hússins gat ekki verið hentugri fyrir þessa uppsetningu þar sem það stendur um það bil 6 m. frá sjónum. Það varð úr að keypt var Thermia Robust 35 KW varmadæla og lagðir voru við hana 1.250 metrar af 40 mm plastlögnum sem voru fylltar af 35% vatnsblönduðum kælivökva. Lögnunum var síðan komið fyrir í hönkum undir flotbryggjunni sem björgunarbáturinn Björg liggur við. Þessi búnaður getur skilað að hámarki 60° heitu vatni, sem er yfirdrifið nóg til að hita upp húsið. Frá því að byrjað var að kynda með varmadælunni hafa mánaðarlegir rafmagnsreikningar lækkað um 40% og munar um minna.

Að lokum Nú þegar þessi orð eru skrifuð er björgunarsveitin flutt inn í húsið og verið er að leggja lokahönd á rafmagn, loftræstingu og frágang utanhúss. Gert er ráð fyrir að heildarkostnaður verði í kringum 90 milljónir króna. Það teljum við vera mjög ásættanlegt. Í haust stendur svo til að vígja húsið og gefa því nafn. Þó að björgunarsveitin Lífsbjörg hafi borið hitann og þungann af byggingunni hafa slysavarnadeildirnar Helga Bárðardóttir á Hellissandi og Sumargjöf í Ólafsvík staðið þétt við hlið okkar í þessari vinnu og eiga þessar þrjár einingar jafna hluti í húsinu. Eins og gefur að skilja hefur húsbyggingin tekið mikinn kraft og tíma frá sveitinni. Þó að við höfum getað haldið uppi þokkalegu félagsstarfi á þessum tíma þá hefur lítill kraftur verið í þeirri starfsemi. En nú þegar líður að því að við fullklárum húsið eru næstu skref að efla það starf. Nú þarf einnig að huga að endurnýjun á tækjum og búnaði sem hefur mátt bíða. En þetta eru verkefni sem eru bæði spennandi og skemmtileg. Göngum við í Björgunarsveitinni Lífsbjörg því full metnaðar inn í framtíðina.

GERÐU VERÐSAMANBURÐ! - FÁÐU UPPLÝSINGAR OG TILBOÐ Á WWW.DEKKJAHOLLIN.IS

GÆ

vetrardekkjunum!

DEKK ÐA

Þú getur treyst

BETRA I VERÐ

AKUREYRI

EGILSSTAÐIR

REYKJAVÍK

Draupnisgötu 5 462 3002

Þverklettum 1 462 3002

Skeifunni 5 581 3002

Skútuvogi 12 581 3022

www.dekkjahollin.is Ódýrustu heilsársdekkin eru í Dekkjahöllinni skv. óformlegri könnun DV, 19. september 2012

Eftirtaldir styðja við bakið á Slysavarnafélaginu Landsbjörg www.eyruni.is

Verslunarmannafélag Suðurnesja

Steinunn ehf.

Vestmannaeyjahöfn www.vestmannaeyjar.is

Súðavíkurhöfn Sveitarfélagið Garður www.svgardur.is Tækniþjónusta Vestfjarða ehf. sveinn@tvest.is Valberg ehf. valbergehf@simnet.is

Vesturbyggð www.vesturbyggd.is VR www.vr.is VSO Ráðgjöf ehf. Þórsberg ehf.

Verkalýðsfélagið Hlíf

Þórsnes

NESKAUPSTAÐ

Safalinn ehf. býður upp á mikið úrval af vönduðum vörum frá MAMMUT: Snjóflóðaýlar - stangir - skóflur - hjálma - klifurbúnað - línur - ísexi. Svefnpoka frá Ajungilak. Og margt fleira.

Vefverslun á www.errea.is

NÁMSKEIÐ Í tengslum við ráðstefnuna Björgun verður boðið upp á eftirfarandi námskeið: • Hestar í leit og björgun • Slysaförðun • Fjallajeppar • Sjóbjörgun • Fallvarnir og fallvarnabúnaður

HESTAR Í LEIT OG BJÖRGUN Námskeiðið er ætlað því björgunarsveitafólki sem áhuga hefur á því að nota hesta við leit og björgun, hvort sem það eru hestamenn eða aðgerðastjórnendur. Þetta er tveggja daga námskeið þar sem farið er yfir möguleika notkunar hesta við leit og björgun, björgunar- og leitaraðferðir á hestum, útbúnað manns og hests og verndun vísbendinga við leit á hestum. Leiðbeinandi námskeiðsins er T’mi Finkle, stjórnandi TROTSAR sem er bandarískur björgunarhestahópur (trotsar.org). T’mi hefur áratugalanga reynslu af björgunarstörfum og ýmis konar kennslu tengdri leit og björgun, almannavörnum og lögreglustörfum þar ytra. Sjá nánari upplýsingar á www.landsbjorg.is

SLYSAFÖRÐUN Tilbúnir áverkar sem líta raunverulega út á „sjúklingum“ á æfingum auka skilvirkni þeirra og upplifun þátttakenda verður raunverulegri og þar af leiðandi betri. Námskeiðið í slysaförðun er spennandi kostur fyrir alla þá sem vilja læra að farða „alvöru“ áverka á einfaldan hátt og nota til þess ýmis efni og áhöld; bæði það sem til er á hverju heimili sem og nýjustu tækni eins og flókin, fjarstýrð blæðingarkerfi. Þátttakendur fá verklega þjálfun í að farða áverka; allt frá skeinum og mari til slagæðarblæðandi aflimana. Verk nemenda verða svo sýnd gestum á ráðstefnunni Björgun. Marcel Rodriguez er sjálfboðaliði í leitarog björgunarsveit Pacific Northwest Search and Rescue í Portland, Oregon. Marcel er með starfshæfisvottun sem EMT/WEMT, hann er línubjörgunarmaður og björgunarmaður á hraðbát. Marcel er einnig þjálfari fyrir Skedco Inc., framleiðendur Sked björgunarbörunnar. Þegar hann starfar ekki við kennslu og leitarog björgunaraðgerðir, starfar Marcel við samruna og yfirtökur fyrir alþjóðlegt hugbúnaðarfyrirtæki. Sjá nánari upplýsingar á www.landsbjorg.is

Ráðstefna

Fallvarnir og fallvarnabúnaður

JEPPANÁMSKEIÐ

Öryggi við vinnu og björgun á þökum – vinnustofa

Breyttar bifreiðar hafa skipað stóran sess meðal björgunartækja íslenskra björgunarsveita undanfarna áratugi. Þeir komast næstum því hvert sem er í óbyggðum, jafnvel yfir jöklana sem ná yfir um 10% af hálendinu. Á þessu tveggja daga námskeiði kynnast þátttakendur hvers megnugir þessir bílar eru í umhverfi sem er í senn krefjandi og spennandi. Námskeiðið er opið öllu félagsfólki sem og erlendum gestum á ráðstefnunni Björgun. Rétt er þó að taka fram að jeppanámskeiðið er meira sniðið að þörfum erlendra þátttakenda. Ef þú hefur áhuga á að taka þátt í því þá vinsamlegast hafðu samband við skrifstofu SL.

Björgunarfólk þarf að kunna að verja fólk falli enda er það oft í aðstæðum þar sem þess er þörf. Þök, og þá einkum lágreist, geta skapað aðstæður sem krefjast góðrar þekkingar á mögulegum hættum sem og þeim búnaði sem til þarf til að verjast falli. Í þessari vinnustofu verða tæknileg og hagnýt atriði kynnt og verða þátttakendur látnir framkvæma hagnýt fallpróf með aðstoð tölvustýrðra mælitækja. Hansjoerg Kendler er eigandi og framkvæmdastjóri KENDLER Rope Work - Rope Rescue og meðlimur í Austurrísku fjallabjörgunarþjónustunni í Innsbruck. Hann er með um 35 ára reynslu í sérhæfðri fjallabjörgun.

Ráðstefna

NÁMSKEIÐ Í SJÓBJÖRGUN Slysavarnafélagið Landsbjörg á og rekur Slysavarnaskóla sjómanna um borð í Sæbjörginni. Þar eru sjómenn landsins og félagar í sjóbjörgunarsveitum þjálfaðir. Á þessu námskeiði verða kynntar helstu hliðar sjóbjörgunar á Íslandi og hvernig íslenskar sjóbjörgunarsveitir eru þjálfaðar til að takast á við erfiða náttúruna. Þátttakendur vinna með ýmsar gerðir af bátum, þ.m.t. harðbotna björgunarbáta og stærri björgunarskip. Farið verður í öryggismál og meðferð báta og æfð verða viðbrögð við því þegar bátur veltur, akkerisvinna og björgun úr sjó. Um 20% námskeiðssins fer fram í skólastofu og 80% eru verklegar æfingar á sjó. Þátttakendum gefst einnig kostur á að heimsækja þyrlusveit Landhelgisgæslunnar á laugardags- eða sunnudagsmorgun. Dagur 1 09:00 Mæting í Sæbjörgina. Kynning á starfseminni. 10:00 Kynning á Slysavarnafélaginu Landsbjörg og þjálfun sjóbjörgunarsveita 11:00 Persónulegt öryggi og annað sem þú þarft að vita áður en farið er í sjóinn 12:00 Hádegisverður 13:00 Verklegar æfingar á bátum 17:00 Hlé fram á næsta dag. E.t.v. farið í sundlaug til að fá hita í kroppinn

Dagur 2 09:00 Mæting í Sæbjörgina 09:15 Verklegar æfingar 12:00 Hádegisverður 13:00 Verklegar æfingar 16:00 Námskeiði lýkur með spjalli og kaffisopa Megnið af námskeiðinu fer fram á sjó á nokkrum tegundum báta. Þátttakendur hafi með sér hlý föt og vilja til að blotna í sjónum. Þurrbúningur, björgunarvesti og hjálmur á staðnum. Innifalið í verði námskeiðs er hádegisverður og kaffi á meðan á námskeiði stendur. Námskeiðið er opið öllu félagsfólki sem og erlendum gestum á ráðstefnunni Björgun. Rétt er þó að taka fram að sjóbjörgunarnámskeiðið er meira sniðið að þörfum erlendra þátttakenda. Ef þú hefur áhuga á að taka þátt í því þá vinsamlegast hafðu samband við skrifstofu SL.

Ráðstefna

KVÖLDVERÐUR Í BLÁA LÓNINU Á laugardagskvöldið verður hátíðarkvöldverður ráðstefnunnar á veitingastaðnum Lava við Bláa lónið. Sætaferðir verða frá Grand hóteli í Bláa lónið. Fyrir þá sem ætla að skella sér í lónið fer rúta frá Grand hóteli klukkan 18:00. Hinir sem ætla eingöngu í kvöldverðinn en ekki fá sér sundsprett geta tekið rútu sem fer klukkan 19:00 frá Grand hóteli. Þeir sem hyggjast mæta í Bláa lónið og eiga þar góða kvöldstund merkja við Silfurpakkann þegar þeir skrá sig á ráðstefnuna. Innifalið er þriggja rétta máltíð, fordrykkur, aðgangur að lóninu og rútuferðir báðar leiðir.

BJÖRGUN 2012 EXPO Á laugardeginum, meðan á ráðstefnunni Björgun 2010 stendur, munu ýmis fyrirtæki kynna vörur sínar og þjónustu fyrir ráðstefnugestum. Meðal þeirra eru: Garmin - Leiðsögutæki og snjóflóðabúnaður Taiga - Fatnaður W.L. Gore & Associates - Goretex efni Arctic Trucks - Jeppar/breyttir bílar Conterra - Töskur og annar búnaður viðbragðsaðila Askja - Mercedes Benz Ellingsen - Búnaður til útivistar, fjórhjól, sleðar Kendler - Fjallabjörgunarbúnaður, línur Tæknivík - Tæknivörur og björgunarbúnaður Fjallakofinn - Útivistarbúnaður Vodafone - Búnaður til fjarskipta 66°North - Útivistarfatnaður Decisions for Heroes - Skráningarforrit fyrir viðbragðsaðila Sjúkrakassaþjónustan - Sjúkrabúnaður 72

Ráðstefna

Köfunarvörur - Köfunarbúnaður og fatnaður Ólafur Gíslason & Co - Björgunarvörur Less - Sjúkrabörur Fonix - Björgunarvörur Neyðarlínan/Tetra - 112 og Tetra Íslandsbanki - Bankaþjónusta Sjóvá - Tryggingar Olís - Rekstrarvörur og fyrirtækjaþjónusta Radióraf - Rafmagn og björgunarvörur Ísmar - Hitamyndavélar og ljós Felix - Trading Björgunarvörur Sportís - Útivistarvörur Rán Bátasmiðja ehf. - Bátasmiðja Belgingur - Veðurspár Íslandsspil - söfnunarkassar

Keeping Iceland warm since 1926

JÓNSSON & LE’MACKS

•

jl.is

•

SÍA

Create your comfort zone Have you ever tested your ability to change the elements - turning cold to warmth or damp to dry? It’s actually not so hard. You just need the right clothing like this jacket called Snæfell. Made of Polartec® Neoshell®, it’s fully waterproof and yet fully breathable. It creates a comfort zone of its own making it easier to change the elements around you. Snæfell Jacket is the standard issue of the Icelandic Search & Rescue Team. Snæfell Jacket is the winner of the Scandinavian Outdoor Award and the soft goods ISPO Outdoor Award

» magazine.66north.is

BJÖRGUN 2012 RÁÐSTEFNA OG SÝNING Föstudagur 19. október 11:00-11:15

Setning: Hörður Már Harðarson, formaður Slysavarnafélagsins Landsbjargar

11:15-12:00

Opnunarfyrirlestur: Að gera ráð fyrir hinu óvænta – Getum við lært af fyrri hamförum?

Matarhlé

Gullteigur A

Gullteigur B

13:00-13:45

Tíðni einkenna áfallastreituröskunar hjá björgunarfólki eftir snjóflóðin á Vestfjörðum 1995

100 snjósleðamenn í snjóflóði í Kanada

14:00-14:45

Jarðskjálfta- og eldfjallavá í nágrenni Reykjavíkur

Þjálfun og reynsla björgunarmanna - Sólheimajökull 2011

15:00-15:45

Hamfarir- Misgengissvæðin undir stærstu borgum Tyrklands

Upplýst ákvörðunartaka á hættusvæðum

16:00-16:45

Bráðalækningar utan sjúkrahúsa - með sjúkraþyrlu í London (London HEMS)

Uppsetning á megintryggingum

Laugardagur 20. október 09:00-09:45

Inngangur um aðgerðastjórnun (SÁBF)

Vélsleðar í björgunaraðgerðum

10:00-10:45

Björgunarþjónusta og björgunarsveitir í Noregi – hlutverk sjálfboðaliða og áskoranir

Fallhlífahópur FBSR

11:00-11:45

Sprenging í Osló og skotárás í Útey – Samhæfing viðbragðsaðila

13:00-13:45

Meðferð sjúklinga á snjóflóðavettvangi

Tæknileg björgun í straumvatni

14:00-14:45

Varðveisla sönnunargagna fyrir viðbragðsaðila á sviði leitarog björgunar (2 klst.)

Samskipti við skjólstæðinga í neyðarástandi

Matarhlé

15:00-15:45

16:00-16:45

Áhrif ofkælingar á sjúkling sem hefur orðið fyrir áfalli Þjálfun og faggilding fyrir straumvatnsbjörgun og tækjahópa björgunarsveita

Speglað kerfi í fjallabjörgun

Sunnudagur 21. október

09:30-10:15

Hvað geta hundar og hvað geta þeir ekki?

Baktryggingar í fjallabjörgun - Einfalt eða tvöfalt kerfi?

10:30:11:15

Ungliðastarf THW-Jugend - Mikilvægi alþjóðlegrar samvinnu

Leitar- og björgunarsveitir á hestbaki - Verksvið og starfsaðferðir

11:30-12:15

Frágangur Sked björgunarbörunnar við erfiða björgun (á landi, í lofti og í vatni)

OziExplorer kortaforritið

12:30-15:00

Varðskipið Þór - opið fyrir ráðstefnugesti

Ráðstefna

19.-21. OKTÓBER 2012 Grand Hótel Reykjavík LAND

SJÓR

ANNAÐ

Hvammur

Háteigur A/ Engin túlkun

Þyrlubjarganir í erfiðum veðuraðstæðum

Gore-Tex and Windstopper fatnaður - á ensku

Starfsemi Alþjóðlegu sjóbjörgunarsamtakanna - IMRF

Samstarf um fyrsta viðbragð – Atvinnumenn og sjálfboðaliðar

SAR/Weather: Veðurspár í hárri upplausn eftir pöntun

Polartec – Fatnaður sem ver líkamann við erfiðar aðstæður - á ensku

Þróun aðgerðamála hjá RNLI

Hópstjórar í aðgerðum

Þyrludeild Landhelgisgæslunnar

Hvers vegna eru Almannavarnir að skipta sér af?

Tekist á við áskorun fjölmiðlaheimsins

Fjölnota björgunartæki- Mercedes-Benz Sprinter

Fyrirlestur í Gullteig A og B

Sjálfboðaliðar í leit og björgun í Færeyjum

Flugslys: Viðbragðsáætlanir Icelandair og SL

SAREX Greenland Sea 2012 - Landhelgisgæslan

Taiga fatnaður - á ensku

Þægindastuðull á sjó

Arctic Trucks á hásléttu Suðurpólsins

SAREX Greenland Sea 2012 - Slysavarnafélagið Landsbjörg

Skyndihjálpin stendur ekki í stað

Fjarskipti í leit og björgun - staðan í dag og framtíðin

Viðbrögð heilbrigðisþjónustunnar í árásunum í Osló og á Útey

EPIRB- PLB - MSLD Neyðarsendar fyrir sjómenn, björgunaraðila og aðra sem vinna á eða við sjó/vatn

Hálendisvakt og Safetravel - nútíð og framtíð

Eldur um borð á Norður Atlanshafi - Stjórnun og hópvinna

SAR-EDU - Helstu niðurstöður

Ráðstefna

Fyrirlestrar Föstudagur 11:00-12:00

Þyrlubjarganir í erfiðum veðuraðstæðum

Opnunarfyrirlestur:

Lasse Coucheron

Að gera ráð fyrir hinu óvænta – Getum við lært af fyrri hamförum?

Í fyrirlestri sínum mun Lasse fara yfir tvö slys frá síðasta ári sem sýna glöggt þær takmarkanir sem þessi björgunartæki stríða við í björgunaraðgerðum á sjó og landi. Þann 25. janúar sökk íslenski fiskibáturinn Hallgrímur, um 145 sjómílur norðvestur af Stad í Noregi. Veður var afar slæmt, um 70 hnúta vindur og yfir 20 m ölduhæð. Þann 10. febrúar létu tveir norskir klifrarar lífið í ísklifursslysi í Kjerag við Stavanger í Noregi. Lág skýjahula og ísing gerðu björgunaraðgerðir afar krefjandi.

Víðir Reynisson Á fyrri öldum hafa Íslendingar verið berskjaldaðir fyrir náttúruhamförum. Sumar þessara náttúruhamfara, sérstaklega eldgos, hafa einnig haft áhrif á önnur lönd. Í fyrirlestri sínum mun Víðir Reynisson ræða náttúruhamfarir á undanförnum áratugum og þann lærdóm sem Almannavarnir á Íslandi geta dregið af þeim. Hann mun einnig ræða hvaða þætti þessa lærdóms er hægt að nota hjá öðrum þjóðum.

Gore-Tex og Windstopper fatnaður - á ensku

Föstudagur 13:00-13:45 Tíðni einkenna áfallastreituröskunar hjá björgunarfólki eftir snjóflóðin á Vestfjörðum 1995 Valdís Björk Þorgeirsdóttir Árið 1995 féllu tvö mannskæð snjóflóð á Vestfjörðum. Fyrra snjóflóðið féll á Súðavík í janúar og það seinna á Flateyri í október. Þrjátíu og fjórir létust, bæði karlar, konur og börn. Um fjögurhundruð björgunarmenn tóku þátt í leit og björgun, en björgunaraðgerðir stóðu yfir í um einn og hálfan sólarhring á báðum stöðum. Rannsókn þessi leitast við að skoða afdrif þessara björgunarmanna og eru einkenni áfallastreituröskunar metin og áhrif félagslegs stuðnings og reynslu af björgunarstörfum á líðan björgunarmanna könnuð. Meðhöfundar: Edda Björk Þórðardóttir og Ingunn Hansdóttir.

100 snjósleðamenn í snjóflóði í Kanada Ian Tomm Mesta snjóflóðaslys í sögu Kanada hjá fólki í frístundastarfsemi átti sér stað þann 13. mars 2010, á fjallinu Boulder Mountain, rétt hjá Revelstoke, BC. Snjóflóð sem var af 3ja stigi og var framkallað af tveimur sleðamönnum féll á hóp með u.þ.b. 100 snjósleðamönnum sem höfðu lagt snjósleðum sínum beint fyrir neðan stóra hengju. Yfir 30 manns slösuðust og ökumennirnir tveir sem voru að aka á ofanverðu fjallinu létust.

Ráðstefna

Mikael Asserfors Þegar um fatnað og annan búnað er að ræða skiptir ending höfuðmáli. Vörn gegn náttúruöflunum og þægindi til lengri tíma skilar sér í auknu öryggi og minni fjárútlátum. WL Gore & Associates hafa verið í forystu þeirra sem framleiða vatnsheld öndunarefni sem endast í allt að 30 ár. Í þessum fyrirlestri fer Mikael yfir tæknina að baki efninu og veitir hagnýt ráð um hvernig best sé að fara með Gore-Tex og Windstopper flíkur.

Föstudagur 14:00-14:45 Jarðskjálfta- og eldfjallavá í nágrenni Reykjavíkur Páll Einarsson Reykjavík liggur í næsta nágrenni virkra flekaskila þar sem jarðskjálftar og eldgos eru tíð, ef horft er til langs tíma. Flekaskilin liggja eftir Reykjanesskaga endilöngum og þar geta orðið jarðskjálftar allt að 6,5 að stærð. Eldgos á flekaskilunum eru yfirleitt hraungos nema þar sem vatn kemst að gosrásinni og veldur sprengigosum. Aðstæður til slíks eru þekktar á Krísuvíkursvæðinu og undan ströndinni við Reykjanestá. Eldgos á Reykjanesskaga virðast vera hrinukennd, þ.e. gos eru tíð á gostímabilum en síðan geta liðið mörg hundruð ár án gosa. Vá tengd eldgosum á Reykjanesskaga er helst tengd hraunrennsli, sprunguhreyfingum, áhrifum öskufalls á samgöngur og hugsanlega mengun grunnvatns.

Þjálfun og reynsla björgunarmanna - Sólheimajökull 2011 Þorsteinn Þorkelsson Í fyrirlestrinum verður fjallað um hvaða kröfur skuli gera til björgunarmanna varðandi þjálfun og reynslu í erfiðum aðgerðum. Fjallað verður um hvernig þessi mál hafa þróast hér á landi á síðustu árum og hvert rétt er að stefna í framtíðinni. Aðgerð björgunarsveita á Sólheimajökli í lok árs 2011 verður notuð sem dæmi um nauðsyn á skilgreiningu á þessu sviði.

Starfsemi Alþjóðlegu sjóbjörgunarsamtakanna - IMRF Michael Vlasto Í þessum fyrirlestri mun Michael segja frá markmiðum og stefnu IMRF og fara yfir þróunina frá því á fundi samtakanna í Shanghai í Kína á síðasta ári. Sérstök áhersla verður lögð á verkefni er varða fjölmenna björgun á sjó, kynningu á leiðbeinandi reglum fyrir björgunarbáta og þróun slysavarnaverkefna á sjó.

Samstarf um fyrsta viðbragð – Atvinnumenn og sjálfboðaliðar María Theodórsdóttir Árið 2006 ákvað Slökkvilið Höfuðborgarsvæðisins (SHS) að fara í samstarf við björgunarsveitina Kjöl. Kjalarnes og Kjós eru hluti af þjónustusvæði SHS og markmið samstarfsins var, og er, að efla þjónustu á þessu svæði. Björgunarsveitin Kjölur svarar slysa- og bráðaveikindaútköllum á þessu svæði og getur við bestu aðstæður bjargað lífum, fyrir utan að meta vettvang og koma fyrstu upplýsingum til sjúkrabíls SHS sem er á leiðinni. Í þessum fyrirlestri mun María kynna samstarfið, sem var fyrsta formlega samstarf af þessu tagi á Íslandi, hverju það hefur áorkað, spá í viðbragðstíma og verklag í útkalli, reynslu af samstarfinu í gegnum árin og hvaða framtíð sé fyrir vettvangshjálparlið á strjálbýlum svæðum.

Föstudagur 15:00-15:45 Hamfarir – Misgengissvæðin undir stærstu borgum Tyrklands Sigrún Hreinsdóttir Tyrkland liggur á svæði þar sem jarðskjálftavirkni er mikil og er forsaga hrikalegra jarðskjálfta á þessu svæði löng. Tvö mikil sniðgengissvæði liggja um Tyrkland. NorðurAnatólíu misgengið er í norðurhluta Anatólíu og AusturAnatólíu misgengið er í Austur-Tyrklandi. Misgengissvæðin liggja undir nokkrum stærstu borgum Tyrklands og þegar saman kemur lítið dýpi og mikið umfang er jarðskjálftahætta mikil. Árið 1999 varð hin gríðarlegi Izmit jarðskjálfi í Tyrklandi, þegar hluti Norður-Anatólíu misgengisins brotnaði í jarðskjálfta sem mældist 7,6 mw og varð yfir 17.000 manns að bana.

Upplýst ákvörðunartaka á hættusvæðum Iain Stewart-Patterson Þeir sem þurfa að taka ákvarðanir verða að þjálfa með sér viðbragðsflýti sem gerir þeim kleift að forðast gildrur og eins verða þeir að læra að samhæfa greiningarhæfni sína og innsæi við ákvörðunartöku. Oft þarf að taka ákvarðanir við erfiðar aðstæður þar sem umhverfið veitir ekki mikla hjálp, en engu að síður verða menn að sýna rétt viðbrögð þar sem afleiðingar ákvarðana geta á tíðum verið banvænar. Samskiptareglur eða hjálpartól geta auðveldað ákvarðanatöku, en eru ekki ávallt nægilega vandaðar til að veita leiðbeiningar við aðstæður sem eru óvenjulegar eða erfiðar. SARWeather: Veðurspár í hárri upplausn eftir pöntun Logi Ragnarsson SARWeather er vefforrit til að gera veðurspár í hárri upplausn eftir pöntun. Kerfið er hannað með tilliti til krafna viðbragðsaðila um skjótan viðbragðstíma og hentar til notkunar í óstöðugu veðri og erfiðu landslagi. SARWeather verður sýnt og notkunarmöguleikar ræddir.

Ráðstefna

Polartec – Fatnaður sem ver líkamann við erfiðar aðstæður – á ensku

Þróun aðgerðamála hjá RNLI

Eric Yung

Hér verður farið yfir hvernig Konunglegu bresku sjóbjörgunarsamtökin, RNLI, leggja línurnar í aðgerðastjórn og hvernig þau mæla árangur. Einnig verður farið yfir þróunina í aðgerðastjórn og þá sérstaklega í tengslum við nýja Shannon Class björgunarbátinn.

Polartec, LLC er hönnuður, framleiðandi og markaðsstjóri Polartec® - fatnaðar fyrir erfiðar aðstæður. Polartec® er leiðandi vörumerki í heiminum á sviði fatnaðar fyrir erfiðar aðstæður, en fyrirtækið framleiðir allt frá léttu rakadreifandi grunnlagi til einangrunarlaga yfir í varnarlag gegn mjög slæmu veðri. Þekktustu og bestu fatamerki heims nota vörurnar þeirra og er 66°Norður meðal viðskiptavina þeirra. Að auki eru Polartec® fataefni notuð í miklu magni af mörgum stórfyrirtækjum í heiminum þ.á m. af landher, flota, landgönguliði, flugher og sérsveitum BNA.

Föstudagur 16:00-16:45 Bráðalækningar utan sjúkrahúsa – Með sjúkraþyrlu í London (London HEMS)

Michael Vlasto

Hópstjórar í aðgerðum Jónas Guðmundsson Hópstjóri gegnir lykilhlutverki þegar um er að ræða aðgerðir í leit og björgun. Hlutverk hans er þó mismunandi eftir því hvers eðlis aðgerðin er. Í þessum fyrirlestri ætlum við að kasta upp mismunandi hlutverkum hópstjóra en um leið að setja fram hugmyndir að gömlum/nýjum vinnubrögðum hópstjóra í aðgerðum.

Viðar Magnússon Viðar hefur víðtæka reynslu af bráðalækningum utan sjúkrahúsa, bæði af neyðarbíl í Reykjavík og Oslo auk þyrlusveitar LHG. Á árunum 2010-2011 starfaði hann á læknaþyrlum í Bretlandi, meðal annars hálft ár í London. Hann deilir hér með okkur þeirri spennandi reynslu sem var að vinna á einu sjúkraþyrlunni sem sinnir slysum hjá næstum 14 milljónum íbúa. Þá reynir hann að draga lærdóm af því sem hann gerði þar til að breyta og bæta þjónustu við slasaða og bráðveika á Íslandi, bæði utan og innan veggja spítalans.

Laugardagur 9:00-9:45 Inngangur um aðgerðastjórnun (SÁBF) T’mi Finkle Námskeið þetta lýsir sögu, starfsmannafyrirkomulagi, meginreglum, skipulagi og uppbyggingu aðgerðastjórnunarkerfis SÁBF.

Vélsleðar í björgunaraðgerðum Ragnar Haraldsson

Uppsetning á megintryggingum Kirk Mauthner Val á tryggingaraðferðum í klifri og fjallamennsku byggist á fjölmörgum atriðum, ekki síst á hversu líklegt fall sé og hvaða afleiðingar geta hlotist af því. Fyrir um átta árum vöknuðu spurningar meðal fjallaleiðsögumanna varðandi réttmæti þess að tryggja einhvern beint úr klifurbeltinu. Upp kom sú hugmynd að tryggja klifrara beint úr akkerispunktum. Þessi fyrirlestur veitir smá innsýn inn í það ferli sem fór af stað og varð til þess að klifrarar völdu frekar þá aðferð að tryggja beint úr akkerispunktum, í það minnsta þeir sem störfuðu innan samtaka fjallaleiðsögumanna í Kanada. Að auki verður fjallað um lítið klifurævintýri fyrirlesarans þar sem meginakkeri tók við, og hélt, 120 metra falli klifurfélagans. Út frá því má draga lærdóm sem á jafnt við um fjallamennsku og klifur.

Ráðstefna

Í erindinu verður fjallað um hvernig vélsleðar geta nýst sem öflug björgunartæki og hvenær eigi að kalla eftir þeim í aðgerðum. Farið verður yfir þróun á vélsleðum og búnaði og hvernig sú þróun hefur breytt notkunarmöguleikum á vélsleðum sem björgunartækjum. Einnig verður farið yfir aðkomu vélsleða í erfiðum aðgerðum á undanförnum árum.

Þyrludeild Landhelgisgæslunnar Henning Þór Aðalmundsson Í þessum fyrirlestri verður þyrludeild LHG kynnt, þ.e. búnaður og menntun áhafna. Farið verður yfir það hvernig hún æfir fyrir hið óvænta og hvernig uppsetning æfinga fer fram. Við hvaða aðstæður nýtist þyrlan og hvenær þarf frá að hverfa vegna veðurs eða annarra aðstæðna? Einnig verður farið yfir nýlegt útkall þar sem fjarskipti við björgunarsveitir skiptu sköpum í að björgun væri möguleg við mjög erfiðar aðstæður.

Hvers vegna eru Almannavarnir að skipta sér af? Björn Oddsson Á síðustu árum hafa komið upp fjölbreytt tilvik þar sem Almannavarnaástandi er lýst yfir. Það lengsta stóð yfir í nokkra mánuði á meðan þau stystu geta varið nokkrar mínútur. Í fyrirlestrinum verður farið yfir skipurit Almannavarna, hvenær skipta þær sér af og hvers vegna. Hvað fer fram í samhæfingarstöðinni og hvernig má nýta sér hana? Dæmi verða tekin af þeim fjölda atvika sem komið hafa upp og hvernig þau voru leyst.

Laugardagur 10:00-10:45 Björgunarþjónusta og björgunarsveitir í Noregi – hlutverk sjálfboðaliða og áskoranir Bente Asphaug Norska björgunarþjónustan er rekin í samvinnu opinberra stofnana, sjálfboðastofnana og einkafyrirtækja sem eru með þann mannafla og tækjabúnað sem nauðsynlegur er til að framkvæma björgunarstörf. Samræmingarstöðvar fyrir sameiginlegar björgunaraðgerðir bera heildarábyrgð á störfum leitarog björgunarsveita. Kynning þessi sýnir hlutverk sjálfboðaliða í starfsemi norskra björgunarsveita, þær áskoranir sem þær mæta á mismunandi stigum og hvernig þær takast á við þessar áskoranir.

Fallhlífahópur FBSR Ottó Eðvarð og Emil Már Einarsson Flugbjörgunarsveitin í Reykjavík er eina björgunarsveit landsins sem er með fallhlífahóp innan sinna raða. Fallhlífahópurinn hefur verið starfandi síðan árið 1966. Fyrirlesturinn fjallar um sögu hans, þjálfun, getu og þær aðstæður sem þurfa að vera fyrir hendi svo hægt sé að nýta krafta hópsins. Einnig verður fjallað um notkun vörufallhlífa og þá þjálfun sem þarf að vera fyrir hendi þegar finna á hentugan lendingarstað. Farið verður yfir þau útköll sem fallhlífahópurinn hefur tekið þátt í og velt fyrir sér hvernig nýta má krafta hans í framtíðinni.

í Bretlandi og á Írlandi. Kynning þessi miðar að því að varpa ljósi á hvernig Konunglega sjóbjörgunarfélagið, sem er leitarog björgunarstofnun sem byggist á góðgerðarstarfsemi og sjálfboðaliðastarfi, færir sér í nyt og virkjar afl samfélagsmiðla, vídeómyndagerð og ljósmyndun til að bæta samskipti og þjálfun starfsmanna og sjálfboðaliða

Fjölnota björgunartæki - Mercedes-Benz Sprinter Páll Halldór Halldórsson Páll Halldór Halldórsson mun fjalla um Mercedes-Benz Sprinter bíla sem þykja afar hentugir hér á landi, t.d. sem sjúkrabílar og ekki síst til notkunar fyrir björgunarsveitir. Nú þegar eru um 35 Sprinter sjúkrabílar hér á landi, auk þess sem björgunarsveitir hafa sýnt 35“ og 46“ breyttum Sprinter mikinn áhuga. Björgunarfélag Hornafjarðar er fyrsta björgunarsveitin sem fær afhentan nýjan 35“ breyttan Sprinter um miðjan júní.

Laugardagur 11:00-11:45 Sprenging í Osló og skotárás í Útey – Samhæfing viðbragðsaðila Anders Snortheimsmoen og Thor Langli Á síðasta ári urðu Norðmenn fyrir verstu árás á friðartímum þegar Anders Behring Breivik sprengdi bílasprengju í Osló og hóf síðan skothríð gegn ungu fólki í sumarbúðum í Útey. 77 manns létu lífið í árásunum.

Laugardagur 13:00-13:45 Meðferð sjúklinga á snjóflóðavettvangi Anton Berg Carrasco Erindið fjallar um vettvangsmeðhöndlun sjúklinga sem grafast í snjóflóðum. Kynntir verða vinnuferlar er varða endurlífgun þeirra sem grafnir eru úr

Tekist á við áskorun fjölmiðlaheimsins Tony Roddam Þeir sem vinna í sjálfboðaliðastarfi þurfa að eiga góð samskipti við fjölmiðla. Almenningur þarf að vita hvað sjálfboðaliðinn leggur samfélaginu til. Góð fjölmiðlaumfjöllun skilar sér í auknum stuðningi og þar með öflugra starfi. Uppgangur fjölmiðla í þjóðfélaginu, þróun búnaðar til vídeómyndagerðar og bylting í fjölmiðlasamskiptum fela í sér áskoranir gagnvart fyrirtækjum, stofnunum og góðgerðarsamtökum, þ.m.t. Konunglega sjóbjörgunarfélaginu Ráðstefna

snjóflóðum. Sérstök áhersla verður lögð á hvernig björgunarsveitafólk getur hagnýtt sér slíka vinnuferla og hvaða úrræði þarf að hafa í huga varðandi flutning og áframhaldandi meðferð. Þá verður fjallað um áverka og ofkælingu í snjóflóðatilfellum með áherslu á hvaða þekkingu og búnað björgunarsveitar fólk og viðbragðsaðilar þurfa að hafa á takteinunum í slíkum tilfellum.

Tæknileg björgun í straumvatni Jón Heiðar Andrésson Straumvatnsbjörgun er að ákveðnu leyti nýyrði enda er stutt síðan að byrjað var að bjóða upp á kennslu í straumvatnsfræðum á Íslandi þá m.t.t. leitar í og við straumvötn sem og tæknilegrar björgunar í straumvatni. En erum við með góða þekkingu á því afli sem er í straumvatni eða vitum við örugglega hvað við erum að gera eða hvað við erum að fara útí? Í þessum fyrirlestri er ætlunin að varpa ljósi á þau námskeið sem hægt er að sækja til að auka við þekkingu á straumvatni.

Sjálfboðaliðar í leit og björgun í Færeyjum Jens Hansen Í þessum fyrirlestri mun Jens Hansen fara yfir leitar og björgunarstörf sjálfboðaliða í Færeyjum. Mun hann leggja sérstaka áherslu á sjóbjörgun.

Laugardagur 14:00-15:45 Varðveisla sönnunargagna fyrir viðbragðsaðila á sviði leitar og björgunar (2 klst.) Tomi’ Finkle Viðbragðsaðilar á sviði leitar og björgunar leita vísbendinga til að staðsetja þann sem er týndur. Stundum getur tilvitnunin: fundin vísbending varðandi leit og björgun, orðið sönnunargagn sem hjálpar til við að auðkenna einhvern sem er grunaður. Það er mjög mikilvægt að viðbragðsaðilar á sviði leitar og björgunar skilji þau grundvallarsjónarmið sem gilda um varðveislu sönnunargagna.

Samskipti við skjólstæðinga í neyðarástandi Þórir Guðmundsson Í atinu sem fylgir neyðaraðstoð verða samskipti við skjólstæðinga oft útundan. Það er miður. Á undanförnum árum hefur ábyrgð gagnvart þiggjendum aðstoðar orðið forgangsatriði hjá mörgum alþjóðlegum hjálparstofnunum. Á sama tíma hafa tækninýjungar auðveldað til muna samskipti við þolendur hamfara. Jarðskjálftinn á Haítí 2010, sem kallaði á umfangsmestu hamfaraviðbrögð Rauða krossins í einu landi í sögu hreyfingarinnar, hefur leitt til breytinga á því hvernig Rauði krossinn talar við skjólstæðinga sína. Nú er höfuðmarkmiðið ekki eingöngu að veita upplýsingar heldur að ná gagnkvæmum samskiptum, þannig að skjólstæðingar geti haft áhrif á sjálft hjálparstarfið.

Flugslys: Viðbragðsáætlanir Icelandair og SL Stephanie Smith

SAREX Greenland Sea 2012 - Landhelgisgæslan

Farþegaflugvél hrapar. Slökkvilið og björgunarsveitir fara af stað ásamt opinberum stofnunum og flugvallayfirvöldum – en hvað er flugfélagið að gera á meðan? Fyrirlesturinn mun svara því frá sjónarhorni Icelandair, kynna neyðaráætlanir fyrirtækisins ásamt almennum meginreglum flugfélaga, svo og hvernig Icelandair hefur aðlagað þessar reglur sinni starfsemi. Áhersla er lögð á samvinnu Slysavarnafélagins Landsbjargar og Icelandair, sérstaklega við OSOCC teymið, og sameiginlegan ávinning sem fylgir samvinnunni.

Snorre Greil SAREX Greenland Sea 2012 er í raun leitarog björgunaræfing á vegum Norðurskautsráðsins vegna samnings ráðsins frá maí 2011 um leit og björgun. Herstjórnin á Grænlandi, „Island Commander Greenland“, var skipuleggjandi og ábyrgðaraðili æfingarinnar en í henni tóku þátt fjölmargar björgunareiningar og aðilar norðurskautsríkjanna. Tilgangur æfingarinnar var að samhæfa viðbrögð björgunaraðila þegar skemmtiferðaskip kemst í neyð við norðausturströnd Grænlands á óbyggðu svæði. Kynningin gefur nákvæmari mynd af æfingunni og varpar ljósi á umhverfi hennar, tilgang og árangur.

Taiga fatnaður – á ensku Patrik Larsson Fyrirtækið Taiga AB á sér langa sögu þegar kemur að framleiðslu fatnaðar til að nota í regni, snjókomu, vindi og jafnvel í blíðviðri að sumarlagi. Fyrirtækið gerir einnig sitt til að kenna fólki hvernig fatnaður hæfir hverju tilefni.

Ráðstefna

Laugardagur 15:00-15:45

Laugardagur 16:00-16:45

Varðveisla sönnunargagna fyrir viðbragðsaðila á sviði leitar og björgunar (seinni hluti)

Þjálfun og faggilding fyrir straumvatnsbjörgun og tækjahópa björgunarsveita

T’omi Finkle

Jon Gorman

Áhrif ofkælingar á sjúkling sem hefur orðið fyrir áfalli Marcel Rodriguez Flest björgunarfólk hefur hlotið þjálfun við að fyrirbyggja ofkælingu, getur borið kennsl á einkennin og getur veitt meðferð við henni. Minna er vitað um áhrif ofkælingar á áfallasjúkling. Á þessum fundi verður farið yfir fylgikvilla sem ofkæling getur valdið þegar þarf að meta áfallasjúkling á réttan hátt og veita honum meðferð, einnig verða veittar nokkrar leiðbeiningar til að aðstoða við matsferlið.

Þægindastuðull á sjó Össur Kristinsson og Stefán Guðsteinsson frá OK Hull ehf. Rafnar ehf. hefur í samstarfi við Landhelgisgæslu Íslands unnið rannsókn þar sem mæld voru hröðunarkraftar og hreyfing við keyrslu slöngubáta. Gerðar voru mælingar á 8 m slöngubátum. Niðurstöðurnar voru metnar og verða kynntar. Högg hafa mikil áhrif á ástand áhafnar og á getu hennar til að framkvæma störf sín. Þægindastuðull er mikilvægur hluti af hönnun og eiginleikum skrokka Rafnar ehf. Rafnar skrokkar hafa óhefðbundna lögun sem er ekki aðeins hagkvæmari og sparneytnari heldur veitir aukin þægindi og stöðugleika við erfiðar aðstæður á sjó.

Arctic Trucks á hásléttu Suðurpólsins Emil Grímsson og Gísli Jónsson Fyrir 100 árum komust fyrstu mennirnir á Suðurpólinn, fyrstur var Amundsen og lið hans og stuttu síðar Scott og félagar. Ferð á pólinn á þessum tíma þótti mikið þrekvirki og áttu Scott og hans menn ekki afturkvæmt. Leiðangrar á Suðurskautslandið eru enn mikil þolraun og krefjast mikils undirbúnings sem getur tekið langan tíma og er kostnaður gríðarlega mikill. Arctic Trucks er með lausnir sem auðvelda slíkar ferðir, eru áreiðanlegar og spara tíma auk þess sem aðeins er þörf á broti af því eldsneyti sem hefðbundin tæki í leiðöngrum á Suðurskautslandið krefjast.

Meðlimir björgunarsveita verða að bregðast við mjög fjölbreyttum atvikum bæði á sviði sjó- og tækjabjörgunar. Þessi björgunarstörf geta verið allt frá því að bjarga ökutækjum úr straumþungum ám yfir í fjallabjörgun. Hvaða þjálfun og tækjabúnað erum við búin að útvega sveitum okkar til að takast á við þessar erfiðu og margbreytilegu björgunaraðstæður? Er þjálfunin miðuð við núverandi aðstæður og hentar hún markmiðinu?

Speglað kerfi í fjallabjörgun Kirk Mauthner Í fjallabjörgun þar sem í notkun eru tvær línur, leitumst við jafnan við að hafa þær aðskildar þar sem önnur þjónar hlutverki aðallínu og hin öryggislínu. Aðallínan ber þunga þess sem er á enda línunnar og öryggislínan tekur við þunganum ef eitthvað í tengslum við aðallínuna bregst. Í gegnum prófanir og rannsóknir á þessu kerfi, ásamt viðbrögðum þeirra sem nýta það, er ljóst að þessi aðskilnaður er ekki endilega af hinu góða. Breyting sem gerir það að verkum að línurnar vinni til jafns undir álagi og slaka mun gera alla vinnu við fjallabjörgun hættuminni. Þessi fyrirlestur veitir innsýn inn í þetta björgunarkerfi. Sarex Greenland Sea 2012 - Slysavarnafélagið Landsbjörg Hjálmar Örn Guðmarsson og Lárus Steindór Björnsson Í septembermánuði 2012 tóku þrjár sveitir Slysavarnafélagsins Landsbjargar, sem einnig eru félagar í Íslensku alþjóðasveitinni, þátt í samæfingunni SAREX Greenland Sea 2012. Æfingin var haldin á vegum Danska sjóhersins og tóku margir alþjóðlegir viðbragðsaðilar þátt í henni. Íslensku þátttakendurnir voru Landhelgisgæslan, reykkafarar frá SHS og þrjár sveitir frá Slysavarnafélaginu Landsbjörg. Reyndi æfingin á samvinnu hinna ýmsu aðila er snúa að leit og björgun á hafsvæðinu í kringum Ísland.

Ráðstefna

Skyndihjálpin stendur ekki í stað

Fjarskipti í leit og björgun - staðan í dag og framtíðin

Gunnhildur Sveinsdóttir

Daníel Eyþór Gunnlaugsson

Ljóst er að skyndihjálparfræðsla þarf að byggja á vísindalegum grunni. Skyndihjálpin stendur ekki í stað og er stöðug framþróun hennar forsenda þess að veita megi árangursríka aðstoð á neyðarstundu. Alþjóðasamband landsfélaga Rauða krossins og Rauða hálfmánans (IFRC) gaf út fyrstu alþjóðlegu leiðbeiningarnar í skyndihjálp og endurlífgun árið 2011. Í leiðbeiningunum er fjallað um árangursríkar aðferðir í skyndihjálp. Bókin European First Aid Manual (EFAM), sem belgíski Rauði krossinn í Flæmingjalandi gaf út, byggir á þessum leiðbeiningum. Nýja skyndihjálparbók Rauða kross Íslands (skyndihjálp og endurlífgun) heitir á frummálinu European First Aid Manual (EFAM). Í bókinni er fjallað á einfaldan og skýran hátt um það hvernig almenningur getur veitt viðeigandi skyndihjálp án sérhæfðs búnaðar.

Eins og allir þekkja sem tekið hafa þátt í erfiðum aðgerðum eru fjarskipti einn af undirstöðuþáttum vel heppnaðrar aðgerðar. Samræming, stjórnun og yfirsýn eru lykilþættir sem allir vinnast í takt við þær upplýsingar sem berast gegnum fjarskipti. Tæknin heldur áfram að þróast og möguleikar björgunarsveita aukast jafnframt. En hvað er framundan, hvaða nýjungar eru á næstunni og hvernig getum við nýtt þær? Í þessum fyrirlestri verður farið yfir núverandi stöðu og hvað kemur nýtt inn á næsta ári. Þá er til dæmis stefnt að uppfærslu á öllum 1.100 talstöðvum björgunarsveita og munu þar fylgja áhugaverðar nýjungar.

Sunnudagur 9:30-10:15 Hvað geta hundar og hvað geta þeir ekki? Steinar Gunnarsson Farið verður yfir eftirtalið: Hvað er raunhæft og sanngjarnt að reikna með að hundar geti leyst, mýtur varðandi hundaþjálfun og hunda, val á hundum til ýmissa verkefna (val á þjálfurum).

Baktryggingar í fjallabjörgun - Einfalt eða tvöfalt kerfi? Martin Kendler Víða innan fjallabjörgunargeirans, jafnvel hjá launuðum fagmönnum, ríkir óvissa um þær reglur sem gilda um fjallabjörgun og línuvinnu. Stóra spurningin: Einfalt eða tvöfalt kerfi? hjálpar þar ekki til. Í þessum fyrirlestri mun Martin ræða lagalegan grunn á Íslandi og í Evrópusambandinu auk þess sem hann gefur hagnýt ráð sem nýta má í þjálfun sem og í aðgerðum.

Ráðstefna

Viðbrögð heilbrigðisþjónustunnar í árásunum í Osló og á Útey Sveinn Magnússon Sveinn var meðlimur í alþjóðlegri ráðgjafanefnd sem skipuð var til að meta viðbrögð heilbrigðisþjónustunnar í Noregi við árásunum 22. júlí 2011 í Osló og Útey. Nefndin var sett á laggirnar af hálfu Norðmanna til að vera norskri rannsóknarnefnd til aðstoðar. Í fyrirlestrinum verður greint frá helstu niðurstöðum og ábendingum sem alþjóðlega ráðgjafanefndin skilaði til norskra yfirvalda, sem og helstu niðurstöðum norsku nefndarinnar. Einnig verður farið yfir hvað Íslendingar geta lært af úttektinni.

Sunnudagur 10:30-11:15 Ungliðastarf THW-Jugend - Mikilvægi alþjóðlegrar samvinnu Rainer Schmidt og Christian Hohmann THW-Jugend er unglingastarf þýsku björgunarsamtakanna Technisches Hilfswerk (THW). Í samtökunum er ungliðastarfinu gert hátt undir höfði enda þykja þau gagnast

meðlimum þeirra afar vel. Eitt af markmiðum THW-Jugend er að gefa öllum áhugasömum meðlimum færi á að taka þátt í alþjóðlegu samstarfi og verkefnum. Samtökin hafa því stofnað deild til að aðstoða einingar sínar í að skipuleggja og útfæra þátttöku í slíku starfi.

Leitar- og björgunarsveitir á hestbaki - Verksvið og starfsaðferðir T’omi Finkle Námskeið þetta mun fjalla um hvernig beita eigi leitarog björgunarsveitum á hestbaki þegar leitað er í óbyggðum og í úthverfum stórborga; hvernig eigi að bregðast við stórslysum og láta í té mannafla og eftirlitssveitir á hestbaki innan afmarkaðs svæðis þegar um stóratburði er að ræða. EPIRB - PLB - MSLD Neyðarsendar fyrir sjómenn, björgunaraðila og aðra sem vinna á og eða við sjó/vatn Heimir Snær Gylfason Síðustu tvö ár hafa orðið miklar breytingar á framboði mismunandi tæknilausna til að vakta mannskap sem á það á hættu að detta útbyrðis. Farið verður yfir notkun neyðarsenda fyrir fólk á sjó, reynslu, tækni og notkun. Helstu tæknilausnirnar kynntar og dregnir fram kostir og gallar við hverja fyrir sig. Kynningin fer yfir helstu tæknilegu lausnirnar í boði í dag. Farið verður yfir reynslu okkar af prófunum gerðar í samstarfi og með aðstoð Landhelgisgæslu og Björgunarsveitarinnar Gerpis ásamt reynslu nokkurra sjómanna frá 2011.

Hálendisvakt og Safetravel - nútíð og framtíð Jónas Guðmundsson Slysavarnafélagið Landsbjörg hefur unnið kröftuglega að slysavörnum ferðamanna í gegnum árin. Fyrst og fremst hefur þetta verið gert í gegnum hálendisvakt björgunarsveita og verkefnið Safetravel. Nú þegar ferðamönnum fjölgar stöðugt þarf að horfa til framtíðar en um leið að læra af unnum verkum. Við hverju megum við búast sem sjálfboðaliðar í hálendisvaktinni? Verður ferðamannastraumur það mikill á hálendinu að verkefnin verði of mikil? Hvaða áhrif hafa lög um ferðamál og reglugerð um menntun í ferðaþjónustu? Hvert viljum við stefna með Safetravel og hvernig viljum við ná til ferðamanna?

Sunnudagur 11:30-12:15 Frágangur Sked björgunarbörunnar við erfiða björgun (á landi, í lofti og í vatni) Marcel Rodriguez Björgunarsveitir hvarvetna í heiminum kannast við Sked björgunarbörurnar. Næstum hver einasta björgunarsveit um allan heim á í fórum sínum Sked björgunarbörur, en fáar sveitir gera sér grein fyrir öllum notkunarmöguleikum baranna og hvernig hægt sé að nýta sem best þennan fjölhæfa búnað. Þessi fundur mun taka fyrir nokkra notkunarþætti Sked björgunarbörunnar sem ekki eru eins þekktir og verður farið yfir réttar aðferðir við frágang þegar um er að ræða lóðrétta og lágrétta björgun í miklum halla, Ráðstefna

björgun úr snjó/af jökli, þyrluhífingar, björgun með hraðbát, og björgun úr/af ís og með köfun. Marcel verður með stutta sýnikennslu í meðferð Sked börunnar í tengslum við fyrirlesturinn eftir hádegi á sunnudag. Tími og staðsetning verða auglýst á fyrirlestrinum.

OziExplorer kortaforritið Marteinn S. Sigurðsson OziExplorer forritið hentar til þess að skoða stafræn landakort og vinna með GPS gögn. Forritið notar innskönnuð landakort eða kort sem hafa verið útbúin úr stafrænum gögnum og býður það upp á að vinna með stór kortagögn með mikilli upplausn. Forritið er einnig með samskiptamöguleika við GPS tæki, getur ferlað beint úr GPS tæki eða sótt og sent gögn yfir í GPS tæki. Gögnunum er svo auðveldlega hægt að dreifa og meðhöndla síðar. Við skipulagningu á leiðarvali er hægt að teikna inn leiðir og afmarka leitarsvæði. Einnig er hægt að merkja út svæði og flatarmálsmæla og mæla fjarlægðir svo eitthvað sé nefnt.

Eldur um borð á Norður-Atlantshafi - Stjórnun og hópvinna Einar Örn Jónsson Í fyrirlestri Einars fer hann yfir mikinn eld sem varð um borð í flutningaskipi og áhöfn slökkti við mjög erfiðar aðstæður að vetralagi 2010, mitt á milli Íslands og Færeyja. Einar var stýrimaður um borð, hann fer yfir atburðinn á áhrifaríkan hátt. Fer yfir það sem vel fór og það sem betur mætti fara í stjórnun og hópvinnu, vinnuna um borð og í landi. Einar telur að fyrirlesturinn komi að gagni hvort sem menn eru í sjó- eða landbjörgun.

SAR-EDU 2012 - Helstu niðurstöður Dagbjartur Kr. Brynjarsson Björgunarskóli Slysavarnafélagsins Landsbjargar fer fyrir verkefninu SAR-EDU 2012 sem gengur út á að bera saman kennsluefni og aðferðir við kennslu á leitartækni og stjórnun leitaraðgerða hjá fjórum þjóðum í Norður-Evrópu. Þátttakendur í verkefninu ásamt Björgunarskólanum eru Lögreglustjórinn í Stokkhólmi, Mountain Rescue England and Wales og Mountain Rescue Committee of Scotland. Verkefnið er stutt af menntaáætlun Evrópusambandsins – Leonardo da Vinci mannaskiptaáætlun. Á fyrirlestrinum verða helstu niðurstöður úr verkefninu kynntar.

Soft and comfortable clothing, made of the finest Merino wool. Keep warm in Iceland.

Quality & comfort

JANUS woolen clothing.

tel.

Ávarp formanns Frá árinu 1990 hefur ráðstefnan Björgun verið haldin á tveggja ára fresti. Frá upphafi hefur ráðstefnan vaxið og dafnað og er nú stór, alþjóðleg ráðstefna, með tæplega 60 fyrirlestrum í fjórum sölum. Árið 2012 er Björgun haldin á Grand hóteli í Reykjavík þar sem aðstaðan er öll til fyrirmyndar og í raun eins og best verður á kosið. Allir ættu því að finna eitthvað við sitt hæfi. Það má velta því fyrir sér hver ávinningurinn sé af því að halda ráðstefnu eins og Björgun. En eitt er víst að saga íslensku þjóðarinnar hefur mótast af stöðugum átökum við óblíð náttúruöflin þar sem við höfum þurft að færa miklar fórnir. Lærdómurinn og reynsla okkar af björgunaraðgerðum liðinna ára þar sem menn draga fram bæði mistök og það sem er vel er gert, gerir okkur hæfari til að takast á við náttúruna í framtíðinni. Og með því að halda alþjóðlega ráðstefnu eins og Björgun leggjum við okkar lóð á

vogarskálarnar með að miðla þekking og reynslu okkar ásamt því að læra af öðrum. Fyrir Slysavarnafélagið Landsbjörg er afar mikilvægt að fá tækifæri eins og Björgun 2012 til að minna á sig í alþjóðlegum leitarog björgunargeira. Félagið hefur yfir að ráða búnaði, reynslu og faglegri hæfni til að annast slysavarnir, stýra aðgerðum og takast á við leit og björgun á landi og á sjó. Á ráðstefnunni Björgun 2012 hefur tekist að draga saman fjölmarga sem miðla af reynslu sinni af hinum ýmsu þáttum björgunaraðgerða bæði til sjós og lands. Það er því ljóst að í boði eru margir spennandi kostir fyrir bæði erlenda gesti okkar og íslenska viðbragðsaðila. Ég vil hvetja þátttakendur á ráðstefnunni til að sækja sem flesta fyrirlestra og um leið að taka virkan þátt í umræðum. Ráðstefna eins og Björgun er kjörið tækifæri til að ná sér í þekkingu sem mun nýtast okkur öllum og gera okkur enn hæfari til að takast á við björgunarstörf framtíðarinnar. Hörður Már Harðarson, formaður Slysavarnafélagsins Landsbjargar

DAGSKRÁ Miðvikudagur 17. október 09:00 SuperJeep námskeið 09:00 Leitarhestar - námskeið 09:00 Sjóbjörgunarnámskeið 18:00 Námskeið í slysaförðun Ath, Öll þessi námskeið standa í tvo daga (tvö kvöld í slysaförðun), þ.e. 17. og 18. október. Sjá nánar hér. Fimmtudagur - 18. október Námskeið halda áfram 09:00 Fundur framkvæmdastjóra alþjóðlegra sjóbjörgunarsamtaka(IMRF)-Evrópudeild 10:00 Fallvarnir og fallvarnabúnaður - vinnustofa 19:00 Mótttaka erlendra gesta ráðstefnunnar Föstudagur - 19. október 11:00 Setning og opnunarfyrirlestur 13:00 Ráðstefna Eftirtaldir aðilar styrkja ráðstefnuna Björgun:

13:00 Björgun 2012 Expo, sýning á björgunartækjum, búnaði og öðru áhugaverðu. 21:00 „Fílaklúbbur“. Hittingur og spjall í Háteigi á 4. hæð Grand hótels. Mike Tayloe frá Conterra Rescue Sysems verður með sögustund. Rétti tíminn til að sýna sig og sjá aðra. Barinn opinn. Allir velkomnir. Laugardagur - 20. október 09:00 Ráðstefna 09:00 Björgun 2012 Expo heldur áfram 19:00 Sundsprettur í Bláa lóninu og hátíðarkvöldverður á Lava, veitingastað Bláa lónsins. (sjá nánar undir „Kvöldverður í Bláa lóninu“. Sunnudagur - 21. október 09:30 Ráðstefna 12:15 Ráðstefnu lýkur 12:30 Skoðunarferð í nýja varðskipið Þór.

Rรกรฐstefna

2012