bizi
Larrabetzuko udalaren aldizkaria 13. zenbakia, 2018ko udabarria. www.larrabetzu.eus
LARRABETZU
martxoak 8
aurkibidea
Irailetik ekainera / de septiembre a junio: 08:00 -14:00 Astelehen, eguazten, eguen eta barikuetan Lunes, miércoles, jueves y viernes Martitzenetan Martes 08:00 - 18:00
ALDIZKARIAREN KOSTUA, 16 orrialde. 1.100 ale (inpresioa+edizioa+diseinua+banaketa): 1.650 € Aldizkaria paper birziklatuagaz eginda dago
Beste alde batetik, datozen hileetan HIRIX aplikazioan hobekuntzak martxan jarriko ditugu, zerbitzu berriak aktibatu eta honela, informazioa herriko biztanleen eskuetan errazago jartzeko.
2018. urteko plangintza aurrera doa IGERILEKUA
ELIZALDEKO TXOKOA
Martxoa eta apirilean zehar obrak egingo dira herriko igerilekuan: sarreraren egokitzapena umetxoen aulkien pasoa errazteko eta lurra eta mutilen aldagelen distribuzioa berriztuko dira. Obra hauen aurrekontua 35.000 € da.
Auzokide erabiltzaileengangandik jasotako proposamenak kontuan edukita, Elizaldeko txokoan aurten egin diren hobekuntzak hauexek dira:
Bestalde, eta urte osoko funtzionamendu ona garantizatzeko, makina gelaren bonba eta filtroak ere aldatu egingo dira. Bere aurrekontua 5.685 € da. Durante los meses de marzo y abril se realizarán obras en las piscinas: renovación del hall de entrada para facilitar la entrada de carros infantiles; también se renovará el suelo y la distribución del vestuario masculino. El presupuesto asciende a 35.000 €.
o Ontzi-garbigailuaren erosketa: 2.672 €
Así mismo, y con el fin de garantizar el buen funcionamiento a lo largo de todo el año, se cambiarán las bombas y filtros de la sala de máquinas. Su presupuesto es de 5.685 €.
Udaberrian teilatua konponduko da.
ACERQUEMOS EL AYUNTAMIENTO AL VECINDARIO Dentro del objetivo de modernizar el funcionamiento municipal y acercar el Ayuntamiento al vecindario, en abril estará en marcha el Manual de Trámites, donde se detallan todas las gestiones que se realizan en el Ayuntamiento. Cada trámite tiene su ficha detallada sobre los documentos a presentar, plazos, costo (si lo tuviera)… Así mismo estarán al alcance del vecindario a través de la página web todas las fichas que sean necesarias. Los próximos meses también se pondrán en marcha mejoras en la APP del municipio, HIRIX, para simplificar su funcionamiento y poner en marcha nuevos servicios. Argitaratzailea: Lege Gordailua: Diseinua, Maketazioa eta inprimaketa:
Larrabetzuko Udala BI-1309-2015 IBEGRAFIK www.ibegrafik.eus
o Tresneriaren erosketa: 632 €
o Beheko suen konponketa eta babesak jartzea: 5.565 €
Teniendo en cuenta las aportaciones realizadas por las vecinas y vecinos usuarios sobre el estado y necesidades del txoko de Elizalde, se han realizado las siguientes mejoras: •C ompra de nuevo utillaje: 632 € •C ompra de lavavajillas: 2.672 €
SASINE INDUSTRIA-GUNEA Azken hilabeteetan lapurtutako argindar kableak jarri dira: 11.512 €.
POLÍGONO DE SASINE Se han repuesto los cables del alumbrado público sutraídos durante los últimos meses: 11.512 €
HAURRESKOLA INGURUAREN MARGOTZEA
•A rreglo de los fuegos bajos y colocación de protecciones: 5.565 €
instagram: instagram.com/larrabetzuko_udala/
UDALETXEKO JENDEAURREKO ORDUTEGIA / HORARIO DE ATENCIÓN AL PÚBLICO
Martxoko plenoan onartuta, apirilean, Tramiteen Eskuliburua herritar guztien esku egongo da. Herritarrek udalarekin egin ditzaketen tramiteei buruzko informazioa modu argi eta errazean biltzen duen kontsulta liburua da. Tramite bakoitzerako fitxa bat sortu da. Bertan, honako hauek azaltzen dira: zertan datzan, nork eska dezakeen, zein agiri aurkeztu behar den, non tramitatzen den, kostua (edukiz gero), ebazteko epea, tramiteari oinarritzen den lege-esparrua, eskaera jaso ostean bideratzen den prozedura, geroko tramiteen laburpena eta, azalpen gehigarririk behar izanez gero, oharrak ere bai. Zenbait kasutan, aurkeztu behar diren agiri batzuk zuzenean fitxatik deskarga daitezke.
https://twitter.com/larrabetzuudala
ESKOLA PUBLIKOA Lehendakari Agirre, z.g. 94 455 81 72 KZ GUNEA Anguleri jauregia 94 403 33 74 FUTBOL ZELAIA Errebale, z.g. 635 722 696 FRONTOIA Lehendakari Agirre, z.g. 94 455 82 76 UDAL IGERILEKUA Lehendakari Agirre, 4 94 455 71 32 OSAKIDETZAKO KONTSULTATEGIA Kontsultategia: 944 557 000 Hitzordua: 946 007 400 Larrialdiak: 944 100 000 Harremanetarako: Helbidea: Errebale 2 Telefonoa: 944 557 000
OBRAK
UDALA HERRITARREN ESKU
www.facebook.com/larrabetzun
UDALETXEA Askatasunaren plaza, 1 94 455 70 09/ 27 94 455 7029 ANIMAZIO SOZIOKULTURALA Anguleri Jauregia 94 455 82 71 BAKE EPAITEGIA Askatasunaren plaza, 1 94 455 70 09 GIZARTE LANGILEA Askatasunaren plaza, 1 94 455 70 09/ 27 UDAL ARKITEKTOA Askatasunaren plaza, 1 94 455 70 09/ 27 UDAL BULEGOA Askatasunaren plaza, 1 94 455 70 09/ 27 udala@larrabetzu.e HAURRESKOLA Andra Mari, 35 94 455 71 73
2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 14 15 16
www.larrabetzu.eus
SARRERA OBRAK ZABOR BILKETAREN DATOAK LIZITAZIOAK DATU EKONOMIKOAK EUSKARA LUK LARRABETZU 2025 INDEPENDENTZIA EGUNA ZUTUNIK MARTXOAK 8 ELKARRIZKETA MILIZIANOEI AZKEN AGURRA TRAMITEEN ESKULIBURUA
En primavera se arreglará el tejado.
Aste Santuan haurreskolaren atzealdeko gunea margotuko da: Barruko hormak, eskubanda metalikoak, babesak eta egurra. Aurrekontua 5.429,27 € da.
PINTAR EL ENTORNO DE LA HAURRESKOLA Durante la Semana Santa se procederá a pintar la parte trasera de la Haurreskola: paredes interiores, pasamanos metálicos, protecciones y madera. Presupuesto: 5.429,27 €.
3
Udalak bultzatu nahi duen beste arlo bat da auzoetan hondakinen gaikako bilketa egokia egitea. Auzokideei erraztasunak emateko, auzoen sarreretan bost edukiontzi ipiniko dira, hondakin bakoitza dagokion edukiontzira bota dezaten. Durante el año 2017, se ha incrementado la recogida selectiva de residuos en Larrabetzu hasta llegar a un 34% sobre el total. Un dato muy bueno.
La recogida de orgánico y la recogida selectiva en los barrios. Es necesario mejorar en este sentido por varias razones: - Por interés común: cuidar el medio ambiente. - Por interés particular: cuanto más vidrio, papel, envases, orgánico, aceite, pilas, ropa… depositemos separadamente, menor será la tasa de basuras a pagar. Ya se han colocado nuevos puntos de recogida con todos los contenedores: Goikola, Axilieta, Eleixalde. Esto supondrá cambiar de sitio algunos contenedores.
LORATEGIEN BELAR MOZKETA ETA AUZO BIDEEN SASTRAKAK GARBITZEA: 6 enpresek hartu zuten parte. Eskaintzarik onena Muxikako AREATZA JARDINESek egin zuen. 3 urterako kontratua izango da; urtean 30.300 €, BEZ barne. Errekurtsoak, zerbitzuaren hobekuntzak eta prezioa baloratu ziren: • 8.000 € aurreztuko dira, 2017koaz konparatuz. • Udal lorategietako 5 belar mozketa egingo dira (iaz baino bat gehiago). • Bideetako garbiketa eta belar mozketa urtean bitan egingo da (2017rarte urtean behin egiten zen). Lanak, auzobideetako bazterretan egingo dira, ibilgailuen pasoa oztopatzen duten sasiak, ira, belar, landare, zuhaitz adar eta itxiturak garbituaz.
SIEGA DE JARDINES Y DESBROCE DE CAMINOS LOCALES. Se presentaron 6 empresas. La mejor oferta (técnica+ económica) fue la de AREATZA JARDINES de Muxika. El contrato será por 3 años y por un importe de 30.300 €, IVA incluido. Se valoraron los recursos, las mejoras del servicio y el precio. Características: • Supondrá un ahorro de 8.000 € al año respecto al a 2017. • Se realizarán 5 siegas anuales de todos los jardines del municipio. (1 más que en 2017) • La limpieza y desbroce de caminos se realizará 2 veces al año (Hasta 2017, se realizaba una vez al año). Estos trabajos se realizarán en los bordes de los caminos rurales y consistirán en la eliminación y roza de zarzas, helechos, hierba, vegetales, ramas de árboles y cierres que impiden el paso de vehículos. También incluye la limpieza de ramas y restos vegetales, señales viales, buzones, contenedores, farolas etc. Junto al desbroce se procederá a la limpieza de las cunetas de los caminos vecinales-locales. Larrabetzuko udalak, 75 urte baino gehiago izanik bakarrik bizi diranentzat edo beste nagusiren bategaz bizi diranentzat suteen prebentziorako zerbitzuan 4.495,15 € inbertitu dauz. Aurten, 18 etxetan suteen aurkako detektagailuak jarri dira. 2013. urtean zerbitzua martxan jarri zan eta, gaur egun, 72 etxebizitzak daukie zerbitzu hori instalatuta. Udalak zerbitzu osoaren kostua asumitzen dau.
El ayuntamiento ha invertido este año 4.495,15 € en las viviendas donde hay personas mayores de 75 años viviendo solas, para colocar detectores de incendios. Este es un servicio puesto en marcha en el 2013. El ayuntamiento asume el 100% del coste de instalación y el mantenimiento. Este año se han colocado 18 nuevos detectores. Actualmente hay 72 viviendas con este sistema instalado.
Urtarrileko plenoan onartu zen, EAJ-PNVren kontrako botoekaz. Plenoan, datorren urterako, beste Kudeaketa aukerak aztertzea onartu zen. Aterpearen 2017 urteko datu batzuk: • 2.758 pertsonek bertan lo egin zuten, herriko komertziorako daukan eraginagaz. •A terpea kudeatzen duen elkarteak, 3.500 € emon dizkio Larrabetzuko Udalari. Diru hori Larrabetzuko familia behartsuei gizarte larrialdiko laguntzak emoteko erabiliko da. En semana santa se abrirá de nuevo el albergue para peregrinos en Errebale Jauregia. En el pleno de enero se aprobó por mayoría, con los votos en contra del PNV, firmar un nuevo acuerdo por un año. También se acordó estudiar diferentes opciones de gestión de cara al año 2019.
instagram: instagram.com/larrabetzuko_udala/
Debemos seguir por este camino. Desde el Ayuntamiento se desea seguir potenciando la recogida selectiva. Para ello se trabajarán estos dos frentes:
Durante los últimos años se están actualizando contratos municipales para la prestación de diversos servicios públicos a través licitaciones públicas. Este año ya se han realizado la de siegas, mantenimiento del polideportivo, cursillos que se ofertan en el polideportivo y limpieza de las escuelas. En los próximos meses se pondrán en marcha la de la biblioteca y la ludoteca. A destacar la del mantenimiento del polideportivo: Se encuentra en proceso de adjudicación. Se dedicarán 26.000 € más anuales a mejorar el servicio. Las horas de apertura del polideportivo se amplían en 6 horas más semanales y la piscina se abrirá del 15 de junio al 10 de septiembre de 12.00 a 20.00 horas.
Aste santuan, Errebale Jauregiko goiko solairuan zabalduko da, berriro ere, aterpea. Aurreko 2 urteetan bezala, Bizkaiko Done Jakue bidearen lagunekin urte baterako hitzarmena sinatu da.
https://twitter.com/larrabetzuudala
4
LEZAMA-ZAMUDIO-DERIO-SONDIKA-LOI-TXORIERRIKO DATUAK 2012 URTEA 2017 URTEA Frakzioa Kg % Kg % ERREFUSA/Rechazo 8.005.352 %80,9 8.467.356 %79,4 PAPERA ETA KARTOIA/Papel 917.718 %9,3 968.463 %9,1 BEIRA/Vidrio 465.665 %4,7 539.237 %5,1 ONTZIAK/Envases 293.957 %3,0 344.492 %3,2 BOLUMEN HANDIKOAK 113.035 %1,1 144.107 %1,4 OIHAL ETA BERRERABILGARRIAK 64.70 %0,6 92.529 %0,9 OLIOA/Aceite 37.900 %0,4 12.609 %0,1 ORGANIKOA/Orgánicoa ORGANIKOA/Orgánico 0 Edukiontzi marroia 94.910 %0,9 GUZTIRA/Total 9.897.697 %100 10.663.703 %100 SAILKAKO BILKETAREN PORTZENTAIA %19.7 %19,1 SAILKAKO BILKETAREN Porcentaje de recogida selectiva PORTZENTAIA Porcentaje de recogida selectiva Txorierri (Larrabetzu kenduta) organikoa 5,08 Kilos de organico/persona kiloak/biztanleko kilo recogidos en Txorierri (sin Larrabetzu) en el año 2017
Gaikako bilketa
Azken urteotan eta lizitazio publikoen bidez, udal zerbitzu batzuren kontratuen eguneratzea egiten ari da. Aurten batzuk egin dira: belar mozketa, kiroldegiaren mantenua, bertako ikastaroen eskaintza eta eskolaren garbiketa. Datozen hilabeteetan Udal Liburutegia eta Ludotekaren lizitazioak jarriko dira martxan. Aipatzekoa, kiroldegiaren mantenua: Esleipena egiten ari da une honetan. Zerbitzua hobetzeko, urtero, 26.000 € gehiago erabiliko dira. Orain arte baino astean 6 ordu gehiago egongo da zabalik eta igerilekua ekainaren 15etik irailaren 10era 12:00tatik 20:00tara.
ATERPEA BERRIRO ZABALIK.
www.facebook.com/larrabetzun
LARRABETZUKO DATUAK 2012 URTEA 2017 URTEA Frakzioa Kg % Kg % ERREFUSA/Rechazo 830.577 %80,8 568.344 %66,0 PAPERA ETA KARTOIA/Papel 95.199 %9,3 100.599 %11,7 BEIRA/Vidrio 50.430 %4,9 61.869 %7,2 ONTZIAK/Envases 29.724 %2,9 43.021 %5,0 BOLUMEN HANDIKOAK 11.680 %1,1 9.673 %1,1 OIHAL ETA BERRERABILGARRIAK 5.399 %0,5 6.211 %0,7 OLIOA/Aceite 5.105 %0,5 1.493 %0,2 ORGANIKOA/Orgánicoa ORGANIKOA/Orgánico 0 Edukiontzi marroia 5.790 %0,7 0 Bertokoa indartuz. 46.114 %5,4 Uria/Villa 0 Bertokoa indartuz. 18.280 %2,1 Azurmendi GUZTIRA/Total 1.028.114 %100 861.394 %100 SAILKAKO BILKETAREN PORTZENTAIA %34.0 %19,2 SAILKAKO BILKETAREN Porcentaje de recogida selectiva PORTZENTAIA Porcentaje de recogida selectiva Larrabetzu 2017. organikoa 22,4 kilo Kilos de orgánico por kiloak/biztanleak habitante en LARRABETZU 2017
Sailkako bilketa portzentaia hobetzeak, onura ekonomikoa ere ekartzen dio herriari, hondakinak batzeagatik Txorierriko Zerbitzuen Mankomunitateari diru kopuru txikiagoa ordaindu beharko diogu. Horrela, errefusari lotutako ordaindu beharreko portzentajea % 7koa izan zen 2016an, eta iaz % 6, 7koa.
www.larrabetzu.eus
ZORIONAK LARRABETZU: 2017 URTEAN, SAILKAKO BILKETAREN PORTZENTAIA %34KOA IZAN DA!
ZERBITZUAK HOBETZEN, LIZITAZIO BERRIAK MARTXAN
Algunos datos de la gestión del albergue en el año 2017: • 2.758 personas pernoctaron en el albergue el año pasado, con el impacto económico que eso ha supuesto en el comercio del municipio. • La Asociación que gestiona el albergue ha donado 3.500 € para Larrabetzu. Este dinero se invertirá en familias con necesidades económicas.
5
EUSKARA
2017 urteko dato ekonomikoak: JASOTAKO DIRU LAGUNTZAK –SUBVENCIONES RECIBIDAS ESKATUTAKO DIRU LAGUNTZAK
JASOTAKO DIRUA
PETICIONES REALIZADAS DE SUBVENCION
35.827,80 €
SALIDA DE EMERGENCIAS ESCUELA
UDAL ESKOLA PUBLIKOA.- ESTALKIA
35.315,12 €
TEJADO ESCUELA
FUTBOL ZELAIAREN ARGIZTAPENA.ENERGIA EFIZIENTZIA
48.000,00 €
COLOCACION DE LUCES LED EN EL CAMPO DE FUTBOL
3.484,80 €
AYUDAS CULTURA
SOINU MAPA
4.720,00 €
REALIZACIÓN DE MAPA DE RUIDOS
BAKEA ETA BIZIKIDETASUNA
6.577,00 €
PAZ Y CONVIVENCIA
BESTE BATZUK EJ (LIBURUTEGIA,EUSKARA...)
4.425,23 €
OTRAS SUBVENCIONES GV (BIBLIOTECA, EUSKARA...)
EUSKO JAURLARITZA- OSAKIDETZA
4.850,00 €
EUSKO JAURLARITZA- OSAKIDETZA
PLAZAKO ATERPEA 2017-2018 URTEAN
72.994,09 €
ATERPE EN LA PLAZA 2017-2018
GUZTIRA
216.194,04 €
TOTAL
2017 urterako aurreikusitako inbertsio guztiak ezinezkoa izan da garatzea. Atzerapenik handiena Mirandako bihurgunearen inguruko gunea errekuperatzeko egin beharreko inbertsioan izan da. Bertan aisialdirako eta auto-karabanentzako gunea egiteko asmoa dago. Errekuperatu nahi den gunea erreka eta errepidearen ondoan egoteak proiektua burutzea zaildu egin du. Erreka URA eta Confederación Hidrográfica del Norte eta errepidea Aldundiaren menpe daudelako atzeratu da prozesua. El Ayuntamiento en 2017 solicitó subvención a la Diputación para la realización de la zona de esparcimiento y auto-caravanas. Debido a la demora en la realización del proyecto, renunció a la subvención que ha sido solicitada de nuevo en 2018.
DIRU SARRERAK 2017 INGRESOS
UDALKUTXA SUBVENCIONES GUZTIRA
1.311.517,00 € 65.000,00 € 2.235.300,00 €
Gauza jakina da: euskalduna da Larrabetzu. Hala berretsi zuen
Uemak soziolinguistika klusterrari euskararen erabilera neurtzeko eskatutako azterketak ere: euskararen ezagutza %71,04koa da Larrabetzun. Baina ez dira gauza bera ezagutu eta erabili; eta, hain justu, erabileran trabatuta dago herria: azken neurketaren arabera %50,10ekoa baita erabilera. Laburrean: larrabetzuarren erdiak soilik erabiltzen du euskara. Euskara atzeraka ari da larrabetzuko kaleetan. Klusterrak 2011n egindako neurketan jasotako datuen arabera %55,2koa zen orduko erabilera. Bada, euskararen ezagutza jende gehiagorengana iristen den honetan, erabilerak 5 puntu egin du behera sei urtetan. Uste askoren kontra, zenbat eta gazteago, handiagoa da euskararen
erabilera herrian: 2-4 urte arteko haurren artean, %71,60koa da; 15 eta 24 urte arteko gazteek %54,30ek erabiltzen dute euskara eta 25-64 urtekoen artean, aldiz, %50,70koa. Azken urteetan hainbat urrats egin dituzte hizkuntzaren mintzoarekin kezkatu izan diren hainbat herritarrek, euskara sustatzeko plan estrategikoa prestatzea, esaterako. Edozelan ere, euskarak gu guztion ahotan behar gaitu, administrazioaren politika eraginkorretatik azken euskal hiztunarenganaino. Izan ere, berriki zendu zaigun Joxean Artzek zioenez, “Hizkuntza bat ez da galtzen ez dakienak ikasten ez duelako, dakienak. Hitzegiten ez dutenak baizik”
REAL
instagram: instagram.com/larrabetzuko_udala/
IMPUESTOS/TASAS MUNICIPALES/ OTROS
Gero eta gehiagotan erabiltzen da “arnasgune” hitza. “Demografia aldetik euskara ‘bere habian’ sentitzen den bilgune” gisa definitu zuen Joshua Fishman hizkuntzalari eta ohorezko euskaltzainak terminoa; “inoren xaxatze eta erasorik gabe, euskalduna ‘etxean’ sentitzen den eremu” gisa. Izaera hori eman zaie euskararen arnasguneei. Herritarren %70 baino gehiago euskaldunak diren herriak dira zerrenda horretan jartzen direnak, eta, ezaugarri hori betetzen du Larrabetzuk ere. Hain zuzen, izaera horri eutsi eta dagozkion politikak indartzeko erabaki zuen Larrabetzuko Udalak UEMA Udalerri Euskaldunen Mankomunitatean sartzea.
https://twitter.com/larrabetzuudala
KULTURA JARDUERAK
GERO ETA ARNAS GUTXIAGOREKIN
www.facebook.com/larrabetzun
UDAL ESKOLA PUBLIKOA.SOLAIRUETAKO IRTEERAK EGOKITZEA.
PREVISION 858.783,00 €
www.larrabetzu.eus
2017. URTEAN, JASOTAKO DIRU LAGUNTZA KOPURUAK GORA EGIN DAU.
939.512,00 € 1.324.444,00 € 44.618,00 € 2.308.574,00 €
2017 urtean, diru laguntza guztiak ez doguz jaso, naiz eta baiezkoa euki. 2018 urtean zehar, igazko diru laguntzak kobratuko doguz. En el ingreso por subvenciones, solo aparecen las cobradas hasta diciembre del 2017. La mayor parte de las subvenciones las estamos cobrando en los primeros meses del 2018, una vez realizadas las justificaciones necesarias.
Sartu web gunean, www.darabilgu.eus, eta izena eman.
GASTUAK GASTOS PREVISION
6
PERTSONAL GASTOAK GASTO OROKORRAK DIRU LAGUNTZAK/MANKOMUNITATEA INBERTSIOAK GUZTIRA
461.000,00 € 1.024.682,00 € 654.950,00 € 773.184,00 € 2.913.816,00 €
REAL 355.995,00 € 1.009.640,00 € 600.250,00 € 357.281,00 € 2.323.166,00 €
7
www.larrabetzu.eus
Otsailaren 15ean abiatu da aurtengo Larrabetzuko Umeen Kontseilua. Aurten, Kontseiluan ohikoa denez, iazko taldearen erdia lantaldetik urten da ume berriei lekua eginez, eta beste erdiak beste urtebetez jarraitzen du. Hala, aurtengo taldea Martin, Ekain, Ane, Kepa, Amaiur, Izaro, Lur, Asier, Ion, Naima, Zirats eta Amaiak osatzen dute.
8
MARTXOAren 1ean bigarren batzarra egin zen. Jai batzordeko Maripi etorri da gaurko bileraren bigarren parterako, harbelean agertutako proposamen guztiak errepasatzen ari ginela. Berak azaldu digu zelan jaiak denborarekin antolatu behar diren eta nola herritar talde bat arduratzen den, aurrekontu txiki samarrarekin (Elexaldeko jaiak barne) eta herri partaidetza handiarekin kontatuz. Berarekin batera iazko jai egitaraua errepasatu dugu, jarduera bakoitzaren nondik norakoak komentatuz. Hainbat gauza komentatu dira alde batetik zein bestetik: umeen bakillak ezin izango direla egin, umeen ekintzak oso goizetik hasten direla eta gauean ere ekintzak nahi dituztela... Futbol torneoa adin artekoa eta mistoa egitea; herri afarian plazan bertan prestatu ahal dela janaria, nagusiek umeei lagunduz; petardoak debekatu behar ote diren; LUKek aurtengo jaietako txupinazoa bota ote dezakeen... 77 proposamen orain Larrabetzuko jai batzordearen eskuetan... 77 ideia jai umeagoak egiteko, ideia gehienak adina guztietako pertsonentzako diren arren... Martxoaren 15ean ospatzekoa da jai batzordearen hurrengo bilera... Herritar guztiak gonbidatuta! ;-)
Urtebete pasatu da jada Larrabetzuko plan estrategikoa: Larrabetzu 2025 martxan jarri zela. Larrabetzu 2025 irudikatuz, hurrengo urtetan udal politika gidatu behar dituen irizpideak herritarrekin batera lantzea eta ezartzea du helburu plan honek. Herritarrak esaten dugu eta ez biztanleak. Hor dago kakoa eta oinarria. Biztanleek lau urteren behin bozkatu egiten dute, herritarrek aldiz kolektiboki eztabaidaren bitartez euren herriaren etorkizuna definitu eta erabakitzen dute. Helburu hau aurrera eramateko 2017ko otsailan egindako herri-batzarrean bi agindu hartu zituen udalak: gaurko egoeraren azterketa eta teknikari baten beharra prozesu partehartzaile bat garatzeko. Hortik abiatuta, udalak duen eskumena kontuan izanik, hamar gai aukeratu genituen: euskara, kultura,kirola, ekonomia, memoria historikoa, gazteak, ingurumena, hondakinak eta etxebizitza. Gai hauen inguruan herriko eragilekin eta Partehartuz kide baten laguntzaz taldea sortu genuen eta gaurko egoeraren azterketa egin da.
Partehartzeko bi aukera eskeintzen dira. Alde batetik, presentziala, Topaketa batzuen bitartez. Eta bestetik, birtualki ere parte hartu ahal da Larrabetzu 2025 zabaldutako web. orrialderen bidez. Gure helburua ahalik eta herritar gehien partehartzea da. Herriko umeek ere LUK-en (Larrabetzuko Umeen Kontseilua) gai hauen inguruan arituko dira euren ekarpenak eginez.
Gure herriaren ezaguera duen teknikari bat ere kontratatu dugu eta berarekin batera prozesu partehartzailea diseinatu dugu. Prozesu honek 2018ko urtarriletik 2018ko abendurarte iraungo du. Lehenengo hilabetetan 6 gai izan ditugu hizpide : etxebizitza, kultura, euskara, ingurumena, hondakinak eta ekonomia. Irailetik aurrera : gazteak, eskola, memoria historikoa eta kirola izango ditugu eztabaidagai.
Dagoeneko Topaketak amaitzear daude, martxoaren 26an amaituko baitira. 2018ko maiatzean emaitzen itzulpena egingo da aurkezpen publiko baten bitartez. Bitartean emaitzen bilketa, analisia eta sintesia landuko ditugu. Udalak zuen parte-hartzea eskertu nahi du. Era berean, Larrabetzuren etorkizuna erabakitzeko egiten ari zareten herritar-ariketaren garrantzia ere, azpimarratzekoa dela uste dugu.
instagram: instagram.com/larrabetzuko_udala/
Harrera bilera izan ohi da urteko lehena, txikienek ez baitakite oso ondo zertara datozen eta denon artean azaltzen diegu zer egiten dugun Errebaleko eraikinean klasean egon beharrean. Ordubete izan dugu elkar ezagutzeko, Peru eta Kattalin hezitzaileek lagunduta. Taldekideei buruzko gauza batzuk jakin ahal izan ditugu joko txiki baten bitartez: Zer egiten dozu ondo / Zer ez jatzu bapez gustatzen / Zertan jolastea duzu gustokoen / Herriko zein parte duzu gustokoen / Zer gustaten jatzun gitxien Larrabetzutik / Zein superbotere aukeratuko zendun / Zure ipuin, kanta, pelikula gustoko bat / Txikitan gertatu jatzun zerbait... Edo beste edozer!
Aurten, ordea, gai pila dauzkagu umeekin kontsultatzeko, eta lehen egunerako ere Alkatearen bisita aurrikusita dugu gai zehatz bati buruzko umeen iritzia jaso nahi duelako. Izan ere, datorren udan eskolako patioan egingo den estaldura berriari buruzko iradokizunak jasotzera etorri dira IĂąigo Gaztelu alkatea eta Arantza Itziar zinegotzia. Obra hau uztailerako aurrikusita dago, baina oraindik garaiz gaude proiektuari proposamen berriak eransteko. Lehenik, youtuben dagoen estaldura proiektu honi buruzko bideoa ikusi dugu.
LARRABETZU 2025: ETORKIZUNA LANTZEN
https://twitter.com/larrabetzuudala
OTSAILAKO BATZARRA.
www.facebook.com/larrabetzun
LARRABETZUKO UMEEN KONTSEILUA 2018 MARTXAN
9
EHBilduk baietz bozkatu zuen eta EAJ-PNV abstenitu zan.
Larrabetzuarrok oso arduratuta gagoz gure herriaren etorkizunagaz. Demokrazian eta justizia sozialean oinarritutako gizartea eraiki gura dugu, herritar guztiok herri libre batean zoriontsu izateko aukera izan dagigun. Euskal Herriak bere etorkizun politiko, ekonomiko, sozial eta kulturala erabaki dezan, burujabetza osoa izan behar duela uste dugu, eta burujabetza osoa gauzatzeko modu eraginkorrena estatu independentea erahea dela.
Larrabetzuk mendeetan zehar eta belaunaldiz belaunaldi euskal nortasuna bizirik gordetzea erabaki izan du. Horregatik dagoz XXl. mendean euskara eta euskal kultura bizi bizi gure herrian. Hizkuntza eta kulturagaz batera, Euskal Herriaren historiaren zein ibilbide politiko eta sozialaren memoria ere, inoiz baino presenteago dagoz gure artean, herritarrok halantxe erabaki izan dugulako.
www.facebook.com/larrabetzun
Larrabetzuarrok behin eta berriro erakutsi dugu gure borondatea eta, orain, Udalari, herritarron hitza kontuan hartu eta adierazitako norabidean pausoak egitea dagokio.
HEMEN ONARTUTAKO MOZIOA:
Halandaze, Larrabetzuko Udalari, zera eskatzen zalo: 1- Larrabetzu Euskal Herriaren independentziaren aldeko Udalerri deklaratzea. 2- Bizkaiko Udaleetako alkateak eta zinegotziak gonbidatzea martxoaren l8an Larrabetzura etor daitezen.
https://twitter.com/larrabetzuudala
3- Larrabetzuko herritar guztiak ere gonbidatzea martxoaren l8an egingo diren ekitaldietara.
Larrabetzuko herritarrok komunitate euskaldun, euskaltzale eta abertzalea osatzen dugu. Partekatzen dugun imaginario kolektiboa euskal unibertso sendo batean kokatzen dugu eta geure burua munduan kokatzeko orduan, Euskal Herria dugu abiapuntua.
hori etengabe agertzen da gure eguneroko elkarbizitzan, herriko eragileen jardueretan, jai eta ospakizunetan edo urtero burutzen ditugun hamaika ekimen kultural eta sozialetan.
Larrabetzuarrak garen heinean gara euskal herritarrak, eta euskal herritar Iegez sentitzen gara munduaren parte. lzaera eta sentimendu
2017ko martxoaren 19an, Gure Esku Dago ekimenak bultzatuta, herrigaldeketa burutu genuen. Ariketa demokratiko eredugarri horretako emaitzek berretsi egin zuten orain arte azpimarratu duguna. Galdera oso zehatza tzan zen: “Euskal Estatu burujabe bateko herritarra izan gura doztt?�. Parte-hartzea %58koa izan zen eta %94,23ak baiezko bozka eman zuen.
instagram: instagram.com/larrabetzuko_udala/
10
www.larrabetzu.eus
LARRABETZU EUSKAL HERRIAREN INDEPENDENTZIAREN ALDEKO UDALERRI DEKLARATU DA.
Arlo politikoan, diktadura frankistaren ostean lzan diren hauteskunde guztietan, oso garbi erakutsi du bere izaeÂĄa Larrabetzuko herriak: udal hauteskundeetan hautetsi abertzaleak aukeratu izan dira eta gainetiko hauteskundeetan ere, bozken gehiengo oso zabala abertzalea izan da behin eta berriro. Abertzaletasun horretatik, bestelako pentsakera, sentimendu edota jatorria duten pertsonak ezinbesteko herrikidetzat ditugu oso argi baitugu Larrabetzu zein Euskal Herria guztion artean eraikiko ditugula.
11
ere, eragiten dihardute Zutunik! Taldeko andrek. Aukeren eta ahalmenen arabera, beti ere. “Herriko militantzia oso bizia da eta herrian dauden elkarte askotan, gehienetan ez bada, andrak daude lanean�. Hilabeteko lehen astearte guztietan elkartzen dira talde feministako andrak; eta, nola ez, ateak zabalik dituzte beraiekin bildu nahi den emakume ororentzat.
www.facebook.com/larrabetzun
indarkeriaren biktimak gogora ekarri zituzten mundu mailan egiten den Women in Black izeneko ekitaldiarekin. Ordutik, zazpi andre elkartzen dira taldean, hilabeteko lehen astearteetan. Hamaika jarduera antolatu dituzte 2015etik hona: irratsaioa, mikromatxismoari eta biolentzia sinbolikoari buruzko solasaldia, maitasun erromantikoari buruzko topaketa, autodefentsa ikastaroa. Antzezlanak, film emanaldiak‌ Pixkanaka bada
www.larrabetzu.eus
Zutunik martxoak 8
https://twitter.com/larrabetzuudala
EZER EZ DA BERDIN
12
Martxoaren 8ak utzitako plaza beteen irudiak ez dira hutsetik sortu, atzean emakume askoren lana baitago. Mugimendu Feministak behin baino gehiagotan egin du indar erakustaldia azken hamarkadetan, bai Euskal Herrian eta baita nazioartean ere. Ezbairik gabe, azken urteetan
indartsuen dagoen herri mugimendua da, eta Larrabetzun ere sumatu da goraldi hori, Zutunik! Larrabetzuko talde feministaren sorrerarekin. 2015etik dator herriko mugimendu feministaren soka: Urte horretako urrian hasi zen herriko andre talde bat, emakumeok emakume izateagatik bizi eta sufritzen dugun egoeraz kezkatuta, herrian antolatu beharraz hausnartzen eta talde feminista bat sortzeko ideia saretzen, Lur talde feministako kidearen hitzetan. Herriaren aurrean, kalean egindako lehenengo ekintza azaroaren 25aren inguruko deialdia izan zen; konzentraziorako deialdiaz gain, mundu mailan Emakumeen Kontrako Indarkeriaren Aurkako Egunaren inguruan Larrabetzuko hainbat andre bildu, beltzez jantzi, lurrean zerraldo etzan, eta
Gauza jakina da jarrera matxistak gure gizartean duten hedapen eta sakontasuna. Gure bizitzaren eta jokaeren ardatza da sistema patriarkatua: gure hitz eta keinu gehienetan dago. Ez da lan erraza egoera iraultzea. Baina mundua aldatzeko txikitik hastea beharrezkoa dela uste du Lurrek: nork bere buruari eta inguruneari eral-
datzea eta herriko ohitura edo tradizioei hautsa kendu eta birpentsatzea, alegia. Norabide horretan ari da lanean Zutunik! emakume taldea. Oraindik ere taldean barne hausnarketa sakona egin behar dutela aitortu du Lurrek. Baina urratsez urrats ari dira lanean, motel eta sendo, herriko andreen artean sareak
eta konplizitateak sortuz. Larrabetzuko Udalaren Berdintasun Batzordearekin ere harreman zuzena dute eta udal mailan egiten diren politiketan ikusmolde feminista txertatu dadin lanean egingo dute emakume taldeko kideek. Inon eta inoiz eraldaketarik baldin bada, feminista izango da edo ez da izango.
instagram: instagram.com/larrabetzuko_udala/
Zalantzarik ez dago: mugarria izan da aurtengo Martxoaren 8a; andre askoren memorian iltzatuta geratuko den eguna. Mundua geldituz mundua mugitzeko gai direla aldarrikatu zuten 200.000 emakumek baino gehiagok Euskal Herriko plazetan, eta argia izan da mezua: Planto. Honaino iritsi gara. Aski. Bizitza ala kapitala. Larrabetzun ere aztarna utziko du ekitaldiak, estreinakoz elkartu baitzen horrenbeste andre, protestan, Askatasunaren enparantzan. Zerbait aldatu da.
13
www.larrabetzu.eus
LARRABETZUN LURPETIK ATERATAKO MILIZIANOEN ELGOIRBARKO KOLUNBARIOAN HOBIRATU DABE Elgoibarrean, Olasoko hilerrian. Duintasunaren kolunbarioan 36ko gerran hil zituzten 24 lagunen gorpuzkiak hobiratu zituzten. Horien artean, Aranzadi eta Karraderan elkarteen lanei esker lurpetik ateratako lau borrokalarien gorpuzkiak daude.
Ane: Bi maila izan dira lehian: lehen mailakoak eta afizionatuak. Bigarren multzoan egon gara gu [irriak]. Guztira 50 bikotek parte hartu dugu afizionatuen txapelketan eta lehen mailan aritu direnak gutxiago izan badira ere, gero eta andre gehiago animatzen da.
Bide bat zabaldu duzuela somatzen duzue, nolabait?
14
Jone: Zeozerri hasiera eman diogu. Zerbait aldatu da azken urteetan. Txokoaneko andrak pilotan hasi arte nahiko apal zegoen dena, eta orain badirudi hainbat herritan aukera gehiago dagoela emakumeak pilotan aritzeko. Bidea zabaldu genuen nolabait, eta orain hamaika txokotan daude eskolak edo taldeak. Plaza publikoa dute orain eta horrek laguntzen du.
Zer nolako esperientzia izan duzue txapelketan? Ane: Berezia da. Adibidez, Gasteizen jokatu genituen partidetan, lau frontoi zeuden polikiroldegian. Horrenbeste andre, aldi berean, pelotan jokatzen ikustea oso hunkigarria da. Jone: Jende asko ezagutu dugu eta hori aberasgarria da beti. Euskal Herriko hamaika txokotako andrak ezagutu ditugu: Azpeitia eta Iruñakoekin, adibidez, harreman zuzena dugu. Valentziako bat ere etorri izan da txapelketak egin ditugunean. Hegazkina hartu eta Larrabetzura etorri da bera bakarrik, esku pilotan jokatzera. Bartzelonako andrak ere etorri dira herrian egin ditugun topaketetara. Halako esperientziak beti dira onak.
Lau borrokalarietatik bakarrik bi identifikatu ahal izan zituzten: Ramón Portilla CNTko borrokalaria eta Nicolas Obregón Euzko Gudarosteko CNTren Sacco Wanzetti batailoiko kaboa. Ekitaldian Iñigo Gaztelu Larrabetzuko alkateak eta Karraderan elkarteko kideek hartu zuten parte.
En enero, el instituto de la memoria, GOGORA, se puso en contacto con el alcalde para darle a conocer el acto donde se daría el último homenaje a los restos de los milicianos encontrados los dos últimos años en el municipio de Larrabetzu. El equipo de gobierno decidió que fueran personas del pueblo junto a cargos públicos los que participarán en el homenaje que se realizó en Elgoibar el pasado mes de febrero. El alcalde contacto con los representantes de la CNT para coordinar con ellos y que fueran ellos los que depositaran los restos de los militantes de la CNT identificados.
instagram: instagram.com/larrabetzuko_udala/
Jone: Bai. Goraka doa Emakume Master Cup. Aurtengoa laugarrena izan da eta nabaritzen da, edizioz edizio, gero eta andre gehiagok parte hartzen duela. 12-50 urte bitartekoak aritu gara, adibidez, aurtengoan.
Ane: Egia da bidea egin dugula. Edonola ere, badaude bestelako kiroletan aritzen direnak eta hedabideetan agertzen ez direnak. Palakoa da argiena: maila handia duten emakumeak daude, baita Larrabetzun ere, eta horiek ez dira inon ageriratzen. Egia da gizonen kiroletan ere hala gertatzen dela, eta esku pilotak duela palak baino indar gehiago. Gure aldetik hori sentitu dugu askotan.
https://twitter.com/larrabetzuudala
Gero eta arrakastatsuagoa da Emakume Muster Cup.
ANE BARAIZARRA eta JONE GOIRI
www.facebook.com/larrabetzun
Emakume Muster Cup pilota txapelketaren final laurdenetara iritsi dira Jone Goiri eta Ane Baraiazarra pilotari larrabetzuarrak. Txapelketaren laugarren edizioa izan da aurtengoa eta final erdien atarian geratu da bikotea. Txapelketatik kanpo geratu izanak ez ditu pilotalekutik atera. Lagunartean arituko dira aurrerantzean pilotari joka.
Portilla eta Obregónen gorpuzkiez gainera, bakarrik Millan Zabala Donostiako Udaleko Gauzainen Kidegoko langilearenak identifikatu ahal izan dira. Identifikazio lanetan ibili direnek ezin izan dute jakin nortzuk diren gainontzeko 21 lagunak. Dagoeneko 51 lagun hobiratu dituzte Duintasunaren kolunbarioan, eta bakarrik horietako sei nortzuk diren ezagutu da. Aipatutakoaz gainera, Sabino Atutxa Olabarri, Jesús Zuaza Mondragón eta Joaquín Garro dira.
15
IZAPIDEEN LIBURUA Udala herriari zabaltzen ari gara. Tramiteen Eskuliburua kontsulta-agiri bat da. Bertan, herritarrek udalarekin egin ditzaketen tramiteei buruzko informazioa modu argi eta errazean biltzen da. Tramite bakoitzerako fitxa bat sortu da. Bertan, honako hauek azaltzen dira: zertan datzan, nork eska dezakeen, zein agiri aurkeztu behar den, non tramitatzen den, kostua (edukiz gero), ebazteko epea, tramiteari oinarritzen den lege-esparrua, eskaera jaso ostean bideratzen den prozedura geroko tramiteen laburpena eta, azalpen gehigarririk behar izanez gero, oharrak ere bai. Zenbait kasutan, aurkeztu behar diren agiri batzuk zuzenean fitxatik deskarga daitezke. Partikularrek eginbehar bat betetzeko edo eskubide bat baimentzen, ematen edo hori egikaritzea edo gozatzea ahalbidetzen dion agiri bat eskuratzeko asmoz egiten duten eskaera edo informazio-emate oro jotzen da izapidetzat 2017. urtean hasi zen Tramiteen Eskuliburua prestatzen, eta udaleko sail guztiak aritu dira horretan. (2018eko apirilaren 20tik aurrera udal-webguneko atal honetan kontsulta daiteke.) Zure ekarpenak, iradokizunak…. Bialdu udalera udala@larrabetzu.eus erabiliz edo idatziz udaletxera ekarri.
El Manual de Trámites es un documento de consulta donde se recoge de forma clara y sencilla la información sobre los trámites que la ciudadanía puede realizar con el Ayuntamiento. Se ha creado una ficha para cada trámite, explicando en qué consiste, quién lo puede solicitar, qué documentos se deben presentar, dónde se tramita, el coste si lo tuviera, el plazo de resolución, el marco legal en el que se basa el trámite, el procedimiento que se sigue después de la recepción de la solicitud, el resumen de trámites posteriores y las observaciones en caso de necesitar alguna explicación extra. En algunos casos, es posible descargarse directamente desde las fichas varios de los documentos que se deben presentar. El Manual de Trámites se comenzó a confeccionar en 2017, y en él han trabajado todos los departamentos del Ayuntamiento. (Desde abril de 2018 ya será posible consultarlo en esta sección de la web municipal) Este manual es un paso más para mejorar la atención a la ciudadanía. Es un documento vivo y seguro que necesitará ser modificado en breve para actualizarlo y mejorarlo. No dudes en hacernos llegar tu aportación, sugerencia, consulta. Para esto puedes dirigirte al ayuntamiento, de lunes a viernes, de 08:00 a 13:30, por teléfono (944557009) o vía e-mail udala@larrabetzu.eus