2013 Jaar van verandering
Jaarverslag
2
LSA Jaarverslag 2013
Inhoud Voorwoord 5
1 Bijeenkomsten 7 1-1 Regionale Praktijkdagen 7 1-2 Jubileumconferentie 10 1-3 Landelijke Bewonersdag 11 1-4 Landelijke Praktijkdagen 13 1-5 Werkgroepen: jaar van verandering 14 1-6 Zomerschool 15
2 Projecten 17 2-1 Kan wĂŠl! 17 2-2 Advies en service aan derden 19
2-2-1 Bewonersdeskundigen 19
2-2-2 Advies secretariaat 19
2-2-3 Dossier-opbouw 20
2-3 Tweede Kamerleden adopteren een wijk 20 2-4 Experiment BewonersBedrijven 21 2-5 Europees netwerk Community Enterprises 29
3 Communicatie 31 3-1 LSA BewonersBerichten 31 3-2 Internetsites 32 3-3 Twitter 33 3-4 Facebook 34 3-4 Publicaties 34
4 Organisatie 37 4-1 Bewonersplatform 37 4-2 Bestuur 38 4-3 Personeel 38 4-4 Werkzaamheden LSA-secretariaat 40 4-5 FinanciĂŤle verantwoording 40
Bijlagen 43 1-Ledenlijst Bewonersplatform 43 2-Overzicht adoptiekamerleden en hun wijken 45 Inhoud
3
Bewoners zijn en blijven de bron van energie Een luid gejuich ging op toen het LSA tijdens de Landelijke Bewonersdag op 23 november 2013 in Eindhoven bekendmaakte dat de afkorting LSA vanaf dat moment niet meer het woord ‘Aandachtswijken’ in zijn vaandel draagt, maar dat de A voortaan staat voor ‘Actieve bewoners’. Het was niet voor niets dat dit precies gebeurde op ons 25-jarig jubileumfeest. In het Evoluon, de bakermat van de energie, daar moest het gebeuren. Alleen al door de titel van de dag ‘Bron van Energie’ konden we er niet meer omheen. In dit jubileumjaar hebben de leden van het LSA (het LSA platform) hard gewerkt om de vereniging aan te passen aan de huidige tijd en klaar te maken voor de toekomst. Onze statuten zijn bijgesteld. Een van de belangrijke besluiten die we hebben genomen is dat wij ons niet alleen meer richten op bewonersorganisaties in door het Rijk aangewezen aandachtswijken, maar dat we ons breder richten. Alle georganiseerde actieve bewoners die werken aan de leefbaarheid van de eigen stadswijk zijn vanaf nu van harte welkom als lid van ons platform. Er gebeurt heel veel in het land: er komen meer BewonersBedrijven en wijkondernemingen, wijkbewoners nemen buurthuizen over, bibliotheken die met sluiting worden bedreigd komen in handen van de buurt, stadstuinen ontstaan en bij veel voorzieningen die dreigen weg te vallen komen wijkbewoners in actie om het over te nemen. De overheid sluit zich bij deze nieuwe beweging aan en probeert het te benoemen: een participatiesamenleving, de doedemocratie. Echt overheidstermen, daar doen wijkbewoners niet aan. Wij zijn gewoon keihard aan het werk om ook in crisistijd stadswijken leuk en leefbaar te houden. Meerdere malen vroegen wij dit jaar aan minister Stef Blok om al deze initiatieven te faciliteren. We vragen niet om geld, maar om rechten en om stimulerende maatregelen, zodat onze creativiteit en energie niet verloren gaat in diffuse overleggen en energie slurpende strategieën. De minister gaf niet thuis en verwees ons naar de gemeente. De lokale overheid staat immers dichter bij de burger. Maar wat nu als de lokale overheid daar niet op is ingesteld? Wij blijven het Rijk aanspreken op de taak deze beweging van actieve vrijwilligers te faciliteren. We blijven roepen dat er naast nieuwe plichten ook nieuwe rechten moeten komen: buurtrechten.
4
LSA Jaarverslag 2013
Het LSA blijft zich ook de komende 25 jaar hard inzetten voor de actieve burgers. Zij zijn en blijven de bron van energie in de wijk. Namens het bestuur LSA Joke Bakker Bestuursvoorzitter
Voorwoord
5
6
LSA Jaarverslag 2013
1 Bijeenkomsten Een belangrijk doel van het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners (LSA) is het bevorderen van de uitwisseling van kennis en ervaring tussen bewoners. Actieve bewoners hebben een schat aan kennis en ervaring. Zij worden meer en meer gevraagd om een leidende rol te spelen in de wijken. De overheid trekt zich terug, veel voorzieningen en ook welzijnswerkers worden wegbezuinigd. Er wordt gesproken over een participatiemaatschappij waarin de overheid steeds meer een participerende rol aanneemt. Dat geldt ook voor leefbaarheidsbevordering in de stadswijken. Daarmee krijgt de actieve bewoner een sleutelrol in de wijkenaanpak. Daarom is het van groot belang dat actieve vrijwilligers hun kennis up-to-date houden, door kennis met elkaar uit te wisselen via workshops, publicaties, debatten en bijeenkomsten van het LSA. Het LSA is de enige landelijke organisatie met een grote achterban van actieve bewoners uit de stadswijken van Nederland. Wij weten welke kennisbehoeftes er zijn en kunnen daarom (studie)bijeenkomsten organiseren die toegespitst zijn op de rol van bewoners in de wijkaanpak. Onze doelgroep is de actieve en geïnteresseerde wijkbewoner. Extra aandacht besteden we aan het betrekken van bewoners die lid zijn van een bewonersgroep die participeert in de ontwikkeling en uitvoering van wijkgericht achterstandsbeleid. Het LSA heeft vele jaren ervaring met het organiseren van bijeenkomsten voor deze doelgroep. Het doel van deze bijeenkomsten is niet altijd hetzelfde. Er zijn informatieve bijeenkomsten gericht op het uitwisselen van kennis en ervaring. Daarnaast zijn er discussiebijeenkomsten gericht op een specifiek onderwerp en meer trainingsgerichte bijeenkomsten waarbij het gaat om het aanleren van vaardigheden of het zicht krijgen op het eigen functioneren als organisatie.
1-1 Regionale Praktijkdagen Onder de titel Buurten in de Regio organiseert het LSA al enkele jaren regionale praktijkdagen. Deze kleinschalige en laagdrempelige dagen worden in de wijken georganiseerd rondom actuele thema`s. Op onze regionale bijeenkomsten worden actuele interessante thema’s besproken en wijkprojecten bekeken. Thema’s en projecten die interessant zijn voor iedereen die zich bezig houdt met de verbetering van leefbaarheid. De bijeenkomsten komen tot stand in samenwerking met de bewonersgroep van de betreffende wijk. Op de regionale 1. Bijeenkomsten
7
praktijkdagen kunnen bewoners kijken en leren van een collega-bewonersgroep. De uitwisseling van ervaringen, successen en problemen staat centraal. Datum: 2 november 2013 Stad: Enschede, Velve-Lindenhof Titel: Tijdreis door krachtwijk Velve-Lindenhof Datum: 4 oktober 2013 Stad: Arnhem, Kronenburg Titel: Grrroen in Kronenburg & Appelgaard Datum: 6 september 2013 Stad: Zaandam, Poelenburg Titel: Hoe verder na 25 jaar professionele aandacht? Datum: 22 juni 2013 Stad: Eindhoven, Woensel -West Titel: Woensel-West doet het zelf! Datum: 25 mei 2013 Stad: Almere, Stedenwijk Titel: Burgers de baas in Stedenwijk Datum: 19 april 2013 Stad: Dordrecht, Krispijn Titel: Krispijn vernieuwd Datum: 23 maart 2013 Stad: Venray, Brukske Titel: Wat is nou Venray zonder Brukske? Datum: 2 februari 2013 Stad: Groningen, Korrewijkweg en de Hoogte Titel: Grunneger Power
8
LSA Jaarverslag 2013
Resultaten In dit verslagjaar, 2013, bestond het LSA 25 jaar. Op de regionale bijeenkomsten hebben we op verschillende manieren stilgestaan bij dit jubileum. Met feestelijkheden en door na te denken over het beleid dat er is geweest. Er is 25 jaar gebiedsgericht beleid geweest. Wat heeft gewerkt en wat niet? Op welke wijze de gebiedsgerichte aanpak al dan niet succes heeft gehad, alsmede hoe bewonersgroepen het nu rooien met een duidelijk minder aanwezige overheid, dat waren onderwerpen die op alle regionale praktijkdagen ter sprake kwamen. Het waren bijzonder goede bijeenkomsten en we zien dat deze kleinschalige bijeenkomsten nog steeds voldoen aan een behoefte van bewoners. Het is een goede manier om zowel lokale als wijkoverschrijdende thema’s te bespreken. De bijeenkomsten versterken het netwerk van bewoners en het zijn mooie momenten voor een wijk om zich op een positieve manier in de kijker te spelen. De opkomst van de regiodagen was goed, gemiddeld waren er 58 bezoekers (waarvan 41 de ondergrens was en 98 de bovengrens). De doelgroep voor de regiodagen zijn actieve bewoners uit stadswijken. De bijeenkomsten in 2013 duurden elk 4 tot 6 uur. Zo’n 10 procent van de bezoekers waren beroepskrachten en gemeentelijke bestuurders. Ook de plaatselijke pers was vaak aanwezig om verslag te doen voor de regionale dagen. Het allergrootste deel van de bezoekers (90 procent) bestond uit onze primaire doelgroep: actieve bewoners. Daarbij zagen we meer dan de afgelopen jaren nieuwe gezichten op de bijeenkomsten. Daar zijn we blij mee. Deze nieuwe mensen horen nu bij de contacten van het LSA en worden digitaal en per post op de hoogte gehouden van de vereniging. De deelnemers aan de regionale praktijkdagen hebben een verslag toegestuurd gekregen. Deze verslagen staan ook op onze website. Door de online verslagen bereiken de bevindingen van de bijeenkomsten ook geïnteresseerden die niet op de bijeenkomsten aanwezig waren. Het LSA had het voornemen om zes regionale praktijkdagen te houden in het verslagjaar 2013. Daarnaast waren er twee van de regionale bijeenkomsten in 2012 doorgeschoven naar 2013. Dat kwam omdat er eind 2012 door een drukke agenda van bewonersgroepen niet voldoende tijd was om alle geplande bijeenkomsten te houden. In 2013 is dit dus ingehaald, door acht geslaagde bijeenkomsten te houden.
1. Bijeenkomsten
9
1-2 Jubileumconferentie 25 jaar aandacht voor wijken Dit jubileumjaar wilden wij niet alleen met de bewoners vieren op de Landelijke Bewonersdag (zie paragraaf 1-3 Landelijke Bewonersdag), we wilden ook een conferentie houden met de politiek en het maatschappelijk middenveld. De aanleiding van de conferentie was dat dit verslagjaar zowel het gebiedsgerichte beleid als het LSA 25 jaar bestaan. Nu, na 25 jaar, en juist in crisistijd is de politieke aandacht voor wijken grotendeels weggevallen. Officieel is er nog een wijkaanpak, maar het geld ervoor is grotendeels weggevallen. We zitten in een overgangsfase naar andere verhoudingen tussen overheid en burger. Daarin wilden we op zoek gaan naar vormen van samenwerking. Het LSA ziet dat er nog volop werk te doen is om de beweging van actieve innovatieve bewoners te stimuleren. We riepen vertegenwoordigers uit de zorg, het onderwijs, het bedrijfsleven, bewonersgroepen en de overheid bij elkaar om ideeën uit te wisselen en afspraken te maken. 26 juni 2013
Den Haag
Jubileumconferentie 25 jaar aandacht voor wijken
Resultaten Op 26 juni kwamen zo’n 100 mensen samen in Het Spaansche Hof in Den Haag op de conferentie ‘25 jaar aandacht voor wijken’ om te spreken over hoe burgerkracht en de brede burgerbeweging ondersteund kan worden. Acht innovatieve burgerinitiatieven presenteerden zichzelf kort aan acht ronde tafels. Daarna werden gesprekken gevoerd worden en keek ieder vanuit zijn verantwoordelijkheid op welke manier hij de burgerbeweging kan en wil ondersteunen. Dit resulteerde soms tot concrete toezeggingen, vaker tot verdiepende gesprekken en nieuwe inzichten. Tijdens de dag bleek dat de verschillende partijen zeker een rol voor zichzelf zien in de stimulering en ondersteuning van bewonerskracht. De kiem tot nieuwe samenwerkingen tussen zeer diverse partners is gelegd. Het LSA zal deze partijen in de toekomst vaker in contact brengen met initiatiefnemers van burgerprojecten en de nieuwe samenwerkingen ondersteunen. Wat betreft de aanwezige minister voor Wonen en Rijksdienst, Stef Blok, krijgt het LSA daar alle tijd voor. Hij gaf in een positieve speech aan dat hij een groot fan is van het LSA en dat hij de vereniging nog 25 jaar gunt. Naar aanleiding van deze conferentie is er een artikel in dagblad Trouw verschenen. Ook is er ter gelegenheid van de conferentie een filmpje gemaakt door het LSA waar verschillende innovatieve bewonersgroepen vertellen op welke manier zij samenwerking zoeken en met wie. Bekijk het filmpje: Burgerkracht zoekt Samenwerking. 10
LSA Jaarverslag 2013
1-3 Landelijke Bewonersdag Al meer dan 20 jaar organiseert het LSA de Landelijke Bewonersdag. Dit is de grootste jaarlijkse bijeenkomst voor bewoners uit aandachtswijken. Dit jaar vond de Landelijke Bewonersdag plaats op 23 november in het Evoluon in Eindhoven. En het is weer gelukt, we hebben er met zijn allen een geweldige Landelijke Bewonersdag van gemaakt. Het was een inhoudelijke, informatieve en heel feestelijke dag. De organiserende partners (het LSA in samenwerking met het ministerie van BZK, de Nederlandse Woonbond, de gemeente Eindhoven, bewonersplatform Woensel Noord en woningcorporaties Trudo en ‘Thuis) werden het snel eens over de naam van de dag: Bron van energie. De gedachte achter die naam is dat bewoners de bron van energie zijn. De bron van energie van veranderingen en verbeteringen in hun buurt, van feest en gezelligheid, van sociale cohesie, van wijkeconomie. En dat die energie hoog was, bleek meteen al uit de massale aanmeldingen voor de grootste bewonersconferentie van het jaar. Ruim een week van te voren was de Landelijke Bewonersdag 2013 ‘uitverkocht’. Dik 850 deelnemers waren ingeschreven. Grotendeels vrijwilligers die een stap verder gaan dan participatie, mensen die niet wachten op de overheid maar zelf aan de slag gaan door een BewonersBedrijf of wijkonderneming op te zetten, door een buurthuis in zelfbeheer over te nemen of door van dat verloederde braakliggende stuk grond een buurttuin te maken. 23 november 2013
Eindhoven
Bron van energie
Resultaten De naamsbekendheid van de Landelijke Bewonersdag is groot. Het hele jaar door ontvangt het LSA telefoontjes en mailtjes van bewoners die willen weten waar en wanneer de Landelijke Bewonersdag wordt gehouden. Dit keer was het enthousiasme van bewoners zo groot dat de dag al een week van te voren vol zat. Helaas pasten er niet meer dan 850 bewoners (plenair) in het Evoluon. Er werden vanuit veel wijken bussen geregeld om met groepen actieve bewoners samen af te reizen naar de Landelijke Bewonersdag, dit wijst op een enorme betrokkenheid van onze achterban. Op de Landelijke Bewonersdag zijn er veel nieuwe contacten gemaakt tussen bewoners en oude contacten zijn opgehaald. Er is kennis gedeeld en veel vrijwilligers uit de wijken hebben hernieuwde energie gekregen om verder te gaan met hun onnoemelijk belangrijke werk. 1. Bijeenkomsten
11
Op deze Landelijke Bewonersdag onderstreepten we het belang van de energie van bewoners. Zij zijn degenen die verandering en verbeteringen in de wijk mogelijk maken. In een tijd waarin de overheid veel overlaat aan deze bewoners, is het essentieel dat ze worden gefaciliteerd, dat ze mogelijkheden krijgen en zeker niet worden tegengewerkt door bureaucratie. LSA-voorzitter Joke Bakker vertelde aan de aanwezige minister Stef Blok dat de wijkaanpak nog een goed vervolg kan krijgen als het Rijk op korte termijn met maatregelen komt. Zij pleitte onder meer voor de invoering van buurtrechten. Er gebeurde nog veel meer op de grote bijeenkomst; er was een politiek cafĂŠ waar werd teruggekeken op 25 jaar beleid met onder meer oud minister Ella Vogelaar, er was een wijkquiz, er waren Woonbond-energiecoaches, er waren inspirerende visionaire sprekers en bewoners uit Eindhoven presenteerden hun nieuwe platform: Bewoners Beweging Eindhoven. Daarnaast was er een levendige bewonersmarkt met meer dan 60 kraampjes van bewonersgroepen uit het hele land. Zij presenteerden zichzelf en hun energieke projecten en initiatieven. Aan het eind van de dag, aan het eind van het jaar 2013, onthulde het LSA nog een grote verandering. Het LSA verandert zijn naam. LSA-bestuurslid Marion van Beurden maakte bekend dat de A in LSA niet meer voor Aandachtswijken staat, maar voor Actieve bewoners. Voortaan heten we Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners. Deze boodschap werd met luid gejuich ontvangen. Er is veel persaandacht geweest voor de Landelijke Bewonersdag. De bijeenkomst heeft zelfs het NOS Journaal gehaald: bekijk het item hier. Er is enorm veel getweet. De hashtag van de dag (#LBD13) was die middag trending topic. Ga voor een twitterverslag van de dag naar www.lsabewoners.nl/twitterverslag-lbd13/. Verslagen van de dag zijn ook gepubliceerd op onze eigen website, makkelijk te vinden wegens zijn domeinnaam (www.landelijkebewonersdag.nl), op onze blog (www.lsabewoners.nl/blog) en in ons kwartaalblad LSA BewonersBerichten. Het beoogde resultaat voor 2013 was dat we een tweedaagse bijeenkomst gehouden zouden hebben die een combinatie zou zijn tussen een jubileumcongres en een Landelijke Bewonersdag. In plaats daarvan hebben we twee verschillende bijeenkomsten gehouden, een jubileumcongres en een Landelijke Bewonersdag. Dit was in vele opzichten praktischer. Met name omdat we nu de tijd hadden om allebei de evenementen de voorbereiding en (pers)aandacht te geven die ze verdienden. 12
LSA Jaarverslag 2013
1-4 Landelijke Praktijkdag Bij regionale bijeenkomsten zijn vaak de lokale praktijk en de lokale ervaringen het uitgangspunt, bij praktijkdagen is het thema van de dag maatgevend, dit onderwerp staat de hele dag centraal. Vanuit meerdere perspectieven (wijken, bewonersgroepen, disciplines) wordt een onderwerp nader bestudeerd en bediscussieerd. In 2013 heeft het LSA een praktijkdag gehouden over het eigen experimentele project BewonersBedrijven. 5 november
Arnhem
Praktijkdag BewonersBedrijven:
5 november
Arnhem
Sociaal ondernemerschap in transitie
Praktijkdag Op 5 november organiseerde het LSA de praktijkdag BewonersBedrijven: Sociaal ondernemerschap in transitie. Het experimentele project van het LSA helpt bewonersgroepen sociale bedrijven in de wijk op te zetten. De mensen die deze BewonersBedrijven besturen waren op deze dag aanwezig om te vertellen over hun ervaringen. Daarnaast waren er professionals met ervaringen en ideeĂŤn over sociaal ondernemerschap van onder meer KNHM, Twynstra Gudde, HET LAB Rotterdam, The BS Network, Bureau Paul Guds en RIGO. De bijzondere combinatie van kantelaars uit de praktijk en frisdenkers met andere achtergronden zorgde ervoor dat dit een erg interessante dag werd. De onderwerpen die aan de orde kwamen waren zeer divers. In interactieve sessies gingen we dieper in op onderwerpen als verdienmodellen, onderzoek, vastgoed, transitie, markt en samenwerken. Tijdens de plenaire aftrap lichtte Henk Cornelissen, directeur van het LSA, het project BewonersBedrijven toe. Wat zijn BewonersBedrijven precies en hoe staat het project ervoor? Wenda Doff van onderzoeksbureau OTB nam ons mee in de voorlopige conclusies van het onderzoek dat zij uitvoeren naar de ontwikkeling van BewonersBedrijven. Sjef Hamer, voorzitter van het BewonersBedrijf Malburgen, vertelde over de bijzondere locatie waar we te gast waren: het Bruishuis in Arnhem.
Resultaten landelijke praktijkdag Er waren ruim 100 bezoekers op deze praktijkdag. Er waren bijzonder veel mensen die zelf op het punt stonden om sociaal ondernemer te worden of daar net mee begonnen waren. Ook waren er veel bewoners die geen plannen hadden om ondernemer te worden, maar wel bezig waren met het in zelfbeheer overnemen van maatschappelijk vastgoed. 1. Bijeenkomsten
13
Op de praktijkdag is veel informatie gedeeld. Het project BewonersBedrijven spreekt tot de verbeelding van velen, en er zijn veel vragen over het nut en de werking van dit project en van sociaal ondernemerschap in het algemeen. Het is nog een erg nieuw gebied voor zowel bewoners als voor ambtenaren en politici en de behoefte aan informatie is erg groot. Er werden zes inspirerende workshops aangeboden, waarvan iedereen er twee kon volgen. Er was zowel tijdens de lunch als tijdens de borrel veel ruimte om te netwerken, iets wat van groot belang is voor beginnende sociale ondernemers. Op de dag werden readers uitgedeeld met veel informatie over BewonersBedrijven en naderhand ontvingen de deelnemers verslagen van alle workshops. Op de dag zelf is veel gebruik gemaakt van social media, met name Twitter. Zo werd de dag door een grote groep mensen gevolgd van een afstand. Achteraf is er door meerdere bloggers over de dag geschreven. Zelf hebben we op onze websites en in ons blad LSA BewonersBerichten aandacht besteed aan de bijeenkomst.
1-5 Werkgroepen: jaar van verandering Economisch, maatschappelijk en politiek is Nederland in beweging. Daar hebben de stadswijken en hun bewoners vanzelfsprekend veel mee te maken. De mensen hebben nog minder te besteden, de wijken krijgen minder aandacht, de (lokale) overheid heeft minder geld en de burgers krijgen meer verantwoordelijkheid voor elkaar en voor hun omgeving. Om in deze veranderende omstandigheden goed en effectief te werken als vereniging van en voor actieve bewoners moeten wij ook altijd in beweging blijven. Daarom zochten we met elkaar naar verdieping, naar vragen en naar antwoorden. We stelden drie werkgroepen in om na te denken over drie onderwerpen. Met de input die we kregen binnen deze werkgroepen kwamen we tot een strategie om de komende jaren net zo sterk en actueel te zijn als we de voorgaande jaren zijn geweest. De drie werkgroepen waren als volgt getiteld: 1. Inspelen op veranderingen: hoe doen we het? 2. Inspelen op veranderingen: hoe betalen we het? 3. Inspelen op veranderingen: hoe organiseren we het? De drie werkgroepen werden begeleid en georganiseerd door een bestuurslid van het LSA en een van de LSA teamleden.
14
LSA Jaarverslag 2013
Resultaten Elke werkgroep is twee keer bij elkaar gekomen om samen constructief na te denken en te spreken. Van deze bijeenkomsten zijn verslagen gemaakt. Die verslagen zijn samengevat in de notitie ‘LSA 2013; jaar van verandering’. Op de bijeenkomst van het platform op 16 maart 2013 is deze notitie besproken en zijn principebesluiten aangenomen. Vervolgens heeft een groep bestaande uit platformleden, bestuursleden en werknemers van het LSA tijdens de Zomerschool (zie 1-5) gedurende twee dagen hard gewerkt om een aantal onderwerpen verder uit te diepen en tot concrete voorstellen te komen (zie 4-1).
1-6 Zomerschool De Zomerschool is een meerdaagse bijeenkomst exclusief voor de LSA-platformleden. Tijdens deze zomerschool komen onderwerpen aan bod die voor vrijwilligers in de wijk nuttig zijn. We organiseren nu vier jaar achter elkaar een zomerschool. In 2010 was er een trainingsbijeenkomst coachingsvaardigheden, in 2011 is er een training georganiseerd om de zogeheten dialoogmethodiek eigen te maken en een dialoogtafel voor te kunnen zitten. In 2012 had de tweedaagse bijeenkomst het thema: ‘verbinden en vernieuwen’. Op 8 en 9 augustus 2013 werd er een zomerschool gehouden in Rotterdam. Dit jaar stonden de veranderingen binnen de vereniging LSA centraal.
Resultaten In de eerste helft van 2013 zijn, anticiperend op de snelle veranderingen in de maatschappij, werkgroepen van de verenigingsraad aan de slag gegaan om voorstellen te ontwikkelen voor inhoud, vorm en financiering van de activiteiten in de komende jaren. En op de Zomerschool zijn twintig van onze verenigingsleden daar verder op door gegaan. Welke acties zijn nodig om de vereniging toekomstbestendig te maken, hoe geven we die vorm, wie doet dat en hoe communiceren we hierover? De spirit en het enthousiasme van alle deelnemers was geweldig. Kritisch, bevlogen en constructief werd er gediscussieerd. En er zijn vele spijkers met koppen geslagen. Daarnaast was het ook erg gezellig. Er is hard gezongen rond het kampvuur. Over de zomerschool is een kort verslag geschreven en dat is verspreid onder onze leden.
1. Bijeenkomsten
15
16
LSA Jaarverslag 2013
2 Projecten Het LSA voert verschillende projecten uit. De projecten zijn verschillend van aard. Het uiteindelijke doel is altijd om bewoners te helpen hun wijk leuker en leefbaarder te maken.
2-1 Kan wél! In elke wijk in Nederland wonen mensen met hart voor ‘hun’ wijk. Zij hebben ideeën, plannen en zelfs dromen voor de wijk. Kan wél! daagt ze uit om dit te realiseren. Kan wél! is een project van het LSA dat zich richt op de activering van bewoners in hun eigen wijk. De werking van Kan wél! is simpel, we sturen een Kan wél!-coach de wijk in, gewapend met kennis, informatie en een eigen budget. Deze coach benadert actief mensen en daagt ze uit zelf een activiteit of project op te zetten in de wijk. De initiatiefnemers worden begeleid, zonder dat iets wordt overgenomen.
Resultaten In 2013 is het project Kan wél! iets in omvang teruggelopen. De reden daarvan is dat het LSA niet meer actief werft voor dit project. In juni van 2013 is het project Kan wél! Risicojongeren in Delft beëindigd. Daarnaast hebben twee projecten in 2013 het hele jaar gedraaid. Dat was een project in Delft (Kan wél! Jong Buitenhof/ 40+ wijk: Gillisbuurt) en een project in Almere (Almere 40+ gebied: Staatsliedenwijk, Kruidenwijk en Stedenwijk).
Kan wél! Jong risicojongeren Delft Gillisbuurt Dit project is gericht op overlast gevende jongeren in de Gillisbuurt. Het project heeft gelopen tot 1 juni van 2013. Jongeren werden aangespoord om iets positiefs met hun tijd te doen. Doordat de LSA-coaches erg dicht bij de jongeren staan (in taalgebruik en houding) en doordat de coaches direct kunnen handelen en geen bureaucratische en tijdrovende molens moeten doorlopen, kunnen ze de moeilijk bereikbare risicojongeren daadwerkelijk beïnvloedden en motiveren tot positievere acties. De activering van deze jongeren met als doel dat ze zelfstandig activiteiten kunnen ontwikkelen of zelfs een organisatie zouden oprichten bleek al in 2012 met deze groep echter niet haalbaar. De inzet voor 2013 was dan ook gericht op coaching van individuele jongeren en op samenwerking met de reguliere welzijnsinstelling voor zover dit binnen de leeftijdscategorie 2. Projecten
17
valt waar deze instelling zich conform gemeentelijk beleid op richt. Dit is ten dele gelukt. Een deel van de gecoachte jongeren heeft positieve ontwikkelingen doorgemaakt door de begeleiding: werk gevonden, weer naar school gegaan, schulden afgelost etc. Een deel is voortijdig afgehaakt en bleek nog lastiger te begeleiden dan van te voren was ingeschat.
Kan wél! Jong Buitenhof Dit project loopt sinds 2009 en richt zich op jongeren van 10-14 jaar. In 2013 is er weer enorm veel gebeurd in deze aandachtswijk, er zijn veel jongeren actief geworden, er is een flink aantal projecten gestart, en projecten die reeds opgezet waren zijn door blijven lopen. Kan wél! werd naar de wijk gehaald omdat deze wijk kampt met veel leefbaarheidsproblemen. Het doel was meer activiteit, vrolijkheid en leefbaarheid in Buitenhof, georganiseerd voor en door jongeren. Het project heeft fantastisch veel initiatieven opgeleverd voor de buurt. Van gratis salsalessen voor moeders en dochters tot straatfeesten, technische bouwdagen en de oprichting van een winkel voor de buurt door jongeren (Kiahsusa). Er zijn gedurende het hele jaar twee buurtcoaches actief geweest in dit gebied.
Kan wél! Jong Almere 40+ Het project Kan wél! Jong is gecontinueerd in Almere in het 40+ gebied (Kruidenwijk, Staatsliedenwijk en Stedenwijk). Er is een stevig netwerk van jongere buurtbewoners (12 t/m 25 jaar oud) opgebouwd die actief zijn geworden en een eigen project hebben opgezet of daaraan hebben bijgedragen. In 2013 is er een grote hoeveelheid bewonersprojecten opgezet. Naast veel eenmalige activiteiten (van kerstdiners tot toneelstukken) is er ook een aantal structurele projecten opgezet door jonge buurtbewoners. Zo zal het project ‘Jonge mantelzorgers’, waarin mantelzorgers elkaar ondersteunen, door blijven lopen. Ook de ‘Gamedag’, georganiseerd door mensen met autisme om aandacht te vragen voor autisme, zal een vervolg krijgen. Verrassend genoeg waren veel initiatieven die jongeren hebben uitgevoerd niet alleen gericht op ontmoeting of recreatie, maar hadden ze een sociaalmaatschappelijk doel. Het project heeft gezorgd voor veel contacten in de wijk, tussen jongeren onderling en tussen jongeren en organisaties in de wijk.
2-2 Advies en service aan derden Het LSA krijgt veel advies- en servicevragen. Onder de titel ‘Advies en service aan derden’ brengen we een aantal activiteiten onder één noemer: 18
LSA Jaarverslag 2013
2-2-1 Bewonersdeskundigen Bewoners zijn de deskundigen in de wijk, dat roept het LSA al lang. Maar dat betekent natuurlijk niet dat elke bewoner of elke bewonersgroep alle deskundigheid in huis heeft. Met elkaar hebben we dat wel. Dat is het idee achter het project Bewonersdeskundigen. Het LSA heeft een netwerk van ervaren bewoners opgezet die andere bewoners kunnen adviseren. Dit netwerk heeft op dit moment veertien Bewonersdeskundigen. Allemaal mensen die al jaren actief zijn in hun wijk. Ze hebben ieder hun eigen expertises en kunnen en willen andere bewoners adviseren. De Bewonersdeskundigen zijn vrijwilligers uit het hele land die van het LSA een training coachingsvaardigheden hebben gehad. Zij kunnen adviezen geven over uiteenlopende onderwerpen die zich kunnen aandienen rond herstructurering, wijkaanpak en bewonersparticipatie. Naast dit advieswerk kunnen onze Bewonersdeskundigen ook worden ingezet op congressen en seminars op het gebied van bewonersparticipatie. Bewonersdeskundigen zijn ervaringsadviseurs die zelf in een bewonersorganisatie hebben gewerkt of nog werken. Zij adviseren andere bewoners die ergens mee zitten. Een enkele keer kan bij een specifieke vraag een professional worden ingezet via het LSA. De kosten worden door de lokale partij zelf gedragen.
Resultaten Het netwerk van Bewonersdeskundigen is stabiel gebleven. Er zijn veertien Bewonersdeskundigen. Er zijn in dit kalenderjaar verschillende deskundigen ingezet, meestal voor korte vragen, ĂŠĂŠn maal voor een langer traject.
2-2-2 Advies secretariaat Alle vragen die bij het secretariaat binnenkomen worden verdeeld en doorgegeven aan de LSA-beroepskracht die het meest geschikt daarvoor is, dan wel die er op dat moment tijd voor kan vrijmaken. Er komen bij het LSA vele adviesvragen binnen. Veel voorkomende onderwerpen zijn: vragen over door het LSA ontwikkelde methodieken (ABCD, Kan wĂŠl, BewonersBedrijven), vragen om een bijdrage te leveren aan presentaties, lezingen, deelname aan debatten en rondetafelgesprekken, bepaalde vormen van samenwerking (methodiekbeschrijvingen) et cetera. Bewoners krijgen voorrang op adviesvragen, maar ook adviesvragen van professionele organisaties worden beantwoord.
Resultaten Het LSA-secretariaat krijgt rond de tien adviesvragen per week binnen. Het heeft in 2013 dus honderden vragen per mail, Twitter en telefoon behandeld. 2. Projecten
19
We hebben adviesgesprekken gevoerd, interviews afgegeven aan landelijke en lokale media, meegewerkt aan studieopdrachten en speeches gehouden op verschillende conferenties en bijeenkomsten van derden.
2-2-3 Dossieropbouw Omdat onze website veel bezocht wordt door mensen die gericht op zoek zijn naar informatie, proberen we hier ook toegankelijk en duidelijk informatie voor bewoners samen te brengen. We werken aan informatiedossiers op verschillende gebieden. In 2013 hebben de volgende onderwerpen bijzonder veel aandacht gekregen: Zelfbeheer van wijkaccommodaties, Tweede Kamerleden adopteren een wijk, Buurtrechten en BewonersBedrijven.
2-3 Tweede Kamerleden adopteren een wijk Voor dit project sluiten bewoners uit een aandachtswijk een overeenkomst met Tweede Kamerleden die geldig is voor de hele kabinetsperiode. De Kamerleden adopteren een wijk. Elk Kamerlid geeft individueel invulling aan het adoptieouderschap. Door middel van dit project kunnen Kamerleden de uitvoering en effecten van wijkbeleid aan de hand van de ervaringen van bewoners volgen. En bewoners van aandachtswijken kunnen in de keuken kijken van de landelijke politiek, waardoor er meer wederzijds begrip ontstaat. Het LSA volgt via de bewoners hoe deze contacten verlopen en publiceert daarover in het kwartaalblad LSA BewonersBerichten. Op vergaderingen van het Bewonersplatform worden ervaringen van bewoners uitgewisseld. In het contract tussen bewoners en Kamerleden is opgenomen dat de Kamerleden een bezoek van de wijkbewoners aan de Tweede Kamer zullen organiseren. De intensiviteit van het contact tussen het Kamerlid en de wijkbewoners is mede afhankelijk van de persoonlijke invulling van de adoptie door de Kamerleden. De intensiviteit blijkt in de praktijk te variĂŤren. Een aantal Kamerleden bezoekt de wijk af en toe en een aantal vrij frequent, soms zelfs maandelijks. In 2012 was het kabinet gevallen en daarmee zijn de overeenkomsten komen te vervallen. In 2013 hebben we alle Tweede Kamerleden opnieuw benaderd met de vraag of ze een aandachtswijk willen adopteren. Daarna hebben we hen gekoppeld aan bewoners en hun organisaties in de stadswijken.
Resultaten Er zijn 29 Kamerleden die samen 30 wijken hebben geadopteerd. Bijna alle politieke partijen zijn vertegenwoordigd. Een van de adopties is voortijdig beĂŤin20
LSA Jaarverslag 2013
digd omdat het Kamerlid zich terugtrok uit de Tweede Kamer (Henk Krol). Op de website van het LSA is er een apart deel waar alle Kamerleden en hun adoptiewijken te vinden zijn. Tevens wordt hier al het nieuws wat er over de adoptie te melden is, gemeld. We zien dat er verschillende Kamerleden en bewonersgroepen erg veel uit hun adoptie halen. Zo bezoekt Kamerlid Jacques Monasch regelmatig vergaderingen van het Wijkplatform van zijn adoptiewijk: SperkhemTuindorp in Sneek. Daarnaast heeft hij een serie werkbezoeken gedaan waarin hij onder meer meeliep met de wijkagent om een nog completer beeld te krijgen van de wijk en haar bewoners. Ook de nieuwe adopties hebben een positieve start gehad. Het LSA heeft een nieuw adoptiecontract laten ontwerpen. Het tekenen van deze contracten met bewoners en Kamerleden zijn vaak bijzondere gebeurtenissen geweest waar veel lokale belangstelling voor was. Anoushka Schut-Welkzijn (VVD) heeft van het tekenen van het nieuwe contract bijvoorbeeld een bijzondere dag gemaakt in Amsterdam Noord, wijk: Vogel/IJpleinbuurt. Zij heeft verschillende projecten en locaties in de wijk bezocht. Er is dit jaar geen landelijke bijeenkomst gehouden voor dit project, maar er zijn vele kleine bijeenkomsten in de wijken geweest. Het LSA heeft hier vaak verslag van gedaan, zowel op de website, als in het blad LSA BewonersBerichten als via social media.
2-4 Experiment BewonersBedrijven Het LSA is in 2012 gestart met de uitvoering van het experiment BewonersBedrijven met als doel in drie jaar tijd 10-15 bewonersgroepen verspreid over het land, te helpen om een BewonersBedrijf te starten. BewonersBedrijven zijn bedrijven van, voor en door actieve vrijwilligers die tot doel hebben hun buurt economisch, fysiek en sociaal te helpen ontwikkelen. De principes die aan het Engelse concept van ‘community enterprises’ ten grondslag liggen zijn overgenomen als uitgangspunt voor de startende BewonersBedrijven. Naast de ondersteuning van bewonersgroepen die door het ministerie van BZK gefinancierd werd voor de twee eerste projectjaren, kan het LSA startkapitaal verstrekken aan beginnende BewonersBedrijven om eventuele tekorten in de eerste twee jaar te kunnen afdekken of noodzakelijke investeringen te kunnen doen. Dit is mogelijk dankzij een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij (1 mln) en een toezegging van het Fonds Werken aan Wonen (0,7 mln). Omdat het LSA door het kunnen toekennen van een geldbedrag in een dubbelrol terecht zou kunnen komen van ondersteuner en beoordelaar, is ervoor gekozen een beoordelingscommissie in te stellen. De commissie bestaat uit 2. Projecten
21
drie onafhankelijk deskundigen. De commissie adviseert het LSA voorafgaand aan de start van een BewonersBedrijf over de haalbaarheid van het ondernemingsplan.
Resultaten Zeer veel in gang gezet Er zijn sinds de start bijna twee jaar voorbij. Eind 2012 is het eerste BewonersBedrijf (in Leeuwarden) van start gegaan en eind 2013 zijn er nog drie BewonersBedrijven officieel begonnen. Daarmee is de oorspronkelijke planning van zes starters in 2012 niet gehaald. Ondanks steeds toenemende (pers)belangstelling, het grote enthousiasme en evenveel doorzettingsvermogen bij de initiatiefgroepen waarvan sommigen al meer dan twee jaar bezig zijn, blijkt het een grote opgave om als initiatiefgroep een BewonersBedrijf te ontwikkelen. Aan de andere kant is er, naast de oprichting van deze vier BewonersBedrijven, zeer veel in gang gezet; • er zijn voorbeeldstatuten ontwikkeld • er zijn afspraken gemaakt met de Belastingdienst over het aanvragen van de ANBI status • er is een levendige informatie-uitwisseling tussen kandidaat-BewonersBedrijven tot stand gekomen (zowel digitaal als in real life) • er is aan een EU-uitwisselingsproject voor vijf landen deelgenomen • er zijn inspirerende bijeenkomsten gehouden, waaronder een landelijke praktijkdag (zie 1-4) • de bekendheid van BewonersBedrijven is enorm toegenomen, onder meer door landelijke media-aandacht • er zijn er zes kansrijke kandidaat-BewonersBedrijven die waarschijnlijk in 2014 kunnen starten. Het LSA wordt vrijwel dagelijks gebeld door innovatieve bewonersgroepen die informatie willen over het opzetten van een BewonersBedrijf of er een bijeenkomst over willen organiseren. Onze lobby voor buurtrechten en andere maatregelen begint flink resultaat te krijgen. Zo gaat er in Amsterdam geëxperimenteerd worden met buurtrechten. Wanneer bewonersgroepen deze rechten hebben (naast alle extra verantwoordelijkheden die in deze participatiemaatschappij op het bord van de vrijwilliger komen te liggen), wordt het makkelijker om een rendabel BewonersBedrijf te beginnen. Kortom, het klimaat om met een dergelijk initiatief te beginnen is in de laatste twee jaar erg verbeterd en daar heeft het LSA met het experiment veel aan bijgedragen.
22
LSA Jaarverslag 2013
Structuuraanpassingen Eind 2012 hebben we een evaluatie gehouden. Daarin concludeerden we dat er een aantal factoren voor vertraging heeft gezorgd. Begin 2013 is daarom besloten de projectstructuur aan te passen. De begeleiding van de zeven langstlopende groepen werd verdeeld over drie externe procesbegeleiders die tot taak hadden de initiatiefgroepen te ondersteunen tot juni 2013. De bedoeling was dat er op dat moment een besluit mogelijk zou zijn over de haalbaarheid van die kandidaat-BewonersBedrijven. Toch bracht ook dat niet de versnelling die was verwacht. Geen van de drie procesbegeleiders heeft het maximum aantal uren dat was afgesproken per project kunnen gebruiken omdat het tempo werd bepaald door de initiatiefgroepen die vaak alleen in de avonduren konden werken. Vanaf juni 2013 is teruggekeerd naar centrale procesbegeleiding en is er gekozen voor een combinatie van een procesbegeleider en een medewerker voor de ontwikkeling van verdienmodellen. In het laatste half jaar van 2013 is intensief gewerkt aan het ondernemingsplan van kandidaat-BewonersBedrijven uit Emmen, Hengelo, Arnhem en Sittard met als doel deze groepen voor de beoordelingscommissie te brengen in november 2013.
Een nieuwe golf van maatschappelijke initiatieven Het LSA heeft als organisatie in de laatste zes jaar een ontwikkeling doorgemaakt van een vereniging van beleidsparticipanten naar een vereniging van actieve burgers, van achterstand en aandacht krijgen naar zelf doen en samenwerken. De aanleiding hiervoor zit hem in de maatschappelijke veranderingen die zich al lang voor de crisis aankondigden en die zich de laatste drie jaar overal steeds duidelijker beginnen af te tekenen. De VNG noemt het in haar jaarbericht 2013 ‘een nieuwe golf van maatschappelijke initiatieven die voorlopig nog wel door zal gaan’. Het LSA was daar vroeg bij en heeft deze nieuwe golf mede geïnitieerd. In 2009 zijn we met ons verenigingsplatform van 70 vrijwilligers uit aandachtswijken naar Engeland gegaan om daar te kijken en te leren van community enterprises. Dit maakte veel indruk en zorgde voor inspiratie. In 2011 is met de conferentie ‘Ruimte voor burgers’ die het LSA samen het ministerie van BZK en KEI organiseerde de werkelijke basis gelegd voor de start van het experiment BewonersBedrijven. Toenmalig minister Piet Hein Donner gaf daar groen licht voor het experiment. Door onder meer de gulle bijdrage van de Nationale Postcode Loterij konden wij met dit bijzondere en innovatieve project starten. Het LSA is een lobby gestart voor een stimuleringsbeleid van de rijksoverheid, ook naar Engels voorbeeld. De ingrediënten daarvan; buurtrechten, de inzet van 2. Projecten
23
community organizers in achterstandswijken en een maatschappelijke bank zouden naar onze mening in Nederland bruikbaar zijn als versnellingsagenda voor de Doe Democratie en Participatiesamenleving. Het geeft burgers mogelijkheden in handen om daadwerkelijk het verschil te gaan maken, bijvoorbeeld door een BewonersBedrijf op te zetten en iets te kunnen betekenen voor hun omgeving zonder daarbij aan een subsidieinfuus te liggen, maar door zelf geld te verdienen. Inmiddels heeft de gemeente Amsterdam besloten om te onderzoeken of buurtrechten lokaal kunnen worden ingevoerd en is het CDA de eerste landelijke politieke partij die het principe van buurtrechten heeft omarmd. Dit is van groot belang voor BewonersBedrijven in de toekomst; in Engeland zijn het vooral de community enterprises die van deze buurtrechten gebruik maken.
Waarom gaat het langzamer dan gehoopt? Het LSA heeft als geen andere organisatie in Nederland ervaring in het werken met bewonersgroepen in vrijwel iedere grote stad van Nederland. Waar het ons aan ontbreekt, is kennis van en ervaring met het ontwikkelen van verdienmodellen en ondernemingsplannen in het sociale domein, gericht op één specifiek gebied. Wij hebben de ambitie om deze kennis te verwerven en te ontsluiten voor groepen bewoners. Er zijn fouten gemaakt tijdens dit experiment en er zullen vast nog enkele volgen, maar tegelijkertijd is ook veel geleerd en veranderd in de wijken waar de experimenten in voorbereiding zijn. Wij zijn ook absoluut niet de enigen die moeten leren zich aan te passen aan de nieuwe realiteit: gemeenten worstelen er mee, grote landelijke organisaties hebben en krijgen er mee te maken, evenals commerciële partijen, politieke partijen en natuurlijk bewoners. Dat het LSA met dit experiment doorgaat staat buiten kijf en de kennis en ervaring die nu al is opgedaan motiveert alle betrokkenen om verder te gaan! Wat voor ons een relevante vraag is, is of de manier waarop het project nu gestructureerd is wel de juiste is en of de deskundigheid die we inzetten goed genoeg is. Om die vraag goed te beantwoorden eerst de kritische kantlijnen bij het verloop tot nu toe: • De planning bij de start van het project was te optimistisch: 6 projecten van start eind 2012 en nog eens dat aantal eind 2013 bleek niet haalbaar. Er zijn weliswaar 12 groepen bezig met het oprichten van een BewonersBedrijf maar de weg er naar toe is lang. • De personeelswisselingen in vooral de begeleidingsfunctie hebben, hoewel noodzakelijk en deels ook niet te voorkomen, het project geen goed gedaan. • De nadruk van de ondersteuning lag in de eerste periode op procesbegeleiding. Kennisoverdracht over verdienmodellen en ondernemerschap hebben te 24
LSA Jaarverslag 2013
weinig aandacht gekregen en het ondernemingsplan is als begeleidingsinstrument laat ingezet. • De functie van zakelijk leider in deze setting is in Nederland onbekend. Ondernemers die bereid zijn hun ondernemerschap dienstbaar te maken aan een bedrijfsvorm waarin bewoners de onderneming besturen zijn moeilijk te vinden. • Het beschikbaar stellen van een startkapitaal door het LSA wordt door bewonersbesturen te veel gezien als een vorm van subsidie. Vaak komt de vraag of in een later stadium nogmaals een bedrag kan worden aangevraagd. • Voor een aantal bewonersgroepen neemt het LSA gevoelsmatig de plaats van de gemeente over, men steekt meer tijd in het achterhalen waar formeel aan voldaan moet worden om geld te krijgen dan in het schrijven van een ‘eigen’ plan. • De dubbelrol van ondersteuner en geldverstrekker blijft een lastige. • Het is niet eenvoudig, zo is gebleken, om geschikt personeel voor dit project te vinden. Het komt niet veel voor dat één persoon beschikt over zowel ondernemerskwaliteiten als ervaring als procesbegeleider. Gelukkig is daar nu in voorzien, maar zonder verbreding naar meerdere personen en het systematisch documenteren van lessen en ervaringen blijft het kwetsbaar.
Wat is er nodig om het experiment verder te brengen? De vier nieuwste BewonersBedrijven (Berflo Es, Op Eigen Houtje, Malburgen en ’t Boss) die hun plannen hebben voorgelegd aan de commissie, hebben een langdurig en intensief traject doorlopen. Ze hebben inzet en doorzettingsvermogen getoond en er is ontegenzeggelijk veel geleerd. Er is binnen de besturen nog niet bij iedereen voldoende kennis en besef van de noodzaak om de omslag naar zakelijk denken en handelen te kunnen maken. Behalve die zakelijke inslag moeten kandidaten voor het bestuur van een BewonersBedrijf over basiskennis en een aantal vaardigheden beschikken om goed te kunnen functioneren als bestuurder. Ook dat is nog niet bij iedereen optimaal aanwezig. Wij weten echter uit ervaring dat die kennis voor deze groepen zich het best ontwikkelt door in de praktijk aan de gang te gaan. Dat is ook de essentie van een experiment: ‘trial and error’. De commissie heeft een advies uitgebracht over de vier voorgelegde plannen. Het advies over projecten in Emmen (Op Eigen Houtje) en Arnhem (Malburgen) was gematigd positief met een aantal kanttekeningen. Op grond daarvan heeft het LSA met de betrokken groepen een aantal voorwaarden afgesproken en deze kunnen in 2014 van start gaan. Het advies voor Sittard (’t Boss) en Hengelo (Berflo Es) was negatief. Volgens de commissie was het plan van Berflo Es onvoldoende ontwikkeld en leverde het gesprek ook niet voldoende aanknopingspunten op om van mening te veranderen. Het advies voor ‘t Boss was eveneens 2. Projecten
25
negatief met als belangrijkste reden dat in het ondernemingsplan een echt verdienmodel ontbrak. Ten aanzien van het advies van het project ’t Boss zijn wij het eens met de commissie. Wij volgden het advies op en kennen geen starkapitaal toe. Voor het project Berflo Es ligt het naar onze mening anders en daarom kennen we een startkapitaal toe onder een aantal voorwaarden. Omdat de beslissing van het LSA formeel namens het bestuur van het LSA genomen wordt, heeft overleg met het bestuur plaatsgevonden over dit project. Het bestuur heeft ingestemd met het toekennen van een startkapitaal onder voorwaarden aan dit project. De belangrijkste inhoudelijke argumenten van het LSA-bestuur: • De voorbereiding van het project Berflo Es heeft ruim twee jaar geduurd en in die tijd is aan de proceskant veel gebeurd. Daarbij heeft deze groep bewezen dat er echt vooruitgang zit in hun leerproces. Er is nu een stabiel bestuur. Dit project is het eerste dat een open sollicitatie heeft gehouden om een zakelijk leider aan te treffen. Deze heeft een halfjaar met het bestuur en andere bewoners gewerkt (naast zijn andere baan) aan het ondernemingsplan op no cure no pay-basis. De relatie tussen bestuur en zakelijk leider is uitstekend, de betrokkenheid van de wijk is groot. Men heeft de keuze gemaakt voor vier duidelijke speerpunten. Er is sympathie en (financiële) steun voor dit project van de gemeente en de woningcorporatie. Volgens ons zal het opleggen van nog meer voorbereidingstijd minder nieuwe inzichten opleveren dan nu te starten in de praktijk. • Gezien de geboekte voortuitgang, de wilskracht en de gevonden samenwerking vinden wij dat dit BewonersBedrijf binnen dit experiment een kans moet krijgen, zelfs al zijn er twijfels over de haalbaarheid. Alleen door te doen zal blijken of die twijfels kunnen worden weggenomen. Voor de drie zakelijk leiders die hun ondernemerschap zullen moeten tonen gaat in feite hetzelfde op, maar op een ander niveau. Er zijn door de commissie vraagtekens gezet bij het ondernemerschap van deze mensen, vooral op basis van het beoordelingsgesprek. Wij zien dat dit voor Nederland een nieuwe functie is waar meer voor nodig is dan goed ondernemerschap. Binnen dit experiment is het voordeel van de twijfel voor de betrokkenen ook een voordeel in de vorm van een kans.
De BewonersBedrijven die van start zijn Met trots kunnen we zeggen dat de volgende vier BewonersBedrijven officieel van start zijn gegaan. 26
LSA Jaarverslag 2013
BewonersBedrijf Heechterp-Schieringen Plaats: Leeuwarden In Heechterp-Schieringen is het eerste BewonersBedrijf van Nederland geopend: BBHS. Het BewonersBedrijf maakt van de achterstandswijk een moderne volkswijk. Ze zijn gestart met buurtcatering, preventie van afvalbijzet en de verhuur van mobiele tuintjes. Uiteindelijk is het doel reguliere banen te creëren voor de vele werkloze bewoners uit de wijk, met werk dat bijdraagt aan de leefkwaliteit van de wijk. Meer informatie is op hun website te vinden: www.bb8924.nl. BewonersBedrijf Op Eigen Houtje Plaats: Emmen In Emmerhout zijn bewoners het BewonersBedrijf Op Eigen Houtje gestart in en rondom een voormalige basisschool. De ruimtes in de school worden verhuurd aan kleine en grote organisaties en zzp’ers uit de wijk. Het gebied rondom het gebouw wordt ontwikkeld tot de Eetbare Tuin. En Op Eigen Houtje test energiezuinige technieken voor wijkbewoners. Met deze technieken zouden de woonlasten voor wijkbewoners omlaag gebracht kunnen worden. Het BewonersBedrijf wil kansen en mogelijkheden creëren voor de bewoners van Emmerhout. Ondernemerschap en gebruik van duurzame energie stimuleren. Aandacht genereren voor gezonde voeding door rond de oude school een eetbare tuin te creëren. Activiteiten aanbieden, met veel ruimte voor bewonersinitiatieven en creativiteit. Meer samenhang ontwikkelen tussen de bewoners van Emmerhout. Meer informatie is te vinden op: www.opeigenhoutje.info. BewonersBedrijf Berflo-Es Plaats: Hengelo Het BewonersBedrijf start met verschillende projecten die aansluiten bij de behoeftes en wensen van de bewoners uit de wijk Berflo Es. Het eerste project waarmee het BewonersBedrijf zichtbaar wordt in de wijk is de Berflo BalieBus; een oude SRV-wagen die is omgebouwd tot een mobiele ontmoetingsruimte waar bewoners terecht kunnen voor een praatje en informatie. De Berflo Bestelbus is een elektrische auto met chauffeur die door de bewoners gehuurd kan worden voor een vast bedrag per kilometer. Berflo Boerderij richt zich op stadslandbouw, Berflo Beheer zal zich richten op beheer van buitenruimte en het Berflo Naaiatelier doet zowel verstelwerk als grotere naaiopdrachten. Meer informatie is te vinden op: www.berflobedrijf.nl/
2. Projecten
27
BewonersBedrijf Malburgen Plaats: Arnhem In Malburgen starten bewoners een BewonersBedrijf in een voormalig verzorgingstehuis, het Bruishuis. Het BewonersBedrijf neemt de exploitatie van 135 eenheden over. Met de winst uit deze exploitatie worden sociale projecten in de wijk gerealiseerd. Daarbij kunnen huurders een korting op de huur ontvangen in ruil voor inzet in de wijk. Op die manier wordt erg veel vrijwillige inzet gerealiseerd in deze aandachtswijk. Meer informatie is te vinden op: www.linkedin.com/groups?gid=2357116&trk=group-name
Overdracht kennis en informatie In 2013 is er zeer veel persaandacht geweest voor de BewonersBedrijven. Van het RTL-journaal tot het NCRV-programma Altijd wat!. En van de Volkskrant tot de lokale pers: men had grote interesse voor de innovatieve pioniers. Zelf heeft het LSA ook veel informatie verspreid over dit experiment in het algemeen, over de individuele BewonersBedrijven en over het recht om invloed te hebben op je directe leefomgeving. Er is verder gebouwd aan de website van het project. De site is tevens in het Engels vertaald. Er zijn grote artikelen over BewonersBedrijven verschenen in het kwartaalblad LSA BewonersBerichten. Daarnaast is er een praktijkdag gehouden met als titel: Praktijkdag BewonersBedrijven: Sociaal ondernemerschap in transitie. Hierin stond alle opgedane kennis over BewonersBedrijven centraal. Lees meer over deze dag in paragraaf 1-4.
2-5 Europees netwerk Community Enterprises Op initiatief van de Britse samenwerkingspartner Locality heeft het LSA zich aangesloten bij het EU programma ‘Europe for Citizens’ dat de opmaat moet vormen voor de samenwerking tussen een aantal non-profitorganisaties die in eigen land werken aan de (economische) veerkracht van wijken en buurten. Het gaat naast Locality en LSA om Fritidsforum (Zweden), Aieplous (Griekenland) en de Finse Federatie van Settlements (Finland). Doel is onderlinge samenwerking en uitwisseling van lokale praktijken en beïnvloeding van Europese regelgeving ten aanzien van de (economische) veerkracht van wijken en buurten, community enterprises spelen hier een belangrijke rol in. De pilot wordt medegefinancierd door de EU en is van start gegaan in augustus 2012 en duurde tot en met juni 2013. In november 2012 zijn alle deelnemende partners in Bristol bijeen geweest voor het startoverleg. Er is in 2013 een aantal 28
LSA Jaarverslag 2013
internationale bijeenkomsten en uitwisselingsbijeenkomsten gehouden. Het LSA heeft twee landen bezocht, waar een groot aantal projecten en community enterprises bezichtigd zijn en waar stevige gesprekken met bewoners en professionals op het programma stonden. Naar Finland ging het LSA met een afvaardiging van 4 mensen. Naar Engeland zijn 6 mensen van het LSA afgereisd. Dit waren vooral mensen die betrokken zijn bij het project BewonersBedrijven, ofwel in de begeleiding ofwel als bewoner met een BewonersBedrijf. In Nederland hebben we een internationaal gezelschap verschillende bewonersprojecten laten zien en zijn we op meerdere excursies geweest, hier waren 10 mensen van het LSA bij betrokken (zowel van het secretariaat als van het LSAplatform). De pilot werd afgesloten met een tweedaagse conferentie van alle partners op 7 juni 2013 die door het LSA in Nederland georganiseerd werd. 15-16 februari
Kemijarvi, Finland
Europe for citizens
Peer review
20-22 maart
Leeds, Engeland
Europe for citizens
Peer review
4-5 april
Arnhem/Amsterdam,
Europe for citizens
Peer review
Europe for citizens
Slotconferentie
Nederland 6-7 juni
Utrecht, Nederland
Resultaat Op alle bijeenkomsten en excursies is er veel van elkaar geleerd. We hebben gezien waar de verschillen zitten in wijkaanpak en grotestedenbeleid, maar ook welke overeenkomsten er zijn. We hebben de banden met elkaar goed aangehaald en elkaar input en info kunnen geven. De slotconferentie op 7 juni in Utrecht van het uitwisselingsproject was getiteld: ‘Fostering a Citizens’ Europe’. De bijeenkomst werd georganiseerd door het LSA en ging over de veerkracht van buurten en wijken. We deelden op deze slotconferentie ervaringen en ideeën over burgerkracht en burgerinitiatief met onze Europese partners (UK, Griekenland, Finland, Zweden) en geïnteresseerde Nederlandse bewoners, politici, ambtenaren en beroepskrachten.
2. Projecten
29
30
LSA Jaarverslag 2013
3 Communicatie Communicatie speelt een grote rol in de organisatie. Ons communicatiebeleid heeft verschillende doelstellingen. We communiceren om onze achterban op de hoogte te houden van de ontwikkelingen binnen het LSA, in het overheidsbeleid en in de wijken. En we communiceren met het doel om (potentieel) geĂŻnteresseerden te informeren over de mogelijkheden, rol en de positie van bewoners binnen het bestaande overheidsbeleid. De digitale communicatie speelt een steeds grotere rol ten opzichte van de gedrukte media. Ons communicatiebeleid is erop gericht om de digitale media en de traditionele media elkaar te laten ondersteunen.
3-1 LSA Bewonersberichten Ons kwartaalblad LSA BewonersBerichten bericht over ontwikkelingen in de wijken, in het overheidsbeleid en binnen het LSA. Dit gebeurt in de vorm van reportages, interviews, kort nieuws en achtergrondverhalen. Een abonnement op het blad is voor bewonersorganisaties en andere betrokkenen bij het stedelijk vernieuwingsbeleid en het achterstandsbeleid kosteloos af te sluiten via de website. Daarnaast zijn de verschenen nummers te downloaden en door te bladeren op onze website. In 2013 is er in het blad veel aandacht geweest voor de minder traditioneel georganiseerde bewonersgroepen en voor wijkondernemingen en BewonersBedrijven. In het magazine werd aandacht gegeven aan innovatieve en pionierende bewonersgroepen of initiatieven, met als doel andere bewoners te inspireren. De traditionele achterban van het LSA komt ook ruim aan bod in het blad dat als ondertitel ‘Het vakblad voor bewoners’ draagt. Hoe deze bewonersorganisaties hun wijk representeren en omgaan met de veranderende rol van de overheid is een onderwerp waar meermalen aandacht voor is geweest.
Resultaten Met het magazine zorgen we voor overdracht van successen van bewoners en bewonersorganisaties. We geven uitleg over het beleid. We genereren publiciteit voor onze eigen bijeenkomsten en activiteiten, en we verspreiden opgedane kennis. Het magazine heeft een belangrijke functie: we zenden informatie en vragen om respons via het blad. De bladformule is hetzelfde gebleven. Korte en 3. Communicatie
31
langere artikelen worden afgewisseld, er komen veel bewoners aan het woord en ingewikkelde materie wordt op een begrijpelijke wijze verwoord. Binnen de formule wordt veel doorverwezen naar het internet. Bij verschillende artikelen staan verwijzingen naar de site waar meer informatie over het onderwerp te vinden is. De bedoeling is dat de verschillende media elkaar versterken en dat ge誰nteresseerden nog makkelijker de informatie kunnen vinden die ze nodig hebben. Het aantal abonnees is nagenoeg gelijk gebleven (1500). De bezoeken aan het digitale blad zijn echter flink toegenomen (met 47 procent). Het blad is vier maal uitgekomen en dat is gelijk aan ons beoogde resultaat voor 2013.
3-2 Internetsites Het LSA heeft het jaar voor dit verslagjaar vele online veranderingen doorgevoerd. De drie belangrijkste websites van het LSA zijn in het open source content management system WordPress gebouwd. Dat bracht eenmalig een investering met zich mee, maar was, zoals verwacht, in 2013 goedkoper in onderhoud. Het is voor de communicatiemedewerker mogelijk om zelf content toe te voegen, ook is dit systeem met relatief kleine investeringen up to date te houden. De nieuwe site is sneller en overzichtelijker dan de vorige en biedt de mogelijkheid om informatie eenvoudig te delen via social media als Facebook en Twitter. We zien dan ook een flinke toename in websiteverkeer. In totaal zijn er 26.512 bezoeken aan onze websites geweest in 2013.
Resultaten sites kanwel.nl De site wordt goed benut door de buurtcoaches. Buurtbewoners gaan er naar toe om te kijken naar de voortgang van een initiatief. Op de hernieuwde site is het makkelijker gemaakt om de agenda te beheren en om artikelen te delen via social media. Daar wordt goed gebruik van gemaakt. Er is een bijzondere groei in het aantal bezoekers (51 procent meer). Dit lijkt niet logisch, het project is iets kleiner geworden dan het jaar ervoor. Maar er staan nog vele voorbeelden van geslaagde bewonersinitiatieven op uit het verleden. We kunnen dus concluderen dat veel mensen de site gebruiken als naslagwerk en inspiratiebron op het gebied van bewonersinitiatief.
32
LSA Jaarverslag 2013
lsabewoners.nl Op deze site is heel gerichte informatie over onze organisatie en zijn projecten te vinden. Op de site staan de projecten die het LSA uitvoert duidelijk omschreven, de ontwikkelingen van de projecten worden bijgehouden, onze publicaties zijn allen te bestellen op de site, enkele publicaties zijn online te downloaden, de bijeenkomsten die we organiseren staan op de site, inclusief uitnodigingen en verslagen achteraf. Ook zijn onze nieuwsberichten, onze persberichten en onze nieuwsbrieven te lezen op de site. Via een actuele blog wordt de betrokken achterban op de hoogte gehouden van het reilen en zeilen van de organisatie. De site heeft een behoorlijk groei in bezoekersaantallen ten opzichte van het jaar ervoor (23 procent).
bewonersbedrijven.nl Deze site is pas in juli 2012 online gegaan, het is dus logisch dat er een flinke groei in bezoekersaantallen is gerealiseerd (97 procent). De site is in 2013 voortdurend actueel gehouden en dat is bij een experimenteel project van groot belang. Nieuwe inzichten worden gedeeld en nieuwe (kandidaat-)BewonersBedrijven zijn op de site te vinden. Er worden ook doorlinks gegeven naar de sites van de BewonersBedrijven. Via social media wordt veel aandacht gegenereerd voor de site.
3-3 Twitter In 2013 is het LSA nog meer het instrument Twitter gaan inzetten. Het LSA gebruikt het instrument met name om bijeenkomsten en projecten te promoten, nieuwe contacten op te doen, kennis te delen en aandacht te vragen voor pers- en blogberichten. Ook willen we met ons account aandacht genereren voor projecten en bijeenkomsten van derden. Er zijn nu meerdere twitteraccounts actief voor het LSA. Voor de vereniging twitteren @lsabewoners @ThijsvM @BewonersBedr @projectkanwel. In 2013 hebben we onder het account @lsabewoners ruim 900 keer getweet. Het aantal volgers is gegroeid van 700 naar 1100. De tweets van LSAbewoners worden vaak retweeted, waardoor het bereik nog veel groter is. Daarnaast staan we op meerdere gezaghebbende lijsten waardooor onze tweets gericht op de goede plekken komen. Het is ons ook dit jaar gelukt om op de Landelijke Bewonersdag trending topic te worden met #LBD13. Dankzij Twitter heeft het LSA nieuwe mensen en organisaties aan zich weten te binden. 3. Communicatie
33
Ook BewonersBedrijven en het project Kan wĂŠl! hebben een eigen twitteraccount. Met name het account van Bewonersbedrijven: @bewonersbedr wordt actief gebruikt. Dit account is pas eind 2012 van start gegaan en had aan het begin van dit verslagjaar pas enkele tientallen volgers. Nu zijn dat er 325. Er is in 2013 480 maal getweet vanuit dit account. Er is tijdelijk een wekelijks Twitterspreekuur geweest waar mensen met vragen over dit innovatieve project terecht konden. Dit spreekuur heeft voor nieuwe relaties en verbindingen gezorgd.
3-4 Facebook Het LSA heeft dit verslagjaar een Facebook-pagina geopend. Hier worden alle tweets en alle evenementen van het LSA vermeld. Onze focus ligt nog steeds op onze eigen website omdat mensen daar veel meer informatie kunnen vinden. Maar voor snelle communicatie en het delen van informatie en links wordt Facebook flink gebruikt. Het account is begin 2013 opgezet en heeft nu 401 vrienden.
3-5 Publicaties Het LSA geeft naast het kwartaalblad LSA Bewonersberichten (zie 3-1) meerdere publicaties uit. Deze zijn allemaal te bestellen of te downloaden via de website.
Manifest van de Actieve Wijkbewoners Met vele honderden bewoners is geschreven aan het Manifest van de Actieve Wijkbewoners. In dit Manifest beschrijven bewoners uit aandachtswijken onder welke rol zij de sleutelrol in de wijkaanpak op zich willen nemen. Het LSA heeft het document opgesteld omdat de wijkaanpak zich in een kritische fase bevindt. Er is nog maar weinig geld voor. Zowel woningcorporaties als het kabinet geeft er minder aan uit. Ook op welzijn en welzijnswerkers wordt flink bezuinigd. Daardoor is de inzet van bewoners belangrijker geworden. Het Manifest werd op de Landelijke Bewonersdag op 10 december 2011 ter plekke opgesteld. Op de Landelijke Bewonersdag is het Manifest van de Actieve Wijkbewoners uitgereikt aan de toenmalige minister Piet Hein Donner in de Eusebiuskerk in Arnhem. Het Manifest is te downloaden op onze site.
34
LSA Jaarverslag 2013
Onderzoeksrapport Pilot Bewonersmonitor Krachtwijken Het LSA heeft in 2010 een pilot-onderzoek laten doen naar de beleving van bewoners van de wijkaanpak. Zien ze verbeteringen in hun wijk of niet? Welke rol hebben ze zelf en wat verwachten ze van alle betrokken partijen. Dit onderzoek is gedaan in de drie wijken: Amsterdam Oost, Groningen Korrewegwijk en Dordrecht Wielwijk/Crabbehof. Het onderzoeksrapport is te downloaden op onze site.
Wijkadoptie Kamerleden. Al 15 jaar even simpel als doeltreffend In 2010 hebben wij een evaluatie van ons project Wijkadoptie Kamerleden gehouden. De bevindingen van bewoners en Kamerleden zijn verzameld in een publicatie. Het boekje wordt gebruikt om bewoners en Kamerleden te informeren over het project. Het is kosteloos op te vragen bij het LSA-secretariaat.
Kwaliteitskaart Bewonersparticipatie Het LSA heeft de inzet van gemeenten in de bevordering van bewonersparticipatie in krachtwijken laten onderzoeken. Het LSA heeft het onderzoek dat het heeft laten doen, omgezet in overzichtelijke kaartenwaaiers: Kwaliteitskaart Bewonersparticipatie 2008 en Kwaliteitskaart Bewonersparticipatie 2009. Deze waaiers zijn via de website van het LSA te bestellen.
Kan wél! Mensen in beweging Je wilt je inzetten voor je buurt. Wat moet er dan gebeuren en hoe pak je dat aan? In dit boekje staan praktische tips over hoe je kunt beginnen, hoe je andere mensen bij je ideeën kunt betrekken, wat mogelijke valkuilen zijn en wat de kwaliteiten van mensen en de hulpmiddelen zijn waarvan je gebruik kunt maken. Het boekje is een vertaling van Getting Self-propelled van Tony Gibson dat hij heeft geschreven voor de Scarmantrust, de Engelse organisatie die Can Do uitvoert. Het boekje is via de website van het LSA te bestellen.
Wijkontwikkeling op eigen kracht Wijkontwikkeling op eigen kracht is hét boek over de ABCD-aanpak. Het is van groot praktisch nut voor bewoners en allen die hen willen steunen. Het is een bewerkte vertaling van Building Communities From The Inside Out. De auteurs John Kretzman en John McKnight deden jarenlang onderzoek in de aandachtswijken in de grote steden van de Verenigde Staten. Op grond daarvan ontwikkelden ze een strategie voor de wijkaanpak die in dit praktisch handboek in klare taal uiteengezet wordt. Het oorspronkelijke boek is vertaald en bewerkt door het LSA in samenwerking met Fontys Hogeschool Sociaal Werk Eindhoven. De gratis pdfversie is via de website van het LSA te bestellen. 3. Communicatie
35
36
LSA Jaarverslag 2013
4 Organisatie Het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners (LSA) is een landelijke vereniging waarbinnen bewoners samenwerken om de leefbaarheid in hun wijk te vergroten. De vereniging bestaat uit een platform van bewoners, een bestuur en een secretariaat.
4-1 Bewonersplatform Het bewonersplatform is het hart van onze vereniging. Het is het hoogste orgaan van de vereniging LSA en tevens de formele verenigingsraad. Het bestaat uit 68 actieve bewoners die formeel of informeel georganiseerd zijn in een bewonersgroep die zich bezighoudt met het bevorderen van de leefbaarheid in een stadswijk. De leden komen uit wijken uit het hele land en het platform heeft daarom samen een goed beeld van het grotestedenbeleid in Nederland. Met het platform worden alle LSA-activiteiten besproken. De activiteiten worden deels ook uitgevoerd met de leden van dit platform.
LSA-platformvergaderingen 16 maart (jaarvergadering) 1 juni 5 oktober 18 januari 2014 (verplaatst naar deze datum ivm agenda bewoners)
Resultaten: Er is intensief informatie en kennis gedeeld. Er is onder meer veel gesproken over de rol van de overheid in deze tijd, over de rol van actieve burgers. De nieuwe projecten Zelfbeheer van wijkaccommodaties (start in 2014) en BewonersBedrijven zijn veel aan bod gekomen. Het platform is in het verslagjaar drie maal bij elkaar geweest in Utrecht, een vierde platformvergadering is verplaatst naar januari van 2014. Dit was gedaan omdat veel leden aangegeven hadden niet aanwezig te kunnen zijn op de geplande datum in december. Een hoge aanwezigheidsgraad was wel van belang, aangezien er een officiĂŤle statutenwijziging werd voorgelegd. Die is alleen rechtsgeldig als minimaal twee derde van de leden aanwezig zijn. De statutenwijzigingen zijn net als de wijzigingen die in het huishoudelijk regelement zijn doorgevoerd het resultaat van vele overleggen, werkgroepen 4. Organisate
37
en bijeenkomsten van LSA-platformleden, het LSA-secretariaat en het LSAbestuur (zie 1-4 en 1-5). De belangrijkste besluiten zijn: 1. De naamsverandering van Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken naar Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners. 2. De verschuiving van een vereniging voor bewoners, naar een vereniging van bewonersgroepen en bewonersorganisaties. 3. De aanpassing en herformulering van onze missie en visie. 4. De verplichte jaarlijkse lidmaatschapsbijdrage voor lidorganisaties.
4-2 Bestuur Ons bestuur bestaat uit bewoners uit de stadswijken en toegevoegde leden die vanwege hun kwaliteiten en netwerken zijn gevraagd. Er is in het kalenderjaar een wijziging in het bewonersbestuur opgetreden. Melek Usta is afgetreden wegens een te drukke agenda, Pettra-Eszter van Beveren is voor haar in de plaats gekomen. Mw. Joke Bakker voorzitter (Emmen) Mw. Maria Yigit secretaris (Enschede) Mw. Marion van Beurden penningmeester (Eindhoven) Dhr. Harry Brinkerink algemeen bestuurslid (Deventer) Dhr. Pieter Jan Biesheuvel bestuursadviseur Mw. Pettra-Eszter van Beveren bestuursadviseur Dhr. Hassan Najja bestuursadviseur In het verslagjaar heeft het bewonersbestuur van het LSA meermalen overleg gevoerd met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. over de voortgang van activiteiten, samenwerking en actuele ontwikkelingen.
4-3 Personeel Het personeel van het LSA bestaat uit het LSA-secretariaat, personeel van het project BewonersBedrijven en de Kan wĂŠl!-buurtcoaches. De omvang van het LSA-secretariaat in januari 2012 was 4 fte, dat is gestegen naar 4,54 fte op 1 januari in 2013.
38
LSA Jaarverslag 2013
Het vaste personeel is in dienst van het WGI te Rotterdam en gedetacheerd bij het LSA.
Personeelsomvang in 2013 LSA secretariaat H. Cornelissen
directeur (106%)
C. den Hoedt
financieel medewerker (50%)
H. de Vlieger
administratief medewerker (56%)
P. Koopman
stafmedewerker communicatie (66%)
T. van Mierlo
stafmedewerker (100%)
A. van Nieuwamerongen projectmedewerker (78%) H. de Vlieger administratief medewerker (56%)
In dienst in 2013 S. Verdonschot tijdelijk medewerker organisatie (60%)
Uit dienst in 2013 A. van Nieuwamerongen
projectmedewerker (78%)
S. Verdonschot tijdelijk medewerker organisatie (60%)
Externe inhuur F. van Olden
projectmedewerker
Project BewonersBedrijven
In dienst in 2013 M. Kruijt
projectmedewerker (80%)
R. van Weeren
projectmedewerker (40%)
Uit dienst K. Jeuring
projectmedewerker (89%)
Externe inhuur N. Estejé Project: Kan wél!
Kan wél! buurtcoaches Externe inhuur K. Keuren
buurtcoach
J. Wesemann
buurtcoach
Kan wél! in dienst in 2013 M. van ’t Hul
buurtcoach (33%)
R. Oblijn
buurtcoach (33%)
Kan wél! uit dienst in 2013 M. van ’t Hul
buurtcoach (33%) 4. Organisate
39
4.4 Werkzaamheden LSA-secretariaat Organisatie bijeenkomsten: • 4 bijeenkomsten bewonersplatform; • 4 bijeenkomsten bestuur; • 16 regionale, landelijke, en internationale bijeenkomsten; • 13 bijeenkomsten werkgroepen (werkgroepen ter voorbereiding van onder meer: statutenwijzigingen, Landelijke Bewonersdag, project Bewonersdeskundigen, BewonersBedrijven). Daarnaast: • voorbereiding, ontwikkeling en uitvoering activiteiten en projecten, in samenwerking met leden van het bewonersplatform; • maken van verslagen en notities voor onze bijeenkomsten; • maken van notities, werkplannen, evaluaties, artikelen, folders en toespraken; • beleidsinformatie over landelijke ontwikkelingen op het gebied van bewonersparticipatie, grotestedenbeleid en wijkenaanpak bewerken en leesbaar aanbieden aan bewoners in de steden; • informatievoorziening over zelfbeheer en over experiment BewonersBedrijven; • informatievoorziening over bewonersparticipatie binnen bestaand beleid aan derden; • contacten onderhouden met vele landelijke instellingen en organisaties; • werkbesprekingen met subsidiegevers; • initiëren onderzoek naar bewonersparticipatie; • samenwerken en contacten onderhouden met lokale instellingen, gemeenten en bewonersorganisaties; • bijdrages leveren aan conferenties, bijeenkomsten en werkgroepen van derden; • projectmanagement; • redactie LSA BewonersBerichten, publicaties, nieuwsbrieven, persberichten, informatiedossiers en websites; • financiële administratie en budgetbewaking.
4-5 Financiële verantwoording Vereniging LSA
40
LSA Jaarverslag 2013
LSA Activiteiten Inkomsten, subsidies en bijdragen Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties / Directie Woon- en Leefomgeving Gemeenten, bijdrage activiteiten Bijdrage partners Bewonersdag 2013 (Gem. Eindhoven en corp. Woonbond, Woonstg. ‘t huis en Trudo) Inkomsten Praktijkdag Dotatie bestemmingsreserve Jubileumconferentie
442.679 3.000 37.000 2.125 29.138
Totaal
513.942
Uitgaven, kosten en reserveringen Personeel LSA Huisvestings- en organisatiekosten Activiteiten Afschrijvingen
284.307 68.001 197.071 3.644
Totaal
553.023
Rentebaten Rentelasten en bankkosten Resultaat Doorbelastingen aan projecten (BewonersBedrijven en Kan wél!) Resultaat LSA na bijzondere baten/lasten
7.599 -1.029 -32.511 61.644 29.133
Inkomsten BewonersBedrijven Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties / Directie Woon- en Leefomgeving Dotatie bestemmingsreserve Bewonersbedrijven Rente inkomsten Overige inkomsten
103.196 22.156 16.821 449
Totaal
142.622
Uitgaven Landelijke ondersteuning Uitgaven Directe ondersteuning
130.759 11.863
Totaal
142.622
Resultaat Bewonersbedrijven
0
Inkomsten project Kan wél! Opdrachtgevers Kan wél! (woningcorporaties en gemeenten)
142.300
Totaal
142.300
Uitgaven en reservering Project Kan wél! Personeelskosten Kan wél! Organisatiekosten Activiteitenkosten Totaal Doorbelastingen Overige baten / lasten
86.513 1.864 12.103 100.480 22.644 304
Resultaat Kan wél!
18.872
Resultaat LSA Resultaat Bewonersbedrijven Resultaat project Kan wél! Bijzondere baten/lasten (EU project, vrijval wachtgeld, nagekomen baten) - afgerond
29.133 0 18.872 12.580
Resultaat Vereniging LSA 2013
60.585
Het LSA is een zelfstandige vereniging. Het financieel overzicht geeft inzicht in de besteding van de inkomsten en de subsidies die aan het LSA zijn verstrekt. De financiĂŤle administratie wordt gevoerd door het bureau van de vereniging. De accountantscontrole is uitgevoerd door Flynth audit te Woerden.
42
LSA Jaarverslag 2013
Bijlage 1: Ledenlijst LSA Platform in 2013 NAAM
ORGANISATIE
PLAATS
Ad van der Sanden
Stichting Woensel-West
Eindhoven
Ada van den Bersselaar
Wonen en Leven Nieuwland
Schiedam
Albertien Schoots
Stichting Woensel-West
Eindhoven
Alex en Bep Ebing
Transvaal Haagse Hopjes
Den Haag
Anja Snabel
Wijkbeheer IIplein/Vogelbuurt
Amsterdam
Annie Janbroers
Wijkbeheer IJplein/Vogelbuurt
Amsterdam
Ans van Duijn - Bon
Wijkraad Nieuw Overdie
Alkmaar
Arie van Zanten
OKBZ
Dordrecht
Arthur Wennekes
Atolwijk
Lelystad
Bien Hofman
Vitaal Pendrecht
Rotterdam
Cees Balk
Bewonersorganisatie Slachthuisbuurt
Haarlem
Christa Hartemink
Wijkplatform Arnhemse Broek
Arnhem
Ciska Arnold
Buurtplatform Malburgen
Arnhem
Ciel Annegarn
Wijkplatform de Vergt
Zaltbommel
Cor Loos
Stichting Wijkorganisatie Holtenbroek N.U.
Zwolle
Eline Engelhart
Wijkorganisatie De Ring
Tilburg
Elly van Westerlaak
Bewonerscommissie de Linie
Amersfoort
Erwin Stam
BewonersBedrijf Poelenburg
Zaandam
Fridus van den Berg
Wijkcentrum Schieringen
Leeuwarden
Geert Walgemoed
Wijkraad Berflo Es
Hengelo
Ger Hoogenberg
Huurdersvereniging Kanaleneiland
Utrecht
Hans Haubrich
Indische Buurt
Amsterdam
Hans Kregting
Huurdersbond Ede e.o.
Ede
Harry Brinkerink
Kopgroep van de Kolonisten
Deventer
Harry Deloo
Stichting MSP
Heerlen
Hennie Kranenburg
Vrijwilligersoverleg Wielwijk
Dordrecht
Herman Oomen
BewonersBedrijf Poelenburg
Zaandam
Jaap Jonker
Bijlmer Bewonersraad
Amsterdam
Jacqueline Ravestein
Bewonersorganisatie het Nieuwe Westen
Rotterdam
Jan Paulssen
Wijkvereniging Zorgvlied Totaal
Tilburg
Jannie Broekman
Wijkraad Nieuw Overdie
Alkmaar
Johan Wolters
Velperweg e.o.
Arnhem
John Gerrits
Wijkplatform Sanderbout
Sittard
Joke Bakker
Wijkbelangen Emmerhout
Emmen
Jozef Swaters
Wijkraad Velve/Lindehof
Enschede
Kantikoemarie Kisoensingh
Bewonersorganisatie Bloemhof
Rotterdam
Karl Noeller
Bewonersorganisatie Schilderswijk
Den Haag
“de Paraplu�
Bijlagen
43
NAAM
ORGANISATIE
PLAATS
Kees Heemskerk
OBB - Wijkraad Boschveld
Den Bosch
Leo Olffers
Ouderen belangenvereniging
Den Haag
De Laakse Lente
Lidy Gooren
Wijkplatform Brukske
Venray
Magda Jongejan -
Wijkraad Schermereiland
Alkmaar
Maria Yigit
Wijkraad Velve-Lindenhof
Enschede
Marian van Rooy
Buurtplatform Malburgen
Arnhem
Marianne Wolfs
Bewonersorganisatie Zuidwijk
Rotterdam
Marion van Beurden
Buurtplatform Bennekel Belang
Eindhoven
Maurits Acket
BCOB De Woonplaats
Enschede
Meta Korving
Wijkbelangen Emmerhout
Emmen
Miriam Rasoelbaks
Bewonersorganisatie Nieuw Meerwijk
Haarlem
Mirry Dijkstra
Indische Buurt Community/W.O.O.
Amsterdam
Petra van Duijnhoven
Wijkplatform Brukske
Venray
van Bommel
Priscilla Beikes - Rookmaaker Bewonersorganisatie Bloemhof
Rotterdam
Raquib Jaheruddin
Wijkkrant Hatert
Nijmegen
Ria Bouwen
Wijkplatform Arnhemse Broek
Arnhem
Ria Haesen
Buurtplatform Wittevrouwenveld
Maastricht
Rick Timmer
Belangen Organisatie Charloisse Lagedijk
Rotterdam
Rieks Westrik
Vitaal Pendrecht
Rotterdam
Rob de Jager
Bewonersorganisatie Slachthuisbuurt
Haarlem
Rob Ravestein
Bewonersorganisatie het Nieuwe Westen
Rotterdam
Silly Udema-Slijm
Wijkbelangen Delfzijl Noord
Delfzijl
Siska van der Laan
Wijkbelangen Delfzijl Noord
Delfzijl
Stanley Tjin-a-Kwie
Den Bosch - Hambaken
Den Bosch
Thea Verdijk
Stichting Bewoners Budgetgroep
Nijmegen
44
Neerbosch Oost
Theo Vermeer
Stichting de Zevensprong
Nijmegen
Tineke Vedder
Wijkraad Schermereiland
Alkmaar
Wil Braat
Vrijwilligersoverleg Wielwijk
Dordrecht
Willy van Leeuwen
SOBO
Schiedam
Wim Beks
Wijkplatform Brukske
Venray
Wim Hoogendoorn
Huurdersvereniging Kanaleneiland
Utrecht 
LSA Jaarverslag 2013
Bijlage 2: Overzicht adoptiekamerleden en hun wijken PLAATS
WIJK
KAMERLID
Amsterdam
Bijlmermeer
Tanja Jadnanansing
Den Helder
Nieuw Den Helder
Ybeltje Berckmoes - Duindam
Leeuwarden
Valeriuskwartier
Aukje de Vries
Amersfoort
SGLA
Rene Leegte
Almere
Stedenwijk
Pieter Heerma
Eindhoven
Woensel West
Martijn van Dam
Eindhoven
Doornakkers
Martijn van Dam
Leeuwarden
Heechterp-Schieringen
Lutz Jacobi
Zwolle
Holtenbroek
Eddy van Hijum
Groningen
Oosterparkwijk
Betty de Boer
Emmen
Revisited wijken
Agnes Wolbert
Middelburg
Stromenwijk
Albert de Vries
Rotterdam
Bloemhof
Tunahan Kuzu
Arnhem
Malburgen
John Kerstens
Utrecht
Overvecht
Linda Voortman
Arnhem
Klarendal
Alexander Pechtold
Ede
Ahmed Marcouch
Den Bosch
Boschveld
Madeleine van Toorenburg
Dordrecht
Oud Krispijn
Gerard Schouw
Dordrecht
Wielwijk
Marit Maij
Sneek
Sperkhem-Tuindorp
Jacques Monasch
Utrecht
Hoograven
Pia Dijkstra
Haarlem
Boerhaavewijk
Sjoera Dikkers
Rotterdam
Bergpolder
Wouter Koolmees
Culemborg
Terweijde
Remco Dijkstra
Deventer
Rivierenwijk
Kees Verhoeven
Rotterdam
Pendrecht
Duco Hoogland
Rotterdam
Agniessebuurt
Mohammed Mohandis
Veenendaal
Het Franse Gat
Carla Dik-Faber
Bijlagen
45
Tekst: LSA-secretariaat. Ontwerp: Gé Grafische vormgeving. Fotografen: Erik Kampherbeek, Pleuni Koopman en Leonie Linotte
Het jaarverslag 2013 ‘Een jaar van verandering’ is een uitgave van:
Het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners Oudkerkhof 13b, 3512 GH Utrecht Telefoon (030) 2317511 lsa@lsabewoners.nl - www.lsabewoners.nl @LSAbewoners