Het nieuwe werken 2010

Speciale editie van Lof, November 2010

voor het nieuwe werken kantoornomaden The world is your office

privÉ is passÉ altijd bereikbaar, altijd beschikbaar

koffie met wifi 10 inspirerende flexwerkplekken

Het Nieuwe Werken Weg met de

aanwezigheidscultuur!

Lof 1

Commerciële bijlage, gedistribueerd door het Financieele Dagblad

colofon

34

kennis delen in de easycratie

Lof Het Nieuwe Werken

Deze Lof is een speciale uitgave van Lof Media bv.

Hoofdredactie

Jolanda Holwerda Uitgever

Willeke de Groot Redactie

Art Direction & Vormgeving

Susan Kuipers

14 iLoffacts 15 Alles flex?: de beste werkgevers op het gebied van Het Nieuwe Werken

31 iLofbooks 32 iLofgadgets 34 Werken 2.0: de easycratie van Martijn Aslander 39 Kantoornomaden: the world is your office 40 Koffie met wifi: inspirerende flexwerkplekken 42 Privé is passé: altijd bereikbaar, altijd beschikbaar 47 Interview: Agnes Jongerius & Mirjam Nouwen

Beeld

Esther Aarts, Argibald, Merlijn Doomernik, Dolf Pereboom Cover

Foto: Harmen de Jong Productie Beeldbalie Met dank aan David Lloyd Utrecht Marketing & sales

Wilma Baltus, w.baltus@lofmagazine.nl, 06-3199 9943 Esther Verbeek, Margreet Woessner

hoezo aanwezig

Overdag naar zwemles of je zieke ouders bezoeken, ‘s avonds je werk afmaken.

Productie

Wilma Baltus Drukkerij

Dijkman Offset

08

Distributie

Het Financieele Dagblad Abonnementenservice

EMD Nederland abonnementenservice@lofmagazine.nl 036-5307103 Redactieadres

Lof Media, Zijlstraat 44, 2011 TN Haarlem redactie@lofmagazine.nl, 023-5749531

Copyright

Lof is een uitgave van Lof Media bv. Niets uit deze uitgave mag, op welke wijze dan ook, worden verveelvoudigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Lof is niet wettelijk aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. Lof is niet verantwoordelijk voor handelingen van derden welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. Lof behoudt zich het recht voor ingezonden materiaal zonder kennisgeving vooraf geheel of gedeeltelijk te publiceren. Over uitslagen van speciale acties kan niet worden gediscussieerd.

2 Lof

02 Colofon 05 Voorwoord 06 Zo doen zíj dat 08 Het Nieuwe Werken: Weg met de

aanwezigheidscultuur!

Misschien weet de receptioniste wel alles van Twitter. Vraag haar om die kennis te delen met collega’s – dat kost niets, maar levert veel op.

Pam van der Veen (chef), Esther Smid (eindredactie), Connie Lohuis, Iris Stam, Renate Tromp, Ella Mae Wester

inhoud

privÉ is passÉ Dankzij de moderne technologie zijn we altijd online. Maar wat als we bereikbaar verwarren met beschikbaar?

42

Lof Lezersservice Abonnementen Je kunt lid worden van Lof via www. lofonline.nl/wordlid, telefonisch 036-5307103 of per e-mail lof@emdnl.nl. Abonnementen zijn geldig tot wederopzegging. Opzeggen dient minimaal 2 maanden voor afloop van het abonnement schriftelijk te gebeuren via brief, e-mail of fax. Adres: Lof abonnementen-service, postbus 30157, 1303 AC Almere. E-mail: lof@emdnl.nl. Fax: 0365407252. Het cadeau-abonnement stopt automatisch. Adreswijzigingen graag 4 weken van tevoren schriftelijk doorgeven.

Abonnementsprijs Een jaarlidmaatschap van Lof (5 nummers) kost E 30. Hiervan draagt Lof E 5 af aan microkredietprojecten voor moeders. Je verleent toestemming om jaarlijks het abonnementsgeld auto-

matisch af te schrijven. Prijswijzigingen voorbehouden. Indien de jaarlijkse verschijningsfrequentie van Lof verhoogd wordt, zal de jaarbijdrage ook aangepast worden. Losse nummers kosten E 5,50 per stuk. Als je niet per automatische incasso betaalt, wordt E 2,50 in rekening gebracht. Voor abonne-menten in het buitenland worden de prijzen en condities op aanvraag verstrekt door de abonnementenservice.

Bedrijfsabonnement Bedrijven kunnen hun medewerkers lid maken van Lof door het afsluiten van een bedrijfsabonnement. Vanaf 10 exemplaren kost dit E 25, vanaf 100 exemplaren E 22,50 en vanaf 500 exemplaren E 20 per lidmaatschap per jaar.

abonnementenservice@ lofmagazine.nl.

Nabestellen Je kunt nummers van Lof na-bestellen tot maximaal een jaar na verschijning. Stuur een mail naar abonnementenservice@ lofmagazine.nl.

Lof

el voorder

voo en!

Persoonsgegevens bedrijv Wij maken je erop attent dat verstrekte gegevens worden opgenomen in het abonnementenbestand. Dit bestand kan worden gebruikt om informatie te verstrekken over abonnementen en voordeelaanbiedingen. Als je hier bezwaar tegen hebt, kun je dit kenbaar maken door een e-mail te sturen naar: abonnementen@ lofmagazine.nl.

koffie met wifi 10 inspirerende flexwerkplekken voor kantoornomaden

40 50 Lof 3

Virtuele ambitie

Start met Smart Business startsmartbusiness.nl

Ambitie is in Nederland een beladen woord. Kun je er in de VS gewoon

niet een kwestie van kiezen tussen werk of gezin, het is een keuze om

voor uitkomen, in ons land is het not done je ambities hardop uit te

allebei zo optimaal mogelijk te doen.

spreken. Voor vrouwen ligt het nog extra lastig. Openlijke ambities

Het Nieuwe Werken is daarbij een fantastische ontwikkeling. Het biedt

worden niet gewaardeerd, maar bij gebrek eraan word je voorbijge-

ruimte aan werkgevers en werknemers om talent volop in te zetten en

streefd door collega’s die ze wel vertonen.

de domeinen werk en privé in elkaar te laten overlopen. ’s Middags

Volgens de Van Dale is ambitie ‘ernaar streven hogerop te komen in

om vier uur bij de zwemles en toch bereikbaar zijn per sms. Naar een

organisaties; gedrag vertonen dat er op gericht is carrière te maken

toneelvoorstelling op school en ’s avonds wat langer achter de laptop.

en succesvol te zijn’. Maar het is ook ‘eerzucht, ijver, opgeblazen’. En

Boodschappen doen voor je hulpbehoevende ouders en daarna die

dan is er nog een derde betekenis: ‘animo, aspiratie, verlangen naar

rapporten afmaken.

vooruitgang, werklust’.

Toch blijft het een puzzel om Het Nieuwe Werken in te voeren. Want

Bij die laatste definitie voelen de meeste vrouwen zich het prettigst.

hoe houd je de teamgeest en synergie vast als je elkaar niet meer

Geen ego dat de boventoon voert, maar gevoel voor het gemeen-

dagelijks ziet? Met collega’s die veel vanuit huis werken, weet ik er

schappelijk belang. Vraag de gemiddelde Nederlandse vrouw wat

alles van. Gek word je van de hoeveelheid e-mailverkeer die je om de

haar ambitie is en ze zal zeggen dat ze haar werk goed wil doen en

oren vliegt. En of al dat heen en weer gemail zo productief is, durf ik

haar organisatie op een hoger plan wil krijgen met inachtneming van

te betwijfelen.

de belangen van de mensen om haar heen.

Op een congres waar ik onlangs was, viel het toverwoord: het gaat

Ik word dan ook altijd bovenmatig geïrriteerd bij het wijdverspreide

om het bereiken van het virtuele optimum. Maak duidelijke afspraken

beeld dat Nederlandse vrouwen geen ambitie zouden hebben. Als ik

over hoe vaak je elkaar daadwerkelijk moet zien om goed te kunnen

om me heen kijk zie ik eerder dat ze er heel veel hebben. Ze willen

(samen)werken. Dan is het ook helder wanneer je niet fysiek aanwezig

niet alleen heel goed zijn in hun werk, maar ook in hun gezin en waar-

hoeft te zijn.

schijnlijk willen ze ook nog hun steentje bijdragen aan de maatschap-

Dat biedt perspectief voor werkgevers en werknemers die het Nieuwe

pij. In een land waar de moederschapcultuur nog hoogtij viert en het

Werken zien als dé manier om talent te koesteren en meervoudige

normaal is dat schoolkinderen tussen de middag thuis een boterham

ambities mogelijk te maken. Met als bijkomend voordeel dat we toe-

eten, houdt dat in dat je jezelf in nogal wat bochten moet wringen om

gang krijgen tot een enorm arbeidspotentieel van ‘niet ambitieuze’

het allemaal goed te doen.

vrouwen.

Gelukkig is er nieuw wetenschappelijk inzicht: Work-life integration.

Dat gaat over hoe je op een succesvolle manier werk en leven kunt

Jolanda Holwerda

integreren, zodanig dat beide tot volle bloei kunnen komen. En dat

Oprichter en hoofdredacteur Lof Media

is precies wat de ambitieuze werkende moeder en vader wil. Het is

Reageren? j.holwerda@lofmagazine.nl, twitter.com/jolandaholwerda

Lof 5

zo doen zij dat ZIJ: Femke de Vries (38) werkt als adjunct-directeur bij De Kindercaravan, een organisatie die avontuurlijk buitenspelen in de kinderopvang realiseert. HIJ: Alex de Vries (46) is presentator van het televisieprogramma Ochtendspits en het radioprogramma Avondspits en is bovendien adjunct-hoofdredacteur van Omroep WNL. KINDEREN: Eva (11), Vosse (9) en Bink (6) zitten op de basisschool. Alleen Bink gaat nog twee dagen naar de opvang.

‘ Ik check elke tien minuten mijn mail’ Hoe ziet een gemiddelde werkdag eruit?

Ik check dan elke tien minuten mijn mail; voortdurend communiceren

Alex: ‘Wanneer ik Ochtendspits presenteer, sta ik om 4 uur op. Rond

hoort erbij.’

12 uur ben ik klaar. Later op de dag doe ik thuis de voorbereiding voor de volgende ochtend. In de week dat ik Avondspits presenteer, begin ik

Wat zijn voorwaarden voor Het Nieuwe Werken?

om 11 uur en ben ik rond 20 uur weer thuis. Het zijn lange dagen, maar

Alex: ‘Je moet je tijd flexibel kunnen indelen. Van heel jonge kinderen

er is wel regelmaat.’

kun je niet verwachten dat ze in de pas lopen met jouw schema. Onze

Femke: ‘Ik verdeel mijn uren over vijf dagen. Ik houd daarbij rekening

kinderen zijn al wat ouder en begrijpen prima wanneer ik even niet

met schooltijden en met het schema van Alex.’

gestoord wil worden. Verder heb je een werkgever nodig die jou het

tekst Esther Smid Fotografie Dolf Pereboom

vertrouwen geeft en moet je goed met je partner kunnen overleggen en Hoe zijn de taken thuis verdeeld?

geen ruzie maken over zorgtaken. Als je vrouw nadrukkelijk een beroep

Femke: ‘We hebben gelukkig een hulp. Ik kook meestal en ben vaker

op je doet, is dat niet voor niets. Het is belangrijk dat te beseffen.’

thuis voor de kinderen.’

Femke: ‘Je moet elkaar de ruimte geven. Ook is het belangrijk dat je

Alex: ‘Door mijn nieuwe baan doe ik momenteel te weinig met de

goed werkende apparatuur hebt en een snelle internetverbinding. Ik

kinderen. Ik heb het zo druk dat ik mijn privé-agenda heb weggegooid.

zou ook wel willen dat de kinderen elke dag tot 14 uur naar school

De tijd díe ik over heb, besteed ik aan ons gezin. In het weekend sta ik

gingen en aansluitend naar het sportveld werden gebracht. Nu zit alles

met de kinderen op het sportveld. Verder breng ik ze om de week naar

op woensdagmiddag.

school.’

Verder mogen kinderen wat mij betreft standaard een warme maaltijd krijgen op de opvang. Dat zou een uitkomst zijn voor werkende ouders

Wat betekent Het Nieuwe Werken voor jullie?

en geeft de kinderen ook meer rust.’

Femke: ‘Ik werk veel vanuit huis, maar onlangs heb ik ook een inspirerende werkplek in de buurt gevonden. Soms wil je sparren met

Zijn jullie altijd bereikbaar?

anderen. Als de kinderen aandacht nodig hebben, kan ik ervoor kiezen

Alex: ‘Ja, dat is nodig voor mijn werk.’

mijn werk later af te maken. Het nieuwe werken brengt wel met zich

Femke: ‘In principe wel. Op vakantie vind ik het wel vervelend, maar ik

mee dat je thuis vaker dingen alleen doet, omdat je elkaar als ouders

voel me erg verantwoordelijk voor mijn werk.’

afwisselt. Ik zou wel vaker samen met Alex het avondritueel willen doen.’

Hoe zorg je dat je niet gek wordt van dat drukke leven?

Alex: ‘Ik bepaal al jaren waar en wanneer ik werk. Met z’n allen in de

Alex: ‘Door sommige dingen gewoon niet te doen en te relativeren.’

file heeft gewoon geen zin. Tegenwoordig moet ik voor de opnames

Femke: ‘Ik ga opruimen wanneer ik chaos in mijn hoofd heb. Orde in

natuurlijk in de studio zijn, maar de voorbereiding kan ik thuis doen.

huis zorgt voor orde in mijn hoofd.’

6 Lof

Het Nieuwe Werken

Weg met de

aanwezigheids

cultuur!

Werken waar en wanneer je wilt, met behulp van moderne technologie – Het Nieuwe Werken wint steeds meer terrein.

De pijlers: vrijheid, vertrouwen en eigen verantwoordelijkheid.

Gesprek met een aantal pioniers.

V

roeger heette het nog ouderwets ‘telewerken’. Je

die arbeidsmarktkrapte die werkgevers richting Het Nieuwe Werken

belde vanachter je computer in op het netwerk van

zal dwingen, meent De Jager. ‘Tot 2018 gaan 800.000 mensen met

kantoor en als de verbinding niet al te traag was,

pensioen en daar komen maar 400.000 nieuwe werknemers voor in de

kon je thuis het nodige werk verzetten. Maar door

plaats. We krijgen dus te maken met een zeer gespannen arbeidsmarkt.

de voortschrijdende technologische ontwikkelingen

Steeds meer bedrijven zijn zich daarvan bewust en bereiden zich

is het telewerken inmiddels verbreed tot Het Nieuwe

voor op de war on talent door zich te profileren als aantrekkelijke

Werken: werken waar en wanneer je wilt met behulp van moderne

werkgever. Door Het Nieuwe Werken in te voeren, vergroten ze hun

communicatiemiddelen als laptop, smartphone, draadloos internet en

aantrekkelijkheid.’

social media. Flexibiliteit is het sleutelwoord. Doordat ze hun eigen

Door flexibele deelname aan de arbeidsmarkt mogelijk te maken,

tijden bepalen, kunnen mensen werk en privé beter combineren. Ze

kunnen bovendien veel mensen aan de slag die nu nauwelijks of

kunnen ervoor kiezen ’s middags hun kind uit school te halen of hun

helemaal niet werken. En dat is hard nodig als de vergrijzing straks

zieke moeder te bezoeken en ’s avonds het werk af te maken. Ook aan

toeslaat. Marianne Sturman zag het tien jaar geleden al aankomen –

locatie zijn ze niet meer gebonden: dankzij e-mail en mobiele telefoon

één van de redenen dat zij Moneypenny startte, een uitzendbureau

staan ze in contact met collega of klant. Het Nieuwe Werken draait

voor hoogopgeleide thuiswerkers. ‘Er zijn veel mensen die het negen

niet om aanwezigheid, maar om resultaten, het geeft werknemers

tot vijf-jasje niet past, om wat voor reden dan ook,’ weet Sturman.

vrijheid én verantwoordelijkheid, leidt tot een grotere productiviteit

‘Niet alleen moeders, maar ook zestigplussers die in combinatie met

en werknemerstevredenheid, dringt de benodigde hoeveelheid

hun hobby’s of kleinkinderen een bijdrage aan de maatschappij willen

kantooroppervlak terug en lost in een moeite door een groot deel van

leveren. Denk verder aan arbeidsgehandicapten en studenten, die

het fileprobleem op.

prima vanuit huis werk kunnen doen dat op hun vakgebied ligt. Al met

8 Lof

War on talent

wil je straks toch graag aan het werk hebben. Dat kan door de kaders

Even wat cijfers. De Nederlandse beroepsbevolking telt 8 miljoen

op te rekken, zowel van werktijd als van werkplek. Het Nieuwe Werken

mensen, 3,5 tot 4 miljoen daarvan doet (kennis)werk dat niet

is daar de sleutel voor.’

▼

Tekst pam van der veen illustratie Eshter aarts

al ligt er een enorm arbeidspotentieel dat nu nog onbenut is. Die groep

gebonden is aan tijd en locatie. Van die 3,5 tot 4 miljoen past 1.6 miljoen Het Nieuwe Werken al toe, 1 miljoen incidenteel en 600.000 structureel. En dat zullen er binnen enkele jaren veel meer worden, volgens Willem de Jager, directeur van de Stichting Telewerkforum.

De naam van zijn organisatie mag dan enigszins verouderd zijn, zijn visie op de toekomst van werk is dat beslist niet.

‘Ik schat in dat er over een jaar of drie 2 tot 2.5 miljoen mensen zijn die Het Nieuwe Werken toepassen. Op dat moment is er sprake van een omslagpunt en volgt de rest vanzelf,’ aldus De Jager. ‘De economie groeit dan weer, de babyboomgeneratie is versneld aan het verdwijnen, het gat in de arbeidsmarkt wordt groter en aantrekkelijk werkgeversschap wordt steeds belangrijker.’ Het is juist

‘ Van mij mag je overdag lekker gaan kanoën’ Lof 9

Oude reflexen

Interpolis in 1996- als een van de eersten in ons land Het Nieuwe

aanwezigheid, geef je ze ruimte. Maar als je die output heel hard gaat

Een organisatie die tegemoetkomt aan de flexibiliteitsbehoefte van

Werken implementeerde. ‘Je moet de tijd nemen en de hele organisatie

vastleggen, wordt het alleen maar een nieuw controlemechanisme,

werknemers, doet bovendien zichzelf een groot plezier. De Jager:

meenemen in je verandertraject,’ weet hij inmiddels uit ervaring. Via

dat niet leidt tot een flexibele organisatie. Je kunt wel in beton gieten

‘Door Het Nieuwe Werken wordt je bedrijf vitaler. Je medewerkers zijn

wiki, blogs en fysieke bijeenkomsten hield Microsoft dialoogsessies

wat je op jaarbasis van een medewerker verwacht, maar dan verlies

baas over hun eigen tijd en dus tevredener. Hun productiviteit stijgt

waar ook ruimte was voor negatieve geluiden. Ook belangrijk was de

je de samenwerking uit het oog, de wil om elkaar te helpen en de

daardoor zo’n 8 tot 9 procent en dat vergroot je concurrentiekracht.

voorbeeldfunctie. ‘Bij ons heeft niemand meer een eigen kamer, ik ook

bijzondere, onverwachte dingen die het verschil maken voor de

Dat moeten bedrijven zich realiseren. Veel werkgevers worden nog

niet. En als de parkeergarage vol is, moet ik net als iedereen ergens

toekomst. Want hoe definieer je die in je outputomschrijving?’

geplaagd door oude reflexen, maar als ze zien dat er geld op tafel ligt,

anders een plek zien te vinden.’

‘ De werknemer wordt een ondernemer in loondienst en de manager krijgt de rol van coach’

Pieken en dalen

zal het snel gaan.’

Die ‘oude reflexen’ zijn vooral terug te voeren op de traditionele manier

Transparantie

‘Actief investeren in persoonlijke groei, het tonen van waardering en

van leidinggeven. Volgens Sturman zijn managers vaak huiverig voor

‘We willen het beste talent uit de markt aantrekken,’ noemt Rinsema

het gericht aandacht hebben voor een goede balans tussen werk en

de ‘vrijheid blijheid’ van Het Nieuwe Werken. Ten onrechte, zegt ze.

als belangrijke reden om Het Nieuwe Werken in te voeren. Hij gelooft

privé zijn zaken die bij de nieuwe mindset van Het Nieuwe Werken

‘Het Nieuwe Werken brengt meer vrijheid, maar minder vrijblijvendheid.

dat mensen prima in staat zijn om zelf te bepalen wanneer ze het

horen,’ aldus Pieter Jongstra, bestuursvoorzitter van Ernst & Young.

Het is de werkgever die de kaders en randvoorwaarden bepaalt.

effectiefst zijn. ‘Van mij mag je overdag lekker gaan kanoën, als je

Toen Ernst & Young met Het Nieuwe Werken begon, werkte een

Daarbinnen gaat het niet om aanwezigheid, maar om resultaat.’

werk of de klant er maar niet onder lijdt,’ zegt hij. ‘Het is echt niet

groot deel van de medewerkers al vier tot vijf dagen per week niet op

De traditionele manager leerde plannen, organiseren, motiveren

zo dat iedereen maar de hele dag op pad is en dat niemand weet

kantoor, maar bij de cliënt. Jongstra: ‘Bij ons speelde echter ook de

en controleren. Maar waarom dat laatste?, vraagt De Jager zich af.

wie waar uithangt. Mensen werken in virtuele teams die zelf moeten

vraag in hoeverre bedrijfstijd, werktijd en werklocatie op een optimale

‘Dat suggereert dat je je werknemers niet vertrouwt. En dat is niet

vaststellen wat hun fysieke minimum is, ofwel de tijd en de frequentie

wijze met elkaar in balans konden worden gebracht, zodat mensen

de grondhouding van Het Nieuwe Werken. Je spreekt een aantal

die ze als team daadwerkelijk bij elkaar zijn. Dat kan variëren van drie

zich prettiger voelen en de organisatie tegelijkertijd productiever

prestaties af over een periode, geeft de werknemer vervolgens zelf

uur per maand tot drie dagen per week. De rest is virtueel optimum:

wordt. Onze business werkt met seizoenen en deadlines die ook

de verantwoordelijkheid en helpt hem of haar in het bereiken van de

de momenten waarop je online, via chat, videoconferencing of bellen,

ruimte vragen in het meebewegen met pieken en dalen. Flexibel

gestelde doelen. De werknemer wordt dan dus een soort ondernemer

bereikbaar bent.’

werken speelt daarop in.’

in loondienst en de manager krijgt de rol van coach en klankbord.’

Het Nieuwe Werken draait vooral om afspraken maken, beaamt

Hoe blij werknemers ook zijn met Het Nieuwe Werken, toch hebben

Het Nieuwe Werken vereist dus nieuwe manieren van leidinggeven en

Sturman. Het Nieuwe Werken is maatwerk, het geeft werknemers

ze er soms hulp bij nodig, merkt Rinsema. ‘Juist de flexibiliteit kan

dat is iets waar vooral middelmanagers moeite mee hebben.

meer autonomie, niet in wat ze doen, maar in waar en/of wanneer

het moeilijk maken om te stoppen met werken, waardoor gezinsleven

Die verliezen immers een stuk van hun controlemechanisme: de

ze het doen. Het leidt tot meer transparantie, omdat je output wordt

of relatie eronder lijdt. Wij hebben daarom coaches en trainingen

aanwezigheid van werknemers. Theo Rinsema, directeur van

gemeten.’ Al moet dat laatste ook weer niet al te strak gebeuren, vindt

work/life balance aan onze medewerkers aangeboden.’ Paul Smits,

Microsoft Nederland, zag het gebeuren toen zijn bedrijf in 2005 -na

Rinsema. ‘Door mensen af te rekenen op resultaten in plaats van op

directeur Human Resources van Vodafone, sinds twee jaar volop bezig met Het Nieuwe Werken, vindt ‘work/life balance’ een foute term. ‘Alsof werken geen leven is en leven geen werken. Ik noem het liever “leefritme”. Mensen moeten hun verschillende rollen en taken in

Van 8 t/m 14 november 2010 beleeft Nederland z’n eerste Week van Het Nieuwe Werken.

Onder het motto ‘Het Nieuwe Werken doe je zelf’ is de stichting Natuur en Milieu een campagne gestart waarbij werkgevers en werknemers worden uitgedaagd te experimenteren met nieuwe manieren van werken. hetnieuwewerkendoejezelf.nl

dat ritme zien te passen en dat kan door ze grip op de tijd te geven.

Daarvan worden ze gelukkiger. Een starre werkgever die alleen negen tot vijf biedt, houdt geen rekening met die behoefte. Hij is uit de tijd en trekt geen goede werknemers meer.’

Net als Microsoft heeft ook Vodafone de werkvloer aangepast op Het Nieuwe Werken. Het kantoor is een ontmoetingsplaats geworden, waar je heengaat om samen te werken en te communiceren. Smits: ‘We hebben open vloeren met daarbinnen specifieke faciliteiten als kleine en grote meeting rooms, informele lounges en plekken voor videoconference.’ Van dat laatste verwacht hij veel. ‘We zullen

10 Lof

▼

Week van Het Nieuwe Werken

Lof 11

Boordevol ambitie?

Met jouw ervaring, talent en ambitie ben je op zoek naar nieuwe uitdagingen.

Join TNT, en klim naar het volgende niveau en haal het beste uit jezelf in onze dynamische, internationale omgeving.

Inspirerende omgeving En hoe ziet het er in de toekomst uit? ‘Over tien jaar werken we allemaal zo,’ denkt De Jager. ‘De bal ligt bij de werkgever.’ ‘Bedrijven moeten hun weerstand tegen verandering overwinnen en inzien what’s in it for them,’ onderschrijft Sturman.

Jongstra meent dat Het Nieuwe Werken zal doorzetten, zeker binnen bedrijven die streven naar duurzaam marktleiderschap. ‘Daarbij is het aantrekken en behouden van goede gemotiveerde medewerkers cruciaal.’ Ook vanuit milieuoogpunt wordt Het Nieuwe Werken steeds steeds meer richting thuisvergaderen gaan. Nu heeft iedereen een

belangrijker, denkt hij. ‘Het helpt ons bewuster te gaan reizen en

eigen smartphone, straks een systeem dat videocalls en –conference

minder in de file te staan.’

mogelijk maakt. Zo wordt het combineren van je verschillende rollen

Volgens Smits gaan we richting een salarissysteem waarin je betaald

en taken nog makkelijker.’

wordt voor je productiviteit in plaats van voor je uren. ‘We gaan op zoek naar nieuwe modellen en naar managers die dat kunnen organiseren.’

Zelfroosteren

Het kantoor zal volgens Smits wel blijven bestaan. ‘Het wordt een

Maar is Het Nieuwe Werken alleen weggelegd voor kenniswerkers?

inspirerende omgeving waar je afspreekt met collega’s. Planning

Hoe zit het met die 4 miljoen Nederlanders die wel vastzitten aan een

van bereikbaarheid en ontmoetingen gaat steeds zwaarder wegen.’

locatie of bijvoorbeeld ploegendienst?

Ook Rinsema denkt niet dat het kantoor als zodanig zal verdwijnen.

Voor hen kan het zelfroosteren een uitkomst zijn, een uit Scandinavië

‘De sociale functie ervan is hartstikke belangrijk. Mensen willen tot

overgewaaid model, waarbij werknemers zichzelf kunnen inroosteren

een groep horen, collega’s hebben, bijkletsen bij een kopje koffie

op tijden die hen het best uitkomen. In Nederland gebeurt dit al bij de

en samen problemen bespreken. Dat kun je niet realiseren met een

NS en KLM. Zelfroosteren is maar een klein onderdeel van Het Nieuwe

virtueel kantoor. Maar misschien ben ik wel van de oude stempel.’■

Werken, maar leidt wel tot grotere tevredenheid van werknemers en een betere balans tussen werk en privé-leven. Bovendien is het een

Wat is er nou fijner dan een baan die goed bij je past? In lijn met jouw ambitie. Bij een organisatie die de hele wereld als werkterrein heeft.

Daar ga je toch voor?

Wie binnenstapt bij TNT Express voelt meteen de dynamiek van een internationaal opererend bedrijf. We zijn in meer dan 200 landen actief en hebben meer dan 78.000 medewerkers. Er werken veel vrouwen. Met en zonder kinderen. Fulltime of parttime.

MBO-ers. HBO-ers. Academici. In werkvelden als Finance & Control, Marketing & Sales, Operations, ICT en Human Resources. Maar altijd met veel kansen en mogelijkheden.

En als je verder wilt komen, dan wordt dat volop gestimuleerd. Met trainingen en opleidingen. Niet voor niets kreeg TNT het predikaat ‘Investors in People’.

manier om los te breken uit de ‘gietijzeren CAO’s,’ aldus De Jager.

‘Ondernemersschap en handelsgeest zijn altijd onze grote kracht geweest,’ zegt hij. ‘Daar kwam verandering in met de industrialisering en verstedelijking in de 19e eeuw. Toen werd het belangrijk om op een centrale plaats zoveel mogelijk te produceren tegen zo laag mogelijke kosten. Ondernemers werden werknemers en gingen hun diensten aanbieden in ruil voor een salaris. Werkgevers legden hun arbeidsvoorwaarden vast, de flexibele handelsgeest kreeg steeds minder ruimte. De gevolgen daarvan merken we nu nog: het huidige stelsel maakt ondernemen erg lastig. Maar er is nu een omslag gaande, van een aanbod- naar een vraaggerichte economie. In dit klimaat kunnen we werknemers uitdagen om ondernemend te worden.

De ondernemersgeest moet weer uit de fles.’ Al was het alleen al om onze positie ten aanzien van opkomende economieën als China en

Toe aan de volgende stap?

Kijk voor meer informatie over TNT op tnt.com

India te versterken, aldus De Jager.

‘ Medewerkers zijn baas over hun eigen tijd en dus tevredener’ Lof 13

iLofFacts INSPIRATIE

13 pagina’s

75% van de mensen in Nederland wil flexibeler werken, 25% krijgt die mogelijkheid op dit moment. Als 1 miljoen werknemers 1 dag

per week gaan telewerken, scheelt dat per ochtend- en avondspits 140.000 auto’s. Door Het Nieuwe Werken neemt het aantal afgelegde kilometers af met 6 miljoen. Dat is 5% van het woon-werkverkeer.

Als werknemers flexibel mogen werken, neemt hun tevredenheid toe met 10 tot 30%. De productiviteit stijgt 28 minuten per persoon per dag. Het ziekteverzuim daalt met 1 tot 5%. Er is 20 tot 40% minder

vierkante meter kantoorruimte nodig per persoon. 56%

ALLES FLEX?

Je eigen werktijden bepalen, niet meer in de file staan, een betere balans creëren tussen je baan en je privé-leven, meer tijd kunnen besteden aan je gezin of je hulpbehoevende ouders.

Wie flexibel wil werken zoekt een werkgever die dat mogelijk maakt. Lof deed onderzoek naar de beste werkgevers op het gebied van Het Nieuwe Werken.

van de hoogopgeleide werknemers vindt smartphonegebruik in gezelschap irritant. 40% daarvan doet het zelf ook. 1 op de 20 e-mails bevat nuttige

tekst Pam van der Veen

informatie. Als we 1/5 van onze vergaderingen buiten de

deur zouden vervangen door telefonisch vergaderen of videoconferencing scheelt dit 0.4 megaton CO2 per jaar. Dat is de uitstoot van 700 volle jumbojets naar New York en terug. 65% van de Nederlanders laat z’n telefoon dag en nacht

Loflist beste werkgevers voor werkende ouders www.lofonline.nl/ loflist

6 Inspirerende (bedrijfs)verhalen

aanstaan. Bij het vergeten van de mobiel schiet 1 op de 5 in de stress.

14 Lof

De pagina’s ‘inspiratie’ kwamen tot stand dankzij: Achmea, Essent, het Rijk, Vodafone, Ernst & Young en Microsoft

‘Ook jonge mensen zonder kinderen werken graag vier dagen’ ‘Bij ons houdt Het Nieuwe Werken vooral in dat we onze collega’s

verdienen ze ruim voldoende om te kunnen rondkomen, vinden ze.

flexibiliteit bieden,’ zegt Bea Haring, managing partner Human

Ze geven zich volledig – maar wel in vier dagen per week. De rest

Resources bij Ernst & Young en lid van de Raad van Bestuur. ‘Die

van hun tijd vullen ze op een andere manier in, met promoveren of

flexibiliteit kan voor iedereen iets anders betekenen. De een wil

artikelen schrijven bijvoorbeeld. Het is wel bijzonder om dat te zien

parttime werken en de ander werkt graag thuis. Maar ’s ochtends laat

gebeuren in de samenleving. Toen ik twintig jaar geleden begon met

beginnen en ’s avonds langer doorwerken, dat kan ook. Het doel is

mijn loopbaan, dacht ik er niet eens over na dat ik ook parttime zou

voor iedereen hetzelfde: werk en privé op een goede manier met elkaar

kunnen werken. Het was iets wat alleen secretaresses deden.’

TEKST ELLA MAE WESTER fotografie Merlijn Doomernik

combineren.’ Het accountants- en adviesbureau biedt, net als veel andere bedrijven, al langer regelingen voor thuis- en parttimewerk.

Hapjes en drankje

Ook beschikken veel werknemers over een laptop van de zaak, zodat

Inmiddels is Haring helemaal om en werkt ze ook ‘nieuw’. Ze heeft

ze hun werk overal kunnen doen. ‘We zijn nu bezig om alle collega’s

een fulltimebaan, maar werkt een dag per week thuis. ‘Op die dag

en leidinggevenden nog eens extra te informeren over wat er mogelijk

breng ik mijn zoontje naar school en haal ik hem ’s middags op. Mijn

is. We merken namelijk dat in het ene team meer medewerkers flexibel

man doet dat op de andere dagen. Maar ik vind het zelf ook belangrijk

werken dan in het andere, omdat niet alle managers het in gelijke mate

om het contact met de school te houden en te weten wie de vriendjes

stimuleren. Maar flexibiliteit van de werknemers moet onafhankelijk

van mijn zoon zijn.’ Haring heeft op haar thuiswerkdag telefonische

zijn van de leidinggevende. Het is in ieder geval mijn ambitie om dat

afspraken. Dat werkt een stuk sneller en efficiënter dan een meeting

voor elkaar te krijgen,’ aldus Haring.

waarbij je elkaar face to face ziet, vindt ze. ‘Voor collega’s is het bovendien prettig om te weten dat ik op die dag goed te bereiken ben.

Niet alleen werkende moeders

Na half drie plan ik geen telefonische afspraken meer – dan ben ik er

De belangrijkste reden dat Ernst & Young flexibiliteit wil bieden, is dat

voor mijn zoon. Al neemt hij vaak een vriendje mee naar huis en dan is

de arbeidsmarkt erom vraagt. Haring: ‘Het Nieuwe Werken is voor ons

het voldoende als ik de drankjes en de hapjes verzorg. Meestal kruip

een businesscase. Als we de mensen willen aantrekken die we nodig

ik daarna weer achter mijn laptop.’

hebben, moeten we ze ruimte geven. Dat doen we trouwens graag.

Niets is zo erg als gestreste werknemers. Flexibiliteit maakt iedereen happier en dat is voor ons ook goed, dus uiteindelijk wint iedereen er iets mee. Het Nieuwe Werken is trouwens niet alleen iets voor vrouwen of werkende moeders. Wat ik zie, is dat ook jonge mensen zonder kinderen – mannen én vrouwen – graag vier dagen willen werken. Ze hebben ambitie, ze zijn kundig en intelligent. Met vier dagen werken

inspiratiepagina’s

Bij Ernst & Young werken de medewerkers flexibel: parttime, deels thuis of op andere uren. Voor het accountants- en adviesbureau is die flexibiliteit een businesscase. Iedereen wordt er gelukkiger van en dat is goed voor het bedrijf.

inspiratiepagina’s

Bij Achmea leidde de fusie met Interpolis tot een doorbraak in Het Nieuwe Werken. Inmiddels werkt ook het merendeel van Achmea ‘nieuw’. Zo heeft divisiedirecteur Ellen Faber geen eigen werkplek meer.

‘Weg uit de ivoren toren’ ‘Bij Achmea waren we al bezig met Het Nieuwe Werken toen we

zoek ik net als alle anderen een werkplek binnen mijn zone. In mijn

eind 2005 fuseerden met Interpolis,’ vertelt divisiedirecteur Ellen

geval is dat de directiezone, maar voor de rest is er geen verschil.

Faber, onder andere verantwoordelijk voor Centraal Beheer en FBTO.

Je doet het lampje aan van het bureau waaraan je wilt werken. Als

‘Maar die fusie was wél een doorbraak. Interpolis had een prachtig

je langer dan een halfuur wegblijft, ruim je je spullen op en doe je

concept en een dijk aan ervaring. Ze hadden tevreden medewerkers,

de lamp uit, zodat een ander er kan zitten. Je moet dus van tevoren

tevreden klanten én lagere huisvestingskosten. De betrokkenheid en

nadenken over wat je die dag moet doen. Zoek je een bureau uit of

het verantwoordelijkheidsgevoel van medewerkers nemen toe als je

ga je in een vergadergebied zitten?’ Thuiswerken gebeurt ook vaak:

ze meer ruimte geeft, en dat zagen we daar voor onze eigen ogen

bij Interpolis doen fulltime medewerkers dat gemiddeld een à twee

gebeuren. Als onderneming wil je niets liever dan de beste werkgever

dagen per week. ‘Met je manager stem je bijvoorbeeld af dat niemand

zijn én de meest gemotiveerde en betrokken werknemers hebben.

op dinsdag thuis werkt, omdat er dan afdelingsoverleg is.’

Daarmee kun je je klant optimaal bedienen. Want daartoe zijn wij op aarde: voor onze klant.’

Groen

Status

een onderzoek naar werknemerstevredenheid en -betrokkenheid,

Het hoofdkantoor van Interpolis in Tilburg was in de jaren negentig

waaraan negentig procent van de medewerkers meedeed. ‘Alleen

baanbrekend. Een kantoor als ontmoetingsplaats was in Nederland

al zo’n cijfer is geweldig,’ aldus de divisiedirecteur. Cijfers over

nog niet eerder vertoond. Er waren geen vaste werkplekken, ook niet

huisvesting zijn er ook. Bij Interpolis is nu 0,7 werkplek nodig voor

voor het management. Faber: ‘De ervaringen van Interpolis gebruiken

elke medewerker, over vijf jaar misschien nog maar een halve.

we voor heel Achmea. De kern van onze filosofie is dat we medewerkers

Omdat voor een gemiddelde werkplek zo’n 13 m2 nodig is, gaat

meer verantwoordelijkheid geven en dus meer vrijheid. Medewerkers

het om een forse bezuiniging. Achmea bouwt momenteel een nieuw

kunnen – in functies waar het kan – plaats- en tijdsonafhankelijk werken

kantoorpand voor bedrijfsonderdeel Centraal Beheer in Apeldoorn en

en zelf beslissen hoe ze hun werk het best kunnen doen.’ Het Nieuwe

ook daarin zijn al minder vierkante meters per medewerker voorzien.

Werken is tevens het antwoord op vraagstukken rond de balans

Faber is enthousiast over de omgeving van het pand. ‘Het is een

werk-privé en knelpunten in mobiliteit. Het vereist echter wel een

laagbouwcomplex in een Veluws park. Mensen werken in het groen

andere manier van leidinggeven, aldus Faber. ‘De vraag is niet meer:

en kunnen lekker naar buiten. Met of zonder laptop.’

is een medewerker aanwezig? Maar: doet iemand zijn werk goed?’

De introductie van Het Nieuwe Werken werd door medewerkers met gejuich ontvangen. Lastiger was het om het management direct mee te krijgen. ‘Over tien jaar kan niemand zich dat waarschijnlijk meer voorstellen, maar als manager bepaalde de grootte van je kamer vroeger toch een beetje je status. Nu is het de kunst van een manager om los te laten.’

Lampje aan Inmiddels staat het management pal achter Het Nieuwe Werken. Ook Faber heeft geen eigen kamer en dat vindt ze alleen maar leuk. ‘Niets is erger dan in eenzaamheid in een ivoren toren zitten. Als ik binnenkom,

TEKST Ella Mae Wester fotografie Merlijn Doomernik

Het Nieuwe Werken werpt zijn vruchten af. Onlangs hield Achmea

inspiratiepagina’s

Esther van Venrooij werkt sinds 2006 bij Essent. Als manager Accounts Payable is ze op de locatie in Den Bosch eindverantwoordelijk voor de crediteurenadministratie. In januari 2009 trof haar werkgever de eerste voorbereidingen voor het pilotproject ‘@nders werken’.

‘De flexibiliteit is geweldig’ Doel van het pilotproject was om te onderzoeken op welke wijze Het

bij elkaar en bekijken we wat de werkvoorraad is, welke belangrijke

Nieuwe Werken binnen Essent geïmplementeerd kon worden. Na een

punten er op de agenda staan en waar we tegenaan lopen.’

halfjaar namen de eerste teams deel aan de pilot. Tot eind 2009 werden de mogelijkheden onderzocht. Esther van Venrooij: ‘Vanaf januari 2010

Betere balans

waren de resultaten bekend. Ik heb toen bekeken wat de mogelijkheden

Na een aantal maanden ‘@nders werken’ is van Venrooijs scepsis

voor mijn team waren. Aanvankelijk was ik best sceptisch. Ik had

volledig verdwenen. ‘Sterker nog: ik ben aangenaam verrast! De

bijvoorbeeld mijn bedenkingen op het gebied van samenwerken. Hoe

flexibiliteit is geweldig. Er is een betere balans tussen werk en privé.

doe je dat als je de helft van de contracturen niet op kantoor bent? En:

Geen reistijd, geen file, vroeg aan de slag kunnen gaan en bijtijds

hoe zou het gesteld zijn met de verantwoordelijkheid en de inzet van

stoppen, zodat er meer ruimte is voor hobby’s. Ouders vinden het fijn

de medewerkers? Zouden ze de vrijheid wel aankunnen?’

om meer van hun kind mee te maken.’

‘Worden ze afgeleid, dan halen ze die uren later in. Mensen werken

‘Voordat we in juni van dit jaar zouden starten met ons team, moest er

even hard, of misschien zelfs wel harder. We hebben de werkvoorraad

aan twee belangrijke voorwaarden worden voldaan. Allereerst: zorgen

gemeten; die wordt minder. Ook het ziekteverzuim neemt iets af. Ik

dat het IT-technisch goed geregeld was. Iedere medewerker moest

verwacht dat “@nders werken” de toekomst wordt.’

de beschikking hebben over een laptop met internet en de juiste

De Raad van Bestuur gaf onlangs akkoord voor een uitrol van het

programma’s. Naast die praktische kant, was er het sociale aspect.

project binnen heel Essent. Van Venrooij zal er met veel plezier aan

In een workshop van een ochtend hebben we afspraken met elkaar

blijven deelnemen. ‘Maar, ik wil niet meer dan twee dagen thuis aan

gemaakt en die vastgelegd. Bijvoorbeeld over het onderhouden van

de slag zijn. Ik vind het prettig om omringd te zijn door collega’s.

contact. Op welke tijden kun je een collega bellen voor overleg? Is

De moderne technologie heeft het werken op afstand eenvoudig

het acceptabel om iemand na 22 uur nog te benaderen? We hebben

gemaakt. Maar er gaat toch niets boven persoonlijk contact.’

afgesproken dat we dat aan de medewerkers zelf laten. Wie er geen bezwaar tegen heeft om gebeld te worden, laat zijn telefoon aan. Wie niet gestoord wil worden, zet de telefoon uit. Ook hadden we het over het geven van feedback. We spraken af dat we dat niet per e-mail doen, omdat de inhoud van een mailtje anders kan overkomen dan de bedoeling is. Feedback geven we telefonisch, of op de terugkomdagen op maandag en donderdag. Op die dagen komen we als team even

TEKST Iris Stam fotografie Merlijn Doomernik

De vrijheid kunnen de medewerkers volgens van Venrooij zeker aan.

Feedback geven

‘Als werkgever in Nederland hebben we een voorbeeldfunctie’ Onlangs startte het Rijk in samenwerking met de vakbonden in

Steuntje in de rug

de sector Rijk de campagne Werken in Balans, gericht op alle

Seebregts: ‘Met deze campagne richten we ons ook specifiek

Rijksambtenaren. De campagne heeft tot doel de balans tussen werk

op mantelzorgers. Uit ander onderzoek bleek namelijk dat deze

en privé voor werknemers met (jonge) kinderen, maar ook werknemers

doelgroep veelal onder de radar blijft. Mantelzorgers willen niet

die mantelzorger zijn, bespreekbaar te maken. Een werkgever die

zeuren en houden hun zware taak vaak voor zichzelf. Maar dat

samenwerkt met de vakbonden, dat klinkt uitzonderlijk? Wilmar Hagg,

betekent niet dat het geen impact heeft op het werk. Je wilt niet

vanuit de directie Organisatie en Personeelsbeleid Rijk inhoudelijk

dat mensen overbelast raken en uitvallen. Ook voor deze doelgroep

betrokken bij de campagne: ‘De achtergrond van de campagne is

zijn er verschillende verlofregelingen beschikbaar, maar het blijkt

goed werkgeverschap en goed werknemerschap en past in een breder

dat een belangrijke eerste stap is om het onderwerp bespreekbaar

visietraject dat we in samenwerking met de bonden zijn gestart.’ Els

te maken.’ Zowel Seebregts als Hagg vallen in de doelgroep die

Seebregts: ‘We zijn als natuurlijke partners vaak in gesprek. In CAO-

ze willen aanspreken. Hagg: ‘Toen ik kinderen kreeg heb ik gebruik

onderhandelingen staan we best wel eens tegenover elkaar. Maar het

gemaakt van de bestaande regelingen. Betaald ouderschapsverlof

thema “gezond en prettig werken bij het Rijk” is voor beide partijen

is daarvan de bekendste, dat bieden weinig andere werkgevers in

even belangrijk. Samen zoeken we uit wat er speelt bij medewerkers

Nederland. Maar ik kreeg destijds wel te horen: is dat niet schadelijk

en welke stappen we concreet moeten zetten om de balans te

voor je carrière? Ik kan me een dergelijke reactie bij mijn werkgever

verbeteren.’

nu niet meer voorstellen.’ Seebregts werkt niet bij het Rijk, maar kan

TEKST renate tromp fotografie Merlijn Doomernik

zich niettemin verplaatsen in de doelgroep. ‘Ik ben moeder van jonge De balans is belangrijk

kinderen en zorg daarnaast voor mijn zieke moeder. Ook bij het Rijk

Het startpunt was een onderzoek. Hoofdvraag: hoe zit het nu met die

zijn mensen die beide zorgtaken moeten combineren met hun werk.

balans? Hagg: ‘Tachtig procent van de medewerkers gaf aan tevreden

Dat is best zwaar, weet ik uit ervaring. Dus ik ben blij dat we deze

te zijn met de manier waarop ze werk en privé kunnen combineren.

medewerkers nu een steuntje in de rug kunnen geven.’

Dat is op zich een mooie uitslag die laat zien dat wij het als werkgever

Meer weten? Ga naar: www.ec-hrm.nl/ECAG en kies bij

niet slecht doen. Anderzijds ervaart twintig procent dat het beter kan.

productinformatie ‘werken in balans’

Tien procent overweegt zelfs een andere baan. De meest genoemde oorzaak is de cultuur. Dat geeft aan dat regelingen alleen niet genoeg zijn. Je moet als werknemer ook het gevoel hebben dat je ervan gebruik mag maken. Via deze campagne dragen we de boodschap uit: die balans is belangrijk, dat vinden wij als werkgever ook, dus praat erover met je direct leidinggevende en bespreek je mogelijkheden.

We vinden het mede zo belangrijk omdat we een voorbeeldfunctie hebben als werkgever in Nederland. Vanuit de overheid wordt immers benadrukt dat flexibel werken in combinatie met voldoende faciliteiten om werk en zorg te combineren gemeengoed zou moeten zijn.’

inspiratiepagina’s

Werken bij het Rijk betekent werken in balans. Althans, als het ligt aan Wilmar Hagg, zelf rijksambtenaar, en Els Seebregts, beleidsadviseur bij Abvakabo FNV.

inspiratiepagina’s

Nord van de Mosselaer is corporate reputatie-manager bij Vodafone, samenwonend en vader van twee kinderen.

Sinds zijn werkgever ruim twee jaar geleden van Maastricht naar Amsterdam verhuisde en de boel omgooide, werd alles anders. Hij ervaart dagelijks aan den lijve hoe het is om flexibel te werken.

‘Over leefritmes en menselijk geluk’ Vodafone is om diverse redenen overtuigd van de voordelen

kinderen in een prachtig herfstbos. En ’s avonds nog even achter de

van mobiel ofwel tijd- en plaatsonafhankelijk werken. Het biedt

laptop om werk voor morgen af te maken. Qua leefritme kan ik geen

werknemers de flexibiliteit om werk en privé beter op elkaar af te

betere combinatie bedenken.’

stemmen en de voorbeeldfunctie die ze als werkgever hebben, is een goed aanknopingspunt om hun producten en diensten aan de

Klein beginnen

man te brengen. Van de Mosselaer: ‘Maar dat zien wij als “in tweede

Vodafone deelt haar kennis dus graag met anderen, en niet in de laatste

instantie”. Ons gaat het met name om het uitdragen van onze visie.

plaats met klanten. Van de Mosselaer: ‘Steeds meer bedrijven, ook in

Vroeger praatten we met onze klanten over de kwaliteit en scherpe

het MKB, willen overstappen. Wij delen onze kennis over leefritme en

prijs van onze oplossingen. Nu gaan de gesprekken in eerste instantie

mobiel werken, want het is niet een kwestie van one size fits all. Ik

over hoe wij tegen ontwikkelingen in de wereld aankijken en wat wij

zou bedrijven die nog twijfelen, adviseren om klein te beginnen. Er

daarin kunnen betekenen. Het gaat daarbij ook over menselijk geluk

is altijd wel een afdeling waar het goed te integreren is, gebruik die

en de rol die leefritmes daarin spelen.’

als pilot en kijk van daaruit verder. In de toekomst zullen werkgevers

TEKST renate tromp fotografie Merlijn Doomernik

die achtergebleven zijn de talenten niet meer kunnen aantrekken.

Paddenstoelen zoeken

Dus ook al blijkt uit een leefritme-onderzoek dat ruim zestig procent

Vodafone liet uitgebreid onderzoek doen naar de impact van

van de ondernemers nog niet de sense of urgency heeft om over te

technologische ontwikkelingen op het leven van mensen. Van de

stappen naar meer flexibiliteit voor hun werknemers, die druk zullen

Mosselaer: ‘We hebben het Leefritme Kenniscentrum mogelijk

ze de komende tien jaar zeker gaan voelen. Dat heeft onder andere

gemaakt om meer te weten te komen over alle aspecten die van

te maken met de naderende krapte op de arbeidsmarkt, maar – en

invloed zijn op leefritmes. Uit één van de onderzoeken blijkt dat er

dat geldt nu al – ook met de eisen van een nieuwe generatie. Want

een relatie is tussen hoe mensen met hun taken omgaan, wat hun

uit een ander onderzoek blijkt dat de huidige generatie medewerkers

gevoel van controle op de tijd is en hoe gelukkig ze zich vervolgens

een goede balans tussen werk en privé als één van de belangrijkste

voelen. En daarbij gaat het adagium “stel niet tot morgen uit wat je

voorwaarden noemt in hun keuze voor een werkgever.’

vandaag kunt doen” volledig op. Een tool om je eigen leefritme te

Kijk voor meer informatie op leefritme.nl

bepalen alsmede te kijken wat jou daarin kan ondersteunen, is straks online voor iedereen beschikbaar. We doen dat omdat we naast mooie producten verkopen ook onze verantwoordelijkheid nemen. Al die nieuwe technologieën zijn bedoeld om ons leven te verrijken en kansen mogelijk te maken, maar we zijn allemaal mensen. Uiteindelijk gaat het erom: wat doe je ermee? Deze tool kan mensen daarbij helpen. De techniek, die ons enorme flexibiliteit verschaft, is er voor

Vodafone Smart Business

ons en niet andersom. Omdat we bij Vodafone kunnen werken waar en wanneer we willen, kon ik gisteren na een grote presentatie voor de directie om drie uur naar huis gaan. Paddenstoelen zoeken met de

Ga voor meer inspiratie en informatie naar www.startsmartbusiness.nl

1

2

‘We zien elkaar om de week op kantoor: het fysieke minimum’ Vanochtend heb ik de kinderen naar school en de crèche gebracht.

niemand nog een vaste werkplek heeft, is dat onze HR-collega’s

Om half negen, naar kantoor rijdend, de eerste telefonische

moesten wennen dat vertrouwelijke personeelsinformatie niet zomaar

vergadering. Op kantoor verder werken. Na bijpraten met mensen

gedeeld kon worden in die open ruimtes. Ze delen die informatie

uit het team was de ochtend alweer om. Kortom een volle baan in

nu via chat, mail of in vergaderingen. Qua werkplek probeer ik zo

combinatie met drie jonge kinderen. En dan ook tijd overhouden voor

veel mogelijk te rouleren: als ik mij moet concentreren zoek ik een

vriendinnen, sporten en schilderen.

concentratiewerkplek, als ik wil bijpraten met collega’s zoek ik een lekkere bank uit. Meestal werk ik twee tot drie dagen op kantoor.

Samen eten

De andere dagen werk ik thuis of bij klanten. Dat is voor mij de

De werkwijze bij Microsoft Nederland helpt mij om mijn dag beter in

manier om maximaal productief te zijn. HNW helpt mij om werk en

te delen, om zelf te kunnen bepalen welke uren ik privé doorbreng en

privé beter in te richten, een betere balans te vinden: veel vrijheid in

wanneer ik het beste kan werken. De keuze die ik (met mijn partner)

combinatie met resultaatgerichtheid.

3

heb gemaakt is om ’s avonds zoveel mogelijk samen thuis te eten.

En als de kinderen op bed liggen heb ik de mogelijkheid de laptop

Fotobijschriften

te openen om mijn werk af te maken. Reizen naar mijn werk (naar

1. Presentatie voor een groep hogeschoolbesturen uit Nederland. Ik

kantoor, klanten of partners), doe ik uitsluitend met de auto. De

vertel dat scholen en studenten al volop gewend zijn aan HNW, terwijl het

reistijd van deur tot deur is het belangrijkste argument voor mij om de

Nederlandse bedrijfsleven voorzichtig start met de introductie ervan.

auto te prefereren boven de trein. En een groot voordeel van reizen

2. Overleg met een andere manager en een HR-collega om openstaande

per auto: ik kan volop telefoneren. Soms heb ik ’s ochtends om half

vacatures te beoordelen en te bespreken. Hoe kunnen we meer

negen een eerste telefonische vergadering en luister ik ’s avonds op

gekwalificeerde kandidaten verwelkomen? En dan vooral vrouwen, want

weg naar huis de laatste voicemails af.

de ICT-sector, en vooral Microsoft, heeft veel te bieden.

3. Bijpraten met een collega. Niet alleen zakelijk, maar zeker ook

Dynamiek

persoonlijk.

Ons Microsoft-kantoor op Schiphol is een fantastische locatie

4. Nog even e-mail wegwerken en de laatste telefoontjes plegen. Straks

waar we met trots veel bezoekers ontvangen. Het is een open

in de auto naar huis voicemails afluisteren en terugbellen. En dan thuis

kantoor waar ik makkelijker in contact kom met mensen van andere

van de kindjes genieten.

afdelingen. Dit zorgt voor dynamiek, beter onderling begrip en soms komen we samen op nieuwe ideeën. Met mijn team heb ik een vast ritme afgesproken. We zien elkaar om de week op donderdag op kantoor: het fysieke minimum. Andere afspraken kunnen virtueel: telefonisch, eventueel met beeld. Dat beeld maakt het persoonlijker en waar je ook bent, je kunt met je laptop zo een videoconference opzetten. Wat mij opviel toen we ons nieuwe pand betrokken waar

TEKST esther smid fotografie Merlijn Doomernik

inspiratiepagina’s

Heleen van Offenbeek (38), Director Microsoft Dynamics, is getrouwd en moeder van drie kinderen. Voor deze Lofspecial hield ze een dag lang haar werkzaamheden bij.

4

X

5

top BESTE WERKGEVERS

Onlangs verscheen weer de Loflist, een jaarlijks onderzoek van Lof naar de beste werkgevers voor werkende ouders. Daarbij is ook gekeken naar wat bedrijven hun medewerkers bieden op het gebied flexibele werktijden, de balans tussen werk en privé, kortom: Het Nieuwe Werken. Hierbij de uitblinkers van 2010, voor de volledige lijst kijk op www.lofonline.nl/loflist2010 WERKGEVERS met meer dan

1

Achmea,

250

2

WERKnemers

Getronics, Marjolein Groenendijk, Business Unit Directeur: ‘Bij Getronics kun je informatie altijd en overal bereiken. Wij hebben dat nodig aangezien we veel bij klanten werken. Om het gevoel van “samen” te

Thea Freudenberger,

waarborgen, hebben we sinds enkele jaren een high tech chatfaciliteit. Dat vervangt

Programmamanager:

het bijkletsen op de gang en zorgt voor voldoende sociale cohesie. Het grote extra

‘Achmea heeft er bewust voor gekozen om

cadeau van het nieuwe werken naast besparing op kantoren, verbeterde mobiliteit

te investeren in vernieuwing van haar werkgeverschap.

en een betere work/life balance zit in de onderlinge communicatie. Waar vroeger

Ze is daarmee één van de pioniers van het nieuwe

medewerkers zich konden ingraven op vaste werkplekken achter fotolijstjes, is nu

werken. Veel collega’s kunnen 24/7 werken vanuit huis.

alles veel opener en is iedereen betrokken.’

Kantoren zijn meer gericht op flexwerken en elkaar ontmoeten. Medewerkers worden gestuurd op resultaat in plaats van op aanwezigheid. Verder bepaal je in goed overleg je werktijden. Ook zijn er afspraken rondom mantelzorg en maatschappelijk verlof. Het nieuwe

3

Cisco, Coks Stoffer, General Manager: ‘Het verschil met de industriële tijd is dat we nu werk naar mensen brengen in plaats van andersom. Omdat het efficiënter is. En omdat je op die manier optimaal gebruik maakt van alle kennis en

werken is onderdeel van onze cultuur en helpt om nog

kunde binnen de organisatie. Door de huidige technologie schikt het altijd, want de impact is

beter klaar te staan voor onze klanten.’

minder, zowel privé als zakelijk. In toenemende mate willen vrouwen bij ons werken, omdat wij een goede balans bieden. Als bedrijf moet je wel bewust met het nieuwe werken omgaan.

4

IBM, Louise Out, Insurance Leader Benelux:

Mensen merken of het echt is, of alleen maar een verhaal.’

‘Voor mij als werkende moeder geldt dat ik niet zover had kunnen komen zonder de

mogelijkheden bij IBM om altijd en overal te kunnen werken.

IBM werkt al sinds mensenheugenis volgens de principes van

5

Capgemini, Annelies Hermens, Manager Health, Diversity & Sustainability: ‘Capgemini had verschillende redenen om het nieuwe werken in te voeren: duurzaamheid, mobiliteit, flexibiliteit en work/life

het nieuwe werken. Omdat wij internationaal opereren, zijn

balance voor medewerkers. De technische mogelijkheden zorgen ervoor dat thuis of

virtuele teams en high tech tools om contact te onderhouden

ergens anders werken gemeengoed werd. Je hoeft niet meer altijd fysiek aanwezig

volledig embedded. We hebben een eigen facebook,

te zijn. Het is voor ons en onze klanten belangrijker dat je slim met je tijd omgaat.

blue pages, waar alle 400.000 werknemers te vinden zijn.

De kwartiermakers zaten bij ons bij het management van Financial Services. Dat

Deze manier van werken levert ons veel op: effciency en

voorbeeldgedrag deed volgen. Niemand hoeft nu meer te vertrekken, omdat ze

kostenbesparing, meer gemotiveerde mensen, en een sterke

onvoldoende stuurmogelijkheden hebben.’

positie in de war on talent.’

Lof 29

Geef Lof door!

DIK ER RA MM EXTARNU A BEW

Neem een jaarabonnement voor thuis of op kantoor en ontvang:

ember/de

voor werken

de moeders

2010

Loflist BESTE 0 DE 10KGEVERS

WER ENDE WERK VOOR

Lof nummer 15 november/ december 2010

RS OUDE

Minder doen

cember 201

0 e 5,50

Mail & Win

WELLNES WEEKEN SD WEG HOE LEU K VIN HIJ IJDNT PAPADZ AG? WEG MET DIE NACHTS TRESS Dé

Kopje onder in de dagelijkse informatiestroom en

Ja,

JE UBER KAN AP LLEEN THUIS Maar

FEMK HALSEEM A: ‘Ik ben ge en

Vier, zes, zéve n

je even wdit moet eten…

Minder, maar slimmer werken en je richten op dat wat er echt toe doet – dat is de boodschap van Focus!

(Focus!, Leo Babauta, €18,95, De Boekerij)

zonder leider, is eindelijk in het Nederlands vertaald. Als je het hoofd

EEN BAA N

van een spin afhakt, gaat hij dood.

Nieuwe stijl

Maar als je een arm van een zeester

DAT?

afhakt, groeit er een nieuwe aan. De

Werken Nieuwe Stijl is gebaseerd op een reeks

afgehakte arm kan zelfs uitgroeien tot

www.lofo

nline.nl

een nieuwe zeester. Deze metafoor

Klein receptenboek voor het nieuwe werken t.w.v. € 19,95

interviews met organisaties die andere, nieuwere

gebruiken de auteurs om te illustreren

manieren van werken hebben ingevoerd. Waarom

dat traditionele topdown organisaties

is Het Nieuwe Werken een noodzaak? Wat zijn

(spinnen) het tegenwoordig steeds vaker verliezen van nieuwe netwerken zonder leiders (zeesterren), die

Iedereen beseft inmiddels dat u slimme en hoogopgeleide kenniswerkers de ruimte moet geven. Maar hoe organiseert u dat? 49 praktische recepten voor het nieuwe werken van Roland Hameeteman, auteur van het succesvolle boek De kracht van mensen.

vertrouwen op de kracht van samenwerken. Zoals Kazaa, Skype,

de succesfactoren en de valkuilen? Wat is de rol van technologie? In hoeverre veranderen de werkrelaties? Een boek voor iedereen die arbeidspotentieel optimaler wil benutten.

• Op werkennieuwestijl.nl kun je een gratis

eBay en Wikipedia, maar ook Al Qaida

samenvatting van het boek downloaden.

en het internet zelf.

Werken Nieuwe Stijl, Bas van de Haterd, € 19,95,

(De zeester en de spin, Ori Brafman & Rod

Zakelijk twitteren voor beginners t.w.v. € 11,95

Iedereen miljonair

Heeft u ook koudwatervrees voor het twitteren? Hoe ontwikkelt u een unieke online identiteit? Carlijn Postma vertelt u snel en handig hoe te starten. Een onmisbaar handboek voor iedereen die de mogelijkheden van onze netwerkeconomie wil benutten.

Surf voor meer managementboeken naar www.haystack.nl.

Meldt u aan via www.lofonline.nl/aboHNW Of ga naar www.lofonline.nl/cadHNW om een abonnement cadeau te geven

A.W. Bruna LeV.)

Beckstrom, €16,95, A.W. Bruna LeV.)

Een utopische visie op ons werkend bestaan over twintig jaar, wanneer iedere Nederlander bij zijn geboorte een miljoen krijgt toegekend. Dat miljoen gebruiken we voor opleidingen, eventuele arbeidsongeschiktheid, kinderopvang en onze oude dag. tekst Pam van der veen

&

en vervolgens alles te schrappen wat daarbuiten valt.

onstuitbare kracht van organisaties

kinderen....

HOE DO E JE

stroomlijnen door eerst te bepalen wat de essentie is

The Starfish and the Spider, over de

GRO EN OT GEZIN 1 Lof

het vele werk? Dit boek laat zien hoe je je leven kunt

Spinnen & zeesterren

(beter) tetips om slapen

afwezige moeder’

www.lofo nline.nl

5x Lof voor E25

Nr 15 nov

iLofbooks

We richten ons leven er zo mee in, dat onze talenten en ambities optimaal tot hun recht komen en we werk en privé kunnen combineren. Een verrassende kijk op een

Lof geeft exemplaren weg! Ga naar www.lofonline.nl /aanbiedingen.

maatschappij waarin ons levensgeluk weer centraal staat.

• Op iedereeneenmiljoen.nl kun je het boek downloaden voor maar € 6,-.

Iedereen een miljoen – Werken en leven in 2030 (René Steuer & Connie Lohuis, € 17,95, Leporello Uitgevers)

Lof 31

iLofgadgets

Retrofoontje

Een telefoon om mee te bellen en

GRATIS HANDBOEK VOOR WERKGEVERS

gebeld te worden – je moet er maar opkomen. De bedenkers van John’s Phone noemen hun product met

‘Wegwijs in Het Nieuwe Werken’

recht een retro-innovatie. Met hun

Kruimeldief

internet-, e-mail- en sms-vrije mobiel

Lekker gewerkt op je flexplek? Laat dan niet

helemaal ‘uitzetten’. Om je met je volle

als dank voor het aangenaam verpozen je

aandacht aan het hier & nu te wijden

leenbureau achter met de schillen en dozen.

en toch bereikbaar te zijn

Dankzij de immer glimlachende mini-stofzuiger

voor geliefden.

Henry kan ook de volgende kantoornomade

€ 79,95 Johnsphones.com

kun je Het Nieuwe Werken even

weer plaatsnemen aan een brandschone desk. € 19,95 Megagadgets.nl

Snel op de hoogte van alle mogelijkheden en handige tips.

Modern klassiek BookBook is een handgenaaide leren laptophoes waarvan er geen twee hetzelfde zijn. De harde kaft biedt niet alleen bescherming tegen krassen en stoten, maar is ook een originele vermomming van je MacBook Pro. Met dit stukje exclusieve ambachtswerk heb je gegarandeerd een conversation

Wegwijs ligt voor u klaar!

piece in handen. BookBook is er nu ook voor de iPad. Vanaf € 89,95 Twelvesouth.com

Werken waar en wanneer u maar wilt. Dat is de kern van Het Nieuwe Werken. In ‘Wegwijs in Het Nieuwe Werken’ leest u hoe u stap-voor-stap Het Nieuwe Werken binnen uw bedrijf kunt invoeren. Wat komt er allemaal bij kijken? Wat betekent Het Nieuwe Werken voor uw managers en medewerkers? Hoe moet u de automatisering en huisvesting van uw bedrijf aanpassen? En hoe zit het met financiële en fiscale aspecten? Antwoorden hierop vindt u terug in dit praktische handboek.

Opgeladen De A-Solar Dual Panel Charger slaat de energie uit in zijn interne batterij. Hij wordt standaard geleverd met telefoons, mp3-spelers en

Warming up

navigatiesystemen, zodat je

Koude handen, stijve vingers: een

die kunt opladen waar en

veelgehoorde klacht van toetsen-

wanneer je wilt.

bordwerkers. Met de draagbare

€ 39,95 Gadgethouse.nl

Hot Stone handwarmer ben je er

connectoren voor o.a. mobiele

snel vanaf. Eenvoudig op te laden met de computer of laptop via de meegeleverde USB-kabel. € 29,95 Megagadgets.nl

32 Lof

productie Larissa Kranenburg & Pam van der veen

zijn zonnepanelen direct op

Vraag ‘Wegwijs in Het Nieuwe Werken’ gratis aan Heeft u een smartphone? Houdt u deze voor de afbeelding hiernaast en u komt meteen op de site waar u het boek kunt bestellen.

Of ga naar www.centraalbeheer.nl/hetnieuwewerken en vraag het complete handboek vandaag nog aan!

Of bel ons om ‘Wegwijs in Het Nieuwe Werken’ aan te vragen op (055) 579 8177.

kennis

del e n easycratie in de

Traditionele top down bedrijven hebben hun beste tijd gehad, aldus Martijn Aslander, mede-auteur van het boek Easycratie.

Organisaties doen er goed aan ook het digitale talent in hun ‘onderlaag’ op te sporen. ‘Misschien weet de receptioniste wel alles van Twitter.’

D

Tekst Ella Mae Wester FOTOGRAFIE Petra van vliet

eze zomer verscheen het boek Easycratie van

die elke maand krachtiger worden én gratis zijn. Bovendien gaan we

Martijn Aslander en Erwin Witteveen. ‘Bijna elk

ervan uit dat werk iets is wat je in je eentje moet doen. Terwijl je veel

probleem in de huidige samenleving is in de kern een

dingen op een slimmere manier met z’n allen kunt doen.’

bureaucratisch probleem. Genoeg mensen kennen de oplossing al, maar de uitvoering wordt belemmerd

In organisaties wordt toch juist heel veel samengewerkt?

door een verstikkend web van bureaucratie,’ schrijven

We vergaderen ons suf.

de auteurs. Gelukkig zijn er nieuwe mogelijkheden om (samen) te

‘Ik heb het vooral over de miljoenen kenniswerkers die dagelijks vier

werken en te organiseren – verbanden die dwars door bestaande

of vijf uur achter de computer zitten. Ze werken met hun hoofd –

organisatiestructuren heen gaan. ‘Easycratie’ is de term die Aslander

kenniswerkers verzamelen kennis, jongleren met gegevens, nemen

en Witteveen hiervoor bedachten.

beslissingen en gooien die vervolgens een ander kanaal in. Maar dat zoiets vrijwel altijd binnen een organisatie oplossen. Maar dan moeten

Aslander: ‘We maken onvoldoende gebruik van alle technologie. Zo

de bestaande ideeën over werk wél worden herzien. Om maar eens

werkt negentig procent van de kenniswerkers met sterk verouderde

iets te noemen: Twitter wordt in vrijwel geen enkel bedrijf gebruikt als

technologie die ook nog eens veel te duur is. De gemiddelde

middel waarmee je snel hulp kunt inschakelen. Zonde. Want opleiding,

zeventienjarige scholier heeft krachtiger tools op zijn zolderkamer,

IQ, ervaring, status, sekse en etniciteit worden minder relevant als je

34 Lof

▼

kan slimmer, sneller, beter en goedkoper. En het mooie is: je kunt Onze huidige manier van werken voldoet niet meer, schrijf je.

Thuiswerkers: meer f lexibiliteit ook buiten kantooruren inzetbaar meer spreiding van uren: bijv. 24 uur over 7 dagen sneller op en af te schakelen

Thuiswerkers: lagere kosten productiever dan gewone uitzendkrachten minder ziekteverzuim en lager verloop lagere overhead door beperking van werkplekken

www.moneypenny.nl Marianne Sturman, Directeur van Moneypenny

Vitale en betrokken medewerkers!

Hou dat vast… met WellVit

3.

Scan deze code met je smartphone en maak kennis met de thuiswerkers van Moneypenny.

Of ga naar www.moneypenny.nl/thuiswerkers/ Uitzenden & Uitbesteden | Klantcontact oplossingen | Implementatie & Advies

zo heeft hij toch veel waarde voor een organisatie. Verder is het geen goed idee om alles alleen te doen. Kijk maar eens naar When Ideas Have Sex op www.ted.com. Mensen die het snelst in staat zijn om

WellVit biedt een volledig landelijk dekkend pakket, ondersteund door een structureel budget of actiematige vouchers en:

2.

Kennismakingsaanbod: Een thuiswerker van Moneypenny 1 maand gratis

van zaken heeft altijd wel iemand in zijn netwerk die dat wel heeft. En

kennis te delen, om de gaafste nieuwe ideeën te bedenken en om

1.

Al 10 jaar uitzender van hoogopgeleide en ervaren thuiswerkers

goed gebruik maakt van social media. Iemand met weinig verstand

Dat vitale en energieke medewerkers een gunstig effect hebben op je bedrijfsresultaat, hoeven we je uiteraard niet te vertellen. Maar hoe hou je je medewerkers vitaal?

Laat WellVit je van dienst zijn!

4.

draagt bij aan een optimaal rendement van het nieuwe werken; heeft een meetbaar gunstig effect op verzuim en productiviteit; is dé manier om je als werkgever te onderscheiden en medewerkers aan je te binden; zorgt voor externe verwerking en beheer, waardoor je geld en tijd bespaart.

Zie www.wellvit.nl/hnw of neem contact op via info@wellvit.nl, tel. 0299 40 63 24.

die goed te communiceren met anderen, zijn in onze samenleving het meeste waard.’

Welke mensen zijn dat dan?

‘Degenen die weten hoe ze met het web kunnen omgaan. Neem de tophonderd van vraagstukken bij de overheid. De kans is groot dat voor eenderde van die vragen ergens op de wereld al een oplossing is bedacht. Het is zélfs waarschijnlijk dat iemand daar al een instructiefilmpje over op YouTube heeft gezet. Je hoeft je mensen dus helemaal niet naar dure cursussen te sturen. Overal zijn wel medewerkers met geweldige digitale vaardigheden, en mensen die

Lof geeft 5 exemplaren weg! Ga naar www.lofonline.nl /aanbieding.

alles weten over Twitter. Het is bizar dat hun kennis niet wordt benut.

Vraag ze om die kennis te delen met collega’s – dat kost niets. En laat ze alsjeblieft geen dikke handboeken schrijven die toch niemand leest.’

Wat moeten organisaties volgens jou veranderen?

dat, ben ik bang dat ze er weinig aan hebben. Tijdens een lezing vraag

‘Laat ze als de donder de kenniswerkers in hun bedrijf met de meeste

ik wel eens wanneer mensen op hun best zijn. Eenderde van de zaal

digitale vaardigheden opsporen. Dat kan trouwens zomaar de

antwoordt steevast dat dat ’s avonds is. Ze zitten dus ’s ochtends half

receptioniste van het bedrijf zijn. Die weet misschien wel meer over

wakker op hun werk, alleen maar omdat dat ooit zo is afgesproken. En

mail of Twitter dan de directeur, bijvoorbeeld omdat ze er meer tijd

’s avonds, op het moment dat ze het best functioneren, staan ze in de

voor heeft. Het erge is dat in de onderlaag van een organisatie veel

file. Sterker nog: zij veroorzaken de file.’

waardevolle kennis is die nauwelijks wordt gebruikt. En in de bovenste laag zijn ze niet gewend om te luisteren naar wat er onder in een

Je stelt vraagtekens bij het ruilen van tijd voor geld zoals we dat

organisatie wordt gezegd.’

gewend zijn in onze economie.

‘Wat voor zin heeft het om geld te krijgen waarmee ik spullen kan

Je komt steeds terug op de rol van social media, en dan vooral

kopen die ik ook direct voor een dienst kan krijgen? Als ik iets voor een

van Twitter.

uitgever doe, krijg ik liever boeken. Dat is voor die uitgever goedkoop en

‘Op Twitter verplaatst kennis en informatie zich razendsnel. Het

voor mij waardevol. De KLM kan mij blij maken als er een ticket over is.

is een krachtig middel. In drie jaar tijd is een honderd jaar oude

Ik doe aan waardebepaling achteraf – iemand bepaalt zelf wat hij mijn

muziekindustrie door tools als Napster om zeep geholpen, maar met

bijdrage waard vindt. Een bijkomend voordeel is dat ik daardoor geen

social media kunnen dat soort veranderingen nog veel sneller gaan.

offertes of voortgangsrapportages hoef te schrijven. Op deze manier

Binnen een paar minuten deelt iemand een idee met de hele wereld. Én

werk je op een gelijkwaardiger niveau én kun je je als professional richten

via Twitter krijg je door crowdsourcing snel antwoord op korte vragen.

op dat waar je goed in bent. En daar draait het om in de easycratie.’ ■

Als je een vertaler Japans-Engels zoekt die per direct beschikbaar is, ben je normaal gesproken wel even bezig. Maar met Twitter krijg je er hoogstwaarschijnlijk binnen een halfuur een paar aangeboden.

Twitter is het ultieme platform voor wat ik “zwermintelligentie” noem: de collectieve intelligentie van een groep mensen. Een bedrijf dat daar geen gebruik van maakt, mist dus al die kennis en mogelijkheden.’

Veel grote bedrijven omarmen Het Nieuwe Werken. Is er een link met de easycratie?

‘De meeste organisaties die aan Het Nieuwe Werken doen, verstaan

Martijn wie?

Martijn Aslander is schrijver, spreker, netwerker en oprichter van Lifehacking. nl. Lifehacking is een manier om slimmer te werken en te leven. Op de site schrijven verschillende auteurs over kennismanagement, persoonlijke ontwikkeling, timemanagement en web 2.0. Lifehacking organiseert daarnaast lezingen en workshops.

• lifehacking.nl • martijnaslander.nl Het boek Easycratie is gratis te downloaden op lifehacking.nl

daar alleen onder dat je thuis kunt werken. Als het niet verder gaat dan

Lof 37

ni

Eu

w!

Kantoornomaden Kantoornomaden: wat zijn dat nu precies en hoe gaan ze te werk? Gerald Essers weet er meer van. ‘De nomad worker reist slim, heeft zijn kantoor in de tas en werkt daar waar zijn taak het best uitvoerbaar is.’

H

et Nieuwe Werken is voor sommigen al niet meer zo nieuw. Gerald Essers, schrijver van Slimmer

Schrijf je in voor de Lof-nieuwsbrief en maak kans op een gratis boek Ga naar www.lofonline.nl /kantoornomaden.

werken met het kantoor in je tas – Complete gids voor de nomad worker, is zo’n early adaptor die zich de gedachte achter Het Nieuwe Werken en

Razendsnel geschikte flexwerkers zoeken en boeken

de technologieën die het mogelijk maken al lang

heeft eigengemaakt. We spreken hem over nomadding en de meest relevante tips uit zijn boek. Telefonisch uiteraard. Want een nomadder werkt dan wel overal en nergens, maar verplaatst zich alleen als het echt nodig is.

Wat is het verschil tussen slimmer werken, nomad working en

Het zoeken en boeken van geschikte flexwerkers is een tijdrovende bezigheid. Dat kan vanaf nu veel efficiënter en beter.

Het Nieuwe Werken?

De Qlinx Flexforce Booking Engine

dat nog steeds niet onder de knie?

Een leefstijl die het mogelijk maakt om bijvoorbeeld werk en gezin op

‘Mensen hebben altijd moeite met prioriteiten stellen. Twintig procent

een natuurlijke manier te combineren.’

van wat je doet levert tachtig procent voldoening op en andersom.

Klinkt interessant. Hoe werkt het in de praktijk?

worker wilt worden, dan is dat een eerste grote slag in tijdsbesparing

‘Als je aanvoelt dat de huidige manier van werken op kantoor niet

en meer productiviteit. Belangrijk is ook dat je weet: wat ben ik nu

meer is opgewassen tegen de snelheid en de verwachtingen van

NIET aan het doen. Dat geeft overzicht en rust.’

tegenwoordig, dan ben je er in principe klaar voor. Een nomad

Kantoorinjetas.nl

worker gaat op zoek naar een andere manier van leven om met

Hoe werkt de Qlinx Flexforce Booking Engine?

voldoende ontspanning hiermee om te gaan. Hij reist slim, heeft zijn kantoor in de tas en werkt daar waar zijn taak het best uitvoerbaar

Kijk voor meer informatie op www.qlinx.nl Congres J aarbeurs Van [De Uitzend groep] Planner E va Jansen Wanneer 9 -12-2010 1 1-18uur Waar Jaarbeurs U trecht Omschrijvin g Het inschrijv en en regis treren van gasten en bezoeke rs tijdens cong res in de oc htend. s’Middags begeleiden va n verschillend e groepen.

Gaarne ons blauwe tenue mee.

De ...

reis via breedband. 2. Neem mobiel internet op je laptop. 3. Gebruik de pomedore-techniek (zie kader).’

Voorziet werken van negen tot vijf op een specifieke plek niet in een bepaalde behoefte?

‘Aanwezigheid is een sterke behoefte van managers, maar ook van medewerkers. Hoewel beginnende nomadders de vrijheid geweldig vinden, blijkt ‘s avonds werken makkelijker dan ‘s

Weiger

+31 (0)88 130 2000 info@qlinx.nl

Tips voor de nomad worker

is. De drie belangrijkste tips? 1.Verspil geen onnodige tijd aan reizen,

Tekst renate tromp

Acceptee

r

www.qlinx.nl

Veel tips uit jouw boek gaan over timemanagement, hebben we

beschrijft mooi de leefstijl van vrij en onafhankelijk werken en leven.

Als je hier goed over nadenkt, bijvoorbeeld omdat je een nomad

De Flexforce Booking Engine van Qlinx is een unieke, online applicatie waarmee je altijd en overal inzicht hebt in de beschikbaarheid en het profiel van je flexwerkers. Met de Flexforce Booking Engine kun je razendsnel en tegen minimale kosten de juiste mensen zoeken en boeken.

Heel simpel. Zodra je flexwerkers nodig hebt, geef je in de Flexforce Booking Engine de periode van inzet en het gewenste profiel op. Met één druk op de knop zie je vervolgens welke flexwerkers aan dat profiel voldoen en of zij beschikbaar zijn.

Vervolgens kun je deze selectie (of een deel daarvan) via het systeem uitnodigen. Als ze bevestigend antwoorden zijn ze meteen geboekt. Zo ben je in no time voorzien van de best beschikbare mensen.

Ook administratief is de Flexforce Booking Engine een uitkomst want na een opdracht kunnen flexwerkers eenvoudig en foutloos factureren via het systeem.

‘Dat is er niet. Ik zocht een term die langer houdbaar is. Nomadding

ochtends hardlopen. Ze voelen zich toch nog snel schuldig. Maar de voordelen zijn groot. Werk je bijvoorbeeld op kantoor aan een belangrijk stuk, dan kan dat wel twee keer zo lang duren als thuis, omdat je steeds gestoord wordt door telefoon en andere collega’s.

Plaatsonafhankelijk werken zorgt ervoor dat je voor iedere taak

1 2 3 4 5

Verdiep je in de methode van David Allen: Getting Things Done. GTD is gebaseerd op het principe dat je door je taken vast te leggen er niet meer over hoeft na te blijven denken.

Met online applicaties als Gmail, Googledocs, Dropbox en Evernote ben je niet meer afhankelijk van een bepaalde computer.

Heb je een vraag waar je snel antwoord op wilt krijgen? Twitter #durf te vragen.

Realiseer je dit: 5% van de gevallen moeten direct afgehandeld worden. De overige 95% kan wachten.

Meer concentratie nodig? Gebruik de Pomodoro-techniek. Maak een actielijst, zet de timer op 25 minuten en start met de taak met de hoogste prioriteit. Dan 5 minuten pauze en de volgende taak.

nadenkt wanneer en waar je die gaat doen.’

Lof 39

Goodplace2work

Laptoplounge

10 inspirerende flexwerkplekken

Koffie met wifi

Swunghouse

De flexwerkplaats

Good Place 2 Work • net buiten centrum Rotterdam • goed bereikbaar met auto • gratis parkeren • tram/metro op loopafstand • gratis koffie & thee • lunch v.a. € 4,- • voor vrouwelijke ondernemers • maandelijkse netwerkbijeenkomsten • gastvrouw • vervelende-klusjes-avonden • www.goodplace2work.com

Laptoplounge • op loopafstand van station Amsterdam Amstel • eigen parkeergarage • gratis koffie, thee en koekjes • gezamenlijke lunch vanaf € 4,50 in Restaurant Circles • 12 flexwerkplekken in de hotelbar van (congres-)hotel Casa 400 • persoonlijke benadering • gericht op delen van kennis • wekelijks miniworkshops door leden • www.laptoplounge.nl

Swung House • aan de buitenring van Den Haag • goed bereikbaar met auto • gratis parkeren • station Ypenburg op loopafstand • gratis fairtrade koffie & thee • biologische lunch vanaf € 5,- • bibliotheek aanwezig • gratis oplaadpunt voor elektrische auto of scooter • www.swunghouse.nl

De Flexwerkplaats, Koog aan de Zaan • op loopafstand van het station • gratis parkeren • gratis koffie & thee • horeca in de buurt • prachtige locatie in industrieel erfgoed ‘Broedplaats de Bij’ • uitzicht over de rivier de Zaan • ontmoetingsplaats van creatieven en ondernemers • www.flexwerkplaats.nl

Seats2Meet • direct naast Utrecht CS • gratis koffie, thee en lunchbuffet met warme en koude gerechten • 180 gratis flexplekken in ruil voor bereidheid om kennis te delen • ontmoetingsplaats voor veel verschillende organisaties • www.seats2meet.com

Maliebaan45, Utrecht • goed bereikbaar met openbaar vervoer en auto • gratis koffie & thee, lunch kan besteld worden bij cateraar • gebouw met inspirerende uitstraling en warme sfeer • terras en tuin • vrij gebruik van flip-overs, telefoons en printers • www.maliebaan45.nl

Igluu • op 10 minuten loopafstand van Utrecht CS • bushalte voor de deur • gratis koffie en thee • prachtig dakterras met uitzicht op de Dom • netwerkevenementen met ondernemers uit de regio • met hetzelfde lidmaatschap ook toegang in locatie Den Haag • www.igluu.nl

Nomadz • op loopafstand van station Den Haag CS of Hollands Spoor • vlakbij snelweg • gratis parkeergelegenheid • gratis Senseo koffie & thee, Nespresso koffie 60 cent • verse broodjes en tosti’s van de sociale werkplaats • in creatief verzamelgebouw Bink36 • betaalbaar • eerste dag gratis in ruil voor een pak koekjes • www.nomadz.nl

Openbare Bibliotheek • op loopafstand van Amsterdam CS • 2000 bewaakte plaatsen in fietsenstalling • 1200 plaatsen in parkeergarage • restaurant La Place op 7e verdieping • veel studenten • 490 computers met internet en MS-Office • gratis draadloos internet • www.oba.nl

Smart Work Center • station WTC op loopafstand • goed bereikbaar met openbaar vervoer, auto of fiets • parkeergarage aanwezig onder het gebouw • Grand Café van Amsterdam Bright City met Italiaans georiënteerde koffiebar en restaurant voor lunch en diner • ontmoetingsplaats aan Zuidas van Amsterdam tussen grote banken, Seats2meet

Maliebaan

Igluu

Nomadz

advocatenkantoren, etc. • actieve programmering met filmpremières, boek- en bedrijfspresentaties • www.amsterdambrightcity.nl

Openbare Bibloitheek Amsterdam

Amsterdam Bright City

Privé is passé

Altijd bereikbaar, altijd beschikbaar

Remco Claassen traint leidinggevenden om hun werk af te krijgen en toch op tijd naar huis te kunnen. ‘We worden geplaagd door het Frans Bauer-syndroom.’

‘ Heb je éven voor mij?’

‘Als je kantoordag begint, maak je als manager een plan voor de dag. Je zet op een lijstje wat je wilt doen. Maar dan begint

Z

de ellende. De ene na de andere collega komt aan je bureau met de vraag: “Heb je éven voor mij?’ Frans Bauer is er niks bij. En we gaan maar al te graag in op die vraag. Want wat is er nu leuker dan mensen te helpen en een positieve bevestiging te krijgen? Bovendien vinden we “nee” zeggen vaak moeilijk.

De ellende volgt aan het eind van de dag, wanneer je nog eens naar je to-do-lijst kijkt. Het meeste wat daarop staat is nog niet gebeurd. En dan komen de frustraties. Je gaat te laat naar huis, moet ’s avonds thuis nog even achter de computer. En ja hoor, je mail zit vol, er is flink getwitterd, op FaceBook en LinkedIn

elf verantwoordelijkheid nemen,

ene telefoontje. Je kunt vanuit huis een

staan ook nog wat berichten. Wanneer je je eigen plan niet trekt,

je eigen tijd indelen, werken

bespreking houden, want je hebt Skype

word je een prooi voor anderen. Geplaagd door het Frans Bauer-

waar en wanneer het jou uitkomt

geïnstalleerd. Prettig; het maakt je flexibel

syndroom.

dankzij de nieuwste technologie.

en mobiel. Maar doordat het allemaal kán, is

Zo’n leven houdt niemand vol. Vroeger viel een burnout samen

De verworvenheden van Het Nieuwe Werken

het ook lastig maat houden. Want probeer

met de meno- en penopauze of het lege nest-syndroom, maar nu

tekenen zich steeds duidelijker af. Maar

temidden van al die communicatiemiddelen

zijn er al overspannen twintigers. Naast werknemer ben je vaak

diezelfde technologie die ervoor zorgt dat we

de knop maar eens op ‘uit’ te zetten. Wie

ook nog ouder, echtgenoot, zoon of dochter en vriend(in). Hoe

altijd en overal bereikbaar zijn, brengt ons

durft dat nog tegenwoordig? Het schrikbeeld

verdeel je je tijd over al die rollen, als je helemaal wordt opgeslokt

ook in de problemen. Telefoon, sms, e-mail,

van niet bereikbaar zijn doet menigeen in

door je werk? Je krijgt het advies om aan “time management”

Twitter, FaceBook – we staan voortdurend

blinde paniek naar z’n iPhone grijpen.

te doen. Maar tijd is niet te managen. Tijd is een vast gegeven,

in verbinding met de buitenwereld. Handig

Het moderne huishouden is 24/7 online en

dat we niet kunnen vertragen of versnellen. Het enige wat je

en leuk, maar moeilijk te doseren. Op al die

daardoor is het onduidelijk wanneer er wel

kunt managen is jezelf én je agenda. Mijn advies is dus om op

prikkels willen we direct reageren, of het nu

en niet wordt gewerkt. Sommige stellen

zondagavond even een kwartiertje voor jezelf te nemen. Zet

een berichtje van een vriend betreft of een

maken er afspraken over: na acht uur ’s

een muziekje op, schenk een goed glas wijn in en pak pen en

vraag van een opdrachtgever. We checken

avonds de laptop van tafel, tijdens het eten

papier. Schrijf daarop je verschillende rollen in de komende

onze inbox terwijl we op de ouderavond zijn,

de smartphone op stil, op het midweekje weg

week en zet erachter hoeveel tijd je eraan wilt besteden. Begin

sturen een tweet vanuit de bioscoop en doen

geen gemail met collega’s of – echt gehoord

op maandagochtend met je eigen werk en laat je niet afleiden

in bed nog even snel een sms’je de deur uit.

– een blauw colbert aandoen ten teken dat

door collega’s die aan je bureau staan te jengelen of die nog

We verwarren ‘bereikbaar’ met ‘beschikbaar’

je thuis aan het werk bent. Dat laatste gaat

een vakantieverhaal kwijt willen. Zeg “nee” tegen de Florence

en worden daar zelf het slachtoffer van.

misschien ver, maar het brengt wel weer

Nightingale in jezelf. Vergeet jezelf niet! Zoek uit waar je energie

Blinde paniek

enige scheiding aan tussen ons persoonlijke

van krijgt en kén jezelf. Mijn eigen vrouw houdt van wandelen,

Door Het Nieuwe Werken is de grens tussen

en ons werkende leven.

maar kwam daar door werk, gezin en alle andere rollen niet aan toe. We hebben toen een hond gekocht. Nu moet ze wel! En het

werk en privé vervaagd en soms geheel verdwenen. Dat heeft grote voordelen. Je

Verlaagd bewustzijn

is goed voor haar. Ik bedoel maar.’

kunt met de kinderen naar zwemles, als je

Die scheiding is tot op zekere hoogte echt

leadership.nl

maar bereikbaar bent voor dat

nodig, vindt Rob Vincken van SeeTrue. Als

42 Lof

▼

Tekst Pam van der Veen, Connie Lohuis, Liesbeth Vijfvinkel Illustratie Argibald

Bellen, mailen, naar zwemles of je zieke moeder: werk en privé lopen steeds meer door elkaar.

Lekker flexibel, maar niet zonder stress. Onze aandacht raakt versnipperd en we doen alles maar half. Slecht nieuws voor multitaskers.

Lof 43

‘ Wij moeten de middelen gebruiken in plaats van zij ons’

Jim Stolze is internetexpert en schrijver van het boek Hoe overleef ik mijn inbox? Sinds een maand staat de e-mailfunctie van zijn mobiele telefoon uit. Dat bevalt hem bijzonder goed.

pas op voor de e-mailninja

mindfulness-trainer ontmoet hij dagelijks

opgelegd, zegt Vincken. ‘We zijn onze

Hoe vaak wil je bereikbaar zijn? Wat vind je

Crackberry

mensen die zijn vastgelopen in hun drukke

grenzen daarin verloren. We zijn zo aan die

echt belangrijk? Waar word je gelukkig van?

Volgens trendwatcher Adjiedj Bakas is de

bestaan. Opgejaagd door de targets die ze

communicatiemiddelen en gadgets gewend,

Waarschijnlijk niet van constant je aandacht

tegenbeweging al op gang. ‘Je ziet steeds

moeten halen en de hoge verwachtingen

dat het gebruik ervan een automatisme

verdelen tussen je gezin en je laptop.’

vaker dat het sexy is om onbereikbaar te

‘Dankzij mobiel internet en e-mailen kunnen we altijd en overal

van baas of klant. Door de veelheid aan

is geworden. Het is als een verslaving:

De online-cultuur is waarschijnlijk

zijn. Neem Paul de Leeuw, die z’n Hyves- en

werken. Dat is een goede ontwikkeling, maar dat maakt het nog geen

communicatiekanalen kunnen ze daar

makkelijker om er wél dan om er níet aan

onomkeerbaar, maar daarbinnen hebben

Twitteraccount heeft afgesloten. Je moet

verplichting. Als je tijdens het autorijden of de hockeywedstrijd van je

nog maar zelden even vrij van nemen. Ze

toe te geven.’ Het is juist dat automatisme

we een keuze, wil Vincken maar zeggen.

jezelf ook een beetje schaars maken.’ Het

kind e-mails aan het versturen bent, moet je echt bij jezelf te rade gaan.

zijn immers altijd te ‘vinden’. Die 24 uurs

waar je met mindfulness iets aan kunt doen.

‘Dat we al die middelen hebben, betekent

doemscenario van een samenleving die wordt

Bereikbaar zijn is niet hetzelfde als beschikbaar zijn. Ik denk dat wij

bereikbaarheid gaat ons niet in de koude

Vincken: ‘Onze aandacht gaat van hot naar

nog niet dat we ze ook de hele dag moeten

geregeerd door communicatiemiddelen is

helemaal niet toe zijn aan mobiel e-mailen. We lijden allemaal aan een

kleren zitten, merkt Vincken. ‘Doordat we

her, maar door training kun je leren hem

gebruiken. Bij sommige bedrijven is dat

wat Bakas betreft overtrokken. ‘Technologie

communicatieverslaving. Dat is niet per definitie slecht, de mens is een

overal op willen reageren, ons richten op

te richten, steeds langer op één plek te

besef al doorgedrongen. Die adviseren hun

maakt ons bestaan er leuker op, je moet

sociaal en interactief dier. Maar met het mobiele e-mailen zoals dat nu

tien dingen tegelijk, raakt onze aandacht

houden en opener te maken. Als je dat kunt,

werknemers om één keer per dag de mail

er alleen een balans in vinden. Natuurlijk

gebeurt, trekken we het in extremen.

versnipperd. Dat leidt tot een verlaagd

is het mogelijk om uit je vaste patronen te

te beantwoorden, want dat is efficiënter dan

zijn er mensen die verslaafd zijn aan hun

E-mail heeft het leven een stuk onduidelijker gemaakt. Ten eerste is een

bewustzijn, want je kunt maar een beperkt

stappen en de dingen echt te zien. Zo kun

de hele dag je inbox checken. Zo kun je er

Blackberry – Crackberry, noemen ze dat ding

mail sturen veel te makkelijk, je staat veel minder stil bij de inhoud dan

aantal prikkels verwerken. En daardoor doe

je de verantwoordelijkheid voor je eigen

ook voor kiezen om op bepaalde uren je

ook wel – voor wie het een verlengstuk is van

bij een handgeschreven brief. Het gevolg daarvan is dat e-mailninja’s

je alles maar half. De mens is nu eenmaal niet

leven terugnemen. Mindfulness helpt je om

telefoon aan of uit te zetten. We moeten al

hun identiteit. Maar als je een smartphone

de hele dag mails typen, forwarden en replyen, terwijl slechts een op

goed toegerust voor multitasking.’

even stil te staan, niet alsmaar dóór te gaan,

die communicatiekanalen leren managen, er

gebruikt als hupmiddel, bijvoorbeeld om

de twintig e-mails informatie bevat waar je iets mee kunt. Ten tweede

Ai. Een tegenvaller voor de ‘nieuwe werker’

maar te reflecteren op waar je mee bezig

slimmer en bewuster mee omgaan. Zodat wij

bereikbaar te zijn en toch je zieke moeder te

hebben we nooit afgesproken wat we met een mail moeten doen.

die dacht dat hij juist uitblonk in het doen van

bent. Hoeveel uren wil je eigenlijk werken?

de middelen gebruiken in plaats van zij ons.’

kunnen verzorgen, dan draagt het juist bij aan

Moet je die altijd en direct beantwoorden? Ten derde kunnen we slecht

meerdere taken tegelijk. En dan is ‘verlaagd

de kwaliteit van leven.’

inschatten wanneer een e-mail het juiste medium is. In de meeste

bewustzijn’ nog een vriendelijke term. Een

Het is zoals met alle nieuwe speeltjes: in

gevallen is een sms sturen of bellen veel directer. Ten slotte heeft een

het begin sla je door en dan leer je ermee

mobiele telefoon een te klein toetsenbord waar je snel typefouten op

omgaan, meent Bakas. Wel is hij benieuwd

maakt. Alles bij elkaar zorgt dat ervoor dat mobiel e-mailen veel

hoe het de generatie zal vergaan die nu met

ellende veroorzaakt.

de nieuwste technologie opgroeit. ‘Wat doet

Omdat ik mij ergerde aan compulsief mailen van anderen, heb ik een

dat met hun concentratievermogen? Hoe

maand geleden mijn mobiele e-mail uitgezet. Een opluchting. Ik heb nu

ontwikkelt hun brein zich? Hoe gaan zij de

meer aandacht voor de dingen die ik doe en ik voer betere gesprekken.

balans vinden?’

Soms is het ook wel lastig. Als mensen mij ’s avonds bellen, gaan ze

Over een toenemende aandachtversnippering

ervan uit dat ik hun mail van die dag al gelezen heb, terwijl dat niet

en oppervlakkigheid maakt hij zich

altijd zo is. Het is jammer dat veel mensen voor zichzelf bezig zijn de

vooralsnog geen zorgen. ‘Mensen vinden de

overvloed aan informatie aan te pakken. Het zou beter zijn om binnen

generatie ná hen altijd oppervlakkig. Dat is

het bedrijf te praten over de mailcultuur en over manieren om de

iets van alle tijden.’■

hoeveelheid onnodige mails terug te dringen.’

aantal wetenschappelijke onderzoeken concludeert dat multitasken niet alleen a-productief, maar ook nog gewoon dom maakt. Zo neemt de IQ-score van kenniswerkers die worden afgeleid door e-mails en telefoontjes met tien punten af ten opzichte van hun normale IQ, aldus een studie van de Universiteit van Londen.

Dat is twee keer zo veel als de IQ-afname na het roken van wiet.

Online-verslaving Het altijd maar online zijn is niet eens

Slimme tijden Slimmetijden.nl is een landelijke campagne van Lof Media, mede mogelijk gemaakt door het ministerie van OCW. Het doel van deze campagne is werkende mannen meer inzicht geven in slimmer werken voor een nog betere work/ life balance. Als onderdeel van de campagne vinden er drie seminars plaats, waarop managementgoeroe Remco Claassen op interactieve wijze zal aantonen dat leidinggeven en toch op tijd thuis zijn hand in hand kunnen gaan.

Slimmetijden.nl

jimstolze.nl

zozeer een eis van de buitenwereld, als

mindfulness-werk.nl

wel een status die wij onszelf hebben

bakas.nl

44 Lof

Lof 45

Het nieuwe werken situaties opleveren. De voorwaarden voor dit succes hebben we gekoppeld aan vier thema’s.

doen. KPN is als bedrijf begonnen met een andere koers te varen.

Door meer mogelijkheden te scheppen om op afstand samen te werken. Of om plaats- en tijdsonafhankelijk te kunnen werken. Dat betekent dus dat

•

MVO

KPN Zakelijke Markt Postbus ,  GA Den Haag, Telefoon: ()    E-mail: businessmarket@kpn.com, www.kpn.com/hetnieuwewerken

Wat is Het Nieuwe Werken?

we de huidige organisatiecultuur moeten durven loslaten. Bewust investeren om een aantrekkelijke

Het Nieuwe Werken biedt de mogelijkheid om werk en privé

werkgever te zijn, nieuwe toepassingen voor ICT te ontdekken,

beter op elkaar af te stemmen. Dit betekent dat werknemers onafhankelijk van tijd en plaats hun werk doen - thuis, bij de klant of op kantoor. Voorwaarde is wel dat men toegang heeft

ons bedrijf aantrekkelijker maken voor nieuwe generatie talentvolle werknemers en investeren in realtime marketing en online klantenbinding en relatiebeheer.

tot cruciale gegevens om het werk te kunnen blijven doen en contact te kunnen leggen met collega’s ongeacht waar zij zich op dat moment bevinden. Daarbij moeten alle informatie- en

Natuurlijk moeten we hierin onze verantwoordelijkheid ten opzichte van onze leefomgeving niet vergeten. Met onze

communicatiemiddelen altijd en overal beschikbaar zijn

producten en mogelijkheden die telewerken, spitsmijden en

Tijd voor verandering

vergaderen op afstand mogelijk maken, dragen wij ook bij aan een nieuwe stijl van werken die beter is voor mens en milieu.

Binnen KPN denken we voortdurend na over Het Nieuwe Werken; hoe kunnen we sneller, tijdsefficiënter en schoner werken?

De oplossingen hiervoor heeft KPN. Ze maken het mogelijk om vanaf iedere locatie te overleggen met collega’s en altijd toegang te krijgen tot informatie en bedrijfsapplicaties. En toch… staan

‘ We moeten horizontaal gaan denken’ FNV-voorzitter Agnes Jongerius ziet in Het Nieuwe Werken een belangrijke rol voor de vakbond weggelegd.

‘We moeten thuis- en telewerk opnemen in de CAO’s en misschien gaan belonen op output.’

‘Het Nieuwe Werken betekent dat we werk anders gaan organiseren en dat we uitgaan van vakmanschap én van vertrouwen. En dat vertrouwen is er nog lang niet altijd,’ aldus Agnes Jongerius, voorzitter van de FNV. De vakbondsvrouw was laatst op een congres over mobiliteitsmanagement en kreeg daar na afloop een beker met tekstopdruk in handen: ‘Echte mannen staan in de file’ en ‘Flexibel werken doe je maar in je eigen tijd’. Dat drukt precies uit waar het oude werken voor staat, vindt ze. ‘De manager moet – al wandelend door de gangen – zien dat je aan het werk bent, dat je geen spelletjes achter je computer doet, dat je er niet met de pet naar gooit. Ze vergeten daarbij de vele voordelen van Het Nieuwe Werken. Dat is namelijk een win, win, win situatie. Er worden minder kilometers gereden, er zijn minder kantoren nodig en als je mensen meer grip!

▼

Tijd voor een andere koers Wie echt wil veranderen moet dat gezamenlijk ook écht willen en

Mobiliteit Succesvol blijven De nieuwe generatie

Het Nieuwe Werken betekent een nieuwe relatie met de werkgever, ook in termen van arbeidsvoorwaarden. Zowel de arbeidsomstandigheden thuis als de financiële planning van de flexwerker zijn aan herdefiniëring toe, volgens vakbondsvrouw Agnes Jongerius en econoom/ondernemer Mirjam Nouwen.

tot stilstand. Daar is niemand bij gebaat. Maar waarom doen we dat dan? Het zijn gewoontes. En daar moet verandering in komen.

Het is tijd voor een mentaliteits-verandering. KPN neemt daar graag het voortouw in. KPN wil een verandering van denken en werken doorvoeren in alle aspecten binnen de eigen organisatie, die van onze klanten en de maatschappij.

Dit ‘nieuwe geloof’ zal voor mens (de klant en zijn organisatie) en maatschappij meerdere win-win

• • •

ondernemer?

Tekst connie Lohuis fotografie mirjam nouwen Dolf Pereboom

Maatschappelijke thema’s KPN streeft een betere ondersteuning na op het gebied van communiceren en samenwerken. En zorgt dat werkend Nederland mobieler wordt, meer keuzevrijheid heeft en flexibeler kan werken. Hoe wij organisaties en de maatschappij willen en kunnen helpen? Via Het Nieuwe Werken.

Iedereen

we vijf dagen per week met de auto in de file. Nederland komt Lof 47

Lof

3 jaar

geeft op hun tijd/leven dan zijn ze creatiever, productiever, gezonder en gelukkiger. Organisaties die Het Nieuwe Werken omarmen, zijn juist heel enthousiast.’

Grof instrument

Geen recht, maar een mogelijkheid

Jongerius ziet een belangrijke rol voor de vakbond nu Het Nieuwe

Alfred van Delft, secretaris arbeidsvoorwaardenbeleid VNO-

Werken zich aankondigt. Het gaat immers om een cultuuromslag

NCW: ‘Het Nieuwe Werken is in bepaalde segmenten zoals de

die werknemers en werkgevers met elkaar moeten maken. ‘En dan

zorg, de bouw en de detailhandel niet of nauwelijks denkbaar.

bedoel ik dwars door de organisatie heen. Het Nieuwe Werken is

In andere segmenten, zoals de zakelijke dienstverlening is

wat mij betreft niet uitsluitend voor de werknemers met leaseauto

het een trend die zeker door zal zetten, maar het ligt niet

en Blackberry. De eerste stap is af te zien van de bestaande organogrammen met de blokjes en de harkjes, en horizontaal te gaan denken. Te onderzoeken welk werk tijd- en plaatsonafhankelijk gedaan kan worden, maar ook hoe we thuis- en telewerken in de CAO’s kunnen opnemen. Ook arbeidsomstandigheden thuis moeten goed geregeld worden. Misschien zijn de bestaande CAO’s een te grof instrument en moeten we kijken waar ze Het Nieuwe Werken in de weg zitten om vervolgens andere keuzes te maken.

Bijvoorbeeld door te bezien hoe we output waarderen in plaats van

voor de hand HNW als een –generiek- recht op te nemen in de CAO. Eerst moeten organisaties onderzoeken of HNW een vergroting van effectiviteit en efficiency oplevert. Als dat het geval is, kan deze modernisering onderdeel worden van de bedrijfsfilosofie. De volgende stap is te kijken of HNW ook voor de individuele werknemer een win-winsituatie oplevert. Het is overigens naïef om te veronderstellen dat recht op zeggenschap over werk en werktijden, op te nemen

afrekenen op uurtjes. We kunnen ook onderzoeken of de menselijke

in de CAO, per definitie goed is voor de BV Nederland. De

maat weer terug kan komen op het werk door mensen in kleinere

discussie met betrekking tot het Nieuwe Werken moet dus

teams projectmatig te laten werken en ze hun eigen roosters op

over het benutten van –nieuwe- mogelijkheden gaan in plaats

te laten stellen. De ervaring leert dat het zelfroosteren heel goed

van het willen verzilveren van geclaimde rechten.’

werkt en meer bevrediging geeft dan roosters die collectief worden gedirigeerd. De teamleden hebben begrip voor elkaar en kunnen hun zaakjes heel goed onderling regelen.’

Collectieve regelingen voor zzp’ers De FNV maakt zich ook hard voor de mensen die Het Nieuwe Werken al lange tijd omarmen, namelijk de zzp’ers. De flexibele schil die – nu het crisis is – de klappen opvangt. ‘En de overheid maar roepen dat de werkloosheid zo laag is,’ zegt Jongerius. ‘We willen nog meer zzp’ers gaan organiseren, we willen dat er collectieve verzekeringen en pensioenregelingen komen, dat er afspraken worden gemaakt over minimum uurtarieven.’ Ook gaat de FNV-voorzitter binnenkort weer met de SER praten over deze wat vergeten groep zelfstandigen. Volgens haar is dat allemaal nodig om een doorbraak te bewerkstellingen. ‘Aan het eind van de 21ste eeuw zal er veel zijn veranderd. We staan nu voor een omschakeling en dat is best eng.

Dus, waar nodig en gewenst, laten we collectieve systemen bestaan.

Het is niet de bedoeling dat Het Nieuwe Werken betekent dat

‘ niet langer het domme blondje uithangen’

mensen er in hun eentje voor komen te staan. Maar laten we onszelf wel de ruimte geven om buiten de bestaande kaders te denken, laten we streven naar een meer ontspannen samenleving, gebaseerd op wederzijds vertrouwen en laten we het werk zó organiseren dat het weer past bij de menselijke maat. En die menselijke maat moet met menselijk enthousiasme worden veroverd!

Volgens econoom Mirjam Nouwen is de financiële zelfredzaamheid van werknemers essentieel bij de omslag naar Het Nieuwe Werken. Niet langer afwachten wat je werkgever voor je regelt, maar zelf actief aan de slag gaan met bijvoorbeeld je pensioen.> Lof 49

- advertorial -

Procosol heeft de tools in huis

Klaar voor Het Nieuwe Werken

Werknemers met een gemiddeld inkomen komen zelden of nooit met een financiële adviseur in contact. Dat moet volgens econoom Mirjam Nouwen anders. Haar bedrijf Zestim maakt van financiële begeleiding een commodity in plaats van een luxe product. ‘Grip

Het Nieuwe Werken (HNW) groeit uit tot het grootste veranderingsproces in onze samenleving. Medewerkers kunnen door de technologische ontwikkelingen onafhankelijk van tijd en plaats gaan werken, ze kunnen een goed evenwicht creëren tussen werk en privé en hun talenten kunnen optimaal worden benut. Om HNW succesvol te implementeren is professionele ondersteuning van het proces nodig. Procosol heeft hiervoor een unieke methodologie ontwikkeld. Met PIM (Procosol Implementatie Method) kan het implementatieproces ingericht worden op doelen die voor de organisatie belangrijk zijn. Marcel Melis van Procosol legt uit waarom ‘zijn’ maatwerktool belangrijk is.

Melis: ‘Het maatschappelijk belang van HNW wordt inmiddels wel onderkend. Maar hoe dit aan te pakken is een volgende stap. Natuurlijk kan er geleerd worden van eerdere complexe veranderingsprocessen.

Medewerkers en managers worstelen daarnaast met vragen, zoals “wat is HNW nu precies?” en “waar word ik in de toekomst op beoordeeld?”. Vervolgens ontstaat er weerstand die succesvolle implementaties in de weg staat. Best menselijk en logisch dat de invoering van HNW moeizaam verloopt. Bestuurders en managers hebben meestal wel concrete doelstellingen. Ze weten waarom ze

HNW willen invoeren en wat ze ermee willen bereiken. Maar hoe rijp is de organisatie, is er beleid ontwikkeld, is er een plan van aanpak en hoe kunnen de voorgenomen doestellingen en uitgangspunten gemeten en geborgd worden?’

op je financiën is een voorwaarde voor Het Nieuwe Werken,’ aldus Nouwen. ‘Iedereen wordt namelijk een beetje ondernemer.’

Te veel werknemers hebben geen inzicht in hun geldzaken. Nouwen: ‘Als je op straat tien voorbijgangers aanspreekt en hen vragen stelt over hun netto inkomen, over arbeidsongeschiktheid, wat er

Grote uitdagingen Alle uitdagingen die het HNW met zich meebrengt leggen een flinke belasting op het verandervermogen van managers en medewerkers. Om nu de managers, maar ook medewerkers te laten excelleren bij deze verandering en implementatie, is ondersteuning randvoorwaardelijk. Procosol heeft hierover nagedacht en in samenwerking met TNO een methodologie ontwikkeld om organisaties te ondersteunen en te helpen bij een succesvolle implementatie van HNW. Melis: ‘We staan nog te veel met beide benen in het oude werken. Dat betekent dat we vaak Tayloriaans zijn geconditioneerd en denken vanuit een hiërarchische structuur waar functies werden gestript, zowel horizontaal als verticaal, waar geen gelijkheid is tussen mensen, waar zelfinitiatieven niet werden gestimuleerd. Een grote stimulans voor HNW is dat het aanstormend talent veel verder is met de huidige technologie, zij zijn in het digitale tijdperk geboren. De jonge generatie staat te popelen om te vernieuwen. Het kan hen niet snel genoeg gaan.’

gebeurt als ze werkloos worden, of ze hun hypotheek al dan niet aflossen, of hun pensioen veilig is gesteld en of ze iets voor hun nabestaanden hebben geregeld, dan breekt het klamme zweet ze uit.’ De meeste mensen hebben geen idee en dat is anno 2010 niet handig, meent Nouwen. Op de drempel van Het Nieuwe Werken is financiële zelfredzaamheid en een actieve houding op het gebied van arbeidsvoorwaarden voor werknemers van essentieel belang.

Pensioen onder druk Het Nieuwe Werken in loondienst betekent flexibiliteit van tijd en plaats en sturing op output. Maar ook dat je bij een werkgever blijft zolang je elkaar iets te brengen hebt, je misschien soms zzp’er bent of een tijdje niet werkt en vervolgens weer een vaste baan hebt.

Nouwen: ‘Het werkzame leven is gevarieerder geworden. Hiervan losstaand, maar parallel aan die ontwikkeling, weten we nu dat werkgever en overheid waarschijnlijk geen gegarandeerde oude dag bieden. De AOW-leeftijd staat ter discussie en pensioenen staan onder druk. Langzaam wordt duidelijk dat de zeventig procent

ondersteuning

beleid

ownership

draagvlak

bijsturen

evenwicht

meten

inzicht

resultaat

Draagvlak Met PIM wordt een gemeenschappelijk draagvlak gecreëerd, doordat de medewerkers betrokken worden bij de inrichting. Melis: ‘Zo ontstaat er consensus over de nieuwe en gewenste manier van werken: de werkcode. Met PIM kunnen we de resultaten meten van de – tijdgebonden – optimalisatie van HNW middels een online meeten verbetertool. Met PIM krijgt het management ook inzicht in de resultaten van de investering, in de mobiliteit en hoe de medewerkers erin staan. Daarnaast is er duidelijkheid over de ICT-faciliteiten, de werkomgeving, het voorbeeldgedrag van managers en HNW-beleid.

Kortom, alles wat van belang is, kunnen we met PIM inzichtelijk maken voor onze opdrachtgevers. Melis tot slot: ‘Met onze tool kunnen organisaties veel geld besparen. Managers kunnen zelf de regie nemen over hun werk en ontwikkeling en zich verantwoordelijk voelen voor het geleverde resultaat. Onze methodologie is ruimschoots bewezen bij grote verandertrajecten binnen de EEG. En Microsoft onderschrijft het belang van onze tool.’ Info: www.procosol.com

garantie op het laatstgenoten of gemiddelde salaris, helemaal geen garantie ís. Er zijn in het verleden beloftes gedaan die de pensioenfondsen niet kunnen waarmaken. Aan de andere kant weten we ook dat als mensen zelf voor hun pensioen zorgen, ze bijna altijd te weinig geld reserveren. Collectieve pensioenregelingen zullen

Zestim

daarom blijven bestaan, maar we moeten zelf het inzicht hebben

Werknemers kunnen zelf of via hun werkgever voor 25 euro per

in hoe onze financiële toekomst eruit ziet. En indien nodig zelf ook

maand een abonnement afsluiten bij Zestim. Nouwen: ‘We hebben

iets ondernemen. Binnen Het Nieuwe Werken kun je niet langer het

alle processen gestandaardiseerd. Zo maken we onze dienstverle-

domme blondje uithangen. Je bent ondernemer van je eigen leven.’

ning tegen lage kosten voor iedereen toegankelijk. Een abonnement

Ook werkgevers hebben er belang bij dat de werknemer

biedt een totaalpakket aan diensten waarmee je inzicht krijgt in je

verantwoordelijkheid neemt. Uit onderzoek blijkt dat het

geldzaken en deze op orde komen. Niet eenmalig maar continu.

ziekteverzuim stijgt als mensen in een onveilige financiële situatie

Het begint met een financieel jaarverslag waarin precies staat hoe

verkeren. De arbeidsmobiliteit van werknemers wordt bovendien

je ervoor staat. Je gegevens worden verwerkt in gepersonaliseerde

lager, want ze blijven in hun baan hangen uit angst en onzekerheid.

tools op de site voor budgettering en financiële planning. Wij doen

Met grip op de eigen financiën presteert de werknemer beter. Omdat

ieder jaar je belastingaangifte en maken dan weer een update van

ze ervan overtuigd is dat hier bij werkgevers een behoefte ligt, richt

het financieel jaarverslag. Naast een e-mail vragendienst kun je –

Nouwens bedrijf Zestim zich in eerste instantie via de werkgever

tegen aanvullende betaling – een adviesgesprek voeren met een

op mensen in loondienst. ‘Het ondersteunen van de financiële

gecertificeerd financieel planner (online in beeld). En met alle gege-

zelfredzaamheid van de medewerkers is een antwoord op vele

vens op de persoonlijke pagina ben je nooit meer iets kwijt.

veranderingen, zowel Het Nieuwe Werken als de wijzigingen in het

www.zestim.nl

financiële bestel.’ ■

Procosol heeft een partnership met Compu’Train.

Lof 51

Annelies van Os. Private banker, ook tijdens de triatlon.

De economie stopt niet om 18.00 uur. Daarom is Annelies van Os, ook als ze bij de Bredase Asterdplas traint voor de triatlon, met haar cliĂŤnten bezig. Ze streeft voortdurend naar topkwaliteit. En blijft zich onvermoeibaar inhoudelijk verdiepen.

Met als inzet de beste resultaten voor haar cliĂŤnten. Dat maakt Annelies tot een private banker pur sang. U kunt Annelies bereiken op haar kantoor in Breda of tijdens de training op 06 10 95 72 17. Kijk op www.vanlanschot.nl welke private bankers er nog meer voor u klaarstaan. Private Banking Pur Sang.

Van Lanschot Breda Burg. Kerstenslaan 16 Telefoon 076 526 61 25 www.vanlanschot.nl/anneliesvanos