To infinity and beyond
Foto: google.com
Mensen op Mars
Afgelopen jaar is er veel gebeurd in de ruimtevaart en rondom het ontdekken van Mars. Curiosity landde op de rode planeet om onderzoek te doen naar water, eventueel leven, en andere informatie over te planeet te verzamelen. Naast deze ontdekkingsrobot zijn er nog vele andere missies geweest naar Mars. Maar er zijn nog nooit mensen geweest. Dat is de volgende stap. “Het is tijd dat er mensen heen gaan”, aldus André Kuipers. Tekst: Lisa Boonstra
“Mensen willen zien wat er achter de heuvel is, vroeger was dat ook al zo met de zuidpool en de VOC”
Zij zijn al in de ruimte geweest
“We hebben iets nodig waar iedereen naar uit kan kijken in deze tijden van crisis, iets positiefs”
Er zijn ongeveer 530 mensen in de ruimte geweest. Ten opzichte van de wereldbevolking, ongeveer zeven miljard mensen, is dat maar een kleine groep. Het begon allemaal in 1957, toen werd het eerste levende wezen de ruimte
D
e Nederlandse organisatie Mars One is het met Kuipers eens. Zij zijn van plan om in 2023 de eerste mensen richting Mars te sturen. Er zullen eerst spullen heen worden gebracht zodat alles klaarstaat als de mensen komen in 2023. “Mensen hebben iets nodig waar zij naar uit kunnen kijken in deze tijden van crisis, iets positiefs”, zegt Bas Lansdorp, algemeen directeur van Mars One. “De laatste keer dat de mens op de maan landde bracht dat mensen dichter bij elkaar. Het voornaamste doel, naast de onderzoeken, is dat de missie een inspiratiebron moet worden.”
De missie Mars One wil mensen naar Mars sturen. Dit jaar zullen ze beginnen met het selecteren van de astronauten. Er zijn al ruim duizend aanmeldingen binnengekomen van over de hele wereld. Allen met hun eigen reden en motivatie. “De grootste gemene deler die al deze mensen als reden opgeven is de drang naar een ontdekkingsreis”, vertelt Lansdorp. “Mensen willen zien wat er achter de heuvel is, vroeger was dat ook al zo met de zuidpool en de VOC”, zegt Kuipers.
ingeschoten. Het gaat om het Russische
vluchten volgen en vervolgens vertrekken in 2022 de eerste vier mensen om aan hun zeven tot negen maanden durende enkele reis te beginnen. Op Mars zullen deze mensen onderzoeken uitvoeren, net zoals dat nu in het ruimtestation ISS wordt gedaan. Wat is het effect van Mars op bepaalde planten bijvoorbeeld. Ook zal er verder onderzoek naar de planeet zelf worden gedaan.
Gevaren van de rode planeet Het zal echter niet makkelijk zijn om op Mars te leven. Er zijn veel dingen anders dan bij ons op Aarde. Op Mars is wel zwaartekracht maar deze is veel minder sterk. Dit is ongeveer 40% van de zwaartekracht op Aarde. Ook is zuurstof niet vanzelfsprekend, net als water en voedsel. Sommige elementen hiervoor zijn echter wel aanwezig. De planeet heeft namelijk een geologie die leven toe staat en er is water in een bevroren vorm aanwezig. Het klimaat is ook een belangrijk punt waar naar gekeken moet worden. Er zijn vaak stofstormen die soms de gehele planeet bedekken. De NASA is bezig om het klimaat van Mars beter te bepalen, hiervoor moet de planeet een heel Marsjaar,
687 dagen, in de gaten worden gehouden. “De zon is soms hyperactief, dan komt er straling af, Mars heeft hier geen bescherming tegen”, zegt Kuipers. Deze bescherming is wel aanwezig op Aarde, de ozonlaag. Bij NASA is nog geen duidelijkheid over de hoeveelheid straling die Mars raakt maar dat het er is, en dat het gevaarlijk is is bekend. “We moeten onze astronauten hiertegen beschermen, daarom wordt de basis met een laag zand van 4 meter bedekt”, vertelt Lansdorp.
Draaiend ruimteschip Het plan van Mars One is om een klein ruimteschip de lucht in te sturen, de astronauten zullen daarin leven tot ze op de planeet aankomen zo’n zeven tot negen maanden later. De ruimtereizigers kunnen zich in die tijd alleen met doekjes schoonhouden en gedroogd voedsel eten, net als de astronauten in het ISS. In dit ruimteschip moet veel gesport worden, ongeveer drie uur per dag. Dit is noodzakelijk om botontkalking en spierverslapping tegen te gaan. In 6 maanden verliest een mens in de ruimte ongeveer 10% bot- en 20% spiermassa. “Het zou mooi zijn als we een centrifugestation zouden hebben, maar die techniek
is helaas nog niet beschikbaar”, vertelt Lansdorp. Een centrifugestation is een ruimtestation dat ronddraait waardoor er een kunstmatige zwaartekracht wordt gecreëerd maar mensen worden er niet duizelig van. Dit gaat ook botontkalking en spierverslapping tegen. De landing op Mars gebeurt niet in eenzelfde capsule als de capsule waar André Kuipers in Kazachstan mee landde vertelt Lansdorp. Daar kon hij toen niet zelf uitstappen zoals we allemaal op de beelden hebben kunnen zien. Op Mars zal dat wel moeten. Het voordeel is dat er een minder sterke zwaartekracht is. “De bemanning zal moeten rusten voordat ze uitstappen. Maar met de verminderde bot- en spiermassa zullen ze alsnog een soort supermensen zijn”, vertelt Lansdorp. “Het lichaam zoekt daar vanzelf een evenwicht in.”
Selectie Als alles volgens planning loopt zal er
dit jaar een selectie van toekomstige astronauten bekend worden gemaakt die wij, net als rest van de wereld, op de voet kunnen volgen. “We zoeken mensen uit die gezond en slim zijn en die een hoge levensverwachting hebben”, zegt Lansdorp. Dat is ook nodig, astronauten moeten veel leren over van alles. Ze moeten verschillende competenties hebben, zo moeten ze kunnen opereren of kiezen kunnen trekken, dus als arts optreden. Ze moeten onderdelen van een ruimteschip en de basis op Mars kunnen vervangen, als technicus. Daarnaast moeten ze nog allerlei onderzoeken uitvoeren, als wetenschapper. En dat allemaal op een andere planeet, ver van huis.
Amerikanen met een aapje. De stille strijd om ruimtereizen was begonnen. De Russen hadden ook de tweede ruimte primeur want zij schoten de eerste mens de ruimte in. Dit was Yuri Gagarin die in 1961 in een baan om de ruimte gebracht. Hij keerde met succes terug op Aarde. Vanaf nu werd de stille strijd uitgesproken, Amerika wilde de eerste mens op de Maan zetten. Dit lukte in 1969, Neill Armstrong zette de eerste stap op de Maan. Zijn bekende uitspraak
Of André Kuipers naar Mars zou willen? Nee antwoord hij. “Als ik nog niet zo lang weg was geweest en het retour was had ik het wel gedaan”, zegt hij. “Maar ik ben nu zo lang van de kinderen en mijn gezin weggeweest, daar wil ik me nu op richten.”
‘That’s one small step for a man, but a giant leap for mankind’ is nog altijd erg bekend. Armstrong overleed in augustus 2012. Er volgden nog enkele maanreizen tot de kosten te hoog werden en het publiek niet meer geïnteresseerd was. De ruimtevaart heeft het in die tijd in beide
De auteur sprak voor dit artikel met Bas Lansdorp van Mars One en met astronaut André Kuipers. Verder zijn de sites van de NASA, de Hubble telescoop, ESA en IMDb geraadpleegd.
Van de mensen die zich hebben opgegeven zullen er veertig worden getraind en via een wereldwijde realityshow zullen er dan vier gekozen worden die als eerste mensen naar Mars kunnen. Vervolgens komen er elke twee jaar vier astronauten bij en zal de ‘kolonie’ op die manier worden uitgebreid. Er zal wel op gelet worden dat de mensen die naar de planeet vertrekken gezond zijn. Ook is het maar de vraag of er ooit voortplanting zal komen op Mars. “Dit moet eerst getest worden met dieren, we weten niet wat de omstandigheden van de planeet voor effect hebben op een zwangere vrouw”, zegt Lansdorp. De eerste paar jaar zullen er dus nog geen Marsbaby’s komen. Voorbereidingen voor de reis beginnen dus dit jaar al, de eerste voorraad zal in 2016 naar de buurplaneet vertrekken. Daarna zullen er nog een aantal voorraad-
hondje Laika. Kort daarna volgden de
landen moeilijk. Vanaf 1998 bestaat het International Space Station (ISS) waar een wereldwijde samenwerking mee gepaard gaat. Wubbo Ockels was de eerste Nederlander die in de ruimte verbleef. In 1985 vloog hij vanuit de VS naar het ruimtestation en verbleef daar zeven dagen. De tweede Nederlander die in de ruimte verbleef was André Kuipers. Hij is zelfs twee keer in de ruimte geweest. De eerste keer was in 2004, toen verbleef hij elf dagen in het ISS. In 2011 ging hij opnieuw maar toen voor een 193 dagen. 1 juli 2012 landde hij in de woestijn van Kazachstan.
Op 19 december opende Kuipers de naar hem vernoemde André Kuiperszaal, voorheen sateliettenzaal, in het Museon in Den Haag. Foto: Museon
Een impressie van de Mars One basis zoals deze op de rode planeet moet komen. Foto: Mars One
Science Fiction TV Als alles volgens planning loopt zullen we in de nabije toekomst de Mars Soap kijken. Iedereen over de gehele wereld zal dit kunnen volgen als het aan Mars One ligt. We zullen zien hoe de aspirant astronauten zich voorbereidden op Aarde en hoe ze na de reis leven op Mars. Als kijker kun je stemmen op degene van wie jij denkt dat hij of zij het meest geschikt is om op de rode planeet te leven. Mars wordt al sinds 1924 in films beschreven en gezien als een onbereikbare planeet. Aelita: Queen of Mars is volgens NASA de eerste film die over Mars ging. Ook was dit de eerste Sovjet science fiction film. Een van de films die daarna uitkwam is War of the Worlds in 1953. Daarin word de Aarde aangevallen door marsmannetjes. In
Op dit moment rijdt op Mars de Curiosity Rover rond, dit is een ‘zelfportret’ van deze rover. Foto: NASA
2005 kwam er een nieuwe versie van deze film uit en in 2008 het vervolg. In alle films wordt de Aarde aangevallen door aliens. In 1990 kwam de film Total Recall van de Nederlandse regisseur Paul Verhoeven uit. De hoofdrolspeler droomt over een reis naar de rode planeet. Hij laat herinneringen implanteren en denkt hierdoor vervolgens dat hij in gevecht is met een administrateur van Mars. Mission to Mars kwam in 2000 uit. In deze film zijn er mensen naar onze buurplaneet gereisd. Dit is echter geheel mislukt door een storm van stof en een tweede ploeg reist af naar Mars om te kijken of iemand het ongeluk van de vorige tocht heeft overleefd.
Rond de rode planeet vliegt sinds 2006 de Mars Reconnaissance Orbiter. Deze maakt gedetailleerde foto’s van het oppervlakte en de structuur van Mars. Foto: NASA
Vorig jaar (2012) kwam Disneys John Carter uit. Een film over een oorlogsveteraan die weer ‘gevraagd’ wordt om bij het leger te gaan. Dit wil hij niet en hij wordt opgesloten. Hij heeft een medaillon waarmee hij op Mars terecht kan komen als hij het aanraakt.
De feiten: n De doorsnede van de Aarde is 12.756 kilometer. n De doorsnede van Mars is 6.794 kilometer. n Mars ligt 81 miljoen kilometer van de Aarde. n Mars is de vierde planeet vanaf de Zon, en ligt dus achter de Aarde, de derde planeet.
Foto achtergond: Hubblesite.org