Mattie

MATTIE DE GROTE ENERGYDRINK TEST!

EXTRA DIK NUMM ER

EN VERDER: PS4 vs XBOX ONE - Cheats voor de leukste games - School survival gadgets - Gave beroepen - Filmrecensies - Get the look - Moppen - Spannende sporten - Doe-het-zelf - Nieuwe sporten - Weetjes, feitjes en meer - Enge dieren - De allerleukste apps - Poster - Matties Meisje - Wat vinden jullie.

Nummer 1, Januari 2014 Prijs e 3,95

BOYS ONLY

Inhoud

35

Media Nieuws PS4 vs XBOX ONE Gastcolumn GTA5 cheats Apps & zo Minecraft cheats

4 10 21 32 34 35

6

Sport Spannende wintersporten 6 Jonge sporthelden 26 Vissen 36 Nieuwe sporten 38

22

School Huiswerktips Dyslexie Technasium Weetjes & zo Spiektips School gadgets Dyscalculie Biologieles

12 13 22 25 40 44 45 49

De makers van Mattie

2

Hoofdredactie Florien Haverkort • Vormgeving Sanne van Alderwegen, Lisa Boonstra, Akke Boonstra • Eindredactie Esmée Bakkenes, Charlotte

! s e i tt a M Hey

50

Wat vindt Mattie?

Boekbespreking The Hobbit Bro’s before ho’s Wat vinden jullie?

41 50 51 54

Getest Energydrank 14 Gel 20 Doe-het-zelf proefje 48

48 & Verder

46

Reddingboot Alles over je lichaam Ambulance Enge dieren Get the look Goede voornemens Moppen

16 30 31 42 46 52 53

School saai? Meestal w el. Maar, dat het ook leuk kan zijn lees je deze maand in Mattie. Zo hebben w e bijvoorbeeld huisw erktips om het nieuw e jaar goed van start te gaan op school. Ook de spiektips zijn van de partij, want waarom zou je moeite doen om te leren voor een saaie woordjestoets?

Daarnaast zijn w e deze maand langs gegaan op het Technasium.

Dat is een school die speciaal gericht is op de technische vakken. Misschien is dat w el iets voor jou! Je leest er alles over vanaf bladzijde 22.

Maar natuurlijk gaat deze Mattie niet alleen over school.

Zo hebben w e w eer veel leuke w eetjes voor je! Wat is de lekkerste energydrank en w elke gel kan je het beste in je haar smeren? Dat hebben w ij voor jou getest.

En niet te vergeten: de games.

Cheats voor het spel Minecraft en GTA5 en een artikel over de nieuw e PS 4 en de XBOX one.

Kortom, voorlopig hoef je je nog niet te vervelen! W ij hebben w eer een bomvol tijdschrift gemaakt, speciaal voor jou.

Have fun!

Florien Haverkort (De baas van Mattie)

Dettmers, Michiel Gritter • Beeldredactie Erwin Wamelink • Webredactie Patrick Kieftenbelt, Yvette van Ek • Redactie Jolien van Gaalen

3

Nieuws

‘Mighty Mike’ beste darter ter wereld De Brabander Michael van Gerwen is het nieuwe jaar goed begonnen. Op de eerste dag van 2014 is hij namelijk wereldkampioen darts geworden. Dit deed hij door zijn Schotse tegenstander, Peter Wright te verslaan met 7 – 4.

Van Gerwen begint de wedstrijd sterk, maar halverwege weet tegenstander Peter Wright terug te slaan. De opvallend geklede Schot met de bijnaam “Snakebite” blijkt na 3 sets een addertje onder het gras te zijn. Van Gerwen laat wat steken vallen en verliest een aantal sets, maar hij laat zich niet zomaar van de kaart brengen en gaat er uiteindelijk vandoor met de wereldtitel.

“Op het einde was ik zó nerveus. Gelukkig gaat het er uiteindelijk niet om hoe je de finale wint, maar dat je hem wint’’, aldus Van Gerwen.

Een spetterend begin van het nieuwe jaar dus, voor Van Gerwen.

Het oud & nieuw feest moest hij voor deze keer aan zich voorbij laten gaan. “Ik ga lekker op mijn bed liggen en een paar films kijken”, vertelt de darter op de dag voor de finale.

Onverdienstelijk is het winnen van de wereldtitel niet. Het levert de Brabander zo’n 300.000 euro op, het hoogste bedrag dat ooit is uitgereikt bij een dartsoernooi. Nooit eerder verdiende een darter meer geld aan het winnen van toernooien dan Michael van Gerwen.

Van Gerwen is de tweede Nederlander die de wereldranglijst aanvoert. Hij volgt Raymond van Barneveld op, die de toppositie in 2007 en 2008 bereikte.

Bron: ANP

Enkele reis naar Mars Het kost je 7 maanden van je leven om er te komen, maar dan ben je wel een van de uitverkorenen die op Mars woont.

Een prima plan, volgens de ruim 200.000 personen die zich aanmeldden voor de missie ‘Mars One’. De meeste aanmeldingen komen uit de Verenigde Staten (zo’n 48.000), India (21.000) en China (13.000).

Inmiddels is die droom voor de meesten alweer ten einde. De organisatie heeft 1058 personen geselecteerd voor de tweede ronde, waaronder twee Nederlanders.

De tweede ronde bestaat uit een medische keuring en een persoonlijk gesprek. De komende jaren zullen de geselecteerden aan strenge testen en trainingen worden onderworpen.

nieuwe buren bij.

De splinternieuwe Marsmannetjes en –vrouwtjes moeten gaan wonen in speciale verblijven die van te voren naar de planeet worden gebracht met onbemande raketten. Volgens de oprichter Bas van Lansdorp zal het project een nieuwe generatie helden introduceren. “De eerste ontdekkingsreizigers naar Mars zullen de geschiedenisboeken in gaan”.

Mars is, volgens Van Lansdorp, geschikt voor langdurige menselijke bewoning. Er is

water om te drinken, om planten de laten groeien en om zuurstof van te maken Ook lijkt het dag/nachtritme van Mars veel op dat van Aarde en zijn er nuttige grondstoffen als stikstof.

Als het aan de oprichter ligt, kan de hele wereld meekijken met de Mars One expeditie. Het hele traject, van de selectie van de bemanning tot het uiteindelijke leven op Mars, wil Van Lansdorp op tv uitzenden.

Bron: Nu.nl en NOS.nl

De Mars One missie moet leiden tot de oprichting van een kolonie op Mars, waar mensen hun leven lang verblijven.

Voorgoed emigreren dus, want een terugreis van mars naar de aarde is technisch onmogelijk en onbetaalbaar. In eerste instantie is het de bedoeling van de organisatie om over tien jaar twee mannen en twee vrouwen naar mars te sturen.

Daarna krijgen ze er iedere twee jaar

4

Wist je dat...

Als je 6 jaar en 9 maanden scheten zou laten, je genoeg gas hebt

GOOGLE-ROBOTS WINNEN WEDSTRIJD De beste robots komen bij Google vandaan. Dat is de uitkomst van een Amerikaanse robotwedstrijd die afgelopen maand gehouden is: de DARPA Robotics Challenge.

Bij de wedstrijd moeten zogenaamde ‘Humanoid’ robots een parcours afleggen en taken uitvoeren zoals: traplopen, een brandslang aansluiten en een deur openen. De robot met de meeste punten wint.

Humanoid wil zeggen dat het mensachtige robots zijn, vaak met een lichaam zoals dat van ons. Bovendien kan het dezelfde taken (zelfstandig) uitvoeren als de mens.

En precies het ontwikkelen van zo’n mensachtige robot is wat de organisator DARPA wil stimuleren. De wedstrijd is vooral bedoeld om robots te ontwikkelen die zich kunnen redden in de bewoonde wereld.

Daarnaast moeten de robots overweg kunnen met standaard (menselijke)

gereedschappen en hulpmiddelen, zoals bijvoorbeeld een hamer of een auto.

Robots die zelfstandig menselijke taken kunnen vervullen, kunnen onder andere handig zijn in de ruimtevaart. Bijvoorbeeld voor het verkennen van een planeet waarop wij als mensen niet kunnen rondlopen. Maar ook op aarde kunnen de robots handig zijn, bijvoorbeeld na een natuurramp, in een oorlogsgebied of in een door een atoombom getroffen gebied.

Dit jaar waren er vooral hoge verwachtingen van de robot van het ruimtevaartbedrijf NASA. Maar de indrukwekkende, 130 kg wegende robot behaalde een bedroevende score van 0 punten. Google ging er met de hoofdprijs vandoor. De eerste én de tweede plaats werden gewonnen door robotica-bedrijven die eigendom zijn van de zoekmachine.

De Humanoid robots zijn nu nog erg langzaam.

Soms doen ze er ruim een minuut over om een volgende beweging te bedenken. Het is nu nog toekomstmuziek, maar het is de bedoeling dat we ooit tegen een robot kunnen zeggen wat hij moet doen, waarnaar hij helemaal zelfstandig aan de slag gaat.

Van vechten aan het front, tot aan het besturen van een Ambulance.

Bron: engineeringnet.nl

Everyday I’m shuffelin’ gestolen Rapper Rick Ross heeft LMFAO aangeklaagd. Hij vindt namelijk dat de mannen van de Party Rock Anthem de wereldberoemde zin ‘Everyday I’m shuffelin’ van hem hebben gejat.

Ross rapt namelijk in een van zijn nummers de zin: Everyday I’m Hustlin’. Dat lijkt volgens hem verdacht veel op de zin die de mannen van LMFAO beroemd gemaakt heeft.

Bovendien vindt Rick Ross dat LMFAO de zin op dezelfde manier is uitspreekt als hij dat doet in zijn nummer Hustlin’. Naar eigen zeggen probeert LMFAO mee te liften op het succes van Hustlin’.

De zin van het duo LMFAO werd onder meer gebruikt in films, tv-series, videospelletjes en reclames. Ook de kledinglijn van de mannen bevat kleren met het citaat erop. Ross eist daarom een schadevergoeding. Slimme zet hoor, Rick.

Bron: Novum

Nieuwsgierig geworden naar het wereldberoemde nummer Hustlin’?

Scan de QR-code

geproduceerd om de energie van een atoombom te evenaren?

5

In de spotlights...

Op 7 februari beginnen de Olympische Winterspelen weer. Ze worden dit jaar gehouden in het Russische Sotsji. Iedereen kent de meeste sporten van de winterspelen wel. Je hebt onder andere lange baanschaatsen, slalom skiën en curling. Maar er zijn ook andere sporten die in Nederland minder bekend zijn. Ken je deze al?

Freestyle skiën – Moguls Dit is een vet gave sport. Als je goed kunt skiën, kan je natuurlijk leren om trucjes te doen. Van een schans springen bijvoorbeeld. Bij deze sport moet je van alles tegelijk kunnen! De bedoeling is dat je afdaalt vanaf een piste. Je moet zo snel mogelijk de weg naar beneden vinden, maar onderweg kom je een paar kleine schansen tegen. Daar moet je gave trucjes op laten zien. Daarna moet je dus zo snel mogelijk naar beneden zien te komen. Je tijd en het aantal punten dat je verdient met de gave trucs tellen namelijk allebei! De beste freestyle skiër wint.

6

Wist je dat...

Een mier 50 maal zijn eigen gewicht kan tillen, 30 maal zijn eigen

s s n a

n i pr

cS h

n eg Dit lijkt zo makkelijk...

Maar het is heel moeilijk! Iedereen weet wel ongeveer wat schansspringen is, maar waar krijg je nou precies de punten voor?

Het gaat bij schansspringen niet alleen om de afstand die wordt gesprongen. Het gaat er ook om of er mooi wordt gesprongen.

Als je bijvoorbeeld helemaal scheef hangt in de lucht maar wel ver springt, krijg je minder punten dan iemand die minder ver springt en wel netjes recht hangt in de lucht.

Het is trouwens zo dat op de Olympische Spelen alleen plek is voor mannen in deze sport.

Go boys!

gewicht kan slepen en altijd naar rechts valt als hij vergiftigd is?

7

Sk

8

n o t e el

Een van de engste sporten van de Olympische Winterspelen is skeleton.

Je ligt dan op een soort van mini slee, op je buik en met je hoofd naar voren. Je gaat met heel hoge snelheden naar beneden op een bobsleebaan.

De bedoeling is dat je de snelste tijd neerzet, want degene met de snelste tijd wint. Je moet wel goed oppassen dat je niet valt, want dan doe je je ontzettend veel pijn. Dat komt omdat je zo hard naar beneden gaat en een heel dun pak aanhebt. Dat dunne pak zorgt ervoor dat je zo snel als mogelijk is naar beneden kunt zoeven en de beste tijd neer kunt zetten.

Wist je dat...

Mensen en dolfijnen de enige diersoorten zijn die seks voor

Short track Zo hard mogelijk rijden, dat is de bedoeling bij short track.

Je rijd op een 111 meter lange ovaal, op een ijshockeybaan.

Je start met vier tot zes deelnemers aan een heat, dat is een soort van voorronde. Je mag in die heat je tegenstanders niet duwen, maar je moet wel zorgen dat je als een van de eersten over de finish komt. Alleen de eerste twee gaan namelijk door naar de volgende ronde. Zo kom je vanzelf bij de finale uit. Degene die dan als eerste over de finish schaatst, wint.

Wil je weten waar je al deze sporten kunt doen? Kijk dan op de site! het plezier hebben? - Er 336 kuiltjes in een golfbal zitten?

9

Playstation 4 v Hè hè, na vele jaren wachten is het dan eindelijk zover: we kunnen weer gamen op nieuwe consoles! Sony heeft de Playstation 4 uitgebracht en Microsoft de Xbox One. Wat is er allemaal nieuw en welke console is nou eigenlijk het beste?

Playstation 4 Op 23 maart 2007 bracht het Japanse bedrijf Sony de Playstation 3 uit. Zes jaar later was het op 29 november 2013 dan eindelijk tijd om de nieuwe generatie uit te brengen: de Playstation 4. Zowel aan de binnenkant als aan de buitenkant is er veel veranderd.

De Playstation 3 maakte nog gebruik van het zogenaamde ‘Cell’-systeem. Dat systeem bestond uit microprocessors die door Sony zelf zijn ontwikkeld. Omdat het een compleet nieuw systeem was, was het best moeilijk voor gamemakers om games voor de Playstation 3 te maken. Met de Playstation 4 is dat verleden tijd.

De Playstation 4 gebruikt nu een ‘x86’systeem. Dat is hetzelfde systeem waar computers en laptops ook op draaien.

Gamemakers kunnen nu veel makkelijker games voor de Playstation 4 maken, omdat ze al goed bekend zijn met het systeem. De Playstation 4 heeft een supersnelle processor, een veel sterkere videokaart, maar al helemaal indrukwekkend is het werkgeheugen. De Playstation 3 had 512 megabytes aan werkgeheugen, de Playstation 4 heeft 8192 megabytes (of 8 gigabytes) aan werkgeheugen. Dat is dus zestien keer zoveel!

DE VERSCHILLEN Er zijn eigenlijk w einig verschillen tussen de tw ee consoles. Ze zien er dan w el allebei anders uit en gebruiken verschillende controllers, maar aan de binnenkant is er w einig verschil te vinden. De consoles gebruiken dezelfde processor, dezelfde videokaart en hebben evenveel geheugen. De enige tw ee grote verschillen zijn het verschil in prijs (de Xbox One wordt 100 euro duurder) en de beschikbaarheid van de consoles (de Xbox One is nog niet in Nederland te koop).

Verder heeft de Playstation 4 een snellere blu-rayspeler dan zijn voorganger en de console ziet er nu vierkanter uit. De controller is niet veel veranderd, behalve dat er nu een touchpad en een lichtgevende knop op zitten.

De Playstation 4 is in Nederland te koop voor 400 euro.

10

Wist je dat...

De langste man ter wereld 2,72 meter was? - Op de Mount Everest

vs Xbox One Xbox One Het Amerikaanse bedrijf Microsoft bracht op 2 december 2005 de Xbox 360 uit.

Acht jaar later was het op 22 november 2013 tijd voor de opvolger: de Xbox One. Net als bij de Playstation 4 heeft de Xbox One een totale make-over gekregen.

De Xbox 360 maakte gebruikt van het ‘PowerPC’-systeem. Vooral oudere Mac-computers van Apple maakten ook gebruik van dat systeem. Het was voor gamemakers niet heel moeilijk om games voor de Xbox 360 te maken, maar het is nu nog makkelijker geworden.

Welke moet je nou kopen? Als je geen zin hebt om te wachten is er maar een keus: de Playstation 4. Als je w el kunt wachten en je bent nog niet zeker van je keus, is het verstandig om op reviews van de Xbox One te wachten. P as dan is het mogelijk om een goede vergelijking te maken tussen de tw ee nieuw e consoles. Welke console je ook in huis haalt: ze hebben allebei indrukw ekkende hardware aan boord die gegarandeerd zorgt voor een vette game-ervaring!

De Xbox One maakt namelijk net als de Playstation 4 ook gebruik van een ‘x86’systeem. De gloednieuwe console van Microsoft heeft dezelfde supersnelle processor en sterke videokaart als de Playstation 4 aan boord. Ook bij de Xbox One is het geheugen zestien keer groter geworden: van 512 megabytes naar 8 gigabytes.

De Xbox One kreeg veel kritiek omdat het niet mogelijk zou zijn om tweedehands games op de console te spelen. Ook zou de nieuwe console constant met het internet verbonden moeten zijn om te kunnen gamen. Microsoft heeft geluisterd naar de kritiek en heeft ervoor gezorgd dat het wel mogelijk om tweedehands games te kunnen spelen. Verder moet je alleen als je voor het eerst je Xbox One aanzet verbonden zijn met het internet.

Ondanks dat de Xbox One afgelopen november in Europa is uitgebracht, hebben Nederlanders pech. De nieuwe console is alleen in Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk, Ierland, Italië en Engeland te koop. De reden is dat Microsoft nog druk bezig is met vertalingen. De Xbox One komt nog dit jaar naar Nederland, maar wanneer precies is nog onbekend.

Met een prijskaartje van 500 euro ligt de prijs dan wel een stuk hoger dan die van de Playstation 4.

meer dan 20.000 kilo afval ligt? - Alleen vrouwelijke muggen steken?

11

goed je huiswerk maken, hoe doe je dat eigenlijk?

Je hebt er vast niet altijd zin in, maar het maken van huiswerk hoort er nou eenmaal bij. Gelukkig geeft Mattie jou samen met docente Anna Leenstra de beste tips & tricks en is je huiswerk zo gefixt!

Wie is Anna Leenstra?

Anna Leenstra is docente Nederlands op een middelbare school.

Ze krijgt vaak vragen van leerlingen over hoe je goed je huiswerk maakt. Gelukkig kan Anna ze altijd goede tips geven.

tip 1 Bepaal voor jezelf wanneer je aan je huiswerk gaat.

Sommige kunnen zich beter ’s avonds concentreren op hun huiswerk, anderen hebben meer concentratie wanneer ze het gelijk na school doen. Ga na wat voor jou geldt en plan op basis hiervan je dag in. Dus ga je na school even wat drinken en dan gelijk aan de slag? Of ga je na school eerst computeren en ga je na het eten weer verder met het huiswerk? Bepaal dit voor jezelf en houd je vervolgens ook aan dit vaste ritme, zo voorkom je uitstelgedrag.

tip 2 Bekijk waar je goed in bent en waarin niet.

Het is handig als je van jezelf weet in welke vakken je goed bent en in welke je minder goed bent. Waarom is dit handig? Op basis hiervan kan je indelen met welk huiswerk je eerst aan de gang gaat en wat later komt. Weet je bijvoorbeeld van jezelf dat je niet goed bent in Nederlands, maar dat je wiskunde met twee vingers in je neus doet? Deel je tijd dan zo in dat je Nederlands als eerste doet, want dan ben je nog geconcentreerd. Daarna ga je aan de slag met Wiskunde.

tip 3 Zorg ervoor dat je af en toe ook ontspant.

Vooral wanneer je veel leerwerk hebt, is dit een goede tip. Als je namelijk te weinig ontspant en te hard leert, kan het zijn dat dat juist niet goed werkt. Wanneer je veel te fanatiek leert, heb je juist kans dat je op een gegeven moment niks meer in je opneemt. Neem dus af en toe even een pauze. Ga hierin een boek lezen, sporten of even wandelen. Uit onderzoeken blijkt dat gamen juist niet goed werkt, dus bewaar dat voor wanneer je je huiswerk helemaal af hebt.

tip 4 Beloon jezelf als je je huiswerk af hebt.

Als je klaar bent met je huiswerk, is het leuk om jezelf een beetje te belonen. Zo heb je iets om naar uit te kijken en dat kan je motiveren om je huiswerk te maken. Zo kan je bijvoorbeeld na het doen van je huiswerk chillen met je vrienden, een film gaan kijken of een potje gaan gamen. Zorg er wel voor dat je niet teveel aan je beloning denkt tijdens het huiswerk, want dan sla je minder op.

tip 5 Zorg voor afwisseling.

Het maken van het huiswerk wordt iets minder vervelend wanneer je zorgt voor veel afwisseling. Heb je bijvoorbeeld huiswerk voor twee talen zoals Frans en Duits? Doe deze twee vakken dan niet achter elkaar, maar doe er een bètavak tussen zoals Wiskunde. Ook is het vaak leuker als je afwisselt tussen maakwerk en leerwerk.

tip 6 Let goed op waar je je huiswerk maakt.

Het werkt niet als je je huiswerk maakt op een rommelige plek. Dan kan je je namelijk helemaal niet goed concentreren. Het beste is om een aan een opgeruimd bureau te gaan zitten met een goede stoel. Zorg ervoor dat je op een rustige plek bent zonder veel afleiding van anderen.

12

Wist je dat...

Een luiaard slechts een keer per week zijn behoeftes doet? -

Dyslexie. En DAN?!

Brent van Herk (12) heeft dyslexie. Maar voor hem is het niet vervelend. Brent heeft zijn dyslexie gebruikt voor een goed doel: zijn eigen website. Hiervoor kreeg hij begin van het jaar al een jeugdlintje uit handen van de burgemeester van Bladel. Vorige maand won Brent de Dyslexie-talentenprijs.

Hoe ben jij erachter gekomen dat je dyslexie hebt?

Met welk idee ben je de website begonnen?

Wat vond je van de prijs die je won?

Omdat ik in groep 3 moeite had met leren lezen. Daarom moest ik thuis veel oefenen maar toen lukte het nog steeds niet. Ik werd heel erg gefrustreerd. Mijn ouders lieten me testen in de grote vakantie en toen bleek dat ik dyslexie heb.

Ik houd veel van techniek en dingen bouwen en wil ik graag andere kinderen met dyslexie helpen. Ook wil ik laten zien dat het niet alleen maar vervelend is.

Met dyslexie kan je andere dingen weer heel erg goed, die anderen misschien niet kunnen.

Super leuk, ik had nooit gedacht dat er zo veel media aandacht bij zou komen.

En hoe was Paul natuurlijk?

Paul van Loon is een hele leuke gewone gast, die erg grappig is.

Hoe was het voor jou in het begin om te weten dat je dyslexie hebt?

Ik was blij dat ik wist waarom het lezen niet lukte zoals het moest.

Hoe ben je omgegaan met je dyslexie?

Ik heb groep 3 nog een keer over gedaan om weer goed in mijn vel te zitten. Ik heb ook remedial teaching (soort leerhulp) gekregen van Janske, zij heeft dit gedaan tot halverwege groep 6. Ik ben veel blijven lezen en vond het opeens erg leuk om te lezen.

Hoe help jij kinderen met dyslexie via de site?

Ze kunnen vragen aan me stellen of als ze ergens mee zitten probeer ik ze er mee te helpen. Ook kunnen ze op mijn website ‘flitsen’. Dit zijn woorden die snel op het scherm komen die ze dan moeten zeggen.

Hiermee train je de hersenen en dat is erg goed voor kinderen met dyslexie.

Je hebt eerder al een lintje gekregen. Wat is belangrijker voor je: Het lintje of de dyxlexie-prijs?

Ik vind de Dyslexie-talentenprijs belangrijker want zonder deze prijs zou ik geen lintje gehad hebben. Maar het lintje is ook super gaaf!

Ben je al naar de Efteling geweest? Zo ja, hoe was het?

Nee dat komt nog!!

Hoe kwam je op de naam van de website?

Ik wil dyslexie van een positieve kant bekijken!

Op ieder werelddeel een stad voorkomt die Rome heet?

13

Test

Welke energydrank Op de middelbare school een standaard recept: een blikje energydrank met een frikandelbroodje. De zoete geur van de vloeibare oppeppers komt je op bijna iedere middelbare school tegemoet. Welk merk smaakt het best? We kochten bij verschillende supermarkten vijf populaire merken en gingen testen op Het Twickel College in Delden.

Golden P ow er

Bullit Energy Energy Slammers Drink

Aldi, prijs: e0,29 (per 250 ml)

Plus, prijs: e0,29 (per 250 ml)

Nick, 13 jaar “Het pluspunt was de smaak, hij smaakte best lekker. Er zitten geen minpunten aan. Het is gewoon een lekker drankje.”

Cijfer: 8

Nick “Deze smaakte iets beter dan nummer 1.

De smaak was beter, gewoon lekkerder.

En er zat gelukkig iets minder prik in.

Cijfer: 8,5

Prijs: e0,95 (per 250 ml)

Milan “Ja, dit was wel beter dan de eerste. Ik vind dat deze veel meer smaak heeft, daar gaat het om. Dus krijgt-ie ook een hoger cijfer.

Cijfer: 9Thijmen “Ik vond ‘m lekker. Hij smaakte beter, er zit gewoon meer smaak aan. Er was ook een minpuntje. Er zat voor mij iets teveel prik in.”

Cijfer: 8,5

Milan, 12 jaar

“Ja, dit is lekker! Sinaasappelsap, daar doet het me aan denken.

Het smaakt gewoon goed, er zijn verder geen minpunten.”

Cijfer: 8

Stijn “Deze was goed te doen. Ik proef niet heel veel verschil met de vorige. Ik vind alleen dat er minder prik in zat. Dat is een pluspunt.”

Cijfer: 8,5

Thijmen, 12 jaar “Heerlijk zoet vind ik deze. Daarom is de smaak iets minder, het is vooral een zoet drankje. Maar dat vind ik wel lekker!”

Cijfer: 7,5 Stijn, 12 jaar “Ik vind hem wel lekker smaken. Niet super, maar ook niet vies. Ik vind wel dat er te veel prik in zit. Dat is jammer.”

Cijfer: 8 Willem, 12 jaar “Ik heb nog nooit eerder energydrank gehad, maar dit drankje is wel lekker.

Ik weet niet of ik het vaker zou gaan drinken, maar om te proeven is het wel te doen.”

Cijfer: 7

14

Nick

“Deze energy drank heeft een goede smaak. Er zit voor mij alleen teveel prik in. Als er minder prik in had gezeten had ik hem lekkerder gevonden.”

Cijfer: 7,5

Milan “Ja, dit was ook lekker. Niet de lekkerste, maar goed te doen. Ik vond de vorige eigenlijk lekkerder, het was net of daar meer smaak aan zat.

Cijfer: 8,5 Thijmen “Deze was minder, maar de verhouding tussen de zoetheid en de prik was wel goed. De smaak was niet geweldig.”

Cijfer: 7

Willem

“De smaak bij nummer twee was wel goed. Maar er had wel iets minder prik in gemogen als je het mij vraagt. Daarom geef ik een lager cijfer.

Cijfer: 6

Stijn “Ik kan geen duidelijke minpunten opnoemen, maar ik vond hem tot nu toe het minst lekker. De smaak was niet heel erg goed namelijk.”

Cijfer: 8 Willem “Deze was best wel oké. Hij was zoet, dus dat is goed. Als minpunt kan ik noemen dat er teveel prik in zit.”

Cijfer: 8,5

Wist je dat...

Als er een vliegtuig over een groep pinguins vliegt, ze omhoog

is het lekkerst Red Bull

Blue Bastard

Prijs e1,25 (per 250 ml)

Prijs: e0,45 (per 250 ml)

Nick “Eindelijk een die precies genoeg prik heeft! Ik vind de smaak alleen niet zoveel aan. Er zit gewoon weinig smaak aan.”

Cijfer: 7,5

Nick “Deze is echt vet lekker! Ik vind dit echt de beste. Er zit genoeg prik in en de smaak is ook heel goed, precies zoet genoeg.

Cijfer: 9

Milan “Ja, deze smaakt en ruikt echt naar energy! Ik vind deze alleen het minst lekker, want er zit niet echt heel veel smaak aan.”

Cijfer: 7

Milan “Ja, dit is de allerbeste! Hij is gewoon goed. Genoeg prik, lekker zoet maar niet te zoet. Gewoon goed dus!!”

Cijfer: 9Thijmen “Deze smaakt echt goed! Hij smaakt een beetje naar champagne, lekker zoet met precies genoeg prik. Die verhouding is bij deze perfect.”

Cijfer: 9

5 P TO

“Veel te zoet! Nee, dit is het minst lekkere drankje. De smaak is niks aan en er zit ook weer veel te veel prik in.”

Cijfer: 6

Willem “Nee, deze is echt niet lekker. De slechtste tot nu toe. Er zit weinig smaak aan en er zit weer teveel prik in.”

Cijfer: 5,5

In bijna elke energy drank uit deze test zat teveel prik. Ook waren de meeste aan de zoete kant. De minst smakelijke energy drank was gelijk de duurste, Red Bull.

En de lekkerste was een van de goedkoopste, de blue bastard. L et bij het kopen van energy drank dus niet op de prijs, maar op de uitkomst van deze

test!

Thijmen

Stijn “De smaak is niet lekker. Het drankje heeft ook een heel rare nasmaak. Ik vind deze niet lekker, doe mij de volgende maar!”

Cijfer: 6

e i s u l c Con

Stijn

“Dit drankje heeft alleen maar pluspunten! Lekker zoet, genoeg prik. Ik kan er weinig meer over vertellen, deze is gewoon goed!”

Cijfer: 9

1.Blue Bastard 8,7 2.Energy Slammers 8 3.Bullit Energy Drink 7,9 4.Golden P ow er 7,7 5.Red Bull 6,4

Willem “Ik vind dit niet de lekkerste, maar hij smaakt wel goed. Ik vind er te weinig smaak aan zitten. Er zit wel precies genoeg prik in.”

Cijfer: 7,5

kijken en omvallen? - Honden alles in zwart-wit zien?

15

Geen golf te hoog voor de redd Het ene moment wil je net je bed in duiken; tien minuten later raas je met de reddingboot over het IJsselmeer. Als vrijwilliger bij de Koninklijke Nederlandse Reddingsmaatschappij kun je op ieder tijdstip opgeroepen worden om een schip in nood te redden.

Wijtze Barkmeijer, vrijwilliger bij de reddingboot van Lemmer: “Maar zodra je in het boothuis van de KNRM komt ben je meteen wakker. Hop, de boot op en je gaat er weer voor.�

16

Wist je dat...

Groenland niet wordt toegelaten tot de FIFA omdat er niet

dingboot van Lemmer Het is een stormachtige avond wanneer ik aankom bij het boothuis van de KNRM in Lemmer Donkere golven slaan stuk op de golven.

In het schijnwerperlicht ligt de reddingboot, die woest heen en weer slaat op de golven. Alsof zich hier straks een James Bondfilm zal afspelen. “Slecht weer hoeft niet altijd tot meer reddingsacties te leiden,” zegt Wijtze Barkmeijer, die als motorbedrijver verantwoordelijk is voor de techniek van de reddingboten in Lemmer.

“Natuurlijk is de kans dat er iets mis gaat bij een boot groter dan bij goed weer, maar er gaan nu wel veel minder mensen het water op.”

De KNRM is een organisatie die mensen redt op zee en op open water. In Lemmer zijn twee reddingboten gestationeerd.

De grote reddingboot ‘Anna Dorothea’ is 11,5 meter. De kleinere reddingboot is de ‘Hendrika Theodora’ van 6,5, die zij momenteel lenen van IJmuiden, omdat de eigen kleinere reddingboot weg is voor onderhoud. De KNRM rukt bij een reddingsactie het liefst met beide boten uit.

De bemanning van beide boten houden contact met elkaar door een portofoon.

Op de grote reddingboot moeten bij een actie 4 vrijwilligers zitten; op de kleine passen 2 of 3. Het team van de KNRM Lemmer bestaat uit 17 vrijwilligers, waaronder 3 vrouwen.

Eén brul op kanaal 16 Het begint allemaal met een pieper. Of eigenlijk, met een vaartuig dat in nood is. “Dat kunnen allemaal verschillende vaartuigen zijn, van beroepsboten tot pleziervaartuigen,” vertelt Barkmeijer. “De afgelopen jaren moest de KNRM vooral uitrukken voor pleziervaartuigen. Het gaat dan om recreanten: dagjesmensen die het IJsselmeer onderschatten en niet goed voorbereid zijn.”

Het vaartuig in nood kan op verschillende manieren hulp inroepen. In de meeste gevallen gebeurt dat via de kustwacht.

Een boot hoort een marifoon te hebben.

Die staat constant in contact met kanaal 16. Barkmeijer: “één brul op kanaal 16 en iedereen die naar dat kanaal luistert weet dat er een schip in de problemen is.”

Tegenwoordig hebben de meeste mensen een mobieltje bij zich. Vaak bellen mensen in nood vrienden, die vervolgens de kust-

Het w

Het I BarkdenkeJnsselmee . Ma r is m e i metdeenkenjer: “waar ooklang nie een en al ze da nneer dit bin t zo ge steil voor t ove men nen vaa e r w r Froubank. dTe kustal waasren één ater klaijk als d k h u e w nsan ssen eb je ater eer h n verr e zee, Wan d. D Laa hee is, k et IJ ader zou het Ineer he aar ksum l gro unn sselm lijk z je Jssel t ha lope en te on en v eer ijn. d e wasb wind meer rd w n va Stav diep aren opg orde zijn tere aait k ak s eren ten . Ma aan, chep ligt . Er ar ffect de g cht. omt en o het ligt o . Da olven Dat er v p va beru ok t ma zwa maa eel z st.” chte akt ar e kt de and het I n ko gol in h hard Jssel rt: d ven z et wa weer meer at no waar ter va lasti emen . Do n . g te o bevawe hetr ren met

oelige

IJsse

lmee

genoeg gras groeit om voetbalwedstrijden te spelen?

r

17

wacht inschakelen. De kustwacht piept de vrijwilligers op van de KNRM in Lemmer.

“Het streven is om binnen 10 minuten bij het boothuis van de KNRM te zijn.

Binnen een kwartier willen we weg kunnen varen met de reddingboot.”

Het eerste bemanningslid van de KNRM dat het boothuis binnenkomt belt de kustwacht. Door het telefoontje is het voor de teamleden duidelijk wat er aan de hand is, en op welke positie het schip ligt. De mannen en vrouwen komen intussen binnenstormen en trekken de pakken aan.

Dat zijn niet zomaar pakken, maar overlevingspakken, waar je in blijft drijven. Barkmeijer noemt nog andere belangrijke dingen die ze meenemen in hun zak: een zender om met elkaar te kunnen communiceren. En een zaklamp met fel, wit licht. “Aan die zaklamp heeft een collega in Lauwersoog zijn leven te danken. Urenlang lag hij in het water van de Noordzee.

Door het felle licht van de zaklamp heeft een helikopter hem uiteindelijk gevonden”.

18

Een snelboot, geen luxeboot Op de kleine reddingsboot dragen de bemanningsleden een helm.

“De kleine boot is open, dus met slecht weer slaat anders de regen in je gezicht: dan zie je niets meer. En met harde wind kun je je ogen niet openhouden,” zegt Barkmeijer. Van de grote reddingsboot is alleen de achterkant open, maar door het helse kabaal van de motoren en de wind zijn ook daarvoor helmen nodig, om met de microfoons in deze helmen te kunnen communiceren. Barkmeijer: “Onze reddingboot is een snelboot, geen luxeboot.”

De kleine reddingboot scheurt maximaal met 34 knopen over het water.

Voor de wiskundigen onder ons: één knoop is 1,85 kilometer per uur.

“Rond de 60 kilometer per uur is wel heel snel, hoor. Dat is topsnelheid. In het donker moet je heel erg uitkijken.” Aan boord van de kleine reddingboot is een plotter. Een plotter is eigenlijk een elektronische zeekaart, waarop de omgeving staat afgebeeld.

“Je ziet jezelf over die elektronische zeekaart varen. Je ziet alle boeien,

de positie is duidelijk. Maar op de plotter zie je de andere boten op het water niet. Je moet zelf dus nog heel goed uitkijken. De plotter is vooral handig wanneer je de positie van het schip in nood al weet.”

Op de grotere ‘Hendrika Theodora’ is een radar aanwezig, waarop de andere vaartuigen wel zijn af te lezen. Barkmeijer: “maar soms is er helemaal geen positie bekend. Dan peilen we af met de marifoon. En wanneer die niet aan boord is, heb je echt een probleem, en is het zoeken naar een speld in een hooiberg.” Gelukkig hebben de meeste mensen een mobieltje aan boord. “Dan vragen we: wat ziet u om u heen? Welke lichten? Of wanneer het nog licht is: welke kerktoren ziet u in de verte? Zo kunnen we achterhalen waar het schip zich bevindt.”

Verkrampt Op de kleine reddingboot zit voorop de stuurman, die 2 gashendels tot de beschikking heeft, de motor start en natuurlijk stuurt. Daarachter zitten twee bemanningsleden, die alle apparatuur tot de beschikking hebben.

Wist je dat...

-89,2 °C de laagste buitentemperatuur ooit gemeten is? -

Ook houden zij de plotter en de navigatie in de gaten. Op de grote reddingboot zijn 4 functies. Er is iemand die stuurt, een ander communiceert, weer een ander buigt zich over de navigatie en tot slot is er de schipper, die overzicht houdt. Vaak gaan er nog meer mensen van de KRNM mee: zij speuren bij een zoekactie het water af en doen andere hand en spandiensten aan boord.

De situatie waarin een schip in nood zich bevindt kan heel verschillend zijn.

Soms is er een schip dat vastgelopen is op de ondiepte, voor de kust van Lemmer. “We hadden afgelopen woensdag nog zo’n actie,” vertelt Wijtze Barkmeijer. “Een meneer die al 22 jaar lang zo nu en dan het IJsselmeer opvoer, liep ondanks zijn ervaring en goede voorbereiding vast op een steile bank. Wij hebben hem daar toen weg moeten slepen.”

“Een andere keer kapseisde een skûtsje. Er waren veel mensen in het water gevallen, die zich krampachtig vasthielden aan de touwen ervan.

De schipper had ze geen zwemvest

gegeven. We sprongen meteen in het water om ze er uit te halen.”

Natuurlijk sprongen niet alle bemanningsleden van de reddingboot in het water, wijst Barkmeijer er op: één iemand moet op de reddingboot blijven om daar controle over te houden. “Het was uiteindelijk een heel karwei om de mensen uit het water te halen. De mensen hadden zich al die tijd stevig aan de touwen vastgehouden. Ze waren zo verkrampt dat we de touwen uit hun handen moesten trekken.”

Opgewarmd prutje De meeste vaartuigen die de KNRM redt kwamen in nood door een slechte voorbereiding. Dat geldt niet voor alle gevallen, maar Barkmeijer denkt dat mensen in de meeste gevallen uit gemakzucht in de problemen raken. “‘Dat doen we wel effe,’ denken mensen vaak, zonder dat ze echt enige kennis van varen hebben. ‘Huppakee, het ging nog goed ook,’ denken de meesten.

Maar dan komt er een keer dat het niet meer goed gaat. Je moet goede voorbereidingen doen voordat je

wegvaart. Je moet op het minst leuke voorbereid zijn.”

Wijtze Barkmeijer twijfelt geen moment aan de noodzaak van de Koninklijke Nederlandse Reddings Maatschappij. “Nederland is een waterland. Ooit werd de KNRM in het leven geroepen voor de beroepsvaart, maar vandaag de dag zijn er heel veel pleziervaartuigen op het water. Je moet mensen kunnen redden.” Of dat nu risicovol is of niet, Barkmeijer spreekt nog altijd met veel passie over de reddingsmaatschappij. “Het kan heel gevaarlijk zijn. Soms spring je van het ene schip naar het andere. ‘Dit is het moment,’ denk je dan, maar je moet wel heel goed kunnen timen. Andere keren spring je in het water, ook dat kan heel gevaarlijk zijn.” Daarnaast moet je altijd beschikbaar zijn wanneer je deel uitmaakt van het team van de reddingboot. “De pieper gaat heel vaak op een beroerd moment.

Heb je net je vork in je handen, word je weer opgeroepen. Twee en een half uur later staat er nog een opgewarmd prutje voor je klaar. Maar het is het waard: het blijft geweldig werk.”

Zelf vrijw illiger worden bij de reddingboot?

Ook over het water w illen scheuren, terw ijl de golven over de reling klotsen en je mensen in nood helpt? V anaf je 18e mag je bij de reddingsbrigade van de de KNRM. Als nieuwkomer ‘opstapper’ zoals Barkmeijer je zou noemen, mag je meteen mee op de reddingboot. “We zetten je meteen achter het stuur. Denk je, komt dat dan w el goed? Ja hoor, w e geven goede begeleiding. Opstappers w eten dan ook meteen hoe het er bij ons aan toe gaat.

En het maakt ze enthousiast.”

Als je een goudvis in een donkere kamer opsluit, hij wit wordt?

19

Test

Met DEZE gel kun jij de straat op Het is 2014! Nieuwe ronde, nieuwe kansen! Je wilt in het nieuwe jaar natuurlijk goed voor de dag komen. Voor jongens is een strak kapsel heel belangrijk. Goede gel kan je hier bij helpen. Maar welke gel is nou het beste? Mattie onderzocht zes verschillende soorten gel en wax.

Ah styling gel (e1.33) cijfer 5.5

Loreal Studio Remix Styling Paste (e6,70) Cijfer: 7.0 Deze stevige wax kan je bij iedere drogisterij kopen. Je betaalt er bijna zeven euro voor, dit is erg veel voor het kleine potje.

De wax is perfect voor jongens met kort haar. Met een klein beetje wax kun je een hele dag vooruit. De kleverige pasta blijft wel aan je vingers plakken. Het duurt even voordat je het spul van je handen hebt, maar je moet iets overhebben voor een goed kapsel.

Het is een koopje, de grote pot gel van de Albert Heijn! De gel is niet van topkwaliteit. Het lijkt meer op water dan op gel.

Het waterige papje droogt slecht op in je haar. Daarnaast hebben ze de gel ook in allemaal verschillende kleurtjes. Bij mensen met lichtblond haar is de gel duidelijk zichtbaar. Maar hier heeft Albert Heijn een oplossing voor. De waterkleurige gel.

Niet een heel goed product, maar wel lekker goedkoop.

Kruidvat Super Strong Styling Gel (e1.19) Cijfer: 8.0 Dit is een toppertje. De gel blijft goed zitten en is behoorlijk stevig. Een grote pot van een halve liter kost iets meer dan een euro. Dat is natuurlijk niet veel. Je kunt een hele poos met zo’n grote pot doen.

Het is zeker een aanrader. Er is wel een minpuntje te noemen: bij regen loopt de gel uit in je ogen.

Schwarzkopf Junior Power Gel (e3,99) Cijfer 7,7 Deze gel is speciaal gemaakt voor jongeren, jullie dus. Ook dit is een goede gel.

Het blijft goed zitten en je kunt er een hele dag volop tegenaan. Voor 150 milliliter betaal je bijna vier euro, maar het is het geld dubbel en dwars waard. Op ieder feestje steel je de show met deze supergel!

Nivea styling gel extra strong (e3,39) Cijfer 4.0 Dit is met afstand de slechtste gel van de test. Je kunt net zo goed water gebruiken, dat heeft hetzelfde effect. Het blijft niet goed zitten en je mooi gestylde haar zakt binnen een paar minuten als een pudding in elkaar. In een tube zit 150 milliliter. Als je je haar goed wilt hebben, heb je de hele tube in één keer nodig.

20

Taft Power Gel Titane (e5,59) Cijfer 7.5 Met deze sterke gel kun je wel tegen een stootje. Hoe hard het ook waait, jouw haar blijft mooi in model. Het wordt snel hard en het blijft de hele dag zitten. De prijs is dan weer wat minder leuk. Je moet flik wat zakgeld inleveren voor het kleine potje (250 milliliter).

Wist je dat...

Een mens gemiddeld 31.500 woorden per dag zegt? - In Nederland

Te gast

De wereld heeft toch ook geen leeftijdsgrens?

“Mag ik een nieuw spel voor de Xbox?”, vraag ik aan mijn vader. Mijn vader vraagt wat de leeftijdsgrens is en als hij dan ziet dat het 18+ is, kun je het antwoord al raden: “Nee”. Na een lange discussie blijft het antwoord nog steeds nee. Dat is soms best w el frustrerend, want zo gew elddadig is zo’n 18+-spel niet. Zelf speel ik vaak Call of Duty. Dat is een serie van schietspellen, veel delen van die serie zijn 18+. Dat vind ik niet helemaal kloppen, want de nieuwste versie is 16+, maar de oudere versie is 18+, ondanks dat daar juist minder gew eld in zit. Dat vind ik niet echt eerlijk.

Bij de nieuwste versie Call of Duty, die dus 16+ is, zijn de gezichten en wapens veel realistischer dan in andere games die 18+ zijn. Dus ik vind dat de leeftijdsgrens niet echt klopt. Een vriend van mij heeft w el 18+-spellen. Als ik daar ben, vergelijken w e spellen met de verschillende leeftijdsgrenzen. Soms zien w e bijna geen verschil tussen de tw ee games. Ik heb geen idee wat een spel 18+ maakt. Zelf speel ik vaak multiplayer. Dan kun je met spelers uit de hele w ereld gamen en kun je vrienden uitnodigen. Je moet zo veel mogelijk punten halen. Die krijg je als je iemand neerschiet. Als je bent neergeschoten, kun je na een paar seconden w eer verder. Dus er gaat niemand echt dood en als iemand neervalt, zie je ook bijna geen bloed.

V eel mensen denken dat al die schietspellen heel erg gew elddadig zijn.

Ik ben het daar ook w el een beetje mee eens. Natuurlijk is het w el gew elddadig, er gaan mensen dood. Waar ik het niet mee eens ben, is dat je meteen volwassen moet zijn om zo’n spel te spelen.

Ik mag tw ee uur per dag gamen, maar meestal wordt het w el iets langer, bijvoorbeeld als mijn ouders w eg zijn. Mijn vader vindt het w el best dat ik mijn gametijd met schietspellen vol maak. Mijn moeder heeft daar w el wat meer moeite mee. Het is voor haar een grote opluchting dat ik FIFA 14 ook leuk vind.

Als die schietspellen 18+ zijn, zou de w ereld ook 18+ moeten zijn. Als op de w ereld ook een leeftijdsgrens zou zitten, dan zouden kinderen onder de achttien binnen blijven totdat ze volwassen zijn. V oordat er games bestonden, gingen kinderen soldaatje spelen. Zou dat dan ook niet 18+ moeten zijn? Nee, natuurlijk niet. Gamen is eigenlijk hetzelfde. Ik vind het dus raar dat je voor zo’n game volwassen moet zijn.

De column van deze we Sybren van ek is geschre Vierzen (11 ven door , bijna 12).

Wirdum en H ij w o o n gaat volgend t in het Friese jaar naar de middelbare school.

gemiddeld 393 mensen per dag overlijden? - Een luis 32 hersenen heeft?

21

Technasium: een klas Ontwerpen, tekenen, bezig zijn met techniek en dat allemaal ook nog in opdracht van een echt bedrijf. Bij Technasium, een havo/atheneumklas waarbij je meer bèta- en techniekvakken krijgt, kan het allemaal.

Marnix (12 jaar) en Martijn (13 jaar) met hun zelfbedachte lamp.

Stemmen klinken door de ruimte, het is een gezellige drukte in het lokaal van Onderzoek en Ontwerpen van de Thorbecke Scholengemeenschap in Zwolle. De leerlingen zijn druk bezig met het maken van een eigen lamp. Sommigen zijn al bijna klaar en zetten de puntjes op de i, anderen lopen van hot naar her op zoek naar materialen voor hun zelf ontworpen lamp. De leerlingen zijn met veel enthousiasme bezig met dit project. Hieronder een paar enthousiastelingen.

Timo (12 jaar) Martijn:

Ik vind het leuk om dingen te maken.”

“

Thij (12 jaar), Stephan (12 jaar) en Rik (13 jaar) met hun PS2Controllerlamp.

Je bedenkt het ontw erp helemaal zelf. We hebben nu de opdracht om een lamp te maken. Dan moet je dat zelf ontw erpen en gaan maken.” “

22

“De inhoud van de controller hebben we eruit gehaald”, vertelt Thij. “We denken dat jongens van onze leeftijd deze lamp heel stoer vinden.” Rik:

Ik w il later ICT‘er worden, maar misschien ook w el ontw erper.”

“

Wist je dat...

Een slak drie jaar kan slapen? - Donald Duck strips verboden

vol jonge techneuten Anoaur (13 jaar) en Eli (12 jaar)

Een lamp van je oude schoen maken?

Anoaur en Eli durfden dat wel aan. Een oude voetbalschoen wordt een lampenkap. En nee, je ruikt helemaal geen zweetgeurtjes!

Leroy (12 jaar), Jordi (13 jaar) en Colin (12 jaar)

Jordi wil later piloot worden. Hij heeft voor het Technasium gekozen omdat het hem gewoon leuk leek. Ook Colin vind het heel interessant:

Ik denk dat er later w el wat mee ga doen.”

“

Larissa en Vera (beide 12 jaar)

Kai (12 jaar)

Rick (12 jaar) ontwerper van de HOI-lamp

Hoewel er maar 10 meisjes in de Technasiumklas zitten, staan de stoere meiden Vera en Larissa hun mannetje.

Ze vinden Technasium een uitdaging.

“Bij andere scholen moet je een opdracht uitwerken en namaken, hier moet je alles zelf bedenken.” Zit er nog verschil in de producten die jongens en meisjes maken? Vera (foto) denkt van wel. “Meisjes maken meisjesachtigere lampen, maar ze zijn natuurlijk nog wel stoer. Je ziet dat meisjes meer kleuren gebruiken.”

“Ik wil graag architect worden. Dat wil ik omdat je samenwerkt met een groep mensen. Op deze school leer je technisch tekenen.

“Hoi!”, roept Rick, terwijl hij bezig is met zijn lamp. Zijn lamp bestaat uit de letters ‘H’, ‘O’ en ‘I’: het is een hoi-lamp.

Als ik door de stad loop, let ik op de gebouw en.

Rick: “Ik vond bouwen en ontwerpen vroeger al leuk. Met mijn vader heb ik een keer een platform voor de trein gemaakt, met een groot berglandschap.”

k vind het Isalaziekenhuis bijvoorbeeld heel mooi.”

waren in Finland, omdat hij geen broek draagt?

23

Wat?!

Het klinkt allemaal leuk, maar wat is het Technasium precies? Henk Langelo is leraar op het Technasium. Hij legt het piekfijn voor je uit.

Samen met mevrouw Lammers en meneer Marsman geeft Henk Langelo 5 uur per week les aan de eerste klassen van het Technasium in Zwolle. Op zo’n school worden lessen anders aangepakt dan op andere middelbare scholen. Het verschil zit hem in de opzet van de lessen.

Henk Langelo legt dit verschil uit: “Bij techniek op een standaard school, is het ontwerp er al, dat krijgen de leerlingen op papier. Bij het Technasium bedenk en ontwerp je zelf dingen, dus je moet erover nadenken.”

Op deze donderdag zijn de leerlingen bezig met het maken van een bureaulamp. De opdracht hebben ze gekregen van een lampenwinkel uit Zwolle.

Henk Langelo vertelt: “We hebben eerst een excursie gemaakt. Tijdens zo’n excursie krijgen leerlingen te horen waaraan de bureaulamp moet voldoen volgens de opdrachtgever. Ook krijgen ze voorbeelden te zien.

De opdracht was om een bureaulamp te maken die niet in de winkel te koop is. De lamp moet leuk zijn voor jongeren en passen op een klein bureau,” zegt Langelo. Als het prototype, het eerste bouwsel, klaar is, presenteren ze het aan de opdrachtgever. “In die presentatie noemen de leerlingen onder andere de sterke punten van hun product, hoe en van welk materialen de lamp gemaakt is. Uiteindelijk krijgen leerlingen twee cijfers: voor proces en product.”

Over het Zwolse technasium

* Als je interesse hebt in bètavakken, zoals natuurkunde, scheikunde en wiskunde is het Technasium misschien wel wat voor jou. * Handig zijn is geen must, iedereen met interesse in techniek is welkom. * Je krijgt in het eerste jaar geen techniek, geen beeldende vorming en geen muziek. Dat komt later. * Bij het Technasium wordt naar meer gekeken dan alleen naar schoolvakken. Beroepen spelen ook een rol: je kan bijvoorbeeld arts, geoloog, architect of vormgever worden. * Bij het vak Onderzoek en Ontwerpen (O&O) werk je ongeveer negen weken en twee keer per week aan een opdracht die je krijgt van een bedrijf. * De opdracht is gebaseerd op een bestaand probleem. * Samenwerken is erg belangrijk. * De vijf beste ontwerpen komen in de winkel te staan. * Op het Technasium zitten meer jongens dan meisjes, maar het aantal meisjes in Zwolle neemt wel toe.

24

Wist je dat...

Geluid 15x sneller door staal en 5x sneller door

wa

Wat heb je altijd al willen weten?

Waarom zitten vogels soms op elektriciteitsdraden?

Dat kan toch niet?

Jawel. Vogels hebben maar twee poten. Daarmee raken ze de kabels aan, maar verder niks. Doordat ze de grond niet aanraken kan er geen stroom door hun lichaam gaan. Stroom zoekt namelijk altijd een punt waar de stroom veel lager is.

Waarom giechelen meisjes altijd?

Waarom zijn bananen krom?

Als bananen groeien aan een boom, wordt de tros steeds zwaarder. Door het gewicht van de bananen gaat de tros naar beneden hangen. Doordat de bananen naar boven willen groeien worden ze krom. De bananen willen naar boven groeien door het verschijnsel wat negatieve geotropie heet. Dit betekent kort gezegd: tegen de zwaartekracht in (dus naar boven).

Waarom heeft een jongensfiets een stang?

Dat heeft met stevigheid te maken.

Vroeger fietsten vrouwen niet. Dus de eerste fietsen hadden allemaal een stang. Als ze dit al deden, dan was het moeilijk om op te stappen doordat ze vaak rokken droegen. Die bleven in het wiel steken of ze bleven achter de stang hangen. Daarom is deze uit gebruiksvriendelijkheid weggelaten.

Dit kan allerlei redenen hebben. Misschien vindt een meisje je leuk, moet ze lachen omdat je gulp openstaat. Meisjes hebben de eigenschap om veel dingen weg te lachen. De reden voor giechelen weet niemand. Dat is vaak iets tussen meisjes onderling.

In krentenbollen zitten vaak krenten en rozijnen.

Wat is het verschil?

De overeenkomst is dat ze beide afstammen van gedroogde druiven. Het enige verschil tussen de twee is dat ze van een verschillende druifsoort komen. Rozijnen komen van de grotere druifsoorten en worden geweekt in een chemisch stofje waardoor ze lichter blijven van kleur.

Krenten krijgen dit badje niet en blijven hierdoor hard. Omdat ze komen van een kleine druif zijn krenten ook kleiner dan rozijnen.

Wat is de diepste zee op Aarde?

Dat is niet een zee, maar de Grote Oceaan. Het diepste punt is 11.033 meter en heet de Marianentrog.

Deze trog is 2500 kilometer lang en gemiddeld 70 kilometer breed.

ater dan door lucht gaat? - Er een mier is die mensen kan doden?

25

Ook jij past perfect in een team Een sportteam bestaat uit veel verschillende personen. De één is groot, de ander is klein. Iedereen heeft een talent. De ene kan zijn sport goed beoefenen de andere is altijd op tijd aanwezig. Zo heeft iedereen een talent. Daarnaast zijn er ook jongeren die in een gewoon elftal sporten maar zelf toch een kleine beperking hebben.

Schaam je er niet voor, vertel het, en iedereen zal het accepteren. Want ook jij past perfect in een team.

Voetbalteam Diepenveen C1 heeft ook twee jongens met een kleine beperking. Maar Stan Brouwer en Bas Blokvoort passen perfect binnen het elftal. Stan heeft zuikerziekte en Bas een vorm van autisme. Beide jongens hebben er in hun team geen last van. Stan vertelt dat het zelf voordelen voor hem heeft opgeleverd. ‘Vorig jaar werd ik door de Bas van de Goor foundation uitgekozen om deel te nemen aan het WK voetbal voor jongeren met suikerziekte. We zijn daar derde geworden en ik heb er een mooie tijd gehad.

Naast mijn eigen teamgenoten heb ik nieuwe vrienden gemaakt en zijn we zelfs op televisie gekomen met een reclamespotje.’

Topscoorder Bas heeft autisme

International Stan heeft suikerziekte

Bas heeft autisme. Een ziekte wil hij het niet noemen.

‘Mijn hersens werken soms even tegen waardoor ik vervelend over kan komen.’ Dat heeft allemaal te maken met concentratie en het verdragen van kritiek. ‘Ik kan er niet tegen als iemand lang achter elkaar tegen mij loopt te zeuren. Dan geef ik altijd weerwoord, en dat is niet altijd goed.’ Daarnaast moet iedereen duidelijk zijn tegen Bas. ‘Ik vertel aan iedereen waar ik mee moet samenwerken dat ik autisme heb. En dat mensen duidelijk moeten zijn. Als de trainer mij voor de wedstrijd vertelt dat ik in de spits moet staan dan moet hij dat tijdens de warming-up niet veranderen.

Dat is heel lastig voor mij.’

26

Wist je dat...

57,7 °C de hoogste buitentemperatuur ooit gemeten is? - Op een

Autisme

Mensen met een ernstige vorm van autisme kunnen zich totaal afsluiten van de buitenwereld.

Ze willen geen contact met anderen. Lang niet iedereen met autisme heeft hier last van.

Daarnaast is het mogelijk dat mensen met autisme grapjes niet snappen. Ze kunnen enorm kwaad worden terwijl anderen de grap wel begrijpen. Ook dit geldt lang niet voor iedereen.

Veel mensen met autisme grijpen terug op hun gewoonten. Alles moet op dezelfde manier gebeuren dan de vorige keer. Gebeurt dat niet, dan begrijpen ze dat niet. Niet iedereen met autisme is hetzelfde. Er zijn mensen die er heel veel last van hebben. En anderen hebben af en toe een zetje in de goede richting nodig.

Suikerziekte Suikerziekte wordt met een moeilijk woord diabetes genoemd. Het is een stofwisselingsziekte. Ieder mens heeft bloedsuikers in zijn lichaam. Bij mensen met suikerziekte zitten er te veel of te weinig bloedsuikers in het lichaam.

Door goed op het eten te letten kan iedereen normaal leven en gewoon sporten.

gemiddelde werkdag je hand indirect in contact komt met 15 piemels?

27

Matties auto

28

Wist je dat...

Met deze 2015 Ford Mustang GT Mustang haar 50e verjaardag viert? De e

29

eerste auto geveild wordt en de opbrengst ervan naar het goede doel gaat?

Alles over… je Lichaam Als je heel hard niest kan je een rib breken.

Een nies kan wel 160 kilometer per uur gaan. Zo hard kunnen je ribben net aan, als hij net verkeerd gaat kan je wel een rib breken. Een hoest gaat ongeveer 96 kilometer per uur.

Rechtshandigen leven langer dan linkshandigen.

Uit onderzoek is gebleken dat rechtshandige mensen gemiddeld 9 jaar langer leven dan linkshandigen.

Je kan je eigen ellebogen niet likken.

Het lukt een enkeling wel. Maar de meeste mensen kunnen het niet, echt niet.

Wedden dat jij dit nu net hebt geprobeerd, of dat zo gaat doen. En, is het gelukt?

De totale lengte van je bloedvaten is 100.000 kilometer.

Vanuit het hart moeten bloedvaten overal heen in je lichaam. Deze afstand is heel groot, je bloedvaten komen in alle puntjes van je lichaam. Van je pink tot je kleine teen en natuurlijk naar je hersenen. 100.000 kilometer is ongeveer 2,5 rondjes rond de aarde.

De sterkste spier van de mens is de tong.

Als je alle spieren in je lichaam met elkaar vergelijkt, dan zit de sterkste spier in je mond. Je tong. Hij is misschien klein en daarom verwachten we dit eigenlijk niet. Maar met je tong kun je bijvoorbeeld ook dingen vacuum zuigen, dat lukt je niet met biceps of een sixpack.

Meisjes hebben het kouder dan jongens.

Nee, ze stellen zich niet aan. Het is onderzocht en bij meisjes stroomt er minder bloed naar de handen en voeten. Ze verdelen het bloed beter over hun organen om die goed te laten functioneren. Maar als ze zeggen dat ze koude handen of voeten hebben is dat dus vaak echt zo.

Je bent ’s Ochtends langer dan ’s Avonds.

Omdat je wervelkolom, en dan vooral het kraakbeen, door de dag heen een beetje in elkaar zakt. Tijdens een onderzoek is ontdekt dat jongens meer krimpen dan meisjes. Dit komt door de lichaamsbouw.

Je kan jezelf niet kietelen.

Misschien heb je het wel eens geprobeerd. Jezelf kietelen. Het werkt niet. Dit komt omdat je percies weet waar en wanneer je gekieteld wordt. Als iemand anders je kietelt is dit niet zo.

Het verrassingseffect speelt een grote rol.

Van lachen krijg je minder rimpels.

Dat is niet helemaal bewezen maar lachen kost in elk geval minder inspanning dan fronzen.

Als je lacht gebruik je 17 spieren in je gezicht, als je fronst zijn dit er 43.

Baby’s hebben meer botten dan volwassenen.

Je wordt geboren met 300 botten. Als je uitgegroeid bent zijn dit er nog maar 206. Dit verschil ontstaat doordat sommige botten samengroeien als je ouder wordt. Onder andere schedeldelen groeien nog aan elkaar in de eerste paar jaar van je bestaan.

30

Wist je dat...

De oudste boom ter wereld meer dan 4700 jaar oud is? - Dolfijnen

Redder in nood!

Alleen al in het jaar 2012 waren er wel 725 ambulancewagens die maar liefst meer dan één miljoen keer werden opgeroepen om mensenlevens te redden. Dat zijn 3015 ritten per dag! De ene dag zijn er meer ritten dan de andere dag, maar alsnog is het ontzettend veel. En bedenk maar eens hoeveel personeel je daarvoor nodig hebt. Mensen die elke dag levens redden, hoe gaaf is dat? Maar werken bij de ambulance, daar kom je niet zomaar. Thomas Jansen doet nu een opleiding waar hij leert om ambulanceverpleegkundige te worden en daar maakt hij heel wat mee. Nieuwsgierig? Lees snel het interview!

Hoe zit zo’n stagedag voor jou eruit?

Elke stagedag ziet er anders uit. Allereerst heb je te maken met onregelmatige diensten. Dat wil zeggen dat je 7 dagen in de week dag-, avond- en nachtdiensten kunt hebben. Hoe een dienst er verder uitziet is elke keer weer een verrassing. Onderweg naar stage denk ik altijd: “Wat zal ik vandaag eens meemaken?” De ene dag zijn dat 5 spoedritten terwijl je er de volgende dag maar 1 hebt. Daarnaast kom je de ene keer bij mensen thuis en de andere keer op een school of sportclub.

Naam: Thomas Jansen Leeftijd: 21 jaar Opleiding: HBO-Verpleegkunde, afgekort: HBO-V, 4e (laatste) jaar Stad van opleiding: Nijmegen Wat kun je later precies worden met die opleiding?

HBO-V is erg breed waardoor je er veel kanten mee op kan. Je ziet dat veel verpleegkundigen in het ziekenhuis gaan werken, zoals je ze vaak in films ziet.

Uiteindelijk kun je je specialiseren in bijvoorbeeld hartziekten of spoedeisende hulp. Natuurlijk kun je met HBO-V veel meer dan alleen aan het bed staan, zo kun je er uiteindelijk ook ambulanceverpleegkundige mee worden.

Waarom heb je deze opleiding gekozen, dit beroep?

Het ziekenhuis trok mij altijd al aan, met name de acute en technische afdelingen.

Vroeger keek ik vaak naar ‘Trauma Centrum’ en andere ziekenhuisseries. Dit vond ik vet om te zien en ik was vastbesloten dat ik later ook op een spoedafdeling zou werken.

Daarnaast vind ik het fijn om mensen te kunnen helpen en om met mijn handen bezig te zijn.

Waar loop je op dit moment stage?

Bij de ambulancedienst in Nijmegen.

Wat is het heftigst dat je hebt meegemaakt tijdens je stage?

Toevallig ben ik laatst bij een zwaar ongeluk geweest. Een man was van een hoog dak gevallen en had veel verwondingen.

echt een super gevoel!

Je zit in het vierde jaar van de opleiding en je bent nu bijna klaar, wat ga je hierna doen?

Ik wil heel graag op de ambulance werken.

Om hier te komen moet ik eerst ervaring in het ziekenhuis op doen. Dus daar wil ik na de zomervakantie mee beginnen.

Wat is je advies aan de Mattie-lezers die net zoals jij dit stoere beroep willen uitoefenen?

Wanneer je graag op de ambulance wilt werken, is het slim om HBO-V te gaan studeren. Je wordt dan breed opgeleid waarna je zelf een specialisme kunt kiezen.

Het is een leuke opleiding met weinig jongens. Maar mannen, wij laten ons toch niet gek maken door al die dames?

Ik kan me voorstellen dat je soms nog nare herinneringen hebt. Zijn er gevallen waar je nu nog kippenvel van krijgt?

Klopt, als de pieper gaat blijft het altijd spannend wat er aan de hand is. Wanneer het een spoedmelding is en we scheuren met toeters en bellen door de stad, krijg ik nog wel een klein kippenvelmomentje.

Daarnaast komen er helaas ook minder leuke situaties voor waaraan je herinneringen overhoud.

Wen je aan bloed of zulke situaties?

Op zich kan ik goed tegen bloed, maar dat moet ook wel. Als je werkt bij de ambulance kom je heel wat bloed tegen.

Ik heb meer moeite met patiënten die moeten overgeven of ontlasten. Eerlijk waar, die geur went nooit!

Bij de ambulance werk je om mensen te helpen, hoe voel jij je na het ‘redden’ van iemands leven? Heb je dat wel eens meegemaakt?

Het voelt heel goed om iets voor een ander te kunnen doen, helemaal wanneer het om iemands leven gaat. Laatst hebben we het leven van een man gered. Hij moest gereanimeerd worden en hij leeft nu gewoon nog. Deze meneer loopt nu weer vrolijk over straat. Heel bizar maar

Wist je dat?

nceverplegers nDieet azmelfbula r ij een ambulandceen? Dit doet ch De chauffeur auffeur. de verpleegkuanssisteert dig dm ie euditisgcehveohearnd dmelinegebnij w orden. oeten De chauffeur verpleegkuisnddiguse geen .

en walvissen met één oog open slapen? - Dieren ook humor hebben?

31

GTA 5: pas echt g Auto’s stelen, oude vrouwtjes beroven, met een speedboot achter gangsters aan en de politie te snel af zijn door in een helicopter te stappen. Jij hebt het vast allemaal al gedaan in de nieuwe game GTA 5. Maar GTA wordt pas echt leuk als je cheats kunt gebruiken. Je hebt namelijk niet altijd zin om het hoofdverhaal van begin tot eind te spelen. Want pas als je cheats gebruikt dan kun je spelen met alle voertuigen en wapens. Daarom zet Mattie alle cheats even voor je op een rijtje. Veel gansterplezier.

Wagens Caddie: Doe het lekker rustig aan met deze golfwagen. Er is weinig vermakelijker dan andere mensen op de weg lastig te vallen met je relaxte houding.

PS3: Cirkel, L1, Links, R1, L2, X, R1, L1, Cirkel, X Xbox 360: B, LB, Links, RB, LT, A, RB, LB, B, A Pfister Comet: Deze gelikte bak combineert een lekker tempo met goede controle en stabiliteit. Een wagen voor elk seizoen en voor elke achtervolging.

PS3: R1, Cirkel, R2, Rechts, L1, L2, X, X, Vierkant, R1 Xbox 360: RB, B, RT, Rechts, LB, LT, A, A, X, RB Rapid GT: Japans aan de voorkant, Amerikaans aan de achterkant. Deze auto vliegt over de weg, maar mist de precieze controle die de Comet wel heeft.

PS3: R2, L1, Cirkel, Rechts, L1, R1, Rechts, Links, Cirkel, R2 Xbox 360: RT, LB, B, Rechts, LB, RB, Rechts, Links, B, RT Stretch-Limo: Arriveer met klasse op je bestemming. Met deze wagen show je dat je het hebt gemaakt in Los Santos. Maar gebruik hem niet tijdens politieachtervolgingen, en probeer er ook geen scherpe bochten mee te maken, ontsnappen zul je niet. Verder prima om mee naar de stripclub te rijden.

PS3: R2, Rechts, L2, Links, Links, R1, L1, Cirkel, Rechts Xbox 360: RT, Rechts, LT, Links, Links, RB, LB, B, Rechts

Helicopters en vliegtuigen Buzzard: Klein, snel en zelfs bewapend. Met deze helikopter kom je snel aan op je plaats van bestemming en richt je onderweg ook de nodige chaos aan. Wees er wel voorzichtig mee, want hij gaat erg snel kapot.

PS3: Cirkel, Cirkel, L1, Cirkel, Cirkel, Cirkel, L1, L2, R1, Driehoek, Cirkel, Driehoek Xbox 360: B, B, LB, B, B, B, LB, LT, RB, Y, B, Y Duster: Deze ouderwetse dubbeldekker is vooral erg stijlvol. Bijzonder snel gaat hij niet.

PS3: Rechts, Links, R1, R1, R1, Links, Driehoek, Driehoek, X, Cirkel, L1, L1 Xbox 360: Rechts, Links, RB, RB, RB, Links, Y, Y, A, B, LB, LB Stuntvliegtuig: Bijna net zo groot als de Duster, maar met een stuk meer paardenkracht. Geen gemakkelijk vliegtuig om in de lucht te houden, maar oefening baart kunst. Tem het beest, en je zult weinig wendbaardere vliegtuigen tegenkomen.

PS3: Cirkel, Rechts, L1, L2, Links, R1, L1, L1, Links, Links, X, Driehoek Xbox 360: B, Rechts, LB, LT, Links, RB, LB, LB, Links, Links, A, Y

32

Wist je dat...

Gamen het ruimtelijk inzicht en de motoriek verbetert? -

gaaf met cheats Wapens en leven Knallen: Je hebt natuurlijk het nodige wapentuig nodig om chaos aan te richten. In de hoofdgame duurt het wel een tijdje voor je toegang hebt tot alle wapens. Met de volgende cheat speel je ze in één keer allemaal vrij.

PS3: Driehoek, R2, Links, L1, X, Rechts, Driehoek, Onder, Vierkant, L1, L1, L1 Xbox 360: Y, RT, Links, LB, A, Rechts, Y, Onder, X, LB, LB, LB Onsterfelijkheid: Wil je San Anreas echt op z’n kop zetten, dan heb je misschien wel iets aan onsterfelijkheid. Niets houdt je dan nog tegen: explosies, kogels, alles lach je van je af. Let wel, deze cheat maakt je onsterfelijk voor vijf minuten. Daarna moet je de cheat opnieuw invoeren.

PS3: Rechts, X, Rechts, Links, Rechts, R1, Rechts, Link, X, Driehoek Xbox 360: Rechts, A, Rechts, Links, Rechts, RB, Rechts, Link, A, Y

Motors Maibatsu Sanchez: De perfecte motor om het berglandschap in het noorden van de kaart te trotseren. Niet supersnel, maar perfect voor ruig terrein. Bergen zijn plotseling je beste vrienden.

PS3: Cirkel, X, L1, Cirkel, Cirkel, L1, Cirkel, R1, R2, L2, L1, L1 Xbox 360: B, A, LB, B, B, LB, B, RB, RT, LT, LB, LB Shitzu PCJ 600: Niet een pure rachemachine, maar de Shitzu heeft genoeg kracht voor de stad. Handig om van de politie of andere vervelende mensen af te komen. Door de wendbaarheid scheur je met gemak door smalle steegjes.

PS3: R1, Rechts, Links, Rechts, R2, Links, Rechts, Vierkant, Rechts, L2, L1, L1 Xbox 360: RB, Rechts, Links, Rechts, RT, Links, Rechts, X, Rechts, LT, LB, LB

Gewoon leuk Kinderwagens: Je mist het rijden van GTA4? Nou, zo erg als dit was dat nu ook weer niet maar omdat het nooit sneeuwt in Los Santos kun je met deze cheat toch al testen hoe het voelt om op ijs te rijden.

PS3: Driehoek, R1, R1, Links, R1, L1, R2, L1 Xbox 360: Y, RB, RB, Links, RB, LB, RT, LB Vlammende kogels: Chaos gegarandeerd met deze cheatcode! Kogels doen niet gewoon hun normale schade, maar ook nog extra brandschade! En elke brandstoftank die je raakt, ontploft ook meteen.

PS3: L1, R1, Vierkant, R1, Links, R2, R1, Links, Vierkant, Rechts, L1, L1 Xbox 360: LB, RB, X, RB, Links, RT, RB, Links, X, Rechts, LB, LB Skyfall: Veel nut heeft deze cheat niet, tenzij je echt alles beu bent. In combinatie met de parachute geeft je dit wel een mooie kans voor een mooie tocht, ongeacht je locatie.

PS3: L1, L2, R1, R2, Links, Rechts, Links, Rechts, L1, L2, R1, R2, Links, Rechts, Links, Rechts Xbox 360: LB, LT, RB, RT, Links, Rechts, Links, Rechts, LB, LT, RB, RT, Links, Rechts, Links, Rechts

Er niets rijmt op het woord “twaalf” - Een worm 10 harten heeft?

33

e t s k u e l e D , s t n u o c a Twitter s ’ a n i g a p k o o b e c Fa en apps

5

leuke apps voor zowel Android als iPhone\iPad:

Temple Run 2 – Je hebt zojuist een kostbaar beeldje uit de jungle gestolen, maar er zitten nu wel monsters achter je aan.

Rennen voor je leven dus!

Angry Birds Go! – De Angry Birds zijn weer helemaal terug! In deze game vliegen ze niet door de lucht, maar racen ze in go-karts!

/GrappigeStEnAf – De domste statussen vind je op deze pagina.

Flipagram – Heb je veel foto’s op Instagram staan? Met deze app kun je een mooi fotoverhaal maken met muziek en effecten erbij.

/9GAG – De bekende plaatjes- en memesite is ook op Facebook aanwezig. /DamnYouAutocorrect – Op deze pagina vind je voorbeelden van mensen die een beetje te vlug op hun smartphone hebben getypt (met bizarre resultaten als gevolg).

TVGiDS.tv 2.0 – Checken hoe laat Ned’s SurvivalGids op Nickelodeon begint? Met deze app heb je altijd een tv-gids bij je.

leuke Twitteraccounts:

@Modernegezegden – Een account met goede (taal)grappen en af en toe worden er leuke games gedeeld. Voorbeeld: “Er zijn twee soorten mensen op de wereld.

Mensen die plassen in de douche en leugenaars.”

34

/Slechtegrap – Voor wie van slechte grappen houdt. /MakeThatTheCatWise – Dat Nederlands en Engels niet goed samengaat, bewijst deze pagina wel.

Pou – Deze moderne tamagotchi die er uitziet als een aardappel zorgt voor uren aan speelplezier. Pas op: zeer verslavend!

3

5

leuke Facebook pagina’s:

@fokgames – Voor het allerlaatste gamenieuws kun je bij dit account terecht.

Voorbeeld: “Smart-tv’s, het einde van consoles?: Op de CES in Las Vegas deze week zijn verschillende smart-tv’s aangekondi... http://fok.nl/632969.”

@AlleenHumor – Krijg je geen genoeg van moppen en leuke feitjes is dit hét account om te volgen. Voorbeeld: “Mijn vrouw komt thuis met een varken, dus ik vraag: hoe kom je aan dat varken? Waarop het varken zegt: gewonnen in de loterij!”

Wist je dat...

Een giraffe net zoveel nekwervels heeft als een mens? - Op

T & t f Tips a r c e n Mi

: s k c ri

Je speelt deze game zelf misschien. Anders heb je je vrienden er vast wel eens over horen praten. Minecraft. Een soort Lego voor op de computer of Xbox.

Je creĂŤert een poppetje, zoals minecraft Steve (op de plaatjes) en een eigen wereld. Deze wereld bouw je helemaal op uit vierkante blokjes. Spellen zoals Fifa en GTA worden steeds echter, maar deze game is juist zo populair omdat het zo simpel is. Mattie zocht zes tips & tricks voor je op die het spel net iets makkelijker maken.

Technieken: Automatiseer de steenwinning van coblestone. Maak een eenheid van 6x3x1 blokjes. Zorg dat in het midden 4 blokjes leeg zijn. Aan de linkerkant moet nog 1 blokje leeg zijn, zoals op het plaatje. Je zorgt dat het water links zit en in het ene lege blokje daaronder stroomt. Aan de andere kant doe je lava. In het midden ontstaat dan een oneindige hoeveelheid coblestones. Je kan ook je boerderij automatiseren, kijk voor een filmpje op onze website.

In je rugzak: Draag altijd een bed bij je. Als je poppetje moe is of het wordt donker dan zet je je bed neer en ga je slapen. De tijd gaat dan veel sneller en er gebeuren veel vreemde dingen in de nacht. Op deze manier heb je daar minder last van. Draag ook altijd een emmer water bij je in de hot bar, niet in de inventory. Je moet er snel bij kunnen in een levensbedreigende situatie.

Speel met je vrienden: Je kan Minecraft online spelen met/tegen vreemden of vrienden. Hiervoor moet je een online server zoeken. Er zijn openbare en gesloten servers. Bij de openbare kan je zo naar binnen lopen. Voor de gesloten servers moet je eerst een code aanvragen bij de eigenaar van die server. Je kan zelf ook een server aanmaken, dit kost ongeveer 20 euro en dan kan je 20 vrienden of kennissen toevoegen. Er bestaan ook downloads waarmee je 5 of 6 vrienden toegang kan geven tot jouw server.

Rust en vrede: Heb je even geen zin in gedoe met zombies of creepers? Kies dan voor de peaceful mode. Hierin speel je zonder uitdagingen. Wil je even bijkomen?

Moet je poppetje op krachten komen of vind je dat het tijd is om die enorme stad te bouwen? Dan kan je voor deze modus kiezen. Maar eerlijk is eerlijk: het spel wordt er natuurlijk niet echt leuker of spannender door. Als je doel is om een grote wereld te bouwen dan is deze modus wel ideaal voor jou.

Graven, doe het veilig: Als je op zoek bent naar grondstoffen om iets te bouwen of te bevoorraden doe dit dan niet recht boven of onder je poppetje. Als je recht onder jezelf gaat graven kan je in grotten of andere dingen vallen. Hierdoor kan je poppetje ernstige schade oplopen of vermoord worden door wezens in die grotten. Het kan ook zo zijn dat je uiteindelijk vast zit in het gat dat je gegraven hebt. Direct boven je graven is ook niet handig. Je weet nooit wat er naar beneden gaat vallen. Lava? Grint? Beide kunnen dodelijk zijn. Lava kan je verbranden, grint kan je verstikken. Niet doen dus!

Minecraft is te koop via www.minecraft.net voor e19,95.

Vraag wel even toestemming aan je ouders als je iets via internet koopt.

zijn minst 9 miljoen mensen jarig zijn op dezelfde dag als jij?

35

Wachten op de hap Langs de waterkant wachten tot ze toehappen. Je hebt de lijn in het water gegooid en staart met een gespannen blik naar het water. Je kijkt even om je heen en plotseling voel je een ruk. Beet! Vissport is een populaire hobby onder veel jongens. Ook van Matijn, die jullie er graag wat over vertelt en tips geeft.

“Iedereen kan vissen,” zegt Matijn, ”maar je moet wel de techniek goed leren. Voor het snoeken moet je vooral goed kunnen inwerpen. In het begin vang je niet zoveel, maar als je eenmaal de techniek onder de knie hebt, wordt het alleen maar leuker. “

Tips voor visfanaten Als je een keer of tien/vijftien de lijn in het water gegooid hebt en je hebt niets gevangen, dan zit er waarschijnlijk niks.

Wissel van kunstaas als je een al tijdje niets vangt.

Snoeken houden van waterplanten.

Grote snoeken gebruiken de beschutting van waterplanten om prooivissen te vangen.

Het vissen in wateren met gewone pluggen (een soort visaas) is moeilijk, want die blijven de hele tijd in de planten hangen. In de zomer heb je meer last van waterplanten.

Daarom moet je een plug hebben die hoog door het water gaat: de jerkbait.

Vis actief, dus loop langs de waterkant, blijf niet op één plek staan.

Als je een kleine snoek vangt, dan zit er in de buurt waarschijnlijk ook een grote snoek.

In juni 2013 heeft Matijn

een snoek van 98 cm en

5,5 kilo gevangen.

Matijn (26 jaar) vist vooral op snoek en baars. Hij vindt het al op jonge leeftijd leuk: op zijn tiende pakt Matijn voor het eerst een hengel op. “Bij het vissen doe je heerlijk rustig aan, af en toe een beetje lopen naar een betere plek.”, vertelt Matijn. “Eigenlijk is het ontspanning en spanning tegelijk. Want: vang ik wel of niet? En wat vang ik: een baarsje of toch een grotere vis? Het is veel wachten. Op het moment dat je een ruk aan de hengel voelt, begint het pas.” En dat is bij Matijn al heel vaak gebeurd: “Dan ga je echt aan het werk, je moet de vis binnenhalen en dat is soms moeilijk. Als je een grote vis aan de haak hebt, kan die behoorlijk tegenstribbelen. Soms breekt de lijn, dat is vette pech.

Maar meestal gaat het bij mij wel goed.”

36

Voor het vissen op snoeken gebruik je een spinhengel die tussen de 2.30 en 2.70 meter lang is. Ook is een gevlochten lijn met een stalen onderlijn nodig. Snoeken hebben scherpe tanden en bijten anders de lijn door.

Geduld is belangrijk. “Soms duurt het lang voordat ze toehappen,” zegt Matijn.

Als je lid wordt van een visvereniging, krijg je een vispas en lijst met plekken waar je mag vissen.

Wist je dat...

86% van alle foto’s die op internet te vinden zijn, foto’s

Maak je eigen aas!

Benodigdheden Hardhout, zaag, vijl, rasp, boor, lood, schuurpapier, constructielijm, verf, zaagsel, eventueel een paar nepoogjes.

Stap 1: Je legt een kunstaasje op een plank hout en tekent hem over. Als je liever je eigen ontwerp tekent, kan dat natuurlijk ook!

Dan zaag je het getekende aasje uit de plank. Je hebt nu de grove vorm van je kunstaasje uitgezaagd.

Stap 2: Met een vijl verwijder je de scherpe hoeken, zodat het aasje makkelijker door het water gaat. Nu ga je schuren tot het mooi glad is. Om het hout te beschermen tegen water, krijgt het aasje twee lagen lak. Tussen de twee lakbeurten door schuur je het opnieuw.

Stap 3: Tijd om de kunstaas te voorzien van lood. Je gebruikt loodstaafjes met een diameter van 8 millimeter en koop je in de hengelsportwinkel. Met een boormachine maak je twee gaatjes zoals op de foto te zien is. Het is even groot als het lood. Hierbij moet je goed opletten en vraag hulp als dat nodig is of als je nog nooit een boor hebt gebruikt.

Stap 4: Druk het lood in de gaten, samen met wat constructielijm. Als de lijm opgedroogd is, vul je het gat met zaagsel en houtlijm. Nu schuur je de plug helemaal glad en maak je de bevestiging voor de haken. Hiervoor gebruik je schroefogen. Eerst boor je voorzichtig kleine gaatjes op de plek waar de schroefogen komen. Vervolgens druk je de schroefogen in die kleine gaatjes.

Stap 5: Het aasje schilderen zodat het op een klein visje lijkt.

Informatie en foto’s: Sybe Mellema, www.123kunstaas.nl

zijn van naakte vrouwen? - Een meerval ruim 27000 smaakpapillen heeft?

37

Ongewone sporten: iets voor jou?

Wil je wel op een sport, maar vind je standaard sporten zoals voetbal, hockey of tennis saai? Mattie selecteert de meest opvallende sporten voor jou. Probeer daar maar eens wat van uit!

Alles in ĂŠĂŠn Capoeira, beachvolleybal, gymnastiek, voetbal en dans. Als je moeite hebt met kiezen tussen deze sporten, doe je ze gewoon allemaal tegelijk met bossaball. Deze sport speel je op een opblaasbaar volleybalveld met op beide speelhelften een trampoline.

Punten scoor je door de bal op de helft van de tegenstander te krijgen.

Ben jij een dur

fal?

Dan is freerunning misschien wel een sport voor jou! In plaats van gewoon te lopen, ren je door je dorp of stad. De straat is je sportveld: alle muurtjes, hekken, trappen en palen worden speeltoestellen. Deze obstakels worden gebruikt om de meest spectaculaire sprongen te maken. Veel rennen en springen dus. Om de sport onder de knie te krijgen, begin je in een gymzaal.

38

Wist je dat...

De zon vlammen uitstoot van 20 tot 50 miljoen graden? - Vroeger

! n e p p u s h c a to

G

Staand peddelen op een surfplank, dat is suppen. SUP staat voor Stand Up Paddling en komt uit Hawaii.

Sinds 2012 verovert deze rage ook Nederland. Het kan overal: op zee, rivieren, kanalen en meren. Nederland is een waterparadijs, dus je hebt de plaatsen voor het uitkiezen. Het is vrij makkelijk te leren. Het enige wat je nodig is een grote surfplank en een peddel. Doordat je 95 procent van je spieren gebruikt, is het dus zeker geen workout voor watjes.

Op een klimwand van vier meter naar boven klauteren, zonder touwen. Boulderen is het klimmen van korte klimroutes. Zo’n route (boulder) bestaat uit een klein aantal grepen van dezelfde kleur.

Het maakt je sterk, lenig en het is goed voor je techniek en inzicht. De bewegingen zijn speelser en acrobatischer dan bij gewoon klimmen. Als je zelf je trainingstijden wil kiezen, sport je alleen. Maar het kan ook heel goed met een groepje.

Naar boven boulderen

Slam!

Avontuurlijke basketbalspelers gaan voor een potje slamball. Het is een combinatie van trampolinespringen, het harde spel van ijshockey, de techniek van basketbal en dan vooral de slamdunk. Het speelveld bestaat uit vier trampolines rondom een basketbalnet. De trampolines helpen de spelers om indrukwekkende sprongen te maken naar de ring. Je wint door meer punten te scoren dan de tegenpartij.

Meer zien? Check de website voor filmpjes en een lijst met locaties waar je deze sporten kunt beoefenen.

Coca-Cola cocaĂŻne bevatte? - Coca-Cola oorspronkelijk groen was?

39

Spiektips van Mattie: Zo haal jij je toetsen!

1. Als je van de leraar je agenda en je etui op tafel mag houden, kan je daar goed gebruik van maken. Je kan bijvoorbeeld je spiekbrief zo breed als de lengte van je agenda maken.

Schrijf hier in het klein ezelsbruggetjes op. Leg je etui vervolgens op je agenda en laat het spiekbriefje er iets onderuit steken. Als de leraar eraan komt, duw je het briefje onopvallend terug onder je etui.

2.

Zit je leraar op een soort verhoging met zijn bureau? Ga dan aan het tafeltje tegenover die verhoging zitten en plak het een spiekbriefje op deze verhoging. Hij zal het briefje niet kunnen zien en als hij opstaat kan je altijd nog je etui ervoor zetten.

3.

Als je een trui hebt met een soort van buidelzak, kan je hier makkelijk een klein spiekbriefje in verstoppen. Zorg er wel voor dat je hem pakt als de leraar even niet kijkt natuurlijk.

4.

Doe een horloge om. Een halve centimeter daaronder plak je een klein spiekbriefje en vervolgens doe je een trui met lange mouwen erover heen. Als je het spiekbriefje wilt lezen, doe je net alsof je gaat kijken hoe laat het is op je horloge.

5.

In sommige rekenmachines kan je ook zelfs teksten typen. Hier kan je dan een spiekbriefje in opslaan. Als jouw rekenmachine dit niet kan, is er nog een manier om gebruik te maken van je rekenmachine. Print een spiekbriefje en plak dit op het deksel van de rekenmachine plakken. De meeste rekenmachines worden beschermd door een kapje over de toetsen, bij gebruik van de rekenmachine kun je deze eenvoudig schuiven op de achterkant van je rekenmachine. Wanneer je hier dan onderaan een spiekbriefje plakt, kun je doen alsof je een berekening maakt en je rekenmachine een stukje omhoog schuiven.

6.

Meestal halen de leraren de proefwerken pas op aan het einde van de toets. Soms heb je een leraar die niet zo erg oplet, omdat hij bijvoorbeeld zelf met iets bezig is. Wanneer je klaar bent met je proefwerk leg je deze op de hoek van je tafel en doe je alsof je een ander vak erbij pakt om braaf huiswerk te maken. In werkelijkheid zoek je de vraag op die je niet weet en stop je het boek weer terug in je tas. Even later pak je je proefwerk weer en pas je het antwoord aan. Vaak hebben leraren dit niet door en wanneer ze het wel doorhebben, zeg je gewoon dat je vergeten was om je naam op te schrijven en dat je dat alsnog even deed.

7. Je kunt belangrijke dingen kopiĂŤren bij een kopieerapparaat maar dan 30% verkleint. Zo

krijg je een klein spiekbriefje die je kunt plakken op je gum of een tipex potje bijvoorbeeld.

Doe dit wel alleen als je hele goede ogen hebt, anders is het niet leesbaar.

8.

Koop een doorzichtige pen en doe daarin een klein briefje met de dingen die je niet kunt onthouden. Als je iets niet weet, kan je spieken bij je pen. Wanneer je leraar voorbij loopt, houd je gewoon je pen vast waar het briefje zit.

9.

Plak een spiekbriefje op je stoel. Vervolgens doe je je benen iets wijd zodat je het briefje kan lezen. Doe dit wel subtiel en zorg ervoor dat het briefje zo zit dat je niet wagenwijd met je benen open hoeft te gaan zitten, want dat valt natuurlijk wel op!

10. Een spiekbriefje kan je ook plakken op de rand van je tafel. Het moet dus wel een

dun spiekbriefje zijn. Als de leraar komt, ga je gewoon tegen de rand van je tafel aanzitten, zodat het briefje niet te zien is.

11. Doen alsof je verkouden bent is ook een manier. Je plakt dan een spiekbriefje in een

zakdoek. Vervolgens snuit je een paar keer je neus. Bijna geen enkele leraar zal er een probleem van maken dat jij je neus snuit in een zakdoek.

40

Wist je dat...

Een blinde geen hoogtevrees kan hebben? - Een kat meer dan 32

Boekbespreking

Inwijding

door Veronica Roth ‘Haar keuze verandert alles’ staat er op de voorkant van het boek. Het wordt gezien als de opvolger van de Hongerspelen triologie. Inwijding is het eerste deel van de Divergent triologie.

Het boek gaat over...

De zestienjarige Beatrice (Tris) Prior woont in Zelfverloochening, een wijk in het futuristische Chicago. Hier geven mensen meer om anderen dan om zichzelf. Tris is hier niet zo goed in, ze is te nieuwsgierig en egoïstisch. Als de inwoners van de stad zestien zijn moeten ze kiezen voor een nieuwe factie. Een factie is een groep waar je bij hoort die in een bepaalde wijk woont. De inwoners van een factie zijn je nieuwe familie. De regels van de factie zijn jouw nieuwe manier van leven. Er is keuze uit de facties Zelfverloochening. De onverschrokkenen. Eruditie, waar de mensen naar kennis zoeken. Oprechtheid en Vriendschap.

Op school moeten de studenten ontdekken waar ze thuis horen door tests te maken. Maar bij Tris is er geen duidelijke uitkomst.

Ze is Afwijkend. Dat houdt in dat ze van alle facties wel een paar eigenschappen heeft en een sterke wil heeft. Dit kan soms in haar voordeel zijn, maar er zijn ook mensen die Afwijkend als gevaarlijk zien. Daarom mag ze het tegen niemand vertellen.

Tijdens de kiesceremonie moet Tris de keuze van haar leven maken. De factie die ze kiest zal vanaf dan haar huis zijn. Als ze niet voor Zelfverloochening kiest dan zal ze haar familie nooit meer zien. Ze zal hun moeten vergeten want je factie gaat boven je familie. Tris verrast zichzelf en haar familie, maar daardoor komt ze wel in allerlei lastige, leuke en vaak vooral gevaarlijke situaties terecht.

Als je denkt dat je weet hoe het verder gaat komt er weer een verrassing om de hoek kijken. Het is dus zeker geen voorspelbaar boek.

!

EN

NN I W

Je vindt dit boek leuk als je…

De Hongerspelen ook een leuk boek vond. Het verhaal is gebasseerd op een toekomstige wereld, daarom moet je ook wel een beetje van fantasy houden. In het verhaal komt veel geweld voor.

Vechten, bloed, pistolen, messen, alles komt voorbij. Maar er zijn ook stukken waarop het meer over het leven in de factie gaat. En over de ontwikkeling van Tris. Omdat het een boek voor jongens en meisjes is zit er ook een beetje liefde in het boek.

Maar dit is eigenlijk maar een klein deel. Als je van stoere verhalen houdt dan is dit zeker een boek voor jou.

Divergent Vanaf 20 maart draait de verfilming van dit boek in de bioscopen. Het is deel een van een triologie. Het tweede deel van de serie heet Opstand en het derde deel heet Samensmelting. Deel twee is al te koop, deel drie is vanaf februari te koop.

In deze film zijn een paar bekende en onbekende gezichten te zien. De hoofdrollen van Tris en Four, de docent die Tris bij de inwijding van haar nieuwe fractie begeleid, worden gespeeld door Shailene Woodley en Theo James. Shailene is vooral in Amerika bekend van een aantal series, waaronder een goedbekeken meisjesserie. Ook Theo heeft nog niet in veel grote films gespeeld. Misschien is deze triologie hun doorbraak.

Ben jij benieuwd naar deze film en naar het boek? Doe dan mee met onze prijsvraag en win 2 tickets voor Divergent en het boek Inwijding!

spieren in elk oor heeft? - Honden blaaskanker kunnen ruiken?

41

r a a m , r e i d s i u h s l a t a k f o d n n ho

Gee

Honden, katten, vissen, hamsters of konijnen. Ongetwijfeld hebben de meesten van jullie één van deze diertjes thuis. Ze zijn schattig, lief, trouw of mooi. Maar het kan ook anders. Er zijn mensen met hele gekke en griezelige huisdieren! Wat zijn de engste huisdieren? Mattie zet de griezels op een rijtje!

De schorpioen

op het lijf t iedereen de stuipen da er st on m n ei kl n Ee gstaan. Zijn uiterlijk is al an en io rp ho sc de is t ag ja en de dikke ren, de vele pootjes ha sc ijp gr e D . nd ge ja sen af. Het dieren en vooral men el ve n ke ik hr sc rt aa st t, maar dat en levensgevaarlijk ui le al et ni er t zie t es be kan levensvan een schorpioen k ee st n Ee k. oo j hi is ig. Lang niet t het gif is erg kracht an w n, zij nd ge ei dr be en die in arlijk. De schorpioen va ge n zij n te or so le al nt de steek zijn onschuldig. Je ku en m ko or vo pa ro Eu j. Al is zo’n n een wesp of een bi va e di et m en ijk el rg ve schorpioen geen pretje. Laat de k oo k lij ur tu na k ee st je handen rrarium dus en houd te n zij in er kk le r aa m thuis!

42

Wurgslang:

Geloof het of niet, maar er zijn in Nederland genoeg mensen die een wurgslang als huisdier hebben. Slangen heb je in alle soorten en maten en de één is natuurlijk veel gevaarlijker dan de ander. Zoals de naam al doet vermoeden is de wurgslang berucht om zijn dodelijke wurggreep.

Ze krullen zich om je nek en wanneer jij inademt, gaat de slang strakker om je nek zitten. Wanneer je niet op tijd aan de wurggreep kunt ontsnappen zul je uiteindelijk stikken. Maar wees niet bang. De meeste slangen die hier in Nederland als huisdier worden gehouden zijn nauwelijks gevaarlijk voor mensen. Ze zijn klein, niet giftig en hebben ook niet de kracht om iemand te wurgen. Maar blijf wel altijd voorzichtig.

Wist je dat...

Een krokodil zijn tong niet kan uitsteken? - Net zoals de

! a h n a r i p n e e r Kaaiman

De grootste en misschien wel het meest angstaanjagende dier uit de lijst is de kaaiman. Het is ongelooflijk maar waar. In Nederland zijn er mensen die thuis zo’n beest hebben.

Een kaaiman is familie van de krokodil. Het dier kan wel twee meter lang worden. Gelukkig zijn er maar weinig mensen die dit levensgevaarlijke dier in huis hebben rondlopen.

Piranha

De duivel van het water is de piranha! Het liefst blijf je zo ver mogelijk uit de buurt van deze bijtgrage vis. Dit geldt niet voor iedereen. Het is namelijk een populair huisdier. Maar maak je geen zorgen dat je de piranha in het slootje achter je huis vindt. De kannibaal van het water komt alleen voor in de zoetwaterrivieren van Zuid-Amerika. Dus ga je een keer op een boottochtje in Brazilië of Argentinië: hod je handen en voeten binnenboord. vingerafdruk, ook de tongafdruk bij ieder mens uniek is?

43

School survival gadgets Grappenmaker gezocht

Weet je dat je juf bang is voor spinnen? Word de grappenmaker van de klas.

Leg wat nepspinnetjes op het bureau en de stoel van je lerares. Wedden dat je docente bang is voor spinnen. Misschien springt ze gillend op de stoel. Let op!

Zorg wel dat je dit alleen doet bij een lerares die gevoel voor humor heeft. Je wilt natuurlijk niet nakomen of strafwerk krijgen.

Zakje met spinnetjes, tussen 2 en 4 euro bij de feestwinkel.

Sleutels kwijt? Nu niet meer!

Je bent vrij en staat bij je kluisje, maar je fietssleutel is nergens te vinden.

Met deze sleutelzoeker gebeurt jou dit niet meer. Je hoeft alleen maar te fluiten en de finder geeft een piep- en lichtsignaal.

Key finder, 4 tot 10 euro bij onder andere www.Bol.com

Altijd een schoon toetsenbord

Les krijgen op je laptop is natuurlijk heel leuk. Vooral omdat je spelletjes kan spelen als je klaar bent met je huiswerk of als je leraar even niet oplet. Maar in je tas wordt je laptop wel erg vies. Er gaat stof in je ventilator zitten en tussen de toetsen. Of kruimels als je thuis chips eet tijdens het spelen van die gave game. Je kan je laptop niet zomaar even schoonmaken met een doekje of water. De ventilator kan je heel voorzichtig uitzuigen met de stofzuiger. Voor het toetsenbord bestaat er Cyber Clean. Deze putti kan de kleinste kruimels tussen je toetsen weghalen.

Zakje Cyber Clean 5 euro bij www.habitatsolutions.eu.

Telefoonverbod

Heb je ook zo’n natuurkundeleraar die eigenlijk niet zoveel van technologie weet?

Loopt hij nog steeds rond met een telefoon zonder internet? Dan kan je hem voor de gek houden zonder dat je uit de klas wordt gestuurd. Als je docent van een grapje houdt tenminste. Leg deze rekenmachine (die op een smartphone lijkt) op je tafeltje. Ga er af en toe met je hand heen om te checken of je al een nieuwe ‘whatsapp’ hebt.

Smartphone gum, e1,30 bij Action. (Hetzelfde kan met een smartphone gum, ook bij Action voor e0,30.)

Spionnenbril

Ben je al tijden verliefd op dat meisje dat tijdens de pauzes achter jullie zit?

Je kan haar nu tijdens de pauzes onopvallend bekijken met deze zonnebril, maar dan anders. Aan de buitenkant van de glazen zit een spiegelend gedeelte. Het middelste gedeelte is een gewone zonnebil.

Spy glasses, tussen 3 en 5 euro bij de feestwinkel of www.ultragadgets.nl.

44

Wist je dat...

Het 29 miljoen jaar duurt om met een auto (100Km/u) naar de

Reken maar! Of niet?

Het is 06-01-2014 en 10 voor 8. De les biologie begint om 08.30 in lokaal 1.37. In de kledingwinkel krijg je 35 procent korting op een broek van 40 euro. Getallen zijn er altijd en overal, het valt je waarschijnlijk niet eens op. Als je dyscalculie hebt, tollen de cijfers vaak door je hoofd.

Kenmerken Dyscalculie is dyslexie met cijfers. Het betekent eigenlijk dat je niet kan rekenen. Als je dyscalculisch bent, heb je problemen met rekenen en wiskunde. Op de basisschool leer je onder andere tellen en vermenigvuldigen. Door telkens opnieuw te oefenen ken je de sommen uiteindelijk uit je hoofd, het wordt geautomatiseerd.

Je weet dan dat 5 + 4 negen is en rekent snel 15 + 4 uit. Mensen met dyscalculie weten niet automatisch dat 15 + 4 negentien is.

Het probleem ligt in het werkgeheugen, waarmee je informatie onthoudt als je iets aan het doen bent. Je leert bijvoorbeeld op dinsdag een som en de volgende dag wil je diezelfde som maken, maar dan weet je niet meer hoe het moet. Op de middelbare school gaat het nog moeilijker: het rekenniveau ligt hoger en je krijgt wiskundige formules. De stappen en de volgorde van de formule om een som op te lossen, onthoud je moeilijk als je dyscalculie hebt.

Maar het gaat verder dan dat. Stel je voor dat je in de supermarkt twee blikjes energydrank van 0,57 per stuk en twee zakken paprikachips van elk 98 cent haalt. Je hebt nog vijf euro en je wilt weten of dat genoeg is. Dat moet je dus even snel uitrekenen.

Op het busstation staan de vertrektijden: om 07.34 gaat de bus naar school en om 14.17 vertrekt de bus naar huis. Voor mensen met dyscalculie zijn dit soort dingen lastig. En dan is er nog het onthouden van verjaardagen, leeftijden, jaartallen en telefoonnummers.

Dyscalculie gaat niet over, maar soms kan het wel iets verbeteren door veel te oefenen. Bij proefwerken krijg je extra tijd en mag je een rekenmachine gebruiken, ook bij simpele berekeningen.

* Moeite met tellen en klokkijken. * Hoofdrekenen en schatten lukt niet goed of helemaal niet. * Getallen worden omgekeerd, bijvoorbeeld 69 wordt 96 of 21 wordt 12. * Problemen met ruimtelijke oriëntatie en ruimtelijke inzicht, zoals het verschil tussen links en rechts. * Teamsport op een groot veld (bijvoorbeeld hockey en voetbal) is lastig. * Het begrijpen van de basis van rekenen, zoals breuken, waarde van getallen, verbanden tussen getallen gaat moeilijk. * Je hebt een hekel aan rekenen/wiskunde. * Niet snel met geld kunnen omgaan (bijvoorbeeld: hoeveel wisselgeld krijg je terug?)

Tips voor dyscalculie op school * Je rekenmachine is je vriend. Leer er goed mee omgaan. * Praat er met je ouders over en laat je leraren weten dat je dyscalculie hebt. * Vergelijk jezelf niet met anderen. * Vraag zo vaak als nodig is hulp aan je (wiskunde)leraar, klasgenoten of broers/zussen. * Schrijf tussenstappen en tussenuitkomsten op. Als je dan vastloopt, zie je snel waar het probleem ligt. * Twee of drie sommen op één bladzijde is genoeg, anders is het te druk en verlies je het overzicht. * Je kunt niet meer doen dan je best.

dichtstbijzijnde ster te rijden? - De Kolibrie achteruit kan vliegen?

45

GET THE LOOK

CASUAL

46

Wist je dat...

De zon vlammen uitstoot van 20 tot 50 miljoen graden? - Vrouwen

CHIC

Alle kleding op deze pagina’s is te koop bij Zara bijna twee keer zoveel met hun ogen knipperen als mannen?

47

Doe-het-zelf proefje:

Gummiberen in water Je kent ze wel, die snoepjes: gummiberen. Dat zijn gekleurde beertjes die een beetje jelly zijn. Ze zijn lekker om te eten, maar je kan er thuis ook een leuk proefje mee doen. Je hebt er alleen de gummiberen voor nodig en een glas water. Het is een makkelijk, maar geinig proefje.

Wat heb je nodig?

1 zak gummiberen. gebruik er 2, eentje om de proef mee te doen en eentje om te vergelijken.

1 glas water Wat moet je doen?

1.

Je vult een glas voor de helft met water.

2.

Vervolgens doe je een gummibeer in het water en die laat je er 24 uur inzitten.

3.

Probeer ondertussen vast te bedenken of er wat zou gaan gebeuren met de gummibeer en zo ja, wat denk jij dat er

gaat gebeuren?

4.

Na 24 uur kan je het glas er weer bij pakken. De gummibeer ziet er nu heel anders uit!

5.

Haal de gummibeer uit het glas en leg hem naast een gummibeer die je niet in het water hebt gedaan. Vergelijk ze maar eens.

Wat is er gebeurd?

De gummibeer is een stuk groter geworden, hij is helemaal opgezwollen. Ook is hij zachter geworden en is zijn kleur nu lichter, meer doorzichtig dan de kleur die hij eerst had. Als je kraanwater hebt gebruikt, dan zitten er als het goed is kleine luchtbelletjes op het glas en op de gummibeer zelf.

Hoe komt dit?

In gummiberen zit de stof gelatine. Als je gelatine in water legt, dan absorbeert de gelatine water.

Als de gelatine in de gummibeer water opneemt, dan zorgt dat ervoor dat de gummibeer zo veel opzwelt. Hij wordt groter en zachter. Zijn kleur wordt ook minder fel, dat komt omdat evenveel kleurstoffen nu een grotere gummibeer moeten kleuren. Daardoor wordt de kleur meer verspreid, maar dus minder fel per stukje.

48

Wist je dat...

De Nijl de langste rivier ter wereld is? - De langste

Biologieles

Je lichaam verandert.

‘Spannend!’

Hoe ouder je wordt, des te meer je lichaam verandert. Denk nou niet dat jij de enige bent die wel eens voor de spiegel gaat staan voordat je onder de douche stapt. Dat doet iedereen. En ja, ook de meisjes doen dat. Interessant he? Want wat verandert er nu eigenlijk allemaal? Wij bespreken de meest gestelde vragen.

Ik ben ouder dan een vriend maar zijn piemel is groter, is dat normaal?

Geen paniek, dat is echt heel normaal.

Niet alle piemels worden even groot. Pas als je vijftien bent geweest is je piemel ongeveer uitgegroeid. Een slappe piemel is tussen de 6 en 13 centimeter. Het gemiddelde is 8 centimeter. Een stijve piemel is tussen de 12 en 21 centimeter.

Het gemiddelde is 16 centimeter. Dus het is heel normaal dat de ene piemel groter is dan de andere.

Mijn erectie is scheef, moet ik mij zorgen maken?

Nee hoor, het is heel normaal. Bij iedereen is het verschillend. De ene is recht en de andere is scheef. Piemels zijn er in alle soorten en maten. Er zijn ook kromme piemels. Het is allemaal mogelijk.

Wanneer kom ik voor het eerst klaar?

De eerste zaadlozing bij een jongen is ongeveer op zijn 13e. Het kan dus zijn dat jij al een zaadlozing hebt gehad. Als een zaadlozing tijdens het slapen plaatsvindt dan noemen we dat een ‘natte droom.’

Het kan ook gebeuren als je met je piemel aan het ‘spelen’ bent. Dat noemen ze aftrekken.

Wanneer en hoe groeien de borsten van een meisje?

De borsten van een meisje beginnen te groeien als ze ongeveer 9 jaar is. Net zoals bij piemels heb je borsten in alle soorten en maten. Van het ene meisje zijn de borsten groot, bij de ander zijn de borsten klein. Het kan gebeuren dat de ene borst groter is dan de andere.

Moet je schaamhaar scheren?

Doen meisjes dat ook?

Niks moet. Het is tegenwoordig meer een modeverschijnsel. Veel jongens en mannen vinden het mooier. Maar het hoeft niet. Het komt bij zowel jongens als meisje voor dat ze het schaamhaar scheren. Meisjes halen het weg. Sommige jongens maken er zelfs figuurtjes in.

hartstilstand die iemand overleefde 4 uur duurde?

49

Films

The Hobbit: The desolation of Smaug Het tweede deel van The Hobbit is uit. In The Desolation of Smaug gaan de inbreker, Bilbo, en de dwergen weer op pad. Dit keer is het doel het terugveroveren van hun thuis: Erebor. Dit gaat natuurlijk niet zomaar zonder slag of stoot. In het middelste deel van de trilogie gebeurt er veel. Maar ook genoeg?

Aan het begin van de film wordt duidelijk dat Thorin en de dwergen hun thuisland weer terug willen. Dit is ooit afgepakt door de draak Smaug. Ze beginnen hun reis naar de Eenzame Berg, daaronder ligt hun voormalige thuis Erebor. Onderweg komen ze onder andere langs het Elfenrijk, Daarvoor moeten ze eerst door een diep, donker bos dat beschermd wordt door de elven. Daar komen de dwergen ook in oog te staan met gigantische spinnen. De scene in het bos is mooi en lekker donker gemaakt. Voor de Hobbit-liefhebber een spannend moment.

dorp weer opgebouwd en zijn doodsbang dat Smaug wakker wordt gemaakt.

Even verderop ligt de Eenzame Berg, met daaronder Erebor. In de berg ligt Smaug, op een gigantische berg van goud. Tussen het goud moet Bilbo op zoek naar de Arkensteen, ook wel bekend als het Hart van de Berg.

Opvallend is nog wel de vonk die lijkt over te springen tussen de elf Tauriel en dwerg Kili. Het is een mooie afwisseling tussen het geweld wat zich ondertussen op de weg naar de Eenzame Berg afspeelt. De dwergen komen ondertussen nog bij de elven vast te zitten, ze vechten zich vervolgens een weg over de rivier en komen dan eindelijk aan in Laketown.

Aan de laatste scene van de film lijkt geen einde te komen. Ook al is de confrontatie tussen Bilbo en Smaug erg spannend, je wacht toch op het moment dat er ‘echt’ wat gebeurt. De dwergen komen dan ook nog even om de hoek kijken. Op het moment dat Smaug lijkt te ontsnappen stopt de film. ‘Wacht maar lekker nog een jaar op deel drie’, lijkt de maker te willen zeggen.

Laketown is een hoogtepunt in de film.

Het dorpje is erg mooi in elkaar gezet.

De donkere sfeer die er heerst komt goed over. Het dorpje is volledig gemaakt van hout en drijft op hoge palen middenin een meer, vandaar ook de naam. Het dorp is opgebouwd door mannen, elven en dwergen. Beter nog staat het dorp bekend als het dorp dat verwoest is geweest door, juist, Smaug. De dorpelingen hebben het

Desondanks dat de film een mooi tussendeel is van de Hobbit-trilogie, is het jammer dat je duidelijk kan merken dat het ook ‘maar’ een tweede deel is.

De film had misschien wel de helft korter gekund, waardoor het verhaal misschien niet zo langdradig geworden was. Maar ondanks dat is de film goed te doen. De

50

spannende momenten wisselen zich af met de mindere en de actie overtreft het ‘saaie’. Al met al een goede film. Nu maar weer een jaar geduld tot de volgende..



Wist je dat...

De zandtijgerhaai zijn broers en zussen op eet voordat

Bro’s before ho’s Max en zijn ‘gekochte’ broer Jules(Jules is geadopteerd) groeien samen op. Alleen is het gezin waarin ze opgroeien niet zo gezellig. Nadat hun moeder hen heeft verlaten, maken de broers een afspraak met elkaar: ze gaan never nooit een vriendin nemen, want dat gaat toch fout.

Samen wonen ze boven de videotheek waar Max werkt. Jules werkt in een supermarkt als manager. Na werktijd gaan ze het liefst veel bier drinken en feest vieren, iets wat ze al jaren doen. Dat verandert als Anna in beeld komt.

Max is op slag verliefd op Anna, maar Jules krijgt verkering met haar. Dat zorgt voor een hoop gedoe tussen de twee broers. Max wil Anna namelijk ook als vriendin. Hij wil voor het eerst de afspraak met zijn broer vergeten, maar Jules heeft al verkering met Anna. Ze is dus al bezet en het hart van Max breekt. De vrouw van zijn dromen gaat er vandoor met zijn eigen ‘gekochte, geïmporteerde broer’.

 Hoe de film afloopt? Daar moet je zelf achter komen! Doe daarom snel mee met de prijsvraag op onze site en win twee bioscoopkaartjes!

W ist je dat de film Bro’s before Ho’s gemaakt is door de jongens van New Kids? De makers heten Flip van der Kuil en Steffen Haars. Flip speelde Barrie in New Kids en Steffen speelde Robbie Schuurmans.

Wil je de trailer zien? Scan de code!

hij geboren wordt? - Hitler van chocoladetaart hield?

51

Voornemens voor 2014 Nieuw jaar, nieuwe kansen. En wat ben jij van plan te gaan doen dit jaar? Leerlingen van het Titus Brandsma in Velp lieten hun voornemens weten!

Tijmen, 12 jaar: ‘’Dit jaar ga ik winnen met voetbal.’’

Pim, 13 jaar: ‘’Ik ga proberen om mij beter te concentreren op school.’’

Ezra, 12 jaar: ‘’Ik ga er een leuk jaar van maken.’’

Julian, 12 jaar: ‘’Rustiger zijn in de klas haha!’’

Berend, 12 jaar: ‘’Beter op school concentreren.’’

Christiaan, 12 jaar: ‘’Proberen rustiger te zijn.’’

Tom, 14 jaar: ‘’Ik wil naar Gündogan.’’ lkay Gündoan is een Duitse voetbalspeler. Hij is een middenvelder in het Duitse Bundesliga club Borussia Dortmund en het Duitse nationale team.

Vladimir, 12 jaar: ‘’Gezonder eten.’’

Milan, 12 jaar: ‘’In 2014 ga ik meer sporten.’’

Erik, 12 jaar: ‘’Dit jaar ga ik geld sparen om vuurwerk te kopen.’’

Denilson, 12 jaar: ‘’Veel voetbaltrucjes kunnen en in de C1 komen.’’

Patrick, 12 jaar: ‘’In 2014 ga ik geen xboxcontrollers meer kapot gooien.’’

Bradley, 13 jaar: ‘’Minder spelen in2014.’’

Coen, 12 jaar: ‘’Ik wil naar Torba.’’

Torba is een klein plaatsje in Turkije.

Daan, 12 jaar: ‘’Ik wil spierballen kweken.’

Daniel, 12 jaar: ‘’Dit jaar wil ik een 360° Double Tailwip op BMX kunnen.’’

Zien hoe de Double Tailwip gaat op een BMX? Scan de Qr- code!

52

Wist je dat...

Het spel “Tetris” in 14 dagen is gemaakt? - Ratten en paarden

MATTIES MOPPEN

Waarom vliegen vogels in de winter naar het zuiden?

Het is te ver om te lopen!

Jantje zit in de klas en de juf doet een leuk raadspelletje met de kinderen. “Jongens en meisjes, het loopt in de wei en het is wit met zwart.” Jantje: “een wit met zwart paard juf.” “Ja, zegt de juf, dat kan ook, maar ik bedoel eigenlijk een koe.” De juf gaat door: “Wie weet de volgende? Het is zwart en het vliegt door de lucht”. Jantje antwoordt direct weer: “Een merel!” De juf zegt weer: “Ja dat kan ook, maar ik bedoel eigenlijk een kraai. “ Jantje is het spel wel zat en vraagt aan de juf of hij het volgende raadsel mag bedenken. “Dat is goed Jantje”, zegt de juf.

Jantje zegt enthousiast: “Het gaat er hard en droog in, en komt er slap en nat weer uit”. De juf krijgt een vuurrood hoofd en Jantje zegt: “Ja, dat kan ook, maar ik bedoel eigenlijk kauwgom.”

Wat zie je als je diep in de ogen kijkt van een dom blondje?

De achterkant van haar hoofd.

Hoe noem je een dikke vrouw in een lift?

Een spektakel.

Wat is het toppunt van nieuwsgierigheid?

Door het sleutelgat van een glazendeur kijken.

Komt er een man in het café die een biertje bestelt. Hij ruikt een vieze geur en zegt: “Het stinkt hier naar poep”, waarna hij vertrekt. Komt er een andere man binnen die ook een biertje bestelt en zegt ook: “Het stinkt hier naar poep.” Ook hij gaat er vandoor.

De baas baalt hiervan en koopt bij de plaatselijke supermarkt een busje dennegeurspray. Dan komt er een man binnen die ook een biertje bestelt. Hij zegt: “Het ruikt hier alsof iemand in een bos heeft zitten poepen.”

niet kunnen overgeven? - De Kolibrie achteruit kan vliegen?

53

Stelling Zoals iedere maand heeft Mattie nu ook weer een pittige stelling voor ons jongerenpanel. In de ‘stelling van de maand’ vragen wij jongens om hun mening over een belangrijke onderwerp uit het nieuws. In talkshows, journaals en radioprogramma’s mogen volwassenen altijd een mening geven, maar jongeren mogen hun stem bijna nergens laten horen! In Mattie mogen jullie dat wel. Ook deze keer geven weer vijf goedgebekte jongens hun mening. Deze week gaat de stelling over de oorlogen in het Midden-Oosten. Je kunt hierbij denken aan landen als Syrië, Afghanistan, Irak of Israël.

De stelling van deze week is:

Nederland moet altijd soldaten sturen als er oorlog is in het Midden-Oosten Tim Mengerink

Leeftijd: 12 Jaar Woonplaats: Winterswijk Stelling: Eens

“De wereld moet elkaar helpen om te zorgen voor wereldvrede”

Rens Klein Nibbelink

Jelle Boekelder

Leeftijd: 14 jaar Woonplaats: Bredevoort Stelling: Oneens “Ik vind dat de Nederlandse soldaten één keer moeten gaan en een soort opleiding voor soldaat moeten geven. Zo kunnen ze zelf hun problemen oplossen!”

Leeftijd: 14 jaar Woonplaats: Varsseveld Stelling: Eens “Als Nederland oorlog krijgt dan helpen die andere landen ons ook”

54

Ruben Boekelder

Leeftijd: 14 jaar Wooplaats: Bredevoort Stelling: Eens

“Wij zijn lid van de Verenigde Naties, dan help je anderen”

Mick Wagener

Leeftijd: 14 jaar Woonplaats: Aalten Stelling: Oneens “Er kunnen alleen maar mensen dood gaan en oorlog is niet respectvol”

Wist je dat...

Mohammed de meest voorkomende naam is in de wereld?

-

Elk

Matties meisje

jaar 3 mensen sterven door het likken aan een batterij?

55