ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ 2012 ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ

ຫ້ອງການກອງເລຂາຄະນະກໍາມະການປ້ອງກັນແລະຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ກະຊວງແຮງງານແລະສະຫວັດດີການສັງຄົມ

A

ສປປ ລາວ 2012

Disclaimer ເອກະສານນີ້ ແ ມ່ ນ ບົ ນ ພື້ ນ ຖານບົ ດ ລາຍງານທີ່ ມີ ຢູ່ ແ ລ້ ວ ຄື ຫຼັກຖານຈາກການເກັບກໍາຂໍ້ມູນ ປະຫວັດການເກີດໄພພິບັດ ແລະ ການວິເຄາະດ້ວຍການນໍາໃຊ້ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ທີ່ສ້າງຂຶ້ນທີ່ຫ້ອງການກອງເລຂາ ຄະນະກໍາມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸ ມໄພພິ ບັດແຫ່ ງ ຊາດ/ຫ້ ອງການຄຸ້ ມຄອງໄພພິ ບັດແຫ່ ງ ຊາດ (ຫກຄພຊ), ສປປ ລາວ. ທິມງານໄດ້ສຸມທຸກຄວາມພະຍາຍາມ ເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ຂໍ້ມູນໃນເອກະສານນີ້ມີຄວາມຖືກຕ້ອງ ແລະ ໜ້າເຊື່ອຖືໄດ້. ເອກະສານນີ້ຍັງເປີດກ້ວາງສໍາລັບຄໍາຄິດເຫັນເພື່ອ ປັບປຸງແກ້ໄຂໃຫ້ດີຂຶ້ນ.

ຜູ້ປະກອບສ່ວນທີ່ສໍາຄັນໃນການຂຽນບົດ ຫກຄພຊ, ສປປ ລາວ

ທ່ານ. ຄໍາເພົ້າ ໂຮມປັນຍາ (phao_ndmo@yahoo.com) ທ່ານ. ວິໄລພົງ ສີສົມຫວັງ (sisomvang1@yahoo.com) ທ່ານ ນ. ບົວສີ ທໍາມະສັກ (thoufriendly228@yahoo.com)

ADPC

Mr. Aslam Perwaiz (aslam@adpc.net) ທ່ານ ທະນົງເດດ ອິນສີຊຽງໃໝ່​່ (thanongdeth@adpc.net) ທ່ານ ນ. ທິຕິພອນ ສິນສຸພັນ (thitiphon@adpc.net) ທ່ານ ນ. ສົມຫວາດ ແກ້ວຄໍາຜຸຍ (somvath@adpc.net) ທ່ານ ນ. ພິດສະໃໝ ຄໍາມະນີວົງ (phitsamai@adpc.net) Ms. Mareike Bentfeld (mareike@adpc.net)

ຮູບພາບ: ໜ້າປົກ ບົດທີ 1 ໜ້າປົກ ບົດທີ 2 ໜ້າປົກ ບົດທີ 3 ໜ້າປົກ ບົດທີ 4 ໜ້າປົກ ບົດທີ 5 ໜ້າປົກ

ADPC ADPC ADPC ADPC ADPC Mines Advisory Group1

1 http://www.flickr.com/photos/mag-photos/4777635220/

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຄໍາຂອບໃຈ ຂໍສະແດງຄວາມຂອບໃຈຢ່າງສູງ ມາຍັງບັນດາ ທ່ານທີ່ໄດ້ໃຫ້ຄວາມຮ່ວມມືໃນການພັດທະນາບົດລາຍ ງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນ ຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ປີ 2012 ພາຍໃຕ້ການຊີ້ນໍາຂອງ ຫ້ອງການກອງເລຂານຸການ ຄະນະກໍາມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ບັນດາທ່ານທິມງານວິຊາການ ທີ່ຕາງໜ້າຈາກບັນດາ ກະຊວງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ, ບັນດາກະຊວງແລະແຂວງທີ່ ປະກອບສ່ວນໃນການເກັບກໍາ ແລະ ປະກອບ ສ່ວນເຂົ້າ ໃນການຂຽນບົດລາຍງານນີ້. ສະແດງຄວາມຂອບໃຈ ມາຍັງສູນກຽມພ້ອມປ້ອງກັນໄພພິບັດອາຊີ ທີ່ໄດ້ໃຫ້ ການຮ່ວມມື ແລະ ຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານວິຊາການ ໃຫ້ກັບ ຫ້ອງການກອງເລຂານຸການຄະນະກໍາມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດມາຕະຫຼອດ. ທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ ຂໍສະແດງຄວາມຮູ້ບຸນຄຸນ ຕໍ່ທ່ານ Julio Serje ຊ່ຽວຊານ ຈາກອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ຍຸ ດ ທະສາດສາກົ ນ ກ່ ຽ ວກັ ບ ການຫຼຸ ດ ຜ່ ອ ນຄວາມສ່ ຽ ງ ໄພພິບັດ ທີ່ໄດ້ຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານວິຊາການໃນການສ້າງ ຖານຂໍ້ມູນ, ການສ້າງຄວາມອາດສາມາດໃຫ້ກັບພະນັກ ງານຂັ້ນສູນກາງແລະຂັ້ນແຂວງ ເພື່ອເກັບຮັກສາ, ວິໄຈ ຂໍ້ມູນ ແລະ ປັບປຸງລະບົບຖານຂໍ້ມູນ. ທ້າຍສຸດນີ້ ຂໍສະແດງຄວາມຂອບໃຈ ແລະ ຕີລາຄາສູງມາຍັງ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດຍຸດທະ ສາດສາກົນກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ທີ່ໃຫ້ການສະໜັບສະໜູນຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານການເງິນໃນ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂຄງການນີ້.

i

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ສາລະບານ iv

ຄໍາສັບຫຍໍ້

v

ສາລະບານຕາຕະລາງ

vi

ສາລະບານຮູບ

1

ຄວາມເປັນມາຂອງບົດລາຍງານ

2

ຈຸດປະສົງຂອງບົດລາຍງານ

2

ໂຄງສ້າງຂອງບົດລາຍງານ

3

ບົດທີ 1 ພາກສະເໜີ

4

ທີ່ຕັ້ງ ແລະ ພູມສັນຖານ

7

ຈໍານວນປະຊາກອນ ແລະ ຕົວຊີ້ບອກສະຖິຕິປະຊາກອນ

7

ຂໍ້ມູນການພັດທະນາເສດຖະກິດ

8

ຂໍ້ມູນການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດ

11

ບົດທີ 2 ຂໍ້ມູນລາຍລະອຽດຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ ແຫ່ງຊາດ ຂອງ ສປປ ລາວ

12

ພາກສະເໜີ

13

ແຜ່ນດິນໄຫວ

15

ນ້ຳຖ້ວມ

17

ດິນເຈື່ອນ

17

ພະຍາດລະບາດ

18

ລະເບີດບໍ່ທັນແຕກ

19

ໄພແຫ້ງແລ້ງ

20

ພາຍຸ

ii

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

21

ບົດທີ 3 ການວິເຄາະເບື້ອງຕົ້ນກ່ຽວກັບໄພພິບັດ ໂດຍໃຊ້ DesInventar ຢູ່ ສປປ ລາວ

22

ພາກສະເໜີ

24

ການວິເຄາະໄພພິບັດໂດຍລວມ

24

ຄວາມສ່ຽງໄພອັນຕະລາຍ ແລະ ຜົນກະທົບຈາກໄພພິບັດ

44

ຍຸດທະສາດການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດແຫ່ງຊາດໃນ ສປປ ລາວ

49

ບົດທີ 4 ການພົວພັນກັນລະຫວ່າງການຫຼຸດຜ່ອນ ຄວາມທຸກຍາກ ກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ ໄພພິບັດ

50

ພາກສະເໜີ

52

ຂໍ້ມູນ ແລະ ຕົວເລກກ່ຽວກັບຄວາມທຸກຍາກ ຢູ່ ສປປ ລາວ

56

ນະໂຍບາຍການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດ ແລະ ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ຢູ່ ສປປ ລາວ

58

ການພົວພັນກັນລະຫ່ວາງຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

63

ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ ເພື່ອ ສະໜັບສະໜູນການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ຢູ່ ສປປ ລາວ

65

ບົດທີ 5 ພາກສະຫຼຸບ ແລະ ຂໍ້ສະເໜີແນະ

68

ເອກະສານຄັດຕິດ

74

ເອກະສານອ້າງອີງ

iii

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຄໍາສັບຫຍໍ້ AADMER ADB ADPC CPI

ສັນຍາອາຊຽນວ່າດ້ວຍການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດ ແລະ ການຕອບໂຕ້ສຸກເສີນ ທະນະຄານພັດທະນາອາຊີ ສູນກຽມພ້ອມປ້ອງກັນໄພພິບັດອາຊີ ຄະນະກໍາມະການວາງແຜນການແລະການລົງທຶນ

DFID

ກົມພັດທະນາສາກົນ, ປະເທດສະຫາລາຊະອານາຈັກ

DMH

ກົມອຸຕຸນິຍົມແລະອຸທົກກະສາດ

GAR

ບົດລາຍງານການປະເມີນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດລະດັບໂລກ

GoL

ລັດຖະບານ

HFA

ຂອບປະຕິບັດງານຮຽວໂກະ

LDC

ປະເທດດ້ອຍພັດທະນາ

LECS

ການສໍາຫຼວດການໃຊ້ຈ່າຍແລະການບໍລິໂພກ ສປປ ລາວ

LNAR

ບົດລາຍງານການປະເມີນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບ ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ

LNLCRDPE LRC

ຄະນະກໍາມະການຊີ້ນໍາພັດທະນາຊົນນະບົດແລະລຶບລ້າງຄວາມທຸກຍາກແຫ່ງຊາດ ອົງການກາແດງລາວ

MDG

ເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດເພື່ອການພັດທະນາ

MEPF

ກະຊວງເສດຖະກິດແຜນການ ແລະ ການເງິນ

MLSW

ກະຊວງແຮງງານແລະສະຫວັດດີການສັງຄົມ

ກຊສ/ MONRE ກຜທ/ MPI NAPA ຄພຊ/NDMC ຫກຄພຊ/NDMO ຄປຄພຊ/NDPCC

ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດແລະສິ່ງແວດລ້ອມ ກະຊວງແຜນການແລະການລົງທຶນ ແຜນປະຕິບັດງານແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ຄະນະກໍາມະການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ຫ້ອງການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ຄະນະກໍາມະການປ້ອງກັນແລະຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ

NGPES

ຍຸດທະສາດເພື່ອການເຕີບໂຕແລະລຶບລ້າງຄວາມທຸກຍາກແຫ່ງຊາດ

NSEDP

ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ

PTI

ສະຖານບັນໂຍທາທິການແລະຂົນສົ່ງ

SPI

ດັດສະນີນໍ້າຝົນມາດຕະຖານ

TWG UNDP

ທິມງານວິຊາການ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດເພື່ອການພັດທະນາ

UNISDR

ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ຍຸດທະສາດສາກົນ ສໍາລັບການຫຼຸດຜ່ອນໄພພິບັດ

UNOPS

ຫ້ອງການອົງການສະຫາປະຊາຊາດສໍາລັບການບໍລິການໂຄງການ

UNPFA

ກອງທຶນປະຊາກອນອົງການສະຫາປະຊາຊາດ

UXO

ອົງການເກັບກູ້ລະເບີດ

iv

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ສາລະບານຕາຕະລາງ 4

ຕາຕະລາງ 1.1

ຊາຍແດນຂອງ ສປປ ລາວ

5

ຕາຕະລາງ 1.2

ຫົວໜ່ວຍການປົກຄອງໂດຍລວມ ຂອງ ສປປ ລາວ

6

ຕາຕະລາງ 1.3

ຕົວຊີ້ບອກສະຖິຕິປະຊາກອນ ແລະ ເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ຂອງ ສປປ ລາວ

14

ຕາຕະລາງ 2.1

ການແຜ່ກະຈາຍຂອງເຂດໄພອັນຕະລາຍແຜ່ນດິນໄຫວ ໃນ ສປປ ລາວ

22

ຕາຕະລາງ 3.1

ຂໍ້ມູນໄພອັນຕະລາຍ ຂອງ ສປປ ລາວ

25

ຕາຕະລາງ 3.2

ຜົນກະທົບຂອງພະຍາດລະບາດ ໃນ ສປປ ລາວ

25

ຕາຕະລາງ 3.3

ຜົນກະທົບຂອງພະຍາດສັດ ແລະ ສັດຕູພືດຢູ່ໃນແຂວງຕ່າງໆ

26

ຕາຕະລາງ 3.4

ສົມທຽບກັນລະຫ່ວາງ ພະຍາດລະບາດ ແລະ ພະຍາດສັດ ແລະ ສັດຕູພືດ

26

ຕາຕະລາງ 3.5

ສັງລວມ ຜົນກະທົບຂອງໄພໜາວ ໃນແຂວງຕ່າງໆ ໃນ ສປປ ລາວ

28

ຕາຕະລາງ 3.6

ສັງລວມ ຜົນກະທົບຂອງໄພແຫ້ງແລ້ງໃນແຂວງຕ່າງໆ

29

ຕາຕະລາງ 3.7

ຜົນກະທົບຂອງໄຟໄໝ້ປ່າ ໃນລະດັບເມືອງ

30

ຕາຕະລາງ 3.8

ສົມທຽບຜົນກະທົບຂອງໄພອັນຕະລາຍທາງພູມອາກາດ

32

ຕາຕະລາງ 3.9a ສັງລວມຫຍໍ້ຜົນກະທົບຈາກໄພນໍ້າຖ້ວມ ໃນ ສປປ ລາວ

35

ຕາຕະລາງ 3.9b ສັງລວມຫຍໍ້ຜົນກະທົບຈາກໄພນໍ້າຖ້ວມ ໃນ ສປປ ລາວ

36

ຕາຕະລາງ 3.10 ຜົນກະທົບຂອງນໍ້າຖ້ວມຊຸໃນແຂວງຕ່າງໆ

37

ຕາຕະລາງ 3.11 ຜົນກະທົບຂອງຝົນຕົກ ໃນແຂວງຕ່າງໆ ໃນ ສປປ ລາວ

39

ຕາຕະລາງ 3.12 ຜົນກະທົບຂອງພາຍຸ ໃນແຂວງຕ່າງໆ ໃນ ສປປ ລາວ

41

ຕາຕະລາງ 3.13

42

ຕາຕະລາງ 3.14 ຜົນກະທົບຂອງຟ້າຜ່າ ເມືອງຕ່າງໆໃນ ສປປ ລາວ

42

ຕາຕະລາງ 3.15 ຜົນກະທົບຂອງລົມພາຍຸ ຕໍ່ເມືອງຕ່າງໆ ໃນ ສປປ ລາວ

45

ຕາຕະລາງ 3.16 ຜົນກະທົບຂອງໄພພິບັດທາງອຸຕຸນິຍົມທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນແຂວງຕ່າງໆ

47

ຕາຕະລາງ 3.17 ຜົນກະທົບຂອງໄຟໄໝ້ ໃນ ສປປ ລາວ

52

ຕາຕະລາງ 4.1

ມາຕຣິກ ຂອງຄວາມທຸກຍາກ, ຄວາມແຕກໂຕນ, ຄວາມຮຸນແຮງ, ແລະຊ່ອງຫວ່າງວາງຂ ອງຄວາມທຸກຍາກໃນສັງຄົມ

53

ຕາຕະລາງ 4.2

ອັດຕາຄວາມທຸກຍາກໃນພາກຕ່າງໆ

55

ຕາຕະລາງ 4.3

ມາຕຣິກລວມກັນລະຫວ່າງຄວາມສູງຈາກລະດັບໜ້ານໍ້າທະເລກັບຊົນເຜົ່າ ກັບເຂດຊົນນະບົດ/ໃນເມືອງ

60

ຕາຕະລາງ 4.4

ການພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະກັນຂອງຕົວຊີ້ບອກຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ໄພພິບັດ ຂັ້ນແຂວງ

60

ຕາຕະລາງ 4.5

ການພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະກັນຂອງຕົວຊີ້ບອກຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ໄພພິບັດ ຂັ້ນເມືອງ

ຜົນກະທົບຂອງລົມພາຍຸ ຕໍ່ເມືອງທີ່​່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຫຼາຍທີ່ສຸດ ໃນ ສປປ ລາວ (ເຫດການເກີດຂຶ້ນຫຼາຍກວ່າ10ຄັ້ງ)

v

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ສາລະບານຮູບ 13

ຮູບ 2.1

ແຜນທີ່ຂອບເຂດແຜ່ນດິນໄຫວຂອງ ສປປ ລາວ

16

ຮູບ 2.2

ບໍລິເວນນໍ້າຖ້ວມເຂດແມ່ນໍ້າເຊກອງ ໃນຮອບວຽນ 10 ປີ, 50 ປີ ແລະ 100 ປີ

17

ຮູບ 2.3

ພື້ນທີ່ສ່ຽງຕໍ່ດິນເຈື່ອນໃນ ສປປ ລາວ

18

ຮູບ 2.4

ການສ່ຽງຕໍ່ພະຍາດຖອກທ້ອງຮຸນແຮງປະເພດຖ່າຍເປັນນ້ຳ ແລະ ໄຂ້ເລືອດອອກ

19

ຮູບ 2.5

ການແຈກຢາຍກັນຢູ່ຂອງລະເບີດບໍ່ທັນແຕກ ໃນ ສປປ ລາວ

19

ຮູບ 2.6

ແຜນທີ່ສ່ຽງຕໍ່ໄພແຫ້ງແລ້ງຮຸນແຮງ

20

ຮູບ 2.7

ແຜນທີ່ບໍລິເວນລົມພາຍຸພັດໃນ ສປປ ລາວ ຈາກຫຼາຍຮອບວຽນແຕ່ ປີ 1979-2009

23

ຮູບ 3.1

ເຫດການໄພອັນຕະລາຍ ໃນ ສປປ ລາວ

26

ຮູບ 3.2

ສັງລວມຫຍໍ້ເຫດການທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນແຂວງຕ່າງໆ

27

ຮູບ 3.3

ເຫດການໄພອັນຕະລາຍທາງຊີວະສາດໃນ ສປປ ລາວ

27

ຮູບ 3.4

ຈໍານວນເຫດການໃນເມືອງຕ່າງໆ

28

ຮູບ 3.5

ຈໍານວນເຫດການໄພແຫ້ງແລ້ງຢູ່ແຂວງຕ່າງໆ ທີ່ເຄີຍປະສົບຜ່ານມາ

30

ຮູບ 3.6

ສັງລວມຈໍານວນເຫດການໄພອັນຕະລາຍທາງພູມອາກາດແຕ່ລະແຂວງ

30

ຮູບ 3.7

ໄພອັນຕະລາຍທາງພູມອາກາດ ໃນ ສປປ ລາວ

31

ຮູບ 3.8

ສັງລວມຫຍໍ້ຈໍານວນເຫດການໄພນໍ້າຖ້ວມໃນແຕ່ລະແຂວງ

31

ຮູບ 3.9

ບັນດາເມືອງທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຫຼາຍທີ່ສຸດ ລາຍງານຫຼາຍກ່ວາ 15 ຄັ້ງ

31

ຮູບ 3.10

ເຫດການໄພນໍ້າຖ້ວມໃນ ສປປ ລາວ

43

ຮູບ 3.11

ແຜນທີ່ລົມພາຍຸ ໃນ ສປປ ລາວ

43

ຮູບ 3.12

ສົມທຽບຈໍານວນ ໄພອັນຕະລາຍທາງອຸຕຸນິຍົມ-ອຸທົກກະສາດໃນແຂວງ

43

ຮູບ 3.13

ເຫດການໄພທາງອຸຕຸນິຍົມ-ອຸທົກກະສາດ ໃນ ສປປ ລາວ

43

ຮູບ 3.14

ເຫດການໄຟໄໝ້ໃນ ສປປ ລາວ

54

ຮູບ 4.1

ເປີເຊັນຂອງຄວາມທຸກຍາກ ໃນແຂວງຕ່າງໆ

vi

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຄວາມເປັນມາຂອງບົດລາຍງານ ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ ໄດ້ຖືກ ພັດທະນາຂຶ້ນ ໂດຍຫ້ອງການກອງເລຂານຸການຄະນະກຳມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບັດ ແຫ່ງຊາດ (ຫຄປຄພຊ), ໄດ້ຮບ ັ ການສະໜັບສະໜູນດ້ານເຕັກນິກວິຊາການ ແລະ ໃຫ້ຄຳປຶກສາຫາລືຈາກ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດຍຸດທະສາດສາກົນສໍາລັບການຫຼຸດຜ່ອນໄພພິບັດ (UNISDR), ຊຶ່ງເປັນ ຜູ້ປະສານງານຕົ້ນຕໍ ແລະ ສູນກຽມພ້ອມປ້ອງກັນໄພພິບັດອາຊີ (ADPC) ທີ່ເປັນຜູ້ໃຫ້ການ ສະໜັບສະໜູນດ້ານວິຊາການ ແລະ ປະສານງານທີ່ຈຳເປັນ, ພາຍໃຕ້ໂຄງການ “ການເພີ້ມທະວີ ຄວາມອາດສາມາດໃຫ້ກັບອົງການຈັດຕັ້ງ ໃນການຂຽນບົດລາຍງານລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການ ປະເມີນການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ” ເພື່ອເຮັດໃຫ້ການຂຽນບົດລາຍງານ ປະສົບຜົນສຳເລັດ ຫຄປຄພຊ ໄດ້ສ້າງຕັ້ງທີມງານວິຊາການ (ເອກະສານຄັດຕິດ III) ພາຍໃຕ້ການ ຊີ້ນຳຂອງຫົວໜ້າ ຫຄປຄພຊ ແລະເຂົ້າຮ່ວມໂດຍຕາງໜ້າຈາກກະຊວງຕ່າງໆດັ່ງລຸ່ມນີ້: 1. ຫ້ອງການກອງເລຂານຸການຄະນະກຳມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວມຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ 2. ຕາງໜ້າຈາກ ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ 3. ຕາງໜ້າຈາກ ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ 4. ຕາງໜ້າຈາກ ກະຊວງໂຍທາທິການ ແລະ ຂົນສົ່ງ 5. ຕາງໜ້າຈາກ ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ 6. ຕາງໜ້າຈາກ ກະຊວງແຮງງານ ແລະ ສະຫວັດດີການສັງຄົມ 7. ຕາງໜ້າຈາກ ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ບົດລາຍງານສະບັບນີ້ສຳເລັດໄດ້ ກໍຍ້ອນມີການສ້າງຄວາມອາດສາມາດໃຫ້ກັບພະນັກງານ ລັດຖະກອນ ກ່ຽວກັບລະບົບຄຸ້ມຄອງຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ການເກັບກຳ ແລະ ວິເຄາະຂໍ້ມູນເຫດການໄພພິບັດ ທີ່ເກີດຂຶ້ນໄລຍະທີ່ຜ່ານມາ, ຊຶ່ງແມ່ນໜຶ່ງໃນເຄື່ອງມືການປະເມີນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ. ວິທີວິທະຍາ ຂອງ DesInventar ໄດ້ລິເລີ່ມໃນ ສປປ ລາວ ຕັ້ງແຕ່ປີ 2005 ເປັນຕົ້ນມາ ໂດຍອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພື່ອການພັດທະນາ (UNDP) ແລະ UNISDR ແລະໄດ້ມີການສະໜັບສະໜູນໃນການເກັບກຳຂໍ້ມູນ ການເກີດເຫດການໄພພິບັດທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນໄລຍະທີ່ຜ່ານມາເປັນເວລາຫຼາຍປີ, ໂດຍນຳໃຊ້ແບບຟອມ

1

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ມາດຕະຖານເກັບກຳຂໍ້ມູນໄພພິບັດ ແລະການວິເຄາະໂດຍໃຊ້ DesInventar. ຫຄປຄພຊ ມີຈຸດປະສົງ ເພື່ອໃຫ້ມີການເກັບກຳຂໍ້ມູນເປັນລະບົບ, ການບັນທຶກ ແລະ ການວິເຄາະຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບການສູນເສຍທີ່ ເກີດຈາກໄພພິບັດທາງທຳມະຊາດ.

ຈຸດປະສົງຂອງບົດລາຍງານ ຈຸດປະສົງຂອງບົດລາຍງານ ແມ່ນເພື່ອນຳສະເໜີກ່ຽວກັບສະພາບຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ ຜ່ານການປະເມີນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດແບບຮອບດ້ານ ທີ່ໄດ້ດຳເນີນການໂດຍອົງການ ຈັດຕັ້ງຂັ້ນສູນກາງ, ຂັ້ນທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ບັນດາຄູ່ຮ່ວມພັດທະນາໃນໄລຍະທີ່ຜ່ານມາ ແລະ ທີ່ກຳລັງປະຕິບັດຢູ່. ບົດລາຍງານສະບັບນີ້ ພະຍາຍາມຈະສ້າງສາຍພົວພັນກັນລະຫວ່າງຄວາມສ່ຽງຕໍ່ ໄພພິບັດກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ແນະນຳຄູ່ຮ່ວມງານອື່ນໆ ຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ ເລື່ອງ ການເຊື່ອມໂຍງການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດເຂົ້າໃນຍຸດທະສາດ ແລະ ແຜນງານການຫຼຸດຜ່ອນ ຄວາມທຸກຍາກ. ນອກຈາກນີ້, ຍັງຈະເປັນການປະກອບສ່ວນຂອງລັດຖະບານລາວ ຕໍ່ກັບບົດລາຍງານ ການປະເມີນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດລະດັບໂລກ ປີ 2013 (GAR-2013) ທີ່ກຳລັງກະກຽມ ໂດຍ ອົງການ ສະຫະປະຊາຊາດຍຸດທະສາດສາກົນສໍາລັບການຫຼຸດຜ່ອນໄພພິບັດ.

ໂຄງສ້າງຂອງບົດລາຍງານ ບົດລາຍງານສະບັບນີ້ປະກອບດ້ວຍ 6 ພາກ ຄື: ພາກທີ 1 ອະທິບາຍເຖິງພູມສັນຖານ, ສະພາບເສດຖະກິດ ແລະການປົກຄອງ. ນອກຈາກນັ້ນ ຍັງມີວັກໜຶ່ງກ່ຽວກັບການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ. ພາກທີ 2 ໄດ້ນໍາສະເໜີຂໍ້ມູນໄພອັນຕະລາຍໃນລະດັບຊາດໂດຍສັງລວມ. ພາກທີ 3 ໄດ້ສະເໜີການວິເຄາະເບື້ອງຕົ້ນກ່ຽວກັບໄພພິບັດ ໂດຍໃຊ້ DesInventar, ສະພາບ ຄວາມທຸກຍາກໃນປັດຈຸບັນ. ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ໄດ້ຖືກປະຕິບັດໃນ ສປປ ລາວ ປີ 2010/11 ໂດຍລັດຖະບານ ແລະ ບໍລິການລະບົບຄຸ້ມຄອງຂໍ້ມູນຂ່າວສານດ້ວຍຄອມພິວເຕີ ທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ມີ “ການເກັບກໍາຂໍ້ມູນ, ບັນທຶກຂໍ້ມູນ ແລະ ວິເຄາະຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບຄວາມເສຍຫາຍສາເຫດຈາກໄພພິບັດ ທາງທຳມະຊາດທີ່ເປັນລະບົບ” (DesInventar, n.d.). ມາຮອດປັດຈຸບັນນີ້ ຍັງບໍ່ທັນມີການວິເຄາະຂໍ້ມູນ ໄພພິບັດໄດ້ຢ່າງລະອຽດ. ນະໂຍບາຍ ແລະ ລະບຽບການທີ່ມີຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ. ພາກທີ 4 ປຶກສາຫາລື ກ່ຽວກັບການພົວພັນກັນລະຫ່ວາງຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດກັບຄວາມທຸກຍາກ ດ້ວຍການໃຊ້ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ແລະຂໍ້ມູນຄວາມທຸກຍາກຢູ່ລະດັບຕ່າງໆ. ພາກທີ 5 ຈະໃຫ້ຂໍ້ສະຫຼຸບຂອງການວິເຄາະ ແລະ ຂໍ້ສະເໜີແນະໃນຕໍ່ໜ້າ. ນອກຈາກນີ້ ຍັງກ່າວເຖິງຄວາມສໍາຄັນຂອງການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ ໄພພິບັດໃນສະພາບຕົວຈິງຂອງ ສປປ ລາວ ຕໍ່ກັບການຂະຫຍາຍຕົວທາງດ້ານເສດຖະກິດແບບຍືນຍົງ ແລະ ການຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກສະພາບດ້ອຍພັດທະນາໃນປີ 2020.

2

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ບົດທີ 1 ພາກສະເໜີ

3

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ທີ່ຕັ້ງ ແລະພູມສັນຖານ ຕາຕະລາງ 1.1

ສປປ ລາວ ເປັນປະເທດທີ່ບໍ່ມີຊາຍແດນ ຕິດຈອດກັບທະເລ ກວມເອົາເນື້ອທີ່ 236,800 ຕາລາງກິໂລແມັດ, ຊຶ່ງຕັ້ງຢູ່ ໃຈກາງຂອງແຫຼມອິນດູຈີນ ແລະ ມີຊາຍແດ ນຕິດຈອດກັບຫຼາຍປະເທດເຊັ່ນ: ທິດຕາເວັນ ຕົກສ່ຽງເໜືອ ຕິດກັບ ປະເທດມຽນມາ, ທິດເໜືອ ຕິດກັບ ປະເທດຈີນ, ທິດຕາເວັນຕົກ ຕິດກັບ ປະເທດໄທ, ທິດຕາເວັນອອກ ຕິດ ກັບ ສສ ຫວຽດນາມ ແລະ ທິດໃຕ້ ຕິດກັບ ປະເທດກຳປູເຈຍ.

ຊາຍແດນຂອງ ສປປ ລາວ

ພາກ

ຊາຍແດນກັບ

ລວງຍາວຂອງຊາຍແດນ (ກລມ)

ເໜືອ

ຈີນ

505

ໃຕ້

ກໍາປູເຈຍ

435

ຕາເວັນອອກ

ຫວຽດນາມ

2,069

ຕາເວັນຕົກສ່ຽງເໜືອ

ມຽນມາ

236

ຕາເວັນຕົກ

ໄທ

1,835

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ACD, 2012

ພູມສັນຖານຂອງ ສປປ ລາວ ຖືກແບ່ງ ອອກ ເປັນ ສາມພາກ ຄື: ພາກເໜືອ, ພາກກາງ ແລະ ພາກໃຕ້ ແລະ ການປົກຄອງຖືກແບ່ງອອກເປັນ16ແຂວງ ແລະນະຄອນຫຼວງ. ແຕ່ລະແຂວງປະກອບ ດ້ວຍຫຼາຍເມືອງຊຶ່ງມີປະມານ 4 - 15 ເມືອງ. ແຕ່ລະເມືອງປະກອບດ້ວຍຫົວໜ່ວຍການປົກຄອງນ້ອຍໆ ຫຼື ເອີ້ນວ່າ “ບ້ານ”. ຕາຕະລາງ1.2 ສັງລວມຫຍໍ້ກຽ່ ວກັບຫົວໜ່ວຍການປົກຄອງໃນແຕ່ລະແຂວງ. ພູມມີປະເທດພາກຕາເວັນອອກສ່ຽງເໜືອ ແລະຕາເວັນອອກມີລັກສະນະພິເສດເປັນພູເຂົາ ແລະ ອ້ອມຮອບດ້ວຍສາຍພູຫຼວງ ແລະສາຍພູທາງພາກຕາເວັນຕົກສ່ຽງເໜືອ. ປະມານສອງສ່ວນສາມຂອງ ປະເທດເປັນພູເຂົາ ແລະເຕັມໄປດ້ວຍປ່າໄມ້ທີ່ດົກໜາ. ພູມສັນຖານຂອງ ສປປ ລາວ ມີລະດັບລວງສູງ 500 ແມັດ ແລະ ມີລັກສະນະສູງຊັນ, ເປັນຮ່ອມພູ ແມ່ນໍ້າແຄບ, ແລະ ເນື້ອທີ່ກະສິກຳຢູ່ໃນລະດັບຕໍ່າ. ໂດຍສະເພາະທາງພາກເໜືອ ສ່ວນໃຫຍ່ເປັນລັກສະນະພູເຂົາ, ທີ່ມີພູສູງເຖິງສູງກວ່າ 2,700 ແມັດ (8,860ft). ພູທີ່ສູງທີ່ສຸດແມ່ນພູເບ້ຍທີ່ມີລວງສູງ 2,819 ແມັດ ຍາວຢຽດຮອດສາຍພູຫຼວງທີ່ແຂວງຊຽງ ຂວາງ. ນອກຈາກພູເຂົາທາງພາກເໜືອແລ້ວ ຍັງມີທົ່ງພຽງວຽງຈັນ ແລະ ທົ່ງໄຫຫີນທີ່ພູພຽງຊຽງຂວາງ.

4

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ທີ່ພາກໃຕ້ຂອງປະເທດເປັນພື້ນທີ່ຕໍ່າ ຕົວຢ່າງ: ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ແລະ ຈໍາປາສັກ. ພື້ນທີ່ ເຫຼົ່ານີ້ເໝາະແກ່ການປູກພືດ ແລະ ລ້ຽງສັດ. 20%ຂອງເນື້ອທີ່ລວມຂອງ ສປປ ລາວ ເປັນທົ່ງພຽງ ເປັນດິນທີ່ນໍ້າພັດມາຄ້າງໄວ້ ແລະ ດິນຕາມເນີນພູ. ມີພຽງ4%ຂອງເນື້ອທີ່ທັງໝົດເປັນດິນທີ່ເໝາະສົມ ແກ່ການປູກຝັງ. ສປປ ລາວ ມີທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃນອາກາດ ເຂດຮອ້ນ, ພູມອາກາດໄດ້ແບ່ງອອກ ຕາຕະລາງ 1.2 ຫົວໜ່ວຍການປົກຄອງໂດຍລວມ ເປັນ 2 ລະດູ ຄື: ລະດູແລ້ງແລະ ລະດູຝົນ. ລະດູແລ້ງ ເລີ່ມຕົ້ນແຕ່ກາງເດືອນ ແຂວງ (17) ຈໍານວນເມືອງ (143) ຈໍານວນບ້ານ (8647) ຕຸລາ ຫາກາງເດືອນພຶດສະພາ, ຊື່ງໄດ້ 01 9 491 ຮັບອິດທິພົນ ກະແສລົມມໍລະສຸມຕາເວັນ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ອອກສ່ຽງເໜືອ ພັດປົກຄຸມໃນເດືອນ 02 ຜົ້ງສາລີ 7 541 ຕຸລາ ຫາເດືອນກຸມພາເປັນສວ່ນຫຼາຍ 03 ຫຼວງນໍ້າທາ 5 355 ສະພາບອາກາດໂດຍທົ່ວໄປ ຢູ່ໃນ ລັກສະນະເຢັນຫາໜາວເຢັນ, ສວ່ນຢູ່ 04 ອຸດົມໄຊ 7 472 ແຂວງພາກເໜືອ, ພາກກາງດ້ານ 05 ບໍ່ແກ້ວ 5 283 ຕາເວັນອອກ ແລະ ເຂດພູພຽງບໍລະເວນ ປາກຊອ່ ງ ສະພາບອາກາດໜາວເຢັ ນ 06 ຫຼວງພະບາງ 12 782 ຫາໜາວເຢັນຫຼາຍ ໃນເດືອນພະຈິກ ຫາ 07 ຫົວພັນ 8 720 ເດືອນມັງກອນ. ໃນເດືອນມີນາຫາ 08 ໄຊຍະບູລີ 11 448 ເດືອນພຶດສະພາ ສະພາບອາກາດຢູ່ ໃນລັກສະນະຮ້ອນ ຫາຮ້ອນອົບເອົ້າ.

09 ຊຽງຂວາງ 8 512 ອຸນຫະພູມສະເລ່ຍຕໍ່າສຸດ 13 ຫາ 17 10 ວຽງຈັນ 13 518 ອົງສາເຊ, ສະເລ່ຍສູງສຸດ 35 ຫາ 38 ອົງສາເຊ, ອຸນຫະພູມສະເລ່ຍຕໍ່ປີແຕ່ 11 ບໍລິຄໍາໄຊ 7 323 26 ຫາ 28 ອົງສາເຊ. ລະດູຝົນເລີ່ມ 12 ຄໍາມ່ວນ 9 558 ຕົ້ນແຕ່ກາງເດືອນພຶດສະພາ ຫາກາງ 13 ສະຫັວນນະເຂດ 15 1,015 ເດືອນຕຸລາ, ຊື່ງໄດ້ຮັບອິດທິພົນກະແສ ລົມມໍລະສຸມຕາເວັນຕົກສ່ຽງໃຕ້ ຈາກ 14 ສາລະວັນ 8 608 ມະຫະສະໝຸດອິນເດຍ ແລະ ອ່າວໄທ 15 ເຊກອງ 4 230 ພັດປົກຄຸມ ໄດ້ນໍາເອົາຄວາມຊຸ່ມຊື່ນສູງ 16 ຈໍາປາສັກ 10 641 ເຂົ້າສູ່ ສປປ ລາວ ແລະ ໃນເດືອນ ກໍລະກົດ ຫາເດືອນກັນຍາມີຝົນຕົກ 17 ອັດຕະປື 5 150 ຫຼາຍ, ໂດຍສະເພາະໃນເດືອນສິງຫາ ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: NSC, 2010 ມີຝົນຕົກຖີ່ຫຼາຍ, ສະເລ່ຍປະລິມານ ນ້ຳຝົນໃນປີທົ່ວປະເທດ 1,900 ຫາ 3,500 ມິນລີແມັດແລະສະພາບອາກາດ ສ່ວນໃຫ່ຍຢູ່ໃນລັກສະນະຮ້ອນຫາຮ້ອນອົບເອົ້າ. ສະພາບຝົນຕົກຂາດຊ່ວງໄລຍະສັ້ນແຕ່ 1ຫາ 2ອາທິດ ສ່ວນໃຫ່ຍມັກເກີດຂື້ນໃນທ້າຍເດືອນມິຖຸນາຫາກາງເດືອນກໍລະກົດ (DMH, 2012).

5

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຕາຕະລາງ 1.3

ຕົວຊີ້ບອກສະຖິຕິປະຊາກອນ ແລະ ເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ຂອງ ສປປ ລາວ.

ຕົວຊີ້ບອກ

ການສໍາຫຼວດສໍາມະໂນ ພົນລະເມືອງ 1995

2005

2011*

ປະຊາກອນ (ລ້ານ)

4.58

5.62

6.59

ປະຊາກອນທີ່ມີອາຍຸຕໍ່າກ່ວາ 15 ປີ (ລ້ານ)

2.02 (44%)

2.19 (39%)

2.31 (36.7%)

ອັດຕາການເພີ່ມຂຶ້ນແຕ່ລະປີ (%)

2.4

2.1

1.7

ຄວາມໜາແໜ້ນຂອງປະຊາກອນ (ຄົນ/ຕາລາງກລມ)

19.4

25

n.a.

ສັດສ່ວນລະຫວ່າງເພດ (ເພດຊາຍ ຕໍ່ເພດຍິງ 100 ຄົນ)

97.7

99.3

98.0

ອັດຕາສ່ວນການເພິ່ງພາອາໄສ ລວມ [ຄົນອາຍຸ (0-14) ແລະ 65+ ຕໍ່ 100 (15-59)]

1.1

0.8

n.a.

ປະຊາກອນຕົວເມືອງ (‘000)

778

1,517

2,157

ອັດ ຕາສວນ ຂອງປະຊາກອນໃນຕົວເມືອງ (%)

17

27

33

ອັດຕາການຮູ້ໜັງສື ລວມ ( %)

60

73

n.a.

ອັດ ຕາສ່ວນ ການຮູ້ໜັງສື ຂອງເພດຊາຍ (%)

74

82

83

ອັດ ຕາສ່ວນ ການຮູ້ໜັງສື ຂອງເພດຍິງ (%)

48

63

63

ອັດ ຕາການເກີດ (ຕໍ່ 1000)

36.6

25.7

25.7

ອັດ ຕາການຕາຍ (ຕໍ່ 1000)

13.6

9.8

7.9

ອັດ ຕາການຕາຍຂອງເດັກນ້ອຍ (ຕໍ່ 1000ຄົນເກີດ)

104

70

57

ອັດ ຕາການຕາຍຂອງແມ່ (ຕໍ່100,000ຄົນ ເກີດ)

n.a.

405

580

ອັດ ຕາການຈະເລີນເຕີບໂຕລວມ (ຈ/ນເດັກຕໍ່ແມ່ຍິງ)

6.7

3.3

3.06

ອາຍຸຍືນສະ ເລ່ຍ (ປີ)

51

61

63

ຜູ້ຊາຍອາຍຸຍືນສະ ເລ່ຍ ສໍາລັບຜູ້ຊາຍ (ປີ)

50

59

61

ຜູ້ຍິງອາຍຸ ຍືນສະ ເລ່ຍ ສໍາລັບແມ່ຍິງ (ປີ)

52

63

65

ດິນປູກພືດທີ່ເປັນເມັດ (‘000 ha)

n.a.

822

1.090

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ການສໍາຫຼວດສໍາມະໂນພົນລະເມືອງ ຂອງ ສປປ ລາວ

6

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຈໍານວນປະຊາກອນ ແລະ ຕົວຊີ້ບອກສະຖິຕິປະຊາກອນ ຕັ້ງແຕ່ປີ1985ເປັນຕົ້ນມາ ສປປ ລາວ ໄດ້ສໍາຫຼວດສຳມະໂນຄົວພົນລະເມືອງເປັນປົກກະຕິໃນ ທຸກໆ 10 ປີ ແລະ ຮັບຮູ້ວ່າຈຳນວນປະກອນເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ. ປະຊາກອນລວມເພີ່ມຂຶ້ນປະມານ 80% ໃນ 25 ປີ ຈາກ 3.5 ລ້ານຄົນໃນປີ 1985 ເຖິງ 6.29 ລ້ານຄົນ ໃນປີ 2010. ຕາຕະລາງ1.3 ສັງລວມຕົວ ຊີ້ບອກສະຖິຕິປະຊາກອນພື້ນຖານ ການໃຊ້ຂໍ້ມູນທີ່ເກັບກຳມາໄດ້ ໃນການສຳຫຼວດສຳມະໂນຄົວ ພົນລະເມືອງໃນປີ 1995 ແລະ 2005. ນອກຈາກນີ້ ຍັງມີການຄາດຄະເນປະຊາກອນຈາກແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ ຕ່າງໆ ເຊັ່ນ ປຶ້ມສະຖິຕິປະຊາກອນແຕ່ລະປີຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ມີຄວາມເຂົ້າ ໃຈເລິກເຊິ່ງກ່ຽວກັບສະພາບຂອງ ສປປ ລາວ.

ຂໍ້ມູນການພັດທະນາເສດຖະກິດ ສປປ ລາວ ສືບຕໍ່ພັດທະນາຢ່າງໄວວາ, ເພື່ອບັນລຸເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດການພັດທະນາຕາມ ທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນແຜນ, ການສົ່ງເສີມເສດຖະກິດໃນຮູບແບບຕ່າງໆ ເພື່ອຫຼີກລ້ຽງບໍ່ໃຫ້ຂຶ້ນກັບລາຄາ ສິນຄ້າທີ່ບໍ່ໝັ້ນຄົງ, ການສ້າງວຽກເຮັດງານທໍາສຳລັບຊາວໜຸ່ມ, ການສົ່ງເສີມການປົກຄອງ ແລະ ຄວາມອາດສາມາດໃຫ້ອົງການຈັດຕັ້ງ, ການສ້າງສິ່ງແວດລ້ອມ ທີ່ເອື້ອອຳນວຍໃຫ້ກັບຂະແໜງ ເອກະຊົນ ແລະ ມີຄວາມດຸ່ນດ່ຽງກັບຄວາມສະເໝີພາບ ແລະ ແບບຍືນຍົງ. ລະຫ່ວາງ ປີ 2008 ຫາ 2011 ເສດຖະກິດຂະຫຍາຍຕົວເກີນ 7% ຕໍ່ປີ. ການຂະຫຍາຍຕົວທາງດ້ານເສດຖະກິດ ໄດ້ສະແດງ ອອກຢູ່ໃນການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງລວມຍອດຜະລິດຕະ ພັນພາຍໃນ (GDP). ປີ 1990 ສປປ ລາວ ມີ GDP ຕໍ່ຫົວຄົນ 207.4$ ແລະໃນປີ 2011 GDP ຕໍ່ຫົວຄົນ ຄາດຄະເນເພີ່ມຂຶ້ນເຖິງ 1,281US$. ໂດຍທົ່ວໄປ ແລ້ວການຂະຫຍາຍຕົວທາງດ້ານເສດຖະກິດ ແມ່ນຫຼຸດຜ່ອນອັດຕາຄວາມທຸກຍາກຢ່າງເປັນທາງການ ຈາກ 46% ໃນປີ 1992 ເຖິງ 26% ໃນປີ 2010 ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງບັນດາກິດຈະກຳ ເສດຖະກິດມີຜົນກະທົບອັນໃຫຍ່ຫຼວງຕໍ່ກັບປະຊາກອນ.

7

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຂໍ້ມູນການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດ ສປປ ລາວ ເຄີຍປະສົບກັບໄພທຳມະຊາດທີ່ມີຄວາມຮຸນແຮງເພີ່ມຂຶ້ນ (ນໍ້າຖ້ວມ, ແຫ້ງແລ້ງ ແລະ ພາຍຸ) ທີ່ໄດ້ກໍ່ໃຫ້ເກີດເປັນໄພພິບັດອັນໃຫຍ່ຫຼວງ. ເຫດການໄພພິບັດຂະໜາດນ້ອຍ ແຕ່ ເກີດຂຶ້ນຊໍ້າເລື້ອຍໆ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ມີການສູນເສຍຕໍ່ຊີວິດ ແລະຊັບສິນເພີ່ມຂຶ້ນ. ຫຼາຍປີທີ່ຜ່ານມາປະເທດ ຂອງພວກເຮົາໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຮຸນແຮງຈາກນໍ້າຖ້ວມ (ໂດຍສະເພາະນໍ້າຖ້ວມຊຸ) ສາເຫດມາຈາກ ພາຍຸໄຕ້ຟຸ່ນເກດສະໜາ ໃນປີ 2009, ພາຍຸເຂດຮ້ອນໄຮ່ມາ ແລະນົກເຕັນ ປີ 2011. ປະຊາຊົນ ຫຼາຍກວ່າແສນຄົນໄດ້ຮັບ ຜົນກະທົບ, ຫຼາຍສິບຄົນໄດ້ສູນເສຍຊີວິດ ແລະ ມີຄວາມເສຍຫາຍຕໍ່ເຮືອນ ຊານຊັບສິນຂອງປະຊາຊົນ, ໂຄງລ່າງພື້ນຖານ ແລະ ສິ່ງອຳນວຍຄວາມສະດວກຕ່າງໆທີ່ສຳຄັນຂອງ ຂະແໜງການຕ່າງໆ, ເຊັ່ນ ກະສິກໍາແລະປ່າໄມ້, ໂຍທາທິການແລະຂົນສົ່ງ, ສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ, ສາທາລະນະສຸກ, ທ່ອງທ່ຽວ, ອຸດສະຫະກຳແລະການຄ້າ ແລະອື່ນໆ ຄາດຄະເນຜົນເສຍຫາຍມີຫຼາຍກ່ວາ ຮ້ອຍລ້ານໂດລາສະຫາລັດ. ໃນເວລາດຽວກັນນັ້ນ, ສປປ ລາວ ໄດ້ມີຄວາມຄືບໜ້າ ແລະ ບັນລຸຜົນສຳເລັດໃນການຈັດຕັ້ງ ປະຕິບັດແຜນຍຸດທະສາດແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການຄຸ້ມຄອງຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ທີ່ສອດຄ່ອງກັບ ຂອບປະຕິບັດງານຮຽວໂກະ (HFA) ແລະ ສັນຍາອາຊຽນວ່າດ້ວຍການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດ ແລະ ການ ຕອບໂຕ້ສຸກເສີນ (AADMER). ຜົນສໍາເລັດບາງຢ່າງມີດັ່ງນີ້: ສ້າງນິຕິກຳ ແລະ ປັບປຸງກົນໄກການຄຸ້ມຄອງຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດໃນລະດັບຊາດ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ. ການຫຼຸ ດ ຜ່ ອ ນຄວາມສ່ ຽ ງຕໍ່ ໄ ພພິ ບັ ດ ໄດ້ ຖື ກ ເຊື່ ອ ມໂຍງເຂົ້ າ ກັ ບ ແຜນພັ ດ ທະນາເສດຖະກິ ດ ສັງຄົມແຫ່ງຊາດຄັ້ງທີ 7 (2011-2015) ເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ທຸກໆຂັ້ນຕອນຂອງຂະບວນ ການການພັດທະນາ ແລະ ການລົງທຶນໃຫ້ມີຄວາມປອດໄພຈາກໄພພິບັດທາງທຳມະຊາດ ແລະ ຫຼີກລ້ຽງການເກີດໄພອັນຕະລາຍ ແລະ ຄວາມສ່ຽງໃໝ່ຂຶ້ນ ເຊັ່ນ: ກໍາລັງດໍາເນີນການທົບທວນ

ກົດໝາຍຜັງເມືອງໂດຍຈະມີການເຊື່ອມໂຍງການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດເຂົ້າໃນກົດໝາຍ ດັ່ງກ່າວ.2

ລັດຖະບານ ສປປ ລາວ ໄດ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດນະໂຍບາຍກ່ຽວກັບການໃຫ້ອຳນາດແກ່ຂັ້ນທ້ອງຖິ່ນ ທຸກລະດັບ ໂດຍການເນັ້ນໜັກໃຫ້ທຸກໆອົງການຈັດຕັ້ງລັດສຸມໃສ່ການຄຸ້ມຄອງມະຫາພາກ ເຊັ່ນ ການວາງແຜນຍຸດທະສາດສຳລັບການພັດທະນາຂອງຂະແໜງການຕ່າງໆ, ຮ່າງກົດໝາຍ, ການ ພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ການກວດສອບບັນຊີ, ຄວບຄຸມ ແລະ ກວດກາເພື່ອຮັບ ປະກັນໃຫ້ມີການປົກຄອງທີ່ດີ. ສ້າງແລະຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນກຽມພ້ອມແລະຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ ໂດຍການເຂົ້າຮ່ວມ ຢ່າງຫ້າວຫັນຂອງຊຸມຊົນ. ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດໄດ້ຄ່ອຍໆເຊື່ອມສານເຂົ້າໃນ ແຜນງານການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ, ບັນດາກິດຈະກໍາການສົ່ງເສີ່ມບົດບາດຍິງຊາຍ ແລະ ອາຊີບການດຳລົງຊີວິດ. ປັ ບ ປຸ ງ ລະບົ ບ ການເຕື ອ ນໄພລ່ ວ ງໜ້ າ ໂດຍໄດ້ ມີ ກ ານສ້ າ ງຍຸ ດ ທະສາດແຫ່ ງ ຊາດກ່ ຽ ວກັ ບ ການເຕືອນໄພ ແລະ ຂັ້ນຕອນດຳເນີນງານ ມາດຖານການເຕືອນໄພລ່ວງໜ້າ; ປັບປຸງ ແລະ 2 ກົດໝາຍຜັງເມືອງ ກຳລັງໄດ້ຮັບການປັບປຸງ ເພື່ອເຊື່ອມສານການຫລຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ ເຂົ້າໃນກົດໝາຍດັ່ງກ່າວ

8

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ສ້າງຕັ້ງລະບົບການເກັບກໍາ ແລະ ຕິດຕາມຂໍ້ມູນ, ປັບປຸງການພະຍາກອນນໍ້າຖ້ວມ ແລະ ການ ຕິດຕາມສະພາບອາກາດ, ການຕິດຕາມການເກີດແຜ່ນດິນໄຫວ ແລະ ກະຈ່າຍຂ່າວສານການ ເຕືອນໄພນໍ້າຖ້ວມລ່ວງໜ້າ. ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນງານການສ້າງຄວາມອາດສາມາດ ແລະ ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ ຢູ່ຂັ້ນທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ຊຸມຊົນ ເຊັ່ນ ການປະເມີນຄວາມສ່ຽງຂັ້ນຊຸມຊົນ, ການວາງແຜນ ແລະ ການ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ແຜນຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດຂັ້ນບ້ານ, ການສຶກສາ ແລະ ການປູກຈິດສໍານຶກ ໃຫ້ເດັກນ້ອຍນັກຮຽນ ແລະ ຊຸມຊົນ. ສ້າງແຜນທີ່ແລະເກັບກໍາຂໍ້ມູນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດໃນລະດັບຊາດ ແລະ ໃນບາງແຂວງ, ຊຶ່ງເປັນສິ່ງ ທີ່ສຳຄັນ ແລະ ຄວນໄດ້ມີການສືບຕໍ່ກັບແຂວງອື່ນໆ ທີ່ມີຄວາມສ່ຽງສູງຕໍ່ໄພພິບັດທາງ ທຳມະຊາດ. ປັບປຸງລະບົບການເກັບກຳຂໍ້ມູນ, ຖານຂໍ້ມູນ ແລະ ລະບົບຄຸ້ມຄອງຂໍ້ມູນຂ່າວສານໄພພິບັດ. ເຊື່ ອ ມໂຍງການຫຼຸ ດ ຜ່ ອ ນຄວາມສ່ ຽ ງຕໍ່ ໄ ພພິ ບັ ດ ເຂົ້ າ ໃນຫຼັ ກ ສູ ດ ຂອງໂຮງຮຽນມັ ດ ທະຍົ ມ ຕອນ ປາຍ ແລະ ຕົ້ນ. ພ້ອມກັນນີ້ກໍໄດ້ພັດທະນາຄູ່ມືການສ້າງໂຮງຮຽນທີ່ປອດໄພ ແລະ ແຈກຢາຍໃຫ້ກັບ ພະແນກສຶກສາແຂວງໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ. ເປັນເຈົ້າການໃນການຮ່ວມມື ແລະ ເປັນຄູ່ຮ່ວມງານກັບ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ, ຄູ່ຮ່ວມງານ ພັດທະນາສາກົນ, ຜູ້ໃຫ້ທຶນ, ອົງການທີ່ບໍ່ແມ່ນຂອງລັດຖະບານສາກົນ (INGOs), ອາຊຽນ ແລະ ອື່ນໆ ໃນການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງກ່ຽວກັບການກຽມພ້ອມ ແລະ ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຂອບປະຕິບັດງານ ຮຽວໂກະ ແລະ ສັນຍາອາຊຽນວ່າດ້ວຍ ການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ການຕອບໂຕ້ໄພພິບັດສຸກເສີນ. ລັດຖະບານໄດ້ຕງັ້ ວິໄສທັດອັນໜັກແໜ້ນເພື່ອການບັນລຸເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດການພັດທະນາ ຂອງປະເທດ, ການຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກສະພາບຄວາມດ້ອຍພັດທະນາໃນປີ 2020 ແລະ ບຸກບືນເພື່ອກ້າວໄປ ເຖິງການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ. ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມຕ້ານທານຕໍ່າຕໍ່ໄພພິບດ ັ ແລະ ການປ່ຽນແປງ ສະພາບດິນຟ້າອາກາດ ແມ່ນເພື່ອຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງທາງດ້ານສະບຽງອາຫານ, ປັບປຸງການເຂົ້າ ເຖິງນໍ້າສະອາດ ແລະ ສຸຂະອະນາໄມ ແລະ ການດຳລົງຊີວດ ິ ທີ່ໝນ ັ້ ຄົງ, ໂດຍສະເພາະປະຊາຊົນ ໃນເຂດຊົນນະບົດ ແມ່ນມີຄວາມສຳຄັນຕໍ່ ສປປ ລາວ ໃນການບັນລຸເປົ້າໝາຍການພັດທະນາແຫ່ງ ຊາດທີ່ຕງັ້ ໄວ້. ການຫຼຸດຜ່ອນກຜົນສູນເສຍຈາກໄພພິບດ ັ ແລະ ການປັບຕົວໃຫ້ເຂົ້າກັບການປ່ຽນແປງ ສະພາບດິນຟ້າອາກາດໄດ້ລະບຸຢາ່ ງຊັດເຈນ ໃນແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດສັງຄົມແຫ່ງຊາດ ຄັ້ງທີ 7 ປີ 2011-2015 ຂອງ ສປປ ລາວ. ປັດຈຸບນ ັ ກຳລັງມີຄວາມພະຍາຍາມເຊື່ອມໂຍງການຫຼຸດຜ່ອນ ຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບດ ັ ແລະ ການປັບຕົວເຂົ້າກັບການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າອາກາດເຂົ້າໃນນະໂຍບາຍ ການພັດທະນາຂອງປະເທດ ໂດຍສະເພາະຂອງຂະແໜງການ ເຊັ່ນ ກະສິກຳແລະປ່າໄມ້, ໂຍທາທິການ ແລະ ຂົນສົ່ງ, ການຄຸມ ້ ຄອງຊັບພະນາກອນແຫຼ່ງນໍ້າ ແລະ ສາທາລະນະສຸກ. ນະໂຍບາຍເຫຼົ່ານີ້ຈຳເປັນ ຕ້ອງໄດ້ຜັນຂະຫຍາຍລົງສູ່ພາກປະຕິບັດຕົວຈິງທີ່ສອດຄ່ອງກັບແນວທາງນະໂຍບາຍຂອງລັດຖະບານ ເພື່ອຄວາມຍືນຍົງໃນໄລຍະຍາວ. ນີ້ເປັນສິ່ງທີ່ສຳຄັນ ຖ້າເບິ່ງໃນແງ່ມນ ູ ຂອງການຂະຫຍາຍຕົວທາງດ້ານ ເສດຖະກິດຂອງປະເທດ ໂດຍນໍາໃຊ້ຊບ ັ ພະຍາກອນທຳມະຊາດທີ່ບສ ໍ່ ອດຄ່ອງ ເຊັ່ນ ການຕັດໄມ້ ທຳລາຍປ່າ, ການຄຸມ ້ ຄອງອ່າງໂຕ່ງທີ່ບມ ໍ່ ຄ ີ ວາມຍືນຍົງແລະເຊື່ອມໂຊມຂອງລະບົບນິເວດ ແມ່ນສາມາດກໍ່ ໃຫ້ເກີດຄວາມສ່ຽງເພີ່ມຂຶ້ນ. ຈາກບົດຮຽນໄພນໍ້າຖ້ວມ ປີ 2008 ແລະ ພາຍຸເກດສະໜາ, ໄຮ່ມາ ແລະ ນົກເຕັນສະແດງ ໃຫ້ເຫັນວ່າ ຄວາມຈຳເປັນໃນການປະເມີນຄວາມສ່ຽງແບບຮອບດ້ານບົນພື້ນຖານຂໍ້ມນ ູ ຕົວຈິງທີ່ເກີດຂຶ້ນ

9

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ແລະ ຂໍ້ມນ ູ ທີ່ເປັນໄປໄດ້ສຳລັບຜົນກະທົບຂອງໄພພິບດ ັ ທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນ ເພື່ອສາມາດກຳນົດ ຜົນກະທົບ ຂອງໄພພິບດ ັ ທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນ ເຊິ່ງຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາສາມາດວາງແຜນ ແລະ ຈັດຕັ້ງປະຕິບດ ັ ກິດຈະກຳ ການພັດທະນາທີ່ປອດໄພ ທີ່ຄຳນຶງເຖິງຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພອັນຕະລາຍ ແລະ ຄວາມສ່ຽງທີ່ຈະຕາມມາ. ໃນ ສປປ ລາວ ຍັງຂາດຄວາມຮູຄ ້ ວາມສາມາດໃນການປະເມີນຄວາມສ່ຽງໄພອັນຕະລາຍຕ່າງໆ ແລະ ການ ກຳນົດເຂດຄວາມສ່ຽງຈາກໄພພິບດ ັ ທາງທຳມະຊາດທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນ, ຊຶ່ງຖ້າບໍ່ມຂ ີ ມ ໍ້ ນ ູ ດັ່ງກ່າວມັນກໍເປັນ ການຍາກທີ່ຈະຈັດຕັ້ງປະຕິບດ ັ ແຜນງານພັດທະນາໃຫ້ມປ ີ ະສິທພ ິ າບໄດ້. ເງື່ອນໄຂສຳຄັນຈຶ່ງຕ້ອງແມ່ນ ການກຳນົດໄພອັນຕະລາຍ ແລະ ຄວາມສ່ຽງທີ່ຈະເກີດຂຶ້ນໃຫ້ຖກ ື ຕ້ອງ. ຫ້ອງການກອງເລຂານຸການຄະນະກຳມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບດ ັ ແຫ່ງຊາດ ໄດ້ ພັດທະນາບົດລາຍງານກ່ຽວກັບຂໍ້ມນ ູ ລາຍລະອຽດຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບດ ັ ແຫ່ງຊາດ ໂດຍການສະໜັບ ສະໜູນດ້ານທຶນ ຈາກອົງການສະຫະປະຊາຊາດເພື່ອການພັດທະນາ (UNDP) ແລະ ການສະໜັບ ສະໜູນດ້ານເຕັກນິກ ຈາກສູນກຽມພ້ອມປ້ອງກັນໄພພິບດ ັ ອາຊີ (ADPC) ໃນການປະເມີນໄພອັນຕະລາຍ ແລະ ຄວາມສ່ຽງ. ບົດລາຍງານດັ່ງກ່າວສຳເລັດບົນພື້ນຖານການປະເມີນແບບຮອບດ້ານທີ່ກວມເອົາ ໄພອັນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດທັງໝົດ ເຊັ່ນ ແຜ່ນດິນໄຫວ, ນໍ້າຖ້ວມ, ດິນເຈື່ອນ, ພາຍຸ, ແຫ້ງແລ້ງ, ພະຍາດລະບາດ ແລະ ລະເບີດບໍ່ທນ ັ ແຕກ. ສິ່ງທີ່ທາ້ ທາຍທີ່ຫອ ້ ງການກອງເລຂານຸການຄະນະ ກຳມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບດ ັ ແຫ່ງຊາດປະເຊີນ ຄື ການມີຂມ ໍ້ ນ ູ ທີ່ກຽ່ ວກັບໄພພິບດ ັ , ການ ວິເຄາະໄພອັນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດຢ່າງເປັນລະບົບ ແລະ ການວິເຄາະທ່າອ່ຽງຂອງຜົນກະທົບ. ນອກຈາກນີ້, ສປປ ລາວ ໄດ້ຫນ ັ ຈາກການຄຸມ ້ ຄອງໄພພິບດ ັ , ການຕອບໂຕ້ ແລະ ການບັນເທົາທຸກມາ ເປັນການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບດ ັ ແລະ ການປັບຕົວເຂົ້າກັບການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າ ອາກາດ ແລະ ຮັບເອົາວິທກ ີ ານແບບລວມທີ່ມຄ ີ ວາມພະຍາຍາມຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນຜົນເສຍຫາຍ ຈາກໄພພິບດ ັ . ນີ້ເປັນການສົ່ງເສີມຄວາມກ້າວໜ້າຢ່າງບໍ່ຢດ ຸ ຢັ້ງຂອງການລົບລ້າງຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ການເຕີບໂຕທາງດ້ານເສດຖະກິດ.

10

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ບົດທີ 2 ຂໍ້ມູນລາຍລະອຽດຄວາມສ່ຽງ ຕໍ່ໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ຂອງ ສປປ ລາວ

11

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ລັດຖະບານລາວ ໄດ້ຮັບຮູ້ວ່າທ່າອ່ຽງຂອງໄພພິບັດແມ່ນກຳລັງເພີ່ມຂຶ້ນ ໂດຍອີງຕາມຄວາມຖີ່ ແລະ ຂະໜາດຂອງໄພພິບັດດັ່ງກ່າວ. ລັດຖະບານລາວ ໄດ້ສະແດງຄວາມເປັນຫ່ວງເປັນໃຍກ່ຽວກັບຜົນ ກະທົບ ຂອງໄພພິບັດໄລຍະທີ່ຜ່ານມາ ແລະ ຍັງຈະສືບຕໍ່ກະທົບກັບຄວາມພະຍາຍາມໃນການຫຼຸດຜ່ອນ ຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ການພັດທະນາ ກໍເຊັ່ນດຽວກັນກັບກະທົບຕໍ່ຄວາມພະຍາຍາມເພື່ອການບັນລຸເປົ້າ ໝາຍສະຫັດສະວັດການພັດທະນາ (MDGs), ຂອບປະຕິບັດງານຮຽວໂກະໃນ ປີ 2015 ແລະ ການຫຼຸດ ພົ້ນອອກຈາກສະພາບການເປັນປະເທດດ້ອຍພັດທະນາໃນ ປີ 2020. ໃນບໍ່ດົນມານີ້ ຫ້ອງການກອງ ເລຂານຸການຄະນະກຳມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ໄດ້ສ້າງຂໍ້ມູນລາຍລະອຽດ ຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດແຫ່ງຊາດຂອງ ສປປ ລາວ ທີ່ເນັ້ນໃສ່ການປະເມີນໄພອັນຕະລາຍລະດັບຊາດ ແລະ ກວມເອົາການສ້າງແຜນທີ່ຄວາມສ່ຽງໄພອັນຕະລາຍຕ່າງໆ ທີ່ເກີດຂຶ້ນ, ໃນນັ້ນ ລວມມີການ ອະທິບາຍຂໍ້ມູນພື້ນຖານ, ການປະເມີນໄພອັນຕະລາຍ ແລະ ການສ້າງແຜນທີ່ສຳລັບແຜ່ນດິນໄຫວ, ນ້ຳຖ້ວມ, ແຫ້ງແລ້ງ, ດິນເຈື່ອນ, ພະຍາດລະບາດ ແລະ ພະຍາດອື່ນໆ, ລະເບີດບໍ່ທັນແຕກ ແລະ ລົມພາຍຸ. ຂໍ້ສະເໜີແນະແມ່ນໄດ້ຖືກແບ່ງອອກເປັນ ແປດພາກສ່ວນ: ນະໂຍບາຍ; ພາລະບົດບາດ ແລະ ການສ້າງອົງການຈັດຕັ້ງ; ການປະເມີນໄພອັນຕະລາຍ, ຄວາມຕ້ານທານຕໍ່າ ແລະ ຄວາມສ່ຽງ; ລະບົບການເຕືອນໄພລ່ວງໜ້າ; ແຜນກຽມພ້ອມ ແລະ ຕອບໂຕ້ສຸກເສີນ; ການເຊື່ອມໂຍງການຫຼຸດຜ່ອນ ຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດເຂົ້າໃນການວາງແຜນພັດທະນາ; ການຄຸ້ມຄອງຄວາມສ່ຽງຂັ້ນຊຸມຊົນ; ແລະ ການປູກຈິດສຳນຶກ, ການສຶກສາ ແລະ ການຝຶກອົບຮົມ.

ພາກສະເໜີ ການປະເມີນໄພອັນຕະລາຍ ແລະ ການສ້າງແຜນທີ່ໄພອັນຕະລາຍລະດັບຊາດປະກອບມີແຜ່ນ ດິນໄຫວ, ນ້ຳຖ້ວມ, ດິນເຈື່ອນ, ແຫ້ງແລ້ງ, ລະເບີດບໍ່ທັນແຕກ, ລົມພາຍຸ ແລະ ພະຍາດລະບາດ. ການປະເມີນໄພອັນຕະລາຍໄດ້ນໍາໃຊ້ເຄື່ອງມື ແລະ ເຕັກນິກທາງດ້ານວິທະຍາສາດທີ່ໜ້າເຊື່ອຖືໄດ້ ເພື່ອປະເມີນໄພອັນຕະລາຍ ແລະ ສ້າງແຜນທີ່ຕາມລຳດັບ. ສຳລັບການສ້າງແຜນທີ່ຂອບເຂດແຜ່ນດິນ ໄຫວ ແມ່ນໄດ້ອີງໃສ່ຂໍ້ມູນຮອບວຽນ 250 ປີ. ສຳລັບການປະເມີນໄພນ້ຳຖ້ວມໄດ້ພິຈາລະນາເຂດແມ່ນໍ້າ ແລະ ບໍລິເວນອ່າງໂຕ່ງທີ່ມັກເກີດນໍ້າຖ້ວມເລື້ອຍໆຫຼາຍທີ່ສຸດ. ການສ້າງແຜນທີ່ຂອບເຂດນ້ຳຖ້ວມ ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມຮຸນແຮງຂອງໄພນ້ຳຖ້ວມທີ່ກ່ຽວກັບຄວາມເລິກ ແລະ ເນື້ອທີ່ນ້ຳຖ້ວມໃນ ຮອບວຽນ 10 ປີ, 25 ປີ, 50 ປີ ແລະ 100 ປີ.

12

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ການສ້າງແຜນທີ່ເຂດດິນເຈື່ອນແມ່ນໄດ້ພິຈາລະນາປະລິມານນ້ຳຝົນເປັນປັດໄຈເລີ່ມຕົ້ນ. ເຂດ ທີ່ສ່ຽງຕໍ່ດິນເຈື່ອນໄດ້ຖືກຈັດເປັນເຂດສ່ຽງລະດັບຕໍ່າ, ປານກາງ ແລະ ສູງ. ການສ້າງແຜນທີ່ຂອບເຂດ ໄພແຫ້ງແລ້ງ ປະກອບມີການວິເຄາະຂໍ້ມູນໃນທົ່ວປະເທດ ໂດຍໃຊ້ດັດສະນີນໍ້າຝົນມາດຕະຖານ (Standard Precipitation Index: SPI). ໄພແຫ້ງແລ້ງຖືກຈັດເປັນລະດັບປານກາງ, ລະດັບຮຸນແຮງ ແລະ ລະດັບຮຸນແຮງທີ່ສຸດ. ການປະເມີນໄພອັນຕະລາຍ ແລະ ສ້າງແຜນທີ່ກ່ຽວກັບພະຍາດລະບາດ ແລະ ການເກີດພະຍາດ ຕ່າງໆ ໄດ້ກວມເອົາ 10 ພະຍາດ ເຊັ່ນ: ຖອກທ້ອງຮຸນແຮງປະເພດຖ່າຍເປັນມູກເປັນເລືອດ (Acute Bloody Diarrhea), ຕິດເຊື້ອລະບົບທາງເດີນຫາຍໃຈຮຸນແຮງ (Acute Respiratory Tract Infection), ຖອກທ້ອງຮຸນແຮງປະເພດຖ່າຍເປັນນ້ຳ (Acute Watery Diarrhea), ໄຂ້ເລືອດອອກ (Dengue Fever), ໄຂ້ເລືອດອອກປະເພດທີ່ມີເລືອດອອກພ້ອມ (Dengue Hemorrhagic Fever), ອາຫານເປັນພິດ (Food Poisoning), ພະຍາດອັກເສບຕັບ (Hepatitis), ມາເລເຣຍ (Malaria), ພະຍາດໝາກໄສ (Measles) ແລະ ໄຂ້ທໍລະພິດ (Typhoid Fever). ສ້າງແຜນທີ່ຂອບເຂດຄວາມສ່ຽງ ລະເບີດບໍ່ທັນແຕກໂດຍອີງໃສ່ຖານຂໍ້ມູນຂອງອົງການຄຸ້ມຄອງລະເບີດບໍ່ທັນແຕກແຫ່ງຊາດ (UXONRA). ການສ້າງແຜນທີ່ລົມພາຍຸແມ່ນອີງໃສ່ຂໍ້ມູນລົມພາຍຸທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນຮອບວຽນ 10 ປີ, 20 ປີ, 30 ປີ ແລະ 50 ປີ. ການປະເມີນໄພອັນຕະລາຍ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ສປປ ລາວ ມີຄວາມສ່ຽງ ຕໍ່ໄພອັນຕະລາຍຕ່າງໆ ຄື ໄພອັນຕະລາຍທາງ ຮູບ 2.1 ແຜນທີ່ຂອບເຂດແຜ່ນດິນໄຫວຂອງ ສປປ ລາວ ດ້ານທໍລະນີສາດ, ອຸຕຸນິຍົມ ແລະ ອຸທົກກະສາດ ແລະ ໄພອັນຕະລາຍຈາກການກະທຳຂອງ ມະນຸດ.

ແຜ່ນດິນໄຫວ ຂໍ້ ມູ ນ ກ່ ຽ ວກັ ບ ການເກີ ດ ຂຶ້ ນ ຂອງແຜ່ ນ ດິນໄຫວໃນ ສປປ ລາວ ມີຈໍາກັດ. ແຜນທີ່ຂອບ ເຂດແຜ່ ນ ດິ ນ ໄຫວຖື ກ ພັ ດ ທະນາຂື້ ນ ດ້ ວ ຍກາ ນນຳໃຊ້ມາດຕາສ່ວນ MMI. ການປະເມີນໄພ ອັນຕະລາຍ ແມ່ນອີງໃສ່ແຜນທີ່ຂອບເຂດແຜ່ນ ດິນໄຫວທີ່ສ້າງຂຶ້ນ ໂດຍຫ້ອງການປະສານ ງານວຽກງານມະນຸດສະທຳ ຂອງອົງການ ສະຫະປະຊາຊາດ (UNOCHA, 2011). ຜົນ ຂອງການປະເມີນສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ໜຶ່ງສ່ວນ ສີ່ ຂ ອງປະເທດຕັ້ ງ ຢູ່ ເ ຂດທີ່ ມີ ຄ ວາມສ່ ຽ ງສູ ງ ຕໍ່ແຜ່ນດິນໄຫວ. ເຂດນີ້ລວມມີແຂວງໄຊຍະບູລ,ີ ບໍ່ແກ້ວ, ອຸດົມໄຊ, ຫຼວງນ້ຳທາ, ແລະ ຜົ້ງສາລີ.

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: UNDP, ຂໍ້ມູນຄວາມສ່ຽງລະດັບຊາດ ຂອງ ສປປ ລາວ, 2010

13

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຕາຕະລາງ 2.1

ການແຜ່ກະຈາຍຂອງເຂດໄພອັນຕະລາຍແຜ່ນດິນໄຫວ ໃນ ສປປ ລາວ

ຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ

ເນື້ອທີ່ຂອງແຕ່ລະແຂວງ ຊື່ແຂວງ

ສ່ຽງສູງ

ສ່ຽງປານກາງ

ສ່ຽງຕໍ່າ

ເນື້ອທີ່ທີ່ຖືກກະທົບຈາກແຜ່ນດິນໄຫວເປັນເປີເຊັນ

ເນື້ອທີ່, ຕາຕະລາງ ກິໂລແມັດ

ໄຊຍະບູລີ

15,541.07

56.7

ຜົ້ງສາລີ

15,470.98

97.6

ຫຼວງນໍ້າທາ

9,605.49

100

ບໍ່ແກ້ວ

6,989.57

94.5

ອຸດົມໄຊ

11,794.83

100

ເນື້ອທີ່ລວມ (ຕາຕະລາງກິໂລແມັດ)

59,401.94

25.78

ວຽງຈັນ

12,591.74

90.3

ຊຽງຂວາງ

12,715.39

95.9

ຫົວພັນ

17,522.78

99.9

ຫຼວງພະບາງ

19,971.56

56.9

ເນື້ອທີ່ລວມ (ຕາຕະລາງກິໂລ ແມັດ)

70,511.11

30.6

ອັດຕະປື

9,551.72

100

ຈໍາປາສັກ

14,982.04

100

8,396.82

100

ສາລະວັນ

10,163.70

100

ສະຫວັນນະເຂດ

21,400.51

100

ຄໍາມ່ວນ

16,724.40

100

ບໍລິຄໍາໄຊ

15,711.30

94.7

3,586.91

67.9

100,517.40

43.62

ເຊກອງ

ນະຄອນຫຼສງວຽງຈັນ ເນື້ອທີ່ລວມ (ຕາຕະລາງກິໂລ ແມັດ) ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: UNDP, ຂໍ້ມູນໄພພິບັດ ຂອງ ສປປ ລາວ, 2010

14

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

30% ຂອງປະເທດແມ່ນຕັ້ງຢູ່ໃນເຂດທີ່ມີຄວາມສ່ຽງຕໍ່ແຜ່ນດິນໄຫວລະດັບປານກາງ, ໃນຂະນະທີ່ 43.62% ແມ່ນຕັ້ງຢູ່ໃນເຂດທີ່ມີຄວາມສ່ຽງຕໍ່ແຜນດິນໄຫວລະດັບຕໍ່າ. ຮູບ 2.1 ແຜນທີ່ສ້າງຂຶ້ນສໍາລັບ ຂໍ້ມູນຄວາມສ່ຽງລະດັບຊາດຊີ້ໃຫ້ເຫັນສະເພາະເຂດທີ່ສ່ຽງຕໍ່ແຜ່ນດິນໄຫວລະດັບຕ່າງໆ. ເຮົາສາມາດ ເຫັນໄດ້ວ່າພາກເໜືອຂອງ ສປປ ລາວ ແມ່ນເຂດທີ່ສ່ຽງຕໍ່ແຜ່ນດິນໄຫວ. ອີງໃສ່ຂໍ້ມູນສະຖິຕິຂອງກົມອຸຕຸນິຍົມ ແລະ ອຸທົກກະສາດໄດ້ສັງລວມວ່າຢູ່ທາງທິດຕາເວັນຕົກ ສ່ຽງເໜືອຂອງ ສປປ ລາວ ມັກມີເຫດການແຜ່ນດິນໄຫວຂຶ້ນເລື້ອຍໆ; ໃນລະຫວ່າງປີ 1973 ຫາ 2009 ໄດ້ມີເຫດການແຜ່ນດິນໄຫວຢູ່ລາວ ທີ່ມີຄວາມແຮງແຕ່ 5 ຫາ 6.9 ຣິກເຕີ ເຖິງ 7 ຄັ້ງ. ໃນປີ 2009 ໄດ້ເກີດ ແຜ່ນດິນໄຫວທີ່ມີຄວາມແຮງຕ່ຳເຖິງ 34 ຄັ້ງ (4 ຄັ້ງ: 4.0 ຫາ 4.9, 15 ຄັ້ງ: 3.0 ຫາ 3.9 ແລະ 15 ຄັ້ງ: 2.0 ຫາ 2.9). ຢູ່ທາງທິດຕາເວັນຕົກສ່ຽງເໜືອຂອງ ສປປ ລາວ ມັກມີເຫດການແຜ່ນດິນໄຫວເກີດຂຶ້ນ ເລື້ອຍໆ. ໃນເດືອນກຸມພາ ປີ 2011 ໄດ້ເກີດມີແຜ່ນດິນໄຫວທີ່ມຄ ີ ວາມແຮງ 4.7 ຣິກເຕີ ຢູ່ ແຂວງໄຊຍະບູລ.ີ ໃນທ້າຍເດືອນມີນາ ປີ 2011 ກໍ່ມີແຜ່ນດິນໄຫວທີ່ມີຄວາມແຮງ 6.8 ຣິກເຕີ ຢູ່ມຽນມາໃກ້ກັບຊາຍແດນ ລະຫວ່າງມຽນມາ, ໄທ ແລະ ສປປ ລາວ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ແຂວງພາກເໜືອຂອງ ສປປ ລາວ ທີ່ໃກ້ກັບເຂດ ດັ່ງກ່າວມີການສັ່ນສະເທືອນເຊັ່ນກັນ. ຢູ່ ສປປ ລາວ ຍັງບໍ່ທັນມີການລາຍງານຄວາມເສຍຫາຍ ແລະ ການເສຍຊີວິດ ທີ່ເກີດຈາກແຜ່ນດິນໄຫວເທື່ອ. ຍ້ອນວ່າ ຍັງບໍ່ທັນມີໜວ່ຍງານເກັບກຳຂໍ້ມູນຜົນເສຍຫາຍ ຈາກແຜ່ນດິນໄຫວເທື່ອ, ແຕ່ຂໍ້ມູນສ່ວນໃຫ່ຍໄດ້ມາຈາກສູນແຜ່ນດິນໄຫວຂອງແຂວງຢູນານ ສ ປ ຈີນ. ພາຍຫຼັງທີ່ມີການຕິດຕັ້ງສອງສະຖານີແຜ່ນດິນໄຫວ ປີ 2007 ເປັນຕົ້ນມາ, ສະນັ້ນແຫຼ່ງຂໍ້ມູນໄດ້ຈາກ 2 ສະຖານີນີ້ (ຢູ່ຫຼວງພະບາງ ແລະ ຫຼັກ 20).

ນ້ຳຖ້ວມ ແຜນທີ່ໄພນ້ຳຖ້ວມໄດ້ຖືກພັດທະນາຂຶ້ນສຳລັບເຂດອ່າງໂຕ່ງທີ່ມັກເກີດໄພນ້ຳຖ້ວມຂຶ້ນເລື້ອຍ ທີ່ສຸດ. ອີງໃສ່ປະຫວັດການເກີດໄພນ້ຳຖ້ວມ ແລະ ການປຶກສາຫາລືກັບອົງການຈັດຕັ້ງຕ່າງໆທີ່ກ່ຽວ ຂ້ອງກັບນ້ຳຖ້ວມ, ການປະເມີນໄພອັນຕະລາຍນ້ຳຖ້ວມ ແລະ ຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພນ້ຳຖ້ວມໄດ້ກຳນົດ ເອົາຂອບເຂດບໍລິເວນອ່າງໂຕ່ງແມ່ນ້ຳແປດສາຂາເພື່ອດຳເນີນການປະເມີນ. ໃນນັ້ນມີນ້ຳອູ, ນໍ້າງື່ມ, ນ້ຳງຽບ, ນ້ຳຊັນ, ເຊບັງໄຟ, ເຊບັງຫຽງ, ເຊໂດນ, ແລະ ເຊກອງ. ຜົນຂອງການປະເມີນສະແດງໃຫ້ເຫັນ ວ່າມີຫຼາຍເມືອງທີ່ຕັ້ງຢູ່ເຂດອ່າງໂຕ່ງແມ່ນ້ຳທັງແປດສາຂາສ່ຽງຕໍ່ໄພນ້ຳຖ້ວມ ແລະ ມີລະດັບນ້ຳ ແລະ ພື້ນທີ່ນ້ຳຖ້ວມທີ່ແຕກຕ່າງກັນ. ສາເຫດໄພນ້ຳຖ້ວມສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນມາຈາກການມີບັນຫາທາງດ້ານ ໂຄງສ້າງ ເຊັ່ນ ຄູປ້ອງກັນນ້ຳຖ້ວມບໍ່ພຽງພໍ, ປະຕູນໍ້າທີ່ມີຄຸນນະພາບການໃຊ້ງານບໍ່ໄດ້ດີ, ບໍ່ມີສະຖານນີ ສູບນ້ຳ ຫຼື ບໍ່ມີຈັກສູບນ້ຳເຄື່ອນທີ່ ເພື່ອສູບນ້ຳຖ້ວມອອກ ແລະ ຄອງລະບາຍນໍ້າທຳມະຊາດບໍ່ມີພຽງພໍ. ນອກຈາກນີ້, ການຕັດໄມ້ທຳລາຍປ່າ, ແລະ ການເຊື່ອມໂຊມຂອງດິນ ກໍຄືການຕັດແລວນໍ້າໄຫຼໃຫ້ຊື່ ແລະ ການຖົມດິນເຂດໃນເຂດບຶງ ຫຼື ທາມ ບວກກັບບັນຫາການວາງແຜນນຳໃຊ້ທີ່ດິນທີ່ບໍ່ຖືກຕ້ອງ ໄດ້ເພີ່ມຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພນ້ຳຖ້ວມ. ແຕ່ຍັງມີການພົວພັນກັນລະຫວ່າງພາຍຸເຂດຮ້ອນກັບປະກົດການນ້ຳຖ້ວມ. ຕົວຢ່າງ ພາຍເຂດຸ ຮ້ອນ “ຊ້າງສານ” ປີ 2006 ທີ່ເຮັດໃຫ້ນໍ້າຖ້ວມແຮງທີ່ພາກກາງ ແລະ ພາກໃຕ້ຂອງລາວ, ພາຍຸເຂດຮ້ອນ “ເລກິມມາ” ພັດຜ່ານປະເທດລາວ ປີ 2007 ແລະ ພາຍຸເຂດຮ້ອນ “ເກດສະໜາ” ເດືອນກັນຍາ 2009.

15

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຮູບ 2.2 ບໍລິເວນນໍ້າຖ້ວມເຂດແມ່ນໍ້າເຊກອງ ໃນຮອບວຽນ 10 ປີ, 50 ປີ ແລະ 100 ປີ.

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: UNDP, ຂໍ້ມູນໄພພິບັດ ຂອງ ສປປ ລາວ, 2010

ພາຍຸເຂດຮ້ອນເກດສະໜາກະທົບຫຼາຍກວ່າ 05 ແຂວງ ແລະ ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍປະມານ 58 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ. ນໍ້າຖ້ວມໃຫຍ່ ປີ 2011 ສາເຫດຈາກພາຍຸເຂດຮ້ອນໄຮ່ມາ, ນົກເຕັນ ແລະ ໄພນໍ້າຖ້ວມຕາມລະດູການ ເຮັດໃຫ້ຄົນເສຍຊີວິດຈຳນວນ 42 ຄົນ ໃນຈຳນວນ 12 ແຂວງ ແລະ ທຳລາຍເຮືອນ, ຜົນລະປູກ, ໂຮງຮຽນ, ໂຮງໝໍ, ເສັ້ນທາງ, ຂົວ, ເສົາໄຟຟ້າ ແລະ ຕາໜ່າງໄຟຟ້າ, ລະບົບການສື່ສານ, ແລະ ທຳລາຍລະບົບຊົນລະປະທານ, ໂຄງລ່າງພື້ນຖານທາງດ້ານກະສິກຳ ແລະ ຕາຝັ່ງລວມມູນຄ່າເສຍຫາຍປະມານ 200 ລ້ານໂດລາສະຫາລັດ ຕາມທີ່ຫ້ອງການກອງ ເລຂານຸການຄະນະກຳມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດຄາດຄະເນ. ຮູບ 2.2 ບໍລິເວນນໍ້າຖ້ວມເຂດແມ່ນໍ້າເຊກອງ ໃນຮອບວຽນ10 ປີ, 50 ປີ ແລະ 100 ປີ ທີ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນພື້ນທີ່ມີ ຄວາມສ່ຽງສູງຕໍ່ນໍ້າຖ້ວມ.

16

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ດິນເຈື່ອນ

ຮູບ 2.3 ພື້ນທີ່ສ່ຽງຕໍ່ດິນເຈື່ອນໃນ ສປປ ລາວ

ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວ, ດິນເຈື່ອນ ຫຼື ວ່ າ ຄວາມໝັ້ ນ ຄົ ງ ຂອງຕະລິ່ ງ ສ່ ວ ນ ໃຫຍ່ ແ ມ່ ນ ພົ ວ ພັ ນ ເຖິ ງ ສະພາບດິ ນ ຟ້ າ ອາກາດ. ປະລິມານນໍ້າຝົນເປັນສາເຫດ ທີ່ ສ ຳຄັ ນ ສຳລັ ບ ປະກົ ດ ການດິ ນ ເຈື່ ອ ນ ເພາະສະນັ້ນ ດິນເຈື່ອນສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນ ເກີ ດ ຂຶ້ ນ ລະຫວ່ າ ງລະດູ ລົ ມ ມໍ ລ ະສຸ ມ . ແຕ່ວ່າ, ປັດໄຈເຊັ່ນສະພາບຂອງດິນ ແລະ ການນຳໃຊ້ທີ່ດິນກໍມີຜົນກະທົບຕໍ່ ການເກີດດິນເຈື່ອນໄດ້ເຊັ່ນກັນ. ສ່ວນ ໃຫຍ່ຂອງປະເທດແມ່ນຕັ້ງຢູ່ເຂດທີ່ສ່ຽງ ຕໍ່ດິນເຈື່ອນໃນລະດັບຕໍ່າຫາປານກາງ. ມີພຽງແຕ່ 5.24% ຂອງປະເທດທີ່ຕັ້ງຢູ່ ໃນເຂດທີ່ມີຄວາມສ່ຽງສູງຕໍ່ດິນເຈື່ອນ. ເຂດພື້ນທີ່ມີຄວາມສ່ຽງສູງຕໍ່ດິນເຈື່ອນ ແມ່ນພາກຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ ແລະ ພາກກາງ ຂອງ ສປປ ລາວ ຮູບ 2.3.

ພະຍາດລະບາດ

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: UNDP, ຂໍ້ມູນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ຂອງ ສປປ ລາວ ປີ 2010

ກົມຄວບຄຸມພະຍາດຕິດຕໍ່ຂອງ ສປປ ລາວ ໄດ້ຕິດຕາມສະພາບການລະບາດຂອງພະຍາດ 22 ຊະນິດ ແລະ ຜົນການຄວບຄຸມການລະບາດຂອງພະຍາດ3 ໄດ້ຖືກລາຍງານເປັນປົກກະຕິ. ພະຍາດທີ່ມັກເກີດຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ແມ່ນຖອກທ້ອງຮຸນແຮງປະເພດຖ່າຍເປັນມູກເປັນເລືອດ (Acute Bloody Diarrhea), ຕິດເຊື້ອລະບົບທາງເດີນຫາຍໃຈຮຸນແຮງ (Acute Respiratory Tract Infection), ຖອກທ້ອງຮຸນແຮງປະເພດຖ່າຍເປັນນໍ້າ (Acute Watery Diarrhea), ໄຂ້ເລືອດອອກ (Dengue Fever), ໄຂ້ເລືອດອອກປະເພດທີ່ມີເລືອດອອກພ້ອມ (Dengue Hemorrhagic Fever), ອາຫານເປັນພິດ (Food Poisoning), ພະຍາດອັກເສບຕັບ (Hepatitis), ມາເລເຣຍ (Malaria), ພະຍາດໝາກໄສ (Measles) ແລະ ໄຂ້ທໍລະພິດ (Typhoid Fever). ນອກຈາກນີ້, ສປປ ລາວ ເປັນປະເທດທີ່ມີອັດຕາການເປັນພະຍາດວັນນະໂລກສູງໃນພາກພື້ນ ມີເຖິງ 90 ກໍລະນີໃໝ່ ທີ່ເປັນໄຂ້ວັນນະໂລກຕໍ່ 100,000 ຄົນ ໃນປີ 2010 (WHO, 2012). ປີ 2010 ສູນກຽມພ້ອມປ້ອງກັນ 3 ພະຍາດເຫຼົ່ານີ້ ລວມມີ​ີ Acute Flaccid Paralysis, measles, neonatal tetanus, tetanus of all ages, diphtheria, pertussis, dengue fever, dengue hemorrhagic fever, dengue shock syndrome, acute watery diarrhea, acute bloody diarrhea, food poisoning, typhoid fever, anthrax, total hepatitis, meningitis, encephalitis, plague, acute respiratory tract infection, and suspect avian influenza

17

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ໄພພິບັດອາຊີໄດ້ຄຳນວນທ່າອ່ຽງຂອງ 10 ພະຍາດທີ່ເຝົ້າລະວັງ ເພື່ອຕ້ອງການຢາກຮູ້ວ່າແຂວງທີ່ມີ ຄວາມສ່ຽງຫຼາຍທີ່ສຸດ ແລະ ການເພີ່ມຂຶ້ນ ຫຼື ຫຼຸດລົງຂອງພະຍາດເຫຼົ່ານີ້. ເຫັນໄດ້ວ່າບາງພະຍາດຫຼຸດລົງ ເຊັ່ນ ໄຂ້ມາເລເຣຍໄດ້ຫຼຸດລົງແຕ່ປີ 2005 ຫາ 2009. ແຕ່ລະແຂວງລາຍງານວ່າມີຈຳນວນຜູ້ທີ່ເປັນໄຂ້ ມະເລເຣຍບໍ່ຫຼາຍ ນອກຈາກສອງແຂວງທີ່ຢູ່ເຂດພາກໃຕ້ຂອງລາວ ຄື ເຊກອງ ແລະ ອັດຕະປື. ໂດຍທົ່ວ ໄປແລ້ວມີຫຼາຍພະຍາດໃນນັ້ນໄຂ້ເລືອດອອກມີທ່າອ່ຽງຫຼຸດລົງໃນທົ່ວປະເທດ (UNDP, 2010).

ຮູບ 2.4 ການສ່ຽງຕໍ່ພະຍາດຖອກທ້ອງຮຸນແຮງປະເພດຖ່າຍເປັນນ້ຳ ແລະ ໄຂ້ເລືອດອອກ

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: UNDP, ຂໍ້ມູນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ຂອງ ສປປ ລາວ ປີ 2010

ລະເບີດບໍ່ທັນແຕກ ມີຫຼາຍເມືອງຂອງແຂວງຄໍາມ່ວນ ແລະ ສະຫວັນນະເຂດມີລະເບີດທີ່ບໍ່ທັນແຕກຢາຍກັນຢູ່ ປະມານ 2-4 ລູກຕໍ່ກິໂລຕາແມັດ. ມີຫຼາຍເມືອງທີ່ແຂວງຫົວພັນ, ຊຽງຂວາງ, ສາລະວັນ, ເຊກອງ ແລະ ອັດຕະປື ເປັນແຂວງທີ່ກໍານົດວ່າຍັງມີຄວາມສ່ຽງສູງຕໍ່ລະເບີດທີ່ບໍ່ທັນແຕກ.

18

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຮູບ 2.5 ການແຈກຢາຍກັນຢູ່ຂອງລະເບີດບໍ່ທັນແຕກ ໃນ ສປປ ລາວ

ຮູບ 2.6 ແຜນທີ່ສ່ຽງຕໍ່ໄພແຫ້ງແລ້ງຮຸນແຮງ

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: UNDP, ຂໍ້ມູນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ຂອງ ສປປ ລາວ ປີ 2010

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: UNDP, ຂໍ້ມູນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ຂອງ ສປປ ລາວ ປີ 2010

ໄພແຫ້ງແລ້ງ ຍ້ອນວ່າມີຂໍ້ມູນຈໍາກັດ, ມີພຽງແຕ່ຂໍ້ມູນພູມມີອາກາດຈາກ 1993 ເຖິງ 2008 ທີ່ໄດ້ຖືກພິຈາລະນາ ສຳລັບການປະເມີນໄພແຫ້ງແລ້ງ. ໄດ້ນໍາໃຊ້ດັດສະນີນໍ້າຝົນມາດຕະຖານ (Standard Precipitation Index: SPI) ເຂົ້າໃນການວິເຄາະໄພແຫ້ງແລ້ງຕາມມາດຕາສ່ວນຕ່າງໆດ້ານເວລາ. ໄດ້ພົບເຫັນວ່າ ໄພແຫ້ງແລ້ງທຸກປະເພດເກີດຂຶ້ນໃນ ສປປ ລາວ ມີສີ່ໄລຍະເວລາ. ໄພແຫ້ງແລ້ງລະດັບປານກາງເກີດ ຂື້ນເລື້ອຍໆໃນທຸກໆໄລຍະເວລາ, ແຕ່ວ່າໄພແຫ້ງແລ້ງຂະໜາດຮຸນແຮງ ແລະ ຮຸນແຮງທີ່ສຸດບໍ່ເກີດຂຶ້ນ ຫຼາຍເທົ່າໃດ; ຍົກເວັ້ນແຕ່ໄພແຫ້ງແລ້ງຮຸນແຮງທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນລະດູແລ້ງແມ່ນມີຫຼາຍຄັ້ງ. ໄພແຫ້ງແລ້ງມີ ຄວາມຖີ່ຫຼາຍໃນຊຸມຫ້າປີຄັ້ງທຳອິດ ແລະ ໃນຊຸມຫ້າປີຄັ້ງທີສາມຂອງຮອບວຽນຂອງການວິໄຈ. ໂອກາດ ທີ່ຈະເກີດໄພແຫ້ງແລ້ງທຸກໆປະເພດ, ທີ່ພົບວ່າສູງສຸດ (27%) ມີຢູ່ທີ່ພະລານໃນລະດູແລ້ງ. ໃນອີກສາມ ໄລຍະເວລາໄດ້ພົບວ່າໄພແຫ້ງແລ້ງສູງ (25-27%) ທີ່ພຽງຫຼວງ. ຄວນຈະຖືກຈົດຈຳໄວ້ວ່າ ສະຖານນີ ທັງສອງບັນຈຸຂໍ້ມູນພຽງແຕ່ໄລຍະໜຶ່ງທົດສະວັດ. ຍ້ອນວ່າຂໍ້ມູນໃນສະຖານນີບໍ່ມີຈຶ່ງມີຄວາມຫຸ້ຍງຍາກ

19

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ທີ່ຈະໃຫ້ຂໍ້ສະຫຼຸບກ່ຽວກັບເຂດທີ່ມີຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພແຫ້ງແລ້ງ. ໃນ ສປປ ລາວ, ເຂດໃຕ້ຂອງພາກກາງ, ເຂດເໜືອຂອງພາກກາງ ແລະ ເຂດໃຕ້ຂອງພາກເໜືອສ່ຽງຕໍ່ໄພແຫ້ງແລ້ງໃນລະດູແລ້ງ ແລະ ລະດູຝົນ.

ພາຍຸ

ຮູບ 2.7 ແຜນທີ່ບໍລິເວນລົມພາຍຸພັດໃນ ສປປ ລາວ ຈາກຫຼາຍຮອບວຽນແຕ່ ປີ 1979-2009

ການປະເມີ ນ ໄພອັ ນ ຕະລາຍ ຂອງພາຍຸ ໄ ດ້ ໃ ຊ້ ຂໍ້ ມູ ນ ລົ ມ ຈາກສີ່ ຮ ອບ ວຽນ (10, 20, 30 ແລະ 50 ປີ ຄືນ ຫຼັງ). ການປະເມີນໄດ້ວິໄຈພື້ນທີ່ທີ່ມີ ລົມພາຍຸພັດຢູ່ໃນຫຼາຍແຂວງ. ຜົນການ ປະເມີນພົບວ່າ ແຂວງຄຳມ່ວນເປັນ ແຂວງທີ່ມີຄວາມສ່ຽງກວ່າໝູ່ໃນບັນດາ ແຂວງທົ່ວປະເທດ. ສຳລັບຮອບວຽນ 50 ປີຜ່ານມາ ລົມພາຍຸລະດັບ 3 (178– 209 ກລມ/ຊມ) ເປັນປະເພດລົມທີ່ມັກ ພັດຜ່ານພື້ນທີ່ແຂວງຄໍາມ່ວນ. ການ ປະເມີ ນ ໄພອັ ນ ຕະລາຍແມ່ ນ ອີ ງ ໃສ່ ການເກັບກໍາຂໍ້ມູນທີ່ໜ້າເຊື່ອຖືໄດ້ຈາກ ຫຼາຍກົມ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງຕ່າງໆ. ສໍາລັບການປະເມີນ ແມ່ນນຳໃຊ້ວິທີ ວິທະຍາທາງດ້ານເຕັກໂນໂລຊີທີ່ມີຄຸນ ນະພາບ ແລະ ຮັບຮອງຄວາມຖືກຕ້ອງ ໂດຍບັນດາກົມທີ່ເປັນຈຸດປະສານງານ.

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: UNDP, ຂໍ້ມູນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ແຫ່ງຊາດ ຂອງ ສປປ ລາວ ປີ 2010

20

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ບົດທີ 3 ການວິເຄາະເບື້ອງຕົ້ນ ກ່ຽວກັບໄພພິບັດ ໂດຍໃຊ້ DesInventar ຢູ່ ສປປ ລາວ

21

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ພາກສະເໜີ ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ໄດ້ຖືກພັດທະນາຂຶ້ນທຳອິດຢູ່ອະເມລິກາໃຕ້ ໂດຍເຄືອຂ່າຍ LA RED ໃນປີ 1994. DesInventar ເປັນລະບົບຄຸ້ມຄອງຂໍ້ມູນດ້ວຍຄອມພິວເຕີທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ມີ “ການເກັບກຳຂໍ້ມູນເປັນລະບົບ, ການບັນທຶກ ແລະ ການວິໄຈຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບການສູນເສຍທີ່ເກີດຈາກ

ຕາຕະລາງ 3.1

ຊີວະສາດ

ພູມມີອາກາດ

ອຸຕຸນິຍົມອຸທົກກະສາດ

ມະນຸດສ້າງ

ຂໍ້ມູນໄພອັນຕະລາຍ ໃນສປປ ລາວ ຈ/ນ ຄັ້ງ

ຈ/ນ ຄົນເສຍຊີວິດ

ຈ/ນ ຄົນໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ (ກີບ)

ພະຍາດລະບາດ

90

186

8.080

2,083,209,750

ສັດຕູພືດ

59

-

199,805

3,110,414,000

ໄຟໄໝ້ປ່າ

12

-

677

687,086,000

ໄພໜາວ

9

-

670

224,150,000

ໄພແຫ້ງແລ້ງ

150

-

487,763

25,748,505,640

ນໍ້າຖ້ວມຍື່ງ

1,205

113

3,496,846

4,111,115,514,955

ນໍ້າຖ້ວມຊຸ

32

2

2,269

21,496,081,010

ຝົນຕົກ

60

2

2,625

113,769,056,300

ພາຍຸ

693

38

550,415

2,495,688,775,878

ຟ້າຜ່າ

10

1

248

193,553,000

ລົມພັດແຮງ

14

-

3,259

2,119,813,508

ໄຟໄໝ້

1,548

38

44,887

212,771,569,759

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ຂອງ ສປປ ລາວ

22

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ໄພພິບັດທາງທຳມະຊາດ” (DesInventar, n.d.). ເພາະສະນັ້ນ, ມັນຈຶ່ງສາມາດໃຊ້ເຂົ້າໃນການວິໄຈ ທ່າອ່ຽງ ແລະ ຜົນກະທົບຂອງໄພພິບັດ ເພື່ອສາມາດວາງມາດຕະການປ້ອງກັນ, ຜ່ອນຄາຍ ແລະ ກຽມພ້ອມທີ່ເໝາະສົມ ແລະ ມີຂໍ້ມູນຂ່າວສານອ້າງອີງທີ່ດີກວ່າ. ສປປ ລາວ ໄດ້ລິເລີ່ມໃຊ້ DesInventar ໃນປີ 2010/2011 ໂດຍການສະໜັບສະໜູນດ້ານວິຊາການ ຈາກສູນກຽມພ້ອມປ້ອງກັນໄພພິບັດອາຊີ ແລະສະໜັ ບ ສະໜູ ນ ດ້ າ ນການເງິ ນ ຂອງຫ້ ອ ງການອົ ງ ການສະຫາປະຊາຊາດສຳລັ ບ ການບໍ ລິ ກ ານ ໂຄງການ (UNOPS). ຖານຂໍ້ມູນກຳລັງໄດ້ຮັບການປັບປຸງໂດຍເອົາຂໍ້ມູນເຂົ້າ ແຕ່ປີ 1970 ຈົນເຖິງ ປັດຈຸບັນ. ໃນຂະນະທີ່ຖານຂໍ້ມູນກຳລັງຢູ່ໃນໄລຍະການປັບປຸງ, ການວິເຄາະຂໍ້ມູນຕ້ອງມີຄວາມລະມັດ ລະວັງ. ບາງແຂວງເກັບກຳຂໍ້ມູນໄດ້ໜ້ອຍຖ້າທຽບໃສ່ແຂວງອື່ນໆ ຊຶ່ງບໍ່ໝາຍຄວາມວ່າແຂວງ/ເມືອງ ເຫຼົ່ານັ້ນ ມີເຫດການໄພພິບັດໜ້ອຍກ່ວາ ຫຼື ວ່າບໍ່ມີເລີຍ. ລັດຖະບານ ສປປ ລາວ ໂດຍສະເພາະ ຫ້ອງການ ກອງເລຂານຸການຄະນະກຳມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ຍັງຈະສືບຕໍ່ປັບປຸງ ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ໃນປີຕໍ່ໜ້າ ເພື່ອຮັບປະກັນວ່າຖານຂໍ້ມູນສາມາດໃຊ້ເປັນເຄື່ອງມືທີ່ມີຂໍ້ມູນທີ່ ໜ້າເຊື່ອຖືໄດ້ໃນອະນາຄົດ. ໄພອັນຕະລາຍ ທາງທຳມະຊາດຖືກຈັດເປັນ5ໝວດແຕກຕ່າງກັນ ຄື: ໄພອັນຕະລາຍທາງ ຊີວະສາດ (ສາເຫດເກີດມາຈາກສິ່ງທີ່ມີຊີວິດ ປະເຊີນກັບເຊື້ອພະຍາດ ແລະ ສານພິດ), ຮູບ 3.1 ເຫດການໄພອັນຕະລາຍ ໃນ ສປປ ລາວ ໄພອັນຕະລາຍທາງພູມອາກາດ, ໄພອັນຕະລາຍທາງທໍລະນີຟີຊິກ (ສາເຫດເກີດຈາກ ຊັ້ ນ ດິ ນ ແຂງ),ໄພອັ ນ ຕະລາຍທາງອຸ ທົ ກ ກະສາດ (ເກີດຈາກການປ່ຽນແປງຂອງ ວົງຈອນຂອງນໍ້າ ແລະ/ຫຼື ນໍ້າລົ້ນຍ້ອນລົມ ພັດ) ແລະ ໄພທາງອຸຕຸນິຍົມ. ບົດວິເຄາະ ຍັງໄດ້ລວມເອົາໄພອັນຕະລາຍ ເຊັ່ນ ລະເບີດ ບໍ່ທັນແຕກ. ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ຂອງ ສປປ ລາວ ປັດຈຸບັນລວມເອົາຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບ ໄພອັນຕະລາຍຕ່າງໆຄື: ພະຍາດລະບາດຄົນ ແລະ ສັດ, ໄຟໄໝ້, ໄຟໄໝ້ປ່າ, ນໍ້າຖ້ວມ, ນໍ້າຖ້ວມໄຫຼຊຸ, ພາຍຸ, ຟ້າຜ່າ, ລົມພາຍຸ, ຝົນ, ໄພໜາວ, ແລະ ແຫ້ງແລ້ງ. ໄພອັນຕະລາຍ ທີ່ກ່າວມານັ້ນ ໄດ້ຖືກຈັດເຂົ້າເປັນຫຼາຍໝວດ ສໍາລັບການວິເຄາະຂັ້ນເລີ້ມຕົ້ນ. ໃນການ ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ຂອງ ສປປ ລາວ (1992 – 2012) ວິເຄາະຂໍ້ມູນໃນຄັ້ງນີ້ ສັງເກດເຫັນວ່າຍັງຂາດ ຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບແຜ່ນດິນໄຫວ ແລະ ດິນເຈື່ອນ ຢູ່ໃນຖານຂໍ້ມູນ DesInventar, ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ບໍ່ສາມາດສຶກສາໄພທາງດ້ານທໍລະນີຟີຊິກໄດ້ຢ່າງລະອຽດ ໄດ້.

23

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ການວິເຄາະໄພພິບັດ ໂດຍລວມ ການວິເຄາະໄພພິບັດໂດຍລວມນີ້ ໄດ້ຖືເອົາ ສປປ ລາວ ເປັນຫົວໜ່ວຍດຽວ ໂດຍບໍ່ໄດ້ແຍກ ພູມສັນຖານອອກເປັນຫຼາຍຫົວໜ່ວຍ. ການວິເຄາະດັ່ງກ່າວ ແມ່ນອີງໃສ່ບັນດາຂໍ້ມູນທີ່ມີຢູ່ໃນຕົວຈິງ ໃນຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ປັດຈຸບັນ. ຖ້າເບິ່ງໃນຕາຕະລາງ 3.1, ໄຟໄໝ້ເປັນໄພພິບັດທີ່ເກີດຂຶ້ນ ຫຼາຍທີ່ສຸດໃນລະດັບຊາດ. ສ່ວນພະຍາດລະບາດເປັນສາເຫດການຕາຍຂອງຄົນທີ່ມີຈຳນວນຕົວເລກ ລວມສູງສຸດ; ປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຖືກຜົນກະທົບຈາກໄພນໍ້າຖວ້ມມີຕົວເລກລວມສູງສຸດ ແລະ ໄພນໍ້າຖ້ວມຍັງ ເປັນສາເຫດເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມເສຍຫາຍສູງສຸດໃນຊຸມປີທີ່ຜ່ານມາ ແລະ ມີມູນຄ່າເສຍຫາຍສູງສຸດຕໍ່ ເຫດການຄັ້ງໜຶ່ງ. ຂໍ້ມູນດັ່ງກ່າວນີ້ສອດຄ່ອງກັບການວິເຄາະອື່ນໆ. ຖ້າພິຈາລະນາເຫດການໄພພິບັດຕາມພູມສັນຖານ, ແຂວງໄຊຍະບູລີແມ່ນມີຈໍານວນເຫດການ ໄພພິບັດເກີດຂຶ້ນຫຼາຍສົມຄວນ ຄື ຫຼາຍກວ່າ 450 ຄັ້ງ. ແຂວງສະຫັວນນະເຂດ ແລະ ຊຽງຂວາງມີເຫດ ການໄພພິບັດເກີດຂຶ້ນໜ້ອຍກ່ວາໝູ່ ຄື ຕໍ່າກວ່າ 150 ຄັ້ງ. ຂໍ້ມູນການເກີດໄພພິບັດຕາມພູມສັນຖານ ກະລຸນາເບິ່ງໃນຮູບ 3.1.

ຄວາມສ່ຽງໄພອັນຕະລາຍ ແລະ ຜົນກະທົບຈາກໄພພິບັດ ໄພອັນຕະລາຍ ທາງຊີວະສາດ ພະຍາດລະບາດ ພະຍາດລະບາດເປັນ “ພະຍາດທີ່ແຜ່ລະບາດຈາກຄົນສູ່ຄົນພາຍໃນຊຸມຊົນນັ້ນ, ໃນໄລຍະເວລາ ສັ້ນ (ແລະໃຊ້ເວລາຢູ່ທີ່ນັ້ນສູງສຸດຫຼາຍວັນ, ຫຼາຍອາທິດ, ຫຼາຍເດືອນ), ເຊັ່ນ ອະຫິວາ (cholera), ໄຂ້ທໍລະພິດ (typhoid), ກາລະໂຣກ/ໂຣກທີ່ມີອາການຕ່ອມນໍ້າເຫຼືອງບວມ ແລະ ອັກເສບ (bubonic plague) ແລະ ອື່ນໆ”. ອີງໃສ່ຂໍ້ມູນຈາກ DesInventar ພົບວ່າມີພຽງແຕ່ 9 ແຂວງໃນຈໍານວນ 17 ແຂວງທີ່ເຄີຍ ປະເຊີນກັບພະຍາດລະບາດ, ຊຶ່ງໝາຍຄວາມວ່າພະຍາດລະບາດບໍ່ແມ່ນໄພອັນຕະລາຍທີ່ເກີດຂຶ້ນ ເລື້ອຍໆໃນ ສປປ ລາວ. ເມືອງຜົ້ງສາລີ (ແຂວງຜົ້ງສາລີ) ລາຍງານວ່າມີຈຳນວນເຫດການເກີດຂຶ້ນຫຼາຍ ທີ່ສຸດ, ແຕ່ຈຳນວນຜູ້ທີ່ຖືກຜົນກະທົບແມ່ນຕໍ່າສົມຄວນ. ມີແຕ່ແຂວງໄຊຍະບູລີລາຍງານວ່າມີການຕາຍ ຂອງສັດຈໍານວນ 170 ຕົວ ຍ້ອນພະຍາດລະບາດ.

24

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຕາຕະລາງ 3.2

ຜົນກະທົບຂອງພະຍາດລະບາດ ໃນ ສປປ ລາວ

ແຂວງ

ຈ/ນ ຄັ້ງ

ຈ/ນ ຄົນເສຍຊີວິດ

ຈ/ນ ຄົນໄດ້ຮັບ ຜົນກະທົບ

ສັດຕາຍ

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ

01 ນະຄອນຫຼວງ

3

0

0

0

461,435,000

02 ຜົ້ງສາລີ

12

3

2,576

0

3,958,000

03 ຫຼວງນໍ້າທາ

4

0

0

0

83,384,550

04 ອຸດົມໄຊ

4

0

0

0

6,000,000

07 ຫົວພັນ

1

0

0

0

0

08 ໄຊຍະບູລີ

26

164

1,098

170

1,292,570,000

14 ສາລະວັນ

17

0

75

0

0

15 ເຊກອງ

4

7

1,133

0

235,862,200

16 ຈໍາປາສັກ

19

12

3,198

0

0

ລວມ

90

186

8,080

170

2,083,209,750

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar (1992-2011)

ຕາຕະລາງ 3.3

ຜົນກະທົບຂອງພະຍາດສັດ ແລະ ສັດຕູພືດຢູ່ໃນແຂວງຕ່າງໆ

ແຂວງ

ຈ/ນ ຄັ້ງ

ຈ/ນ ຄົນໄດ້ ຮັບຜົນກະທົບ

ຈ/ນ ສັດຕາຍ

ເນື້ອທີ່ ປູກຝັງເສຍຫາຍ

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ

02 ຜົ້ງສາລີ

4

7,758

0

264

870,478,000

03 ຫຼວງນໍ້າທາ

2

4,508

0

0

0

04 ອຸດົມໄຊ

8

111,201

0

17,380

0

05 ບໍ່ແກ້ວ

1

6,350

0

0

0

06 ຫຼວງພະບາງ

5

13,819

0

0

0

07 ຫົວພັນ

16

27,343

0

890

5,940,000

08 ໄຊຍະບູລີ

8

18,830

0

4,144

727,236,000

09 ຊຽງຂວາງ

7

2,908

0

1,616

0

11 ບໍລິຄໍາໄຊ

1

0

0

106

1,000,560,000

14 ສາລະວັນ

4

0

0

0

0

15 ເຊກອງ

3

7,088

0

582

506,200,000

ລວມ

59

199,805

0

24,982

3,110,414,000

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (1997 – 2012)

25

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ພະຍາດສັດ ແລະ ສັດຕູພືດ DesInventar ນິຍາມພະຍາດສັດ ແລະ ສັດຕູພືດ ແມ່ນ “ການລະບາດຂອງສັດຕູພືດ ຫຼື ພະຍາດສັດທີ່ກະທົບຕໍ່ຊຸມຊົນ, ກະສິກຳ, ຝູງສັດ ຫຼື ສິນຄ້າປະເພດອາຫານທີ່ຮັກສາໄວ້ເນົ່າເປື່ອຍໄວ; ຕົວຢ່າງ, ໜູຂີ, ຝູງຕັກກະແຕນ ແລະອື່ນໆ”. ຮູບ 3.2 ສັງລວມຫຍໍ້ເຫດການທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນແຂວງຕ່າງໆ

ອີງຕາມຂໍ້ມູນ ໃນຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ໃນຕາຕະລາງ 3.3 ເຫັນວ່າມີພຽງແຕ່ 11 ແຂວງ ປະເຊີນກັບພະຍາດສັດ ແລະ ສັດຕູພືດໃນ 15 ປີຜ່ານມາ. ພະຍາດສັດແລະ ສັດຕູພືດເຮັດໃຫ້ຜົນລະປູກເສຍຫາຍ ແລະ ໄດ້ ຮັບຜົນກະທົບເປັນຈໍານວນຫຼາຍ. ສົ ມ ທຽບໄພອັ ນ ຕະລາຍທາງຊີ ວ ະສາດສອງ ສະນິດ ໄພອັນຕະລາຍທາງຊີວະສາດເປັນໄພ ອັນຕະລາຍທີ່ບໍ່ຄ່ອຍເກີດຂຶ້ນໃນສປປ ລາວ. ມີພຽງແຕ່ 13 ແຂວງ ລາຍງານວ່າ ມີໄພ ອັນຕະລາຍທາງຊີວະສາດ ແລະ ສ່ວນຫຼາຍ ແລ້ວ ແມ່ນເກີດຂຶ້ນບາງຄັ້ງຄາວເທົ່ານັ້ນ. ຖ້າ ເວົ້າເຖິງພະຍາດລະບາດ, ເມືອງຜົ້ງສາລີ

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ການວິເຄາະອີງຕາມຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012

ຕາຕະລາງ 3.4 ສົມທຽບກັນລະຫ່ວາງ ພະຍາດລະບາດ ແລະ ພະຍາດສັດ ແລະ ສັດຕູພືດ ເຫດການ

ຈ/ນ ເຫດການ

ຈ/ນ ຄົນ ເສຍຊີວິດ

ຈ/ນ ຄົນໄດ້ ຮັບຜົນກະທົບ

ຈ/ນ ສັດຕາຍ

ເນື້ອທີ່ປູກຝັງ ເສຍຫາຍ, ຮຕ.

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ, ກີບ

ພະຍາດລະບາດ

90

186

8,080

170

0

2,083,209,750

ພະຍາດສັດ ແລະ ສັດຕູພືດ

59

0

199,805

0

24,983

3,110,414,000

ລວມ

149

186

207,885

170

24,983

5,193,623,750

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012

ຕາຕະລາງ 3.5

ສັງລວມ ຜົນກະທົບຂອງໄພໜາວ ໃນແຂວງຕ່າງໆ ໃນ ສປປ ລາວ

ແຂວງ

ຈ/ນ ຄັ້ງ

ຈ/ນ ຄົນໄດ້ຮັບກະທົບ

ຈ/ນ ເສຍຊີວິດ

ຈ/ນ ສັດຕາຍ

ມູນຄ່າເສຍກາຍ, ກີບ

08 ໄຊຍະບູລີ

5

265

0

0

10,000,000

17 ອັດຕະປື

4

405

0

0

214,150,000

ລວມ

9

670

0

0

224,150,000

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (2001-2011)

26

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

(ແຂວງຜົ້ງສາລີ) ມີຈຳນວນເຫດການເກີດຂຶ້ນ ຫຼາຍທີ່ສຸດ, ແຕ່ຈຳນວນທີ່ຖືກຜົນກະທົບແມ່ນ ຕໍ່າສົມຄວນ. ຖ້າສົມທຽບກັບພະຍາດລະບາດ, ພະຍາດສັດ ແລະ ສັດຕູພືດ ມີຜົນກະທົບກັບ ປະຊາຊົນເປັນຈຳນວນຕົວເລກສູງ (98,2% ຂອງຈໍານວນປະຊາຊົນຖືກກະທົບຈາກໄພອັນ ຕະລາຍທາງຊີວະສາດ). ແຕ່ວ່າບໍ່ມີການລາຍ ງານກ່ຽວກັບການຕາຍຂອງຝູງສັດ ຍ້ອນ ພະຍາດສັດ; ມີແຕ່ແຂວງໄຊຍະບູລີລາຍງານ ວ່າ ມີການຕາຍຂອງສັດຈໍານວນ 170 ຕົວ ຍ້ອນ ພະຍາດລະບາດ. ອີງຕາມຂໍ້ມູນ DesInventar ຖື ວ່ າ ໄຊຍະບູ ລີ ເ ປັ ນ ແຂວງທີ່ ມີ ຄ ວາມສ່ ຽ ງສູ ງ ກ່ວາໝູ່ຕໍ່ໄພອັນຕະລາຍທາງຊີວະສາດ, ເນື່ອງ ຈາກຈຳນວນການລາຍງານກ່ ຽ ວກັ ບ ພະຍາດ ລະບາດມີຫຼາຍໃນແຂວງ. ກະລຸນາເບີ່ງໃນ ຮູບ 3.2 ສະແດງລາຍລະອຽດກ່ຽວກັບເຫດການ ໄພອັ ນ ຕະລາຍທາງຊີ ວ ະສາດອີ ງ ຕາມແຕ່ ລ ະ ພູມສັນຖານ. ໃນຮູບນີ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າເກືອບ ທຸ ກ ແຂວງເຄີ ຍ ປະເຊີ ນ ກັ ບ ພະຍາດລະບາດ ຄົ ນ ຫຼ າ ຍ ກ ວ່ າ ພ ະ ຍ າ ດ ສັ ດ ແ ລ ະ ສັ ດ ຕູ ພື ດ . ຕາຕະລາງ 3.4 ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າພະຍາດສັດ ແລະ ສັດຕູພືດບໍ່ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຄົນເສຍຊີວິດ, ແຕ່ ເຮັ ດ ໃຫ້ ຄົ ນ ໄດ້ ຮັ ບ ຜົ ນ ກະທົ ບ ເປັ ນ ຈຳນວນ ຫຼາຍກວ່າພະຍາດລະບາດໃນຄົນ. ນອກຈາກນີ້ ພະຍາດສັດ ແລະ ສັດຕູພືດ ຍັງເຮັດໃຫ້ມີການ ສູນເສຍທາງດ້ານເສດຖະກິດສູງກ່ວາຍ້ອນວ່າ ຜົນລະປູກເສຍຫາຍຫຼາຍ.

ຮູບ 3.3 ເຫດການໄພອັນຕະລາຍທາງຊີວະສາດໃນ ສປປ ລາວ

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012

ຮູບ 3.4 ຈໍານວນເຫດການໃນເມືອງຕ່າງໆ

ໄພອັນຕະລາຍທາງພູມອາກາດ ໄພໜາວ ໄພໜາວ ແມ່ນ “ອຸນນະພູມສະເລ່ຍຂອງ ບັນຍາກາດຫຼຸດລົງຕໍ່າກວ່າໃນທຸກພາກ, ຊິ່ງມີ ຜົນກະທົບຕໍ່ຄົນ, ຜົນລະປູກ, ຊັບສິນ ແລະ ການບໍລິການຕ່າງໆ”.

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (2001-2011)

ເມື່ອສະພາບດິນຟ້າອາກາດຂອງໂລກມີການປ່ຽນແປງ ບາງປີຢູ່ ສປປ ລາວ ມີອາກາດໜາວຜິດ ປົກກະຕິ, ແຕ່ຍັງບໍ່ມີການບັນທຶກຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບທີ່ແນ່ນອນ, ໃນຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ມີພຽງແຕ່ ສອງແຂວງ (ໄຊຍະບູລີ ແລະ ອັດຕະປື) ທີ່ມີການລາຍງານ ແລະ ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວໄພໜາວບໍ່ມີ

27

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຮູບ 3.5 ຈໍານວນເຫດການໄພແຫ້ງແລ້ງຢູ່ແຂວງ ຕ່າງໆ ທີ່ເຄີຍປະສົບຜ່ານມາ

ຜົນກະທົບຮຸນແຮງ. ກະລຸນາເບິ່ງໃນຕາຕະລາງ3.5. ມີການລາຍງານເຫດການ ລວມມີ 9 ຄັ້ງ ແລະ ເຫດ ການເຫຼົ່ານີ້ບໍ່ໄດ້ມີຜົນກະທົບ ຫຼື ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍ ຫຼາຍ. ໃນນັ້ນເມືອງພຽງ, ແຂວງໄຊຍະບູລີລາຍງານວ່າ ມີເຫດການເກີດຂຶ້ນ 5 ຄັ້ງ, ກະລຸນາເບິ່ງໃນ ຮູບ 3.4 ທີ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ໄພໜາວບໍ່ແມ່ນໄພອັນຕະລາຍ ຮ້າຍແຮງໃນລະດັບຊາດ. ໄພແຫ້ງແລ້ງ ໄພແຫ້ງແລ້ງ ແມ່ນ “ລະດູແລ້ງທີ່ຜິດປົກກະຕິ, ບໍ່ມີຝົນຕົກ ຫຼື ມີຝົນຕົກເລັກໜ້ອຍ ແລະບໍ່ມີເລີຍ, ມີ ໄລຍະເວລາຍາວ (ຫຼາຍເດືອນ, ປີ ແລະ ທົດສະຫັວດ) ປົກກະຕິໄພແຫ້ງແລ້ງເປັນບໍລິເວນກ້ວາງ ລະດັບທະວີບ ຫຼື ພາກພື້ນ”.

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (1996-2012)

ຕາຕະລາງ 3.6

ສັງລວມ ຜົນກະທົບຂອງໄພແຫ້ງແລ້ງໃນແຂວງຕ່າງໆ

ແຂວງ

ຈ/ນ ຄັ້ງ

ຈ/ນ ຄົນໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ

ເນື້ອທີ່ຝູກຝັງເສຍຫາຍ, ຮຕ

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ, ກີບ

01 ນະຄອນຫຼວງ

6

1,255

0

0

02 ຜົ້ງສາລີ

18

27,053

1,232

697,470

03 ຫຼວງນໍ້າທາ

1

3,131

0

0

04 ອຸດົມໄຊ

8

30,460

566

0

05 ບໍ່ແກ້ວ

3

0

2,048

0

06 ຫຼວງພະບາງ

12

25,634

0

418,500,000

07 ຫົວພັນ

29

79,131

2,878

120,000,000

08 ໄຊຍະບູລີ

10

1,745

1,628

735,360,170

09 ຊຽງຂວາງ

10

19,639

11,324

10,541,180,000

11 ບໍລິຄໍາໄຊ

2

881

620

0

12 ຄໍາມ່ວນ

3

0

2,227

297,200,000

14 ສາລະວັນ

13

5,840

675,847

0

15 ເຊກອງ

6

23,386

72

6,336,103,000

16 ຈໍາປາສັກ

14

265,537

37,818

6,252,810,000

17 ອັດຕະປື

15

4,071

0

104,655,000

ລວມ

150

502,751

736,260

25,748,505,640

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar Data 2012 (1996-2012)

28

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຕາມປົກກະຕິ ສປປ ລາວ ໄດ້ປະສົບກັບໄພແຫ້ງແລ້ງໃນທຸກໆພາກຂອງປະເທດ, ເນື່ອງຈາກວ່າ ການເກັບກໍາຂໍ້ມູນຈາກບາງແຂວງຍັງມີຂໍ້ຈໍາກັດບາງຢ່າງ ສະນັ້ນຂໍ້ມູນໃນຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ເຫັນວ່າ ມີຫຼາຍແຂວງລາຍງານກ່ຽວກັບເຫດການໄພແຫ້ງແລ້ງ. ຕາມການວິເຄາະຂໍ້ມູນເຫັນວ່າ ແຂວງ ວຽງຈັນ ແລະ ສະຫວັນນະເຂດບໍ່ມີການລາຍງານເຫດການໄພແຫ້ງແລ້ງເລີຍ, ແຕ່ກໍບໍ່ໝາຍຄວາມວ່າ ແຂວງດັ່ງກ່າວບໍ່ມີເຫດການໄພແຫ້ງແລ້ງເລີຍ. ໃນຮູບ 3.5. ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າແຂວງຫົວພັນ ແລະ ຜົ້ງສາລີ ເປັນແຂວງທີ່ມີຄວາມສ່ຽງສູງຕໍ່ໄພແຫ້ງແລ້ງ ຖ້າທຽບໃສ່ແຂວງອື່ນໆທີ່ມີການລາຍງານ. ຖ້າ ສົມທຽບກັບໄພອັນຕະລາຍອື່ນໆເຫດການໄພແຫ້ງແລ້ງຖືວ່າຕໍ່າຢູ່. ໄຟໄໝ້ປ່າ ໄຟໄໝ້ປາ່ ລວມມີໄຟໄໝ້ປາ່ ໃນເຂດຊົນນະບົດ, ໄຟໄໝ້ປາ່ ທໍາມະຊາດ ແລະ ໄຟໄໝ້ປາ່ ປູກຝັງ. ໂດຍທົ່ວໄປ ໄຟໄໝ້ປາ່ ບໍ່ໄດ້ເກີດຂື້ນເລື້ອຍໆໃນ ສປປ ລາວ. ຖານຂໍ້ມນ ູ DesInventar ສັງລວມໄດ້ ມີພຽງ 6 ແຂວງ ໄດ້ລາຍງານການເກີດເຫດການໄຟໄໝ້ປາ່ . ເມືອງໄຊ (ແຂວງອຸດມ ົ ໄຊ) ລາຍງານເຫດການ ຈໍານວນ 3 ຄັ້ງ, ສ່ວນເມືອງອື່ນໆ ລາຍງານເຫດການພຽງແຕ່ຄງັ້ ດຽວເທົ່ານັ້ນ. ກໍລະນີໄຟໄໝ້ປາ່ ທີ່ຮນ ຸ ແຮງ ທີ່ສດ ຸ ແມ່ນຢູເ່ ມືອງສໍາພັນ, ແຂວງຜົ້ງສາລີ, ໃນວັນທີ 26 ກັນຍາ 2009 ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນຈຳນວນ 204ຄົນ ໄດ້ຮບ ັ ບາດເຈັບ ແລະ ອີກຈຳນວນ 400 ຄົນ ໄດ້ຮບ ັ ຜົນກະທົບ. ຕາຕະລາງ 3.7

ຜົນກະທົບຂອງໄຟໄໝ້ປ່າ ໃນລະດັບເມືອງ

ແຂວງ

ຈ/ນ ຄັ້ງ

ຈ/ນ ຄົນໄດ້ ຮັບຜົນກະທົບ

ເນື້ອທີ່ປູກຝັງ ເສຍຫາຍ

ຈ/ນ ເຮືອນ ເສຍຫາຍ

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ

01 ນະຄອນຫຼວງ

ສັງທອງ

1

0

0

260

0

02 ຜົ້ງສາລີ

ສໍາພັນ

1

675

0

0

0

04 ອຸດົມໄຊ

ແບ່ງ

1

0

0

0

0

ງ່າ

1

0

0

0

0

ໄຊ

3

0

0

0

0

ຫຼວງພະບາງ

1

0

0

0

38,971,000

ປາກອູ

1

0

0

0

88,840,000

ໄຊຍະບູລີ

1

0

0

0

529,930,000

ໄຊສະຖານ

1

0

0

0

26,000,000

ບໍລິຄັນ

1

2

1

0

3,345,000

13

677

1

260

687,086,000

06 ຫຼວງພະບາງ

08 ໄຊຍະບູລີ

11 ບໍລິຄໍາໄຊ ລວມ

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (2000 – 2010)

ສະຫຼຸບກ່ຽວກັບໄພອັນຕະລາຍທາງພູມອາກາດ ອາດສາມາດເວົ້າໄດ້ວ່າໄພແຫ້ງແລ້ງເກີດຂຶ້ນຫຼາຍທີ່ສຸດ ຄື 86.9%ຂອງການລາຍງານທັງໝົດ ກ່ຽວກັບໄພອັນຕະລາຍທາງພູມອາກາດ. ໄພແຫ້ງແລ້ງຍັງແມ່ນໄພອັນຕະລາຍທາງພູມອາກາດທີ່ມີ

29

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຜົນກະທົບໜັກໜ່ວງທີ່ສຸດ. ເຫດການໄພແຫ້ງແລ້ງຄັ້ງໜຶ່ງກະທົບຕໍ່ຄົນ ແລະ ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງ ກ້ວາງຂວາງຕໍ່ຜົນລະປູກຖ້າທຽບໃສ່ກັບໄຟໄໝ້ປ່າ ຫຼື ໄພໜາວຄັ້ງໜຶ່ງ. ດັ່ງທີ່ເຫັນໃນຕາຕະລາງ 3.8. ແລະ ຮູບ 3.6 ຂ້າງລຸ່ມ, ເກືອບວ່າໝົດທຸກແຂວງບໍ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກໄຟໄໝ້ປ່າ/ຫຼືໄພໜາວ, ແຕ່ ເກືອບໝົດທຸກແຂວງໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກໄພແຫ້ງແລ້ງ ນອກຈາກແຂວງສະຫັວນນະເຂດ ແລະ ວຽງຈັນ ຍ້ອນບໍ່ມີການລາຍງານໃນຖານຂໍ້ມູນ DesInventar. ແຂວງຫຼວງນໍ້າທາມີການລາຍງານກ່ຽວ ກັບໄພອັນຕະລາຍທາງພູມອາກາດຈຳນວນບໍ່ຫຼາຍຄັ້ງ. ຕາຕະລາງ 3.8

ສົມທຽບຜົນກະທົບຂອງໄພອັນຕະລາຍທາງພູມອາກາດ

ຈ/ນ ຄັ້ງ

ຈ/ນ ຄົນໄດ້ ຮັບຜົນກະທົບ

ຈ/ນ ເສຍ ຊີວິດ

ຈ/ນ ເຮືອນ ຖືກທຳລາຍ

ຈ/ນ ເຮືອນ ເສຍຫາຍ

ເນື້ື້ອທີ່ປູກຝັງ ເສຍຫາຍ

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ, ກີບ

ໄຟໄໝ້ປ່າ

12

677

0

0

1

130

687,086,000

ໄພໜາວ

9

670

0

32

0

0

224,150,000

ໄພແຫ້ງແລ້ງ

150

487,763

0

6,074

69

736,261

25,748,505,640

ລວມ

171

489,110

0

6,106

70

736,391

26,659,741,640

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012

ຮູບ 3.6 ສັງລວມຈໍານວນເຫດການໄພອັນຕະລາຍທາງພູມ ອາກາດແຕ່ລະແຂວງ

ຮູບ 3.7 ໄພອັນຕະລາຍທາງພູມອາກາດ ໃນ ສປປ ລາວ

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012

ແຫຼ້ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012

30

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຮູບ 3.8 ສັງລວມຫຍໍ້ຈໍານວນເຫດການໄພນໍ້າຖ້ວມໃນແຕ່ ລະແຂວງ

ຮູບ 3.9 ບັນດາເມືອງທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຫຼາຍທີ່ສຸດ (ລາຍງານ ຫຼາຍກ່ວາ 15 ຄັ້ງ)

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (1994 – 2012)

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (1994 – 2012)

ໄພອັນຕະລາຍທາງດ້ານ ອຸຕຸນິຍົມ-ອຸທົກກະສາດ ໄພນ້ຳຖ້ວມຍື່ງ ດັ່ງທີ່ໄດ້ກ່າວຢູ່ໃນພາກສະເໜີ, ໄພນໍ້າຖ້ວມ ເປັນໄພ ອັນຕະລາຍທຳມະຊາດທີ່ມັກເກີດຂຶ້ນເລື້ອຍໆທີ່ສຸດ ແລະ ກະທົບທຸກໆແຂວງ. ຖ້າເບີ່ງຕາມແຜນທີ່ຕົວຈິງແລ້ວ, ບັນດາ ແຂວງທີ່ປະກົດການນ້ຳຖ້ວມຍື່ງຫຼາຍທີ່ສຸດ ແມ່ນຢູ່ເຂດພາກ ກາງລົງຫາພາກໃຕ້ ເຊັ່ນ: ນະຄອນຫຼວງ, ແຂວງວຽງຈັນ,

ຮູບ 3.10 ເຫດການໄພນໍ້າຖ້ວມໃນ ສປປ ລາວ

ບໍລິຄຳໄຊ, ຄຳມ່ວນ, ສະຫວັນນະເຂດ, ສາລະວັນ, ຈຳປາສັກ, ເຊກອງ ແລະ ອັດຕະປື. (DMH, 2012).

ອີງຕາມຂໍ້ມູນ DesInventar ທີ່ມີຢູ່ໃນປັດຈຸບັນ ສາມາດສະຫຼຸບໄດ້ວ່າ ສປປ ລາວ ມີຂໍ້ມູນໄພນໍ້າຖ້ວມລະອຽດ ທີ່ສຸດ. ໄພນໍ້ຖ້ວມຖືວ່າເປັນໄພອັນຕະລາຍທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບ ຫຼາຍ, ເນື່ອງຈາກວ່າມັນກະທົບຕໍ່ຄົນເປັນຈຳນວນຫຼາຍທີ່ສຸດ (ເກືອບ 3.5 ລ້ານຄົນ ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ), ເປັນສາເຫດເຮັດ ໃຫ້ມີເຮືອນຊານບ້ານຊ່ອງເສຍຫາຍ ແລະ ຖືກທຳລາຍເປັນ ຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ. ການວິເຄາະຄັ້ງທີສອງ ເລັ່ງໃສ່ເມືອງທີ່ ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບໜັກທີ່ສຸດ (ເມືອງທີ່ມີໄພນໍ້າຖ້ວມເກີດຂຶ້ນ ຫຼາຍກວ່າ15ຄັ້ງ). ການວິເຄາະນີ້ ພົບວ່າເມືອງທີ່ໄດ້ຮັບ ຜົນກະທົບຫຼາຍທີ່ສຸດ ແມ່ນເມືອງໄຊ (ແຂວງອຸດົມໄຊ) ທີ່ມີ ການລາຍງານເຫດການ 30 ຄັ້ງ. ແຕ່ວ່າຜົນກະທົບຂອງ ເຫດການໄພນ້ຳຖ້ວມໃນເມືອງນີ້ ບໍ່ມີຄວາມຮຸນແຮງເທົ່າກັບ ເມືອງອື່ນໆ ທີ່ມີເຫດການນໍ້າຖ້ວມເກີດຂຶ້ນໜ້ອຍຄັ້ງກວ່າ. ຂໍ້ມູນລະອຽດສາມາດເບິ່ງໃນຕາຕະລາງ 3.10;

31

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (1994 – 2012)

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຕາຕະລາງ 3.9a ສັງລວມຫຍໍ້ຜົນກະທົບຈາກໄພນໍ້າຖ້ວມ ໃນ ສປປ ລາວ ແຂວງ

ຈໍານວນຄັ້ງ

ຈ/ນ ຄົນໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ

ຈ/ນ ເສຍຊີວິດ

01 ນະຄອນຫຼວງ

126

347,549

12

02 ຜົ້ງສາລີ

44

55,846

1

03 ຫຼວງນໍ້າທາ

40

60,725

0

04 ອຸດົມໄຊ

89

82,007

2

05 ບໍ່ແກ້ວ

44

42,651

0

06 ຫຼວງພະບາງ

95

23,327

11

07 ຫົວພັນ

57

350,944

6

08 ໄຊຍະບູລີ

120

35,656

33

09 ຊຽງຂວາງ

45

3,538

6

10 ວຽງຈັນ

50

75,948

4

11 ບໍລິຄໍາໄຊ

76

332,410

5

12 ຄໍາມ່ວນ

126

1,089,765

5

13 ສະຫັວນນະເຂດ

67

366,842

4

14 ສາລະວັນ

47

190,917

2

15 ເຊກອງ

26

27,224

18

16 ຈໍາປາສັກ

120

338,351

4

17 ອັດຕະປື

33

73,146

0

ລວມ

1,205

3,496,846

115

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (1994 – 2012)

ໄພນໍ້າຖ້ວມຊຸ ຖ້າສົມທຽບນໍ້າຖ້ວມຍຶ່ງ, ນໍ້າຖ້ວມຊຸມັກຈະເກິດຂື້ນຫຼາຍຢູ່ໃນບັນດາແຂວງພາກເໜືອ ເຊັ່ນ: ແຂວງຜົ້ງສາລີ, ອຸດົມໄຊ, ຫຼວງນ້ຳທາ, ບໍ່ແກ້ວ, ໄຊຍະບູລີ, ຫຼວງພະບາງ, ຫົວພັນ ແລະ ຊຽງຂວາງ.

(DMH, 2012). ອີງໃສ່ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ນໍ້າຖ້ວມຊຸແມ່ນມີການລາຍງານຈາກແຂວງບໍ່ແກ້ວ, ຫົວພັນ, ຫຼວງພະບາງ, ຜົ້ງສາລີ, ວຽງຈັນ, ໄຊຍະບູລີ ແລະ ຊຽງຂວາງ. ເຖິງແມ່ນວ່າໄພນໍ້າຖ້ວມຊຸບໍ່ແມ່ນ ໄພພິບັດທີ່ໄດ້ເກີດຂຶ້ນເລື້ອຍໆກໍຕາມ, ແຕ່ກໍສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ປະຊາຊົນເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ, ແລະຍັງ ຖືວ່າມັນສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ເຮືອນ ແລະ ຜົນລະປູກບໍ່ຮຸນແຮງ. ເມື່ອວິເຄາະຜົນກະທົບຂອງໄພນໍ້າຖ້ວມ ຊຸ ໃນເມືອງຕ່າງໆ ເຊັ່ນ ທ່າໂທມ, ແຂວງຊຽງຂວາງ ແລະ ວັງວຽງ, ແຂວງວຽງຈັນ ຖືວ່າເປັນເມືອງທີ່ມີ ເຫດການນີ້ເກີດຂຶ້ນຫຼາຍທີ່ສຸດ (ເມືອງລະ 4 ຄັ້ງ). ຕາມເຫດການຕົວຈິງ ນໍ້າຖ້ວມຊຸຍັງປະກົດມີຢູ່ແຂວງ ຫຼວງນໍ້າທາ ແລະ ອຸດົມໄຊ ແຕ່ເນື່ອງຈາກຂາດຂໍ້ມູນທີ່ເກັບກໍາມາໄດ້ ດັ່ງນັ້ນ ທັງສອງແຂວງຈຶ່ງບໍ່ປະກົດ ອອກໃນຕາຕະລາງ 3.11.

32

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຈ/ນ ເຮືອນຖືກທໍາລາຍ

ຈ/ນ ເຮືອນເສຍຫາຍ

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ

145

13,203

2,303,468,583,001

30

108

542,809,351,700

1,369

13

17,394,266,400

119

656

86,227,761,020

11

106

40,382,531,930

38

112

11,625,514,400

28

4,581

4,549,943,990

1,776

1,286

140,864,951,548

94

1

7,990,152,000

92

4,256

2,622,337,860

10,688

796

51,132,082,097

0

1,906

56,241,239,624

39

24,165

3,624,720,000

176

78

1,148,560,844

766

4,049

637,776,280,981

16

385

202,024,213,560

69

222

1,233,024,000

15,456

55,923

4,111,115,514,955

ຝົນຕົກ ໄພພິບັດທີ່ເກີດຈາກຝົນຕົກກໍປະກົດມີຢູ່ ສປປ ລາວ. ຖ້າເກັບກຳຂໍ້ມູນໄດ້ທົ່ວເຖີງສະພາບ ໄພພິບັດຈາກສະພາບຝົນຕົກໜັກ, ຝົນຕົກຕິດຕໍ່ກັນຫຼາຍວັນຢູ​ູ່ ສປປ ລາວ ກໍມີຈຳນວນຫຼາຍຄັ້ງ, ໂດຍລວມແຕ່ລະປີກໍມີໄພພິບັດທີ່ເກີດຈາກເຫດການນີ້ຢູ່ບາງເຂດໃນແຕ່ລະພາກ (DMH, 2012). ແຕ່ອີງຕາມຂໍ້ມູນ DesInventar ເຫັນວ່າເຫດການດັ່ງກ່າວມີຈຳນວນໜ້ອຍຄັ້ງທີ່ສຸດ. ມີພຽງແຕ່ເຄິ່ງ ໜຶ່ງຂອງຈຳນວນແຂວງທັງໝົດ ລາຍງານວ່າມີເຫດການໄພພິບັດຈາກຝົນຕົກເກີດຂຶ້ນ ແລະ ມີການ ລາຍງານຈາກແຂວງຫຼວງນໍ້າທາຫຼາຍກ່ວາ 50% ຂອງການລາຍງານທັງໝົດ. ເຖີງແມ່ນວ່າແຂວງ ຫຼວງນໍ້າທາມີການລາຍງານເຫດການໄພພິບັດຈາກຝົນຕົກຈຳນວນຫຼາຍຄັ້ງ, ແຕ່ຜົນກະທົບນັ້ນຍັງມີ ໜ້ອຍ (ກະລຸນາເບິ່ງຕາຕະລາງ 3.12). ເຫດການສ່ວນໃຫຍ່ທີ່ຖືກລາຍງານແມ່ນມາຈາກເມືອງ ລອງ ແລະ ເມືອງນາແລ ທີ່ເປັນເມືອງທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບໜັກໜ່ວງທີ່ສຸດ ຈຳນວນ 13 ແລະ 11 ຄັ້ງ ຕາມລຳດັບ. ສິ່ງທີ່ບໍ່ຄາດຄິດອີກຢ່າງໜຶ່ງ ຄື ພົບວ່າແຂວງຫົວພັນລາຍງານພຽງແຕ່ຄັ້ງດຽວ, ແຕ່ມີ ຈຳນວນຄົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈໍານວນຫຼາຍກ່ວາສົມທຽບກັບແຂວງອື່ນໆທີ່ລາຍງານ.

33

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຕາຕະລາງ 3.9b ສັງລວມຫຍໍ້ຜົນກະທົບຈາກໄພນໍ້າຖ້ວມ ໃນ ສປປ ລາວ ແຂວງ

ເນື້ອທີ່ປູກຝັງເສຍຫາຍ, ຮຕ

ຈ/ນ ໂຮງຮຽນໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ

01 ນະຄອນຫຼວງ

479,707.22

0

02 ຜົ້ງສາລີ

1,009.47

2

03 ຫຼວງນໍ້າທາ

4

0

04 ອຸດົມໄຊ

82,519.13

7

05 ບໍ່ແກ້ວ

538.18

0

06 ຫຼວງພະບາງ

20,564.44

0

07 ຫົວພັນ

43,718.76

0

08 ໄຊຍະບູລີ

320,764,383.8

45,000,012

09 ຊຽງຂວາງ

1,415.94

2

10 ວຽງຈັນ

24,285

16

11 ບໍລິຄໍາໄຊ

47,629.831

57

12 ຄໍາມ່ວນ

788,053.99

116

13 ສະຫັວນນະເຂດ

28,618.54

0

14 ສາລະວັນ

32,266.15

66

15 ເຊກອງ

397.6

0

16 ຈໍາປາສັກ

51,052.252

4

17 ອັດຕະປື

611.15

0

ລວມ

322,366,775.5

45,000,282

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (1994 – 2012)

ພາຍຸ/ລົມພາຍຸເຂດຮ້ອນ (ລົມພາຍຸໄຕ້ຝຸ່ນ) ພາຍຸໝາຍຄວາມວ່າມີຝົນຕົກຟ້າຮ້ອງພ້ອມມີລົມແຮງແລະ/ຫຼືຟ້າເຫຼືອມຟ້າຜ່າ (DesInventar, 2012). ລົມພາຍຸເຂດຮ້ອນເປັນພາຍຸທີ່ໄດ້ກໍ່ຕົວຂຶ້ນຢູ່ມະຫາສະໝຸດປາຊີຟິກ ໄດ້ເຄື່ອນທີ່ມາທາງທິດ ຕາເວັນຕົກຜ່ານທະເລຈີນໃຕ້ແລ້ວເຄື່ອນທີ່ເຂົ້າຝັ່ງ. ເມື່ອພາຍຸເຄື່ອນທີ່ເຂົ້າຝັ່ງປະເທດຫວຽດນາມ ແລະ ພັດຜ່ານ ສປປ ລາວ, ສະເລ່ຍ 2 ຫາ 3 ຫົວຕໍ່ປີ, ບາງຄັ້ງກໍໄດ້ຮັບອິດທິພົນຂອງລົມພາຍຸທີ່ເຄື່ອນທີ່ຢູ່ ທະເລຈີນໃຕ້ຫຍັບເຂົ້າໃກ້ຝັ່ງ ສົມທົບກັບກະແສລົມມໍລະສຸມຕາເວັນຕົກສ່ຽງໃຕ້ ເຮັດໃຫ້ມີຝົນຕົກໜັກ ຢູ່ບາງເຂດຂອງ ສປປ ລາວ. ທັງສອງເຫດການຂອງລົມພາຍຸພັດຜ່ານ ແລະ ອິດທິພົນຂອງມັນລ້ວນແລ້ວ ແຕ່ສ້າງຜົນເສຍຢ່າງໜັກໜ່ວງຈາກຝົນຕົກໜັກ, ເຮັດໃຫ້ເກີດມີນໍ້າຖວ້ມຍື່ງ, ນ້ຳຖວ້ມຊຸ, ດິນເຈື່ອນ ໂດຍສະເພາະຢູ່ແຂວງພາກເໜືອ ແລະ ນ້ຳຖ້ວມຍື່ງຢູ່ແຂວງພາກກາງຫາ ພາກໃຕ້ເປັນສວ່ນຫຼາຍ. ໃນປີ 2009 ໃນຊ່ວງທ້າຍລະດູຝົນພາຍຸເກດສະໜາໄດ້ພັດຜ່ານແຂວງພາກ ໃຕ້ຂອງລາວ, ຊື່ງໄດ້ສ້າງຄວາມ ເສຍຫາຍຢ່າງໃຫ່ຍຫຼວງໃນ3ແຂວງພາກໃຕ້: ສາລະວັນ, ເຊກອງ ແລະ ອັດຕະປື (DMH, 2012).

34

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຈ/ນ ໂຮງໝໍໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ

ຈ/ນ ສັດຕາຍ

ເສັ້ນທາງເສຍຫາຍ

2

696

18,497

0

68

939

2

0

182.9

0

50

0

0

124

0

0

109

28.35

0

18

0

1

142

2,217,549,171

2

63

0

0

276

0

0

457

90.35

0

8,544

420

0

7

33

10

0

0

0

636

0

0

166

178

0

0

0

17

11,356

2,217,569.540

ອີງຕາມຂໍ້ມູນ DesInventar, ພາຍຸເກີດຢູ່ທຸກໆແຂວງ, ແຕ່ວ່າຈໍານວນພາຍຸທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນ ແຕ່ລະແຂວງແມ່ນບໍ່ເທົ່າກັນ ໃນໄລຍະ 20 ປີຜ່ານມາ ແລະ ໄດ້ສາ ້ ງຜົນເສຍຫຼາຍພໍສົມຄວນຕໍ່ ເສັ້ນທາງເສຍຫາຍເປັນຈໍານວນຫຼາຍເສັ້ນ, ກະລຸນາເບິ່ງຕາຕະລາງ 3.13. ແລະ ຕາຕະລາງ 3.14, ມີຫຼາຍແຂວງສ່ຽງຕໍ່ພາຍຸ. ຟ້າຜ່າ ຟ້າຜ່າແມ່ນ “ປາກົດການຂອງກະແສໄຟຟ້າໃນຊັ້ນບັນຍາກາດປ່ອຍອອກມາ (ສາຍຟ້າແມບ) ມີຜົນກະທົບຕໍ່ຄົນ, ສັດ, ເຮືອນ, ພື້ນຖານໂຄງລ່າງ (ຕະໜ່າງໄຟຟ້າ, ກະແສໄຟຟ້າຖືກຕັດຂາດ) ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ”. ສະນັ້ນຟ້າຜ່າຕ່າງກັບ “ພາຍຸ” ຟ້າຜ່າບໍ່ຄືກັບຝົນ ແລະ ລົມພັດແຮງ. ທີ່ສໍາຄັນແມ່ນຄວາມ ເສຍຫາຍມີສາເຫດມາຈາກຟ້າຜ່າ.

35

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຕາຕະລາງ 3.10 ຜົນກະທົບຂອງນໍ້າຖ້ວມຊຸໃນແຂວງຕ່າງໆ ແຂວງ

ຈ/ນ ຄັ້ງ

ຈ/ນ ຄົນໄດ້ ຮັບຜົນກະທົບ

ຈ/ນ ຄົນ ເສຍຊີວິດ

ຈ/ນ ເຮືອນ ຖືກທໍາລາຍ

ຈ/ນເຮືອນ ເສຍຫາຍ

ເນື້ອທີ່ປູກ ຝັງເສຍຫາຍ

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ

02 ຜົ້ງສາລີ

7

647

0

0

0

641

14,942,490,000

05 ບໍ່ແກ້ວ

1

92

0

0

0

0

125,084,000

06 ຫຼວງພະບາງ

4

60

0

9

0

0

826,012,500

07 ຫົວພັນ

2

627

0

0

0

0,30

70,000,000

08 ໄຊຍະບູລີ

5

433

2

11

8

47

178,825,064

09 ຊຽງຂວາງ

10

0

0

0

0

142

4,683,449,446

10 ວຽງຈັນ

3

410

0

0

65

0

670,220,000

ລວມ

32

2.269

2

20

73

830

21,496,081,010

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (1994 – 2012)

ຕາຕະລາງ 3.11 ຜົນກະທົບຂອງຝົນຕົກໃນແຂວງຕ່າງໆ ໃນ ສປປ ລາວ ແຂວງ

ຈ/ນ ຄັ້ງ

ຈ/ນ ຄົນໄດ້ ຜົນກະທົບ

ຈ/ນ ເສຍຊີວິດ

ຈ/ນ ເຮືອນ ຖືກທໍາລາຍ

ຈ/ນ ໂຮງຮຽນ ກະທົບ

02 ຜົ້ງສາລີ

10

0

0

0

3

03 ຫຼວງນໍ້າທາ

32

0

0

0

0

04 ອຸດົມໄຊ

1

31

2

0

0

06 ຫຼວງພະບາງ

1

11

0

0

0

07 ຫົວພັນ

1

2,488

0

0

0

08 ໄຊຍະບູລີ

2

11

0

1

0

09 ຊຽງຂວາງ

7

0

0

0

0

10 ວຽງຈັນ

5

21

0

2

0

15 ເຊກອງ

1

63

0

15

0

ລວມ

60

2,625

6

18

3

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (1996 – 2011)

36

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຟ້າຜ່າເກີດຂື້ນໃນຫຼາຍແຂວງໃນ ສປປ ລາວ, ອີງຕາມຂໍ້ມູນ DesInventar, ເຫັນວ່າມີພຽງ 5 ເມືອງໄດ້ລາຍງານວ່າມີຟ້າຜ່າ, ໃນນັ້ນມີສອງເມືອງຢູ່ແຂວງເຊກອງໄດ້ປະເຊີນກັບຟ້າຜ່າຫຼາຍກ່ວາ ເມືອງອື່ນໆ. ຟ້າຜ່າບໍ່ໄດ້ກະທົບກັບຄົນຈໍານວນຫຼາຍ, ແຕ່ວ່າມັນເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມສູນເສຍດ້ວຍມູນ ຄ່າຫຼາຍສົມຄວນ ແລະ ເຮັດໃຫ້ເຮືອນເປ່ເພເສຍຫາຍເປັນຈຳນວນຫຼາຍຫຼັງ. ພາຍຸຝົນຟ້າຄະນອງ ພາຍຸຝົນຟ້າຄະນອງມັກເກີດຂື້ນໃນໄລຍະລະດູຂ້າມຜ່ານ ໃນເດືອນມີນາ ຫາ ເດືອນເມສາ ແລະ ຊ່ວງໄລຍະຕົ້ນລະດູຝົນຢູ່ບາງທ້ອງຖີ່ນໃນແຕ່ລະພາກຂອງປະເທດ ແລະ ໄດ້ສ້າງຜົນເສຍຫຼາຍ ພໍສົມຄວນຕໍ່ເຮືອນຊານ, ຜົນລະປູກ ແລະ ສັດລ້ຽງ. ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ສັງລວມໄດ້ວ່າ ມີ 14 ເມືອງ ລາຍງານວ່າມີໄພພາຍຸຝົນຟ້າຄະນອງໃນໄລຍະປີ 2007 ຫາ 2011. ແຕ່ວ່າເຫດການທັງໝົດ ເກີດຂຶ້ນຄັ້ງດຽວ ແລະ ມີພຽງແຕ່ເມືອງໄຊສະຖານ (ແຂວງໄຊຍະບູລີ) ລາຍງານວ່າມີຫຼາຍກວ່າໜຶ່ງຄັ້ງ. ລົມພາຍຸເຮັດໃຫ້ມີການສູນເສຍຫຼາຍສົມຄວນ. ສະຫຼຸບໄພອັນຕະລາຍທາງດ້ານອຸຕຸນິຍົມ ແລະ ອຸທົກກະສາດ ໄພອັນຕະລາຍທາງອຸຕຸນິຍົມ ແລະ ອຸທົກກະສາດ ເປັນໄພອັນຕະລາຍທີ່ເກີດຂຶ້ນເລື້ອຍໆໃນ ສປປ ລາວ. ເຮັດໃຫ້ເກີດມີຜົນກະທົບໜັກໜ່ວງ ຄື ຄົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບມີຈຳນວນຫຼາຍ, ເຮືອນຊານ ແລະ ອາຄານຂອງສາທາລະນະເສຍຫາຍໜັກໜ່ວງ. ກະລຸນາເບິ່ງຂໍ້ມູນໃນຕາຕະລາງ 3.3. ແຂວງໄຊຍະບູລີ ລາຍງານວ່າມີໄພພິບັດທາງດ້ານອຸຕຸນິຍົມ ແລະ ອຸທົກກະສາດເກີດຂຶ້ນ ຈຳນວນ 233 ຄັ້ງ ໃນໄລຍະ 15 ປີຜ່ານມາ. ຮູບ 3.5 ສະແດງໃຫ້ເຫັນໄພພິບັດທາງດ້ານອຸຕຸນິຍົມແລະອຸກທົກກະສາດ ອີງຕາມພູມສັນຖານ ຢູ່ ສປປ ລາວ. ແຜນທີ່ຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ ເກືອບໝົດທຸກແຂວງພາກໃຕ້ມີຄວາມສ່ຽງຕໍ່ ໄພພິບັດປະເພດນີ້ຢ່າງນ້ອຍ 150 ຄັ້ງ ໃນຫຼາຍປີທີ່ຜ່ານມາ.

ທາງເສຍຫາຍ, ແມັດ

ເນື້ອທີ່ປູກຝັງເສຍຫາຍ

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ

0

808

21,800,000

322

0

1,888,634,300

0

0

0

0

0

22,149,000

0

106

895,310,000

0

0

102,004,700,000

4,000

0

2,172,193,000

0

0

6,751,870,000

0

0

12,400,000

4,322

914

113,769,056,300

37

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຕາຕະລາງ 3.12 ຜົນກະທົບຂອງພາຍຸໃນແຂວງຕ່າງໆ ໃນ ສປປ ລາວ ແຂວງ

ຈ/ນ ຄັ້ງ

ຈ/ນ ຮັບ ຜົນກະທົບ

ຈ/ນ ເສຍຊີວິດ

ຈ/ນ ເຮືອນ ຖືກທໍາລາຍ

ຈ/ນ ເຮືອນ ເສຍຫາຍ

ຈ/ນ ໂຮງຮຽນ ກະທົບ

01 ນະຄອນຫຼວງ

24

1,917

0

1

0

0

02 ຜົ້ງສາລີ

47

2,762

0

36

0

61

03 ຫຼວງນໍ້າທາ

35

6,307

0

43

0

0

04 ອຸດົມໄຊ

22

1,824

1

1

0

3

05 ບໍ່ແກ້ວ

40

13,188

0

614

640

1

06 ຫຼວງພະບາງ

47

2,752

0

122

70

2

07 ຫົວພັນ

13

5,470

0

0

7

1

08 ໄຊຍະບູລີ

102

5,612

8

137

1,327

108,660,518

09 ຊຽງຂວາງ

38

3,326

16

0

0

1

10 ວຽງຈັນ

24

305

0

5

0

0

11 ບໍລິຄໍາໄຊ

45

15,015

0

49

114

0

12 ຄໍາມ່ວນ

16

123,172

0

28

29,464

3

13 ສະຫັວນນະເຂດ

30

111,580

2

102

17,447

0

14 ສາລະວັນ

88

62,074

2

327

0

0

15 ເຊກອງ

43

131,335

4

243

424

38

16 ຈໍາປາສັກ

66

63,344

4

142

73

22

17 ອັດຕະປື

13

432

1

19

22

2

ລວມ

693

550,415

38

1,869

49,588

108,660,652

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (1993 – 2012)

ໄດ້ພົບວ່ານໍ້າຖ້ວມຍື່ງເປັນເຫດການໜຶ່ງທີ່ຖືກລາຍງານເລື້ອຍໆທີ່ສຸດໃນ ສປປ ລາວ ແລະ ນໍ້າ ຖ້ວມຊຸກໍເຊັ່ນດຽວກັນຢູ່ແຂວງພາກເໜືອ. ນອກຈາກນີ້ ນໍ້າຖ້ວມຍື່ງຍັງກະທົບຕໍ່ຄົນເປັນຈໍານວນຫຼວງ ຫຼາຍ ແລະ ເປັນໄພອັນຕະລາຍທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມເສຍຫາຍຫຼາຍທີ່ສຸດ ທຽບກັບໄພອັນຕະລາຍ ປະເພດອື່ນໆໃນກຸ່ມຂອງໄພອັນຕະລາຍທາງອຸຕຸນິຍົມແລະອຸທົກກະສາດ. ໄພອັນຕະລາຍທີ່ບໍ່ມີຄວາມ ຮຸນແຮງແມ່ນຟ້າຜ່າ. ແຕ່ວ່າທັງໝົດ 17 ແຂວງ ເຄີຍໄດ້ປະສົບກັບນໍ້າຖ້ວມຍື່ງ ແລະ ພາຍຸ; ປະມານ 2-3 ແຂວງ ເຄີຍປະສົບກັບນໍ້າຖ້ວມຊຸ, ຟ້າຜ່າ, ລົມພາຍຸ ແລະ ຝົນຕົກໜັກ.

38

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຈ/ນ ໂຮງໝໍ ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ

ຈ/ນ ສັດເສຍຫາຍ

ເນື້ອທີ່ປູກຝັງ ເສຍຫາຍ, ຮຕ

ເສັ້ນທາງເສຍ ຫາຍ, ແມັດ

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ

0

12

0

0

23,658,021,500

0

1

0

318

16,231,999,000

1

0

0

0

2,229,650,500

0

0

0

302

4,690,157,000

0

0

0

0

7,323,652,500

0

0

0

421

22,847,698,000

0

0

644

435

5,816,298,270

1

0

2

0

3,396,547,150

0

0

0

1,672

104,327,053,220

0

0

0

0

95,126,805,000

0

8

312

0

2,123,893,876,432

14

0

0

0

124,603,440

5

0

0

69

20,155,653,000

0

10,696

262,973

0

7,959,916,622

11

1,169

1,522

10,480

52,195,747,035

0

28

0

0

5,609,648,210

0

0

0

0

101,449,000

32

11,914

265,453

13,697

2,495,688,775,878

ໄພອັນຕະລາຍເກີດຈາກການກະທຳຂອງມະນຸດ ໄຟໄໝ້ ໄຟໄໝ້ ແມ່ນໄພອັນຕະລາຍທີ່ຖືກລາຍງານວ່າເກີດຂື້ນເລື້ອຍໆຮອງຈາກໄພນໍ້າຖ້ວມ ອີງຕາມ ຂໍ້ມູນ DesInventar. ທຸກໆແຂວງໄດ້ລາຍງານເຫດການໄຟໄໝ້, ແຕ່ວ່າເຊກອງ ເປັນແຂວງທີ່ມີຈຳນວນ ການລາຍງານຫຼາຍທີ່ສຸດ. ແຕ່ຈຳນວນຄົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບແມ່ນຢູ່ໃນລະດັບປານກາງ ຄື ສະເລ່ຍມີ 30 ຄົນ ທີ່ຖືກກະທົບຕໍ່ເຫດການເກີດຂຶ້ນໃນແຕ່ລະຄັ້ງ.

39

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຕາຕະລາງ 3.13 ຜົນກະທົບຂອງລົມພາຍຸຕໍ່ເມືອງທີ່​່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຫຼາຍທີ່ສຸດ ໃນ ສປປ ລາວ (ເຫດການເກີດຂຶ້ນຫຼາຍກວ່າ 10 ຄັ້ງ) ແຂວງ

ຈ/ນ ຄັ້ງ

ຈ/ນ ຄົນ ເສຍຊີວິດ

ຈ/ນ ຄົນໄດ້ຮັບ ຜົນກະທົບ

ຈ/ນ ເຮືອນ ຖືກທໍາລາຍ

ຈ/ນ ເຮືອນ ເສຍຫາຍ

02 ຜົ້ງສາລີ

ປາກອູ

20

0

2,097

36

0

03 ຫຼວງນໍ້າທາ

ສິງ

13

0

1,274

27

0

05 ບໍ່ແກ້ວ

ຫ້ວຍຊາຍ

15

0

602

0

158

ຜາອຸດົມ

11

0

8,606

408

278

ແກ່ນທ້າວ

17

0

1,446

23

347

ປາກລາຍ

13

1

1,060

65

207

ຊຽງຮ່ອນ

13

6

28

20

0

ປາກກະດິງ

14

0

3,657

2

0

ປາກຊັນ

11

0

2,173

9

30

ຄົງເຊໂດນ

11

0

11,892

66

0

ລະຄອນເພັງ

11

0

1,679

8

0

ສາລະວັນ

14

0

17,578

46

0

ຕາໂອ້ຍ

15

2

5,867

81

0

ວາປີ

11

0

7,184

25

0

ລະມາມ

16

0

60,389

2

298

ທ່າແຕງ

12

0

8,330

161

0

ຊະນະສົມບູນ

11

0

2,439

7

2

228

9

136,301

986

1,320

08 ໄຊຍະບູລີ

11 ບໍລິຄໍາໄຊ

14 ສາລະວັນ

15 ເຊກອງ

16 ຈໍາປາສັກ ລວມ

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (1993 – 2012)

40

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຈ/ນຮຮ​ ໄດ້​ຮັບ​ຜົນ​ ກະທົບ

ຈ/ນ ໂຮງໝໍ ຖືກກະທົບ

ຈ/ນ ສັດຕາຍ

ເສັ້ນທາງ ເສຍຫາຍ

ເນື້ອທີ່ປູກຝັງ ເສຍຫາຍ

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ, ກີບ

38

0

1

0

0

343,760,000

0

0

0

0

0

692,630,000

0

0

0

0

0

1,605,056,500

1

0

0

0

0

4,688,991,500

4

0

0

0

0

536,317,250

0

0

0

0

1.5

584,323,850

0

0

0

0

0

275,507,500

0

0

0

0

0

2,091,380,000,000

0

0

0

0

0

9,157,932,508

0

0

1,571

0

16,788

50,660

0

0

0

0

0

835,474,800

0

0

520

0

0

167,430,332

0

0

3,593

0

114,237

6,932,498,543

0

0

2

0

12,024

4,229

5

5

1,087

9,800

618.66

14,614,952,478

8

0

0

232

0

6,311,658,000

2

0

0

0

0

1,354,091,800

58

5

6,774

10,032

143,669.16

2,139,480,679,950

41

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຕາຕະລາງ 3.14 ຜົນກະທົບຂອງຟ້າຜ່າ ເມືອງຕ່າງໆໃນ ສປປ ລາວ ແຂວງ

ຈ/ນ ຄັ້ງ

ຈ/ນ ຄົນໄດ້ ຮັບຜົນກະທົບ

ຈ/ນຄົນ ເສຍຊີວິດ

ຈ/ນ ເຮືອນ ຖືກທໍາລາຍ

ຈ/ນ ເຮືອນ ເສຍຫາຍ

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ

05 ບໍ່ແກ້ວ

ຜາອຸດົມ

1

30

0

0

0

0

06 ຫຼວງພະບາງ

ໜ່ານ

4

60

0

0

0

122,000,000

08 ໄຊຍະບູລີ

ຊຽງຮ່ອນ

1

26

0

0

0

28,913,000

15 ເຊກອງ

ດັກຈຶງ

2

6

0

1

1

18,420,000

ທ່າແຕງ

2

126

1

15

15

24,400,000

10

248

1

16

16

193,733,000

ລວມ

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (2006-2012)

ຕາຕະລາງ 3.15 ຜົນກະທົບຂອງລົມພາຍຸຕໍ່ເມືອງຕ່າງໆ ໃນ ສປປ ລາວ ຈ/ນ ຄັ້ງ

ຈ/ນໄດ້ຮັບ ຜົນກະທົບ

ຈ/ນເຮືອນ ຖືກທໍາລາຍ

ຈ/ນເຮືອນ ເສຍຫາຍ

ເນື້ອທີ່ປູກຝັງ ເສຍຫາຍ

ຈ/ນ ສັດຕາຍ

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ

ປາກງື່ມ

1

40

0

0

0

0

31,964,000

ສັງທອງ

1

135

0

0

0

0

44,611,000

ສີໂຄດຕະບອງ

1

5

0

0

0

0

25,000,000

ໄຊທານີ

1

0

0

0

0

0

858,125,000

07 ຫົວພັນ

ຫົວເມືອງ

1

2,488

0

0

63

3

895,310,000

08 ໄຊຍະບູລີ

ໄຊສະຖານ

3

129

0

0

0

0

40,680,000

13 ສະຫັວນນະເຂດ

ອາດສະພອນ

1

0

0

0

0

0

0

ສອງຄອນ

1

426

0

73

0

0

175,446,508

ທ່າປາງທອງ

1

0

0

0

0

0

25,400,000

16 ຈໍາປາສັກ

ໂຂງ

1

8

0

1

0

0

124,870,000

17 ອັດຕະປື

ສານໄຊ

1

19

3

0

0

0

3,610,000

ໄຊເສດຖາ

1

9

1

0

0

0

7,180,000

14

3,259

4

74

63

3

2,232,196,508

ແຂວງ 01 ນະຄອນຫຼວງ

ລວມ

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (2008 -2012)

42

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຮູບ 3.11 ແຜນທີ່ລົມພາຍຸ ໃນ ສປປ ລາວ

ຮູບ 3.12 ສົມທຽບຈໍານວນ ໄພອັນຕະລາຍທາງອຸຕຸນິຍົມອຸທົກກະສາດໃນແຂວງ

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (1993 – 2012)

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012

ຮູບ 3.13 ເຫດການໄພທາງອຸຕຸນິຍົມ-ອຸທົກກະສາດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຮູບ 3.14 ເຫດການໄຟໄໝ້ໃນ ສປປ ລາວ

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012 (1990 -2012)

43

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຕາຕະລາງ 3.16 ຜົນກະທົບຂອງໄພພິບັດທາງອຸຕຸນິຍົມທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນແຂວງຕ່າງໆ ແຂວງ

ຈ/ ນຄັ້ງ

ຈ/ນ​ເສຍ​ຊີວິດ

ຈ/ນ ຄົນໄດ້ຮັບ ຜົນກະທົບ

ຈ/ນ ເຮືອນ ຖືກທໍາລາຍ

ຈ/ນ ເຮືອນ ເສຍຫາຍ

01 ນະຄອນຫຼວງ

154

12

349,646

146

13,203

02 ຜົ້ງສາລີ

108

1

59,255

66

108

03 ຫຼວງນໍ້າທາ

107

0

67,032

1,412

13

04 ອຸດົມໄຊ

112

5

83,862

120

656

05 ບໍ່ແກ້ວ

86

0

55,961

625

746

151

11

26,210

169

182

74

6

362,017

28

4,588

08 ໄຊຍະບູລີ

233

43

41,867

1,925

2,621

09 ຊຽງຂວາງ

100

22

6,864

94

1

82

4

76,684

99

4,354

11 ບໍລິຄໍາໄຊ

121

5

347,425

10,737

910

12 ຄໍາມ່ວນ

142

5

1,212,937

28

31,370

13 ສະຫັວນນະເຂດ

100

6

478,848

141

41,685

14 ສາລະວັນ

135

4

252,991

503

78

74

23

158,754

1,040

4,489

16 ຈໍາປາສັກ

187

8

401,703

158

459

17 ອັດຕະປື

48

1

73,606

92

244

2014

156

4,055,662

17,383

105,707

06 ຫຼວງພະບາງ 07 ຫົວພັນ

10 ວຽງຈັນ

15 ເຊກອງ

ລວມ

ຍຸດທະສາດການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດແຫ່ງ ຊາດໃນ ສປປ ລາວ ແຜນຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ 2012-2015 ແຜນຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ2012-2015ແມ່ນປະຕິບັດຕາມຂອບປະຕິບັດງານຮຽວໂກະ (HFA) ທີ່ເປັນຂອບວຽກໂດຍລວມເພື່ອແນະນໍາວິທີການໃຫ້ກັບຜູ້ທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມໃນການຕອບໂຕ້ຜົນ ກະທົບຂອງໄພພິບັດ. ແຜນການນີ້ ເນັ້ນໃສ່ຄວາມສໍາຄັນຂອງການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງໃຫ້ກັບທ້ອງ ຖິ່ນ, ໂດຍສະເພາະຂັ້ນແຂວງລົງຮອດຊຸມຊົນ ເພື່ອສະໜັບສະໜູນຢ່າງເຕັມສ່ວນຕໍ່ກັບບູລິມະສິດຂອງ

44

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຈ/ນ ຮຮໄດ້ຮັບ ຜົນກະທົບ

ຈ/ນ ໂຮງໝໍ ຖືກກະທົບ

ຈ/ນ ສັດຕາຍ

ເສັ້ນທາງເສຍ ຫາຍ, ແມັດ

ເນື້ອທີ່ປູກຝັງ ເສຍຫາຍ

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ, ກີບ

708

0

2

18,497

479,707

2,328,087,896,001

69

66

0

1,257

2,458

574,005,470,700

0

0

3

505

4

21,512,551,200

50

10

0

302

82,519

90,917,918,020

124

1

0

0

538

47,831,268,430

109

2

0

450

20,564

35,443,373,900

21

1

0

435

44,532

12,226,862,260

142

153,660,530

2

2,217,549,171

21,432

246,514,616,763

63

3

2

5,672

1,558

119,172,847,666

276

8

0

0

24,295

105,171,232,860

465

57

0

90

47,942

2,175,025,565,529

8,544

119

14

420

788,054

56,365,843.064

7

0

5

102

28,619

23,981,219,508

10,696

66

10

0

295,239

9,108,477,466

1,805

38

11

10,480

1,920

690,026,649,035

194

26

0

178

51,052

207,646,348,770

0

2

0

0

611

1,345,263,000

23,273

399

49

2,217,587,559

1,891,044

6,744,383,404,172

ລັດຖະບານກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ດັ່ງທີ່ໄດ້ອະທິບາຍຢູ່ໃນແຜນພັດທະນາ ແລະ ນະໂຍບາຍແຫ່ງຊາດ. ໃນລະດັບຊາດ ລັດຖະບານໄດ້ມອບໝາຍໜ້າທີ່ໃຫ້ກັບຄະນະກຳມະການປ້ອງ ກັນ ແລະ ຄອບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ, ຊຶ່ງໄດ້ຮັບກຽດເປັນປະທານໂດຍຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ແລະ ເຂົ້າຮ່ວມເປັນຄະນະໂດຍຜູ້ຕາງໜ້າຂອງລັດຖະມົນຕີ ແລະ ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງຕ່າງໆ, ເພື່ອສ້າງ ຂອບວຽກສໍາລັບການຄຸ້ມຄອງຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ. ຂອບວຽກທີ່ໄດ້ສ້າງຂຶ້ນໂດຍລັດຖະບານຂອງ ສປປ ລາວ ແມ່ນໂຄງສ້າງທີ່ເໝາະສົມ ເພື່ອກໍານົດ ແລະ ຍົກໃຫ້ເຫັນສາເຫດຂອງໄພອັນຕະລາຍ ໃນຂັ້ນບ້ານ, ເມືອງ, ແຂວງ, ນະຄອນຫຼວງ ແລະ ລະດັບຊາດ. ຈຸດປະສົງຂອງແຜນຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດ ແຫ່ງຊາດດັ່ງລຸ່ມນີ້ ເນັ້ນເຖິງຂໍ້ຜູກພັນຂອງ ສປປ ລາວ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ: ທິດທາງຍຸດທະສາດຂອງແຜນງານໄພພິບັດສອດຄ່ອງກັບບູລິມະສິດແຫ່ງຊາດ ຂອງສາກົນ. ເຊື່ອມຕໍ່ວິໄສທັດ ແລະ ເປົ້າໝາຍສໍາລັບການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດ.

45

ແລະ

ຂໍ້ຜູກພັນ

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ອະທິບາຍທິດທາງຍຸດທະສາດແລະບູລິມະສິດເພື່ອແນະນໍາການອອກແບບ ແລະ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ນະໂຍບາຍ ແລະ ແຜນງານຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດ. ສ້າງຂອບວຽກແຜນງານທີ່ສໍາພັນ ແລະ ປະສົມປະສານກັນເປັນຢ່າງດີ ໂດຍການໃຫ້ພາກສ່ວນລັດ ຖະບານ, ອົງການຈັດຕັ້ງທີ່ບໍ່ແມ່ນຂອງລັດຖະບານ ແລະ ເອກະຊົນ ເຂົ້າມາມີສ່ວນຮ່ວມນໍາກັນ. ຮັບປະກັນວ່າການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດມີຈຸດສຸມລະອຽດ ແລະ ທຸກໆໄພອັນຕະລາຍປະກອບມີການຫຼຸດ ຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ ແລະ ການຕອບໂຕ້ສຸກເສີນ. ຍົກໃຫ້ເຫັນວຽກງານຂອງກະຊວງຕ່າງໆ, ອົງການຈັດຕັ້ງທີ່ບໍ່ແມ່ນຂອງລັດຖະບານ, ອົງການຈັດຕັ້ງ ທາງສັງຄົມ ແລະ ເອກະຊົນສາມາດປະກອບສ່ວນເພື່ອບັນລຸເປົ້າໝາຍຍຸດທະສາດ ແລະ ວິໃສທັດ ຂອງລັດຖະບານກ່ຽວກັບການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດ.

ຕາຕະລາງ 3.17 ຜົນກະທົບຂອງໄຟໄໝ້ ໃນ ສປປ ລາວ ແຂວງ

ຈ/ນ ຄັ້ງ

ຈ/ນ ໄດ້ຮັບ ຜົນກະທົບ

ຈ/ນ ເສຍຊີວິດ

ຈ/ນ ເຮືອນຖືກທໍາລາຍ

01 ນະຄອນຫຼວງ

97

1,676

0

1

02 ຜົ້ງສາລີ

22

1,417

0

36

03 ຫຼວງນໍ້າທາ

48

3,717

1

75

04 ອຸດົມໄຊ

164

4,497

5

173

05 ບໍ່ແກ້ວ

218

8,897

5

99

06 ຫຼວງພະບາງ

215

3,721

2

335

07 ຫົວພັນ

61

3,255

5

22

08 ໄຊຍະບູລີ

147

2,044

5

199

09 ຊຽງຂວາງ

33

4,510

10

10

10 ວຽງຈັນ

95

671

0

56

11 ບໍລິຄໍາໄຊ

69

1,214

0

93

12 ຄໍາມ່ວນ

11

335

0

6

13 ສະຫັວນນະເຂດ

3

167

0

15

14 ສາລະວັນ

50

1,314

5

31

15 ເຊກອງ

121

4,531

0

252

16 ຈໍາປາສັກ

92

1,571

0

19

17 ອັດຕະປື

102

1,350

0

175

ລວມ

1,548

47,206

37

1,517

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar 2012

46

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ແຜນງານການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຫ່ງຊາດ ວ່າດ້ວຍການປັບຕົວໃຫ້ເຂົ້າກັບ ການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າອາກາດ ດັ່ງທີ່ໄດ້ກ່າວມາແລ້ວວ່າ ສປປ ລາວ ແມ່ນມີຄວາມເປັນໄປໄດ້ທີ່ຈະຖືກກະທົບຈາກການ ປ່ຽນແປງຂອງສະພາບດິນຟ້າອາກາດ ໂດຍສະເພາະຈາກໄພນໍ້າຖ້ວມແລະແຫ້ງແລ້ງ (ຜົນກະທົບດ້ານ ລົບທີ່ຮຸນແຮງຕໍ່ກັບການດໍາລົງຊີວິດໂດຍສະເພາະແມ່ນການດໍາລົງຊີວິດຂອງຜູ້ທຸກຍາກ ແລະ ກຸ່ມທີ່ມີ ຄວາມສ່ຽງທີ່ສຸດທີ່ມີຄວາມອາດສາມາດປັບຕົວຕໍ່າທີ່ສຸດ). ສະນັ້ນຈຸດປະສົງຕົ້ນຕໍຂອງແຜນງານການ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຫ່ງຊາດ ວ່າດ້ວຍການປັບຕົວໃຫ້ເຂົ້າກັບການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າອາກາດ ແມ່ນ ເພື່ອສ້າງແຜນງານທີ່ຂັບເຄື່ອນປະເທດໃຫ້ບັນລຸຄວາມຕ້ອງການ ແລະ ຄາດຄະເນຜົນກະທົບດ້ານລົບ ໃນທັນທີແລະຮີບດ່ວນຂອງການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າອາກາດໃນຂະແໜງການຕົ້ນຕໍ. ຂະແໜງ

ຈ/ນ ເຮືອນເສຍຫາຍ

ຈ/ນ ຮຮ ຖືກກະທົບ

ຈ/ນ ໂຮງໝໍ ຖືກກະທົບ

ເນື້ອທີ່ປູກຝັງ ເສຍຫາຍ, ຮຕ

ມູນຄ່າເສຍຫາຍ, ກີບ

22

0

0

0

30,593,842,642

0

2

0

0

7,005,449,000

0

0

0

0

21,291,010,237

95

1

0

0

9,543,521,050

189

3

0

88,794

7,283,573,539

36

4

0

0

21,872,235,217

75

11

0

0

11,819,189,000

150

4

0

0

4,476,424,800

0

0

1

0

1,652,633,000

0

0

0

0

3,155,342,875

2

0

1

0

5,668,948,024

1

0

0

0

121,374,600

6

0

0

0

2,319,664,024

0

0

0

76,730

33,980,942,464

130

1

0

0

8,106,334,387

42

0

0

0

42,760,651,800

4

0

0

0

1,120,433,100

742

26

2

165,524

212,771,569,759

47

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ການສໍາລັບປະຕິບັດຕົ້ນຕໍກໍານົດຂຶ້ນ ໂດຍ ສປປ ລາວ ແມ່ນຂະແໜງກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້, ຊັບພະຍາກອນນໍ້າ ແລະ ສາທາລະນະສຸກ. ແຜນງານການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຫ່ງຊາດວ່າດ້ວຍການ ປັບ ຕົວໃຫ້ເຂົ້າກັບການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າອາກາດ ແມ່ນບັນຫາທີ່ພົວພັນກັບຫຼາຍຂະແໜງ ການ ແລະ ບັນຫາດັ່ງໄດ້ຖືກລວມເຂົ້າຢູ່ໃນນະໂຍບາຍ ແລະ ຍຸດທະສາດການພັດທະນາແຫ່ງຊາດ ເຊັ່ນ ຍຸດທະສາດເພື່ອການເຕີບໂຕແລະລຶບລ້າງຄວາມທຸກຍາກ 2006-2010. ການກະກຽມ ແຜນງານການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຫ່ງຊາດ ວ່າດ້ວຍການປັບຕົວໃຫ້ເຂົ້າກັບການປ່ຽນແປງສະພາບ ດິນຟ້າອາກາດ ປະກອບສ່ວນທີ່ສໍາຄັນໃນການບັນລຸການປັບຕົວເພື່ອການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າ ອາກາດ ແລະ ໄດ້ຖືກພັດທະນາຂຶ້ນບົນພື້ນຖານຄວາມຕ້ອງການອັນຮີບດ່ວນສໍາລັບການປັບຕົວໃຫ້ ເຂົ້າກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ. ການກໍານົດມາດຕະການເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນຜົນກະທົບດ້ານລົບ ຂອງການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ (ນໍ້າຖ້ວມ ແລະ ແຫ້ງແລ້ງ), ແມ່ນອີງໃສ່ບົດຮຽນທີ່ຖອດຖອນໄດ້, ປະສົບການຈາກຂະແໜງການຕ່າງໆຂອງ ສປປ ລາວ ແລະ ການວິເຄາະຂໍ້ມູນຂ່າວສານດ້ານ ວິຊາການ. ຕົວຢ່າງບັນດາກິດຈະກໍາພາຍໃຕ້ແຜນງານການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຫ່ງຊາດ ວ່າດ້ວຍການປັບຕົວ ໃຫ້ເຂົ້າກັບການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າອາກາດ: ໂຄງການຮ່ວມມືລະຫວ່າງຄະນະກຳມະການແມ່ນໍ້າ ຂອງແຫ່ງຊາດລາວ, ອົງການຈັດຕັ້ງທີ່ບໍ່ແມ່ນຂອງລັດຖະບານຝຣັ່ງ ແລະ ຫ້ອງການກອງເລຂານຸການ ຄະນະກຳມະການປ້ອງກັນແລະຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ເພື່ອກຽມພ້ອມຮັບມືກັບໄພນໍ້າຖ້ວມ ດ້ວຍການສະໜອງອຸປະກອນສື່ສານ, ຄອມພິວເຕີ້ ແລະ ຕິດຕັ້ງຫຼາວັດແທກນໍ້າທີ່ຂັ້ນຊຸມຊົນໃນເມືອງ ຈໍາປາສັກ, ແຂວງຈໍາປາສັກ, ໂຄງການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພແຫ້ງແລ້ງທີ່ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນ ຈາກອົງການຄອນເຊິນເວີວາຍ ແລະ ກໍາລັງຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຢູ່ແຂວງຄໍາມ່ວນ ແລະ ສະຫັວນນະເຂດ; ສ່ວນອົງການ ອົກສະຟາມອົດສະຕາລີແມ່ນກໍາລັງປະຕິບັດຢູ່ທີ່ແຂວງສາລະວັນ.

48

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ບົດທີ 4 ການພົວພັນກັນລະຫວ່າງ ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ກັບ ການຫຼຸດຜ່ອນ ຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ

49

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ພາກສະເໜີ ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາຈຸດປະສົງຂອງແຜນງານການພັດທະນາ ຕ່າງໆຂອງປະເທດກຳລັງພັດທະນາໃນຫລາຍທົດສະວັດທີ່ຜ່ານມາ. ເວລາຜ່ານໄປຫຼາຍໆປີ ຄວາມ ໝາຍທີ່ແທ້ຈິງຂອງຄວາມທຸກຍາກ ກໍ່ມີການຫັນປ່ຽນຈາກການເບິ່ງແຕ່ລາຍໄດ້ຂອງປະຊາຊົນຢ່າງ ດຽວມາເປັນການເບິ່ງຊີວິດການເປັນຢູ່ໂດຍລວມຂອງເຂົາເຈົ້າ. ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງມີການເພີ່ມຄວາມເອົາໃຈໃສ່ ເຊື່ອມສານແຜນງານຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ເຂົ້າໃນຂະແໜງການຕ່າງໆໃຫ້ດີກ່ວາເກົ່າ ເຊັ່ນ: ຂະ ແໜງຄຸ້ມຄອງສິ່ງແວດລ້ອມ, ການພັດທະນາບົດບາດຍິງຊາຍ ແລະ ສາທາລະນະສຸກ. ໃນຊ່ວງໄລຍະທົດສະວັດທີ່ຜ່ານມາ ໄດ້ມີການຫັນປ່ຽນຄວາມເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບການຄຸ້ມຄອງ ໄພພິບັດ. ປັດຈຸບັນໄພພິບັດບໍ່ແມ່ນເຫດການໄພພິບັດຮຸນແຮງທີ່ສຸດທີ່ເກີດຈາກແຮງພະລັງທຳມະຊາດ ແຕ່ຢ່າງດຽວເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ມັນສະທ້ອນເຖິງບັນຫາທີ່ຍັງແກ້ບໍ່ໄດ້ຂອງການພັດທະນາ. ດັ່ງນັ້ນ ວິທີການ ຂອງການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດຈຶ່ງຫັນຈາກການຕອບໂຕ້ ແລະ ບັນເທົາທຸກ ທີ່ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນສັ່ງການຈາກ ເທິງລົງລຸ່ມມາເປັນວິທີການຄຸ້ມຄອງຄວາມສ່ຽງໃນຂະແໜງການຕ່າງໆ. ເຖິງແມ່ນວ່າຈະມີຫຼັກຖານຢືນຢັນກ່ຽວກັບການພົວພັນກັນຢ່າງໃກ້ຊິດ ລະຫວ່າງໄພພິບັດ ກັບ ຄວາມທຸກຍາກ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຢູ່ໃນປະເທດກຳລັງພັດທະນາ, ແຕ່ວ່າຕົວຢ່າງການຮ່ວມກັນຂອງ ວິທີການທັງສອງ ແລະ ການເຊື່ອມສານແຜນງານຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ກັບການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດ ແມ່ນຍັງມີໜ້ອຍ. ໄພພິບັດບໍ່ແມ່ນເກີດຈາກໄພອັນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ມັນຍັງເກີດຈາກຄວາມ ຕ້ານທານຕ່ຳຂອງປະຊາຊົນ ແລະ ຊັບສິນຂອງເຂົາເຈົ້າທີ່ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ໄພອັນຕະລາຍຕ່າງໆມາ ເປັນໄພພິບັດ. ຄວາມທຸກຍາກແມ່ນຄວາມຕ້ານທານຕ່ຳທີ່ຮ້າຍກາດທີ່ສຸດ ແລະ ພົບເຫັນໄດ້ທົ່ວໄປ. ຄົນ ທຸກຍາກມັກຢູ່ໃນເຂດທີ່ບໍ່ປອດໄພເຂົາເຈົ້າມັກປຸກເຮືອນທີ່ອອກແບບ ແລະ ໃຊ້ວັດສະດຸທີ່ບໍ່ປອດໄພ, ເຂົາເຈົ້າບໍ່ສາມາດເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນການເຕືອນໄພລ່ວງໜ້າກໍ່ຄືບໍ່ມີສິ່ງອຳນວຍຄວາມສະດວກໃນການຍົກ ຍ້າຍໄປເຂດປອດໄພໂດຍໄວ.

50

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຍ້ອນບັນຫາດັ່ງກ່າວ ປະຊາຊົນຜູ້ທຸກຍາກແລະໂດຍສະເພາະຢູ່ປະເທດກຳລັງພັດທະນາມັກ ປະສົບກັບຄວາມທົນທຸກຈາກໄພພິບັດຫຼາຍກ່ວາໝູ່. ໄພພິບັດທີ່ເກີດຊ້າໆ ແລະ ຕິດຕໍ່ກັນຫຼາຍຄັ້ງ ເຊັ່ນ ໄພແຫ້ງແລ້ງ ກໍ່ໃຫ້ເກີດສະພາບອຶດຫິວທີ່ບັງຄັບໃຫ້ປະຊາຊົນຜູ້ທຸກຍາກອົບພະຍົບໄປບ່ອນອື່ນ ເພື່ອຊອກຫາຊີວິດໃໝ່. ການສຶກສາຄົ້ນຄ້ວາຫຼາຍໆຄັ້ງໄດ້ສະຫຼຸບໃຫ້ເຫັນປະສົບການທີ່ຜູ້ທຸກຍາກຍິ່ງ ທຸກຈົນລົງກ່ວາເກົ່າ ຍ້ອນໄພພິບັດ ແລະ ຄອບຄົວທີ່ພົ້ນທຸກແລ້ວຍ້ອນກິດຈະກຳການລຶບລ້າງຄວາມ ທຸກຍາກຜັດຖືກດຶງລົງໄປສູ່ຄວາມທຸກຍາກອີກໃໝ່. ເປັນທີ່ຈະແຈ້ງແລ້ວວ່າຜູ້ທຸກຍາກແມ່ນຜູ້ທີ່ຖືກກະທົບຫຼາຍກ່ວາໝູ່ເວລາເກີດໄພພິບັດ, ແຕ່ມັນ ກໍ່ງ່າຍເກີນໄປທີ່ຈະເວົ້າວ່າຄວາມທຸກຍາກມີການພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະກັນໂດຍກົງ ແລະ ຢ່າງແທ້ຈິງກັບ ຄວາມຕ້ານທານຕ່ຳ. ບໍ່ແມ່ນຜູ້ທຸກຍາກທຸກໆຄົນ ແລະ ບໍ່ແມ່ນແຕ່ຜູ້ທຸກຍາກເທົ່ານັ້ນທີ່ຕ້ອງທົນທຸກ ທໍລະມານເວລາເກີດໄພພິບັດ ແຕ່ຜົນກະທົບຂອງໄພອັນະລາຍຕ່າງຫາກທີ່ເປັນສາເຫດກໍ່ໃຫ້ເກີດມີຜູ້ ທຸກຍາກໃໝ່ຂຶ້ນ. ຄວາມທຸກຍາກ, ທີ່ເປັນຕົວຊີ້ບອກຂອງການຂາດການເຂົ້າເຖິງຊັບພະຍາກອນ ແລະ ໂອກາດ ສ້າງລາຍຮັບ, ເປັນພຽງຫນຶ່ງໃນຫຼາຍໆມິຕິຂອງຄວາມຕ້ານທານຕ່ຳ; ຍັງມີຫຼາຍມິຕິອື່ນອີກ ເຊັ່ນ: ຊັ້ນຄົນ, ຊົນເຜົ່າ, ໂຄງສ້າງຂອງຊຸມຊົນ, ຂະບວນການຕັດສິນໃຈຂອງຊຸມຊົນ ແລະອື່ນໆ ທີ່ກຳນົດລະດັບ ຄວາມຕ້ານທານຕໍ່າຂອງຜູ້ທຸກຍາກ. ຊຸມຊົນທຸກຍາກໃດຫນຶ່ງອາດມີຄວາມຕ້ານທານຕ່ຳດ້ານເສດຖະ ກິດ; ແຕ່ມີຄວາມອາດສາມາດທາງດ້ານສັງຄົມ, ວັດທະນະທຳ ແລະ ການເມືອງ ເພື່ອຮັບມືກັບໄພພິບັດ ທີ່ສາມາດໝູນໃຊ້ເຂົ້າໃນການສ້າງແຜນຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງສຳລັບຜູ້ທຸກຍາກ. ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງບໍ່ມີວິທີແກ້ໄຂທີ່ງ່າຍດາຍໃນການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງສຳລັບຜູ້ທຸກຍາກ. ການເຊື່ອມ ໂຍງການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ ຈຶ່ງຈຳເປັນຕ້ອງມີວິທີການຫຼາຍໆຢ່າງ ແລະ ການຕຽມພ້ອມ ດ້ານການຈັດຕັ້ງຢ່າງມີຫົວຄິດປະດິດສ້າງ. ບົດລາຍງານສະພາບໄພພິບັດໃນເຂດອາຊີປາຊີຟິກປີ 2012 ທີ່ເຜີຍແຜ່ຫວ່າງມໍ່ໆມານີ້ໄດ້ຮັບ ຮູ້ກ່ຽວກັບການກ່ຽວພັນກັນລະຫວ່າງການສູນເສຍກັບປະຊາຊົນຜູ້ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບໄພພິບັດ, ເຊັ່ນ ຫຼັງເຫດການພາຍຸເກດສະໜາຢູ່ ສປປ ລາວ ໃນປີ 2009 ທີ່ກໍ່ຄວາມເສຍຫາຍເຖິງ 54 ລ້ານໂດລາ ສະຫະລັດ, 55% ຂອງການສູນເສຍ ແມ່ນກະທົບໃສ່ຊາວກະສິກອນຂະໜາດນ້ອຍຜູ້ທຸກຍາກ. ຢູ່ປະເທດຟີລິບປິນ ພາຍຸເກດສະໜາໄດ້ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍເຖິງ 4,3 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ແລະ 90% ຂອງການສູນເສຍແມ່ນກະທົບຕໍ່ຄົວເຮືອນຜູ້ທຸກຍາກໃນຕົວເມືອງ. ຢູ່ປະເທດປາກີສະຖານໄພນ້ຳຖ້ວມ ໃນປີ 2010 ເຮັດໃຫ້ສູນເສຍເຖິງ 9,7 ຕື້ ໂດລາສະຫະລັດ ແລະ 70% ແມ່ນກະທົບຕໍ່ຄົວເຮືອນ ແລະ ຊາວກະສິກອນຂະໜາດນ້ອຍຜູ້ທຸກຍາກ. ການສູນເສຍ ແລະ ແມ່ນໃຜເປັນຜູຮ ້ ບ ັ ເຄາະຈາກໄພພິບດ ັ ໄດ້ຍກ ົ ໃຫ້ເຫັນບັນຫາການກ່ຽວພັນກັນ ຢ່າງໃກ້ຊິດລະຫວ່າງຄວາມຕ້ານທານຕ່ຳທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ສັງຄົມ ແລະ ຜົນກະທົບຂອງໄພພິບັດ ກໍ່ມີສອງດ້ານຄື: ເຮັດໃຫ້ຄວາມຕ້ານທານຕໍ່າທາງດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມເສື່ອມຖອຍລົງຕື່ມ. ສິ່ງທີ່ໜ້າເປັນຫ່ວງ ຄື ຫາກເສດຖະກິດຖົດຖອຍ ມາດຕະການຄວາມປອດໄພທາງສັງຄົມຈະຖືກ ບັ່ນທອນ ຫຼື ອາດຖືກທຳລາຍ ຍ້ອນວ່າປະເທດທີ່ຖືກກະທົບ ຖືກບັງຄັບໃຫ້ດຸ່ນດ່ຽງງົບປະມານ ແລະ ຫຼຸດຜ່ອນການໃຊ້ຈ່າຍດ້ານການເງິນ ຊຶ່ງຍິ່ງເພີ່ມຄວາມຕ້ານທານຕ່ຳຕໍ່ໄພພິບັດ ແລະ ເຫດການຮ້າຍ ແຮງຈາກພາຍນອກອື່ນໆ.

51

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຂໍ້ມູນ ແລະ ຕົວເລກ ກ່ຽວກັບ ຄວາມທຸກຍາກ ຢູ່ ສປປ ລາວ ຕົວຊີ້ບອກຄວາມທຸກຍາກດ້ານລາຍຮັບທີ່ຮູ້ຈັກກັນດີທີ່ສຸດ ແມ່ນຄວາມທຸກຍາກຕໍ່ຫົວຄົນ. ຄວາມທຸກຍາກຕໍ່ຫົວຄົນຢູ່ ສປປ ລາວ ໄດ້ຫຼຸດລົງຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງລະຫວ່າງ ປີ 1992/93 ຫາ 2002/2003 ໃນທຸກລະດັບ (ລະດັບຊາດ, ແຂວງ ແລະ ເຂດແຄ້ວນ). ຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບການຄອບຄອງສິ່ງຂອງຕ່າງໆ ຍັງ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າສະພາບຄວາມທຸກຍາກໂດຍລວມຢູ່ ສປປ ລາວ ແມ່ນຮຸນແຮງໜ້ອຍກ່ວາຫຼາຍໆປີທີ່ ຜ່ານມາ. ໃນປີ 2002/3 ມີແຕ່ 1% ຂອງປະຊາກອນທັງໝົດມີໂທລະສັບມືຖື ຕົວເລກດັ່ງກ່າວເພີ່ມຂຶ້ນ ເປັນ 21% ໃນປີ 2007/08. ການເພີ່ມຂຶ້ນທີ່ຄ້າຍຄືກັນແມ່ນການເປັນເຈົ້າຂອງລົດໄຖ (7% ຫາ 23%) ແລະ ການເປັນເຈົ້າຂອງລົດຈັກ (7% ໃນປີ 2002/03 ແລະ 35% ໃນປີ 2007/08) (LECS3 & LECS4). ຕົວຊີ້ບອກຂອງຄວາມທຸກຍາກດ້ານລາຍຮັບຕົວອື່ນອີກ ແມ່ນອັດຕາສ່ວນຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ຊ່ອງຫ່ວາງຄວາມທຸກຍາກ. ຊ່ອງຫ່ວາງຄວາມທຸກຍາກລະດັບຊາດໄດ້ຫຼຸດລົງຈາກ 8% ໃນປີ 2002-2003 ເຖິງ 6.5% ໃນປີ 2007-2008, ຊຶ່ງສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກໂດຍ ລວມກໍ່ຍັງໄດ້ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມເລິກຂອງຄວາມທຸກຍາກໃນຫຼາຍໆກໍລະນີ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ ອັດຕາ ຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ຄວາມຮຸນແຮງຂອງຄວາມທຸກຍາກກໍ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນຫຼາຍຕາມແຕ່ລະເຂດ ແຄ້ວນດັ່ງທີ່ໄດ້ສະແດງ ໃນຕາຕະລາງລຸ່ມນີ້. ຂໍ້ມູນຕົວເລກຄວາມທຸກຍາກຢູ່ ສປປ ລາວ ພົວພັນກັນຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນກັບຫຼາຍໆບັນຫາ ເຊັ່ນ: ເຂດແຄ້ວນ, ຄວາມຫ່າງໄກກັບຊາຍແດນ, ຄວາມສູງຂອງພື້ນທີ່, ແລະຊົນເຜົ່າ. ຖ້າເວົ້າເຖິງເຂດແຄ້ວນ ຕ່າງໆ ເພິ່ນເຫັນວ່າເຂດພາກເໜືອ ແມ່ນເຂດທີ່ມີອັດຕາຄວາມທຸກຍາກສູງທີ່ສຸດ (32.5% ໃນປີ

ຕາຕະລາງ 4.1 ພາກພື້ນ

ມາຕຣິກ ຂອງຄວາມທຸກຍາກ, ຄວາມແຕກໂຕນ, ຄວາມຮຸນແຮງ, ແລະຊ່ອງຫວ່າງວາງຂອງຄວາມ ທຸກຍາກໃນສັງຄົມ

ສະເລ່ຍການບໍລິໂພກ ໃນຄົວເຮືອນ/ເດືອນ

ຄວາມທຸກຍາກ ຄິດໄລ່ເປັນຫົວຄົນ

ຊ່ອງຫ່ວາງ ຄວາມທຸກຍາກ

ຄວາມຮຸນແຮງ ຂອງຄວາມທຸກຍາກ

ຄວາມແຕກໂຕນ (GINI Index)

2002/ 2003

2007/ 2008

2002/ 2003

2007/ 2008

2002/ 2003

2007/ 2008

2002/ 2003

2007/ 2008

2002/ 2003

2007/ 2008

ສປປ ລາວ

1,089.40

2,170.70

33.50

27.60

8.00

6.50

2.80

2.30

32.60

35.40

ຕົວເມືອງ

1,703.00

2,950.20

19.70

17.40

4.10

3.40

1.30

1.10

34.80

36.30

ຊົນນະບົດ

854.30

1,826.10

37.70

31.70

9.20

7.70

3.20

2.80

30.30

33.40

ເໜືອ

762.50

1,258.60

37.90

32.50

9.40

7.70

3.30

2.70

30.70

35.20

ກາງ

1,236.70

2,389.10

35.40

29.80

7.10

6.90

2.60

2.50

31.00

34.00

ໃຕ້

909.30

1,948.00

32.60

22.80

7.60

5.60

2.50

2.10

31.40

32.20

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: LECS 3 & LECS 4

52

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຕາຕະລາງ 4.2 ພາກເໜືອ

ພາກກາງ

ພາກໃຕ້

ນະຄອນຫຼວງ

ອັດຕາຄວາມທຸກຍາກໃນພາກຕ່າງໆ 2002/03

2007/08

ລວມ

37.9%

32.5%

ຕົວເມືອງ

30.6%

14.6%

ຊົນນະບົດ

39.1%

36.5%

ໄຊຍະບູລີ

25%

15.7%

ຫົວພັນ

51.5%

50.5%

ລວມ

35.4%

29.8%

ຕົວເມືອງ

20.1%

22.2%

ຊົນນະບົດ

39.0%

33.5%

ບໍລິຄໍາໄຊ

28.7%

21.5%

ຄໍາມ່ວນ

33.7%

31.4%

ລວມ

32.6%

22.8%

ຕົວເມືອງ

12.8%

11.3%

ຊົນນະບົດ

35.5%

25.5%

ຈໍາປາສັກ

18.4%

10%

ເຊກອງ

41.8%

51.8%

ລວມ

16.7%

15.2%

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: MPI, 2011 - Seventh NSEDP

2007/08) ຖ້າທຽບໃສ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນທີ່ມີອັດຕາຄວາມທຸກຍາກຕ່ຳກ່ວາໝູ່ 2007/08).

(15.2%

ໃນປີ

ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ ພາຍໃນບັນດາເຂດແຄ້ວນເອງກໍ່ຍັງມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນຫຼາຍ ລະຫວ່າງ ເຂດຕົວເມືອງແລະຊົນນະບົດ. ເຂດທີ່ຢູ່ໃກ້ຊາຍແດນທີ່ຕິດກັບຫວຽດນາມກໍ່ເປັນເຂດທີ່ມັກມີຄວາມ ທຸກຍາກແຜ່ຫຼາຍ. ອີງຕາມບົດລາຍງານຜົນສຳເລັດຂອງການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນພັດທະນາເສດ ຖະກິດ-ສັງຄົມຫ້າປີ ຄັ້ງທີ 6, 2006-2010 ອັດຕາຄວາມທຸກຍາກຂອງເຂດທີ່ຢູ່ໃກ້ຊາຍແດນທີ່ຕິດກັບ ຫວຽດນາມ ມີເຖິງ 54.5% ຊຶ່ງສູງກ່ວາເຂດພື້ນທີ່ໃນ, ໃນຂະນະທີ່ຢູ່ເຂດລຽບແມ່ນ້ຳຂອງອັດຕາຄວາມ ທຸກຍາກ ແມ່ນຕ່ຳ ກ່ວາ16.1%. ບັນຫາອື່ນອີກທີ່ມີອິດທິພົນຕໍ່ຄວາມທຸກຍາກແມ່ນຄວາມສູງ ຂອງພື້ນທີ່. ເຂດເນີນສູງມີອັດຕາຄວາມທຸກຍາກເກືອບເຖິງ 43% ທີ່ກວມເອົາ 39%ຂອງຜູ້ທຸກຍາກ ໃນຂະນະທີ່ ເຂດທົ່ງພຽງມີອັດຕາຄວາມທຸກຍາກພຽງແຕ່ 20.4% (ບົດລາຍງານກ່ຽວກັບຄວາມທຸກຍາກ –ບົດສະຫຼຸບ LECS). ຄວາມສູງຂອງພື້ນທີ່ກໍ່ພົວພັນຢ່າງໃກ້ຊິດກັບຊົນເຜົ່າໃນສະພາບຕົວຈິງຂອງ ສປປ ລາວ. ປະຊາຊົນເຜົ່າມົ້ງ-ລືມຽນທີ່ມັກຢູ່ເຂດເນີນສູງ ແລະ ພູສູງ ຢູ່ທາງພາກເໜືອ ມີອັດຕາຄວາມທຸກຍາກສູງ ສົມຄວນເຖິງ 43.7% ໃນຂະນະທີ່ລາວ-ໄທ ຊຶ່ງສ່ວນຫຼາຍຢູ່ຕາມທົ່ງພຽງ ມີອັດຕາຄວາມທຸກຍາກ 18.4%. ລັກສະນະຂອງຄວາມທຸກຍາກບໍ່ພຽງແຕ່ພົວພັນກັບບັນຫາຕ່າງໆທີ່ໄດ້ກ່າວຂ້າງເທິງ (ເຂດ ແຄ້ວນ, ຄວາມສູງຂອງພື້ນທີ່, ຊົນເຜົ່າ) ແຕ່ຍັງຂຶ້ນກັບການລວມກັນຂອງບັນຫາທັງສາມ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້

53

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຫຍຸ້ ງ ຍ າ ກ ໃ ນ ກ າ ນ ກ ຳ ນົ ດ ປ ະ ຊ າ ກ ອ ນ ທີ່ ມີ ຄ ວ າ ມ ສ່ ຽ ງ ຍ້ອນວ່າມີຫຼາຍໆປັດໄຈທີ່ຕ້ອງ ໄດ້ພິຈາລະນາ.

ຮູບ 4.1 ເປີເຊັນຂອງຄວາມທຸກຍາກໃນແຂວງຕ່າງໆ

ການສຶກສາ ການສຶກສາແມ່ນສຳຄັນ ທີ່ ສຸ ດ ໃນການບັ ນ ລຸ ເ ປົ້ າ ໝາຍ ສະຫັດສະວັດທີ 1 ແລະ ທີ 2. ນອກຈາກນັ້ນ ການສຶກສາ ແລະ ຄວາມທຸກຍາກຍັງພົວພັນ ກັນຢ່າງໃກ້ຊິດ ແລະ ຄວນໄດ້ ຮັບການເອົາໃຈໃສ່ພ້ອມໆກັນ. ງົ ບ ປະມານສຳລັ ບ ການສຶ ກ ສາ ຢູ່ ສປປ ລາວ ແມ່ນໜຶ່ງຢູ່ໃນບັ ນດາປະເທດທີ່ ມີ ລ ະດັ ບ ການ ສືກສາຕ່ຳທີ່ສຸດໃນຂົງເຂດ ຄື ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: ຄະນະຊີ້ນໍາພັດທະນາຊົນນະບົດແລະລຶບລ້າງຄວາມທຸກຍາກ, 2011 11% ຂອງງົບປະມານລັດ. ໃນ ປີ 2002, ສປປ ລາວ ມີອັດຕາ ການຮູ້ໜັງສືຕ່ຳທີ່ສຸດຂອງ ອາຊຽນ (77% ສໍາລັບຜູ້ຊາຍ, 61% ສຳລັບຜູ້ຍິງ) ແຕ່ໃນໄລຍະບໍ່ດົນມານີ້ ຄຸນນະພາບ ແລະ ປະລິມານຂອງການສຶກສາຂອງ ສປປ ລາວ ແມ່ນຂະຫຍາຍຕົວ. ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ຢູ່ເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກໂຮງຮຽນໃໝ່ໄດ້ຖືກສ້າງຂຶ້ນ, ໂຮງຮຽນ ແລະ ສູນຝຶກອົບຮົມອາຊີວະສຶກສາ ແລະ ສູນການສຶກສາຊຸມຊົນ ໄດ້ຮັບການສ້ອມແປງ ແລະ ປັບປຸງ, ເຊັ່ນ ຈຳນວນໂຮງຮຽນປະຖົມໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນ ຈາກ192 ແຫ່ງໃນປີ 2000 ມາເປັນ 8,968 ແຫ່ງ ໃນປີ 2010. ພ້ອມກັນນັ້ນອັດຕາການເຂົ້າໂຮງຮຽນ ແມ່ນໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຫຼາຍສົມຄວນ. ອັດຕາການເຂົ້າໂຮງຮຽນ ແມ່ນ 79% ໃນປີ 2000 ແລະ ສາມາດເພີ່ມ ຂຶ້ນຮອດ 92.7% ພາຍໃນປີ 2010. ສຸຂະພາບ ແລະ ໂພຊະນາການ ປະຊາຊົນສ່ວນໃຫຍ່ຢູ່ຊົນນະບົດ ຍັງບໍ່ສາມາດເຂົ້າເຖິງການບໍລິການສາທາລະນະສຸກຂັ້ນ ພື້ນຖານໂດຍສະເພາະຢູ່ເຂດຊົນເຜົ່າ ແລະ ສຳລັບແມ່ຍິງ. ແຕ່ໃນໄລຍະຫຼາຍປີທີ່ຜ່ານມາໄດ້ມີ ຄວາມຄືບໜ້າຂອງຫຼາຍໆຕົວຊີ້ບອກ. ເຖິງວ່າ ສປປ ລາວ ຍັງມີຕົວເລກຕົວຊີ້ບອກດ້ານສາທາລະ ນະສຸກສະເລ່ຍຕ່ຳໃນຂົງເຂດ ແຕ່ສະຖານະພາບດັ່ງກ່າວ ຈະມີການປ່ຽນແປງໃນຊຸມປີທີ່ຈະມາເຖິງ. ອາຍຸຍືນສະເລ່ຍຢູ່ ສປປ ລາວ ໃນປັດຈຸບັນແມ່ນ 64.7 ປີ ແລະ ອາຍຸຍືນສະເລ່ຍຂອງຜູ້ຊາຍຈະຕ່ຳກ່ວາ ຂອງແມ່ຍິງແດ່ເລັກນ້ອຍ (62.7 ແລະ 67.7 ປີຕາມລຳດັບ). ນອກຈາກນັ້ນ ຫຼາຍໆຕົວຊີ້ບອກແມ່ນຕິດ ພັນກັບຂົງເຂດທີ່ໄດ້ຮັບການສຶກສາຄົ້ນຄ້ວາ. ຖ້າສົມທຽບຂໍ້ມູນການເກີດທີ່ມີການດູແລຮັກຈາກພະນັກ ງານແພດທີ່ຊຳນານງານ, ເຂດຊົນນະບົດແມ່ນມີຄວາມສາມາດເຂົ້າເຖິງການຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານການແພດ ໜ້ອຍກ່ວາຢ່າງຈະແຈ້ງ. ຢູ່ເຂດຊົນນະບົດມີແຕ່ 11% ຂອງການເກີດທັງໝົດທີ່ມີພະນັກງານທີ່ຊຳນານ ງານເປັນຜູ້ດູແລຮັກສາ ໃນຂະນະທີ່ຕົວເລກດັ່ງກ່າວ ແມ່ນ 68% ລຳລັບເຂດຕົວເມືອງ (WHO, 2012).

54

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຕາຕະລາງ 4.3

ມາຕຣິກລວມກັນລະຫວ່າງຄວາມສູງຈາກລະດັບໜ້ານໍ້າທະເລກັບຊົນເຜົ່າ ກັບເຂດຊົນນະບົດ/ ໃນເມືອງ ຕົວເມືອງ

ຊົນນະບົດ

ລວມ

ລາວໄຕ

ຊົນເຜົ່າ ອື່ນໆ

ລວມ

ລາວໄຕ

ຊົນເຜົ່າ ອື່ນໆ

ລວມ

ລາວໄຕ

ຊົນເຜົ່າ ອື່ນໆ

ລວມ

ຄວາມທຸກຍາກນັບຕາມ ຫົວຄົນ (%)

15.85

36.98

17.19

28.42

55.07

33.62

23.83

52.56

28.18

ຊ່ອງຫ່ວາງຄວາມ ທຸກຍາກ (%)

3.15

6.85

3.38

5.70

15.46

7.61

4.77

14.27

6.12

ຄວາມຮຸນແຮງຂອງ ຄວາມທຸກຍາກ (%)

0.96

1.83

1.01

1.64

5.83

2.45

1.39

5.27

1.98

ຄວາມທຸກຍາກນັບຕາມ ຫົວຄົນ (%)

27.29

62.59

37.73

28.11

49.44

36.24

27.96

51.13

36.48

ຊ່ອງຫ່ວາງຄວາມ ທຸກຍາກ (%)

5.94

16.90

9.18

7.79

13.15

9.83

7.46

13.63

9.73

ຄວາມຮຸນແຮງຂອງ ຄວາມທຸກຍາກ (%)

1.78

6.17

3.08

3.35

4.60

3.83

3.07

4.80

3.71

ຄວາມທຸກຍາກນັບຕາມ ຫົວຄົນ (%)

12.78

18.39

14.37

30.27

50.01

45.17

28.33

49.51

43.91

ຊ່ອງຫ່ວາງຄວາມ ທຸກຍາກ (%)

2.32

2.04

2.24

7.35

12.79

11.45

6.79

12.62

11.08

ຄວາມຮຸນແຮງຂອງ ຄວາມທຸກຍາກ (%)

0.76

0.47

0.68

2.64

4.52

4.06

2.43

4.46

3.92

ຄວາມທຸກຍາກນັບຕາມ ຫົວຄົນ (%)

16.84

43.79

19.58

28.60

51.13

37.71

24.97

50.62

33.56

ຊ່ອງຫ່ວາງຄວາມ ທຸກຍາກ (%)

3.39

9.83

4.04

6.33

13.50

9.22

5.42

13.24

8.04

ຄວາມຮຸນແຮງຂອງ ຄວາມທຸກຍາກ (%)

1.03

3.21

1.25

2.10

4.85

3.22

1.77

4.74

2.77

ທົ່ງພຽງ

ພູພຽງ

ພູເຂົາ

ລວມ

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: LECS 3

55

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ນະໂຍບາຍການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດ ແລະ ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ຢູ່ ສປປ ລາວ ຍຸດທະສາດເພື່ອການເຕີບໂຕ ແລະ ລຶບລ້າງຄວາມທຸກຍາກແຫ່ງຊາດ ຍຸດທະສາດເພື່ອການເຕີບໂຕ ແລະ ລຶບລ້າງຄວາມທຸກຍາກແຫ່ງຊາດ ແມ່ນຂອບຍຸດທະສາດ, ຊຶ່ງເປັນພື້ນຖານໃຫ້ແກ່ການສ້າງ ແລະ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນງານກຽວກັບການເຕີບໂຕ ແລະ ລຶບລ້າງ ຄວາມທຸກຍາກຂອງລັດຖະບານໃນອານາຄົດ. ຍຸດທະສາດນີ້ແມ່ນຜົນສືບເນື່ອງມາຈາກກອງປະຊຸມ ໃຫຍ່ຂອງພັກ ຄັ້ງທີ 6 ຊຶ່ງເລີ່ມແຕ່ປີ 1996 ທີ່ໄດ້ກໍານົດຈຸດປະສົງຂອງການພັດທະນາໄລຍະຍາວ ເພື່ອຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກສະຖານນະພາບປະເທດດ້ອຍພັດທະນາ ໃນປີ 2020. ຍຸດທະສາດນີ້ໄດ້ຖືກວາງ ອອກເພື່ອເລັ່ງໃສ່ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກໃຫ້ມີທ່າກ້າວທີ່ດີຂຶ້ນໃນ ສປປ ລາວ ພ້ອມທັງເນັ້ນໃສ່ ການສົ່ງເສີມການເຕີບໂຕແບບຍືນຍົງ ໄປພ້ອມກັບການສົ່ງເສີມຄວາມກ້າວໜ້າ ແລະ ຄວາມສະເໝີ ພາບທາງດ້ານສັງຄົມຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ. ນອກຈາກນີ້, ຍຸດທະສາດຍັງເນັ້ນໜັກເຖິງຄວາມມຸ້ງໝັ້ນຂອງ ລັດຖະບານ ສປປ ລາວ ໃນການມີນະໂຍບາຍການເຕີບທາງດ້ານເສດຖະກິດມະຫາພາກແບບຍືນຍົງ. ຍຸດທະສາດເພື່ອການເຕີບໂຕ ແລະ ລຶບລ້າງຄວາມທຸກຍາກແຫ່ງຊາດມີສາມເສົາຫຼັກ ຄື: (1) ສົ່ງເສີມ ການເຕີບໂຕທາງດ້ານເສດຖະກິດທີ່ມີຄວາມສະເໝີພາບ; (2) ສ້າງແລະພັດທະນາໂຄງລ່າງເສດຖະກິດ ຂອງ ສປປ ລາວ; (3) ເສີມສ້າງການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ.

ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ ຫ້າປີ ຄັ້ງທີ 7 (2011-2015) ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຫ້າປີ ຄັ້ງທີ 7 (2011-2015) ເປັນເຄື່ອງມືໃນການຈັດຕັ້ງ ປະຕິບັດມະຕິກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຂອງພັກຄັ້ງທີ 9 ແລະ ຍຸດທະສາດການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ທີ່ມີເປົ້າໝາຍເພື່ອຫັນປ່ຽນເປັນປະເທດອຸດສະຫະກໍາແລະທັນສະໄໝ. ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດສັງຄົມສະໜັບສະໜູນ ສປປ ລາວ ເພື່ອຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກສະຖານນະພາບປະເທດດ້ອຍພັດທະນາ ໃນປີ 2020 ແລະ ສ້າງໂອກາດໃຫ້ການຮ່ວມມືພາຍໃນພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນໃຫ້ມີຄວາມເຂັ້ມແຂງ. ໜຶ່ງໃນເປົ້າໝາຍໄລຍະຍາວຂອງ ສປປ ລາວ ແມ່ນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດນະໂຍບາຍການພັດທະນາ ແຫ່ງຊາດ, ບັນລຸການເຕີບໂຕທາງດ້ານເສດຖະກິດ ຢ່າງຕໍ່າ 8% ຕໍ່ປີ, ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ, ບັນລຸ ເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດການພັດທະນາ ໃນປີ 2015 ແລະ ກໍ່ສ້າງໂຄງລ່າງພື້ນຖານສໍາລັບການຫັນເປັ ນອຸດສະຫະກໍາທີ່ທັນສະໄໝ ໃນອານາຄົດທີ່ຈະມາເຖິງ. ຄາດໝາຍແລະທິດທາງຕົ້ນຕໍໃນຕໍ່ໜ້າຂອງ ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຫ້າປີ ມີດັ່ງນີ້:

56

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

1. ຮັບປະກັນໃຫ້ເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ມີຄວາມສະຫງົບໝັ້ນທ່ຽງ ດ້ວຍອັດ ຕາການເຕີບໂຕ ເພີ່ມຂຶ້ນ 8% ຕໍ່ປີຂຶ້ນໄປ, ລວມຍອດຜະລິດຕະພັນສະເລ່ຍໃຫ້ໄດ້ 1,700 ໂດລາ ສະຫະລັດຂຶ້ນໄປ.

2. ບັນລຸເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດດ້ານການພັດທະນາ ໃນປີ 2015 ແລະ ສ້າງພື້ນຖານທາງດ້ານວັດຖຸ ເຕັກນິກ ແລະ ເງື່ອນໄຂທີ່ຈໍາເປັນເພື່ອນໍາເອົາປະເທດຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກສະຖານນະພາບຂອງ ປະເທດດ້ອຍພັດທະນາ ໃນປີ 2020.

3. ຮັບປະກັນຄວາມຍືນຍົງຂອງການພັດທະນາ,

ໂດຍເລັ່ງໃສ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດຕິດພັນກັບ

ການພັດທະນາວັດທະນາະທໍາ-ສັງຄົມ ແລະ ປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມທໍາມາຊາດ ອັນເປັນ ທ່າແຮງຂອງຊາດ, ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຈາກໄພພິບັດທາງທໍາມະຊາດ ແລະ ການປັບຕົວເຂົ້າກັບ ການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ.

4. ຮັບປະກັນສະຖຽນລະພາບທາງດ້ານການເມືອງ, ຄວາມສະຫງົບ ແລະ ຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍ ໃນສັງຄົມ.

ຂອບວຽກ ທີ່ສ້າງຂຶ້ນໃນປີ 2010 ເພື່ອເລັ່ງໃສ່ເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດ ເພື່ອການພັດທະນາ ຂອບວຽກທີ່ສ້າງຂຶ້ນໃນປີ 2010 ເພື່ອເລັ່ງໃສ່ເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດເພື່ອການພັດທະນາ ສ້າງ ຂຶ້ນບົນພື້ນຖານສິ່ງທີ່ໄດ້ຄົ້ນພົບ ແລະ ຂໍ້ສະເໜີແນະຈາກບົດລາຍງານຄວາມຄືບໜ້າຂອງການຈັດຕັ້ງ ປະຕິບັດເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດການພັດທະນາ, ໂດຍການປະເມີນຄວາມຄືບໜ້າຂອງການຈັດຕັ້ງ ປະຕິບັດແຜນຄັ້ງທີ 6, ການປຶກສາຫາລືກັບບັນດາຊ່ຽວຊານ ແລະ ພະນັກງານວິຊາການຂອງລັດຖະບານ ສປປ ລາວ. ຂອບວຽກນີ້ໄດ້ຖືກສ້າງຂຶ້ນບົນພື້ນຖານວິທີການ ແລະ ຂໍ້ລິເລີ່ມຢ່າງມີຫົວຄິດປະດິດສ້າງ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນສໍາເລັດມາແລ້ວໃນລະດັບທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ສາກົນເຊິ່ງ ສາມາດນໍາມາຜັນຂະຫຍາຍຢູ່ ສປປ ລາວໄດ້. ເພື່ອບັນລຸເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດການພັດທະນາ, ໄດ້ວາງ6ໂຂງເຂດບູລິມະສິດລຸ່ມນີ້: ຂະຫຍາຍການເຂົ້າເຖິງໂຄງລ່າງທີ່ເອື້ອອໍານວຍ ສໍາລັບການບັນລຸເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດ ການພັດທະນາ. ວິທີປະຕິບັດທີ່ຍືນຍົງສໍາລັບການຄໍ້າປະກັນດ້ານສະບຽງອາຫານ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ. ການເຂົ້າເຖິງການສຶກສາຂັ້ນພື້ນຖານສໍາລັບທຸກຄົນ ແລະ ຄວາມສະເໝີພາບລະຫ່ວາງຍິງຊາຍ. ການເຂົ້າຮ່ວມແບບເທົ່າທຽມກັນຂອງແມ່ຍິງ ແລະ ການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງແກ່ແມ່ຍິງ. ປັບປຸງສຸຂະພາບຂອງແມ່ ແລະ ເດັກນ້ອຍ ການສະໜອງນໍ້າສະອາດ ແລະ ປັບປຸງສຸຂະພິບານ/ສຸຂະອານາໄມ ຢູ່ຊົນນະບົດ ແລະຕົວເມືອງນ້ອຍ.

57

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ການພົວພັນກັນລະຫ່ວາງ ຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ ດັ່ງທີ່ໄດ້ກ່າວໃນພາກສະເໜີຂອງຂໍ້ທີ 4, ມີຫຼາຍຫຼັ້ກຖານຕົວຈິງຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດກໍາລັງສົ່ງຜົນກະທົບຊຶ່ງກັນແລະກັນ. ໄດ້ມີການວິເຄາະຂໍ້ມູນຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ໄພພິບັດ ເພື່ອສາມາດຄາດຄະເນໄດ້ຜົນກະທົບຄວາມທຸກຍາກກັບຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ ໃນສະພາບຂອງ ສປປ ລາວ. ການວິເຄາະໄດ້ອີງໃສ່ຂໍ້ມູນສອງຊຸດທີ່ແຕກຕ່າງກັນ. ພ້ອມກັນນັ້ນ ຂໍ້ມູນ ໄພພິບັດຂັ້ນແຂວງ ແລະ ເມືອງໄດ້ມາຈາກຖານຂໍ້ມູນ DesInventar. ຕົວຊີ້ບອກລຸ່ມນີ້ໄດ້ຖືກໃຊ້ເພື່ອ ກໍານົດໄພພິບັດ: I. ຈໍານວນຄັ້ງຂອງເຫດການໄພພິບັດທີ່ເກີດຂຶ້ນ (ຈໍານວນລວມຂອງຂັ້ນແຂວງ ແລະ ເມືອງ) II. ຈໍານວນຄົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ III. ຈໍານວນເຮືອນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ (ເຮືອນທີ່ຖືກທໍາລາຍ ແລະ ເສຍຫາຍ) IV. ມູນຄ່າເສຍຫາຍ ຄິດໄລ່ເປັນເງິນກີບ V. ເນື້ອທີ່ປູກຝັງເສຍຫາຍ ຄິດໄລ່ເປັນເຮັກຕາ ຂໍ້ມູນຄວາມທຸກຍາກແມ່ນອີງໃສ່ບົດລາຍງານຜົນການກວດກາ-ປະເມີນຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ການພັດທະນາ. ການວິເຄາະຄວາມທຸກຍາກໄດ້ອີງຕົວຊີ້ບອກ ລຸ່ມນີ້: I. ລະດັບແຂວງ 1. ເປີເຊັນຂອງຄອບຄົວ/ບ້ານ/ເມືອງທຸກຍາກ 2. ເປີເຊັນຂອງຄອບຄົວ/ບ້ານ/ເມືອງພັດທະນາ II. ລະດັບເມືອງ 1. ເປີເຊັນຂອງຄອບຄົວ/ບ້ານ/ເມືອງທຸກຍາກ 2. ເປີເຊັນຂອງຄອບຄົວ/ບ້ານ/ເມືອງພັດທະນາ 3. ເປີເຊັນຂອງບ້ານທີ່ບໍ່ມີໂຮງຮຽປະຖົມ ຫຼື ຖ້າໄປໂຮງຮຽນທີ່ຢູ່ໃກ້ທີ່ສຸດ ຕ້ອງໃຊ້ເວລາຍ່າງ ຫຼາຍກວ່າ 1 ຊົ່ວໂມງ ຂື້ນໄປ.

4. ເປີເຊັນຂອງບ້ານທີ່ບໍ່ມີຖົງຢາປະຈໍາບ້ານ, ຮ້ານຂາຍຢາ ຫຼື ຖ້າມີສຸກສາລາ ຫຼື ໂຮງໝໍເມືອງ ທີ່ໃກ້ທີ່ສຸດ ຕ້ອງໃຊ້ເວລາ ຫຼາຍກວ່າ 2 ຊົ່ວໂມງ ຂຶ້ນໄປ.

5. ເປີເຊັນຂອງບ້ານທີ່ບໍ່ມີນໍ້າສະອາດໃຊ້ 6. ເປີເຊັນຂອງບ້ານທີ່ບໍ່ມີເສັ້ນທາງຄົມມະນາຄົມເຂົ້າເຖິງ ຫຼື ມີແຕ່ທຽວໄດ້ລະດູດຽວ. ການເລືອກຕົວຊີ້ບອກຄວາມທຸກຍາກ ແມ່ນອີງໃສ່ນິຍາມກ່ຽວກັບຄວາມທຸກຍາກຂອງ ສປປ ລາວ. ອີງຕາມດໍາລັດດັ່ງກ່າວຄວາມທຸກຍາກ ແມ່ນອີງໃສ່ລາຍຮັບຕໍ່ຫົວຄົນຕໍ່ເດືອນ ໂດຍບໍ່ໄດ້ຈໍາແນກ ເພດ, ອາຍຸ ແລະ ໂດຍເອົາເງິນກີບເປັນຫົວໜ່ວຍໃນການຄິດໄລ່ຄືຕົວເລກສະເລ່ຍລະດັບຊາດ ແມ່ນ

58

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

192,000 ກີບ/ຄົນ/ເດືອນ. ຄົວເຮືອນທີ່ຈັດວ່າທຸກຍາກແມ່ນຄົວເຮືອນທີ່ມີລາຍຮັບສະເລ່ຍຕໍ່ຄົນຕໍ່ເດືອນ ຕໍ່າກວ່າມາດຕະຖານຄວາມທຸກຍາກທີ່ລະບຸໄວ້. ບ້ານທຸກຍາກ ແມ່ນບ້ານທີ່ຂາດເງື່ອນໄຂພື້ນຖານໃນ ການພັດທະນາ: 1. ບ້ານທີ່ມີຄົວເຮືອນທຸກຍາກກວມ 51% ຂຶ້ນໄປຂອງຈໍານວນຄົວເຮືອນທັງໝົດພາຍໃນບ້ານ.

2. ບ້ານທີ່ບໍ່ມີໂຮງຮຽນປະຖົມ ຫຼື ຖ້າໄປໂຮງຮຽນທີ່ຢູ່ໃກ້ທີ່ສຸດຕ້ອງໃຊ້ເວລາຍ່າງຫຼາຍກວ່າ 1ຊົ່ວໂມງຂື້ນໄປ.

3. ບ້ານທີ່ບໍ່ມີຖົງຢາປະຈໍາບ້ານ, ຮ້າຍຂາຍຢາ ຫຼື ຖ້າມີສຸກສາລາ ຫຼື ໂຮງໝໍເມືອງທີ່ໃກ້ທີ່ສຸດຕ້ອງໃຊ້ ເວລາຫຼາຍກວ່າ 2 ຊົ່ວໂມງຂຶ້ນໄປ.

4. ບ້ານທີ່ບໍ່ມີນໍ້າສະອາດໃຊ້.

5. ບ້ານທີ່ບໍ່ມີເສັ້ນທາງຄົມມະນາຄົມເຂົ້າເຖິງ ຫຼື ມີແຕ່ທຽວໄດ້ລະດູດຽວ. ເມືອງທີ່ຈັດເປັນເມືອງທຸກຍາກແມ່ນເມືອງທີ່ມີບ້ານທຸກຍາກກວມ 51% ຂຶ້ນໄປ ຂອງຈໍານວນບ້ານ ທັງໝົດພາຍໃນເມືອງ. ຂໍ້ຫຍຸງຍາກຂອງການວິເຄາະ ດັ່ງທີ່ໄດ້ກ່າວມາແລ້ວຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ຍັງຢູ່ໃນໄລຍະການພັດທະນາ. ບາງແຂວງ ແລະ/ຫຼື ບາງເມືອງສາມາດເກັບຂໍ້ມູນໄດ້ໜ້ອຍ ຊຶ່ງມີຜົນສະທ້ອນຕໍ່ການວິເຄາະການພົວພັນກັນ ລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກກັບໄພພິບັດຕາມສະພາບຄວາມເປັນຈິງຂອງ ສປປ ລາວ.

ຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດຂັ້ນແຂວງ ບາດກ້າວທໍາອິດຂອງການວິເຄາະການພົວພັນລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກກັບໄພອັນຕະລາຍ ແມ່ນ ພິຈາລະນາການພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະກັນ ລະຫວ່າງຕົວຊີ້ບອກຜົນກະທົບຂອງໄພອັນຕະລາຍຕ່າງໆ ແລະ ຕົວຊີ້ບອກຄວາມທຸກຍາກໂດຍໃຊ້ຂໍ້ມູນຂັ້ນແຂວງທັງໝົດ. ຜົນຂອງການວິເຄາະການພົວພັນ ດັ່ງກ່າວ ແມ່ນສະແດງໃນຕາຕະລາງ 4.4. ບັນດາຕົວຊີ້ບອກ (ເປີເຊັນຂອງຄອບຄົວ/ບ້ານ/ເມືອງ ທຸກຍາກ) ຄວາມທຸກຍາກຕ່າງໆມີການພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະກັນຢ່າງແທ້ຈິງ. ການວິເຄາະຕົວຊີ້ບອກດ້ານ ການພັດທະນາ (ເປີເຊັນຂອງຄອບຄົວ/ບ້ານ/ເມືອງທຸກຍາກ) ກໍມີຜົນຄ້າຍຄືກັນ. ໄດ້ພົບວ່າຈໍານວນເຫດການໄພພິບັດແມ່ນມີການພົວພັນກັບເປີເຊັນຂອງບັນດາບ້ານພັດທະນາ ຢ່າງສະນິດແໜ້ນ. ຜົນຂອງການວິເຄາະດັ່ງກ່າວສາມາດອະທິບາຍໄດ້ດັ່ງນີ້: ບ້ານພັດທະນາແມ່ນອາດ ມີຄວາມສາມາດລາຍງານເຫດການໄພພິບັດໄດ້ດີກວ່າ ຍ້ອນເຂົາເຈົ້າມີເງື່ອນໄຂທີ່ດີກວ່າໃນການລາຍ ງານ. ແຕ່ກໍບໍ່ໄດ້ໝາຍຄວາມວ່າບ້ານພັດທະນາມີເຫດການໄພພິບັດຫຼາຍກວ່າ. ສິ່ງທີ່ຄົ້ນພົບອັນດັບທີສອງ ແມ່ນປີເຊັນຂອງບັນດາບ້ານທຸກຍາກທີ່ມີການພັວພັນດ້ານລົບກັບ ຕົວຊີ້ບອກໄພພິບັດ (ຍິ່ງມີເມືອງທຸກຍາກຫຼາຍໃນແຂວງໜຶ່ງກໍຍິ່ງມີການລາຍງານກ່ຽວກັບໄພພິບັດ ໜ້ອຍລົງ, ຍິ່ງມີຈາໍ ນວນຄົນທີ່ຖກ ື ກະທົບ ແລະ ເສຍຊີວດ ິ ຈາກໄພພິບດ ັ ແລະ ຈໍານວນເຮືອທີ່ຖກ ື ຜົນກະທົບ ຈາກໄພພິບັດມີໜ້ອຍເທົ່າໃດ, ການສູນເສຍ ແລະ ເນື້ອທີ່ປູກຝັງເສຍຫາຍກໍຍິ່ງໜ້ອຍເທົ່ານັ້ນ). ນີ້ອາດ ມີເຫດຜົນສ່ວນໜຶ່ງອາດມາຈາກບັນດາເມືອງທຸກຍາກອາດຈະຢູ່ເຂດຊົນນະບົດ ຊຶ່ງມີເຮືອນຊານໜ້ອຍ ຈຶ່ງມີຈຳນວນເຮືອນຊານຖືກກະທົບຈໍານວນໜ້ອຍ, ນອກຈາກນັ້ນ ເມືອງທຸກຍາກອາດມີຊັບສິນທີ່ມີຄ່າ

59

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ຕາຕະລາງ 4.4

ການພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະກັນຂອງຕົວຊີ້ບອກຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ໄພພິບັດ ຂັ້ນແຂວງ 1

2

3

1. ເປີເຊັນຂອງຄອບຄົວທຸກຍາກ

1

2. ເປີເຊັນຂອງບ້ານທຸກຍາກ

,637**

1

3. ເປີເຊັນຂອງເມືອງທຸກຍາກ

,287

,785**

1

4. ເປີເຊັນຂອງຄອບຄົວພັດທະນາ

-,744**

-,570*

-,434

5. ເປີເຊັນຂອງບ້ານພັດທະນາ

-,472

-,471

-,285

6. ຈ/ນ ຄັ້ງຂອງເຫດການ

-,155

-,342

-,121

7. ຈ/ນ ຄົນຖືກກະທົບ

-,170

-,318

-,320

8. ຈ/ນ ເສຍຊີວິດ

-,285

-,359

-,313

9. ຈ/ນ ເຮືອນຖືກກະທົບ

-,164

-,326

-,356

10. ມູນຄ່າການສູນເສຍ ກີບ

,424

-,119

-,285

11. ຜົນລະປູກເສຍຫາຍ ຮຕ

-,274

-,355

-,296

** ການພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະກັນ ມີຄວາມສໍາຄັນ ທີ່ລະດັບ 0,01 (2-tailed) * ການພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະກັນ ມີຄວາມສໍາຄັນ ທີ່ລະດັບ 0,05 (2-tailed)

ຕາຕະລາງ 4.5

ການພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະກັນຂອງຕົວຊີ້ບອກຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ໄພພິບັດ ຂັ້ນເມືອງ 1

2

3

4

1. ເປີເຊັນຂອງຄອບຄົວທຸກຍາກ

1

2. ເປີເຊັນຂອງບ້ານທຸກຍາກ

,882**

1

3. ເປີເຊັນຂອງຄອບຄົວພັດທະນາ

-,626**

-,595**

1

4. ເປີເຊັນຂອງບ້ານພັດທະນາ

-,452**

-,494**

,593**

1

5. ໄປໂຮງຮຽນໃຊ້ເວລາຍ່າງ ຫຼາຍກວ່າ 1 ຊົ່ວໂມງ ຂື້ນໄປ

,304

,380*

-,299

-,289

6. ໄປສຸກສາລາໃຊ້ເວລາຍ່າງ ຫຼາຍກວ່າ 2 ຊົ່ວໂມງ ຂຶ້ນໄປ

,377*

,492**

-,337*

-,265

7. ບໍ່ມີນໍ້າສະອາດໃຊ້

,458**

,539**

-,223*

-,154

8. ມີທາງທຽວໄດ້ລະດູດຽວ.

,509**

,712**

-,415**

-,463**

9. ຈ/ນ ຄັ້ງຂອງເຫດການ

-,099

-,264**

,113

,168

10. ຈ/ນ ຄົນຖືກກະທົບ

-,126

,035

-,062

-,009

11. ຈ/ນ ເສຍຊີວິດ

-,076

-,129

,206*

,204*

12. ຈ/ນ ເຮືອນຖືກກະທົບ

-,142

-,058

-,118

-,074

13. ມູນຄ່າການສູນເສຍ ກີບ

-,088

-,009

,162

,312**

14. ຜົນລະປູກເສຍຫາຍ ຮຕ.

-,047

-,116

,123

,043

** ການພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະກັນ ມີຄວາມສໍາຄັນ ທີ່ລະດັບ 0,01 (2-tailed) * ການພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະກັນ ມີຄວາມສໍາຄັນ ທີ່ລະດັບ 0,05 (2-tailed)

60

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

4

5

6

7

8

9

10

11

1 ,657**

1

,273

,553*

1

-,231

-,067

-,225

1

,390

,624**

,660**

-,189

1

-,096

-,092

-,373

,666**

-,082

1

-,110

,259

,010

,044

-,048

,098

1

,360

,638**

,650**

-,181

,992**

-,057

-,054

5

6

7

8

9

10

11

12

13

1

14

1 ,873**

1

,441**

,442**

1

,392*

,435**

,418**

1

-,061

-,188

-,097

-,175

1

-,010

-,082

,030

,066

,067

1

,497**

,555**

-,031

,023

,230**

-,067

1

-,023

-,129

-,100

-,044

-,102

,501**

-,057

1

,501**

-,027

,005

,007

,129

,093

-,022

,016

1

,180

,061

,069

-,038

,140

-,046

,812**

-,033

-,017

61

1

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ສູງ ຈໍານວນບໍ່ຫຼາຍທີ່ອາດສາມາດຖືກທໍາລາຍໃນເວລາເກີດໄພພິບັດທາງທໍາມະຊາດ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ເຮັດ ມູນຄ່າການສູນເສຍຕໍ່າກວ່າ. ການວິເຄາະນີ້ບໍ່ໄດ້ລວມເອົາຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບຜົນກະທົບຂອງໄພພິບັດ ດ້ານສັງຄົມແລະຈິດຕະສາດ ຂັ້ນບ້ານ. ມີຄວາມເປັນໄປໄດ້ວ່າບ້ານທຸກຍາກສາມາດຮັບຜົນກະທົບຈາກ ໄພພິບັດທາງທໍາມະຊາດຫຼາຍກ່ວາ ແລະ ຍາວນານກວ່າ, ເຖິງວ່າການສູນເສຍຕົວຈິງຈະຮຸນແຮງໜ້ອຍ ກ່ວາກໍຕາມ. ສິ່ງທີ່ຄົ້ນພົບອັນທີສາມ ແມ່ນເປີເຊັນຂອງບ້ານພັດທະນາມີການພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະກັນດ້ານ ບວກກັ ບ ຕົ ວ ຊີ້ ບ ອກໄພພິ ບັ ດ ຄຽງຄູ່ ກັ ບ ຈໍ າ ນວນຄົ ນ ແລະເຮື ອ ນທີ່ ຖື ກ ຜົ ນ ກະທົ ບ .ເປີ ເ ຊັ ນ ຂອງ ບ້ານພັດທະນາສູງຂຶ້ນເທົ່າໃດ ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວຖ້າເປີເຊັນຂອງບ້ານພັດທະນາຍິ່ງສູງຂຶ້ນເທົ່າໃດ, ຈໍານວນເຫດການໄພພິບັດ, ຈໍານວນຄົນເສຍຊີວິດ, ຈໍານວນຜົນລະປູກທີ່ຖືກທໍາລາຍຍິ່ງສູງຂຶ້ນເທົ່ານັ້ນ (ມີການພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະກັນຢ່າງສະນິດແໜ້ນ) ແລະ ມູນຄ່າການສູນເສຍສູງ. ຂໍ້ມູນຂັ້ນແຂວງ ເປັນຂໍ້ມູນທີ່ມີລັກສະນະລວມ ຊຶ່ງບໍ່ສາມາດໃຊ້ເປັນຫຼັກຖານຢັ້ງຢືນເພື່ອ ອະທິບາຍການພົວພັນກັນຊຶ່ງກັນແລະກັນລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ໄພພິບັດໄດ້. ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວ ໄພພິບັດທີ່ກະທົບໝົດທົ່ວແຂວງແມ່ນມີໜ້ອຍ ແລະ ໄພພິບັດຍັງຂ້າມຊາຍແດນໄປກະທົບກັບແຂວງ ອື່ນໆໄດ້. ດັ່ງນັ້ນ ການວິເຄາະການພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະຂັ້ນເມືອງຈຶ່ງເໝາະສົມກວ່າ.

ຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ຂັ້ນເມືອງ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ການວິເຄາະມີຄວາມຊັດເຈນຂຶ້ນກວ່າເກົ່າເພີ່ນໄດ້ໃຊ້ຕົວຊີ້ບອກຄວາມທຸກຍາກ ໃນລະດັບເມືອງ ດັ່ງນີ້: 1. ເປີເຊັນຂອງຄອບຄົວ/ບ້ານ/ເມືອງທຸກຍາກ 2. ເປີເຊັນ ຂອງຄອບຄົວ/ບ້ານ/ເມືອງພັດທະນາ 3. ເປີເຊັນຂອງບ້ານທີ່ບໍ່ມີໂຮງຮຽປະຖົມ ຫຼື ຖ້າໄປໂຮງຮຽນທີ່ຢູ່ໃກ້ທີ່ສຸດ ຕ້ອງໃຊ້ເວລາຍ່າງ ຫຼາຍກວ່າ 1 ຊົ່ວໂມງຂື້ນໄປ 4. ເປີເຊັນຂອງບ້ານທີ່ບໍ່ມີຖົງຢາປະຈໍາບ້ານ, ຮ້າຍຂາຍຢາ ຫຼື ຖ້າມີສຸກສາລາ ຫຼື ໂຮງໝໍເມືອງ ທີ່ໃກ້ທີ່ສຸດ ຕ້ອງໃຊ້ເວລາ ຫຼາຍກວ່າ 2 ຊົ່ວໂມງ ຂຶ້ນໄປ 5. ເປີເຊັນຂອງບ້ານທີ່ບໍ່ມີນໍ້າສະອາດໃຊ້ 6. ເປີເຊັນຂອງບ້ານທີ່ບໍ່ມີເສັ້ນທາງຄົມມະນາຄົມເຂົ້າເຖິງ ຫຼື ມີແຕ່ທຽວໄດ້ລະດູດຽວ. ຕາມທີ່ໄດ້ຄາດໄວ້ ເປີເຊັນຂອງຄອບຄົວ/ບ້ານທຸກຍາກ ແມ່ນມີການພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະກັນໃນ ທາງບວກກັບຕົວຊີ້ບອກຄວາມທຸກຍາກອື່ນໆ. ເມືອງທີ່ມີເປີເຊັນຄອບຄົວ/ບ້ານທຸກຍາກສູງສ່ວນຫຼາຍ ແມ່ນມີໂຮງຮຽນປະຖົມທີ່ຢູ່ໃກ້ທີ່ສຸດໃຊ້ເວລາຍ່າງຫຼາຍກວ່າ 1 ຊົ່ວໂມງ, ມີສຸກສາລາທີ່ຢູ່ໃກ້ທີ່ສຸດໃຊ້ ເວລາຍ່າງຫຼາຍກວ່າ 2 ຊົວໂມງ, ຫຼາຍບ້ານບໍ່ມີນໍ້າສະອາດໃຊ້ ແລະ ບໍ່ມີເສັ້ນທາງເຂົ້າເຖິງໄດ້ສອງ ລະດູ. ແຕ່ວ່າເມື່ອເວົ້າເຖິງການພົວພັນລະຫວ່າງຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ແລະ ຄວາມທຸກຍາກ, ພົບວ່າ ເປີເຊັນຄອບຄົວ/ບ້ານທຸກຍາກ ແມ່ນມີພົວພັນຊຶ່ງກັນແລະກັນດ້ານລົບກັບຕົວຊີ້ບອກໄພພິບັດ ທີ່ສະໜັບ ສະໜູນຄວາມຄິດທີ່ວ່າ ມີການເກັບຂໍ້ມູນໄດ້ໜ້ອຍບັນດາເມືອງ/ບ້ານທີ່ທຸກຍາກກວ່າ.

62

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ສິ່ງທີ່ພົບເຫັນອີກຕື່ມ ແມ່ນບັນດາບ້ານທີ່ບໍ່ມີໂຮງຮຽນປະຖົມລາຍງານຈໍານວນຄົນເສຍຊີວິດ ແລະ ມູນຄ່າການສູນເສຍສູງຫຼາຍ ແລະ ບ້ານທີ່ບໍ່ມີສຸກສາລາລາຍງານຈໍານວນຄົນເສຍຊີວິດສູງຫຼາຍ. ເຖິ ງ ແມ່ ນ ວ່ າ ຍັ ງ ບໍ່ ທັ ນ ສາມາດພົ ບ ເຫັ ນ ການພົ ວ ພັ ນ ໂດຍກົ ງ ລະຫວ່ າ ງຄວາມທຸ ກ ຍາກແລະຄວາມ ສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ ຢູ່ ສປປ ລາວ, ແຕ່ມີຄວາມເປັນໄປໄດ້ວ່າຄວາມທຸກຍາກເປັນປັດໄຈເຮັດໃຫ້ມີຄວາມ ສ່ຽງຕໍ່ຜົນກະທົບຂອງໄພພິບັດສູງ ເຊັ່ນ ການຂາດສຸກສາລາ ແລະ ອື່ນໆ. ຂໍ້ມູນທີ່ມີຢູ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ບ້ານທຸກຍາກມັກຈະບໍ່ມີສຸກສາລາ ຫຼື ບໍ່ມີໂຮງຮຽນປະຖົມ ແລະ ຖ້າມີໂຮງຮຽນປະຖົມ ແລະ ສຸກສາລາ ແມ້ນມີຈາ ໍ ນວນໜ້ອຍ ແມ່ນ ພົວພັນ ກັບຈໍານວນຄົນເສຍຊີວດ ິ ແລະ ມູນຄ່າການສູນເສຍຈາກໄພພິບດ ັ ສູງ. ເພາະສະນັ້ນ, ອາດສາມາດສະຫຼຸບໄດ້ວ່າບ້ານທຸກຍາກແມ່ນມີໂອກາດຖືກກະທົບຈາກໄພພິບັດສູງ.

ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ ເພື່ອສະໜັບສະໜູນການຫຼຸດຜ່ອນ ຄວາມທຸກຍາກ ຢູ່ ສປປ ລາວ ມີຫຼັກຖານຢັ້ງຢື້ນຫຼາຍສົມຄວນວ່າຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດແມ່ນພົວພັນກັນ. ການພົວພັນນີ້ແມ່ນຖືກລະບຸຢູ່ໃນເອກະສານຕ່າງໆໃນຊຸມປີທີ່ຜ່ານມາ ເຊັ່ນ: ບົດລາຍງານຂອງ UNDP “ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ: ສິ່ງທ້າທາຍສຳລັບການພັດທະນາ (2004), ແລະ ບົດລາຍງານຂອງ ອົງການຊ່ວຍເຫລືອສາກົນຂອງສະຫະລາດຊະອານາຈັກ “ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດຊ່ວຍເຫຼືອ

ເພື່ອບັນລຸການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກແບບຍືນຍົງໃນໂລກທີ່ມີຄວາມຕ້ານທານຕ່ຳ (2006). ເຖິງວ່າມີ ຄວາມຈະແຈ້ງກ່ຽວກັບການພົວພັນລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ, ແຕ່ຮູບແບບ ການພົວພັນທີ່ແທ້ຈິງນັ້ນຍັງບໍ່ທັນຄົບຊຸດ. ສປປ ລາວ ໄດ້ເຫັນຄວາມສຳຄັນຂອງການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມ ສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດຕໍ່ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ. ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຫ້າປີຄັ້ງທີ 7 ໄດ້ ກໍານົດການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດສຳລັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ. ໜຶ່ງໃນບັນດາເປົ້າໝາຍແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ແມ່ນເພື່ອ “ຮັບປະກັນໃນລະດັບສູງ ຕໍ່ການປ້ອງກັນເຫດການໄພພິທາງທໍາມະຊາດເປັນຕົ້ນແມ່ນໄຟໃໝ້ປ່າ, ໄພແຫ້ງແລ້ງ, ໄພນ້ຳຖ້ວມ, ຕາຝັ່ງເຈື່ອນຂອງແມ່ນໍ້າລໍາເຊ ແລະ ພູເຂົາ”. ນອກຈາກນັ້ນ ແຜນການດັ່ງກ່າວຍັງລະບຸເຖິງຄວາມ ມຸ້ງໝັ້ນຂອງລັດຖະບານ ສປປ ລາວ ຕໍ່ບັນດາກິດຈະກໍາຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ດັ່ງນີ້: ສຸມໃສ່ການຫ້າງຫາກະກຽມເພື່ອຮັບມື ແລະ ຜ່ອນຄາຍຜົນກະທົບຂອງໄພພິບັດ ເຊັ່ນ: ໄພນໍ້າຖວມ, ຕາຝັ່ງເຈືອນ, ໄພແຫ້ງແລ້ງ ແລະ ໄຟໄໝ້ ສຸມໃສ່ການສ້າງຂີດຄວາມສາມາດ ແລະ ການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງຊຸມຊົນໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນໂດຍເອົາຊຸມຊົນ ເປັນໃຈກາງໃນແກ້ໄຂບັນຫາໄພພິບັດ ສຸມໃສ່ສ້າງລະບົບເຕືອນໄພລ່ວງໜ້າໂດຍເອົາໃຈໃສ່ປັບປຸງ ແລະ ຂະຫຍາຍລະບົບຕາໜ່າງສະຖານ ນີເກັບກໍາຂໍ້ມູນອຸຕຸນິຍົມ ແລະ ອຸທົກກະສາດໃນເຂດສ່ຽງໄພ ແລະ ຕາມອ່າງແມ່ນໍ້າໃນທົ່ວປະເທດ.

63

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ເຊື່ອມສານຍຸດທະສາດການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບດ ັ ແລະ ການປັບຕົວເຂົ້າກັບການປ່ຽນແປງ ດິນຟ້າອາກາດ ເຂົ້າໃນແຜນພັດທະນາຂອງຂະແໜງການຕ່າງໆ. ເຊື່ອມສານການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດເຂົ້າໃນຫຼັກສູດການສຶກສາທົ່ວໄປ ແລະ ການກໍ່ສ້າງໂຮງຮຽນຕ້ອງ ໄດ້ຄຳນຶງເຖິງຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພອັນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ. ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຫ້າປີຄັ້ງທີ 7 ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ສປປ ລາວ ມີແນວທາງທີ່ ຖື ກ ຕ້ ອ ງໃນການເຊື່ ອ ມສານການຫຼຸ ດ ຜ່ ອ ນຄວາມສ່ ຽ ງຕໍ່ ໄ ພພິ ບັ ດ ເຂົ້ າ ໃນແຜນພັ ດ ທະນາຢ່ າ ງເປັ ນ ລະບົບ ເພື່ອບັນລຸການເຕີບໂຕທາງດ້ານເສດຖະກິດແບບຍືນຍົງ. ການພັດທະນາຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ໃນ ສປປ ລາວ ແມ່ນຕົວຢ່າງອີກອັນໜຶ່ງຂອງຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຢ່າງຕັ້ງໜ້າໂດຍ ລັດຖະບານໃນການວິເຄາະຜົນກະທົບທີ່ແທ້ຈິງຂອງໄພພິບັດຢູ່ ສປປ ລາວ ຢ່າງເປັນລະບົບ.

64

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ບົດທີ 5 ພາກສະຫຼຸບ ແລະ ຂໍ້ສະເໜີແນະ

65

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ໃນສາມທົດສະວັດທີ່ຜ່ານມາ ສປປ ລາວ ໄດ້ມີຄວາມຄືບໜ້າດ້ານການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດ ແລະ ການປັບປຸງສະພາບຄວາມທຸກຍາກ. ໄພພິບັດຍັງສືບຕໍ່ເກີດຂຶ້ນ, ມີຄວາມຖີ່ ແລະ ຄວາມຮຸນແຮງ ສູງຂຶ້ນ ເຮັດໃຫ້ມີການສູນເສຍຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງແກ່ຊີວິດ, ຊັບສິນ, ດ້ານເສດຖະກິດສັງຄົມ ແລະ ຕໍ່ ສິ່ງແວດລ້ອມ. ໄພພິບັດດັ່ງກ່າວ ມີຜົນກະທົບໂດຍກົງຕໍ່ການເຕີບໂຕຂອງການພັດທະນາເສດຖະ ກິດ-ສັງຄົມ, ຖ່ວງດຶງການບັນລຸເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດການພັດທະນາ ແລະ ເປັນອຸປະສັກຕໍ່ຄວາມ ພະຍາຍາມໃຫ້ແກ່ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ກິດຈະກຳສົ່ງເສີມການດຳລົງຊີວິດ. ໂດຍ ສະເພາະໃນກໍລະນີຂອງ ສປປ ລາວ ຜົນກະທົບດ້ານລົບຕໍ່ເສດຖະກິດແມ່ນໃຫຍ່ຫຼວງທີ່ສຸດ. ກອງປະຊຸມອາເຊັບຄັ້ງ 9 ທີ່ໄດ້ຈັດຂຶ້ນຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນທີ່ຜ່ານມາ ໄດ້ເນັ້ນຄວາມສຳຄັນຂອງການ ຮັບປະກັນໃຫ້ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ ແລະ ການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດເຊື່ອມສານເຂົ້າໃນ ຍຸດທະສາດການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ການພັດທະນາ. ກອງປະຊຸມເຫັນວ່າ ຄົນທຸກຍາກ ຫຼາຍຮ້ອຍລ້ານຄົນ ມີຄວາມບອບບາງທີ່ສຸດຕໍ່ໄພພິບັດທາງທຳມະຊາດ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ການພັດທະນາມີ ຄວາມສ່ຽງເຊັ່ນກັນ. ກອງປະຊຸມອາເຊັບໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີຄວາມພະຍາຍາມຮ່ວມກັນ ແລະ ນຳໃຊ້ ປະສົບການສາກົນໃນການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດຕໍ່ການພັດທະນາ. ບົດລາຍງານການປະເມີນ ແຫ່ງຊາດເພື່ອການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ ແມ່ນຄວາມພະຍາຍາມໃນການປູກຈິດສຳນຶກໃຫ້ ກ້ວາງຂວາງກ່ວາເກົ່າ ກ່ຽວກັບຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດໂດຍລວມ ແລະຜົນກະທົບຄວາມສ່ຽງຂອງໄພພິບັດ ຕໍ່ຄວາມທຸກຍາກ. ອົງການສະຫະປະຊາຊາດເພື່ອການພັດທະນາ ໄດ້ໃຫ້ຄວາມສໍາຄັນຂອງການ ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດຕໍ່ການເຕີບທາງດ້ານເສດຖະກິດ. ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງແມ່ນຕໍ່ການ ຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກສະຖານນະພາບປະເທດດ້ອຍພັດທະນາ. ເອກະສານຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພື່ອການພັດທະນາທີ່ພິມອອກຫວ່າງບໍ່ດົນມານີ້ ໄດ້ລະບຸວ່າການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພບັດ/ ການ ຄຸ້ມຄອງຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ແມ່ນບາດກ້າວທີ່ສໍາຄັນເພື່ອບັນລຸມາດຕະຖານທີສາມຂອງການຫຼຸດພົ້ນ ອອກຈາກສະຖານນະພາບປະເທດດ້ອຍພັດທະນາ, ມາດຕະຖານດັ່ງກ່າວ ແມ່ນດັດສະນີຄວາມ ອ່ອນໄຫວ (ຄວາມບອບບາງ) ທາງດ້ານເສດຖະກິດ (UNDP, 2012). ຂໍ້ສະເໜີແນະນໍາໄດ້ຖືກແບ່ງອອກເປັນສອງພາກ. ພາກທີໜຶ່ງ ແມ່ນຂໍ້ສະເໜີແນະນໍກ່ຽວກັບ ຖານຂໍ້ມູນ DesInventar, ພາກທີສອງ ແມ່ນຂໍ້ສະເໜີແນະນໍາກ່ຽວກັບການພັດທະນາໄລຍະຍາວ ແລະ ບັນຫາທົ່ວໄປຂອງການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດ.

1. ປັບປຸງຖານຂໍ້ມູນມູນ DesInventar: ມີຄວາມຕ້ອງການຮັກສາຈັງຫວະຂອງການພັດທະນາ ຖານຂໍ້ມູນແຫ່ງຊາດໂດຍໃຊ້ DesInventar ສຳລັບສ້າງຖານຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບການສູນເສຍ ແລະ ຄວາມເສຍຫາຍ ຫຼື ຜົນກະທົບຈາກໄພພິບັດຢູ່ ສປປ ລາວ. ລັດຖະບານ ສປປ ລາວ ກໍາລັງ ພະຍາຍາມ ສ້າງຖານຂໍ້ມູນໄພພິບັດແຫ່ງຊາດເປັນຂອງຕົນເອງ ໂດຍການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງອຳນາດ ການປົກຄອງຂັ້ນແຂວງ. ຖານຂໍ້ມູນດັ່ງກ່າວມີຂໍ້ມູນໄພພິບັດພື້ນຖານຂອງ 22 ປີທີ່ຜ່ານມາ ຊຶ່ງ ສາມາດໃຊ້ວິເຄາະທ່າອ່ຽງຂອງໄພພິບັດ ແລະ ຊ່ວຍໃນການຕັດສິນໃຈການລົງທຶນເຂົ້າໃນມາດຕະ ການປ້ອງກັນໄພພິບັດຂອງລັດຢູ່ສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ. ນອກນັ້ນມັນຍັງສາມາດຊ່ວຍວິເຄາະຜົນ ໄດ້ຜົນເສຍຂອງການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ.

2. ການສັງລວມຂໍ້ມູນໄພອັນຕະລາຍລະດັບຕໍ່າ: ຄວນໃຫ້ຄວາມສົນໃຈຕໍ່ໄພອັນຕະລາຍທາງທໍາມະ ຊາດທີ່ບໍ່ທັນກໍ່ໃຫ້ເກີດໄພພິບັດທີ່ຮຸນແຮງເທື່ອ. ໃນຫຼາຍປີບໍ່ດົນມານີ້, ມີເຫດການແຜ່ນດິນໄຫວ ເກີດຂຶ້ນຫຼາຍໆຄັ້ງຢູ່ ສປປ ລາວ ຊຶ່ງເປັນເຂດທີ່ຍັງບໍ່ທັນມີປະຊາຊົນອາໃສຢູ່ຢ່າງໜາແໜ້ນ.

66

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ແຕ່ວ່າໄພອັນຕະລາຍທາງທໍາມະຊາດ ດັ່ງກ່າວສາມາດກາຍເປັນໄພພິບັດໃນອານາຄົດໄດ້ ແລະ ຂໍ້ມູນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຄວນເອົາເຂົ້າໃນຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ທີ່ມີຢູ່ໃນປັດຈຸບັນ.

3. ການເກັບກໍາຂໍ້ມູນຢ່າງເປັນລະບົບ: ຄຽງຄູ່ກັບການປັບປຸງຖານຂໍ້ມູນ DesInventar ໂດຍລວມ, ພວກເຮົາຄວນມີວິທີການເກັບຂໍ້ມູນໄພພິບັດຂັ້ນເມືອງ ແລະ ຂັ້ນບ້ານຢ່າງເປັນລະບົບ. ປັດຈຸບັນ ຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບຂັ້ນບ້ານແລະເມືອງ ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນອີງໃສ່ຂໍ້ມູນມືສອງ ຫຼື ເອກະສານມືສອງ. ການເກັບຂໍ້ມູນມືໜຶ່ງ/ຂໍ້ມູນດິບໃຫ້ໄດ້ຕາມການກໍານົດເວລາ ຈະສາມາດປັບປຸງຄຸນນະພາບຂອງ ຖານຂໍ້ມູນໄດ້ດີທີ່ສຸດ.

4. ການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງດ້ານການຈັດຕັ້ງ ໃນການປະເມີນຄວາມສ່ຽງຮອບດ້ານ: ການວິເຄາະ ເບື້ອງຕົ້ນໂດຍໃຊ້ຖານຂໍ້ມູນປັດຈຸບັນ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ໄພພິບັດທີ່ເກີດຈາກໄພອັນຕະລາຍ ທາງທຳມະຊາດຢູ່ ສປປ ລາວ ແມ່ນກໍ່ຄວາມເສຍຫາຍສູງໃຫ້ແກ່ເສດຖະກິດ ແລະ ກະທົບຕໍ່ສັງຄົມ ໂດຍສະເພາະຕໍ່ຜູ້ທຸກຍາກ ແລະ ຊຸມຊົນທີ່ມີຄວາມຕ້ານທານຕ່ຳຢູ່ຊົນນະບົດ ແລະ ຕົວເມືອງ. ມີ ຄວາມຕ້ອງການໃນການປັບປຸງຄວາມຮູ້, ລະບົບ ແລະ ຄວາມອາດສາມາດໃນການປະເມີນຄວາມ ສ່ຽງຮອບດ້ານ.

5. ສ້າງຄວາມອາດສາມາດໃນການປະເມີນຄວາມສ່ຽງແບບເປັນໄປໄດ້: ສປປ ລາວ ໄດ້ເລີ່ມສ້າງຄວາມ ອາດສາມາດໃນດ້ານລະບົບການຄຸ້ມຄອງຂໍ້ມູນຂ່າວສານໄພພິບັດ. ອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ ໄດ້ໃຊ້ແບບຟອມມາດຕະຖານສຳລັບເກັບ ແລະ ລວບລວມຂໍ້ມູນໄພພິບັດ. ແຕ່ມີຄວາມຈຳເປັນ ທີ່ຕ້ອງສືບຕໍ່ສ້າງຄວາມອາດສາມາດໃນການເຮັດໃຫ້ລະບົບດັ່ງກ່າວ ເປັນເຄື່ອງມືໃຊ້ປົກກະຕິຢູ່ ກະຊວງສຳຄັນໆທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ. ຫ້ອງການກອງເລຂານຸການຄະນະກຳມະການປ້ອງກັນແລະຄວນ ຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ຄວນນຳໃຊ້ເຄື່ອງມືທີ່ໃຊ້ໃນລະດັບສາກົນທີ່ເອີ້ນວ່າ: CAPRA ຊຶ່ງໃຊ້ເປັນ ຖານຂໍ້ ມູ ນ ຂ່ າ ວສານເພື່ ອ ຊ່ ວ ຍການຕັ ດ ສິ ນ ໃຈກ່ ຽ ວກັ ບ ການຄຸ້ ມ ຄອງໄພພິ ບັ ດ ໃນຂະແໜງການ ຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ການຄຸ້ມຄອງສຸກເສີນ, ການວາງແຜນຂອງຂະແໜງການ, ການລົງທຶນຂອງລັດ ແລະ ຂະແໜງການເງິນ. CAPRA ສາມາດກຳນົດ ແລະ ປຽບທຽບປະເພດຄວາມສ່ຽງຕ່າງໆ ແລະ ພັດທະນາວິທີການທີ່ເໝາະສົມ ເພື່ອໃຊ້ເຂົ້າໃນຂະແໜງການຕ່າງໆໃນການຄຸ້ມຄອງຄວາມ ສ່ຽງທີ່ເກີດຈາກໄພນໍ້າຖ້ວມ, ໄຕ້ຟຸ່ນ, ແຜ່ນດິນໄຫວ, ຊຸນາມິ ແລະ ດິນເຈື່ອນ.

6. ເຊື່ອມໂຍງການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດເຂົ້າໃນຍຸດທະສາດການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ໃນ ສປປ ລາວ. ອົງການຈັດຕັ້ງຂອງລັດແຕ່ຂັ້ນສູນກາງລົງຮອດທ້ອງຖິ່ນ ຕ້ອງມີຄວາມອາດສາມາດ ໃນການເຊື່ ອ ມໂຍງການຫຼຸ ດ ຜ່ ອ ນຄວາມສ່ ຽ ງຕໍ່ ໄ ພພິ ບັ ດ ເຂົ້ າ ໃນວຽກງານການຫຼຸ ດ ຜ່ ອ ນຄວາມ ທຸກຍາກ. ປະມານ 73% ຂອງປະຊາກອນຢູ່ ສປປ ລາວ ດຳລົງຊີວິດຢູ່ເຂດຊົນນະບົດ ແລະ ສ່ວນໃຫຍ່ຂອງຊຸມຊົນທຸກຍາກ ແມ່ນອີງໃສ່ການກະສິກຳໃນການດຳລົງຊີວິດ. ຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ

ເພີ່ມຄວາມຕ້ານທານຕ່ຳຂອງຜູ້ທຸກຍາກ. ແຜນງານການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກຕ້ອງລວມເອົາ ບັນຫາການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງ ໂດຍຜ່ານກິດຈະກຳການປູກຈິດສຳນຶກ, ການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງ ແລະ ການຈັດສັນງົບປະມານສຳລັບວຽກງານຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຂັ້ນທ້ອງຖິ່ນ.

67

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ເອກະສານຄັດຕິດ ບັນຊີລາຍຊື່ບັນດາຜູ້ທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມໃນຂະບວນການຂຽນບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ຂອງ ສປປ ລາວ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ I. ຄະນະທີ່ປຶກສາ 1.

ທ່ານ ປະສິດ ເດດພົມມະເທດ

ຫົວໜ້າກົມສັງຄົມສົງເຄາະ, ກະຊວງແຮງງານ ແລະ ສະຫວັດດີການສັງຄົມ

II. ຄະນະຊີ້ນໍາລວມ 1.

ທ່ານ ຄໍາເພົ້າ ໂຮມປັນຍາ

2.

ທ່ານ ວິໄລພົງ ສີສົມຫວັງ

3.

Mr. Julio Serje

5.

ທ່ານ ທະນົງເດດ ອິນສີຊຽງໃໝ່​່

4.

Mr. Aslam Perwaiz

ຮອງຫົວໜ້າກົມສັງຄົມສົງເຄາະ, ກະຊວງແຮງງານ ແລະ ສະຫວັດດີການສັງຄົມ

ຫົວໜ້າຫ້ອງການກອງເລຂາ ຄະນະກໍາມະການ ປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ຊ່ຽວຊານ DesInventar, UNISDR ຫົວໜ້າທິມງານ DRMS, ADPC ຫົວໜ້າໂຄງການ, ADPC

68

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

III. ຕົກລົງວ່າດ້ວຍການສ້າງຕັ້ງທິມງານວິຊາການຂອງໂຄງການ

ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ -------------------------------ກະຊວງແຮງງານ ແລະ ສະຫວັດດີການສັງຄົມ ເລກທີ 2090/ຮສສ

ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ວັນທີ 13/7/2012 ຂໍ້ຕົກລົງ ອີງຕາມຂໍ້ຕົກລົງວ່າດ້ວຍການອະນຸມັດເອົາໂຄງການ ເພີ້ມທະວີຄວາມສາມາດສະຖາບັນ ສໍາລັບການສ້າງບົດລາຍງານການປະເມີນຂໍ້ມູນໄພພິບັດແຫ່ງຊາດປີ 2012. ເລກທີ 003626, ລົງວັນທີ 13 ມິຖຸນາ 2012. ອີງຕາມການຕົກລົງເຫັນດີຂອງບັນດາກະຊວງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ວ່າດ້ວຍການແຕ່ງຕັ້ງທິມງານວິຊາການ ເກັບກໍາຂໍ້ມູນໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ. ອີງຕາມແຜນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂຄງການ ເພີ້ມທະວີຄວາມສາມາດສະຖາບັນສໍາລັບການສ້າງ ບົດລາຍງານການປະເມີນຂໍ້ມູນໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ປີ 2012. ລັດຖະມົນຕີວ່າການ ກະຊວງແຮງງານ ແລະ ສະຫວັດດີການສັງຄົມ, ຮອງປະທານ ຜູ້ປະຈໍາການ ຄະນະກໍາມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ຕົກລົງ:

69

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ມາດຕາ 1: ແຕ່ງຕັ້ງທິມງານວິຊາການເກັບກໍາຂໍ້ມູນໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ເພື່ອເຂົ້າຮ່ວມໃນການຈັດຕັ້ງ ປະຕິບັດກິດຈະກໍາຂອງໂຄງການ ເພີ້ມທະວີຄວາມສາມາດສະຖາບັນສໍາລັບການສ້າງບົດລາຍງານ ການປະເມີນຂໍ້ມູນໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ປີ 2012. ລາຍລະອຽດມີດັ່ງລຸ່ມນີ້: 1. ທ່ານ ສົມປາງ ສີຣິສັກ

ຫົວໜ້າພະແນກສັງລວມ, ຫ້ອງການກະຊວງໂຍທາທິການ ແລະ ຂົນສົ່ງ

2. ທ່ານ ດຣ. ນ. ດາວວິໄລ ບັນຈົງພານິດ

ພະແນກຄົ້ນຄວ້າ-ສັງລວມ, ຫ້ອງການກະຊວງສາທາລະນະສຸກ

3. ທ່ານ ອິນຕອງ ບຸນມະນີ

ວິຊາການ, ກົມສະຖິຕິສັງຄົມ, ສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ

4. ທ່ານ ນ. ມະໄລທິບ ວໍຣະບຸດດາ

ວິຊາການ, ສູນສະຖິຕິ ແລະ ຂໍ້ມູນຊັບພະຍາກອນ, ກະຊວງກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້.

5. ທ່ານ ນ. ສຸກສະໄໝ ອິນທະນົງ

ວິຊາການ, ພະແນກຄົ້ນຄ້ວາ, ກະຊວງສຶກສາ ແລະ ກິລາ.

6. ທ່ານ ສຸດທະນູ ບຸດພົມວິຫານ

ຮອງຫົວໜ້າ ພະແນກສະຖິຕ,ິ ຫ້ອງການກະຊວງແຮງງານ ແລະ ສະຫວັດດີການສັງຄົມ

7. ທ່ານ ນ. ວິໄລຄອນ ແກ້ວບຸນທັນ

ວິຊາການ, ພະແນກສົງເຄາະ ແລະ ພັດທະນາ, ກົມສັງຄົມສົງເຄາະ, ກະຊວງແຮງງານ ແລະ ສະຫວັດດີການສັງຄົມ.

8. ທ່ານ ນ. ບົວສີ ທໍາມະສັກ

ວິຊາການ, ຫ້ອງການກອງເລຂາ ຄະນະກໍາມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ

9. ທ່ານ ນ. ວິມາລາ ຄູນທະລັງສີ

ວິຊາການ, ຫ້ອງການກອງເລຂາ ຄະນະກໍາມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ

10. ທ່ານ ພອນສະຫວັນ ໄຊສົມແພງ

ວິຊາການ, ຫ້ອງການກອງເລຂາ ຄະນະກໍາມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ

ມາດຕາ 2: ພາລະບົດບາດຂອງທິມງານວິຊາການ 1. ທົບທວນ, ປະກອບຄໍາເຫັນ ແລະ ປັບປຸງແບບຟອມມາດຕະຖານເກັບກໍາຂໍ້ມູນ.

2. ຊ່ວຍປັບປຸງຖານຂໍ້ມູນໄພພິບັດໃນລະດັບສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ 3. ອໍານວຍຄວາມສະດວກໃນຂະບວນການ, ແບບຟອມທີ່ມີມາດຕະຖານ.

ຂັ້ນຕອນການເກັບກໍາຂໍ້ມູນໄພພິບັດແລະເຮັດໃຫ້ເປັນ

4. ຊ່ວຍເຫຼືອຫ້ອງການກອງເລຂາ ຄປຄພຊ ໃນວຽກງານການປະເມີນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ, ການເກັບ ກໍາຂໍ້ມູນປະຫັວດການເກີດເຫດການໄພພິບັດທີ່ມີຢູ່ສູນກາງ, ທ້ອງຖິ່ນແລະຄຸ້ມຄອງຂໍ້ມູນໄພພິບັດ, ການວິເຄາະແລະວິໄຈຜົນໄດ້ຮັບ.

5. ປະສານງານກັບກົມກອງ, ອົງການຈັດຕັ້ງຕ່າງໆ ໄພພິບັດ, ການວິເຄາະ ແລະ ວິໄຈຜົນໄດ້ຮັບ.

ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກ່ຽວກັບການປະເມີນຄວາມສ່ຽງ

6. ເຂົ້າຮ່ວມໃນໂຄງການໂດຍສະເພາະກອງປະຊຸມປຶກສາຫາລື, ກອງປະຊຸມວິຊາການ, ລາຍງານຜົນ ການປະເມີນ ແລະໃຫ້ຄໍາແນະນໍາທີ່ເປັນຈໍາເປັນໃນການພັດທະນາບົດລາຍງານການປະເມີນລະ ດັບ ຊາດກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ (LNAR-2012) ທີ່ສອດຄ່ອງກັບບົດລາຍງານ ການປະເມີນລະດັບໂລກ (GAR-2013).

7. ນໍາສະເໜີໝາກຜົນຂອງໂຄງການຕໍ່ຄະນະກໍາມະການປ້ອງກັນແລະຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ.

70

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ມາດຕາ 3: ອົງການ, ກະຊວງ, ກົມກອງ, ຂະແໜງການແລະທ້ອງຖິ່ນແລະຜູ້ຖືກແຕ່ງຕັ້ງຈົ່ງຮັບຮູ້ ແລະ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຕາມຂໍ້ຕົກລົງສະບັບນີ້ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ. ມາດຕາ 4: ຕົກລົງສະບັບນີ້ມີຜົນສັກສິດໃຊ້ນັບແຕ່ມື້ລົງລາຍເຊັນເປັນຕົ້ນໄປ.

ລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງ ແຮງງານ ແລະ ສະຫັວດດີການສັງຄົມ

IV. ລາຍຊື່ ຜູ້ທີ່ເຂົ້າຮ່ວມໃນການເກັບກໍາຂໍ້ມູນຂັ້ນແຂວງ ລ/ດ

ລາຍຊື່

ແຂວງ

1.

ທ່ານ ນ. ອຸດາພອນ ສໍສະຫວັນ

ຊຽງຂວາງ

2.

ທ່ານ ຊື່ລີ ນໍຕົວລີ​ີ

ຫລວງພະບາງ

3.

ທ່ານ ນາງ ສົມເພັດ ແສງດາລາ

ອຸດົມໄຊ

4.

ທ່ານ ໄຊເກງຍາ ເລື່ອງວັນນາ

ຫລວງນໍ້າທາ

5.

ທ່ານ ພູສີ ລັດຕະນະພັກ

ບໍ່ແກ້ວ

6.

ທ່ານ ທອງສະຫວັນ ລິວົງຄຳ

ຜົ້ງສາລີ

7.

ທ່ານ ສຸກສະຫວັນ ຫລວງຍີ່ກຳມະທາ

ຫົວພັນ

8.

ທ່ານ ບຸນຖອງ ພີມມະຈັກ

ວຽງຈັນ

9.

ທ່ານ ລັດທະນົງໄຊ ວົງແກ້ວ

ຄຳມ່ວນ

10.

ທ່ານ ສຸລິເດດ ຮຽມບົວທອງ

ສະຫວັນນະເຂດ

11.

ທ່ານ ລຳພອນ ທຳມະວົງຄຳ

ຈຳປາສັກ

12.

ທ່ານ ໄພວັນ ພັນທະວົງ

ເຊກອງ

13.

ທ່ານ ຄຳສຸກ ພົມມະທຳ

ສາລະວັນ

14.

ທ່ານ ວີກະສັນ ສີຊານົນ

ອັດຕະປື

15.

ທ່ານ ໄອສູນ ສຸກວີໄລ

ນະຄອນຫຼວງ

16.

ທ່ານ ເກດສະກຸນ ສຸກສຳລາຍ

ບໍລິຄຳໄຊ

71

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

V. ລາຍຊື່ຂອງຜູ້ທີ່ເຂົ້າຮ່ວມໃນປັບປຸງແລະເອກະພາບຕໍ່ບົດລາຍງານ 1.

ທ່ານ ດຣ. ນ. ດາຣາວອນ ກິດຕິພັນ

ຫ້ອງການ ກະຊວງສຶກສາທິການແລະກິລາ

2.

ທ່ານ ຟອງສະໝຸດ

ຫ້ອງການ ກະຊວງແຜນການແລະການລົງທຶນ

3.

ທ່ານ ວັນດີ ດວງມາລາ

ກົມອຸຕຸນິຍົມ ແລະ ອຸທົກກະສາດ, ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ

4.

ທ່ານ ໂພສະຫວັນ ທໍາມະວົງໄຊ

ກົມສັງຄົມສົງເຄາະ, ກະຊວງ ຮສສ

5.

ທ່ານ ວຽງໄຊ ໄຊຊະໝອນ

ກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ

6.

ທ່ານ ແສງພະອ່າງຄັນ

ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ

7.

ທ່ານ ສຸພາດອນ ວໍຣະວົງ

ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ

8.

ທ່ານ ສົມພັນ ວິທະຍາ

ກົມອຸຕຸນິຍົມ ແລະ ອຸທົກກະສາດ

9.

ທ່ານ ກາລາກົດ ວົງສຸທິນ

ກະຊວງກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້

10. ທ່ານ ໄກສອນ ທັນທາເທບ

ກົມອຸຕຸນິຍົມແລະອຸທົກກະສາດ

11. ທ່ານ ບຸນຍົງ ພົມມະຈັກ

ກາແດງລາວ

12. ທ່ານ ນ. ຕຸ້ມຄໍາ ກັນລະຍາ

ກະຊວງສຶກສາທິການແລະກິລາ

13. ທ່ານ ເພັດວິໄຊ ກະເສີມສຸກ

ກົມອຸດສະຫະກໍາ

14. ທ່ານ ອຸດົມ ວັນທານຸວົງ

ວິທະຍຸແຫ່ງຊາດ, ກະຊວງຖະແຫຼງຂ່າວ, ວັດທະນະທໍາ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ

15. ທ່ານ ຈັນທະວົງ

ກົມສື່ສານມວນຊົນ, ກະຊວງຖະແຫຼງຂ່າວ, ວັດທະນະທໍາ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ

16. ທ່ານ ບັນດິດ ສຸລະຍະຄໍາ

ກົມຂົນສົ່ງ, ກະຊວງໂຍທາທິການ ແລະ ຂົນສົ່ງ

17. ທ່ານ ສຸລິສັກ ສິມມະໂນໄຕ

ກົມມອດໄຟ, ກະຊວງປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ

VI. ວິຊາການປັບປຸງຖານຂໍ້ມູນ ແລະ ປ້ອນຂໍ້ມູນ DesInventar 1.

ທ່ານ ນ. ບົວສີ ທໍາມະສັກ

ໜ່ວຍງານຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ການກອງເລຂາ ຄະນະກໍາມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ

2.

ທ່ານ. ພອນສະຫວັນ ໄຊສົມແພງ ໜ່ວຍງານຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ການກອງເລຂາ ຄະນະກໍາມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ

3.

ທ່ານ ນ. ວິມາລາ ຄູນທະລັງສີ

ໜ່ວຍງານຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ການກອງເລຂາ ຄະນະກໍາມະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ

4.

ທ່ານ ນ. ທິຕິພອນ ສິນສຸພັນ

ສູນກຽມພ້ອມປ້ອງກັນໄພພິບັດອາຊີ

5.

ທ່ານ ນ. ສົມຫວາດ ແກ້ວຄໍາຜຸຍ

ສູນກຽມພ້ອມປ້ອງກັນໄພພິບັດອາຊີ

72

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

VII.

ວິຊາການຂຽນບົດລາຍງານ

1.

Mr. Aslam Perwaiz

ສູນກຽມພ້ອມປ້ອງກັນໄພພິບັດອາຊີ

2.

ທ່ານ ທະນົງເດດ ອິນສີຊຽງໃໝ່

ສູນກຽມພ້ອມປ້ອງກັນໄພພິບັດອາຊີ

3.

ທ່ານ ນ. ທິຕິພອນ ສິນສຸພັນ

ສູນກຽມພ້ອມປ້ອງກັນໄພພິບັດອາຊີ

4.

ທ່ານ ນ. ສົມຫວາດ ແກ້ວຄໍາຜຸຍ

ສູນກຽມພ້ອມປ້ອງກັນໄພພິບັດອາຊີ

5.

Ms. Mareike Bentfeld

ສູນກຽມພ້ອມປ້ອງກັນໄພພິບັດອາຊີ

73

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

ເອກະສານອ້າງອີງ ກອງປະຊຸມລັດຖະມົນຕີຂອງປະເທດອາຊີ ຄັ້ງທີ 5 ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ທີ່ ຢ໋ອກຢາກາຕາ, (ຕຸລາ 22-25, 2012): ກ່ຽວກັບເສີມສ້າງຄວາມອາດສາມາດທ້ອງຖິ່ນເພື່ອການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ. ປະຊຸມວິຊາການ 1: ການເຊື່ອມສານການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ແລະ ການປັບຕົວເຂົ້າ ກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດລະດັບຊຸມຊົນ ເຂົ້າໃນແຜນພັດທະນາແຫ່ງຊາດ. ການເຈລະຈາການຮ່ວມມືກັນໃນອາຊີ (2012): ບັນດາປະເທດສະມາຊິກ – ສປປ ລາວ.

Retrieved ສິງຫາ 2012 ຈາກ http://www.acddialogue.com/about/member/LaoPDR.php ທະນະຄານພັດທະນາອາຊີ (2012): Fact Sheet – ສປປ ລາວ. ເມສາ 2012. http://www.adb.org/publications/lao-pdr-fact-sheet ຄະນະກໍາມະການແຜນການແລະການລົງທຶນ (2005): ສະຖິຕິ 1975-2005 ຂອງ ສປປ ລາວ. ສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ, ມິຖູນາ 2005. ຄະນະກໍາມະການແຜນການແລະການລົງທຶນ (2006): ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ ຫ້າປີ ຄັ້ງທີ່ 6 (2006-2010). ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ຕຸລາ, 2006.

DesInventar (n.d.): DesInventar ແມ່ນລະບົບຄຸ້ມຄອງຂໍ້ມູນໄພພິບັດ. Retrieved August 2012 ຈາກ http://www.desinventar.net/what_is.html DFID (2006): ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງຂອງໄພພິບັດ – ຊ່ວຍເຫຼືອເພື່ອບັນລຸການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ແບບຖາວອນໃນໂລກທີ່ມີຄວາມຕ້ານທານຕໍ່າ: ເອກະສານນະໂຍບາຍ. http://www.preventionweb.net/files/2067_VL108502.pdf ກົມອຸຕຸນິຍົມແລະອຸທົກກະສາດ (2010): ບົດສະເໜີກ່ຽວກັບແນວຄວາມຄິດຂອງແຜ່ນດິນໄຫວ ແລະ ຂໍ້ມູນ Seismic, ໄດ້ນໍາສະເໜີທີ່ກອງປະຊຸມຂັ້ນແຂວງ ທີ່ແຂວງອຸດົມໄຊ, ສປປ ລາວ, ມັງກອນ 2010 ໂດຍທ່ານ ສິ່ງທອງ ປະທຸມມະດີ.

DMH (2012): ການສື່ສານ ແລະ ບົດປະກອບຄໍາເຫັນກ່ຽວກັບ ຮ່າງບົດລາຍງານ LNAR. ກອງປະຊຸມ ທິມງາວິຊາການ ຄັ້ງວັນທີ 13 ທັນວາ 2012, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ສປປ ລາວ.

GIZ (2005): ການເຊື່ອມໂຍງກັນລະຫ່ວາງການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກແລະການຄຸ້ມຄອງ. http://www2.gtz.de/dokumente/bib/05-0578.pdf Global Health Facts (2012): Country Data – Lao PDR. Retrieved September 2012 from ຈາກ http://www.globalhealthfacts.org/data/country/profile.aspx?loc=122 ສປປ ລາວ (2006): ຍຸດທະສາດເພື່ອການເຕີບໂຕແລະລຶບລ້າງຄວາມທຸກຍາກຂອງສປປ ລາວ. ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ມິຖູນາ 2006. ສປປ ລາວ (2009): ແຜນປະຕິບັດງານແຫ່ງຊາດ ວ່າດ້ວຍການປັບຕົວເຂົ້າກັບການປ່ຽນແປງດິນ ຟ້າອາກາດ. ເມສາ, 2009. ສປປ ລາວ (2010): ການເລັ່ງໃສ່ຄວາມຄືບໜ້າຂອງເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດເພື່ອການພັດທະນາ MDGs –Innovative Options for Reaching the Unreached. ກັນຍາ 2010. ສປປ ລາວ (2011): ການປະເມີນແບບມີສ່ວນຮ່ວມກ່ຽວກັບຄວາມເສຍຫາຍ, ການສູນເສຍ ແລະຄວາມຕ້ອງການ ຈາກພາຍຸ ໄຮ່ມາ, ຕຸລາ 2011. http://www.gfdrr.org/sites/gfdrr.org/files/Haima_JDLNA_Report.pdf International Business Times (March 2011): ແຜນດິນໄຫວທີ່ແຮງທີ່ສຸດກະທົບປະເທດມຽນມາ.

Retrieved ມັງກອນ 2013 ຈາກ http://www.ibtimes.com/powerful-earthquake-hits-myanmar-photos-706301 ກອງທຶນສາກົນ ແລະ ສະມາຄົມພັດທະນາສາກົນ (2004): ບົດບັນທຶກຂອງພະນັກງານສັງເກດການ ກ່ຽວກັບ ເອກະສານຍຸດທະສາດການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ. December 2, 2004.

74

ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງຄວາມທຸກຍາກແລະຄວາມສ່ຽງໄພພິບດ ັ

ຈາກ http://siteresources.worldbank.org/INTPRS1/Resources/Country-Papers-andJSAs/cr04394.pdf Laderchi, C.R. (2000): ວິທີການທາງດ້ານການເງິນເພື່ອແກ້ໄຂຄວາມທຸກຍາກ: ການສໍາຫຼວດແນວຄວາມຄິດ ແລະ ວິທີການຕ່າງໆ. QEH Working Paper Series – Working Paper Number 58. http://www3.qeh.ox.ac.uk/pdf/qehwp/qehwps58.pdf Lao Embassy to USA (2011): ລົມພາຍຸສອງຫົວສ້າງເປັນສາເຫດນໍ້າຖ້ວມຮຸນແຮງ ໃນ ສປປ ລາວ. ສິງຫາ 29, 2011. Retrieved September 2012 ຈາກ http://laoembassy.com/Flood%20in%20Laos%202011.pdf ຄະນະກໍາມະການຊີ້ນໍາພັດທະນາຊົນນະບົດແລະລຶບລ້າງຄວາມທຸກຍາກແຫ່ງຊາດລາວ (2009): ດໍາລັດ ວ່າດ້ວຍມາດຖານເງື່ອນໄຂຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ການພັດທະນາ ສໍເລັບ 2010-2015 No. 285/PM, ລົງວັນທີ 13th ຕຸລາ 2009, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ສປປ ລາວ.

LNLCRDPE (2011): ຜົນການກວດກາ-ປະເມີນຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ການພັດທະນາ ພຶດສະພາ 2011, ເຫຼັ້ມI. ກົມສະຖິຕິ(1995): ການສໍາຫຼວດປະຊາກອນ ປີ 1995. ລັດຖະບານ ສປປ ລາວ. http://www.nsc.gov.la/PopulationCensus1995.htm ກົມສະຖິຕິ(2005): ການສໍາຫຼວດປະຊາກອນ ປີ 2005.ລັດຖະບານ ສປປ ລາວ. http://www.nsc.gov.la/PopulationCensus2005.htm ສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ (2010): ລະຫັດສໍາລັບ ນະຄອນຫຼວງ, ແຂວງ, ເມືອງ ແລະ ເຂດພິເສດ 2005, ສປປ ລາວ. Retrieved ສິງຫາ 2012 ຈາກ http://www.nsc.gov.la/Statistics/Selected%20Statistics/AdministrativeData.htm ກະຊວງເສດຖະກິດແຜນການ ແລະ ການເງິນ (1992): ພົນລະເມືອງ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ 1992. ສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ ສະໜັບສະໜູນໄດຍ UNFPA. MPI (1999): ການສໍາຫຼວດການໃຊ້ຈ່າຍແລະການຊົມໃຊ້ໃນຄົວເຮືອນຂອງລາວ 1997/98.

MPI (2004): ການສໍາຫຼວດການໃຊ້ຈ່າຍແລະການຊົມໃຊ້ໃນຄົວເຮືອນຂອງລາວ 2002/03.

MPI (2009): ການສໍາຫຼວດການໃຊ້ຈ່າຍແລະການຊົມໃຊ້ໃນຄົວເຮືອນຂອງລາວ 2007/08.

MPI (2008): ຄວາມທຸກຍາກ ໃນ ສປປ ລາວ ປີ 2008.

MPI (2010): ສະຖິຕິປະຈໍາປີ 2010 ຂອງ ສປປ ລາວ - ພົນລະເມືອງ ຂອງ ສປປ ລາວ.

MPI (2011): ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ ຫ້າປີ ຄັ້ງທີ7 (2011-2015). ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ຕຸລາ 7, 2011. ຫກຄພຊ (2003): ແຜນຍຸດທະສາການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດ ຂອງ ສປປ ລາວ ເຖິງ ປີ 2020 2020. ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ສປປ ລາວ. ຫກຄພຊ (2012): ແຜນຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດແຫ່ງຊາດ ສໍາລັບ ປີ 2012-2015. ເມສາ 2011, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ສປປ ລາວ.

NTS Alert (2010): ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດສັນຍາການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດໃນ ອາຊຽນ: Towards Regional Preparedness? NTS Alert September 2010 Issue 2.

Retrieved September 2012 from http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/9A1775DC5D921AA9492577A80025F BA7-Full_Report.pdf Preventionweb (2012): ສະຖິຕິໄພພິບັດ 2012. http://www.preventionweb.net/english/countries/statistics/index_region.php?rid=4 ສປຊ (2007): ການຫຼຸດຜ່ອນໄພພິບັດ – Global Review 2007. http://ccsl.iccip.net/1130_GlobalReview2007.pdf

75

ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບຊາດ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ໃນ ສປປ ລາວ

UNDESA (2011): LDC information: ມາດຖານເງື່ອນໄຂສໍາລັບການກໍານົດບັນດາປະເທດດ້ອຍພັດທະນາ. ກັນຍາ, 2011. http://www.un.org/en/development/desa/policy/cdp/ldc/ldc_criteria.shtml UNDP (2004): ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ: ສິ່ງທ້າທາຍສໍາລັບການພັດທະນາ. http://www.undp.org/content/dam/undp/library/crisis%20prevention/disaster/asia_pacific/ Reducing%20Disaster%20risk%20a%20Challenge%20for%20development.pdf UNDP (2006): Poverty in Focus – ຄວາມທຸກຍາກແມ່ນຫຍັງ? ແນວຄວາມຄິດ ແລະ ມາດຕະການ. ສູນກາງຄວາມທຸກຍາກສາກົນ, ທັນວາ 2006. http://www.ipc-undp.org/pub/IPCPovertyInFocus9.pdf UNDP, UNISDR (2008): ການເຊື່ອມໂຍງການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດແລະການຫຼຸດຜ່ອນ ຄວາມທຸກຍາກ - ບົດຮຽນທີ່ດີ ແລະ ການຖອດຖອນບົດຮຽນ (A Publication of the Global Network of NGOs for Disaster Risk Reduction). http://www.unisdr.org/files/3293_LinkingDisasterRiskReductionPovertyReduction.pdf UNDP (2009): ການປະເມີນສາຍພົວພັນກັນລະຫ່ວາງໄພອັນຕະລາຍທາງທໍາມະຊາດ ແລະ ຄວາມທຸກຍາກ - ການສະເໜີແນວຄວາມຄິດ ແລະ ວິທີການ. http://regionalcentrebangkok.undp.or.th/reports/documents AssesingRelationshipHazardsandPoverty.pdf UNDP (2010): ການພັດທະນາຂໍ້ມູນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດລະດັບຊາດຂອງລາວ ພາກI & II. ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ພະຈິກ 2010.

UNESCAP and UNISDR (2012): ບົດລາຍງານໄພພິບັດ ອາຊີປາຊິຟິກ – ການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມຕ້ານທານຕໍ່ ແລະ ຄວາມສ່ຽງຕໍ່ໄພພິບັດ.

UNESCO ສະຖາບັນສະຖິຕິ (2009): ຂໍ້ມູນ ຂອງ ສປປ ລາວ.

UNISDR (2011): ບົດລາຍງານການປະເມີນລະດັບໂລກ ກ່ຽວກັບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ: Revealing Risk, Redefining Development.

UNOCHA ROAP (2011): ສປປ ລາວ: ຄວາມຕໍ່ໄພອັນຕະລາຍທາງທໍາມະຊາດ. ມີນາ1, 2011. http://www.preventionweb.net/files/4151_ochalaohazardv3110606.pdf ໜັງສືພິມວຽງທາຍ (2012): Issue 233, ວັນສຸກ, ຕຸລາ 5, 2012 ທະນະຄານໂລກ (2012): ການພັດທະນາຂໍ້ມູນ ຂອງ ສປປ ລາວ. Retrieved September 2012 from http://databank.worldbank.org/data/home.aspx WB (n.d.): Climate Change Knowledge Portal – Lao PDR Dashboard. http://sdwebx.worldbank.org/climateportalb/home.cfm?page=country_profile&CCode=LAO WHO (2012): Lao PDR – Health Profile. May 2012. http://www.who.int/gho/countries/lao.pdf ໂຄງການອາຫານໂລກ (2006): ສປປ ລາວ - ການວິເຄາະ ຄວາມສ່ຽງ ແລະ ຄວາມຕ້ານທານຕໍ່າ. Retrieved August 2012 from http://www.foodsecurityatlas.org/lao/country/vulnerability/riskanalysis#section-5 World Health Organization (2012): Global Health Observatory Data Repository – Country Statistics Lao PDR. Retrieved September 2012 from http://apps.who.int/ghodata/?vid=11900&theme=country

76

ອົງການໃຫ້ການຊີ້ນໍາ

ອົງການສະໜັບສະໜູນດ້ານເຕັກນິກ