LSA Bewonersberichten 100 by Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners

Het vakblad voor bewoners

Bewoners berichten

Nummer 100: terugblikken en vooruitkijken • Henk Cornelissen: 20 jaar strijdbaar • Dagboek van hongerstakende ondernemer • Bewonersorganisaties in Feijenoord ‘kapotgemaakt’

herfst 2010

100

Web

Colofon LSA Bewonersberichten is een uitgave van het Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken Oudkerkhof 13b 3512 GH Utrecht, 030 2317511 www.bewoners.nl www.lsabewoners.nl Redactie: Henk Cornelissen Pleuni Koopman Thijs van Mierlo Fotografen: Erik Kampherbeek Greetje Kamps Pleuni Koopman Vic Orenstein Cartoonist: Berend Vonk Vormgeving: Ben Peters, De Hondsdagen Drukwerk: Libertas Bunnik Voor een gratis abonnement op LSA Bewonersberichten mail: lsa@lsabewoners.nl Voor vragen of opmerkingen over LSA Bewonersberichten mail: pleuni@lsabewoners.nl

In dit nummer:

Column van Henk Cornelissen

Nummer 100

Twintig jaar strijdbaar Henk Cornelissen over de geschiedenis van het LSA, de zelfredzaamheid van bewoners en over het stedenbeleid. “Veel bewonersorganisaties worden nog steeds genegeerd en gepasseerd.”

Toen ik ergens begin negentiger jaren het derde nummer van LSA Bewoners Berichten maakte, had ik er geen flauw idee van dat ik ook bij het 100ste nummer nog betrokken zou zijn. Gelukkig gaat het niet over 100 jaar, maar toch is het een hele tijd achterstandbeleid. Hoe ik dat dan nog steeds leuk kan vinden, dat wordt mij vaak gevraagd. Daarom kom ik voor één keer zelf uitgebreid aan het woord in dit blad, en beantwoord ik alle vragen van redactrice Pleuni naar eer en geweten.

Je ZAL ER MAAR WONEN De grootste conferentie voor bewoners komt er weer aan. Streetdancers, debaters, kunstenaars en wijkagenten bereiden zich al voor op de Landelijke Bewonersdag in festivalvorm.

Bewonersorganisaties in Feijenoord aan de kant gezet

“Een deelgemeente mag toch niet alle bewonersorganisaties kapotmaken?”

En verder

3 Opening 12 Het dagboek van een hongerstakende ondernemer 13 100 nummers LSA Bewoners Berichten 14 U schrijft 15 LSA Nieuws 19 Publicaties 20 Regiodag Helmond

2 LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

Verder in dit blad een opmerkelijk verhaal over hoe de deelgemeente Feijenoord in Rotterdam met bewonersorganisaties omgaat. Een door de PvdA ingediende motie in de deelraad leidde tot een heus onderzoek naar het functioneren van zeven bewonersorganisaties met als uitslag dat ze niet goed functioneerden. Dan zou je verwachten dat de deelgemeente hulp zou aanbieden om dit te verbeteren. Dat was ook een van de mogelijke scenario’s die door het dagelijks bestuur werd aangedragen. De raad koos echter voor een ander scenario: bewonersorganisaties krijgen alleen nog maar geld voor activiteiten en niet meer voor huisvesting en organisatie. Hier lijkt het bekende zoeken naar een stok om een hond te slaan gebezigd te worden, het levert immers een bezuiniging op. Het draait allemaal om participatie, er zouden niet voldoende mensen participeren. Nu is landelijk allang bekend dat participeren in beleid niet veel mensen aanspreekt omdat het vooral neerkomt op veel vergaderen met ambtenaren en professionals met, vanuit bewoners gezien, magere resultaten. Daar hebben maar weinig mensen trek in. Op een andere manier iets doen voor de buurt spreekt veel mensen wel aan en dus organiseren veel bewonersorganisaties ook nog die activiteiten. Het gevolg is dat de vrijwilligers van deze clubs dag in dag uit met de wijk bezig zijn. Dat een deelgemeente met nota bene een GroenLinks-bestuurder deze mensen op deze manier afdankt is werkelijk ongelooflijk. Zeker als je weet dat het een aantal van deze bewonersorganisaties goed lukt om verschillende etnische groepen om de tafel te krijgen. Dit uiteen laten vallen in activiteitengroepen zal tot gevolg hebben dat mensen zich weer in de eigen etnische groep terugtrekken en dat lijkt me gezien de huidige politieke verhoudingen koren op de verkeerde molen. De deelgemeente Feijenoord staat al langer bekend als een politiek wespennest waar bestuurders gaan en komen. Misschien moet de gemeente Rotterdam nog eens een enquête houden in deze deelgemeente om te kijken hoe bewoners tegen het functioneren van hun deelgemeente aankijken. In een onderzoek van de Eramus Universiteit in 2005 naar burgerparticipatie in Rotterdam gaf de deelgemeente Feijenoord zelf aan dat hun beleid onvoldoende bindende kracht heeft en eenmaal teleurgestelde burgers moeilijk te herwinnen zijn. Een zekere mate van leergierigheid zou van pas komen. Gelukkig in dit nummer ook nog goed nieuws in deze vroege herfst en dat komt toch van bewoners zelf. In de 40+ wijken (echt geen kaas hoor) gaat men de komende jaren met veel plannen van start en de bewoners van deze wijken staan in de startblokken zo bleek op de LSA-bijeenkomst van 11 september. Henk Cornelissen is directeur van het LSA.

Onze website www.lsabewoners.nl staat nooit stil. In deze rubriek houden we u op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen. Vanaf oktober is op onze site een groot dossier te vinden over de ‘gelijkschakeling van de zelforganisaties en bewonersorganisaties’. Het artikel over deze zaak vindt u op pag. 16 van dit blad. En vanaf oktober houden we een heuse blog bij over de ontwikkelingen van de Landelijke Bewonersdag ‘Je Zal Er Maar Wonen’. Blijf op de hoogte via: www.lsabewoners.nl

Agenda LSA organiseert vele bijeenkomsten waar kennisuitwisseling tussen buurtbewoners centraal staat. Meer informatie vindt u op www.lsabewoners.nl/bijeenkomsten • 9 oktober: Helmond - Helmond West Regiodag: Bijblijven, bijhouden en ontwikkelen • 27 november: Zwolle Landelijke Bewonersdag ‘Je Zal Er Maar Wonen’ • 28 januari: Amsterdam Dapperbuurt Landelijke Praktijkdag Bewonersinitiatieven

LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

Opening

“Best goed bezig”

Oproepen Wijknieuws gezocht Wij zijn voor dit blad en voor onze digitale LSA Nieuwsflits altijd op zoek naar nieuws uit de wijken. Stuur uw tips, verslagen, nieuwtjes, foto’s en interviews naar pleuni@lsabewoners.nl.

Bomen wijken voor gras

Gezocht: mensen met een mening

De bezwaren tegen het groenonderhoud van de gemeente Heerlen nemen verder toe. Bewoners klagen al een langere tijd en nu laat ook de politiek kritische geluiden horen. Niet alleen een SP-raadslid stelt het beleid ter discussie, ook de CDA-fractievoorzitter zet vraagtekens bij de handelswijze, die hij omschrijft als ‘operatie kaalslag’. Het gemeentebestuur van Heerlen besloot vorig jaar het groenonderhoud anders aan te pakken. Bomen, planten, struiken en bloemen moeten wijken en in plaats daarvan worden de perken ingezaaid met gras. Dat vergt minder onderhoud en drukt de kosten.

Zoals u ziet is het blad vernieuwd. Vindt u het ook een verbetering? Mist u iets of stoort u zich aan dingen? Het is uw blad, dus we horen het graag. Opmerkingen (of complimenten natuurlijk!) graag mailen naar pleuni@lsabewoners.nl.

wijkaanpak wekt vertrouwen 2002 2006 2009

G18 aandachtswijken

G18 overige wijken

overige gemeenten > 50.000 inwoners gemeenten < 50.000 inwoners

gemiddeld in Nederland -20%

-10%

10%

20%

Verwachtingen van bewoners voor hun buurt. Bron: WoON 2009, VROM

Vrolijk Vindhek Aan het Vindhek in het Vondelpark van Amsterdam hangt een kinderschoentje, een plastic zakje met vier dominostenen, zes sjaals, zeven sleutelbossen, een speentje, een zakje perziken, een bedankkaartje en een pop. Mensen blijven glimlachend even stilstaan. Normaal als je iets vindt, hang je het op aan een paaltje of een boom in de buurt. Dan hoop je dat het snel terug te vinden is. Het Vindhek is handiger en mooier. De bedenkster Annemarie Weber ziet het ronde hek als een levend kunstwerk, omdat het door de gevonden voorwerpen steeds verandert van kleur, structuur en vorm. In Amsterdam zijn al een paar Vindhekken, welke gemeente volgt? www.vindhek.com

4 LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

zo snel zal de bevolking vergrijzen in de voormalige groeikernen

Alan Pattiasina (16) wil met een film laten zien dat de wijk Hatert in Nijmegen ‘niet alleen maar een achterstandswijk is’. Hij is de een van winnaars van Pimp My Block: een project van de NJR waar jongeren uit 14 aandachtswijken uitgedaagd worden om iets in hun wijk te veranderen of te organiseren. In alle 14 wijken, wint degene met het beste idee 5000 euro om dat idee ook echt uit te voeren. Alan gaat een eerlijke film maken over Hatert. Alan: “Ik wil graag laten zien dat Hatert niet alleen maar een achterstandswijk is. In de film komt naar voren wat Hatert jongeren te bieden heeft. Maar ook wat er niet meer is, bijvoorbeeld de stenen hangplek met voetbalgoals. Die missen wij enorm en ook dat wil ik uiten. Het doel van de film is om meer rust en wederzijds begrip in de wijk te creëren. Als de film: ‘Tijdzone Hatert’ af is, kunnen jong en oud een avond samen komen om ‘m te bekijken. De ouderen zullen dan zelf zien dat wij best goed bezig zijn.” Alans idee wordt uitgevoerd, samen met een filmmaker en jongeren uit de wijk. Het LSA nodigt Alan zeker uit op het festival ‘Je Zal Er Maar Wonen’ (zie pag. 10). www.pimpmyblock.nl

Deelnemers van de minidragrace in Delft

Kan wél! Nieuws Kan wél! is een succesvol project van het LSA. In elke wijk in Nederland wonen mensen met hart voor ‘hun’ wijk. Zij hebben ideeën, plannen en zelfs dromen voor de wijk. Kan wél! daagt ze uit om dit te realiseren. kijk op www.kanwel.nl

Minidragrace in Delft Gino Smit organiseerde een fantastische race waar 30 kinderen aan meededen. Na een middag vol spanning en zweet waren er drie trotse winnaars. De race in Delft kwam wat langzaam op gang, maar eindigde op topsnelheid. Het opbouwen van de baan kostte wat moeite waardoor de race later begon dan gepland. De kinderen stonden ongeduldig om de baan-bouwers heen te drentelen. Toen kon de race beginnen! Het zweet parelde op de voorhoofden en er werd geschreeuwd om de auto’s aan te moedigen. Voor de drie snelste auto’s waren er prijzen, en tegen alle vooroordelen in ging de tweede prijs naar een meisje! Bahar won een set met vijf stoere auto’s. Wie zei ook alweer dat vrouwen geen auto kunnen rijden?

Werkloosheid en andere shit In de Stedenwijk in Almere hangen veel jongeren rond. Zij worden verantwoordelijk gehouden voor verschillende vormen van overlast. Hierdoor hebben ze een slechte naam in de buurt. Een aantal jongeren heeft het initiatief genomen om hier iets aan te veranderen. Er zijn verschillende redenen waarom jongeren buiten rondhangen. Ze hebben geen andere plek om naar toe te gaan en het aanbod van activiteiten in de buurt bereikt hen niet. Maar er speelt meer... Veel jongeren zijn werkloos, gaan niet naar school en hebben problemen thuis. Daarom willen Alvin, Charbo en Jerry samen met de Kan wél!-buurtcoach een organisatie oprichten die jongeren kan ondersteunen. Door activiteiten te organiseren en te helpen bij problemen. Door jongeren verder te helpen, verwachten zij dat de overlast in de buurt zal afnemen. Inmiddels hebben ze zich ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en overleggen ze elke maand met de politie. De sfeer in de wijk is nu al verbeterd. De jongeren gaan een plan opstellen om hun project structureel te laten voortbestaan.

Dat zegt Jan de Jong, hoofd Ruimtelijke Ontwikkeling en Economie in de gemeente Nieuwegein. In de jaren zeventig kwamen een heleboel jonge gezinnen naar groeikernen als Nieuwegein. Veel inwoners worden de komende jaren dus vijfenzestigplusser. Vergrijzing treedt overal in het land op, maar door de eenzijdige leeftijdsopbouw van de bevolking vergrijzen voormalige groeikernen als Nieuwegein twee keer zo snel. Bij het thema ‘bevolkingskrimp’ denk je snel aan regio’s als Zuid-Limburg of aan de noordelijke provincies. Maar ook in de voormalige groeikernen in de Randstad begint het inwonertal snel af te nemen.

LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

Interview

Twintig jaar strijdbaar 6 LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

Henk Cornelissen, nu directeur, werkt sinds 1990 voor het

Profs zien dan hun eigen baan in gevaar komen “Ja, zij zullen niet snel schoppen tegen de hand die hen te LSA. Twintig jaar lang zit hij bovenop het wijkenbeleid. Wat eten geeft. En hun belangen lopen nooit parallel aan die van bewoners. Het belang van een wijk is redelijk beperkt doet dat met een mens? Een gesprek over het platform toen als je het vergelijkt met dat van een hele stad. Maar ik vind dat mensen het recht hebben om te verdedigen wat en nu, de zelfredzaamheid van bewoners en het stedenbeleid. ze hebben of wat ze willen in een wijk. Ongeacht of een gemeente of een gemeenteraad andere bedoelingen “Veel bewonersorganisaties worden nog steeds genegeerd heeft voor de hele stad. Als de gemeente iets niet wil of kan doen voor bewoners, omdat dat indruist tegen het en gepasseerd.” belang van de hele stad, dan moeten ze daar begrip voor krijgen bij bewoners. Niemand wil een drugskliniek in de Als je weet hoe hij nu tegen het opbouwwerk aankijkt, buurt, dus moet je als overheid goed uitleggen waarom is het moeilijk te geloven, maar Henk Cornelissen, direc- dat wel zou moeten, garanties geven en iets aanbieden teur van het LSA, was ooit opbouwwerker in Woensel ter compensatie. Je moet ze mee krijgen.” West, Eindhoven. Het LSA was destijds nog geen platform van bewoners, maar een kennisnetwerk voor Maar je vindt wel dat mensen het recht hebben om te professionals die in wijken werkten. Het viel onder het zeggen: niet in mijn achtertuin. Landelijk Centrum Opbouwwerk (LCO). Opbouwerker Volmondig: “Ja, zo’n voorziening komt toch ook nooit in Henk was lid. Toen er een vacature ontstond in het een villawijk?” secretariaat van het LSA zag hij dat als een mooie kans. Het netwerk LSA was opgezet bij de start van het ProJe klinkt gepassioneerd als je hierover spreekt. Was bleemcumulatiegebiedenbeleid (PCG-beleid). Dat was dat altijd zo? Was het opbouwwerk je eerste profeshet eerste overheidsbeleid gericht op probleemwijken. sionele passie? Henk kreeg als opdracht het LSA-netwerk verder uit te Er klinkt een flink lachsalvo. “Nee, ik kwam er toevalbouwen. Henk veranderde zijn missie na zijn aantreden lig terecht. Daarvoor heb ik van alles gedaan. Ik heb geleidelijk. Ja, hij wilde het netwerk uitbreiden, maar Engels gestudeerd, voor de klas gestaan, ik ben zelfs niet met professionals, met bewoners. “Ik vond dat instructeur geweest op een slipschool: fantastisch er veel kennis en kunde ontbrak bij de bewoners die werk. Ik wist niet zo goed wat ik wilde. Maar ik ben uiteindelijk iets in het beleid zouden moeten betekenen. deze kant opgerold doordat ik in een wijkhuis als vrijwilDat zouden we met dat netwerk kunnen goedmaken.” liger weleens wat jongerenwerk deed.” Hoe vond LCO de manier waarop jij je taak invulde? “Het was een instelling voor opbouwwerkers, en die hebben vooral als doel bewoners zo te activeren dat ze hun eigen boontjes kunnen doppen. Dus konden ze moeilijk zeggen dat het niet mocht. Het was echter altijd een strijd, want het LCO vond bewoners prachtig, maar professionals stonden voorop. Mijn positie was echter sterk omdat ik een achterban had van bewoners waar ik volledig op vertrouwde. Op bewoners kun je bouwen. Als het nodig is, komen die in actie.”

1983

1984

1985

1986

1987

In de negentiger jaren maakte Henk een uitstap naar Brussel. Hij werkte vier jaar als coördinator van een Europees netwerk van steden: Quartiers en Crise. Het was vooral gericht op kennisuitwisseling Dus ging hij vier jaar lang, naast zijn werk voor het LSA, samen met bewoners, ambtenaren en professionals op bezoek in steden als Glasgow, Milaan en Parijs. Het leverde hem een bredere blik op wijkontwikkeling op. En het netwerk introduceerde ‘the intergrated approach’ (integrale aanpak) in de EU. In een aantal EU-landen zoals Enge-

1988

1989

1990

1991

1992

Terugkijken op beleid

1983 Lubbers I lanceert het Probleemcumulatiegebiedenbeleid (PCG-beleid). Gebiedsgericht beleid dat de sociale achterstanden in delen van steden moet verminderen.

>> 1990 Start sociale vernieuwing onder minister Dales.

1992 Lubbers III publiceert nota ‘Belstato’ onder staatssecretaris Enneüs Heerma. In deze nota wordt de afbouw van de stadsvernieuwing aangekondigd. Lokale partijen in de naoorlogse wijken moeten zelf de uitgaven bekostigen. Rijksbijdragen kunnen worden afgeschaft. 1992 Samenwerkingsverband van 23 gemeenten publiceert rapport ‘Een extra zorg om achterstand’. Volgens G23 zijn extra investeringen nodig van € 1,48 miljard.

LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

dat zich richtte op een beperkt aantal wijken waar problemen waren. Ook de instroom van migranten kwam toen op gang. Het PCG kwam voort uit het minderhedenbeleid. Toen kwam de Sociale Vernieuwing: waar alle gemeenten van Nederland aan mee konden doen. Dat was heel breed. Het was een inspirerende tijd. Men vond dat het sociale aspect meer kans moest krijgen. Dus kreeg elke gemeente een budget voor sociale vernieuwing. Het fysieke aspect liep er een beetje naast. Maar men ontdekte dat alleen inzetten op het sociale ook niet werkt: goede huizen en voorzieningen zijn belangrijk. Daarna is het grotestedenbeleid gekomen en dat loopt tot vandaag de dag door. Daar was het verhaal: we willen de wijken in de stad die achterblijven bij de rest van de stad, zo ver vooruit helpen dat ze aan het gemiddelde voldoen. Dat was en is het streven. Het huidige 40 wijkenbeleid vloeit daar uit voort. Bij dit beleid is echter gekozen om er bij 40 wijken heel intensief bovenop te gaan zitten, in plaats van het geld te verspreiden over het hele land.”

land, Frankrijk en Nederland begon men te begrijpen “Mensen krijgen de kans niet. Het geld wordt besteed dat je niet alleen fysiek een wijk kunt opknappen en dan aan dingen die van bovenaf komen. Het rare in het verwachten dat het beter gaat. Je moet tegelijkertijd beleid is: doordat het door de overheid wordt gestuurd, ook iets doen aan sociale problemen.” brengt het een heel grote club professionals met zich mee. Die willen zichzelf in stand houden. De kunst is Kon je dat niet zelf bedenken? om een balans te vinden wat wel en wat niet door hen “Nee, in die tijd niet. Iedereen had daar wel ideeën over. moet worden gedaan. Sommige problemen moet je echt Maar er was zeker geen consensus over hoe je een door professionals laten oplossen: mensen die drugshele wijk naar een hoger plan zou moeten brengen.” verslaafd zijn, hebben hulp nodig van een professional en de politie moet optreden tegen overlast. Maar er zijn ook veel dingen die beter onder leiding van bewoners gedaan kunnen worden.”

“Het motiveert me om te zien wat je met

een clubje gewone mensen kunt bereiken”

Hoe dan? “Dat weet ik wel. De wijkaanpak is een stapje in de goeAls je met je brede blik Nederlandse steden vergelijkt de richting in de zin dat bewoners voor het eerst zelf iets met andere Europese steden, hoe doen we het dan? meer te zeggen hebben. Maar wat nodig is, is de stap “Beter, maar dat komt niet zozeer door onze wijkaanpak die in Engeland al gemaakt is en daar ook door de overals wel door ons sociale stelsel. Mensen die het hier heid wordt gepromoot. Een groot deel van de aanpak slecht hebben, hebben het altijd nog beter dan mensen in de wijk moet onder leiding van bewoners komen. En die het slecht hebben in bijvoorbeeld Italië. Als je het met ‘onder leiding’ bedoel ik dan niet dat die bewoners hebt over de aanpak, dan zijn wij het meest verstoft. professioneel managers moeten zijn: nee. Maar zo’n Wij willen onze sociale voorzieningen zeker niet kwijt, aanpak moet vanuit de wijk gebeuren. Vanuit één locatie maar gekoppeld aan dat sociaal beleid, zit het beleid in de wijk waar professionals en bewoners werken, van de overheid om iets te doen in bepaalde wijken. onder leiding van een gekozen bewonersbestuur, daar En het dilemma is dan: hoe meer je mensen aanbiedt zet je een manager onder die de uitvoering regelt. Alle om voor ze te doen, hoe meer ze cliënt worden. Voor uitvoerders zijn dan echt gefocust op die wijk en die kansarme migranten die in vreemd land gaan wonen mensen die daar wonen. En dat lijkt wel een beetje op geldt dat natuurlijk nog veel sterker, op dat punt is het de manier waarop het LSA werkt. Het LSA-secretariaat veel te lang misgegaan. En dat is wat je ook ziet bij het bedenkt en ontwikkelt veel, maar we leggen alles wijkenbeleid van nu. Er is zoveel bemoeienis dat de voor aan de beslissingsbevoegde bewoners en daar zelfredzaamheid van mensen heel marginaal is. Veel be- sneuvelen ideeën ook wel eens. Als bewoners het niet wonersorganisaties zijn vooral bezig zich aan te passen zien zitten, dan klopt het niet. Zij zijn daadwerkelijk de aan de professionele agenda en met ruzie maken omdat deskundigen in de wijk. In het wijkenbeleid wordt alles ze voortdurend genegeerd en gepasseerd worden. Hun afgestemd met andere professionals en als het eenmaal kwaliteiten blijven onbenut en dat is doodzonde.” bij bewoners komt, kan het niet meer bijgesteld worden, nou ja, een beetje hier en daar. Maar het is niet van hen! Dat is lastig, aan de ene kant verdedigen wij als LSA Je moet iets creëren in de wijken dat van hen is.” het 40-wijkenbeleid, omdat er echt veel gebeurt voor bewoners en zij wel veel aandacht in dit beleid krijEven terugkijken naar beleid, wat hebben we allemaal gen. Aan de andere kant zie je dat dit beleid mensen gehad sinds ’88? niet creatiever en zelfredzamer maakt. “Eerst kwam PCG: het eerste beleid van de rijksoverheid

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

kopiëren zonder die passie. De kunst is om te kijken wat er overdraagbaar is en wat niet. Zo simpel is het. Ik zoek altijd naar overdraagbare projecten. Soms lukt dat, zoals ons project Kan wél!, of het vouchersysteem. Een ander punt, wat ook uit die onderzoeken naar voren komt is dat samenwerking tussen verschillende organisaties bijna altijd zeer moeizaam gaat. Dat loopt al twintig jaar als een rode draad door dit beleid, en vooral bewoners ergeren zich daar verschrikkelijk aan. Weer een goede reden om alle interventies vanuit de wijk aan te sturen. Als professionals, tijdelijk, uit hun organisatie worden gehaald en aangestuurd worden door bewoners, hoeft het allemaal over veel minder schijven te gaan en is veel eerder duidelijk of een bepaalde aanpak werkt of niet.” Steeds opnieuw dit te moeten uitleggen en steeds opnieuw dingen binnen het beleid mis te zien gaan, is het niet ontzettend frustrerend? Weer een daverende lach: “Ja, ‘we zijn op de goede weg, maar we zijn er nog lang niet’. Dat was de conclusie van de visitatie van het GSB en ik durf te wedden ook die van de wijkaanpak. En ondertussen confereren we ons gek! Tja, er is een mechanisme dat dat in stand houdt. Er zijn veel mensen die graag komen confereren, er zijn adviesbureaus die er goud geld mee verdienen. Daar moet je niets van verwachten. Die zitten, net als de huidige politieke generatie, vast in hun eigen netwerk.”

Wat vind jij van die keuze? “Als experiment vind ik het prima dat er voor die 40 is gekozen. Want dan kun je ver gaan. Het zou dus jammer zijn als die tien jaar niet gehaald wordt; we moeten nog een stap verder zetten. Maar als de PvdA niet in de regering komt, denk ik niet dat de wijkaanpak vanuit het rijk doorgaat. Je ziet maar weer wat politieke beloftes waard zijn hè? Toch zouden bewoners onder een Hoe houd je jezelf enthousiast voor deze zaak? rechtse regering meer ruimte kunnen krijgen. Juist in “Door te blijven zoeken. Ik houd nu eenmaal van uitdatijden van bezuinigingen ligt daar een kans.” gingen. En het motiveert me om te zien wat je met een clubje gewone mensen kan bereiken. Hoe wij als bewoWas het beter geweest als we vanaf 1988 gewoon vast ners invloed uitoefenen op wat de minister doet, wat de hadden gehouden aan het PCG-beleid? overheid doet. Het is natuurlijk de normale weg, maar je “Dan was het in elk geval duidelijker geweest wat er moet er wel gruwelijk veel inzet voor plegen. Het is heel effectief is. Overigens is meer dan de helft van die veel netwerken. Dat zijn netwerken waar bewoners PCG wijken nu ook weer Vogelaarwijk. Waar ik me normaal nooit in doordringen, maar met deze club lukt gruwelijk aan erger is dat door al die jaren heen veel het wel. En wat mij interesseert is, kijken of het mogelijk onderzoek is gedaan waar elke keer dezelfde punten is dit overheidsbeleid zo in te zetten dat het veel beter uitkomen. Bijvoorbeeld: ‘Succesvolle projecten hangen effect scoort. Bijvoorbeeld door het opzetten van een af van de inzet en de passie van bepaalde mensen’. En door bewoners aangestuurde aanpak. Er zijn nog kantoch probeert men elke keer succesvolle projecten te sen te creëren, en daar wil ik graag mee doorgaan.”

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

1995 Kabinet-Kok I en 15 grote steden tekenen, onder staatssecretaris Kohnstamm, een convenant dat de basis vormt voor het Grotestedenbeleid. Doelstelling: de positie van de steden versterken en tweedeling binnen steden langs sociaal-economische, maatschappelijke en etnische lijnen voorkomen. Dit kabinet vindt dat de problemen in de steden wél inzet van het rijk vereisen.

8 LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

1998 GSB wordt in gewijzigde vorm voortgezet. Er komt een minister voor Grote Steden en Integratie: Van Boxtel. 2000 Kabinet-Kok II zet zijn visie op het wonen voor de 21ste eeuw uiteen in de Nota Wonen. Het algehele motto van de nota is: de burger centraal.

2001 De VROM-raad laat zich zowel positief als kritisch uit over het grotestedenbeleid. Grootste kritiek is: te veel top-down. Dat leidt tot uniformiteit en schraalheid, terwijl juist differentiatie en vraaggericht werken gewenst zijn.

2003 Minister Kamp constateert dat de aanpak van de stedelijke vernieuwing complex en tijdrovend is en dat er te weinig doorstroming is op de woningmarkt. Dus komt hij met 56-wijkenaanpak.

2006 Minister Winsemius slaat alarm over veertig wijken die verloederen.

2009 Minister Van der Laan presenteert zijn plannen voor de nieuwe periode van het Stedenbeleid. De steekwoorden zijn selectief en actief, lokaal maatwerk, themagericht en decentralisatie van de rijksgelden. In 2009 en in 2010 komt er extra budget beschikbaar voor 40+ wijken.

2007 Minister Vogelaar presenteert 40 wijken waarop zij haar aandacht zal richten in het kader van het programma ‘Van probleemwijk naar prachtwijk’.

LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

Bewonersdag 2010

Valerio Zeno, streetdancers en straatvoetballers op grootste bewonersfestival van Nederland

Wees welkom op de Landelijke Bewonersdag 27 november in Zwolle ‘Je Zal Er Maar Wonen’ is onze bekende jaarlijkse Landelijke Bewonersdag, maar dan anders! Dit keer is het een festival voor jongeren en ouderen in de wijk. Streetdancers, debaters, kunstenaars en wijkagenten bereiden zich al voor deze grootste bewonersdag van het jaar. Er zijn veel mensen keihard aan het werk om hun wijk mooier, leuker, sterker, veiliger of vrolijker te maken. Er zijn bokskampioenen die gratis les geven in de wijk, vrijwilligers die buurtmoestuinen bijhouden, bewonersorganisaties die werken aan leefbaarheid, jongeren die de veiligheid in de gaten houden. Er gebeurt zo veel door jong en oud, denkers en doeners, rechts en links, wit en zwart. Maar werken we genoeg samen? Pakken we alle kansen die er zijn? Kijken we genoeg bij elkaar af? We organiseren een festival voor iedereen: om te netwerken, jezelf te presenteren en (af) te kijken bij andere clubs en projecten. Op 27 november willen we laten zien wat er is, wat er kan en discussiëren over wat er moet komen. Hoeveel contact heeft u met jongeren en jongerenorganisaties in uw wijk? Grijp deze gelegenheid aan om bestaande en nieuwe contacten uit te nodigen samen 10 LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

naar dit grote bewonersfestival te gaan. U kunt via ons secretariaat folders, flyers en poster bestellen. Wanneer u samen reist, kunnen wij ook helpen met georganiseerd vervoer. Ook is de locatie goed te bereiken met het openbaar vervoer. Net als anders organiseren we deze dag met een aantal partners. Het festival ‘Je Zal Er Maar Wonen’ wordt georganiseerd door het LSA, samen met wijkorganisatie Holtenbroek, het ministerie voor WWI, de gemeente Zwolle, Aedes vereniging van woningcorporaties, het Deltion College, de Nederlandse Woonbond en drie Zwolse woningcorporaties

Informatie Locatie: Deltion College Zwolle Mozartlaan 15 8031 AA Zwolle Op de hoogte blijven en aanmelden kunt u op www.landelijkebewonersdag.nl.

...en dit kunt u verwachten: Wij zijn enthousiast over onze partners en hun presentaties op het bewonersfestival. Er is enorm veel te doen op 27 november. Iedereen kan zijn eigen programma samenstellen op basis van de festivalkrant die we zullen uitdelen. Of gewoon lekker rondlopen en kijken wat en wie je tegenkomt! Het programma is nog niet helemaal rond, we kunnen dus niet alle namen noemen. Hieronder een greep uit wat je kunt doen op Je Zal Er Maar Wonen.

* Ga mee op excursie met de Johan Cruijff Foundation

naar de court op de Palestrinalaan die de JCF samen met FC Zwolle en bewonersgroepen hebben neergezet. Ga * speeddaten met wijkagenten uit het hele land. Stel al die vragen die je aan de politie wil stellen! Volg een lezing van de directeur van Meer dan voetbal, * een samenwerkingsverband van Betaald Voetbal Organisaties die maatschappelijk actief zijn met jongeren in aandachtswijken. Ga * in debat met diverse jongerenafdelingen van politieke partijen over wat jij belangrijk vindt in je wijk. Volg de sneltraining: hoe krijg ik geld voor mijn plan. * Kijk naar de demonstraties streetdance. * Ontmoet de landelijke vakbond CNV: jongeren en werk. * * Kom naar het ervaringsterras met presentatie van talloze (jongeren)organisaties. Zij laten zien wat zij doen voor een leefbare wijk. * Kijk of voetbal mee met je stad en win een mooie prijs! Een groot zaalvoetbaltoernooi tussen teams uit verschillende steden. Aanmelden kan vanaf nu bij Mustapha@lsabewoners.nl.

* Discussieer of kijk mee met Movisie. Die organiseert

een doorlopende sessie aan een grote tafel. Daar worden methodieken belicht en besproken die erop gericht zijn jongeren actief te laten participeren aan wijkontwikkeling. Maak kunst met een grote K. Iedereen kan bijdragen * aan een gezamenlijk kunstwerk. Volg diverse workshops van Mira Media over media in * de wijk. * Kijk naar de presentaties van jongeren die Pimp my Block hebben gewonnen! Dans of luister mee naar concerten, van brassband tot * hiphop. * Geniet van cabaret. * Kom naar het Kan wél!-plein en zie wat de Kan wellers kunnen. * Discusieer mee met Coolpolitics. * Bezoek presentaties en workshops van vele organisaties als Richard Krajicek Foundation, Forum, Nederlands Jeugd Instituut, STUT, Youth for Christ, etc.

LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

nummer

100

In juli gaan ondernemers Marc van der Linden en Varinder Singh in hongerstaking. Ze hebben een conflict met corporatie De Key over de ‘dramatisch verlopen’ renovatie van hun panden in de Amsterdamse Dapperbuurt. En De Key geeft volgens hen geen gehoor aan hun

Het dagboek van... wordt geschreven op persoonlijke titel.

Het dagboek van...

een hongerstakende ondernemer

DAG 1 Het is begonnen. Veel bezoek,

DAG 11 We gaan naar mediation, kijken

voorbijgangers zeggen: De Key is een klerezooi. S zijn vrouw is angstig over onze gezondheid. Begrijpelijk, maar we lopen over van strijdlust. Geen overdenkingen meer, maar actie.

waar onderhandelingspunten liggen en of we Frans Ondunk van de huurdersvereniging als gemachtigde aanstellen. De directeur van De Key vertrekt naar het buitenland en komt zondagavond terug. Dus het ligt stil tot maandag.

belt. Maar ook wethouders en iemand van de bewonersgroep. Ondernemers hebben weinig interesse.

DAG 3 Wat gaat De Key doen na het mediaoffensief van gisteren? Een raadslid van D66 is geweest. Het wordt politiek steeds breder gedragen. Op naar de centrale stad, of Den Haag? Een vriend brengt oversized shirts om magerder te lijken.

DAG 7 De Key heeft op dag 2 beloofd dat zij meewerken aan mediation, maar er gebeurt niks. Pas toen het MKB belde, gebeurde er iets. Ze flikken het weer: rekken en rekken. Niet te geloven.

DAG 9 We worden moeier en hebben last van maag en darmen. Er is een voorstel van De Key: nu stoppen met hongerstaking, dan begint over een week mediation. Onacceptabel. Na een week rekken en liegen tegen de pers, nu deze vertragingspoging! MKB informeert elke dag. ’s Avonds wordt duidelijk dat er toch mediation komt.

12 LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

op de voet. Wat gebeurt er en wat heeft dat voor gevolgen voor de mensen die er wonen? LSA Bewoners Berichten is het vakblad voor bewoners.

Nummer 1

klachten. Lees het dagboek van Marc.

DAG 2 De hele media komt langs en

Al sinds 1988 volgt het LSA ontwikkelingen in de wijken

DAG 13

Via Frans gehoord dat er voor S oplossingen mogelijk zijn en voor mij niet. Voor S kunnen er verbouwingen komen zodat in zijn restaurant te werken valt. Bij mij komen ze met oude tekeningen, zonder ontluchting. Dat is geen oplossing. Ik ben juwelier en klokkenmaker en moet met giftige stoffen werken! De Key heeft zijn voeten niet in het zand, maar in het beton. Tot overmaat van ramp zijn de toiletten overstroomd, het stinkt enorm.

DAG 17

Frans heeft een lijst van De Key met punten die ze wil oplossen. Voor S is het positief. Hij besluit te tekenen. Voor mij is er geen oplossing. Vandaag weer huisdokters op bezoek. S moet snel stoppen want hij gaat hard achteruit. Hij blijft me steunen.

DAG 18 S heeft gegeten, maar blijft hier slapen.

DAG 20

Ik ben duizelig en ik zie slechter. Ik heb tegen Frans gezegd dat hij de advocaten achter hun reet aan moet zitten. Ik houd

Verscheen in 1988. LSA was het oneens met ‘voorbarige konklusies van het ministerie’ over voortgang probleemcumulatie-gebieden-beleid en wilde aandacht voor positieve resultaten.

Nummer 50

mijn kop hoog. Het lekt overal. Lang leve de renovatie. Het restaurant is 1/3 restaurantruimte kwijt, en het afwateringsysteem is zwak. De directeur van De Key zit weer in het buitenland. Wij wachten voor janlul.

Dit nummer uit 2000 was het eerste dat op ook op internet verscheen. In het blad is er veel aandacht voor digitale trapveldjes in de wijken.

DAG 25

Bloed geprikt, het is te dun. De Key dreigt: als het vandaag niet rond is, gaan ze verder met de bodemprocedure. Het is min of meer schaakmat. S gaat naar huis. Hoera, deze overwinning is binnen!

DAG 28

Het is erop of eronder. Ik ben zo moe en heb zo’n last van mijn darmen. Ik hoop dat de advocaten het stuk vandaag klaar hebben en dat er onderhandeld kan worden. De Key vindt de situatie wel prima. Ik red het niet, er moet iets gebeuren. Ik wil stoppen, maar er is niks dat naar een oplossing riekt.

DAG 29

Ik reken niet meer op een oplossing. Dit heeft geen zin meer. Het is een gelijke serie stappen. De Key wil dat ik er zelf een ontluchting in aanbreng. Het is ongelofelijk dat ze dit voorstel doen. Van kwaadheid kan ik niet slapen.

DAG 30

De hele nacht maagpijn gehad. Ik houd op. Ik heb niks bereikt en De Key verwijst weer naar de bodemprocedure. Ze hebben onwijs veel geld uitgegeven aan advocaat- en mediationkosten. Ik moet stoppen met de hongerstaking, maar ga door met de strijd!

Nummer 94

Artikel met forse bewonerskritiek op publicatie van G27 en KEI. En een reportage over het door het LSA bedachte voucherproject.

LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

U schrijft...

Ondertussen in Klarendal

Door buurtbewoner Toon Lubbers tie Het gaat goed in de Arnhemse wijk Klarendal. De renova est wijkfe tisch fantas een is van de Klarendalseweg is af. Er lligers vrijwi ij gegeven. De speeltuin Leuke Linde is dankz ste dal totaal opgeknapt. En de 38 editie van Speeldorp Klaren

was een groot succes. Het Sinds 1958 was er niks gebeurd aan de Klarendalse weg. weg de en leeg n was dan ook verloederd, veel winkels stonde uitlaat was wegens hoge drempels slecht te bereiden. Je hele oplag eraf als je eroverheen reed. Maar nu is het echt netjes mooi. zijn gevels de ls, winke geknapt. Er zijn allemaal nieuwe De gemeente heeft goed werk gedaan. dan Ook de speeltuin Leuke Linde is totaal opgeknapt, maar er door vrijwilligers en het beheer van de speeltuin. Het ziet met en gekom n elinge ck-afd heel mooi uit. Er zijn nieuwe pickni ig pracht is rders BBQ’s en tafels. En het huisje van de behee op. beschilderd. Er staan spelende kinderen en blije dieren tie In de speeltuin vond de laatste weken van de schoolvakan zijn Er . ste plaats dal Klaren ook de 38 editie van Speeldorp 3500 kinderen geweest. Dankzij vrijwilligers en sponsors zijn het geweldige weken geworden. Er was een circus met tijgers, krokodillen, slangen, een busreis naar pretpark Hellendoorn en de kinderen zijn naar het politiebureau gegaan waar ze een presentatie ‘boevenvangen’ kregen.

14 LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

Ideeënb Indisch ank en P e Buurt ostzege Door b uurtbe lpark w oner M In de

Amste ellouk i Cada rdams atief g t e Indis enome c h e Buurt n voor contac hebbe e e n idee ten leg n bew ënban gen en oners De ide k . Een p i het ini nitiati eënba l e e tik n v k e w n ligt in e aar ze plek m beden en gro et vee nieuw k e n v l o e e o o n verlas r de bu e restr sociale t van e uimte, urt. stoorn e e n e is. groep n verw Sinds mense aarloo maart n met sde dit jaa elkaar een ps r k o m op dez y e c n h o n u ook e plek alloch elke vr . De gr toon e ijdag b oep is n a e u zeer d wordt woner tochto ivers s geprob s bij on, jon ameng eerd d g, oud te betr esteld , e vrouw veroor ekken. : en en zakers Planne allerle manne van ov n word i activ n . e O r e ok la n it st bij h eiten p gezam Een be et initia laats, enlijk b woner z t o e ie als knu dacht. sdroom f Postze En er v tselen die on gelpar inden met kin tstaan k: de r een aa deren. is uit d uimte, ntrekk e bank nu nog elijke p id ontmo e v eën is e r a w rkje wa aarloo eten. B een ar buu sd, om ij de re de ond r t v b ormen alisatie ewone ersteu tot rs elka van de ning v ar vree ze dro an een dzaam om he landsc bben b In mei hapsa ewone heeft h rchitec rs et buu t. Indisc r t in he Buu itiatief rtfestiv de pub ideeën al’ gew liekprij bank h o s van h n e n b en. Vo ben de en gek et ‘Sam or de a regen bewon en c v tiviteit ers Vo an een voor a en ron gelaar burger ctieve d g de e s b lden a jury. D ewone oploss angev it is ee rs die o ing vo r n a p a s or een gd zoek zij teun in www.p betere n naar de rug ostzeg een eig buurt. www.p elpark en pos .wordp icasaw itieve ress.c eb.goo o m en gle.co m/pos tzegelp ark

LSA Nieuws

Heeft u interessant nieuws uit uw wijk? Schrijf het ons!

Zomerschool voor bewonersdeskundigen Tien geselecteerde bewoners van het LSA platform volgden deze zomer een cursus coachingsvaardigheden. Het is een belangrijke stap naar ons nieuwe project Bewonersdeskundigen. Veel bewonersgroepen hebben leden die al jaren werken in de wijk. Deze leden beschikken over veel deskundigheid op bepaalde gebieden en dat kan heel bruikbaar zijn voor bewonersgroepen met minder ervaring. Zo zijn er mensen met veel kennis over de manier waarop bewonersorganisaties kunnen opereren bij voorgenomen herstructurering of sloop en anderen die gespecialiseerd zijn in het verbeteren van de relatie met de achterban. Lancering In augustus hebben tien bewoners uit ons platform op summerschool gezeten, een cursus waarin hen coachingsvaardigheden werd aangeleerd. De bewoners staan nu te trappelen om andere bewonersgroepen te coachen bij hun vraag. Op de Landelijke Bewonerdag op zaterdag 27 november wordt het project gelanceerd en worden de bewonersdeskundigen voorgesteld.

Bestuursuitbreiding Het LSA-bestuur heeft een nieuw lid. Graag stellen we selfmade woman Melek Usta aan u voor. Melek Usta Melek Usta was op haar achttiende secretaresse bij de Nederlandse Rotogravure Maatschappij. In de avonduren volgde ze de mbo-opleiding Arbeidsmarktpolitiek en Personeelsbeleid. In 1994 ging ze meteen door met de deeltijdstudie hbo Personeel en Arbeid. In 1995 werkte ze voor Start Uitzendbureau. Op haar 29ste was zij daar regiomanager. In 2000 begon zij voor zichzelf, ze richtte Colourful People op. Dat is een landelijk opererend bureau voor werving en selectie, interimmanagement en training en advies. Het bureau onderscheidt zich in de markt met een omvangrijk netwerk onder vrouwen en allochtonen. In 2006 werd Melek Usta uitgeroepen tot Zwarte Zakenvrouw van het jaar.

Nevenfuncties: - Besuurslid Stichting Tannet - Toezichthouder bij Esprit Scholengroep Amsterdam - Lid Politie Diversiteitsraad - Lid Stichting De Regisserende Gemeenten - Bestuurslid DHV - Lid kwaliteitsteam stedelijke vernieuwing Deventer Melek Usta, waarom heb je Ja gezegd toen je gevraagd werd om het bestuur van het LSA te versterken? “Ik heb ja gezegd omdat ik erg geloof in de persoonlijke kracht en kwaliteiten van mensen. En dat is volgens mij precies waar LSA ook voor staat. Namelijk de buurtbewoners ondersteunen om zich uit te spreken en actief te worden.”

Enthousiaste bijeenkomst bewoners 40+ wijken Tijdens een geïnspireerde bijeenkomst zijn nieuwe contacten gelegd met bewonersgroepen. Bewonersgroepen uit de 40+ wijken kwamen op 11 september bijeen om kennis te maken. Deze wijken behoren niet tot de 40 Vogelaarwijken, maar hebben wel soortgelijke problemen. Vandaar dat ze in totaal 60 miljoen mogen verdelen voor plannen die de wijk van hun achterstand afhelpen. De wijken zijn deels in 2009 en deels in 2010 aangewezen. Mooie bijvangst Blij met het geld en de aandacht, maar over het algemeen kritisch over de totstandkoming van de plannen en/of de betrokkenheid bij de aanstaande uitvoering, deelden de aanwezigen hun ervaringen. De 100.000 euro voor bewonersinitiatieven die velen van hen krijgen (dit krijgen alle wijken die in 2010 zijn aangewezen) werd gezien als meer dan welkome “bijvangst”. Het toegelichte vouchersysteem zien de aanwezigen als een mooie manier om bewoners meer zeggenschap te geven over de verdeling van deze gelden. Geïnspireerd door de doelstelling en projecten van het LSA zijn afspraken gemaakt voor een verdere samenwerking. Eenduidig was de conclusie dat het LSA en deze bewonersgroepen elkaar kunnen versterken in hun gezamenlijke missie: werken aan betrokken bewoners bij leefbare buurten.

De brede school in 40+ wijk De Prinsenhof in Leidschendam LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

Het bestuur van bewonersorganisatie Bloemhof is teleurgesteld maar strijdbaar.

Interview

efficiënt en effectief wordt uitgevoerd met betrekking tot hun participatiedoelstellingen. En daarom wil de raad een onderzoek naar het functioneren van de bewonersorganisaties.

“We voelen ons zeer in onze eer aangetast”

Bewonersorganisaties in

Feijenoord

aan de kant gezet

Bewonersorganisaties in Feijenoord raken hun subsidie kwijt voor huisvesting en apparaatskosten, zo blijkt uit het coalitieakkoord van de Rotterdamse deelgemeente 2010-2014. Ook zijn ze niet meer het eerste aanspreekpunt voor de deelgemeente. Maar per wanneer ze hun subsidies kwijtraken, waarom en wie dan het nieuwe aanspreekpunt wordt, dat is nog onduidelijk. “Dat kunt u lezen in onze nieuwe participatienota die in oktober uitkomt.” Het coalitieakkoord ‘Feijenoord verantwoord vooruit’ was voor het LSA een reden om naar Rotterdam af te reizen. Wat is daar aan de hand? Hoe kan het dat een deelgemeente die een sterke traditie heeft van bewonersorganisaties deze nu zo hard laat vallen? De gemeente Rotterdam wordt centraal bestuurd door de gemeenteraad. Daarnaast is de stad verdeeld in 14 deelgemeenten. En een van die deelgemeenten is Feijenoord, op naar Feijenoord dus, een gebied van 6,5 vierkante kilometer waar 72.000 bewoners van 170 nationaliteiten samenleven. We hebben daar een af16 LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

spraak met Priscilla Beikes-Rookmaaker, bestuurslid van de bewonersorganisatie Bloemhof. Zij legt ons uit wat er aan de hand is. “Tja, eigenlijk komen ze er openlijk voor uit dat het met de bewonersorganisaties een gedane zaak is. Ze hebben een onderzoek laten doen door het bureau PriceWaterhouseCoopers (PWC) naar het functioneren van de zeven bewonersorganisaties in Feijenoord en daaruit bleek dat we niet goed functioneren. Daarna is geen onderscheid gemaakt tussen bewonersorganisaties. Ze hebben ons allemaal over één kam geschoren en besloten dat we geen huisvesting- en apparaatskostensubsidie meer krijgen.” Representatief onderzoek? Goed er is een onderzoek gedaan. Waarom moest er een onderzoek komen? Die vraag stel ik aan dagelijks bestuurder van de deelgemeente Marit van der Riet (GroenLinks) “Dat komt omdat de PvdA Feijenoord in 2009 een motie indiende, daarin wordt het dagelijks bestuur opgedragen een onafhankelijk onderzoek te laten verrichten naar het functioneren van de bewonersorganisaties.” In deze motie van 23 april 2009 constateert de PvdA dat de verwachting van veel bewoners in Rotterdam, als het gaat om vertegenwoordiging door een organisatie, is veranderd. En dat de taak die bewonersorganisaties hebben, al dan niet door alle bewonersorganisaties, niet

Het rapport was voor het dagelijks bestuur reden om beleid en uitvoering te veranderen. Naar aanleiding van het rapport hebben zij vier scenario’s gemaakt voor de toekomst van het functioneren van bewonersorganisaties. Scenario 1 (behouden en verbeteren), Scenario 2 (deels afbouwen, de sterke kwaliteiten behouden en uitbouwen), Scenario 3 (gelijkschakeling met andere organisaties van bewoners) en Scenario 4 (afbouwen).

Zoals gezegd mocht PWC het onderzoek uitvoeren. Zij deden enquêtes onder, en interviews met bewoners in de wijken en interviews met experts en betrokkenen. Bewonersorganisaties hebben te kennen gegeven het onderzoek niet representatief te vinden. “Het gebeurde in de vakantietijd als veel mensen weg zijn, en er zijn weinig mensen ondervraagd. Daarbij viel op dat er vooral mensen van allochtone afkomst zijn ondervraagd,” zegt Beikes-Rookmaaker. Volgens Van der Riet van de deelgemeente was het echter een “representatief onderzoek voor de buurten, het aantal ondervraagde mensen is voldoende voor een wetenschappelijk onderzoek”. Na enig onderzoek vond het LSA echter een griffieverslag van de deelgemeente van 28-10-2009 waarin een van de onderzoekers aangeeft dat het onderzoek ‘statistisch gezien niet representatief’ is.

Positieverzwakking Via een stemming binnen de raad heeft men gekozen voor scenario 3. Hieronder volgt de beschrijving van het dagelijks bestuur van dit scenario. ‘In dit scenario volgen we de lijn dat bewonersparticipatie niet langer “het monopolie” is van de bewonersorganisaties. Participatie (en dan dient dit begrip nauwkeurig te worden omschreven in de participatienota) is ook een zaak van de vele bewonersgroepen en vrijwilligersorganisaties in de wijken. Er kan voor worden gekozen deze organisaties en groepen uit te nodigen “mee te participeren”, bijvoorbeeld via de buurtplatforms, of er kunnen meer formele afspraken worden gemaakt met diverse organisaties die dan “bij elkaar opgeteld” gezien worden als vertegenwoordigers van de bewoners van de wijk. Vanzelfsprekend zijn hierbij ook weer Verbeteren, gelijkschakelen of afbouwen duidelijke afspraken nodig van de deelgemeente met de Uit het onderzoek blijkt onder meer dat bewoners ‘over diverse organisaties, waaronder de bewonersorganihet algemeen bekend zijn met de bewonersorganisatie saties, over de te leveren prestaties en werkplanin hun wijk, maar tegelijkertijd dikwijls de rol en de innen die betrekking hebben op de participatie in de houdelijke taken van bewonersorganisaties in beperkte wijken. In dit scenario wordt de bewonersorganisatie mate kennen’. Er staan flink wat percentages in het feitelijk gelijk gesteld met de andere organisaties van rapport. Zo blijkt dat 40,7% van de bewoners bekend bewoners. Conform het subsidiebeleid (en financiële is met activiteiten van de bewonersorganisatie in hun haalbaarheid) zou dit betekenen dat financiering van de wijk. 34% gebruikmaakt van de bewonersorganisaties. huisvestingskosten dient te worden afgebouwd en dat 17,7% de activiteiten van de bewonersorganisatie bewonersorganisaties, net als andere organisaties van bezoekt. 56% geeft aan te weten wat de organisaties bewoners, bewonersactiviteiten uitvoert. In dit scenadoen. Maar vaak weten ze niet dat de organisaties rio zijn allerlei varianten mogelijk, die feitelijk allemaal inspraak en participatie verzorgen. 64% voelt zich niet erop neerkomen dat de middelen voor participatie door vertegenwoordigd door de bewonersorganisaties en er de deelgemeente op een andere wijze gaan worden blijken grote verschillen te bestaan tussen de verschil- ingezet. De bewonersorganisatie kan dan niet meer als lende bewonersorganisaties. eerste aanspreekpunt van de deelgemeente worden Al met al concludeert het bureau dat er ruimte is voor gezien. Er dienen keuzes gemaakt te worden wie in de verbetering ten aanzien van de participatiebevordering participatie een rol gaan spelen en hiervoor opdrachten van de bewonersorganisaties in Feijenoord. PWC geeft en/of subsidiegelden krijgen’. zeven aanbevelingen (zie kader: De aanbevelingen In het coalitieakkoord is duidelijk dat scenario 3 verder van PWC op pag. 18). uitgewerkt gaat worden ‘teneinde de gelijkschakeling van zelforganisaties en bewonersorganisaties te Beikes-Rookmaaker vertelt dat Bewonersorganisatie realiseren’. Bloemhof niet negatief tegenover verandering staat. “Wij kunnen ons best voorstellen dat wij in een verouDit betekent dat er op basis van constateringen bij de derd systeem zitten”, zegt Beikes-Rookmaaker. “We PvdA-ers in de deelgemeente een niet-representatief willen ook zeker wel vernieuwen en verbeteren. Maar onderzoek is gedaan waaruit beleid is voortgekomen hoe moeten we dat opzetten? Wij hebben vaker aan de die de positie van bewonersorganisaties een stuk deelgemeente aangegeven dat wij beslist bereid zijn om zwakker maakt, zonder dat duidelijk is hoe bewonershieraan mee te werken. Maar daar komt niets op terug.” participatie nu geregeld gaat worden. Wat betekent dat in de praktijk voor bijvoorbeeld Bewonersorganisatie Bloemhof? LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

Zo teleurgesteld Maar hoe kunt u dat vormgegeven, hoe gaat u dat Beikes-Rookmaaker verwoordt haar vragen en georganiseren? Het antwoord, het wordt wat saai, kunnen voelens zeer duidelijk. “Wij weten totaal niet waar we we lezen in de nota die op een nog niet genoemde dag staan. Betekent dit dat wij inderdaad onze huisvestings- in oktober uitkomt. Toch is Van der Riet ervan overtuigd subsidie kwijtraken, en per wanneer dan? Waar moeten dat de bewonersparticipatie er niet op achteruit gaat al die mensen heen die we helpen in onze wijkwinkel, “Ik ben ervan overtuigd dat het niet minder wordt en 30 mensen per week komen hier en krijgen hulp bij het het doel is dat het meer wordt.” De toekomst van de invullen van hun formulieren, het schrijven van brieven bewonersorganisaties ligt aan de bewonersorganisaties zelf, volgens haar. Zij kunnen net als andere organisaties geld krijgen uit het activiteitenbudget, dus ze kunnen gewoon doorgaan met het organiseren van activiteiten. Maar die activiteiten zouden ze dus moeten organiseren vanuit hun huis? “Daar moeten we nog over nadenken. We zijn erover aan het puzzelen.”

Publicaties

Het LSA selecteert voor u

Op basis van een niet-representatief onderzoek is beleid gemaakt dat de positie

van bewonersorganisaties enorm verzwakt

et cetera. En al die 14 werkgroepen die hier vergaderen, waar moeten die heen? En de politie die hier op woensdag zit? Alle vragen die we hierover hebben, worden gewoon niet beantwoord door de deelraad. Het voelt alsof we aan de kant gezet worden, terwijl we al sinds ’83 bestaan. We zijn hier met veel vrijwilligers keihard aan het werk voor de wijk en zijn nu zo teleurgesteld. Ik snap het ook niet. Komt dit alleen door het onderzoek dat ze hebben laten doen naar het functioneren van bewonersorganisaties? Daar kan wellicht uitgekomen zijn dat sommige organisaties het niet geweldig doen, maar wij functioneren wel goed. Waarom moeten we weg? Want daar komt het op neer, als we geen subsidie krijgen voor huisvestings- en apparaatkosten, dan gaan we kapot. Er zouden toch andere mogelijkheden moeten zijn, een deelgemeente mag toch niet alle bewonersorganisaties kapot maken? Is het omdat ze ons te lastig vinden? We voelen ons zeer in onze eer aangetast.” We leggen haar relaas voor aan Marit van der Riet en vragen hoe het komt dat bewonersorganisaties nog niet weten waar ze aan toe zijn? “Dat heeft alles te maken dat we dit heel zorgvuldig en persoonlijk willen doen. Dus niet met een brief, maar met face-to-facegesprekken.” Dat intussen de bewonersorganisaties wel weten dat ze hun subsidies kwijtraken doordat dat heel duidelijk te lezen was in het coalitieakkoord, geeft ze toe. Bewonersorganisaties worden gelijkgeschakeld aan zelforganisaties, staat in het akkoord. Wat is de taak van deze zelforganisaties? “Dat zijn de taken die ze zichzelf opleggen. Hangt dus van hun doelstelling af.” De belangrijkste vraag aan de dagelijks bestuurder is natuurlijk of ze intussen al weten hoe ze de bewonersparticipatie gaan regelen. “Dat kunnen we nu nog niet zeggen, dat kunt u lezen in onze nota bewonersparticipatie die in oktober uitkomt.” En wie wordt het eerste aanspreekpunt van de deelgemeente? “Wij willen dat zoveel mogelijk mensen die belang hebben bij een beleidsontwikkeling, participeren bij het beleid. Alle mensen die het betreft, moeten mee kunnen praten. Dus alle mensen die het betreft, zijn ons aanspreekpunt.” 18 LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100

Op onze site www.lsabewoners.nl is een heel dossier te vinden over de ‘gelijkschakeling van bewonersorganisatie met zelforganisaties’. Deelgemeente Feijenoord heeft vijf vogelaarwijken.

De aanbevelingen van PWC 1 Expliciteer het begrip participatie 2 Participatie dient ook gedaan te worden met andere partijen 3 Herdefinieer de rol en taakstelling van de bo’s 4 Doorloop dit proces in goed overleg met de bo’s 5 De subsidierelatie met de bo’s dient te worden herijkt, geherdefinieerd en geprofessionaliseerd 6 De communicatie richting bewoners over bo’s dient te worden verbeterd 7 De diversiteit binnen de bewonersorganisaties dient te worden verbeterd

Steun de bewonersorganisaties Op 9 oktober organiseert bewonersorganisatie Bloemhof een bijeenkomst bij de deelgemeente Feijenoord om 13:00 uur. Iedereen is welkom, er is een lunch vooraf. Meer informatie op www.lsabewoners.nl.

Sociale schade achter sloop

Hoe snel kun je dakloos worden?

Het boek Is dit onze terugkeergarantie? Bewoners uit sloopwijken vertellen toont de sociale schade achter de massale sloop van woonwijken. In heel Nederland worden tienduizenden woningen gesloopt, om vervolgens duurdere huizen te bouwen. Bewoners protesteren vaak hevig, want waar moeten zij heen? Sara Klaverdijk sprak met bewoners uit diverse Rotterdamse wijken. Dit resulteerde in een verzameling van zeventien emotionele, aangrijpende maar ook strijdbare verhalen uit Nieuw Crooswijk, Smeetsland, Hordijkerveld, Pendrecht, Zuidwijk, Schiebroek en Het Lage Land. Typerende uitspraak uit het boek: “Als het over de kleur van de stenen gaat, wordt meteen onze mening gevraagd. Maar over de sloop van jouw eigen huis heb je niks te zeggen.” Het is alleen nog verkrijgbaar als e-book voor € 12,50. Bestellen kan hier: www.pumbo.nl/boek/sloopwijken Winnen! Het LSA mag 3x het e-book weggeven. Stuur een mail naar pleuni@lsabewoners.nl ovv Boek bb100.

Een aangrijpend verhaal over Steef Slappendel. Hij woonde gelukkig samen met zijn vriendin en werkte als betonmedewerker. Tot op een kwade dag zijn vriendin aan kanker overleed, hij zijn huis kwijtraakte en zo ook zijn baan verloor. Wat hierna volgde, was een afschuwelijke periode van ruim een jaar waarin Steef Slappendel wanhopig probeerde zijn eigen leven weer op de rails te krijgen, én te overleven in de wereld van dak- en thuislozen. Jeroen Stam (journalist) en Eric Kampherbeek (fotograaf) volgden Steef Slappendel ruim een jaar, en ervaarden met hem hoe moeilijk het is om je leven weer op orde te krijgen als je eenmaal dakloos bent geworden. Het boek kost € 19,95. Meer informatie is te vinden op www.boekenaanzee.nl.

Multicultureel bouwen werkt! Een van de belangrijkste conclusies van de publicatie Diversiteit in wonen is dat multicultureel bouwen werkt. Het onderzoek naar multiculturele- met niet-multiculturele nieuwbouwprojecten is uitgevoerd door bureau Labyrinth in opdracht van FORUM. Wat is multicultureel bouwen? Dat is het rekening houden met de culturele achtergronden tijdens het bouwen. Bijvoorbeeld door goed na te denken over de functionele indeling van de woningplattegrond (zoals de plaats van de keuken) en door via symbolen, vormgeving of religieuze uitingen te verwijzen naar cultuur, geschiedenis en geloofsovertuiging.

80% van de geïnterviewde bewoners van de multiculturele bouwprojecten vindt dat het imago van hun woonwijk is verbeterd tegenover 50% van de geïnterviewden bij de niet-multiculturele bouwprojecten. De publicatie is gratis te downloaden via de site van Forum: www.forum.nl/Publicaties.

Hoe gaat het met de bloemkoolwijken? In 2007 constateerde de Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (SEV) haarscheuren in de bloemkoolwijken (u weet wel, de sociale woonerfparadijzen uit de jaren zeventig). De SEV besloot dat de wijken een preventieve aanpak konden gebruiken. Achttien wijken gingen aan de slag met de aanpak van de problematiek in hun wijk. Nu, twee jaar later, maakt de SEV een tussenstand op. Tim de Graaf van de Hogeschool INHolland ging voor de SEV vierenhalve maand in negen van deze wijken de stand opnemen. De conclusie luidt: er is nog steeds geen eenduidige preventieve aanpak; plannen en visies genoeg, maar doelstellingen ontbreken vaak. Het komende jaar moet duidelijk worden of de bloemkoolaanpak concreter kan en welke creatieve ideeën ontstaan in tijden van beperkt budget. De publicatie Bloemkoolwijken; een tussenstand van de wijkaanpak na twee jaar is gratis te downloaden via de site van de SEV: www.sev.nl.

LSA Bewoners Berichten / herfst 2010 / nummer 100