06.2014
P912013 | JUNI-JULI-AUGUSTUS 2014 | VERSCHIJNT VIER KEER PER JAAR | AFGIFTEKANTOOR GENT X
www.davidsfonds.be . 3 euro
De Groote Tocht van Annemie Peeters
“Ik wil relevante radio maken” 24
32
40
WELK TYPE SPEURDER BENT U?
“THEE IS HET SUMMUM VAN PUURHEID”
ZOEKEN NAAR HET VERDWENEN PANEEL
Zomerzoektocht in Limburg
Thee-experte Ann Vansteenkiste
Zomercursus over het Lam Gods
boeken
32
TEKST
Lieselotte De Snijder BEELD
Katrien Grevendonck
“Thee is het summum van puurheid” Thee-experte Ann Vansteenkiste over haar tweede theeboek Zoals Conscience zijn volk leerde lezen, zo wil Ann Vansteenkiste haar volk thee leren drinken. En dat dat aardig lukt, bewijst de Rumbeekse thee-experte met de publicatie van haar tweede theeboek bij Davidsfonds Uitgeverij. Zelfgeplukt gaat niet over de klassieke thee, maar over infusies van kruiden en bloemen. Wij schoven aan voor een heuse theedegustatie.
M
et z’n elven zijn we die zonnige lentedag in Zétrud-Lumay. Maar wat graag steken we de taalgrens over om tussen de bloesems thee te proeven in de tuin van een gastvrije collega. Onder het gekakel van kippen en het gebalk van ezels zoeken we een plekje aan de tuintafel. Tussen de zelfgemaakte koekjes en cupcakes staan vier theepotten te wachten om gevuld te worden met kruiden. “Zo’n prachtige tuin, zeg,” joelt Ann Vansteenkiste als ze aankomt. “Daar gaan we gebruik van maken.” Enthousiast schiet de herboriste in het rond en in een wip zet ze drie kruiden- en bloemenmengelingen op tafel: Marokkaanse munt, brandnetel met paardenbloemblaadjes en madeliefjes, en citroenmelisse met appelbloesem. Uit een van de rieten manden vol kruidenpotjes tovert ze ook een aantal gedroogde bessen en hibiscusbloemen, die zorgen voor een prachtige rode infusie. Het is de start van een boeiende namiddag over
de heerlijke en heilzame infusies van kruiden en bloemen die centraal staan in het boek Zelfgeplukt.
Zeg niet te snel thee “Thee is het waterige aftreksel van de bladeren van de Chinese theeplant. Infusie is het aftreksel van alle andere planten. Dat is
Thee heeft alle vrijheid nodig: geen grammen, geen graden, geen minuten
een belangrijk onderscheid, al maken we dat in onze taal niet altijd,” leidt Vansteenkiste de degustatie in. “Het verklaart meteen
waarom ik een tweede boek heb geschreven. De mogelijkheden met kruiden en planten zijn eindeloos: je kunt bijna alle planten gebruiken – behalve enkele soorten die je maar één keer kunt drinken (lacht).” Dat was ook onze reflex toen we zagen dat er madeliefjes in een van de theepotten zitten: zijn die niet giftig? “Madeliefjes zijn niet zo onschuldig als ze eruitzien, want er zitten saponinen of zeepstoffen in. Je mag ze in thee doen, maar niet te veel. Eén keer een stuk of vijf is genoeg. In een zeer lage dosis reinigen ze je lichaam.” “Ook de brandnetel en de paardenbloemblaadjes zijn reinigend,” gaat Vansteenkiste voort. “Ze werken dus goed samen. De natuur geeft het zelf aan, maar wij weten dat niet meer. Munt is verfrissend en bevordert de spijsvertering. Citroenmelisse en appelbloesem zijn opwekkend maar toch rustgevend. Dat lijkt een contrast, maar dat is niet zo: je wordt er zen van. De besjes zijn dan 33
boeken
weer een bom vol vitamine C. Als je wilt dat kruiden effect hebben, moet je weten welke elkaar versterken en welke niet.” De heerlijke geuren die uit de potten komen, beloven alleszins veel goeds.
Thee houdt van flessenwater
Het boek In Zelfgeplukt toont Ann Vansteenkiste welke planten u kunt gebruiken voor infusies van kruiden en bloemen, hoe u ze moet drogen, welke combinaties heerlijk smaken en welke planten u moet gebruiken bij de behandeling van veel voorkomende kwalen. Het boek telt 208 pagina’s en kost 27,50 euro. INFO www.davidsfonds.be/uitgeverij en www.curiosithee.be.
34
Terwijl de planten rustig hun werk doen in het warme water, beantwoordt de theeexperte al onze vragen. “Nee, het klopt zeker niet dat je kruiden maar twee minuten mag laten trekken,” zegt Vansteenkiste gedreven. “Medicinale kruiden moet je minstens een kwartier laten trekken, want zo lang duurt het voor de cel zijn stoffen vrijgeeft.” Dat die richtlijn op theeverpakkingen staat, komt omdat de dosis in standaardkruidenthees veel te hoog is. Als je die dus te lang laat trekken, is de thee niet meer te drinken. “Als je respect hebt voor de natuur, gebruik je minder kruiden, maar laat je ze langer trekken. In de theepotten die hier op tafel staan, zit anderhalve liter water. En daar heb ik telkens maar een paar blaadjes of takjes in gedaan. Dat doe ik puur op het gevoel. Thee heeft alle vrijheid nodig: geen gram-
men, geen graden, geen minuten.” Daarom pleit Vansteenkiste ook voor losse thee en gebruikt ze flessenwater in plaats van leidingwater. “Niet om het even welk flessenwater: mineraal arm water,” legt de thee-experte uit. “Als je op de fles kijkt naar de droogrest, moet die minder dan 50 mg per
Als er geen beestjes op mijn theeblaadjes zitten, hoef ik ze niet liter zijn. Er zijn maar weinig soorten water die daaraan voldoen. Hoe minder stoffen er in het water zitten, hoe meer er uit de plant worden gehaald. Als er veel mineralen in het water zitten, verbinden die zich met de stoffen van de plant. Daardoor krijg je een onoplosbaar zout dat boven op je thee blijft drijven. Dat zorgt voor een donkere en troebele kleur. Mijn theepot is dan ook mijn labo: als ik een kopje thee maak, zie ik meteen of het water goed is.”
Zoet zonder suiker Intussen hebben de infusies lang genoeg getrokken en kunnen we proeven. Hoewel de aftreksels er niet zo donker uitzien, is de smaak toch vol en rijk. De kopjes zijn snel leeg – en al even snel bijgevuld. Ook een van de verknochte koffiedrinkers aan tafel is verrast door wat ze proeft. En dan volgt er een bekentenis: “Ik was vroeger ook een fervente koffiedrinker,” zegt Vansteenkiste, “maar om gezondheidsredenen ben ik daarmee gestopt. Aangezien ik vaak in koffiehuizen kom die mijn thee gebruiken, drink ik af en toe nog koffie, want thuis is het altijd thee (lacht).” Waarop anderen aan tafel meteen opbiechten dat ze alleen thee drinken als er zoetstof in zit. Gelukkig staat er geen suiker op tafel en moet de thee puur geproefd worden. “Als je dan toch zoetmiddel wilt, kies dan voor ongeraffineerde rietsuiker of goede honing,” raadt de herboriste aan, “want daar zitten de vitaminen en mineralen nog in. Maar het beste is om natuurlijke zoethouders toe te voegen, zoals kaneel, zoethout of gedroogde stukjes fruit, zoals vijg dadel of abrikoos. Of cacaodopjes.
Dat is trouwens een van mijn nieuwe theesoorten.” En prompt vertelt ze een van haar vele anekdotes. “Cacaodopjes zijn het natuurlijke afval van cacaobonen als je chocolade maakt. Ik koop die dopjes van the Chocolate Makers, twee Amsterdammers die op een eerlijke manier chocolade maken. Om aan hun fair trade en biologische cacaobonen te geraken, werken ze samen met Tres Hombres, drie stoere mannen die met een zeilboot cacaobonen gaan halen in de Caraïben en ze vervoeren zonder CO2-uitstoot. Als ze aankomen in de haven van Amsterdam, worden ze ook zonder uitstoot naar The Chocolate Makers vervoerd, met bakfietsen en andere 35
boeken
vervoermiddelen die CO2-neutraal zijn.” De thee van die cacaodoppen is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor je lichaam, want er zit maar een heel klein beetje vet en geen suiker in. Het perfecte alternatief voor chocolade dus, al ruikt het feller dan het proeft.
ten beestjes zitten. Als er geen beestjes op zitten, hoef ik ze niet. Het moet gonzen van het leven. Die kwaliteit betaal je natuurlijk, maar ik ben een nichemadam, ik hou van duur.” Alleen zo vindt Vansteenkiste de beste thee en kan ze projecten ondersteunen die anders geen kans zouden krijgen. Een van de
Geen haast, wel tijd
De lezing Ann Vansteenkiste trekt vanaf het najaar door Vlaanderen om bij verschillende Davidsfonds afdelingen te vertellen over thee en infusies van kruiden en bloemen. Bent u benieuwd hoe zo’n theesessie verloopt? Bekijk dan zeker het sfeerfilmpje op www.davidsfonds.be.
36
Ann Vansteenkiste is duidelijk bevlogen door thee en kan er niet over zwijgen. Geen wonder dat topchef Sergio Herman bij haar terechtkwam toen hij een theesommelier zocht voor zijn voormalige toprestaurant Oud Sluis, Pure C in Cadzand en nu ook voor The Jane in Antwerpen. Ondertussen wordt de thee-experte overal gevraagd voor lezingen over thee. Tussendoor reist ze de hele wereld rond om theevelden te bezoeken en te zien hoe het er toegaat en hoe planten en werknemers er worden behandeld. “Ik geloof niets meer. Ik heb al zoveel theevelden gezien: de prachtigste websites en verhalen, tot je er echt bent. Mijn boek gaat dan ook over meer dan thee en kruiden: het is een pleidooi voor kleinschaligheid en correcte landbouw. Op mijn theeblaadjes moe-
Thee vraagt tijd. Thee is no hurry theevelden in Sri Lanka, bijvoorbeeld, waar ook Oxfam aankoopt, kan blijven bestaan omdat zij bereid is om een eerlijke prijs te betalen voor hun thee, die nog met de hand geplukt wordt. Op die manier breidt het theeverhaal van Vansteenkiste zich steeds verder uit. “Thee is een rode draad in mijn leven, ook al was die een tijdje verwaterd door koffie. De kern is de zoektocht naar zuiverheid. Thee is het summum van puurheid. En van rust. Thee vraagt tijd. Thee is no hurry.” ¶