Maserati Drietand #9 - Dutch

#9 - JUNI 2019

DRIETAND MASERATISTI FIAMMINGHI BELGIË

Henk van Lith: een

Quattroporte: de godfather

Touring Superleggera

passie voor leer deel 1

van de sportlimousines

Sciàdipersia Cabriolet

Ghibli Ribelle

Guaranteed to make you feel like it looks.

Verken de mogelijkheden vanaf € 79.550 (*) De Maserati ‘Ghibli Ribelle’, die in een beperkte oplage van slechts 200 exemplaren wordt uitgebracht, onderscheidt zich door exclusieve designaccenten en stijlvolle interieurdetails.

De meest opvallende daarvan is de elegante mica carrosseriekleur ‘Nero Ribelle’, waarmee het design van de auto maximaal tot zijn recht komt.

Met zijn subtiele evenwicht tussen kracht, elegantie en comfort, belichaamt de Ghibli perfect de ziel van Maserati. Het mythische geluid van zijn V6-motoren. De zuiverheid van zijn strakke design.

De uitzonderlijke kwaliteit van zijn afwerking... Alles aan deze berline zet u ertoe aan uw dromen te verwezenlijken.

3 jaar garantie. Onbeperkt aantal kilometers ACG Maserati BRUSSELS Leuvensesteenweg 860 1140 Evere +32 2 669 66 70

F.M.A. ANTWERPEN Ertbruggestraat 108C 2110 Wijnegem +32 9 210 11 16

ACG Maserati GENT Ijzerweglaan 101 9050 Ghent +32 9 210 11 16

Tariefprijs van een Ghibli Ribelle Diesel op 01/01/2019. Ghibli Ribelle S Q4 aan € 100.350. Beperkte beschikbaarheid. Gecombineerd brandstofverbruik (l/100 km): 6,1 - 15,6 - CO2-uitstoot (g/km): 184 - 278. Foto’s en kleuren zijn niet bindend en kunnen variëren. Meer informatie vindt u op: WWW.MASERATI.COM V.U.: Bram Vanhengel. Maserati West-Europa. Automotive Media Centre Z. 1.Researchpark 20, 1731 Zellik.

Editoriaal Beste Maseratisti, Il futuro sembra luminoso! Maserati belooft immers de komende jaren elke 6 maanden met nieuws en innovatie op de proppen te komen. We beginnen alvast met de presentatie van de Alfieri volgend jaar in Genève. Er wordt ondertussen naarstig gesleuteld aan de nieuwe GT en Spyder ter vervanging van de huidige GranTurismo en de GranCabrio - deze laatsten zijn ondertussen alweer bijna oldtimers. Ook zal de rest van het gamma flink worden aangepakt. Boeiende vooruitzichten waar wij Maseratisti reikhalzend naar uitkijken.

Maar niet enkel Maserati zelf geniet van hernieuwde aandacht, ook onze club kent een groeiende interesse.

Zo mochten we tijdens de laatste aanwezigheid op Ciao Tongeren heel wat nieuwsgierige bezoekers op onze stand ontvangen en vliegt ons clubblad bij de dealers letterlijk de deur uit. Op is op, dus voor wie geen nummer van Drietand wil missen, is er maar één optie: lid worden.

Je clublidmaatschap zet meteen de deur open voor een oneindige reeks nationale en internationale Maserati evenementen. Naast onze eigen binnenlandse events worden we ook door onze buurlanden uitgenodigd op hun activiteiten en participeren we regelmatig in internationale meetings. In 2023 zijn we zelf het gastland voor de Maserati International Rally en de voorbereidingen staan al volop in de steigers. Het wordt ongetwijfeld een meeting om naar uit te kijken.

Dus niet twijfelen en gewoon lid worden van de vriendenclub die we geworden zijn! Tot binnenkort op één van onze volgende activiteiten?

Met Maseratistische groet Steven Decock Voorzitter Maseratisti Fiamminghi

In dit nummer 4 Collezione - deel 4: Automobilia & Memorabilia 10 Retromobile 2019 16 Quattroporte: de godfather van de sportlimousines 22 Touring Superleggera Sciàdipersia Cabriolet 26 Modena-Tokyo rally deel 2 34 Interclassics Brussel & Maastricht 39 Famosi Maseratisti #3: Jay Leno 40 Een passie voor leer deel 1: een interview met Henk van Lith 46 Meet & Greet: CSI Ghent 48 Ook dit is een Maserati #9: Timossi Hydroplane KD 1958 49 La Bella Diva: Gone in 60 seconds

Colofon: Vormgeving: Onno Hesselink Teksten: Steven Decock, Frank Rameckers, Onno Hesselink, Wim Cerstiaens, Wim Provoost, Shinichi Ekko, Alexandra Danneel, Alec Lavaerts, Hugo Lemmens Eindredactie: Wim Cerstiaens en Gretel Goessens Foto’s: Onno Hesselink, Edith Overmars, Karine Roosens, Jacques Vandecan, Cathy Debuisson, Touring Superleggera Retouches: Jacques Vandecan Omslagfoto: Onno Hesselink V.U.: Onno Hesselink, Bautersemstraat 68, 2800 Mechelen, ohesselink@luon.com

50 I Maserati su strada (Maserati’s in het wild)

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 3

4 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

C O LLE Z I O N E - D EEL 4

Automobilia & Memorabilia TEKST: FRANK RAMECKERS | FOTO’S: JACQUES VANDECAN

M

et dit artikel sluiten we de serie Collezione Maserati af. In vier delen hebben we aandacht besteed aan de verschillende vormen van het verzamelen van Maserati gerelateerde items, zoals miniaturen, documentatie en boeken. Omdat de meest gedreven Maseratisti onder ons écht alles van het merk met de drietand verzamelen, hebben we het in deze laatste aflevering over automobilia en memorabilia. Automobilia heeft alles te maken met de auto zelf, zoals Maserati-emblemen, naamschildjes, stuurwielen, klokjes, bougies, dealerborden, vlaggen en merchandise. En dan reken ik voor het gemak ook een Maserati motorfiets tot de automobilia. Memorabilia zijn dan weer meer de herinneringen aan bepaalde evenementen zoals rallybordjes, een roadbook, bekers, medailles of oorkondes, oude foto’s, club-magazine’s en posters. Of wat dacht je van tekeningen en schilderijen van je favoriete bolide of zelfs je eigen Maserati in actie tijdens een rally of op het circuit? Hebben, hebben, hebben!

Veel liefhebbers van miniaturen verzamelen ook Maserati-logo’s en typeaanduidingen zoals chassisplaatjes, plaatjes met olie en smeerschema’s of het embleem van een bepaalde carrozzeria zoals Touring, Allemano of Ghia. En laten we vooral Maserati bougies, oude zwart-wit foto’s, posters en dergelijke niet vergeten. Zelf heb ik ooit een chassisplaatje van een Mistral en het plaatje van het olie/ smeerschema gescoord op een beurs in Antwerpen.

Beleef de sfeer van weleer Voor zwart-wit foto’s van oude, vaak race-Maserati’s, zijn beurzen het walhalla. Met name de Engelse handelaren hebben vaak een map of een oude schoenendoos waar soms de mooiste Maserati foto’s in verborgen zitten. Ik kwam er een tegen van de coureur Felice Bonetto, die al pijprokend zijn Maserati A6GCM bestuurde tijdens een wedstrijd op de Nürburgring. Toen ik voor zaken in Amerika was en in Indianapolis moest zijn, bezocht ik het circuit waar dat weekend een Formule 1 wedstrijd werd verreden. De Indy 500 is voor Amerika erg belangrijk en het circuit heeft dan ook een museum waar een 400-tal Indy cars opgesteld staan. Er staat ondermeer de Maserati 8CTF, de ‘Boyle Special’. Ze hebben ook een groot fotoarchief

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 5

Maserati-motoren in de hal van clublid Patrick Hanssens © Rutger-Jan Cleiren, Bruut

waar ik op tal van Maserati- en Alfa Romeo foto’s botste. Met name de foto’s van de Maserati 8CTF de ‘Boyle Special’, die in 1939 en 1940 de Indy 500 won met Wilbur Shaw achter het stuur, spraken tot mijn verbeelding. Shaw reed na de oorlog met dezelfde Maserati in 1946 en 1947 nogmaals mee. Door technische tegenslagen kwam hij echter niet verder dan een 3e en 4e plaats. Al bij al toch een super prestatie van Maserati, want Ferrari heeft met zijn 375 de Indy 500 nooit kunnen winnen en is na één deelname zelfs nooit meer teruggekomen. Er is met de Maserati 8CTF tot 1953 succesvol geracet.

In 1930 was Maserati al eens met een tipo 26B afgereisd naar Indianapolis. In die tijd reed er naast de coureur ook altijd een mecanicien mee. Dat jaar koerste Baconi Borzacchini samen met James Rossi. Ze werden uiteindelijk 12e van de 38 gestarte auto’s, maar liepen wél 15 ronden achter op de winnaar. Het was een goede leerschool en ze kwamen in 1939 terug om met hun 8CTF de race te winnen. Uiteindelijk kon ik een 12-tal foto’s niet laten liggen, ook van enkele andere modellen. Zo tikte ik een prachtige foto uit 1930 op de kop, waar de 26B nog in het houten krat stond waarmee hij op de boot naar Amerika was verscheept. Ook de overwinningsfoto van de Boyle Special is mij zeer dierbaar. De gigantische overwinningsbeker die naast zijn Maserati staat is bijna even groot is als de man zelf. Op de zilveren beker zelf staan de hoofden van de vorige overwinnaars afgebeeld.

Niet alle foto’s waren op voorraad, maar werden me keurig nagestuurd. Ik heb ze laten inlijsten en ze kregen een ereplaats aan de muur van mijn werkkamer.

Ook Maserati bougies kom je regelmatig

6 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

tegen op beurzen, al zijn ze inmiddels wel flink prijzig. Het meeste kans om ze te vinden heb je in Italië, maar dezelfde handelaren staan ook in Essen en Parijs. Tijdens de laatste veiling van Artcurial tijdens Rétromobile in Parijs werd een beker geveild die in 1947 gewonnen was door Luigi Villoresi.

Hij werd dat jaar kampioen van Italië met een Maserati 4CL. Een prachtig stuk memorabilia dat voor € 2.710,- werd afgehamerd. Ver boven mijn budget, maar het verdient alleszins een mooie plaats in een Maserati verzameling.

Geweldig verzamelmateriaal zijn de prachtige posters waarin Maserati’s de hoofdrol spelen. Dan denk ik aan aankondigingen van evenementen in Zandvoort, Monza, Monaco en Monthléry bij Parijs. Ze blinken stuk voor stuk in een strakke lijst aan de muur van mijn garage.

Autokunst Enkele jaren geleden trof ik op de beurs van Antwerpen de bekende Nederlandse illustrator Rens Biesma aan, de vroegere huistekenaar van de Nederlandse Alfa Club. Hij heeft een groot aantal fraaie auto’s op papier en linnen op zijn palmares. Ik kocht bij hem een schilderij van Giuseppe ‘Nino’ Farina in een Maserati 4CLT van de Italian GP in 1949 op Monza en een 6-tal litho’s van Maserati’s.

Dat waren zogenaamde ghost views van een 3500GT, Ghibli, 250F, Birdcage, 6GCS en een prent met twee OSCA’s. Fraaie gedetailleerde tekeningen, die in een oplage van 500 stuks waren gemaakt voor de Engelse Maserati Club. Ingelijst zijn

Clubmagazines zijn dé bron om alles te weten te komen over ons favoriete merk.

het echte kunstwerken waar je niet op uitgekeken raakt. De details die Rens in deze litho’s heeft verwerkt maken ze tot echte topstukken. Ik had eerder ook al eens een schilderij van hem gekocht met een afbeelding van de Maserati Chubasco, een prototype uit 1990, dat echter nooit in productie is gegaan.

Doorgaans kom je deze items tegen op Classic Car- en verzamelaarsbeurzen, maar evengoed heb je geluk op een lokale brocante- of rommelmarkt. Posters, litho’s en schilderijen behoren tot de grotere items, waar je ruimte voor moet hebben. Schilderijen en ingelijste litho’s zijn dan weer perfect voor in de huiskamer. Voor dealer-schilden, lichtbakken, reclameplaten en Maserati (club) vlaggen is de garage de uitgelezen perfecte plaats. Rétromobile in Parijs besteedt al jaren aandacht aan autokunst en heeft zelfs een speciale afdeling waar kunstenaars hun vakmanschap vertonen. Schilderijen, tekeningen, foto’s, sculpturen tot collages met modelautootjes aan toe, je kunt het zo gek niet bedenken. Net zoals in boeken, is de Maserati 250F het model dat bij deze artiesten het meest tot de verbeelding spreekt. Een enkele keer kom je -met name op de Italiaanse beurzen- wel eens originele ontwerptekeningen tegen van een bekende carrozzeria of ontwerptekeningen van de fabriek. Unieke items, die ingelijst een plaats in elke verzameling verdienen. Want ze opbergen in een ladekast, daar heeft niemand wat aan. Toch?

Dealerborden De oude dealerborden, doorgaans van staal met een kleurenafbeelding of tekst in email zijn, omdat ze moesten opvallen, groot. Lichtbakken zijn dat meestal ook, al zijn er ook kleinere formaten te koop. Over het algemeen kosten ze een arm en een been, zeker als je de borden/ bakken uit de beginjaren zoekt. Een groot emaille dealerbord kost je al gauw tussen de € 4.500,- tot € 10.000,-, afhankelijk van de staat waarin het verkeert. Maar ze zijn een absolute vereiste in de betere Maserati collectie.

Er werden destijds ook borden van de andere Maserati producten zoals bougies, accu’s, lampen, luchthoorns en motoren gemaakt. Die zijn doorgaans kleiner en ideaal voor in een werkkamer. Wie het écht bont wil maken, lijst zelfs oude advertenties in. Zelf heb ik een oude reclame van een Maserati 125GTS motor hangen.

Hoe is een verzameling doorgaans opgebouwd?

Nu we het toch hebben over het tentoonstellen van deze automobilia en memorabilia is het misschien goed om eens te kijken waar de gemiddelde Maserati-verzamelaar zijn spullen een plaats geeft. Doorgaans niet in de huiskamer of het moet een mooi Maserati schilderij zijn. Ik kwam al eens een Maserati-motor tegen bij iemand in de hal van zijn huis. Bij binnenkomst heb je dan al meteen de aandacht op Maserati en de verzameling. Sommigen van ons hebben een ‘man cave’ waar we Maserati boeken, documentatie en miniaturen koesteren.

Met de klok mee: clubmagazines van Duitsland (Der Dreizack), Italie (Rivista), Nederland (Tricolore), Engeland (Trident) en nogmaals Italië (Il Tridente)

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 7

Maserati in het klein Ook een Maserati moto reken ik een beetje tot de automobilia, omdat ze vaak een decoratieve functie hebben binnen een verzameling. Eigenaren rijden er doorgaans niet mee, maar geven hun fraai gerestaureerd exemplaar liever een mooie plaats tussen de rest van hun Maserati’s. Een enkele keer kom je op beurzen of tijdens veilingen nog wel eens een ‘junior’ Maserati tegen. Deze plastic trapauto’s zijn speciaal gebouwd voor kinderen. De 250F’s of Birdcages in aluminium op schaal 1:3, voorzien van een benzine of elektromotor, zijn doorgaans gebouwd door beroemde carrozzerie in Italië zoals Allegretti uit Modena. De prijzen zijn echter niet zo ‘junior’ en kosten al snel zo’n € 50.000,-. Misschien toch beter beginnen met een plastic Granturisimo? Op beurzen zie je ook nog wel eens ‘blikken’ Maserati trapauto’s uit de vijftiger en zestigerjaren, die minstens evenveel charme hebben.

8 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

Maserati Clubs memorabilia De verschillende Maserati Clubs maken vaak zeer fraaie club-magazines en mooie borden voor hun rally’s. De magazines zijn doorgaans een mooie samenvatting van de clubactiviteiten en vertellen ook vaak over de Maserati geschiedenis en hun modellen. Mijns inziens zijn ze dé bron om alles te weten te komen over ons favoriete merk. Een houten Maserati stuur of het Cartier klokje uit de Biturbo zijn leuke decoratie stukken. Op de beurs van Maastricht kwam ik een artiest tegen, die met auto-onderdelen meubels maakte. Hij had een salontafel staan waarvoor hij een Biturbo motor had gebruikt met daarop een glazen tafelblad. Ideaal om je gasten de perfecte negroni te serveren met wat Italiaanse olijven erbij.

Ook Maserati sponsors verdienen een plaats Merken als Pirelli, Englebert, Dunlop, Shell en Magneti Marelli waren belangrijke toeleveranciers en sponsors uit de periode dat Maserati actief was op de circuits. Wie goed zoekt, vindt uit die periode soms prachtige posters. En dan is er natuurlijk

de Maserati merchandising zelf zoals pennen, sleutelhangers, kleding, caps en horloges. Vaak te bestellen via de Maserati store, maar voor horloges kun je tegenwoordig goed terecht in de INNO warenhuizen, die op hun horloge afdeling een zeer groot assortiment Maserati klokjes verkopen. Maserati heeft in het verleden zelf mooie pennensets en horloges uitgegeven. Er bestaan pennensets in een houten kistje met een deksel voorzien van een schilderijtje met een Maserati raceauto achter glas. Ze zijn zeer zeldzaam; ik ben er zelf de laatste jaren nergens meer een tegengekomen.

En jij? Waar breng jij je verzameling onder?

In een privékantoor of werkkamer? Of eerder in de garage of in je ‘man cave’? Verzamel je enkel miniatuur modellen?

Of heb je een collectie Maserati’s staan? Dan maken posters, dealerborden, vlaggen en een motor je ruimte extra gezellig.

Als échte diehard verzamelaar heb je natuurlijk een heuse man cave, volgestouwd met echt álles wat we in de afgelopen vier Collezione’s hebben beschreven. Een gezellige bar mag dan niet ontbreken. Want wat is er heerlijker dan met gelijkgestemden uren over Maserati praten bij het genot van een glas processo en een hapje?

Salute. Su tutti i collezionisti Maserati.

Ristorante dei Motori Wie de Maserati fabriek bezocht heeft, zal ongetwijfeld voor een gezellige lunch terecht zijn gekomen in Ristorante Lauro van Lauro Malaviti gevestigd aan de Viale Cero Menotti, niet ver van de fabriek. Het wordt in Modena ook wel het ‘Ristorante dei Motori’ genoemd omdat het de ontmoetingsplaats is voor iedereen die iets met auto’s de maken heeft. Dus mensen van de Maserati-, Ferrari- of Lamborghini fabrieken komen hier met hun gasten. Het is dé plek om lekker te eten en beroemdheden te spotten. Je zit gezellig omgeven door wanden vol foto’s, posters en memorabilia. Ook de club van oud F1 mecaniciens houdt hier hun jaarlijkse reünie. Ter gelegenheid van dat samenzijn worden er genummerde menukaarten uitgegeven die nu gezochte verzamelobjecten zijn geworden. De samenkomst valt altijd samen met wanneer er iets te vieren is, zoals bijvoorbeeld 90 jaar Maserati, de introductie van de 3200GT en de restauratie van de Eldorado van Panini. Daarnaast geeft Ristorante Lauro al vanaf 1996 het beroemde ‘Menu dei Motori’ uit. Het eerste jaar was dat nog een echte menukaart vol met advertenties en artikelen over wie er in en rond Modena actief is op het gebied van auto’s en autosport. Dat is het ultieme handbook voor de Maserati liefhebber die op zoek is naar specialisten. Dit jaar komt inmiddels de 23e editie uit en van het eerste dunne nummer is het uitgegroeid tot een dikke glossy. Voor de verzamelaar een must om in de collectie te hebben.

Op beide oren slapen doet u met dit Maserati kussen

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 9

RETROMOBILE

2019 TEKST: FRANK RAMECKERS | FOTO’S: EDITH OVERMARS

Woensdag 6 februari was het weer zover. Net als vorig jaar nam ik de Thalys van Brussel naar Parijs om in één dag Rétromobile te bezoeken. Eigenlijk een dag te kort, want het was aanpoten om alles goed te bekijken en in kaart te brengen op de 44e editie van de beste beurs van Europa. Het is ongelofelijk wat het team van Rétromobile ieder jaar weer bij elkaar weet te brengen. Het moet een logistieke nachtmerrie zijn om al die bijzondere auto’s op tijd Parijs binnen te loodsen en ze mooi een plekje te geven op de verschillende stands.

10 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

V.l.n.r..: twee beesten op een rij: een zilveren MC12 Corsa bij Max Girardo en een Berliet T100 van 50 ton

5000GT uit 1962, #15 van de 22 en een zilveren Sebring Tipo 2 Berliet T100 van 50 ton uit 1966, één van de 243 gebouwde modellen. Daarnaast een Spektakelstuk dit jaar was het transport van de grootste truck zilveren 3500GT uit 1960 met een unieke luchtopening links ter wereld, een Berliet T100 uit 1957 met afmetingen van 5 op het voorscherm vlak vóór de voorruit. Het klapstuk was meter breed, 5 meter hoog en 15 meter lang en een gewicht een blauw/gele 4CLT Monoposto, de ex-raceauto van Fangio. van 50 ton. Het is één van de twee overgebleven Berliet Jammer dat hij is verkocht, want de vorige Nederlandse T100’s van de vier gebouwde exemplaren, die ontworpen eigenaar had mij beloofd dat ik er een reportage over mocht waren voor in de Sahara. Het transport vanuit de Fondation maken. Recent verscheen er over deze unieke racewagen een Berliet in Lyon naar Parijs duurde 4 dagen. Gezien de afmeboek met als titel: “Maserati 4CLT, The Remarkable History of tingen is het geen truck waar je even mee over de weg kunt Chassis no 1600”. Bij Ruote da Sogno uit Italië rijden. Absoluut indrukwekkend om te zien. stond een fraaie lichtgroen metallic Mistral En dat was maar één van de vele fraaie showEen Alfa Romeo 3.7 uit 1967 en een grijze 3500GT uit 1960 met stukken. Citroën, dat 100 jaar bestaat, had al Borrani spaakwielen. Een Franse carrossier zijn showmodellen over die periode samen8C2900 werd showde er drie Maserati’s, een metallic rode gebracht, samen met Citroën Rallye auto’s. geveild voor 3500GT uit 1963, een grijze Sebring Tipo 2 uit Uitschieter was een SM uit 1971 waar de eer17 miljoen Euro 1967 en een carrosserie van een tweekleurige ste prijs mee werd binnengehaald tijdens de Mistral 4.0 uit 1966 die ze aan het restaureren Rally du Maroc. Er was zelfs een SM Cabriolet waren. De kleur crème boven en bruin aan (Mylord) te zien en een speciale expo onder de onderzijde waren fabrieks-originele kleuren, die ooit zo de naam ‘Citrocollection’ met 18 DS modellen, hoofdzakelijk gespoten waren op verzoek van een klant. Een SM Specialist met bijzondere carrosserieën, zoals die van Chapron. had twee goudkleurige SM’s met open motorkap staan om de verbeteringen te laten zien die hij had aangebracht. Ook de Zwitserse precisie SM Club de France had een stand met een witte SM. Bij een Lukas Hüni uit Zwitserland weet de bezoekers ieder jaar weer andere handelaar kwam ik dan weer een Maserati 250F tegen, te verrassen. Waren het vorig jaar de Ferrari’s en met name die ooit door Stirling Moss was bereden. Verder nog een de 250GT SWB, dit jaar was het thema Lancia met zomaar 7 metallic rode Bora, een te restaureren witte 3500 GT uit 1964 Stratos modellen, waarvan 5 Stradale’s. Het Beaulieu Motor en twee zilveren Ghibli’s 4.7, één uit 1967 voor € 239.000,- en Museum uit Engeland showde de BRM Type 15 uit 1950, een één uit 1968. Er stonden opvallend veel Ghibli’s op deze beurs Formule 1, die uit een 1.5 liter V16 motor 500Pk haalde, ongetrouwens, waaronder ook een goudkleurige Ghibli 4.9 SS uit hoord in die tijd. Ook Mini was present om de 60e verjaardag 1972. De meest opvallende Maserati voor mij was een goudte vieren van hun revolutionaire en snelle doosje uit 1959. Ze kleurige 3500GT die werd aangeboden door de Nederlandse lieten zelfs de doorgezaagde Mini zien, die toen op de Autohandelaar Classic Cars Friesland. Het betrof hier een model shows liet zien hoe vernuftig dit autootje in elkaar zat. dat in 1966 voorzien was van een andere neus en achterkant van de hand van ontwerper Luciano Mori, compleet met Maserati’s in beeld bijhorende originele papieren. Van voren leek hij op een Aston Bij Max Girardo stond een zilveren MC12 Corsa. Fiskens had Martin DB5 en dat viel nog mee. Maar de achterkant met een een rode A6GCS Barchetta staan. Maar de mooiste modellen oplopende kleine spoiler in de achterklep was mijns inziens stonden bij Hödlmayr Classic Car Center, met maar liefst 5 net iets te veel van het goede. unieke exemplaren, zoals een zilvergrijze Ghibli 4.7 Spyder uit 1970, #67 van de 83 gebouwde modellen, een blauw metallic

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 11

Met de klok mee: de goudkleurige 3500GT, in 1966 voorzien van een andere neus en achterkant van de hand van ontwerper Luciano Mori, een metallic rode 3500GT uit 1963 en een blauw metallic 5000GT uit 1962, nummer #15 van de 22.

Er werden dat weekend ook een reeks Maserati’s geveild; hieronder een kort overzichtje.

was een Porsche 356 Split Window uit 1950 die maar liefst € 805.000,- opbracht. Bonhams had opvallend veel auto’s staan die onder de € 100.000,- gingen, wat aangeeft dat de veilinghuizen op zoek zijn naar meer aantrekkelijkere auto’s voor een nieuw en jonger publiek. YoungTimers met het comfort van een moderne wagen waar men dagelijks mee kan rijden zijn meer en meer in trek. Slechts drie modellen deden meer dan één miljoen Euro, wat mijn stelling bevestigt.

RM-Sotheby’s Woensdag 6 februari, zoals gebruikelijk in een grote tent achter het Palais des Invalides. Deze eerste veiling van het weekend ging om 18:00 uur van start met 97 loten, waaronder 84 auto’s en een reeks automobilia. Een helm van Ayrton Senna uit 1990 bracht maar liefst € 162.000,- op, terwijl een van Michael Artcurial: ‘The official Sale’ Schumacher nog niet de helft deed. Een Ferrari F40 LM werd Tijdens Retromobile houdt Artcurial ieder jaar minimaal drie afgehamerd op bijna 5 miljoen Euro, terwijl een Ferrari 512BB veilingen, beginnende op vrijdag 8 februari om 14:00 uur met minder opbracht dan een Ferrari Dino. De 512BB was nochtans ‘The Official Sale’. Een 12-tal Alfa Romeo’s een veel mooiere auto. Jammer dat de OSCA werden voorgereden, met als topstuk de met een Morelli carrosserie geen koper vond, Een helm van 8C2900 Touring Berlinetta uit 1939, die werd want de auto was hét entreebiljet voor deelnaSchumi bracht afgehamerd voor bijna 17 miljoen Euro. Er ging me aan de Mille Miglia. De Mistral Coupé was ook een 3-tal Serenissima’s onder de hamer, daarentegen wel een koopje. € 52.000,- op de enige auto’s die Graaf Giovanni Volpi di Misurata nog in zijn bezit had. Dat verhaal ging YoungTimers bij Bonhams zo: in 1961 vond er een revolutie binnen Ferrari plaats, waarbij In het Grand Palais bij de Champs-Élysées startte op donderde top werd ontslagen door Enzo. Het dispuut ging over de dag 7 februari om 11:30 een Bonhams veiling van 281 loten. belangrijkste man, Girolamo Gandini, die zijn beklag had gedaan Eerst een reeks automobilia met een totaal van 139 items, bij Enzo Ferrari. Hij was in zijn gezicht geslagen door Laura, de waarna er 142 auto’s onder de hamer gingen. Er werden in vrouw van Enzo. Maar Ferrari bleef achter zijn vrouw staan. De totaal vijf Maserati’s en twee OSCA 1600GT’s geveild, beiden ontslagen top richtte vervolgens het merk ATS op en na een jaar met een uiterst zeldzame Fissore body. De OSCA Spyder met werd Graaf Volpi benaderd om medeaandeelhouder te worden. een fraaie body vond geen koper en ook een Mistral Spyder en Dat wilde hij enkel als de naam zou veranderen in Serenissima, een Sebring werden niet verkocht. Het topstuk op deze veiling

12 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

Retromobile 2019 door de bril van Philippe Murari Comme chaque année début février, la grande messe de l’automobile ancienne fait son show à Paris. Une semaine de folie émaillée par de multiples ventes aux enchères.

Een SM Cabriolet (Mylord) op ‘Citrocollection’ expo

de naam waarmee hij met zijn succesvolle renstal een goede reputatie had opgebouwd in het racen met Maserati’s. Meer bepaald met een Cooper Maserati, een Birdcage en een Tipo63.

Na het eerste prototype werd de Serenissima 358V Jet Berlinetta gebouwd, een auto die ik al enkele keren heb gezien tijdens de Vernasca Silver Flag heuvelklim. De Zwitserse eigenaar blijkt toevallig steeds in hetzelfde hotel te verblijven als waar wij ook geboekt hadden. Het is een prachtige auto die ik voor het eerst zag bij Villa d’Este. Volgende op de rol: twee ASA’s, ooit een ontwerp en ontwikkeling van Ferrari. Enzo Ferrari geloofde echter niet in het project en verkocht het model aan ASA die er een 100-tal heeft gebouwd. Verder ging er ook een Maserati A6GCS met een unieke Fiandri body onder de hamer, alhoewel het model een kopie is van de Fantuzzi. De zeldzame Serenissima’s deden het goed op de veiling en werden alle drie verkocht. Bij de ASA’s bleef alleen de Spyder onverkocht.

‘De MV-Agusta Collection’ Op zaterdag en zondag werden er nog eens drie veilingen gehouden. Op zaterdag 9 februari ging om 14:00 uur de veiling van de MV-Agusta Collection van start: 93 scooters, motoren en dergelijke met prijzen die tussen de € 1000,- en € 140.000,- werden ingeschat. De hoogste prijs werd geboden voor een 750S uit 1972, ooit van ex F1 coureur Arturo Merzario geweest: ze bracht maar liefst € 96.330,- op en dat terwijl je ook voor € 5.000,- een mooie MV Agusta kon kopen.

‘Racing, Flying & Yachting’ Op zondag 10 februari kon je bieden op posters, sculpturen, schilderijen, schaalmodellen in brons, Bugatti- en Ferrari

Arrivé par le Thalys en début de matinée, il me faut environ 40 minutes de la gare du Nord pour rejoindre le Parc des Expositions Porte de Versailles. Après avoir perdu de longues minutes au vestiaire – seul point noir dans cette organisation infaillible – je m’élance enfin dans le grand bain pour une journée de folie. Concentrons-nous sur notre marque préférée. D’année en année, l’offre des Maserati ne cesse d’augmenter, et surtout pour les modèles phares que sont les 3500, Sebring, Mistral et Ghibli. Voici un petit aperçu des autos exposées marquées du trident : Commençons par quelques magnifiques Maserati de compétition.

Chez Artcurial, la belle A6GCS/53 proposée à la vente par un de nos compatriote mais retirée car son prix de réserve (3.750.000 € ) n’a pas été atteint. Peut-être est-ce dû à son historique tourmenté ? Gregor Fisken, quant à lui exposait une voiture similaire (Châssis 2077) mais avec un passé limpide. Continuons avec la fameuse 250F (2515) ex-Tom Wheatcroft, qui se trouve encore dans son jus, et dont le tissu du baquet est plus qu’usé par les fessiers ni plus ni moins des Fangio, Mieres, Musso ou encore Moss. Plus récente, une (Châssis 005/Moteur 000129) des 12 MC12 versions Corsa avec seulement 400km au compteur. La seule dans cette teinte grise.

Venons-en aux modèles routiers. La 3500Gt blu Ischia/Connolly Rosso qui a été utilisée pour la réalisation du catalogue officiel, et ensuite vendue au chanteur italien Renato Rascel (« Arrivederci Roma »), Chez Ruote da Sogno, une des quatre Mistral (3700cc) de couleur verde gemma, ainsi qu’une 3500Gt (1960) ayant participé au premier rallye international en 1986. On continue sur le stand du hollandais Classics Cars Friesland avec une 3500Gt « After market» et ses surprenant phares sous globes. Ensuite, comment ne pas passer à côté de la sélection proposée par Hoedlmayr ClassicCarCenter : Une Ghibli Spyder 4700 BA (1970), une 3700Gti (1966) grigio Florida, une surprenante 3500Gt – Encore une - avec deux écopes supplémentaires au bas du parebrise... et la liste n’est pas terminée : Une incroyable 5000Gt Allemano de 1962 (N°15) voisine de la 4CLT (1948) aux couleurs argentines (ex-Fangio/ Campos). Des sorties de granges aussi, comme cette 3500Gt matching

De Maserati 4CLT chassis# 1600 van Fangio

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 13

numbers (1964) vendue neuve en France et seulement deux propriétaires depuis. Le stand des polonais de MBL Classics expose une étonnante Mistral 4000 (1966) bi-couleurs en cours de restauration: Rosso Rubino et bianco polo – La seule existante semble t’-il... Le couple Candini père et fils ont été aperçu tournant autour d’une des 20 premières Ghibli modèle US (1967).

Très peu de Maserati « période biturbo »; Si un magnifique coupé Shamal rouge était visible sur le stand portugais Jorcar, un horrible spyder Zagato (1986) immatriculé en Belgique (!) était proposé au prix ahurissant pour son état négligé à 25.000€... sans garantie aucune bien entendu. De plus, la fiche de présentation reprenait quelques belles coquilles : Bi-TurboT 260cv etc. Par contre, non loin de là, une très belle motocyclette Maserati T4 160 de 1956... mais affichée à 18.500€ .

Les miniatures ne sont pas en reste avec deux très belles reproductions à grandes échelles de l’iconique 250F, dont une réalisée par notre compatriote renommé Frédéric Suber. L’automobilia conserve sa cote élevée, surtout les pièces siglées Maserati telles que les diverses boîtes de bougies à 400€ /pce.

Je ne vous parlerai pas du stand de Lukas Hüni avec sa fabuleuse collection de Lancia, dont 7 Stratos, ni de Kidston qui a réussi à réunir un parterre de Miura à couper le souffle. Un coup de cœur cependant à la Lancia Stratos Zéro (1970), prototype dessiné par le maître Marcello Gandini pour le compte du carrossier Bertone. Grosse déception, faute de support de Maserati West Europe, le club français n’a pu être présent lors de cette édition, contrairement à 2018. C’est bien dommage pour une marque qui puise ses racines dans son passé. A contrario, FCA l’a bien compris vu la surface dédié aux marques Alfa Roméo, Fiat et Abarth….Allez comprendre.

Néanmoins, RETROMOBILE c’est 1000 véhicules exposés, 76000m2, 120 clubs et 630 exposants. Il est 19h et mes jambes ne suivent plus.

Dommage car, le vendredi les portes se referment seulement à 22h.

Le lendemain, après une nuit réparatrice, je me suis rendu à l’Assemblée Générale du club Maserati France. J’ai pu y rencontrer une des figures marquantes du club anglais, à savoir Michael Miles membre fondateur au début des années 70. Le sage homme, toujours bon pied bon œil, a possédé à peu près toutes les Maserati de route dont deux 5000Gt !…sans oublier des motos.

Pour ceux qui hésitent encore, je ne peux que conseiller de visiter une fois au moins ce barnum de la voiture de collection. Mais prévoyez une bonne paire de chaussures et l’achat de tickets de métro à la gare de Bruxelles-Midi !

14 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

Speciale luchtopening op de 3500GT bij Hödlmayer

folders en andere automobilia en memorabilia.

Er was één Maserati gerelateerd item, een beker van Luigi Villoresi die in 1947 met een Maserati 4CL kampioen van Italië werd, eenzelfde type auto als de blauw/gele van Fangio die op de beurs te koop werd aangeboden.

‘Vibration’ Om 13:30 uur tenslotte vond de laatste veiling van de dag plaats. Onder de noemer ‘Vibration’ werden 386 items afgehamerd. Dit keer betrof het énkel Formule 1 gerelateerde items van coureurs, zoals helmen, raceoveralls, sturen en enkele raceautodelen en F1 neuskonen. Alleen al van Michael Schumacher waren er maar liefst 12 verschillende helmen.

Een helm van Schumi van het seizoen 2000 bracht € 52.000,op en de anderen van hem meer dan € 20.000,- per stuk.

Terugkijkend op Rétromobile mogen we concluderen dat er een ruim aanbod was, maar dat de resultaten van de veilingen toch te wensen overlieten. Een aantal 3500GT modellen vonden zelfs geen koper. De markt is afwachtend ten aanzien van de ontwikkelingen op economisch vlak en de ‘groene’ golf die de potentiële kopers heeft overvallen. “Kan ik straks nog wel in mijn Maserati rijden en zullen er voor de Oldtimer-platen ontheffingen gaan komen voor deelname aan bepaalde evenementen?”.

Dat zijn vragen die door het hoofd van veel liefhebbers spoken.

Maar fraaie auto’s behoren tot ons cultureel erfgoed en het heeft geen zin ze op te sluiten in privé musea en statische collecties.

Het is tijd voor serieus lobbywerk van de B.F.O.V.; het is hun taak om ons hierbij te ondersteunen.

Al met al een beurs waar de liefhebber van Italiaanse auto’s hun hart hebben kunnen ophalen. Er stond te veel om op te noemen en we hebben maar beperkte ruimte om verslag te doen. Nooit op Rétromobile geweest? Zeker de moeite waard en met de Thalys vanuit Brussel sta je in één uur en 20 minuten in het centrum van Parijs.

RM-Sotheby’s Lot #

Model

Geschatte opbrengst

Resultaat

119

Mistral 3.7 Coupé 1965

€ 110.000,- - € 140.000,-

€ 100.000,-

125

Mistral 3.7 Spyder 1966

€ 425.000,- - € 475.000,-

€ 522.500,-

149

OSCA MT4-2AD1350 1955

€ 1.100.000,- - € 1.300.000,-

No Sale

YoungTimers bij Bonhams Lot #

Model

Geschatte opbrengst

Resultaat

282

OSCA 1600GTSpyder 1964

€ 190.000,- - € 250.000,-

No Sale

283

OSCA 1600GT2Coupé 1962

€ 125.000,- - € 165.000,-

€ 138.000,-

287

Mistral Spyder 1964

€ 450.000,- - € 550.000,-

No Sale

294

Sebring 1963

€ 200.000,- - € 250.000,-

No Sale

307

Mistral 4.0 Coupé 1967

€ 100.000,- - € 150.000,-

€ 132.250,-

324

Ghibli 4.7 1971

€ 60.000,- - € 90.000,-

€ 48.300,-

338

Citroën SM 1972

€ 40.000,- - € 60.000,-

€ 43.700,-

Artcurial: ‘The official Sale’ Lot #

Model

Geschatte opbrengst

Resultaat

69

Citroën SM 1971

€ 50.000,- - € 80.000,-

€ 53.640,-

91

A6GCS Fiandri 1953

€ 3.750.000,- - € 4.500.000,-

No Sale

92

3500GTi 1961

€ 160.000,- - € 240.000,-

No Sale

96

Ghibli 4.9L SS 1970

€ 160.000,- - € 220.000,-

€ 220.520,-

97

3500GT Spyder Vignale 1960

€ 600.000,- - € 700.000,-

No Sale

146

3500GT 1964

€ 170.000,- - € 200.000,-.

No Sale

85

Serenissima Spyder 1966

€ 1.300.000,- - € 1.800.000,-

€ 4.218.800,-

86

Serenissima Ghia GT 1968

€ 400.000,- - € 600.000,-

€ 452.960,-

87

Serenissima Agera 1967

€ 400.000,- - € 600.000,-

€ 441.040,-

88

ASA 1000GT Spyder 1966

€ 90.000,- - € 130.000,-

€ 119.200,-

89

ASA 1000GT Coupé

€ 140.000,- - € 180.000,-

No Sale

Racing, Flying & Yachting Lot #

Model

Geschatte opbrengst

Resultaat

37

Beker voor Luigi Villoresi, Kampioen van Italië in 1947 met Maserati 4CL

€ 2.000,- - € 3.000,-

€ 2.710,-

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 15

QUATTROPORTE De godfather van de sportlimousines TEKST: ALEC LAVAERTS | FOTO’S: CATHY DEBUISSON

16 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

R

eeds meer dan een halve eeuw prijkt de Quattroporte aan de top van het productgamma bij de Italiaanse autofabrikant met de drietand als symbool. Daardoor mag deze sportlimousine zich best een rasechte klassieker noemen. Een mooie lentedag leek ons het uitgelezen moment om deze prestigieuze automobiel een keertje grondig onder de loep te nemen.

Edel geslacht Graag willen we eerst even een extra woordje wijden aan de historische achtergrond van de Quattroporte. Dit iconische concept geldt reeds meer dan een halve eeuw nog steeds als de stamvader van de sportieve luxelimousines.

Want toegegeven, hoe ordinair zou het klinken mocht een ander automerk zijn berline eenvoudigweg ‘vierdeurs’, de letterlijke vertaling van Quattroporte, noemen. Doch bij Maserati neemt deze eerder banale benaming een heel andere dimensie in. De eerste generatie van deze sportlimousine zag het daglicht in 1963 op het autosalon van Turijn, een exhibitie die al snel faam maakte als ‘Salone Maserati’ vanwege de introductie van een compleet nieuw gamma door het prestigemerk uit Modena. Meteen maakte deze edele vierwieler faam als ‘s werelds snelste 4-deurs met zijn topsnelheid van 230 km/h. Meer nog, door zijn uitstekend weggedrag wist hij zelfs vele rasechte 2-deurs Gran Turismo’s mijlenver achter zich te houden. Vrijwel onmiddellijk ging het enkel opwaarts met deze nieuwe trendsetter die

uitzonderlijke dynamische kwaliteiten wist te koppelen aan de klassieke kwaliteiten van een luxelimousine. De Quattroporte ontpopte zich werkelijk als het ultieme vlaggenschip van ‘Il Tridente’ wat zich prompt vertaalde in een instant commercieel succes.

De oliecrisis in de jaren ‘70 maakte van de Quattroporte II een doodgeboren kind. Maar de prestigieuze constructeur uit Modena herpakte zich snel. Op het salon van Turijn in 1976 kon het ‘grote publiek’ kennismaken met de derde generatie Quattroporte, getekend door Giorgetto Giugiaro van Ital Design. Pas op het einde van 1978 ging de eigenlijke productie pas definitief van start. Aanvankelijk huisde er de beroemde 4136 cc grote V8 onder de motorkap. Later kon nog geopteerd worden voor de 4,9 liter. De nieuwe Quattroporte profileerde zich zo sterk dat deze al snel ongeveer de helft van de totale verkoop vertegenwoordigde. Een sterke prestatie, te weten dat het toenmalige aanbod niet minder dan 5 verschillende modellen herbergde. Het succes zette

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 17

Badend in een zee van ruimte kunnen de passagiers met volle teugen genieten van de rijkelijk aanwezige luxe.

zich in de loop der jaren voort. In de loop van 1988 verlieten de laatste exemplaren, omgedoopt tot Royale, de fabriekshallen in Modena. Pas in 1994 kwam er een opvolger. De vierde generatie typeerde zich door het elegante koetsDe eerste generatie werk naar een ontwerp van grootmeester-designer Marcello Gandini. In ’98 deed de Evoluzione-verQuattroporte zag sie zijn intrede. In 2003 volgde de 5de generatie het daglicht in 1963 van het edel geslacht der Quattroportes, ditmaal op het autosalon met een koetswerk getekend door Pininfarina. Met niet minder dan 25.256 geproduceerde exemvan Turijn plaren kende deze Maserati een bijzonder groot commercieel succes. Inmiddels prijkt de zesde generatie Quattroporte binnen het actuele gamma.

Quattroporte Op het autosalon van Detroit maakte de laatste generatie van Maserati’s superlimousine zijn debuut. Het ontwerp van de nieuwgeborene Quattroporte verloochent zijn afkomst niet. Daarvan getuigen tal van traditionele familietrekjes waaronder de typische neus voorzien van een imposante radiatorrooster met drietand, net als de ‘patrijspoorten’ vooraan op de zijflanken. Ten opzichte van zijn voorganger is deze Maserati behoorlijk gegroeid, zowel in de hoogte als in de breedte maar vooral in de lengte die met 21 cm toenam.

De dragende structuur bestaat uit gehard staal, aangevuld met supplementaire aluminium elementen. Een kwestie van het gewicht binnen de perken te houden. Net als zijn neven van het geslacht ‘Tridente’ beschikt de laatste Quattroporte

18 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

ook over een Skyhook ophanging die het toelaat de demping via elektronische weg te regelen naar believen. Om de onafgeveerde massa te beperken zijn de ophangingsdriehoeken vervaardigd in aluminium. Hierdoor verkrijg je een beduidend verbeterd wegcontact. Hoewel de Quattroporte een achterwieldrijver is, kan je de S-uitvoering verkrijgen met een vierwielaandrijving die de benaming S Q4 draagt. Een electrohydraulische Haldexkoppeling zorgt dan voor het gewenste koppel naar het voorste differentieel. Maserati biedt 3 liter V6 motoren aan in zowel benzine- als dieseluitvoering.

Ferrari De 3 liter V6 benzinemotor met dubbele turbo wordt geproduceerd door niemand minder dan Ferrari. Deze krachtbron genereert zo’n slordige 430 pk bij 5000 t/min, dat zijn er 20 meer dan de vorige versie. Ook het koppel steeg met 30 Nm wat uiteindelijk resulteert in een piek van 580 Nm. De Nieuwste Quattroporte heeft slechts 4,8 seconden nodig voor een spurt van 0 naar 100 km/h. De topsnelheid bedraagt 288 km/h. Qua vermogen perst de dieselkrachtbron er zo’n 275 pk uit bij 4000 t/min. Het koppel bedraagt 660 Nm vanaf 2000 t/min. Sinds 2016 is de dieselmotor voorzien van het AdBlue systeem, waarbij ureum samen met gedemineraliseerd water in de uitlaat gespoten wordt, wat stikstofoxiden via een katalytische weg tot zuiver stikstof en water herleidt.

De diesel, net als zijn benzinevarianten, voldoet daardoor aan de Euro 6 norm. Door toepassing van een start/stop systeem verlaagde het brandstofverbruik met 13%.

Anno 2019 onderscheidt de Quattroporte zich van zijn voorganger door een aantal duidelijke verschillen zowel wat het koetswerk als wat de binnenafwerking betreft.

Evolutie De nieuwe achttrapsautomaat, traditioneel gekoppeld met de motor, weegt 4 kg minder dan de zestrapsautomaat uit de vorige Quattroporte. Ook het remsysteem onderging een grondige aanpassing. De zogenaamde ‘dual-cast’ schijven waarin staal en aluminium verwerkt zijn tot een sterke lichtgewichtconstructie vind je terug bij zowel de S als de S Q4-uitvoering. Deze laatste, de topuitvoering, beschikt over geventileerde schijven vooraan met een diameter van 380 mm terwijl de andere versies voldoening nemen met 20 mm kleine schijven. Remklauwen met 6 zuigers vind je op alle uitvoeringen terug, net als de vele elektronische hulpsystemen waaronder een stabiliteitsprogramma dat ABS, tractiecontrole, elektronische remkrachtverdeler en een noodremsysteem omvat. Maserati voorziet de Quattroporte standaard van een dode hoek detectiesysteem. In de linkse en rechtse achteruitkijkspiegels zitten kleine camera’s gemonteerd.

Die informeren de chauffeur over al dan niet aanwezigheid van andere weggebruikers in de ‘dode hoek’.

Nog een interessant nieuwtje: het elektrisch bediende kofferslot, en het persoonlijk intelligent assistentiesysteem Siri waarbij commando’s mogelijk zijn via spraakherkenning.

Koetswerk Anno 2019 onderscheidt de Quattroporte zich van zijn voorganger door een aantal duidelijke verschillen zowel wat het koetswerk als de binnenafwerking betreft. Vooraan onderscheidt deze sportberline zich door het grotere, concave radiatorrooster geïnspireerd op dat van de Alfieri, Maserati’s spectaculaire conceptwagen. Samen met de hertekende voorbumper meten deze gewijzigde componenten de Quattroporte een scherpere neus aan. Ook de achterbumper onderging een intrinsieke wijziging dankzij extra ruimte voor de centrale ‘diffuser’. Die zorgt voor betere evacuatie van de luchtstroom onder de wagen. Een aanpassing die op zijn beurt de algemene stabiliteit bij hogere snelheden opmerkelijk verbetert. Bij Maserati spreekt over een verhoging van de neerwaartse druk met 7%.

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 19

GranLusso Men kan kiezen uit twee afwerkingsniveau’s. Zo kent men de GranLusso waarbij, zoals de naam het al laat vermoeden, de nadruk ligt op een extra luxueuze verfijning. Deze uitvoering is duidelijk herkenbaar aan de GranLusso-badges op de voorvleugels en zijschorten in koetswerkkleur. Vooraan identificeert deze luxe uitvoering zich door de chroom ‘accenten’ boven beide luchtinlaten van de voorbumper als verstelbare bimatrix LED-koplampen. Voor wat het interieur betreft kan er enerzijds gekozen worden voor lederen bekleding en anderzijds biedt Maserati een mix aan van leder en zijde. Eigenlijk betreft het hier een speciaal concept dat voortvloeit uit een nauwe samenwerking met Ermenegildo Zegna. Deze uiterst luxueuze uitvoering herbergt een interieur dat Poltrona Frau leder combineert met accenten in moerbeizijde. 3 verschillende kleurcombinaties behoren tot de mogelijkheden: zwart, natuurkleur of rood volnerfleder telkens met antracietkleurige zijde en grijze pigmenten als contrast voor de stoelen, het dashboard, de deurpanelen en de hoofdsteunen. Naar believen kan er nog extra geopteerd worden voor verschillende combinaties hout, koolstofverzel, leder, alcantara enz.

GranSport Wil je eerder de sportieve toer op dan kan je opteren voor de GranSport uitvoering. Die onderscheidt zich in een oogopslag door dito logo’s op de voorvleugels net als de blauwe inleg bij het Maserati embleem op de C-stijl. Deze trend manifesteert zich vervolgens op de drietand die, net als bij de andere versies van de Ghibli, de vernieuwde radiatorgrille siert. Onderaan zijn de accenten boven de luchtinlaten in zwarte lak uitgevoerd. Net als de GranLusso uitvoering beschikt ook deze versie over bimatrix LED-koplampen.

Audio De laatste uitvoeringen van de Quattroporte beschikken standaard over een Harman Kardon geluidsinstallatie met 10 luidsprekers en een 12-kanaalsversterker van 900 W. Voor diegene die dat nog niet voldoende vindt bestaat er nog de installatie van Bowers & Wilkins Premium als alternatief.

Testrit Het zou echt spijtig zijn om een mooie testrit door het fraaie Franse platteland ten zuidwesten van Parijs richting Chartres aan het stuur van Maserati’s toplimousine af te slaan. De Franse departementale wegen, kronkelend door het glooiende landschap van het ‘Parc du Perche’, dat zich in het departement Our-et-Loir bevindt, eigenen zich daarvoor perfect.

Om het ijs te breken leek het ons een goed idee om meteen plaats te nemen achter het stuur van de Quattroporte S Q4 GranLusso, de versie met vierwielaandrijving. Qua uitstraling verloochent Maserati’s sportlimousine zijn afkomst niet.

Hoewel de zwarte lak de visuele impressie eigenlijk een beetje verdoezelt hoe volumineus deze superlimousine in werkelijkheid wel is, zijn er dan toch weer voordelen aan verbonden om te opteren voor een lichtere koetswerktint. De typische in chroom uitgevoerde accenten zoals het imposante radiatorrooster met de centraal geplaatste drietand en de

20 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

Van nature uit ronkt de krachtige krachtbron zeer aantrekkelijk.

Activeer je de sportstand dan wordt het pas een écht feest.

ranke neus met de zijdelinks geplaatste ‘kieuwen’ die zorgen voor een discreet retrotrekje komen daardoor beter tot hun recht. De rode remklauwen zorgen dan weer voor een extra kleurrijk accent. Binnenin zorgt het donkerrode Ermenegildo Zegna interieur voor een extravagante doch klassevolle uitstraling. Het klassiek uitgevoerde dashboard, voorzien van twee mooie grote wijzerklokken, één voor de snelheidsmeter en een andere voor de toerenteller zonder daarbij het legendarische Maseratiklokje te vergeten dat prijkt in het midden van de console, straalt één en al klasse uit. De keurige afwerking van het interieur tart werkelijk alle verbeelding.

Ook achteraan zet deze trend zich verder. Badend in een zee van ruimte kunnen de passagiers met volle teugen genieten van de rijkelijk aanwezige luxe. Daarbij stelt zich de vraag of je nu eigenlijk zelf het stuur in handen wil nemen of je verkiest om je te laten rijden. Misschien wel het uitgelaten moment om de uitstekende Bowers & Wilkins geluidsinstallatie eens flink open te draaien. Verkies je om zelf achter het stuurwiel plaats te nemen dan heb je nog heel wat dynamische mogelijkheden. Opteer je voor de comfortstand dan is de ophanging net iets zachter, het schakelen gaat wat minder agressief. Ga je eerder de sportieve toer op dan is de Quattroporte best zijn taak opgewassen. In de sportmodus reageert de limousine veel accurater op impulsen van de chauffeur waardoor een behoorlijk dynamische rijstijl best tot de mogelijkheden behoort. Vergelijk je de Quattroporte met de nieuwe Ghibli dan vertoont deze laatste zich

duidelijk net iets meer sportiever hoewel de ‘grote Maserati’ een voorbeeldig weggedrag toont! Bij de grootste Maserati ligt het accent dan weer net iets meer op het luxueuze, het karakter van een dynamische limousine. Van nature uit ronkt de krachtige krachtbron zeer aantrekkelijk. Activeer je de sportstand dan wordt het pas een echt feest. Het koppel is volop aanwezig, reeds vanaf 2200 t/min. De motor vertoont zich zo soepel dat hij zeker niet moet onderdoen voor een krachtige diesel die terloops, net als in de Ghibli, ook te krijgen is in de Quattroporte. Het is duidelijk dat ‘Il Tridente’ opteert om de Quattroporte als ultieme limousine te kronen binnen het gamma. Dat merk je ook aan de algemene afwerking die zich onderscheidt van de Ghibli hoewel dit model reeds op een meer dan behoorlijk niveau zit.

Besluit Steeds maar weer maakt Maserati grondig werk om de Quattroporte, net als de andere leden van zijn huidige gamma, verder te perfectioneren. Nieuwe frisse aanpassingen waaronder de mogelijkheid om beide modellen te verkrijgen met het Ermenegildo Zegna interieur zorgen voor net dat ietsje extra aan exclusiviteit. Hierdoor weet de Quattroporte zich te onderscheiden van zijn directe concurrenten waaronder de Audi A8, BMW 7-reeks en Mercedes-Benz S-klasse, die er maar niet in slagen om uit de greep van de banaliteit te geraken.

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 21

22 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

Touring Superleggera Sciàdipersia Cabriolet TEKST: WIM CERSTIAENS | FOTO’S: TOURING SUPERLEGGERA

Onze trouwe lezers zullen zich uiteraard nog het artikel herinneren over de Touring Sciàdipersia (Drietand #5). Exact 1 jaar na de introductie van deze coupé op basis van de Granturismo op het salon van Geneve in 2018, komt Touring Superleggera nu op de proppen met de open variant, de Sciàdipersia cabriolet.

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 23

V

olgens CEO Piero Mancardi, zat Touring bij de introductie van de coupé onmiddellijk met een dilemma omdat potentiële klanten kwamen vragen om een extra, open variant en dit terwijl Touring had vooropgezet om niet méér dan 15 stuks te bouwen van de Sciàdipersia. Omdat exclusiviteit hoog in het vaandel staat en om bestaande klanten niet tegen het hoofd te stoten, werd besloten om het eerder vooropgezette aantal van 15 stuks te behouden, waarbij de klant dan de keuze krijgt om voor een open of een gesloten variant te gaan.

Exclusiviteit staat bij Touring Superleggera hoog in het vaandel

24 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

Dat de open versie er ging komen, was evenwel al snel duidelijk. Toen ik ongeveer een jaar geleden, na het schrijven van het Sciàdipersia artikel, de mensen van Touring ons vers gedrukt Drietand magazine ging overhandigen, stond in de werkplaats al een volledig gedemonteerde Grancabrio te wachten op een nieuw Sciàdipersia kleedje. De schetsen van Louis de Fabribeckers tegen de muur deden al vermoeden hoe het eindproduct er uit ging zien. Jammer genoeg mocht ik toen geen foto’s nemen.

Nu staat de Sciàdipersia cabriolet er echter in zijn volle glorie, klaar om bewonderd te worden. Mijn initiële vrees was dat de open versie aan elegantie en karakter zou inboeten omdat het de karakteristieke dak-structuur van de coupé zou ontberen, maar die vrees blijkt ongegrond. De Sciàdipersia cabriolet is een elegante en tijdloze vierzitscabriolet geworden, gekenmerkt door strakke sobere lijnen die een ingetogen elegantie uitstralen. Het doel van Touring was om via het gebruik van scherpe hoeken en vlakke oppervlaktes een knipoog te maken naar de designstijl die gangbaar was in de jaren ‘70 en daar zijn ze wonderwel in geslaagd. Het is in ieder geval een design dat duidelijk een andere en meer smaakvolle weg inslaat dan de vaak overgestileerde producten die tegenwoordig de weg ‘sieren’.

Ten opzichte van de coupéversie zijn er weinig verschillen, zij het dan de iets anders gestileerde neus en het andere

De Sciàdipersia cabriolet is een elegante en tijdloze vierzitscabriolet, gekenmerkt door strakke sobere lijnen die een ingetogen elegantie uitstralen

TEKST: WIM CERSTIAENS | FOTO’S: TOURING SUPERLEGGERA SCIÀDIPERSIA design van de wielen en – uiteraard – het ontbreken van het vaste dak. Net zoals bij de coupé dien je ook hier eerst een Maserati (in dit geval een Grancabrio) te doneren die dan in 6 maanden tijd wordt omgebouwd tot een Sciàdipersia. Op technisch vlak verandert er niets, dit eerste exemplaar is dus uitgerust met de vertrouwde 4.7 liter V8 met 460pk gekoppeld aan de automatische ZF versnellingsbak. Het interieur is qua vormgeving hetzelfde als dat van de Grancabrio, maar het geheel wordt wél opnieuw bekleed om te voldoen aan de luxueuze standaard van Touring. De prijs voor al dit lekkers is onbekend, maar indien interesse kan je uiteraard altijd aankloppen bij Touring.

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 25

MODENA TOKYO

RALLY #2

TEKST: SHINICHI EKKO | VERTALING: ALEXANDRA DANNEEL & ONNO HESSELINK | FOTO’S: SHINICHI EKKO ARCHIVE

26 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

Las u het eerste deel van dit waargebeurde verhaal in het vorige nummer van Drietand? Dan weet u intussen hoe de jonge Japanse ingenieur en natuurtalent Ito Yoshiatsu zich na een paar Italiaanse omzwervingen op eigenzinnige wijze binnenwerkt bij Maserati. Hij klimt er al snel op van leerling naar klantenverantwoordelijke en krijgt zo voor het eerst lucht van het ambitieuze plan om met een Maserati Mistral van Modena naar Tokio te rijden‌ en terug. En dat is het begin van een nóg ongelooflijker avontuur.

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 27

De routekaart zoals verspreid in het persdossier door Maserati. Verder in deze persmap: de specificaties van Mistral, de profielen van Ito en Jack en een lijst met steden op de route.

Van Modena naar Tokio en terug met een Maserati Mistral

In de Turkse woestijn voor de berg Ararat. 100 km/u, sneller gingen we niet door de putten en bulten van de zandwegen.

Vorige pagina: Ito en Jack omringd door kinderen in een Afghaans dorp.

rond de wereld. De twee Giorgios en Cozza staan in het midden (toen nog jong en atletisch…), net zoals de CEO Omer Orsi en de ingenieurs Alfieri en Bertocchi. Ito ziet er gelukkig uit, omringd door de familie Orsi. Ito: “Op 15 oktober, om zes uur ’s avonds, begon een droom die werkelijkheid werd. Een veiligheidswagen leidde ons naar de grens van Joegoslavië, maar in de buurt van Venetië staken we hen al voorbij. Ze deden zelfs geen poging meer om ons nog in te halen. Onze gemiddelde snelheid in Joegoslavië was 140 km/u, tankpauzes inbegrepen.

Zonder te stoppen reden we in slechts één dag van Bulgarije Was het echt mogelijk om zo’n extreme reis te maken tot Ankara, Turkije. Maglia mag dan een man van staal zijn, in met een “elegante” Maserati Granturismo?

Ankara sliepen we allebei als een roos twintig uur aan één stuk.

Zowel Ito als Jacque hadden een job waarvoor ze op tijd terug Daarna volgde een eindeloze reis doorheen de woestijn. Hier en moesten zijn van hun ‘vakantie’, mislukken was dus geen optie. daar zag je wel eens een klein dorpje in the middle of nowhere, De start van hun avontuur was uiteraard Modena, waarna de rit maar verder was er naast 500 km zandvlakte niets anders te via Joegoslavië naar Turkije, doorheen Iran, Afghanistan, Pakistan bespeuren. 100 km/u, sneller gingen we niet door de putten en en Indië ging. Eenmaal aangekomen in Azië, ging de tocht bulten van de zandwegen. We hadden de verder via Maleisië, Thailand en Hong originele brandstoftank een beetje geüpKong om uiteindelijk aan te komen in Zonder te stoppen reden graded met een extra vijf liter en zo konden Tokio, Japan. Van daaruit reed het duo we in slechts één dag van we 600 km afleggen voor er bijgetankt door naar het Amerikaanse continent Bulgarije tot Ankara diende te worden. In totaal hadden we onen doorkruisten ze de Verenigde Staten. geveer 160 liter brandstof aan boord.” Door Vanaf de Amerikaanse Oostkust namen de verstevigde ophanging stond de Mistral hoger op zijn poten. ze de boot naar het Verenigd Koninkrijk en in Europa aangekoVooraan waren extra kop- en mistlichten gemonteerd en op de men, reden ze door België en Duitsland om uiteindelijk weer motorkap was een windscherm tegen insecten geïnstalleerd. thuis te komen in Modena. Het zou een erg zware rit worden, De wagen kwam uit Frankrijk, maar op de foto’s zie je duidelijk met extreme omstandigheden als de Afghaanse woestijn, iets een Zwitsers registratienummer. Vermoedelijk omdat Zwitserwat zelfs met een moderne wagen amper haalbaar is. Het is een land neutraal was, een garantie voor een vlottere doorgang door raadsel waar Jacque het idee en de passie vandaan haalde... communistische en conflictlanden. Eén ding is zeker, in die tijd was Afghanistan één van de politiek stabielere landen…

Nog een laatste keer kijken naar de Maseratifabriek in Volgens Ito’s getuigenissen ging de rit vaak bloedsnel.

Modena, oktober 1967.

De persberichten schreven dat de twee op 15 oktober uit Alle Maserati-medewerkers hadden zich verzameld om onze Modena vertrokken en bij hun aankomst in Belgrado een twee avonturiers aan te moedigen bij het vertrek van hun rit Uiteindelijk werd het Modena-Tokio project uitgebreid naar een ‘World Tour’ met onder andere ook een Noord-Amerikaans luik. Het volledige project werd gesponsord door Jacque, maar Maserati deelde in de kosten door onderdelen zoals banden en reservebrandstoftanks mee te geven. Ito had Jacque’s Mistral ondertussen omgebouwd tot een heuse wedstrijdwagen. Zo plaatste hij onder andere een drielaagse bladveer van 5 mm dik onder het oliecarter zodat ze meer gewicht konden meedragen.

28 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

gemiddelde snelheid 96 km/u optekenden. Dat wil zeggen dat ze op de openbare wegen minstens 200 km/u gereden moeten hebben. Een Maserati Mistral was de ideale keuze voor deze halucinante roadtrip. Hun reistempo was verbluffend: tanken, een snelle hap en in elk land een bezoek aan de Italiaanse ambassade. Lang stilstaan deden de twee nooit, ze sloegen soms zelfs hun slaap over om tijd te winnen.

Naarmate ze Italië achter zich lieten, werden de wegen onverhard en woeliger. Gelukkig hadden ze de ophanging van de Mistral verstevigd, maar bij hun aankomst in Turkije klonk een kloppend geluid steeds sterker. Onderweg was ook de brandstofkwaliteit flink veranderd.

Om Istanboel te bereiken, moest het tweetal een ferry over de Zwarte Zee nemen. Slapen deden ze niet en eens aangekomen in Ankara was er nog een lange weg te gaan… van wilskracht gesproken! Daar begon een barre tocht door de woestijn en op 19 oktober kwamen ze aan in Teheran, toevallig ook de dag dat Reza Pahlavi tot Sjah werd gekroond.

Om veiligheidsredenen werd elk gebouw in de stad ontruimd,

dus ook Jacque en Ito moesten hun hotel verlaten. “Vanuit Afghanistan namen we de Aziatische A1, een prachtige autosnelweg. Drie uur lang haalden we een gemiddelde snelheid van meer dan 160 km/u en slechts één keer werden we ingehaald (door een Porsche).” Het avontuur ging sneller en sneller.

Een Ito-motor, Indië (9/17).

Na de doorreis door Pakistan, bij aankomst in New Delhi, Indië, kon hun Mistral de hoge snelheden niet meer trekken. Ito: ”We kwamen amper nog vooruit en raakten net op tijd in Calcutta.

Het was toen 5 november en volgens onze planning moesten we precies één week later alweer de boot op naar Maleisië.

Onze wagen moest dringend hersteld worden, of we konden de rest van de rally verder wel vergeten. Bij aankomst in Calcutta, weigerden drie van de zes cylinders van onze motor dienst. We vonden een garage waar we zelf aan de wagen konden sleutelen en legden de motor open. Zes kleppen en ringen hadden het begeven, we waren versteld dat we überhaupt nog zo ver waren

Met de klok mee: Petross in Calcutta, India met rechts een gereedschapskist, in Kaboel deed Ito verschillende reparaties aan de Mistral, Teheran in Iran.

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 29

(Californië) en terwijl ze op de Mistral wachtten, werden ze warm onthaald door de lokale Maserati dealers. Ito kon het niet laten om ‘en passant’ nog enkele Maserati’s te herstellen. “Van zodra onze Mistral de boot afrolde, namen we Route 101 en bijna onmiddellijk botsten we op een snelheidscontrole. De agent wist ons te vertellen dat we 100 mph reden, wat uiteraard véél te snel was.

We bleven stoïcijns Italiaans spreken en vertelden hem dat we ervanuit gingen dat het routenummer 101 voor de toegelaten snelheid stond. Dat leek ons wel een plausibele smoes.” Maar het verhaal liep uit de hand… De agent belde een tolk en de pers had er ondertussen lucht van gekregen. Verschillende pers-agentschappen stuurden een bericht de wereld in. Dat was het begin van een Amerikaans drama-avontuur.

Tokio! (10/17) Ito vertelt verder: “Arizona, twee uur ‘s ochtends: een poliOp 20 november vertrokken Ito en Jacque vanuit Maleisië met tiepatrouille achtervolgde ons en Jacque moest uitstappen de boot naar Bangkok om daarna samen met hun Mistral in een met zijn handen in de lucht.” Het ging er meteen hardhandig cargovliegtuig naar Haneda International Airport te vliegen. Hun aan toe. Jacque riep: “Ito, stap uit, de agent is gewapend!”. belangrijkste missie was geslaagd: de twee rondden hun MoHun gemiddelde snelheid schommelde tussen de 160 en 180 dena-Tokio Tour succesvol en binnen de deadline af. “Eindelijk km/u, maar op dat moment reden ze zeker 230 km/u... nog eens in Japan,” herinnerde Ito zich. “Ik had in al die tijd geen “We lieten ons niet uit ons lood slaan enkele Japanner ontmoet. Bij aankomst door het voorval en haalden de verloren in Haneda had ik zelfs moeite met Zou de Mistral het tijd in door slaap over te slaan. We reden mijn eigen moedertaal. Het was echt volhouden tot in Japan? door naar New Mexico in Texas en ’s een emotioneel weerzien met mijn avonds werden we voor de derde keer thuisland.” Zodra de originele kleppen tegengehouden in Oklahoma.” Deze keer passeerden ze langs en de andere reserveonderdelen uit Italië arriveerden, begon Ito de rechtbank, wat hen een boete van 70 dollar kostte. “De volmeteen de herstellingswerken aan de motor. In geen tijd draaide gende dag reden we richting Chicago via Route 66 doorheen de zescilinder weer als nooit tevoren. Veel tijd om te bekomen Illinois, maar toen we aan Pennsylvania kwamen, vloog er al was er echter niet, want het tweede luik van de World Tour lag weer een helikopter boven ons…” voor hen. Ito en Jacque zouden met hun Mistral het Amerikaan“Amerika was echt een beproeving: het contrast met se continent doorkruisen. Vòòr het zover was, genoten ze nog het eerste deel van onze roadtrip kon niet groter zijn. Bijna even van het leven in Tokio en hun kimono’s. nergens konden we onze Mistral op de staart trappen, terwijl deze World Tour net om snelheid draaide natuurlijk. In AmeriNext stop: de Verenigde Staten (10/17). ka haalden we zelden meer dan 180 km/u.” Uiteindelijk kwaNadat de twee avonturiers uitgebreid nieuwjaar gevierd men ze om twee uur ’s nachts aan in New York. “We hadden hadden, vertrokken ze midden januari voor het tweede deel Amerika doorkruist in twee en een halve dag (ongeveer van hun World Tour. Ze vlogen via Hawaï naar San Francisco geraakt. Omdat we geen reserveonderdelen bij ons hadden, herstelden we de originele kleppen zo goed en zo kwaad mogelijk met het nodige laswerk.

De kapotte ringen vervingen we door gelijkaardige van Amerikaanse makelij.

We hermonteerden de motor en hij klonk bij de eerste test meteen goed! Voilà: we hadden een Ito-motor!” Ito had amper één jaar en drie maanden ervaring als mecanicien en het was dus ronduit verbluffend dat hij onder deze omstandigheden een zescilinder Maserati motor hersteld kreeg. Maar zou de Mistral het New York, New York... volhouden tot in Japan? 20 november was de datum waarop ze in Penang, Maleisië moesten zijn.

Spannend...

Links: een opvallende Mistral in de straten van Londen. Rechts: een mijmerende Jack aan het stuur tijdens de legendarische Modena-Tokyo rally.

30 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

Met de klok mee: Asakusa (Tokyo), de Mistral werd per vliegtuig naar Haneda Airport gebracht, voor de winkel van Ito’s moeder in Koiwa (v.l.n.r.: Ito’s zus, Ito, zijn moeder, een mysterieuze buitenlander, en Jack), Ito en Jack besluiten het Amerikaanse continent over te steken.

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 31

Boven: Emerson Fittipaldi in een gespannen bespreking met Ito (rechts). Onder: het aantal brieven dat Ito naar zijn moeder stuurde was enorm.

Rechtsonder: de Detomaso kerstkaart uit 1966 met een schets van de V8-motor, getekend door Ito.

serland om op 5 maart in Modena te arriveren, vier maanden en achttien dagen nadat ze er vertrokken waren. “22.000 km stond er op onze teller,” schreef Ito later. “Eindelijk had ik bewezen wat Japanse verantwoordelijkheid betekende.

De Italiaanse auto-industrie zal voortaan twee keer nadenken vòòr ze nog iets negatiefs over ons Japanners zeggen.”

De Maserati-directie liet Ito weten dat hij zolang kon blijven Ontmoeting met Ikuzawa in Londen (11/17). als hij wilde. Kort daarop werd hij voor zijn buitengewone In Londen ontmoette Ito zijn landgenoot Tetsu Ikuzawa, prestatie tot ereburger van Modena gelauwerd. Van immieen Japanner die de oceaan overgestoken was om daar grant tot één van de beste ingenieurs in een race-carrière uit te bouwen.

Dat bracht Ito op het idee om ook in London calling: Ito wordt het sportwagenimperium, dat is iets wat Ito nooit had durven dromen.

Europa te blijven en een job te zoeken de allereerste Japanse F1 Half april 1968 verhuisde Ito naar als race-mecanicien. Het betekende Engeland, waar hij in de workshop van wel dat hij zijn leven in Modena opzij mecanicien in Engeland Frank Williams tweedehands Brabham, zou moeten zetten, dus hij twijfelde.

Lotus en Chevrolet F2 en F3 wagens Zorgen voor later, want eerst zou hij de herstelde. In het weekend volgde hij Tetsu Ikuzawa op de World Tour richting zijn tweede thuis afwerken. In Modena Europese circuits als zijn mecanicien. Het was de start van stonden zijn Maserati-collega’s al te wachten... een nieuw en druk leven. Het jaar daarop, toen Tetsu en Ito voor de tweede keer naar Europa vertrokken om te racen, Aankomst in Modena (12/17). werd Ito aangeworven door Lotus. “De bedoeling was dat ik De twee vrienden verbleven nog een paar weken in Londen. een Lotus voor Ikuzawa zou bouwen op een bestaand chasis.

Nadat hun Mistral eindelijk was aangekomen in Liverpool, We demonteerden de buisvormige cockpit en bouwen ze vlogen ze samen met de Mistral richting België. Van daaruit om naar een monocoque. De piloten destijds waren Lindt, reden ze over de besneeuwde passen van Duitsland en Zwit5.000 km), zes snelheidscontroles, tanken en eten inbegrepen.

Met wat meer geluk hadden we dit in twee dagen kunnen doen. Jammer…” schreef Ito in een brief. Het tweetal bleef nog een weekje in New York, waarna ze zich klaar maakten voor hun vertrek naar Londen.

32 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

Ferrari- en Bugatti-klassiekers demonteren Tetsu Ikuzawa, Emerson Fittipaldi en John en laten herleven. Ondertussen nam hij Miles. Elke wagen van het Lotus team had ook twee jonge mecaniciens onder zijn zijn eigen mecanicien.” Ito startte voor vleugels om hen alles te leren over het Emerson Fittipaldi, toen die nog bij Rondel onderhoud van racewagens. racete. Toen Fittipaldi naar het Lotus-team verhuisde, vroeg Colin Chapman aan Ito Een ongeluk met dramatische afloop. om zijn team te vervoegen. Zo werd Ito in Juni 1983: Ito gaat een partij reserveon1973 de allereerste Japanse F1 mecaniderdelen ophalen op het vliegveld. Op cien bij Lotus, en wat voor één. Tijdens de terugweg rijdt hij via de snelweg naar een wedstrijd verloor Fittipaldi’s wagen Tokio en ter hoogte van het Ichinoe-kruisplotseling snelheid en moest hij binnenkopunt wil hij een vrachtwagen inhalen. De men voor een noodpitstop. Emerson dacht truck wisselt plots van rijvak en Ito wordt zelf aan een elektronisch probleem en tegen een muur gesmakt – hij sterft ter begon de mecaniciens bevelen te geven. plekke. Het is een veel te vroeg einde voor Iedereen volgde zijn orders, behalve één deze briljante Japanse Maseratista. mecanicien, die de instellingen van de carburator begon te wijzigen. Chapman Lo spirito continua. werd nerveuzer en nerveuzer en riep “doe Ito is tot op vandaag een voorbeeld en gewoon wat ik zeg!”, maar de mecanicien inspiratiebron voor vele jonge Japanse werkte rustig verder. Kort daarna verliet Boven: het appartement aan de Via F1-mecaniciens. De hernieuwde belangde Lotus de pitbox en de motor draaide Masone 12, de eerste verblijfplaats stelling voor zijn leven en werk is geen weer als een tierelier. De mysterieuze van Ito in Modena. Onder: Santiago de Tomaso, de zoon van Alejandro de toeval. Ito toonde dat niets onmogelijk is mecanicien wist duidelijk wat hij deed. We Tomaso. in de autowereld. Voordat hij terugkeerde hebben het hier uiteraard over Ito, tijdens naar Japan schreef hij in een brief: “Het zijn periode bij Team Lotus. Later vertelde maakt niet uit waar je vandaan komt, je moet groter durven hij aan iedereen wie het wilde horen dat hij het vak bij Madenken. Het avontuur opzoeken, uitdagingen aangaan en serati had geleerd. Kort erna vertrok Ito samen met Fittipaldi constant je grenzen verleggen.” Tussen zijn persoonlijke naar Brazilië om het Copersucar team uit te bouwen, maar spullen werd een certificaat van Maserati gevonden, dat uiteindelijk besliste hij toch om terug naar Japan te keren en uitermate goed bewaard was gebleven. Ito blijft verder leven daar zijn eigen open werkplaats te starten. Dat was tenslotte in de harten en geesten van Maseratisti wereldwijd. wat hij altijd al had gewild: motoren van Maserati-, Abarth-,

Ciro Menotti, net voor het vertrek v.l.n.r.: Aurelio Bertocchi, Giulio Alfieri, Jack Maglia, Omer Orsi. © Adolfo Orsi

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 33

INTERCLASSICS BRUSSEL & MAASTRICHT TEKST: FRANK RAMECKERS | FOTO’S: EDITH OVERMARS

Toen ik in november vorig jaar de InterClassics beurs in Brussel bezocht, kwam ik op het idee om na dezelfde beurs in Maastricht een gecombineerd verslag te maken. Wat zijn de overeenkomsten en de verschillen tussen deze twee beurzen, die beiden door het team van het MECC uit Maastricht worden georganiseerd?

Een dubbelverslag van uw reporter ter plaatse.

34 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

B

1961 in de aanbieding voor €295.000,-, een aanzienlijk bedrag.

Ook bij Marreyt: een zwarte Merak uit 1973 voor €59.000,- en een Citroën SM uit 1971 voor €52.500,-. Er stond nog een groene SM, maar zonder prijs.

Elders op de beurs telde ik Ghibli’s: een zilveren 4.7 uit 1967 en een blauw metallic 4.9 SS uit 1970. Naast de groene Mistral bij Mistral Classics ontdekte ik nog twee gerestaureerde modellen, een zilveren 3700 uit 1966 en een rode 4000 uit 1967. Er stonden twee Bora’s, een mooi groen metallic 4.7 model uit 1973 en een gele die de eerste dag van de beurs al verkocht werd. Dezelfde verkoper had een mooie lichtblauw metallic Quattroporte serie 1 uit 1967 staan. Bij Franco Lembo uit Reims trof ik een halfbakken Barchetta, duidelijk Brussel heeft in tegenstelling tot Maastricht 4 hallen van beeen replica, die de fraaie vormen van een 300S of 450S miste. hoorlijk formaat en die waren goed gevuld. Alhoewel: de orgaVolgens de info betrof het homologatie #179, maar ik vraag nisatie is tot de laatste weken bezig geweest om die helemaal me echt af wie de homologatie ooit heeft vol te krijgen. Met name de handelaren en goedgekeurd. Een bijkomend risico bij dit specialisten langs de kanten van de hallen In totaal telde ik soort auto’s is dat je steeds moeilijker een stonden wat ruimer opgesteld. Er waren op de beurs in wegtoelating krijgt, zodat je er op den duur erg veel Porsche’s te koop bij specialisten enkel nog mee op track days kan rijden. die graag profiteerden van de publiciteit Brussel dit jaar Verder stonden er twee moderne Maserarond het merk. Ook het aanbod aan Mase18 Maserati’s ti’s. Allereerst de oogverblindende blauw rati’s was dit jaar uitzonderlijk groot, ik telmetallic Biturbo 222 E van clublid Philippe de er 18. Clublid Patrick Hanssens had met Murari op de clubstand van de I.C.C.B. Deze club organiseert zijn Mistral Classics een mooie ruime stand met 3 bijzondere iedere eerste zondag van september het Italian Car Day eveMaserati’s. Hij toonde een prijswinnende zilveren Sebring nement in Seraing bij Luik. Tom Boonen, mede-eigenaar van serie 2 en twee te restaureren modellen. Naast een felgroene Iconic Cars bood een gele GranTurismo MKC Stradale aan, Mistral Coupé stond een rode zeer vroege 3500GT opgesteld geprepareerd door Novitec. met de extra luchtinlaatkleppen in de voorschermen. In totaal Voor de Maserati-liefhebber was er dus voldoende aanblonken er maar liefst drie 3500GT’s in Brussel, de rode van bod, waarbij op dit moment de Biturbo modellen mijns inziens Patrick en één in concoursstaat gerestaureerde antraciet grijeen goede investering zijn. Lang ondergewaardeerde auto’s, ze. Bernard Marreyt had een te restaureren zilveren model uit russel, ‘60 Years World Expo Cars of 1958’ en ‘70 Years Porsche 356’, dat waren de twee hoofdthema’s in november. Het was vorig jaar 60 jaar geleden dat de Wereldtentoonstelling in Brussel neerstreek met als markant middelpunt het Atomium. Dit inmiddels iconische bouwwerk zou na de tentoonstelling worden afgebroken, maar het staat er nog steeds en het trekt jaarlijks vele toeristen.

In de hoofdhal 5 werden een aantal belangrijke modellen uit 1958 tentoongesteld. De expo ‘70 Years Porsche 356’ was dan weer een fraaie presentatie over de ontwikkeling van het 356 model.

Links: een Porsche 356 op de ‘70 Years Porsche 356’ expo. Rechts: een zilveren 4.7 uit 1967

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 35

donkere wolk te vormen boven de handel. Met name de onzekerheid over de economie en het klimaat steken de verkoop van classic cars stokken in de wielen. Misschien is het net daarom een goed moment om te kopen nu de prijzen een beetje onder druk staan? Ik denk in ieder geval dat menig specialist de kosten-baten-analyse van dit soort shows zal maken in de aanloop naar de beurs van 2020. De MECC organisatie ligt er voorlopig vast niet wakker van, er melden zich Maserati’s in Maastricht. elk jaar weer nieuwe handelaren aan. Net als in Brussel zag Wat had Maastricht de Maserati-liefhebber te bieden? Het de beurs er overigens weer zeer verzorgd en professioneel uit. thema was dit jaar ‘La Grandezza della Lancia’, een merk dat Bij het binnenkomen werd mijn aandacht meteen menig Maserati-liefhebber ook nauw aan het hart zal liggen. getrokken door de tweekleurige groene Alfa Het team van het MECC had een mooi Romeo 1900CSS Tipo3, die ook al in Brussel pallet van bijzondere Lancia’s samenVooral de Biturbo te koop werd aangeboden door de Belgische gebracht met als hoogtepunt twee modellen zijn handelaar Bernhard Marreyt. Dit maal stond modellen uit het Louwman museum. momenteel een dezelfde wagen te koop bij Michael Goudsmit We zagen een D23 Barchetta uit 1953 en die er €287.500,- voor vroeg. Dus €17.500,een Lancia Astura Pininfarina cabriolet goede investering meer dan in november in Brussel. Dat is zeker uit 1938. Daarnaast natuurlijk de Stratos, een rechtvaardige prijs, gezien deze modellen de Delta Integrale’s en de Fulvia’s, maar gemiddeld €350.000,- halen. Als regelmatige beursbezoeker ook de Aurelia’s in verschillende vormen samen met enkele merk ik vaak dat sommige modellen twee jaar of zelfs langer vooroorlogse modellen. Het blijft eeuwig zonde dat door het aangeboden worden, maar in de tussentijd meermaals van wanbeleid van de FCA-directie het merk Lancia een langzahandelaar wisselen. Iedere handelaar heeft natuurlijk een me dood is gestorven. verschillende klantenkring en de ene ziet de prijs soms hoger Maastricht is kleiner qua opzet dan Brussel en we misten dan de andere. Voor de potentiële koper kan deze pingenkele grote spelers. Houtman Collectie en Gallery Aaldering pong-verkoop wat verwarrend zijn, maar zo’n onderlinge hadden afgehaakt, wegens te hoge deelnamekosten. Ik sloeg wissel is gewoon een extra kans op een snellere verkoop. een praatje met een paar standhouders en er blijkt zich een maar het zijn echte gran turisimo’s die nog goed mee kunnen in het dagelijks verkeer of tijdens een tocht over de autobaan richting Italië. Zoek er wel eentje uit met een sluitende servicehistorie en met de bedoeling er veel mee te rijden.

Stilstand is achteruitgang en dat geldt in het bijzonder voor de Biturbo modellen.

Met de klok mee: een halfbakken Barchetta, duidelijk een replica, die de fraaie vormen van een 300S of 450S miste. De stand van Mistral Classics was dan weer wél erg fraai. Een mooie lichtblauw metallic Quattroporte serie 1 uit 1967.

36 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

Een metallic Bora 4.7 uit 1973

Gezien de schaal van de beurs, verwachtte ik minder Maserati’s in Maastricht, maar door de Coys veiling telde ik er toch vijfentwintig. Zeven meer dan in Brussel dus. Bij Coys gingen zaterdag negen Maserati’s onder de hamer. Ik kon er jammer genoeg niet bij zijn en heb dus geen info over de opbrengsten. In tegenstelling tot andere veilinghuizen publiceert Coys geen verkoopresultaten. Hieronder wel een overzicht van de geschatte opbrengsten.

Coys veiling Lot #

Model

Geschatte opbrengst

116

BORA 1973 Zwart

€120.000,- = €140.000,-

122

3500 GT 1959 Rood

€145.000,- = €155.000,-

125

MEXICO 1967 Rood

€65.000,- = €70.000,-

127

200 GT 2004 Brons

€23.000,- = €26.000,-

134

Biturbo Spyder 1987 Zilver

€15.000,- = €20.000,-

218

MEXICO 4.2 1967 Rood

€65.000,- = €70.000,-

233

500 GTi 1963 Antraciet

€140.000,- = €150.000,-

244

BORA 4.9 1977 Blauw

€100.000,- = €140.000,-

245A

Gran Sport 2006 Rood

€45.000,- = €55.000,-

Veel wagens in Maastricht had ik eerder al in Brussel gezien, zoals de zwarte Merak (€59.500,-) en de groen metallic Bora.

De grijs metallic 3500GT, eveneens eens vroeg model met extra luchtinlaten in de voorschermen zoals de rode van Patrick Hanssens, was ook weer present. Elders zag ik een gele 3500GT Corsa en twee Citroën SM’s. Een eerste exemplaar uit 1971 met een kilometerstand van 57.000 en met maar één eigenaar moest €52.500,- opbrengen en een Amerikaanse uitvoering mocht weg voor €29.900,-. Uitblinker voor mij op een stand met drie Maserati’s, was een 2000GT Allemano die in 2015 op InterClassics ‘the Best of Show’ ontving. Dit pareltje stond zij aan zij met de kale body van een 3500GT Vignale Spyder die gerestaureerd werd. Een zilveren Sebring serie 1 maakte het trio compleet. Verder was er nog een mooie Bordeaux-rode Ghibli SS uit 1970 te koop en een Indy restauratieproject uit 1970 voor €36.500,-. Naast de zwarte Merak was er ook nog een mooie donkerblauw metallic SS uit 1980 en een mooie rode Khamsin 4.9 automaat uit 1976 voor €137.500,-. Bij de Young Timers troffen we een metallic blauwe Quattroporte 4 (€26.500,-) en een blauw metallic 4200 Spider (Cambio Corsa) uit 2003 met een vraagprijs van €33.900,- aan. Tenslotte mocht een rode Biturbo 224V uit 1991

Links: een Citroën SM. Rechts: de oogverblindende blauw metallic Biturbo 222 E van clublid Philippe Murari op de clubstand van de I.C.C.B.

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 37

Met de klok mee: een blauw metallic 4200 Spider Cambio Corsa), een groen metallic Bora, een Indy restauratieproject uit 1970, een vroeger biturbo spider en een Citroën SM.

voor €18.400,- de deur uit. Net als in Brussel troffen we ook enkele bijzondere Italianen zoals ISO, Bizzarrini, DeTomaso en Lamborghini.

Conclusie: de markt is afwachtend en organisatoren krijgen steeds meer moeite om hun hallen vol te krijgen.

Op beide beurzen werd een redelijk aantal Young Timers aangeboden. Dat is natuurlijk een opkomende markt, maar de meeste bezoekers komen toch voor de bijzondere en oudere wagens. Door het wegvallen van Houtkamp en Aaldering in Maastricht misten we duidelijk een aantal unieke modellen.

Het aanbod is op beide beurzen voor 50% hetzelfde, omdat het MECC samenwerkt met veel dezelfde handelaren. Het

Deze 2000GT Allemano kreeg in 2015 op InterClassics terecht ‘the Best of Show’ prijs.

38 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

duurt tegenwoordig in ieder geval langer voordat een wagen een koper vindt. Je ziet modellen twee jaar lang van beurs naar beurs gaan, soms weer bij een andere handelaar, maar uiteindelijk vinden de meesten wel een nieuwe eigenaar. De markt stabiliseert zich, maar de Maserati’s blijken nog steeds een goede investering met prijzen die verder zullen stijgen. Één ding is duidelijk: wie slim is, profiteert vandaag van de mindere vraag.

Ik ben benieuwd wat de komende InterClassics Brussel en Maastricht te bieden zullen hebben. Zet de stijgende trend zich door of duiken we toch in een recessie? De toekomst zal het uitwijzen.

Famosi Maseratisti #3

Jay Leno

TEKST: WIM PROVOOST

In deze rubriek stellen we telkens een beroemde Maserati-bezitter voor. Nogal wat bekende artiesten, sporters, ondernemers en mediapersoonlijkheden blijken te kiezen voor La Bella Macchina met de drietand. Wij gingen op zoek naar de meest markante Famosi Maseratisti en vonden enkele mooie exemplaren.

V

olgens Jeremy Clarkson mag je jezelf geen Petrolhead noemen als je nooit een Alfa hebt gehad. Wij van Drietand vinden dat elke zichzelf respecterende autoverzamelaar op zijn minst één Maserati in de collectie moet hebben. Wij keken binnen in de garage van tv-presentator & komiek Jay Leno, en wilden hem meteen tot erelid maken.

Jay Leno is één van die Amerikaanse celebrities die haast bekender zijn dan de president. Beginnen deed hij klein, als komiek in nachtclubs en uiteindelijk via gastoptredens in de Tonight Show. Met zijn spitse humor en opvallende uiterlijk (de kin!) werd hij al snel een household name.

Toen co-host Joan Rivers stopte met The Tonight Show, nam hij haar plaats in naast Johnny Carson, om uiteindelijk meer dan twee decennia verder te gaan als hoofdpresentator. Iedereen met naam en faam is bij Jay Leno gepasseerd, terwijl hij zelf een van de bekendste – en meest vermogende – Amerikaanse sterren werd.

Zijn fortuin werd goed besteed: Leno bezit vandaag een een driehonderdtal voertuigen,van zeldzame motoren tot unieke classic cars. Een van de paradepaardjes uit zijn collectie is een blauwe Maserati 3500GTi uit 1962. Een ‘barn find’ waar hij (en vooral zijn Garage Manager Bernard Juchli) twee jaar aan werkten om hem in al zijn glorie te

restaureren. Het resultaat is verbluffend en werd getoond in het CNBC-programma Jay Leno’s Garage, waar the man himself ons laat kennismaken met zijn collectie – één van de grootste en meest exclusieve van de Verenigde Staten.

De episode van Leno met zijn 1962 Maserati 3500GTi is makkelijk online te vinden. Tik ‘Maserati 3500 GTI Leno Garage in’ op YouTube en geniet 15 minuten lang van Jay Leno die zijn Italiaanse beauty tot in het kleinste detail voorstelt en er de weg mee op gaat voor een levendige rit. Voor de episode met de Sciadipersia tik je gewoon ‘2018 Touring Superleggera Jay Leno’ in. Geniet

van het prachtige one-off design en het onmiskenbare Belgische accent van Louis de Fabribeckers in Jay Leno’s garage.

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 39

40 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

Een passie voor leer deel 1

V

orig jaar september, op de vooravond van het Antwerp Concours, maakten een aantal clubleden kennis met Henk van Lith, één van de juryleden van het concours. Tijdens het diner gaf Henk een presentatie over zijn bedrijf HVL Exclusive Italian Interiors en deelde hij zijn passie voor originele lederen interieurs met ons. Met zijn doorgedreven kennis, wordt hij vaak gevraagd om te jureren tijdens concoursen. Aan het eind van de avond raakten we in gesprek en we spraken af om hem eens een bezoek te brengen. Zo konden we de rest van onze leden kennis laten maken met wat er allemaal komt kijken bij een goede restauratie. Op vrijdag 8 maart trok ik samen met Onno Hesselink de grens over naar het kleine plaatsje Wadenoijen in de Nederlandse Betuwe. We werden er ontvangen te midden van stapels leer en leer-sampels en spraken Henk uitvoerig over het belang van originaliteit bij de restauratie van auto-interieurs. Naast een muur van 1/18 schaalmodellen bleven drie bijzondere

Ferrari’s verborgen onder hun rode hoezen. Al snel besluiten we, dat gezien de passie van Henk en zijn vele verhalen, dit niet in één artikel te vatten zal zijn. Dus zullen we het verdelen over twee edities van de Drietand om recht te doen aan het enthousiasme en vakmanschap van Henk van Lith.

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 41

Passie en perfectie Hoe raakt iemand verzeild in de wereld van Italiaanse auto’s en van Ferrari in het bijzonder? Op die vraag wilden we graag een antwoord. Henk: “Eigenlijk wilde ik artiest worden, iets creatiefs doen. Een rol als acteur zag ik wel voor me, maar mijn ouders dachten daar anders over. “Ga maar een goed vak leren, zodat je later je brood kunt verdienen”, was de reactie van mijn vader. In die tijd volgde je die raad gewoon. Ik ging landmeetkunde studeren aan de MTS (Middelbaar Technische School) en werd in 1981 opgeroepen om mijn dienstplicht te vervullen. Vervolgens werd ik op staf ‘Commando Tactische Luchtstrijdkrachten’ geplaatst als tijdelijke administratieve hulp van een Commodore. Omdat dit een tijdelijke plaatsing op een burger-plaatst betrof, werd mij na drie maanden een job op de afdeling juridische zaken aangeboden, waar ik werd belast met onderzoek van militairen die niet het juiste pad hadden bewandeld. Na mijn dienstplicht ambieerde ik een baan bij de luchtmacht en

op de staf werd mij een openstaande baan aangeboden als hoofd een ‘Flight safety equipment and upholstery department’.

Ik had er geen flauw benul van wat dat inhield, maar solliciteerde toch. Je moest er wel een kleermakersopleiding voor volgen. Ik beet me erin vast, volgde de opleiding, en na 6 maanden was ik al hoofd van die afdeling en gaf ik leiding aan een kleine groep mensen. We maakten er de stoelen voor onder andere de helikopters en repareerde er de vliegerkleding en testte nachtkijkers en vliegerhelmen.

Omdat veiligheid bij vliegtuigen nummer één is, droegen we de kwaliteit van de materialen, de brandveiligheid en ook de levensduur en het onderhoud ervan hoog in het vaandel. We werkten strikt volgens de Generaal-normen van de Rijksluchtvaartdienst. Ik had het bekleders-vak ondertussen goed in de vingers en dat dwong respect af bij mijn collega’s. Omdat ik op een zeker moment tijd over had, begon ik in 1989 in bijberoep een bedrijfje in een klein fiets-schuurtje achter ons huis in de woonplaats Buurmalsen. Ik maakte er de lederen bekleding voor private jets en dat liep al snel zó goed dat ik in 1993 volledig zelfstandig werd. Het bedrijf was inmiddels sedert 1989 verplaatst naar de huidige locatie. Ik werkte enkel met Connolly leer, dat ik kocht via het bedrijf Auerhaan uit Lelystad, de toenmalige Benelux-importeur. Door samenwerking vanuit de luchtvaart was ik al bevriend geraakt met één van de Connolly-directeuren dhr David Connolly.

Rechts: in 1981 werd Henk op staf ‘Commando Tactische Luchtstrijdkrachten’. Mooie tijden... Rechts: in 2002 kocht Henk het complete Connolly archief.

42 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

Als ik achter mijn Adler naaimachine zit, moet ieder stiksel tot op de millimeter nauwkeurig en kaarsrecht zijn om er exact uit te zien als het origineel.

voor onder de parkers. In totaal lever ik vandaag zo’n 162 Van vliegtuig- tot autostoel verschillende items voor het interieur van klassiekers over de “Mijn klanten waren zeer tevreden over het geleverde werk hele wereld, waarvan er 46 onder onze supervisie zijn ontwiken ik kreeg al eens de vraag om een Ferrari van nieuwe bekeld omdat de markt hierin niet voorzag.” kleding te voorzien. Eigenaren van privé-vliegtuigen en snelle Maar hoe ben je dan begonnen om dat allemaal te auto’s, dat gaat immers vaak samen. Na de eerste lovende ontwikkelen? Henk: “Dat is eigenlijk begonnen met speciale reacties van de Ferrari klant, volgden al snel zijn vrienden stoffen en vinyl voor Ferrari. Op een zeker en vóór ik het wist, deed ik ook Lammoment -tijdens een bezoek van David borghini en Maserati. Nu is mijn grote “Toen ik begon, Connolly- sprak ik met hem over de oude passie Ferrari en Italiaans design in het bestonden er nog gedocumenteerde archieven en de oude bijzonder, dus daarin wilde ik me verder leerstalen en wat zij daarmee deden. Er specialiseren. Ik had gedurende mijn geen interieurwas destijds door innovatie en ontwikkeleven inmiddels een zeer grote collectie specialisten.” ling in de moderne leer-wereld totaal geen Ferrari folders gespaard, maar dat maakte interesse in het verleden, terwijl dat voor mij natuurlijk nog geen specialist. Ze mij net van groot belang was. Ik wilde dat bij restauraties helpen wel om bepaalde patronen te herkennen, vooral als je exact weten, omdat éénzelfde leerstijl jaarlijks door ontwikkeeen stoel vanaf scratch moet bekleden.” ling werd aangepast. De vraag was dan welke leer-uitvoering We vroegen Henk hoe hij aan al die originele fabrieksen welke kleur er was er gebruikt. David gaf me uiteindelijk stalen van de verschillende leersoorten kwam en hoe hij dozen vol met al de oude stalen en vervallen archieven met specialist is geworden. Henk: “Toen ik begon, bestonden er de geheime formules en ingrediënten en de testresultaten nog geen interieurspecialisten. Ik doe niet alleen de leren waaraan het leer in vervlogen tijden aan moest voldoen. Daarbekleding, maar echt alles wat binnen een auto bekleed moet bij veel andere, nu zo belangrijk zijnde informatie, die voor de worden van ‘A tot Z’. Dan heb ik het over tapijt, ondertapijt, fabriek destijds onbruikbaar was geworden. David vond dat dashboard- en hemelbekleding, kofferbakbekleding, papier toch maar ‘crap’, want de fabrieksdirecteuren interesseerden voor achter de deuren, isolatiemateriaal tot zelfs de ringetjes

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 43

Een brochure van het ‘House of Parlement’ want daar zijn alle leren banken met groen Connolly leer bekleed.

Torre, verantwoordelijk voor autorisatie en homologatie. Die zich alleen in het leer voor de nieuwe modellen. Hierdoor heb bracht me op zijn beurt in contact met oude designers en ik uiteindelijk het totaal uitgebreide archief kunnen opboucarrossiers zoals Leonardo Fioravanti. Leonardo was verantwen. Bij de leerstalen zaten ook de fabrieksdocumentatie en woordelijk voor Ferrari design bij Pininfarina alle folders uit de verschillende periodes”. en gaf als hoofd design en later CEO zijn Henk toonde ons enkele prachtig oude Alles ging voor goedkeuring aan niet minder dan 57 Ferrari folders waaronder een brochure van het de wind, maar ontwerpen. Hij had er daarvan zelf ook nog ‘House of Parlement’ want daar zijn alle eens 33 getekend. Via Matteo Torre kwam leren banken met groen Connolly leer in 2002 ging ik ook in contact met Sergio Scaglietti en bekleed. “Vele jaren later, na het definitieve Connolly over kop met Jacques Swaters, de toenmalige Ferrari faillissement van Connolly in 2002, heb importeur in België. Via hen kreeg ik de ik het hele archief compleet én hun oude kopieën van de originele fabriek-archieven. Van elke Ferrari stock van leer opgekocht. Sindsdien ben ik nog steeds conmaar ook Maserati werden destijds alle gegevens handmatig tinu op zoek naar originele oude stalen, die ik vaak via oude gearchiveerd, waardoor bij elk chassisnummer bewaard is bekleders weet te vinden”. gebleven van welke leer-leverancier en in welke uitvoering het leer per chassis-nummer afzonderlijk door de fabrikant werd Ferrari ging helpen gebruikt. Inmiddels hebben wij het grootste leer-stalen archief Welke rol speelde Ferrari zelf in je verhaal? “Ik wilde me echt van de wereld met ruim 6500 originele Connolly stalen en een helemaal specialiseren en belde Ferrari in Italië om hulp. ruim 6000 tellende variatie van fabrikanten als Franzi (ook door Maar dat was niet zo eenvoudig. De eerste keer werd de Maserati gebruikt), Arbotan-Roser en vele ander leersoorten. telefoon er op gesmeten. De tweede keer kreeg ik een zeer Alles ging maar voor de wind, maar in 2002 ging het mis: nors antwoord van de goede man: “I have no time for you”.

Connolly ging over kop en ik zat van de ene op de andere dag Ik moest het maar later proberen. Maar ja, ik ben niet iemand zonder leer-leverancier. Geen enkele leer-leverancier zag zich die snel opgeeft, dus na enkele telefoontjes en aandringen geroepen om geld te investeren in het produceren van oud kreeg ik weer dhr Piccariallo aan de telefoon, de man die klassiek leer omdat de markt hiervoor te klein bleek. Er zat eerst zo nors tegen me had gedaan. Mijn volhouden werd niets anders op dan mijn eigen Connolbeloond”. ly-leer te gaan produceren. Natuurlijk niet “Ik zei hem dat ik me wilde onder de beschermde naam Connolly, specialiseren in de restaumaar onder de vlag van mijn eigen HVL ratie van Ferrari interieurs Class Leather®. Nu is het starten van en vroeg hem mij in contact brengen met de persoon die het maken van een eigen leerlijn naar verantwoordelijk was voor oud recept makkelijker gezegd dan geautorisatie. De goede man viel daan. Het heeft heel veel investering in bijna van zijn stoel, dat was tijd, geld en stress gekost om destijds een vraag die hij nog nooit had in 2004 weer de productie van oude gekregen. Op de een of andere klassieke Connolly stijl huiden te manier werkte mijn enthousiaskunnen garanderen. me aanstekelijk en introduceerde hij mij bij zijn collega Matteo Via Matteo Torre kwam ik in contact met Jacques Swaters, de toenmalige Ferrari importeur in België.

44 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

HVL Class Leathers: wat je zelf doet, doe je beter “Met het destijds inmiddels Connolly’s complete geheime archief in handen waarin kleur-samenstelling, leer-testeisen, adhesie, wrijfeenheden, finish-samenstellingen, leerdikten, aroma-samenstelling, alle 75 structuur- en 24 leer-stijlen soorten ooit door Connolly vervaardigd, was ik in staat om het leer exact na te maken. Ook de herkomst van de beste huiden, alle product-leveranciers en gebruikte producten behorend bij specifieke leerstijlen en vele andere confidentiële gegevens behoedzaam door ons bewaard, hebben mij geholpen. Ik ben toen op zoek gegaan naar een betrouwbare leverancier voor de beste huiden. Die kies ik vandaag nog steeds persoonlijk uit. Na een eerste behandeling worden de huiden “Wet Blue” (nat) ingepakt en verstuurd naar de leerlooierij. Het proces van de eerste behandeling tot de uiteindelijke kleur kost ongeveer 6 weken. Het leer heeft een aantal weken nodig voor de plantaardige behandeling en daarna wordt het te drogen gehangen. Nadat ik samen met de klant de juiste kleur heb bepaald, begint de behandeling van het verven. Als het een door-en-door-kleur moet zijn, dan gaat de huid in een kleurbad zodat de kleurpigmenten in de huid kunnen trekken. Dit duurt ongeveer een week. Er wordt dan gekeken in welk jaar de auto werd geproduceerd en naargelang de leerontwikkeling destijds, wordt bepaald of het leer verdere behandeling behoeft. ‘Connolly Vaumol’ is vanaf 1947 tot 2002 acht maal gewijzigd.’ Connolly PAC’ had een speciale grove structuur, het latere ‘Connolly Autolux’ was weliswaar de vervanger van ‘Vaumol’ leer, maar had een totaal andere uitstraling en door Ferrari en Maserati ook veel gebruikte Franzi leer had zijn zeer uitgesproken uitvoering. Voor PAC leer wordt door middel van een stempel of rol een structuur gecreëerd. Net in dit stadium zijn oude samples van groot belang. Daarop is immers de juiste structuur te zien en de exacte dikte van het leer. Door-

Naargelang de leerontwikkeling destijds, wordt bepaalt of het leer verdere behandeling behoefd. ‘Connolly Vaumol’ is vanaf 1947 tot 2002 acht maal gewijzigd.’

gaans is dat tot 1.4 mm, maar bij Rolls-Royce gaat het zelfs tot 1.6mm dik. Na opnieuw drogen wordt de kleur aangebracht in doorgaans 6 verflagen. Onze huiden en de rest van onze klassieke bekleding producten worden inmiddels wereldwijd aan de meest bekende restauratie-bedrijven verkocht. Als de huiden goed zijn gedroogd, kan ik eindelijk aan het werk.

Ik maak eerst de patronen van de verschillende stukken die nodig zijn om bijvoorbeeld een stoel te bekleden. Zo’n klus neemt tussen de 40 en 60 uur in beslag. Als ik achter mijn Adler naaimachine zit, moet ieder stiksel tot op de millimeter nauwkeurig en kaarsrecht zijn om er exact uit te zien als het origineel. Dat vereist grote concentratie en nauwkeurigheid.

Vaak nemen klanten na de restauratie met hun auto deel aan een concours d’elegance en dan moet alles kloppen. Punt. Ik laat niets aan het toeval over”.

Wij vervolgen het gesprek met Henk van Lith in Drietand #10.

Inmiddels hebben wij het grootste leer-stalen archief van de wereld met ruim 6500 originele Connolly stalen.

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 45

CSI Ghent het moest er eens van komen TEKST: HUGO LEMMENS | FOTO’S: KARINE ROOSENS

46 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

Zondag 17 maart - Afspraak op de Godshuizenlaan nr 2 in Gent -tja, nomen est omen- voor een tentoonstelling over de misdaad in het Stadsmuseum te Gent. Bij welke daad het mis ging in de mis, werd ten dele opgehelderd door clublid Henk. Hij wees ons op het onderscheid tussen overtredingen, wanbedrijven en misdaden, waarbij deze laatste vrijwel uitsluitend assisenzaken zijn.

Alvorens het STAM zelf binnen te gaan, gaf onze gids Machteld een overzicht van de prachtige Bijloke site, die als ziekenhuis onder impuls van de Cisterciënzerzusters begin 1200 tot midden jaren ‘70 van de vorige eeuw dienst deed in de zorgsector.Nog vóór we aan de rondleiding begonnen, werden we al als misdaadverdachten aanzien en verzocht men ons onze handtassen en jassen in lockers op te bergen.

Die tinnen presentkan - 29 jaar geleden gestolen uit het Bijlokemuseum en de basis voor het opzetten van deze tentoonstelling - wilden ze niet nóg eens kwijtgeraken…

De vorige zoektocht nam immers 25 jaar in beslag.

De 16+ vermelding op de affiche van de tentoonstelling riep meteen de nodige vragen bij ons op. Misschien had dat te maken met de recente spijbeltrend? Enfin, op het einde van de rondleiding werd het dan toch plots duidelijk.

Geduld wordt altijd beloond, maar daarover later meer. Onze volleerde gids Machteld wijdde ons met kennis van zaken in in de ‘trukken van de foor’ om misdaden te ontmaskeren, vaak geholpen door de ongelooflijke domheid van de misdadigers zelf. En toch was het pas begin 1990 dat forensisch onderzoek op de plaats van de misdaad “crime scene investigation (CSI)” haar eerste stappen zette richting professionalisering. In een recordtempo leerden we dat kraakheldere keukens bij mannen wiens vrouw reeds 3 dagen spoorloos is, meer dan verdacht zijn. En dat weigerachtige schoonmoeders in spe, die plots inschikkelijk worden, het effect van rattenvergif blijkbaar goed weten in te schatten bij gestage toediening. En wat te denken van vriendelijke huishoudsters, die spe-

ciaal koffie van thuis meebrengen? Dat doen ze zeker niet altijd uit liefdadigheid. Als beauty treatment in het hiernamaals blijkt rattenvergif overigens wel érg effectief te zijn.

Vooraleer gids Machteld ons aan een examen onderwierp, werd door onze rechercheursambities het 16+ label duidelijk. Want ook zeden wanbedrijven ontsnappen niet aan onze rechtspraak. Zo leerden we hoe in januari 1974 de eerste editie van het Gentse filmfestival 18 films bracht die het establishment provoceerden, nieuwe thema’s aanboorden en taboes doorbraken. Het gevolg was een politieoptreden en een sluiting van het festival wegens overtreding van de wet op de goede zeden. Het examen tenslotte: we mochten een plaats delict overschouwen en vervolgens uitzoeken wie de dader van het misdrijf kon zijn geweest met behulp van enkele “verborgen” aanwijzingen … Met brio hebben we vijf voor twaalf op de klok genoteerd, zagen we de juiste editie van De Morgen op de grond liggen en herkenden we de vuilbak en de vrouwentongenplant. De vermiste Freddy moest het onderspit delven in haar liefde voor Eddy Wally.

Als volwaardige rechercheurs mochten we de tentoonstelling verlaten. De vervelende surveillance opdrachten kunnen we vanaf nu aan de beginnelingen overlaten…

Aan het einde van de rondleiding wachtte er ons in het restaurant Karreaux een heerlijke lunch met zoals gewoonlijk onverbeterlijk gezelschap (al waren de kandidaat koffiedrinkers bij het dessert duidelijk in de minderheid). Andermaal een uitermate geslaagde Meet & Greet met dank aan Machteld.

Deze tinnen presentkan werd 29 jaar geleden gestolen uit het Bijlokemuseum.

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 47

OOK DIT IS EEN MASERATI

#9

TEKST: WIM CERSTIAENS

Timossi Hydroplane KD 1958

Een reeks is geen échte reeks, zonder een buitenbeentje. Iedereen kent Maserati vanwege de auto’s en kenners weten dat ons geliefde automerk ook motorfietsen heeft gebouwd. Maar weinig mensen zijn er zich van bewust dat Maserati ook heel actief is geweest in de sector van de raceboten.

Cantieri Timossi was een botenbouwer aan de oever van het Comomeer die in de jaren ’50 en daarna beroemd is geworden met de bouw van raceboten. Eerst gebruikte men Alfa Romeo en Ferrari motoren en occasioneel ook Maserati. Eigenaar Carlo Timossi was trouwens ontwerper voor het bekende Riva. Hij werd op slag beroemd doordat het in

48 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

oktober 1953 het wereldsnelheidsrecord (241,7 km/u) op het Comomeer wist te behalen in een powerboot aangedreven door een Ferrarimotor. Maserati was al sinds 1930 succesvol actief in de racebootsector en wist verschillende titels en kampioenschappen te winnen met onder andere de 4c1500, de 8c3000 en uiteindelijk de V16 5 liter motor. Alles kwam -letterlijk en figuurlijk- in een stroomversnelling toen Maserati en Timossi nauwer gingen samenwerken. Toen Maserati met de 450S op de proppen kwam, schakelde Timossi over op deze 4.5 liter V8 die makkelijk vergroot kon worden tot eerst 5.6 en later 6.4 liter. De vermogens waren respectievelijk 420, 530 en uiteindelijk 780pk. Deze motor werd ingebouwd in de ‘hydroplane’ raceboten, zo genoemd omdat ze de eigenschap hebben om bij hoge snelheid quasi volledig uit het water te komen wat dus minder wrijving en hogere snelheden mogelijk maakt. Met deze motoren werd Timossi 10 jaar op rij wereldkampioen in de Hydroplane KD- klasse (klasse tot 900kg). De nieuwe Maseratimotoren werden vaak eerst getest op het Comomeer in Timossiboten.

De boot op de foto is het model KD-13, gebouwd in 1958 en werd tot 1969 intensief gebruikt door bekende piloten Carlo Casalini, Lino Spagnoli, Liborio Guidotti en uiteindelijk Gianluigi Crivelli die er in 1969 het wereldkampioenschap mee behaalde. In de periode daarna liep de motor schade op en

La Bella Diva Gone in 60 seconds (1974): slechte karakters met goede smaak.

werd de boot gestockeerd in een Canadese loods. Pas jaren later restaureerde Richard Crump hem in de configuratie uit 1969. Het merendeel van de boot is vandaag nog authentiek, waarmee hij de meest originele KD Hydroplane is die er bestaat. De motorschade en de daaruit resulterende opberging zijn zijn redding geweest, gezien de meeste Timossi boten niet meer bestaan. De boot werd in 2013 geveild in Monterey door RM Auctions voor 280.500 dollar.

Het bedrijf Cantieri Timossi bestaat vandaag niet meer.

Begin jaren ’80 werd de onderneming overgekocht door de nabijgelegen rivaal Abate, die de naam Timossi niet langer gebruikt.

We kennen allemaal Gone In 60 Seconds met Nicolas Cage en Angelina Jolie. Maar wie heeft het origineel uit 1974 gezien? Nog steeds onze favoriet, al was het maar omdat er een prachtige 1972 Maserati Ghibli Coupé (‘Sandy’) tot de buit behoort van de autodieven. Daarnaast zien we nog meer dan veertig sportwagens, exoten en limousines supersnel gestolen worden. Onder meer twee De Tomaso’s, Ferrari’s, Corvettes, Rolls Royces,… Ze gaan zelfs aan de haal met de hoogst zeldzame Manta Mirage. Van slechte smaak kan je hen alvast niet verdenken.

De finale – een veertig minuten durende achtervolgingsscène – is filmgeschiedenis.

Bron: www.imcdb.org/vehicles_make-Maserati.html

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 49

I Maserati su strada het wild) (Maserati’s in

Een fraaie Maserati gespot? Ook wij zien het graag!

Met deze rubriek willen we lezers en leden uitnodigen er een foto van te maken en met ons te delen. Vermeld (indien bekend) het model, de locatie en de datum. Het maakt niet uit of het op straat is, op een parking, een evenement of tijdens de vakantie. Stuur uw foto naar ohesselink@luon.com

Een Hongaarse Ghibli III, gespot in het centrum van Cernobbio (Comomeer) door Frank Rameckers

Een Quattroporte V, gespot in Zandvoort door Frank Rameckers

Een Citroën SM, gespot op het Antwerp Classic Salon door Frank Rameckers

Een Granturismo, gespot in Maarkedal door Christian De Bisschop

50 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND

Gespot op het strand in Porto Palo Di Menfi (AG), Sicilië door Peter Straub (Zwitserland): de Maserati-blauwhelm-tweeling. Een cadeau van Giuseppe voor deze 2 GranSport eigenaars, ze zijn gemaakt van 2 oude Williams-F1-helmen.

Drive your Maserati dream RESTAURATIE, ONDERHOUD EN VERKOOP VAN MASERATI KL ASSIEKERS

+32 (0)474 78 00 80

WWW.MISTR ALCL ASSICS.COM

DRIETAND | NUMMER 9 - JUNI 2019 | 51

52 | NUMMER 9 - JUNI 2019 | DRIETAND